Kori Ten Bum. Avtor: Barbera Nuitgedagt IzveduvaË: Suzana Gilmor

Transcript

1 Kori Ten Bum Avtor: Barbera Nuitgedagt IzveduvaË: Suzana Gilmor ВАЖНО! Илустрациите за овие серии можат да се купат од повеќето канцеларии на МЕД и онлајн продавници. За да најдеш список на канцелариите на МЕД, како и на онлајн продавниците, посети ја страницата и кликни на Локации. Copyright 2002 Child Evangelism Fellowship of Europe. Сите права се задржани. Употребено со дозвола. Смее да се умножува за лична, непрофитна и некомерцијална употреба. За комплетните детали во врска со правата посети ја страницата 1

2 SODRÆINA Prva glava Dobriot Pastir 3 Vtora glava Sre no semejstvo 6 Treta glava Vo Boæjoto uëiliπte 9»etvrta glava Isus e pobednik 12 Petta glava Skitnik za Gospoda 15 Vaæni datumi vo æivotot na Kori Ten Bum 1892 Rodena vo Harlem, Holandija 1897 go primila Isus za svoja Spasitel na vozrast od pet godini 1921 Majka umira raboti vo klubot za devojki 1940 germanskata vojska ja okupira Holandija 1942 zapoënuva 'Boæjoto podzemje' 1944 zatvorena; tatko umira; potoa sestra Betsi 1945 osloboduvaweto na Holandija 1949 Kori zapoënuva da patuva za Gospod 1983 Kori umira na svojot 91 rodenden (15 April) Praπawata za povotruvawe za sekoja glava e gi najdete na krajot od ovoj tekst. 2

3 Prva glava Dobriot pastir Cel: Da se nadmine stravot preku Gospodovata mo. Psalm 46:2 "Zatoa nema da se uplaπam, pa makar i zemjata da se razniπa, i gorite da se premestat vo srceto morsko." Slika 1-1 "Pogledni Noli! Ima edno straπno æivotno na agolot od prozorecot. Moæam da go vidam sosema jasno vo temninata." Se razbira deka takvo straπno æivotno nema, no edno malo Ëetirigodiπno devojëe moæelo lesno da si zamisluva deka toa e navistina tamu! Kori imaπe sre a πto nejzinata sestra Noli, koja beπe πest godini, spieπe so nejze vo istiot krevet. "Moæe li da te dræam za tvojata piæama (noπnica), Noli? Taka nema da mi bide strav", rekla Kori. No koga Noli sakaπe da se svrti na drugata strana, nemoæeπe, bidejøi malata raka na Kori s uπte cvrsto ja dræeπe nejzinata piæama. Teπko e da se spie koga toa vi se sluëuva. Taka, slednata no, Noli reëe na svojata mala sestriëka: "Ne mi e udobno koga me dræiπ za piæamata, Kori. Podobro dræi se za piæamata na tvojata kukliëka; i toa isto pomaga!" Noli beπe vo pravo; toa pomogna na Kori! Slednoto utro koga Kori se probudi, ku ata ve e beπe polna so æivot. Betsi, drugata sestra na Kori pomogna da se obleëe. Majka dolu si peeπe, a Vilijam (nejziniot postar brat) baraπe Ëisti Ëorapi. Trite tetki (koi æiveea vo istata ku a) moæeπe da se Ëujat kako razgovaraat meappleusebe. Na pojadokot majkata nalevaπe Ëaj, dodeka tetka Ana go seëeπe lebot; tatko go razgleduvaπe Psalmot od Biblijata kojπto sakaπe da mu go proëita podocna na semejstvoto. Malata Kori ne moæeπe pove e da razbere zoπto se plaπela porano tolku mnogu. Naskoro nejziniot brat i sestrite zaminaa na uëiliπte, a Kori moæeπe da pomaga na tetka Ana vo ku ata. Tetka Ana doπla da æivee so niv, bidej i majka bila Ëesto bolna, i togaπ taa nemoæela da se griæi za semejstvoto, onolku kolku πto sakala. Tetka Ana gi lupeπe kompirite, a Kori gi stavaπe vo voda. Vnimavaπe da ne isprska mnogu! Ponekogaπ tetka e ja zamoleπe da donese neπto od dolu. Koga tetka Ana meseπe neπto vkusno, dozvoluvaπe na Kori da go izliæe sadot. Se razbira tie razgovaraa mnogu zaedno, a tetka Ana raskaæuvaπe sluëki za "starite dobri denovi". "Koga beπe malo bebe, postojano plaëeπe; togaπ jas e te zavitkav vo mojot skutnik i te nosev na grb. Toa vednaπ te zamolëuvaπe." "Jas bev MNOGU maleëka vo toa vreme, neli teto?" 3 "Da, beπe. Ne moæam da te stavam na grb sega, ti si mnogu pogolema!" "Te molam, raskaæuvaj mi za starite dobri denovi, tetka Ano". Slika 1-2 Tetka Ana ne beπe edinstvenata koja raskaæuvaπe ubavi raboti! I majka isto moæeπe! Ona πto Kori najmnogu go sakaπe bea Bibliskite slu- Ëki. Majka raskaæuvaπe za pastirot koj imal sto ovci i koj mnogu dobro se griæel za niv. Ovie ovci i jagniwa se Ëuvstvuvale navistina bezbedno so pastirot. Nikogaπ ne se plaπele, bidej i znaele deka toj gi zaπtituva. No, eden den, edna od ovcite zaskitala. Kolku li samo bila uplaπena taa mala ovca, sosema sama vo temninata! Znaete li πto napravil pastirot, koga zabeleæal deka edna od ovcite isëeznala? Toj otiπol da ja bara ovcata i ne prestanal da ja bara dodeka ne ja pronaπol. Kolku li bil sre en dodeka ja nosel doma na svoite ramewa! Gospod Isus rekol, "Jas sum Dobriot Pastir". Toj saka da se griæi za tebe, isto kako πto pastirot se griæi za ovcite. Toj rekol: "Dobriot pastir go dava svojot æivot za svoite ovci". Toj umre na krstot i voskresna za tebe; Toj ja zede kaznata πto ti ja zasluæuvaπ za loπite raboti πto gi praviπ. I zatoa, Bog moæe da go oprosti siot tvoj grev. Vo Biblijata se veli: "Site skitavme kako ovci, i sekoj odeπe po svojot pat" (Isaija 53:6). Gospod Isus, Dobriot Pastir, te saka. Ako se svrtiπ kon Nego i pobaraπ od Nego da te spasi, Toj e ti go prosti grevot i e te napravi Negovo dete, Negovo jagne. Kori mnogu ja sakaπe TAA sluëka! Majka trebaπe povtorno i povtorno da ja raskaæuva. Kori imaπe pet godini koga pobara od Gospod Isus da gi oprosti grevovite i da dojde vo nejziniot æivot. Taa znaeπe deka Isus beπe nejzin prijatel i deka Toj zasekogaπ e bide so nejze, duri i vo temninata. Taa pove e ne se plaπeπe nave- Ëer koga beπe v krevet. Taa pove e nemaπe potreba da se dræi za piæamata na Noli, nitu za piæamata na kukliëkata. Namesto toa, zapoëna da Mu zboruva na Gospod Isus koga beπe temno. Taa Mu kaæuvaπe s. Ti nemoæeπ da go vidiπ Gospod Isus, no Toj moæe da te vidi i Toj sluπa s πto Mu kaæuvaπ bez razlika kolku neæno zboruvaπ. Slika 1-3 Ima tolku mnogu luapplee vo svetot koi imaat potrebi. Ako si Hristijanin, treba da se moliπ za niv i da se obideπ da im pomogneπ. Sosema blizu do nivnata ku a beπe Smedestraat (ulicata na kovaëite). Na taa ulica imaπe mnogu pijanici. Zatoa tie Ëesto se karaa i zapoënuvaa da se tepaat. Kori mrazeπe tepanici. Sekogaπ koga e videπe luapplee koi se tepaa, trëaπe doma plaëej i. Koga ima-

4 πe golema tepanica, e dojdeπe policija i gi odveduvaπe luappleeto vo policiskata stanica. Eden den Kori vide kako policijata odveduva nekoi luapplee. "Ovie luapplee gi stavaat vo temna, ladna elija," taa si misleπe. "I moæebi se mnogu taæni i osameni vo zatvorot." Nemoæeπe li Kori NI TO da napravi za ovie luapplee? Samo Bog moæeπe da gi promeni nivnite æivoti. No Kori moæeπe da se moli za niv. Nave- Ëer pred da zaspie taa razgovaraπe so Bog za ona πto se sluëuvaπe toj den. Taa gi zavrπuvaπe molitvite so: "I, Gospode, te molam, e gi spasiπ li site luapplee od Smedestraat?" Mnogu godini podocna, koga Kori porasna, taa otide na kampirawe so edna grupa devojki. Edna no koga Kori im zboruvaπe na niv za Gospod Isus Hristos, edna od devojkite kaæa: "Znaeπ li deka jas sum ti reëisi vo komπii? Æiveam samo edna ulica podolu od tvojot dom, na Smedestraat!" "I jas isto taka!" reëe druga devojka. "Majka mi porano æiveeπe tamu," reëe edna druga. Togaπ grupata devojki poënaa da si zboruvaat, a znaete li za πto? Deka tie æiveeja sega na Smedestraat, ili tamu æiveele, ili, pak, nivniot tatko ili majka porano bile smesteni tamu. I toa bea devojkite koi Kori gi pouëuvaπe za Gospod Isus. Mnogu od niv pobaraa od Gospod Isus da bide nivni Spasitel. Bog ja beπe odgovoril detskata molitva na Kori: "Gospode, e gi spasiπ li luappleeto od Smedestraat"? Slika 1-4 Kori odeπe nakaj doma so majka i Noli, a liceto beπe belo kako list. "Uæasno e", si misleπe, "straπno e". Koga pristignaa doma, taa istrëa nagore po skalite vo nejzinata soba i se nasloni vrz πkafot so polici. Se Ëuvstvuvaπe bolna. Solzi izviraa od nejzinite oëi. to se sluëilo? Zaedno so majka i Noli, Kori beπe da poseti edni mnogu siromaπni luapplee toa popladne. Tie æiveeja na najgorniot del vo edna stara ku a, kadeπto imale samo edna soba. Vo taa soba tie trebale da spijat, jadat, gotvat, perat, da pravat s. No toa ne beπe ona πto ja razbole Kori. Ne, imaπe duri i neπto poloπo. Maloto bebe koe se rodilo vo taa ku a, umrelo. Koga Kori, majka i sestra vlegoa vo sobata, go vidoa maloto mrtvo dete kako leæi vo lulka. DevojËiwata go doprea samo za moment mrtvoto dete, no koga Kori poëuvstvuva kolku beπe ladno deteto, tolku se potrese πto istrëa kaj majka i si ja udri glavata od nejziniot skut. Odednaπ Kori sfati πto znaëi smrtta i deka eden den site e umrat, tatko, majka, Betsi, Vilijam, Noli, tetkite. Samo pomisli ako site tie umrat, taa e ostane sosema sama... "Kori, gotova e veëerata! Slezi dolu!" vikaπe Noli. Poleka Kori se simna po skalite. Taa sedna 4 na jajcevidnata masa so drugite. Ne sakaπe da ja jade veëerata. "Kori, duπo, kasni samo malku, s uπte niπto ne si probala." Kori popoleka go yvakaπe svojot sendvië. Taa pogledna vo semejstvoto koe sedeπe okolu nejze i si misleπe: "Samo pomisli deka..." Jas mislam deka majka na Kori razbra zoπto taa izgledπe prebledneto, no Kori ne se osmeluvaπe da kaæe nitu zbor. Moæebi i ti si se poëuvstvuval isto kako i Kori - neπto te maëi, no ednostavno nemoæeπ da go spodeliπ so nikogo za toa kako se Ëuvstvuvaπ. Slika 1-5 Koga zavrπi jadeweto, tatko ja dofati svojata Biblija. Toj zapoëna da Ëita od Psalm 46. Vo vtoriot stih se veli, "Zatoa nema da se uplaπam, pa makar i zemjata da se razniπa, i gorite da se premestat vo srceto morsko." Vo toj moment Kori sfati deka πto i da se sluëuva, Bog e sekogaπ so Svoite Ëeda. Mnogu tivko, taka πto samo Gospod Isus moæeπe da go Ëue toa, taa zapoëna da se moli: "Isuse, znam deka sekogaπ e si so mene. No Te molam dozvoli moite rodnini da bidat so mene uπte mnogu vreme. Tie e bidat dovolno dolgo na nebo, jas ne moæam bez niv." Koga Kori beπe v krevet taa no, tatko vleze za da ja zaspie. Toj toa go praveπe sekoja no. Sega koga beπe nasamo so tatka si, se osmeli da mu kaæe od πto taa se plaπeπe. "Tato, se plaπam deka vie e umrete i jas e ostanam sosema sama." Tatko teπej i ja, go pogali liceto na Kori. "Kori", toj reëe, "koga treba da patuvaπ nekade so vozot, koga ti davam pari za biletot? Dali dve nedeli porano?" "Ne, se razbira ne. Tokmu pred da zaminam." "I naπiot Nebesen Tatko go pravi istoto so nas. Ako majka ti, jas, ili tvoite tetki treba da umrat, samo togaπ Bog e ti dade sila da ja podneseπ taa taga. No πtom toa s uπte ne se sluëilo, ti ne treba da se plaπiπ sega." Kori se smiri. Nikogaπ, duri i koga porasna, taa ne zaboravi πto beπe kaæal tatko togaπ. Moæebi se plaπiπ deka neπto stravotno e ti se sluëi, iako veruvaπ vo Gospod Isus. Moæebi se plaπiπ deka nekoj kogo go sakaπ e umre, ili e ti provalat doma, ili nekoj e te udri dodeka odiπ v uëiliπte. Nemoj da se sramuvaπ od toa πto se plaπiπ. Kaæi Mu na Gospod Isus i Toj e ti pomogne. Toj e ti dade sila da se sooëiπ duri i so najgolemite poteπkotii koi moæeπ da si gi za zamisliπ. No πtom ovie stravotni raboti s uπte ne se sluëile, ti ne treba od toa da se plaπiπ. (UËitele: Mnogu deca imaat vistinski stravovi. Dodeka go pouëuvaπ ovoj del od raskazot, moæeπ da razgovaraπ so decata za nivnite stravovi.)

5 Slika 1-6 Malo devojëe stoeπe na skalite. Toa noseπe Ëisto fustanëe, crni Ëorapi, i visoki Ëizmi koi bea zatvoreni so kopëiwa. Taka se oblekuvaa devojëiwata vo toa vreme. No moæeπe da se vidi od liceto na devojëeto deka beπe mnogu uplaπeno i naluteno. Toa gi imaπe postaveno stapalata cvrsto na podot i se dræeπe za ogradata na skalite so dvete race, kolku πto moæeπe pocvrsto. "Ne sakam da odam vo uëiliπte. Ne sakam da odam vo uëiliπte. Sakam da sedam doma!" "No Kori, na πkolo e nauëiπ da Ëitaπ." "Jas moæam ve e da Ëitam!" "I e moæeπ da nauëiπ matematika..." "Tato moæe da me uëi matematika!" "No ne sakaπ li da si igraπ so drugite deca?" "Ne, ne sakam! Moram da pomagam na tetka Ana, i da se griæam za Kasparina, kuklata." " to e problemot?" praπa tatko. Toj sakaπe da znae πto se sluëuva. "Kori ne saka da odi vo uëiliπte." "No site koi imaat πest godini odat vo uëiliπte. Ti treba da uëiπ!" "Sakam da sedam doma, se plaπam da odam vo uëiliπte." "A toa li e? Se plaπiπ da odiπ sama vo uëiliπte? Pa, togaπ dvajcata e odime zaedno." Gospodinot Ten Bum si gi obleëe kaputot i πeπirot i se optegna da ja dofati rakata na Kori. No Kori se dræeπe cvrsto za ogradata na skalite so site deset prsti. Sepak, prstite na tatko bea posilni i toj go otpuπti sekoj eden od tie deset mali prsti od ogradata. Togaπ toj ja zgrapëi nejzinata dlanka cvrsto vo negovata i ja odvede na uëiliπte. Moæeπ li da gi zamisliπ dvajcata tie kako odat po ulicata? Toj visok ubavo obleëen gospodin, odi nadolu po ulicata, dræej i go svoeto malo devojëe za rakata. Liceto na Kori beπe crveno i polno so solzi, taa plaëeπe, "Ne sakam da odam, ne sakam da odam na uëiliπte." No tatko beπe cvrst i odluëen. Toj ja noseπe niz celiot pat, do uëilnicata. Togaπ e ja bakneπe za zbogum, kaæuvaj i, "Kori duπo, koga e zavrπi uëiliπteto vo dvanaeset Ëasot, jas e te Ëekam tebe!" Taka beπe tri dena, no na tretiot den Kori vide eden drug tatko koj doaappleaπe so rasplaëeno dete vo negovite race. "O, kolku e ova glupavo!" Kori si razmisluvaπe i taa sfati, "Jas samata taka se odnesuvam!" Zasramena, taa prestana da plaëe. Tatko pove e nemaπe potreba da ja vleëe za vo uëiliπte. Taa odeπe na πkolo so Noli. I znaete li deka taa otkri oti uëiliπteto najposle i ne e tolku loπo! Mnogu e ubavo koga sam moæeπ da reπiπ teπka ravenka, ili koga go znaeπ odgovorot na nekoe teπko praπawe i uëitelot e ti kaæe: "OdliËno!" BratuËetka na Kori, Dot, beπe na ista vozrast so nejze. Zaedno tie si igraa vo golemata crkva vo Harlem. Tatko na Dot se griæeπe za odræuvaweto na taa crkva, i ne mu preëeπe ako devojëiwata si igraa tamu. Edno docna popladne, kako πto se stemnuvaπe, Kori pogledna vo nejasnoto veëerno svetlo koe sveteπe niz bojadisanite prozorci. Toa ja potseti deka Isus e svetlinata na svetot. I toa ja napravi da se Ëuvstvuva sre na. "Kori, ajde da si odime doma, se plaπam!" reëe Dot. "Se plaπiπ?" Kori ne razbiraπe. "Kako moæe da ti e strav, ako Gospod Isus e tokmu tuka so tebe i mene?" 5

6 Vtora glava Sre no semejstvo Cel na lekcijata: Da se sfati vaænosta da Mu sluæime na Gospod uπte od rana vozrast. Psalm 1:1,3 "Blaæen e Ëovekot koj ne odi po sovetot na neëesnite... Toj e kako drvo zasadeno pokraj vodni potoci, πto donesuva plod vo sekoe vreme." (UËitele: Dobro bi bilo da izneseπ vo raskazot deka holandskiot zbor za drvo e "bum". (Toj e bide kako "Bum"...) Semejstvoto Ten Bum go zemalo ovoj stih kako ohrabruvawe od Gospod, koga gi primile vestite deka Betsi i Kori bile preneseni vo Ravensbruck.) Slika 2-1 "Kori, dali si spremna? Ajde da odime!" Tatko na Kori beπe ËasovniËar; toj popravaπe Ëasovnici i raëni saati. Trebaπe da odi vo Amsterdam da najde delovi. Dolu, tatko ja Ëekaπe Kori. Gore Betsi go beπe izmila liceto i racete so sapun; taa isto taka gledaπe Kori da obleëe Ëisto fustanëe. Bidej i koga odiπ so tato vo Amsterdam, treba da si doterana. "Kori duπo, izgledaπ ubavo denes!" reëe tatko. "Daj mi ja rakata i odime." Tie otidoa so voz. Kori moæeπe da go ima sediπteto pokraj prozorecot. Imaπe mnogu da se vidi! Najprvo ku ite vnatre vo gradot, potoa golemite ku i na bogatite luapplee, i potoa livadite so kravi i ovci. Posle polovina Ëas tie moæea da gi vidat ku ite od Amsterdam. Centralnata stanica vo Amsterdam e smestena pokraj voda. Tamu moæeπ da vidiπ mnogu brodovi. Na vrvot od eden stolb imaπe visok æelezen Ëasovnik, taka πto luappleeto od brodovite moæea dobro da go vidat. Dve podviæni race bea postaveni na toj Ëasovnik. Tie pokaæuvaa pravo, no toëno vo dvanaeset Ëasot napladne (ni sekunda podocna!), racete se pridviæuvaa nadolu. Ako imaπ sre a da se naoappleaπ na dobro mesto vo Centralnata stanica, e moæeπ toa da go vidiπ isto i ottamu. Podocna, koga tie privrπija so posetuvaweto na specijaliziranite prodavnici koi prodavaa delovi za Ëasovnici, Kori i tatko otidoa da go vidat toa. Od prodavnicite tatko kupuvaπe razni raboti koi mu bea potrebni za da gi poprava Ëasovnicite. ReËisi site luapplee koi gi vodea prodavnicite bea Evrei i dobri prijateli so tatko na Kori. Tie sekogaπ imaa kolaëe za Kori. Doma teπko nekogaπ imaa pari za kolaëiwa, taka πto moæeπ da razbereπ kolku mnogu znaëeπe vakvo Ëestewe. Kori i tatko gledaa da se vratat vo Centralnata stanica do pladne. Doma, semejstvoto Ten Bum 6 imaa eden poseben Ëasovnik koj toëno go ozna- Ëuvaπe vremeto. Site Ëasovnici koi tatko na Kori gi popravaπe se mestea po nego. No Ëasovnikot vo Amsterdam beπe duri i potoëen. Dvete race se spuπtija nadolu toëno vo dvanaeset Ëasot. Tatko na Kori stoeπe na prsti za da ne go propuπti toa. Hm! Se spuπtija dolu! Toj pogledna vo svojot Ëasovnik. "Dve sekundi porano," toj si zapiπa vo beleænikot. Na vra awe doma, toj e go namesti nivniot Ëasovnik toëno do sekunda. Po patot nakaj doma tie razgovaraa vo vozot. Kori moæeπe da go praπa tatka si za razni raboti, πtom tetkite ne bea tamu. Tatko nitu edno nejzino praπawe ne go smetaπe Ëudno i sekogaπ iskreno odgovaraπe. Ponekogaπ tatko misleπe deka Kori e mnogu mala da znae odredeni raboti. Togaπ toj e kaæeπe neπto kako ova: "Kori, e moæeπ li da ja nosiπ ovaa teπka torba polna so delovi za Ëasovnici?" "Ne tato," odgovori Kori, preteπka e za mene." "Taka e, Kori. Se dodeka si mnogu mala, jas e ja nosam torbata. Na ist naëin, ima odredeni raboti vo æivotot za koi ti si mnogu mala da gi znaeπ sega. Dovolno e πto tato i mama go znaat toa." Kori mnogu go sakaπe tatko. Vsuπnost toj ja potsetuvaπe na Bog, Tatkoto na Gospod Isus, Koj isto beπe nejzin tatko, bidej i taa Mu pripaappleaπe na Gospod Isus. Kori veruvaπe vo Gospod Isus. Taa znaeπe deka Toj umrel i voskresnal. Taa imaπe pobarano od Nego da ja spasi od nejzinite grevovi. Moæebi tatko ti e umren ili ne æivee pove e so tebe. Zapomni Bog saka da se griæi za tebe, da ti pomogne i da te uteπi, koga si taæen. Toj nikogaπ ne ti se smee. Ako veruvaπ vo Gospod Isus, Bog sekogaπ e bide so tebe za da se griæi za tebe. Toj nikogaπ nema da te izneveri. Slika 2-2 Koga pristignaa doma, tetka Ana sekogaπ imaπe podgotveno jadewe. Taa go praveπe kolku πto moæeπe poubavo i povkusno. Toa ne beπe lesna rabota da se napravi za devet luapplee, a ponekogaπ duri i pove e, koga imaπ samo malku meso, nekolku zelenëuci i dva - tri kompira. Tetka Ana ne raboteπe za semejstvoto Ten Bum sosema za niπto. Sekoja nedela tatkoto davaπe po eden gulden (holandski pari). Toa beπe mnogu pari vo toa vreme, vo ranata 1900 godina.»esto se sluëuvaπe vo sreda koga trebaπe da im se plati na pekarot, mesarot ili prodavaëot na zelenëuk, da nema ostanato pari. Togaπ tatkoto odeπe kaj tetka Ana i e πepneπe: "Ana, dali s uπte go Ëuvaπ tvojot gulden?" Toj gulden beπe sekogaπ tamu. Ne mislam deka tetka Ana koga bilo go troπela toj gulden za sebe si.

7 Kako πto rekov, ponekogaπ imaπe pove e od devet luapplee vo ku ata. Gostite bea sekogaπ dobredojdeni vo semejstvoto Ten Bum; toa beπe edno posebno vreme. Na masata stoeπe edna mala konzerva, kadeπto se stavaa pari za misiski raboti. Sekogaπ koga neπto posebno e se sluëeπe, gospoapplea Ten Bum stavaπe po edna pariëka od eden cent vo malata konzerva. Taa ja narekuvaπe "blagoslovena kutija". Taa veëer imaa dva gostina i toa beπe edna dobra priëina da se stavi eden cent vo blagoslovenata kutija. Vsuπnost tetka Ana nemaπe izbroeno deka imaat dva dopolnitelni gosta, taka da taa ja razvodeni supata i izlupi uπte nekolku kompiri. Na gostite ne im preëeπe razvodnetata supa i maloto parëe meso πto go dobija. Slika 2-3 Imaπe interesni razgovor za vreme na jadeweto; tie ne razgovaraa za drugi luapplee ili raboti koi ne se vaæni. Imaπe edna prijatna atmosfera kadeπto gostite se Ëuvstvuvaa kako doma. Najmnogu od s tie zabeleæaa deka Gospod Isus mu beπe znaëaen na sekogo vo domot i deka Toj beπe prisuten vo sekoj razgovor. Dvajcata gostini sluπaa vnimatelno dodeka tatkoto proëita nekolku stihovi od Biblijata, na krajot od jadeweto. Eden od gostite imaπe problem i sakaπe nasamo da razgovara za toa so tatkoto. "Dojdi vo rabotilnicata", reëe gospodinot Ten Bum. Otkako zboruvaa zaedno, tie se molea. Tatkoto znaeπe deka Bog moæeπe da go reπi sekoj problem. Zarem samite tie ne go iskusuvaa toa Ëesto? - Koga tatkoto neznaeπe da popravi nekoj skrπen Ëasovnik; koga majkata beπe bolna; i togaπ koga na tatkoto ne mu ostanuvaa pari, bidej i nekoj go beπe izmamil. Vo vakvi momenti tie nauëija deka Gospod go ima odgovorot za problemite, bilo toa da se problemi so pari, ili nekoja bolest, bilo neπto taæno da im se sluëilo, ili nekoj loπo im se zakanuval. I ne samo toa-gospod ja dava radosta, duri i koga odime niz mnogu teπki problemi. Moæebi si misliπ deka æivotot e edinstveno ubav koga imaπ mnogu pari i moæeπ da nosiπ skapa obleka, da kupuvaπ ubavi igraëki i da imaπ dolgi odmori vo daleëni mesta. Ovie se prekrasni raboti, no ne moæat da te uteπat koga si taæen. Moæe e dojde vreme koga e gi izgubiπ site tie raboti. Tie ne moæat nikogaπ vistinski da te napravat sre en. Ako tvoeto semejstvo nema dovolno pari da si dozvoli raboti koi Ëinat mnogu pari, ne bidi taæen za toa. Bog ne saka da si im qubomoren na drugite momëiwa i devojëiwa koi moæat da imaat takvi raboti. Bidi blagodaren za s πto imaπ. 7 Najvaænata rabota vo æivotot e da Mu pripaappleaπ na Gospod Isus. Na krstot Toj ja zede kaznata za site loπi raboti koi gi pravime. Toj umre, no povtorno oæive i se vrati na nebo. Toj saka da æivee vo tvoeto srce i æivot. Toj saka da ti gi oprosti grevovite i da te napravi ona πto Toj saka ti da bideπ, taka πto eden den ti e moæeπ da bideπ so Nego na nebo zasekogaπ. Moæeπ da Go pobaraπ Nego vo svojot æivot tokmu sega. Kaæi Mu: "Dragi Gospode Isuse, sum pravel loπi raboti. Fala ti πto umre na krstot za mene. Oprosti gi moite grevovi i upravuvaj so mojot æivot." Toj vetuva deka e dojde, ako Go pobarame (Otkrovenie 3:20). Toj e ti dade radost i mir, koi nikoj ne moæe da ti gi odzeme. Slika 2-4 Kako πto beπe tetka Ana, imaπe uπte dve drugi tetki vo ku ata: Tetka Beti i tetka Æana. Decata mnogu ne ja sakaa tetka Beti. Taa nekogaπ bila guvernanta na decata od bogatite semejstva. Se razbira i ovie deca bile ponekogaπ neposluπni isto kako i drugite deca, no tetka Beti kako da go imaπe zaboraveno seto toa. Koga Kori ili Betsi e zadocnea za veëera, tetka Beti e kaæeπe: "Decata od semejstvoto Voler nikogaπ ne docnat." Koga Kori e se slizneπe po ogradata na skalite, toa beπe neπto πto decata od semejstvoto Voler nikogaπ ne bi go napravile. Izgledalo deka nim nikogaπ ne im teëele nosovite, nemale neëisti race ili neëisti Ëevli, ti se veruva li toa? Vsuπnost ne beπe lesen æivotot na tetka Beti. Luappleeto vo tie bogati semejstva ne bile sekogaπ qubezni so nea. Zatoa taa stanala takva mrmorka. Gospoapplea Ten Bum sekogaπ se obiduvaπe da bide qubezna so tetka Beti za da ne se Ëuvstvuva deka mrmori. Tetka Æana bila omaæena za propovednik (sveπtenik). Maæot umrel pred taa da vleze vo Ëetiriesettite godini, taka πto i taa se preselila kaj semejstvoto Ten Bum. Taa beπe mnogu vesela. Raboteπe preku cel den. Piπuvaπe knigi i poemi, a zapoëna da izdava i meseëno spisanie za pomladi æeni. Tetka Æana dobivaπe mala penzija kako vdovica, sekoj mesec. Ne ja zadræuvaπe za sebe si. Kupuvaπe obleka za devojëiwata. Beπe ubavo ponekogaπ da se dobie nova obleka. Sepak za æal tetka Æana nemaπe vkus koga se raboteπe za obleka. Na Noli i Betsi osobeno ne im se dopaappleaπe koga tetka Æana e se vrateπe doma so uπte eden neubav, siv fustan ili so πapka kakva nikoe drugo devojëe ne noseπe. (Vo toa vreme devojëiwata nosea πapki.) Kori beπe edinstvenata na koja toa tolku ne preëeπe, taka πto tetka Æana, mnogu od πapkite i fustanite gi davaπe nejze. Ponekogaπ tetka Æana e se vrateπe doma so neπto navistina ubavo - torta, na primer, iako na nikogo ne mu beπe rodenden. Toa beπe neπto posebno. Podocna, koga Kori porasna, taa napiπa za tetka Æana, "veruvam deka taa e najbogatiot Ëovek koj koga bilo sum go zapoznala, bidej i taa beπe nekoj koj sakaπe da im dava na drugite".

8 Slika 2-5 Vo Harlem, vo Holandija, imaπe kasarni za vojnici, a imaπe i mnogu vojnici vo gradot. Eden den koga tetka Æana odeπe po ulicata, taa zabeleæa deka vojnicite se izleæuvaa vo svoeto slobodno vreme. "Toa ne e dobro", si misleπe taa. "Ako ovie luapplee nemaat zadolæenija i se dosaduvaat e zapadnat vo nevoli. Neπto treba da se napravi, no πto?" Odednaπ na tetka Æana dojde ideja. Zoπto da ne se otvori eden klub za vojnici, taka πto tie e odat tamu vo svoeto slobodno vreme namesto da se dosaduvaat. I uπte podobro od toa, e moæat da sluπnat za Gospod Isus Hristos vo toj klub. Koga tetka Æana e naumeπe neπto da napravi, ne pominuvaπe dolgo vreme dodeka toa da se realizira. Nabrgu vojnici poënaa da doaappleaat vo sobata koja tetka Æana ja imaπe podgotveno. Tie sakaa so neπto da se zanimavaat. Eden vodnik kogo tetka Æana go beπe zapoznala vo tramvajot, ja vide nejzinata mala organa vo agolot na sobata i pobara da mu dozvoli da sviri na nea. "Se razbira," reëe taa, i nabrgu zvukot od organskata muzika moæeπe da se Ëue nasekade niz ku ata. Nikoj od semejstvoto Ten Bum ne moæeπe da sviri tolku dobro. Tetka Æana sluπaπe, ispolneta so vooduπevuvawe. Koga toj zavrπi so svireweto, taa go praπa, " e moæeπ li da gi nauëiπ moite dve vnuki Noli i Kori da svirat na organata?" "Se razbira," reëe vodnikot. Na Kori i Noli im se dopadna toa mnogu, bidej i uæivaa vo muzika. Nabrgu tie svirea tolku dobro, taka πto moæea da pridruæuvaat nekoj koga pee. Slika 2-6 Naskoro se sobiraa mnogu vojnici vo sobata na tetka Æana, taka πto taa stana premala za da gi zadræi site niv. No tetka Æana, kako i sekogaπ, imaπe reπenie. Eden den site pomognaa temelno da ja isëistat sobata, da go ispoliraat priborot za jadewe na tetka Æana i da se potrudat s da bide kako πto treba. Toa popladne nemaπe poseta od vojnici, no od aristokratski, bogati gospoapplei. Moæeπ li da pogodiπ kakva vrska imaa tie so vojnicite? Gospoappleite se iskaëija po tesnite skali do sobata na tetka Æana i pieja Ëaj. Togaπ tetka Æana zapoëna da raskaæuva.taa kaæuvaπe za vojnicite koi bezdelniëele vo Harlem i na koi im bilo potrebno mesto kade e odat, za da go pominat svoeto slobodno vreme na eden korisen naëin. Sobata kade πto tie se sobiraa sega, beπe premala. Vsuπnost eden centar za razonoda beπe potreben, kade πto tie e se Ëuvstvuvaat kako doma. Idejata im se dopadna na gospoappleite i tie dadoa pari da se izgradi centar za voenite lica. tom centarot se izgradi, tetka Æana odeπe tamu dvapati nedelno da odræuva bibliski pouki. Noli i Kori odea so nejze za da svirat na organata. Tie isto i peeja za vojnicite. Na toj naëin nauëija da 8 pravat neπto za Gospod na mala vozrast. Podocna vo æivotot, Kori trebaπe da im kaæuva na mnogu luapplee za Gospod Isus. Taa toa s uπte ne go znaeπe, no Bog znaeπe. I koga beπe mala Gospod ja vodeπe, taka πto vo centarot taa imaπe moænost da nauëi kako da zboruva za Spasitelot pred pogolemi grupi luapplee. Bog ima plan i za tvojot æivot isto taka - za sega, dodeka si s uπte mal i za ponatamu koga e porasneπ. Samo pomisli kako moæeπ uπte od sega da zapoëneπ da praviπ raboti za Gospod Isus. S πto praviπ za Gospod sega, toa isto taka te podgotvuva tebe za ona πto moæeπ da go praviπ za Nego podocna. (Ova e dobra moænost da se spodelat idei so decata, kako uπte otsega tie moæat da pravat neπto za Gospod Isus, nikoja rabota za Gospoda ne e premala.)

9 Treta glava Vo Boæjoto uëiliπte Cel: Da gi nauëime lekciite na koi Bog n pouëuva niz æivotot. Psalm 32:8 " e te uëam, e ti go pokaæam patot po koj treba da odiπ." Dali bi bil sre en koga ne bi trebalo da odiπ pove e na uëiliπte? Neli e toa prekrasno? Togaπ e moæeπ da si igraπ preku cel den. No nema da moæeπ da nauëiπ da Ëitaπ i nikogaπ nema da moæeπ da uæivaπ vo nekoja interesna, vozbudliva kniga. Nema da nauëiπ matematika, taka πto nema da moæeπ da presmetaπ kolku pari imaπ dosega zaπtedeno za skirol. Bez razlika dali ti se dopaapplea uëiliπteto ili ne, tamu uëiπ raboti koi ti se potrebni sega, a i ponatamu isto taka. Ima edno drugo "uëiliπte" kade πto se site hristijani, dodeka ne zaminat na Nebo da bidat so Gospod Isus. I ti si vo toa "uëiliπte" ako si Go prifatil Gospod Isus za svoj Spasitel. Bog e naπiot uëitel vo toa "uëiliπte". Toa ne e takvo uëiliπte na koe nie najëesto pomisluvame - so uëitel koj stoi pred klasot. Gospod n pouëuva nas preku Biblijata, preku drugi hristijani i preku raboti koi ni se sluëuvaat vo naπite æivoti, bez razlika dali se ubavi ili taæni. Slika 3-1 I Kori isto taka beπe vo uëiliπteto na Bog. Koga beπe malo devojëe nauëi deka ne treba da se plaπi vo temnicata, bidej i Gospod Isus beπe so nea. NauËi deka treba da gi saka siromaπnite luapplee i da se moli za niv. Taa isto taka nauëi deka site treba da sluπnat za Gospod Isus. Vo Boæjoto uëiliπte, ti uëiπ najmnogu od rabotite koi samiot gi iskusuvaπ. Koga Kori porasna, taa se razbole eden den. Otide na lekar, koj ja ispita i reëe: "Kori, ti imaπ tuberkuloza. Odi si doma i leæi v krevet; samo odmorot moæe da te izlekuva." Vo toa vreme, tuberkulozata beπe edna mnogu opasna bolest. Vistinskiot lek za lekuvawe na bolesta s uπte ne beπe otkrien. Mnogu luapplee umrea od tuberkuloza. Vestite dojdoa kako eden golem πok za Kori. Taa se vrati doma i otide pravo v krevet. Na poëetok, mnogu luapplee dojdoa da ja posetat; sepak, taa ostana podolgo vreme bolna, i se pomalku i pomalku luapplee doaappleaa. Taa samo leæeπe v krevet. Ne sfati zoπto Bog dozvoli da bide tolku osamena i bolna. Mu beπe luta na Bog. No Bog ja nauëi da go prifati faktot deka beπe bolna, iako taa ne razbra zoπto. Vo toa Boæjo uëiliπte, Kori nauëi da kaæe: "Fala Ti, Gospode", iako beπe ponekogaπ bolna i osamena. 9 Eden den Kori imaπe bolka vo stomakot. Povikaa lekar i toj otkri deka taa nema tuberkuloza, kako πto misleπe; imaπe vospalenie na slepoto crevo. Otide pravo v bolnica; i po operacijata taa beπe povtorno sosema zdrava. Slika 3-2 Betsi, postarata sestra na Kori, pouëuvaπe vo Nedelno uëiliπte. Eden den taa predloæi: "Kori, zoπto ne dojdeπ sledniot pat da raskaæeπ slu- Ëka od Biblijata? SluËkata za nahranuvaweto na pette iljadi luapplee." Na Kori ne preàeπe. Taa go znaeπe raskazot sosema dobro, taka πto si misleπe deka e moæe da im go raskaæe na decata. Decata dobro sluπaa. No dali tetka Kori e moæe da n uëi nas isto tolku dobro kako tetka Betsi? Bidej i koga taa raskaæuvaπe beπe isto kako i ti samiot da si del od raskazot! Po pet minuti Kori go zavrπi raskazot. Decata bea iznenadeni; toa beπe prebrzo! Kori ja gledaπe Betsi bespomoπno; ne znaeπe πto da kaæe pove e. Sepak Betsi ja prezede rabotata od Kori i ja raskaæa celata sluëka odnovo. "Nikogaπ povtorno nema da go pravam toa," rekla Kori koga se vratile doma. "Ama ne," rekla Betsi. Nemoj da imaπ takvo loπo mislewe za sebesi. Ne e vaæno ako ne pomina tolku dobro prviot pat. e nauëiπ so vreme." Za sre a, Kori ne se otkaæa. Edna od nejzinite drugarki beπe uëitelka vo edno hristijansko uëiliπte. Kori ja zamoli ako taa moæe da im raskaæuva bibliski sluëki na decata vo nejzinoto oddelenie nekolku pati nedelno. Drugarkata pomogna; i taka Kori nauëi da pouëuva tolku dobro πto site deca sakaa da ja sluπaat. Kori duri i dobi posebna dozvola da dava verski pouki vo uëiliπtata. Pred Kori da otideπe vo nekoe uëiliπte da pouëuva, taa baraπe od Bog da pokaæe πto Toj sakaπe taa da pouëuva. Edno od uëiliπtata koe Kori poseti beπe uëiliπteto za retardirani deca. Nekoi od niv ne moæea da zapametat πto se pouëuvaπe na drugite Ëasovi vo uëiliπteto; no tie se se avaa na bibliskite lekcii koi Kori gi kaæuvaπe, bidej i bea za Gospod Isus i tie zapoënaa da Go sakaat Gospod Isus. Ne moæea da sobiraat; ne moæea da razbiraat geografija; no razbiraa deka Bog ne gi saka loπite raboti koi tie gi napravile i deka Gospod Isus umre na krstot da gi ispravi rabotite meappleu Bog i niv. Dali toa beπe poradi toa πto tetka Kori moæeπe da raskaæuva od Biblijata tolku dobro? Ne! Toa beπe bidej i tie veruvaa vo Gospod Isus. Svetiot Duh im gi objasnuvaπe teπkite raboti od Biblijata vo nivnite srca. Svetiot Duh go pravi istoto i za tebe, ako sakaπ da Mu pripaappleaπ na Gospod Isus. Mnogu od rabotite vo Biblijata se preteπki πto duri i eden pameten profesor

10 niv ne moæe da gi razbere. No ako Svetiot Duh ni gi razjasni ovie raboti, togaπ duri i malo dete, ili edno retardirano dete, moæe da razbere. Kori isto taka zapoëna sluæbi vo crkvata vo nedela popladne za mentalno retardirani lica. Ovie luapplee ne gi razbiraa obiënite sluæbi vo crkvata, a pak bea prevozrasni za Ëasovite vo nedelnoto uëiliπte. Mnogu retardirani luapplee Go zapoznaa Gospod Isus. A luappleeto koi bea mentalno zdravi, bea iznenadeni za naëinot na koj tie Go sakaa Gospod Isus. Slika 3-3 Kori sakaπe da pravi mnogu raboti. Eden den taa mu kaæa na tatka si, "Sakam da bidam Ëasovni- Ëar." "Toa e ubavo," reëe tatko. "Se nadevam deka e staneπ podobar ËasovniËar od mene." Beπe zaëuduvaëki πto tatko go reëe toa! Toj beπe eden od najdobrite ËasovniËari vo Holandija. Kori nikogaπ ne stana tolku dobra kako tatko. Raboteπe naporno, a beπe i dodelena diploma za ËasovniËar - prvata dama ËasovniËar koja dobila diploma vo Holandija. Popravaweto Ëasovnici beπe dobra podgotovka vo raboteweto za Gospod. Toa e sitniëarska rabota za koja e potrebno mnogu trpenie, a i ako sakaπ da rabotiπ za Gospod, treba da si trpeliv. Kori se nauëi na toa koga popravaπe Ëasovnici. Delovite vo Ëasovnikot se mnogu mali. Koga popravaπ Ëasovnik, rakata ne smee nitu najmalku da ti se zatrese. Togaπ Kori e se pomoleπe, "Gospode Isuse, e ja staviπ li tvojata raka vrz mojata?" I nejzinata raka ne se treseπe pove e. Godinite odminuvaa. Mnogu raboti se promenija vo semejstvoto Ten Bum. Trite tetki ostarea i umrea. Majkata beπe bolna podolgo vreme, a i taa isto taka zamina da æivee so Gospod Isus. Noli i Vilem se oæenija i imaa svoi deca. Sega bea samo tatko im, Betsi i Kori koi æiveeja vo semejnata ku a na ulicata Bartejoris, vo Harlem. No ne za dolgo! Edna veëer Vilem dojde da gi poseti. Toj im kaæa za nekoi misioneri koi trebalo da odat vo Indonezija i koi ne moæele da si gi zemat decata so sebe, bidej i nemalo uëiliπta za niv tamu. Taka momëeto Hardi i dvete momiëki Pack i Hans, dojdoa da æiveat so semejstvoto Ten Bum. Tie ednostavno uæivaa da prestojuvaat vo B.J. - imeto koe tie go dadoa na ku ata na semejstvoto Ten Bum. Tie ne bea edinstvenite. I drugi momi- Ëki dojdoa da æiveat so semejstvoto Ten Bum isto taka. Nabrgu ku ata beπe polna; toa beπe edno golemo sre no semejstvo! Slika 3-4 Betsi gotveπe i se griæeπe za oblekata. Koga e soπieπe fustanëe za nekoe od devojëiwata, e im napiπeπe pismo na roditelite i im ispra aπe 10 parëe od materijalot - za da vidat kakov e. Misionerite ne moæea da si dozvolat da pla aat za soba i za smestuvawe na nivnite deca. Semejstvoto veruvaπe deka Gospod e se pogriæi za potrebite. Na primer, koga Kori e dojdeπe so vest deka prodala skap Ëasovnik, radost blikalo. "Sega e dobijam nov fustan!" e izvikalo edno od niv. "A jas e dobijam novi Ëevli," drugo dete e izvikalo. Dedoto beπe mnogu gord so decata vo svojata ku a. "Tie se mnogu slatki i posluπni," mu reëe toj edna veëer na eden posetitel. "Nikogaπ ne se karaat." Kori se nasmevna. "Oh, tatko, qubovta e slepa!" si reëe vo sebesi. Taa tukuπto ja beπe ispratila Pack gore po skalite, bidej i vikaπe: "Ja mrazam Tini!" Tini beπe edno od drugite devojëiwa koe prestojuvaπe vo ku ata. Podocna taa veëer, Kori se iskaëi gore za da razgovara so Pack. "Pack, znaeπ li deka e mnogu loπo da mraziπ nekogo? Toa e isto tolku loπo kako da ubieπ. Gospod Isus ni kaæuva deka nie treba da gi sakame naπite neprijateli." "No jas ne moæam da ja sakam Tini." "Ako Mu pripaappleaπ na Gospod Isus, Negovata qubov e vo tvoeto srce. So Negovata qubov ti moæeπ da ja sakaπ Tini. Zoπto ne Mu dadeπ moænost na Gospod da ti pomogne da ja sakaπ Tini?" Tie se molea zaedno. Pack Mu kaæa na Gospod deka e æal bidej i ja mrazeπe Tini; pobara od Bog da prosti i da pomogne da ja saka Tini. Potoa, Pack i Tini stanaa drugarki. Mnogu godini podocna, koga Pack beπe vo Indonezija, beπe stavena vo Japonski zatvorski kamp. Straæarite bea mnogu nemilosrdni. Beπe mnogu teπko da se sakaat edni takvi luapplee. Nejze sigurno trebaπe Gospod da pomogne vo toa. Beπe dobra rabota πto Pack go imaπe toa ve e nauëeno vo Boæjoto uëiliπte, vo B.J. Dali gi mraziπ drugite? Dali si nauëil da sakaπ i da prostuvaπ? Slika 3-5 Verojatno dosega moæeπe da razbereπ deka nikoj ne moæe da se dosaduva vo ku a so Ëovek kako Kori. Kori formira klub za devojkite od Harlem. Imaπe razni raboti πto tamu moæea da se pravat, kako raëni izrabotki, da se uëi muzika ili gimnastika. No bez razlika vo koja grupa odea devojkite, tie moæea da sluπnat za Gospod Isus. Mnogu devojki ne doaappleaa vo klubovite da sluπnat za Gospod Isus, no ednostavno za da uæivaat. Edna od niv beπe Ani, koja stana Ëlen vo grupite za peewe, angliski i gimnastika. Kori isto taka beπe vo grupata za gimnastika, no ne zaradi toa πto beπe golem sportist. Ponekogaπ taa ne uspevaπe da se izvleëe od karikite i devojkite doaappleaa da pomognat da sleze dolu. Na sred Ëas vo klubot taa e svirneπe so svirkata. Site devojki doaappleaa i sednuvaa okolu

11 nejze. Togaπ Kori im kaæuvaπe neπto za Gospod Isus. Potoa, se prodolæuvaπe so gimnastika, kako i prethodno. Ani prvpat tamu sluπna za Gospod Isus. Eden den taa mnogu mu se naluti na uëitelot po gimnastika. Za da mu naπteti, mu gi zaπi dvete nogavici od pantalonite i mu stavi voda vo Ëevlite. Kori tolku se naluti πto kaæa na Ani da ne doaapplea vo klubot tri nedeli. Sepak, slednata nedela taa se pojavi povtorno. Kori niπto ne reëe. Za vreme na letoto organiziraa kampovi za devojkite. Decata od B.J. (semejnata ku a) odea za da pomagaat. Na toj naëin i tie moæea da imaat odmor. Tie nauëija tolku mnogu na kampovite, πto podocna zapoënaa i svoi kampovi. Devojkite so sigurnost uæivaa na kampovite. Ponekogaπ devojkite ne se odnesuvaa dobro. Edna od niv odeπe vo sonot. Kori beπe zagriæena za toa i taa sekojpat vnimatelno e ja vrateπe nazad v krevet. Sepak, edno utro ispadna deka ovoj meseëar isto taka imal i dobar apetit bidej i taa no, taa gi izela site Ëokoladi. Bog znae deka ima vaæni lekcii za æivotot koi moæeme da gi nauëime ako pominuvame niz nevoli i poteπkotii. Vo takvi vremiwa nie uëime pove e da Mu veruvame i da sme posluπni na Negovata volja. Dali si pominuval niz teπki vremiwa neodamna? Dali gi uëiπ vaænite lekcii na koi Bog saka da te pouëi vo Negovoto uëiliπte? Sluπaj go Boæjoto Slovo! Pravi go ona πto ti go kaæuva! Imaj celosna doverba vo Gospoda! Slika 3-6 No ta, okolu logorskiot ogan, site bea seriozni. Tie peeja zaedno i razgovaraa za Bog. Ani, devojëeto za koe tukuπto vi raskaæuvav, beπe eden od tie kamperi, isto taka. Beπe mnogu taæna i vo depresija, bidej i tukuπto beπe se skarala so nejzinoto momëe. Edna temna no, sedej i okolu ognot, Kori reëe: "Koga si vo nevola i ne go znaeπ odgovorot, kaæi Mu na Gospod za toa. Toj go ima tvoeto minato, tvojata segaπnost i tvojata idnina vo Svoite race." Tokmu togaπ i tamu Ani poveruva vo Isus Hristos kako vo svoj Gospod i Spasitel. Potoa koga beπe taæna i vo depresija, taa sekogaπ se potsetuvaπe na ona πto Kori go kaæa i toa pomagaπe. Dali ponekogaπ se Ëuvstvuvaπ taæen? Zapomni, ako si poveruval vo Gospod Isus, Toj go ima tvoeto minato, segaπnost i idnina vo Svoite race. Vo 1939 godina izbuvna Vtorata svetska vojna vo koja beπe zafatena i Holandija. Podocna, klubovite od vidot kakvi πto imaπe i Kori, ne bea dozvoleni pove e. Vo tajnost, Kori se sretna so nekolku devojki samo uπte ednaπ. Dodeka ja peeja nacionalnata himna (Vilhelmus), devojkite poënaa da plaëat. "Devojki, ne smeeme da plaëeme", reëe Kori. "Dobro se zabavuvavme, no najvaænata rabota e deka sluπnavme za Gospod Isus. Toj go ima naπeto minato, naπata segaπnost i naπata idnina vo Svoite race, duri i vo nesigurni vremiwa, kako i za vreme na ovaa vojna." Toa beπe edno mnogu teπko vreme za Kori i za devojkite, no tie nauëija mnogu lekcii vo Boæjoto uëiliπte. 11

12 »etvrta glava Isus e pobednik Cel: da se sfati deka Gospod e so Negovite Ëeda, bez razlika kade se tie. Rimjanite 8:38 i 39: "Zaπto uveren sum deka ni smrtta, ni æivotot, ni angelite, ni vlastite,... nitu koe-gode drugo sozdanie, ne e moæe da n odvoi od Boæjata qubov." Slika 4-1 Kori i tatko zaedno se πetaa po ulicata. Odednaπ g-din Ten Bum ja povede Kori od sprotivnata strana, do eden izlog. Poglednaa na male- Ëkiot znak zalepen na prozorecot, i solzi poënaa da teëat od nivnite oëi. Na znakot piπuvaπe: "Ovde ne im se prodava na Evrei" (Evreite se potomci na Avraam - luappleeto koi Bog gi izbra za posebna cel). "Oh, Kori", reëe tatko. "Kolku e ova straπno, a se sluëuva duri i vo Harlem!" Niz celiot Harlem, a i niz celata Holandija moæea da se vidat takvi znaci. Na Evreite im beπe zabraneto da se vozat so tramvaj, da odat na teatar, da se πetaat vo parkovite. Luappleeto Evrei trebaπe da nosat golema æolta xvezda na rakavite od paltata, a i da imaat napiπano "Evrein", taka πto sekoj moæeπe vednaπ da znae koj e Evrein. Kako moæeπe da se sluëi takvo neπto? Vo Germanija na vlast dojde eden mnogu zol Ëovek po ime Adolf Hitler. Toj gi ubedi Germancite da izvrπat invazija vrz Evropa. ZapoËnaa so Avstrija, Polska, Danska, Norveπka, potoa sleduvaa drugi zemji, pa dojdoa i do Holandija, kade πto æiveeja Kori i nejzinoto semejstvo. Nacistite, kako πto gi narekuvaa privrzanicite na Hitler pravea mnogu loπi neπta. Najloπoto od s beπe toa πto tie bea reπeni da gi pogubat site izbrani Boæji luapplee, Evreite.»lenovite na semejstvoto Ten Bum mnogu gi sakaa Evreite. Tie imaa Ëitano za niv vo Biblijata. Pa i Gospod Isus beπe roden vo evrejsko semejstvo. Bog beπe Onoj Koj ja stavi qubovta za Negovite luapplee vo srcata na semejstvoto Ten Bum. Ne pomina dolgo i tie so solzi na oëite gledaa koga edna grupa germanski vojnici so sila i so vikawe prinudija luapplee da se kaëat vo edno policisko kombe. Dali tie luapplee bea kriminalci? Ne, tie ednostavno bea Evrei. Podocna, ovie luapplee gi nosea vo logori vo Germanija i Polska, kade πto bea ubivani. "Kori", reëe tatkoto. "Mislam deka Bog e gi kazni ovie luapplee za ona πto go pravat. Tie doprea vo zenicata na Boæjoto oko." Zenicata vo okoto e najëuvstvitelniot del na tvoeto telo. Koga nekoj e go dopre toa, togaπ straπno boli. 12 Kori se moleπe: "Gospodi, jas sakam da napravam s πto moæam za da gi spasam Tvoite luapplee." Slika 4-2 Se sluëuvaπe neπto mnogu Ëudno. Mnogu luapplee doaappleaa na poseta vo domot na semejstvoto Ten Bum. Izgledaπe deka site tie imaa potreba da im se popravat Ëasovnicite. Moæeπe da vidiπ kako mnogu mladi momëiwa i devojëiwa odat tamu. Pa zarem site tie imaa dovolno pari za da si kupat Ëasovnik? Kori beπe taa koja gi primaπe muπteriite.»ovekot koj beπe sleden na red od yebot izvadi æenski Ëasovnik. "Mojata sopruga saka da znae dali moæete da go popravite ovoj Ëasovnik. Postojano zastanuva." Ova beπe posebna πifra. Porakata znaëeπe deka ima nekoj Evrein na koj mu treba pomoπ za da pobegne. Tres! Se zatvori vratata na prodavnicata. Prethodniot muπterija si zamina. Sega ostanaa samo Kori i Ëovekot so Ëasovnikot. "Toa e edna mlada æena" - proπepoti toj. "Imame za nea mesto vo Groningen" - proπepoti Kori. "Kaæi da se podgotvi i da n Ëeka kaj gradinata." Zaedno πepotea uπte malku i se dogovorija πto toëno treba da napravi taa æena. Togaπ gi navednaa glavite i Kori se pomoli: "Gospode Isuse, Te molime da go blagosloviπ ovoj plan i da ja spasime ovaa æena. Amin." Koga Ëovekot si zamina, toj pak go vrati Ëasovnikot vo yebot. Neπto podocna zaxvoni telefonot. LiËnosta od drugata strana reëe: "Ispratete go Ëasovnikot na toj Ëovek vo fabrikata, ovde ne moæeme da go popravime." Znaete li πto znaëeπe toa? Toa znaëeπe: "Imame edna adresa kade πto moæeme da skrieme Evrei". Sega razbirate zoπto tolku mnogu luapplee doaappleaa vo domot na Ten Bum. Mnogu maæi i æeni, pa duri i deca, pomagaa na Kori da gi krie Evreite vo ku i na razni luapplee. Zaradi toa πto ova se praveπe vo tajnost, toa se vikaπe "rabota vo ilegala." Kori gi narekuvaπe site luapplee koi pomagaa "Boæji ilegalci". Tie go rabotea ova zatoa πto go qubea Gospod Isus i Negovite luapplee. Slika 4-3 "VeËerata e podgotvena!" - Povika Betsi. Masata beπe postavena za devet luapplee. Tie dojdoa od sekade: Kori od prodavnicata, tatkoto od rabotilnicata, a im se pridruæija uπte πest luapplee koi tajno æiveeja vo nivnata ku a. Ovie luapplee bea narekuvani "begalci." Trojca od niv bea momci koi ne sakaa da bidat fateni od tajnata policija za da rabotat vo Germanija vo voena fabrika; drugite

13 trojca bea "Ëasovnici" - Evrei; dve æeni, Marija i Tea, i eden maæ Eusi. Site sre no razgovaraa dodeka jadea. Odvremenavreme glasno e se nasmeeja zatoa πto nekoj e kaæeπe nekoja ubava πega. I togaπ, odednaπ: "xvrrrn" - niz celata ku a se sluπna zvukot na xvonëeto. Toa znaëeπe opasnost. Site skoknaa. "Begalcite" grabnaa s πto beπe nivno i potrëaa vo sobata na Kori. Vo eden od xidovite na nejzinata soba imaπe skriπna vrata. Tie polzej i pominaa niz taa vrata vo edna tajna soba. Taa maleëka soba beπe πiroka samo 1 metar. Tamu sedea napolno pritaeni, a srcata zabrzano im Ëukaa. Ne se osmeluvaa nitu da se zakaπlaat, ili, pak, da kivnat. " e sakate li povtorno da slezete?" - po nekolku minuti se sluπna glas. Za sre a, toa beπe glasot na Kori. Ova ne beπe vistinska racija od Gestapo (kako πto se narekuvaπe tajnata policija) tuku beπe samo veæba. Kori pomogna na Marija da ispolzi od sobata. Drugite ve e bea izlegle. "Dobro e πto ne jademe mnogu, pa moæeme lesno da se provleëeme niz dupkata." "Se nadevam deka Gestapo nikogaπ nema vistinski da se pojavi" - progovori Tea. A sepak, toëno za toa i se podgotvuvaa. Ako Gestapo izvrπeπe upad vo ku ata, site trebaπe πto poskoro da se skrijat. Ku ata moraπe da izgleda kako vo nea da æiveat samo eden star Ëovek i dve nemaæeni erki. Site ovie veæbi ne bea mnogu zabavni i se sluëuvaa vo najëudni delovi od denot.»esto pati Betsi na begalcite e im dadeπe slatki po sekoja vakva veæba. "»estitki!"-reëe Kori dræej i vo rakata πtoperica. "Postignavte nov rekord. Deset sekundi pobrzo otkolku minatiot pat." Iako s uπte zbivtaa i bea potreseni, luappleeto sepak prodolæija da jadat. Otkako zavrπija so obrokot, tatkoto na Kori ja zede Biblijata. "Denes e Ëitame od Psalm 91: "Toj πto æivee pod zakrilata na Seviπniot e poëiva i pod senkata na Semo niot." "Ti blagodaram, Gospode Isuse, deka ti si naπeto vistinsko tajno mesto" - Kori se moleπe vo nejzinoto srce. Eusi za mig pomisli na svojata æena i maleëkoto bebe koi bea skrieni na nekoe drugo mesto. Toj ne znaeπe kade se. No znaeπe deka ima angeli okolu ku ata na Ten Bum. Toj se moleπe Bog da gi isprati angelite da ja Ëuvaat negovata æena i deteto. Edno drugo popladne povtorno se sluπna xvon- Ëeto niz celata ku a. No ovojpat toa ne beπe veæba. Nekoj beπe zabeleæal deka Kori krie vo ku ata Evrei i toa mu go kaæal na Gestapo. estemina koi se krieja odvaj uspeaja da se skrijat vo tajnata soba. Tamu ostanaa celi Ëetiri dena. Holandskata policija podocna im pomogna da pobegnat i da se skrijat 13 na drugo mesto. Vo meappleuvreme Gestapo gi zatvori site koi bea vo ku ata - vkluëuvaj i gi Betsi, Kori i nivniot tatko. Gestapo go pregleda celoto mesto baraj i ja tajnata soba, no ne uspea da ja najde. Trojcata od ku ata bea odneseni vo policiskata stanica, a sledniot den vo zatvorot eveningen. Deset dena po apseweto, gospodinot Ten Bum umre. Toj zamina da bide so Gospod Isus na neboto, kade nema tagi. Tamu e gi sretne luappleeto koi veruvale vo Gospod Isus i koi veruvale deka Toj beπe kaznet na krstot za loπite dela koi tie gi napravile. G-din Ten Bum veruvaπe vo Gospod Isus. Toj tolku mnogu go qubeπe svojot Spasitel πto na site im kaæuvaπe za Nego. Za gospodinot Ten Bum beπe Ëest da gi spasuva Evreite od racete na Gestapo. Bog isto taka mu dozvoli da strada zaradi Evreite, zenicata na Boæjoto oko. Treba da ni bide Ëest koga Bog e n izbere tebe i mene da stradame poradi Hristos. Na primer, koga na drugite na uëiliπte e im kaæeπ deka veruvaπ vo Bog, a tie ti se potsmevaat. Ili, pak, ako vo nedela odiπ v crkva, namesto da odiπ da igraπ so tvoite prijateli, a tie ne se sre ni poradi toa. Moæebi stradaweto ne ni se dopaapplea, no Bog go dozvoluva vo naπite æivoti za da ni pomogne da staneme posliëni na Gospod Isus. Toa za kuso vreme n nataæuva; no koga e stigneme na neboto, e sfatime deka malkuto stradawe πto sme go imale na zemjata e premnogu bezznaëajno sporedeno so slavata da se bide so Isus. Slika 4-4 ReËisi site koi bile uapseni bile oslobodeni po dva meseca, osven Betsi i Kori. Ako Gospod Isus ne bil so niv, se praπuvam dali e izdræele. Slednoto neπto za niv bilo toa πto tie, zaedno so iljadnici drugi æeni, bile zgneteni vo vagoni za dobitok i isprateni za Germanija. Po edno uæasno patuvawe πto traelo nekolku denovi, tie pristignale vo æenskiot koncentracionen logor vo Ravensburg. Od Holandija so sebe smeele da ponesat samo nekolku raboti, no tie bile najvaænite za niv: sin volnen yemper koj Betsi go nosela bidej i bila bolna, edno πiπe vitaminski kapki, i najskapocenoto neπto - maleëka Biblija. Meappleutoa, koga vlegle vo zgradata kade πto trebalo da se registriraat, vëudonevideni zabeleæale deka treba da ostavat s, bukvalno s. No πto e stane so nivnoto πiπence so vitamini, so volneniot yemper i so Biblijata? "Oh, Gospode Isuse" - tivko se molela Kori, "nam mnogu ni treba Tvoeto Slovo vo ovie straπni okolnosti, ne samo za nas tuku i za site ovie drugi æeni. e ni dozvoliπ li da go zaëuvame?" Liceto na Betsi se izviliëilo od bolka. "Kori, mora da otidam vo toalet."

14 "Gospodine", Kori mu se obratila na eden straæar, kolku πto moæe poqubezno. "Mojata sestra ne moæe da izdræi pove e."»ovekot ne izustil nitu zbor, tuku pokaæal kon edna vrata. Kori ja otvorila vratata, no ne videla toalet. "Gospodine, e mi kaæete li kade se toaletite?" Praπala taa eden drug straæar. "Krπi glava!" se razvikal i ja zatvoril vratata zad niv. Sega dvete bile sami vo prostorijata so tuπevi, samo tie dve. Odednaπ Kori razbrala deka tie povtorno e se vratat ovde, zaedno so drugi stotici æeni, za da se istuπiraat i da bidat oble- Ëeni vo zatvorska obleka koja ve e gi Ëekala nadvor. "Betsi" proπepotila taa. "SobleËi go yemperot! Brgu!" Kori brgu gi zamotala vitaminskite kapki i maleëkata Biblija vo yemperot i gi skrila pod edna klupa. Togaπ dvete se vratile vo sobata kade πto gi evidentirale. Bog nikogaπ ne te ostava sam. Podocna, koga Kori i Betsi pak vlegle vo prostorijata so tuπevite, na izleguvawe sekoja od niv nosela samo eden tenok zatvoreniëki fustan i eden par Ëevli. Meappleutoa, Kori imala i mala grpka: toa bila Biblijata i vitaminskite kapki staveni vo maleëka torbiëka koi visele na nejziniot vrat. Taa isto taka izgledala i podebela: poradi yemperot na Betsi. Site æeni bile tri pati provereni za da se osiguraat straæarite deka ne uspeale neπto tajno da prenesat so sebe. I Betsi bila proverena, no Kori nitu ednaπ. Moæebi Kori se setila na vremeto koga bila maleëko devojëe i koga mu rekla na tatko : "Tato, se plaπam deka site vie e umrete." "Kori", rekol togaπ tatko. "Ako treba da patuvaπ so voz, koga ti gi davam parite za bilet?" "Se razbira, pred da zaminam od doma" - odgovorila Kori. "Kori" - togaπ rekol tatko, "ako naπiot nebesen tatko dozvoli da ni se sluëat loπi neπta, vo toj moment Toj e ni ja dade silata da izdræime. No ne treba da se plaπime od toa pred da dojde vremeto." Vo toj straπen koncentracionen logor Gospod Isus im pomognal da pominat niz mnogu golemi teπkotii i iskuπenija. Toj duri im dozvolil da vidat kako se sluëuvaat Ëuda. Tie ve e iskusile edno Ëudo (koga straæarite ne im ja odzele Biblijata, yemperot i vitaminskite kapki); no trebalo da se sluëat i drugi neπta. Slika Vo barakata 28 spiele Kori i Betsi zaedno so uπte najmalku 1400 drugi æeni. Toa bila najvalkanata baraka πto moæete da ja zamislite. Koga prvpat vlegle vnatre, zabeleæale deka mestoto e polno so bolvi. Vo toj moment Kori pomislila na nejziniot dom, kade πto Betsi beπe suredila s i kade πto s bilo ubavo namesteno i Ëisto. Kori progovorila: "Betsi, ne moæeme da izdræime so site ovie bolvi!" Zatoa Betsi se molela: "Gospodi, pokaæi ni πto treba da napravime." Togaπ sfatila: "Kori, se se avaπ li πto Ëitavme ova utro? "Bidete blagodarni za s." Nie mora da Mu blagodarime na Gospod za bolvite." "Betsi, jas e Mu blagodaram na Bog za s, no ne i za ovie bolvi." "Kori, vo Biblijata piπuva: 'Bidete blagodarni za s.' Ova ne se odnesuva samo na ubavite neπta, tuku i na onie koi ne se tolku dobri." Togaπ tie zaedno Mu zablagodarile na Bog, πto Toj dozvolil tie da bidat zaedno i da moæat da im go kaæat Evangelieto na drugite æeni. Betsi duri Mu blagodarila na Bog i za site bolvi. Meappleutoa, Kori ne se soglasila so Betsi da blagodari za bolvite. Ako ti si hristijanin, dali si nauëil da bideπ blagodaren vo sekoja situacija? Prekrasno e toa πto e Gospod so nas sekogaπ. Biblijata veli deka: "S sodejstvuva za dobroto na onie koi Go qubat Boga"(Rimjanite 8:28)-duri i najteπkite raboti. Zatoa moæeme da sme blagodarni vo sekoja situacija. Edna veëer site sedele vo eden agol od barakata pod edinstvenata maleëka lamba koja svetela. Kori Ëitala od Biblijata. Okolu niv imalo drugi æeni. Cel den tie rabotele kako robovi i bile maëeni od æenite Ëuvari. Tie vnimatelno sluπale dodeka Kori Ëitala od Biblijata. "Koj e n odvoi od qubovta na Hristos? Maki li, ili pak teπkotii, ili pak progonstvo, ili glad, ili golotija, ili stradawe?" Izgledalo kako ovie zborovi da bile napiπani toëno za æenite vo Ravensburg. Ovie æeni sekojdnevno gi iskusuvale onie neπta za koi Kori Ëitala. Kori prodolæila da Ëita: "Ne, vo seto toa nie sme pove e otkolku pobednici preku Onoj Koj n qubi. Zoπto jas sum uveren deka nitu smrtta, nitu æivotot... nitu πto i da bilo drugo, moæe da n odvoi od qubovta na Gospod, vo Hristos Isus, naπiot Gospod." Licata na æenite se ispolnile so radost. Sred celata taa beda tie iskusile malku od neboto. Æenite tivko poënale da peat, mnogu tivko, zatoa πto ako gi sluπnela nekoja od æenite-ëuvari, taa e dojdela da vidi πto pravat i togaπ e se najdele vo nevola!»uvarite vo ovoj logor Biblijata ja narekuvale "kniga polna so lagi". Sekoj zarobenik koj e bil faten so Biblija bil kaznuvan so smrt. Bilo mnogu Ëudno πto nitu edna æena straæar nikogaπ ne vlegla vo barakata, a vleguvale vo site drugi. Ednaπ, od nekoja priëina, edna od zatvoreniëkite otiπla da povika edna od straæarite, no taa odbila da dojde vo barakata 28. "Baraka 28!" - rekla taa so gadewe, "nema da odam tamu: toa mesto e polno so bolvi!" Toa bila priëinata πto tie slobodno moæele da ja Ëitaat Biblijata i da razgovaraat meappleu sebe. Sega i Kori moæela da Mu blagodari na Bog za bolvite.