ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΑΓΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ, Α ΠΑΝ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΜΑΓΚΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΤ. ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ, Α ΠΑΝ. ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, ΓΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Δεν έχω να δηλώσω σύγκρουση συμφερόντων

ORTHOSTATIC HYPERTENSION: REVIEW ARTICLE

ORTHOSTATIC HYPERTENSION: REVIEW ARTICLE Flow chart

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΟΡΙΣΜΟΣ Η έλλειψη ενιαίου και επίσημου ορισμού της ορθοστατικής υπέρτασης ίσως το πιο χαρακτηριστικό δείγμα της απουσίας συστηματικής ερευνητικής ενασχόλησης Στις περισσότερες μελέτες, ορθοστατική υπέρταση αύξηση ΣΑΠ 20 mmhg έως 3 λεπτά μετά την έγερση από την ύπτια στην όρθια θέση Σε πρόσφατες μεγάλες μελέτες και σε αναλογία με τον ορισμό της ορθοστατικής υπότασης αύξηση ΣΑΠ 20 mmhg ή/και ΔΑΠ 10 mmhg Άλλοι ορισμοί αύξηση ΣΑΠ 10 mmhg αύξηση ΣΑΠ 5 mmhg αύξηση ΑΠ από <140/90 mmhg στην ύπτια θέση σε 140/90 mmhg στην όρθια θέση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

ΔΙΑΓΝΩΣΗ Μετρήσεις ΑΠ ιατρείου Kario, Orthostatic hypertension-a new haemodynamic cardiovascular risk factor.nat Rev Nephrol, 2013 Μετρήσεις ΑΠ στο σπίτι Δοκιμασία ανάκλισης (tilt-table test) 24ωρη περιπατητική καταγραφή ΑΠ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Φυσιολογική απόκριση στην έγερση στην όρθια θέση Έγερση Λίμναση 500-800 ml αίματος στο φλεβικό σύστημα κάτω άκρων και κοιλιάς Μείωση φλεβικής επιστροφής Μείωση όγκου παλμού Μείωση καρδιακής παροχής Παροδική μικρή μείωση ΣΑΠ (<10 mmhg) Ενεργοποίηση τασεοϋποδοχέων αορτικού τόξου και καρωτιδικού κόλπου Ενεργοποίηση αντανακλαστικού ρύθμισης ΑΠ Αύξηση δραστηριότητας συμπαθητικού, μείωση δραστηριότητας παρασυμπαθητικού Αύξηση περιφερικών αντιστάσεων, καρδιακής συχνότητας Επαναφορά ΑΠ στη baseline τιμή εντός λίγων sec

Κλασικοί παράγοντες κινδύνου (ΑΥ, ΣΔ, ηλικία, μεταβολικό σύνδρομο) ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Δυσλειτουργία ΑΝΣ Υπερδραστηριότητα α-αδρενεργικών υποδοχέων των αγγείων Εκσεσημασμένη λίμναση αίματος στα κάτω άκρα Αυξημένη απάντηση συμπαθητικού στην ορθόσταση Διαταραγμένη ευαισθησία τασεοϋποδοχέων Αρτηριακή σκληρία Ενεργοποίηση RAAS ± συστήματος βαζοπρεσσίνης Υπέρμετρη αγγειοσύσπαση ± αύξηση καρδιακής συχνότητας ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ

ΟΡΘΟΣΤΑΤΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΤΑΣΗ

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ 4,6%), ενώ (SPRINT: 4,7% vs (SPRINT: 7% vs 21%) Townsend et al, SPRINT, 2016, J Am Soc Hypertens

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ARIC study, 2011, Hypertension PARTAGE study, 2016, Hypertension Nibouche-Hattab et al., 2017, Ann Cardiol Angeiol

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Η ορθοστατική υπέρταση ως προϋπέρταση Αύξηση ΣΑΠ> 5mmHg στην όρθια θέση προέβλεψε την εμφάνιση ιδιοπαθούς υπέρτασης στη μελέτη CARDIA (~2800 συμμετέχοντες ηλικίας 18-30 ετών, ~8 έτη FU) Αύξηση ΣΑΠ> 20mmHg ή/και ΔΑΠ> 10mmHg στην όρθια θέση συσχετίστηκε με εμφάνιση ΑΥ σε μια κοορτή 108 διαβητικών υψηλού κινδύνου CARDIA study, 2003, Mayo Clin Proc Nibouche-Hattab et al., 2017, Ann Cardiol Angeiol

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Η ορθοστατική υπέρταση ως συγκεκαλυμμένη υπέρταση Αύξηση ΣΑΠ> 10mmHg στην όρθια θέση συσχετίστηκε με συγκεκαλυμμένη ΑΥ σε μη υπερτασικούς, αλλά και αυξημένες τιμές ΑΠ σπιτιού σε σχέση με ΑΠ ιατρείου σε υπερτασικούς στη μελέτη J-SHIPP (~900 συμμετέχοντες, 36% υπό αντι-υπερτασική αγωγή) Παρόμοια ευρήματα σε άλλη μελέτη με 300 υπερτασικούς υπό αγωγή J-SHIPP study, 2016, Hypertension Res Barochiner et al, 2013, Am J Hypertens

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Συσχέτιση με βλάβες σε όργανα-στόχους Μελέτη ARIC: ~13ooo συμμετέχοντες 45-65 ετών, 18 έτη FU αύξηση (και μείωση) ΣΑΠ στην όρθια θέση σχετίστηκε με αυξημένη επίπτωση εγκεφαλικών εμφράκτων Αντίστοιχα ευρήματα σε συγχρονικές μελέτες σε ασιατικούς πληθυσμούς Συσχέτιση με έκπτωση γνωσιακών λειτουργιών στην ιταλική μελέτη Progetto Veneto Anziani - Pro.V.A. (~1500 συμμετέχοντες, 5ετές FU) ARIC study, 2011, Hypertension Pro. V. A. study, 2016, Hypertension

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Συσχέτιση με βλάβες σε όργανα-στόχους (συγχρονικές μελέτες) LVH πρωτεϊνουρία επίπεδα BNP, NT-proBNP περιφερική αρτηριακή νόσος εκφύλιση ωχράς κηλίδας αρτηριακή σκληρία cimt BNP Fan et al., 2010, Am J Hypertens Kario et al., 2002, JACC Japan Morning Surge-1 Study, 2008, Hypertension Res

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Συσχέτιση με ολική και καρδιαγγειακή θνητότητα Μελέτη Pro.V.A. (~2800 συμμετέχοντες >65 ετών, 5 έτη FU) συσχέτιση ορθοστατικής υπέρτασης με ολική θνητότητα (HR = 1.23, 95% CI: 1.02 1.39) και καρδιαγγειακή θνητότητα (HR = 1.41, 95% CI: 1.08 1.74) Πιο ισχυρή σχέση σε: >75 ετών άτομα χωρίς καρδιαγγειακές ή λοιπές συννοσηρότητες λήψη <3 φαρμάκων BMI< 25 kg/m 2 Pro.V.A. study, 2015, Am J Hypertens

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ Συσχέτιση με ολική και καρδιαγγειακή θνητότητα Μελέτη ΗΟΜΟ (~1200 συμμετέχοντες, 10 έτη FU) συσχέτιση συστολικής ορθοστατικής υπέρτασης με ολική θνητότητα (HR 2.31, 95% CI: 1.14 4.68, p= 0.02) Μελέτη PARTAGE (~1000 τρόφιμοι γηροκομείων >80 ετών, 2 έτη FU) συσχέτιση ορθοστατικής υπέρτασης με αυξημένη καρδιαγγειακή νοσηρότητα και θνητότητα (HR = 1.51, 95% CI: 1.09 2.08, p<0.01) HOMO study, 2017, Blood Press Monit PARTAGE study, 2016, Hypertension

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ BP variability and all-cause mortality, Meta-analysis by Stevens et al., 2016, BMJ Kario et al., Orthostatic hypertension and morning BP surge, 2002, JACC

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Συστηματικό αιμοδυναμικό αθηροθρομβωτικό σύνδρομο (Systemic haemodynamic atherothrombotic syndrome-shats): κλασικοί παράγοντες κινδύνου, αιμοδυναμικοί παράγοντες (αρτηριακή σκληρία, ανακλώμενα κύματα, μεταβλητότητα ΑΠ, ορθοστατική υπέρταση) και νευρο-ορμονική διέγερση αλληλεπιδρούν διαμορφώνοντας έναν φαύλο κύκλο που προάγει την αθηροθρόμβωση και βλάβες σε όργανα-στόχους Kario, Orthostatic hypertension-a new haemodynamic cardiovascular risk factor, 2013, Nat Rev Nephrol

ΘΕΡΑΠΕΙΑ Μείωση τιμών ΑΠ και πρωτεϊνουρίας μετά από 6 μήνες στην ομάδα θεραπείας Η μείωση της πρωτεϊνουρίας συσχετίστηκε με μείωση της ΑΠ στην όρθια θέση Στην υπο-ομάδα με ορθοστατική υπέρταση η δοξαζοσίνη μείωσε την ΑΠ στην όρθια θέση, χωρίς να μεταβάλει ουσιαστικά την ΑΠ στην καθιστή θέση Japan Morning Surge-1 Study, 2012, Hypertension Res.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Magkas N, Tsioufis C, Thomopoulos C et al., Orthostatic hypertension: from pathophysiology to clinical applications and therapeutic considerations, J Clin Hypertens, 2019

Kario, 2010, Hypertension