ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ & ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2016 (1ο ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ) ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ & ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 2.0% 1.0% 0.0% -1.0% -2.0% -3.0% -4.0% Δημοσιονομικά στοιχεία, % 177.7% -2.4% 180.1% -3.7% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research 0.3% 0.6% 176.9% -3.2% Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (χωρίς την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών) Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (χωρίς την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών) Χρέος Γενικής Κυβέρνησης, δεξιός αξονας 181% 180% 179% 178% 177% 176% 175% ΕΛΛΑΔΑ Σύμφωνα με τα δημοσιονομικά στοιχεία, το 2015 το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης (χωρίς την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών), περιορίζεται στο -3,2% του ΑΕΠ έναντι -3,7% το Αντίστοιχα, το πρωτογενές ισοζύγιο εμφανίζει πλεόνασμα ύψους 1,1 δισεκ., (0,6% του ΑΕΠ). Ωστόσο, για να καταλήξουμε στο πρωτογενές αποτέλεσμα με βάση το στόχο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής (-0,25% του ΑΕΠ), απαιτείται μια σειρά προσαρμογών. Για το σκοπό αυτό επιχειρούμε να το προσεγγίσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με βάση τις υποθέσεις μας καταλήγουμε σε πρωτογενές αποτέλεσμα κατά ΠΟΠ ύψους εκατ. περί το 0,7% του ΑΕΠ. Η εκτίμηση μας αυτή συγκλίνει με την αντίστοιχη ανακοίνωση του ΥΠΟΙΟ. Ταυτόχρονα το ακαθάριστο χρέος της Γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε το 2015 στα 311,5 δισ. (176,9% του ΑΕΠ) έναντι 319,7 δισ. το 2014 (180,1% του ΑΕΠ). Για το 2016 σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΟΙΟ, σε ταμειακά τροποποιημένη βάση, o κρατικός προϋπολογισμός το α τρίμηνο παρουσίασε πλεόνασμα 215 εκατ. έναντι στόχου για έλλειμμα της τάξεως των -1,3 δισεκ. λόγω των χαμηλότερων δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Τέλος το Φεβρουάριο, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε μικρότερο έλλειμμα έναντι του Φεβ. 15, όμως το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε πρωτίστως λόγω των μεταφορών και δευτερευόντως λόγω του τουρισμού. Τράπεζα Πειραιώς Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική researchdivision@piraeusbank.gr Bloomberg: <PBGR> Βασ. Σοφίας 94 & Κερασούντος , Αθήνα Τηλ: (+30) Φάξ: (+30) ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Στην πρόσφατη συνεδρίασή της, η ΕΚΤ υπεραμύνθηκε των θετικών αποτελεσμάτων της πολιτικής των αρνητικών παρεμβατικών επιτοκίων που έχει υιοθετήσει και της ανεξαρτησίας της πολιτικής της. Η ένταξη των εταιρικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και η πρόθεση να αγοράσει έως και το 70% του ποσού της έκδοσης (όταν για τα κρατικά ομόλογα το όριο διαμορφώνεται στο 33%) καταδεικνύει εμφανώς ότι βασική προτεραιότητα της ΕΚΤ (στο σκέλος της τόνωσης της οικονομικής ανάπτυξης) αποτελεί η ενίσχυση των επιχειρηματικών επενδύσεων μέσω της διευκόλυνσης της χρηματοδότησής τους. Ο Draghi τόνισε ότι ο ένας από τους βασικούς λόγους της λήψης των μέτρων εντονότερης ποσοτικής χαλάρωσης στη συνεδρίαση του Μαρτίου ήταν η αποτροπή των δευτερογενών αποπληθωριστικών επιδράσεων από τις πολύ χαμηλές τιμές των διεθνών τιμών ενέργειας και πρώτων υλών και στη συνέχεια από την ενίσχυση της ισοτιμίας του ευρώ. Κατά τη διάρκεια του α τριμήνου του 2016 εκτιμούμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στις ΗΠΑ διαμορφώθηκε ελαφρώς υψηλότερα του 1,0% σε τριμηνιαία ετησιοποιημένη βάση και στην Ευρωζώνη στο 0,3%-0,4% σε τριμηνιαία βάση. Σε ετήσια βάση, εκτιμούμε ότι στις ΗΠΑ διαμορφώθηκε στο 2,1%-2,2% και στην Ευρωζώνη στο 1,4%.

2 ΕΛΛΑΔΑ Πρωτογενές πλεόνασμα 0,6% του ΑΕΠ με βάση τη μεθοδολογία της Eurostat και 0,7% με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής. Πλεόνασμα έναντι στόχου ελλείμματος του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου Το ελληνικό Δημόσιο άντλησε μέσω ΕΓΕΔ 2,4 δισεκ.. Στο -1,5% ο πληθωρισμός τον Μάρτιο. Μείωση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής και του δείκτη κύκλου εργασιών στη μεταποίηση τον Φεβρουάριο. Μείωση του δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία τον Φεβρουάριο. Πτώση στην έκδοση οικοδομικών αδειών τον Ιανουάριο. Στα 804 εκατ. το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών τον Φεβρουάριο. Σύμφωνα με τα δημοσιονομικά στοιχεία για τα έτη , που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ στις 21/4 στο πλαίσιο της 1ης κοινοποίησης Διαδικασίας Υπερβολικού Ελλείμματος, το 2015 το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης διαμορφώθηκε στο -7,2% του ΑΕΠ έναντι -3,6% το Αφαιρώντας την επίπτωση των τόκων καταλήγουμε σε ένα πρωτογενές έλλειμμα της τάξεως του -3,4% του ΑΕΠ και αν δεν λάβουμε υπόψη την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών, τότε το 2015 το έλλειμμα της ΓΚ περιορίζεται στο -3,2% του ΑΕΠ έναντι -3,7% το Αντίστοιχα, το πρωτογενές ισοζύγιο εμφανίζει πλεόνασμα ύψους 1,1 δισεκ., δηλαδή πρωτογενές πλεόνασμα ίσο με το 0,6% του ΑΕΠ. Ωστόσο, για να καταλήξουμε στο πρωτογενές αποτέλεσμα με βάση το στόχο του Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής (-0,25% του ΑΕΠ), απαιτείται μια σειρά προσαρμογών. Για το σκοπό αυτό επιχειρούμε να προσεγγίσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πρωτογενές αποτέλεσμα κατά ΠΟΠ. Ξεκινώντας από το πρωτογενές πλεόνασμα κατά ESA (χωρίς την υποστήριξη των τραπεζών) ύψους εκατ. θα πρέπει να αφαιρεθούν τα έσοδα από ANFA & SMPs ( 291 εκατ.) και έσοδα από αποκρατικοποιήσεις ( 64 εκατ.). Αντίθετα θα πρέπει να προστεθούν 94 εκατ. λόγω προσαρμογής για ΕΝΦΙΑ και ποσό ύψους 433 εκατ. που αφορά «διαφορά φυσικών παραλαβών και παραλαβών κατά EDP των εξοπλιστικών δαπανών». Με βάση τις υποθέσεις αυτές καταλήγουμε σε πρωτογενές αποτέλεσμα κατά ΠΟΠ ύψους 1276 εκατ. περί το 0,7% του ΑΕΠ. Η εκτίμηση μας αυτή συγκλίνει με την αντίστοιχη ανακοίνωση του ΥΠΟΙΟ. Τέλος, το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 αναθεωρείται προς τα κάτω στο 1,6% του ΑΕΠ (εκτιμ. Οκτ. 15 : 2,2%) αλλά παραμένει το υψηλότερο της τριετίας. Το ακαθάριστο χρέος της Γενικής κυβέρνησης διαμορφώθηκε το 2015 στα 311,5 δισ. (176,9% του ΑΕΠ) έναντι 319,7 δισ. το 2014 (180,1% του ΑΕΠ). Σημειώνεται ότι τα στοιχεία του χρέους αναθεωρούνται προς τα πάνω κατά 0,7% του ΑΕΠ το 2013 και κατά 1,5% το 2014 λόγω των συμβάσεων παραχώρησης για τους αυτοκινητόδρομούς, ενώ το 2014 στην αναθεώρηση συντέλεσε και η ταξινόμηση φορέων στο μητρώο της Γενικής κυβέρνησης. Δημοσιονομικά Στοιχεία Απρίλιος 2016 ποσά σε εκατ Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης -23,503-6,476-12,757 2 % του ΑΕΠ -13.0% -3.6% -7.2% 3 Τόκοι 7,275 7,181 6,703 5 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (1+3) -16, ,054 6 % του ΑΕΠ -9.0% 0.4% -3.4% 7 Επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών στο ισοζύγιο της Γενικής κυβέρνησης -19, ,158 8 % του ΑΕΠ -10.6% 0.1% -4.1% 9 Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (1-7) (χωρίς την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών) -4,332-6,612-5, % του ΑΕΠ -2.4% -3.7% -3.2% 11 Πρωτογενές Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης (5-7) (χωρίς την επίπτωση της υποστήριξης των τραπεζών) 2, , % του ΑΕΠ 1.6% 0.3% 0.6% 13 Ενοποιημένο Χρέος Γενικής Κυβέρνησης 320, , , % του ΑΕΠ 177.7% 180.1% 176.9% ΑΕΠ σε τρέχουσες , , ,023 τιμές Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Eurostat, Piraeus Bank Research 2

3 εκατ. (τροποποιημένη ταμειακή βάση) Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού Ιαν.-Μαρ Ιαν.-Μαρ. Ιαν.-Μαρ. Εκτιμήσεις Προϋπολογισ Διαφορά Πραγμ. /2/5 μού 2016 /1 Εκτιμήσεις Προϋπολογισμού 2016 /2 Τακτικός Προϋπολογισμός (α) (β) (γ)=(β-α) (δ) (ε)=(β-δ) (στ) (ζ) Καθαρά έσοδα 10,571 10, , ,589 49,107 Εσοδα προ επιστροφών φόρων (Τακτικά + Μη τακτικά) 11,176 11, , ,257 50,573 Τακτικά Έσοδα 10,726 11, , ,432 48,305 Άμεσοι φόροι 3,901 3, , ,758 20,028 Έμμεσοι φόροι 5,413 5, , ,773 24,738 Σύνολο μη φορολογικών εσόδων 1,412 1, , ,901 3,539 Μη Τακτικά Έσοδα ,825 2,269 Έσοδα καταργηθέντων ειδικών λογαριασμών Έσοδα προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης , Έσοδα ΝΑΤΟ Μεταφορά αποδόσεων από τη διακράτηση ομολόγων του Ε.Δ. στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του ,691 Ευρωσυστήματος (ANFAs & SMPs) Έσοδα αποκρατικοποιήσεων / ,802 Επιστροφές εσόδων ,922 3,268 Δαπάνες T.Π 11,980 11, ,248-1,546 48,545 49,001 Πρωτογενείς Δαπάνες 9,343 9, ,546-1,344 41,298 41,861 Εξοπλιστικά προγράμματα Υπ. Εθνικής Αμυνας (ταμειακή βάση) Καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εντός/εκτός Γενικής Κυβέρνησης Τόκοι (καθαρή βάση) 2,235 2, , ,800 5,930 Προμήθειες τραπεζών, προμήθειες EFSF και λοιπές δαπάνες δημόσιου χρέους Έλλειμμα(-) ή Πλεόνασμα (+) Τ.Π. -1, ,675-1, ΠΔΕ Έσοδα 1,449 1, , ,832 4,420 Δαπάνες ,406 6,750 Έλλειμμα(-) ή Πλεόνασμα (+) Π.Δ.Ε ,340-1,574-2,330 Καθαρά Έσοδα Κρατικού Προϋπολογισμού 12,020 12, , ,421 53,527 Δαπάνες Κρατικού Προϋπολογισμού 12,522 12, ,908-1,626 54,951 55,751 Ισοζύγιο Κρατικού Προυπολογισμού ,335-3,530-2,224 Πρωτογενές Αποτέλεσμα Κρατικού Προυπολογισμού 1,732 2,672 1,095 2,270 3,706 Σημειώσεις: 1/ Στόχοι του Προϋπολογισμού, προσαρμοσμένοι στα συνολικά μεγέθη όπως αποτυπώνονται στις εκτιμήσεις της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού / Τα στοιχεία των εσόδων και των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2015, είναι προσωρινά και θα οριστικοποιηθούν με την κύρωση του Απολογισμού Εσόδων και Εξόδων του Κράτους οικονομικού έτους / Ετήσιες εκτιμήσεις όπως αποτυπώνονται στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού / Στα έσοδα αποκρατικοποιήσεων περιλαμβάνονται μόνο τα ποσά εκείνα τα οποία συνιστούν μη χρηματοοικονομική συναλλαγή. 5/ Περιλαμβάνονται 8,15 εκατ. ευρώ εσόδων και 30,15 εκατ. ευρώ δαπανών τα οποία δεν έχουν προς το παρόν λογιστικοποιηθεί. Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών, Piraeus Bank Research Διαφορά Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΟΙΟ, σε ταμειακά τροποποιημένη βάση, o κρατικός προϋπολογισμός την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2016 παρουσίασε πλεόνασμα 215 εκατ. έναντι στόχου για έλλειμμα της τάξεως των -1,3 δισεκ. και έναντι ελλείμματος -503 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του Η καλύτερη επίδοση έναντι του στόχου συνδέεται με τις χαμηλότερες δαπάνες του Κρατικού προϋπολογισμού κατά 1,6 δισεκ. Πιο συγκεκριμένα, στον Τακτικό Προϋπολογισμό παρουσιάστηκε υστέρηση των δαπανών κατά 1,5 δισεκ. - κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 1,3 δισεκ. - και στο ΠΔΕ υστέρηση κατά 80 εκατ. Τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 370 εκατ. κυρίως λόγω της αύξησης κατά 578 εκατ. των μη φορολογικών εσόδων. Αντίθετα, στα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους παρατηρείται υστέρηση της τάξεως των 232 εκατ. Τα έσοδα του ΠΔΕ ήταν χαμηλότερα του στόχου κατά 446 εκατ. Το ελληνικό Δημόσιο πραγματοποίησε, μέσω των Βασικών Διαπραγματευτών Αγοράς, δύο δημοπρασίες εντόκων γραμματίων (ΕΓΕΔ) αντλώντας συνολικά 2,4 δισεκ.. Πιο συγκεκριμένα στις 6/4 άντλησε μέσω ΕΓΕΔ 26 εβδ. ποσό ύψους 1,4 δισεκ. με απόδοση 2,97% και στις 13/4 μέσω ΕΓΕΔ 13 εβδ. ποσό ύψους 1,0 δισεκ., με απόδοση 2,7%. 3

4 Τον Μάρτιο ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,5% ΥοΥ (Μαρ. 15: - 2,1%, Φεβ. 16: -0,5%). Σε ετήσια βάση καταγράφεται πτώση του δείκτη τιμών στην πλειονότητα των ομάδων με τις μεγαλύτερες να παρατηρούνται σε ένδυση και υπόδηση (-5,2%), στέγαση (-4,9%), λόγω της μείωσης στα ενοίκια κατοικιών, στο πετρέλαιο θέρμανσης, στο φυσικό αέριο και στον ηλεκτρισμό και μεταφορές (-4,9%), κυρίως λόγω της μείωσης στις τιμές αγοράς αυτοκινήτων, στα καύσιμα και στο πετρέλαιο κίνησης. Αντίθετα, αυξήθηκαν οι επιμέρους δείκτες στις ομάδες υγεία (3,6%), ξενοδοχεία καφέ - εστιατόρια (2,6%) και αλκοολούχα ποτά και καπνός (1,1%). Αναφορικά με τις εξελίξεις σε επιμέρους τομείς της οικονομίας, βάσει στοιχείων της ΕΛΣΤΑT: Τον Φεβρουάριο, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής μειώθηκε - 3,0% ΥοΥ (Φεβ. 15: 1,8%,). Η εξέλιξη αυτή ήταν αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης του δείκτη παραγωγής ηλεκτρισμού, αλλά και της πτώσης των δεικτών των ορυχείων-λατομείων και της παροχής νερού, ενώ οριακή αύξηση παρουσίασε ο δείκτης της μεταποίησης. Σύμφωνα με τα εποχικά εξομαλυμένα στοιχεία ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής μειώθηκε κατά -3,2% σε ετήσια βάση και κατά -4,3% σε μηνιαία βάση. Ταυτόχρονα ο δείκτης κύκλου εργασιών στη μεταποίηση έπεσε τον Φεβρουάριο κατά -15,4 YoY (Φεβ. 15: -10,0% ΥοΥ), ως αποτέλεσμα της πτώσης τόσο του δείκτη εγχώριας αγοράς όσο και του δείκτη εξωτερικής αγοράς κατά -11,8% YoY (Φεβ. 15: -6,8% ΥοΥ) και κατά - 19,9% YoY (Φεβ. 15: -13,8% ΥοΥ) αντίστοιχα. Επίσης, τον Φεβρουάριο, ο δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία μειώθηκε κατά -9,5% ΥοΥ (Φεβ. 15: -10,8% ΥοΥ), κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης στις τιμές των ενεργειακών αγαθών (- 37,1% ΥοΥ, Φεβ. 15: -32,7% ΥοΥ). Τον Ιανουάριο, ο αριθμός των νέων οικοδομικών αδειών (σύνολο ιδιωτικών-δημοσίων) μειώθηκε κατά -18,8% ΥοΥ (Ιαν. 15: -7,1% ΥοΥ), καθώς μειώθηκε επίσης η επιφάνεια (σε m 2 ) κατά -14,8% ΥοΥ και ο όγκος (σε m 3 ) κατά -5,2% ΥοΥ. Τον Φεβρουάριο, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα -804 εκατ. έναντι μεγαλύτερου ελλείμματος -1,45 δισεκ. τον Φεβ. 15. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται πρωτίστως στην εμφάνιση πλεονασμάτων στα ισοζύγια πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων και δευτερευόντως στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών. Αντίθετα το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών περιορίστηκε. Πληθωρισμός Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research Επίπτωση από τους επιμέρους δείκτες στην ετήσια μεταβολή του Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research Δείκτης κύκλου εργασιών στη μεταποίηση (ετήσια % μεταβολή) Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research Δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία (ετήσια % μεταβολή) Πιο αναλυτικά, το ισοζύγιο πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα 440 εκατ. έναντι ελλείμματος -140 εκατ. τον Φεβ. 15, κυρίως λόγω μεγαλύτερου πλεονάσματος σε λοιπά πρωτογενή εισοδήματα, στα οποία περιλαμβάνονται φόροι και επιδοτήσεις επί των προϊόντων και της παραγωγής. Στο ισοζύγιο δευτερογενών εισοδημάτων το πλεόνασμα των 48 εκατ. (έναντι ελλείμματος -110 εκατ. τον Φεβρουάριο του 2015) οφείλεται κυρίως στη βελτίωση του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης. Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Piraeus Bank Research 4

5 Το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών διαμορφώθηκε στα -1,45 δισεκ. και η μείωσή του κατά 138 εκατ. οφείλεται κυρίως στην μεγαλύτερη πτώση των εισαγωγών κατά 277εκατ. σε σχέση με την μικρότερη υποχώρηση των εξαγωγών κατά 139 εκατ.. Βελτιώθηκαν τα ισοζύγια καυσίμων (λόγω πτώσης της τιμής του πετρελαίου) και πλοίων, αλλά διευρύνθηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία. Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 226 εκατ. και διαμορφώθηκε στα 156 εκατ. Η πτώση προήλθε από την μείωση των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 228 εκατ. κυρίως θαλάσσιων. Επίσης, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε έλλειμμα 4 εκατ. έναντι πλεονάσματος 4 εκατ. το Φεβ. 15. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 6,7%, λόγω της μείωσης των αφίξεων κατά 14,9%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι αυξήθηκε κατά 9,7%. Αντίθετα, περιορίστηκε κατά 10 εκατ. το έλλειμμα του ισοζυγίου λοιπών υπηρεσιών. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα -1,3 δισεκ., παρουσιάζοντας μεγαλύτερο έλλειμμα κατά 88 εκατ σε σχέση με τον Φεβ. 15. Τον Φεβρουάριο στο ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών κατάγράφεται καθαρή εκροή 308 εκατ., έναντι εκροής 647 εκατ. τον Φεβ. 15. Πιο συγκεκριμένα, στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, οι απαιτήσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού αυξήθηκαν καθαρά κατά 1,2 δισεκ., αποκλειστικά λόγω της αύξησης κατά 1,2 δισεκ. των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια εξωτερικού (κυρίως τοποθετήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος). Ταυτόχρονα, στις λοιπές επενδύσεις, η καθαρή μείωση κατά -50 εκατ. των απαιτήσεων αντανακλά στατιστική προσαρμογή έκδοσης τραπεζογραμματίων και αύξηση των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό. Οι υποχρεώσεις από την άλλη μεριά, αυξήθηκαν κατά 1,9 δισεκ., λόγω κυρίως της καθαρής αύξησης κατά 2,2 δισεκ. των καταθέσεων και repos μη κατοίκων στην Ελλάδα. Ελλάδα: Ισοζύγιο Πληρωμών (δισεκ. ) Ιαν.-Φεβ Ιαν.-Φεβ Φεβ Φεβ Τρεχουσών Συναλλαγών Αγαθών & Υπηρεσιών Αγαθών Καυσίμων Πλοίων Χωρίς καύσιμα & πλοία Υπηρεσιών Ταξιδιωτικό Μεταφορές Λοιπές Υπηρεσίες Πρωτογενών Εισοδημάτων Δευτερογενών Εισοδημάτων Κεφαλαίων Χρηματ/κών Συναλλαγών Τακτοποιητέα στοιχεία Πηγή: ΤτΕ, Piraeus Bank Research 5

6 ΕΥΡΩΖΩΝΗ Αμετάβλητη η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ. Στο 1,5% ο ρυθμός ανάπτυξης το 2016 σύμφωνα με την πρόβλεψη του ΔΝΤ. Μηδενικός ο πληθωρισμός το Μάρτιο. Σχεδόν αμετάβλητοι παρέμειναν οι πρόδρομοι δείκτες τον Απρίλιο. Μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ το Όπως αναμενόταν, το Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη συνεδρίαση της 21 ης Απριλίου δεν προχώρησε σε αλλαγές της ακολουθούμενης νομισματικής πολιτικής. Άλλωστε, δεδομένου ότι η εφαρμογή ορισμένων εκ των μέτρων νομισματικής χαλάρωσης που αποφασίστηκαν στην αμέσως προηγούμενη συνεδρίαση επίκειται, είναι πρόωρη η όποια αποτίμηση των επιπτώσεών τους στον πληθωρισμό. Από την ανακοίνωση των αποφάσεων της συνεδρίασης και τη συνέντευξη τύπου του προέδρου της Μ. Ντράγκι, ορισμένα σημεία εκτιμούμε ότι αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής. Καταρχάς, επαναβεβαιώθηκε η πρόθεση της ΕΚΤ για περαιτέρω δράση σε περίπτωση που η εξέλιξη του πληθωρισμού δεν είναι η προσήκουσα. Επίσης, δημοσιοποιήθηκαν οι λεπτομέρειες του προγράμματος αγοράς εταιρικών ομολόγων. Μεταξύ άλλων, οι προϋποθέσεις αγοράς περιλαμβάνουν ομόλογα αποτιμημένα σε ευρώ, που εκδίδονται από μη τραπεζικές εταιρείες με έδρα τους χώρα της Ευρωζώνης, με πιστωτική διαβάθμιση τουλάχιστον ΒΒΒ-, το ποσό που δύναται να αγοραστεί έχε Ως προς τους κινδύνους που γενικότερα θεωρεί ι ως άνω όριο το 70% του ύψους της έκδοσης και εναπομένοντα χρόνο ωρίμανσης μεταξύ έξι μηνών και 30 ετών. Αναφορικά με την πιθανότητα η ΕΚΤ να προχωρήσει μελλοντικά σε νέα μείωση των παρεμβατικών επιτοκίων φαίνεται πως ενισχύεται τόσο διότι η εκτίμηση των μελών του Δ.Σ. της ΕΚΤ ότι τα παρεμβατικά επιτόκια «θα παραμείνουν στο τρέχον ή και χαμηλότερο επίπεδο για εκτεταμένη περίοδο χρόνου που θα υπερβαίνει αρκετά τη λήξη του προγράμματος αγορών αξιογράφων» τοποθετήθηκε στην αρχή του κειμένου της ανακοίνωσης, όσο και γιατί ο κ. Ντράγκι σε σχετική ερώτηση απέφυγε να απαντήσει ευθέως ενώ στην προηγούμενη συνέντευξη τύπου το είχε σχεδόν αποκλείσει. Τέλος, ο κ. Ντράγκι υπεραμύνθηκε έντονα της ανεξαρτησίας της ΕΚΤ στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής. Δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα οι επικαιροποιημένες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Ειδικά για την Ευρωζώνη εκτιμά ότι η ανάπτυξη θα είναι ήπια και θα υποστηριχθεί από την ευνοϊκή επίδραση στην κατανάλωση των χαμηλότερων τιμών ενέργειας, τη μικρή επέκταση των δημοσιονομικών δαπανών και την υποστηρικτική για την ανάπτυξη νομισματική πολιτική, παράγοντες που εκτιμά ότι θα υπερκαλύψουν τη μειωμένη ζήτηση από το Εκτιμήσεις ΔΝΤ για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη Πραγματικό ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) Δείκτης τιμών καταναλωτή (%) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ως % του ΑΕΠ) Ανεργία (%) Ευρωζώνη 1,6 1,5 1,6 0,0 0,4 1,1 3,0 3,5 3,2 10,9 10,3 9,9 Γερμανία 1,5 1,5 1,6 0,1 0,5 1,4 8,5 8,4 8,0 4,6 4,6 4,8 Γαλλία 1,1 1,1 1,3 0,1 0,4 1,1-0,1 0,6 0,3 10,4 10,1 10,0 Ιταλία 0,8 1,0 1,1 0,1 0,2 0,7 2,1 2,3 2,0 11,9 11,4 10,9 Ισπανία 3,2 2,6 2,3-0,5-0,4 1,0 1,4 1,9 2,0 22,1 19,7 18,3 Πηγή: IMF (2016): "World Economic Outlook", April, p

7 εξωτερικό. Ως προς τους κινδύνους που γενικότερα θεωρεί ότι μπορούν να πλήξουν την ανάπτυξη εκτιμά ως σημαντικούς, μεταξύ των άλλων, τη δυσμενέστερη από ό,τι προβλέπεται εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξης στην Κίνα και σε άλλες μεγάλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, το χαμηλό πληθωρισμό, την υψηλή δανειακή επιβάρυνση πολλών κρατών-μελών, τις γεωπολιτικές εντάσεις και την έξοδο της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αμετάβλητες παρέμειναν οι τιμές το Μάρτιο συγκριτικά με αυτές του αντίστοιχου μήνα του Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) εμφάνισε μηδενική μεταβολή έναντι μέσης εκτίμησης για μείωσή του κατά 0,1% και πτώσης του κατά 0,2% το Φεβρουάριο. Η εξέλιξη αυτή προήλθε κυρίως από την επιτάχυνση της ανόδου των τιμών των υπηρεσιών και των μη επεξεργασμένων τροφίμων που αντισταθμίστηκε από την επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης των τιμών της ενέργειας. Ανάλογη αύξηση παρουσίασε και ο δομικός πληθωρισμός (δηλαδή αφαιρουμένων των τροφίμων/αλκοολούχων ποτών/καπνού και της ενέργειας), από το 0,8% το Φεβρουάριο στο 1,0% το Μάρτιο. Συνεπώς, το α τρίμηνο του 2016 ο συνολικός και ο δομικός πληθωρισμός διαμορφώθηκαν αντίστοιχα στο 0,0% και 0,9% έναντι 0,1% και 1,0% το δ τρίμηνο του Τιμές Καταναλωτή Σχεδόν αμετάβλητοι φαίνεται πως παρέμειναν τον Απρίλιο οι πρόδρομοι επιχειρηματικοί δείκτες και οι δείκτες εμπιστοσύνης καταναλωτή σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία. Ειδικότερα, οριακή πτώση στο 53,0 περίπου εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει ο σύνθετος επιχειρηματικός δείκτης PMI που εξάγει η εταιρεία Markit έναντι 53,2 που ήταν η μέση πρόβλεψη της αγοράς και 53,1 το Μάρτιο. Από τους επιμέρους δείκτες, οριακή μείωση καταγράφηκε στη μεταποίηση, ενώ το ακριβώς αντίθετο συνέβη στις υπηρεσίες. Αντίθετα, σε λιγότερο αρνητικό έδαφος κινείται τον Απρίλιο ο πρόδρομος δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης εκτιμούμενος στο -9,3, όσο περίπου γενικά αναμενόταν, έναντι -9,7 το Μάρτιο. Η εν λόγω τιμή αποτελεί τη δεύτερη χαμηλότερη από το Δεκέμβριο του Ωστόσο, καθώς η ελαφρά αυτή βελτίωση προκύπτει στην πρώτη έρευνα μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Βέλγιο είναι ενθαρρυντική ένδειξη για περιορισμένο αντίκτυπό τους στην ψυχολογία των καταναλωτών. -1 Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 Πηγή: Bloomberg, TR Datastream PB Economic Research Headline CPI(%,Y/Y) (A) Core CPI (%,Y/Y) (Δ) Βιομηχανική Παραγωγή (ετήσιος ρυθμός μεταβολής) -4.0 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν Πτωτικά κινήθηκε το Φεβρουάριο η βιομηχανική παραγωγή (εξαιρουμένων των κατασκευών), εξέλιξη γενικά αναμενόμενη μετά τη μεγάλη άνοδο που κατέγραψε τον Ιανουάριο. Αναλυτικότερα, βάσει των εποχικά διορθωμένων στοιχείων, η βιομηχανική παραγωγή σε μηνιαία βάση μειώθηκε κατά 0,8%, περίπου όσο αναμενόταν (-0,7%), έναντι ανόδου της κατά 1,9% τον Ιανουάριο. Τη μεγαλύτερη μείωση παραγωγής εμφάνισε ο τομέας των μη διαρκών καταναλωτικών προϊόντων και ακολούθησε ο τομέας της ενέργειας. Σε επίπεδο διμήνου, όμως, η εικόνα ήταν ενθαρρυντική καθώς η παραγωγή ήταν αυξημένη κατά 1,1% σε σχέση με αυτήν του δ τριμήνου (δ τρίμ. 15/γ τρίμ. 15: 0,4%). Μικρή συρρίκνωση του πλεονάσματος του εμπορικού ισοζυγίου της Ευρωζώνης καταγράφηκε το Φεβρουάριο. Συγκεκριμένα, βάσει των εποχι- 7

8 κά προσαρμοσμένων στοιχείων, το πλεόνασμα διαμορφώθηκε στα 20,2 δισ., χαμηλότερα από ό,τι γενικά αναμενόταν ( 21,5 δισ.) και ήταν τον Ιανουάριο ( 22,8 δισ.), ως συνέπεια της μεγαλύτερης ποσοστιαίας αύξησης των εισαγωγών (2,6%) από αυτήν των εξαγωγών (0,7%) Κατασκευαστική Παραγωγή (ετήσιος ρυθμός μεταβολής) Πτωτικά κινήθηκε το Φεβρουάριο και η κατασκευαστική δραστηριότητα μειούμενη σε μηνιαία βάση κατά 1,1%, αντισταθμίζοντας εν μέρει τη σημαντική άνοδο του Ιανουαρίου (2,4%). Συνεπώς, το δίμηνο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου ο δείκτης των κατασκευών αυξήθηκε κατά 1,8% περίπου έναντι ανόδου του κατά 1,1% το δ τρίμηνο του Σε ετήσια βάση ο δείκτης αυξήθηκε το Φεβρουάριο κατά 2,5% (Ιαν. 16: 4,9%). Επίσης, σταθερές παρέμειναν κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2015 οι τιμές των κατοικιών στην Ευρωζώνη συγκριτικά με αυτές του γ τριμήνου (γ τρίμ. 15: 1,0%). Ήταν, όμως, αυξημένες κατά 2,9% σε σχέση με το δ τρίμηνο του 2015 (γ τρίμ. 15: 2,2%) Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 Χαλάρωση των κριτηρίων χορήγησης επιχειρηματικών και καταναλωτικών δανείων από τις τράπεζες σημειώθηκε το α τρίμηνο του 2016, σύμφωνα με σχετική έρευνα της ΕΚΤ, ως αποτέλεσμα κυρίως του αυξημένου ανταγωνισμού. Αντίθετα, στα στεγαστικά δάνεια προς τα νοικοκυριά τα κριτήρια χορήγησης έγιναν πιο αυστηρά, κυρίως λόγω της εφαρμογής της σχετικής κατευθυντήριας οδηγίας της ΕΚΤ. Επισημαίνεται, επίσης, ότι στα προγράμματα ΤLTRO s της ΕΚΤ εξαιρούνται τα στεγαστικά δάνεια. Ταυτόχρονα, καταγράφηκε μείωση των επιτοκίων χορήγησης σε όλες τις κατηγορίες δανείων, πάλι λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού που οδήγησε σε σμίκρυνση του καθαρού περιθωρίου επιτοκίου. Αναφορικά με το β τρίμηνο του 2016, οι τράπεζες αναμένουν συνέχιση της χαλάρωσης των κριτηρίων στα επιχειρηματικά και στα καταναλωτικά δάνεια ενώ, αντίθετα, πιο αυστηρά στα στεγαστικά. Από την πλευρά της ζήτησης, αύξηση διαπιστώνεται για όλους τους τύπους των δανείων και ιδίως για στεγαστικά δάνεια επηρεασμένη θετικά από τα χαμηλά επιτόκια, τις ευοίωνες προοπτικές των ακινήτων, την ανάγκη για κεφάλαιο κίνησης και για επενδύσεις σε πάγια, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και κατά το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Τέλος, ανακοινώθηκαν πρόσφατα από τη Eurostat τα προκαταρκτικά στοιχεία για την εξέλιξη του δημοσιονομικού ελλείμματος στην Ευρωζώνη την περίοδο Ειδικότερα, το δημοσιονομικό έλλειμμα περιορίστηκε στο 2,1% του ΑΕΠ το 2015 έναντι ελλείμματος 2,6% το Μεταξύ άλλων, η Γερμανία εμφάνισε μικρό πλεόνασμα (0,7%), ενώ σημαντικά ελλείμματα παρά την προσπάθεια συγκράτησής τους εξακολούθησαν να καταγράφουν η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και φυσικά η Ελλάδα. Ταυτόχρονα, πτωτικά κινήθηκε το δημόσιο χρέος που συνολικά στην Ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 90,7% του ΑΕΠ από 92,0% το Τους χαμηλότερους δείκτες είχαν η Εσθονία (9,7%) και το Λουξεμβούργο (21,4%), ενώ τους υψηλότερους η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Κύπρος και το Βέλγιο. Από τις ισχυρότερες οικονομίες, η Γερμανία ήταν η μόνη που πέτυχε αξιοσημείωτη μείωσή του. Δημοσιονομικό έλλειμμα ως % του ΑΕΠ Γερμανία -0,1-0,1 0,3 0,7 Γαλλία -4,8-4,0-4,0-3,5 Ιταλία -2,9-2,9-3,0-2,6 Ισπανία -10,4-6,9-5,9-5,1 Ελλάδα -8,8-13,0-3,6-7,2 Πορτογαλία -5,7-4,8-7,2-4,4 Ιρλανδία -8,0-5,7-3,8-2,3 Κύπρος -5,8-4,9-8,9-1,0 Ευρωζώνη -3,7-3,0-2,6-2,1 ΕΕ -4,3-3,3-3,0-2,4 Πηγή: Eurostat. 1 Περιλαμβάνεται το αποτέλεσμα της κρατικής στήριξης των τραπεζών. Δημόσιο χρέος ως % του ΑΕΠ Γερμανία 79,6 77,2 74,7 71,2 Γαλλία 89,6 92,4 95,4 95,8 Ιταλία 123,3 129,0 132,5 132,7 Ισπανία 85,4 93,7 99,3 99,2 Ελλάδα 159,6 177,7 180,1 176,9 Πορτογαλία 126,2 129,0 130,2 129,0 Ιρλανδία 120,1 120,0 107,5 93,8 Κύπρος 79,3 102,5 108,2 108,9 Ευρωζώνη 89,3 91, ,7 ΕΕ 83,8 85,5 86,8 85,2 Πηγή: Eurostat. 8

9 ΗΠΑ Στο 2,4% εκτιμά το ΔΝΤ το ρυθμό ανάπτυξης το Νέα υποχώρηση του πρόδρομου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης εκτιμάται τον Απρίλιο. Πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και των λιανικών πωλήσεων το Μάρτιο. Σε μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεών του για το ρυθμό ανάπτυξης και εντονότερα για τον πληθωρισμό προχώρησε πρόσφατα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Εκτιμά ότι η ανάπτυξη παραμένει μέτρια υποστηριζόμενη από τη βελτίωση που καταγράφεται στην αγορά κατοικίας, την καλύτερη οικονομική κατάσταση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ δεν προβλέπει τη λήψη νέων δημοσιονομικών μέτρων εντός του Ωστόσο, η ανατίμηση του δολλαρίου και οι χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης σημαντικών εμπορικών εταίρων επηρεάζουν αρνητικά τις καθαρές εξαγωγές που σε συνδυασμό με τις χαμηλότερες τιμές ενέργειας και ορισμένων εμπορευμάτων επηρεάζουν δυσμενώς, μεταξύ των άλλων, τη δραστηριότητα στη μεταποίηση και τις επενδύσεις στον εξορυκτικό τομέα. Αναφορικά με τους κινδύνους που μπορούν να πλήξουν την αναπτυξιακή δυναμική αναγνωρίζει ως σημαντικούς τις συνέπειες παγκοσμίως από τις εξελίξεις στην οικονομία της Κίνας, τους χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης κύριων εμπορικών εταίρων, τις έντονες διακυμάνσεις στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου, τις συνέπειες από μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική και τις γεωπολιτικές εντάσεις. Προβλέψεις ΔΝΤ για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη Ετήσια % μεταβολή πραγματικού ΑΕΠ 2,4 2,4 2,5 Πρόβλεψη Ιανουαρίου ,5 2,6 2,6 Δείκτης τιμών καταναλωτή (%) 0,1 0,8 1,5 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,1 1,1 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ως % του ΑΕΠ) -2,7-2,9-3,3 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,6-2,9 Ανεργία (%) 5,3 4,9 4,8 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,3 4,9 Πηγές: IMF (2015): "World Economic Outlook", October, p. 34, IMF (2016): "World Economic Outlook Update", Jan. p.6 & IMF (2016): "World Economic Outlook", April, p.38. Οριακή υποχώρηση παρουσίασε το Μάρτιο ο πληθωρισμός, επιβεβαιώνοντας τον προβληματισμό που εξέφρασε πρόσφατα η πρόεδρος της Fed Τζ. Γέλεν σχετικά με το κατά πόσο είναι διατηρήσιμη η εμφανιζόμενη άνοδός του κατά τους τελευταίους μήνες του 2015 και στις αρχές του Ειδικότερα, ο πληθωρισμός το Μάρτιο διαμορφώθηκε στο 0,9% σε ετήσια βάση έναντι 1,0% το Φεβρουάριο, εν μέρει λόγω της ελαφράς επιβράδυνσης του ρυθμού ανόδου των τιμών των τροφίμων ενώ, ταυτόχρονα, αμετάβλητος διατηρήθηκε ο ρυθμός μείωσης των τιμών της ενέργειας. Ανάλογη εικόνα προκύπτει και αφαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας καθώς ο σχετικός δείκτης τιμών αυξήθηκε κατά 2,2% από 2,3% το Φεβρουάριο. Ένδειξη ότι κατά το προσεχές διάστημα οι πληθωριστικές πιέσεις δεν θα μεταβληθούν σημαντικά παρέχει η εξέλιξη του δείκτη τιμών παραγωγού που το Μάρτιο παρουσίασε οριακά αρνητική μεταβολή σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015 (Φεβρ. 16: 0,0%). Τιμές Καταναλωτή Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 Headline CPI (%,Y/Y) (LHS) Core CPI (%,Y/Y) Πηγή: Bloomberg, TR Datastream PB Economic Research Eλαφρώς μειωμένη φαίνεται να είναι η αισιοδοξία στους καταναλωτές, βάσει της προκαταρκτικής εκτίμησης για τον Απρίλιο του πρόδρομου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Ειδικότερα, η τιμή του δείκτη υπολογίζεται στο 89,7, χαμηλότερα από ό,τι ανέμενε η αγορά (91,8), έναντι 91,0 το Μάρτιο. Η τιμή αυτή αποτελεί τη χαμηλότερη από τον περασμένο Σεπτέμβριο και αποτυπώνει ουσιαστικά την ανησυχία των καταναλωτών για το κατά πόσο θα συνεχιστούν κατά το προσεχές διάστημα αφενός η ευνοϊκή για το εισόδημά τους κίνηση των τιμών και οι μισθολογικές αυξήσεις, αφετέρου η δημιουργία 9

10 νέων θέσεων εργασίας με αυτό το ρυθμό καθώς θεωρούν πιθανή την επιβράδυνση της δυναμικής της ανάπτυξης. Απρόσμενα πτωτικά κινήθηκαν το Μάρτιο τόσο οι λιανικές πωλήσεις, όσο και η βιομηχανική παραγωγή. Ειδικότερα, οι εποχικά εξομαλυμένες λιανικές πωλήσεις μειώθηκαν σε μηνιαία βάση κατά 0,3%, έναντι ανόδου τους κατά 0,1% που εκτιμούσε γενικά η αγορά και μηδενικής μεταβολής τους το Φεβρουάριο. Από πλευράς κλάδων, τη μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων εμφάνισε αυτός των μηχανοκίνητων οχημάτων και ανταλλακτικών, ενώ στον αντίποδα βρέθηκαν οι πωλήσεις οικοδομικών υλικών και ειδών κήπου. Επίσης, ενισχυμένες μετά από καιρό ήταν οι πωλήσεις καυσίμων. Εξαιρουμένων των τομέων καυσίμων και οχημάτων, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 0,1% σε σχέση με ένα μήνα πριν (Φεβρ. 16: 0,6%). Συνεπώς, το α τρίμηνο του 2016, οι μέσες λιανικές πωλήσεις ήταν μειωμένες κατά 0,1% σε σχέση με αυτές του δ τριμήνου του 2015 (δ τρίμ. 15/γ τρίμ. 15: 0,3%), αποτελώντας ένδειξη για περιορισμένη συνεισφορά της καταναλωτικής δαπάνης στο ΑΕΠ του α τριμήνου του Παραγωγή & Πωλήσεις Ταυτόχρονα, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής μειώθηκε συγκριτικά με το Φεβρουάριο κατά 0,6% (Φεβρ. 16/Ιαν. 16: -0,6%) έναντι μείωσής του κατά 0,1% που γενικά αναμενόταν. Τη μεγαλύτερη πτώση παραγωγής κατέγραψε ο τομέας της εξορυκτικής δραστηριότητας (-2,9%) και ακολούθως των εταιρειών κοινής ωφελείας (-1,2%), ενώ μετριοπαθέστερη ήταν στη μεταποίηση (-0,3%). Κατά συνέπεια, το ποσοστό χρησιμοποίησης της παραγωγικής δυναμικότητας κινήθηκε πτωτικά: από το 75,3% το Φεβρουάριο υποχώρησε το Μάρτιο στο 74,8%. Ανάλογη ήταν και η πτώση της παραγωγής σε επίπεδο τριμήνου: -0,6% σε σχέση με το δ τρίμηνο του 2015 (δ τρίμ. 15/γ τρίμ. 15: -0,8%) Ιαν-05 Ιαν-06 Ιαν-07 Ιαν-08 Ιαν-09 Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 Bιομ. Παραγωγή (%,Y/Y) Mεταπ. Παραγωγή (%,Υ/Υ) Λιανικές Πωλήσεις (%,Υ/Υ) Αγορά Κατοικιών Στην αγορά κατοικίας ο ήπιος ρυθμός ανάκαμψης διατηρείται, τροφοδοτούμενος εν μέρει από τη συνεχιζόμενη βελτίωση στην αγορά εργασίας και τα σχετικά χαμηλά επιτόκια των στεγαστικών δανείων. Πιο αναλυτικά, αισιόδοξα παραμένουν τα μέλη της Ένωσης Κατασκευαστών Κατοικιών (NAHB) καθώς ο δείκτης που αποτυπώνει την εκτίμησή τους για τις τρέχουσες πωλήσεις αλλά και τις προσδοκίες τους για το μέλλον διατηρήθηκε τον Απρίλιο αμετάβλητος για τρίτο διαδοχικό μήνα στο 58, τιμή που απέχει σημαντικά του ορίου του 50 που διαχωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση. Από την άλλη, όμως, μειωμένες ήταν το Μάρτιο οι ετησιοποιημένες, εποχικά διορθωμένες νέες οικοδομικές άδειες και οι ενάρξεις ανέγερσης νέων κατοικιών. Αναλυτικότερα, οι νέες άδειες που εκδόθηκαν εκτιμώνται στις χιλ. (Φεβρ. 16: χιλ.) και οι ενάρξεις ανέγερσης νέων κατοικιών στις χιλ. (Φεβρ. 16: χιλ.). Είναι, όμως, ενθαρρυντικό για τους προσεχείς μήνες το ότι τα πραγματικά (χωρίς τις ανωτέρω προσαρμογές) μεγέθη του Μαρτίου ξεπερνούν, όχι μόνο τα αντίστοιχα του Μαρτίου του 2015, αλλά και ότι είναι τα υψηλότερα από τον Ιούλιο του 2015 για τις εκδοθείσες άδειες και από το Νοέμβριο του 2015 για τις ενάρξεις ανέγερσης Ιαν-09 Ιαν-10 Ιαν-11 Ιαν-12 Ιαν-13 Ιαν-14 Ιαν-15 Ιαν-16 New Home Sales (LHS) New House Starts (RHS) 10

11 Τέλος, τα στοιχεία για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κατά το Μάρτιο κατέδειξαν σημαντική διεύρυνση του ελλείμματος έναντι αυτού του αντίστοιχου μήνα του 2015, στα $-108,0 δισ. έναντι $-52,9 δισ. αντίστοιχα. Συνεπώς, κατά το διάστημα Οκτωβρίου 2015-Μαρτίου 2016, που αποτελεί το πρώτο εξάμηνο του δημοσιονομικού έτους 2016, το έλλειμμα διευρύνθηκε στα $461,0 δισ. από $439,5 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2015, καθώς η αύξηση των εξόδων (4,2%) υπερκάλυψε αυτήν των εσόδων (4,0%). Σημειώνεται ότι ο στόχος για το δημοσιονομικό έτος 2016 έχει τεθεί στα $615,8 δισ., έναντι ελλείμματος $438,9 δισ. το

12 Ιαν-07 Ιουν-07 Νοε-07 Απρ-08 Σεπ-08 Φεβ-09 Ιουλ-09 Δεκ-09 Μαϊ-10 Οκτ-10 Μαρ-11 Αυγ-11 Ιαν-12 Ιουν-12 Νοε-12 Απρ-13 Σεπ-13 Φεβ-14 Ιουλ-14 Δεκ-14 Μαϊ-15 Οκτ-15 Μαρ-16 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΓΙΚΗ ΛΟΙΠΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ KINA Άνοδος του πραγματικού ΑΕΠ κατά 6,7% το α τρίμηνο του Μικρή αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων το Μάρτιο. Επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης των λιανικών πωλήσεων και της βιομηχανικής παραγωγής το Μάρτιο. Οριακή επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του πραγματικού ΑΕΠ καταγράφηκε το α τρίμηνο του 2016 συνιστώντας ένδειξη σταθεροποίησης της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας της Κίνας. Συγκεκριμένα, σε σχέση με το α τρίμηνο του 2015 το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 6,7% (δ τρίμ. 15: 6,8%), όσο περίπου αναμενόταν. Αν και ο ρυθμός αυτός αποτελεί τον χαμηλότερο από το α τρίμηνο του 2009, ωστόσο καθιστά εφικτή την επίτευξη του στόχου για ρυθμό ανάπτυξης συνολικά για το 2016 «μεταξύ του 6,5%-7,0%». Τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης πέτυχε ο τριτογενής τομέας (7,6%), έπονταν ο δευτερογενής (5,8%), ενώ τελευταίος κατατάσσεται ο πρωτογενής (2,9%). ΑΕΠ (ετήσια % μεταβολή) Πηγή: Bloomberg, TR Datastream PB Economic Research Όσον αφορά το μέλλον, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δεν αναμένεται απότομη επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της κινεζικής οικονομίας καθώς αυτός θα διαμορφωθεί το 2016 και το 2017 στο 6,5% και 6,2% αντίστοιχα. Η εν λόγω εξέλιξη θα αποτυπώνει κατά κύριο λόγο τον περιορισμό της υπερβάλλουσας παραγωγικής δυναμικότητας στο βιομηχανικό τομέα αλλά και στον τομέα των ακινήτων. Ταυτόχρονα, όμως, αναμένει ότι θα ενισχύονται οι υπηρεσίες καθώς η οικονομία θα συνεχίζει τη μετάβασή της προς το νέο αναπτυξιακό πρότυπο, ενώ ευνοϊκά θα επιδρούν και οι υλοποιούμενες διαρθρωτικές αλλαγές. Αμετάβλητος στο 2,3%, για δεύτερο διαδοχικό μήνα, παρέμεινε το Μάρτιο ο πληθωρισμός, ελαφρά χαμηλότερος έναντι του 2,5% που εκτιμούσε γενικά η αγορά. Αντίθετα, αφαιρουμένης της επίδρασης των τροφίμων και της ενέργειας, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 1,5% (Φεβρ. 16: 1,3%). Προβλέψεις ΔΝΤ για βασικά μακροοικονομικά μεγέθη Ετήσια % μεταβολή πραγματικού ΑΕΠ 6,9 6,5 6,2 Πρόβλεψη Ιανουαρίου ,9 6,3 6,0 Δείκτης τιμών καταναλωτή (%) 1,4 1,8 2,0 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,5 1,8 Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (ως % του ΑΕΠ) 2,7 2,6 2,1 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,1 2,8 Ανεργία (%) 4,1 4,1 4,1 Πρόβλεψη Οκτωβρίου ,1 4,1 Πηγές: IMF (2015): "World Economic Outlook", October, p. 33, IMF (2016): "World Economic Outlook Update", Jan. p.6 & IMF (2016): "World Economic Outlook", April, p.37. Σημαντική ενίσχυση -και μάλιστα ισχυρότερη από ό,τι γενικά αναμενόταν- παρουσίασε το Μάρτιο τόσο η βιομηχανική παραγωγή, όσο και οι λιανικές πωλήσεις. Αναλυτικότερα, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε το Μάρτιο κατά 6,8% σε ετήσια βάση έναντι 6,0% της μέσης εκτίμησης της αγοράς και 5,4% του μέσου ρυθμού ανόδου της το α δίμηνο του Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε καθοριστικά η επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου της μεταποίησης στο 7,2% (Ιαν-Φεβρ. 16: 6,0%). Σημειώνεται ότι κατά πάγια πρακτική δεν ανακοινώνονται στοιχεία μεμονωμένα για τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο παρά μόνο για τους επόμενους μήνες. Συνεπώς, το α τρίμηνο η βιομηχανική παραγωγή σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο ήταν αυξημένη κατά 5,8% (δ τρίμ. 15: 5,9%) Εξέλιξη βιομηχανικής παραγωγής & λιανικών πωλήσεων (ετήσια % μεταβολή) Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις 12

13 Ταυτόχρονα, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 10,5% σε ετήσια βάση έναντι 10,4% που γενικά αναμενόταν και 10,2% το α δίμηνο του Άρα, το α τρίμηνο του 2016 οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν σε σχέση με αυτές του αντίστοιχου τριμήνου του 2015 κατά 10,3% (δ τρίμ. 15: 11,3%). Ενθαρρυντική ήταν το Μάρτιο η εξέλιξη των συνολικών πάγιων επενδύσεων (εξαιρουμένων αυτών από νοικοκυριά που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα). Ειδικότερα, αυξήθηκαν κατά 10,7% σε ετήσια βάση έναντι μέσου όρου 10,2% το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου του Ωστόσο, το γεγονός ότι ο εν λόγω ρυθμός αύξησης παραμένει υψηλός και παρόμοιος των λιανικών πωλήσεων αποτελεί ένδειξη ότι δεν είναι εύκολο το εγχείρημα της σταδιακής μετατόπισης προς το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που αποδίδει βαρύνοντα ρόλο στην ενίσχυση της εγχώριας κατανάλωσης. 800% 700% Νομισματικά Μεγέθη 350% 300% Σημαντικά αυξημένη ήταν το Μάρτιο η χορήγηση νέων δανείων σε γουάν φθάνοντας στα δισ. γουάν έναντι 726,6 δισ. το Φεβρουάριο. Ανάλογη ήταν και η εξέλιξη της συνολικής χρηματοδότησης (που περιλαμβάνει π.χ. και τα δάνεια σε ξένο νόμισμα) που αυξήθηκε κατά δισ. γουάν έναντι 780,2 δισ. το Φεβρουάριο. Ενδιαφέρουσα, όμως, είναι και η εξέλιξη το Μάρτιο του λόγου της προσφοράς χρήματος (βάσει του ορισμών Μ1 και Μ2) ως προς τα συναλλαγματικά διαθέσιμα που διαμορφώθηκε στις 6,98 φορές και 1,99 φορές αντίστοιχα, έχοντας στην περίπτωση του Μ2 ενισχυθεί κατά 53 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του Παράλληλα, ο λόγος της συνολικής χρηματοδότησης της κινεζικής οικονομίας ως προς τα συναλλαγματικά διαθέσιμα (με βάση τον Ιανουάριο του 2003) διαμορφώθηκε το Μάρτιο στις 3,16 φορές, έχοντας ενισχυθεί κατά 27 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του Τέλος, άνοδο, μετά από οκτώ μήνες συνεχούς πτώσης, κατέγραψαν το Μάρτιο οι εξαγωγές της Κίνας. Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 11,5%, ξεπερνώντας σημαντικά τη μέση εκτίμηση της αγοράς (+6,5%), έναντι μείωσής τους κατά 25,4% το Φεβρουάριο. Αντίθετα συνεχίστηκε, αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, η μείωση των εισαγωγών που διαμορφώθηκε στο -7,6% έναντι -13,2% που γενικά αναμενόταν και - 13,8% το Φεβρουάριο. Παρόλα αυτά, το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας περιορίστηκε ελαφρά το Μάρτιο στα $29,9 δισ. έναντι $33,4 δισ. της μέσης εκτίμησης της αγοράς και $32,6 δισ. το Φεβρουάριο. Ταυτόχρονα, μικρή αύξηση κατέγραψαν το Μάρτιο τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κίνας. Συγκεκριμένα, μετά από τέσσερις μήνες πτώσης, αυξήθηκαν κατά $10,3 δισ. συγκριτικά με το Φεβρουάριο και διαμορφώθηκαν στα $3.212,6 δισ., αποτελώντας μαζί με την τιμή του Φεβρουαρίου τις δύο χαμηλότερες από το Δεκέμβριο του % 500% 400% 300% Ιαν-04 Ιαν-06 Ιαν-08 Ιαν-10 Ιαν-12 Ιαν-14 Ιαν M2/Συν. Διαθ. (%) (A) Μ1/Συν. Διαθ. (%) (Δ) Χρηματοδότηση/Συν. Διαθ. (%) με βάση τον Ιαν (Δ) Εξέλιξη Συναλλαγματικών Διαθεσίμων Κίνας (σε δισ. $) 0 Ιαν-02 Ιαν-04 Ιαν-06 Ιαν-08 Ιαν-10 Ιαν-12 Ιαν-14 Ιαν % 200% 150% 100% 50% 13

14 ΙΑΠΩΝΙA Ανησυχητικά τα στοιχεία για τη βιομηχανία της Ιαπωνίας. Υψηλό εμπορικό πλεόνασμα τον Μάρτιο στην Ιαπωνία. Μείωση σημειώθηκε τον Φεβρουάριο στις παραγγελίες μηχανολογικού εξοπλισμού (εξ. ειδών υψηλής μεταβλητότητας. Συγκεκριμένα, η μείωση σε μηνιαία βάση άγγιξε το -9,2% (Ιαν. 16: 15%) ενώ σε ετήσια το -0,7% (Ιαν. 16: 8,4%). Παράλληλα, τον Μάρτιο, ο πρόδρομος δείκτης παραγγελιών μηχανολογικού εξοπλισμού παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος για όγδοο μήνα αγγίζοντας σε ετήσια βάση το -21,2% (Φεβ. 16: -22,5%). Αρνητική είναι και η εικόνα του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής του οποίου η τελική εκτίμηση για τον Φεβρουάριο δείχνει μεταβολή σε μηνιαία βάση -5,2% (Ιαν. 16: 2,5%) και σε ετήσια βάση -1,2% (Ιαν. 16: - 4,2%). Επιπλέον, ο πρόδρομος δείκτης Nikkei PMI στη μεταποίηση έφτασε τον Απρίλιο στις 48 μονάδες (Μαρ. 16: 49,1 μον.), που είναι η χαμηλότερη τιμή από τον Ιανουάριο του Κύριοι λόγοι αυτής της πτώσης είναι η μεγαλύτερη συρρίκνωση της παγκόσμιας ζήτησης από τον Δεκέμβριο του 2012 και οι πρόσφατοι σεισμοί που έπληξαν την Ιαπωνία. Τον Μάρτιο σημειώθηκε στην Ιαπωνία, σε μη εποχικά προσαρμοσμένη βάση, το μεγαλύτερο εμπορικό πλεόνασμα των τελευταίων πεντέμισι ετών 755,0 δισ. γιεν (Μαρ. 15: 223,5 δισ. γιεν). Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 6,8% και οι εισαγωγές υποχώρησαν κατά 14,9%, παραμένοντας σε αρνητικό έδαφος για δεκαπέντε διαδοχικούς μήνες. Σε εποχικά προσαρμοσμένη βάση, το εμπορικό ισοζύγιο του Μαρτίου σημείωσε πλεόνασμα 276,5 δισ. γιεν (Φεβ.16: 150,4 δισ. γιεν). Σε επίπεδο τριμήνου, το μέσο πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα 175,4 δισ. γιεν (δ τριμ. 15: -16,0 δισ. γιεν). Αξίζει να σημειωθεί πως οι πρόσφατοι σεισμοί στην Ιαπωνία μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το εμπορικό ισοζύγιο της στους επόμενους μήνες. Εμπορικό Ισοζύγιο (δισ. γιεν, μη εποχ. προσαρμ. βάση) Πηγή: Bloomberg, TR Datastream PB Economic Research 14

15 Ημερομηνία Ανακοίνωσης Ανακοινώσεις / Γεγονότα ΗΠΑ Περίοδος Αναφοράς 25/04/16 Πωλήσεις Νεόδμητων Κατοικιών Μάρτιος /04/16 Νέες Παραγγελίες Διαρκών Αγαθών Μάρτιος /04/16 Τιμές Κατοικιών Φεβρουάριος /04/16 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή (Conference Board) Απρίλιος /04/16 Ανακοίνωση της Απoφάσεων της Συνεδρίασης της Fed - 28/04/16 ΑΕΠ-Εθνικοί Λογαριασμοί Α Τρίμηνο (1η εκτ.) 29/04/16 Στοιχεία Προσωπικού Εισοδήματος & Δαπάνης Μάρτιος 2016 Πρόδρομος Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτή 29/04/16 (Παν/μιο Μίσιγκαν) Απρίλιος /05/16 Πρόδρομος Δείκτης ΙSM Μεταποίησης Απρίλιος /05/16 Δαπάνες Κατασκευών Μάρτιος /05/16 Εμπορικό Ισοζύγιο Μάρτιος /05/16 Πρόδρομος Δείκτης ΙSM Υπηρεσιών Απρίλιος /05/16 Στοιχεία για την Αγορά Εργασίας Απρίλιος 2016 ΕΥΡΩΖΩΝΗ 27/04/16 Προσφορά Χρήματος & Πιστωτική Επέκταση Μάρτιος /04/16 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Απρίλιος /04/16 Ποσοστό Ανεργίας Μάρτιος /04/16 ΑΕΠ Εθνικοί Λογαριασμοί Α Τρίμηνο (1η εκτ.) 29/04/16 Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Απρίλιος 2016 (1η εκτ.) 02/05/16 Πρόδρομος Δείκτης PMI Μεταποίησης Απρίλιος /05/16 Τιμές Παραγωγού στη Βιομηχανία Μάρτιος /05/16 Λιανικές Πωλήσεις Μάρτιος /05/16 Πρόδρομος Επιχειρηματικός Δείκτης PMI (σύνθετος) Απρίλιος 2016 ΕΛΛΑΔΑ 28/04/16 Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο Φεβρουάριος /04/16 Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία Φεβρουάριος /04/16 Πρόδρομος Δείκτης Οικονομικού Κλίματος Απρίλιος /05/16 Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής Μάρτιος /05/16 Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Απρίλιος /05/16 Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή Απρίλιος /05/16 Έρευνα Εργατικού Δυναμικού Φεβρουάριος /05/16 Οικοδομική Δραστηριότητα Φεβρουάριος /05/16 Δείκτης Τιμών Εισαγωγών στη Βιομηχανία Μάρτιος /05/16 Τριμηνιαίοι Εθνικοί Λογαριασμοί (εκτιμήσεις) Α τρίμηνο

16 Οικονομική Ανάλυση & Επενδυτική Στρατηγική Λεκκός Ηλίας Chief Economist Παπιώτη Λιάνα Secretary Ελληνική Οικονομία Στάγγελ Ειρήνη Manager Αγγελοπούλου Αναστασία Economist Ανεπτυγμένες Οικονομίες Πατίκης Βασίλειος Head Αρακελιάν Βένη Senior Economist Πολυχρονόπουλος Διονύσης Senior Economist Παπακώστας Χρυσοβαλάντης Economic Analyst Κωνσταντού Ευαγγελία Junior Economic Analyst Αναπτυσσόμενες Οικονομίες Ρότσικα Δημητρία Economist Γιαννακίδης Χαρίλαος Junior Economic Analyst Κλαδικές Μελέτες Βλάχου Παρασκευή Economic Analyst Θεσμικές και Εποπτικές Εξελίξεις Λεβεντάκης Αρτέμης Senior Economist Μαργαρίτη Κωνσταντίνα Junior Economic Analyst

17 Disclaimer: Το παρόν έντυπο εκδόθηκε από την υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς (εφεξής η «Τράπεζα»), η οποία εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση τρίτων χωρίς να υπάρχει υποχρέωση προς τούτο από το συντάκτη του. Το παρόν κείμενο ή μέρος του δεν μπορεί να αναπαραχθεί με οποιονδήποτε τρόπο χωρίς την προηγούμενη γραπτή έγκριση από τον συντάκτη του. Οι περιλαμβανόμενες στο παρόν πληροφορίες ή απόψεις απευθύνονται σε υφιστάμενους ή δυνητικούς πελάτες με γενικό τρόπο, χωρίς να έχουν λάβει υπ' όψιν τις εξατομικευμένες περιστάσεις, τους επενδυτικούς στόχους, την οικονομική δυνατότητα και την πείρα ή γνώση των πιθανών παραληπτών του παρόντος και, ως εκ τούτου, δεν συνιστούν και δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως πρόταση ή προσφορά για τη διενέργεια συναλλαγών σε χρηματοπιστωτικά μέσα ή νομίσματα, ούτε ως σύσταση ή συμβουλή για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων σχετικά με αυτά. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα παραπάνω, ο λήπτης της παρούσας πληροφόρησης πρέπει να προχωρήσει στη δική του έρευνα, ανάλυση και επιβεβαίωση της πληροφορίας που περιέχεται σε αυτό το κείμενο και να αναζητήσει ανεξάρτητες νομικές, φορολογικές και επενδυτικές συμβουλές από επαγγελματίες, πριν προχωρήσει στη λήψη της επενδυτικής του απόφασης. Οι πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν βασίζονται σε πηγές που η Τράπεζα θεωρεί αξιόπιστες και παρατίθενται αυτούσιες, αλλά η Τράπεζα δεν μπορεί να εγγυηθεί την ακρίβεια και πληρότητά τους. Οι απόψεις και εκτιμήσεις που εκτίθενται στο παρόν αφορούν την τάση της εγχώριας και των διεθνών χρηματοοικονομικών αγορών κατά την αναγραφόμενη ημερομηνία (τιμές κλεισίματος) και υπόκεινται σε μεταβολές χωρίς ειδοποίηση. H Τράπεζα ενδέχεται, ωστόσο, να συμπεριλάβει στο παρόν έρευνες στον τομέα των επενδύσεων, οι οποίες έχουν εκπονηθεί από τρίτα πρόσωπα. Στην περίπτωση αυτή, η Τράπεζα δεν τροποποιεί τις ως άνω έρευνες, αλλά τις παραθέτει αυτούσιες και, συνεπώς, δεν αναλαμβάνει οποιαδήποτε ευθύνη για το περιεχόμενο αυτών. Η Τράπεζα δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί τις πληροφορίες που εμπεριέχονται στο παρόν. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τα ανωτέρω, η Τράπεζα, τα Μέλη του Διοικητικού της Συμβουλίου και τα υπεύθυνα πρόσωπα ουδεμία ευθύνη αναλαμβάνουν ως προς τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο παρόν ή/και την έκβαση τυχόν επενδυτικών αποφάσεων που λαμβάνονται σύμφωνα με αυτές. Ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς είναι ένας οργανισμός με σημαντική ελληνική, αλλά και αυξανόμενη διεθνή παρουσία και μεγάλο εύρος παρεχόμενων επενδυτικών υπηρεσιών. Στο πλαίσιο των επενδυτικών υπηρεσιών που παρέχει η Τράπεζα ή/και άλλες εταιρείες του Ομίλου της ενδέχεται να ανακύψουν περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με τις παρεχόμενες στο παρόν πληροφορίες. Σχετικά επισημαίνεται ότι η Τράπεζα, τα υπεύθυνα πρόσωπα ή/και οι εταιρείες του Ομίλου της μεταξύ άλλων: α) Δεν υπόκεινται σε καμία απαγόρευση όσον αφορά στη διαπραγμάτευση για ίδιο λογαριασμό ή στο πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου πριν από τη δημοσιοποίηση του παρόντος εντύπου, ή την απόκτηση μετοχών πριν από δημόσια εγγραφή ή την απόκτηση λοιπών κινητών αξιών. β) Ενδέχεται να παρέχουν έναντι αμοιβής υπηρεσίες επενδυτικής τραπεζικής σε κάποιον από τους εκδότες, για τους οποίους τυχόν παρέχονται με το παρόν πληροφορίες. γ) Ενδέχεται να συμμετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο εκδοτών ή να αποκτούν άλλους τίτλους εκδόσεως των εν λόγω εκδοτών ή να έλκουν άλλα χρηματοοικονομικά συμφέροντα από αυτούς. δ) Ενδέχεται να παρέχουν υπηρεσίες ειδικού διαπραγματευτή ή αναδόχου σε κάποιους από τους τυχόν αναφερόμενους στο παρόν εκδότες. ε) Ενδεχομένως να έχουν εκδώσει σημειώματα διαφορετικά ή μη συμβατά με τις πληροφορίες που εκτίθενται στο παρόν. Η Τράπεζα και οι λοιπές εταιρίες του Ομίλου της έχουν θεσπίσει, εφαρμόζουν και διατηρούν αποτελεσματική πολιτική, η οποία αποτρέπει τη δημιουργία καταστάσεων συγκρούσεως συμφερόντων και τη διάδοση των κάθε είδους πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών ("σινικά τείχη"), καθώς επίσης συμμορφώνονται διαρκώς με τις προβλέψεις και τους κανονισμούς σχετικά με τις προνομιακές πληροφορίες και την κατάχρηση αγοράς. Επίσης, η Τράπεζα βεβαιώνει ότι δεν έχει οποιουδήποτε είδους συμφέρον ή σύγκρουση συμφερόντων με α) οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας και β) με οποιαδήποτε άλλη νομική οντότητα ή πρόσωπο τα οποία δεν θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στην προετοιμασία της παρούσας έρευνας, αλλά που είχαν πρόσβαση στην παρούσα έρευνα πριν από τη δημοσιοποίησή της. Ρητά επισημαίνεται ότι οι επενδύσεις που περιγράφονται στο παρόν έντυπο εμπεριέχουν επενδυτικούς κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο κίνδυνος απώλειας του επενδεδυμένου κεφαλαίου. Ειδικότερα επισημαίνεται ότι: α) τα αριθμητικά στοιχεία αναφέρονται στο παρελθόν και ότι οι προηγούμενες επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, β) εφόσον τα αριθμητικά στοιχεία αποτελούν προσομοίωση προηγούμενων επιδόσεων, οι προηγούμενες αυτές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, γ) η απόδοση ενδέχεται να επηρεαστεί θετικά ή αρνητικά από συναλλαγματικές διακυμάνσεις, σε περίπτωση που τα αριθμητικά στοιχεία είναι εκπεφρασμένα σε ξένο (πλην του ευρώ) νόμισμα, δ) οι τυχόν προβλέψεις σχετικά με τις μελλοντικές επιδόσεις δεν αποτελούν ασφαλή ένδειξη μελλοντικών επιδόσεων, ε) η φορολογική μεταχείριση των αναφερόμενων στο παρόν πληροφοριών και συναλλαγών εξαρτάται και από τα ατομικά δεδομένα εκάστου επενδυτή και ενδέχεται να μεταβληθεί στο μέλλον. Ως εκ τούτου ο παραλήπτης οφείλει να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα φορολογική νομοθεσία. Η διανομή του παρόντος εντύπου εκτός Ελλάδος ή/και σε πρόσωπα διεπόμενα από αλλοδαπό δίκαιο μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς ή απαγορεύσεις σύμφωνα με την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία. Για το λόγο αυτό, ο παραλήπτης του παρόντος καλείται να αναζητήσει ανεξάρτητες συμβουλές ως προς την εκάστοτε εφαρμοστέα νομοθεσία, ώστε να διερευνήσει τυχόν τέτοιους περιορισμούς ή/και απαγορεύσεις. 17