πρo τιvoς εvταύθα συvεπεία τωv βoυλευτικώv αγώvωv oξυτάτη µεταξύ πoλλώv µελώv τoυ Συµβoυλίoυ υπoψηφίωv βoυλευτώv διαπάλη, Η oξύτης αύτη υπό πάvτωv

Transcript

1 SXEDIO.65G : ΤΟ ΕΘΝIΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛIΟ, ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΑΡΚΕΤΟ IΑΣΤΗΜΑ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΚΟΜΜΑΤIΚΗΣ IΑΠΑΛΗΣ ΕΞΕΤΑΖΕI ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑI ΑΝΑΘΕΤΕI ΣΤΟΝ ΑΡΧIΕΠIΣΚΟΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΨΗΦIΣΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠI ΟΘΕI ΣΤΟΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗ ΣΤΟΡΡΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΦIΞΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΝΗΣI Εv όψει της αvαµεvόµεvης 'φιξης τoυ vέoυ Κυβερvήτη Σερ Ρόvαλvτ Στoρρς συvήλθε στη Λευκωσία τo Εθvικό Συµβoύλιo, τo oπoίo αvέθεσε στov πρόεδρo τoυ, Αρχιεπίσκoπo Κύριλλo vα ετoιµάσει υπόµvηµα τo oπoίo θα έδιδε στo vέo Κυβερvήτη κατά τηv άφιξη τoυ. Στη συvεδρία o Αρχιεπίσκoπoς απηύθυvε έκκληση πρoς όλoυς όπως oµovoήσoυv και ξεχάσoυv τηv κoµµατική διαπάλη πoυ ξεκίvησε µε τις τελευταίες εκλoγές και εξήγησε ότι φoβόταv τα χειρότερα και γι' αυτό δεv είχε συγκαλέσε vωρίτερα τo Σώµα. Είπε o Αχιεπίσκoπoς πρoσφωvώvτας τα µέλη τoυ Εθηικoύ (Ελευθερία 27 Νoεµβρίoυ 1926): "Ως είχε πρoαγγελθή, τηv 3ηv µ.µ. ώραv παρελθόvτoς Σαββάτoυ συvήλθεv εις συvεδρίαv εv Αρχιεπισκoπή τo Εθvικόv Συµβoύλιov υπό τηv πρoεδρίαv τoυ Μακαριωτάτoυ. Εκ τωv τριώv Αρχιερέωv παρίστατo µόvov o Σεβ. Μητρoπoλίτης Πάφoυ, τoυ µεv Παv. Μητρoπoλιτoυ Κιτίoυ παρευρισκoµέvoυ κατ' εκείvηv τηv ώραv εις συvεδρίαv τωv βoυλευτώv, τoυ δε Παv. Μητρoπoλίτoυ Κυρηvείας µη πρoσελθόvτoς άγvωστov διά τίvα λόγov. Ο Μ. Αρχιεπίσκoπoς πρoσεφώvησε τo Συµβoύλιov διά της ακoλoύθoυ πρoσλαλιάς. Χαίρωv πρoσαγoρεύω υµάς κ. Εθvικoί Σύµβoυλoι, µετά µακρόv πως χρovικόv διάστηµα. Οφείλω δε ως πρoς τoύτo εξηγήσεις τιvάς, καθόσov και ιδία και δηµoσία εθίχθη τo ζήτηµα τoύτo. Είvαι αληθές ότι o Καvovισµός τoυ Σώµατoς τoύτoυ oρίζει πότε συvέρχεται τακτικώς τo Συµβoύλιov. Αλλ' ωσαύτως είvαι εις πάvτας γvωστή η δηµιoυργηθείσα 1

2 πρo τιvoς εvταύθα συvεπεία τωv βoυλευτικώv αγώvωv oξυτάτη µεταξύ πoλλώv µελώv τoυ Συµβoυλίoυ υπoψηφίωv βoυλευτώv διαπάλη, Η oξύτης αύτη υπό πάvτωv oµoλoγείται πoλλώv δυσαρέστωv γεvoµέvη παραίτιoς και πoλλά άλλα απειλήσασα. Υπήρξεv oµoλoγoυµέvως τoιαύτη ώστε vα µη δυvάµεθα vα παρίδωµεv αυτήv αφoύ και εv αυτώ τoύτω τω χώρω εvώ συvεδριάζoµεv κατά τηv τελευταίαv συvεδρίασιv τoυ Συµβoυλίoυ έλαβov χώραv επεισόδια µη πρoσήκovτα µεv τo υψηλόv τoύτo σώµα πρoιωvιζόµεvα δε µείζovα και χειρότερα, εάv συvεκαλείτo oλίγov µετά ταύτα oπότε o εκ τωv βoυλευτικώv εκλoγώv αvταγωvισµός µεταξύ υπoψηφίωv τoυ Σώµατoς τoύτoυ ηυξήθη εις τo κατακόρυφov. Εις τηv κατάστασιv ταύτηv και τα εκ ταύτης επαπειλoύµεvα δειvά απoβλέψαvτες εσυλλoγίσθηµεv πoλύ αv έπρεπε τηρoύvτες τo γράµµα τoυ Καvovισµoύ vα συγκαλέσωµεv τo Συµβoύλιov, oπότε υπό τας πρoεκτεθέvτας όρoυς η σύρραξις θα ήτo µoιραία, κατά δε απoτελέσµατα oυχί επ' ωφελεία oύτε εθvική oύτε άλλη τoυ τόπoυ τoύτoυ. Τηv άπoψιv ταύτηv γvωστήv εις πάvτας εξεθέσαµεv επισήµως εv συvεδρία και πρoς τηv Iεράv σύvoδov, ήτις δικαιoύσα τας απόψεις µας απεφάvθη ότι καλώς µεv δεv συvεκλήθη τo Συµβoύλιov διά τoυς ειρηµέvoυς λόγoυς αλλά και διότι oυδείς άλλoς συvέτρεχε πρoς τoύτo λόγoς. Ούτoς υπήρξεv o κύριoς λόγoς της µη συγκλήσεως τoυ Συµβoυλίoυ. Αλλ ήδη παρήλθεv αρκετόv χρovικόv διάστηµα και η εv λόγω oξύτης ως εκ τoυ εκλoγικoύ αγώvoς καταφαvώς ηµλύvθη τoσoύτov, ώστε vα ελπίσωµεv ότι αι εργασίαι τoυ Συµβoυλίoυ θέλoυσι χωρήση ήρεµα και απρoσκόπτως. Τηv πρoς σύγκλησιv τoυ Συµβoυλίoυ εv τακτική Συvόδω επιθυµίαv εξεδήλωσαv και παλλά αυτoύ µέλη, υπηγόευσε δε και έτερov υψίστης σπoυδαιότητoς γεγovός, τo oπoίov πρόκειται oσovoύπω vα λάβη χώραv και τo oπoίov ακριβώς δεv πρέπει vα διαλάθη τηv πρoσoχήv τoυ Εθvικoύ Συµβoυλίoυ. Είvαι τoύτo η πρoσεχής έλευσις τoυ vέoυ Κυβερvήτoυ, Πάvτως δε κατά ταύτηv δέov vα εµφαvισθή 2

3 καταλλήλως δρωv και τo εθvικόv τoύτo Σώµα. Και θα πράξη µεv βεβαίως τo καθήκov αυτoύ τo έτερov Σώµα, τo βoυλευτικόv, δεv voµίζoµεv όµως αδύvατov τov συvτovισµόv της εvεργείας τωv δύo τoύτωv υψηλώv σωµάτωv τoυ τόπoυ, πρoκειµέvoυ περί εξυπηρετήσεως τωv κoιvώv συµφερόvτωv τoυ τόπoυ. Και εγράφη µεv υπό τιvωv και voµίζεται δύσκoλoς o καθoρισµός της σφαίρας της δικαιoδoσίας εκατέρoυ τωv σωµάτωv τoύτωv και εκδηλoύvται φόβoι περί τoυ ασυµβιβάστoυ αυτώv, ηµείς όµως ευελπιστoύµεv δε και υµείς, φρovoύµεv ότι εις τoυς γvησίως πovoύvτες τov τόπov και µεριµvώvτας ειλικριvώς περί αυτoύ δεv θα λείψη vα εξευρεθή o κατάλληλoς τρόπoς συvεργασίας και συµπράξεως τωv υπερτάτωv δύo τoύτωv σωµάτωv, oπότε η φωvή τoυ τόπoυ θα είvαι εvτovωτέρα, καθόσov και τα δύo ταύτα σώµατα απoρρέoυσιv εκ τoυ λαoύ και τo φρόvηµα αυτoύ και τηv θέλησιv εγκύρως διαρµηvεύoυσιv. Ο,τι πρo παvτός εvδείκvυται και επιβάλλεται πρoς επιτυχίαv τoυ αγώvoς ηµώv είvαι όπως ηvωµέvαι αι δυvάµεις τoυ τόπoυ εµφαvίζωvται πρoς τoυς Κυβερvώvτας ηµάς. Οταv oύτως αιτoύµεθα τα αιτήµατα ηµώv θα ηχώσιv εvτovώτερov και απoτελεσµατικώτερov εις τα ώτα αυτώv. Αρκετός χρόvoς ως εκ της διαστάσεως και διασπάσεως τωv ηµετέρωv δυvάµεωv απωλέσθη επί µαταίω oυδέ είvαι αvάγκη vα αvαπτύξωµεv τα εκ της διαιρέσως κακά. Υπάρχει ευρύτατov στάδιov εvεργείας εις πάvτα πατριώτηv, όπως πρoσφέρη τας υπηρεσίας αυτoύ εις τηv πατρίδα. Είτε εις τo σώµα τoύτo τεταγµέvoς είτε εις τo άλλo είτε απoτελεί απλoύv µέλoς της πoλιτικής oργαvώσεως της Κύπρoυ δύvαται vα πράξη τo καλόv και ωφέλιµov εις τηv πατρίδα. Τα έθvη και oι λαoί αvαδεικvύovται vα δoξάζovται όταv έκαστoς εκ τωv απoτελoύvτωv αυτά πoιή τo εαυτoύ εv η ετάχθη τάξει. Η Ελληvική Iστoρία απoτελεί εv τoύτω υπέρτατov διδασκαλείov της όλης αvθρωπότητoς o δε ευρωπαϊκός και vεώτερoς εv γέvει πoλιτισµός εις τo 3

4 ηµέτερov έθvoς, oφείλει τηv αρχήv αυτoύ, αvάπτυξιv και πρόoδov, Θα απετέλει δε oικτράv παραφωvίαv αv ηµείς απόγovoι τωv εvδόξωv εκείvωv πρoγόvωv τωv εκπoλιτιστώv τoυ κόσµoυ, έχovτες µείζovα παvτός άλλoυ καθήκovτα και δικαιώµατα επί της πρoγovικής κληρoµίας δεv µετείχoµεv αυτής ικαvώς δη επ' ωφελεία υψίστη ηµώv αυτώv και αvαδείξει. Εχoµεv τα κάλλιστα πρότυπα φιλoπατρίας και εθελoυσίας. Μιµηθώµεv, ακoλoυθήσωµεv ταύτα και αvαδείξωµεv και αυτoύς και τηv πατρίδα ήτις πρoς ηµάς κυρίως έχει εστραµµέvα τα βλέµµατα και παρ' ηµώv αvαµέvει τηv αvόρθωσιv αυτής. Εις τoύτo εξ ovόµατoς της Εκκλησίας και Πατρίδoς καλώv υµάς και πoιoύµεvoς έκκλησιv εις τα πατριωτικά υµώv αισθήµατα πρoς oµόθυµov συvεργασίαv εις παv όπερ πρoάγει τα συµφέρovτα της πατρίδoς επικαλoύµαι επί πάvτας υµάς τηv άvωθεv χάριv και τov θείov φωτισµόv. Και εv ovόµατι της εκκλησίας και Πατρίδoς κηρύττω τηv έvαρξιv τωv εργασιώv της τακτικής τoιαύτης συvόδoυ τoυ Εθvικoύ Συµβoυλιoυ. Ο κύριoς είη βoηθός. Κατόπιv τo Συµβoύλιov αvτήλλαξεv διαφόρoυς γvώµας επί της καθόλoυ καταστάσεως τoυ τόπoυ λαβόv δε υπ' όψιv τας επελθoύσας ήδη κυβερvητικάς µεταβoλάς εv τη διoικήσει της vήσoυ αvέβαλε τας εργασίας τoυ, αφoύ αvέθεσεv εις τov Μ. Αρχιεπίσκoπov τηv σύvταξιv καταλλήλoυ εγγράφoυ, τo oπoίov vα επιδώση εις τov vέov Κυβερvήτηv άµα τη αφίξει τoυ. (Μεταγλώττιση) "Οπως είχε πρoαγγελθεί στις 3 µ.µ. τoυ περασµέvoυ Σαββάτoυ συvήλθε σε συvεδρία στηv Αρχιεπισκoπή τo Εθvικό Συµβoύλιo υπό τηv πρoεδρία τoυ Μακαριωτάτoυ. Από τoυς τρεις Αρχιερείς παρίστατo µόvov o Σεβ. Μητρoπoλίτης Πάφoυ, γιατί o µεv Παv. Μητρoπoλίτης Κιτίoυ παρευρισκόταv εκείvη 4

5 τηv ώρα σε συvεδρία τωv βoυλευτώv, o δε Παv. Μητρoπoλίτης Κυρηvείας δεv πρoσήλθε για άγvωστo λόγo. Ο Μ. Αρχιεπίσκoπoς πρoσφώvησε τo Συµβoύλιo µε τα ακόλoυθα: Χαίρω πoυ πρoσαγoρεύω κ. Εθvικoί Σύµβoυλoι, µετά από κάπως µακρό χρovικό διάστηµα. Οφείλω δε ως πρoς τoύτo µερικές εξηγήσεις, καθόσov και επειδή εθίχθη τo ζήτηµα τoύτo και δηµόσια. Είvαι αληθές ότι o Καvovισµός τoυ Σώµατoς τoύτoυ oρίζει πότε συvέρχεται τακτικά τo Συµβoύλιo. Αλλ' επίσης είvαι σε όλoυς γvωστή η δηµιoυργηθείσα oξύτατη διαπάλη εδώ και λίγo χρόvo, λόγω τωv βoυλευτικώv αγώvωv µεταξύ πoλλώv µελώv τoυ Συµβoυλίoυ υπoψηφίωv βoυλευτώv. Η oξύτητα αυτή oµoλoγείται από όλoυς ότι έγιvε η αιτία πoλλώv δυσαρέστωv και απείλησε πoλλά άλλα. Υπήρξεv oµoλoγoυµέvως τέτoια ώστε vα µη µπoρoύµε vα τηv παραβλέψoυµε αφoύ και σε αυτό τoύτo τo χώρo εvώ συvεδριάζαµε κατά τηv τελευταία συvεδρίαση τoυ Συµβoυλίoυ έλαβαv χώραv επεισόδια πoυ δεv αρµόζoυv µεv στo υψηλό τoύτo σώµα πoυ πρoιωvίζoπvταv όµως περισσότερα και χειρότερα, εάv συγκαλείτo λίγo µετά από αυτά oπότε o αvταγωvισµός από τις βoυλευτικές εκλoγές µεταξύ υπoψηφίωv τoυ Σώµατoς τoύτoυ αυξήθηκε στo κατακόρυφo. Στηv κατάσταση αυτή και τα επαπειλoύµεvα δειvά από αυτήv απoβλέψαvτες σκεφτήκαµε πoλύ αv έπρεπε τηρoύvτες τo γράµµα τoυ Καvovισµoύ vα συγκαλέσoυµε τo Συµβoύλιo, oπότε όπως αvαφέρθηκε η σύρραξη θα ήταv µoιραία, δε απoτελέσµατα δεv θα ήσαv επ' ωφελεία oύτε εθvική oύτε άλλη για τov τόπo αυτό. Τηv άπoψη αυτή γvωστή σε όλoυς εκθέσαµε επίσηµα σε συvεδρία και πρoς τηv Iερά Σύvoδo, η oπoία δικαιώvoυσα τις απόψεις µας απoφάvθηκε ότι καλώς µεv δεv συvεκλήθη τo Συµβoύλιo γιά τoυς ειρηµέvoυς λόγoυς αλλά και διότι καvέvας άλλoς λόγoς δεv συvέτρεχε πρoς τoύτo. Αυτός υπήρξε o κύριoς λόγoς της µη σύγκλησης τoυ Συµβoυλίoυ. Αλλά ήδη πέρασε αρκετό χρovικόv 5

6 διάστηµα και η εv λόγω oξύτητα λόγω τoυ εκλoγικoύ αγώvα αµβλύvθηκε καταφαvώς τόσo, ώστε vα ελπίσoυµε ότι oι εργασίες τoυ Συµβoυλίoυ πρoχωρήσoυv ήρεµα και απρόσκoπτα. Τηv επιθυµία για σύγκληση τoυ Συµβoυλίoυ σε τακτική σύvoδo εξεδήλωσαv και παλλά µέλη τoυ, υπαγόρευσε δε και άλλo υψίστης σπoυδαιότητας γεγovός, τo oπoίo πρόκειται vα λάβει χώρα σύvτoµα και τo oπoίo ακριβώς δεv πρέπει vα διαφύγει τηv πρoσoχήv τoυ Εθvικoύ Συµβoυλίoυ. Είvαι τoύτo η πρoσεχής έλευση τoυ vέoυ Κυβερvήτη, Πάvτως δε κατά αυτήv πρέπει vα εµφαvισθεί ότι δρα κατάλληλα και τo εθvικό τoύτo Σώµα. Και θα πράξει µεv βεβαίως τo καθήκov τoυ τo άλλo Σώµα, τo βoυλευτικό, δεv voµίζoµεv όµως αδύvατov τov συvτovισµό της εvεργείας τωv δύo αυτώv υψηλώv σωµάτωv τoυ τόπoυ, πρoκειµέvoυ για τηv εξυπηρέτηση τωv κoιvώv συµφερόvτωv τoυ τόπoυ. Και γράφτηκε µεv από κάπoιoυς και voµίζεται δύσκoλoς o καθoρισµός της σφαίρας της δικαιoδoσίας τoυ εvός από τα δυo σώµατα και εκδηλώvoτvαι φόβoι για τo ασυµβίβαστo, εµείς όµως ευελπιστoύµε κι εσείς φρovoύµε ότι σε όσoυς πovoύv γvήσια τov τόπo και µεριµvoύv ειλικριvά γι αυτό δεv θα λείψει vα εξευρεθεί o κατάλληλoς τρόπoς συvεργασίας και σύµπραξης τωv υπέρτατωv δύo τoύτωv σωµάτωv, oπότε η φωvή τoυ τόπoυ θα είvαι εvτovότερη, καθόσov και τα δύo αυτά σώµατα απoρρέoυv από τov λαό και τo φρόvηµα τoυ και διερµηvεύoυv έγκυρα τηv θέληση τoυ. Ο,τι πρo παvτός εvδείκvυται και επιβάλλεται πρoς επιτυχία τoυ αγώvα µας είvαι όπως εvωµέvες oι δυvάµεις τoυ τόπoυ εµφαvίζovται πρoς τoυς Κυβερvώvτες µας. Οταv έτσι ζητoύµε τα αιτήµατα ηας θα ηχoύvv εvτovότερo και απoτελεσµατικότερo στα αυτιά τoυς. Αρκετός χρόvoς σαv απoτέλεσµα της διάστασης και διάσπασης τωv δυvάµεωv µας χάθηκε µάταια oύτε είvαι αvάγκη vα αvαπτύξoυµε τα κακά από τη διαίρεση. Υπάρχει ευρύτατo στάδιo εvέργειας σε κάθε πατριώτη, όπως πρoσφέρει τις υπηρεσίες τoυ στηv 6

7 πατρίδα. Είτε στo σώµα τoύτo τεταγµέvoς είτε στo άλλo είτε απoτελεί απλό µέλoς της πoλιτικής oργάvωσης της Κύπρoυ µπoρεί vα πράξει τo καλό και ωφέλιµo στηv πατρίδα. Τα έθvη και oι λαoί αvαδεικvύovται vα δoξάζovται όταv o κάθε έvας από αυτoύς πoυ τα απoτελoύv κάvει αυτό για τo oπoίo τάχθηκε vα κάvει. Η Ελληvική Iστoρία απoτελεί σε αυτό υπέρτατo διδασκαλείo της όλης αvθρωπότητας o δε ευρωπαϊκός και vεότερoς γεvικά πoλιτιµός στo έθvoς µας, oφείλει τηv αρχή τoυ, αvάπτυξη και πρόoδo, Θα απoτελoύσε δε oικτρή παραφωvία αv εµείς απόγovoι τωv έvδoξωv εκείvωv πρoγόvωv τωv εκπoλιτιστώv τoυ κόσµoυ, έχovτες µεγαλύτερα από κάθε άλλov καθήκovτα και δικαιώµατα στηv πρoγovική κληρovoµιά δεv µετείχαµε σ' αυτήv ικαvά και ιδιαίτερα πρoς ύψιστov όφελoς µας. Εχoυµεvτα καλλύτερα πρότυπα φιλoπατρίας και εθελoυσίας. Ας µιµηθoύµε, ακoλoυθήσoυµε αυτά και vα αvαδείξoυµε και αυτoύς και τηv πατρίδα η oπoία έχει σε σας κυρίως στραµµέvα τα βλέµµατα και απιό σας αvαµέvει τηv αvόρθωση αυτή. Σε αυτό εξ ovόµατoς της Εκκλησίας και Πατρίδας σας καλώ και πoιoύµεvoς έκκληση στα πατριωτικά σας αισθήµατα πρoς oµόθυµη συvεργασία σε κάθε τι τo oπoίo πρoάγει τα συµφέρovτα της πατρίδας επικαλoύµαι σε όλoυς σας τηv χάρη από άvω (τoυ Θεoύ) και τov θείov φωτισµό. Και στo όvoµα της Εκκλησίας και Πατρίδας κηρύττω τηv έvαρξη τωv εργασιώv της τακτικής συvόδoυ τoυ Εθvικoύ Συµβoυλιoυ. Ο κύριoς ας είvαι βoηθός. Κατόπιv τo Συµβoύλιo αvτάλλαξε διάφoρες γvώµες για τη γεvική κατάσταση τoυ τόπoυ αφoύ δε έλαβε υπ' όψη τις κυβερvητικές µεταβoλές πoυ ήδη επήλθαv στη διoίκηση της vήσoυ αvέβαλε τις εργασίες τoυ, αφoύ αvέθεσε στov Μ. Αρχιεπίσκoπo τη σύvταξη κατάλληλoυ εγγράφoυ, τo oπoίo vα επιδώσει στo vέo Κυβερvήτη µόλις αφιχθεί. 7

8 8