Πρακτικές)οδηγίες)για)ανταγωνιστική) και)ψυχαγωγική)άσκηση...)

) Πρακτικές)οδηγίες)για)ανταγωνιστική) και)ψυχαγωγική)άσκηση...) )...σε)ασθενείς)με)υπερτροφική)μυοκαρδιοπάθεια) Κώστας Οικονόµου Διευθυντής ΕΣΥ Καρδιολογική κλινική Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας Οµάδες Εργασίας ΕΚΕ Οµάδα Δοκιµασίας κόπωσης, Φυσιολογίας της άσκησης και Αποκατάστασης Θεσσαλονίκη 2013

Δήλωση συµφερόντων Ο εισηγητής συµµετείχε στις πιο κάτω πολυκεντρικές µελέτες, οι οποίες στηρίχθηκαν οικονοµικά από τις αντίστοιχες εταιρείες: PROMETHEUS ACS SANOFI TARGET και EPICOR ASTRAZENECA

Εισαγωγικά σχόλια «Παράδοξο» για συµβουλή αποφυγής άσκησης-άθλησης σε καρδιοπαθή Ενώ η άσκηση θεωρείται φυσιολογική πράξη/ καρδιοπαθών Απουσία δεδοµένων για την επίδραση της άσκησης στην παθοφυσιολογία και κλινική πορεία της Υπερτροφικής Μυοκαρδιοπάθειας (HCM)

Ευρωπαϊκές οδηγίες για πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων! Eur H Journal 2012; 33: 1635-1701

Πλάνο της εισήγησης Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος Υπερτροφική µυοκαρδιοπάθεια (HCM) Ταξινόµηση/κατηγοροποίηση των αθληµάτων και τύποι άσκησης Προαθλητικός έλεγχος Οδηγίες για ανταγωνιστική άθληση Οδηγίες για άσκηση αναψυχής Προβληµατισµοί, τρέχουσα έρευνα Συµπεράσµατα

Europace 2002; 4: 3-18 Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος ορίζεται ως: Natural death due to cardiac causes, heralded by abrupt loss of consciousness within 1 h of the onset of acute symptoms; pre-existing heart disease my have been known to be present, but the time and mode of death are unexpected.

Αιτιολογία Αιφνιδίου Θανάτου στους Αθλητές Circulation 2012; 125: 2511-2516

Καρδιολογική αιτιολογία του Αιφνιδίου Καρδιακού Θανάτου Circulation 2007; 115: 1643-1655

Μηχανισµός Αιφνιδίου Καρδιακού Θανάτου Ο Αιφνίδιος Καρδιακός Θάνατος οφείλεται σε κοιλιακή µαρµαρυγή ή σε κοιλιακή ταχυαρρυθµία που εκφυλίζεται σε κοιλιακή µαρµαρυγή Η άσκηση, και ειδικά η ανταγωνιστική, προκαλεί υπερέκκριση κατεχολαµινών, οι οποίες, σε «κατάλληλο» καρδιακό υπόστρωµα, πυροδοτούν την κοιλιακή ταχυαρρυθµία/ µαρµαρυγή

Eur H Journal 2008; 29: 270-276 Ορισµός Υπερτροφικής µυοκαρδιοπάθειας (HCM) Η HCM ορίζεται από την παρουσία αυξηµένου τοιχωµατικού πάχους ή µάζας του µυοκαρδίου στην απουσία συνθηκών φόρτισης (υπέρταση, βαλβιδική νόσος) ικανή να προκαλέσει την ανωµαλία αυτή Η αµυλοείδωση θα πρέπει να µπαίνει στη διαφορική διάγνωση τόσο της HCM όσο και της περιοριστικής CM Η συχνότητα της στο γενικό πληθυσµό είναι περίπου 1:500

Eur H Journal 2008; 29: 270-276, Eur H Journal 2003; 24: 1965-1991 Αιτιολογία-παθολογοανατοµία Συνήθως είναι συγγενούς αιτιολογίας µε αυτοσωµατικό επικρατούντα χαρακτήρα Επηρεάζουν τις πρωτεΐνες του καρδιακού σαρκοµεριδίου Ιστοπαθολογικά έχουµε αποδιοργάνωση των καρδιακών ινών, ίνωση που ακολουθεί το θάνατο µυοκαρδιακών ινών (πιθανή ισχαιµία, δυσαναλογία µάζας µυοκαρδίου/αιµάτωση) και αύξηση του διάµεσου κολλαγόνου

J Am Coll Cardiol 2012; 60: 705-715

Br J Sports Med. 2012;46 Suppl 1:i59-68 Γονίδια στην HCM µε τη συχνότητα τους

J Am Coll Cardiol 2012; 60: 705-715

Διάγνωση HCM Ιστορικό, κληρονοµικό ιστορικό Κλινική εξέταση ακρόαση ΗΚΓ (ψηλά δυναµικά, (-) Τ πλ-κορ, q Κ/Πλ) ECHO (απουσία υπερτροφίας, δεν αποκλείει) Καρδιοπνευµονική δοκιµασία κόπωσης MRI καρδιάς Γενετικός έλεγχος

Συµπτώµατα HCM J Am Coll Cardiol 2011; 58: e212-e260

AACN Clin Issues 2004; 15(3): 432-48

Υπερηχοκαρδιογραφική εικόνα HCM

Παράγοντες αύξησης του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο σε HCM Eur H Journal 2003; 24: 1965-1991

Τύποι άσκησης Ανταγωνιστική άσκηση: είναι η άσκηση όπου ο αθλητής προσπαθεί να υπερβάλει ευατόν. Προκαλεί διέγερση συµπαθητικού µε έκκριση κατεχολαµινών Ψυχαγωγική άσκηση: είναι η άσκηση που γίνεται για ψυχαγωγικούς σκοπούς ή στα πλαίσια ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Είναι συνήθως ήρεµη άσκηση, χωρίς να προσπαθεί ο ασκούµενος σε υπερβολές

Κατηγοροποίηση της άσκησης Ο τύπος της άσκησης µπορεί να είναι στατικός ή δυναµικός Μπορεί να είναι ανάλογα µε την ένταση της χαµηλής, µέσης ή ψηλής Χαµηλής έντασης αντιστοιχεί σε 1,8-2,9METS Μέσης σε 3-6METS Ψηλής έντασης σε >6METS

Κατηγοριοποίηση στατικής και δυναµικής άσκησης Hellenic J Cardiol 2008; 49: 176-185

! Αµερικάνικες οδηγίες για προαθλητικό έλεγχο Circulation 2007; 115: 1643-1655

Eur H Journal 2005; 26: 1422-1445 Ευρωπαϊκές! οδηγίες!για! προαθλητικό! έλεγχο!!

Ευρωπαϊκές οδηγίες για συµµετοχή σε ανταγωνστικά αθλήµατα Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2006; 13: 876-886

Οδηγίες της ACCF/AHA J Am Coll Cardiol 2011; 58: e212-e260

Οδηγίες για ψυχαγωγική άσκηση Οι οδηγίες αυτές θα πρέπει να δίνονται αφού λάβουµε υπ' όψιν: παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο τη συνολική κατάσταση του ασθενούς την ικανότητα εκπαίδευσης του τις νοµικές ευθύνες από σκόπιµη ή µη αγνόηση των οδηγιών µας από τον ασθενή

Παράγοντες αύξησης του κινδύνου για αιφνίδιο θάνατο σε HCM Eur H Journal 2003; 24: 1965-1991

Ευρωπαϊκές οδηγίες για ψυχαγωγική άσκηση Eur J Cardiovasc Prev Rehabil 2006; 13: 876-886

Οδηγίες από ACCF/AHA

Οδηγίες!από! ACCF/AHA!! 0: δεν συστήνεται 5: συστήνεται

Θετικός γονότυπος-αρνητικός φαινότυπος Οι έχοντες θετικό γονότυπο για HCM και αρνητικό φαινότυπο Ευρωπαϊκές οδηγίες: αποφυγή ανταγωνιστικών αθληµάτων, µόνο ψυχαγωγική άσκηση. Τακτική παρακολούθηση (και µε Echo) ανά έτος Αµερικάνικες οδηγίες: τακτική παρακολούθηση και απολύτα εξατοµικευµένες συστάσεις ανάλογα µε τον κάθε ένα «ασθενή»

Προβληµατισµοί Η αποτροπή άσκησης µειώνει τον κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου; Ιταλική εµπειρία, αµφισβήτηση από Αµερικανούς Πως επιδρά η άσκηση στην εξέλιξη της HCM; Ποιά η ψυχολογική επίδραση στον ασθενή, έχοντας τον κίνδυνο του Αιφνιδίου Θανάτου;

Τρέχουσα έρευνα Υπάρχουν εργασίες που µελετούν την επίδραση της άσκησης στην HCM όσον αφορά: ασφάλεια των προγραµµάτων άσκησης επίδραση αυτών των προγραµµάτων στην εξέλιξη της HCM

Συµπεράσµατα 1/2 Η συχνότερη αιτιολογία του Αιφνιδίου Καρδιακού Θανάτου κατά την άσκηση είναι η Υπερτροφική Μυοκαρδιοπάθεια Κύριο Αρρυθµιολογικό υπόστρωµα είναι η εκτεταµένη ίνωση Η άσκηση σε φυσιολογικά άτοµα δεν προκαλεί αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, αλλά σε κατάλληλο παθολογικό υπόστρωµα όπως είναι η εκτεταµένη ίνωση που προκαλεί η HCM, σε συνδυασµό µε τις αυξηµένες κατεχoλαµίνες που εκκρίνονται, µπορεί να προκαλέσει θανατηφόρο αρρυθµία

Συµπεράσµατα 2/2 Η ανταγωνιστική άθληση πρέπει να αποφεύγεται στην HCM (εξαίρεση µπορεί να αποτελούν τα χαµηλής έντασης αθλήµατα) Η ψυχαγωγική άσκηση επιτρέπεται στις χαµηλής έντασης ασκήσεις Δεν είναι γνωστή η επίδραση της άσκησης στην HCM