4ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΑΡΡΥΘΜΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ 21-22 Σεπτεμβρίου 2018, ξενοδοχείο Hilton,Αθήνα Post-Cardiac injury syndrome μετά την εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη Θεμιστοκλής Θ. Κυρλίδης,Επιμελητής Α Αλέξανδρος Σ.Λαλίτσας,Επιμελητής Β Αλέξανδρος Λ.Δούρας, Συντ. Διευθυντής Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.Βόλου Τμήμα Βηματοδοτών
Παρούσα νόσος Πρόκειται για ασθενή 75 ετών που παραπέμφθηκε από ιδιώτη καρδιολόγο λόγω πλήρους κολποκοιλιακού αποκλεισμού,που διαπιστώθηκε στο ΗΚΓ. Ο ασθενής κατέφυγε στον ιατρό αιτιώμενος αδυναμία-καταβολή από ημερών.δεν ανέφερε επεισόδιο απώλειας συνείδησης.
Ατομικό αναμνηστικό Ο ασθενής έπασχε από αρτηριακή υπέρταση(sevicar),υπερπλασία προστάτη(xatral),σδ υπό δισκία(glucophage). Από το οικογενειακό του ιστορικό ο πατέρας του είχε υποβληθεί σε εμφύτευση μόνιμου βηματοδότη. Ο ασθενής δεν ελάμβανε βραδυκαρδιακά φάρμακα.
Εργαστηριακός έλεγχος α/α θώρακα:κ.φ. ΗΚΓ:LBBB(προυπάρχον),υψηλού βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός. ECHO καρδιάς:χωρίς ιδιαίτερα παθολογικά ευρήματα. Εξετάσειςαίματος:Ht=33,Cr=1,5,CRP=3,4, T3,T4,TSH=κ.φ.
ΗΚΓ 1
Πορεία νόσου Ο ασθενής υποβλήθηκε σε εμφύτευση μόνιμου βηματοδότου DDDR(Vitatron G70A1 DR) με δυο διπολικά ενεργητικά ηλεκτρόδια Την επόμενη μέρα ο ασθενής εμφάνισε έντονο άλγος στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα,το οποίο επέμεινε παρά την ισχυρή αναλγητική αγωγή.αιμοδυναμικά ήταν σταθερός,ενώ από την κλινική εξέταση δεν προέκυψε κάτι παθολογικό.ηκγ βηματοδοτικός ρυθμός.echo καρδιάς χωρίς μεταβολές με το προ της εμφυτεύσεως.μετά από σύσταση χειρουργού υποβλήθηκε σε CT θώρακος-κοιλίας με έγχυση σκιαστικού.επίσης έγινε και τηλεμετρικός έλεγχος βηματοδότη.
ΗΚΓ 2
Στη CT1 24ώρες μετά την εμφύτευση διακρίνεται παρουσία πλευριτικού υγρού χωρίς ακόμη περικαρδιακο υγρό CT 1
Τηλεμετρικός έλεγχος με συμβατό προγραμματιστή αμέσως και 24ώρες μετά την εμφύτευση P/Rwave (mv) Threshold (V/ms) Impedance (Ohms) P/Rwave (mv) Threshold (V/ms) Impedance (Ohms) AL VL 1,4-2,0 5,6-8,0 1,0/0,4 0,5/04 532 494 AL VL 1,4-2,0 5,6-8,0 3,7/1.0 0,5/0,4 539 571
Πορεία νόσου Ενα 48ώρο μετά το άλγος έχει υποχωρήσει,ο ασθενής είναι αιμοδυναμικά σταθερός,κλινική εξέταση χωρίς μεταβολή ενώ παρουσιάζει δεκατική πυρετική κίνηση.από τον εργαστηριακό έλεγχο παρουσιάζει προιούσα αύξηση των δεικτών φλεγμονήςκαι επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας χωρίς πτώση του Ht.Διενεργήθηκε παρακέντηση του πλευριτικού υγρού.στο ΗΚΓ παρουσιάζει βηματοδοτικο ρυθμό με κολπική μαρμαρυγή και τίθεται σε ενδοφλέβια αμιωδαρόνη.yποβάλεται εκ νέου σε echo καρδιάς,και α/α θώρακος.
ΗΚΓ 3
48ώρες μετά την εμφύτευση παρατηρείται μικρή περικαρδιακή συλλογή στο διαθωρακικό υπερηχογράφημα. ECHO 1
Πορεία αιματολογικών εξετάσεων 26/11 28/11 1/12 4/12 7/12 Ht 32,5 33 31,3 30,5 34,1 Hb 10,6 10,4 10,3 10 11 Λευκά 7100 14100 12600 4500 17000 CRP 3,4 113 184,2 71 19,3 Cr 1,5 2,8 2,5 2,9 1,8
LDH υγρού CHOL υγρού Πρωτείνη υγρού Αλβουμίνη ορού/υγρού 384/245 >45% 50mg/dl 2,5g/dl 1,0g/dl Η κυτταρολογική του πλευριτικού υγρού έδειξε ερυθρά,φλεγμονώδη κυτταρικά στοιχεία κυρίως λεμφοκύτταρα καθώς και αρκετά μεσοθηλιακά κύτταρα με αντιδραστικούς κατά θέσεις χαρακτήρες.
Πορεία νόσου Τα επόμενα 24ώρα και μετά την έναρξη θεραπείας με κορτικοστεροειδή(prezolon 40mgx2) βελτιώθηκε κλινικά,εργαστηριακά και απεικονιστικά. Εξήλθε του νοσοκομείου σε αγωγή με αμιωδαρόνη,κορτικοστεροειδές(medrol)και διουρητικό. Σήμερα δέκα μήνες μετά παραμένει σταθερός και ασυμπτωματικός ενώ λαμβάνει μόνο την προ της εμφύτευσης του βηματοδότη αγωγή
ΗΚΓ 4
CT 2 Προιούσα βελτίωση της περικαρδιακής και πλευριτικής συλογής διαδοχικών αξονικών CT 3
Εμφανής η απουσία του περικαρδιακού υγρού σε έλεγχο μετά την έξοδο του ασθενούς. ECHO 2
Τηλεμετρικός έλεγχος με συμβατό προγραμματιστή μετά την έξοδο του ασθενούς από το νοσοκομείο P/Rwave (mv) Threshold (V/ms) Impedance (Ohms) AL VL 2,8-4,0 8,0-11 4,0/1,0 0,2/0,4 539 514
Post cardiac injury syndrom(pcis) includes: 1. Post myocardial infarction syndrome (Dressler) 2. Post-pericardiotomy syndrome 3. Post-pacemaker insertion pericarditis 4. All
Post cardiac injury syndrom(pcis) includes: 1. Post myocardial infarction syndrome (Dressler) 2. Post-pericardiotomy syndrome 3. Post-pacemaker insertion pericarditis 4. All
Independent risk factors for the development of post pacemaker insertion pericarditis are: 1. Advanced age 2. Use of active fixation leads 3. A temporary transvenous pacemaker use before the permanent pacemaker implantation 4. All
Independent risk factors for the development of post pacemaker insertion pericarditis are: 1. Advanced age 2. Use of active fixation leads 3. A temporary transvenous pacemaker use before the permanent pacemaker implantation 4. All
Post cardiac injury syndrom(pcis) PCIS is an inflammatory process involving the pericardium and/or pleura due to a recent cardiac injury Includes:post myocardial infarction syndrome (Dressler), postpericardiotomy syndrome, post-traumatic pericarditis, post-pacemaker insertion pericarditis Post-pacemaker insertion pericarditis is a rare form of PCIS with an estimated incidence of 1 to 2 % after pacer implantation Immune mediated inflammatory response to initial cardiac injury triggered by pacemaker lead may play a role on the pathogenesis of this syndrome MOJ Clin Med Case Rep 2015
Post pacemaker insertion pericarditis Risk factors:advanced age, female gender and the use of active fixation leads,patients who had required a temporary transvenous pacemaker. Clinical manifestations :Pleuritic chest pain(91%), fever(66%) and elevated acute phase reactants, elevated erythrocyte sedimentation rate (96%) and leukocytosis (49%),pericardial effusion and/or pleuritis with or without pleural effusion Physical examination: Distant heart sounds, pericardial or pleural rub(63%) and signs of pleural effusion Chest x ray,echocardiogram,ct MOJ Clin Med Case Rep 2015 Acta Cardiol Sin 2012;28:53 55
Post pacemaker insertion pericarditis Differentiate between pacemaker lead perforation and PCIS without perforation:increased capture threshold, drop in R wave amplitude and marked increase or decrease in lead impedance suggest lead perforation Early diagnosis of pacemaker induced PCIS is very important as most of these patients respond well to medical treatment with NSAID,colchicine and/or steroids The patient s refractory to medical therapy were successfully treated with pericardiocentesis or surgical creation of a pericardial window MOJ Clin Med Case Rep 2015