«ΔΙΑΠΡΟΩΠΙΚΕ ΧΕΕΙ» 1

Transcript

1 «ΔΙΑΠΡΟΩΠΙΚΕ ΧΕΕΙ» 1 ΡΗΠ ΘΑ ΡΗΠ ΞΝΘΑ ΟΑ ΑΙΙΩ ΛΝΝΛ ΑΛΓΟΝΠ ΔΛΗΠΞΝΗ Ξνηνο, πνηνο πνηε επθνια αιινπ ηνλ λνπ αλζξσπνπ ζα πεη; Und unbekannt einander bleiben sich, Κι αγνυζηοι μεηαξς ηοςρ παπαμενοςν, Solang sie stehn, die nachbarlichen Stämme. Οζο ζηεκοςν, οι γειηονικοι κοπμοι. Δλα βξαδπ, ηνλ πξσην θαηξν ηεο εθπαηδεπζεο κνπ ζηελ ςπραλαιπζε, ζηε ξπκε ηνπ ινγνπ, εηπα ζε ελαλ θηιν ζπλαδειθν: «Γελ μεξσ ηη εηλαη κηα ζρεζε!» Θπκακαη αθνκα, κεηα απν εηθνζη ρξνληα, ηνλ ηνλν ηεο θσλεο κνπ. Κνπ εξζαλ ζαλ κηα εθιακςε, ζαλ θαηαθηεζε, απηεο νη ιεμεηο, ην νηη δελ εμεξα ηη εηλαη κηα ζρεζε. Αηζζαλζεθα, νζν πεξηεξγν θαη αλ θαηλεηαη, αθνκα θαη ζε εκελα ηνλ ηδην, λα παησ ζε ζηεξεν εδαθνο. Πηνλ ηνλν ηνπ «δελ μεξσ...» ππεξρε ελα ζηνηρεην πεηζκαηνο θαη πνιεκηθεο. Γηαηη ε ζρεηηθε βηβιηνγξαθηα δελ κνπ εηαλ νινηεια αγλσζηε. Νπηε ππεξραλ ηδηαηηεξεο δπζθνιηεο ζηελ θαηαλνεζε ηεο. Ρν «δελ μεξσ...» δελ αλαθεξνληαλ ινηπνλ ζε κηα αγλνηα κνπ. Δμεθξαδε πεξηζζνηεξν κηα δπζθνξηα κε ηελ αλεπαξθεηα ησλ ςπρνινγηθσλ πξνηαζεσλ επαλσ ζην ηη εηλαη κηα ζρεζε. Ρν ζηεξεν εδαθνο, ην νπνην αηζζαλζεθα λα αγγηδσ, εκνηαδε λα βξηζθεηαη ζε απηελ ηελ ηζσο πξσηε ππνςηα γηα ηελ αλαγθε λα εγθαηαιεηςσ ηελ ςπρνινγηα θαη λα ζηξαθσ αιινπ, γηα λα κπνξεζσ λα αληαπνθξηζσ ζην εξσηεκα κνπ. 1 Ξξσηε γξαθε: Νκηιηα ζηελ Διιεληθε Δηαηξεηα Νκαδηθεο Αλαιπζεο θαη Ψπρνζεξαπεηαο ηνλ Φεβξνπαξην

2 Δθεηλνλ ηνλ θαηξν, απν νια ηα ζεκαηα πνπ κε αθνξνπζαλ, ελα ην νπνην κε ελδηεθεξε θαη κε απαζρνινπζε ηδηαηηεξα, εηαλ νη «ζρεζεηο» κνπ. Απηεο παιη εκνηαδαλ λα πεξηζηξεθνληαη γπξσ απν κηα, αιινηε αιιε, πξνζδνθηα: θαηη πεξηκελαλ νη αλζξσπνη κνπ απν εκελα, θαηη πεξηκελα εγσ απν απηνπο. Κε ηξνπνπο πνιινπο θαη πνηθηινπο, αιινηε θαλεξνπο θαη αιινηε ζπγθεθαιπκκελνπο, αθνκα θαη ζε εκελα ηνλ ηδην. Ππλαληνπζακε ν ελαο ηνλ αιιν κεζα απν κηα βαζηθε, ιηγνηεξν ε πεξηζζνηεξν αξξεηε, θαηαζηαζε ελδεηαο, ε νπνηα πεξηκελακε, ειπηδακε, επηζπκνπζακε, απαηηνπζακε λα αξζεη, αθξηβσο κεζα απν ηελ ζπλαληεζε καο. Ζ πξνζδνθσκελε αξζε ηεο ελδεηαο, ε ηθαλνπνηεζε ηεο, κπνξνπζε παιη λα ζπκβεη κε πνιινπο ηξνπνπο, παλησο νπσζδεπνηε πξνζεβιεπε ζε ελα εηδνο πιεξνηεηαο ε νπνηα εθζαλε απν ηελ πεξηζηαζηαθε δηαζθεδαζε εσο ηελ κε ηα ρξνληα νιν θαη ιηγσηεξν νκνινγνπκελε επηπρηα. Ρσξα, θαζσο ηα αλαπνισ απηα, δελ κπνξσ λα κελ ζηαζσ ιηγν αθνκα ζε απην αθξηβσο ην ζηνηρεην ηεο ακνηβαηαο πξνζδνθηαο ζε κηα ζρεζε. Πε απηελ ηελ αλεζπρηα, θαη ηελ εληαζε, πνπ δηαπνηηδε ηηο πεξηζζνηεξεο ζπλαληεζεηο, θαη πνπ νπζηαζηηθα ηνπο αθαηξνπζε ηνλ ππξελα ηνπο, δηνηη απισο ηηο θαζηζηνπζε κεζν θαη δξνκν πξνο ηελ ηθαλνπνηεζε. Ζκνπλ ελα αηνκν, ην νπνην θαπνηα ιηγν πνιπ ανξηζηε αηζζεζε ελδεηαο αλαγθαδε λα ζηξαθεη πξνο ηα «εμσ», πξνο ελα αιιν αηνκν ην νπνην, νξκσκελν επηζεο απν κηα αηζζεζε ελδεηαο, εηρε βγεη πξνο ηα «εμσ», κε ηελ ειπηδα κηαο ακνηβαηαο ηθαλνπνηεζεο ησλ αλαγθσλ καο. Δηζη απηεο νη ζρεζεηο, ιηγνηεξν ε πεξηζζνηεξν θαλεξα, απνθηνπζαλ ελαλ ραξαθηεξα θνηλνπξαμηαο ζηελ νπνηα θαζε θνξα «επελδπα». Νη ζρεζεηο κνπ, κηα θνηλνπξαμηα κε ηνλ εθαζηνηε αιινλ γηα ηελ ηθαλνπνηεζε ησλ αλαγθσλ καο... Αθξηβσο επεηδε ν αιινο κνπ εηαλ ηνζν απαξαηηεηνο γηα ηηο αλαγθεο κνπ, επεηδε ηνλ εηρα ηνζν αλαγθε, επξεπε, θαηα πεξηζηαζε, ε λα ηνλ θξαηεζσ εμαξρεο ζε κηα απνζηαζε ε νπνηα δελ καο αξκνδε, ε παιη λα ηνλ δηαζθαιηζσ, λα ηνλ δεζκεπζσ κε κεζα αζεκηηα θαη ζεκηηα - αλ κπνξεη πνηε λα 2

3 ππαξρεη θαηη ην ζεκηην ζε απηελ ηελ ππνζεζε. Θαλεηο κπνξεη λα κεηειζεη πνιια ηεηνηα, ζηελ αλνεηε πξνζπαζεηα ηνπ λα αθαηξεζεη απν ηνλ αιινλ ηελ δπλαηνηεηα, θαπνηε, νηαλ ην θεξεη ε σξα, θαη ε σξα παληα ην θεξλεη ζηνπο ζλεηνπο, λα πιεζηαζεη, λα παξακεηλεη θνληα νζν εηλαη ν θαηξνο καο, θαη λα θπγεη, ηπραηα θαη αδηνξαηα, νπσο εξζε. Ζ αδειε ε θαη δεδεισκελε πξνζεζε κηαο απηνλνκεο επεκβαζεο ζην Απξνζσπν πνπ θπβεξλα ηελ εγγπηεηα θαη ηελ απνζηαζε κεηαμπ καο, ζπληζηα ελαλ βηαζκν. Ζ βηα επηδεηεη λα νξηζεη ηελ δεζκεπζε κε ηνλ αιινλ απηε. Μερλα πσο νινη καο εηκαζηε, θαζνζνλ εηκαζηε, απν παληα δεκελνη κεηαμπ καο, πνιπ πξηλ θαη πνιπ ξηδηθνηεξα απν θαζε εμαηνκηθεπζε θαη απν θαζε δεζκεπζε. Δλερνκαζηε ζε ελαλ δεζκν πνπ καο μεπεξλα δηνηη δελ θαλνληδεηαη απν εκαο, αιια εκεηο βξηζθνκαζηε εμαξρεο κεζα ηνπ. Κεζα ζε απηελ ηελ ελνρε, ηελ νπνηα ζα δνθηκαζσ λα ζπδεηεζσ αξγνηεξα, εηκαζηε, απηνη πνπ εηκαζηε. Νκσο ν πξσηαξρηθνο δεζκνο ιεζκνλεηηαη. Θαζσο νη αλζξσπνη πιενλ ελλννπλ ηνλ εαπην ηνπο σο κεκνλσκελα αηνκα αλαγθαζκελα λα επελδπνπλ ζε ζρεζεηο, ε πξσηαξρηθε ελνρε παηξλεη ζπγθερπκελεο κνξθεο θαη ελλνεηηαη πιενλ θη απηε σο νθεηιε ηνπ ελνο πξνο ηνλ αιιν, θαη επηζηξαηεπεηαη θαηα ηξνπνπο πνιινπο θαη πνηθηινπο γηα λα ζπγθξαηεη ηνπο αλζξσπνπο ζε κηα ακνηβαηα εκπινθε, ζηνλ δηακειηζκελν θαη αλεζπρν θνζκν ηνπο. Νπσζδεπνηε ν αιινο, αθξηβσο επεηδε ζηελ εκπινθε καδπ ηνπ πξνζδνθσληαη ηνζα θαη δηαθπβεπνληαη ηνζα, γηλεηαη ζπλακα ν κεγαιπηεξνο θηινο θαη ν κεγαιπηεξνο ερζξνο. Κηα αιεζηλε δπλαηνηεηα ιπζεο απν ην δνθαλν απηεο ηεο, νπσο θαηλεηαη, αλαπνθεπθηεο ακθηζπκηαο ζε κηα ζρεζε, δελ γλσξηζα. Ηζσο δελ κπνξεη λα ππαξρεη. Γηνηη νπνπ ε θηιηα επηδεηεηηαη επηηαθηηθνηεξα, εθεη γηλεηαη πην δπζβαζηαρηε θαη ε ελδερνκελε καηαησζε, θαη ν αιινο πην επηθηλδπλνο. Νκσο ησξα κπνξσ θαη λα πσ πσο νπηε ζηηο σξεο ηεο εθπιεξσζεο ησλ 3

4 πξνζδνθησλ κνπ απν ηνλ αιινλ, νπηε ζηηο σξεο ηεο καηαησζεο ηνπο, δελ αγγημε κηα ηεηνηα θαηαζηαζε ηνλ αιεζηλν εαπην κνπ. Πε απηεο ηηο ζρεζεηο ηνζν ν εαπηνο κνπ νζν θαη ν αιινο κνπ εκεηλαλ απνκαθξνη. Απηεο νη ζρεζεηο δελ κνπ πξνζεθεξαλ ν,ηη, εζησ θαη αξξεηα, πεξηκελα, πξνπαλησλ - λα κε θεξνπλ πην θνληα... δελ μεξσ πνπ. Ηζσο κηα ακπδξε αλαιακπε απηεο ηεο ελνξαζεο λα εθδεισζεθε ζε εθεηλε ηελ θξαζε, εθεηλν ην βξαδπ κε ηνλ θηιν κνπ: «Γελ μεξσ ηη εηλαη κηα ζρεζε». Ν ινγνο γηα ην νηη αθνκα θαη ζεκεξα δελ γλσξηδσ ηη εηλαη κηα ζρεζε, ηζσο βξηζθεηαη ζην νηη ε ιεγνκελε «δηαπξνζσπηθε ζρεζε» νπησο ε αιισο δελ εηλαη θαηλνκελν, δειαδε δελ δεηρλεηαη αθεαπηεο ζαλ ηεηνηα, θαζαξα. Γη' απην θαη δελ απαληαηαη ζηνπο Αξραηνπο. Ζ «ζρεζε» δελ εηλαη θαηη θαζαξν. Ξξνϋπνζεηεη ηε ιεζκνζπλε ηνπ πξσηαξρηθνπ δεζκνπ κεηαμπ ησλ αλζξσπσλ, θαη ηεο πξσηαξρηθεο ελνρεο ηνπο ζε απηνλ, πξνϋπνζεηεη ηελ παξαζηαζε ηνπο σο αηνκσλ, σο εθαζηνηε δπν κεκνλσκελσλ ππνθεηκελσλ ηα νπνηα «θαλνπλ» κηα ζρεζε. Δδσ απηε ε ζρεζε, απην πνπ ιεγεηαη «ζρεζε», εξρεηαη παληα δεπηεξν, σο εκπινθε δπν εδε ππαξρνλησλ αηνκσλ. Ζ «ζρεζε» ζαλ ηεηνηα αλεθεη ζηελ επνρε ησλ Λενηεξσλ Χξνλσλ, νπνπ ην ππνθεηκελν παξαζηαηλεηαη πιενλ ςπρνινγηθα. Κνλνλ ζην πιαηζην ηεο ςπρνινγηζηηθεο παξαζηαζεο ηνπ αλζξσπνπ ερεη ζεζε κηα «δηαπξνζσπηθε ζρεζε». Θαη καιηζηα πθηζηαηαη εμαξρεο ζαλ ηεηνηα κε ηε πξννπηηθε ηεο δηεξεπλεζεο θαη ηνπ ειεγρνπ ηεο. Ζ ζρεζε απνηειεη εμαξρεο ςπρνινγηθν αληηθεηκελν: εμεηαδνληαη νη νξνη ηεο γελεζεο θαη ηεο δηακνξθσζεο ηεο νη αλζξσπνη «δεκηνπξγνπλ» ζρεζεηο, ηηο «θαιιηεξγνπλ», νηαλ ρξεηαδεηαη θαη κε ηελ βνεζεηα κηαο «ζεξαπεηαο». Ρη κελεη ινηπνλ εδσ, εαλ εηζη ερνπλ ηα πξαγκαηα, γηα ελα βιεκκα ην νπνην δεηεη λα κεηλεη πηζην ζηα θαηλνκελα, δειαδε ζηα πξαγκαηα νπσο δηλνληαη αθεαπησλ, θαη ην νπνην εηζη ερεη εγθαηαιεηςεη ηηο ςπρνινγηζηηθεο παξαζηαζεηο; Γελ ζα 4

5 πξεπεη κε απηεο λα εγθαηαιεηθζεη θαη ν,ηη ιεγεηαη «ζρεζε»; Ρη ζα ζεκαηλε θαηη ηεηνην; Θαη ηη απνκελεη κεηα; Αο κελ βηαδνκαη. Αο δνθηκαζσ πξσηα λα δηαθξηλσ θαπνηα αθνκε ζηνηρεηα ηεο παξαδνζεο ηεο Κεηαθπζηθεο ηα νπνηα, νζν βιεπσ, ππεξμαλ θαζνξηζηηθα ζηε δηακνξθσζε απηνπ ην νπνην παξαζηαηλεηαη σο «δηαπξνζσπηθε ζρεζε». Ηζσο απηε ε αλαδξνκε δεημεη απν κνλε ηεο ελαλ δξνκν. Αλεθεξα ζηελ αξρε ηελ ελδεηα σο θπξην ινγν γηα ην ππνθεηκελν λα «βγεη πξνο ηα εμσ» θαη λα «θαλεη ζρεζεηο». Ρσξα βιεπσ νηη θαη απηε ε ελδεηα δελ εηλαη θαηλνκελν: δελ ζηεθεη αθεαπηεο αιια παξακελεη παληνηε ζε αλαθνξα πξνο κηα πιεξνηεηα, θαζνζνλ δεηαεη ηθαλνπνηεζε. Απηνο ν δηραζκνο ηνπ θνζκνπ, ζε κηα πεξηνρε πξαγκαησλ αηεισλ, αλππνζηαησλ, αλεζπρσλ, θαη ζε κηα ηδεαηε πεξηνρε πιεξνηεηαο θαη απηαξθεηαο, πξνζκνηξαδεηαη ζηελ δπηηθε λνεζε, θαη ηελ απαξρηδεη, ξεηα κε ηελ λνεζε ηνπ Ξιαησλα. Πε νιε ηελ δπηηθε-κεηαθπζηθε παξαδνζε, ε νπνηα εθεμεο δηακνξθσλεηαη σο πιαησληζηηθε-ρξηζηηαληθε, ν δηραζκνο ελδεηαο θαη πιεξνηεηαο ελλνεηηαη κεζα απν ηελ αλαθνξα ηνπ αλζξσπνπ πξνο θαηη αιιν, θαη θαηαξρελ πξνο ην ρξηζηηαληθα ελλνεκελν ζεην. Ζ θνηλνηεηα ησλ αλζξσπσλ απνθηα ηελ ππνζηαζε ηεο κνλνλ κεζα απν ηελ κεζεμε ηεο ζε θαηη πεξαλ ηνπ αλζξσπνπ. Ζ ζηνπο Λενηεξνπο Χξνλνπο ζπληειεζζεηζα απνκαθξπλζε ηνπ ζεηνπ αθνκε θαη ζηελ ηειεπηαηα, ζηελ ρξηζηηαληθε ηνπ εθθαλζε, αθελεη ηνπο αλζξσπνπο κε ηελ απνζηνιε λα αλαιαβνπλ πιενλ νη ηδηνη ν,ηη ηνπο αθνξα - λα δσζνπλ νη ηδηνη, θαη εμ ηδησλ, ππνζηαζε ζηελ πξαγκαηηθνηεηα ηνπο. Ρσξα ε θνηλνηεηα ησλ αλζξσπσλ, ε θνηλσληα ηνπο, θαζηζηαηαη ην θαηεμνρελ ζεκα, ην ππν-θεηκελν παλησλ. Ν πιαησληζηηθνο-ρξηζηηαληθνο δηραζκνο ηνπ θνζκνπ κεηαηξεπεηαη ζε δηραζκν κεηαμπ ησλ αλζξσπσλ, θαη νη δπλαηνηεηεο ηεο αξζεο ηνπ ζπληζηνπλ ην θηινζνθηθν-ςπρνινγηθν πξνβιεκα ηεο δη-ππνθεηκεληθνηεηαο. 5

6 Ν αλζξσπνο, πνπ θαιεηηαη λα ρεηξηζηεη ηα παληα ν ηδηνο, θαη λα δηαρεηξηζηεη ηε δσε ηνπ, πξεπεη λα αλαιαβεη θαη ηηο ζρεζεηο ηνπ. Νια ζπκβαηλνπλ πιενλ ζηελ πεξηνρε ησλ δηα-πξνζσπηθσλ, δηα-ηαμηθσλ, δη-εζλσλ ζρεζεσλ, θαζσο ν αλζξσπνο ηα πεξηκελεη νια απν ηνλ αλζξσπν. Πε απην ην παηρληδη δηραζκνπ, ελδεηαο θαη πιεξνηεηαο, πνπ δελ ερεη ηεινο, ε θαηαιεμε εθεη νπνπ ζηνλ αλζξσπν δελ απνκελεη παξα ν αλζξσπνο, εηλαη ην απαξρηδνλ ηεινο ζηελ ηζηνξηα ηεο θαηνηθεζεο ηνπ δπηηθνπ αλζξσπνπ ζηνλ θνζκν. Νη δηαπξνζσπηθεο ζρεζεηο ηνπ, γηα λα κεηλνπκε ζε απηεο, αλεθνπλ ζην ηεινο κηαο επνρεο ε νπνηα ερεη εμαληιεζεη ηηο πξννπηηθεο πνπ ηεο δνζεθαλ, θαη δηακνξθσλνπλ απην ην ηεινο. Ζ θνηλσληα ησλ αλζξσπσλ κνηαδεη λα ζπληεξεηηαη απν ηελ επη-θνηλσληα ηνπο, ηνπο «δηαπινπο επηθνηλσληαο» ηνπο, ηα channels of communication. Θαη εαλ θακκηα θνξα ππνςηαζηνπλ θαηη λα ζπκβαηλεη κεηαμπ ηνπο πνπ δελ ειεγρνπλ απνιπηα, ηνηε θαλνπλ ινγν γηα «ρεκεηα». Πε απηελ ηελ θαθνκνηξηα ινηπνλ ηειεησλνπλ νια; Θαη εαλ νλησο πξνθεηηαη γηα θαθε κνηξα, ππαξρεη αξαγε θαπνηα αιιε πνπ λα πεξηκελεη ηνπο αλζξσπνπο λα αλνημνπλ γηα απηελ, σζηε λα κπνξεζνπλ λα ηελ δερηνπλ; Θαη πνπ αξαγε λα ππαξρνπλ ηα κελπκαηα ηεο; τηλα μαινονηαι ηα μηνςμαηα ηι να ηο κανειρ δε νογα κανειρ μενοςμε ζαν αζςπμαηοθοπα παπαηημενα μερ ζηην επημο και ασπηζηεςμενα εδυ κι αιυνερ απελπιζηικα παλεςονηαρ ηα κςμαηα να βποςνε δεκηη δεζμερ ησυν μοςζικηρ 6

7 ηλεκηπονικηρ πος ηοςρ λςθηκε η ποππη και πεθηοςν μ αλλοςρ διαηηονηερ βαθια μεζα ζηη νςσηα κει πος μολιρ η καμπςλη ηηρ γηρ διακπινεηαι Ν Νδπζζεαο Διπηεο εηλαη ελαο απν απηνπο πνπ ην εκπεηξσληαη, θαη καο ην ιεγνπλ - «ςεια / καηλνληαη ηα κελπκαηα». Νκσο, εαλ θαη «ςεια», δελ κελνπλ ηειεησο απξνζηηα. «Ξεθηνπλ», ζαλ «δηαηηνληεο», ζην πην καθξηλν ζεκεην ηεο γεο. Δξρεηαη αξαγε θακκηα εηδεζε απν εθεηλα ηα κεξε; Ζ κεπσο εηλαη νια ηνζν ζπγθερπκελα πνπ απισο παξαδεξλνπκε, πεθηνληαο απν ηε κηα πιαλε ζηελ αιιε; Απηελ ηελ ακθηβνιηα, ζην ζεκεην πνπ κε αθνξα, πξεπεη λα ηελ απαγνξεπζσ ζηνλ εαπην κνπ. Νρη γηαηη ν,ηη γξαθσ εηλαη ζσζην, αιια δηνηη κηα απαληεζε ζε ελα ηεηνην εξσηεκα δελ κπνξσ πνηε, ζηε ζλεηε κνπ πνξεηα, λα γλσξηζσ. Δγσ ερσ λα παξακεηλσ ζηνλ δξνκν κνπ. Γελ ερσ αιινλ. Ρα ππνινηπα δελ εηλαη ζεκα δηθν κνπ. Δπηρεηξεζα κηα ζπληνκε αλαδξνκε ζηε κεηαθπζηθε πξνειεπζε ηεο «δηαπξνζσπηθεο ζρεζεο» κε ηελ ειπηδα νηη απηε ζα εδεηρλε απν κνλε ηεο ελαλ δξνκν. Πηε δηαδξνκε απηεο ηεο αλαδξνκεο, νη «δηαπξνζσπηθεο ζρεζεηο» ζαλ ηεηνηεο θαλεθαλ λα νξηδνληαη απν κηα θαθε κνηξα. Ζ θαθνκνηξηα ηνπο ζπληζηαηαη ζην νηη εηλαη πξνζαξκνζκελεο ζηα κεηξα ηνπ αλζξσπνπ, πξνζθεξνληαη ζηνλ ςπρνινγηθν ρεηξηζκν ηνπο θαη ππεξεηνπλ ηε δηαρεηξηζε ηεο «δσεο». Ζ θαθνκνηξηα ηνπο ζπληζηαηαη ζην νηη ζε απηεο δελ ππαξρεη θαλελαο ρσξνο γηα ηελ θαηεμνρελ κνηξα ησλ ζλεησλ: νη «δηαπξνζσπηθεο ζρεζεηο» δελ αθελνπλ θαλελα ρσξν γηα ηνλ ζαλαην. Νρη πσο ε πξννπηηθε ηνπ ζαλαηνπ ηηο αθελεη αλεπεξεαζηεο. Ν ζαλαηνο θαη ε πξννπηηθε ηνπ επεξεαδεη κηα ζρεζε παληνηνηξνπσο. Βεβαηα ζπλεζσο ν ζαλαηνο εθιακβαλεηαη σο ρσξηζκνο, θαη ζαλ 7

8 ηεηνηνο εηλαη πνπ επεξεαδεη κηα ζρεζε. Νκσο ν ζαλαηνο εθιακβαλεηαη σο ρσξηζκνο κνλνλ εθεη νπνπ ππαξρεη θαζεισζε ζηε «δσε», ζαλ απηε λα εηαλ θαηη ην ζηεγαλν απελαληη ζηνλ ζαλαην. Ρνηε ν ζαλαηνο αληηκεησπηδεηαη ζαλ ην ζπκβαλ ελνο ρσξηζκνπ, ζαλ ελα απν απηα πνπ, νπσο ιεκε, «ζπκβαηλνπλ». Νκσο ν ζαλαηνο δελ εηλαη ζπκβαλ. Απηνο πξσηα δηλεη ζην θαζε ζπκβαλ επαλσ ζηε γε ηνλ ζλεην ηνπ ραξαθηεξα. Ν ζαλαηνο καο ερεη πξνιαβεη εμαξρεο. Ενπκε, θαη εδε ερνπκε πεζαλεη. Θαη νκσο δελ ην γλσξηδνπκε. Χηιηαδεο ρξνληα ησξα πεζαηλνπκε, θαη ηε ζλεηνηεηα δελ ηελ ερνπκε καζεη! 8