ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΖ ΓΔΩΣΔΥΝΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗBΑΛΛΟΝΣΟ. Πηςσιακή διαηπιβή

Transcript

1 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΖ ΓΔΩΣΔΥΝΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗBΑΛΛΟΝΣΟ Πηςσιακή διαηπιβή «ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΤΓΑΣΗΚΟΤ ΑΠΟΣΤΠΩΜΑΣΟ ΣΖ ΠΑΣΑΣΑ ΣΑ ΚΟΚΚΗΝΟΥΩΡΗΑ ΚΤΠΡΟΤ». Ζξαθιένπο Βαιεληίλα Λεκεζόο [2014]

2

3 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΚΤΠΡΟΤ ΥΟΛΖ : ΓΔΩΣΔΥΝΗΚΩΝ ΔΠΗΣΖΜΩΝ ΚΑΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ ΣΜΖΜΑ : ΔΠΗΣΖΜΖ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ Πηςσιακή διαηπιβή «ΤΠΟΛΟΓΗΜΟ ΤΓΑΣΗΚΟΤ ΑΠΟΣΤΠΩΜΑΣΟ ΣΖ ΠΑΣΑΣΑ ΣΑ ΚΟΚΚΗΝΟΥΩΡΗΑ ΚΤΠΡΟΤ». Ζξαθιένπο Βαιεληίλα Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο : Eπίθνπξνο θαζεγεηήο Θεόδσξνο Εαραξηάδεο Λεκεζόο 2014

4 Πνεςμαηικά δικαιώμαηα Copyright Ζξαθιένπο Βαιεληίλα,2014 Με επηθύιαμε παληόο δηθαηώκαηνο. All rights reserved. Ζ έγθξηζε ηεο πηπρηαθήο δηαηξηβήο από ην Σκήκα Δπηζηήκεο θαη Σερλνινγίαο ηνπ Σερλνινγηθνύ Παλεπηζηεκίνπ Κύπξνπ δελ ππνδειώλεη απαξαηηήησο θαη απνδνρή ησλ απόςεσλ ηνπ ζπγγξαθέα εθ κέξνπο ηνπ Σκήκαηνο. ii

5 ΔΤΥΑΡΙΣΙΔ Καηαξράο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θαζεγεηή κνπ θ.θεόδσξν Εαραξηάδε γηα ηελ ππόδεημε ηνπ ζέκαηνο θαη ην δηδαθηνξηθό ζπλεξγάηε ηνπ Υξίζην Ενπκίδε γηα ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ηνπ πνπ κνπ έρεη πξνζθέξεη θαηά ηελ εθπόλεζε ηεο πηπρηαθήο κνπ δηαηξηβήο. Θα ήζεια λα ηνπο επραξηζηήζσ γηα ηηο πνιύηηκεο ζπκβνπιέο θαη ην ρξόλν πνπ έρνπλ αθηεξώζεη γηα ηελ θαζνδήγεζε κνπ έηζη ώζηε λα πξαγκαηνπνηεζεί απηή ε εξγαζία. Δπίζεο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνπο γεσξγνύο γηα ην ρξόλν πνπ κνπ αθηέξσζαλ απιόρεξα θαη ηελ πνιύ θαιή ζπλεξγαζία γηα ηε ζπιινγή δεδνκέλσλ πνπ ρξεηάζηεθαλ γηα λα δηεθπεξαησζεί απηή ε κειέηε. εκαληηθή βνήζεηα ζηε ζπγγξαθή ηεο πηπρηαθήο κνπ παξείραλ νη θίιεο κνπ νη νπνίεο κε ζηήξηδαλ θαη κνπ ζπκπαξαζηέθνληαλ ζε όινπο ηνπο ηνκείο. Γελ ζα κπνξνύζα λα κελ επραξηζηήζσ ηελ νηθνγέλεηα κνπ, ηνπο γνλείο θαη ηηο δπν κνπ αδεξθέο γηα ηε ζπλερή ζηήξημε ηνπο ζε θάζε ζηάδην ηεο θνηηεηηθήο κνπ δσήο. Σέινο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηηο μαδέξθεο κνπ Γώξα θαη Άλλα γηα ηηο ζπκβνπιέο ηνπο, ηελ θαζνδήγεζε θαη ηε ζηήξημε πνπ κνπ παξείραλ. Με ηε βνήζεηα ηνπο θαη ηε ζπλερή ηνπο παξνπζία, δελ ζα είρα θαηαθέξεη λα πεηύρσ ηνπο ζηόρνπο κνπ. iii

6 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Από ηελ πξνζπάζεηα αλάδεημεο ηεο ρξεζηκόηεηαο ηνπ λεξνύ κέρξη θαη ηε πξόθιεζε, ησλ θξαηώλ γηα ηελ αεηθόξν ρξήζε ηνπ θαη ηε δηαηήξεζε ηεο πνηόηεηαο αιιά θαη βειηηζηνπνίεζε ησλ πδξνθνξέσλ, ε εξγαζία απηή αλαδεηθλύεη ηελ αλαληίξξεηε αλάγθε γηα ηε κειέηε θαη ην ζρεδηαζκό ζπζηεκάησλ ηα νπνία ζα ππνινγίδνπλ ρσξίο κεγάιεο απνθιίζεηο ηελ πνζόηεηα ηνπ λεξνύ πνπ ρξεηάδεηαη έλα πξντόλ γηα ηνλ θύθιν δσήο ηνπ. ε απηή ηελ πεξίπησζε ην ππό κειέηε πξντόλ είλαη ε παηάηα ζηε Κύπξν. Ζ Κύπξνο, έλα λεζί ηεο Μεζνγείνπ, κε μεξά θαινθαίξηα, ήπηνπο ρεηκώλεο αιιά θαη κε κεηαβαηηθέο πεξηόδνπο όπσο είλαη ε Άλνημε θαη ην Kαινθαίξη, ραξαθηεξίδεηαη όρη κόλν από ηνπο θησρνύο πδάηηλνπο πόξνπο αιιά θαη από ηα κεγάια πνζνζηά εμάηκηζεο πνπ νθείινληαη ζηε κεγάιε ειηνθάλεηα. Ωο εθ ηνύηνπ, ε πνιπηηκόηεηα ηνπ λεξνύ γίλεηαη ζην ρώξν απηό, αθόκε πην βαξύλνπζαο ζεκαζίαο θαη ζεζπίδεηαη κε πξόζθαηνπο λόκνπο ζηεξηδόκελνη ζηελ Δπξσπατθή νδεγία ΟΠΤ(2000/60/ΔΚ). Με ηνπο λόκνπο απηνύο γίλεηαη εθηθηή ε Αεηθόξνο, βηώζηκε αλάπηπμε κε ηελ απαξαίηεηε ηζνξξνπία ηεο νηθνλνκίαο, ηεο θνηλσλίαο αιιά θαη ηνπ πεξηβάιινληνο. ηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο παξνπζηάδεηαη κηα θαηλνηόκνο κέζνδνο απηή ηνπ πδαηηθνύ απνηππώκαηνο πνπ εηζήγαγε γηα πξώηε θνξά ν Hoekstra ην ηνλ ππνινγηζκό απηό κεηξηέηαη ν ζπλνιηθόο όγθνο, κόλν ηνπ γιπθνύ λεξνύ πνπ θαηαλαιώλεηαη από έλα άηνκν ή κηα θνηλόηεηα γηα ηελ παξαγσγή ελόο πξντόληνο. Σν πδαηηθό απνηύπσκα ηεο Κύπξνπ νξίδεηαη σο 2385m 3 /θάηνηθν/ρξόλν θαη ζεσξείηαη -αλαινγηθά κε άιιεο ρώξεοθάπνπ ζηηο κέζεο ηηκέο ηεο θαηαλάισζεο. Σν κπιέ, πξάζηλν θαη γθξη απνηύπσκα λεξνύ απνηεινύλ ηηο ζπληζηώζεο ηνπ πδαηηθνύ απνηππώκαηνο θαη αλαιύνληαη ζηνλ όγθν ηνπ λεξνύ πνπ θαηαλαιώλεηαη σο απνηέιεζκα παξαγσγήο ελόο αγαζνύ ή ππεξεζίαο, ζηα όκβξηα ύδαηα πνπ θαηαλαιώλνληαη θαηά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη ν δείθηεο ξύπαλζεο ηνπ γιπθνύ λεξνύ αληηζηνίρσο. Έρνληαο ηα πάξαπάλσ εξγαιεία ππόςε, επηρεηξείηαη ζηε παξνύζα εξγαζία λα αληρλεπηεί ην πδαηηθό απνηύπσκα ηεο παηάηαο ζηε Κύπξν. Tα ππνινγίζηκα έζνδα από iv

7 εμαγσγέο παηαηώλ θαηά ηελ πεξίνδν ήηαλ εθαηνκκύξηα επξώ κε αλεξρόκελεο ηάζεηο ηα επόκελα ρξόληα. Γηα ηνλ ππνινγηζκό ηνπ πδαηηθνύ απνηππώκαηνο ηεο παηάηαο, ρξεζηκνπνηείηαη ην ινγηζκηθό Cropwat ζε ζπλδπαζκό κε ζηνηρεία από ην Climwat. Σν ηειεπηαίν είλαη κηα βάζε δεδνκέλσλ γηα θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο πνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη ζε ζπλδπαζκό κε ην πξόγξακκα ππνινγηζηή CROPWAT. Σν Cropwat 8.0 είλαη έλα εξγαιείν πνπ ππνινγίδεη ηελ εμαηκηζνδηαπλνή ηεο θαιιηέξγεηαο αλαθνξάο κε ηε κέζνδν Penman - Monteith θαηά FAO. Ζ κεζνινγία πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηνλ ππνινγηζκό ήηαλ ε ιήςε πιεξνθνξηώλ από ηνπο παηαηνπαξαγσγνύο ηεο επαξρίαο Ακκνρώζηνπ γηα ηελ εκέξα θύηεπζεο, εκέξα ζπγθνκηδήο, γηα ην ζύζηεκα θαη ζπρλόηεηα άξδεπζεο θαη άιιεο πιεξνθνξίεο πνπ αλαθέξνληαη εθηελέζηεξα ζηα πάξαθάησ θεθάιαηα. Γηα ηνλ ππνινγηζκό ηεο εμαηκηζνδηαπλνήο θαη ηελ εηζαγσγή θιηκαηηθώλ δεδνκέλσλ ρξεζηκνπνηήζεθε ην πξόγξακκα CLIMWAT θαη ηα δεδνκέλα πάξζεθαλ από ην ζηαζκό Ακκνρώζηνπ ην δηάζηεκα θαη παξάιιεια από ην κεηεσξνινγηθό ζηαζκό Παξαιίκλη ην Γηα ηα ζηνηρεία ηεο βξνρόπησζεο ρξεζηκνπνηήζεθα θαη πάιη δεδνκέλα από ην κεηεσξνινγηθό ζηαζκό Ακκνρώζηνπ θαη Παξαιηκληνύ. Σειηθώο, ηα απνηειέζκαηα γηα ηνλ θάζε παηαηνπαξαγσγό είλαη μερσξηζηά θαη έρνπλ δηαθνξέο κεηαμύ ηνπο. Οη δηαθνξέο απηέο έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ απόδνζε ηεο θαιιηέξγεηαο, κε ην ζύλνιν ησλ εκεξώλ πνπ ρξεηάδεηαη ε θαιιηέξγεηα, δειαδή από ηε θύηεπζε κέρξη ηε ζπγθνκηδή. Δπίζεο από ηε ζπλνιηθή εμαηκηζνδηαπλνή ηεο θαιιηέξγεηαο θαη ηελ σθέιηκε βξνρόπησζε αιιά θαη ηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο πνπ κε ην πέξαζκα ησλ ρξόλσλ αιιάδνπλ. πκπεξαζκαηηθά όκσο, γηα ηνλ θάζε παξαγσγό θαη γηα ηηο δπν θαιιηεξγεηηθέο πεξηόδνπο, ζηελ εαξηλή θαιιηέξγεηα είλαη ινγηθό ην πξάζηλν πδαηηθό απνηύπσκα λα είλαη πεξηζζόηεξν από ην κπιε, αθνύ ε πεξίνδνο απηή έρεη πςειέο βξνρνπηώζεηο, ελώ ζηε Φζηλνπσξηλή θαιιηέξγεηα, ην κπιε πδαηηθό απνηύπσκα είλαη πεξηζζόηεξν από ην πξάζηλν πδαηηθό απνηύπσκα. Γεληθά παξαηεξνύληαη πςειόηεξεο ζεξκνθξαζίεο θαη ιηγόηεξε βξνρόπησζε κε ην πέξαζκα ησλ ρξόλσλ, σο απνηέιεζκα ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο. v

8 Παξά ην γεγνλόο όηη ππάξρεη κηα θξίζηκε αλάγθε γηα κηα πην βηώζηκε ρξήζε ησλ πδαηηθώλ πόξσλ ζηελ Κύπξν, νη παηαηνπαξαγσγνί θαη όρη κόλν θαίλεηαη όηη ζα πιεγνύλ ηόζν από ηελ αιιαγή ηνπ θιίκαηνο όζν θαη από ηηο αιιαγέο ηεο πνιηηηθήο. vi