PROGRAMACIÓN OFICIAL DA MATERIA PERCUSIÓN

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "PROGRAMACIÓN OFICIAL DA MATERIA PERCUSIÓN"

Transcript

1 PROGRAMACIÓN OFICIAL DA MATERIA DE PERCUSIÓN Miguel Paz Vila CONSERVATORIO PROFESIONAL DE MÚSICA DE CULLEREDO Conservatorio Profesional de Música Rúa Andrés Pan Vieiro, nº O BURGO-CULLEREDO Tfno conservatorio@culleredo.es

2 ÍNDICE CURSO 1º GRAO ELEMENTAL Pax. 3 CURSO 2º GRAO ELEMENTAL Pax. 8 CURSO 3º GRAO ELEMENTAL Pax. 12 CURSO 4º GRAO ELEMENTAL Pax. 17 CURSO 1º GRAO PROFESIONAL Pax. 22 CURSO 2º GRAO PROFESIONAL Pax. 28 CURSO 3º GRAO PROFESIONAL Pax. 34 CURSO 4º GRAO PROFESIONAL Pax. 40 CURSO 5º GRAO PROFESIONAL Pax. 46 CURSO 6º GRAO PROFESIONAL Pax. 51 PROBAS DE ACCESO PROBA A 2º DE GRAO ELEMENTAL Pax. 56 PROBA A 3º DE GRAO ELEMENTAL Pax. 57 PROBA A 4º DE GRAO ELEMENTAL Pax. 58 PROBA A 1º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 59 PROBA A 2º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 60 PROBA A 3º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 61 PROBA A 4º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 62 PROBA A 5º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 63 PROBA A 6º DE GRAO PROFESIONAL Pax. 64 PROBA DE PREMIO FIN DE GRAO PROFESIONAL Pax. 65 2

3 CURSO 1º GRAO ELEMENTAL OBXECTIVOS Interiorización da pulsación e o ritmo como elementos básicos da especialidade. Desenvolvemento da capacidade psicomotriz. Coñecemento da forma de obter diferentes tipos de sons mediante diversos tipos de baquetas, golpes, etc. Iniciación das técnicas instrumentais. Interpretar música en grupo habituándose a escoitar outros instrumentos. Consciencia da importancia do traballo persoal. CONTIDOS Realización de exercicios que desenrolen a habilidade de cada man e o uso coordinado de ambas. Entrenamento progresivo da memoria. Desenvolvemento da sensibilidade auditiva como premisa indispensable para a obtención dunha boa calidade de son. Adquisición de hábitos de estudo. Práctica en conxunto. CRITERIOS DE AVALIACIÓN - Demostrar unha correcta aplicación da técnica segundo o nivel. - Aplica-los coñecementos técnicos sobre os diferentes instrumentos. - Mostrar unha actitude positiva na clase. - Demostrar capacidade de aprendizaxe progresiva e individual. - Correcto dominio da medida, articulación e fraseo adecuado nas obras. - Interpretar obras só e co acompañamento dos seus propios compañeiros. - Amosar nas pezas de grupo soltura e control técnico (agarre básico), de tódolos instrumentos integrantes da obra (tocando calquera deles). - Utilización da memoria musical na interpretación. 3

4 - Adquisición de hábitos correctos e eficaces de estudo. - Interpretar obras do seu nivel cos criterios do estilo correspondente. Contidos mínimos: Αdoptar unha correcta posición e utilización muscular ante os instrumentos de percusión. Agarre correcto das baquetas e movemento natural. Unha peza de batería ou de caixa, e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno en el constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por perda da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Memorizar e interpretar textos musicais con medida, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e 4

5 cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ao mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO - Caixa: Clap your hands, J. Rothman, pax Dexterity, M. Peters, pax. 2-5 Elementary snare drum studies, M. Peters, pax. 2,6,8,9 - Batería: Realistic rock. C. Appice pax Lectura a primera vista nº1, D. Agostini, pax. 1 -Láminas: Fundamental studies for mallets, G. Whaley, a parte de memorización das pax Multipercusión: Multi-pitch, R. Delp, nº Introducción á percusión latina. ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, pra favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que 5

6 sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentaranse adecuar os elementos do curriculum a cada caso, ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes coma os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fora do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dun modo real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). 6

7 Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 7

8 2º CURSO GRAO ELEMENTAL OBXECTIVOS Potenciación da capacidade psicomotriz e rítmica. Desenvolvemento da sensibilidade auditiva co propósito de coñecer e empregar a diversidade tímbrica dos instrumentos. Desenvolver a capacidade de improvisación rítmica. Coñecer os elementos corporais implicados na práctica instrumental. CONTIDOS Desenvolvemento da habilidade e capacidade de tocar en grupo con maior exactitude musicalidade. Lectura a primeira vista rítmica e melódica. Sensibilización e práctica auditiva e vocal dos movementos melódicos CRITERIOS DE AVALIACIÓN - Demostrar unha correcta aplicación da técnica segundo o nivel. - Aplica-los coñecementos técnicos sobre os diferentes instrumentos. - Amosar nas pezas de grupo soltura e control técnico (agarre básico), de tódolos instrumentos integrantes da obra (tocando calquera deles). - Mostrar unha actitude positiva na clase. - Interpretar en público obras representativas do seu nível para comprobar a capacidade de autocontrol e dominio das obras estudadas, ademáis de lograr un equilibrio persoal que lle permita enfrontarse con naturalidade ante o público. - Lectura a primeira vista en diversos instrumentos. Contidos mínimos: Αdoptar unha correcta posición e utilización muscular ante os instrumentos de percusión. Escalas de Do, Re, Mi, Fa, Sol, La e Si maiores. Agarre correcto das baquetas e movemento natural. 8

9 Unha peza de batería ou de caixa, e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Memorizar e interpretar textos musicais con medida, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ó mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. 9

10 MATERIAL DIDÁCTICO - CAIXA: Elementary snare drum studies, M. Peters, pax. 19,22,27 Desxterity, M. Peters, pax. 6,7,32,33,39,44,45,46 Fundamental studies, G. Whaley. Nº 21-27, BATERÍA: Lectura a primera vista nº1, D. Agostini, pax. 3,4,6,17. Realistic rock. C. Appice pax Lectura a primera vista nº3, D. Agostini, pax LÁMINAS: Fundamental studies for mallets, G. Whaley, pax. 8-21, a parte de lectura. - MULTIPERCUSIÓN: Multi-pitch, R. Delp, nº ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, pra favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentaranse adecuar os elementos do curriculum a cada caso, ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes coma os pedais 10

11 (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fora do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dunha maneira real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 11

12 3º CURSO GRAO ELEMENTAL OBXECTIVOS Afianzar o coñecemento dinámico, o sentido do tempo interno e unha acentuada sensibilidade tímbrica. Harmonizar a posición do corpo cos diversos instrumentos. Afianzar o equilibrio corporal. Desenvolver unha memoria visual, auditiva e kinestésica. CONTIDOS Traballo de exercicios de lectura rítmica das diferentes pezas antes da súa interpretación co instrumento. Traballo de exercicios de fonética musical das diferentes pezas antes da súa interpretación co instrumento Exercicios de disociación e independencia coa batería. Exercicios para instrumentos de diversas afinacións tímbricas desenvolvendo a capacidade de lectura de set-up. Pezas para instrumentos de láminas a dúas baquetas. Afianzamento dos rudimentos básicos: golpes simples, exercitando a lectura con diferentes baquetacións. Práctica do redobre de tres e do mordente de unha nota. CRITERIOS DE AVALIACIÓN - Traballar de forma continuada durante o curso. - Amosar control dos aspectos básicos das diferentes técnicas: O Agarre e punto de pivote. O Movemento continuo. O Adaptación da técnica segundo os matices. O Zonas de golpeo. - Mostrar uns hábitos de estudo correctos que faciliten a interpretación. 12

13 Contidos Mínimos: Αdoptar unha correcta posición e utilización muscular ante os instrumentos de percusión. Escalas de Do, Re, Mi, Fa, Sol, La e Si maiores cas relativas menores. Agarre correcto das baquetas e movemento natural. Unha peza de timbais ou de caixa, e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Memorizar e interpretar textos musicais con medida, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e 13

14 cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ó mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO -CAIXA: Dexterity, M. Peters, pax ,33 Intermediate snare drum studies, M. Peters. Nº 1-3. Fundamental studies, G. Whaley. Nº 14, 16, 18, 19, 28, 30, 32, 33, 39, 42 e BATERÍA: Lectura a primera vista nº3, D. Agostini, pax LÁMINAS: In Rhythmus des Barocks, E. Amandi, nº TIMBAIS: Bravo Percusión, C. Barratt. Pax Fundamental method for timpani, M. Peters, pax. 38,39,49-51,62-65,130,131 ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, pra favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentarase 14

15 adecuar os elementos do curriculum a cada caso ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes como os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fora do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dunha maneira real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). 15

16 Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 16

17 4º CURSO GRADO ELEMENTAL OBXECTIVOS Afianzar o autocontrol do tempo, e empregar dinámicas diversas. Afianzar a calidade sonora e tímbrica na producción do son nos diferentes instrumentos. Coñecer basicamente as diferentes técnicas para cada instrumento de percusión, así como a súa notación e simboloxía. Interpretar pezas a dúo e formando parte do grupo de percusión. Afianzar o hábito do estudo diario. CONTIDOS Traballo de diferentes ritmos en batería con alternancia de solos e ritmos. Vocalización rítmica dos diferentes exercicios antes do seu estudo. Pezas para set-up con diferentes instrumentos. Exercicios de afinación en dous timbais. Pezas sinxelas do diferente repertorio orquestral. CRITERIOS DE AVALIACIÓN - Traballar de forma continuada durante o curso. - Amosar control dos aspectos básicos das diferentes técnicas: O Agarre e punto de pivote. O Movemento continuo. O Adaptación da técnica segundo os matices. O Zonas de golpeo. - Afinación dos timbais. - Mostrar unha actitude positiva na clase. - Demostrar unha correcta aplicación da técnica segundo o nivel. - Aplica-los coñecementos técnicos sobre os diferentes instrumentos. - Demostrar capacidade de aprendizaxe progresiva e individual. - Correcto dominio da medida, afinación, articulación e fraseo adecuado nas obras. 17

18 - Interpretar obras só e co acompañamento dos seus propios compañeiros. - Amosar nas pezas de grupo soltura e control técnico (agarre básico), de tódolos instrumentos integrantes da obra (tocando calquera deles). - Lectura a primeira vista en diversos instrumentos. - Utilización da memoria musical na interpretación. - Adquisición de hábitos correctos e eficaces de estudo. - Interpretar obras do seu nivel cos criterios do estilo correspondente. - Interpretar en público obras representativas do seu nível para comprobar a capacidade de autocontrol e dominio das obras estudadas, ademáis de lograr un equilibrio persoal que lle permita enfrontarse con naturalidade ante o público. Contidos Mínimos: Αdoptar unha correcta posición e utilización muscular ante os instrumentos de percusión. Escalas maiores cas relativas menores en todolos tons. Agarre correcto das baquetas e movemento natural. Unha peza de timbais, unha de caixa e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. 18

19 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Memorizar e interpretar textos musicais con medida, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Pretendese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ó mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO - CAIXA: Intermediate snare drum studies, M. Petes. 4-6,11. Rudimental primer, M. Peters, pax BATERÍA: Lectura a primera vista nº3, D. Agostini LÁMINAS: Fundamental method for mallets, M. Peters, pax ,130,131 Preludio 2, J. S. Bach. Allegro Senallié. Minuet (dúo). J. S. Bach. Rondo, H. Lichner. Mazurca, Bauern Tanz, N. J. Zivkovic. Fuga (dúo). J. Pachelbel. Magnificat primi toni, Fuga (dúo). J. Pachelbel. - TIMBAIS: Intermediate Timpani studies, M. Peters. nº 1,2,3,5. Fundamental method for timpani, M. Peters, pax. 77,82,83,95 19

20 - MULTIPERCUSIÓN: Declamation, Articulations, Stave off staves, M. Goldemberg. ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, para favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentarase adecuar os elementos do curriculum a cada caso ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes como os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fóra do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN 20

21 A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dunha maneira real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 21

22 GRAO PROFESIONAL PRIMEIRO CURSO OBXECTIVOS o Coñecer as dificultades do repertorio do curso que realizan e atopar diferentes formas de resolución para todas elas. o Obter unha calidade sonora acorde con cada curso realizado. o Capacidade de interpretar en público as obras estudiadas na aula. o Desenvolver a creatividade en clase. o Adquirir coñecementos referentes ás diferentes obras estudiadas durante o curso. CONTIDOS - Adquisición e desenrolo da base técnica fundamental nos instrumentos de percusión. - Adquisición de hábitos de estudio comúns e diferentes para estes instrumentos, así como estudios de interpretación técnica e musical. - Pezas de repertorio para cada instrumento adecuadas a estes niveis técnicos. - Desenvolvemento da capacidade de obter simultaneamente sons de distinta intensidade entre ámbalas dúas mans, tratando de alcanzar unha diferenciación dinámica, xa se trate da relación melodía acompañamento, ou de formas contrapuntísticas de maior complexidade. - Desenvolvemento de toda a gama de modos de ataque. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Utilizar o esforzo muscular e a respiración axeitados ás esixencias da execución instrumental. Demostrar o dominio na execución de estudios e obras sen desligar os aspectos técnicos dos musicais. 22

23 Demostrar sensibilidade auditiva na afinación e no uso das posibilidades sonoras do instrumento. Interpretar obras das distintas épocas e estilos como solista e en grupo. Interpretar de memoria obras do repertorio solista, dacordo cos criterios do estilo correspondente. Demostrar a autonomía necesaria pra abordar a interpretación dentro das marxes de flexibilidade que permita o texto musical. Mostrar progresivamente maior autonomía na resolución de problemas técnicos e interpretativos. Presentar en público un programa axeitado ao seu nivel, demostrando capacidade comunicativa e calidade artística. Contidos Mínimos: Escalas maiores cas relativas menores en todos os tons. Agarre das catro baquetas e movemento natural. Unha peza de timbais, unha de caixa e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo pra premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. 23

24 CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Ler textos a primeira vista con fluidez e comprensión. Memorizar e interpretar textos musicais con medida, afinación, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. Comprender a importancia dos diferentes parámetros que rexen a música, e aplicar os devanditos parámetros na interpretación musical. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ao mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO MARIMBA - Técnica: Fundamental method for mallet instrument. M. Peters, pax. 139, ,145,146,152,153,157. Method of Movement. L. H. Stevens. - Obras: Three Pieces for Three Mallets, nº 1, M. Peters. Cocodrile Tears, From the cradle, B. Quartier. Kampf der Samurai, Silvias Lied, Sizilianisches Lied, N. J. Zivkovich. VIBRÁFONO Funny vibraphone I a V, N. J. Zivkovich. 24

25 Simples solos for mallets, M. Houllif. Six solos for vibraphone, R. Wiener. CAIXA Intermediate studies for the snare drum, M. Peters Fundamental studies, G. Whaley. 53,54,55,56,58,59,60,61. Rudimental primer, M. Peters, pax MULTIPERCUSIÓN Múltiples, Four Sonic Plateaus, M. Goldemberg. TIMBAIS - Técnica: Fundamental Method for timpani, M. Peters, pax Obras: Intermediate Timpani studies, M. Peters Petit Suit, G. Corcovan. Grand Teton, J. Beck. Repertorio: J. Haydn: Sinfonías 94, 100 e 101. ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, para favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 25

26 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentarase adecuar os elementos do curriculum a cada caso ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes como os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fóra do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dunha maneira real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO 26

27 Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 27

28 SEGUNDO CURSO OBXECTIVOS o Coñecer as dificultades do repertorio do curso e encontrar diferentes formas de resolución para todas elas. o Obter unha calidade sonora adecuada ao curso realizado. o Capacidade de interpretar as obras estudiadas ante público. o Fomentar a creatividade na aula. o Adquisición de coñecementos referentes ás diferentes obras estudiadas. CONTIDOS - Adquisición e desenrolo da base técnica fundamental nos instrumentos de percusión. - Adquisición de hábitos de estudio comúns e diferentes para estes instrumentos, así como estudios de interpretación técnica e musical. - Pezas de repertorio para cada instrumento adecuadas a estes niveis técnicos. - Desenvolvemento da capacidade de obter simultaneamente sons de distinta intensidade entre ámbalas dúas mans, tratando de alcanzar unha diferenciación dinámica, xa se trate da relación melodía acompañamento, ou de formas contrapuntísticas de maior complexidade. - Desenvolvemento de toda a gama de modos de ataque. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Caixa/Timbais: control dos aspectos básicos como: afinación, cambios de pedal, movemento continuo, agarre e punto de pivote correctos, traballo de dedos e zonas de golpeo. Láminas: Control do agarre Burton. Punteo e apagado coas mazas correctas. Multipercusión: Resolución dos problemas da combinación de instrumentos: matices, cambios baquetas, elección dos timbres axeitados. Autocrítica. Control progresivo dos pasos a dar no estudio dunha partitura. 28

29 Mostrar unha actitude positiva na clase. Contidos Mínimos: Escalas maiores cas relativas menores en todolos tons. Agarre das catro baquetas e movemento natural. Unha peza de timbais, unha de caixa e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Ler textos a primeira vista con fluidez e comprensión. Memorizar e interpretar textos musicais con medida, afinación, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. Comprender a importancia dos diferentes parámetros que rexen a música, e aplicar os devanditos parámetros na interpretación musical. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. 29

30 Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ao mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO MARIMBA - Técnica: Method of movement, L. H. Stevens. Equidistans Mallets, M. Peters. - Obras: Three Piece for three mallets, nº 2-3, Chant for marimba, M. Peters. Merry-go-round, Slip n slide, B. Quartier. Waves, M. Peters. VIBRÁFONO - Técnica: Iniciación á utilización do pedal e o dampening. Sempre a dúas baquetas. - Obras: Estudios 1, 2, 3 e 7 do Dampening and pedaling, D. Friedman. Six solos for vibraphone R. Wiener. Funny vibraphone I. VI, VII, VIII, N. J. Zivkovic. CAIXA - Técnica: Continuación do Rudimental Primer, M. Peters. Roll Control, redoble de multirebote. - Obras: Initium III, 30-50, J. Delecluse. 30

31 Lightly March, Five Four,K. Reichel. MULTIPERCUSIÓN Percusión Latina, D. Forcada. Etude II, Rondo, M. Peters. A Graphic Portrait, J. Spears. M Sp, W. Kraft. TIMBAIS - Estudios: Fundamental Method for Timpani, M. Peters, nº Obras: Triton, J. M. Roy. Timpani auditions, W. Schistine. ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, para favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentarase adecuar os elementos do curriculum a cada caso ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. 31

32 No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes como os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. Aconséllase a asistencia a concertos e cursos, tanto dentro como fóra do centro. Intentarase, na medida do posible, facer master classes con profesores de fóra do centro para abrir o campo de visión e a formación do alumno. VALORACIÓN DOS RESULTADOS DA PROGRAMACIÓN A continuación aparecen os procedementos para que o departamento coordine, valore e revise o desenvolvemento e o resultado da súa programación didáctica: A identificación dos contidos que actuarán como indicadores para realiza-la avaliación, dentro de cada un dos criterios de avaliación. Estes indicadores poden ser graduados en niveis de dificultade pra determinar o nivel de competencia alcanzado polo alumnado (dende a excelencia á insuficiencia). A elaboración de instrumentos de avaliación, axustados a eses indicadores, que permitan calificar, con actividades habituais, cal é o nivel de competencia que ten o alumnado, para coñecer dunha maneira real o que éste sabe e o que non sabe, así como as circunstancias nas que aprende. Reunións periódicas por parte dos membros do departamento, nas que se seguirá a evolución da programación. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INTERNA DO DEPARTAMENTO Os procedementos para realizar a avaliación interna do departamento serán: Recopilación e análise periódico de datos relativos ó funcionamiento do plan de estudios (rendemento académico, satisfacción do alumnado, profesorado, etc.). Valoración do nivel de cumprimiento dos estándares e criterios de calidade e propostas de actuación a corto e medio prazo. 32

33 Entrevistas cunha representación dos estudiantes e do profesorado do centro, pra coñecer de primeira man as opinións dos demáis membros da comunidade académica. 33

34 TERCEIRO CURSO OBXECTIVOS o Coñecer as dificultades do repertorio do curso e atopar diferentes formas de resolución para todas elas. o Obter unha calidade sonora adecuada ao curso realizado. o Capacidade de interpretar as obras estudiadas ante público. o Fomentar a creatividade na aula. o Adquisición de coñecementos referentes ás diferentes obras estudiadas. CONTIDOS - Adquisición e desenrolo da base técnica fundamental nos instrumentos de percusión. - Adquisición de hábitos de estudio comúns e diferentes para estes instrumentos, así como estudios de interpretación técnica e musical. - Pezas de repertorio para cada instrumento adecuadas a estes niveis técnicos. - Desenvolvemento da capacidade de obter simultaneamente sons de distinta intensidade entre ámbalas dúas mans, tratando de alcanzar unha diferenciación dinámica, xa se trate da relación melodía acompañamento ou de formas contrapuntísticas de mayor complexidade. - Desenvolvemento de toda a gama de modos de ataque. CRITERIOS DE AVALIACIÓN Caixa: Redobre pechado, diferenciación clara dos matices, dixitación de obras. Timbais: Afinación correcta, cambios de pedal, sonido ligado e picado, diferenciación técnica segundo o matiz, zonas de golpeo ben definidas. Láminas: Control do agarre Burton. Punteo e apagado coas mazas correctas. Multipercusión: Resolución dos problemas da combinación de instrumentos: matices, cambios de baquetas, elección dos timbres axeitados. Autocrítica. Autonomía interpretativa mediante o control progresivo dos pasos a dar no estudio dunha partitura. 34

35 Mostrar unha actitude positiva na clase. Contidos Mínimos: Escalas maiores cas relativas menores e menores harmónicas en todos os tonos. Agarre correcto das catro baquetas e movemento natural. Unha peza de timbais, unha de caixa, unha de multipercusión e unha de marimba das propostas para este curso. PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación será continua e nela os alumnos deberán demostrar que os obxectivos do trimestre foron superados. Empregaremos para isto os seguintes recursos: Caderno de clase. Nel tomarase nota de cada sesión co alumno e nel constarán o cumprimento das tarefas e as faltas de asistencia á clase. Gravacións de audio ou vídeo. Serven para facer unha avaliación máis eficaz na que o alumno poida tamén autoavaliarse, ao tempo que servirá de estímulo para premiar os seus éxitos. Exame extraordinario por pérdida da avaliación continua: Os alumnos que perdan o dereito á avaliación continua por faltas de asistencia poderán solicitar a realización dun exame extraordinario. Este exame será realizado polo profesor da asignatura antes da finalización do periodo lectivo. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN Ler textos a primeira vista con fluidez e comprensión. Memorizar e interpretar textos musicais con medida, afinación, articulación e fraseo axeitado. Interpretación de obras de diferente estilo. Tocar en público con destreza e autocontrol. Comprender a importancia dos diferentes parámetros que rexen a música, e aplicar os devanditos parámetros na interpretación musical. METODOLOXÍA A metodoloxía será activa e participativa. Preténdese que o alumno distinga o importante do secundario, e manexe conceptos e métodos propios da disciplina. 35

36 Nesta orde de cousas buscarase que o alumno pregunte todo tipo de dúbidas e cuestións, e intentarase buscar a súa expresión sempre que se ateña ao mellor desenrolo da clase. O profesor buscará aquela información que lle demanden os alumnos e que descoñezan. Igualmente intentará proporcionarlles todo aquel material ou bibliografía necesaria. MATERIAL DIDÁCTICO TIMBAIS - Técnica: Redobre,cruces, exercicios en catro timbais. Cambios de afinación. Timpani auditions, W. Schistine. Estudios: Fundamental method for timpani, M. Peters, pax ,212. Nº Obras: Scherzo, M. Peters. Timpani Solo, W. Price. Repertorio: L. van Beethoven. MULTIPERCUSIÓN Percusión Latina, D. Forcada. The Contemporany Percussionist, C. Udow. Arithmetic, M. Kaye. Morris Dance, W. Kraft. 12 pictures for percussion, I. Desportes. Nomad, T. Gauger. VIBRÁFONO (unha por avaliación) - Técnica: Optimización do uso do pedal. Dampening 36

37 Iniciación e estudo da técnica de Burton. Iniciación á lectura do cifrado americano. - Obras: Dampening and pedalling, nº 7. D. Friedman. Solobook for vibraphone, 3, 4, 7 e 9. W. Schuter. Waltz King, B. Molenhof. Real Book. Varios. MARIMBA (o alumno terá que tocar catro obras antes de rematar o curso) - Técnica: Method of movement for marimba, L. H. Stevens. - Obras: The true lovers farewell, S. Gwin. Rain Dance, Marimba Flamenca, Gitano, A. Gomez. Generalife, E. Sejourne. Yellow after the rain, M. Peters. Primavera Porteña, Verano Porteño, Otoño porteño, Invierno porteño, A. Piazolla. XILÓFONO Cramer-xilo, M. Jorand. Five hamered, M. Goldemberg. Black and white rag, G. Botsford. Con piano. BATERÍA - Técnica: Utilización de patrones rudimentais para a construcción de ritmos. Utilización do pé esquerdo como elemento de pulso. Desenvolvemento da improvisación de solos. Uso de catros. Lectura atresillada. - Exercicios: 37

38 Methode de Batterie vol. 3, D. Agostin. CAIXA (o alumno terá que tocar os 4 primeiros solos de Pratt antes de rematar o curso). - Técnica: Rudimental primer M. Peters. Todos os rudimentos. Redobre aberto e pechado. 14 contest solos, J. S. Pratt (1-4). ALUMNADO CON NECESIDADES ESPECIAIS Dividiremos este apartado en tres grupos: 1. Alumnado estranxeiro. Debido ao carácter procedimental que ten a aprendizaxe dun instrumento, o idioma nunca chega a ser unha traba realmente grande; non obstante, para favorecer sempre a integración do alumno, procurarase vocalizar claramente, falar máis devagar, facilitar a linguaxe técnica da materia, etc. No caso de haber grandes diferenzas culturais que poidan facer que o alumno non queira realizar algunhas actividades, estas serán adaptadas. 2. Superdotación intelectual. En principio, daremos máis contidos ao alumno sempre que a súa aprendizaxe os demande e, en caso de que haxa necesidade de que avance realmente rápido e necesite acceder a un curso que non lle corresponda, adoptaríanse medidas para facilitarlle o acceso. 3. Alumnado con necesidades educativas especiais. Adecuación da materia a casos de persoas que padezan algunha minusvalía física. Dado que as minusvalías poden ser de índole moi diferente, haberá casos con minusvalías severas nos que sexa practicamente imposible adaptarse a elas; pero polo xeral intentarase adecuar os elementos do curriculum a cada caso ca reconsideración de obxectivos, contidos e criterios de avaliación. No caso concreto da percusión, temos a dificultade da psicomotricidade entre as catro extremidades, o que nos leva a pensar en readaptar partes como os pedais (vibráfono, timbais, batería, multipercusión), ou instrumentos que esixan grande amplitude de movementos nos brazos e nas pernas (marimba). ACTIVIDADES Os alumnos realizarán audicións públicas, unha por trimestre. 38

CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN DISCIPLINA: INSTRUMENTO VII DEPARTAMENTO: VENTO MADEIRA XEFE DE DPTO.

CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN DISCIPLINA: INSTRUMENTO VII DEPARTAMENTO: VENTO MADEIRA XEFE DE DPTO. PROGRAMACIÓN DOCENTE DE 4º DE CLARINETE, CUADRIMESTRE VII CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE A CORUÑA TÍTULO SUPERIOR DE MÚSICA (ENSINANZAS REGULADAS POLO DECRETO 163/2015) CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

VII I. NOME E APELIDOS /TEL/WEB TITORÍA Mariola Gil Lago José María Belló García Ana Herraiz Allijas 2. DESCRITOR E COMPETENCIAS

VII I. NOME E APELIDOS  /TEL/WEB TITORÍA Mariola Gil Lago José María Belló García Ana Herraiz Allijas 2. DESCRITOR E COMPETENCIAS PROGRAMACIÓN DOCENTE DE CLARINETE (II) CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DA CORUÑA TÍTULO SUPERIOR DE MÚSICA (ENSINANZAS REGULADAS POLO DECRETO 163/2015, DO 29 DE OUTUBRO) (CURSO 2017/18) 1. IDENTIFICACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura.

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura. - Universidad Me gustaría matricularme en la universidad. Indicar que quieres matricularte Me quiero matricular. Indicar que quieres matricularte en una asignatura en un grado en un posgrado en un doctorado

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA IES DO CASTRO VIGO PROGRAMACIÓN CURSO 2016-2017 Programación de Física e Química do I.E.S do Castro de Vigo (Pontevedra) Página 1 ÍNDICE DE CONTIDOS a) Índice xeral Metodoloxía

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA IES DO CASTRO VIGO PROGRAMACIÓN CURSO 2017-2018 Programación de Física e Química do I.E.S do Castro de Vigo (Pontevedra) Página 1 ÍNDICE DE CONTIDOS a) Índice xeral Metodoloxía

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

Departamento de Física e Química

Departamento de Física e Química Departamento de Física e Química Programación, curso 2014-2015 I.E.S.P. "Xosé Neira Vilas" Perillo-Oleiros, setembro de 2014 -1 Índice de contido 1.Materias que imparte o departamento...5 2.Profesorado

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

Decreto de currículo. Decreto 275/1994, do 29 de xullo (DOG do 31 de agosto) Bacharelato

Decreto de currículo. Decreto 275/1994, do 29 de xullo (DOG do 31 de agosto) Bacharelato Decreto de currículo Bacharelato Decreto 275/1994, do 29 de xullo (DOG do 31 de agosto) Anexo de materias comúns Anexo de materias propias de modalidade ANEXO Decreto de currículo Bacharelato: Materias

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DE FRANCÉS

PROGRAMACIÓN DE FRANCÉS PROGRAMACIÓN DE FRANCÉS IES A XUNQUEIRA 1 CURSO 2011-2012 INDICE Iintrodución e contextualización...páx. 3 Contribución da materia ao logro das competencias... Páx. 3 Obxectivos... 7 Contidos e temporalización.1º

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2010-2011 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXÍA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

CIENCIAS DA NATUREZA:

CIENCIAS DA NATUREZA: TRABALLOS DE RECUPERACIÓN PARA AS MATERIAS NON SUPERADAS 2º ESO ADAPTACIÓNS CURRICULARES CIENCIAS DA NATUREZA: 1. Pasa estas unidades: a) 108 km/h a m/s b) 25 m/s a km/h c) 60 ºC a K d) 698,34 m 2 a mm

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2

ELECTROTECNIA. BLOQUE 1: ANÁLISE DE CIRCUÍTOS (Elixir A ou B) A.- No circuíto da figura determinar o valor da intensidade na resistencia R 2 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A ou B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan igual, é dicir,

Διαβάστε περισσότερα

Expresións alxébricas

Expresións alxébricas Expresións alxébricas Contidos 1. Expresións alxébricas Que son? Como as obtemos? Valor numérico 2. Monomios Que son? Sumar e restar Multiplicar 3. Polinomios Que son? Sumar e restar Multiplicar por un

Διαβάστε περισσότερα

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral http://issga.xunta.es PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS Curso de capacitación para o desempeñeo de nivel básico Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Διαβάστε περισσότερα

I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA.

I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA. I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO 2015-2016 RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA. 1.- OBXETIVOS 1.1 Objetivos de la Educación Secundaria Obligatoria 3 1.2 Objetivos

Διαβάστε περισσότερα

PRÁCTICA Nº 4. o movemento

PRÁCTICA Nº 4. o movemento NEWTON NA AULA: CARA UNHA APRENDIZAXE INTERACTIVO DA FÍSICA PRÁCTICA Nº 4 posta en práctica da experimentación da unidade o movemento Curso: 1º BAC (2008/2009) Xosé A. Alonso - 1 - Sumario: 1. Antes de

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2012-2013 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXíA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento?

Lógica Proposicional. Justificación de la validez del razonamiento? Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento? os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

μέλλων τελευτᾶν 0,25 puntos καὶ βουλόμενος 0,25 puntos τοὺς αὐτοῦ παῖδας ἐμπείρους εἶναι τῆς γεωργίας, 0,5 puntos

μέλλων τελευτᾶν 0,25 puntos καὶ βουλόμενος 0,25 puntos τοὺς αὐτοῦ παῖδας ἐμπείρους εἶναι τῆς γεωργίας, 0,5 puntos Materia: GRIEGO II. EvAU CURSO 17/18 CRITERIOS ESPECÍFICOS DE CORRECCIÓN PROPUESTA A: EL LABRADOR Y SUS HIJOS 1.- Traducción íntegra del texto: (4 puntos). Se ponderará, ante todo: - La recta adecuación

Διαβάστε περισσότερα

DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...]

DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...] 2009-10 IES de Sar 2009-10 IES de Sar [PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...] 1 Programación didáctica de Matemáticas Táboa de contidos CONSIDERACIÓNS XERAIS SOBRE A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO...4

Διαβάστε περισσότερα

A circunferencia e o círculo

A circunferencia e o círculo 10 A circunferencia e o círculo Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Identificar os diferentes elementos presentes na circunferencia e o círculo. Coñecer as posicións relativas de puntos, rectas e circunferencias.

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO IES Ribeira do Louro

PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO IES Ribeira do Louro PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO 2016-2017 IES Ribeira do Louro 2º ESO TECNOLOXÍA 3º ESO TECNOLOXÍA 4º ESO TECNOLOXÍA 2º ESO PROGRAMACIÓN 2º ESO ÁMBITO CIENTÍFICO-TÉCNICO 1º BAC

Διαβάστε περισσότερα

Lógica Proposicional

Lógica Proposicional Proposicional educción Natural Proposicional - 1 Justificación de la validez del razonamiento os maneras diferentes de justificar Justificar que la veracidad de las hipótesis implica la veracidad de la

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 8 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.50

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA 7 CONSELLO DA CULTURA GALEGA D O C U M E N T O S E I N F O R M E S SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA 7 D O C U M E N T O S E I N F O R M E S SITUACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109

PÁGINA 106 PÁGINA a) sen 30 = 1/2 b) cos 120 = 1/2. c) tg 135 = 1 d) cos 45 = PÁGINA 109 PÁGINA 0. La altura del árbol es de 8,5 cm.. BC m. CA 70 m. a) x b) y PÁGINA 0. tg a 0, Con calculadora: sß 0,9 t{ ««}. cos a 0, Con calculadora: st,8 { \ \ } PÁGINA 05. cos a 0,78 tg a 0,79. sen a 0,5

Διαβάστε περισσότερα

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL)

Métodos Matemáticos en Física L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro APL) L4F. CONDICIONES de CONTORNO+Fuerzas Externas (Cap. 3, libro Condiciones de contorno. Fuerzas externas aplicadas sobre una cuerda. condición que nos describe un extremo libre en una cuerda tensa. Ecuación

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS INTRODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: a) Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. b) Calcúlase cada forza. c) Calcúlase a resultante polo principio

Διαβάστε περισσότερα

Resorte: estudio estático e dinámico.

Resorte: estudio estático e dinámico. ESTUDIO DO RESORTE (MÉTODOS ESTÁTICO E DINÁMICO ) 1 Resorte: estudio estático e dinámico. 1. INTRODUCCIÓN TEÓRICA. (No libro).. OBXECTIVOS. (No libro). 3. MATERIAL. (No libro). 4. PROCEDEMENTO. A. MÉTODO

Διαβάστε περισσότερα

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente

την..., επειδή... Se usa cuando se cree que el punto de vista del otro es válido, pero no se concuerda completamente - Concordar En términos generales, coincido con X por Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Uno tiende a concordar con X ya Se usa cuando se concuerda con el punto de vista de otro Comprendo

Διαβάστε περισσότερα

Programación Didáctica do. Curso

Programación Didáctica do. Curso Curso 2008/2009 I. Introdución II. III. IV. a. Composición do departamento b. Ensinanzas, áreas e materias integradas no departamento c. Carga docente e hora de reunión do departamento d. Funcionamento

Διαβάστε περισσότερα

INGLÉS 2016/2017. Página 1 de 17

INGLÉS 2016/2017. Página 1 de 17 INGLÉS 2016/2017 Página 1 de 17 I DICE ASPECTOS COMÚ S DO DEPARTAME TO 1. Datos erais do departamento... 3 2. Leislación de referencia... 3 3. Aspectos erais da programación... 4 a. Contetualización b.

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS

EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS EXERCICIOS DE REFORZO: SISTEMAS DE ECUACIÓNS LINEAIS. ) Clul os posiles vlores de,, pr que triz A verifique relión (A I), sendo I triz identidde de orde e triz nul de orde. ) Cl é soluión dun siste hooéneo

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS CURSO 2014 2015 Xefe do departamento: Ramón Caramés Otero. Índice EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA... 1 Contribución da materia á adquisición das

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

XEFA DE DEPARTAMENTO: CARMEN VILARIÑO AGRAS

XEFA DE DEPARTAMENTO: CARMEN VILARIÑO AGRAS PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DEPARTAMENTO DE GREGO IES DO CASTRO CURSO 2012-2013 XEFA DE DEPARTAMENTO: CARMEN VILARIÑO AGRAS 1 ÍNDICE 1- INTRODUCCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN 3 2- OBXETIVOS 4 3- CAPACIDADES 5 4-

Διαβάστε περισσότερα

PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN CURSO Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza

PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN CURSO Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN CURSO 2017-18 Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza Yo con DNI, número de teléfono y dirección de correo electrónico, solicitante del idioma, nivel, declaro bajo

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS CURSO 2017-18 I.E.S. PLURILINGÜE RAFAEL DIESTE A CORUÑA Índice de contidos Compoñentes do departamento e grupos impartidos...3 Introdución... 4 Competencias...

Διαβάστε περισσότερα

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS

ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS Química P.A.U. ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS ESTRUTURA ATÓMICA E CLASIFICACIÓN PERIÓDICA DOS ELEMENTOS CUESTIÓNS NÚMEROS CUÁNTICOS. a) Indique o significado dos números cuánticos

Διαβάστε περισσότερα

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz:

NÚMEROS COMPLEXOS. Páxina 147 REFLEXIONA E RESOLVE. Extraer fóra da raíz. Potencias de. Como se manexa k 1? Saca fóra da raíz: NÚMEROS COMPLEXOS Páxina 7 REFLEXIONA E RESOLVE Extraer fóra da raíz Saca fóra da raíz: a) b) 00 a) b) 00 0 Potencias de Calcula as sucesivas potencias de : a) ( ) ( ) ( ) b) ( ) c) ( ) 5 a) ( ) ( ) (

Διαβάστε περισσότερα

- Situación xeográfica e socio-económica-cultural Tipoloxía do Centro... 7

- Situación xeográfica e socio-económica-cultural Tipoloxía do Centro... 7 I. INTRODUCCIÓN... 3 II. ANÁLISE DO CONTEXTO - Situación xeográfica e socio-económica-cultural... 4 - Tipoloxía do Centro... 7 III. NECESIDADES EDUCATIVAS... 13 IV. SINAIS DE IDENTIDADE DO CENTRO - Linguas

Διαβάστε περισσότερα

PRESENTACIÓN DA MATERIA/ MÓDULO

PRESENTACIÓN DA MATERIA/ MÓDULO Ensinanza aprendizaxe Código: MD75010303 Data 1-9-09 Nº. Revisión: 2 Páxina 1 de 7 PRESENTACIÓN DA MATERIA/MÓDULO MATERIA/ MÓDULO CURSO / CICLO PROFESOR GREGO I 1º BAC H CURSO ACADÉMICO 2015-2016 NOELIA

Διαβάστε περισσότερα

Sistemas e Inecuacións

Sistemas e Inecuacións Sistemas e Inecuacións 1. Introdución 2. Sistemas lineais 2.1 Resolución gráfica 2.2 Resolución alxébrica 3. Método de Gauss 4. Sistemas de ecuacións non lineais 5. Inecuacións 5.1 Inecuacións de 1º e

Διαβάστε περισσότερα

MECÁNICA. (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas).

MECÁNICA. (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas). 37 MECÁNICA (2,5 puntos cada problema; escollerá a opción A ou B; non é necesario escoller a mesma opción en tódolos problemas). PROBLEMA 1 OPCION A.- Sabendo que o conxunto bicicleta+ciclista da figura

Διαβάστε περισσότερα

O galego e ti. unidade 1

O galego e ti. unidade 1 unidade 1 Saúde o seu alumnado e preséntese: Ola, chámome Na primeira actividade da unidade, os seus alumnos e alumnas van ter a oportunidade de aprender diferentes maneiras de presentarse. Polo momento,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ.: συγκρότηση Επιτροπής για την επιλογή ελευθέρων βοηθηµάτων Ισπανικής γλώσσας

ΠΡΟΣ: ΚΟΙΝ.: συγκρότηση Επιτροπής για την επιλογή ελευθέρων βοηθηµάτων Ισπανικής γλώσσας ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ /ΝΣΗ ΣΠΟΥ ΩΝ /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α Βαθµός Ασφαλείας: Να διατηρηθεί

Διαβάστε περισσότερα

Introdución á análise numérica. Erros no cálculo numérico

Introdución á análise numérica. Erros no cálculo numérico 1 Introdución á análise numérica. Erros no cálculo numérico Carmen Rodríguez Iglesias Departamento de Matemática Aplicada Facultade de Matemáticas Universidade de Santiago de Compostela, 2013 Esta obra

Διαβάστε περισσότερα

PAU MATEMÁTICAS II APLICADAS ÁS CCSS

PAU MATEMÁTICAS II APLICADAS ÁS CCSS PAU 2011-2012 MATEMÁTICAS II APLICADAS ÁS CCSS Circular informativa curso 2011-2012 Como directora do Grupo de Traballo de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais e no nome de todo o grupo, póñome en

Διαβάστε περισσότερα

Académico Introducción

Académico Introducción - Σε αυτήν την εργασία/διατριβή θα αναλύσω/εξετάσω/διερευνήσω/αξιολογήσω... general para un ensayo/tesis Για να απαντήσουμε αυτή την ερώτηση, θα επικεντρωθούμε πρώτα... Para introducir un área específica

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _

PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _ PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _ ESO/BACHARELATO CURSO: 2016/17 Curso 2016/17 1 ÍNDICE 1.INTRODUCIÓN E CONTETUALIZACIÓN...3 1.1 Centro....3 1.2 Alumnado...4 1.3 Obxectivos adaptados ao contexto

Διαβάστε περισσότερα

Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid. La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid

Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid. La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid Το ίκτυο Βιβλιοθηκών αποτελεί τµήµα ενός Χρηµατοπιστωτικού Φορέα που προορίζει ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

Inecuacións. Obxectivos

Inecuacións. Obxectivos 5 Inecuacións Obxectivos Nesta quincena aprenderás a: Resolver inecuacións de primeiro e segundo grao cunha incógnita. Resolver sistemas de ecuacións cunha incógnita. Resolver de forma gráfica inecuacións

Διαβάστε περισσότερα

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo.

CADERNO Nº 11 NOME: DATA: / / Estatística. Representar e interpretar gráficos estatísticos, e saber cando é conveniente utilizar cada tipo. Estatística Contidos 1. Facer estatística Necesidade Poboación e mostra Variables 2. Reconto e gráficos Reconto de datos Gráficos Agrupación de datos en intervalos 3. Medidas de centralización e posición

Διαβάστε περισσότερα

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson

1 La teoría de Jeans. t + (n v) = 0 (1) b) Navier-Stokes (conservación del impulso) c) Poisson 1 La teoría de Jeans El caso ás siple de evolución de fluctuaciones es el de un fluído no relativista. las ecuaciones básicas son: a conservación del núero de partículas n t + (n v = 0 (1 b Navier-Stokes

Διαβάστε περισσότερα

4º ESO BEGOÑA MARTIN, ESTHER VAZQUEZ ACADAR TÓDALAS COMPETENCIAS, LINGUÍSTICA, SOCIAL, DIXITAL E O MUNDO FÍSICO

4º ESO BEGOÑA MARTIN, ESTHER VAZQUEZ ACADAR TÓDALAS COMPETENCIAS, LINGUÍSTICA, SOCIAL, DIXITAL E O MUNDO FÍSICO 4º ESO ASIGNATURA/MÓDULO INGLES Cód. CURSO E GRUPO 4º A,B, C PROFESOR/A (ES/AS) LIBRO DE TEXTO Data de Autorización BEGOÑA MARTIN, ESTHER VAZQUEZ Editorial BURLINGTON Charlotte Addison and Pamela Field

Διαβάστε περισσότερα

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES

Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES Química P.A.U. ÁCIDOS E BASES 1 ÁCIDOS E BASES PROBLEMAS ÁCIDO/BASE DÉBIL 1. Unha disolución de amonuíaco de concentración 0,01 mol/dm³ está ionizada nun 4,2 %. a) Escribe a reacción de disociación e calcula

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física P.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS SATÉLITES 1. O período de rotación da Terra arredor del Sol é un año e o radio da órbita é 1,5 10 11 m. Se Xúpiter ten un período de aproximadamente 12

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx. 11267 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR DECRETO 99/2012, do 16 de marzo, polo que se regulan os servizos sociais comunitarios e o seu

Διαβάστε περισσότερα

IES Castelao O Calvario - VIGO. Departamento de MATEMÁTICAS

IES Castelao O Calvario - VIGO. Departamento de MATEMÁTICAS IES Castelao O Calvario - VIGO Departamento de MATEMÁTICAS INFORMACIÓN BÁSICA DA PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA 014 015 ÍNDICE I.- EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA I.1 EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA. PRIMEIRO

Διαβάστε περισσότερα

Curso IES As Telleiras

Curso IES As Telleiras ER-0847/2007 Programación didáctica do Departamento de DEBUXO Curso 2009 2010 IES As Telleiras Membros do departamento: ( Xefe do departamento):. RAIMUNDO MANUEL ANIDO ADEGA INMACULADA GARCIA LEIRA 4º

Διαβάστε περισσότερα

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR

INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

Ecuacións diferenciais: resolución e aplicacións a problemas en Bioloxía

Ecuacións diferenciais: resolución e aplicacións a problemas en Bioloxía Matemáticas para Bioloxía 4 Ecuacións diferenciais: resolución e aplicacións a problemas en Bioloxía Rosana Rodríguez López Departamento de Análise Matemática Facultade de Matemáticas Grao en Bioloxía

Διαβάστε περισσότερα

AVALIACIÓN 3ª 2º BACHARELATO

AVALIACIÓN 3ª 2º BACHARELATO CONSELLERÍA DE EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA INSTITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA E. BLANCO AMOR Vicente Risco 13-32001- OURENSE Tfno.:988219843 FAX:988219845 http://centros.edu.xunta.es/ieseduardoblancoamor/

Διαβάστε περισσότερα

RESULTADOS DE LA PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN. CURSO Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza

RESULTADOS DE LA PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN. CURSO Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza RESULTADOS DE LA PRUEBA INICIAL DE CLASIFICACIÓN CURSO Documento para adjuntar a la Solicitud de plaza Yo, con DNI, número de teléfono y dirección de correo electrónico, solicitante del idioma, nivel,

Διαβάστε περισσότερα

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E CONFIRMACIÓN Mª Luisa Barreal López_Directora Técnica LIGAL

Διαβάστε περισσότερα

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B)

ELECTROTECNIA. BLOQUE 3: MEDIDAS NOS CIRCUÍTOS ELÉCTRICOS (Elixir A ou B) 36 ELECTROTECNIA O exame consta de dez problemas, debendo o alumno elixir catro, un de cada bloque. Non é necesario elixir a mesma opción (A o B ) de cada bloque. Todos os problemas puntúan do mesmo xeito,

Διαβάστε περισσότερα

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::...

Eletromagnetismo. Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística. ...:: Solução ::... Eletromagnetismo Johny Carvalho Silva Universidade Federal do Rio Grande Instituto de Matemática, Física e Estatística Lista -.1 - Mostrar que a seguinte medida é invariante d 3 p p 0 onde: p 0 p + m (1)

Διαβάστε περισσότερα

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN

Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN Física A.B.A.U. GRAVITACIÓN 1 GRAVITACIÓN PROBLEMAS 1. A luz do Sol tarda 5 10² s en chegar á Terra e 2,6 10³ s en chegar a Xúpiter. a) O período de Xúpiter orbitando arredor do Sol. b) A velocidade orbital

Διαβάστε περισσότερα

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior.

Ano 2018 FÍSICA. SOL:a...máx. 1,00 Un son grave ten baixa frecuencia, polo que a súa lonxitude de onda é maior. ABAU CONVOCAT ORIA DE SET EMBRO Ano 2018 CRIT ERIOS DE AVALI ACIÓN FÍSICA (Cód. 23) Elixir e desenvolver unha das dúas opcións. As solución numéricas non acompañadas de unidades ou con unidades incorrectas...

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

Bacharelato de adultos. Curso IES As Telleiras

Bacharelato de adultos. Curso IES As Telleiras ER-0847/2007 Programación didáctica do Departamento de Bioloxía e Xeoloxía Bacharelato de adultos Curso 2009 2010 IES As Telleiras Membros do departamento que imparten as materias: Meizoso López, Mª José

Διαβάστε περισσότερα

Estereoisomería. Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias.

Estereoisomería. Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias. Química Orgánica 3 Estereoisomería Grao en Enxeñería de Procesos Químicos Industriais Julio Antonio Seijas Vázquez e M. Pilar Vázquez Tato Departamento de Química Orgánica Facultade de Ciencias Vicerreitoría

Διαβάστε περισσότερα

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación

As Mareas INDICE. 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación As Mareas INDICE 1. Introducción 2. Forza das mareas 3. Por que temos dúas mareas ó día? 4. Predición de marea 5. Aviso para a navegación Introducción A marea é a variación do nivel da superficie libre

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B =

EXERCICIOS DE REFORZO: DETERMINANTES., calcula a matriz X que verifica A X = A 1 B, sendo B = EXERCICIOS DE REORZO: DETERMINANTES Pr A, lul riz X que verifi AX A B, sendo B ) Define enor opleenrio e duno dun eleeno nunh riz drd ) Dd riz A : i Clul o rngo, segundo os vlores de λ, de A λi, sendo

Διαβάστε περισσότερα

Problemas resueltos del teorema de Bolzano

Problemas resueltos del teorema de Bolzano Problemas resueltos del teorema de Bolzano 1 S e a la fun ción: S e puede af irm a r que f (x) está acotada en el interva lo [1, 4 ]? P or no se r c ont i nua f (x ) e n x = 1, la f unció n no e s c ont

Διαβάστε περισσότερα

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas.

Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio CMPM001. Proba de. Código. Matemáticas. Parte matemática. Matemáticas. Probas de acceso a ciclos formativos de grao medio Proba de Matemáticas Código CMPM001 Páxina 1 de 9 Parte matemática. Matemáticas 1. Formato da proba Formato A proba consta de vinte cuestións tipo test.

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos)

MATEMÁTICAS. (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 puntos) 21 MATEMÁTICAS (Responder soamente a unha das opcións de cada bloque temático). BLOQUE 1 (ÁLXEBRA LINEAL) (Puntuación máxima 3 Dada a matriz a) Calcula os valores do parámetro m para os que A ten inversa.

Διαβάστε περισσότερα

PLANETA PLAST 1. INTRODUCIÓN OBXECTIVOS RECURSOS E MATERIAIS Para facer o modelo de planeta...2

PLANETA PLAST 1. INTRODUCIÓN OBXECTIVOS RECURSOS E MATERIAIS Para facer o modelo de planeta...2 PLANETA PLAST GUTIÉRREZ PELAYO, LAURA LEMA IGLESIAS, DIEGO 1. INTRODUCIÓN...1 2. OBXECTIVOS...2 3. RECURSOS E MATERIAIS...2 3.1.Para facer o modelo de planeta...2 3.2.Para realizar a actividade...3 4.

Διαβάστε περισσότερα

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio.

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio. HCH HCT HCH HCT Ventiladores helicoidales murales o tubulares, de gran robustez Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓNS DO DEPARTAMENTO DE LATÍN E GREGO. CURSO

PROGRAMACIÓNS DO DEPARTAMENTO DE LATÍN E GREGO. CURSO PROGRAMACIÓNS DO DEPARTAMENTO DE LATÍN E GREGO. CURSO 2016-17 0 1. Datos do Departamento. O departamento está constituído pola profesora Olga Serrano Santos, xefe do departamento. Asume horas deste departamento

Διαβάστε περισσότερα

Traballo Fin de Grao

Traballo Fin de Grao Traballo Fin de Grao Grao en Mestre/a de Educación Primaria Oportunidade: xullo 2015 Título en galego: Iniciación á investigación etnomatemática: a comunidade chinesa de Lugo Título en castelán: Iniciación

Διαβάστε περισσότερα

Catálogodegrandespotencias

Catálogodegrandespotencias www.dimotor.com Catálogogranspotencias Índice Motores grans potencias 3 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión y Alta tensión.... 3 Serie Y2 Baja tensión 4 Motores asíncronos trifásicos Baja Tensión

Διαβάστε περισσότερα

Física e Química 4º ESO

Física e Química 4º ESO Física e Química 4º ESO DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Física: Temas 1 ao 6. 01/03/07 Nome: Cuestións 1. Un móbil ten unha aceleración de -2 m/s 2. Explica o que significa isto. 2. No medio dunha tormenta

Διαβάστε περισσότερα