Τμήμα Οργάνωσης και Διαχείρισης Αθλητισμού 3 ο Εξάμηνο του Ακαδημαϊκού Έτους 2013-2014 ΟΔ 034 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Διδασκαλία: κάθε Δευτέρα 10:00-13:00 Ώρες διδασκαλίας (3) Εργαστήρια Παρασκευή 11:00-14:00 Dr. Αντώνης Κ. Τραυλός (Αναπληρωτής Καθηγητής) Ώρες γραφείου: Τετάρτη 10:00-12:00 και καθημερινά μετά από επικοινωνία e-mail: atravlos@uop.gr τηλ.: 27310 89672 ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ (ΘΕ) ΘΕ-1: 14 Οκτωβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Εισαγωγή στη επιστήμη της στατιστικής Σκοπός ΘΕ: Γνωριμία με τους φοιτητές/τριες, Περιληπτική ανάπτυξη των θεματικών ενοτήτων του μαθήματος. Η κάθε θεματολογία θα καλύπτεται με εργαστηριακές εφαρμογές για τη μάθηση του τρόπου εισαγωγής και στατιστικής επεξεργασίας των δεδομένων (1 ώρα τη βδομάδα). Η παρακολούθηση των εργαστηριακών μαθημάτων είναι υποχρεωτική (ανώτατο επιτρεπτό όριο απουσιών 20%). Η καταμέτρηση των απουσιών για τα εργαστηριακά μαθήματα θα αρχίσει από τη 21 η Οκτωβρίου. 1. Ερευνητική προσέγγιση 2. Παράμετροι και ανεξάρτητες και εξαρτημένες μεταβλητές. 3. Κλίμακες μέτρησης 4. Πληθυσμός και δείγμα Βιβλιογραφία: (1) Εισαγωγή - Βασικές στατιστικές έννοιες. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ.1-13). (2) Τραυλός, Α. Κ. (2008). Κλινική στατιστική. Βρίσκεται στο e- class (σελ. 153-156). Πρακτικές Εφαρμογές: Εισαγωγή στα προγράμματα επεξεργασίας δεδομένων. ΘΕ-2: 21 Οκτωβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Ανάλυση σφάλματος μέτρησης. Κατανομές συχνότητας Σκοπός ΘΕ: Κατανόηση της στατιστικής μεθοδολογίας για τη συλλογή έγκυρων δεδομένων. Αναλυτική περιγραφή της ανάπτυξης των αρχικών δεδομένων. [1]
1. Προσδιορισμός των σφαλμάτων μέτρησης 2. Οργάνωση αρχικών δεδομένων 3. Απλή κατανομή 4. Ομαδοποιημένη κατανομή 5. Εκατοστημοριακές αναλύσεις Βιβλιογραφία: (1) Ανάλυση σφάλματος μέτρησης. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ.14-22). (2) Κατανομές συχνότητας. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ.23-40). Πρακτικές Εφαρμογές: Πίνακες κατανομής και εκατοστημοριακές αναλύσεις. ΘΕ- 3: 4 Νοεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Γραφήματα Κατανομών και κύρια μέτρα θέσης Σκοπός ΘΕ: Γραφηματική ανάλυση των δεδομένων και παρουσίαση των δεικτών της κεντρικής τάσης. 1. Απλή κατανομή 2. Ομαδοποιημένη κατανομή 3. Τύποι και ιδιότητες κατανομών 4. Αριθμητικός μέσος 5. Σταθμικός αριθμητικός μέσος 6. Ιδιότητες του αριθμητικού μέσου 7. Διάμεση τιμή 8. Επικρατούσα τιμή 9. Καταλληλότητα των μέτρων θέσης Βιβλιογραφία: (1) Γραφήματα κατανομών. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 41-56). (2) Κύρια μέτρα θέσης. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ.57-76). Πρακτικές Εφαρμογές: Ανάλυση δεδομένων με εφαρμογές στη δημιουργία γραφημάτων και υπολογισμό των κύριων μέτρων θέσης. Εργαστήριο 8 Νοεμβρίου 2013 Καταχώρηση δεδομένων στο Mocrosoft excel και μεταφορά στο SPSS. Διδασκαλία εφαρμογής απλών εντολών στο SPSS. Αποθήκευση και άνοιγμα αρχείων δεδομένων. Δημιουργία και ονομασία μεταβλητών. Κατανομές και κύρια μέτρα θέσης με τη χρήση του SPSS (Εργασία 10%). [2]
ΘΕ- 4: 11 Νοεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Άλλα μέτρα θέσης Σκοπός ΘΕ: Παρουσίαση άλλων δεικτών κεντρικής τάσης με εφαρμογές στο αθλητισμό. 1. Γεωμετρικός μέσος 2. Αρμονικός μέσος 3. Τετραγωνικός μέσος 4. Κινητός μέσος και χρονοσειρές 5. Κινητός αριθμητικός μέσος Βιβλιογραφία: Άλλα μέτρα θέσης. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 77-94). Πρακτικές Εφαρμογές: Ανάλυση με πραγματικά δεδομένα. Εργαστήριο 15 Νοεμβρίου 2013 Απλοί στατιστικοί υπολογισμοί στο SPSS. Απαραίτητες έννοιες στατιστικής στις αναλύσεις με το SPSS. Πίνακες και γραφήματα. Καταχώρηση κατηγορικών δεδομένων σε συνοπτική μορφή με στάθμιση. Σχετικές συχνότητες και ερμηνεία αποτελεσμάτων (Εργασία 10%). ΘΕ- 5: 18 Νοεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Μέτρα διασποράς. Σκοπός ΘΕ: Παρουσίαση του βασικού συνταγολογίου της περιγραφικής στατιστικής και των δομικών στοιχείων της επαγωγικής στατιστικής. 1. Αριθμητικό εύρος 2. Ημι-ενδοτεταρτημοριακό και εκατοστημοριακό εύρος 3. Μέση απόκλιση, διασπορά ή διακύμανση και τυπική απόκλιση 4. Συντελεστής μεταβλητότητας 5. Αμερόληπτη τυπική απόκλιση 6. Μέθοδος αρχικών τιμών Βιβλιογραφία: Μέτρα διασποράς. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 95-114). Πρακτικές Εφαρμογές: Απαιτήσεις δεδομένων για μέσους όρους και διασπορά. Εργαστήριο 22Νοεμβρίου 2013 Πότε χρησιμοποιούμε μέσους όρους απόκλιση και διασπορά. Προβλήματα στη χρησιμοποίηση μέσων όρων, αποκλίσεων και διασπορών. Ανάλυση δεδομένων και ερμηνεία των αποτελεσμάτων (Εργασία 10%). [3]
ΘΕ- 6: 25 Νοεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Τυπικές τιμές και κανονική κατανομή Σκοπός ΘΕ: Χρησιμοποίηση αρχικών τιμών για τον υπολογισμό τυποποιημένων τιμών και χρησιμοποίηση της κανονικής καμπύλης ως βάση της στατιστικής επαγωγής 1. Τιμές z 2. Δευτερογενείς μετασχηματισμοί 3. Τιμές Τ 4. Γενικές ιδιότητες κανονικής κατανομής 5. Κανονική καμπύλη και διασπορά 6. Τυπική κανονική κατανομή Βιβλιογραφία: (1) Μέτρα διασποράς. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 115-128). (2) Κανονική κατανομή. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 128-146). Πρακτικές Εφαρμογές: Μορφές κατανομών, τυπική απόκλιση και τιμές z. Εργαστήριο 29Νοεμβρίου 2013 Διαφορετικές μορφές των αριθμητικών δεδομένων. Απαιτήσεις δεδομένων για ιστογράμματα και πίνακες συχνοτήτων, καταχώριση δεδομένων, ανάλυση και ερμηνεία αποτελεσμάτων (Εργασία 10%). ΘΕ- 7: 2 Δεκεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Δειγματική κατανομή Σκοπός ΘΕ: Παρουσίαση της δειγματοληπτικής θεωρίας που αφορούν το σχετικό μέγεθος του δείγματος και την κανονικότητα της πληθυσμιακής κατανομής 1. Στοιχεία θεωρίας δείγματος 2. Δειγματική κατανομή του μέσου 3. Καμπύλη δειγματικής κατανομής 4. Δειγματική κατανομή διαφορών Βιβλιογραφία: Δειγματική κατανομή. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 147-172). Πρακτικές Εφαρμογές: Χρησιμότητα της καμπύλης κανονικής και δειγματικής κατανομής. Εργαστήριο 6 Δεκεμβρίου 2013 Απαιτήσεις δεδομένων για την τυπική απόκλιση. Καταχώριση δεδομένων, ανάλυση και ερμηνεία αποτελεσμάτων. Τιμές z (Εργασία 10%). [4]
ΘΕ-8: 9 Δεκεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Εκτίμηση και υπόθεση Σκοπός ΘΕ: Αμερόληπτη εκτίμηση της επαγωγικής στατιστικής. 1. Εκτίμηση και τυπικό σφάλμα 2. Στατιστική υπόθεση και σφάλματα 3. Σφάλμα Τύπου Ι 4. Σφάλμα τύπου ΙΙ 5. Ερμηνεία σφαλμάτων τύπου Ι και ΙΙ 6. Έλεγχος απλής και διπλής κατεύθυνσης Βιβλιογραφία: Εκτίμηση και υπόθεση. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 173-192). Πρακτικές Εφαρμογές: Τα σφάλματα Τύπου Ι και ΙΙ και η σημαντικότητά τους στην ισχύ των αποτελεσμάτων. Εργαστήριο 13 Δεκεμβρίου 2013 Δημιουργία γραφημάτων στο Microsoft excel (Εργασία 10%). ΘΕ-9: 16 Δεκεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Απλή γραμμική συσχέτιση. Σκοπός ΘΕ: Η εξέταση της συνδιακύμανσης δύο εξαρτημένων μεταβλητών της ίδιας ομάδας ατόμων ή περιπτώσεων 1. Βαθμός και κατεύθυνση της συσχέτισης 2. Συντελεστής συσχέτισης Pearson s r 3. Στατιστική σημαντικότητα του r 4. Ερμηνεία της γραμμικής συσχέτισης Βιβλιογραφία: Απλή γραμμική συσχέτιση. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 193-218). Πρακτικές Εφαρμογές: Η σχέση δύο μεταβλητών δεν συνεπάγεται και τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Εργαστήριο 20 Δεκεμβρίου 2013 Καταχώρηση δεδομένων για τη σχέση δύο μεταβλητών. Ανάλυση συσχέτισης και ερμηνεία αποτελεσμάτων (Εργασία 10%). [5]
ΘΕ-10: 23 Δεκεμβρίου 2013 Τίτλος ΘΕ: Συγκρίσεις δύο μέσων (Εξαρτημένα δείγματα) Σκοπός ΘΕ: Επαγωγική στατιστική ανάλυση 2 επαναληπτικών μετρήσεων της ίδιας μεταβλητής 1. Τύποι ελέγχων διαφοράς 2. Έλεγχος t- Εξαρτημένα δείγματα (r 0) 3. Μέθοδος συσχέτισης (r) 4. Μέθοδος διαφορών (D) 5. Έλεγχος στατιστικής σημαντικότητας Βιβλιογραφία: Συγκρίσεις δύο μέσων: Έλεγχος t για εξαρτημένα δείγματα. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 253-265). Πρακτικές Εφαρμογές: Σχέσεις αιτίας και αποτελέσματος για εξαρτημένα δείγματα Εργαστήριο 10Ιανουαρίου 2014 Έλεγχος t για εξαρτημένα δείγματα. Καταχώρηση δεδομένων, ανάλυση και ερμηνεία αποτελεσμάτων. Γράφημα (Εργασία 10%). ΘΕ-11: 13 Ιανουαρίου 2014 Τίτλος ΘΕ: Συγκρίσεις δύο μέσων (Ανεξάρτητα δείγματα) Σκοπός ΘΕ: Έλεγχος της στατιστικής υπόθεσης σε μετρήσεις της ίδιας μεταβλητής σε δύο διαφορετικές ομάδες ατόμων.. 1. Ίσες διασπορές 2. Άνισες διασπορές 3. Έλεγχος στατιστικής σημαντικότητας Βιβλιογραφία: Συγκρίσεις δύο μέσων: Έλεγχος t για ανεξάρτητα δείγματα. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 265-278). Πρακτικές Εφαρμογές: Σχέσεις αιτίας και αποτελέσματος για ανεξάρτητα δείγματα Εργαστήριο 17 Ιανουαρίου 2014 Έλεγχος t για ανεξάρτητα δείγματα. Καταχώρηση δεδομένων, ανάλυση και ερμηνεία αποτελεσμάτων. Γράφημα (Εργασία 10%). ΘΕ-12: 20 Ιανουαρίου 2014 Τίτλος ΘΕ: Κατανομή χ 2 Σύγκριση συχνοτήτων (1) [6]
Σκοπός ΘΕ: Απαραμετρική στατιστική: έλεγχος διαφοράς δύο κατηγορικών κατανομών 1. Γενικές έννοιες 2. Δειγματική κατανομή χ 2 3. Απλή ταξινόμηση: Γνωστές θεωρητικές συχνότητες (F) 4. Διπλή ταξινόμηση (ανεξαρτησίας): άγνωστες θεωρητικές συχνότητες (F) 5. Πίνακες 2Χ2: Δύο 2-κατηγορικές 6. Έλεγχος κανονικότητας κατανομής Βιβλιογραφία: Κατανομή χ 2 σύγκριση κατανομών. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 305-324). Πρακτικές Εφαρμογές: Διαφορές μεταξύ δειγμάτων με δεδομένα συχνοτήτων Εργαστήριο 24 Ιανουαρίου 2014 Απαιτήσεις δεδομένων για το χ 2. Καταχώρηση δεδομένων, ανάλυση, παρουσίαση και ερμηνεία αποτελεσμάτων. Γράφημα (Εργασία 10%). ΘΕ-13: 27 Ιανουαρίου 2014 Τίτλος ΘΕ: Απαραμετρικές συσχετίσεις, και συγκρίσεις δύο μέσων Σκοπός ΘΕ: Συσχετίσεις και συγκρίσεις ανάλογα με το τύπο της κλίμακας μέτρησης 1. Συντελεστής συσχέτισης Spearman (r s ) 2. Συντελεστής συσχέτισης Point Biserial (r pb ) 3. Συντελεστής συσχέτισης (C) 4. Συντελεστής συσχέτισης (Φ) 5. Προσημικός έλγχος Sign (+ -): ανεξάρτητα και εξαρτημένα δείγματα 6. Σειριακός έλεγχος Mann-Whitney (U): ανεξάρτητα δείγματα 7. Σειριακός έλεγχος Wilcoxon (W): εξαρτημένα δείγματα Βιβλιογραφία: Απαραμετρικές συσχετίσεις Απαραμετρικές Συγκρίσεις. Βαγενάς Γεώργιος (2002). Στατιστικές εφαρμογές στην Αθλητική Επιστήμη (σελ. 325-354). Πρακτικές Εφαρμογές: Πότε χρησιμοποιούμε τις παραπάνω στατιστικές αναλύσεις. [7]