ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΙΙ Ακ. Έτος 2013-14 Η Στρατηγική Σημασία του Ανθρώπινου Παράγοντα ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ... Αποτελεί το τελευταίο της ενότητας μαθημάτων: 1. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων Ι(Β εξ.): Εισαγωγή στην Διοίκηση Επιχειρήσεων και βασικά εργαλεία 2. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων ΙΙ (Γ εξ.): Θέματα οργάνωσης και συμπεριφοράς του Ανθρώπινου Δυναμικού στο πλαίσιο της Παραγωγικής μονάδας 3. Διοίκηση Βιομηχανικών Επιχειρήσεων ΙΙΙ (Δ εξ.): Διοίκησης διαδικασιών/λειτουργιών Παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών 1
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Μελέτη των θεμάτων που αφορούν τον ανθρώπινο παράγοντα σε μία επιχείρηση/ οργανισμό. Οργανωσιακή Συμπεριφορά (Organizational Behaviour) Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού (ΔΑΔ) Οργανισμός /Οργάνωση: Ενώσεις ατόμων που χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα μέσα εργάζονται συντονισμένα για να επιτύχουν προκαθορισμένους στόχους. Εστίαση στις λειτουργίες της οργάνωσης, ηγεσίαςκαι ελέγχου της Διοίκησης ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ «Η βασική λειτουργία της Διοίκησης παραμένει ίδια: να κάνει δυνατή την αποδοτική συνεργασία των ανθρώπωνμέσω της ανάπτυξης κοινών στόχων, κοινών αξιών και της σωστής οργανωτικής δομής καθώς και την εκπαίδευσηκαι την ανάπτυξητων ανθρώπων που απαιτείται για την αποδοτική εργασία και την ανταπόκριση στις αλλαγές.» (P. Drucker) 2
ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Οργανωσιακή Δικαιοσύνη και Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Εκπαίδευση, Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Προσωπικού Παρακίνηση και αμοιβές Ηγεσία και Οργανωσιακή Κουλτούρα Επικοινωνία και Έλεγχος εντός του οργανισμού Διοίκηση Αλλαγών και Διαχείριση Κρίσεων Οργανωσιακή Μάθηση και Μανθάνων Οργανισμός (Learning Organization) Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι ο μόνος που αποτελεί διατηρήσιμο και ουσιαστικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για μια επιχείρηση γιατί: Επιτρέπει την γρήγορη ανταπόκριση σε απειλές και ευκαιρίες του περιβάλλοντος Είναι δύσκολο και χρονοβόρο να αναπτυχθεί Είναι δύσκολο να αντιγραφεί «Το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των επιχειρήσεων στηρίζεται πλέον στην προσέλκυση, επιλογή, τοποθέτηση και ανάπτυξη ταλέντων» 3
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ Αν και οι άνθρωποι πάντα θεωρούνταν ο κεντρικός παράγοντας επιτυχίας ενός οργανισμού, υπάρχουν ολοένα και περισσότερες έρευνες που ενισχύουν αυτή την θέση ειδικά στο επίπεδο της στρατηγικής. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ 4
ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΑΔ Προσλήψεις και αποχωρήσεις Δέσμευση και συμμετοχή εργαζομένων Αφοσίωση Προσπάθεια Καινοτομία Συμπεριφορά προς τους πελάτες Εργασιακές ικανότητες Αμοιβές Επιλογή Ενσωμάτωση/ Κουλτούρα Αίσθημα Δικαιοσύνης Ευκαιρίες ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΑΔ Παρακίνηση Προσπάθεια Επίβλεψη Αμοιβές Έλεγχος Παραγωγικότητα Εκπαίδευση Επιλογή Δυναμικό Οργάνωση 5
ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΟΥΝ... Έμφαση στην ατομική ή ομαδική εργασία Αμοιβή σύμφωνα με την απόδοση ή βάσει χρόνου ή σύμφωνα με τις ανάγκες, Ατομικά ή ομαδικά βραβεία Πρόσληψη «έτοιμων» εργαζομένων ή ανάπτυξη νέων ικανοτήτων στους υπάρχοντες Εσωτερική άνοδος στελεχών και προαγωγές ή προσλήψεις σε όλα τα επίπεδα ΚΑΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΜΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΟΥΝ... Εγγυημένη ή μη εγγυημένη απασχόληση Έμφαση στην παρακίνηση μέσω εξωτερικών ή εσωτερικών ανταμοιβών Ισότητα ή αξιοκρατία στις αμοιβές Οι εργαζόμενοι είναι φυγόπονοι ή θέλουν να εργάζονται και να προσφέρουν Κεντρικός ή αποκεντρωμένος έλεγχος 6
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ Στο πλαίσιο της ΔΑΔ συνδυάζονται γνώσεις και θεωρήσεις από διάφορες επιστήμες/γνωστικές περιοχές: Διοίκηση: Ηγεσία, στρατηγική, στόχοι Οικονομικά: Αμοιβές και κίνητρα Κοινωνιολογία: Λειτουργία ομάδων Ψυχολογία: Παρακίνηση Πολιτικές Επιστήμες: Το περιβάλλον Φιλοσοφία: Γιατί όλα αυτά; ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Σύμφωνα με τον Peter Druckerβασικές αρχές της Διοίκησης είναι οι εξής: 1. Πρώτιστο μέλημα και καθήκον της Διοίκησης είναι η αποδοτική συνεργασία μιας ομάδας ανθρώπων 2. Η κουλτούρα των ανθρώπων αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιλογή των μεθόδων Διοίκησης 3. Κάθε επιχείρηση/οργανισμός για να επιτύχει χρειάζεται κοινούς στόχους και κοινές αξίες 4. Η Διοίκηση πρέπει να επιτρέπει την ανάπτυξη και την προσαρμογή των ατόμων καθώς οιεπιχειρηματικές ανάγκες και οι ευκαιρίες αλλάζουν. 7
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 5. Οι επιχειρήσεις/οργανισμοί στηρίζονται στην αποτελεσματική επικοινωνία και την ατομική ευθύνη 6. Η οικονομική επιτυχία μιας επιχείρησης/οργανισμού κρίνεται όχι από το κέρδος μόνο αλλά από μια σειρά μέτρων όπως: θέση στην αγορά, ποιότητα προϊόντων, καινοτομία, ανάπτυξη συμμετεχόντων, χρηματοοικονομικά αποτελέσματα, κ.α. 7. Βασικό ζητούμενο και αποτέλεσμα μιας επιχείρησης/ οικονομικού οργανισμού είναι ο ικανοποιημένος πελάτης ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Δενυπάρχει ένα και μοναδικό σωστό μοντέλο διοίκησης γιατί η καταλληλότητα του μοντέλου εξαρτάται από πολλούς παράγοντες που διαφέρουν ανάλογα με τον οργανισμό και το περιβάλλον. Εξωτερικοί παράγοντες Κοινωνικό πλαίσιο Κυβερνητική πολιτική Αγορά εργασίας και οργάνωση εργοδοτών /εργαζομένων Εσωτερικοί παράγοντες Οργάνωση και τεχνολογία Στρατηγική επιχείρησης/αγορές Αξίες και πεποιθήσεις 8
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ vs ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗ ΔΑΔ Η προσέγγιση που ακολουθείται στην πράξη για τη Διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού είναι πολλές φορές αποτέλεσμα βαθύτερων πεποιθήσεων/υποθέσεων/συμπεριφορών ΘΕΩΡΙΑ Χ (Παραδοσιακή) ΘΕΩΡΙΑ Υ (Σύγχρονη) Τάση συμπεριφορά Δυσπιστία Εμπιστοσύνη προς ανθρώπους Βασικά φυγόπονοι Χαμηλό Πίεση και έντονος έλεγχος Υποθέσεις σχετικά με τους ανθρώπους Ενδιαφέρον για την εργασία Συνθήκες που οδηγούν σε μεγαλύτερη προσπάθεια Διάθεση για επιτυχία προσφορά και ανάληψη ευθυνών Υψηλό Σωστή εκπαίδευση και αναγνώριση 9