Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 4. Πληθυσμιακή γενετική. Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος
|
|
- Ἰουλία Γερμανός
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Εξελικτική Οικολογία - Διάλεξη 4 Πληθυσμιακή γενετική Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr
2 Οι πληθυσμοί των οργανισμών του πλανήτη μας εμφανίζουν τεράστια ποικιλία όσον αφορά το μέγεθος, τη δομή και τη δυναμική τους. Πληθυσμιακό μέγεθος Πολύ μικρός πληθυσμός To Jellyfish tree (ενδημικό στις Σεϋχέλλες) (Medusagyne oppositifolia) έχει διατηρηθεί για χιλιάδες χρόνια με ένα πληθυσμό που δεν ξεπερνά τα 12 άτομα!!!αυτό το ανθεκτικό σε συνθήκες ξηρασίας φυτό αναπτύχθηκε κάτω από διαφορετικές συνθήκες από αυτές που επικρατούν σήμερα στον Ινδικό ωκεανό. Ο μικρός πληθυσμός πιθανά αντανακλά την ικανότητά του να επιβιώνει σε δυσμενείς συνθήκες, παρά, όπως συνηθίζεται σε αυτές τις περιπτώσεις με τους υπολειμματικούς πληθυσμούς, σε ανθρώπινες επεμβάσεις!!!
3 Οι πληθυσμοί των οργανισμών του πλανήτη μας εμφανίζουν τεράστια ποικιλία όσον αφορά το μέγεθος, τη δομή και τη δυναμική τους. Πληθυσμιακό μέγεθος Τεράστιοι πληθυσμοί Τα πεύκα του γένους Pinus στα δάση των κωνοφόρων ή ο κοννοχαίτης (Connochaetes gnou) στην ανατολική Αφρική
4 Οι πληθυσμοί των οργανισμών του πλανήτη μας εμφανίζουν τεράστια ποικιλία όσον αφορά το μέγεθος, τη δομή και τη δυναμική τους. Δομή πληθυσμού δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένοι οι πληθυσμοί Από τη μία μεριά, ένας πληθυσμός που διακρίνεται ξεκάθαρα από όλους τους άλλους και του οποίου όλα τα άτομα που τον συνιστούν έχουν την ίδια πιθανότητα να αναπαραχθούν (Παμμικτικός πληθυσμός) Από την άλλη πλευρά, ένας πληθυσμός μπορεί να διαιρείται (από κάποια φράγματα) σε μικρότερους υποπληθυσμούς (δήμους), στους οποίους η πιθανότητα σύζευξης είναι μεγαλύτερη εντός του υποπληθυσμού παρά μεταξύ των υποπληθυσμών. Δυναμική πληθυσμού δηλαδή η δυνατότητα του πληθυσμού να αλλάζει το μέγεθος και το εύρος κατανομής μέσα στο χρόνο
5 Η μελέτη και αποκρυπτογράφηση όλων αυτών των παραμέτρων ενός πληθυσμού είναι αντικείμενο της πληθυσμιακής γενετικής στην Μοριακή Οικολογία
6 Γενετική ποικιλότητα σε φυσικούς πληθυσμούς Μια εξαιρετικά κρίσιμη θεώρηση που λαμβάνεται στη πληθυσμιακή γενετική είναι ότι οι γενετικοί τόποι που χρησιμοποιούνται για τη διερεύνηση της δομής των πληθυσμών είναι ουδέτεροι σε φυσική επιλογή. Εάν αυτό ισχύει, τότε οι διαφορές μεταξύ των πληθυσμών οφείλονται σε μεταλλαγές και σε τυχαία γενετική παρέκκλιση. Η ερμηνεία των πληθυσμιακών γενετικών δεδομένων είναι σχετικά πιο ξεκάθαρη υπό το πρίσμα της ουδετερότητας παρά αν στο παιχνίδι πρέπει να συμπεριληφθεί και η επιλογή. There is much genetic variation within almost all species. The amount of genetic variation is too much to be maintained by selection.
7 Γενετική ποικιλότητα σε φυσικούς πληθυσμούς Είναι ευρέως αποδεκτό ότι το μεγαλύτερο μέρος του γονιδιώματος είναι ουδέτερο ή σχεδόν ουδέτερο. Αυτό αφορά το μεγαλύτερο μέρος (συχνά >90%) του πυρηνικού DNA αλλά και τμημάτων λειτουργικών γονιδίων, όπως τα εσώνια. Επίσης οι αλλαγές στη τρίτη θέση των κωδικονίων, συχνά, δεν αλλάζουν το αμινοξύ εξαιτίας του εκφυλισμού του γενετικού κώδικα.
8 Ποσοτικοποίηση της γενετικής ποικιλότητας σε φυσικούς πληθυσμούς H γενετική ποικιλότητα αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά γνωρίσματα κάθε πληθυσμού. Λόγω του ότι το περιβάλλον αλλάζει συνεχώς, η γενετική ποικιλότητα είναι αναγκαία ώστε οι πληθυσμοί να αλλάζουν και να προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες. Συνήθως χαμηλά επίπεδα γενετικής ποικιλότητας οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα ενδογαμίας, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη αρμοστικότητα των ατόμων και των πληθυσμών. Συνεπώς η εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας έχει κεντρικό ρόλο στη Πληθυσμιακή Γενετική και εξαιρετικά σημαντικές εφαρμογές στη Διαχειριστική Βιολογία. Οι εκτιμήσεις βασίζονται είτε στην εκτίμηση της συχνότητας των αλληλομόρφων είτε των γονοτύπων.
9 Ισορροπία Hardy - Weinberg Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, οι συχνότητες των γονοτύπων σε ένα πληθυσμό θα ακολουθούν ένα προβλέψιμο (αναμενόμενο) πρότυπο. Προϋποθέσεις Το μέγεθος του πληθυσμού είναι ουσιαστικά άπειρο Τα αλληλόμορφα διαχωρίζονται ακολουθώντας τους νόμους του Μέντελ Οι επιδράσεις της μετανάστευσης και των μεταλλαγών στις αλλληλικές συχνότητες είναι αμελητέες (ο πληθυσμός είναι ένα κλειστό σύστημα) Δεν υπάρχει επιλογή (δεν επιλέγεται κάποιος γονότυπος έναντι κάποιου άλλου) Οι συζεύξεις εντός του πληθυσμού είναι τυχαίες (παμμιξία). Δηλαδή οι συζεύξεις είναι εξίσου πιθανές για όλα τα πιθανά ζευγάρια αρσενικών και θηλυκών ατόμων Οι οργανισμοί είναι διπλοειδείς και η αναπαραγωγή αμφιγονική! Αν οι παραπάνω συνθήκες πληρούνται, τότε ο πληθυσμός αναμένεται να είναι σε ισορροπία Hardy Weinberg (HWE)!
10 Ισορροπία Hardy - Weinberg Αλληλική συχνότητα: πόσο κοινό είναι ένα αλληλόμορφο μέσα σε ένα πληθυσμό Σε ένα τέτοιο πληθυσμό οι συχνότητες των γονοτύπων μπορούν να εκτιμηθούν από τις συχνότητες των αλληλομόρφων: η πιθανότητα ενός ατόμου (διπλοειδής οργανισμός) να έχει γονότυπο ΑΑ εξαρτάται από το πόσο πιθανό είναι ένα αλληλόμορφο Α να συνευρεθεί με ένα άλλο Α, και σε συνθήκες HWE αυτή η πιθανότητα είναι το τετράγωνο της αλληλικής συχνότητας (p 2 ) η πιθανότητα ενός ατόμου να έχει γονότυπο aa εξαρτάται από το πόσο πιθανό είναι ένα αλληλόμορφο a να συνευρεθεί με ένα άλλο a, και σε συνθήκες HWE αυτή η πιθανότητα είναι το τετράγωνο της αλληλικής συχνότητας (q 2 ) η πιθανότητα ενός ατόμου να έχει γονότυπο Aa εξαρτάται από το πόσο πιθανό είναι ένα αλληλόμορφο A να συνευρεθεί με ένα άλλο a, και σε συνθήκες HWE αυτή η πιθανότητα είναι το γινόμενο των επιμέρους αλληλικών συχνοτήτων (2pq) (Υπάρχουν 2 πιθανοί τρόποι για να δημιουργηθεί ένα ετερόζυγο άτομο)
11 Ισορροπία Hardy - Weinberg Αλληλική συχνότητα: πόσο κοινό είναι ένα αλληλόμορφο μέσα σε ένα πληθυσμό Συνεπώς οι γονοτυπικές συχνότητες σε ένα πληθυσμό σε κατάσταση ισορροπίας δίνονται από τη σχέση (Hartl & Clark 1989) p 2 + q 2 + 2pq = 1 H συχνότητα των ετερόζυγων είναι στο μέγιστο όταν οι αλληλικές συχνότητες είναι ίσες p=q=0.5
12 Ισορροπία Hardy - Weinberg Αλληλική συχνότητα: πόσο κοινό είναι ένα αλληλόμορφο μέσα σε ένα πληθυσμό Για έναν τόπο με 2 αλληλόμορφα, οι συχνότητες των γονοτύπων δίνονται από τη σχέση p 2 + q 2 + 2pq = 1 Έστω ο παρακάτω πληθυσμός. Είναι αυτός ο πληθυσμός σε ΗWE; Αριθμός ατόμων Αριθμός P alleles Αριθμός Q alleles PP ομοζυγώτες PQ ετεροζυγώτες QQ ομοζυγώτες Σύνολο Αριθμός γονοτύπων Ποια είναι η αλληλική συχνότητα του P; Ποια είναι η αλληλική συχνότητα του Q; ( )/60 = 0.55 (7+7+13)/60 = 0.45
13 Ισορροπία Hardy - Weinberg Χρησιμοποιώντας την εξίσωση HW, οι αναμενόμενες συχνότητες των τριών γονοτύπων είναι PP ομοζυγώτες = (συχνότητα αλληλίου) x 30 (μέγεθος δείγματος) = 9.0 PQ ετεροζυγώτες = 2 x 0.55 x 0.45 x 30 = 14.9 QQ ομοζυγώτες = x 30 = 6.1 Αριθμός ατόμων Αριθμός P alleles Αριθμός Q alleles Αναμενόμενες συχν. γονοτύπων PP ομοζυγώτες PQ ετεροζυγώτες QQ ομοζυγώτες Σύνολο
14 Ισορροπία Hardy - Weinberg Ένας έλεγχος χ 2 μπορεί να καθορίσει εάν οι αναμενόμενες συχνότητες διαφέρουν από αυτές που παρατηρούμε στο δείγμα του πληθυσμού χ 2 = Σ (παρατηρούμενες αναμενόμενες) 2 / αναμενόμενες δηλαδή χ 2 = (10-9) 2 /9 + ( ) 2 / (7-6.1) 2 /6.1 = 0.48 Βαθμοί ελευθερίας = [αριθμός διαφορετικών γονοτύπων-1]-[αριθμός αλληλομόρφων-1] δηλαδή Β.ε. = [3-1]-[2-1]=1 Αριθμός ατόμων Αριθμός P alleles Αριθμός Q alleles Αναμενόμενες συχν. γονοτύπων PP ομοζυγώτες PQ ετεροζυγώτες QQ ομοζυγώτες Σύνολο
15 Ισορροπία Hardy - Weinberg Κοιτάζοντας ένα στατιστικό πίνακα μία τιμή χ 2 = 0.48 με β.ε. = 1 δίνει μια πιθανότητα (P) > 0.5, η οποία σημαίνει ότι η μηδενική υπόθεση (μη σημαντική διαφορά μεταξύ των παρατηρούμενων και των αναμενόμενων γονοτύπων) δεν μπορεί να απορριφθεί, ΣΥΝΕΠΩΣ ο πληθυσμός μας είναι σε ισορροπία HW. Αριθμός ατόμων Αριθμός P alleles Αριθμός Q alleles Αναμενόμενες συχν. γονοτύπων PP ομοζυγώτες PQ ετεροζυγώτες QQ ομοζυγώτες Σύνολο
16 Ισορροπία Hardy - Weinberg H απόκλιση από την ισορροπία HW μας λέει ενδιαφέροντα στοιχεία είτε για τον εξεταζόμενο τόπο (επιλογή) είτε για τον πληθυσμό (ενδογαμία). Όμως, πρέπει να αποκλείσουμε τις περιπτώσεις αυτό να οφείλεται σε πειραματικό (άρα ανθρώπινο) λάθος!! Π.χ. κακή δειγματοληψία (ιδανικά άτομα ανά πληθυσμό), όπως μικρός αριθμός ατόμων, συλλογή ατόμων από διαφορετικούς πληθυσμούς κατά λάθος (νομίζοντας ότι πρόκειται για τον ίδιο πληθυσμό) (Πρόβλημα ορισμού του Πληθυσμού!!!!) Wahlund effect: Αν συνδυαστούν γενετικά δεδομένα από διαφορετικούς πληθυσμούς, οι οποίοι έχουν διαφορετικές αλληλικές συχνότητες, η αναλογία των ομοζυγωτών θα είναι μεγαλύτερη στο ετερογενές δείγμα που εξετάζεται, από ότι θα περιμέναμε εάν οι πληθυσμοί αναλύονταν χωριστά). Αυτό θα μας οδηγούσε στο να υποθέσουμε (λανθασμένα) ότι ο πληθυσμός δεν είναι σε HW ισορροπία!!!
17 Ισορροπία Hardy - Weinberg Ένα τέτοιο παράδειγμα παρατηρήθηκε σε ένα υδρόβιο κολεόπτερο (Hydroporus glabriusculus) στην ανατολική Αγγλία. H ανάλυση αλλοενζύμων αποκάλυψε σημαντικό έλλειμα ετεροζυγωτίας (Bilton 1992), η οποία όμως διαπιστώθηκε ότι οφείλονταν στο ότι κάθε λιμνούλα δεν φιλοξενεί ένα πληθυσμό, όπως ο ερευνητής αρχικά είχε υποθέσει, αλλά πολλούς οι οποίοι σπάνια συζεύγνυνται. [Bilton 1992 Heredity 69, (01)]
18 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ποσοτικοποιήσουμε τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Αλληλική ποικιλότητα (allelic diversity or richness, Α): ο μέσος αριθμός αλληλομόρφων ανά γενετικό τόπο, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των τόπων που αναλύονται και αντισταθμίζοντας με βάση το μέγεθος του δείγματος. Π.χ. σε ένα πληθυσμό, που έχει 4 αλληλόμορφα για έναν τόπο και 6 για άλλον, η αλληλική ποικιλότητα είναι (4+6)/2=5 Αναλογία πολυμορφικών τόπων (Proportion of polymorphic loci, P): είναι η αναλογία ή το ποσοστό των γενετικών τόπων που εξετάζονται και εμφανίζουν περισσότερα από ένα αλληλόμορφα σε ένα πληθυσμό. Π.χ. εάν σε ένα πληθυσμό εξετάζονται 10 γενετικοί τόποι και οι 6 από αυτούς έχουν τουλάχιστον 2 αλληλόμορφα, το P είναι 6/10 = 0.6 ή 60%.
19 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ποσοτικοποιήσουμε τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Ετεροζυγωτία (heterozygosity, H): H παρατηρούμενη ετεροζυγωτία (H o ) είναι ο λόγος των ετερόζυγων ατόμων δια το σύνολο των ατόμων Δεδομένα από 1612 scarlet tiger moth (Panaxia domicula) Φαινότυπος Αριθμός ατόμων Γονότυπος Αριθμός αλληλίου Α Αριθμός αλληλίου α Με άσπρα στίγματα 1469 ΑΑ 1469*2= Ενδιάμεσος 138 Αα Χωρίς στίγματα 5 αα -- 5*2=10 H o = 138/ 1612 = 0.085
20 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να ποσοτικοποιήσουμε τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Γονιδιακή ποικιλότητα (gene diversity, h): H παράμετρος αυτή δίνεται από τη σχέση όπου x i είναι η συχνότητα του αλληλομόρφου i, και m o αριθμός των αλληλομόρφων που έχουν βρεθεί σε κάθε γενετικό τόπο Ουσιαστικά το h αντιπροσωπεύει τη πιθανότητα 2 αλληλόμορφα, τυχαία επιλεγμένα από ένα πληθυσμό, να είναι διαφορετικά. Σε ένα παμμικτικό πληθυσμό το h είναι ισοδύναμο με την αναμενόμενη ετεροζυγωτία (expected heterozygosity, H e ) και εκφράζει τη συχνότητα των ετερόζυγων που αναμένονται σε ένα πληθυσμό που είναι σε ισορροπία HW.
21 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού expected heterozygosity, H e : H εκτίμηση του H e βασίζεται, συνήθως, σε πολυάριθμους γενετικούς τόπους, όπου η H e υπολογίζεται για κάθε τόπο χωριστά και στη συνέχεια υπολογίζεται ο μέσος όρος για το σύνολο των τόπων, δίνοντας μια τιμή για τη ποικιλότητα κάθε πληθυσμού Δεδομένα αλληλικών συχνοτήτων για ένα μικροδορυφορικό τόπο σε 2 πληθυσμούς κουνουπιών (Culex quinuefasciatus) από τη Χαβάη (Fonseca et al. 2000) Αλληλικές συχνότητες Αλληλόμορφο (bp) Πληθυσμός Α Πληθυσμός Β Πληθυσμός Α: H e = 1 ( ) = 1-( )=0.595 Πληθυσμός Β: H e = 1 ( ) = 0.68 Συμπέρασμα: ο πληθυσμός Β εμφανίζει μεγαλύτερη ποικιλότητα από τον Α
22 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού Συνήθως είναι δύσκολο να καθορίσεις που οφείλεται η διαφορά ανάμεσα στο H e και H ο π.χ. η μελέτη 12 ευρωπαϊκών πληθυσμών της κοινής φλαμουριάς (Fraxinus excelsior) βάσει 5 μικροδορυφορικών τόπων. Απόκλιση από την ισορροπία HW παρατηρήθηκε σε 10 από τους 12 πληθυσμούς, γεγονός ιδιαίτερα σπάνιο για πληθυσμούς δέντρων [Morand et al Molecular Ecology 11, (02)]
23 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού [Morand et al Molecular Ecology 11, (02)] Με κόκκινο Η e > H o Με πράσινο Η e < H o δηλαδή οι παρατηρούμενοι ερετοζυγώτες είναι λιγότεροι από τους αναμενόμενους
24 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού [Morand et al Molecular Ecology 11, (02)] Αιτίες: Επιλογή δηλαδή οι τόποι είναι κάτω από επιλογή [επειδή συμβαίνει και στους 5 τόπους ταυτόχρονα (οι οποίοι είναι θεωρητικά ουδέτεροι) αυτό είναι μάλλον απίθανο] Ενδογαμία, εξίσου απίθανο λόγω της μεγάλης ικανότητας της γύρης των οργανισμών να διασπείρεται σε μεγάλες αποστάσεις Walhund effect: δεν έχουμε 12 αλλά περισσότερους πληθυσμούς (δομή εντός των πληθυσμών) Null alleles: αλληλόμορφα μικροδορυφορικών που δεν πολλαπλασιάζονται στη PCR (σφάλμα της PCR) που μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένα αποτελέσματα Οι ερευνητές απέκλεισαν τα 2 πρώτα αλλά δεν μπορούσαν να αποκλείσουν το τελευταίο, οπότε θεωρούν ότι η έλλειψη ετεροζυγωτίας οφείλεται είτε σε μη πολλαπλασιασμό αλληλομόρφων είτε σε δομή.
25 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού (απλοειδικά δεδομένα) Η Γονιδιακή ποικιλότητα (gene diversity, h) μπορεί να εκτιμηθεί και σε απλοειδικά δεδομένα (π.χ. μιτοχονδριακές αλληλουχίες, όπου το h μετράει την ποικιλότητα απλοτύπων). Σε αυτό το πλαίσιο, το h περιγράφει τον αριθμό και τη συχνότητα των διαφορετικών μιτοχονδριακών απλοτύπων. Ωστόσο η ποικιλότητα των απλοτύπων, ειδικά σε γρήγορα εξελισσόμενα γονιδιώματα, όπως το ζωικό μιτοχονδριακό, θα προσεγγίζει συχνά το 1 μέσα στον πληθυσμό ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων έχουν μοναδικούς απλοτύπους!!! Φυσικά αυτή η παράμετρος μπορεί να γίνει πληροφοριακή με το να εκτιμήσουμε τον αριθμό των νουκλεοτιδικών διαφορών που έχουν 2 αλληλουχίες από το να πούμε απλά ότι διαφέρουν όπου x i είναι η συχνότητα του αλληλομόρφου i, και m o αριθμός των αλληλομόρφων που έχουν βρεθεί σε κάθε γενετικό τόπο
26 Εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας ενός πληθυσμού (απλοειδικά δεδομένα) Αυτό γίνεται μέσω της Νουκλεοτιδικής Ποικιλότητας (nucleotide diversity, π) η οποία ποσοτικοποιεί τη μέση διαφοροποίηση των αλληλουχιών και δίνεται από τη σχέση όπου f i και f j είναι οι συχνότητες του απλοτυπου ith και jth στον πληθυσμό και p ij είναι οι νουκλεοτιδικές διαφορές μεταξύ των απλοτύπων
27 Θεωρήστε έναν πληθυσμό όπου υπάρχουν 4 αλληλόμορφα (απλότυποι) σε ένα γονίδιο. Χρησιμοποιώντας την παρακάτω ευθυγράμμιση (alignment) και τις συχνότητες, υπολογίστε την νουκλεοτιδική ποικιλότητα του πληθυσμού. seq # alignment freq 1 ATCGTTCAGG--TCTTGGACATTAAGACAAAAAACATGCATAGCAT ATG-ACAGGGGGTCATGGACAATAAGTCAA----CATCCACAGAAT ATA-ACAGGCGGTCATGCACAATAAGTCTA----CATCGACAGAAT ATG-ACAGGGGCTCTTGGGCAATTAGTCAG----GATCCACAGAAT 0.50 Η νουκλεοτιδική ποικιλότητα είναι το άθροισμα των x i x j p ij για όλα τα ζεύγη, όπου x η συχνότητα κάθε αλληλίου και p είναι η νουκλεοτική ποικιλότητα για κάθε ζευγάρι αλληλουχιών Στην περίπτωση εδώ, το p για κάθε ζευγάρι είναι 1 2: 11/39 = : 14/39 = : 14/39 = : 4/41 = : 6/41 = : 11/41 = 0.27
28 Οπότε το π είναι το άθροισμα όλων των παρακάτω π =0.40x0.08x x0.02x x 0.50x x0.02x x0.50x x0.50x0.27 = 0.09 Εάν ένας πληθυσμός βρεθεί ότι έχει νουκλεοτιδική ποικιλότητα 0.001, ποια μπορεί να είναι η αιτία που παρατηρείται αυτή η διαφορά; Το αποτέλεσμα για τον πρώτο πληθυσμό σημαίνει ότι 9% των νουκλεοτιδικών θέσεων (δηλαδή περίπου 4 θέσεις, αφού συνολικά μελετάμε 39) αναμένεται να διαφέρουν μεταξύ 2 ατόμων. Εάν ένας άλλος πληθυσμός έχει 10 φορές μικρότερη ποικιλότητα για τον ίδιο γενετικό τόπο, αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι υπάρχουν περισσότερα αλληλόμορφα ή στο ότι οι αλληλουχίες είναι πιο διαφοροποιημένες ή και στα δύο. Το πρότυπο αυτό μπορεί να προκληθεί είτε μέσω μικρότερης επίδρασης της επιλογής στα γονίδια που εξετάστηκαν στον πληθυσμό με την μεγαλύτερη ποικιλότητα είτε ή ο πληθυσμός αυτός είχε ιστορικά μεγαλύτερο μέγεθος.
29 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Η γενετική ποικιλότητα επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες γι αυτό και ποικίλει σημαντικά μεταξύ των πληθυσμών Τέτοιοι παράγοντες είναι η γενετική παρέκκλιση (genetic drift) πληθυσμιακοί στενωποί (bottlenecks) φυσική επιλογή (natural selection) μέθοδοι αναπαραγωγής (method of reproduction) Σημείωση κανένας από τους παραπάνω παράγοντες δεν δρα κατά αποκλειστικότητα π.χ. ο ρυθμός με τον οποίο ένας πληθυσμός θα ανακάμψει από μία στενωπό εξαρτάται σε ένα ποσοστό από τις οικολογικές συνήθειες και απαιτήσεις του πληθυσμού, όπως η αναπαραγωγή
30 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Γενετική παρέκκλιση (genetic drift) Είναι η διαδικασία (μηχανισμός) που προκαλεί την αλλαγή των αλληλικών συχνοτήτων σε έναν πληθυσμό από τη μια γενιά στην άλλη ως αποτέλεσμα της τύχης. Επειδή η παρέκκλιση τροποποιεί τις συχνότητες των αλληλομόρφων με ένα τυχαίο τρόπο, οδηγεί σε μια μη προσαρμοστική εξελικτική αλλαγή. Αποτελεί σημαντική εξελικτική διαδικασία που οδηγεί σε τυχαία αύξηση ή ελάττωση των αλληλομόρφων από γενιά σε γενιά, στην τυχαία εγκαθίδρυση ή και απώλειά τους. Είναι εντονότερη όσο μικρότεροι είναι οι πληθυσμοί, ωστόσο η σημασία της γενετικής παρέκκλισης δεν περιορίζεται στους μικρούς πληθυσμούς!
31 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Δραστικό πληθυσμιακό μέγεθος Αποτελεί τη βάση για μια από τις σημαντικές θεωρητικές μετρήσεις της γενετικής δομής ενός πληθυσμού που είναι το δραστικό μέγεθος του πληθυσμού (N e ). O αριθμός των ενεργά αναπαραγόμενων ατόμων σε ένα ιδεατό πληθυσμό που εμφανίζουν την ίδια δυνατότητα διασποράς των αλληλομόρφων κάτω από τυχαία γενετική παρέκκλιση ή την ίδια πιθανότητα διασταύρωσης όπως όλος ο πληθυσμός». Σε ιδεατούς πληθυσμούς, το Νe είναι ίσο με το απόλυτο πληθυσμιακό μέγεθος (N c ). Συνήθως όμως είναι μικρότερο.
32 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Δραστικό πληθυσμιακό μέγεθος Οι τρεις κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν το Ν e ώστε να είναι μικρότερο από Ν c είναι η αναλογία των φύλων (όχι 50:50) (sex ratio) διαφορά στην αναπαραγωγική επιτυχία μεταξύ των ατόμων διακυμάνσεις του απόλυτου πληθυσμιακού μεγέθους Sex ratio - Η άνιση αναλογία φύλου συνήθως μειώνει το Ν e Πως θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο; π.χ. από προσαρμοστική γονική συμπεριφορά
33 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Sex ratio - Η άνιση αναλογία φύλου συνήθως μειώνει το Ν e Στους θαλάσσιους ελέφαντες (Mirounga spp.), οι μάχες ανάμεσα σε αρσενικά άτομα για τα χαρέμια είναι άγριες. Αυτός ο έντονος ανταγωνισμός σημαίνει ότι σε μια τυπική περίοδο αναπαραγωγής μόνο ένα μέρος από το σύνολο των αρσενικών ατόμων θα συνεισφέρει τα γονίδιά του στην επόμενη γενιά, ενώ η πλειονότητα των θηλυκών γονιμοποιείται. Αυτό προκαλεί μια αναλογία φύλων με μεροληψία προς τα θηλυκά (effectively femalebiased sex ratio).
34 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Διαφορά στην αναπαραγωγική επιτυχία μεταξύ των ατόμων (variation in reproductive success (VRS) Η διαφορά αυτή προκαλεί συνήθως μείωση του Ν e Δεν παράγουν όλα τα άτομα ενός πληθυσμού τον ίδιο αριθμό βιώσιμων απογόνων Γενετικά και δημογραφικά δεδομένα ενός πληθυσμού πέστροφας (Oncorhynchus mykiss) στην Ουάσιγκτον, έδειξαν ότι η διαφορά στην αναπαραγωγική επιτυχία των ατόμων είναι ο κυριότερος παράγοντας που προκαλεί μείωση του Ν e [Ardren & Kapuscinski 2003 Molecular Ecology 12, (0.3)]. Όταν ο πληθυσμός είναι πυκνός (N c είναι μεγάλο), ο ανταγωνισμός στα θηλυκά για αρσενικά, θέσεις ωοτοκίας και τροφής είναι αυξημένος. Οι κερδισμένοι του ανταγωνισμού θα δώσουν περισσότερους απογόνους.
35 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Διακυμάνσεις του απόλυτου πληθυσμιακού μεγέθους Οι μεταβολές του N c επηρεάζουν το Ν e Σημαντικές μεταβολές του N c έχουμε όταν οι πληθυσμοί περνάνε στενωπούς π.χ. εξαιτίας μιας ασθένειας, μιας φυσικής καταστροφής, υπερβολικής θήρευσης.
36 Παράδειγμα μελέτης: εκτίμηση της γενετικής ποικιλότητας στις γιγάντιες χελώνες των Γκαλάπαγκος [Beheregaray et al. (2003) Science 302 (5642),75 (04)] [Beheregaray et al. (2004) PNAS, 101(17), (05)] Έλεγχος της περιοχής ελέγχου του mtdna σε 802 άτομα!!!
37 Τεχνικές ελέγχου του σχήματος (μορφής) των μορίων του DNA Σχετικά φθηνή μέθοδος Αρκετά ακριβής
38 Single-Strand Conformational Polymorphism 1. Πολλαπλασιασμός αλληλουχίας στόχου 2. Αποδιάταξη προϊόντος με θέρμανση και φορμαμίδη 3. Ανάλυση σε πήκτωμα πολυακρυμαμίδης 4. Η αλληλουχία των βάσεων καθορίζει την 3-διάστατη διαμόρφωση του μορίου και το ρυθμό μετακίνησης στο πήκτωμα Πολύ ευαίσθητη: μπορεί να διακρίνει μόρια DNA που διαφέρουν σε μία βάση Απλή διαδικασία όμως δύσκολο να επαναληφθεί
39 Automatic Sequencing ~ $2,000 experiment costs ~ $90,000 set up costs SSCP ~ $500 experiment costs ~ $300 equipment costs
40 SSCP στην περιοχή ελέγχου του mtdna στον πληθυσμό Volcano Alcedo 30 χελώνες, 2 απλότυποι
41 Μη αναμενόμενα χαμηλά επίπεδα γενετικής διαφοροποίησης σε έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς των γιγάντιων χελωνών (Volcan Alcedo).
42 Γενετική ποικιλότητα στο νησί Isabela Διαφοροποίηση σε επίπεδο απλοτύπων V. Wolf h = 0.69 V. Darwin h = 0.50 V. Cerro Azul h = 0.87 V. Sierra Negra h = 0.83 V. Alcedo h = 0.17!!! Γιατί όμως συμβαίνει αυτό στον πληθυσμό από το ηφαίστειο Alcedo? ο μεγαλύτερος πληθυσμός στο αρχιπέλαγος (3,000 5,000) ένας από τους πρώτους που εποίκισαν το νησί Alcedo είναι τόσο παλιός όσο και το παλιότερο ηφαίστειο της Isabela Alcedo πιθανά ποτέ δεν επηρεάστηκε από τους φαιλονοθήρες
43 Το ηφαίστειο Alcedo υπέφερε από μια τρομερή ηφαιστειακή έκρηξη πριν από περίπου 100 (±20) χιλ. χρόνια Αυτή προκάλεσε μια δραματική μείωση του πληθυσμού (στενωπός) 91% των χελωνών μοιράζονται την ίδια μητρική γενεαλογία-απλότυπο Επιβίωση ενός απλότυπου (που οδήγησε στην επαναδημιουργία του πληθυσμού) Χρονολόγηση της εξαφάνισης των απλοτύπων = χρόνια ( )
44 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Αντικρουόμενα αποτελέσματα από τη μελέτη διαφορετικών γονιδιωμάτων Π.χ. η περίπτωση της καφέ αρκούδας στη Σκανδιναβία (Ursus arctos), η οποία πέρασε μια στενωπό από τα μέσα του 18 ου αιώνα ως το 1930, όπου ο πληθυσμός έπεσε από τα 5000 άτομα στα 130. Σήμερα ο πληθυσμός ανακάμπτει και έχει φθάσει στα 1000 άτομα. Η μελέτη των Waits et al. (2000) αποκάλυψε μόλις 2 mtdna απλοτύπους σε 380 άτομα, το οποίο αντανακλά την απώλεια των περισσότερων απλοτύπων κατά τη διάρκεια της στενωπού. ΟΜΩΣ η ανάλυση 19 μικροδορυφορικών τόπων αποκάλυψε ποικιλότητα (τιμές H e ) που είναι συγκρίσιμη με τους πληθυσμούς της βόρειο αμερικάνικης καφέ αρκούδας, η οποία δεν έχει περάσει στενωπούς!!!.it is often attributed to differences in the levels of male and female gene flow
45 Μια περίπτωση στενωπού είναι και το φαινόμενο ιδρυτή Φαινόμενα ιδρυτή συνήθως εμφανίζονται όταν ένας μικρός αριθμός ατόμων ενός πληθυσμού εποικίζει ένα νέο ενδιαίτημα και δημιουργεί ένα νέο πληθυσμό. Αιτίες: φυσική μετανάστευση ανθρώπινες μετατοπίσεις
46 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Φυσική επιλογή: H γενετική ποικιλότητα επηρεάζεται από τη φυσική επιλογή, τη διαδικασία δηλαδή που οδηγεί σε αναπαραγωγική διαφοροποίηση των γενετικά διαφορετικών ατόμων ή γονοτύπων μέσα σε ένα πληθυσμό (Li, 1997). H σταθεροποιούσα και η κατευθυνόμενη επιλογή σε γενικές γραμμές μειώνουν την ποικιλότητα! H σταθεροποιούσα επιλογή μειώνει την ποικιλότητα ευνοώντας τον μέσο φαινότυπο H κατευθυνόμενη επιλογή μειώνει την ποικιλότητα είτε μέσω αρνητικής (επιλογή ενάντια της μεταλλαγής που μειώνει την αρμοστικότητα του ατόμου) ή θετικής επιλογής (επιλογή κάθε μεταλλαγής που αυξάνει την αρμοστικότητα του ατόμου)
47 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Η διασπαστική ή διαφοροποιούσα επιλογή αυξάνει την ποικιλότητα και συμβαίνει όταν δύο ή περισσότεροι φαινότυποι είναι «καλύτεροι» σε σχέση με τους φαινότυπους που βρίσκονται ενδιάμεσά τους. Η εξισορροπούσα επιλογή: επιλογή που διατηρεί τη γενετική ποικιλότητα γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις επιλέγει κάποια αλληλόμορφα και σε κάποιες άλλες όχι (π.χ. το πλεονέκτημα του ετεροζυγώτη και η περίπτωση της β αιμοσφαιρίνης και της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας)
48 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Αναπαραγωγή: Αν και η αμφιγονική αναπαραγωγή είναι κοστοβόρα για τα είδη που την έχουν υιοθετήσει, έχει κυριαρχήσει μεταξύ των ευκαρυωτών εξαιτίας της ικανότητάς της να αυξάνει τη γενετική ποικιλότητα μέσω του ανασυνδυασμού. Παράδειγμα: ένας είδος αφίδας (Sitobion avenae) αναπαράγεται αμφιγονικά σε περιοχές της Ευρώπης με δριμείς χειμώνες (Ρουμανία), γιατί τα αμφιγονικά παραγόμενα αβγά μπορούν να επιβιώσουν στις χαμηλές θερμοκρασίες και παρθενογενετικά σε περιοχές με ήπιους χειμώνες (δυτική Γαλλία), παράγοντας περισσότερους απογόνους, αφού τα ενήλικα μπορούν να επιβιώσουν. Μια σύγκριση αυτών των πληθυσμών μέσω μικροδορυφορικών έδειξε ότι ο πληθυσμός της Ρουμανίας εμφανίζει πολύ μεγαλύτερη ποικιλότητα σε σχέση με τον πληθυσμό της Γαλλίας. [Papupa et al Heredity 90, (06)]
49 Τι επηρεάζει τη γενετική ποικιλότητα ενός πληθυσμού Σύνοψη Μεταλλαγή Αμφιγονική αναπαραγωγή Εξισορροπούσα επιλογή Γονιδιακή ροή Γενετική ποικιλότητα Κατευθυνόμενη επιλογή Ενδογαμία Γενετική ποικιλότητα Γενετική παρέκκλιση Άμεση απώλεια αλληλομόρφων Ν e Στενωποί Μικρό πληθυσμιακό μέγεθος Ν e Διαφορά στην αναπαραγωγική επιτυχία, άνιση αναλογία φύλων
50 Πληθυσμιακή δομή Population Structure Η υποδιαίρεση είναι ένα πολύ κοινό χαρακτηριστικό των φυσικών πληθυσμών. Είναι ευρέως αποδεκτό ότι λίγα είδη συνίστανται από ένα παμμικτικό πληθυσμό, όμως η πλειοψηφία των ειδών χαρακτηρίζονται από συγκεκριμένους τύπους πληθυσμιακής υποδιαίρεσης. Στόχος της ΜΟ είναι η αποκάλυψη αυτών των προτύπων πληθυσμιακής υποδιαίρεσης, η οποία θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της δυναμικής των πληθυσμών (ποσοστό μετανάστευσης κ.α.). Με διάφορα εργαλεία αναζητούμε την ύπαρξη ή όχι δομής (υποδιαίρεση σε πληθυσμούς) και στη συνέχεια προσδιορίζουμε την κλίμακα στην οποία συμβαίνει αυτό.
51 Πληθυσμιακή δομή Population Structure Ο καθορισμός των πληθυσμών είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, ειδικά όταν δεν υπάρχουν προφανή φράγματα που να διαχωρίζουν τους πληθυσμούς (π.χ. στους ωκεανούς ή στα εκτενή τροπικά δάση). Η εύρεση της ύπαρξης ή δομής γίνεται μέσω ειδικών ελέγχων ανάθεσης (assignment test), οι οποίοι κατηγοριοποιούν τους γονοτύπους σε γενετικά διακριτές ομάδες Τέτοιες προσεγγίσεις έχουν υιοθετηθεί σε αρκετά προγράμματα όπως τα STRUCTURE (Pritchard et al. 2000), GENELAND (Guillot et al. 2005), BAPS (Corander et al. 2003, 2004)
52 Πληθυσμιακή δομή Population Structure Παράδειγμα μελέτης Σε μια εργασία για την εύρεση της δομής στις γιγάντιες χελώνες του Αμαζονίου (Podocnemis expansa), αναλύθηκαν 18 μικροδορυφορικοί τόποι σε ένα σύνολο 453 ατόμων που συλλέχθηκαν από 18 διαφορετικές περιοχές.
53 Πληθυσμιακή δομή Population Structure Παράδειγμα μελέτης H ανάλυση αυτών μέσω του BAPS αποκάλυψε τη διάκριση του συνόλου των ατόμων σε 8 ομάδες
54 Πληθυσμιακή δομή Population Structure Παράδειγμα μελέτης Η ανάλυση των γιγάντιων χελωνών των Γκαλάπαγκος μέσω 12 μικροδορυφορικών τόπων [Poulakakis et al PNAS 105(40), (06)]
55 Γονιδιακή ροή και ρυθμός μετανάστευσης Γονιδιακή ροή ορίζεται η μετακίνηση γονιδίων, μέσω των ατόμων (μετανάστευση) ή των γαμετών (διασπορά γύρης μέσω του αέρα) τους, μεταξύ των πληθυσμών. Αν η ροή μεταξύ δυο πληθυσμών είναι μεγάλη, τότε οι πληθυσμοί τείνουν να έχουν παρόμοιες αλληλικές συχνότητες, αποτρέποντας τη σαφή διάκριση αυτών των πληθυσμών.
56 Στο επόμενο. Φυλογεωγραφία
Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Μέγεθος πληθυσμού & γενετική εκτροπή Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Κατά τύχη... Στα πρώιμα
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Γενετική Ποικιλότητα Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου apapage@fmenr.duth.gr 25520 41155 6946108940
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Μέγεθος πληθυσμού & γενετική εκτροπή Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Κατά τύχη... Στα πρώιμα
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμός: Φαινοτυπικές συχνότητες 10/15 κόκκινα και 3/15 πράσινα
Πληθυσμός: Φαινοτυπικές συχνότητες 10/15 κόκκινα και 3/15 πράσινα Ο πληθυσμός έχει γενότυπικες συχνότητες Συνολικά = 15 άτομα, συχνότητες = 8/15 (53%) = 4/15 (27%) = 3/15 (20%) Τα άτομα έχουν 2 αλληλόμορφα
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική & πληθυσμιακή δομή Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Πολλοί πληθυσμοί Εξετάσαμε τους εξελικτικούς
Διαβάστε περισσότεραΒελτίωση Φυτών. Βελτίωση Σταυρογονιμοποιούμενων φυτών. Είδη ποικιλιών
Βελτίωση Σταυρογονιμοποιούμενων φυτών Είδη ποικιλιών Πληθυσμοί ελεύθερης επικονίασης (OP) Είναι ετερογενείς και ετεροζύγωτοι πληθυσμοί που παράγονται με ανοιχτή, χωρίς έλεγχο επικονίαση. Η επιλογή τέτοιου
Διαβάστε περισσότεραΑϖοµόνωση και γενετική διαφοροϖοίηση ϖληθυσµών του ζαρκαδιού (Capreoluscapreolus) στην Ελλάδα νέα δεδοµένα για αϖοτελεσµατικότερη διαχείριση και διατήρηση ηµήτρης Τσαϖάρης Παναγιώτης Κασαϖίδης Κωνσταντίνος
Διαβάστε περισσότεραΔασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες
Δασική Γενετική Εισαγωγή: Βασικές έννοιες Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Γενετική Πειραματική επιστήμη της κληρονομικότητας Προέκυψε από την ανάγκη κατανόησης της κληρονόμησης οικονομικά σημαντικών χαρακτηριστικών
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Φυσική Επιλογή Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Φυσική επιλογή Πιστεύεται ότι είναι η κυρίαρχη
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Μεταλλάξεις Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Μεταλλάξεις και εξέλιξη Η πρώτη ύλη της εξέλιξης
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ. Προβλέποντας την κληρονομικότητα σε έναν πληθυσμό
ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Προβλέποντας την κληρονομικότητα σε έναν πληθυσμό Γενετική Πληθυσμών γενετική δομή ενός πληθυσμού αλληλόμορφα γενότυποι Ομάδα ατόμων του ίδιου είδους που μπορούν να διασταυρωθούν Πρότυπα
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή Γενετική
Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης Πληθυσμιακή Γενετική Γενετική Ποικιλότητα Κων/νος Τζανταρμάς Αριστοτέλης Παπαγεωργίου Κλάδοι της Γενετικής 1. Κλασική γενετική 2. Μοριακή γενετική 3. Πληθυσμιακή γενετική 4. Ποσοτική
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 16η-17η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 8/11/2016 Π.Παπαζαφείρη Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία Πώς συμβαίνουν οι εξελικτικές αλλαγές σε επίπεδο πληθυσμού; Τι είναι η ειδογένεση και πως συμβαίνει;
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ Οι αρχές της εξελικτικής σκέψης Η προέλευση των ειδών Ορθές και λανθασµένες αντιλήψεις σχετικά µε τη θεωρία της εξέλιξης Η θεωρία της εξέλιξης
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική. Εξέλιξη
Πληθυσμιακή και Ποσοτική Γενετική Εξέλιξη Σύνοψη Οι πληθυσμοί χαρακτηρίζονται από τις συχνότητες των γενοτύπων και των αλληλομόρφων τους Κάθε πληθυσμός έχει τη δική του γενετική «δομή» Μπορούμε να μετρήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΓενετική πληθυσμών. Εισαγωγή στη Δασική Γενετική. Χειμερινό εξάμηνο
Εισαγωγή στη Δασική Γενετική Γενετική πληθυσμών Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Ορεστιάδα Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων Εργαστήριο Δασικής Γενετικής
Διαβάστε περισσότεραΔασική Γενετική Τα πειράματα του Mendel
Δασική Γενετική Τα πειράματα του Mendel Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Παράδοξο... Οι απόγονοι μοιάζουν στους γονείς τους Δεν είναι όμως ακριβώς ίδιοι, ούτε με τους γονείς τους, ούτε μεταξύ τους Κληρονομικότητα
Διαβάστε περισσότεραΜεθοδολογία επίλυσης ασκήσεων Γενετικής
Μεθοδολογία επίλυσης ασκήσεων Γενετικής Νόμοι του Mendel 1. Σε όλες τις ασκήσεις διασταυρώσεων αναφέρουμε τον 1 ο νόμο του Mendel (νόμο διαχωρισμού των αλληλόμορφων γονιδίων). 2. Σε ασκήσεις διυβριδισμού
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΥΠΟΔΙΑΙΡΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ 1 Σύνοψη Όταν µελετούµε φυσικούς πληθυσµούς, συνήθως µας ενδιαφέρει να υπολογίσουµε αν είναι ίδιοι ή διαφορετικοί. Κι αν είναι διαφορετικοί, µας ενδιαφέρει να αποφανθούµε
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2007 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση,
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Γενετική Ποικιλότητα Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Ποικιλότητα 21-Νοε-17 Γενετική Ποικιλότητα
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 1) ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 2) ΣΚΕΛΕΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ - ΠΑΛΑΙΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ 3) ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Είναι ο κλάδος της Φυσικής Ανθρωπολογίας που
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΒΙΟΛΟΓΟΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ον ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ 1. Τι είναι κυτταρικός κύκλος, και τα δυο είδη κυτταρικής διαίρεσης. 2. Από τα γεγονότα της μεσόφασης να μην μου διαφεύγει η αντιγραφή του γενετικού
Διαβάστε περισσότεραΓιατί είναι σημαντική η Βιοποικιλότητα;
Γενετική Διαχείριση Ο όρος βιοποικιλότητα αναφέρεται σε όλους τους διαφορετικούς οργανισμούς του πλανήτη μας και περιλαμβάνει τόσο την ποικιλότητα σε επίπεδο ειδών, όσο και τη γενετική ποικιλότητα. Γιατί
Διαβάστε περισσότεραΧρωμοσώματα & κυτταροδιαιρέσεις
Δασική Γενετική Χρωμοσώματα & κυτταροδιαιρέσεις Χειμερινό εξάμηνο 2014-2015 Σύνοψη Το DNA αναπαράγεται, εκφράζεται και μεταλλάσσεται Το DNA είναι οργανωμένα σε χρωμοσώματα Τα ευκαρυωτικά γενώματα έχουν
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή Γενετική Στόχος: Πληθυσμοί, φυλές, oμάδες, ποίμνια κά Μελέτη: Γενετικής δομής και δυναμικής των γονιδίων σε πληθυσμούς
Πληθυσμιακή Γενετική Στόχος: Πληθυσμοί, φυλές, oμάδες, ποίμνια κά Μελέτη: Γενετικής δομής και δυναμικής των γονιδίων σε πληθυσμούς Πληθυσμιακή Γενετική Έννοιες: Πληθυσμός Φαινοτυπικές και γονοτυπικές συχνότητες
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 9. ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ
Κεφάλαιο 9. ΜΕΛΕΤΗ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ Σύνοψη Η παρούσα άσκηση αποσκοπεί στη μελέτη και κατανόηση των δυνάμεων που οδηγούν την εξελικτική αλλαγή. Με την ολοκλήρωση της άσκησης θα μπορούν να απαντηθούν
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ-ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ-ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ 1 Σύνοψη Στο κεφαλαίο αυτό θα µελετήσουµε το ρόλο της µετάλλαξης και της µετανάστευσης (ή γονιδιακής ροής) ως εξελικτικών δυνάµεων. Θα δούµε πως, ενώ η µετάλλαξη είναι
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Φυσική Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Φυσική επιλογή Πιστεύεται ότι είναι η κυρίαρχη δύναμη
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΟΜΟΜΙΞΙΑ 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΟΜΟΜΙΞΙΑ 1 Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό θα µελετήσουµε τις επιδράσεις της οµοµιξίας στους φυσικούς πληθυσµούς. Θα αποδείξουµε ότι η οµοµιξία δεν αλλάζει τις αλληλικές συχνότητες αλλά µόνο τις γονοτυπικές.
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή Γενετική
Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης Πληθυσμιακή Γενετική Υπολογισμός γενετικής ποικιλότητας Κων/νος Τζανταρμάς Αριστοτέλης Παπαγεωργίου Άσκηση Hardy Weinberg 1. Στο ευρωπαϊκό σαλιγκάρι της ξηράς Cepaea nemoralis
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΙΟΥ 2012 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΙΟΥ 2012 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α 1 : α Α 2 : γ Α 3 : δ Α 4 : β Α 5 : γ ΘΕΜΑ Β Β 1 : σελ. 120 σχολικού: >. Β 2 :
Διαβάστε περισσότεραΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Εργαστήριο: Μιτοχονδριακό DNA και RFLPs Τριανταφυλλίδης Α Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Ζώων Ι. Σίνος Γκιώκας. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας. Πάτρα 2015
Βιολογία Ζώων Ι Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Βιολογίας Πάτρα 2015 Πατρών 2015 1 Η Βιολογική Εξέλιξη Πατρών 2015 2 Η Θεωρία της Εξέλιξης Η βιολογική εξέλιξη ερμηνεύει την ποικιλότητα των έμβιων
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική
Οικολογία και Προστασία Δασικών Οικοσυστημάτων Πληθυσμιακή και Εξελικτική Γενετική Ομομειξία Εργαστήριο Δασικής Γενετικής Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Αναπαραγωγικό σύστημα Ως τώρα χρησιμοποιήσαμε το μοντέλο
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1. α Α2. γ Α3. δ Α4. β Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 120 «Τα κύτταρα των οργάνων να είναι επιτυχείς» Β2. Σελ. 136 «Το 1997 γέννησε την Dolly»
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΜΕΝΤΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΒΑΚΑΛΗΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ: ΜΕΝΤΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ: ΒΑΚΑΛΗΣ ΘΕΜΑ 1 Ο 1. α 2. γ 3. β 4. β 5. β ΘΕΜΑ 2 Ο Α. Ένας αυτοσωμικός
Διαβάστε περισσότεραΠληθυσµιακή δοµή Μετάλλαξη και γενετική παρέκκλιση. Π. Πάσχου, PhD, DABMG
Πληθυσµιακή δοµή Μετάλλαξη και γενετική παρέκκλιση Π. Πάσχου, PhD, DABMG Σήµερα... Γενικεύσεις του θεωρήµατος Hardy-Weinberg Πληθυσµιακή δοµή Οµοµιξία Τυχαία γενετική παρέκκλιση Μετάλλαξη Γονιδιακή ροή
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α. Α1. Για τις παρακάτω προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. Για τις παρακάτω προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. 1. Έχοντας στη διάθεσή μας στο εργαστήριο αμιγή στελέχη για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ HARDY-WEINBERG
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ HARDY-WEINBERG 1 Σύνοψη Σε αυτό το κεφάλαιο θα ξεκινήσουµε να µιλάµε για γενετική πληθυσµών, η οποία αναφέρεται στη δυναµική των γονιδίων µέσα στους πληθυσµούς. Θα µάθουµε να υπολογίζουµε
Διαβάστε περισσότεραπληθυσμών του αρουραίου (Rattus rattus)σε συμπλέγματα νησιών και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών
Γενετική δομή και πρότυπα διαφοροποίησης των πληθυσμών του αρουραίου (Rattus rattus)σε συμπλέγματα νησιών και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών Δημήτρης Τσαπάρης Jacob Fric Αθήνα, Οκτώβριος 2012 Jon
Διαβάστε περισσότεραΣάββατο, 26 Μαΐου 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ
Σάββατο, 26 Μαΐου 2007 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1o Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή
Διαβάστε περισσότεραΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ο Mendel καλλιέργησε φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας
ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ Ο Mendel καλλιέργησε 28.000 φυτά σε διάστημα 8 ετών για να φτάσει στη διατύπωση των νόμων της κληρονομικότητας Λόγοι επιτυχίας των πειραμάτων του Mendel 1. Μελέτησε μία ή δύο
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Απαντήσεις στα θέματα των Εισαγωγικών Εξετάσεων τέκνων Ελλήνων του Εξωτερικού και τέκνων Ελλήνων Υπαλλήλων στο εξωτερικό 2013 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. δ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Β Β1.
Διαβάστε περισσότεραΕισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος Γενετική Διαχείριση
Εισηγητής Αναπλ. Καθ. Πουλακάκης Νίκος poulakakis@nhmc.uoc.gr Γενετική Διαχείριση Βιοποικιλότητα Τι είναι η Βιοποικιλότητα ή Βιολογική Ποικιλότητα; Η ποικιλομορφία των ζωντανών οργανισμών κάθε προέλευσης
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΧΟΛΙΟ: Τα θέματα είναι πολύ εύκολα και αναμένονται ιδιαίτερα υψηλές βαθμολογίες από τους σωστά προετοιμασμένους υποψηφίους. ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. β Α3. α Α4.
Διαβάστε περισσότεραΚυριακή 15/02/2015 Ημερομηνία
Διαγώνισμα 2014-15 Ενδεικτικές απαντήσεις Κυριακή 15/02/2015 Ημερομηνία Βιολογία Κατεύθυνσης Εξεταζόμενο μάθημα Γ Λυκείου Τάξη Θέμα 1 ο : 1 α, 2 γ, 3 ε, 4 α, 5 ε Θέμα 2 ο : Α. Η απεικόνιση των μεταφασικών
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ
Κεφάλαιο 5: ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ -ΘΕΩΡΙΑ- Κληρονομικότητα: Η ιδιότητα των ατόμων να μοιάζουν με τους προγόνους τους. Κληρονομικοί χαρακτήρες: Οι ιδιότητες που κληρονομούνται στους απογόνους. Γενετική:
Διαβάστε περισσότεραΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ (120 ΛΕΠΤΑ) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.: ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
ΛΥΚΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2015-2016 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΒΑΘΜΟΣ.../35 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ ΥΠΟΓΡΑΦΗ:. ΤΑΞΗ: Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡ. : 19/05/2016 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ
Διαβάστε περισσότεραΠεριεχόμενα. 1 Η ιστορία της εξελικτικής βιολογίας: Εξέλιξη και Γενετική 2 Η Προέλευση της Μοριακής Βιολογίας 3 Αποδείξεις για την εξέλιξη 89
Περιεχόμενα Οι Συγγραφείς Πρόλογος της Ελληνικής Έκδοσης Πρόλογος της Αμερικανικής Έκδοσης Σκοπός και Αντικείμενο του Βιβλίου ΜΕΡΟΣ Ι ΜΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 1 Η ιστορία της εξελικτικής
Διαβάστε περισσότεραΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Επαναληπτικό διαγώνισμα ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1-9 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1/3/2015 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Σημείωση: η διπλή αρίθμηση στις σελίδες αφορά την παλιά και τη νέα έκδοση του σχολικού βιβλίου
Διαβάστε περισσότεραΠανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 30 Μαίου Απαντήσεις Θεμάτων
Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 30 Μαίου 2012 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α Α1. Η διπλά έλικα του DNA ξετυλίγεται κατά την μεταγραφή
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ 1 Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό θα µελετήσουµε την εξέλιξη δύο γενετικών τόπων όταν αυτοί είναι συνδεδεµένοι, δηλαδή όταν βρίσκονται σε ανισορροπία σύνδεσης. Θα δούµε πώς µετρούµε
Διαβάστε περισσότεραΒελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων. Μέθοδοι Βελτίωσης
Βελτίωση και Προστασία Δασογενετικών Πόρων 4 Μέθοδοι Βελτίωσης Σύνοψη Η βελτίωση στοχεύει στην αλλαγή της γενετικής σύστασης των φυτών προς όφελος των χαρακτήρων που εμείς επιλέγουμε. Η φαινοτυπική ποικιλότητα
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ ΟΙ 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΤΟΥ 2017 ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ SCIENCE 1) Η καταγραφή της σύγκρουσης 2 αστέρων νετρονίων 2) Η κρυο-ηλεκτρονική μικροσκοπία
Διαβάστε περισσότεραΓενετική της ιατήρησης επαπειλούμενων ειδών
Γενετική της ιατήρησης επαπειλούμενων ειδών Εκτίμηση γενετικής διαφοροποίησης σε μικρούς πληθυσμούς Αιμομικτική κατάπτωση και γενετικό φορτίο Εκτίμηση ανάγκης - επιτυχίας εμπλουτισμών και εισαγωγής ειδών
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Δασικής Γενετικής / ΔΠΘ Ορεστιάδα. Ποσοτική Γενετική ΒΕΛΤΙΩΣΗ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ. Αριστοτέλης Χ.
Εργαστήριο Δασικής Γενετικής / ΔΠΘ Ορεστιάδα Ποσοτική Γενετική ΒΕΛΤΙΩΣΗ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΑΣΟΓΕΝΕΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Σύνοψη Τα γνωρίσματα που παρατηρούμε (φαινότυπος) είναι η συνδυασμένη
Διαβάστε περισσότεραΜοριακή Ανάλυση Φυτών
Μοριακή Ανάλυση Φυτών Μοριακοί Δείκτες Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο Δασικής Γενετικής / ΔΠΘ Γενετική ποικιλομορφία Είναι η βάση της εξέλιξης Προϋπόθεση προσαρμογής σε νέα περιβάλλοντα Το μέρος
Διαβάστε περισσότεραΜεθοδολογία Ασκήσεων ΚΕΦ. 5ο
Μεθοδολογία Ασκσεων ΚΕΦ. 5ο Θα πρέπει να γνωρίζετε τα ακόλουθα: Γαμέτες. Κάθε γαμέτης περιέχει μόνο το ένα αλληλόμορφο από κάθε ζευγάρι γονιδίων. Όταν τα γονίδια βρίσκονται σε διαφορετικά ζεύγη ομόλογων
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/12/2016
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/12/2016 ΘΕΜΑ 1 ο 1. α 2. β 3. γ 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ 2ο Β1. Σημειώστε κάθε πρόταση με Σωστό ή Λάθος παραθέτοντας μια σύντομη δικαιολόγηση
Διαβάστε περισσότεραΕξελικτική Οικολογία. Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014
Εξελικτική Οικολογία Σίνος Γκιώκας Πανεπιστήμιο Πάτρας Τμήμα Βιολογίας 2014 Εξελικτική Οικολογία - Σίνος Γκιώκας - Παν. Πατρών - Τμ. Βιολογίας - 2014 1 Πού συναντιούνται τα δύο πεδία; Οι κιχλίδες των Μεγάλων
Διαβάστε περισσότεραΦΥΕ 43: ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΥΡΤΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ
ΦΥΕ 43: ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΥΡΤΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 Χρήσιμες οδηγίες για την επίλυση ασκήσεων Γενετικής
Διαβάστε περισσότεραΚληρονομικότητα ποσοτικών χαρακτήρων. φαινοτυπική & γονοτυπική τιμή μέσες επιδράσεις αλληλομόρφων επιδράσεις κυριαρχίας
Κληρονομικότητα ποσοτικών χαρακτήρων φαινοτυπική & γονοτυπική τιμή μέσες επιδράσεις αλληλομόρφων επιδράσεις κυριαρχίας Φαινοτυπική τιμή Φαινοτυπική τιμή είναι η τιμή που προκύπτει από τη μέτρηση της ιδιότητας
Διαβάστε περισσότεραΒ1. «σελ. 120 σχ. βιβλίου: Για την επιλογή οργάνων συμβατών για μεταμόσχευση» Β2. «σελ. 136 σχ. βιβλίου: Το πρόβατο Dolly κλωνοποίηση θηλαστικών»
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Απαντήσεις 2012 Α1. α Α2. γ Α3. δ Α4. β Α5. γ ΘΕΜΑ Β ΘΕΜΑ Α Β1. «σελ. 120 σχ. βιβλίου: Για την επιλογή οργάνων συμβατών για μεταμόσχευση» Β2. «σελ. 136 σχ. βιβλίου: Το πρόβατο
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου
Βιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου ΘΕΜΑ Α Α1. Η αναλογία Α+G/T+C στο γενετικό υλικό ενός ιού είναι ίση με 2/3. Ο ιός μπορεί να είναι: α. ο φάγος λ. β. ο ιός της πολιομυελίτιδας. γ. φορέας κλωνοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1
ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Θεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΜΟΡΙΑΚΟΥΣ Έπιλογή με βάση: ΔΕΙΚΤΕΣ Φαινοτυπικοί δείκτες Γενετικοί δείκτες Μοριακοί δείκτες (Πρωτεϊνικοί &
Διαβάστε περισσότερα-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ- Α. Εύρεση γαμετών
-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ- Α. Εύρεση γαμετών Για να βρίσκετε σωστά τους γαμέτες και να σχηματίζονται όλοι οι συνδυασμοί αλληλομόρφων σε αυτούς πρέπει να θυμάστε ότι κάθε γαμέτης περιέχει μόνο ένα
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ
ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΙ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΦΥΣΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Δεν μπορεί να ερμηνευθεί ανθρωποκεντρικά Δεν είναι: Η τυφλή και αδυσώπητη έκφραση ενός κόσμου χωρίς «αισθήματα» και προορισμό Η διαδικασία
Διαβάστε περισσότερα1) Τα γονίδια της β-θαλασσαιμίας κληρονομούνται ως:
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ-ΚΕΦ. 5-6 Θέμα 1 ο Στις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις, να επιλέξετε το γράμμα που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: 1) Τα γονίδια της β-θαλασσαιμίας κληρονομούνται
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18/09/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Η Χαρά
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
27 Μαΐου 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων (Νέο & Παλιό Σύστημα) ΘΕΜΑ Γ Γ.1 Ο χαρακτήρας της ομάδας αίματος στον άνθρωπο
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 1. Το γενεαλογικό δένδρο είναι η διαγραμματική απεικόνιση των μελών μιας οικογένειας για πολλές γενιές, στην οποία αναπαριστώνται οι γάμοι, η σειρά των γεννήσεων, το φύλο
Διαβάστε περισσότεραDNA στα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες (1963)
DNA στα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες (1963) ΕΙΔΟΣ mtdna Κύτταρα Μόρια ανά Οργανίδια DNA οργανιδίου οργανίδιο ανά κύτταρο ως % συνολικού κυτταρικού DNA Αρουραίος Συκώτι 5-10 1000 1% άνθρωπος Hela 10
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία
ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ 15η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 2/11/2016 Π.Παπαζαφείρη Κεφάλαιο 4 Σύγχρονη Εξελικτική θεωρία Πώς συμβαίνουν οι εξελικτικές αλλαγές σε επίπεδο πληθυσμού; Τι είναι η ειδογένεση και πως συμβαίνει; Γιατί
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
www.romvos.edu.gr ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α 1.Β 2.Γ 3.Α 4.Δ 5.Γ ΘΕΜΑ Β Β1) 1.Α 2.Β 3.Β 4.Α 5.Α 6.Α 7.Β 8.Β Β2) Σελ. 40 σχολικού βιβλίου : Κατά την έναρξη
Διαβάστε περισσότεραΒελτίωση Φυτών. Ανάμεικτες ποικιλίες
Στόχος: Η παράκαμψη των δυσμενών επιπτώσεων της απόλυτης ομοιομορφίας μιας μονογονοτυπικής ποικιλίας ως προς την: - ανθεκτικότητα σε διάφορες φυλές ενός παθογόνου - προσαρμοστικότητα σε διάφορα περιβάλλοντα
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1 α Α2 γ Α3 δ Α4 β Α5 γ ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 120 σχολ. βιβλίου: «Για την επιλογή οργάνων
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ. Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων
ΦΥΣΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ Πρωτεύοντα ΙΙΙ Χρήση µοριακών δεδοµένων Φυλογένεση Η φυλογένεσης αφορά την ανεύρεση των συνδετικών εκείνων κρίκων που συνδέουν τα διάφορα είδη µεταξύ τους εξελικτικά, σε µονοφυλετικές
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου ΚΥΡΙΑΚΗ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Επιμέλεια: Δημήτρης Κοτρόπουλος ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. γ Α4. δ Α5. δ ΘΕΜΑ B B1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1. στ 2. ζ 3. ε 4. α 5. δ 6. β 7. γ Β2.
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Α1. Β. Α2. Δ. Α3. Α. Α4. Δ. Α5. Α. 1. Οι σωστές απαντήσεις είναι:
Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Β. Α2. Δ. Α3. Α. Α4. Δ. Α5. Α. ΘΕΜΑ Β 1. Οι σωστές απαντήσεις είναι: A. Σχολικό
Διαβάστε περισσότεραβ) Σχολικό βιβλίο σελ. 96: «Αν κατά τη διάρκεια της µείωσης...τρισωµία», σελ. 97: «Η έλλειψη είναι η απώλεια γενετικού
ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 4 ΜΑΪΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. α, Α2. β, Α3. δ, Α4. β, Α5. β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1.
Διαβάστε περισσότερα«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ
«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» Εργασία στο μάθημα της Βιολογίας ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ Μια εργασία των: Μακρυδάκη Ελευθερία Μπούρλα Ελένη Τμήμα: Γ 3 Ημερομηνία: 27/1/2015 Γενικά με
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β
ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Διασποράς Ανάλυση Διασποράς διακύμανση κατά παράγοντες διακύμανση σφάλματος Παράδειγμα 1: Ισομεγέθη δείγματα
Ανάλυση Διασποράς Έστω ότι μας δίνονται δείγματα που προέρχονται από άγνωστους πληθυσμούς. Πόσο διαφέρουν οι μέσες τιμές τους; Με άλλα λόγια: πόσο πιθανό είναι να προέρχονται από πληθυσμούς με την ίδια
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 5: Μενδελική Κληρονομικότητα
Κεφάλαιο 5: Μενδελική Κληρονομικότητα 1. Ο Mendel. α. εξέταζε σε κάθε πείραμά του το σύνολο των ιδιοτήτων του μοσχομπίζελου β. χρησιμοποιούσε αμιγή στελέχη στις ιδιότητες που μελετούσε γ. χρησιμοποιούσε
Διαβάστε περισσότεραΕνδεικτικές Απαντήσεις Βιολογίας Προσανατολισμού Ιούνιος 2019
Ενδεικτικές Απαντήσεις Βιολογίας Προσανατολισμού Ιούνιος 2019 Θέμα Α Α1. α Α2. β Α3. γ Α4. γ Α5. β Θέμα Β Β1. 1 ζ 2 στ 3 α 4 ε 5 β 6 δ Β2. Η DNA πολυμεράση μπορεί να προσδεθεί μόνο σε δίκλωνες δομές και
Διαβάστε περισσότερα«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα»
«Μεταλλάξεις και ο ρόλος τους στην γενετική ποικιλότητα» «Τι είναι Μετάλλαξη» Γενικά με τον όρο μετάλλαξη ονομάζουμε τις αλλαγές στο γενετικό υλικό, το DNA δηλαδή ενός ζωντανού οργανισμού και πρόκειται
Διαβάστε περισσότεραΒιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία)
Βιοτεχνολογία Φυτών ΔΠΘ / Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΜΣ Αειφορικά Συστήματα Παραγωγής και Περιβάλλον στη Γεωργία Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β )
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2015 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΑ ΛΥΚΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1 β Α2 γ Α3 α Α4 δ Α5 γ ΘΕΜΑ Β Β1: 1 Α 2 Β 3 Β 4 Α 5 Α 6 Α 7 Β 8 Β Β2:
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά;
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ 12 26/10/2016 Κεφάλαιο 3 Α μέρος Εισαγωγή στη Γενετική και στη Γονιδιωματική Τι είναι η κληρονομικότητα, και πώς μεταβιβάζεται η πληροφορία από γενιά σε γενιά; Ποια είναι η δομή
Διαβάστε περισσότερα3. Σχ. Βιβλίο σελ «το βακτήριο Αgrobacterium.ξένο γονίδιο» Και σελ 133 «το βακτήριο Bacillus.Βt».
2 ο Διαγώνισμα Βιολογίας Γ Λυκείου Θέμα Α 1. Α 2. Β 3. Β 4. Α 5. C Θέμα Β 1. Σελ 40 «τα ριβοσώματα μπορούν..πρωτεινών» Και σελ 39 «ο γενετικός κώδικας είναι σχεδόν καθολικός πρωτείνη». 2. Σελ 98 «η φαινυλκετονουρία.φαινυλαλανίνης»
Διαβάστε περισσότεραΠανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων
Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Τα πλασμίδια είναι: δ. κυκλικά δίκλωνα μόρια DNA
Διαβάστε περισσότεραΓυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ. Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη
Γυμνάσιο Κερατέας ΚΑΡΚΙΝΟΣ & ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ Αναστασία Σουλαχάκη Κωνσταντίνα Πρίφτη 2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ : Ορολογία και λίγα λόγια για τον καρκίνο Χαρακτηριστικά του καρκίνου Μεταλλάξεις Μεταλλάξεις και καρκίνος
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς
Διαβάστε περισσότεραΣε τι αναφέρεται η αναλογία 9:3:3:1 του διυβριδισμού και υπό ποιες προϋποθέσεις ισχύει;
Σημειώστε τον αριθμό των χρωματίδων που υπάρχουν σε ένα κύτταρο του ανθρώπου 1)που μόλις έχει προκύψει από μίτωση 2)στη μετάφαση της μείωσης ΙΙ και 3)στην πρόφαση της μίτωσης. Σε τι αναφέρεται η αναλογία
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 11. Ισορροπία Hardy-Weinberg Θεωρητικό μέρος. Γ. Παπανικολάου και Λ. Δούκισσας Ο νόμος των Hardy-Weinberg
Κεφάλαιο 11 Γ. Παπανικολάου και Λ. Δούκισσας Περίληψη Ο νόμος των Hardy-Weinberg μάς επιτρέπει να προβλέψουμε τις συχνότητες των γονότυπων στα άτομα της επόμενης γενιάς, όταν γνωρίζουμε τις συχνότητες
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
22 Μαΐου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων ΘΕΜΑ Α Α.1. β Α.2. γ Α.3. α Α.4. δ Α.5. γ ΘΕΜΑ B B.1. 1. A 2. B 3. B 4. A 5. A 6. A 7. B 8.
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1-2-4-5-6 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και δίπλα του τη λέξη Σωστό αν η πρόταση είναι σωστή,
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης χρησιμοποιούνται:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/03/12 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ 03. ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ & ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ
ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ 03. ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ & ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ 1 ΠΟΣΟΤΙΚΟ ΓΝΩΡΙΣΜΑ ΑΑββΓΓδδεεΖΖ αριθμός φυτών 50 00 150 100 50 0 10 5 184 119 17 87 40 1 5 0-10 10-0 0-30 30-40 40-50 50-60 60-70 70-80 80-90 απόδοση/φ υτό
Διαβάστε περισσότερα