Τροποποίηση όρων προγραμματικών συμβάσεων Βεβαίωση καλής. Oι προγραμματικές συμβάσεις - στις οποίες σημειωτέον δεν εφαρμόζονται οι

Transcript

1 ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VII ΠΡΑΞΗ 263/2018 Τροποποίηση όρων προγραμματικών συμβάσεων Βεβαίωση καλής εκτέλεσης αρμόδιας επιτροπής Oι προγραμματικές συμβάσεις - στις οποίες σημειωτέον δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 4412/2016 σύμφωνα με το άρθρο 12 αυτού - δεν αποτελούν κοινές εξ επαχθούς αιτίας δημόσιες συμβάσεις, ώστε να τίθεται ζήτημα διασφάλισης του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά συνεργασία των συμβαλλομένων μερών για την επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος που εκ του νόμου εντάσσεται μεταξύ των σκοπών που αυτά είναι επιφορτισμένα να εξυπηρετούν. Επομένως, δεν απαγορεύεται κατ αρχήν η δυνατότητα τροποποίησης όρων αυτών, εφόσον τούτο κρίνεται επιβεβλημένο από τα συμβαλλόμενα μέρη για την καλύτερη εκπλήρωση του συμβατικού αντικειμένου, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, μέσω της τροποποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης (πρβλ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 34/2018). Με αυτά τα δεδομένα α) η τροποποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κ.... και της «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε» παρίσταται νόμιμη, καθόσον προβλέπεται στο άρθρο 6 της αρχικής σύμβασης και δεν μεταβάλλει το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής. β) Στην Κ.Υ.Α / «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους τροποποίηση της υπ αριθμ. 7028/2004 (Β 253) απόφασης» προβλέπεται Κ.Α. εξόδων προϋπολογισμού 20/ με τίτλο «Δαπάνες συλλογής και μεταφοράς

2 στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών από ΦΟΔΣΑ μέσω προγραμματικών συμβάσεων (παρ. 7δ του άρθρου 24 του Ν )», χωρίς περαιτέρω διαχωρισμό σε ανακυκλώσιμα υλικά και στερεά απόβλητα, επομένως δεν αποτελεί πλημμέλεια της δαπάνης η ακριβής αποτύπωση του τίτλου του Κ.Α. αυτού στο χρηματικό ένταλμα. γ) Με το από Πρακτικό της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης της Σύμβασης διαπιστώνεται η καλή εκτέλεσή της για το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο της ισχύος της (έως ), ενώ βεβαιώνεται ότι μπορεί να γίνει αποπληρωμή αυτής έως Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VII ΠΡΑΞΗ 263/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Ευθύμιο Καρβέλη, Πάρεδρο και Ανδρέα Σώκο, Εισηγητή (εισηγητή). Συνήλθε στις 26 Νοεμβρίου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το 37, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου... Σκέφθηκε κατά το νόμο

3 1. Με την 58275/ έκθεση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Δράμας, ζητείται να αρθεί η διαφωνία που ανέκυψε, βάσει της 47/ πράξης επιστροφής, μεταξύ αυτού και του Δήμου... για τη θεώρηση του ανωτέρω χρηματικού εντάλματος, ποσού 4.434,52 ευρώ, που αφορά στην καταβολή στην Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απορριμμάτων Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε» της 1ης δόσης του συνολικού κόστους της, από , μεταξύ τους προγραμματικής σύμβασης, για την υλοποίηση της «Λειτουργικής αναβάθμισης συστήματος συλλογής εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών ή και άλλων προϊόντων κατά την έννοια του ν. 2939/2001 και βελτίωσης μεθοδολογίας διαχείρισής του - Υποστηρικτικές ενέργειες Δήμου Κ....», όπως τροποποιήθηκε με την από τροποποιητική σύμβαση. Κατά τον Επίτροπο, α) η τροποποιητική σύμβαση δεν είναι νόμιμη, διότι, σε αντίθεση με το άρθρο 132 του ν. 4412/2016, η δυνατότητα τροποποίησης δεν προβλέπεται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα της αρχικής σύμβασης, περαιτέρω αλλάζει ανεπίτρεπτα υπέρ της ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. η οικονομική ισορροπία της σύμβασης και, τέλος, αλλάζει αναδρομικά, άρα ανεπίτρεπτα, το χρονοδιάγραμμα πληρωμών της σύμβασης, β) η διατύπωση της αιτιολογίας στο χρηματικό ένταλμα είναι εσφαλμένη, καθόσον η δαπάνη αφορά αποκλειστικά ανακυκλώσιμα υλικά, όχι και στερεά απόβλητα, όπως αναγράφεται επί του εντάλματος και γ) η πληρωμή για το χρονικό διάστημα από έως είναι μη νόμιμη, διότι δεν καλύπτεται από τη βεβαίωση καλής εκτέλεσης της αρμόδιας επιτροπής. 2. Από το άρθρο 100 του ν. 3852/2010 (Α 87) προκύπτει ότι οι προγραμματικές συμβάσεις αποτελούν συμφωνίες που θέτουν το γενικό πλαίσιο για την οργάνωση και διαχείριση δημοσίων υπηρεσιών και την άσκηση δραστηριοτήτων και πρέπει αναγκαία να καθορίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, το κόστος των επί μέρους υπηρεσιών, έστω και κατά προσέγγιση, τους πόρους από τους οποίους θα καλυφθεί, τη διάρκεια της

4 σύμβασης, χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής της και, τέλος, το όργανο παρακολούθησης της εφαρμογής της και τις αρμοδιότητές του, καθώς τις ρήτρες σε βάρος του συμβαλλομένου που παραβαίνει τους όρους της σύμβασης (Ε.Σ. Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 2769, 2770 και 2271/2011, VI Τμ. 2399/2009, Πράξεις VI Τμ. 41, 43, 53, 54/2008, VII Τμ. 63, 78, 133/2008). Περαιτέρω, εξ ορισμού, οι προγραμματικές συμβάσεις - στις οποίες σημειωτέον δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 4412/2016 σύμφωνα με το άρθρο 12 αυτού - δεν αποτελούν κοινές εξ επαχθούς αιτίας δημόσιες συμβάσεις, ώστε να τίθεται ζήτημα διασφάλισης του υγιούς ανταγωνισμού, αλλά συνεργασία των συμβαλλομένων μερών για την επίτευξη ορισμένου αποτελέσματος που εκ του νόμου εντάσσεται μεταξύ των σκοπών που αυτά είναι επιφορτισμένα να εξυπηρετούν. Επομένως, δεν απαγορεύεται κατ αρχήν η δυνατότητα τροποποίησης όρων αυτών, εφόσον τούτο κρίνεται επιβεβλημένο από τα συμβαλλόμενα μέρη για την καλύτερη εκπλήρωση του συμβατικού αντικειμένου, υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν παραβιάζεται η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, μέσω της τροποποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης (πρβλ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 34/2018). 3. Στην κρινόμενη υπόθεση προκύπτουν τα εξής: 3.1. Ο Δήμος... και η «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε», που αποτελεί τον Περιφερειακό Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, συνήψαν την από προγραμματική σύμβαση, διάρκειας 12 μηνών, με αντικείμενο τη συλλογή, μεταφορά και μεταφόρτωση των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων στο Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων / Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών και σε επόμενο στάδιο τη διαλογή, συμπίεση και αποστολή των υλικών προς τις βιομηχανίες ανακύκλωσης και την εν γένει διαχείρισή τους. Το συνολικό κόστος της σύμβασης ορίζεται σε ,92 ευρώ, πληρωτέο από τα ανταποδοτικά έσοδα του Δήμου, και επιμερίζεται σε δύο κατηγορίες, ήτοι στο «διοικητικό κόστος επίβλεψης» και στο «κόστος διάθεσης εξοπλισμού του

5 Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων». Περαιτέρω, ποσό 4.146,58 ευρώ (30% της συνολικής αξίας της σύμβασης) προκαταβάλλεται με την υπογραφή της, το υπόλοιπο δε καταβάλλεται σε 4 τριμηνιαίες δόσεις, ποσού 2.418,84 ευρώ. Το «διοικητικό κόστος επίβλεψης» υπολογίστηκε ως το γινόμενο της ετήσιας ποσότητας Α.Σ.Α. του Δήμου, που εκτιμήθηκε σε 2.594,00 τόνους για το 2017 σύμφωνα με τη μελέτη επικαιροποίησης του ΠΕΣΔΑ ΑΜΘ, επί το κόστος - τέλος διαχείρισης 1,40 ευρώ ανά εκτιμώμενο διαχειριζόμενο τόνο Α.Σ.Α. (σύνολο 3.631,60 ευρώ). Στο άρθρο 6 της σύμβασης προβλέπεται η δυνατότητα τροποποίησης όρων αυτής κατόπιν αιτιολογημένης πρότασης της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης «κατά τη νόμιμη διαδικασία» Ακολούθησε η εκπόνηση της από Νοέμβριο 2017 μελέτης της «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε», με την οποία άλλαξε ο τρόπος καθορισμού του ως άνω κόστους τέλους διαχείρισης, υπολογιζόμενου πλέον ανά τόνο αποβλήτων συσκευασίας, και όχι ανά τόνο Α.Σ.Α., σε 14 ευρώ. Το ποσό αυτό προέκυψε ως ο λόγος των συνολικών ετήσιων εξόδων για την κάλυψη των αναγκών του συστήματος διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας (ανακυκλώσιμων) των Δήμων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης ( ,00 ευρώ) προς την ετήσια ποσότητα των διαχειριζόμενων αποβλήτων συσκευασίας των ως άνω Δήμων ( τόνοι), η οποία, σύμφωνα με την άνω μελέτη, προσδιορίστηκε σε ποσοστό 10% της ετήσιας ποσότητας των αστικών στερεών αποβλήτων τους ( ευρώ : τόνοι = 14 ευρώ ανά τόνο). Συνακόλουθα, το «ετήσιο κόστος διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασίας» του Δήμου Κ...., προσδιορίστηκε ως το γινόμενο της ετήσιας ποσότητας αποβλήτων συσκευασίας του Δήμου (ήτοι το 10% των 2.594,00 τόνων Α.Σ.Α. = 259,4 τόνοι) επί το τέλος διαχείρισης ανά τόνο (14 ευρώ), σε 3.631,60 ευρώ Κατόπιν αυτών, το Δημοτικό Συμβούλιο..., αφού έλαβε υπόψη αφενός την ανάγκη υπολογισμού του διοικητικού κόστους επίβλεψης αποκλειστικώς βάσει των ποσοτήτων των ανακυκλώσιμων υλικών και όχι των Α.Σ.Α., αφετέρου, το γεγονός

6 ότι μέχρι τότε είχε ήδη πληρωθεί ποσό 6.565,42 ευρώ από τη σύμβαση, αποφάσισε την τροποποίηση του άρθρου 4 και των Παραρτημάτων Ι και ΙΙ της αρχικής σύμβασης (394/ απόφασή του). Συγκεκριμένα α) το ως άνω «διοικητικό κόστος επίβλεψης» μετονομάσθηκε σε «τέλος διαχείρισης», ίδιου ύψους 3.631,60 ευρώ, ως προς δε τον τρόπο υπολογισμού του ενσωματώνονται στη σύμβαση και υιοθετούνται τα ως άνω αναφερθέντα για το «ετήσιο κόστος διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασίας του Δήμου» της οικείας μελέτης και β) τροποποιήθηκε το χρονοδιάγραμμα πληρωμών και ορίστηκε ότι η υλοποίηση του οικονομικού αντικειμένου θα λάβει χώρα με την καταβολή τεσσάρων ισόποσων τριμηνιαίων δόσεων αξίας εκάστης 1.814,125 ευρώ (εναπομείναν ποσό 7.256,50 ευρώ/4). Σχετικώς συνάφθηκε η από τροποποιητική σύμβαση, σε εκτέλεση της οποίας, για την πληρωμή του 1 ου και 2 ου τριμήνου ισχύος της και του πρόσθετου χρονικού διαστήματος από έως , εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής με αιτιολογία «Δαπάνες συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών από ΦΟΔΣΑ μέσω προγραμματικών συμβάσεων». 4. Με αυτά τα δεδομένα α) η τροποποίηση της Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Κ.... και της «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε» παρίσταται νόμιμη, καθόσον προβλέπεται στο άρθρο 6 της αρχικής σύμβασης και δεν μεταβάλλει το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο αυτής. Συγκεκριμένα, με την από Νοέμβριο 2017 πλήρως και επαρκώς εμπεριστατωμένη μελέτη της «ΔΙ.Α.Α.ΜΑ.Θ. Α.Α.Ε» άλλαξε απλώς ο τρόπος υπολογισμού του τέλους διαχείρισης, το οποίο, σε συμμόρφωση με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, συναρτάται πλέον αποκλειστικώς με τις ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας (ανακυκλώσιμων). Η εισαγωγή δε των στοιχείων αυτών με την τροποποιητική σύμβαση δεν επέφερε μεταβολή του οικονομικού αντικειμένου της αρχικής Προγραμματικής Σύμβασης, αφού το ποσό για το «διοικητικό κόστος επίβλεψης» παρέμεινε το ίδιο για το μετονομασθέν «τέλος διαχείρισης» (3.631,60 ευρώ).

7 Εξάλλου, ούτε η αλλαγή στο χρονοδιάγραμμα πληρωμής της σύμβασης επηρέασε το φυσικό και οικονομικό αντικείμενό της, καθόσον επανυπολογίστηκε το ποσό επί το έλασσον, με αφαίρεση του μέχρι τότε πληρωθέντος ποσού και με πληρωμή του υπολοίπου σε τέσσερις, ομοίως, τριμηνιαίες δόσεις. Κατ ακολουθία, οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων παρέμειναν ίδιες και δεν διαταράχθηκε η ισορροπία της αρχικής σύμβασης, και τούτο ανεξαρτήτως του αν στις Προγραμματικές Συμβάσεις, που, όπως προαναφέρθηκε, προωθούν τη συνεργασία μεταξύ φορέων για την επίτευξη κοινού σκοπού και δεν αποσκοπούν στην εξισορρόπηση των συμφερόντων των αντισυμβαλλομένων, νοείται διατάραξη της οικονομικής ισορροπίας της σύμβασης υπέρ κάποιου συμβαλλομένου φορέα. β) Στην Κ.Υ.Α / «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των δήμων, οικονομικού έτους τροποποίηση της υπ αριθμ. 7028/2004 (Β 253) απόφασης» προβλέπεται Κ.Α. εξόδων προϋπολογισμού 20/ με τίτλο «Δαπάνες συλλογής και μεταφοράς στερεών αποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών από ΦΟΔΣΑ μέσω προγραμματικών συμβάσεων (παρ. 7δ του άρθρου 24 του Ν )», χωρίς περαιτέρω διαχωρισμό σε ανακυκλώσιμα υλικά και στερεά απόβλητα, επομένως δεν αποτελεί πλημμέλεια της δαπάνης η ακριβής αποτύπωση του τίτλου του Κ.Α. αυτού στο χρηματικό ένταλμα. γ) Με το από Πρακτικό της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης της Σύμβασης διαπιστώνεται η καλή εκτέλεσή της για το πρώτο και δεύτερο τρίμηνο της ισχύος της (έως ), ενώ βεβαιώνεται ότι μπορεί να γίνει αποπληρωμή αυτής έως Περαιτέρω, μεταξύ των στοιχείων του φακέλου υπάρχουν δελτία αποστολής και ζυγολόγια που αποδεικνύουν την εκτέλεση της σύμβασης για το επίμαχο χρονικό διάστημα και τα οποία έλαβε υπόψη της η Επιτροπή, προκειμένου να βεβαιώσει τη δυνατότητα πληρωμής. Επομένως, επιτρεπτώς λαμβάνει χώρα η πληρωμή του ποσού που αντιστοιχεί στο διάστημα πέραν του δευτέρου τριμήνου της σύμβασης.

8 5. Κατ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το 37, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού 4.434,52 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ O ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΩΚΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ