Οι «Πύργοι της σκακιέρας», δεν είναι άλλοι από τα παρακάτω βασικά «εργαλεία» του Bretton

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΚΑΚΙ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑΒΟΛΟ Τα όπλα «αιχμόσ» τησ αμερικανικόσ υπερδύναμησ, η «επϋλαςη» ςτην Ευρώπη, το «ημερολόγιο» τησ παγκόςμιασ χρηματοπιςτωτικόσ κρύςησ, τα «παιχνύδια εξουςύασ», το «εξιλαςτόριο θύμα», ο ύπατοσ αρμοςτόσ και τα ςυμπερϊςματα. Πέκπηε, 22 Απξίιηνο :34 Βαζίιεο Βηιηάξδνο i Οι «Πύργοι της σκακιέρας», δεν είναι άλλοι από τα παρακάτω βασικά «εργαλεία» του Bretton Woods. (α) Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (WTO), εναντίον του οποίου έχουν υπάρξει πάρα πολλές διαμαρτυρίες και εξεγέρσεις, (β) Η Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank), η οποία λειτουργεί επιτελικά, στο «σκοτεινό» παρασκήνιο καλύτερα, καθώς επίσης και (γ) το ΔΝΤ, το οποίο είναι ουσιαστικά το εκτελεστικό όργανο της Παγκόσμιας Τράπεζας. Σε γενικές γραμμές, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου «ορίζει» την κυκλοφορία των «ροών» των εμπορευμάτων διεθνώς, ενώ οι «μισθοφόροι» της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ ασχολούνται με τις «διαπλανητικές χρηματικές ροές». Φυσικά, «πίσω» από τους τρείς αυτούς «οργανισμούς», στο δεύτερο παρασκήνιο δηλαδή, ευρίσκεται η Wall Street: ο χώρος που στεγάζεται το διεθνές και ά- πατρις «κερδοσκοπικό» Κεφάλαιο, προερχόμενο τόσο από «νόμιμες» διαδικασίες (αποταμιεύσεις, συνταξιοδοτικά ταμεία), όσο και από παράνομες (τυχερά παιχνίδια, οργανωμένο έγκλημα κλπ). Όπσο έρνπκε αλαθέξεη ζην παξειζφλ, ε ρψξα καο βξίζθεηαη ζην επίθεληξν ηεο δηακάρεο δχν κεγάισλ δπλάκεσλ: ησλ Η.Π.Α. θαη ηεο Γεξκαλίαο. Σν «ιάθπξν» ηεο αληηπαξάζεζεο ηνπο είλαη θπζηθά ε Δπξψπε - κεηαμχ άιισλ ηα πιενλεθηήκαηα πνπ κπνξνχλ λα πξνθχςνπλ απφ έλα κειινληηθφ, παγθφζκην απνζεκαηηθφ λφκηζκα. ηα πιαίζηα απηά, νη «θηλήζεηο» πνπ απαηηνχληαη εθ κέξνπο ηεο ρψξαο καο είλαη εμαηξεηηθά πνιχπινθεο, ελψ νθείινπλ λα ζπκκεηέρνπλ επαπμεκέλα φινη αλεμαηξέησο νη Πνιίηεο - αθνχ απηνί θπξίσο έρνπλ «έλλνκν» ζπκθέξνλ λα πξνζηαηεχζνπλ ηελ Διιάδα: ην βηνηηθφ επίπεδν δειαδή, ηηο ειεπζεξίεο, ην κέιινλ θαη ηα ηδαληθά ηνπο. Η ζπλερήο ελεκέξσζε καο ινηπφλ απφ εθείλεο ηηο «πεγέο» πνπ δελ εμππεξεηνχλ ζθνπηκφηεηεο, πνπ δελ «δηέπνληαη» δειαδή απφ ηδηνηειείο επηδηψμεηο θαη δελ ηνπνζεηνχλ «παγίδεο» ζην «δξφκν» καο, θαζψο επίζεο ε δξαζηεξηνπνίεζε καο ζηα θνηλά, απνηειεί απφιπηε ππνρξέσζε - εάλ δελ ζέινπκε θπζηθά λα είκαζηε εκείο, απηνί πνπ ζην ηέινο ζα επηβαξπλζνχλ κε ηηο «παξάπιεπξεο απψιεηεο» κίαο «αηκαηεξήο ζθαθηζηηθήο παξηίδαο». Φπζηθά νη δχν κεγάιεο «δπηηθέο» δπλάκεηο, ν ληθεηήο θαη ν εηηεκέλνο νπζηαζηηθά ηνπ 2νπ παγθνζκίνπ πνιέκνπ, δηαζέηνπλ δηαθνξεηηθήο θχζεσο, πνηφηεηαο θαη «αηρκήο» φπια - ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχλ ζηελ κεηαμχ ηνπο νηθνλνκηθή «ζχξξαμε». Δπίζεο, «παξφκνηα» δηαθνξεηηθά πνιηηηθά ζπζηήκαηα, ηα νπνία έρνπκε πεξηγξάςεη αξθεηέο θνξέο ζε πξνεγνχκελα θείκελα καο.

2 Tπρφλ «εγθαηάιεηςε» ηεο Διιάδαο ζηα «πινθάκηα» ηνπ ΓΝΣ θαη ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, παξά ηα αλακθηζβήηεηα ιάζε ηεο, ζα είλαη έγθιεκα εθ κέξνπο ηεο Δπξψπεο ελψ ζα απνηειέζεη ηελ αξρή ηνπ ηέινπο ηεο. Δπίζεο έγθιεκα ζα είλαη κία ελδερφκελε ζπκθσλία εθ κέξνπο ηεο Διιάδαο, ε νπνία ζα επηηξέπεη ηελ εηζβνιή ηνπ ΓΝΣ ζην εζσηεξηθφ ηεο. Αλ θαη είλαη αδχλαηνλ λα ζπκθσλήζεη ε νπνηαδήπνηε Διιεληθή Κπβέξλεζε ζε κία ηέηνηα «παξάδνζε» ηεο ρψξαο, πφζν κάιινλ αθνχ ππάξρνπλ πνιχ θαιχηεξεο επηινγέο (έζησ θαη «ιχζεηο εζράηεο αλάγθεο», φπσο ε ζηάζε πιεξσκψλ), ζεσξνχκε φηη νθείινπλ φινη νη Πνιίηεο λα «επαγξππλνχλ», εάλ δελ επηζπκνχλ λα αθήζνπλ ζηηο επφκελεο γεληέο κία ρψξα βνκβαξδηζκέλε, πάκπησρε, γεκάηε εξείπηα, ρξενθνπεκέλεο επηρεηξήζεηο, θιεηζηά ζρνιεία, εγθαηαιεηκκέλα λνζνθνκεία θαη αλζξψπηλε δπζηπρία. Σέινο, ηνπνζεηνχλ ηα «πηφληα» ηνπο ζηε ζθαθηέξα, αλάινγα κε ηηο εθάζηνηε ζπλζήθεο πνπ δηακνξθψλνληαη παγθνζκίσο, αθνχ δελ βξίζθνληαη κφλεο ηνπο ζηνλ πιαλήηε. Σνπιάρηζηνλ ε Κίλα θαη ε Ρσζία θαίλεηαη φηη κάιινλ «επαγξππλνχλ νρπξσκέλεο», παξαθνινπζψληαο ήξεκα θαη πξνζεθηηθά ην «παηρλίδη ε- μνπζίαο» πνπ δηαδξακαηίδεηαη - αθνχ δελ έρνπλ θακία δηάζεζε λα ππνζηνχλ ηηο φπνηεο ζπλέπεηεο ηνπ. Δπηζεκαίλνληαο φηη νη αλαθνξέο καο ζηηο Η.Π.Α. (φπσο θαη ζηε Γεξκαλία), δελ επηθεληξψλνληαη ζηνπο απινχο ακεξηθαλνχο πνιίηεο, νη νπνίνη βηψλνπλ επίζεο ζαλ «εμηιαζηήξηα» ζχκαηα ηε δηακάρε (φπσο αθξηβψο θαη εκείο), ζεσξνχκε φηη ηα ζεκαληηθφηεξα φπια ηεο ππεξδχλακεο, νη «Πχξγνη ηεο ζθαθηέξαο», δελ είλαη άιια απφ ηα παξαθάησ βαζηθά «εξγαιεία» ηνπ Bretton Woods. Γειαδή, απφ (α) ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Δκπνξίνπ (WTO), ελαληίνλ ηνπ νπνίνπ έρνπλ ππάξμεη πάξα πνιιέο δηακαξηπξίεο θαη εμεγέξζεηο, (β) Σελ Παγθφζκηα Σξάπεδα (World Bank), ε νπνία ιεηηνπξγεί επηηειηθά, ζην «ζθνηεηλφ» παξαζθήλην θαιχηεξα, θαζψο επίζεο θαη (γ) Σν ΓΝΤ, ην νπνίν είλαη νπζηαζηηθά ην εθηειεζηηθφ φξγαλν ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο. ε γεληθέο γξακκέο, ν Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Δκπνξίνπ «νξίδεη» ηελ θπθινθνξία ησλ «ξνψλ» ησλ εκπνξεπκάησλ δηεζλψο, ελψ νη «κηζζνθφξνη» ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο θαη ηνπ ΓΝΣ αζρνινχληαη κε ηηο «δηαπιαλεηηθέο ρξεκαηηθέο ξνέο». Φπζηθά, «πίζσ» απφ ηνπο ηξείο απηνχο «νξγαληζκνχο», ζην δεχηεξν παξαζθήλην δειαδή, επξίζθεηαη ε Wall Street: ν ρψξνο πνπ ζηεγάδεηαη ην δηεζλέο θαη άπαηξηο «θεξδνζθνπηθφ» Κεθάιαην, πξνεξρφκελν ηφζν απφ «λφκηκεο» δηαδηθαζίεο (απνηακηεχζεηο, ζπληαμηνδνηηθά ηακεία), φζν θαη απφ παξάλνκεο (ηπρεξά παηρλίδηα, νξγαλσκέλν έγθιεκα θιπ). πλερίδνληαο: ν πξφεδξνο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο δηνξίδεηαη απφ ηηο Η.Π.Α. - ελψ ζην ΓΝΣ, ν πξφεδξνο ηνπνζεηείηαη απφ ηελ Δπξψπε. Η θαηαλνκή ησλ ςήθσλ ζην δηνηθεηηθφ ζπκβνχιην ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, είλαη αλάινγε ηεο «θεθαιαηαθήο» ζπκκεηνρήο ηνπ εθάζηνηε θξάηνπο. Ο θαησηέξσ «Πίλαθαο Ι» εκθαλίδεη ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο: ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Μερύδια ψόφου ςτο ΔΝΤ και ςτην Παγκόςμια Τρϊπεζα (2006) Χψξεο-κέιε Μεξίδηα ςήθνπ WB Μεξίδηα Ψήθνπ IMF Η.Π.Α. 16,38% 16,77% Ιαπσλία 7,86% 6,02% Γεξκαλία 4,49% 5,88% Γαιιία 4,30% 4,86% Μ. Βξεηαλία 4,30% 4,86% Πεγή: IMF Πίλαθαο: Β. Βηιηάξδνο Σν ΓΝΣ απαζρνιεί άηνκα, ελψ ε Παγθφζκηα Σξάπεδα (νπζηαζηηθά ε IBRD International Bank for Reconstruction and Development θαη ε IDA International Development Association) πεξίπνπ σο επί ην πιείζηνλ νηθνλνκνιφγνπο. ε ζρέζε ηψξα κε ηε ρξήζε θαη ηηο «ηδηαηηεξφηεηεο» ησλ ζπγθεθξηκέλσλ «φπισλ αηρκήο», ζα αλαθεξζνχκε κφλν ζε θάπνηεο εκεξνκελίεο, νη νπνίεο είλαη θαηά ηε γλψκε καο αξθεηά «εχγισηηεο» - αλαθνξηθά κε ηηο θηλήζεηο ηεο ππεξδχλακεο ζηελ παγθφζκηα ζθαθηέξα, κέξνο ηεο νπνίαο απνηειεί ε Δπξψπε.

3 Μάξηηνο 2005 (πεγή: faz) Δπξηζθφκαζηε αθξηβψο ζηελ επνρή πνπ θαίλεηαη πιένλ θαζαξά φηη, ε πνιηηηθή ρακειψλ επηηνθίσλ ηεο Fed δελ έρεη κεηψζεη ηελ αλεξγία πνπ πξνθάιεζε ε θαηάξξεπζε ησλ εηαηξεηψλ δηαδηθηχνπ - ελψ νδεχεη πξνο ην ηέινο ηεο ε κείσζε ηνπ θφζηνπο ηεο ψξαο εξγαζίαο ζηηο Η.Π.Α., κε ηε Γεξκαλία λα παίξλεη ηε «ζθπηάιε». Δηδηθφηεξα, φπσο έρνπκε αλαθέξεη ηα εμήο: Σν πξαγκαηηθό θόζηνο (ζε αγνξαζηηθή αμία δειαδή αλά ώξα) εξγαζίαο ζηηο Η.Π.Α., ζην βηνκεραληθό θιάδν, απμήζεθε κεηαμύ ησλ εηώλ 1982 θαη 2002 θαηά κόιηο 4%, ελώ ζηελ Οιιαλδία θαηά 20% θαη ζηε (δπηηθή) Γεξκαλία θαηά 38%. Αληίζηνηρα απμήζεθε θαη ν «παξερόκελνο» ρξόλνο εξγαζίαο ζην ίδην ρξνληθό δηάζηεκα - ζηηο Η.Π.Α. θαηά 36%, ζηελ Οιιαλδία θαηά 24% θαη ζηε Γεξκαλία παξέκεηλε ζηαζεξόο (ρσξίο όκσο λα ππνινγίδεηαη ε κεγάιε αύμεζε ηνπ πιεζπζκνύ ζηηο Η.Π.Α. θαη ε πνιύ πεξηνξηζκέλε ζηε Γεξκαλία). Μέρξη εθείλν ην ζεκείν ινηπόλ (2002) νη Η.Π.Α. αύμαλαλ ζπλερώο ηελ αληαγωληζηηθόηεηα ηνπο, ζε ζύγθξηζε κε ηελ Δπξώπε (όρη όκσο θαη κε ηελ Κίλα) - γεγνλόο πνπ ηόηε πξνβιεκάηηζε αξθεηά ηελ «εγεηηθή» δύλακε ηεο ΔΔ. «Αληηδξώληαο» ε Γεξκαλία, απνθάζηζε ηε «ζπγθξάηεζε» ησλ κηζζώλ ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο - θάηη πνπ, ζε ζπλάξηεζε κε ηελ αύμεζε ηεο παξαγσγηθόηεηαο ηνπο, είρε ζαλ απνηέιεζκα ηε κείωζε ηωλ πξαγκαηηθώλ ακνηβώλ ζηε βηνκεραλία ηεο ρώξαο θαηά 14% από ην ρξόλν εηζόδνπ ηεο ζηελ Δπξωδώλε. Έηζη, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θαζηέξσζε ηνπ θνηλνχ λνκίζκαηνο ( ), θαζψο επίζεο κε ηελ επεθηαηηθή πνιηηηθή ηεο ζηελ Δπξψπε, κέζσ ησλ επηρεηξήζεσλ ηεο, θαηφξζσζε λα «θαηαιάβεη» ηελ πξψηε ζέζε παγθνζκίσο ζηηο εμαγσγέο (ηελ ηξίηε ζηηο πσιήζεηο πνιεκηθνχ εμνπιηζκνχ). Αληίζεηα, νη Η.Π.Α. πξνζπάζεζαλ λα «κεγεζχλνπλ» ην ΑΔΠ ηνπο «εζσηεξηθά», κέζσ ηεο θαηαλαισηηθήο επέθηαζεο ησλ ακεξηθαληθψλ λνηθνθπξηψλ, ζηα νπνία πξνζέθεξαλ ηε δπλαηφηεηα (αθφκε θαη ζηα πνιχ ρακειά «εηζνδεκαηηθά ζηξψκαηα») λα «θεξδνζθνπήζνπλ» - κε ηε βνήζεηα ησλ ρακειψλ επηηνθίσλ δαλεηζκνχ, ηεο απμεκέλεο πνζφηεηαο ρξήκαηνο θαη ηεο αγνξάο θαηνηθηψλ (ελππφζεθα δάλεηα ρακειήο εμαζθάιηζεο, «δνκεκέλα» ρξεκαηνπηζησηηθά πξντφληα θιπ). Δθείλε αθξηβψο ηελ επνρή, ε Βξαδηιία αλαθνίλσζε φηη δελ ρξεηάδεηαη πιένλ ηε ζηήξημε ηνπ ΓΝΣ, ιφγσ ηεο ζεηηθήο νηθνλνκηθήο ηεο αλάπηπμεο - ζαλ απνηέιεζκα ηεο αχμεζεο ησλ ελεξγεηαθψλ θαη ινηπψλ πξψησλ πιψλ παγθνζκίσο (ε ρψξα δηαζέηεη ηεξάζηηεο πινπηνπαξαγσγηθέο πεγέο). Ο ππνπξγφο νηθνλνκηθψλ ηνπ κεγαιχηεξνπ θξάηνπο ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο είπε πσο «Σν θαηαζηαηηθό ηνπ ΓΝΣ πξνβιέπεη ηε ζηήξημε, κε ζηόρν ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θξίζεσλ ηνπ εκπνξηθνύ ηζνδπγίνπ, θαζώο επίζεο ηνπ ηζνδπγίνπ εμσηεξηθώλ ζπλαιιαγώλ. Η ζπγθεθξηκέλε βνήζεηα δελ είλαη πιένλ αλαγθαία γηα ηε Βξαδηιία». Η ζπκθσλία ηεο Βξαδηιίαο κε ην ΓΝΣ απφ ην 2002, χςνπο 30 δηο $, παξνπζίαδε ππφινηπν 23,2 δηο $, ην νπνίν φθεηιε λα εμνθιεζεί έσο ην 2007 Ίζσο νθείινπκε λα ζεκεηψζνπκε εδψ φηη ππήξμαλ αληηξξήζεηο, ζε ζρέζε κε ηελ εμφθιεζε, ηφζν εθ κέξνπο ηεο Βξαδηιίαο, φζν θαη ηεο Αξγεληηλήο ρψξεο γηα ηηο νπνίεο ην ΓΝΣ ζεσξείηαη ζηελ θπξηνιεμία ζαλ ην «Σπλδηθάην ηνπ Γηαβόινπ». Απξίιηνο 2006 (πεγή: W.Bello, βξαβείν Νόκπει) Σελ εκεξνκελία απηή δηελεξγήζεθε ην θαζηεξσκέλν «αλνημηάηηθν» ζπκβνχιην ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο θαη ηνπ ΓΝΣ ζηελ Οπάζηγθηνλ. Οη δχν δηεζλείο «νξγαληζκνί» επξίζθνληαλ ελ κέζσ ηεο κεγαιχηεξεο θξίζεο ζηελ ηζηνξία ηνπο - φπνπ ζηελ πεξίπησζε ηνπ ΓΝΣ, ε θξίζε ήηαλ πνιχ πην εκθαλήο. Σν «Τακείν» δελ είρε θαηαθέξεη αθφκε λα μεπεξάζεη ηα πξνβιήκαηα πνπ ηνπ είραλ δεκηνπξγεζεί, κεηά ηνλ θαηαζηξνθηθφ ρεηξηζκφ ηεο αζηαηηθήο θξίζεο (1997) εθ κέξνπο ηνπ. «Σόηε, ην ΓΝΣ έραζε νινζρεξώο ηε λνκηκνπνίεζε ηνπ», ζχκθσλα κε ηνλ αληηπξφεδξν ηνπ θέληξνπ παγθφζκηαο αλάπηπμεο θ. Dennis de Tray. Δηδηθφηεξα, απφ ηελ αζηαηηθή θξίζε θαη κεηά, νη βαζηθνί «πειάηεο» ηνπ ΓΝΣ, φπσο ε Σατιάλδε, νη Φηιηππίλεο, ε Κίλα θαη ε Ιλδία, θνβφληνπζαλ λα δεηήζνπλ λέα δάλεηα, δηαηεξψληαο αθφκε «λσπή» ζηηο κλήκεο ηνπο ηελ θαηαζηξνθή ηνπ παξειζφληνο - ηα επαθφινπζα δειαδή ησλ ηξνκαθηηθψλ πξνγξακκάησλ απειεπζέξσζεο ησλ ρξεκαηνπηζησηηθψλ αγνξψλ ηνπο, ηα νπνία είραλ απνδερζεί, κεηά απφ «ππφδεημε» ηνπ ΓΝΣ, πνιιέο αζηαηηθέο ρψξεο.

4 Δπί πιένλ απηψλ, είρε πξνζηεζεί κία εληππσζηαθή «θίλεζε» αξθεηψλ θξαηψλ ηεο Λαηηληθήο Ακεξηθήο, ππφ ηελ εγεζία ηεο Βξαδηιίαο θαη ηεο Αξγεληηλήο, κε ζηφρν ηελ νινζρεξή απνπιεξσκή ησλ δαλείσλ ηνπ ΓΝΣ. Τειηθόο ζηόρνο ηνπο ήηαλ ε νιηθή «απεμάξηεζε» ηνπο από ην «Τακείν», ην νπνίν ήηαλ εμαηξεηηθά κηζεηό ζε νιόθιεξε ηελ πεξηνρή. Οπζηαζηηθά ινηπφλ επξφθεηην γηα έλα «κπντθνηάξηζκα» ηνπ ΓΝΣ - γηα έλα «εκπάξγθν» θαιχηεξα, εθ κέξνπο κεξηθψλ εθ ησλ κεγαιχηεξσλ «πειαηψλ» ηνπ. Σν γεγνλφο απηφ είρε νδεγήζεη ην ΓΝΣ ζε κία έληνλε θξίζε «πξνυπνινγηζκνχ», αθνχ ε ιεηηνπξγία ηνπ, ηηο ηειεπηαίεο δχν δεθαεηίεο, ρξεκαηνδνηνχηαλ φιν θαη πεξηζζφηεξν απφ ηηο πιεξσκέο ησλ ρξεψλ ησλ «πειαηψλ» ηνπ. Δηδηθφηεξα, φπσο καο ιέεη ν J. Ziegler: Η ελίζρπζε ησλ «αδύλακσλ» ρσξώλ ηνπ «ηξίηνπ θόζκνπ», απαηηνύζε ζηελ αξρή εθξνέο ρξεκάησλ πξνο ηηο θησρέο ρώξεο, κε «αληίηηκν» ηελ ππνρξέσζε εμπγίαλζεο ησλ νηθνλνκηώλ ηνπο ηελ ηδησηηθνπνίεζε δειαδή ησλ θξαηηθώλ εηαηξεηώλ ηνπο. ηε ζπλέρεηα, παξά ηηο ζπζίεο απηώλ ησλ ρσξώλ, εμειίρζεθε ζε εηζξνέο πξνο ηηο αλεπηπγκέλεο βι. Έθζεζε Ο.Η.Δ. από ην 1992, ε νπνία απνθάιπςε όηη, από ην 1983 έσο ην 1990, ε θαζαξή εθξνή Κεθαιαίσλ από ηνλ «ηξίην θόζκν», κε πξννξηζκό ηηο πινύζηεο ρώξεο, έθηαζε ηα 150,5 δηο $. πκπεξαζκαηηθά επνκέλσο, ηα έμνδα (θφζηνο) ηεο δξαζηεξηνπνίεζεο ηνπ ΓΝΣ, πξνέξρνληαλ απφ ηα ρξήκαηα ησλ αλαπηπζζνκέλσλ νηθνλνκηψλ πνπ «βνεζνχζε» - πνιχ ιηγφηεξν απφ ηηο εηζθνξέο ησλ «κεηφρσλ» ηνπ, απφ ηηο πινχζηεο δειαδή «δπηηθέο» νηθνλνκίεο. Οη θπβεξλήζεηο απηψλ ησλ ρσξψλ, «κεηαηφπηδαλ» ζπλεηδεηά ην νηθνλνκηθφ βάξνο ηεο δηαηήξεζεο ηνπ ΓΝΤ ζηνπο «ψκνπο» ησλ νθεηιεηψλ ηνπ - ζε απηνχο πνπ ηνπ ρξσζηνχζαλ δειαδή. Δάλ ινηπφλ νη ζεκαληηθφηεξεο ρψξεο-πειάηεο ηνπ δηέθνπηαλ εληειψο ηελ νηθνλνκηθή ηνπο «ζχλδεζε» κε ην ΓΝΣ, ηφηε από πνύ ζα ρξεκαηνδνηνύηαλ ζην κέιινλ ην «Τακείν»; χκθσλα κε ηε εηδηθή ζε ζέκαηα «ΓΝΣ/Παγθφζκηαο Σξάπεδαο» θπξία N.Woods (Ομθφξδε), ην ΓΝΣ π- πνιφγηδε φηη νη εηζπξάμεηο ηνπ (ηφθνη θαη ρξεκαηνπηζησηηθά έμνδα), ζα κεησλφηαλ θαηά ην ήκηζπ (απφ 3,19 δηο $ ην 2005 ζηα 1,39 δηο $ ην 2006), ελψ κέρξη ην 2009 ζα πεξηνξίδνληαλ άιιν ηφζν εάλ δελ ιάβαηλε έγθαηξα ηα κέηξα ηνπ. «Σν γεγνλόο απηό ζα είρε ζαλ απνηέιεζκα κία θαηαζηξνθηθή εηθόλα ηνπ πξνϋπνινγηζκνύ ηνπ, από ηελ νπνία πνιύ δύζθνια ζα κπνξνύζε λα ζπλέιζεη μαλά», θαηά ηελ θπξία Woods. Με θξηηήξην ηψξα ηηο απφςεηο άιισλ εηδηθψλ, ε Παγθφζκηα Τξάπεδα ήηαλ επίζεο ζε δπζρεξή νηθνλνκηθή ζέζε - αλ θαη δελ θαηεγνξνχηαλ, φπσο ην ΓΝΣ γηα ηελ απνηπρία ζηελ Αζία ή γηα «κεζνδεχζεηο», αλάινγεο κε απηέο ηνπ «Σακείνπ». κσο, νη ζπλνιηθέο εηζπξάμεηο ηεο, απφ ηφθνπο θαη ρξεκαηνπηζησηηθά έμνδα, είραλ πεξηνξηζζεί αλεζπρεηηθά απφ 8,1 δηο $ ην 2001, ζηα 4,4 δηο $ ην Δπίζεο, ηα έζνδα ηεο απφ επελδχζεηο ήηαλ κεησκέλα απφ 1.5 δηο $ ην 2001, ζηα 304 εθ. $ ην Η Κίλα, ε Ιλδνλεζία, ην Μεμηθό, ε Βξαδηιία θαη πνιιέο άιιεο «αλεπηπγκέλεο αλαπηπζζόκελεο» ρώξεο, αλαδεηνύζαλ ήδε λένπο ρξεκαηνδόηεο. Δλ ηνχηνηο, ε θξίζε ζηνλ πξνυπνινγηζκφ (budget) ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, ήηαλ ε κία φςε κφλν ηνπ πξνβιήκαηνο. Η Παγθφζκηα Τξάπεδα επξηζθφηαλ ζπλνιηθά ζε θξίζε, αθνχ νη ελέξγεηεο ησλ νηθνλνκνιφγσλ ηεο ραξαθηεξίδνληαλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ζαλ «ειιηπείο» - ζε ζρέζε κε ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπο ζηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ ησλ αλαπηπζζνκέλσλ νηθνλνκηψλ. Σν πξφβιεκα ηεο βξηζθφηαλ θπξίσο ζην ηκήκα ηεο «εηδηθήο έξεπλαο» - θεληξηθή ππεπζπλφηεηα ηνπ νπνίνπ ήηαλ ε «παξαγσγή» θνξπθαίσλ (top), επίθαηξσλ ηερληθψλ εξγαζηψλ ζηνλ ηνκέα ηεο Οηθνλνκίαο, ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ηνλ αθαδεκατθφ θφζκν ηεο «δχζεο». Γλψζε φκσο, ε νπνία ζα κπνξνχζε λα κεηαηξαπεί ζε πξαθηηθή εθαξκνγή, δελ «παξαγφηαλ» απφ ηνπο νηθνλνκνιφγνπο ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, νπφηε δελ ηεο έκελε ηίπνηα άιιν, απφ ηε δξαζηηθή κείσζε ησλ εξγαδνκέλσλ ηεο θαηά πεξίπνπ 40%. χκθσλα ηψξα κε ηελ θ. Woods θαη ηνλ θ. de Tray, νη θπξηφηεξεο εζσηεξηθέο «επηθξίζεηο», ζε ζρέζε κε ηνπο δχν νξγαληζκνχο, ζπλνςίδνληαλ ζην φηη, ηφζν νη ζπλεξγάηεο ηνπ ΓΝΣ, φζν θαη ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο ήηαλ πνιηηηθά άπεηξνη. Γηέζεηαλ δειαδή δηδαθηνξηθφ ηίηιν ζηα καθξννηθνλνκηθά ή ζηα ρξεκαηνπηζησηηθά, αιιά δελ ήηαλ θαζφινπ πξνεηνηκαζκέλνη ζην λα αληαπεμέιζνπλ κε ηελ πνιχπινθε θαη βξψκηθε ιεηηνπξγία ησλ πνιηηηθψλ ζπζηεκάησλ, κέζα ζηα νπνία εξγάδνληαλ.

5 «Η απέρζεηα ηνπο απέλαληη ζηελ Πνιηηηθή θάλεη απηνύο ηνπο αλζξώπνπο αλίθαλνπο λα αληηπαξαηεζνύλ κε ηνλ αλεπηπγκέλν θόζκν. Οη πεξηζζόηεξνη εζεινηπθινύλ ζε ζρέζε κε εθείλε ηελ Πνιηηηθή, ε νπνία επεξεάδεη άκεζα ηηο ιεηηνπξγίεο ηόζν ηνπ ΓΝΣ, όζν θαη ηεο Παγθόζκηαο Σξάπεδαο κία Πνιηηηθή κε ηεξάζηηεο επηπηώζεηο, ζε ζρέζε κε ηελ απιή πνιππινθόηεηα ησλ αλαπηπζζνκέλσλ νηθνλνκηώλ», αλέθεξε ε θπξία Woods, ζπλερίδνληαο: «Η πξώηε ζπκθσλία κε κία αλεπηπγκέλε νηθνλνκία, ηελ νπνία ππόγξαςαλ ην 1997 ηόζν ην ΓΝΣ, όζν θαη ε Ν. Κνξέα, ραξαθηεξηδόηαλ από κία πιεζώξα πξνϋπνζέζεσλ, νη νπνίεο απεδείθλπαλ μεθάζαξα ηε ζπκκεηνρή ηεο θπβέξλεζεο ησλ Η.Π.Α. Καηά ηε δηάξθεηα όιεο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, εμαζθήζεθε ηεξάζηηα πίεζε εθ κέξνπο ησλ G7 πξνο ηελ Παγθόζκηα Σξάπεδα, γηα ηελ παξνρή δαλείσλ πξνο ηε Ρσζία. Σα δάλεηα απηά δελ ρξεζηκνπνηήζεθαλ πνηέ από ηε Ρσζία (αξλήζεθε λα πιεξψζεη ηα ρξέε ηνπ «θνκκνπληζηηθνχ θαζεζηψηνο»), αλ θαη πιεξώζεθαλ νη επηβαξύλζεηο (έμνδα). Παξ όια απηά εμαζθήζεθε πίεζε πξνο ην ΓΝΣ, λα κελ ελδηαθέξεηαη γηα ηελ απνηπρία ηνπ εγρεηξήκαηνο. Δπίζεο, πνιύ ζπρλά θαζνξίδνπλ πθηζηάκελεο θξπθέο ζπκθσλίεο κεηαμύ πνιπεζληθώλ επηρεηξήζεσλ κε ηελ θάιπςε ηζρπξώλ θπβεξλήζεσλ θαη πηζησηώλ ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν πνηα αθξηβώο πξνγξάκκαηα ηεο Παγθόζκηαο Σξάπεδαο πινπνηνύληαη». Απινχζηεξα, νη «κηζζνθφξνη» ηνπ ΓΝΣ θαη ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο κπνξνχζαλ λα εθαξκφζνπλ εχθνια ηα πξνγξάκκαηα ηνπο ζηηο αλαπηπζζφκελεο νηθνλνκίεο επεηδή, αθελφο κελ νη Πνιίηεο ηνπο ήηαλ ρακεινχ κνξθσηηθνχ επηπέδνπ (νπφηε δελ είραλ ηε δπλαηφηεηα λα θαηαλνήζνπλ ηα «ηεθηαηλφκελα» θαη λα αληηδξάζνπλ δπλακηθά, ελψ ήηαλ ζπλεζηζκέλνη ζηελ «αλέρεηα»), αθεηέξνπ δε νη πνιηηηθέο εγεζίεο ηνπο (ζπρλά δηθηάηνξεο) ήηαλ εληειψο δηεθζαξκέλεο (νπφηε εμαγνξάδνληαλ ρσξίο θαλέλα πξφβιεκα). Γηα παξάδεηγκα, ε παξαθάησ αλαθνξά ζηελ Ιλδνλεζία: «Πεξίπνπ θάζε ηξίην δνιάξην, ην νπνίν έδηλε ε Παγθόζκηα Σξάπεδα ζην θαζεζηώο ηνπ Suharto γηα έλα ρξνληθό δηάζηεκα πνπ ππεξβαίλεη ηα 30 έηε, δειαδή από ην κέζνλ ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60 έσο ην κέζνλ ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, νδεγνύηαλ απ επζείαο ζηνπο ηδησηηθνύο ινγαξηαζκνύο ησλ αλζξώπσλ ηεο θπβέξλεζεο έλα πνζόλ πνπ ππνινγίδεηαη ζηα 10 δηο $, από ηα 30 δηο $ ηνπ δαλείνπ πνπ έδσζε ε Παγθόζκηα Σξάπεδα ζηελ Ιλδνλεζία». Αληίζεηα ηψξα, ζηηο νηθνλνκίεο πνπ αλαπηχζζνληαλ πιένλ, πηνζεηψληαο ζπλήζσο δεκνθξαηηθά πνιηηεχκαηα (πφζν κάιινλ ζηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίεο), ε εθαξκνγή ησλ «ΓΝΤ-πξνγξακκάησλ» απαηηνχζε απμεκέλεο γλψζεηο Πνιηηηθήο, θαζψο επίζεο εμαηξεηηθά εθιεπηπζκέλεο κεζφδνπο. Γηα παξάδεηγκα, δεκφζηεο ζρέζεηο (θαηαρσξήζεηο ζηηο εθεκεξίδεο, «ζεηηθά» άξζξα απφ επηθαλείο δεκνζηνγξάθνπο, «επκελείο» αλαιχζεηο απφ νηθνλνκνιφγνπο θιπ) κε ζηφρν ηελ σξαηνπνίεζε ηεο «εηζβνιήο», «ιεπηέο» πνιηηηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο κε έλαλ κεγάιν αξηζκφ «ηζπλφλησλ», ζεηηθή αληηκεηψπηζε εθ κέξνπο ηεο «ηνπηθήο» ειίη θαη ησλ Πνιηηψλ θνθ. Η πξφζεζε ινηπφλ ησλ δχν εξγαιείσλ ηνπ Bretton Woods λα ελεξγνπνηεζνχλ ζηηο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίεο, «ππφ ηελ αηγίδα» ησλ G7, κεηά ηελ «εθδίσμε» ηνπο απφ ηηο αλαπηπζζφκελεο, ήηαλ ήδε ηφηε πξνγξακκαηηζκέλε γεγνλφο πνπ «ελδπλακψζεθε» αθφκε πεξηζζφηεξν κεηά ηελ νηθνλνκηθή «δπζπξαγία», ζηελ νπνία βξέζεθαλ νη δχν απηνί νξγαληζκνί ην Ινύιηνο 2007 (πεγή: mm) Γέθα ρξφληα κεηά ηελ αζηαηηθή θξίζε, ν παγθφζκηνο Σχπνο αλαθεξφηαλ ζηε ζιηβεξή επέηεην, ππελζπκίδνληαο καο ηα παξαθάησ: «Ο ΟΟΣΑ ζπδεηνύζε ηόηε, ην 1997, εάλ ζα εμαηξνύζε ηππηθά ηε Ν. Κνξέα ε νπνία, ιίγνπο κήλεο πξηλ ηελ θξίζε, είρε ζπκπεξηιεθζεί ζην θιακπ ησλ πινπζίσλ ρσξώλ. Σν ΑΔΠ ηεο ρώξαο, ππνινγηδόκελν ζε δνιάξηα, είρε κεησζεί, (κε ηε «βνήζεηα» ηνπ ΓΝΤ), κέζα ζε έλα έηνο θαηά -41%. Σν ΑΔΠ ηεο Ιλδνλεζίαο πεξηνξίζζεθε αθόκε πεξηζζόηεξν, ζην -60%, ελώ ηόζν ην ΑΔΠ, όζν θαη ηα Χξεκαηηζηήξηα ησλ δύν κεγάισλ απηώλ ρσξώλ, δελ έρνπλ επαλέιζεη αθόκε ζηα επίπεδα πξηλ από ηελ θξίζε». πλερίδνληαο, «.Τν όηη ηα ρξεκαηηζηήξηα ηεο Μπαλγθόθ, ηεο Σενύι θαη ηεο Σηγθαπνύξεο θαηέξξεπζαλ, ήηαλ ην κηθξόηεξν θαθό. Η καδηθή θηώρεηα επεθηάζεθε ζε όιεο ηηο πιεγείζεο ρώξεο ηεο πεξηνρήο, κεηά ηελ θπγή ησλ μέλσλ θεθαιαίσλ θαη ηα ηξνκαθηηθά «κέηξα εμπγίαλζεο» πνπ επηβιήζεθαλ από ην ΓΝΣ. Η Ιλδνλεζία απνραηξέηεζε ηελ επνρή ηεο δηθηαηνξίαο ηνπ Suharto κε αηκαηεξέο ζπγθξνύζεηο, νη νπνίεο είραλ ζαλ απνηέιεζκα ρηιηάδεο λεθξνύο. Η αιπζηδσηή αληίδξαζε μεπέξαζε θαηά πνιύ ηελ ήπεηξν.

6 Η ηηκή ηνπ πεηξειαίνπ θαηέξξεπζε, γεγνλόο πνπ παξέζπξε ζηελ θξίζε ηε Ρσζία, θαζώο επίζεο νιόθιεξε ηελ Αλαηνιηθή Δπξώπε. Η Λαηηληθή Ακεξηθή πιήγεθε αλεπαλόξζσηα, αθνύ ηα δηεζλή θεθάιαηα εγθαηέιεηςαλ θαη ηηο δηθέο ηεο αγνξέο. ε όιεο απηέο ηηο ρώξεο, δελ ήηαλ πιένλ δπλαηόλ λα δηαηεξεζεί ε ζηξαηεγηθή πνπ ηνπο επηβιήζεθε από ην ΓΝΣ: Η απειεπζέξωζε δειαδή ηωλ ρξεκαηνπηζηωηηθώλ θαη εκπνξηθώλ αγνξώλ ηνπο, ζε ζπλδπαζκό κε ηελ ζηαζεξνπνίεζε ηωλ λνκηζκάηωλ ηνπο». Ίζσο νθείινπκε εδψ λα πξνζζέζνπκε φηη ε Αξγεληηλή, κεηά απφ πνιιά ρξφληα «εκπεηξίαο» κε ην ΓΝΣ (ζε αληίζεζε κε ηε Βξαδηιία, ζεσξήζεθε θαιφο «καζεηήο» ηνπ Σακείνπ), θαηέθπγε ηειηθά ζηε ρξενθνπία - παξά ηα φζα δεηλά κέρξη ηφηε είραλ ππνθέξεη νη Πνιίηεο ηεο, απφ ηα ζπλερή «πξνγξάκκαηα ζηαζεξφηεηαο θαη αλάπηπμεο» πνπ είραλ εθαξκνζζεί εηο βάξνο ηνπο. πκπιεξψλνπκε επίζεο φηη νη Η.Π.Α. ηφηε (Goldman Sachs, Lehman Brothers θιπ), είραλ απμήζεη ζην θαηαθφξπθν ηηο πσιήζεηο «δνκεκέλσλ» πξντφλησλ (CDO S) ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν, κε θπξηφηεξν απνδέθηε ηελ Δπξψπε θαη δε ηηο γεξκαληθέο ηξάπεδεο ησλ νκνζπνλδηαθψλ θξαηηδίσλ, νη νπνίεο δηνηθνχληαλ απφ δεκφζηνπο ιεηηνπξγνχο ζπλήζσο εληειψο άπεηξνπο ζηα πνιχπινθα απηά ρξεκαηννηθνλνκηθά πξντφληα, ηα νπνία ηνπο πξνζθέξνληαλ «σξαηνπνηεκέλα» (κε αμηνινγήζεηο ΑΑΑ θιπ), θαηά ηε δηάξθεηα ησλ επηζθέςεσλ ηνπο ζηε Νέα Τφξθε. Σεπηέκβξηνο 2008 Η ρξενθνπία ηεο Lehman Brothers ζεσξείηαη απφ πνιινχο ζαλ ην κεγαιχηεξν ιάζνο ηνπ αηψλα έλα κεγάιν ζθάικα ηεο θπβέξλεζεο ησλ Η.Π.Α. Ήηαλ φκσο «ζθάικα», ή απιά κία παλέμππλε ζηξαηεγηθή θίλεζε ζηελ παγθφζκηα ζθαθηέξα; Σν «πάηεκα ηνπ θφθθηλνπ πιήθηξνπ» ίζσο, κε ην νπνίν μεθίλεζε ε αληίζηξνθε κέηξεζε (count down); Μήπσο ζπζηάζηεθε ζθφπηκα έλαο «Αμησκαηηθφο», γηα λα νδεγήζεη ηνλ αληίπαιν ζε ιαλζαζκέλεο θηλήζεηο (ιεειαηψληαο ηνλ ηαπηφρξνλα «αηηκψξεηα», φπσο ήδε ηεθκεξηψλεηαη απφ ηα «μαθληθά», ππέξνγθα θέξδε ηεο Citibank κεηφρνπ ηεο Lehman Brothers, επίζεο ηα θέξδε ηεο Goldman Sachs), νη νπνίεο ζα ηνπ ζηνίρηδαλ ηελ παξηίδα; Η ηξάπεδα ζα κπνξνχζε λα είρε δηαζσζεί «κφλν» κε 10 δηο $ (πεγή: Spiegel - ζεκεησηένλ όηη ν γλσζηόο Warren Buffet ήζειε λα επελδύζεη ζηελ ηξάπεδα, κεηά ηελ αλαθνίλσζε ησλ πξώησλ δεκηώλ ηεο θαη ηελ «επίζεζε» πνπ δέρηεθε από ηελ αλνηρηή πώιεζε κεηνρώλ ηεο εθ κέξνπο ηνπ David Einhorn, αιιά ν Fuld απέξξηςε ηελ πξόηαζε ηνπ, όπσο θαη αληίζηνηρεο άιισλ ηξαπεδώλ), ζε ζπλδπαζκφ κε 70 δηο $ εγγπήζεηο εθ κέξνπο ηνπ ακεξηθαληθνχ δεκνζίνπ, αθνχ είρε εθδεισζεί ελδηαθέξνλ (ιίγν πξηλ «πησρεχζεη») γηα ηελ εμαγνξά ηεο απφ ηε βξεηαληθή Barclays. κσο, ε ακεξηθαληθή θπβέξλεζε δελ ζπκθψλεζε - θάηη πνπ έρεη ζεσξεζεί ζαλ ην απνηέιεζκα ηεο έρζξαο ηνπ ηφηε Τπνπξγνχ Οηθνλνκηθψλ θαη πξψελ δηεπζπληή ηεο Goldman Sachs, ηνπ θ. Henry Paulson, κε ην δηεπζπληή ηεο Lehman, ηνλ θ. Richard Fuld (δελ κνηάδνπλ φια απηά αιήζεηα κε θηλήζεηο «αληηπεξηζπαζκνχ» ησλ αληηπάισλ θπξίσο ησλ Δπξσπαίσλ, νη νπνίνη έραζαλ δηζεθαηνκκχξηα απφ ηελ «θξίζε» ησλ ελππφζεθσλ δαλείσλ ρακειήο εμαζθάιηζεο ησλ Η.Π.Α.; Γελ ηεθκεξηψλεηαη ήδε ζήκεξα επαξθψο, κεηά ηελ αγσγή πνπ θαηαηέζεθε ελαληίνλ ηεο Goldman Sachs;) Δλδερνκέλσο ινηπφλ λα ήηαλ κφλν «πξνπέηαζκα θαπλνύ» γηα ηηο ρψξεο πνπ δεκηψζεθαλ (εμαπαηήζεθαλ) απφ ηε Lehman θαη ηηο Η.Π.Α. - νη νπνίεο πηζαλφηαηα κεηέθεξαλ (δηέζπεηξαλ) εζειεκέλα ην πξφβιεκα ηνπο παγθνζκίσο, κε απψηεξν ίζσο ζηφρν λα ην επηιχζνπλ, επηβαξχλνληαο ηζφπνζα φινπο ηνπο ππφινηπνπο «ζπλεξγάηεο» ηνπο. Αο ζεκεησζεί εδψ φηη, ζηηο Η.Π.Α. ε Lehman δελ δηέζεηε θαλελφο είδνπο πξντφληα ζε ηδηψηεο (ήηαλ ε πιένλ δηεζλήο φισλ ησλ ακεξηθαληθψλ επελδπηηθψλ ηξαπεδψλ, αθνχ ην 50% ησλ ζπλνιηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηεο ήηαλ εθηφο Η.Π.Α.), νπφηε ε ρξενθνπία ηεο δελ απνηεινχζε πξφβιεκα γηα ηελ πνιηηηθή (θαη γηα ηνπο πνιηηηθνχο) ηεο ρψξαο. ε θάζε πεξίπησζε, ε Γεξκαλία ζεψξεζε ηφηε πσο δέρζεθε πνιεκηθή επίζεζε κε νηθνλνκηθά εξγαιεία, παξνκνηάδνληαο ηελ κε ηελ θήξπμε ηνπ Πξψηνπ Παγθνζκίνπ Οηθνλνκηθνχ Πνιέκνπ. Οινθιεξψλνληαο, ζηα ηέιε ηνπ 2008 είρε εθιεγεί ζηελ πξνεδξία ηεο Ακεξηθήο ν θ. B.Obama, ν νπνίνο (ππνζέηνπκε κε ζπλεηδεηά), ζπλεηέιεζε ηα κέγηζηα ζηνλ «εθεζπραζκφ» ησλ Δπξσπατθψλ θπβεξλήζεσλ, θαζψο επίζεο ηεο θνηλήο γλψκεο - κεηά ηηο ηεξάζηηεο απψιεηεο απφ ηε κεγαιχηεξε ιεζηεία φισλ ησλ επνρψλ πνπ ππέζηεζαλ.

7 Έηνο 2009 Οπζηαζηηθά ην 2009 πξαγκαηνπνηήζεθε ε «άισζε» ηεο Αλαηνιηθήο Δπξψπεο απφ ην ΓΝΤ (Οπγγαξία, Οπθξαλία, Ρνπκαλία, Λεηνλία θιπ), ην νπνίν αλέιαβε ηε κία κεηά ηελ άιιε ρψξα «ππφ ηελ πξνζηαζία» ηνπ. πσο δε είλαη πιένλ ζε φινπο γλσζηφ, φιεο απηέο νη ρψξεο νδεγήζεθαλ ζε νηθνλνκηθέο πθέζεηο ηεξάζηησλ δηαζηάζεσλ - παξά ηνπο ζχγρξνλνπο «ηζρπξηζκνχο», ζχκθσλα κε ηνπο νπνίνπο ε πνιηηηθή ηνπ ΓΝΣ έρεη «βειηηζηνπνηεζεί», κεηά ηελ αλάιεςε ηεο εγεζίαο ηνπ απφ ηνλ θ. S. Kahn. Γεθέκβξηνο 2009 Η Fitch ππνηηκάεη ηελ πηζηνιεπηηθή αμηνιφγεζε ηεο Διιάδαο. Καηά ηελ άπνςε καο, ε ακεξηθαληθή εηαηξεία αμηνιφγεζεο, ηελ νπνία ζα παξνκνηάδακε κε ηνλ «Ίππν» ζε κία ζθαθηζηηθή παξηίδα, «πξνσζήζεθε» γηα λα ππνβνεζήζεη ηηο θηλήζεηο ηνπ ΓΝΣ θαη ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο - αθνχ ε «ππνηίκεζε» ηεο Διιάδαο ζηακαηάεη ηελ άλνδν ηνπ Δπξψ, επαλαθέξεη ην δνιάξην ζε αλνδηθή πνξεία (παξά ηε ζπλερή εθηχπσζε λέσλ ραξηνλνκηζκάησλ θαη ην ηεξάζηην έιιεηκκα ζηνλ πξνυπνινγηζκφ ησλ Η.Π.Α.), ελψ ηνπνζεηεί ηαπηφρξνλα κία σξνινγηαθή βφκβα κεγάιεο ηζρχνο ζηα ζεκέιηα ηεο Δπξσδψλεο. Ιαλνπάξηνο 2010 Η Δπξψπε θαίλεηαη λα ράλεη ηνλ έιεγρν ηνπ παηρληδηνχ. Η Γεξκαλία ππνρσξεί «άηαθηα», αθνχ γίλνληαη πιένλ θαηαλνεηέο ηφζν νη «κεζνδεχζεηο» ηεο, φζν θαη ε «επεθηαηηθή» πνιηηηθή ηεο, ζε φινπο ηνπο Δπξσπαίνπο «εηαίξνπο» ηεο εηδηθά ζηε Γαιιία θαη ζηελ Ιηαιία. Γπζηπρψο γηα ηελ ίδηα, «εκθαλίδνληαη ζην θσο ηεο δεκνζηφηεηαο» πνιινί απφ ηνπο ηξφπνπο, κε ηνπο ν- πνίνπο ε Βηνκεραλία ηεο «ιεειαηνχζε» παξαγγειίεο κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ - ρξεκαηίδνληαο ζξαζχηαηα ηνπο «θξαηηθνχο ιεηηνπξγνχο» πνιιψλ ρσξψλ. Μάξηηνο 2010 Πξνθξίλεηαη ε ιχζε ζην Διιεληθφ ζέκα, κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ ΓΝΣ. Η απφθαζε απηή κνηάδεη νπζηαζηηθά κε ηε ζπζία ελφο πηνληνχ εθ κέξνπο ηεο ΔΔ, κε ζηφρν ηελ εμαζθάιηζε ρξφλνπ - έηζη ψζηε λα «νρπξσζεί» απέλαληη ζηηο λέεο ζπλζήθεο, αθνχ πξνεγνπκέλσο ηηο «αθνκνηψζεη». Η κεγάιε απηνθηλεηνβηνκεραλία ηεο Γεξκαλίαο, ε Daimler Benz, θαηεγνξείηαη απφ ηνλ «παγθφζκην αζηπλνκηθφ», απφ ηηο Η.Π.Α. δειαδή, γηα «δηαπιαλεηηθή» πνιχ-δηαθζνξά, ελψ αλαγθάδεηαη λα πιεξψζεη έλα ηεξάζηην πξφζηηκν ζην ακεξηθαληθφ δεκφζην - παξά ην φηη ν «ρξεκαηηζκφο» δελ αθνξνχζε θαζφινπ ηηο θξαηηθέο ή άιιεο Τπεξεζίεο ηεο ππεξδχλακεο, αιιά ηνλ ππφινηπν θφζκν. Σελ ίδηα επνρή πεξίπνπ εξεπλάηαη ε επίζεο γεξκαληθή Ferrostaal, κε ηελ ζπλήζε πιένλ θαηεγνξία ηεο δηαθζνξάο. Η εηαηξεία απηή, ζε ζπλεξγαζία κε ηελ λαππεγηθή HDW, θαηαζθεχαζε (θαη πνχιεζε) ηα ειαηησκαηηθά ππνβξχρηα ζηελ Διιάδα, ρξεκαηίδνληαο κία ζεηξά Διιήλσλ «δεκφζησλ ιεηηνπξγψλ». Φπζηθά, ηα ζθάλδαια Siemens ζπλερίδνληαη - ελψ δελ θαίλεηαη λα έρνπλ ηέινο. Απξίιηνο 2010 (πεγή: Zeit) Σν ΓΝΣ απμάλεη ηα θεθάιαηα ηνπ - απφ 50 δηο $ ζε 550 δηο $. «Απνηειεί κία ζεκαληηθή πξνζθνξά γηα ηελ παγθόζκηα ζηαζεξόηεηα», αλαθέξεη ν γεληθφο δηεπζπληήο ηνπ, «Σν ΓΝΣ απνθηά έηζη νξζνινγηθέο πεγέο ρξεκαηνδόηεζεο, κε ζηόρν λα βνεζήζεη ηηο ρώξεο, νη νπνίεο είλαη επαίζζεηεο ζε νηθνλνκηθέο θξίζεηο. Σν έηνο ηεο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο, ην 2009, ην ΓΝΣ βνήζεζε πνιιέο ρώξεο ηεο Αλαηνιηθήο Δπξώπεο θαη ηεο Αθξηθήο λα αληαπεμέιζνπλ κε ηα νηθνλνκηθά πξνβιήκαηα πνπ ηνπο πξνθάιεζε ε θξίζε».

8 Τν ΓΝΤ εκθαλίδεηαη γηα πξψηε θνξά (κεηά ηελ θαηλνχξγηα ηνπ «ηδηφηεηα», ηελ αιιαγή ησλ ζηφρσλ ηνπ δειαδή, κεηά ην έηνο 1970), ζαλ ν «ζσηήξαο» κίαο αλεπηπγκέλεο νηθνλνκίαο πνιχ πεξηζζφηεξν κίαο ρψξαο ηεο Δπξσδψλεο: ηεο Διιάδαο. Οη «θηινδνμίεο» ηνπ θπζηθά «ζπληεξνχληαη» απφ ηα δηαξθψο απμαλφκελα spreads ησλ ειιεληθψλ νκνιφγσλ, ηα νπνία «εθηηλάζζνληαη θαη εληνιή» - γηα λα εκπνδίζνπλ ηπρφλ «αλαμηνπξεπείο» ελέξγεηεο ή ελδερφκελε «απεηζαξρία», εθ κέξνπο ηεο θπβέξλεζεο θαη ησλ Πνιηηψλ ηεο ρψξαο καο. Ο Γάιινο πξφεδξνο ηνπ ΓΝΤ επηδηψθεη ηελ άκεζε «δηαπξαγκάηεπζε» κε ηελ Διιάδα ζηελ έδξα ηνπ, ρσξίο ηελ «παξεκβνιή» ηεο Κνκηζηφλ. Σελ ίδηα ρξνληθή ζηηγκή ηα αζθάιηζηξα θηλδχλνπ (CDS) «θαίλεηαη» λα κεηαθηλνχληαη πξνο ηε Γαιιία θαηά δεχηεξν ιφγν ζηηο «ελδηάκεζεο ζηάζεηο», ζηελ Πνξηνγαιία θαη ζηελ Ιζπαλία δειαδή. Έρεη έιζεη κήπσο ε θαηάιιειε ρξνληθή ζηηγκή ηεο ηνπνζέηεζεο ηνπ πξψηνπ «Ύπαηνπ Αξκνζηή» ησλ Η.Π.Α. ζηελ Δπξψπε; ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΑ Οη ζεκεξηλέο θαπηηαιηζηηθέο θξίζεηο, εθφζνλ ζπληεινχληαη ζε θξάηε κε δεδνκέλε ππεξρξέσζε, φπσο φια αλεμαηξέησο ηα «δπηηθά» (Πίλαθαο ΙΙ), είλαη θπξίσο «θξίζεηο εκπηζηνζύλεο». ηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε, φηαλ δειαδή ην «έδαθνο» είλαη εθ ησλ πξαγκάησλ «πξφζθνξν» (ππάξρνπλ δηαξθψο απμαλφκελα ρξέε, δεκφζηα ειιείκκαηα θιπ), νη θεξδνζθνπηθέο επηζέζεηο κπνξνύλ λα απηνεθπιεξώλνληαη - νπφηε, ην λα αθνινπζεί θαλείο κία νηθνλνκηθή πνιηηηθή πνπ ζηεξίδεηαη ζηα ζεκειηψδε κεγέζε ηεο Οηθνλνκίαο ηνπ, δελ αξθεί γηα λα εμαζθαιίζεη ηελ εκπηζηνζχλε ηεο «αγνξάο» (γεγνλφο πνπ απνδεηθλχεηαη απφ ηελ θίλεζε ησλ «ειιεληθψλ spreads»). ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Συνολικό χρϋοσ 2009 (δημόςιο και ιδιωτικό)* Χψξα Χξένο πξνο ΑΔΠ Γεξκαλία 285% Η.Π.Α. 296% Ιηαιία 315% Γαιιία 323% Μ. Βξεηαλία 466% Πεγή: McKinsey Global Institute Πίλαθαο: Β. Βηιηάξδνο * Εξωτερικό χρέος της Ελλάδας (δημόσιο και ιδιωτικό) περίπου 165% του ΑΕΠ Αληίζεηα, ε αλάγθε κίαο ρψξαο λα θεξδίζεη ηε ρακέλε εκπηζηνζχλε ηεο αγνξάο, κπνξεί ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα ηελ εκπνδίζεη λα εθαξκφζεη «ινγηθέο πνιηηηθέο». Δίλαη δειαδή πηζαλφλ λα ηελ αλαγθάζεη λα α- θνινπζήζεη πνιηηηθέο νη νπνίεο, ππφ θπζηνινγηθέο ζπλζήθεο, ζα ήηαλ εληειψο παξάινγεο γηα παξάδεηγκα, πξνγξάκκαηα ζηαζεξφηεηαο ηνπ είδνπο πνπ πξνηείλεη ζπλήζσο ην ΓΝΣ, ελ κέζσ παγθφζκηαο θξίζεο, ηα νπνία νδεγνχλ κε «αζθάιεηα» ζε εμαηξεηηθά επηθίλδπλεο, ζε θαηαζηξνθηθέο θαιχηεξα πθέζεηο. Παξά ην όηη ινηπόλ ν ζηόρνο κίαο ρώξαο πνπ δέρεηαη «θεξδνζθνπηθή» επίζεζε νθείιεη λα είλαη ν «θαηεπλαζκόο» ηεο αγνξάο θαη ε αλάθηεζε ηεο εκπηζηνζύλεο ηεο, επεηδή νη «επελδπηέο» πνπ αλακέλνπλ θξίζεηο ηηο πξνθαινύλ ηαπηόρξνλα, ε πγηήο νηθνλνκηθή πνιηηηθή (κείσζε ησλ δαπαλώλ, θαηαπνιέκεζε ησλ ειιεηκκάησλ θιπ), δελ αξθεί γηα λα θεξδίζεη ην θξάηνο ηελ εκπηζηνζύλε ηεο αγνξάο. Πφζν κάιινλ αθνχ «εμ νξηζκνχ», κία ρψξα πνπ αλαθνηλψλεη επίζεκα ηελ πξφζεζε ηεο λα θαηαθχγεη ζην ΓΝΣ γηα βνήζεηα, πξνζειθχεη ηα κέγηζηα ηηο θεξδνζθνπηθέο επηζέζεηο ηνπ Κεθαιαίνπ - εηζεξρφκελε ζε έλαλ θαζνδηθφ ζπεηξνεηδή θχθιν «άκπλαο», ν νπνίνο ηελ νδεγεί κε αζθάιεηα ζε κία ήηηα «θαηά θξάηνο». Γπζηπρψο, ε ρψξα καο έθαλε πάξα πνιιά ζηξαηεγηθά ζθάικαηα ζηε «δηαρείξηζε ηεο θξίζεο» - δεκηνπξγψληαο κφλε ηεο εθείλεο ηηο πξνυπνζέζεηο, νη νπνίεο «πξνζέιθπζαλ» καδηθά ηηο νξγαλσκέλεο επηζέζεηο ηνπ αηκνβφξνπ θεξδνζθνπηθνχ θεθαιαίνπ. Σαπηφρξνλα, άλνημε ηελ «θεξθφπνξηα» πνπ νδεγεί ζηελ άισ-

9 ζε ηεο Δπξσδψλεο ε νπνία, δπζηπρψο γηα φινπο καο, κε απφιπηε ππαηηηφηεηα ηεο Γεξκαλίαο, παξακέλεη αθφκε δηάπιαηα αλνηρηή. Δάλ ινηπφλ δελ ζπκβεί θάηη πνιχ πην «ηζρπξφ» απφ απηφ πνπ απαηηνχληαλ κέρξη ζήκεξα (γηα παξάδεηγκα, ε ελίζρπζε ηεο κε πνιχ κεγαιχηεξα θεθάιαηα, απφ ηα κέρξη πξφηηλνο απαξαίηεηα, θαζψο επίζεο κε «ζπιινγηθά επξσπατθά κέηξα» ζηήξημεο ηεο νηθνλνκηθήο ηεο αλάπηπμεο), ε Διιάδα ζα ράζεη ηε κάρε. Πηζαλφηαηα, ηφηε αθξηβψο ζα ράζεη θαη ε Δπξψπε ηελ πιένλ θξίζηκε παξηίδα ηεο κεηαπνιεκηθήο Ιζηνξίαο ηεο ηελ παξηίδα κε ηηο Η.Π.Α. ΕΠΙΛΟΓΟ Οινθιεξψλνληαο, ηπρφλ «εγθαηάιεηςε» ηεο Διιάδαο ζηα «πινθάκηα» ηνπ ΓΝΣ θαη ηεο Παγθφζκηαο Σξάπεδαο, παξά ηα αλακθηζβήηεηα ιάζε ηεο, ζα είλαη έγθιεκα εθ κέξνπο ηεο Δπξψπεο ελψ ζα απνηειέζεη ηελ αξρή ηνπ ηέινπο ηεο. Δπίζεο έγθιεκα ζα είλαη κία ελδερφκελε ζπκθσλία εθ κέξνπο ηεο Διιάδαο, ε νπνία ζα επηηξέπεη ηελ εηζβνιή ηνπ ΓΝΣ ζην εζσηεξηθφ ηεο. Δίλαη άιισζηε εκθαλέο ην φηη, εάλ παξαδψζεη θαλείο ηα θιεηδηά ηνπ ζπηηηνχ ηνπ, (πφζν κάιινλ ην ηακείν ηνπ θξάηνπο) ζηνλ νπνηνλδήπνηε «μέλν», πνιχ δχζθνια ζα εκπνδίζεη ην «κνηξαίν». Αλ θαη είκαζηε ινηπφλ ζίγνπξνη φηη, είλαη αδύλαηνλ λα ζπκθωλήζεη ε νπνηαδήπνηε Διιεληθή Κπβέξλεζε ζε κία ηέηνηα «παξάδνζε» ηεο ρώξαο, πφζν κάιινλ αθνχ ππάξρνπλ πνιχ θαιχηεξεο επηινγέο (έζησ θαη «ιχζεηο εζράηεο αλάγθεο», φπσο ε ζηάζε πιεξσκψλ), ζεσξνχκε φηη νθείινπλ φινη νη Πνιίηεο λα «επαγξππλνχλ», εάλ δελ επηζπκνχλ λα αθήζνπλ ζηηο επφκελεο γεληέο κία ρψξα βνκβαξδηζκέλε, πάκπησρε, γεκάηε εξείπηα, ρξενθνπεκέλεο επηρεηξήζεηο, θιεηζηά ζρνιεία, εγθαηαιεηκκέλα λνζνθνκεία θαη αλζξψπηλε δπζηπρία. i Ο κ. Β. Βιλιάρδοσ είναι οικονομολόγοσ, πτυχιοφχοσ τησ ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακζσ ςπουδζσ ςτο Πανεπιςτήμιο του Αμβοφργου