Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια Γεωµετρία Α τάξης Γενικού Λυκείου
|
|
- Θάλεια Στεφανόπουλος
- 9 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΩΝΙΕΣ ρισµός: Έστω χ και ψ δύο ηµιευθείες που δεν έχουν κοινό φορέα και έστω p το ηµιεπίπεδο που έχει ακµή τον φορέα της Oχ και περιέχει την ψ και q το ηµιεπίπεδο που έχει ακµή τον φορέα της ψ και περιέχει την χ. νοµάζουµε (κυρτή) γωνία το σύνολο των κοινών σηµείων των ηµιεπιπέδων p και q. Το σηµείο λέγεται κορυφή της γωνίας και οι ηµιευθείες χ, ψ λέγονται πλευρές της γωνίας. Τα σηµεία µιας γωνίας που δεν ανήκουν στις πλευρές της λέγονται εσωτερικά. εσωτερικό της γωνίας q p χ ψ Είδη γωνιών: Ευθεία γωνία λέγεται η γωνία της οποίας οι πλευρές χ και ψ είναι αντικείµενες ηµιευθείες(δηλ. η µια είναι προέκταση της άλλης) ευθεία γωνία ψ χ Πλήρης γωνία λέγεται η γωνία της οποίας τα σηµεία είναι όλα τα σηµεία του επιπέδου. πλήρης γωνία χ Μηδενική γωνία λέγεται η γωνία της οποίας τα σηµεία είναι τα σηµεία µιας ηµιευθείας και µόνο αυτά. µηδενική γωνία χ ρισµός: ιχοτόµος µια γωνίας χ ψ ονοµάζεται η ηµιευθεία δ που βρίσκεται στο εσωτερικό της γωνίας και η οποία είναι τέτοια ώστε χ δ = δψ. χ δ ΚΘΕ ΩΝΙ ΕΧΕΙ ΜΝΙΚΗ ΙΧΤΜ! ίσες γωνίες ψ ψ ρθή ονοµάζεται η γωνία η οποία είναι ίση µε το µισό µιας ευθείας γωνίας. ορθή γωνία (συµβολίζουµε: L χ ψ = 1 ) χ χ
2 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ξεία ονοµάζεται η γωνία που είναι µικρότερη από την ορθή γωνία. οξεία γωνία χ (συµβολίζουµε: L χ ψ < 1 ) ψ µβλεία ονοµάζεται η γωνία που είναι µεγαλύτερη από την ορθή γωνία. χ αµβλεία γωνία (συµβολίζουµε: L χ ψ > 1 ) ψ ύο τεµνόµενες ευθείες ε και ε ονοµάζονται κάθετες, όταν σχηµατίζουν ορθή γωνία. ν ε και ε ευθείες κάθετες, τότε γράφουµε (συµβολίζουµε) ε ε. ε ε ύο γωνίες ονοµάζονται κατακορυφήν, όταν έχουν κοινή κορυφή και οι πλευρές της µίας είναι προεκτάσεις των πλευρών της άλλης. Στο διπλανό σχήµα, αν χχ και ψψ δύο τεµνόµενες ευθείες, τότε οι γωνίες χ ψ, χ ψ είναι κατακορυφήν. Το ίδιο συµβαίνει και για τις γωνίες χψ, χ ψ. ψ χ κατακορυφήν γωνίες ψ χ ύο γωνίες λέγονται παραπληρωµατικές όταν έχουν άθροισµα µια ευθεία γωνία. (αν δύο γωνίες είναι παραπληρωµατικές τότε λέµε πως η µία είναι παραπλήρωµα της άλλης) ύο γωνίες λέγονται συµπληρωµατικές όταν έχουν άθροισµα ίσο µε µια ορθή γωνία. (αν δύο γωνίες είναι συµπληρωµατικές, τότε λέµε πως η µία είναι συµπλήρωµα της άλλης) οι γωνίες φ,ω είναι παραπληρωµατικές οι γωνίες είναι συµπληρωµατικές
3 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ύο γωνίες λέγονται εφεξής ή διαδοχικές, όταν 1. έχουν µια κοινή πλευρά, 2. έχουν κοινή κορυφή και 3. δεν έχουν κοινά εσωτερικά σηµεία. χ ψ χ χ O ψ ψ z z z t χ ψ, ψ z εφεξής γωνίες χ ψ, ψ z όχι εφεξής γωνίες ψ, z t χ όχι εφεξής γωνίες χ t, ψ z όχι εφεξής γωνίες ύο κατακορυφήν γωνίες είναι ίσες. ι διχοτόµοι δύο κατακορυφήν γωνιών είναι αντικείµενες ηµιευθείες. ι διχοτόµοι δύο εφεξής και παραπληρωµατικών γωνιών είναι κάθετες ηµιευθείες. Μεσοκάθετη ευθύγραµµου τµήµατος ονοµάζεται η ευθεία ε που είναι κάθετη στο και διέρχεται από το µέσο του Μ. ν η ευθεία ε είναι µεσοκάθετη του, τότε τα σηµεία, ονοµάζονται συµµετρικά ως προς την ε. ε Μ ΣΤΙΧΕΙ ΚΥΚΥ Κύκλος µε κέντρο το σηµείο και ακτίνα το ευθύγραµµο τµήµα που έχει µήκος ρ λέγεται το σύνολο των σηµείων του επιπέδου που απέχουν από το απόσταση ρ. κύκλος µε κέντρο και ακτίνα ρ συµβολίζεται µε (,ρ). Κάθε σηµείο Μ για το οποίο είναι (Μ)<ρ λέγεται εσωτερικό σηµείο του κύκλου (,ρ), ενώ κάθε σηµείο Ν για το οποίο είναι (Ν)>ρ λέγεται εξωτερικό σηµείο του κύκλου (,ρ). ρ Ν Μ :σηµείο του κύκλου
4 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Κυκλικός δίσκος ονοµάζεται το σχήµα που αποτελείται από τα σηµεία ενός κύκλου (,ρ) και από το σύνολο των εσωτερικών σηµείων του. ρ κυκλικός δίσκος Χορδή ενός κύκλου (,ρ) λέγεται κάθε ευθύγραµµο τµήµα που τα άκρα του είναι σηµεία του κύκλου. ιάµετρος ενός κύκλου (,ρ) λέγεται κάθε χορδή του κύκλου που διέρχεται από το κέντρο του.(ν διάµετρος τότε τα σηµεία και ονοµάζονται αντιδιαµετρικά). ρ ρ Η σχέση που συνδέει µια διάµετρο και την ακτίνα ενός κύκλου είναι: (διάµετρος)=2(ακτίνα). :χορδή,: διάµετρος. =2. ρ=ρ ύο κύκλοι (,ρ) και (,ρ ) λέγονται ίσοι όταν έχουν ίσες ακτίνες, δηλαδή (,ρ)=( ρ ) ρ=ρ. (ίσοι κύκλοι µε την έννοια ότι µε κατάλληλη µετατόπιση του ενός κύκλου µπορεί να ταυτιστεί µε τον άλλον). (,ρ) ( ρ ) οι ίσοι κύκλοι µε κατάλληλη µετατόπιση ταυτίζονται Τόξο ενός κύκλου ονοµάζεται το καθένα από τα δύο µέρη στα οποία χωρίζεται ο κύκλος από µια χορδή του. τόξα της χορδής Το τόξο µε άκρα τα σηµεία και συµβολίζεται µε. ια να µπορέσουµε κα περιγράψουµε ποιο από τα δύο τόξα εννοούµε µε την γραφή, συµβολίζουµε Κ το ένα από τα δύο τόξα και µε µε το άλλο τόξο, όπου Κ, σηµεία του κύκλου. ν η χορδή είναι διάµετρος τότε τα δύο τόξα στα οποία χωρίζεται ο κύκλος ονοµάζονται ηµικύκλια. Κ Τοποθετούµε σηµεία Κ, στον κύκλο προκειµένου να ξεχωρίζουµε τα δύο τόξα. αν διάµετρος τότε ηµικύκλια
5 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Επίκεντρη γωνία ονοµάζεται κάθε γωνία της οποίας η κορυφή είναι το κέντρο ενός κύκλου. χ αντίστοιχο τόξο επίκεντρης Έτσι η γωνία χ ψ του σχήµατος είναι επίκεντρη και λέµε ότι η επίκεντρη γωνία βαίνει στο τόξο ή ότι το τόξο είναι αντίστοιχο της επίκεντρης γωνίας χ ψ. ψ επίκεντρη γωνία (: το κέντρο του κύκλου) A Πρόταση: Σε ένα κύκλο ή σε ίσους κύκλους, ίσες επίκεντρες γωνίες βαίνουν σε ίσα τόξα και αντίστροφα. ηλαδή ισχύει η ισοδυναµία: = =. O B Πόρισµα 1: ύο κάθετοι διάµετροι και ενός κύκλου χωρίζουν τον κύκλο (,ρ) σε τέσσερα ίσα τόξα (που το καθένα ονοµάζεται τεταρτοκύκλιο). ρ τεταρτοκύκλιο Πόρισµα 2: Κάθε τόξο ενός κύκλου έχει µοναδικό µέσο. ηλαδή αν ένα τόξο κύκλου (,ρ) τότε υπάρχει µοναδικό σηµείο Μ του κύκλου τέτοιο, ώστε Μ =Μ. ρ Μ ΠΡΣΧΗ: (α) (β) (γ) Η σύγκριση και οι πράξεις τόξων ανάγονται στη σύγκριση και τις πράξεις των αντίστοιχων επίκεντρων γωνιών τους. Τα τόξα άνισων κύκλων δεν είναι συγκρίσιµα! Μέτρο µια γωνίας είναι το µέτρο του αντίστοιχου τόξου της όταν αυτή καταστεί επίκεντρη.
6 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΤΡΙΩΝ Έστω, και τρία διαφορετικά µη συνευθειακά σηµεία. Το σχήµα που αποτελείται από τα ευθύγραµµα τµήµατα, και λέγεται τρίγωνο (συµβολίζουµε ). Τα σηµεία,, λέγονται κορυφές του τριγώνου, τα τµήµατα, και λέγονται πλευρές το τριγώνου και οι γωνίες,, λέγονται γωνίες του τριγώνου. ι πλευρές, και συµβολίζονται µε α,β,γ αντίστοιχα και οι γωνίες,, συµβολίζονται µε,, αντίστοιχα. ι πλευρές και οι γωνίες ενός τριγώνου λέγονται κύρια στοιχεία του τριγώνου. γ α β Κάθε γωνία που είναι εφεξής και παραπληρωµατική µιας γωνίας του τριγώνου λέγεται εξωτερική γωνία του τριγώνου. τριγώνου ια παράδειγµα η γωνία και την συµβολίζουµε εξ. χ είναι εξωτερική γωνία του εξωτερική γωνιά της γωνίας χ ιάµεσος ενός τριγώνου λέγεται το τµήµα µε άκρα µια κορυφή του τριγώνου και το µέσο της απέναντι πλευράς του. ι διάµεσοι που αντιστοιχούν στις πλευρές α,β,γ συµβολίζονται µε µ α, µ β, µ γ αντίστοιχα. γ µ α β Εσωτερική διχοτόµος ή απλά διχοτόµος µιας γωνίας ενός τριγώνου λέγεται το ευθύγραµµο τµήµα της διχοτόµου της γωνίας από την κορυφή της µέχρι την απέναντι πλευρά ι διχοτόµοι που αντιστοιχούν στις πλευρές α,β,γ συµβολίζονται µε δ α, δ β, δ γ αντίστοιχα. δ β β Ύψος ενός τριγώνου λέγεται το κάθετο τµήµα από µια κορυφή του τριγώνου προς την ευθεία της απέναντι πλευράς του. Τα ύψη που αντιστοιχούν στις πλευρές α,β,γ συµβολίζονται µε υ α, υ β, υ γ αντίστοιχα γ υ γ
7 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Ισοσκελές ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει δύο πλευρές ίσες Ισόπλευρο ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει όλες τις πλευρές του ίσες. Σκαληνό ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει τις πλευρές του άνισες ανά δύο. διάκριση τριγώνων ως προς τις πλευρές του. ρθογώνιο ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει µία ορθή γωνία. µβλυγώνιο ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει µία αµβλεία γωνία. ξυγώνιο ονοµάζεται το τρίγωνο το οποίο έχει όλες του τις γωνίες οξείες. διάκριση τριγώνων ως προς τις γωνίες του. ΙΣΤΗΤ ΤΡΙΩΝΩΝ ΚΙ ΠΤΕΕΣΜΤ ύο τρίγωνα λέγονται ίσα όταν µε κατάλληλη µετατόπιση µπορούν να ταυτιστούν, δηλαδή όταν έχουν τις πλευρές τους ίσες µια προς µια και τις απέναντι των ίσων πλευρών γωνίες όσες. ι παρακάτω προτάσεις µας επιτρέπουν να διαπιστώσουµε την ισότητα δύο τριγώνων δίχως την µετατόπιση αυτών! (για παράδειγµα µε διαφανές χαρτί). ι προτάσεις αυτές λέγονται κριτήρια ισότητας τριγώνων: 1ο κριτήριο: ν δύο τρίγωνα έχουν δύο πλευρές ίσες µια προς µια και τις περιεχόµενες σε αυτές γωνίες ίσες, τότε είναι ίσα. ηλαδή αν =, = και = τότε =. 2ο κριτήριο: ν µια πλευρά ενός τριγώνου είναι ίση µε µια πλευρά ενός άλλου τριγώνου και οι προσκείµενες γωνίες των πλευρών αυτών είναι ίσες µια προς µια, τότε είναι ίσα. ηλαδή αν =, = και = τότε =. 3ο κριτήριο: ν οι πλευρές ενός τριγώνου είναι ίσες µια προς µια µε τις πλευρές ενός άλλου τριγώνου, τότε είναι ίσα. ηλαδή αν =, = και = τότε =.
8 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Στην ειδική περίπτωση που έχουµε ορθογώνια τρίγωνα, έχουµε τα εξής κριτήρια ισότητας ορθογωνίων τριγώνων: 1 ο κριτήριο: ν δύο ορθογώνια τρίγωνα έχουν τις κάθετες πλευρές τους µια προς µια ίσες τότε είναι ίσα. 2 ο κριτήριο: ν δύο ορθογώνια τρίγωνα έχουν µια κάθετη πλευρά ίση και την προσκείµενη σε αυτή οξεία γωνία ίση µια προς µια, τότε είναι ίσα. 3 ο κριτήριο: ν δύο ορθογώνια τρίγωνα έχουν την υποτείνουσα και µια οξεία γωνία αντίστοιχα ίσες µια προς µια, τότε είναι ίσα. 4 ο κριτήριο: ν δύο ορθογώνια τρίγωνα έχουν την υποτείνουσα και µια κάθετη πλευρά αντίστοιχα ίσες µια προς µια, τότε είναι ίσα. Συνέπειες 1. ι παρά τη βάση γωνίες ισοσκελούς τριγώνου είναι ίσες. 2. ι γωνίες ισόπλευρου τριγώνου είναι ίσες. 3. Η διχοτόµος που αντιστοιχεί στη βάση ισοσκελούς τριγώνου είναι ύψος και διάµεσος. 4. Η διάµεσος που αντιστοιχεί στη βάση ισοσκελούς τριγώνου είναι ύψος και διχοτόµος. 5. Το ύψος που αντιστοιχεί στη βάση ισοσκελούς τριγώνου είναι διάµεσος και διχοτόµος. 6. Η κάθετος από το κέντρο ενός κύκλου προς µια χορδή του διέρχεται από το µέσο της χορδής και από το µέσο του αντίστοιχου τόξου της. 7. Κάθε σηµείο της µεσοκαθέτου ευθύγραµµου τµήµατος ισαπέχει από τα άκρα του τµήµατος και αντίστροφα: κάθε σηµείο που ισαπέχει από τα άκρα ενός ευθύγραµµου τµήµατος ανήκει στη µεσοκάθετό του. 8. Σε ένα κύκλο (ή σε ίσους κύκλους) ισχύει: δύο χορδές είναι ίσες τα αντίστοιχα τόξα είναι ίσα οι αντίστοιχες επίκεντρες γωνίες είναι ίσες τα αντίστοιχα αποστήµατά τους είναι ίσα. 9. Κάθε σηµείο της διχοτόµου µια γωνίας ισαπέχει από τις πλευρές της και αντίστροφα: κάθε σηµείο στο εσωτερικό µιας γωνίας που ισαπέχει από τις πλευρές της ανήκει στη διχοτόµο της γωνίας.
9 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΣΥΜΜΕΤΡΙ κεντρική συµµετρία ρισµός 1: ύο σηµεία και ονοµάζονται συµµετρικά ως προς κέντρο συµµετρίας το σηµείο, όταν το είναι µέσο του ευθύγραµµου τµήµατος. ρισµός 2: Ένα γεωµετρικό σχήµα του επιπέδου ονοµάζεται συµµετρικό ως προς ένα σηµείο, όταν για κάθε σηµείο του σχήµατος, το συµµετρικό του ως προς το είναι σηµείο του σχήµατος (τότε το ονοµάζεται κέντρο συµµετρίας του σχήµατος). Παραδείγµατα: 1. Το ευθύγραµµο τµήµα έχει κέντρο συµµετρίας το µέσο του. 2. κύκλος (,ρ) έχει κέντρο συµµετρίας το κέντρο του 3. Το τρίγωνο δεν έχει κέντρο συµµετρίας. αξονική συµµετρία ρισµός 3: ύο σηµεία και ονοµάζονται συµµετρικά ως προς άξονα συµµετρίας την ευθεία ε, όταν η ευθεία ε είναι µεσοκάθετη του ευθύγραµµου τµήµατος. ε ρισµός 4: Ένα γεωµετρικό σχήµα του επιπέδου ονοµάζεται συµµετρικό ως προς µια ευθεία ε, όταν για κάθε σηµείο του σχήµατος, το συµµετρικό του ως προς την ευθεία ε είναι σηµείο του σχήµατος (τότε η ευθεία ε ονοµάζεται άξονας συµµετρίας του σχήµατος). Παραδείγµατα: 1. Η γωνία έχει άξονα συµµετρίας τον φορέα της διχοτόµου της. 2. ένα ευθύγραµµο τµήµα έχει ως άξονες συµµετρίας την µεσοκάθετή του και το φορέα του. 3. Ένα ισοσκελές τρίγωνο έχει άξονα συµµετρίας τον φορέα του ύψους που αντιστοιχεί στη βάση του. 4. Ένα ισόπλευρο τρίγωνο έχει άξονες συµµετρίας τους φορείς των υψών του. 5. Ένας κύκλος έχει άξονα συµµετρίας τον φορές οποιασδήποτε διαµέτρου του.
10 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΝΙΣΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Πρόταση: Κάθε εξωτερική γωνία τριγώνου είναι µεγαλύτερη καθεµιάς από τις απέναντι εσωτερικές του γωνίες. ηλαδή ισχύει: χ > και χ >. εξ Πόρισµα: Κάθε τρίγωνο έχει το πολύ µια ορθή ή µια αµβλεία γωνία. [πράγµατι: έστω ότι ένα τρίγωνο έχει δύο ορθές γωνίες,. Τότε από την προηγούµενη πρόταση θα έχουµε ότι: εξ > δηλαδή εξ > 90 ο. υτό όµως είναι άτοπο διότι ο + εξ = 180 άρα εξ = 90 ο. Έστω τώρα ότι ένα τρίγωνο αµβλεία έπεται ότι η γωνία εξ έχει δύο αµβλείες γωνίες,. φού η γωνία είναι εξ είναι οξεία γωνία. πό την προηγούµενη πρόταση ισχύει ότι: >. Φτάσαµε λοιπόν σε σχέση της µορφής: (οξεία γωνία > αµβλεία γωνία), άτοπο!] χ Πρόταση: Το άθροισµα δύο γωνιών ενός τριγώνου είναι µικρότερο από 180 ο. [πράγµατι: ισχύει ότι εξ > καθώς και η σχέση +εξ = 180 ο,άρα ο +< 180 ] Πρόταση: Σε ένα τρίγωνο απέναντι από την µεγαλύτερη γωνία βρίσκεται η µεγαλύτερη πλευρά και αντίστροφα. ηλαδή σε τρίγωνο ισχύει: β>γ >. γ β Συνέπειες ν ένα τρίγωνο έχει δύο γωνίες ίσες, τότε οι πλευρές που βρίσκονται απέναντι από αυτές τις γωνίες είναι ίσες. Η µεγαλύτερη πλευρά ορθογωνίου (αντίστοιχα αµβλυγώνιου) τριγώνου είναι αυτή που βρίσκεται απέναντι από την ορθή (αντίστοιχα. αµβλεία) γωνία.
11 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Μια από τις σπουδαιότερες ανισοτικές σχέσεις σε ένα τρίγωνο είναι η λεγόµενη τριγωνική ανισότητα: «Κάθε πλευρά ενός τριγώνου είναι µικρότερη από το άθροισµα των δύο άλλων πλευρών και µεγαλύτερη από τη διαφορά τους». ηλαδή σε κάθε τρίγωνο µε πλευρές α,β,γ ισχύει: β-γ <α<β+γ Παρατήρηση! Τρεις θετικοί αριθµοί α,β,γ αποτελούν πλευρές τριγώνου β-γ <α<β+γ α<β+γ και β<α+γ και γ<α+β Πόρισµα: Κάθε χορδή κύκλου είναι µικρότερη ή ίση της διαµέτρου. [πράγµατι: αν χορδή κύκλου (,ρ) τότε από την τριγωνική ανισότητα στο τρίγωνο O παίρνουµε: <ρ+ρ=2ρ=διάµετρος. Η ισότητα ισχύει όταν είναι διάµετρος]. ρ ρ Πρόταση: ν ευθεία ε και σηµείο εκτός αυτής, τότε το κάθετο τµήµα από το προς την ε είναι µικρότερο από κάθε άλλο πλάγιο τµήµα προς την ε που περνά από το σηµείο. (δηλαδή η απόσταση του από την ε είναι µικρότερη από την απόσταση του από τυχόν σηµείο της ευθείας). Έτσι στο διπλανό σχήµα τα έχουµε: AM<Ν, Μ<, Μ<Κ Ν Μ ε Κ Πρόταση: Τα ίχνη δύο άνισων πλάγιων ευθύγραµµων τµηµάτων απέχουν οµοίως άνισα από το ίχνος της κάθετης και αντίστροφα. Έτσι στο διπλανό σχήµα τα έχουµε: > >.
12 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΕΙΣ ΚΙ ΚΥΚΥ Πρόταση 1: ν α η απόσταση του κέντρου ενός κύκλου (,ρ) από µία ευθεία χ χ, τότε: o Η ευθεία και ο κύκλος δεν έχουν κοινά σηµεία α>ρ o Η ευθεία και ο κύκλος έχουν ακριβώς δυο κοινά σηµεία α<ρ o Η ευθεία και ο κύκλος έχουν ένα µόνο κοινό σηµείο α=ρ. {σε αυτήν την περίπτωση η ευθεία χ χ λέγεται εφαπτοµένη του κύκλου (,ρ) και όταν υπάρχει είναι µοναδική. Το κοινό σηµείο ευθείας και κύκλου λέγεται σηµείο επαφής. Η ακτίνα που καταλήγει στο σηµείο επαφής είναι κάθετη στην εφαπτοµένη}. α >ρ α<ρ α=ρ χ α α χ χ χ δύο κοινά σηµεία ευθείας και κύκλου χ α σηµείο επαφής χ Πρόταση 2: (α) πό σηµείο εκτός κύκλου µπορούµε να φέρουµε ακριβώς δύο εφαπτόµενες προς τον κύκλο. (β) Τα εφαπτόµενα τµήµατα P και P προς κύκλο από σηµείο P εκτός αυτού είναι ίσα και η ευθεία P διχοτοµεί τις γωνίες A P B και A B. ηλαδή ισχύει: P=P, O 1 = O 2 και P 1 = P 2.,: ακτίνες του κύκλου,: σηµεία επαφής A O P B
13 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ Υ ΚΥΚΩΝ ρισµός: ιάκεντρος δύο κύκλων (Κ,R) και (,ρ) ονοµάζεται το ευθύγραµµο τµήµα Κ µε άκρα τα κέντρα των κύκλων. Συµβολίζεται µε δ, δηλαδή δ= διάκεντρος=κ. δ=r+ρ το σηµείο επαφής και τα κέντρα Κ, είναι συνευθειακά! Πρόταση 1: ν για δύο κύκλους (Κ,R) και (,ρ) µε R>ρ ισχύει δ=r+ρ ή δ=r-ρ τότε οι κύκλοι έχουν µοναδικό κοινό σηµείο, και αντίστροφα. Στην περίπτωση αυτή οι κύκλοι λέγονται εφαπτόµενοι. ν ο ένας κύκλος βρίσκεται στο εξωτερικό του άλλου, τότε λέµε ότι οι κύκλοι εφάπτονται εξωτερικά και ισχύει δ=r+ρ. ν ο ένας κύκλος βρίσκεται στο εσωτερικό του άλλου, τότε λέµε ότι οι κύκλοι εφάπτονται εσωτερικά και ισχύει δ=r-ρ. δ=r-ρ Κ A διάκεντρος των δύο κύκλων Κ R-ρ<δ< R+ρ Πρόταση 2: ν για δύο κύκλους (Κ,R) και (,ρ) µε R>ρ ισχύει R-ρ<δ< R+ρ, τότε οι κύκλοι έχουν δύο κοινά σηµεία συµµετρικά ως προς την διάκεντρο, και αντίστροφα. Κ η διάκεντρος είναι µεσοκάθετος της κοινής χορδής δ<r-ρ Πρόταση 3: ν για δύο κύκλους (Κ,R) και (,ρ) µε R>ρ ισχύει R+ρ<δ ή δ< R-ρ τότε οι κύκλοι δεν έχουν κοινά σηµεία, και αντίστροφα. ένας κύκλος βρίσκεται στο εξωτερικό του άλλου δ>r+ρ. ν ο ένας κύκλος βρίσκεται στο εσωτερικό του άλλου δ<r-ρ. δ>r+ρ Κ Κ
14 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΠΡΗΕΣ ΕΥΘΕΙΕΣ Τρεις είναι οι δυνατές θέσεις δύο ευθειών στο επίπεδο: ε 1 ε 2 o ή να ταυτίζονται (το οποίο συµβαίνει όταν έχουν δύο κοινά σηµεία) o ή να τέµνονται (το οποίο συµβαίνει όταν έχουν ένα κοινό σηµείο) o ή να µην τέµνονται (το οποίο συµβαίνει όταν δεν έχουν κοινό σηµείο) ύο ευθείες ε 1, ε 2 του ίδιου επιπέδου που δεν τέµνονται ονοµάζονται παράλληλες και συµβολίζουµε ε 1 //ε 2. ε 1 ε 2 ε 1 ε 2 σηµείο τοµής των ευθειών Έστω δύο ευθείες ε 1, ε 2 και µια ευθεία δ τέµνουσα αυτών. ια να ονοµάσουµε ένα ζευγάρι γωνιών που αποτελείται από µια γωνία µε κορυφή το και από µια γωνία µε κορυφή το, χρησιµοποιούµε τους εξής όρους: (α) «εντός», αν και οι δύο γωνίες περιέχονται µεταξύ των ευθειών ε 1, ε 2 (β) «εκτός», αν και οι δύο γωνίες δεν περιέχονται µεταξύ των ευθειών ε 1, ε 2 (γ) «επί τα αυτά», αν και οι δύο γωνίες βρίσκονται προς το ίδιο µέρος της τέµνουσας δ (δ) «εναλλάξ», αν και οι δύο γωνίες βρίσκονται εκατέρωθεν της δ. ια παράδειγµα, για το ζευγάρι των 1, 1 χρησιµοποιούµε την ονοµασία «εντός εναλλάξ», για το ζευγάρι των 1, 3 χρησιµοποιούµε την ονοµασία «εντός, εκτός και επί τα αυτά», ενώ για το ζευγάρι των 1, 4 χρησιµοποιούµε την ονοµασία «εντός, εκτός εναλλάξ» κ.λ.π. ε ε δ H παρακάτω πρόταση δίνει ένα κριτήριο παραλληλίας δύο ευθειών. Πρόταση: (α) ν δύο ευθείες τεµνόµενες από µια τρίτη σχηµατίζουν δύο εντός εναλλάξ γωνίες ίσες, τότε είναι παράλληλες. (β) ν δύο ευθείες τεµνόµενες από µια τρίτη σχηµατίζουν δύο εντός, εκτός και επί τα αυτά γωνίες ίσες, τότε είναι παράλληλες. (γ) ν δύο ευθείες τεµνόµενες από µια τρίτη σχηµατίζουν δύο εντός και επί τα αυτά γωνίες παραπληρωµατικές, τότε οι ευθείες είναι παράλληλες.
15 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ξίωµα παραλληλίας [ή 5 ο ίτηµα του Ευκλείδη]: πό σηµείο εκτός ευθείας άγεται µοναδική παράλληλη προς αυτή. Συνέπεια 1: (α)ν δύο ευθείες είναι παράλληλες προς µια τρίτη ευθεία, τότε είναι και µεταξύ τους παράλληλες, (β) ν µια ευθεία τέµνει τη µια από δύο παράλληλες ευθείες, τότε θα τέµνει και την άλλη. Συνέπεια 2: ν δύο ευθείες τέµνονται από µια τρίτη και σχηµατίζουν δύο εντός και επί τα αυτά µέρη γωνίες µε άθροισµα µικρότερο από 180 ο, τότε οι ευθείες τέµνονται προς το µέρος της τέµνουσας που βρίσκονται οι γωνίες αυτές. ηλαδή αν 1 +1 < 180 τότε οι ευθείες ε 1 και ε 2 τέµνονται προς το µέρος των γωνιών 1 και 1. ε 1 ε 2 1 δ < 180 Συνέπεια 3: ν δύο γωνίες έχουν παράλληλες τις πλευρές τους τότε: (α) αν είναι και οι δύο οξείες ή και οι δύο αµβλείες, τότε είναι ίσες, (β) αν η µία είναι οξεία και η άλλη αµβλεία, τότε είναι παραπληρωµατικές. Συνέπεια 4: Το άθροισµα των γωνιών ενός τριγώνου είναι ίσο µε 180 ο. [πράγµατι, από µια κορυφή του τριγώνου, π.χ. την, φέρνουµε ευθεία χχ //. Τότε οι γωνίες χ και είναι ίσες ως εντός εναλλάξ γωνίες των παράλληλων ευθειών χχ, µε τέµνουσα την. Παρόµοια οι γωνίες χ και είναι ίσες. πότε: χ++ χ = ευθεία γωνία= ++= ++ ]. χ χ Συνέπεια 5: Κάθε εξωτερική γωνία ενός τριγώνου είναι ίση µε το άθροισµα των δύο απέναντι εσωτερικών γωνιών του τριγώνου. εξ =+ χ Συνέπεια 6: ν δύο τρίγωνα έχουν δύο γωνίες ίσες, τότε έχουν όλες τους τις γωνίες ίσες. Συνέπεια 7: ι οξείες γωνίες ενός ορθογωνίου τριγώνου είναι συµπληρωµατικές. Συνέπεια 8: Κάθε γωνία ισόπλευρου τριγώνου είναι ίση µε 60 ο. Συνέπεια 9: ύο οξείες (ή δύο αµβλείες) γωνίες µε πλευρές κάθετες είναι ίσες. Συνέπεια 10: ύο γωνίες µε πλευρές κάθετες, αλλά η µια να είναι οξεία και η άλλη αµβλεία, είναι παραπληρωµατικές.
16 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΠΡΗΡΜΜ ρισµός: Παραλληλόγραµµο ονοµάζεται κάθε τετράπλευρο του οποίου οι απέναντι πλευρές είναι παράλληλες. ηλαδή το είναι παραλληλόγραµµο // και // Ιδιότητες παραλληλογράµµου: Σε κάθε παραλληλόγραµµο ισχύουν: (α) οι απέναντι πλευρές του είναι ίσες, (β) οι απέναντι γωνίες του είναι ίσες, (γ) οι διαγώνιοί του διχοτοµούνται (δηλ. έχουν κοινό µέσο ). σχήµα 1 =, Έτσι για το παραλληλόγραµµο του διπλανού σχήµατος 1 ισχύει αντίστοιχα: =, =, =, = και =. Πόρισµα 1: Παράλληλα τµήµατα µεταξύ παραλλήλων είναι ίσα. (στην περίπτωση που τα παράλληλα τµήµατα µεταξύ των παραλλήλων είναι κάθετα στις ε 1, ε 2 τότε το κοινό µήκος τους λέγεται απόσταση των παραλλήλων). ε 1 Ζ ηλαδή αν ε 1 //ε 2 και ////ΕΖ, τότε ==ΕΖ. [πράγµατι: το τετράπλευρο είναι παραλληλόγραµµο διότι έχει παράλληλες τις πλευρές του. Άρα =. Παρόµοια ισχύει =ΕΖ διότι το τετράπλευρο ΕΖ είναι παραλληλόγραµµο]. ε 2 ε 1 //ε 2 Ε Πόρισµα 2: Το σηµείο τοµής των διαγωνίων του παραλληλογράµµου είναι κέντρο συµµετρίας του. [πράγµατι: Στο σχήµα 1 παραπάνω έχουµε ότι: (το είναι συµµετρικό του ως προς το ) και (το είναι συµµετρικό του ως προς το ). Άρα από την εφαρµογή σελ. 51 του σχολικού βιβλίου, το συµµετρικό του ως προς το είναι το. Παρόµοια δείχνουµε ότι το συµµετρικό του ως προς το είναι το ]. Πρόταση: ν ένα τετράπλευρο έχει κάποια από τις ιδιότητες: - οι απέναντι πλευρές του είναι ίσες, - δύο απέναντι πλευρές του είναι ίσες + παράλληλες, - οι απέναντι γωνίες του είναι ίσες, - οι διαγώνιοί του διχοτοµούνται, Η πρόταση αυτή αποτελεί κριτήριο διαπίστωσης αν ένα τετράπλευρο είναι παραλληλόγραµµο! τότε το τετράπλευρο είναι παραλληλόγραµµο.
17 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ρισµός: Ένα τετράπλευρο ονοµάζεται ορθογώνιο όταν είναι παραλληλόγραµµο και έχει µια ορθή γωνία. Πρόταση: ι διαγώνιες ενός ορθογωνίου είναι ίσες. [πράγµατι: τα τρίγωνα, και είναι ίσα, διότι έχουν== 90, -κοινή και =,οπότε =]. Ιδιότητες ορθογωνίου: Σε κάθε ορθογώνιο ισχύουν: (α) οι απέναντι πλευρές του είναι ίσες και παράλληλες, (β) κάθε γωνία του είναι ορθή, (γ) οι διαγώνιοί του διχοτοµούνται και είναι ίσες ( => ===). Πρόταση: ν ένα τετράπλευρο έχει κάποια από τις ιδιότητες: - είναι παραλληλόγραµµο+έχει µια ορθή γωνία, - είναι παραλληλόγραµµο+και οι διαγώνιοί του είναι ίσες, - έχει τρεις ορθές γωνίες, - όλες του οι γωνίες είναι ίσες, Η πρόταση αυτή αποτελεί κριτήριο διαπίστωσης αν ένα τετράπλευρο είναι ορθογώνιο! τότε το τετράπλευρο είναι ορθογώνιο. ρισµός: Ένα τετράπλευρο ονοµάζεται ρόµβος όταν είναι παραλληλόγραµµο και έχει δύο διαδοχικές πλευρές ίσες. Ιδιότητες ρόµβου: Σε κάθε ρόµβο ισχύουν: (α) όλες οι ιδιότητες του παραλληλογράµµου (β) όλες οι πλευρές του είναι ίσες, (γ) οι διαγώνιοί του τέµνονται κάθετα και διχοτοµούν τις γωνίες του. Πρόταση: ν ένα τετράπλευρο έχει κάποια από τις ιδιότητες: - όλες οι πλευρές του είναι ίσες, - είναι παραλ/µµο+δύο διαδοχικές πλευρές του είναι ίσες, - είναι παραλ/µµο+οι διαγώνιοί του τέµνονται κάθετα, - είναι παραλ/µµο+µια διαγώνιός του διχοτοµεί µια γωνία του, Η πρόταση αυτή αποτελεί κριτήριο διαπίστωσης αν ένα τετράπλευρο είναι ρόµβος! τότε το τετράπλευρο είναι ρόµβος.
18 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ρισµός: Ένα τετράπλευρο ονοµάζεται τετράγωνο όταν είναι ορθογώνιο και ρόµβος. Κατά συνέπεια ένα τετράγωνο έχει ΌΕΣ τις ιδιότητες του ορθογωνίου και του ρόµβου! Κάνοντας συνδυασµό των ιδιοτήτων του ορθογωνίου και του ρόµβου, προκύπτει άµεσα η παρακάτω: Πρόταση: ν ένα τετράπλευρο έχει κάποια από τις ιδιότητες: - είναι παραλληλόγραµµο+έχει µια ορθή γωνία+δύο διαδοχικές πλευρές του είναι ίσες, - είναι παραλληλόγραµµο+έχει µια ορθή γωνία +µια διαγώνιός του διχοτοµεί µια γωνία του, - είναι παραλληλόγραµµο+έχει µια ορθή γωνία + οι διαγώνιοί του είναι κάθετες, - είναι παραλληλόγραµµο+ και έχει δύο διαδοχικές πλευρές ίσες+οι διαγώνιοί του είναι επίσης ίσες, - είναι παραλληλόγραµµο+ οι διαγώνιοί του είναι ίσες και κάθετες, - είναι παραλληλόγραµµο+ οι διαγώνιοί του είναι ίσες+ η µια διχοτοµεί µια γωνία του, - έχει τρεις ορθές γωνίες+ όλες οι πλευρές του είναι ίσες, - έχει τρεις ορθές γωνίες+ δύο διαδοχικές πλευρές του είναι ίσες, - έχει τρεις ορθές γωνίες+ οι διαγώνιοί του τέµνονται κάθετα, - έχει τρεις ορθές γωνίες+µια διαγώνιός του διχοτοµεί µια γωνία του, Η πρόταση αυτή αποτελεί κριτήριο διαπίστωσης αν ένα τετράπλευρο είναι τετράγωνο! τότε το τετράπλευρο είναι τετράγωνο.
19 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου Συγκεντρωτικός πίνακας ιδιοτήτων παραλληλογράµµων και κριτηρίων για παραλληλόγραµµα Επιµέλεια: Π. Τρύφων Παραλληλόγραµµο ρθογώνιο Ρόµβος Τετράγωνο Σχήµα ρισµός Είναι το τετράπλευρο του οποίου οι απέναντι πλευρές είναι παράλληλες. Είναι το παραλληλόγραµµο µε µια ορθή γωνία. Είναι το παραλληλόγραµµο µε δύο διαδοχικές πλευρές ίσες. Είναι το τετράπλευρο που είναι ορθογώνιο και ρόµβος. Ιδιότητες για Πλευρές ι απέναντι πλευρές του είναι ίσες και παράλληλες. ι απέναντι πλευρές του είναι ίσες και παράλληλες. ι απέναντι πλευρές του είναι παράλληλες και όλες ίσες. ι απέναντι πλευρές του είναι παράλληλες και όλες ίσες Ιδιότητες για ωνίες ι απέναντι γωνίες του είναι ίσες. ι διαδοχικές του γωνίες είναι παραπληρωµατικές. Όλες οι γωνίες του είναι ορθές. ι διαδοχικές του γωνίες είναι παραπληρωµατικές. ι απέναντι γωνίες του είναι ίσες. ι διαδοχικές του γωνίες είναι παραπληρωµατικές. Όλες οι γωνίες του είναι ορθές. ι διαγώνιοί του Ιδιότητες για ιαγώνιους ι διαγώνιοί του διχοτοµούνται. ι διαγώνιοί του διχοτοµούνται και είναι ίσες. ι διαγώνιοί του διχοτοµούνται, διχοτοµούν τις γωνίες του και τέµνονται κάθετα διχοτοµούνται, είναι ίσες, διχοτοµούν τις γωνίες του και τέµνονται κάθετα. ια να αποδείξουµε ότι ένα Κριτήρια 1. ι απέναντι πλευρές είναι παράλληλες 2. ι απέναντι πλευρές του είναι ίσες 3. ύο απέναντι πλευρές του είναι ίσες και παράλληλες 4. ι απέναντι γωνίες του είναι ίσες 5. ι διαγώνιοί του διχοτοµούνται. ια να αποδείξουµε ότι ένα τετράπλευρο είναι ορθογώνιο πρέπει πρώτα να αποδείξουµε ότι είναι παραλληλόγραµµο και µετά ότι ισχύει ένα από τα: 1. Μια γωνία του είναι ορθή. 2. ι διαγώνιοί του είναι ίσες, ή χωρίς να αποδείξουµε ότι είναι παραλληλόγραµµο, αρκεί να αποδείξουµε ότι: 1. Έχει τρεις ορθές γωνίες. 2. Όλες οι γωνίες του είναι ίσες. τετράπλευρο είναι ρόµβος πρώτα αποδεικνύουµε ότι είναι παραλληλόγραµµο και µετά ότι ισχύει ένα από τα: 1. ύο διαδοχικές πλευρές του είναι ίσες. 2. ι διαγώνιοί του τέµνονται κάθετα. 3. Μια διαγώνιός του διχοτοµεί µια γωνία του, ή χωρίς να αποδείξουµε ότι είναι παραλληλόγραµµο, αρκεί να αποδείξουµε ότι ια να αποδείξουµε ότι ένα τετράπλευρο είναι τετράγωνο πρέπει να αποδείξουµε ότι είναι ορθογώνιο και ρόµβος. έχεις όλες τις πλευρές του ίσες.
20 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΕΦΡΜΕΣ ΤΩΝ ΠΡΗΡΜΜΩΝ 1 η εφαρµογή: Σε ένα τρίγωνο, το ευθύγραµµο τµήµα που ενώνει τα µέσα δύο πλευρών του είναι παράλληλο προς την τρίτη πλευρά και ίσο µε το µισό της. ηλαδή αν Μ,Ν είναι τα µέσα των πλευρών και αντίστοιχα του τριγώνου, τότε ΜΝ// και ΜΝ =. 2 Μ Ν 2 η εφαρµογή: Σε ένα τρίγωνο, αν από το µέσο µια πλευράς φέρουµε παράλληλη προς µια άλλη πλευρά, τότε η ευθεία αυτή διέρχεται από το µέσο της τρίτης πλευράς του τριγώνου. ηλαδή αν Μ=Μ και ε// τότε Ν=Ν. [πράγµατι:θεωρούµε Ν//, οπότε το τετράπλευρο ΜΝ είναι παραλληλόγραµµο διότι έχει τις απέναντι πλευρές του παράλληλες. Άρα Ν=Μ=Μ. Τώρα τα τρίγωνα ΜΝ Ν είναι ίσα (διότι έχουν Μ=Ν, ΜΝ( =) = Ν και ΜΝ=Ν). Άρα Ν=Ν]. 3 η εφαρµογή: ίνεται ευθεία ε και σηµείο εκτός αυτής. Να κατασκευασθεί ευθεία ζ η οποία να διέρχεται από το σηµείο και να είναι παράλληλη προς την ε. [ύση: Θεωρούµε το συµµετρικό του ως προς τυχαίο σηµείο Μ της ευθείας ε και κατόπιν το συµµετρικό του ως προς τυχαίο σηµείο Ν της ε, διαφορετικό του Μ. Η ευθεία ζ που ορίζεται από τα σηµεία και είναι η ζητούµενη, διότι από το τρίγωνο και την 1 η εφαρµογή παραπάνω προκύπτει ότι ΜΝ//, δηλαδή ζ//ε]. και Μ Ν ε ζ ε Μ Ν 4 η εφαρµογή: Η διάµεσος ορθογωνίου τριγώνου που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα, είναι ίση µε το µισό της υποτείνουσας και αντίστροφα. ο ηλαδή, αν = 90, και Μ-διάµεσος, τότεμ =. ντίστροφα: αν Μ-διάµεσος και ισχύει ο = 90. Μ =, τότε 2 [πράγµατι: Θεωρούµε στην προέκταση της Μ προς το Μ σηµείο τέτοιο, ώστε Μ=Μ και το συµπέρασµα προκύπτει άµεσα από το ορθογώνιο ]. 2 Μ
21 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 5 η εφαρµογή: ν σε ένα ορθογώνιο τρίγωνο η µία οξεία γωνία του είναι 30 ο, τότε η απέναντι από αυτή πλευρά ισούται µε το µισό της υποτείνουσας, και αντίστροφα. ο ηλαδή αν = 90 τότε: = = [πράγµατι: θεωρούµε την διάµεσο Μ του τριγώνου που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα και χρησιµοποιούµε την 4 η εφαρµογή και το γεγονός ότι σε ένα ισόπλευρο τρίγωνο οι γωνιές του είναι ίσες µε 60 ο η καθεµία]. Μ 6 η εφαρµογή: Τα µέσα των πλευρών τετραπλεύρου είναι κορυφές παραλληλογράµµου. Θ [πράγµατι:θεωρούµε τη διαγώνιο του τετραπλεύρου. Η Παρατηρούµε ότι στα τρίγωνα και λόγω της 1 ης εφαρµογής ισχύει: ΖΗ=// και ΕΘ=// αντίστοιχα. 2 2 Άρα ΖΗ=//ΕΘ, δηλαδή το ΕΖΗΘ είναι παραλληλόγραµµο]. Ε Ζ 7 η εφαρµογή: ν παράλληλες ευθείες ορίζουν σε µια τέµνουσα ευθεία ίσα ευθύγραµµα τµήµατα, τότε θα ορίζουν και σε κάθε άλλη τέµνουσα ευθεία ίσα ευθύγραµµα τµήµατα. ηλαδή αν α//β//γ και =, τότε Ε=ΕΖ. α β Ε γ Ζ 8 η εφαρµογή: Να χωριστεί ένα δεδοµένο ευθύγραµµο τµήµα σε ν ίσα ευθύγραµµα τµήµατα. 1 [ύση:θεωρούµε ηµιευθεία χ και σε αυτήν τα ν ίσα ευθύγραµµα τµήµατα 1 = 1 2 = = ν-1 ν. Κατόπιν φέρνουµε (κατασκευάζουµε) παράλληλες από τα σηµεία 1, 2, ν-1 προς την ευθεία ν. ι παράλληλες αυτές ορίζουν ίσα ευθύγραµµα τµήµατα στην τέµνουσα, διότι ορίζουν ίσα τµήµατα στην τέµνουσα χ από την κατασκευή τους (7 η εφαρµογή) ]. 2 ν-1 ν χ Παρατηρήσεις Πως δείχνουµε ότι ένα ευθύγραµµο τµήµα είναι ίσο µε το µισό ενός άλλου; o Με διάµεσο ορθογωνίου τριγώνου που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα o Με γωνία 30 ο ορθογωνίου τριγώνου o Το ευθύγραµµο τµήµα να έχει τα άκρα του στα µέσα πλευρών τριγώνου.
22 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΤΡΠΕΖΙ ρισµός: Ένα τετράπλευρο ονοµάζεται τραπέζιο όταν έχει δύο µόνο απέναντι πλευρές παράλληλες. ι παράλληλες πλευρές ενός τραπεζίου ονοµάζονται βάσεις, ενώ η απόστασή τους ονοµάζεται ύψος του τραπεζίου. ιάµεσος του τραπεζίου, ονοµάζεται το ευθύγραµµο τµήµα που ενώνει τα µέσα των µη παράλληλων πλευρών του. ύψος (υ) µικρή βάση (β) µεγάλη βάση () διάµεσος(δ) Πρόταση: Η διάµεσος ενός τραπεζίου έχει τις εξής ιδιότητες: (α) είναι παράλληλη προς τις βάσεις του τραπεζίου και ίση µε το ηµιάθροισµά τους (β) διέρχεται από τα µέσα Κ, των διαγωνίων του, το τµήµα Κ είναι παράλληλο προς τις βάσεις και ίσο µε την ηµιδιαφορά των βάσεων. + ηλαδή ΜΝ//, και ΜΝ = 2 Επίσης αν Κ, τα µέσα των διαγωνίων και αντίστοιχα, τότε Κ//, και Κ =. 2 Μ Κ // Ν ισοσκελές τραπέζιο ρισµός: Ένα τετράπλευρο ονοµάζεται ισοσκελές τραπέζιο όταν είναι τραπέζιο και οι µη παράλληλες πλευρές του είναι ίσες. Ιδιότητες ισοσκελούς τραπεζίου: Σε κάθε ισοσκελές τραπέζιο ισχύουν: (α) οι παρά τις βάσεις γωνίες είναι ίσες, (β) οι διαγώνιοί του είναι ίσες. A B ηλαδή, αν το είναι ισοσκελές τραπέζιο µε // και =, τότε: =, = και =. Πρόταση: ν ένα τετράπλευρο έχει κάποια από τις ιδιότητες: (a) είναι τραπέζιο +οι γωνίες που πρόσκεινται σε µια βάση είναι ίσες, (β) είναι τραπέζιο+ οι διαγώνιοί του είναι ίσες, Η πρόταση αυτή αποτελεί κριτήριο διαπίστωσης αν ένα τετράπλευρο είναι ισοσκελές τραπέζιο! τότε το τετράπλευρο είναι ισοσκελές τραπέζιο.
23 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου [πράγµατι: (α) Έστω τραπέζιο µε παράλληλη µε την => =. Επειδή όχι o. ίχως βλάβη της γενικότητας υποθέτουµε ότι +< 180 o. Τότε από γνωστή πρόταση, οι, τέµνονται σε κάποιο σηµείο, έστω Κ. Τότε το τρίγωνο Κ είναι ισοσκελές, διότι =. Άρα Κ=Κ (1). Όµως ισχύει: Κ = και Κ = (ως εντός, εκτός και επί τα (α) Κ αυτά γωνίες). Άρα το τρίγωνο A K B είναι ισοσκελές => Κ=Κ (2). Τελικά, λόγω των σχέσεων (1) και (2) παίρνουµε ότι =. (β) Έστω τραπέζιο µε =. Φέρνουµε τα ύψη Η,Θ. Τότε από το ορθογώνιο ΘΗ έχουµε ότι Η=Θ. Τα τρίγωνα ορθογώνια, Η=Θ και =). Άρα Η, Θ είναι ίσα (διότι είναι = Η. Τώρα εύκολα διαπιστώνουµε ότι τα τρίγωνα, είναι ίσα, απ όπου προκύπτει και η ζητούµενη σχέση =]. (β) Η Θ
24 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΚΕΝΤΡ ΤΡΙΩΝΥ ι τρεις µεσοκάθετοι ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σηµείο (περίκεντρο του τριγώνου) το οποίο είναι κέντρο κύκλου που διέρχεται και από τις τρεις κορυφές του τριγώνου (περιγεγραµµένος κύκλος του τριγώνου). ι τρεις εσωτερικές διχοτόµοι ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σηµείο (έγκεντρο του τριγώνου) το οποίο είναι κέντρο κύκλου που εφάπτεται και στις τρεις πλευρές του τριγώνου (εγγεγραµµένος κύκλος του τριγώνου). ι διχοτόµοι δύο εξωτερικών γωνιών και η εσωτερική διχοτόµος της τρίτης γωνίας ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σηµείο (παράκεντρο) το οποίο είναι κέντρο κύκλου που εφάπτεται στη µια πλευρά του τριγώνου και στις προεκτάσεις των άλλων δύο (παρεγγεγραµµένος κύκλος). Κάθε τρίγωνο έχει τρία παράκεντρα και κατά συνέπεια τρεις παρεγγεγραµµένους κύκλους. ι διάµεσοι ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σηµείο (βαρύκεντρο του τριγώνου) του οποίου η απόσταση από κάθε κορυφή είναι τα 2/3 του µήκους της αντίστοιχης διαµέσου. ι φορείς (:οι προεκτάσεις) των υψών ενός τριγώνου διέρχονται από το ίδιο σηµείο (ορθόκεντρο του τριγώνου). Παρατηρήσεις Πως δείχνουµε ότι τρεις ευθείες διέρχονται από το ίδιο σηµείο; o Τρεις συντρέχουσες ευθείες είναι δυνατόν να είναι: - οι φορείς των υψών ενός τριγώνου, - οι φορείς των διχοτόµων ενός τριγώνου, - οι φορείς των διαµέσων ενός τριγώνου, - οι φορείς των µεσοκαθέτων των πλευρών ενός τριγώνου. o Θεωρούµε το κοινό σηµείο των δύο από τις τρεις ευθείες και αποδεικνύουµε ότι η άλλη περνάει από αυτό το σηµείο.
25 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΩΝΙΕΣ ΣΤΝ ΚΥΚ Κάθε γωνία που έχει την κορυφή της πάνω σε έναν κύκλο και οι πλευρές της τέµνουν τον κύκλο λέγεται εγγεγραµµένη γωνία του κύκλου. Το τόξο του κύκλου που περιέχεται στην εγγεγραµµένη γωνία λέγεται αντίστοιχο τόξο ή λέµε ότι η εγγεγραµµένη γωνία βαίνει στο τόξο. όχι εγγεγραµµένη γωνία εγγεγραµµένη γωνία Πρόταση: Κάθε εγγεγραµµένη γωνία ισούται µε το µισό της επίκεντρης γωνίας που βαίνει στο ίδιο µε αυτήν τόξο. Πόρισµα: (α) Κάθε εγγεγραµµένη γωνία που βαίνει σε ηµικύκλιο είναι ορθή (β) Εγγεγραµµένες γωνίες που βαίνουν στο ίδιο ή σε ίδια τόξα του ίδιου ή ίσων κύκλων είναι ίσες, και αντίστροφα (γ) τα τόξα που περιέχονται µεταξύ παράλληλων χορδών ενός κύκλου είναι ίσα και αντίστροφα. (α) (β) ίσες διότι βαίνουν (γ) στο ίδιο τόξο Κ αντίστροφα, αν -διάµετρος = 90 Κ=Κ = // = Πρόταση: (γωνία χορδής + εφαπτοµένης) ε Μ Μ Η γωνία που σχηµατίζεται από µια χορδή ενός κύκλου και την εφαπτοµένη ε στο ένα άκρο της χορδής ισούται µε κάθε εγγεγραµµένη γωνία του κύκλου που βαίνει στο τόξο της χορδής. Μ ηλαδή, A 2 χ =Μ (= ). χ
26 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΕΕΡΜΜΕΝ ΤΕΤΡΠΕΥΡ ΣΕ ΚΥΚ νωρίζουµε ότι για κάθε τρία διαφορετικά µη συνευθειακά σηµεία του επιπέδου υπάρχει (µοναδικός) κύκλος που διέρχεται και από τα τρία αυτά σηµεία. ( κύκλος αυτός είναι ο περιγεγραµµένος κύκλος του τριγώνου µε κορυφές τα σηµεία αυτά). υτό όµως δεν συµβαίνει πάντα και για τέσσερα σηµεία του επιπέδου. ρισµός 1: Ένα τετράπλευρο λέγεται εγγράψιµο σε κύκλο όταν υπάρχει κύκλος που να διέρχεται και από τις τέσσερις κορυφές του. ρισµός 2: Ένα τετράπλευρο λέγεται εγγεγραµµένο σε κύκλο όταν οι κορυφές του είναι σηµεία ενός κύκλου.. Πρόταση 1: Ένα τετράπλευρο που είναι εγγεγραµµένο σε κύκλο έχει τις ιδιότητες: 1. ι απέναντι γωνίες του είναι παραπληρωµατικές, 2. Κάθε πλευρά του φαίνεται από τις απέναντι κορυφές υπό ίσες γωνίες, 3. Κάθε εξωτερική γωνία του ισούται µε την απέναντι εσωτερική του γωνία. Πρόταση 2: Ένα τετράπλευρο είναι εγγράψιµο σε κύκλο, όταν ισχύει ένα από τα παρακάτω: 1. ύο απέναντι γωνίες του είναι παραπληρωµατικές, 2. Μία πλευρά του φαίνεται από τις απέναντι κορυφές υπό ίσες γωνίες 3. Μία εξωτερική γωνία του ισούται µε την απέναντι εσωτερική του γωνία. Παρατηρήσεις Τέσσερα σηµεία είναι οµοκυκλικά όταν είναι κορυφές εγγράψιµου τετραπλεύρου ια να δείξουµε ότι τρεις κύκλοι διέρχονται από το ίδιο σηµείο, θεωρούµε το σηµείο τοµής των δύο κύκλων και προσπαθούµε να δείξουµε ότι το τετράπλευρο µε κορυφές το και τρία σηµεία του τρίτου κύκλου είναι εγγράψιµο σε κύκλο. ια να δείξουµε ότι 5 σηµεία είναι οµοκυκλικά, αρκεί να δείξουµε ότι 4 από αυτά είναι οµοκυκλικά και ότι το 5 ο µε 3 από τα προηγούµενα 4 είναι επίσης οµοκυκλικά.
27 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΕΩΜΕΤΡΙΚΙ ΤΠΙ Με τον όρο «γεωµετρικός τόπος» εννοούµε το σύνολο των σηµείων του επιπέδου που έχουν µια συγκεκριµένη ιδιότητα. ια παράδειγµα ο κύκλος είναι ένας γεωµετρικός τόπος διότι τα σηµεία του έχουν την (κοινή) ιδιότητα να ισαπέχουν από ένα σταθερό σηµείο ια να βρούµε έναν γεωµετρικό τόπο ακολουθούµε την εξής πορεία: ΗΜ 1. θεωρούµε ένα σηµείο που έχει την ιδιότητα του γεωµετρικού τόπου και «ανακαλύπτουµε» το σχήµα στο οποίο ανήκει, ΗΜ 2. θεωρούµε ένα τυχαίο σηµείο του γεωµετρικού τόπου που βρήκαµε στο πρώτο βήµα και αποδεικνύουµε ότι αυτό έχει την ιδιότητα του τόπο. ΣΙΚΙ ΕΩΜΕΤΡΙΚΙ ΤΠΙ (δηλ. γεωµετρικοί τόποι στους οποίους ανάγονται συνήθως τα προβλήµατα των γεωµετρικών τόπων) 1. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που απέχουν σταθερή απόσταση ρ από σταθερό σηµείο είναι κύκλος κέντρου και ακτίνας ρ. 2. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που ισαπέχουν από δύο δοθέντα σηµεία, είναι η µεσοκάθετος του ευθύγραµµου τµήµατος. 3. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που βρίσκονται εντός γωνίας χ ψ και ισαπέχουν από τις πλευρές αυτής είναι η διχοτόµος της χ ψ 4. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που απέχουν απόσταση λ από γνωστή ευθεία (ε), είναι δύο παράλληλες προς την (ε) ευθείες, που απέχουν απόσταση λ από την (ε). 5. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που ισαπέχουν δύο γνωστών παραλλήλων ευθειών είναι η µεσοπαράλληλος αυτών. 6. γεωµετρικός τόπος των σηµείων που βλέπουν σταθερό ευθύγραµµο τµήµα υπό γνωστή γωνία φ, είναι δύο τόξα συµµετρικά προς την, που έχουν χορδή την και δέχονται εγγεγραµµένη γωνία ίση µε την φ. 7. γεωµετρικός τόπος των σηµείων των οποίων οι αποστάσεις από δύο δεδοµένα σηµεία, έχουν γνωστό λόγο ν µ 1, είναι κύκλος διαµέτρου, όπου τα, διαιρούν τα, εσωτερικά και εξωτερικά σε λόγο ν µ. (πολλώνιος κύκλος)
28 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΚΤΣΚΕΥΕΣ Με τον όρο γεωµετρική κατασκευή εννοούµε τις διαδοχικές εργασίες που κάνουµε για να σχεδιάσουµε ένα γεωµετρικό σχήµα από ορισµένα στοιχεία του ή από ορισµένες ιδιότητές του. Στις γεωµετρικές κατασκευές χρησιµοποιούµε αποκλειστικά τον κανόνα (:µη βαθµολογηµένος χάρακας) και τον διαβήτη. Σε µια γεωµετρική κατασκευή ελέγχουµε επίσης συνθήκες που πρέπει να ικανοποιούνται ώστε το πρόβληµα να έχει λύση (δηλαδή να είναι εφικτή η κατασκευή) καθώς και το πλήθος των λύσεων του προβλήµατος). ΣΙΚΕΣ ΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΚΤΣΚΕΥΕΣ (δηλ. γεωµετρικές κατασκευές στις οποίες ανάγονται συνήθως τα προβλήµατα των γεωµετρικών κατασκευών) 1. Να κατασκευασθεί η µεσοκάθετος - να βρεθεί το µέσο γνωστού ευθύγραµµου τµήµατος. 2. πό σηµείο να αχθεί κάθετος σε γνωστή ευθεία (ε) (δύο περιπτώσεις). 3. Να διχοτοµηθεί γνωστή γωνία. 4. Να κατασκευασθεί γωνία ίση προς γνωστή γωνία φ. 5. πό σηµείο εκτός ευθείας (ε) να αχθεί παράλληλη ευθεία προς την (ε). 6. Να διαιρεθεί γνωστό ευθύγραµµο τµήµα σε ν ίσα µέρη. 7. πό γνωστό σηµείο εκτός γνωστού κύκλου να αχθούν οι εφαπτόµενες προς τον κύκλο. 8. Να κατασκευασθεί τόξο κύκλου µε χορδή γνωστό ευθύγραµµο τµήµα που να δέχεται γνωστή γωνία ω. 9. Να κατασκευασθεί τρίγωνο όταν δίνονται οι τρεις πλευρές του ή δύο πλευρές και η περιεχόµενη γωνία σε αυτές ή µία πλευρά και οι προσκείµενες γωνίες σε αυτή. 10. Να κατασκευασθεί ορθογώνιο τρίγωνο όταν δίνονται οι δύο κάθετες πλευρές ή µια κάθετη πλευρά και η υποτείνουσά του. 11. Να κατασκευασθεί κύκλος όταν δίνονται τρία σηµεία του. 12. Να κατασκευασθούν (αν υπάρχουν) οι κοινές εσωτερικές / εξωτερικές εφαπτόµενες δύο γνωστών κύκλων 13. Κατασκευή τέταρτης αναλόγου. 14. Να διαιρεθεί ευθύγραµµο τµήµα εσωτερικά και εξωτερικά, σε δεδοµένο λόγο µ 1. ν
29 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου ασκήσεις ίνεται ισοσκελές τρίγωνο (=) και στις προεκτάσεις της πλευράς του τα σηµεία Ε,Ζ τέτοια, ώστε Ε=Ζ. είξτε ότι: (α) το τρίγωνο ΕΖ είναι ισοσκελές (β) τα τρίγωνα Ζ, Ε είναι ίσα. 2. Στο εσωτερικό ισοσκελούς τριγώνου (=) θεωρούµε σηµείο Μ τέτοιο, ώστε γωνίας. M B= M. είξτε ότι το σηµείο Μ ανήκει στη διχοτόµο της 3. ν δύο τρίγωνα έχουν δύο πλευρές ίσες µία προς µία και τις περιεχόµενες διάµεσες ίσες, τότε είναι ίσα. 4. ύο αµβλυγώνια τρίγωνα και ΕΖ (µε =Ζ και B = E. είξτε ότι τα τρίγωνα, ΕΖ είναι ίσα., Ζ αµβλείες) έχουν =Ε, 5. ν τα ύψη και Ε ισοσκελούς τριγώνου (=) τέµνονται σε σηµείο Μ, δείξτε ότι η ευθεία Μ είναι µεσοκάθετος των ευθύγραµµων τµηµάτων Ε και. 6. ίνεται ισοσκελές τρίγωνο (=) και τα σηµεία,ε της ευθείας που βρίσκονται εκτός των, τέτοια, ώστε =Ε. ν και Ε. είξτε ότι το τρίγωνο είναι ισοσκελές. 7. Έστω τρίγωνο, Μ το µέσο της πλευράς, Μ και ΜΕ. ν ΜΕ=Μ, δείξτε ότι =. 8. ν δύο τρίγωνα, έχουν =, υ α =υ α και δ α =δ α,να αποδείξετε ότι είναι ίσα. ο 9. (α) ν δύο τρίγωνα, έχουν β=β, γ=γ και B + B = 180, να αποδειχθεί ότι = ο (β) ν δύο τρίγωνα, έχουν β=β, = και B B = 180, να αποδειχθεί ότι γ=γ. +
30 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 10. Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των σηµείων του επιπέδου τα οποία ισαπέχουν από δύο δεδοµένες τεµνόµενες ευθείες. 11. Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των κέντρων των κύκλων οι οποίοι ορίζουν ίσες χορδές και σε δύο δεδοµένες τεµνόµενες ευθείες (ε) και (ε ). αντίστοιχα. 12. Θεωρούµε κύκλο (,ρ) και σταθερό σηµείο Μ εκτός αυτού. ν µεταβλητό σηµείο του κύκλου, να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των συµµετρικών του σηµείου ως προς το σηµείο Μ. 13. Θεωρούµε δύο σταθερά σηµεία και του επιπέδου. Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των συµµετρικών του σηµείου ως προς τις ευθείες που διέρχονται από το. 14. Θεωρούµε τρίγωνο και στις πλευρές του,, αντίστοιχα τα σηµεία:,ε,ζ. είξτε ότι Ε+ΕΖ+Ζ< Να αποδείξετε ότι το άθροισµα των υψών ενός τριγώνου είναι µικρότερο από την περίµετρο του τριγώνου. 16. είξτε ότι σε κάθε τρίγωνο ισχύουν: β + γ α β + γ α+ β + γ (α) < µ < (β) < µ + µ +. 2 α 2 2 α β µ γ 17. Μπορεί ένα σκαληνό τρίγωνο να διαιρεθεί µε µία ευθεία σε δύο ίσα τρίγωνα ή όχι; 18. Ποιο σηµείο δεδοµένης ευθείας (ε) έχει ελάχιστο άθροισµα αποστάσεων από δύο σταθερά σηµεία και ; 19. ν α,β,γ είναι πλευρές τριγώνου, δείξτε ότι α 2 +β 2 +γ 2 <2αβ+2αγ+2βγ. 20. Σε κυρτό τετράπλευρο η είναι η µεγαλύτερη και η είναι η µικρότερη πλευρά του. είξτε ότι ο 21. Θεωρούµε τρίγωνο µε > 90 < και <. και τα σηµεία,ε των πλευρών του και αντίστοιχα. Να αποδειχθεί ότι: +Ε>Ε+Ε+.
31 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 22. Σε ένα οξυγώνιο τρίγωνο µε ηµιπερίµετρο τ, να αποδείξετε ότι: β + γ α (α) υ α > (β) υ α +υ β +υ γ >τ Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των κέντρων των κύκλων οι οποίοι εφάπτονται σε δύο τεµνόµενες ευθείες. 24. Θεωρούµε κύκλο (,ρ). Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των κέντρων Μ των κύκλων (Μ,λ), όπου λ>0 γνωστό, οι οποίοι εφάπτονται εξωτερικά του κύκλου (,ρ). 25. ίνονται δύο κύκλοι (,ρ) και (,ρ), µια εξωτερική εφαπτοµένη τους και µια εσωτερική εφαπτοµένη τους οι οποίες τέµνονται στο σηµείο Ι. Να αποδειχθεί ότι η γωνία Ι είναι ορθή. 26. Θεωρούµε κύκλο (,ρ) και τις εφαπτόµενες του, Ε από ένα σηµείο εκτός αυτού. Έστω ένα κινητό σηµείο Μ του τόξου Ε. ν η εφαπτοµένη στο Μ τέµνει τα τµήµατα, Ε στα σηµεία, αντίστοιχα, δείξτε ότι η περίµετρος του τριγώνου είναι σταθερή. (δηλ. ανεξάρτητη από τη θέση του σηµείου Μ) 27. ύο κύκλοι (Κ,ρ) και (,ρ ) εφάπτονται εξωτερικά στο σηµείο. Έστω η κοινή εξωτερική εφαπτοµένη αυτών. είξτε ότι: (α) κύκλος διαµέτρου εφάπτεται της Κ στο σηµείο, (β) κύκλος διαµέτρου Κ εφάπτεται του. 28. ίνονται δύο κύκλοι (Κ,ρ) και (,ρ). Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των σηµείων Μ του επιπέδου που έχουν την ιδιότητα: αν φέρουµε τα εφαπτόµενα τµήµατα Μ,Μ προς τον κύκλο (Κ,ρ) και τα εφαπτόµενα τµήµατα Μ,Μ προς τον κύκλο (,ρ), τότε να ισχύει Μ =Μ 29. ύο κύκλοι (Κ,R) και (,ρ) εφάπτονται εξωτερικά στο σηµείο. Μία χορδή του κύκλου (Κ,R) εφάπτεται του κύκλου (,ρ) στο σηµείο. Φέρνουµε την που τέµνει τον κύκλο (Κ,R) στο σηµείο Μ. ν ΜΕ, δείξτε ότι + Ε = Να κατασκευασθεί τρίγωνο αν είναι γνωστά (κατασκευάσιµα) τα στοιχεία του =α, =υ α και Μ=µ α..
32 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 31. Να κατασκευασθεί ισοσκελές τρίγωνο (=) αν είναι γνωστά (κατασκευάσιµα) τα στοιχεία του =γ και η γωνία. 32. Να κατασκευασθεί τρίγωνο αν είναι γνωστά (κατασκευάσιµα) τα στοιχεία του = ω, =γ και η διχοτόµος του δα. 33. Να βρεθεί ο γεωµετρικός τόπος των µέσων των χορδών δεδοµένου κύκλου (,ρ) που έχουν γνωστό µήκος λ. 34. Να κατασκευασθεί τρίγωνο αν είναι γνωστά (κατασκευάσιµα) τα στοιχεία του υ α, α και ισχύει η σχέση α=2β. 35. ίνεται ευθύγραµµο τµήµα. Να βρεθεί σηµείο Μ του τέτοιο, ώστε Μ-Μ=λ, όπου λ δεδοµένο ευθύγραµµο τµήµα. 36. ίνεται γωνία χ ψ και σηµείο εκτός αυτής. Να κατασκευασθεί ευθεία η οποία να διέρχεται από το σηµεία και να σχηµατίζει µε τις χ,ψ ισοσκελές τρίγωνο µε κορυφή το σηµείο. 37. ίνεται κύκλος (,ρ), σηµείο του και σηµείο εκτός αυτού. Να κατασκευασθεί κύκλος ο οποίος διέρχεται από τα σηµεία, και εφάπτεται του κύκλου (,ρ) στο σηµείο. 38. (α) Να κατασκευασθεί κύκλος όταν γνωρίζουµε την ακτίνα του και ότι διέρχεται από δύο δεδοµένα σηµεία, (β) Να κατασκευασθεί κύκλος όταν γνωρίζουµε την ακτίνα του και ότι εφάπτεται µιας ευθείας (ε) σε δεδοµένο σηµείο αυτής. 39. ύο κύκλοι εφάπτονται εξωτερικά (ή εσωτερικά) σε σηµείο. Μια ευθεία (ε) διέρχεται από το και τέµνει τους κύκλους στα σηµεία και. είξτε ότι οι εφαπτόµενες των κύκλων στα σηµεία, είναι παράλληλες. 40. Να κατασκευασθεί τρίγωνο αν είναι γνωστά (κατασκευάσιµα) τα στοιχεία, α του, υ. 41. ν σε ένα τρίγωνο ισχύει =60 ο και α=2γ, να αποδείξετε ότι το τρίγωνο είναι ορθογώνιο.
33 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 42. Θεωρούµε ισοσκελές τρίγωνο (=), σηµείο της πλευράς και σηµείο Ε της ηµιευθείας τέτοιο, ώστε Ε=. είξτε ότι Ε. 43. ποδείξτε ότι δεν υπάρχει κυρτό πολύγωνο µε περισσότερες από τρεις οξείες γωνίες. 44. ν µια γωνία κυρτού πολυγώνου είναι µεγαλύτερη από το άθροισµα των υπολοίπων γωνιών του, τότε το πολύγωνο έχει τρεις κορυφές. 45. Να κατασκευασθεί ορθογώνιο τρίγωνο ( = 90 ) αν είναι γνωστή (κατασκευάσιµη) η γωνία ευθύγραµµο τµήµα). και ισχύει η σχέση α+γ=λ (όπου λ γνωστό 46. Θεωρούµε ισοσκελές τρίγωνο (=) και το σηµείο Μ στην προέκταση της βάσης προς το µέρος του. πό το Μ φέρνουµε παράλληλες προς τις πλευρές, οι οποίες τέµνουν τις ηµιευθείες, στα σηµεία,ε αντίστοιχα. ποδείξτε ότι: (α) το τρίγωνο ΜΕ είναι ισοσκελές, (β) Μ-ΜΕ=. 47. Έστω σηµείο της βάσης ισοσκελούς τριγώνου. Φέρνουµε τις παράλληλες προς τις πλευρές, οι οποίες τέµνουν τις, στα σηµεία Ε,Ζ αντίστοιχα. είξτε ότι η περίµετρος του τετραπλεύρου ΕΖ είναι σταθερή (δηλ. ανεξάρτητη από τη θέση του σηµείου πάνω στη ). 48. Θεωρούµε ένα τετράγωνο, το ισόπλευρο τρίγωνο Ε εντός του τετραγώνου και το ισόπλευρο τρίγωνο Ζ εκτός του τετραγώνου. Να αποδειχτεί ότι τα σηµεία,ε,ζ είναι συνευθειακά. 49. ύο ίσοι κύκλοι µε κέντρα και Κ εφάπτονται εξωτερικά στο σηµείο. Θεωρούµε ένα σηµείο του ενός κύκλου και ένα σηµείο του άλλου κύκλου τέτοια, ώστε παραλληλόγραµµο. = 90. Να αποδείξετε ότι το τετράπλευρο Κ είναι 50. Θεωρούµε ισοσκελές τρίγωνο (=) και εκτός αυτού τα τετράγωνα Ε και ΖΗ. ν Μ είναι το µέσο της πλευράς, να αποδείξετε ότι: (α) Η ευθεία Μ είναι µεσοκάθετος της ΕΗ, (β) ι ευθείες Ζ και τέµνονται σε σηµείο της Μ.
34 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 51. Έστω,Ε οι προβολές της κορυφής ενός τριγώνου στις διχοτόµους της γωνίας. Να αποδειχθεί ότι: (α) το τετράπλευρο µε κορυφές τα σηµεία,,,ε είναι ορθογώνιο και (β) η ευθεία Ε διέρχεται από το µέσο της πλευράς και είναι παράλληλη προς την πλευρά του τριγώνου. 52. πό εσωτερικό σηµείο ενός ισόπλευρου τριγώνου πλευράς α, φέρνουµε τις παράλληλες προς τις πλευρές, και οι οποίες τέµνουν τις, και αντίστοιχα στα σηµεία,ε και Ζ. Να αποδείξετε ότι +Ε+Ζ=α. 53. Προεκτείνουµε τις πλευρές,, και ενός παραλληλογράµµου κατά τα ευθύγραµµα τµήµατα Ε=, Ζ=, Η= και Θ= αντίστοιχα. Να αποδείξετε ότι το τετράπλευρο ΕΖΗΘ είναι παραλληλόγραµµο και έχει το ίδιο κέντρο µε το. 54. ίνεται ορθογώνιο. Εξωτερικά από αυτό κατασκευάζουµε τα ισόπλευρα τρίγωνα Ε, Ζ, Η και Θ. είξτε ότι το τετράπλευρο ΕΖΗΘ είναι ρόµβος και έχει το ίδιο κέντρο µε το. 55. Σε τρίγωνο µε =60 ο θεωρούµε την εσωτερική διχοτόµο, την προβολή Ε του σηµείου στην και την προβολή Ζ του σηµείου Ε στην. είξτε ότι 3.Ε=2.Ζ ν τα ύψη, Ε και Ζ τριγώνου τέµνονται στο σηµείο Η και Ρ,Μ είναι τα µέσα των Η και αντίστοιχα, να αποδείξετε ότι το ΡΜ είναι µεσοκάθετος της ΕΖ. 57. Να αποδείξετε ότι τα µέσα των πλευρών κυρτού τετραπλεύρου είναι κορυφές τετραγώνου αν και µόνο αν το έχει ίσες και κάθετες διαγωνίους. 58. Σε τετράπλευρο ονοµάζουµε Ε,Ζ,Η,Θ τα µέσα των πλευρών του,, και αντίστοιχα. ν Κ, τα µέσα των διαγωνίων, αντίστοιχα, να δείξετε ότι: (α) τα τετράπλευρα ΕΚΗ και ΖΚΘ είναι παραλληλόγραµµα και (β) οι ευθείες ΕΗ,ΖΘ,Κ συντρέχουν. 59. Να κατασκευασθεί ορθογώνιο τρίγωνο ( =90 ο ) αν είναι γνωστή (κατασκευάσιµη) η πλευρά του =γ και η διάµεσός του µ α.
35 Τρύφων Παύλος - Ευκλείδεια εωµετρία τάξης ενικού υκείου 60. Έστω µια τέµνουσα δύο παράλληλων ευθειών (ε), (ε ). Να δειχθεί ότι οι διχοτόµοι των γωνιών που έχουν κορυφές τα σηµεία, σχηµατίζουν ορθογώνιο, του οποίου η µια διαγώνιος είναι παράλληλη προς τις ευθείες (ε), (ε ). 61. Σε ένα τρίγωνο φέρνουµε τη διάµεσο Μ και έστω Ν το µέσο της. Φέρνουµε στη συνέχεια την Ν που τέµνει τη στο σηµείο Ζ. Να δεχτεί ότι: (α) Ζ=2.Ζ (β) ΝΖ=Ζ/ Σε ισοσκελές τρίγωνο (=) είναι =120 ο. ν,ε είναι σηµεία της πλευράς τέτοια, ώστε =Ε=Ε, να δειχτεί ότι = 90 ο. 63. ν το ύψος και η διάµεσος Μ ενός τριγώνου τριχοτοµούν τη γωνία, να υπολογιστούν οι γωνίες του τριγώνου. ο 64. ίνεται τρίγωνο ΕΖ µε = 90 ο και = 30. Έστω Κ, τυχαία σηµεία των Ζ,Ε αντίστοιχα τέτοια, ώστε Κ//ΖΕ. ν, είναι τα µέσα των Ζ,ΚΕ αντίστοιχα, δείξτε ότι =Ε. 65. Σε ένα σκαληνό και µη ορθογώνιο τρίγωνο να αποδειχθεί ότι τα µέσα των πλευρών του και το ίχνος ενός ύψους του είναι κορυφές ισοσκελούς τραπεζίου. 66. ν σε παραλληλόγραµµο θεωρήσουµε το συµµετρικό Ε της κορυφής ως προς τη διαγώνιο, δείξτε ότι το τετράπλευρο Ε είναι ισοσκελές τραπέζιο. ο 67. ν σε τραπέζιο ισχύει =+ και == 90, δείξτε ότι: (α) ο κύκλος διαµέτρου εφάπτεται της πλευράς και (β) ο κύκλος διαµέτρου εφάπτεται της πλευράς. 68. ίνεται τραπέζιο (//) µε <. Έστω Κ,,Η,Θ τα µέσα αντίστοιχα των ευθύγραµµων τµηµάτων,,κ,. είξτε ότι +4ΗΘ= ίνεται τραπέζιο (//) µε =+ και έστω Μ το µέσο της πλευράς. είξτε ότι Μ= 90 ο. Ζ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Τα αξιώματα είναι προτάσεις που δεχόμαστε ως αληθείς, χωρίς απόδειξη: Από δύο σημεία διέρχεται μοναδική ευθεία. Για κάθε ευθεία υπάρχει τουλάχιστον ένα σημείο
Διαβάστε περισσότερα2 Β Βάσεις παραλληλογράµµου Βαρύκεντρο Γ Γεωµετρική κατασκευή Γεωµετρικός τόπος (ς) Γωνία Οι απέναντι πλευρές του. Κέντρο βάρους τριγώνου, δηλ. το σηµ
1 ΛΕΞΙΚΟ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΩΝ ΟΡΩΝ Α Ακτίνιο Ακτίνα κύκλου Ακτίνα σφαίρας Άκρα ευθύγραµµου τµήµατος Αµβλεία γωνία Αµβλυγώνιο Ανάλογα ευθύγραµµα τµήµατα Αντιδιαµετρικό σηµείο Αντικείµενες ηµιευθείες Άξονας συµµετρίας
Διαβάστε περισσότεραΠΩΣ ΕΙΧΝΩ ΟΤΙ ΥΟ ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ 1. είχνω ότι τέµνονται από τρίτη ευθεία και σχηµατίζονται γωνίες
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΑ στη γεωµετρία της Α τάξης ΠΩΣ ΕΙΧΝΩ ΟΤΙ ΥΟ ΕΥΘΕΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΘΕΤΕΣ 1. είχνω ότι η γωνία τους είναι 90 ο 2. είχνω ότι είναι διχοτόµοι δύο εφεξής και παραπληρωµατικών γωνιών. 3. είχνω ότι
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ Ευθύγραμμο τμήμα είναι το κομμάτι της ευθείας που έχει αρχή και τέλος. Ημιευθεια Είναι το κομμάτι της ευθείας που έχει αρχή αλλά όχι
Διαβάστε περισσότεραΒ.1.8. Παραπληρωματικές και Συμπληρωματικές γωνίες Κατά κορυφήν γωνίες
Β.1.6. Είδη γωνιών Κάθετες ευθείες 1. Ορθή γωνία λέγεται η γωνία της οποίας το μέτρο είναι ίσο με 90 ο. 2. Οξεία γωνία λέγεται κάθε γωνία με μέτρο μικρότερο των 90 ο. 3. Αμβλεία γωνία λέγεται κάθε γωνία
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΚΕΦΑΚΑΙΟ 3 ο -ΤΡΙΓΩΝΑ
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Α ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ (ΘΕΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ) Α. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ - ΛΑΘΟΥΣ ΚΕΦΑΚΑΙΟ 3 ο -ΤΡΙΓΩΝΑ 1. Ένα τρίγωνο είναι οξυγώνιο όταν έχει
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος )
Πυθαγόρειο ενικό Λύκειο Σάμου ΕΠΝΛΗΨΗ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ( α μέρος ) Να βρείτε στην αντίστοιχη σελίδα του σχολικού σας βιβλίου το ζητούμενο της κάθε ερώτησης που δίνεται παρακάτω και να το γράψετε στο τετράδιό
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Τι είναι ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ; Πώς ονομάζονται τα σημεία Α και Β; 1 ος ορισμός : Είναι η «ίσια» γραμμή που ενώνει τα δύο σημεία Α και Β. 2 ος ορισμός : Είναι
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΠΝΠΤΙΣ ΣΣΙΣ > 90. 1. ίνεται ισοσκελές τρίγωνο µε = και 0 πό την κορυφή φέρνουµε τις ηµιευθείες x κάθετη στην πλευρά και y κάθετη στην πλευρά που τέµνουν την στα σηµεία και αντίστοιχα. Να αποδείξετε α)
Διαβάστε περισσότεραγεωµετρία του ευκλείδη µε λίγα λόγια για µαθητές α λυκείου (www.sonom.gr) 1 γωνίες Β ευθεία (2 ) οξεία (< 1 ) ορθή ( =1 ) αµβλεία ( > 1 )
γεωµετρία του ευκλείδη µε λίγα λόγια για µαθητές α λυκείου (www.sonom.gr) 1 γωνίες µη κυρτή ευθεία ( ) πλήρης (4 ) κυρτή, οξεία (< 1 ) ορθή ( =1 ) αµβλεία ( > 1 ) συµπληρωµατικές παραπληρωµατικές φ ω ω
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α. ΓΩΝΙΕΣ - ΚΥΚΛΟΣ
ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Α. ΓΩΝΙΕΣ - ΚΥΚΛΟΣ 1. Απόσταση δύο σηµείων Α και Β είναι το µήκος του ευθύγραµµου τµήµατος που τα ενώνει. 2. Γωνία είναι το µέρος του επιπέδου που βρίσκεται µεταξύ
Διαβάστε περισσότεραΓενικό Ενιαίο Λύκειο Γεωμετρία - Τάξη Α
ενικό νιαίο Λύκειο εωμετρία - Τάξη 61 Θέματα εξετάσεων περιόδου Μαΐου-Ιουνίου στην εωμετρία Τάξη! Λυκείου ενικό νιαίο Λύκειο εωμετρία - Τάξη 6. Να αποδείξετε ότι διάμεσος τραπεζίου είναι παράλληλη προς
Διαβάστε περισσότεραΤάξη A Μάθημα: Γεωμετρία
Τάξη A Μάθημα: Γεωμετρία Η Θεωρία σε Ερωτήσεις Ερωτήσεις Κατανόησης Επαναληπτικά Θέματα Επαναληπτικά Διαγωνίσματα Περιεχόμενα Τρίγωνα Α. Θεωρία-Αποδείξεις Σελ.2 Β. Θεωρία-Ορισμοί..Σελ.9 Γ. Ερωτήσεις Σωστού
Διαβάστε περισσότερα5.10 5.11. 2 η ιδιότητα της διαµέσου. 4. Ορισµός Ισοσκελές τραπέζιο λέγεται το τραπέζιο του οποίου οι µη παράλληλες πλευρές είναι ίσες.
5.0 5. ΘΕΩΡΙ. Ορισµοί Τραπέζιο λέγεται το τετράπλευρο που έχει µόνο δύο πλευρές παράλληλες. άσεις τραπεζίου λέγονται οι παράλληλες πλευρές του. Ύψος τραπεζίου λέγεται η απόσταση των βάσεων. ιάµεσος τραπεζίου
Διαβάστε περισσότερα6.1 6.4. 1. Εγγεγραµµένη γωνία, αντίστοιχη επίκεντρη και τόξο. 2. Γωνία δύο χορδών και γωνία δύο τεµνουσών
6. 6.4 ΘΩΡΙ. γγεγραµµένη γωνία, αντίστοιχη επίκεντρη και τόξο Το µέτρο της επίκεντρης ισούται µε το µέτρο του αντίστοιχου τόξου. Η εγγεγραµµένη ισούται µε το µισό της αντίστοιχης επίκεντρης. Η εγγεγραµµένη
Διαβάστε περισσότεραΣωστό -λάθος. 2) Δύο τρίγωνα που έχουν τις γωνίες τους ίσες μία προς μία είναι ίσα
Σωστό -λάθος Α. Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της και, ακριβώς δίπλα, την ένδειξη (Σ), αν η πρόταση είναι σωστή, ή (Λ), αν αυτή είναι λανθασμένη. 1)Δύο ισόπλευρα
Διαβάστε περισσότεραΓεωμετρία. 63. Σε περίπτωση που η αρχή, το σημείο Ο, βρίσκεται πάνω σε μια ευθεία χχ τότε η
Γεωμετρία Κεφάλαιο 1: Βασικές γεωμετρικές έννοιες Β.1.1 61.Η ευθεία είναι βασική έννοια της γεωμετρίας που την αντιλαμβανόμαστε ως την γραμμή που αφήνει ο κανόνας (χάρακας).συμβολίζεται με μικρά γράμματα
Διαβάστε περισσότερα4 η εκάδα θεµάτων επανάληψης
4 η εκάδα θεµάτων επανάληψης 3. ίνεται τετράγωνο µε κέντρο Ο και το µέσο του. Η τέµνει την στο. είξτε ότι = Το τρίγωνο είναι ορθογώνιο και ισοσκελές i Ο = 4 Τα ορθογώνια τρίγωνα και έχουν = και = άρα είναι
Διαβάστε περισσότερα1. ** Σε ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ µε κορυφή το Α, έχουµε ΒΓ = 4 cm και ΑΒ = 7 cm. Να υπολογίσετε: ii. Το ύψος ΒΚ
Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. ** Σε ισοσκελές τρίγωνο ΑΒΓ µε κορυφή το Α, έχουµε ΒΓ = 4 cm και ΑΒ = 7 cm. Να υπολογίσετε: i. Το ύψος ΑΗ ii. Το ύψος ΒΚ. ** Σε ένα τετράγωνο ΑΒΓ ισχύει ΑΒ + ΑΓ = +. Να υπολογίσετε:
Διαβάστε περισσότερα4 η εκάδα θεµάτων επανάληψης
4 η εκάδα θεµάτων επανάληψης 3. ίνεται τετράγωνο µε κέντρο Ο και Μ το µέσο του. Η Μ τέµνει την στο. είξτε ότι = Το τρίγωνο είναι ορθογώνιο και ισοσκελές i ΟΜ = 4 Τα ορθογώνια τρίγωνα Μ και Μ έχουν Μ =
Διαβάστε περισσότεραΛΥΣΕΙΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 08/04/10
ΥΣΙΣ ΙΑΩΝΙΣΜΑ ΩΜΤΡΙΑ Α ΥΚΙΟΥ ΘΜΑ ο 08/04/0 Α. Να αποδείξετε ότι η διάµεσος ορθογωνίου τριγώνου που φέρουµε από την κορυφή της ορθής γωνίας είναι ίση µε το µισό της υποτείνουσας. Θεωρία σχολικό βιβλίο σελ.09
Διαβάστε περισσότεραΟρισµοί. Ένα τετράπλευρο λέγεται εγγεγραµµένο σε κύκλο, αν οι κορυφές του είναι σηµεία του κύκλου.
6.5 6.6 ΘΩΡΙ. Ορισµοί Ένα τετράπλευρο λέγεται εγγεγραµµένο σε κύκλο, αν οι κορυφές του είναι σηµεία του κύκλου. Ένα τετράπλευρο λέγεται εγγράψιµο σε κύκλο, όταν µπορεί να γραφεί κύκλος που να διέρχεται
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 2 και 3
ΡΩΤΗΣΙΣ ΘΩΡΙΣ Ι Τ ΚΦΛΙ και 3 1. Τι λέμε κυρτή γωνία, μη κυρτή γωνία, διχοτόμο γωνίας, κάθετες ευθείες. προβολή ή ίχνος σημείου σε ευθεία;. Πότε δύο σημεία λέγονται συμμετρικά ως προς ευθεία; 3. Τι λέμε
Διαβάστε περισσότερα1.1 ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΡΙΓΩΝΩΝ. 1. Κύρια στοιχεία τριγώνου : Είναι οι πλευρές του και οι γωνίες του. 2. Είδη τριγώνων από την άποψη των γωνιών : A
1 1.1 ΙΣΟΤΗΤ ΤΡΙΩΝΩΝ ΘΕΩΡΙ 1. Κύρια στοιχεία τριγώνου : Είναι οι πλευρές του και οι γωνίες του 2. Είδη τριγώνων από την άποψη των γωνιών : A Οξυγώνιο τρίγωνο, όλες οι γωνίες οξείες B A µβλυγώνιο τρίγωνο,
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
ΩΜΤΡΙ ΛΥΚΙΟΥ ΠΝΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΛΛΙΟ ΠΙΜΛΙ ΥΡΙΝΟΣ ΣΙΛΗΣ ΠΙΜΛΙ: ΥΡΙΝΟΣ ΣΙΛΗΣ ΘΜΤ ΘΩΡΙΣ ΚΦΛΙΟ ο Τ ΣΙΚ ΩΜΤΡΙΚ ΣΧΗΜΤ ΘΜ ο Τι καλείται μέσο ενός ευθυγράμμου τμήματος και τι ισχύει γι αυτό ; ΠΝΤΗΣΗ Μέσο ενός ευθύγραμμου
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ & ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΤ & ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΣ ΜΘΗΜΤΙΚΩΝ ΥΜΝΣΙΟΥ ΘΕΜ 1. α) Να συµπληρώσετε τις παρακάτω ισότητες. α+0=.. α 1=. α-α=.. α:α=. 0 α=. 0:α=. Το α είναι ένας αριθµός διαφορετικός του 0. β) Στις παρακάτω προτάσεις να
Διαβάστε περισσότερα2 η εκάδα θεµάτων επανάληψης
η εκάδα θεµάτων επανάληψης. Έστω τρίγωνο µε + Ένα πρόχειρο σχήµα είναι το διπλανό
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜA. Ιδιότητες παραλληλογράμμων
εωμετρία και Λυκείου ΠΡΛΛΗΛΟΡΜΜA Ορισμός Παραλληλόγραμμο λέγεται το τετράπλευρο που έχει τις απέναντι πλευρές του παράλληλες. ηλαδή το τετράπλευρο είναι παραλληλόγραμμο, όταν // και //. Ιδιότητες παραλληλογράμμων
Διαβάστε περισσότεραΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ - ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο - Α ( απόδειξη θεωρήματος) 1 ) Να αποδειχθεί ότι : «Οι διαγώνιοι ορθογωνίου είναι ίσες». ( 5.3 σελ 100 ) 2 ) Να αποδειχθεί ότι τα εφαπτόμενα τμήματα κύκλου
Διαβάστε περισσότεραΛΥΣΕΙΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 1 / 11 / 09 ΘΕΜΑ 1 ο
ΥΣΕΙΣ ΙΩΝΙΣΜΤΣ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΥΚΕΙΥ 1 / 11 / 09 ΘΕΜ 1 ο ) Χαρακτηρίστε ως σωστή (Σ) ή ως λάθος () καθεµία από τις επόµενες προτάσεις. ύο τόξα ενός κύκλου είναι ίσα, όταν οι αντίστοιχες χορδές τους είναι ίσες.
Διαβάστε περισσότεραΣυνοπτική Θεωρία Μαθηματικών Α Γυμνασίου
Web page: www.ma8eno.gr e-mail: vrentzou@ma8eno.gr Η αποτελεσματική μάθηση δεν θέλει κόπο αλλά τρόπο, δηλαδή ma8eno.gr Συνοπτική Θεωρία Μαθηματικών Α Γυμνασίου Αριθμητική - Άλγεβρα Γεωμετρία Άρτιος λέγεται
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Παραλληλόγραµµα - Τραπέζια
ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Παραλληλόγραµµα - Τραπέζια 184 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ 1. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της στήλης (Α) µε ένα µόνο στοιχείο της στήλης (Β): στήλη (Α) τετράπλευρα
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ 1)Τι ονομάζεται διχοτόμος μιας γωνίας ; Διχοτόμος γωνίας ονομάζεται η ημιευθεία που έχει αρχή την κορυφή της γωνίας και τη χωρίζει σε δύο ίσες γωνίες. 2)Να
Διαβάστε περισσότερα3.1 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΙΓΩΝΟΥ ΕΙ Η ΤΡΙΓΩΝΩΝ
1 3.1 ΣΤΟΙΧΕΙ ΤΡΙΩΝΟΥ ΕΙΗ ΤΡΙΩΝΩΝ ΘΕΩΡΙ 1. Κύρια στοιχεία τριγώνου Τα κύρια στοιχεία ενός τριγώνου είναι οι πλευρές, οι γωνίες και οι κορυφές. Ονοµασία : Πλευρές είναι οι,, Κορυφές είναι τα σηµεία,, ωνίες
Διαβάστε περισσότερα1. Γενικά για τα τετράπλευρα
1. ενικά για τα τετράπλευρα Ένα τετράπλευρο θα λέγεται κυρτό αν η προέκταση οποιασδήποτε πλευράς του αφήνει το σχήμα από το ίδιο μέρος (στο ίδιο ημιεπίπεδο, όπως λέμε καλύτερα). κορυφές γωνία εξωτερική
Διαβάστε περισσότεραΘέματα ενδοσχολικών εξετάσεων Άλγεβρας Α Λυκείου Σχ. έτος , Ν. Δωδεκανήσου ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΑΞΗ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΑΞΗ: Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 Επιμέλεια: Καραγιάννης Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Μαθηματικός Περιηγητής 1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η συλλογή των θεμάτων
Διαβάστε περισσότεραΣτοιχεία τριγώνου Κύρια στοιχεία : Πλευρές και γωνίες ευτερεύοντα στοιχεία : ιάµεσος, διχοτόµος, ύψος
3. 3.9 ΘΕΩΡΙ. Στοιχεία τριγώνου Κύρια στοιχεία : Πλευρές και γωνίες ευτερεύοντα στοιχεία : ιάµεσος, διχοτόµος, ύψος 2. Είδη τριγώνων Ως προς τις πλευρές : Σκαληνό, ισοσκελές, ισόπλευρο. Ως προς τις γωνίες
Διαβάστε περισσότεραΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 2001-ΟΡΟΣΗΜΟ 1
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 2001-ΟΡΟΣΗΜΟ 1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 2001-ΟΡΟΣΗΜΟ 2 ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΤΡΙΓΩΝΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΥΘΕΙΕΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΑ ΤΡΑΠΕΖΙΑ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ 2001-ΟΡΟΣΗΜΟ 3 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ
ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΛΙΟ 1 Ο ΕΩΜΕΤΡΙ 1.1 ΙΣΟΤΗΤ ΤΡΙΩΝΩΝ 1. Ποια ονομάζονται κύρια και ποια δευτερεύοντα στοιχεία τριγώνων; Κύρια στοιχεία ενός τριγώνου ονομάζουμε τις πλευρές και τις γωνίες του. Δευτερεύοντα στοιχεία
Διαβάστε περισσότεραΛΥΣΕΙΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 05/01/10
ΥΕΙ ΙΑΩΝΙΜΑ ΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΥΚΕΙΟΥ 05/0/0 ΘΕΜΑ ο Α. Να αποδειχτεί ότι σε κάθε παραλληλόγραµµο οι απέναντι πλευρές είναι ίσες. Θεωρία σελίδα 97 B. Να χαρακτηρίσετε µε την ένδειξη σωστό () ή λάθος () καθεµιά
Διαβάστε περισσότεραΣωστό -λάθος. 3) Δύο ευθείες κάθετες προς μία τρίτη ευθεία είναι μεταξύ τους παράλληλες.
Σωστό -λάθος Α. Για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της και, ακριβώς δίπλα, την ένδειξη (Σ), αν η πρόταση είναι σωστή, ή (Λ), αν αυτή είναι λανθασμένη. 1) Οι οξείες
Διαβάστε περισσότεραΕΙ Η ΤΕΤΡΑΠΛΕΥΡΩΝ. ( Παραλληλόγραµµα Τραπέζια ) Παραλληλόγραµµο, λέγεται το τετράπλευρο
Παραλληλόγραµµο, λέγεται το τετράπλευρο ΕΙΗ ΤΕΤΡΠΛΕΥΡΩΝ ( Παραλληλόγραµµα Τραπέζια ) που έχει τις απέναντι πλευρές του παράλληλες δηλ. // και //. ΙΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΛΛΗΛΟΡΜΜΟΥ: 1. Οι απέναντι πλευρές του είναι.
Διαβάστε περισσότεραΟι γωνίες και που ονομάζονται «εντός εναλλάξ γωνίες» και είναι ίσες. «εντός-εκτός και επί τα αυτά μέρη γωνίες» και είναι ίσες.
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΝΑΒΡΥΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΘΑΛΗΣ» ΤΑΞΗ Α ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ 1. Μεσοκάθετος ενός ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ ονομάζεται η ευθεία που είναι κάθετη
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο ΠΑΡΑΛΛΗΛOΓΡΑΜΜΑ - ΤΡΑΠΕΖΙΑ. Εισαγωγή
ΚΦΛΙΟ 5ο ΠΡΛΛΗΛOΡΜΜ - ΤΡΠΙ ισαγωγή. Τι καλείται τετράπλευρο ; Πόσες διαγώνιες έχει ένα κυρτό τετράπλευρο ; Τι καλείται παραλληλόγραμμο και τι τραπέζιο ; Το ευθύγραμμο σχήμα που έχει τέσσερις πλευρές λέγεται
Διαβάστε περισσότερα3 o ΓΕ.Λ. ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ. ΖΟΥΖΙΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Μαθηματικός 2013 2014 EΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
3 o ΓΕ.Λ. ΚΕΡΑΤΣΙΝΙΟΥ Μαθηματικός 2013 2014 EΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΗΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1) ΘΕΩΡΙΑ... 2 2) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ... 5 2.1. ΤΡΙΓΩΝΑ... 5 2.1.1. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Σωστού - Λάθους στα τρίγωνα... 5 2.1.2.
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 9 Ο κύκλος Ορισμός. Ο κύκλος (Κ, r) με κέντρο Κ και ακτίνα r είναι το σχήμα που αποτελείται από όλα τα σημεία του επιπέδου που απέχουν απόσταση r από το σημείο Κ. Σχήμα 9.1: Στοιχεία ενός κύκλου.
Διαβάστε περισσότεραΑπέναντι πλευρές παράλληλες
5. 5.5 ΘΩΡΙ. Παραλληλόγραµµο πέναντι πλευρές παράλληλες. Ιδιότητες παραλληλογράµµου πέναντι πλευρές ίσες πέναντι γωνίες ίσες Οι διαγώνιοι διχοτοµούνται Το σηµείο τοµής των διαγωνίων είναι κέντρο συµµετρίας
Διαβάστε περισσότεραΓενικές ασκήσεις 6 ου Κεφαλαίου σελίδας 140
ενικές ασκήσεις 6 ου Κεφαλαίου σελίδας 40. ίνεται τρίγωνο ορθογώνιο στο. πό τα άκρα, της υποτείνουσας φέρουµε κάθετες x και y στη και προς το ίδιο µέρος της. πό το µέσο Μ της φέρουµε κάθετη στην, που τέµνει
Διαβάστε περισσότερα24 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο. ΘΕΜΑ 2 Ο : Δίνεται ΑΒΓ ισοσκελές (ΑΒ=ΑΓ) τρίγωνο.αν ΒΔ και ΓΕ οι διχοτόμοι των γωνιών Β και
ΔΙΩΝΙΣΜ 1 Ο ΘΕΜ 1 Ο : ) Να αποδείξετε ότι : Το ευθύγραμμο τμήμα που ενώνει τα μέσα τα των δύο πλευρών τριγώνου είναι παράλληλο προς την τρίτη πλευρά και ίση με το μισό της.(13 μονάδες) ) Να χαρακτηρίσετε
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας Ερωτήσεις Κατανόησης. Ποια από τα παρακάτω τετράπλευρα είναι παραλληλόγραµµα ποια όχι και γιατί;
5. 5.2 σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 99 00 ρωτήσεις ατανόησης. Ποια από τα παρακάτω τετράπλευρα είναι παραλληλόγραµµα ποια όχι και γιατί; 3 Π 5 4 Π 2 5 5 Ο 3 4 Ο 4 Π 3 Ν 3 3 Μ 3,5 3,5 Λ Ρ φ Π 4 φ ω
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΠΝΛΗΨΗ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΛΥΚΕΙΟΥ 1 Σε τρίγωνο με > και ορθόκεντρο Η να δείξετε ότι: Δίνεται τρίγωνο στο οποίο ισχύει: α β γ βγ Να δείξετε ότι: A 10 Δίνεται τρίγωνο με πλευρές α, β, γ και διάμεσο μα ν ισχύει η
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 o ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ
ΚΕΦΛΙΟ 2 o Τ ΣΙΚ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚ ΣΧΗΜΤ Πρωταρχικές έννοιες Όπως τα αντιλαμβανόμαστε : Σημείο, Ευθεία, Επίπεδο. ξιώματα προτάσεις που τις αποδεχόμαστε χωρίς απόδειξη. αξίωμα: πό δυο διαφορετικά σημεία του επιπέδου
Διαβάστε περισσότεραΙωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός
1 Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο Ερώτηση 1 : Ποιες είναι οι ιδιότητες της πρόσθεσης των φυσικών; Το άθροισμα ενός φυσικού αριθμού με το 0 ισούται με τον ίδιο αριθμό. α+0=α Αντιμεταθετική ιδιότητα. Με βάση την οποία
Διαβάστε περισσότεραΕΥΚΛΕΙΔΕΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Θεωρία
Α ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Θεωρία 2014 2015 ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ ΣΤΑΘΗΣ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΘΕΩΡΙΑ ΕΥΚΛΕΙΔΕΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2 ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ιδακτέα εξεταστέα ύλη σχολικού
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις ανάπτυξης 1. ** 2. ** 3. ** 4. ** 5. ** 6. **
Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. ** ίνονται επίπεδο p και τρία µη συνευθειακά σηµεία του Α, Β και Γ καθώς και ένα σηµείο Μ, που δεν συµπίπτει µε το Α. Αν η ευθεία ΑΜ τέµνει την ευθεία ΒΓ, να δείξετε ότι το Μ είναι
Διαβάστε περισσότερα2 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης
1 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης 11. Σε κάθε τρίγωνο να αποδείξετε ότι το τετράγωνο µιας πλευράς που βρίσκεται απέναντι από οξεία γωνία, ισούται µε το άθροισµα των τετραγώνων των δύο άλλων πλευρών ελαττωµένο
Διαβάστε περισσότεραΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Η διαίρεση καλείται Ευκλείδεια και είναι τέλεια όταν το υπόλοιπο είναι μηδέν.
ΑΛΓΕΒΡΑ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΩΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. Τι είναι αριθμητική παράσταση; Με ποια σειρά εκτελούμε τις πράξεις σε μια αριθμητική παράσταση ώστε να βρούμε την τιμή της; Αριθμητική παράσταση λέγεται κάθε
Διαβάστε περισσότερα1 Εγγεγραµµένα σχήµατα
Εγγεγραµµένα σχήµατα Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Σκοπός του µαθήµατος είναι να δώσει στους µαθητές συνοπτικά τις απαραίτητες γνώσεις από τη διδακτέα ύλη της Α λυκείου που δεν διδάχθηκε ή διδάχθηκε περιληπτικά.
Διαβάστε περισσότεραΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΚΛΕΙΔΙΑΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΥΚΛΕΙΔΙΑΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ Η παρούσα σύνοψη παρουσιάζει τις προτάσεις του σχολικού βιβλίου που διδάχτηκαν την φετινή χρονιά,συνοπτικά δίχως αποδείξεις και με διαφορετική σειρά
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 6 Παράλληλες Ευθείες και Τετράπλευρα Ορισμός. Δύο ευθείες ονομάζονται παράλληλες όταν ανήκουν στο ίδιο επίπεδο και δεν τέμνονται. Δύο παράλληλες ευθείες ε και ζ συμβολίζονται ε ζ. Γωνίες δύο ευθειών
Διαβάστε περισσότεραΓεωµετρία Α Γυµνασίου. Ορισµοί Ιδιότητες Εξηγήσεις
Γεωµετρία Α Γυµνασίου Ορισµοί Ιδιότητες Εξηγήσεις Ευθεία γραµµή Ορισµός δεν υπάρχει. Η απλούστερη από όλες τις γραµµές. Κατασκευάζεται µε τον χάρακα (κανόνα) πάνω σε επίπεδο. 1. ύο σηµεία ορίζουν την θέση
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ. β. ΜΗΔ = 45 Μονάδες 5. Θέμα 4 ο Δίνεται ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ ( Α = 90 ) με ΑΓ > ΑΒ, η διάμεσός του ΑΖ και έστω Δ και
Α. Να χαρακτηρίσετε Σωστές (Σ) ή Λάθος (Λ) τις παρακάτω προτάσεις: α. Οι διχοτόμοι δύο διαδοχικών και παραπληρωματικών γωνιών σχηματίζουν ορθή γωνία. β. Οι διαγώνιες κάθε παραλληλογράμμου είναι ίσες μεταξύ
Διαβάστε περισσότεραΓ ε ω μ ε τ ρ ι α. A Λ υ κ ε ι ο υ. Ε π ι μ ε λ ε ι α : Τ α κ η ς Τ σ α κ α λ α κ ο ς
ε ω μ ε τ ρ ι α A Λ υ κ ε ι ο υ Ε π ι μ ε λ ε ι α : Τ α κ η ς Τ σ α κ α λ α κ ο ς ε ω μ ε τ ρ ι α A Λ υ κ ε ι ο υ ασικα εωμετρικα Σχηματα Τριγωνα Παραλληλες Ευθειες Παραλληλογραμμα - Τραπεζια Εγγεγραμμενα
Διαβάστε περισσότεραΤο τµήµα που ενώνει τα µέσα δύο πλευρών τριγώνου, είναι παράλληλο προς την τρίτη πλευρά και ίσο µε το µισό της.
5.3 Εφαρµογές των παραλληλογράµµων 155 5.3 Εφαρµογές των παραλληλογράµµων Α Εφαρµογές στα τρίγωνα Α1 Θεώρηµα 1 Το τµήµα που ενώνει τα µέσα δύο πλευρών τριγώνου, είναι παράλληλο προς την τρίτη πλευρά και
Διαβάστε περισσότερα5.6 5.9. 1. Θεώρηµα, Ε µέσα των ΑΒ, ΑΓ Ε = //
1 5.6 5.9 ΘΩΡΙ 1., µέσα των, = //. µέσο της και // µέσο της 3. = και ////Ζ = Ζ Ζ. Ο γ. τόπος της µεσοπαράλληλης Έστω ε η µεσοπαράλληλη των ε 1, ε. Τότε ισχύουν : i) άθε σηµείο της ε ισαπέχει από τις ε
Διαβάστε περισσότεραΑ. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. Ηµιεπίπεδο Κάθε ευθεία ε επιπέδου Π χωρίζει τα σηµεία του επιπέδου που δεν ανήκουν στην ε σε δύο σηµειοσύνολα Π 1
2 Η γωνία - Ο κύκλος Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Ηµιεπίπεδο Κάθε ευθεία ε επιπέδου Π χωρίζει τα σηµεία του επιπέδου που δεν ανήκουν στην ε σε δύο σηµειοσύνολα Π 1, Π 2 τα οποία ονοµάζονται ηµιεπίπεδα
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ
ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΪΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: A ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΘΕΜΑ Α Α1. Να αποδείξετε ότι σε κάθε ορθογώνιο τρίγωνο η διάμεσος που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα ισούται με το μισό της.
Διαβάστε περισσότερα6.5 6.6. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 134. Ερωτήσεις Κατανόησης
6.5 6.6 σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 34 ρωτήσεις Κατανόησης. Σε ένα εγγεγραµµένο τετράπλευρο i) Τα αθροίσµατα των απέναντι γωνιών του είναι ίσα Σ Λ ii) Κάθε πλευρά φαίνεται από τις απέναντι κορυφές
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις - Πυθαγόρειο Θεώρηµα
Ασκήσεις - Πυθαγόρειο Θεώρηµα. Έστω ορθογώνιο τρίγωνο ΑΒΓ ( Â = 90 ο ) µε ΒΓ = 0 και ΑΓ =. Αν το µέσο της ΒΓ και Ε ΒΓ (Ε σηµείο της ΑΒ) τότε το µήκος της ΑΕ είναι: i) 3 3,5 i 4 iv) 4,5 v) 5. Έστω ορθογώνιο
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαιο 9ο: Ερωτήσεις του τύπου «Σωστό-Λάθος»
ΕΩΜΕΤΡΙΑ Β ΥΚΕΙΟΥ Κεφάλαιο 9ο: ΜΕΤΡΙΚΕ ΧΕΕΙ Ερωτήσεις του τύπου «ωστό-άθος» Να χαρακτηρίσετε με (σωστό) ή (λάθος) τις παρακάτω προτάσεις. 1. * Αν σε τρίγωνο ΑΒ ισχύει ΑΒ = Α + Β, τότε το τρίγωνο είναι:
Διαβάστε περισσότεραΒασικές Γεωμετρικές έννοιες
Βασικές Γεωμετρικές έννοιες Σημείο Με την άκρη του μολυβιού μου ακουμπώντας την σε ένα κομμάτι χαρτί αφήνω ένα σημάδι το οποίο το λέω σημείο. Το σημείο το δίνω όνομα γράφοντας πάνω απ αυτό ένα κεφαλαίο
Διαβάστε περισσότεραΜαθηματικά Α' Γυμ. - Ερωτήσεις Θεωρίας 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ. (1) Ποιοι είναι οι φυσικοί αριθμοί; Γράψε τέσσερα παραδείγματα.
Μαθηματικά Α' Γυμ. - Ερωτήσεις Θεωρίας 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (1) Ποιοι είναι οι φυσικοί αριθμοί; Γράψε τέσσερα παραδείγματα. (2) Ποιοι είναι οι άρτιοι και ποιοι οι περιττοί αριθμοί; Γράψε από τρία παραδείγματα.
Διαβάστε περισσότερα1 η εκάδα θεµάτων επανάληψης
η εκάδα θεµάτων επανάληψης. ίνεται ορθογώνιο τρίγωνο µε υποτείνουσα την και ɵ = 30 ο. Έστω διάµεσος του και, Ζ, Η τα µέσα των, και αντίστοιχα. Στην προέκταση του Ζ παίρνουµε τµήµα ΖΚ= Ζ. Να δείξετε ότι
Διαβάστε περισσότεραΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 19/ 04/ 2012
ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΟΝΟΜΑ:... ΤΜΗΜΑ:... ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 www.syghrono.gr ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 19/ 04/ 2012 ΘΕΜΑ
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις κατανόησης σελίδας 114. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας Στα παρακάτω τραπέζια να βρείτε τα x, ψ ω, και θ
5.0 5. σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 4 5 ρωτήσεις κατανόησης σελίδας 4. Στα παρακάτω τραπέζια να βρείτε τα x, ψ ω, και θ 3 3 (α) x 0 ψ 4 (β) x ψ 7 (γ) x (δ) θ x+ 3x ω 0 ο πάντηση + 0 Στο σχήµα (α) το
Διαβάστε περισσότεραΛ υ μ ε ν ε ς Α σ κ η σ ε ι ς ( Π α ρ α λ λ η λ o γ ρ α μ μ α ) 1
υ μ ε ν ε ς σ κ η σ ε ι ς ( Π α ρ α λ λ η λ o γ ρ α μ μ α ) 1 Προεκτεινουµε τις πλευρες και παραλληλογραμμου κατα τμηματα = και = αντιστοιχως. Να αποδειξετε οτι τα σημεια, και ειναι συνευθειακα. = παραλληλογραμμο
Διαβάστε περισσότερα5.6 5.9. Ερωτήσεις Κατανόησης. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 110 112. Στα παρακάτω σχήµατα να υπολογίσετε τα x και ψ. Απάντηση Στο σχήµα (α) :
5.6 5.9 σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 0 ρωτήσεις Κατανόησης. Στα παρακάτω σχήµατα να υπολογίσετε τα x και ψ (α ) ( β ) A x x, 5 ( γ) ψ x +, 5 x, 5 ε ε ε ε 4 δ δ ε ε B ε ε 4 (δ ) ψ ψ x 60 o 4 (ε) B 5
Διαβάστε περισσότερα3 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης
3 η δεκάδα θεµάτων επανάληψης. ίνεται το ισοσκελές τραπέζιο µε ɵ = = 45 ο. Έστω Ε, Ζ τα µέσα των και αντίστοιχα και Η. πό το Z φέρνουµε παράλληλη στην που τέµνει την στο Θ. Να δείξετε ότι Το τετράπλευρο
Διαβάστε περισσότεραAΓ BΓ BΓ. = 40 MN = 2 AB + AΓ AN =
1 ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Οι πρωταρχικές έννοιες της Γεωμετρίας είναι το σημείο, η ευθεία και το επίπεδο. Δεχόμαστε ότι: Από δύο διαφορετικά σημεία διέρχεται μοναδική ευθεία. Για κάθε ευθεία
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο Βασικές Γεωμετρικές Έννοιες ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. Μια τεντωμένη κλωστή με άκρα δύο σημεία Α και Β μας δίνει μια εικόνα της έννοιας του.. Τα σημεία Α και Β λέγονται.. 2. Τι ονομάζεται ευθεία;..
Διαβάστε περισσότεραΤρίγωνα. Αθανασίου Δημήτρης (Μαθηματικός)
Τρίγωνα Αθανασίου Δημήτρης (Μαθηματικός) www.peira.gr asepfreedom@yahoo.gr 1 3.1 Στοιχεία και είδη τριγώνων 2 Ένα τρίγωνο ΑΒΓ έχει τρεις κορυφές Α, Β, Γ, τρεις πλευρές ΒΓ, ΓΑ, ΑΒ και τρεις γωνίες Β ΑΓ,
Διαβάστε περισσότεραΣε κάθε ισοσκελές τρίγωνο η διχοτόµος της γωνίας της κορυφής είναι και διάµεσος και ύψος.
ΙΩΝΙΣΜ ΕΩΜΕΤΡΙΣ ΥΚΕΙΟΥ 3/0/0 ΕΝΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜ ο ) Να αποδείξετε ότι δύο χορδές ενός κύκλου είναι ίσες αν και µόνο αν τα αποστήµατά τους είναι ίσα. Θεωρία, σελίδα 46 σχολικού βιβλίου Θεώρηµα III
Διαβάστε περισσότεραΜΑΘΗΜΑΤΟΣ & ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ της Α τάξης του ΕΠΑΛ με Φύλλα Μαθήματος & Εργασίας - ΕΠΑΛ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ 014 ΦΥΛΛΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ & ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΕΠΑΛ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1-3.6 Τρίγωνα ΕΠΑΛ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ Ονομασία Πλευρών ΑΒ ή ΒΑ ή γ
Διαβάστε περισσότερα3.4 Ι ΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΟΥ
1 3.4 ΙΙΤΗΤΕΣ ΠΡΛΛΗΛΡΜΜΥ ΡΘΩΝΙΥ ΡΜΥ ΤΕΤΡΩΝΥ ΤΡΠΕΖΙΥ ΙΣΣΚΕΛΥΣ ΤΡΠΕΖΙΥ ΘΕΩΡΙ 1. Ιδιότητες παραλληλογράµµου Το σηµείο τοµής των διαγωνίων του είναι κέντρο συµµετρίας (Το κέντρο συµµετρίας) ι διαγώνιες διχοτοµούνται,
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 ο. ΘΕΜΑ 2 ο. ΘΕΜΑ 3 ο
ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΘΕΜΑ 1 ο (α) Να αποδειχθεί ότι στον ίδιο ή σε ίσους κύκλους, ίσα αποστήµατα αντιστοιχούν σε ίσες χορδές. (β) Να αποδειχθεί ότι κάθε σηµείο της µεσοκαθέτου ενός ευθύγραµµου τµήµατος ισαπέχει
Διαβάστε περισσότεραΓΕΩΜΕΤΡΙΑ. 1 o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΘΕΜΑ 1
ΩΜΤΡΙ ΛΥΚΙΟΥ ΩΜΤΡΙ ΘΜ o ΙΩΝΙΣΜ. Να αποδείξετε ότι : Ι) διάμεσος που αντιστοιχεί στην υποτείνουσα ορθογωνίου τριγώνου είναι ίση με το μισό της υποτείνουσας. ΙΙ) ν μια διάμεσος τριγώνου είναι ίση με το μισό
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις ανάπτυξης. 1. Τα σηµεία Β και Γ είναι σηµεία του επιπέδου p, η ΒΓ είναι ευθεία του p. Η ΒΓ τέµνει την ΑΜ στον
Ερωτήσεις ανάπτυξης 1. Τα σηµεία και είναι σηµεία του επιπέδου, η είναι ευθεία του. Η τέµνει την Μ στον Μ Ν Ν. Το Ν σαν σηµείο της ανήκει στο, άρα και το Μ σαν σηµείο της Ν ανήκει στο. B. Έστω ε µια ευθεία
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις σχ. Βιβλίου σελίδας Γενικές ασκήσεις (3) (4)
σκήσεις σχ. ιβλίου σελίδας 5 5 ενικές ασκήσεις. ανονικό εξάγωνο ΕΖ είναι εγγεγραµµένο σε κύκλο (Ο, ) και έστω, Λ,, Ν, Ρ, Σ τα µέσα των πλευρών του. Να αποδείξετε ότι το ΛΝΡΣ είναι κανονικό εξάγωνο µε κέντρο
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 1. Τι είναι η Ευκλείδια διαίρεση; Είναι η διαδικασία κατά την οποία όταν δοθούν δύο φυσικοί αριθμοί Δ και δ, τότε βρίσκουμε άλλους δύο φυσικούς αριθμούς π και υ,
Διαβάστε περισσότεραΓραμμή. Σημείο. κεφαλαίο γράμμα. Κάθε γραμμή. αποτελείται. Ευθεία κι αν αρχή και χωρίς. τέλος! x x
1. Οι Πρωταρχικές Γεωμετρικές Έννοιες Σημείο Γραμμή Δεν έχει διαστάσεις!! Υπάρχει μόνο στο μυαλό μας. Συμβολίζεται με κεφαλαίο γράμμα. Κάθε γραμμή αποτελείται από άπειρα σημεία. Ευθεία Δεν είναι εύκολο
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήσεις Κατανόησης. Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας
5. 5.5 σκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας 0 04 ρωτήσεις Κατανόησης. Ποια από τα παρακάτω τετράπλευρα είναι Ορθογώνια, ρόµβοι, i τετράγωνα, ποια όχι και γιατί; (α) 5 (β) 5 (γ) (δ) (ε) (ζ) φ 5 φ 5 φ φ (η)
Διαβάστε περισσότεραΑσκήσεις σχ. Βιβλίου σελίδας Γενικές ασκήσεις 5 ου Κεφαλαίου (1) (2) (1)
σκήσεις σχ. ιβλίου σελίδας 6 7 ενικές ασκήσεις 5 ου Κεφαλαίου. ίνεται τρίγωνο (β γ) µε Â = 60 ο, τα ύψη του, και τα µέσα Μ, Ν των, αντίστοιχα. Να αποδείξετε ότι Μ = Ν. Τρ. ορθογώνιο µε Â = 60 ο M N ˆB
Διαβάστε περισσότεραΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 6/ 11/ 2016
εν είναι δυνατή η προβολή αυτής της εικόνας αυτή τη στιγµή. ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΟΝΟΜΑ:... ΤΜΗΜΑ:... ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 www.syghrono.gr ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:...
Διαβάστε περισσότεραΟµοιότητα Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Β. ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ
Οµοιότητα Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Όµοια λέγονται δύο πολύγωνα που έχουν τις πλευρές τους ανάλογες και τις αντίστοιχες γωνίες τους ίσες. Λόγος οµοιότητας δύο όµοιων πολυγώνων λέγεται ο λόγος δύο
Διαβάστε περισσότεραΚύρια και δευτερεύοντα στοιχεία τριγώνου Είδη τριγώνων.
ΜΕΡΟΣ Β 1.1 ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΡΙΓΩΝΩΝ 397 1. 1 ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΡΙΓΩΝΩΝ Κύρια και δευτερεύοντα στοιχεία τριγώνου Είδη τριγώνων. Σε κάθε τρίγωνο οι πλευρές και οι γωνίες του ονομάζονται κύρια στοιχεία του τριγώνου. Οι πλευρές
Διαβάστε περισσότεραΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ. Θυμόμαστε - Μαθαίνουμε Κύρια στοιχεία τριγώνου. Σκεφτόμαστε. Β.3.1. Στοιχεία τριγώνου - Είδη τριγώνων. Όχι κάθετες πλευρές
- 218 - Μέρος Kεφάλαιο 3 ο - Τρίγωνα - Παραλληλόγραμμα - Τραπέζια.3.1. Στοιχεία τριγώνου - Είδη τριγώνων Θυμόμαστε - Μαθαίνουμε Κύρια στοιχεία τριγώνου κορυφή Κάθε τρίγωνο έχει τρεις κορυφές,,, τρεις πλευρές,,
Διαβάστε περισσότεραΕυκλείδεια Γεωμετρία
Ευκλείδεια Γεωμετρία Γεωμετρία Γεω + μετρία Γη + μετρώ Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες γεωμετρικών γνώσεων ανάγονται στην τρίτη με δεύτερη χιλιετία π.χ. και προέρχονται από τους λαούς της αρχαίας Αιγύπτου
Διαβάστε περισσότεραΤο εγχειρίδιο αυτό, δεν είναι απλό τυπολόγιο αλλά μία εγκυκλοπαίδεια όλων των μαθηματικών του ενιαίου λυκείου.
Τυπολόγιο Μαθηματικών Πρόλογος Το εγχειρίδιο αυτό, δεν είναι απλό τυπολόγιο αλλά μία εγκυκλοπαίδεια όλων των μαθηματικών του ενιαίου λυκείου. Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Λυκείου Άλγεβρα 001 018 Γεωμετρία 019
Διαβάστε περισσότεραΚαλή Επιτυχία!!! ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Αµυραδάκη 20, Νίκαια ( ) ΤΑΞΗ... Β ΛΥΚΕΙΟΥ... ΜΑΘΗΜΑ...ΓΕΩΜΕΤΡΙΑΣ...
Αµυραδάκη 0, Νίκαια (10-4903576) ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 011 ΘΕΜΑ 1 Ο Να αποδείξετε ότι, σε ένα ορθογώνιο τρίγωνο, το τετράγωνο µιας κάθετης πλευράς του ισούται µε το γινόµενο της υποτείνουσας επί την προβολή της στην
Διαβάστε περισσότεραΑ. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
4 Βασικοί γεωµετρικοί τόποι Ανισοτικές σχέσεις Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Βασικοί γεωµετρικοί τόποι Γεωµετρικός τόπος είναι ένα σύνολο σηµείων του επιπέδου τα οποία έχουν µια κοινή ιδιότητα.τρείς από
Διαβάστε περισσότερα