ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΙΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ:»ΠΑΙΓΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ ΜΔΑ»

Transcript

1 ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΙΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜΑ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΘΔΜΑ:»ΠΑΙΓΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ ΜΔΑ» ΔΠΙΒΛΔΠΟΤΑ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ:ΣΡΙΑΝΣΑΦΤΛΛΙΑ ΝΑΣΙΟΠΟΤΛΟΤ ΦΟΙΣΗΣΡΙΑ:ΚΟΝΣΟΠΟΤΛΟΤ ΜΑΓΓΑΛΗΝΗ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΟΡΗΜΟ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ..σελ ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ.σελ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΩΝ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ ΓΗΑ ΠΑΗΓΗΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ.σελ ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ...σελ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ...σελ ΠΑΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ ΓΝΩΔΩΝ..σελ ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΚΟ ΠΑΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ...σελ.10 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 2 Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ ΣΖΝ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ...σελ ΓΛΩΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ...σελ ΝΟΖΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ.σελ ΚΟΗΝΩΝΗΚΟ- ΤΝΑΗΘΖΜΑΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ...σελ.12 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 3 ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟ- ΝΣΟ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ ΓΗΑ ΣΟ ΒΗΒΛΗΟ...σελ.13 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 4 ΔΗΚΟΝΟΓΡΑΦΖΜΔΝΑ ΒΗΒΛΗΑ ΓΗΑ ΠΑΗΓΗΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ...σελ ΓΗΑΦΖΜΖΖ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ ΑΠΟ ΣΖΝ ΣΖΛΔΟΡΑ- Ζ...σελ.15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 5 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:ΟΡΗΜΟ.σελ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:ΘΔΣΗΚΑ ΚΑΗ ΑΡΝΖΣΗΚΑ ΓΗΑ ΣΟ ΠΑΗΓΗ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ.σελ.17 1

3 5.2 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:Ζ ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΣΟΤ ΑΠΟ ΣΟ ΠΑΗΓΗ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ...σελ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:Ζ ΥΔΖ ΜΔ ΣΟ ΒΗΒΛΗΟ...σελ.22 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 6 ΚΟΠΟ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ,ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΑ ΔΡΩΣΖΜΑΣΑ...σελ ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ (ΓΔΗΓΜΑ, ΔΡΓΑΛΔΗΑ,ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ, ΟΡΓΑΝΩΖ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ).. σελ ΔΡΔΤΝΑ. σελ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ σελ ΤΕΖΣΖΖ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΩΝ.. σελ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ.σελ ΠΡΟΣΑΔΗ... σελ.38 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 7 7 ΔΠΗΛΟΓΟ...σελ.39 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 8 8 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ:ΔΛΛΖΝΟΓΛΩΖ σελ ΞΔΝΟΓΛΩΖ...σελ.42 2

4 ΚΔΦΑΛΑΗΟ ΟΡΗΜΟ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ Ο φξνο «παηδηθφ βηβιίν» ή «βηβιίν γηα παηδηά» αλαθέξεηαη ζηα βηβιία πνπ δηαβάδνπλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Xσξίδνληαη ζηηο θαηεγνξίεο «παηδηθφ βηβιίν γλψζεσλ» ή «βηβιίν γλψζεσλ γηα παηδηά» θαη «παηδηθή ινγνηερλία» ή «ινγνηερλία γηα παηδηά».(παπαδαηνο,2009) Πην παιηά, γηα ην ραξαθηεξηζκφ ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ, θαη ζπγθεθξηκέλα ησλ ινγνηερληθψλ, πνπ γξάθνληαλ γηα παηδηά ρξεζηκνπνηνχληαλ ν φξνο «βηβιίν γηα παηδηά». ήκεξα κε ηνλ φξν σο «παηδηθφ βηβιίν» ραξαθηεξίδεηαη θάζε βηβιίν πνπ είλαη ζρεδηαζκέλν ή γξακκέλν λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ παηδηά. Απηφο ν νξηζκφο θαιχπηεη κηα κεγάιε πνηθηιία βηβιίσλ, ηα νπνία απεπζχλνληαη ζηα παηδηά αιιά δηαθνξνπνηνχληαη σο πξνο ηε ρξήζε, ηε δνκή θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπο, π.ρ. ζρνιηθά βηβιία, εμσζρνιηθά παηδηθά βηβιία, ειεθηξνληθά βηβιία θηι.(ναηζηνπνχινπ,2012) ηηο κέξεο καο, παηδηθά βηβιία είλαη ηα βηβιία πνπ γξάθνληαη θαη δηαβάδνληαη απφ ηα παηδηά. Βηβιία πνπ δηαβάδνληαη απφ παηδηά ππάξρνπλ απφ ηφηε πνπ πξσηνεκθαλίζηεθε ην βηβιίν, γηαηί πάληα ππήξραλ παηδηά πνπ αγαπνχζαλ ην δηάβαζκα. Έλα παηδηθφ βηβιίν, αλ είλαη ελδηαθέξνλ, κπνξεί λα δηαβαζηεί επράξηζηα θαη απφ δηαθνξεηηθέο ειηθίεο.(παπαδάηνο,2009)σν παηδηθφ βηβιίν έρεη ζαλ ζηφρν λα ςπραγσγήζεη ηνλ κηθξφ αλαγλψζηε θαη λα ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηε δηακφξθσζε ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπ. (Ναηζηνπνχινπ,2012) Αξγφηεξα, εθεπξέζεθαλ ηα εηθνλνγξαθεκέλα βηβιία πην ζπγθεθξηκέλα εηθνλνβηβιία (picture books) πνπ ζρεδηάζηεθαλ θαη γξάθηεθαλ γηα παηδηά ειηθίαο 2 κέρξη 8 εηψλ θαη έρνπλ αλαξίζκεηεο εηθνλνγξαθήζεηο θαη ιίγν ή θαζφινπ θείκελν. (Κηηζαξάο,1993)ηα εηθνλνγξαθεκέλα βηβιία εληάζζνληαη ηα παηδηθά βηβιία, ζηα νπνία εηθνλνγξάθεζε θαη θείκελν βξίζθνληαη ζε ίζε ζρέζε δίπια-δίπια θαη ζπλδένληαη νξγαληθά. Κχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ εηθνλνγξαθεκέλνπ βηβιίνπ είλαη ν ζεκαληηθφο ξφινο ηεο εηθφλαο, ε νπνία είηε κφλε είηε ζε ζπλεξγαζία κε ην γξαπηφ ιφγν είλαη ν θνξέαο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ βηβιίνπ.(μπελέθνο,1990) ηηο κέξεο καο, φια ηα είδε παηδηθψλ βηβιίσλ αλζίδνπλ. Ζ νηθνλνκηθή άλεζε ζπλέβαιε ζηελ άλζηζε ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ. Ζ επαθή ηνπ παηδηνχ κε ην βηβιίν θαηά ηελ πξνζρνιηθή ειηθία ζπκβάιιεη ζεηηθά γισζζηθή, λνεηηθή θαη αθαδεκατθή εμέιημή ηνπ. (Ναηζηνπνχινπ,2012) 3

5 1.2 ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ Έλα παηδηθφ βηβιίν γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη λα δηαβαζηεί απφ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο, ζέηεη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο νη νπνίεο είλαη: 1. Ζ γιψζζα ελφο παηδηθνχ βηβιίνπ ζα πξέπεη λα αληαπνθξίλεηαη κε ην γισζζηθφ επίπεδν ηνπ παηδηνχ. Καιφ είλαη λα κελ μεπεξλά ηα φξηα ηνπ γισζζηθνχ ιεμηινγίνπ ηεο ειηθίαο ζηελ νπνία απεπζχλεηαη. Αξρηθά, ν ιφγνο ησλ παηδηψλ είλαη ηειεγξαθηθφο θαη πνιχ αξγφηεξα θαζψο κεγαιψλνπλ ρξεζηκνπνηνχλ νινθιεξσκέλεο πξνηάζεηο. Αλ θάπνην παηδηθφ βηβιίν έρεη πνιιέο γισζζηθέο δπζθνιίεο, ηα παηδηά θνπξάδνληαη θαη δελ δείρλνπλ ελδηαθέξνλ γηα ηελ αλάγλσζε ηνπ.(groemminger,1979 απφ Κνπλαιάθε,1979) 2. Σν πεξηερφκελν ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ ζα πξέπεη λα είλαη ζρεηηθφ κε ηα ελδηαθέξνληα θαη ηηο εκπεηξίεο ηνπ παηδηνχ. Σν παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο έρεη πεξηνξηζκέλεο εκπεηξίεο. Καζψο φκσο κεγαιψλεη, απμάλεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπ γηα δηάβαζκα. Πξάγκαηα ηα νπνία δελ ζηεξίδνληαη ζηηο εκπεηξίεο ηνπ παηδηνχ ην αθήλνπλ αδηάθνξν. ηηο θαληαζηηθέο ηζηνξίεο πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη εκπεηξίεο ηνπ παηδηνχ δηφηη εθεί ζηεξίδεηαη ε θαληαζηηθή θαηαζθεπή.(ναηζηνπνχινπ,2012) 3. Να κελ πξνθαιεί ζπγθινληζηηθέο ζπγθηλήζεηο. Σν παηδηθφ βηβιίν ζα πξέπεη λα θηλείηαη ζε έλαλ ήπην ηφλν. Οη ηζηνξίεο ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ ζα πξέπεη λα έρνπλ έλα αίζζεκα αηζηνδνμίαο θαη φρη ηζηνξίεο κε έληνλεο ζπγθηλήζεηο γηαηί πξνθαινχλ αίζζεκα αλαζθάιεηαο ζην παηδί. Οη άζρεκεο πιεπξέο ηεο δσήο, φηαλ δίλνληαη, πξέπεη λα δίλνληαη αιιά ζε έλαλ γαιήλην ηφλν γηαηί ην παηδί είλαη πλεπκαηηθά θαη ζπλαηζζεκαηηθά αλψξηκν θαη δελ κπνξεί λα εθηηκήζεη ζσζηά ηηο δηάθνξεο θαηαζηάζεηο.(παπαλσλάθεο&aλαγλσζηνπνχινπ,2010) 4. Σν παηδηθφ βηβιίν θαιφ είλαη λα είλαη απιφ θαη παξαζηαηηθφ. Ζ ζχληαμε ηνπ ιεμηινγίνπ θαη ηα λνήκαηα ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ ζα πξέπεη λα είλαη απιά. Δπίζεο, ην ιεμηιφγην ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ λα είλαη αλάινγν κε ην ιεμηιφγην ηνπ παηδηνχ. Ζ πεξηγξαθή θαηαζηάζεσλ θαη ζπλαηζζεκάησλ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη αξλεηηθά γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ παηδηνχ γηα ην βηβιίν. Σέινο νη αηζζεκαηηθέο θαη θνηλσληθέο ζρέζεηο πνπ έρεη ην βηβιίν θαιφ είλαη λα είλαη γλψξηκεο θαη νηθείεο γηα ην παηδί.(σζηιηκέλε,2007) 5. Με ην παηδηθφ βηβιίν ζα πξέπεη λα ηθαλνπνηείηαη ε αλάγθε ηνπ παηδηνχ γηα ραξά ε νπνία ζπκβάιεη ζεηηθά ζηε κεηέπεηηα δσή ησλ παηδηψλ σο ελήιηθνη. Πξνηηκάεη ηα ραξνχκελα ηξαγνχδηα, ηα ραξνχκελα παξακχζηα θαη φηη ηνπ δεκηνπξγεί ραξνχκελε δηάζεζε. Σα αθεγήκαηα πνπ απεπζχλνληαη ζε κηθξφηεξα παηδηά πξέπεη λα έρνπλ αίζην ηέινο, ψζηε ην παηδί κεηά ηελ αλάγλσζε λα ληψζεη ραξνχκελν θαη αηζηφδνμν. Σέινο, ηα παηδηθά βηβιία ζα πξέπεη λα απνθεχγνπλ ην δηδαθηηζκφ θαη ην ζπγθαηαβαηηθφ χθνο θαη λα έρνπλ ρηνχκνξ.(natsiopoulou,2001) 4

6 6. Να θαιιηεξγεί ζην παηδί επγεληθά ζπλαηζζήκαηα θαη λα ην σζεί γηα πξάμεηο αλψηεξεο. Καιφ είλαη λα κελ έρεη ζαλ ζηφρν ηε δηαζθέδαζε αιιά θαη λα ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηε δηακφξθσζε ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ παηδηνχ. Δπίζεο, αλαγθαίν είλαη λα βνεζά ην παηδί λα ζπλεηδεηνπνηήζεη ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη λα γίλεη επαίζζεην ζηνλ αλζξψπηλν πφλν. Κάπνηα παηδηθά βηβιία έρνπλ αξλεηηθφ δηδαθηηζκφ θαη απσζνχλ ηα παηδηά. Με απηφ ηνλ ηξφπν αηζζάλνληαη φηη ππνηηκάηαη ε λνεκνζχλε ηνπο θαη ζηεξνχληαη ηε ραξά ηεο ειεχζεξεο επηινγήο. Σέινο, αλ ηα παηδηθά βηβιία απνθεχγνπλ ηελ θαηήρεζε ηφηε ζα είλαη δηαξθέζηεξα θαη ζα έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηελ ειεχζεξε πξνζσπηθή δηαδηθαζία. (Ναηζηνπνχινπ,2012) 7. Σν πεξηερφκελν ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ λα ηθαλνπνηεί ηελ αλάγθε ηνπ παηδηνχ γηα θίλεζε. Ζ θίλεζε ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε θαη ελδπλάκσζε ηνπ ζψκαηφο ηνπο. Σα κηθξά παηδηά έρνπλ απμεκέλε θηλεηηθφηεηα. Όκσο κε ηελ αλάγλσζε ελφο παξακπζηνχ πεξηνξίδεηαη ε ζσκαηηθή θίλεζε ησλ παηδηψλ. Ζ θίλεζε αξέζεη ζηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο αιιά θαη ν ξπζκφο ηνλ νπνίν ηνλ ρξεζηκνπνηνχλ ζην θαζεκεξηλφ ηνπο παηρλίδη. Σέινο, ην παηδί εληππσζηάδεηαη κε ηε γξήγνξε δηαδνρή γεγνλφησλ θαη ζθελψλ. (Ναηζηνπνχινπ,2012) 8. Να αληαπνθξίλεηαη ζηε βαζκίδα ηεο ςπρηθήο θαη πλεπκαηηθήο αλάπηπμεο ηνπ παηδηνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα ην παηδηθφ βηβιίν λα αληαπνθξίλεηαη ζηελ ειηθία ηνπ παηδηνχ ζηελ νπνία απεπζχλεηαη π.ρ. γηα ηα παηδηά βξεθηθήο ειηθίαο θαηάιιεια είλαη ηα εηθνλνβηβιία.(γειψλεο,1991) Αλ φια ηα παηδηθά βηβιία γηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο πιεξνχλ φιεο απηέο ηηο πξνυπνζέζεηο ηφηε ζα δηαβάδνληαη κε ελδηαθέξνλ θαη πξνζνρή απφ ηα κηθξά παηδηά. Σέινο, νη ελήιηθνη ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ έρεη έλα παηδηθφ βηβιίν έηζη ψζηε λα γίλεηαη ζσζηή επηινγή ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ηα παηδηθά βηβιία ζα δηαβάδνληαη απφ ηα παηδηά κε επραξίζηεζε.(ναηζηνπνχινπ,2012) 5

7 1.3 ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΩΝ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ ΓΗΑ ΠΑΗΓΗΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ Σα παηδηθά βηβιία γηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο γηα λα είλαη θαηάιιεια λα δηαβαζηνχλ απφ ηα ίδηα ηα παηδηά, πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ηα εμήο ραξαθηεξηζηηθά: ε απηή ηελ ειηθία θπξηαξρεί ην ζπλαίζζεκα ηνπ εγψ. Θέινπλ λα έρνπλ άπνςε θαη ηα ίδηα. Ννκίδνπλ φηη κφλν απηά είλαη ζε κηα ηάμε θαη ηα ζέινπλ φια δηθά ηνπο θαη απηφ είλαη ιάζνο δηφηη ππάξρνπλ θαη άιια παηδάθηα. Δπηζπκνχλ λα θάλνπλ πξάγκαηα κφλα ηνπο π.ρ. λα δηαβάζνπλ ηα ίδηα έλα παηδηθφ βηβιίν. Ζ κίκεζε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν γηα ην παηδί. Καηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ κηκνχληαη έλαλ ήξσα απφ ην παξακχζη π.ρ. ζηελ Κνθθηλνζθνπθίηζα, ηα θνξίηζηα κηκνχληαη ηελ θνθθηλνζθνπθίηζα θαη ζέινπλ θαη ηα ίδηα λα γίλνπλ θνθθηλνζθνπθίηζεο. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο έρνπλ ηελ ηάζε λα πξνζειψλνληαη ζε έλα πξφζσπν ηνπ παξακπζηνχ π.ρ. ζηνλ πξσηαγσληζηή ή ζε άιινπο ήξσεο θαη ηαπηίδνληαη καδί ηνπο. Αληίζεηα αλάκεζα ζην εγψ θαη ηηο ζειήζεηο ησλ άιισλ. ηελ πξνζρνιηθή ειηθία ην παηδί ζέιεη λα γίλεηαη ην δηθφ ηνπ, εμαηξέησο ηη ζέινπλ νη ελήιηθνη θαη αλ δελ είλαη ζσζηφ ή είλαη αθαηφξζσην απηφ πνπ ζέιεη ην παηδί. ε απηή ηελ ειηθία ηα κηθξά παηδηά επηδεηάλε ηνλ ζαπκαζκφ θαη ηελ επηδνθηκαζία ησλ άιισλ. Όηαλ νη ελήιηθνη ηα επηβξαβεχνπλ π.ρ. ιέλε ζηα παηδηά κπξάβν πνπ ήηαλ ήζπρα θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ παξακπζηνχ, ραίξνληαη ηα ίδηα θαη έηζη ληψζνπλ φηη κεγάισζαλ. Έρνπλ αλάγθε ηελ επηδνθηκαζία θαη ηελ επηβξάβεπζε είηε απφ ηνλ γνλέα είηε απφ ηελ παηδαγσγφ γηα λα αηζζάλνληαη φηη ζπκκεηέρνπλ θαη ηα ίδηα. Οη εξσηήζεηο είλαη ζπρλέο ζηελ πξνζρνιηθή ειηθία. Κάλνπλ εξσηήζεηο ηνλ ελήιηθα π.ρ. ηνλ γνλέα ή ηελ παηδαγσγφ ζρεηηθά κε ην παξακχζη π.ρ. γηαηί έθιαηγε ην παηδάθη ζην παξακχζη ή γηαηί ηελ θνθθηλνζθνπθίηζα ηελ έιεγαλ έηζη. Οη εξσηήζεηο ησλ παηδηψλ είλαη απζφξκεηεο θαη κπνξεί λα είλαη πνιχ απιέο ή θαη πνιχ δχζθνιεο. Ρσηάλε γηα λα κάζνπλ γηαηί έρνπλ ηελ πεξηέξγεηα ζηελ ειηθία απηή, ε νπνία θπξηαξρεί θαη ζέινπλ λα ηα καζαίλνπλ φια απφ ηα πην απιά κέρξη ηα πην ζχλζεηα πξάγκαηα. Ο αλζξσπνκνξθηζκφο παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν γηα ηα κηθξά παηδηά. Γίλνπλ αλζξψπηλε κνξθή ζηα δψα π.ρ. αλ νη ήξσεο ησλ παξακπζηψλ είλαη ζθχινο, γάηα ή θάπνην άιιν δψν ηνπ δίλνπλ αλζξψπηλε κνξθή π.ρ. έθιαηγε ην ζθπιάθη, γεινχζε ε γάηα.(ναηζηνπνχινπ,2012) Δπίζεο, ε θαληαζία ησλ κηθξψλ παηδηψλ είλαη αλεπηπγκέλε ζε κεγάιν βαζκφ πνπ νχηε ν ελήιηθαο κπνξεί λα θαληαζηεί ηφζν. Καηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ ηα παηδηά θαληάδνληαη θαηαζηάζεηο ή 6

8 γεγνλφηα π.ρ. αλ ιέεη ην παξακχζη γηα πνπιηά θαληάδνληαη φηη θαη ηα ίδηα είλαη πνπιηά θαη πεηάλε. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο έρνπλ απμεκέλε θηλεηηθφηεηα. Γελ κπνξνχλ λα παξαθνινπζήζνπλ πνιιή ψξα ηελ αλάγλσζε ελφο παξακπζηνχ. Καιφ είλαη λα ζπκκεηέρνπλ θαη ηα ίδηα π.ρ. λα ηα θάλεη ε παηδαγσγφο εξσηήζεηο ζρεηηθέο κε ην παξακχζη γηα λα δηαηεξεζεί ην ελδηαθέξνλ ηνπο απφ ηελ αξρή κέρξη ην ηέινο ηνπ παξακπζηνχ. Άιιν έλα ραξαθηεξηζηηθφ απηήο ηεο ειηθίαο είλαη φηη ε πξνζνρή ησλ κηθξψλ παηδηψλ είλαη ζχληνκε θαη δηαθνπηφκελε. Γη απηφ ηα παξακχζηα πξέπεη λα είλαη ζχληνκα γηα λα κελ θνπξάδεηαη ην παηδί. Αξγφηεξα, φηαλ είλαη ζε κεγαιχηεξε ειηθία απμάλεηαη ε πξνζνρή ηνπ θαη κπνξεί λα αθνχζεη πεξηζζφηεξε ψξα ην παξακχζη. Σα παηδηθά βηβιία θαιφ είλαη λα δεκηνπξγνχλ επράξηζηα ζπλαηζζήκαηα ζην παηδί θαηά ηελ αλάγλσζε ή θαη ζην ηέινο ηνπ παξακπζηνχ π.ρ. ραξά γηαηί ην παηδί επεξεάδεηαη απφ ηνπο ήξσεο ησλ παξακπζηψλ. Γη απηφ ζα ήηαλ απαξαίηεην λα απνθεχγεηαη ε ζπλαηζζεκαηηθή θφξηηζε ησλ πεξηγξαθψλ. ηελ πξνζρνιηθή ειηθία, ηα παηδηά δελ έρνπλ αθφκε ηελ αληίιεςε ζε ρσξνρξνληθέο έλλνηεο. Γελ κπνξνχλ λα θαηαιάβνπλ πσο φινο ν ρψξνο ηεο ηάμεο δελ είλαη δηθφο ηνπο. Απηφ ζα ην θαηαιάβνπλ αλ θάζε παηδάθη έρεη ην δηθφ ηνπ καμηιάξη θαηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ. Δπίζεο νχηε ηελ έλλνηα ηνπ ρξφλνπ έρνπλ αλεπηπγκέλε. Έλα παηδάθη θαηαιαβαίλεη ηνλ ρξφλν κέζα απφ δξαζηεξηφηεηεο π.ρ. πξψηα ζα θάεη πξσηλφ, κεηά ην πξσηλφ είλαη ε ψξα γηα παξακχζη θαη κεηά ην παξακχζη ζα παίμεη ή κεηά ην κεζεκεξηαλφ ζα πάεη ζπίηη ηνπ. Σέινο, κε απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο θαη κε ηελ επαλάιεςε θαηαλνεί ηελ έλλνηα ηνπ ρψξνπ θαη ηνπ ρξφλνπ. ηελ πξνζρνιηθή ειηθία ηα παηδηά είλαη εγσθεληξηθά. Θέινπλ λα παίδνπλ κφλα ηνπο(εγσθεληξηθφ παηρλίδη) θαη ζέινπλ φια ηα παηρλίδηα δηθά ηνπο. Ννκίδνπλ φηη ε παηδαγσγφο ζα αζρνιείηαη κφλν κε έλα παηδάθη αιιά ζε κηα ηάμε φια ηα παηδάθηα είλαη ίζα. Σν παηδί λνκίδεη πσο φια πεξηζηξέθνληαη γχξν απφ απηφ θαη πσο φινη αζρνινχληαη κε απηφ αλ δελ έρεη άιιν αδειθάθη ζην ζπίηη, ελψ ζηνλ παηδηθφ ζηαζκφ δελ ηζρχεη απηφ. ηελ πξνζρνιηθή ειηθία θπξηαξρεί ε κπζνπιαζία. Σν παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο θαζψο αθνχεη ην παξακχζη πιάζεη κε ην λνπ ηνπ θαηαζηάζεηο π.ρ. θαηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ «ε Υηνλάηε θαη νη εθηά λάλνη» ζα ήζειε ην αγνξάθη λα είλαη ζην παξακχζη θαη λα είλαη ν πξίγθηπαο πνπ ζα παληξεπφηαλ ηελ ρηνλάηε ή ηα θνξηηζάθηα ζην παξακχζη «ε ηαρηνπνχηα» ζα ήζειαλ λα είλαη ζηαρηνπνχηεο θαη λα είραλ θαη απηέο γνβάθηα θαη σξαίν θφξεκα θαη λα παληξεπφηαλ ηνλ βαζηιηά.(ναηζηνπνχινπ,2012) 7

9 χκθσλα κε ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά, ζα ήηαλ θαιφ λα επηιέγνληαη κε ζσζηφ ηξφπν ηα παηδηθά βηβιία γηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Έηζη ην παηδί ζα αγαπήζεη ην παηδηθφ βηβιίν θαη ζα γίλεη θίινο καδί ηνπ. Σέινο, ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο είλαη θαιφ λα δηαβάδνπλ παηδηθά βηβιία απφ κηθξή ειηθία γηα λα γλσξίζνπλ ην παηδηθφ βηβιίν απφ λσξίο θαη λα ην αγαπήζνπλ.(ναηζηνπνχινπ,2012) 1.4 ΚΡΗΣΖΡΗΑ ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ Έλα παηδηθφ βηβιίν γηα λα ζεσξεζεί θαηάιιειν λα δηαβαζηεί απφ παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο πξέπεη λα πιεξνί νξηζκέλα θξηηήξηα ηα νπνία είλαη: Να έρεη ειθπζηηθή εκθάληζε. Σν παηδηθφ βηβιίν πξέπεη λα έρεη ραξνχκελα ρξψκαηα γηα λα θεληξίζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ παηδηνχ. Οη αζπξφκαπξεο εηθφλεο κεηψλνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπ. Σν παηδηθφ βηβιίν ζα πξέπεη λα απνθεχγεη ην δηδαθηηζκφ θαη λα ηθαλνπνηεί ηελ αλάγθε ηνπ παηδηνχ γηα ραξά θαη θέθη. Σν παηδηθφ βηβιίν ζα πξέπεη λα δεκηνπξγεί αίζζεκα αηζηνδνμίαο θαη ζηγνπξηάο θαη φρη έληνλεο ζπγθηλήζεηο δηφηη αλαζηαηψλνπλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Να είλαη ξεαιηζηηθφ. Με απηφ ηνλ ηξφπν βνεζά ην παηδί λα δηεπξχλεη ηηο εκπεηξίεο ηνπ. Θα πξέπεη λα ιέεη ηελ αιήζεηα κέρξη ηνλ βαζκφ πνπ κπνξεί λα ηελ θαηαλνήζεη ην παηδί, δηφηη είλαη πλεπκαηηθά θαη ζπλαηζζεκαηηθά αλψξηκν θαη δελ κπνξεί λα εθηηκήζεη ζσζηά ηηο δηάθνξεο θαηαζηάζεηο. Με ην παηδηθφ βηβιίν ηθαλνπνηείηαη ε αλάγθε ηνπ παηδηνχ γηα θίλεζε. Έλα παηδηθφ βηβιίν γηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο ζα ήηαλ αλαγθαίν λα αληαπνθξίλεηαη ζην γλσζηνινγηθφ θχθιν ηνπ παηδηνχ. Οη ηζηνξίεο πνπ δηαβάδεη ην κηθξφ παηδί, είλαη θαιφ λα είλαη νηθείεο γηα λα κπνξεί λα ηηο θαηαλνήζεη ην παηδί. Έηζη, ην παηδηθφ βηβιίν ζα θεξδίζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ παηδηνχ. Σν παηδηθφ βηβιίν λα αληαπνθξίλεηαη ζην γισζζηθφ επίπεδν ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο.(ναηζηνπνχινπ,2012) Με βάζε ηα παξαπάλσ θξηηήξηα γίλεηαη ε ζσζηή επηινγή παηδηθψλ βηβιίσλ γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Οη ελήιηθνη ζα πξέπεη λα επηιέγνπλ ηα παηδηθά βηβιία ιακβάλνληαο ππφςε ηα θξηηήξηα απηά έηζη ψζηε λα κελ δπζθνιεχεηαη ην παηδί ζηελ αλάγλσζε ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ αιιά λα ληψζεη επραξίζηεζε δηαβάδνληαο ην.(ναηζηνπνχινπ,2012) 8

10 1.5 ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ Σα παηδηθά βηβιία ρσξίδνληαη ζε δπν κεγάιεο θαηεγνξίεο: ζηα παηδηθά βηβιία γλψζεσλ θαη ζηα ινγνηερληθά παηδηθά βηβιία. Υσξίζηεθαλ αλάινγα κε ην ζθνπφ, ηε κνξθή θαη ην πεξηερφκελφ ηνπο. Όκσο, ε βαζηθφηεξε δηαθνξά βξίζθεηαη ζην ζθνπφ πνπ εμππεξεηεί ε θάζε θαηεγνξία.(ναηζηνπνχινπ,2012) ΠΑΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ ΓΝΩΔΩΝ Σν παηδηθφ βηβιίν γλψζεσλ έρεη ζαλ θχξην ζηφρν λα πιεξνθνξήζεη ή λα ελεκεξψζεη ηνλ αλαγλψζηε θαη λα βνεζήζεη ην παηδί λα αλαθαιχςεη ηνπο γεληθφηεξνπο λφκνπο πνπ θαζνξίδνπλ ην θπζηθφ θαη θνηλσληθφ θφζκν. Σα παηδηθά βηβιία γλψζεσλ έρνπλ θαη κνξθσηηθφ ραξαθηήξα. ηφρνο ηνπο είλαη ε άκεζε ή έκκεζε κεηάδνζε γλψζεσλ. Καιφ είλαη λα κελ παξέρνπλ ζηείξεο ηερληθέο αιιά λα ζπκβάινπλ ζηνλ εθδεκνθξαηηζκφ ηεο γλψζεο.(παπαδάηνο,2009)σα παηδηθά βηβιία γλψζεσλ ρσξίδνληαη ζε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο: Α) ηα «θαζαξά βηβιία» ή «κπζνπιαζηηθά». Αλαθέξνληαη ζε ζέκαηα φπσο ε νηθνινγία, ε κνπζηθή, ην δηάζηεκα, ηα καζεκαηηθά, ε γιψζζα, νη επηζθέςεηο ζε κνπζεία, ε ηζηνξία, εγθπθινπαίδεηεο, ιεμηθά, βηβιία κε ςεθηαθφ δίζθν θ.ά. Β) ηα «ινγνηερλίδνληα βηβιία» (κε κπζνπιαζηηθά). Σα ζέκαηα απηψλ ησλ βηβιίσλ είλαη ε θχζε, ε δηαηξνθή, ε εθκάζεζε ηεο γιψζζαο. Σα βηβιία απηά απεπζχλνληαη ζηνλ αλαγλψζηε, φπνπ ε αθήγεζε δελ έρεη νπζηαζηηθή ππφζεζε αιιά νχηε θαη κπζνπιαζηηθά ζηνηρεία. Γ) ηα «ινγνηερληθά βηβιία γλψζεσλ» (κπζνπιαζηηθά).σα βηβιία απηά αλαθέξνληαη ζε ζέκαηα φπσο: ε θχζε θαη ε νηθνινγία, ε δηαηξνθή, ν ειεθηξηζκφο, ε κπζνινγία, ε αξραηνινγία, νη βηνγξαθίεο θ.ά. Tα βηβιία απηά πεξηέρνπλ γλσζηηθά ζηνηρεία κέζα απφ ελδηαθέξνπζεο ππνζέζεηο. Γ) ηα «κεηθηά βηβιία». Απηή ε θαηεγνξία βηβιίσλ αλαθέξεηαη ζε ζέκαηα φπσο: ην πεξηβάιινλ, ε ηέρλε, ε δηαηξνθή, νξηζκέλνη νδεγνί πφιεσλ, ηαμηδησηηθνί νδεγνί, νη βηνγξαθίεο θ.ά. ε αξθεηά βηβιία απφ φιεο ηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο πεξηέρνληαη θαη δξαζηεξηφηεηεο.(παπαδάηνο,2009) Όζνλ αθνξά ηηο εηθνλνγξαθήζεηο θαη ην πεξηερφκελν ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ γλψζεσλ, παξνπζηάδνπλ κεγάιε βειηίσζε θαη απηφ ράξε ζηελ ηερλνινγία. Ζ χιε είλαη θξνληηζκέλε θαη ειεγκέλε. ηα πην πνιιά βηβιία ε γιψζζα είλαη απιή θαη θαηαλνεηή απφ ηα παηδηά.(παπαδάηνο,2009) 9

11 1.5.2 ΛΟΓΟΣΔΥΝΗΚΟ ΠΑΗΓΗΚΟ ΒΗΒΛΗΟ Λνγνηερληθφ παηδηθφ βηβιίν είλαη ην παηδηθφ βηβιίν ην νπνίν πεξηέρεη ηζηνξίεο. ηα ινγνηερληθά παηδηθά βηβιία αλήθνπλ ηα εηθνλνγξαθεκέλα παηδηθά βηβιία κε ηζηνξίεο, ηα παξακχζηα, ηα παηδηθά θαη εθεβηθά αθεγήκαηα, νη κχζνη θαη νη δηεγήζεηο. Σν ινγνηερληθφ παηδηθφ βηβιίν έρεη ζαλ θχξην ζηφρν λα ςπραγσγήζεη ηνλ αλαγλψζηε αιιά θαη λα ζπκβάιεη ζεηηθά ζηελ θνηλσληθή ηνπ αλάπηπμε θαη ζηε δηακφξθσζε ηεο πξνζσπηθφηεηάο ηνπ. Πνιιά ινγνηερληθά βηβιία αλαθέξνληαη ζηα δψα, ζηε θχζε θαη ηνλ θφζκν. Δπίζεο, έλα ινγνηερληθφ παηδηθφ βηβιίν αλαθέξεηαη θαη ζηηο αλζξψπηλεο ζρέζεηο.(παπαδάηνο,2009) Ζ ζεκαηνινγία ησλ ινγνηερληθψλ παηδηθψλ βηβιίσλ πεγάδεη απφ ηελ νηθνινγία θαη ζπγθεθξηκέλα αθνξά ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Αλαθέξεηαη επίζεο θαη ζηελ επηζηεκνληθή θαληαζία θαη θπξίσο ζηε δπλαηφηεηα πνπ πξνζθέξεη ε κεραλή ζηνλ άλζξσπν. Σέινο, αληιεί ην ζέκα ηνπ θνηλσληθνχ πξνβιεκαηηζκνχ φπσο: νηθνγέλεηα, δηαδχγην, αζηπθηιία, εηξήλε, κεηαλάζηεπζε, δηθηαηνξία. Τπάξρεη κηα ρξνληθή ζχλδεζε γεγνλφησλ, ζθελψλ θαη επεηζνδίσλ. Οη ραξαθηήξεο ησλ ινγνηερληθψλ παηδηθψλ βηβιίσλ αθνξνχλ θπξίσο ήξσεο, νη νπνίνη είλαη κφλν πξφζσπα, ζε αληίζεζε κε ηελ παηδηθή ινγνηερλία γηα κηθξφηεξα παηδηά φπνπ νη ήξσεο είλαη: λεξάηδεο, δξάθνη, ιχθνη θ.ά.(ναηζηνπνχινπ,2012) ηηο κέξεο καο, ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο πξνηηκνχλ θαη ηα δπν είδε βηβιίσλ. Καη νη δπν θαηεγνξίεο είλαη ην ίδην σθέιηκεο γηα ηα κηθξά παηδηά κε ηα πιενλεθηήκαηά ηεο ε θαζεκηά. Οη γλψζεηο πνπ απνθνκίδνπλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο θαη απφ ηα δπν είδε βηβιίσλ είλαη πνιιέο θαη ρξήζηκεο νη νπνίεο ζα ηνπο βνεζήζνπλ θαη ζηελ κεηέπεηηα δσή ηνπο σο ελήιηθνη. Σέινο, ην παηδί θαιφ είλαη λα επηιέμεη κφλν ηνπ πνην είδνο παηδηθνχ βηβιίνπ ην ελδηαθέξεη λα δηαβάζεη, έηζη ψζηε λα κάζεη λα έρεη ειεχζεξε βνχιεζε απφ ηελ πξνζρνιηθή ειηθία αιιά θαη ζαλ ελήιηθαο αξγφηεξα.(παπαδάηνο,2009) 10

12 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 2 Ζ ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΚΟΤ ΒΗΒΛΗΟΤ ΣΖΝ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ To παηδηθφ βηβιίν ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηελ αλάπηπμε θαη εμέιημε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Δίλαη θαη έλα κέζν ςπραγσγίαο γηα ηα κηθξά παηδηά. Κπξίσο φκσο ζπκβάιεη ζεηηθά ζηελ γισζζηθή, ζηελ λνεηηθή θαη ζηελ θνηλσληθνζπλαηζζεκαηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ.(ναηζηνπνχινπ,2012) 2.1 ΓΛΩΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ Ζ «γιψζζα» είλαη ην θχξην κέζν πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα κέιε κηαο θνηλφηεηαο, π.ρ. ησλ αλζξψπσλ γηα λα εθθξαζηνχλ θαη λα επηθνηλσλήζνπλ. ηελ αξρή ν ιφγνο ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο είλαη ηειεγξαθηθφο, θαη θαζψο κεγαιψλνπλ ρξεζηκνπνηνχλ νινθιεξσκέλεο πξνηάζεηο. Σν κηθξφ παηδί είλαη θαιφ λα ζπκκεηέρεη ζηελ αλάγλσζε κέζσ ησλ εξσηήζεσλ. Απηφ ζα έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα γίλεη κεγαιχηεξε ε ζπκβνιή ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ ζηελ γισζζηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ.(ναηζηνπνχινπ,2012) Σα εηθνλνβηβιία ζπκβάινπλ ζεηηθά ζηελ γισζζηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Καηά ηελ αλάγλσζή ηνπο, ηα κηθξά παηδηά ζρνιηάδνπλ θαη ξσηνχλ ηπρφλ απνξίεο ηνπο. Γξαζηεξηφηεηεο φπσο ε ζπδήηεζε ζρεηηθά κε ηνπο ήξσεο ηεο ηζηνξίαο, ηηο πξάμεηο ηνπο θαη ηα θίλεηξα ησλ πξάμεψλ ηνπο θαη ε δξακαηνπνίεζε ηεο ηζηνξίαο απφ κηα νκάδα παηδηψλ είλαη θαιφ λα γίλνληαη. εκαληηθφ ξφιν παίδεη θαη ε αλάγλσζε παηδηθψλ βηβιίσλ γλψζεσλ φπνπ βειηηψλεηαη ε γισζζηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ.(kαηή,1992) Ζ αλάγλσζε παηδηθψλ βηβιίσλ, απφ κηθξή ειηθία επεξεάδεη ηελ ζρνιηθή επίδνζε ησλ παηδηψλ δηφηη έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα έρνπλ πινχζην ιεμηιφγην, πινχην θαληαζίαο θαη βειηίσζε ηεο νξζνγξαθίαο ηνπο. Δπίζεο ε αλάγλσζε ελφο παηδηθνχ βηβιίνπ δεκηνπξγεί ραξά θαη επραξίζηεζε γηα ηα κηθξά παηδηά. Με απηφ ηνλ ηξφπν, ην κηθξφ παηδί ζα θαηαλνήζεη πσο ε αλάγλσζε είλαη αμηφινγε θαη επράξηζηε θαη αμίδεη λα δηαβάδεη παηδηθά βηβιία.(ναηζηνπνχινπ,2002) 11

13 2.2 ΝΟΖΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ Έλα παηδηθφ βηβιίν ζπκβάιεη ζεηηθά θαη ζηελ λνεηηθή αλάπηπμή ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Ζ λνεηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ ζπλδέεηαη άκεζα κε ηηο ζρέζεηο πνπ αλαπηχζζεη κε ην θπζηθφ θαη θνηλσληθφ πεξηβάιινλ. Με ην παηδηθφ βηβιίν, ην παηδί αζθεί ηηο λνεηηθέο ηνπ ηθαλφηεηεο θαη δεμηφηεηεο. Απηφ ζα ην πεηχρεη κε θάπνηεο δξαζηεξηφηεηεο, αξρηθά κε ηελ βνήζεηά ηνπ ελήιηθα θαη αξγφηεξα κφλν ηνπ ην παηδί. Γηα ην ζθνπφ απηφ ππάξρνπλ «εθπαηδεπηηθά βηβιία» κε πξνκαζεκαηηθέο, πξνγξαθηθέο θαη πξναλαγλσζηηθέο αζθήζεηο. Καηά ηελ επηινγή ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ λα ιακβάλνληαη ππφςε ηα ζηάδηα ηεο λνεηηθήο αλάπηπμεο ηνπ παηδηνχ.(κχθινο ηνπ Διιεληθνχ Παηδηθνχ Βηβιίνπ, απφ Κνπηζνπκπφο,1989) 2.3 ΚΟΗΝΩΝΗΚΟΤΝΑΗΘΖΜΑΣΗΚΖ ΑΝΑΠΣΤΞΖ Σν παηδηθφ βηβιίν δελ πεξηνξίδεηαη κφλν ζηελ γισζζηθή θαη λνεηηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. πκβάιεη θαη ζηελ θνηλσληθνζπλαηζζεκαηηθή αλάπηπμε ηνπ παηδηνχ. Με ηελ αλάγλσζε παηδηθψλ βηβιίσλ, ην παηδί θαηαλνεί ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπ θαη αλαπηχζζεη ζεηηθή απηνεθηίκεζε. Σαπηίδεηαη κε ηνπο ήξσεο ησλ ηζηνξηψλ, θαηαλνεί ηα ζπλαηζζήκαηα ησλ άιισλ, δηφηη κπνξεί ηα ζπλαηζζήκαηα ησλ εξψσλ λα είλαη φκνηα κε ηα δηθά ηνπ ή θαη δηαθνξεηηθά. Καηαιαβαίλεη θαη ηα αξλεηηθά θαη ηα ζεηηθά ζπλαηζζήκαηα. Δπίζεο ηαπηίδνληαη κε ηνπο ήξσεο θαληαζηηθψλ ηζηνξηψλ. Οη ηζηνξίεο ησλ παξακπζηψλ κπνξεί λα είλαη ξεαιηζηηθέο ή θαληαζηηθέο. Σν παηδί πξέπεη λα δηαβάδεη πνιιά βηβιία. Απηφ ζα έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα θεληξίδεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπ αιιά θαη λα δηακνξθψλεη ηε δηθή ηνπ άπνςε. Καιφ είλαη λα επηιέγεη ην παηδί κφλν ηνπ ην βηβιίν πνπ ην ελδηαθέξεη λα δηαβάζεη, πάληα κε ηελ δηαθξηηηθή παξέκβαζε ηνπ ελήιηθα γηα ηελ ζσζηή επηινγή ησλ παηδηθψλ βηβιίσλ.(ναηζηνπνχινπ,2012) 12

14 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 3 ΠΡΟΤΠΟΘΔΔΗ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΣΟΤ ΔΝΓΗΑΦΔΡΟ- ΝΣΟ ΣΟΤ ΠΑΗΓΗΟΤ ΓΗΑ ΣΟ ΒΗΒΛΗΟ Γηα λα αλαπηπρζεί ην ελδηαθέξνλ ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο γηα ην παηδηθφ βηβιίν, απαηηνχληαη νξηζκέλεο πξνυπνζέζεηο νη νπνίεο είλαη: A) Πξψηα-πξψηα, ην παηδί ζα πξέπεη λα έρεη δηακνξθψζεη κηα ζεηηθή άπνςε πξνο ην ιφγν. Με ηνλ πξνθνξηθφ ιφγν, ην παηδί εθδειψλεη ηελ αγάπε ηνπ. Οη γνλείο ηνπ ζα πξέπεη λα ηνπ απεπζχλνπλ ην ιφγν, έηζη ψζηε λα βειηησζεί ε γισζζηθή ηνπ αλάπηπμε αιιά θαη λα ληψζεη επραξίζηεζε. Οη αλζξψπηλεο θσλέο θαιφ είλαη λα είλαη απφ πξφζσπα αλαθνξάο θαη φρη απφ θαζεηφθσλν. Ζ πξψηε θσλή πνπ μερσξίδεη ην κηθξφ παηδί είλαη εθείλε ηεο κεηέξαο ηνπ.(groemminger,1979 απφ Κνπλαιάθε,1979) Β) Δπίζεο, ην παηδί πξέπεη λα θαηαλνήζεη πσο ε γιψζζα είλαη παηρλίδη θαη φρη θάηη πνπ είλαη ππνρξεσηηθφ λα ην κάζνπλ. ε απηφ ζα ην βνεζήζνπλ θαη νη γνλείο ηνπ, κε ηελ ρξήζε ηξαγνπδηψλ π.ρ. ηαρηαξηζκάησλ. Σα ηαρηαξίζκαηα αξέζνπλ ζηα κηθξά παηδηά ιφγσ ηεο νκνηνθαηαιεμίαο ηνπο. πκβάινπλ ζεηηθά ζηε γισζζηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο.(glazer,1991) Γ) Άιιε κηα πξνυπφζεζε είλαη ην παηδί λα βηψζεη ηε γιψζζα ζαλ δπλαηφηεηα ζπκκεηνρήο ζηα βηψκαηα άιισλ. Σν παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο θαηαλνεί πσο κε ηελ γιψζζα κπνξεί λα επηθνηλσλήζεη θαη λα θάλεη εξσηήζεηο παίξλνληαο ηηο αληίζηνηρεο απαληήζεηο απφ ηνλ ελήιηθα. Σν πξφζσπν πνπ αθεγείηαη ηηο ηζηνξίεο πξέπεη λα είλαη νηθείν θαη γλψξηκν, έηζη ψζηε ην παηδί λα ληψζεη εκπηζηνζχλε θαη αζθάιεηα. Σν παξακχζη ζα πξέπεη λα δηαβάδεηαη ζε έλα θιίκα ζηγνπξηάο είηε απφ ηελ κεηέξα είηε απφ ηελ βξεθνλεπηνθφκν ε νπνία ην αγαπά. Έηζη ζα ληψζεη απηνπεπνίζεζε θαη αζθάιεηα.(νatsiopoulou,2001) Σν παηδί γλσξίδεη ηνπο ηξφπνπο ιεηηνπξγίαο ηεο γιψζζαο(γιψζζαεθδήισζε αγάπεο, γιψζζα-παηρλίδη θαη γιψζζα- ζπκκεηνρή ζε βηψκαηα ηξίησλ).γελ πξέπεη φκσο λα πάξνπλ ηε κνξθή γισζζηθνχ καζήκαηνο. Γηα ηε δηακφξθσζε κηαο ζεηηθήο ζηάζεο πξνο ηε γιψζζα θαηάιιεια είλαη ηα εηθνλνβηβιία(picture books),γλσζηά θαη σο εηθνλνγξαθεκέλα παηδηθά βηβιία.(καηζίθε,1993) Όιεο απηέο νη πξνυπνζέζεηο είλαη ζεκαληηθέο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ παηδηνχ γηα ην παηδηθφ βηβιίν, δηφηη κε απηφ ηνλ ηξφπν ην παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο ζα αγαπήζεη ην βηβιίν θαη ζα ηνπ θεληξίζεη ην ελδηαθέξνλ λα ην δηαβάζεη θαη λα ην θάλεη δηθφ ηνπ. (Nαηζηνπνχινπ,2012) 13

15 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 4 ΔΗΚΟΝΟΓΡΑΦΖΜΔΝΑ ΒΗΒΛΗΑ ΓΗΑ ΠΑΗΓΗΑ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ Με ηνλ φξν «εηθνλνγξαθεκέλα βηβιία» ελλννχκε ηα βηβιία πνπ απεπζχλνληαη ζε παηδηά πξνζρνιηθήο θαη πξψηεο ζρνιηθήο ειηθίαο. (Σζηιηκέλε,2007)Σα εηθνλνγξαθεκέλα παηδηθά βηβιία κπνξεί λα είλαη ινγνηερληθά παηδηθά βηβιία, παηδηθά βηβιία γλψζεσλ, πνηήκαηα, κχζνη, κηθξέο ηζηνξίεο θαη αιθαβεηάξηα.(γηαλληθνπνχινπ,2008) Eηθνλνγξαθεκέλν παηδηθφ βηβιίν είλαη ην ζχλνιν ησλ εηθφλσλ θαη ησλ δηαθνζκεηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ έρνπλ ζθνπφ λα θάλνπλ ην παηδηθφ βηβιίν ειθπζηηθφ θαη πξνζηηφ γηα ηα κηθξά παηδηά.(μπελέθνο,1990)με ην εηθνλνγξαθεκέλν παηδηθφ βηβιίν αλαπηχζζεηαη ε γλσζηηθή θαη ε αηζζεηηθή αλάπηπμε ηνπ κηθξνχ παηδηνχ. Δπίζεο, ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηε θηιαλαγλσζία, ζηελ θαιιηέξγεηα ηεο θαληαζίαο, αληαπνθξίλεηαη ζηελ αηζζεηηθή θχζε ηνπ παηδηνχ, ζηελ παξαηεξεηηθφηεηα θαη θαιιηεξγεί ηελ θξηηηθή ηθαλφηεηα.(σζηιηκέλε,2007) Ζ εηθφλα θαη ην θείκελν ζπλδένληαη άκεζα κεηαμχ ηνπο, έηζη ψζηε λα είλαη πην θαηαλνεηή ε αλάγλσζε ηνπ παηδηθνχ βηβιίνπ απφ ηνπο κηθξνχο αλαγλψζηεο. Όια ηα παηδηθά βηβιία δελ είλαη ππνρξεσηηθφ λα έρνπλ εηθφλεο. Όκσο κε ηελ εμέιημε ηεο ηππνγξαθίαο, ζε φια ηα παηδηθά βηβιία ππάξρνπλ εηθφλεο. (Μπελέθνο,1990) ηα εηθνλνγξαθεκέλα παηδηθά βηβιία νη εηθφλεο ζπλδένληαη κε ηηο ιέμεηο θαηά ηελ αλάγλσζε ελφο παξακπζηνχ.(γηαλληθνπνχινπ,2008)δπίζεο, ν ξφινο ηνπ εηθνλνγξαθεκέλνπ παηδηθνχ βηβιίνπ (picture book)ζεσξείηαη ζεκαληηθφο. (Κηηζαξάο,1993) Ζ εηθφλα βνεζά ην κηθξφ παηδί λα απνθξππηνγξαθήζεη ην λφεκα ηνπ θεηκέλνπ δηφηη ρσξίο ηηο εηθφλεο δελ είλαη ηθαλφ αθφκε λα θαηαλνήζεη ην παξακχζη.(crago M.& H.,1983) ε έλα παηδηθφ βηβιίν ε εηθφλα είλαη απηή πνπ εληππσζηάδεη ην κηθξφ παηδί, ηνπ θεληξίδεη ην ελδηαθέξνλ θαη ζέιεη λα δηαβάζεη ην βηβιίν. Σν εηθνλνγξαθεκέλν βηβιίν κπνξεί λα είλαη εηθνλνβηβιίν(κφλν κε εηθφλεο)αιιά θαη εηθνλνγισζζηθφ(εηθφλεο θαη θείκελν).ζ εηθνλνγξαθία είλαη ζεκαληηθή γηα ηνλ άλζξσπν δηφηη ρξεζηκνπνηεί ζχκβνια ηα νπνία ηα δηαηάζεη ζε δηάθνξεο κνξθέο επηθνηλσλίαο, κάζεζεο θαη έθθξαζεο.(μπελέθνο,1990) Σέινο, ην εηθνλνγξαθεκέλν παηδηθφ βηβιίν γίλεηαη αληηθείκελν παξαηήξεζεο(κέζσ ησλ εηθφλσλ),παίδεηαη σο παηρλίδη, δεκηνπξγψληαο έηζη κηα επηθνηλσλία, παξφκνηα κε απηή ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ. (Γηαλληθνπνχινπ,2008) 14

16 4.1 ΓΗΑΦΖΜΖΖ ΠΑΗΓΗΚΩΝ ΒΗΒΛΗΩΝ ΑΠΟ ΣΖΝ ΣΖΛΔΟΡΑΖ ηελ επνρή καο, ε ηειεφξαζε είλαη ην πην γλσζηφ αιιά θαη ζπλεζηζκέλν κέζν ςπραγσγίαο φισλ ησλ αλζξψπσλ. Κπξίσο φκσο, ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο ελζνπζηάδνληαη γηαηί ηνπο ςπραγσγεί θαη βιέπνπλ παηδηθέο ζεηξέο. Καη νη ελήιηθνη φκσο ελεκεξψλνληαη απφ ηελ ηειεφξαζε π.ρ. κε ηηο εηδήζεηο. Ζ παξαθνινχζεζε ηεο ηειεφξαζεο κπνξεί λα γίλεη ζπγρξφλσο θαη κε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο π.ρ. ηελ ψξα ηνπ θαγεηνχ ή φηαλ θάλνπλ ηα καζήκαηά ηνπο ηα κηθξά παηδηά. Έηζη θαηαλέκνπλ ην ρξφλν ηνπο ζε πνιιέο ηαπηφρξνλεο δξαζηεξηφηεηεο.(greenfield,1988) Δπίζεο, ην πεξηερφκελν ηεο ηειεφξαζεο είλαη πινχζην ζε εηδήζεηο θαη δηαθεκίζεηο. Μπνξεί λα δηαθεκίδεη παηδηθά παηρλίδηα, ξνχρα ή παπνχηζηα. Κπξίσο φκσο κπνξεί λα δηαθεκίδεη παηδηθά βηβιία γηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Σα βηβιία πνπ δηαθεκίδνληαη κπνξεί λα είλαη παηδηθά βηβιία γλψζεσλ, ινγνηερληθά παηδηθά βηβιία, παξακχζηα, εηθνλνβηβιία κε ήρνπο(γηα πνιχ κηθξά παηδηά), εηθνλνγξαθεκέλα παηδηθά βηβιία. Σν παηδηθφ βηβιίν είλαη έλα κέζν ςπραγσγίαο γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο.(groemminger,1979 απφ Κνπλαιάθε,1979) Aλ ην παηδηθφ βηβιίν έρεη ραξνχκελα θαη έληνλα ρξψκαηα θεληξίδεη ην ελδηαθέξνλ ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Κακηά θνξά φκσο ε ηειεφξαζε παξαπνηεί ηηο δηαθεκίζεηο. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο επεξεάδνληαη απφ ηηο δηαθεκίζεηο δηφηη είλαη επθνιφπηζηα.(γηαλληθνπνχινπ,2008) Σέινο, ηα παηδηθά βηβιία είλαη θαιφ λα δηαθεκίδνληαη απφ ηελ ηειεφξαζε γηαηί έηζη ελζαξξχλνπλ ηα παηδηά λα πάξνπλ βηβιία γηα λα ηα αγαπήζνπλ αιιά θαη γηα λα ςπραγσγεζνχλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ζα κάζνπλ απφ κηθξή ειηθία λα δηαβάδνπλ παηδηθά βηβιία θαη έηζη ζα απμεζεί ε γισζζηθή ηνπο αλάπηπμε.(παπαδάηνο,2009) 15

17 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 5 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:ΟΡΗΜΟ O φξνο «ειεθηξνληθά κέζα» αλαθέξεηαη ζηα κέζα εθείλα κε ηα νπνία κπνξνχκε λα ελεκεξσζνχκε θαη λα επηθνηλσλήζνπκε π.ρ. ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο, ηειεφξαζε, ξαδηφθσλν, δηαδίθηπν, ειεθηξνληθά παηρλίδηα, βηληενπαηρλίδηα, έληππνο ιφγνο, ηειέθσλν. ηηο κέξεο καο, ηα ειεθηξνληθά κέζα έρνπλ θαηαθιίζεη ηε δσή φισλ καο θαη ρξεζηκνπνηνχληαη ηφζν απφ ηνπο κεγάινπο φζν θαη απφ ηα κηθξά παηδηά.(βξχδαο,1997) Tα ειεθηξνληθά κέζα θαη ζπγθεθξηκέλα ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα κηθξά παηδηά δηφηη έρνπλ εηθφλα θαη ήρν. Με ηελ ρξήζε ηνπο, απμάλεηαη ε φξαζε θαη ε αθνή ησλ κηθξψλ παηδηψλ. Μπνξεί φκσο λα έρνπλ θαη βιαβεξέο επηδξάζεηο γηα ηα κηθξά παηδηά.(greenfield,1988) Σα ειεθηξνληθά κέζα είλαη κέζα επηθνηλσλίαο θαη δηαζθέδαζεο. Καιφ είλαη ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο γηα ιίγν ρξνληθφ δηάζηεκα έηζη ψζηε λα κελ έρνπλ αξλεηηθέο επηπηψζεηο π.ρ. εζηζκφο. Δπίζεο, είλαη αλαγθαίν λα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα κηθξά παηδηά κε θάπνην φξην ρξφλνπ. Σέινο, κε ηελ ζσζηή ρξήζε ειεθηξνληθψλ κέζσλ ηα παηδηά εμειίζζνληαη πλεπκαηηθά θαη απηφ ζα ζπκβάιιεη ζεηηθά θαη ζηελ κεηέπεηηα δσή ηνπο σο ελήιηθνη. (Vryzas,K.& M. Tsitouridou,2002) 16

18 5.1 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:ΘΔΣΗΚΑ ΚΑΗ ΑΡΝΖΣΗΚΑ ΓΗΑ ΣΟ ΠΑΗΓΗ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ ηηο κέξεο καο, ηα «ειεθηξνληθά κέζα» ρξεζηκνπνηνχληαη απφ φινπο καο αιιά θπξίσο απφ ηα κηθξά παηδηά. Απφ ηε κηα, κπνξεί λα είλαη σθέιηκα γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο, απφ ηελ άιιε φκσο έρνπλ θαη αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηα κηθξά παηδηά. ΘΔΣΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ Με ηα ειεθηξνληθά κέζα βειηηψλνληαη νη γλσζηηθέο δεμηφηεηεο ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Σν παηδί ρξεζηκνπνηψληαο ηα ειεθηξνληθά κέζα βιέπεη, παξαηεξεί π.ρ. ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα ζηνλ ππνινγηζηή. Έηζη απμάλεηαη ε παξαηεξεηηθφηεηά ηνπ. Με ηνλ ππνινγηζηή, ην παηδί ην κφλν πνπ βιέπεη είλαη ε νζφλε, κε απνηέιεζκα λα απμάλεηαη ε ζπγθέληξσζε ηεο πξνζνρήο ηνπ. Σα παηδηά θαζψο κπαίλνπλ ζην δηαδίθηπν καζαίλνπλ πνιιά θαηλνχξηα πξάγκαηα γη απηά. Με απηφ ηνλ ηξφπν απμάλνληαη νη γλψζεηο ηνπο. Με ηελ ζπλερή ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ ηα παηδηά καζαίλνπλ λα ρεηξίδνληαη θαιχηεξα ηα κέζα απηά. Με απηφ ηνλ ηξφπν απμάλεηαη ε δεμηνηερλία ηνπο. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο βιέπνπλ ηελ νζφλε θαη θηλνχλ ην πνληίθη ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή κε απνηέιεζκα λα ζπληνλίδνληαη νπηηθνθηλεηηθά. Με ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ π.ρ. ηειεφξαζε, ππνινγηζηήο ηα κηθξά παηδηά ληψζνπλ επραξίζηεζε. Δίλαη κέζα ςπραγσγίαο γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Σν παηδί θαηά ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ κπνξεί λα ρξεηαζηεί βνήζεηα απφ ηελ παηδαγσγφ. Έηζη παηδί θαη παηδαγσγφο ζπλεξγάδνληαη θαη επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο. Με ηα ειεθηξνληθά κέζα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο θνηλσληθνπνηνχληαη π.ρ. κε ηα βηληενπαηρλίδηα φηαλ παίδνπλ καδί κε άιια ζπλνκήιηθα παηδηά. Με ηε ζπρλή ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ απμάλεηαη ε λνεηηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο π.ρ. κε ηελ παξαθνινχζεζε ελεκεξσηηθψλ εθπνκπψλ ζηελ ηειεφξαζε. Με ηα ειεθηξνληθά κέζα θαιιηεξγείηαη ε θαληαζία ησλ κηθξψλ παηδηψλ. Καη απηφ ζπκβαίλεη κε ηα βηληενπαηρλίδηα φηαλ παίδνπλ θαληάδνληαη φηη θαη ηα ίδηα είλαη κέζα ζην παηρλίδη. Όηαλ ηα παηδηά παίδνπλ ειεθηξνληθά παηρλίδηα θαη βηληενπαηρλίδηα ζην ζπίηη, κπνξεί λα παίδνπλ θαη νη γνλείο καδί ηνπο ή φηαλ ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν κπνξεί λα ηα βνεζνχλ θαη νη γνλείο ηνπο. Έηζη βειηηψλεηαη ε ζρέζε κεηαμχ παηδηψλ θαη γνλέσλ.(florini,2010) 17

19 Σα ειεθηξνληθά κέζα θαη πην ζπγθεθξηκέλα, ηα βηληενπαηρλίδηα θαη ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα είλαη δηαζθεδαζηηθά, θάλνπλ ην παηδί λα ραίξεηαη θαη ηνπ δεκηνπξγνχλ επραξίζηεζε. Έηζη αλαπηχζζεηαη ε δεκηνπξγηθφηεηα ησλ παηδηψλ. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο ρεηξίδνληαη κφλα ηνπο ηα ειεθηξνληθά κέζα ρσξίο ηε βνήζεηα ησλ ελειίθσλ. Απηφ ηνπο δεκηνπξγεί απηνπεπνίζεζε δηφηη κπνξνχλ κφλα ηνπο λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπλ θαη ηνπο δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ειέγρνπ. Σα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο ρξεζηκνπνηνχλ ηα ειεθηξνληθά κέζα απφ κηθξή ειηθία. Με απηφ ηνλ ηξφπν εμειίζζνληαη απφ λσξίο θαη ληψζνπλ άλεηα κε ηελ ηερλνινγία. Με ηα ειεθηξνληθά κέζα, βειηηψλεηαη ε γισζζηθή αλάπηπμε ησλ απηηζηηθψλ παηδηψλ. Σα ειεθηξνληθά κέζα θαη θπξίσο ην ξαδηφθσλν θαη ε ηειεφξαζε βνεζάλε θάπνην παηδί ην νπνίν είλαη ηπθιφ λα αθνχζεη κφλν. Έηζη ηα ειεθηξνληθά κέζα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη απφ παηδηά πνπ πάζρνπλ απφ ζπγθεθξηκέλεο αζζέλεηεο. Σα ειεθηξνληθά κέζα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο είλαη θάηη λέν γη απηά. Έηζη ην κηθξφ παηδί εηζάγεηαη απφ λσξίο ζηηο λέεο ηερλνινγίεο. Απηφ ζα ην βνεζήζεη θαη ζηελ κεηέπεηηα δσή ηνπ σο ελήιηθα. Σα βηληενπαηρλίδηα θαη ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα ηα νπνία παίδνπλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο κπνξεί λα ηα ρξεζηκνπνηνχλ γηα αξθεηφ θαηξφ ηα ίδηα παηρλίδηα αλ ηνπο αξέζνπλ. Έηζη αλαπηχζζνπλ ηελ ηθαλφηεηα απνκλεκφλεπζεο. Με ηα ειεθηξνληθά κέζα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο εμειίζζνληαη κε ηελ ηερλνινγία απφ κηθξή ειηθία. Μαζαίλνπλ λα ρεηξίδνληαη ηα ειεθηξνληθά κέζα απφ πνιχ λσξίο. Απηφ ηνπο νδεγεί ζηελ ηερλνινγία ηεο πιεξνθνξηθήο θαη είλαη ζεκαληηθφ γηαηί ζα ηνπο βνεζήζεη θαη ζηελ κεηέπεηηα δσή ηνπο.(florini,2010) 18

20 ΑΡΝΗΣΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ Με ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ ηα παηδηά δελ θνηλσληθνπνηνχληαη. Δίλαη αθνζησκέλα ζην ειεθηξνληθφ παηρλίδη πνπ παίδνπλ, κε ζθνπφ λα γίλνληαη αληηθνηλσληθά θαη λα απνζηξέθνληαη απφ ηνλ θφζκν. Αλ ην παηδί ρξεζηκνπνηεί πνιιή ψξα ηνλ ππνινγηζηή θαη δηάθνξα άιια ειεθηξνληθά κέζα ππάξρεη θίλδπλνο γηα εμάξηεζε, κε απνηέιεζκα λα κελ κπνξεί λα μεθνιιήζεη απφ ην παηρλίδη. Όηαλ ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο παίδνπλ ειεθηξνληθά παηρλίδηα κε βίαηεο ζθελέο, είλαη πνιχ πηζαλφλ λα ηνπο πξνθαιέζνπλ επηζεηηθή ζπκπεξηθνξά. Αλ νη ήξσεο ησλ βηληενπαηρληδηψλ έρνπλ επηζεηηθέο ζθέςεηο, ηα παηδηά ηαπηίδνληαη θαη έηζη δεκηνπξγνχληαη επηζεηηθέο ζθέςεηο θαη ζηα ίδηα. Με ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ ην κηθξφ παηδί ηαπηίδεηαη κε ην παηρλίδη θαη ηηο εηθφλεο ηνπ π.ρ. αλ νη εηθφλεο ησλ βηληενπαηρληδηψλ είλαη βίαηεο, δεκηνπξγνχληαη ζην παηδί ερζξηθέο πξνζέζεηο. Αλ ην παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο παίδεη βηληενπαηρλίδηα κε βίαηεο ζθελέο, είλαη πνιχ πηζαλφλ λα γίλεη βίαηνο θαη σο ελήιηθαο δηφηη απηφ ην αίζζεκα ηεο βίαο ζα ην έρεη απφ κηθξφ παηδί. Σα ειεθηξνληθά κέζα φπσο βηληενπαηρλίδηα νδεγνχλ ην παηδί ζε βίαηε ζπκπεξηθνξά. Απηή ε ζπκπεξηθνξά πξνέξρεηαη απφ ην βηληενπαηρλίδη αλ έρεη βίαηεο ζθελέο, κε απνηέιεζκα λα απεπαηζζεηνπνηνχληαη ζηε βίαηε ζπκπεξηθνξά. Σα ειεθηξνληθά κέζα ράλνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο θαη απμάλνπλ ηνλ θφβν π.ρ. φηαλ ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα έρνπλ ηξνκαθηηθέο ζθελέο ηα παηδηά αλεζπρνχλ θαη θνβνχληαη. Με ηα ειεθηξνληθά κέζα ηα παηδηά μερληνχληαη θαη απνξξνθψληαη εθεί, κε απνηέιεζκα λα παξακεινχλ ηα καζήκαηα ηνπο θαη ην δηάβαζκα. Με απηφ ηνλ ηξφπν κεηψλνληαη νη ζρνιηθέο ηνπο επηδφζεηο. Σα ειεθηξνληθά κέζα είλαη έλαο ηξφπνο αζρνιίαο πνπ νδεγεί ζε θαζηζηηθή δσή. Απηφ νδεγεί ζε θαθέο δηαηξνθηθέο ζπλήζεηεο θαη παρπζαξθία π.ρ. παηαηάθηα θαη αλαςπθηηθά θαζψο παίδεη ην παηδί ειεθηξνληθά παηρλίδηα ή είλαη ζην δηαδίθηπν έηζη ψζηε λα πεξλά ε ψξα ηνπ. Μεηψλεηαη ε θαιή θπζηθή θαηάζηαζε δηφηη κε ηα ειεθηξνληθά κέζα ην παηδί δελ θηλείηαη, δελ αζθεί ην ζψκα ηνπ θαη απηφ νδεγεί ζε θαξδηαθά λνζήκαηα. Σα ειεθηξνληθά κέζα φπσο ειεθηξνληθά παηρλίδηα θαη βηληενπαηρλίδηα ρξεζηκνπνηνχληαη πεξηζζφηεξν απφ ηα αγφξηα παξά απφ ηα θνξίηζηα κε απνηέιεζκα λα επεξεάδεηαη ε ζηάζε ησλ παηδηψλ απέλαληη ζηα ζηεξεφηππα ησλ δπν θχισλ.(florini,2010) 19

21 Ζ ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ φπσο: δηαδίθηπν, ππνινγηζηήο, ειεθηξνληθά παηρλίδηα πξαγκαηνπνηείηαη ζε αηνκηθφ επίπεδν κε απνηέιεζκα λα κελ ελζαξξχλεηαη ε ζπλεξγαζία θαη ε νκαδηθφηεηα. Αλ ην παηδί δελ ρξεζηκνπνηνχζε ηα ειεθηξνληθά κέζα, ζα έθαλε βφιηα κε ην πνδήιαην ή ζα έπαηδε κε άιια παηδηά θαη έηζη ζα γέκηδε ηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπ. Έηζη ηα ειεθηξνληθά κέζα έρνπλ ζαλ ζπλέπεηα λα ρξεζηκνπνηνχληαη εηο βάξνο άιισλ δεκηνπξγηθψλ εμσηεξηθψλ δξαζηεξηνηήησλ.(florini,2010) Σα ειεθηξνληθά κέζα κπνξεί λα έρνπλ βίαην πεξηερφκελν. Αληηθαζηζηνχλ ηα παξαδνζηαθά παηρλίδηα φπσο παηρλίδη ζηελ παηδηθή ραξά. Σέινο, ηα ειεθηξνληθά κέζα έρνπλ θαη ζεηηθέο θαη αξλεηηθέο ζπλέπεηεο γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Ωζηφζν κε ηε ζσζηή ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ, κπνξνχλ λα απνθεπρζνχλ ηα αξλεηηθά ζηνηρεία θαη λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηα παηδηά ζπκβάιινληαο κφλν ζεηηθά ζηελ αλάπηπμε ηνπο.(greenfield,1988) 20

22 5.2 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:Ζ ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΖ ΣΟΤ ΑΠΟ ΣΟ ΠΑΗΓΗ ΠΡΟΥΟΛΗΚΖ ΖΛΗΚΗΑ ηελ επνρή καο, ηα παηδηά αθηεξψλνπλ αξθεηφ απφ ην ρξφλν ηνπο ζηα ειεθηξνληθά κέζα π.ρ. ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο, ειεθηξνληθά παηρλίδηα, βηληενπαηρλίδηα, ηειεφξαζε, ξαδηφθσλν. Απνξξνθψληαη κε ηα ειεθηξνληθά κέζα θαη μερληνχληαη κε απηά πεξλψληαο φιν ην ρξφλν ηνπο εθεί ρσξίο λα έρνπλ ηελ αίζζεζε ηνπ ρξφλνπ. Καιφ είλαη λα ππάξρεη θάπνην φξην ρξφλνπ γηα ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ.(stutz,2010) Με ηε ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ παξακεινχληαη δηάθνξεο άιιεο δξαζηεξηφηεηεο φπσο: παηρλίδη κε άιια παηδάθηα, επηηξαπέδηα παηρλίδηα, νη νπνίεο είλαη ζεκαληηθέο γηα ηελ ςπραγσγία ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Πνιιά ειεθηξνληθά κέζα φπσο: βηληενπαηρλίδηα, ηειεφξαζε κπνξεί λα έρνπλ βίαην πεξηερφκελν γεγνλφο πνπ νδεγεί ηα παηδηά ζε βίαηε ζπκπεξηθνξά, γη απηφ θαιφ είλαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη κε θάπνην έιεγρν ησλ γνλέσλ.(greenfield,1988) ηηο κέξεο καο, ηα κηθξά παηδηά ρξεζηκνπνηνχλ ηα ειεθηξνληθά κέζα πην πνιχ γηα ςπραγσγία, παηρλίδη θαη ελεκέξσζε. Σέινο, έλα παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο είλαη πλεπκαηηθά αλψξηκν θαη δελ θαηαιαβαίλεη ηνλ θίλδπλν πνπ δηαηξέρεη απφ ηα ειεθηξνληθά κέζα π.ρ. εζηζκφο, βίαηε ζπκπεξηθνξά θαη γη απηφ ρξεηάδεηαη βνήζεηα θαη ππνζηήξημε. ε απηφ βέβαηα, ζα ζπκβάιινπλ θπξίσο νη γνλείο ησλ παηδηψλ νη νπνίνη ζα βνεζήζνπλ ηα παηδηά ηνπο λα αληηκεησπίζνπλ ζεηηθά ηα ειεθηξνληθά κέζα θαη πξψηα απ φια κε ηελ νξζή ρξήζε απηψλ.(stutz,2010) 21

23 5.3 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ:Ζ ΥΔΖ ΜΔ ΣΟ ΒΗΒΛΗΟ Ζ ζρέζε πνπ αλαπηχζζεηαη κεηαμχ ειεθηξνληθψλ κέζσλ-παηδηθφ βηβιίν είλαη ζρέζε αιιειεζχλδεζεο. Σα ειεθηξνληθά κέζα ρξεζηκνπνηνχληαη ηφζν απφ ηνπο κεγάινπο φζν θαη απφ ηα κηθξά παηδηά. Δπίζεο, κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη ζηα ζρνιεία φπσο ν ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο. Σα κηθξά παηδηά ελζνπζηάδνληαη κε ηα γξαθηθά, ηνπο ήρνπο, ηηο εηθφλεο θαη ηα ρξψκαηα ησλ ειεθηξνληθψλ κέζσλ. Έηζη θεληξίδεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπο θαη δείρλνπλ πξνηίκεζε ζε απηά. Πξνηηκνχλ ηα ειεθηξνληθά κέζα απ φηη ηελ αλάγλσζε ελφο βηβιίνπ. (Greenfield P.,1988) Ζ αλάγλσζε ησλ βηβιίσλ κπνξεί λα γίλεη ζε ζπλδπαζκφ κε ηα ειεθηξνληθά κέζα π.ρ. ειεθηξνληθφ βηβιίν. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζηνλ ππνινγηζηή ππάξρνπλ ηα ειεθηξνληθά βηβιία φπνπ ην παηδί κπνξεί λα δεη ηηο εηθφλεο θαη λα αθνχζεη ην βηβιίν απφ ηνλ ππνινγηζηή. ε απηφ, ζηελ αξρή ζα βνεζήζνπλ νη γνλείο, φπνπ ζα γπξλάλε νη ίδηνη ηηο ζειίδεο ελψ ζηε ζπλέρεηα φηαλ κεγαιψζεη ην παηδί ζα κπνξεί λα ην θάλεη θαη ην ίδην κφλν ηνπ. Θα εληππσζηαζηεί κε ηα γξαθηθά ησλ ειεθηξνληθψλ βηβιίσλ π.ρ. κε ηηο εηθφλεο θαη ηνπο ήρνπο ησλ ειεθηξνληθψλ βηβιίσλ. Μπνξεί ην ειεθηξνληθφ βηβιίν λα είλαη θάηη θαηλνχξην γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο πνπ ίζσο λα κελ ην έρνπλ μαλαδεί ζηε δσή ηνπο. Σν βηβιίν απφ ην εκπφξην ίζσο λα ην έρνπλ βαξεζεί ηα παηδηά κε απνηέιεζκα λα κεηψλεηαη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γη απηφ θαη λα δείρλνπλ πξνηίκεζε ζην ειεθηξνληθφ βηβιίν.(groemminger,1979) Απηφ ζα είλαη πην ελδηαθέξνλ γηα ην παηδί δηφηη ζα έρεη έλαλ δηαθνξεηηθφ ηξφπν δηαβάζκαηνο βηβιίνπ απφ απηφλ ηνπ ζηεξεφηππνπ. Έηζη, ζα ρξεζηκνπνηεί ηνλ ππνινγηζηή θαη ζα κνξθψλεηαη αληί λα μνδεχεη άζθνπα ηνλ ρξφλν ηνπ. Με ην ειεθηξνληθφ βηβιίν, εμειίζζεηαη ε νπηηθναθνπζηηθή αλάπηπμε ησλ παηδηψλ. Τπάξρνπλ πνιιέο πξνηεηλφκελεο ηζηνζειίδεο π.ρ. «κηθξφο αλαγλψζηεο» φπνπ ην παηδί κπνξεί κφλν ηνπ, ή κε ηελ βνήζεηα ησλ γνληψλ ηνπ φηαλ είλαη κηθξφ(παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο) λα κπεη θαη λα αθνχζεη έλα παξακχζη απφ ηνλ ππνινγηζηή.(stutz,2010) Σα ειεθηξνληθά κέζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ζε φια ηα ζρνιεία. Με απηφ ηνλ ηξφπν ζα επεθηαζεί ε κάζεζε ησλ κηθξψλ παηδηψλ. Σέινο, ηφζν ηα ειεθηξνληθά βηβιία, φζν θαη ηα απιά βηβιία είλαη ην ίδην ελδηαθέξνληα θαη ην θαζέλα κε ηα δηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά, αξθεί λα επηιέμεη ην ίδην ην παηδί πνην είδνο βηβιίνπ ζα ηνπ αξέζεη.(clements,2002) 22

24 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6 Β ΜΔΡΟ-ΈΡΔΤΝΑ Ο ηίηινο ηεο παξνχζαο εξεπλεηηθήο εξγαζίαο είλαη:»παηγηκο ΒΗΒΛΗΟ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΑ ΜΔΑ». Με ηελ αλάγλσζε κηθξψλ ηζηνξηψλ απφ ην βηβιίν θαη νη ίδηεο ηζηνξίεο απφ ηνλ ππνινγηζηή, ζα ερνγξαθεζνχλ νη αληηδξάζεηο ησλ παηδηψλ πξνζρνιηθήο ειηθίαο θαη έπεηηα ζα γίλεη ε ζχγθξηζε ησλ δπν αλαγλψζεσλ. Ζ έξεπλα αλήθεη ζηνλ ηνκέα ηεο παηδαγσγηθήο. 6 ΚΟΠΟ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ θνπφο ηεο παξνχζαο έξεπλαο είλαη ε αλάγλσζε πέληε κηθξψλ ηζηνξηψλ απφ ην βηβιίν θαη ηηο ίδηεο ηζηνξίεο απφ ηνλ ππνινγηζηή ζαλ ειεθηξνληθφ βηβιίν θαζψο θαη ε ερνγξάθεζε ησλ αληηδξάζεσλ θαη εξσηήζεσλ ησλ κηθξψλ παηδηψλ ζε CD αιιά θαη ε ζχγθξηζε ησλ δπν αλαγλψζεσλ. ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΑ ΔΡΩΣΖΜΑΣΑ Ζ έξεπλα ζρεδηάζηεθε γηα λα απαληήζεη ζηα παξαθάησ εξσηήκαηα: Αλ ε αλάγλσζε απφ ην βηβιίν άξεζε ζηα κηθξά παηδηά. Αλ ε αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή άξεζε ζηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Πνηα είδνπο αλάγλσζε ηνπο άξεζε πην πνιχ θαη γηαηί. Γηα λα γίλεη ε ζχγθξηζε ησλ δπν αλαγλψζεσλ. 23

25 6.1 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ ΓΔΗΓΜΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Ζ έξεπλα απηή πξαγκαηνπνηήζεθε ζηνλ δεκνηηθφ-βξεθηθφ παηδηθφ ζηαζκφ Αηγηλίνπ απφ 8 έσο 19 Ηνπιίνπ. Σν δείγκα ηεο έξεπλαο απνηέιεζαλ 14 παηδηά ειηθίαο 4-5 εηψλ. ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Σν εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ έξεπλα είλαη έλαο ειεθηξνληθφο ππνινγηζηήο. Δπίζεο γηα ηελ παξνχζα έξεπλα ρξεηάζηεθαλ πέληε κηθξέο ηζηνξίεο απφ ην βηβιίν θαη νη ίδηεο ηζηνξίεο απφ ηνλ ππνινγηζηή θαζψο θαη CD γηα ηηο ερνγξαθήζεηο. ΟΡΓΑΝΩΖ ΚΑΗ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΣΖ ΔΡΔΤΝΑ Ζ έξεπλα δηήξθεζε δπν εβδνκάδεο, απφ 8-19 Ηνπιίνπ. Δίρα πξνεηνηκαζηεί απφ πξηλ γηα ηηο αλαγλψζεηο ησλ κηθξψλ ηζηνξηψλ απφ ην βηβιίν. Σε κηα εκέξα γηλφηαλ ε αλάγλσζε απφ ην βηβιίν θαη ηελ επφκελε εκέξα ε αλάγλσζε ηεο ίδηαο ηζηνξίαο απφ ηνλ ππνινγηζηή ζαλ ειεθηξνληθφ βηβιίν. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ δπν αλαγλψζεσλ πξαγκαηνπνηνχληαλ ε ερνγξάθεζε ησλ αληηδξάζεσλ θαη εξσηήζεσλ ησλ κηθξψλ παηδηψλ. Σν ίδην έγηλε θαη κε ηηο ππφινηπεο αλαγλψζεηο. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ αλαγλψζεσλ γηλφηαλ εξσηήζεηο ή παξαηεξήζεηο απφ ηα κηθξά παηδηά. ην ηέινο ησλ κηθξψλ ηζηνξηψλ ξσηνχζα ηα κηθξά παηδηά ηη ηνπο άξεζε πην πνιχ απφ ην παξακχζη θαζψο θαη απφ πνχ ηνπο άξεζε πην πνιχ απφ ην βηβιίν ή απφ ηνλ ππνινγηζηή. Έπεηηα αθνινχζεζε ε ζχγθξηζε ησλ δπν αλαγλψζεσλ θαζψο θαη ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο. Δπίζεο, θαηαγξάθεθε ν ζπζρεηηζκφο θαη ε ζχγθξηζε κε άιιεο ζρεηηθέο έξεπλεο. Σέινο εμήρζεζαλ ζπκπεξάζκαηα θαη πξνηάζεηο θαη κε απηφ ηνλ ηξφπν νινθιεξψζεθε ε πηπρηαθή εξγαζία. 24

26 6.2 ΔΡΔΤΝΑ 1.) TΡΗΒΗΕΑ, Δ. (2000). Η Ποςπού και η καπλόηα. Αζήλα:. ΔΛΛΖΝΗΚΑ ΓΡΑΜΜΑΣΑ. Μηα θνξά θαη έλαλ θαηξφ ήηαλ κηα πνλεξή αιεπνχ ε Πνππνχ θαη κηα θφηα πνπ ηελ ιέγαλε Καξιφηα. Ζ πνλεξή αιεπνχ ε Πνππνχ ήζειε λα μεγειάζεη ηελ Καξιφηα γηα λα ηελ πάξεη ζηελ θσιηά ηεο λα ηελ θάεη. Σεο έιεγε φηη είλαη πνιχ φκνξθε θαη ηεο πήγαηλε δσξάθηα. Σειηθά ηελ έπεηζε θαη ηελ πήξε ζηελ θσιηά ηεο. Σεο είπε ςέκαηα φηη είρε κηα πηζίλα ελψ ήηαλ θαηζαξφια θαη κπήθε ε Καξιφηα κέζα. Όκσο γηα θαιή ηεο ηχρε ε Πνππνχ μέραζε λα βάιεη θξεκκχδηα θαη έηζη ε Καξιφηα κπφξεζε λα μεθχγεη. Καη ηειηθά ε Πνππνχ έκεηλε κφλε ηεο θαη φηαλ θαζαξίδεη θξεκκχδηα ζπκάηαη ηελ Καξιφηα θαη δαθξχδεη. Σν παξακχζη άξεζε ζηα παηδάθηα. Παξαθνινπζνχζαλ κε πξνζνρή ηελ αλάγλσζε. Γηάβαδα ην παξακχζη ζηα παηδάθηα θαη ζπγρξφλσο ηνπο έδεηρλα ηηο εηθφλεο. ηελ αξρή ηνπ παξακπζηνχ, έλα παηδάθη κε ξψηεζε αλ αλνίγεη ε πφξηα απφ ηνλ ηειεθσληθφ ζάιακν θαη ηνπ είπα πσο δελ αλνίγεη. Άιιν έλα παηδάθη δελ ήμεξε ην παγψλη θαη κε ξσηνχζε ηη πνπιί είλαη απηφ. Έλα άιιν παηδάθη δελ ήμεξε ηνλ θξάρηε θαη κε ξψηεζε ηη ήηαλ. Σα ξψηεζα αλ ήηαλ φλησο πηζίλα πνπ ιέεη ζην παξακχζη φηη ε αιεπνχ είρε κηα πηζίλα θαη κνπ είπαλ φρη είλαη θαηζαξφια πνπ καγεηξεχνπκε. Με ξψηεζαλ αλ ηειηθά ηελ Καξιφηα ηελ έθαγε ε αιεπνχ ε Πνππνχ θαη είπα ζηα παηδάθηα πσο δελ ηελ έθαγε θαη επεηδή είρε μεράζεη λα βάιεη θξεκκχδηα, άλνημε ην θαπάθη ηεο θαηζαξφιαο θαη έθπγε ε Καξιφηα θαη έηζη ε Πνππνχ έκεηλε κφλε ηεο. ην ηέινο, ξψηεζα ηα παηδάθηα ηη ηνπο άξεζε πην πνιχ θαη κνπ είπαλ πνπ έςεζε ε Πνππνχ ηελ Καξιφηα. Μεηά ηελ αλάγλσζε παξακπζηνχ αθνινχζεζε ε δξακαηνπνίεζε ηνπ παξακπζηνχ. Καηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ ηα παηδάθηα κε δηέθνςαλ πέληε θνξέο. 25

27 ΑΝΑΓΝΩΖ ΑΠΟ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΗΣΖ Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή άξεζε πην πνιχ ζηα παηδάθηα παξά απφ ην βηβιίν. Έλα παηδί εληππσζηάδεηαη πεξηζζφηεξν απφ ηνλ ππνινγηζηή δηφηη βιέπεη θαη αθνχεη, έηζη εμειίζζεηαη νπηηθναθνπζηηθά. Έλαο ππνινγηζηήο έρεη πην ελδηαθέξνλ απφ έλα παξακχζη δηφηη ην παηδί έξρεηαη ζε θαζεκεξηλή επαθή κε ην βηβιίν ελψ κε ηνλ ππνινγηζηή φρη. Γη απηφ ην παηδί αλαδεηά ην θάηη δηαθνξεηηθφ. Δλζνπζηάδεηαη κε ηα γξαθηθά θαη ηηο θηλήζεηο ηνπ ππνινγηζηή π.ρ. πσο αιιάδνπλ νη ζειίδεο ηνπ ειεθηξνληθνχ βηβιίνπ. Σνπο άξεζε ηφζν πνιχ πνπ ην άθνπζαλ δπν θνξέο. Σα πεξηζζφηεξα παηδάθηα ήζειαλ θαη ηξίηε θνξά λα ην αθνχζνπλ. Καζ φιε ηε δηάξθεηα πνπ άθνπγαλ ην παξακχζη ήηαλ φια ηα παηδάθηα πνιχ ήζπρα θαη άθνπγαλ κε πξνζνρή ην παξακχζη. Μεηά ηελ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή ξψηεζα ηα παηδάθηα απφ πνχ ηνπο άξεζε πην πνιχ ε ηζηνξία απφ ην βηβιίν ή απφ ηνλ ππνινγηζηή θαη κνπ είπαλ απφ ηνλ ππνινγηζηή γηαηί είλαη πην σξαίν. ΤΓΚΡΗΖ ΣΩΝ ΓΤΟ ΑΝΑΓΝΩΔΩΝ Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή ελζνπζίαζε πην πνιχ ηα παηδηά απ φηη ην βηβιίν θαη απηφ γηαηί έλα βηβιίν είλαη ζηηο κέξεο καο ε ζηεξεφηππε κνξθή αλάγλσζεο. Απφ ηνλ ππνινγηζηή ε αλάγλσζε είλαη θάηη θαηλνχξην πνπ ίζσο λα κελ έρνπλ μαλαδεί ηα παηδηά. Δλζνπζηάζηεθαλ κε ηηο εηθφλεο απφ ηνλ ππνινγηζηή θαη κε ηηο θηλήζεηο ηνπ ειεθηξνληθνχ βηβιίνπ θαη γη απηφ παξαθνινπζνχζαλ κε πνιχ ελδηαθέξνλ ηελ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή. Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή θέξλεη ην παηδί πξνζρνιηθήο ειηθίαο πνιχ λσξίο ζε επαθή κε ηελ ηερλνινγία θαη εηδηθφηεξα κε ηνλ ππνινγηζηή γη απηφ θαη είλαη πην ελδηαθέξνπζα γηα ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Σελ αλάγλσζε ελφο βηβιίνπ ηα παηδηά ίζσο λα ηελ βαξηνχληαη θάπνηεο θνξέο ελψ απφ ηνλ ππνινγηζηή θεληξίδεη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηαηί είλαη θάηη πξσηφηππν γη απηά. Σέινο, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο αλάγλσζεο απφ ηνλ ππνινγηζηή ήηαλ πην ήζπρα απ φηη ζηελ αλάγλσζε απφ ην βηβιίν. Καηά ηελ αλάγλσζε ηεο ηζηνξίαο απφ ηνλ ππνινγηζηή ηα παηδάθηα κε δηέθνςαλ ηέζζεξηο θνξέο. 26

28 2.) ΑΚΚΑ-ΝΗΚΟΛΑΚΟΠΟΤΛΟΤ, Ν. (2009). Η Γιόλα με ηο μπαλόνι. Αζήλα: Ληβάλε. Ζ Γηφια ήξζε μαθληθά ζηε δσή κνπ έλα θαινθαηξηάηηθν βξάδπ. ηελ αξρή κνπ θάλεθε ζαλ ην θνξηηζάθη ηεο δηπιαλήο απιήο, κφλν πνπ ηψξα μέξσ πσο ηίπνηα δελ κπνξεί λα ηεο κνηάδεη, γηαηί θη εθείλε δελ έκνηαδε κε θαλέλα. Μ έκαζε λα βιέπσ πέξα απ ηνλ εαπηφ κνπ θαη κέζα ζ απηφλ. Μπαίλακε ζην ίδην φλεηξν θαη ηαμηδεχακε ζηα «ρακέλα θαξάβηα», αθνινπζψληαο ην δξφκν πνπ πάλε ηα ζχλλεθα θαη ηα πνπιηά. Αθνχγακε ηη ιέλε ηα βφηζαια θαη ηα θνρχιηα ζηελ ακκνπδηά, μερσξίδακε ηηο αιήζεηεο απ ηα ςέκαηα. ηελ θάςα ηνπ θαινθαηξηνχ ζηνιίδακε ηα καιιηά καο κ αζηεξέληα αλζάθηα. Σν παξακχζη «ε Γηφια κε ην κπαιφλη» άξεζε ζηα παηδάθηα. Παξαθνινπζνχζαλ κε εζπρία ην παξακχζη. Σνπο δηάβαδα ην παξακχζη θαη ζπγρξφλσο ηνπο έδεηρλα θαη ηηο εηθφλεο. Δίπα ζηα παηδάθηα πσο ε Γηφια ήηαλ έλα κηθξφ θνξηηζάθη ζαλ θη εθείλα πνπ είρε έλα κπαιφλη. Σνπο είπα πσο ην κηθξφ θνξηηζάθη ε Γηφια άθεζε ην κπαιφλη λα θχγεη. Πάλσ ζε απηφ κε ξψηεζαλ γηαηί έθπγε θαη ηα είπα φηη ηεο έθπγε απφ ηα ρέξηα. Έλα παηδάθη είπε πσο πήγε λα πάξεη έλα άιιν. Σνπο έθαλε εληχπσζε πνπ έθιαηγε ην κσξφ θαη κε ξψηεζαλ γηαηί έθιαηγε θαη ηα είπα πσο ήζειε λα θάεη. Έπεηηα είπα ζηα παηδάθηα πσο ην ρξπζφ κπαιφλη μαλαγχξηζε ζηελ Γηφια. Σνπο ξψηεζα αλ γίλεηαη λα αλεβαίλεη θαη λα θαηεβαίλεη ν δξφκνο πνπ ιέεη ζην παξακχζη θαη κνπ είπαλ φρη. Δίδαλ ζην παξακχζη θάηη θίηξηλν θαη κνπ είπαλ πσο ήηαλ εθείλν ην κπαιφλη αιιά δελ ήηαλ θαη ηνπο είπα πσο ήηαλ έλαο ηνίρνο. Αθφκε ηνπο είπα αλ γίλεηαη λα ηξψλε, λα ηξαγνπδνχλ θαη λα παίδνπλ νη θνχθιεο θαη κνπ είπαλ φρη είλαη ςεχηηθεο. Μνπ είπαλ πσο δελ γίλεηαη λα θξαηάκε κσξά ζηελ αγθαιηά. ην παξακχζη ξσηνχζε πνπ ήηαλ ην ζπίηη ηεο Γηφιαο θαη έλα παηδάθη είπε ζην θεγγαξάθη κνπ ιακπξφ. Δπίζεο, ξψηεζα ζηα παηδάθηα αλ βιέπνπλ φλεηξα θαη κνπ είπαλ φηη βιέπνπλ. Έλα θνξηηζάθη κνπ είπε πσο είδε φηη είρε έλα αδεξθάθη. ην παξακχζη αλαθέξεη γηα ηα «ρακέλα θαξάβηα» θαη ξψηεζα ζηα παηδάθηα αλ έρνπλ δεη θαξάβη θαη κνπ είπαλ πσο έρνπλ δεη θαη είλαη ζηε ζάιαζζα ηα θαξάβηα. Έλα άιιν θνξηηζάθη κνπ είπε ην κπαιφλη ηεο Γηφιαο είλαη θίηξηλν. Σέινο, κε αθνξκή απηήο ηεο παξαηήξεζεο ξψηεζα ην θάζε παηδάθη ηη ρξψκα ζα ήζειε λα είλαη ην κπαιφλη ηεο Γηφιαο θαη κνπ είπε έλα παηδάθη πξάζηλν, άιιν θφθθηλν, άιιν ξνδ, άιιν θαθέ θαη άιιν θίηξηλν. Μεηά ηελ αλάγλσζε παξακπζηνχ αθνινχζεζε ζεαηξηθφ παηρλίδη ηνπ παξακπζηνχ. Ζ δηαθνπή απφ ηα παηδάθηα έγηλε έληεθα θνξέο θαηά ηελ αλάγλσζε ηνπ παξακπζηνχ. 27

29 ΑΝΑΓΝΩΖ ΑΠΟ ΣΟΝ ΤΠΟΛΟΓΗΣΖ Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή ελζνπζίαζε πεξηζζφηεξν ηα παηδάθηα απ φηη ε αλάγλσζε απφ ην βηβιίν. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο αλάγλσζεο ηα παηδάθηα ήηαλ ήζπρα θαη άθνπγαλ ην παξακχζη. Σνπο ξψηεζα αλ ζπκφηαλ ηελ Γηφια πνπ είρε έλα ρξπζφ κπαιφλη θαη κνπ είπαλ λαη πνπ ην άθεζε ιεχηεξν. Θπκήζεθαλ αθφκε πνπ ηνπο είρα ξσηήζεη γηα ηνλ δξφκν πνπ πεξπαηάεη θαη κνπ είπαλ δελ γίλεηαη λα πεξπαηάεη ν δξφκνο. Θπκήζεθαλ επίζεο πνπ νη θνχθιεο ηεο Γηφιαο ηξαγνπδνχζαλ θαη κηινχζαλ ζην παξακχζη θαη κνπ είπαλ πσο δελ γίλεηαη λα παίδνπλ θαη λα κηιάλε νη θνχθιεο. Μεηά ηελ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή ξψηεζα ηα παηδάθηα απφ πνχ ηνπο άξεζε πην πνιχ ε ηζηνξία απφ ηνλ ππνινγηζηή ή απφ ην βηβιίν θαη κνπ είπαλ απφ ηνλ ππνινγηζηή γηαηί είλαη πην σξαίν θαη ηνπο άξεζε. ΤΓΚΡΗΖ ΣΩΝ ΓΤΟ ΑΝΑΓΝΩΔΩΝ Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή θάλεη ηα παηδηά λα πξνζειψλνληαη ζην ειεθηξνληθφ βηβιίν πην πνιχ απ φηη ζην βηβιίν ηνπ εκπνξίνπ. Καη απηφ γηαηί βιέπνπλ ηηο ζειίδεο ηνπ λα γπξλάλε κε καγηθφ ηξφπν θαη ηνπο θάλεη λα ελζνπζηάδνληαη. Άιισζηε έρνπλ ζπλεζίζεη ηα βηβιία ηνπ εκπνξίνπ πην πνιχ, νπφηε αλαδεηνχλ θάηη θαηλνχξην θαη απηφ είλαη ην ειεθηξνληθφ βηβιίν. Αθνχλε θαη βιέπνπλ, έηζη απμάλεηαη ε νπηηθναθνπζηηθή ηνπο αληίιεςε. Ζ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή θεξδίδεη ηα παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο γηαηί ηα παηδηά ζέινπλ αθνπζηηθή θαη νπηηθή επαθή θαη φρη έλαλ ζπλεζηζκέλν ηξφπν δηαβάζκαηνο. Σέινο, ζηελ αλάγλσζε απφ ηνλ ππνινγηζηή ήηαλ πην ήζπρα απ φηη ζηελ αλάγλσζε απφ ην βηβιίν θαη ελζνπζηάζηεθαλ πην πνιχ. Σα παηδάθηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηζηνξίαο κε δηέθνςαλ ηξεηο θνξέο. 28