Η δήιεηα είλαη έλα δπζάξεζην ζπλαίζζεκα πνπ πξνθαιείηαη απφ ηνλ θφβν κήπσο θάπνηνο ράζεη ή κήπσο κνηξαζηεί κε άιινλ απφ πνπ ήδε θαηέρεη.

Transcript

1 Η δήιεηα είλαη έλα δπζάξεζην ζπλαίζζεκα πνπ πξνθαιείηαη απφ ηνλ θφβν κήπσο θάπνηνο ράζεη ή κήπσο κνηξαζηεί κε άιινλ απφ πνπ ήδε θαηέρεη. Ο θζόλνο είλαη έλα δπζάξεζην ζπλαίζζεκα γηα θάηη πνπ ην άηνκν δελ ην έρεη θαη ην επηζπκεί.

2 Παιηλδξνκηθέο κνξθέο ζπκπεξηθνξάο (ελνχξεζε, πηπίιηζκα δαρηχινπ, κπηκπεξφ, κσξνπδίζηηθε νκηιία θ.α.) Επηζεηηθφηεηα (ιεθηηθή ή θαη ζσκαηηθή). Ερζξφηεηα πνπ κπνξεί λα εθθξάδεηαη κε άξπαγκα παηρληδηψλ, πηπίιαο θ.α. Δηαηαξαρέο ζπκπεξηθνξάο φπσο μεζπάζκαηα νξγήο, ζπκνχ, ζιίςεο, γθξίληα, ππεξβνιηθή απαηηεηηθφηεηα, άξλεζε θνίηεζεο ζην ζρνιείν, εζσζηξέθεηα θ.α.

3 Υπεξαπαζρφιεζε ησλ γνληψλ (ζπλήζσο ηεο κεηέξαο) κε έθθιεζε γηα βνήζεηα, κε εξσηήζεηο, κε αλάγθε γηα ζπδεηήζεηο, κε «αζζέλεηεο» Υπεξβνιηθφ ελδηαθέξνλ, ππεξπξνζηαζία ή πιήξεο αδηαθνξία γηα ην λέν κέινο ηεο νηθνγέλεηαο.

4 Πνιιέο θνξέο ην παηδί πξνεηνηκάδεηαη γηα ηελ γέλλεζε ηνπ λένπ κέινπο ηεο νηθνγέλεηαο ζαλ λα πξφθεηηαη γηα κηα ηξαπκαηηθή εκπεηξία πνπ ζα ην γεκίζεη δήιεηα θαη φρη ζαλ έλα ραξκφζπλν γεγνλφο. Σεκαηνδνηείηαη ην ηέινο ηεο παηδηθόηεηαο («ηψξα ζα είζαη ν κεγάινο αδειθφο») θαη ην παηδί αηζζάλεηαη φηη θάπνηνο άιινο ζα ραίξεηαη ηα ζρεηηθά πξνλφκηα.

5 Αηζζάλεηαη ζπλαηζζεκαηηθή ζηέξεζε. Νηψζεη φηη ηνπ δίλεηαη κεησκέλε αγάπε θαη ελδηαθέξνλ Αηζζάλεηαη φηη ράλεη ηελ απνθιεηζηηθόηεηα ζηελ αγάπε, ηελ πξνζνρή, ηελ ηξπθεξφηεηα θαη ηελ θξνληίδα θαη σο εθ ηνχηνπ πξνζπαζεί λα μαλαθεξδίζεη ηα «θεθηεκέλα ηνπ». Αηζζάλεηαη φηη εμαλαγθάδεηαη λα κνηξαζηεί (παηρλίδηα, δσκάηην, κακά, κπακπά θ.α. ζεκαληηθά γη απηφλ πξφζσπα) θαη απηφ δελ ηνπ είλαη επράξηζην.

6 Αηζζάλεηαη ηελ δηαθνξεηηθή ζηάζε ησλ γνληψλ. Ο γνλετθφο ξφινο ραξαθηεξίδεηαη απφ κηα δπλακηθφηεηα θαη απηφ θάλεη ηνπο γνλείο λα αιιάδνπλ, λα εμειίζζνπλ θαη λα δηαθνξνπνηνχλ ηηο ζηάζεηο ηνπο. Αηζζάλεηαη δηαηζζάλεηαη ηηο ζπγθξίζεηο πνπ γίλνληαη φζνλ αθνξά ζηηο ζπκπεξηθνξέο, ηα ραξαθηεξηζηηθά, ηα ηαιέληα θαη ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ησλ παηδηψλ.

7 Φξνληίδνπκε ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηελ δσή ηνπ παηδηνχ (φπσο αιιαγή δσκαηίνπ, θξεβαηηνχ, έλαξμε ζρνιείνπ θ.α.) λα κελ ηαπηηζηνχλ κε ηελ γέλλεζε ηνπ κσξνχ. Τα ζεκαζηνδνηνύκε ζεηηθά ηελ αλάπηπμε ηνπ («κεγαιψλεηο»), ρσξίο φκσο λα ππνλννχκε φηη ζα ράζεη ζηνηρεία ηεο παηδηθφηεηαο φπσο θξνληίδα, ηξπθεξφηεηα θ.α πνπ ηνπ είλαη απαξαίηεηα. Πξνεηνηκάδνπκε γηα θάηη ραξκφζπλν θαη φρη γηα θάηη ηξαπκαηηθφ.

8 Eίλαη απαξαίηεην ε κεηάβαζε από κνλαρνπαίδη ζε πξωηόηνθν παηδί λα γίλεηαη φζν πην ήξεκα θαη ζηαζεξά γίλεηαη ρσξίο πνιιέο αιιαγέο, κεηαθηλήζεηο θαη απνκαθξχλζεηο ζε παππνχδεο γηαγηάδεο (δελ ιεηηνπξγεί ζεηηθά ε ζπλήζεηα ην κεγάιν παηδί λα κεηαθέξεηαη γηα ιίγν θαηξφ ζην ζπίηη ησλ παππνχδσλ θαηά ηελ γέλλεζε ηνπ κηθξφηεξνπ) Ήδε ην λέν κέινο είλαη κεγάιε αιιαγή γηα όιε ηελ νηθνγέλεηα. Φξεηάδεηαη ινηπφλ φια ηα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο ελεξγά λα αληηκεησπίζνπλ ηηο δπζθνιίεο θαη λα βξνπλ ηξφπνπο ραιάξσζεο θαη δηαζθέδαζεο. Ο κήλαο ηνπ κέιηηνο ηειεηψλεη θαη μεθηλάεη ν θαηξφο ηεο «δηθαηνζύλεο».

9 Απελερνπνίεζε ηνπ ζπλαηζζήκαηνο δήιεηαο, πξνηξνπή θαη ελίζρπζε θάζε κνξθήο έθθξαζεο ηνπ, εθηφλσζεο θαη «θάζαξζεο» απ απηφ (δσγξαθηθή, παηρλίδηα ξφισλ, πειφο, θαηαζθεπέο θ.α.) Αθεγνύκαζηε πξνζωπηθέο ηζηνξίεο, παξακύζηα κύζνπο πνπ λα βνεζνχλ ζηελ εθηφλσζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ δήιεηαο, ζηελ δνθηκή άιισλ ξφισλ (άιισλ ζπλαηζζεκάησλ θαη ζπκπεξηθνξψλ) θαη ζηνπο πεηξακαηηζκνχο (role playing). Απνθεχγνπκε ηελ θξηηηθή, ην «θήξπγκα» θαη ηνλ έιεγρν.

10 Δηαρωξηζκόο ζπλαηζζήκαηνο (αίζζεκα, ζθέςεηο, βηνινγηθέο-ςπρνινγηθέο αληηδξάζεηο, ηάζεηο γηα δξάζε) θαη ζπκπεξηθνξώλ. Πξνηξέπσ ζε αλνηρηέο θαη εηιηθξηλείο ζπδεηήζεηο γηα ην πψο ληψζνπλ ηα παηδηά, ηη ζθέθηνληαη, ηη αηζζάλνληαη ζην ζψκα ηνπο, ηη ζέινπλ λα θάλνπλ, ηη επηινγέο έρνπλ, ηη ηειηθά κπνξνχλ λα επηιέμνπλ λα θάλνπλ θαη ηη λα απνθχγνπλ. Εθπαίδεπζε θαη εμάζθεζε ζε πην ζεηηθέο ζπκπεξηθνξέο κε ππνκνλή θαη επηκνλή.

11 Εθπαηδεύνπκε ην παηδί λα αλαγλσξίζεη θαη λα κάζεη λα δηαρεηξίδεηαη ην ζπλαίζζεκα ηεο δήιεηαο. Πιαηζηψλνπκε ηηο δπλαηφηεηεο έθθξαζεο πνπ έρεη κέζα απφ ζπγθεθξηκέλεο ζπκπεξηθνξέο, ηνπ νξίδνπκε δειαδή μεθάζαξα φξηα γηα ην ηη επηηξέπεηαη θαη ηη φρη. Η νξηνζέηεζε ησλ ζπκπεξηθνξψλ είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε πξνζηαζίαο ηνπ παηδηνχ απφ ηηο ελδερφκελεο θαηαζηξνθηθέο ζπλέπεηεο ηνπ ζπλαηζζήκαηνο ηεο δήιεηαο. Πξέπεη ινηπφλ λα γίλεηαη κέζα ζε θιίκα ππνζηήξημεο θαη φρη ηηκσξίαο.

12 Απηνγλωζία ησλ γνληώλ σο πξνο ηελ ζηάζε ηνπο ζηα παηδηά. Όζν θη αλ θάζε γνληφο επηζπκεί λα έρεη ίζε, φκνηα θαη δίθαηα ζηάζε απέλαληη ζηα παηδηά ηνπ είλαη θπζηνινγηθφ λα ππάξρνπλ δηαθνξνπνηήζεηο (ζπλεηδεηέο ή αζπλείδεηεο) ιφγσ ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ παηδηψλ αιιά θαη ηηο εκπεηξίαο πνπ απνθηάηαη ζηνλ γνλετθφ ξφιν κε ην πέξαζκα ησλ ρξφλσλ. Απνθπγή ηωλ ζπγθξίζεωλ αλάκεζα ζηα παηδηά. Κάζε παηδί είλαη δηαθνξεηηθφ θαη σο εθ ηνχηνπ είλαη ρξήζηκεο κφλν νη ελδναηνκηθέο ζπγθξίζεηο αλάκεζα ζην πσο είλαη ηψξα ην παηδί θαη ζην πσο κπνξεί λα γίλεη ζην κέιινλ.