βξερεη πποκειηαι για ζςμβαν ηος Ειναι;) αιια πνιπ πεξηζζνηεξν σο ζπκβαλ ηνπ κε-δηλαη (θαηα ην:

Transcript

1 ΙΙ. Η Δεςηεπη Οδορ και ηο Μηδεν 1 Δμσ απ' απην ην αζηξν, ζθεθηεθα, δελ εηλαη ηηπνηα, θη απην Δηλαη ηνζν εξεκσκελν. Απην θαη κνλνλ εηλαη ην θαηαθπγην καο, θαη ηνπην Δηζη κνηαδεη. Bertold Brecht 2 Ζ δεπηεξε νδνο εηζαγεηαη κε ηνπο ζηηρνπο ΗΗ/5,6: ΗΗ/5 Ζ Γ ΩΠ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ΡΔ ΘΑΗ ΩΠ ΣΟΔΩΛ ΔΠΡΗ Κ Ζ Δ Η Λ Α Η ΡΖΛ ΓΖ ΡΝΗ ΦΟΑΕΩ ΞΑΛΑΞΔΘΔΑ ΔΚΚΔΛ ΑΡΑΟΞΝΛ Ρνπην αλαθεθαιαησλεηαη ζηνπο ζηηρνπο VI/2,3 κε θαπσο αιιεο ιεμεηο: VI/2 ΚΖΓΔΛ Γ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ΡΑ Π ΔΓΩ ΦΟΑΕΔΠΘΑΗ ΑΛΩΓΑ ΞΟΩΡΖΠ ΓΑΟ Π ΑΦ ΝΓΝ ΡΑΡΖΠ ΓΗΕΖΠΗΝΠ [ΔΗΟΓΩ] Δλσ ε ζεα απνζηειεη ηνλ Ξαξκεληδε - θη εκαο - ζηελ πξσηε νδν (VI/1: ΣΟΖ ΡΝ ΙΔΓΔΗΛ ΡΔ ΛΝΔΗΛ Ρ ΔΝΛ ΔΚΚΔΛΑΗ), ηνλ απνηξεπεη - θη εκαο - απν ηελ δεπηεξε νδν, απν ηελ νδν ΩΠ ΝΘ ΔΠΡΗΛ.ΟΔΟΙ = ΝΟΜΟΙ ΡΝ «ΝΘ ΔΠΡΗ» ζην 7ν Θεθαιαην εξκελεπηεθε νρη σο αξλεζε ηνπ ζπκβαληνο ηνπ Δηλαη (θαηα ην: δελ βξερεη πποκειηαι για ζςμβαν ηος Ειναι;) αιια πνιπ πεξηζζνηεξν σο ζπκβαλ ηνπ κε-δηλαη (θαηα ην: ζπκβαηλεη κε βξνρε). Οπυρ ηο ΕΟΝ... ΥΡΗ ΛΕΓΕΙΝ ΣΕ ΝΟΕΙΝ ΣΕ, πος θα πει: αςηο ειναι απο πανηα ΠΕΦΑΣΙΜΕΝΟΝ, ΛΕΓΕΣΑΙ, πεπιζςλλεγεηαι πανηος και πανηα, βλ. μηλια, εηζι ηο ΟΤΚ ΕΣΙΝ δεν βπιζκεηαι ποςθενα, δεν ζςνοδεςει κανενα ΛΕΓΕΙΝ ΣΕ ΝΟΕΙΝ ΣΕ. Δεν πποκειηαι για εμπειπιερ, «ζςμβανηα», αλλα για ηο παπα-κειμενο, ΕΣΙΝ, και για ηο μη παπακειμενο, ΟΤΚ ΕΣΙΝ. Ρη ζα πεη απην; Ρν μελνδνρεην «Magna Graecia» δελ εηλαη ηνπξηζηηθνο πξννξηζκνο ε κππξα εδσ δελ εηλαη θξαζη, δελ εηλαη θξπα, δελ εηλαη κεγαιν πνηεξη θαη δελ εηλαη μερεηιε νπσο νη κππξεο ζηελ Βαπαξηα, αιισζηε δελ εηκαζηε ζηελ Βαπαξηα θαη ζεκεξα ην βξαδπ δελ ζα εηκαζηε νπηε ζην «Magna Graecia», θη αθνκα ησξα δελ εηκαη πηα ηνζν ηαξαγκκελνο κε ηελ καρ-2-βνιηδα ην αζξνηζκα καρ 2 θαη ηαρπηεηαο 4 δελ εηλαη ην ζεκα ζε κηα ζπγθξνπζε, αλ θαλεηο ζειεη λα ππνινγηζεη ηελ (απν ην ηεηξαγσλν ηεο ηαρπηεηαο εμαξησκελε) ελεξγεηα θαηαζηξνθεο θη ε ζπγθξνπζε δελ εγηλε, κα ν,ηη δελ εηλαη κπνξεη θαη λα γηλεη. Θαηα ηνλ Αξηζηνηειε, θαη ην ΚΖ ΔΝΛ, ΙΔΓΔΡΑΗ ΞΝΙΙΑΣΩΠ. 3 Νκσο εηαλ θαλ ην πξνθεηκελν γηα ηνλ Ξαξκεληδε, γηα ην ην ΝΘ ΔΠΡΗΛ ηνπ, νπσο γηα ηνλ Αξηζηνηειε, ε αξλεζε κηαο πξνηαζεο; Ζ κππξα δελ εηλαη ζηεξεν, δελ εηλαη αεξην νπσο ν αηκνο θη ν θαπλνο, δελ εηλαη αρξσκε νπσο ην λεξν, δελ εηλαη γαια, δελ εηλαη ιαδη, δελ εηλαη θξαζη. Δηλαη ινηπνλ θαζε ζεηηθνο νξηζκνο αξλεζε; Ν Hegel εξκελεπζε ην κε Δηλαη ζηνλ Ξαξκεληδε κ' απηελ ηελ ελλνηα: «Ρν νξην, ε 1 Κε εληνλνπο ραξαθηεξεο ζρνιηα κνπ. 2 «Ausser diesem Stern», Die Gedichte, S ΚΔΡΑ ΡΑ ΦΠΗΘΑ, π.ρ. 1067β, β, α, πξβι. ΦΠΗΘΑ, 2252, [...]

2 αξλεζε, ην νξηζηηθν θαζε κνξθεο, ην αηνκηθν, κεκνλσκελν, επνκελσο ην αξλεηηθν δελ εηλαη δηνινπ.» 4 Νκσο απην εηαλ πνπ ελλννπζε ν Ξαξκεληδεο; Ζ δεπηεξε νδνο αθνξα κνλνλ ηελ δπλαηνηεηα κηαο αξλεηηθεο πξνηαζεο; Ζ δεπηεξε νδνο αληηπαξαηηζεηαη απζηεξα πξνο ηελ πξσηε νδν: Η Η /3 Ζ ΚΔΛ ΝΞΩΠ Δ Π Ρ Η Λ ΡΔ ΘΑΗ ΩΠ ΝΘ ΔΠΡΗ Κ Ζ Δ Η Λ Α Η ΗΗ/5 Ζ Γ ΩΠ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ΡΔ ΘΑΗ ΩΠ ΣΟΔΩΛ ΔΠΡΗ Κ Ζ Δ Η Λ Α Η Ζ πξσηε νδνο αλεθεη ζηελ ΞΔΗΘΩ ηην δινει ηο Παπα-κειμενο=ο,ηι λερ και κανειρ, ζαν απο πανηα: ηο μεγαλο αθαηο ΝΑΙ=ηο ΕΤΚΤΚΛΙΟΝ ΑΣΡΕΜΕ ΗΣΟΡ, ΑΛΗΘΕΙΑ θαη εηλαη κηα πνξεηα γεκαηε απν ΞΔΗΘΩ, κε ΝΞΑΓΝ ηελ αιεζεηα (ΗΗ/4) - ε δεπηεξε νδνο πξνθαλσο δελ εηλαη. Δηλαη κηα αηξαπνο ΞΑΛΑΞΔΘΔΑ (ΗΗ/6), δηρσο ΞΔΗΘΩ, λειπει ηο Παπακειμενο=ηο μεγαλο αθαηο ΟΥΙ θη εδσ ε αιεζεηα εηλαη καθξηα. Γηαηη; ΗΗ/7 ΝΡΔ ΓΑΟ ΑΛ ΓΛΝΗΖΠ ΡΝ ΓΔ Κ Ζ Δ Ν Λ Ν ΓΑΟ ΑΛΠΡΝΛ ΝΡΔ ΦΟΑΠΑΗΠ [...] ΗΗΗ [...] Ρ Ν Γ ΑΟ Α Ρ ΝΛ Λ Ν ΔΗΛ Δ Π Ρ ΗΛ Ρ Δ Θ Α Η ΔΗΛ Α Η Αξα ινηπνλ κεπσο ε δεπηεξε νδνο δελ εηλαη ε νδνο ηεο αξλεζεο αιια ε πξνζπαζεηα λα αλαγλσξηζηεη θαη λα εθθξαζηεη εθεηλν ην Κ Ζ Δ Ν Λ ; Αξα ινηπνλ κεπσο ε δεπηεξε νδνο (αλ εηαλ ΑΛΠΡΝΛ) ζα νδεγνπζε «πξνο ηα εμσ», εμσ απν ηελ κεγαιε αιιειερεηα = η αλληλεσεια ηος ηυπα και ηος απο πανηα, ηος εδυ και ηος πανηος=αληθεια ΛΝΔΗΛ θαη παξνπζηαο; Νκσο ηη ζα πεη ηνηε: νηη Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ; Νηη θαηη δελ εηλαη παξνλ γηα ελα ΛΝΔΗΛ; Δδσ θαη ησξα ζηελ «Magna Graecia» κε παξνληα εηλαη: ε λπρηα θαη ην θεγγαξη, ν λνξκαλδηθνο ππξγνο ζηνλ ινθν, ν ειεθαληαο ζηνλ δσνινγηθν θεπν ησλ Ππξαθνπζσλ«παπονηα» εδυ, μεμονυμενα, ξεσυπα. Αςηα δεν ειναι ηα ΠΑΡΕΟΝΣΑ. Ππκβαηλεη εδσ θαη' απηνλ ηνλ ηξνπν ελα κε Δηλαη; Νκσο: IV/I Ι ΔΠ Π Δ Γ Ν Κ ΩΠ Α Ξ Δ ΝΛ Ρ Α Λ ΝΩ Η Ξ Α Ο Δ ΝΛ Ρ Α Β Δ Β ΑΗΩΠ ΛΝΔΗΛ ζα πεη ΝΘ ΑΞΝΡΚΖΜΔΗ, θαη ΞΑΟΔΝΛΡΑ ζα πεη θαη ΑΞΔΝΛΡΑ-ΞΑΟΔΝΛΡΑ - παξνληα σο θνληηλα θαη καθξπλα, σο παξνληηθα, παξειζνληα θαη κειινληα, σο «πξαγκαηηθα» θαη «θαληαζησκελα»- ηο ππυι αναηελλει ηο ζκοηαδι, αγγελικο και μαςπο, θυρ: οι δςο μοπθερ ΟΜΩ. Νκσο ηνηε ηη ζα πεη ζηνλ Ξαξκεληδε ην Κ Ζ Δ Ν Λ ; παξρεη θαλ αθνκε νδνο «πξνο ηα εμσ»; Θεηηνληαλ. Ρν αλνξζσκελν ηνπ πξνζσπν εηαλ ρισκν θη αξλεηηθν ζην απνθξεκλν καμηιαξη, αθνηνπ ν θνζκνο θαη ηνπηε ε γλσζε-γη'-απηνλ απνθνπεθαλ απ' ηηο αηζζεζεηο ηνπ θαη μαλαπεζε ζην ακεηνρν εηνο. Απηνη πνπ λα δεη εηζη ηνλ εηδαλ, δελ εγλσξηδαλ 4 Vorlesungen..., ζει. 56. Δδσ ν Hegel αλαθεξνληαλ ζηελ «κεγαιε ξεζε ηνπ Spinoza»: «Omnis determinatio est negatio» [...]

3 πνζν ελα εηαλ κ' νια απηα γηαηη απηα: απηα ηα βαζε, απηα ηα ιηβαδηα θη απηα ηα λεξα εηαλ ην πξνζσπν ηνπ. Ω ην πξνζσπν ηνπ εηαλ απηε νιε ε εθηαζε πνπ αθνκε θαη ησξα πξνο απηνλ ζειεη θη απηνλα παξαθαιεη θη ε καζθα ηνπ, πνπ ησξα ζε αγσληα πεζαηλεη, εηλαη ηξπθεξε θη αλνηρηε ζαλ ην κεζα κεξνο ελνο θαξπνπ πνπ ραια ζηνλ αγεξα. Rainer Maria Rilke, Der Tod des Dichters 5 Αθνκε θη αλ ρξσκαηηδεηαη απν ηελ ζπγρξνλε επνρε - κε ηηο «αηζζεζεηο», ηελ ζπλεηδεζε («ε γλσζε-γη'-απηνλ») θαη ηνλ «ακεηνρν» ρξνλν -, εδσ ε αιιειερεηα Δηλαη θαη αλζξσπνπ εξρεηαη ζε γισζζα εκθαληηθα, ε αιιειερεηα ηεο παξνπζηαο ελνο ιηβαδηνπ θαη ηνπ «ελλνσληνο» θαη «ιεγνληνο» αλζξσπνπ αυηα ηα βαθη, αυηα ηα λιβαδια κι αυηα ηα νερα ηηαν ηο προζωπο ηου - οσι, εδυ αποθανζη μονον, καηα ηο: τςση και ζυμα ειναι ενα: παπαζηαζειρ ν νπνηνο - θαζνηη, ελλνεκελνο νπζηαθα, θαηνηθεη ζηελ γισζζα -, ελλνεκελνο νπζηαθα εηλαη θαη πνηεηεο. Νκσο ππαξρεη ιηβαδη αθνκε θαη νηαλ δελ ππαξρεη θαλελαο αλζξσπνο ν νπνηνο λα κπνξεη λα δεη ην ιηβαδη θαη λα πεη «ιηβαδη»; Δαλ πεζαλεη ελαο κεκνλσκελνο πνηεηεο, αιινη αλζξσπνη ζα δνπλ ηα ιηβαδηα θαη ηα λεξα. Δαλ πεζαλνπκε ζεκεξα ην βξαδπ, ζπληνκα βεβαηα ζα 'ξζνπλ αιινη ηνπξηζηεο λ' αλεβνπλ ζηνλ ππξγν ζηνλ ινθν ηεο Velia. Δαλ νκσο δελ ζα ππαξρνπλ θαζνινπ αλζξσπνη, εαλ θαλελαο δελ επηδεζεη, νπηε θαη ζηα θπβεξλεηηθα θαηαθπγηα; Θα εηλαη αθνκε ιηβαδη θαη ππξγνο; Θαη ηη ζπλεβαηλε κε ηνλ ινθν πξηλ ππαξμνπλ αλζξσπνη πνπ κπνξνπζαλ λα ηνλ αληηιεθζνπλ; Ζηαλ ν ινθνο, εηαλ ε ζαιαζζα αθνκε θαη πξηλ απν ηελ γελλεζε ηεο δσεο; η πλανη ηδη ζηο «εαν...οηαν» Ζ κεπσο νη ιεμεηο εηλαη, ζα εηλαη θαη εηαλ ραλνπλ θαζε λνεκα εαλ δελ ππαξρνπλ αλζξσπνη πνπ ελλννπλ θαη ιεγνπλ Δηλαη; Κεπσο ε πξνζπαζεηα λα ρξεζηκνπνηεζνπλ νλησο απηεο νη ιεμεηο εηλαη θαπνπ πνξεηα ζηελ δεπηεξε νδν; λειπει ηο παπακειμενο, λεγεηαι καηι πος δεν ειναι ΠΕΦΑΣΙΜΕΝΟΝ Κεπσο εδε ε εξσηεζε ηη ζα εηλαη θαη ηη εηαλ δηρσο ηνλ αλζξσπν εηλαη βεκα ζ' απηελ ηελ δηρσο πξννπηηθε 6 αηξαπν, ηελ αθαζηθε; ακπληηθνη κεραληζκνη: παξεκβαηλεη ην ΝΘ ΔΠΡΗΛ. Νκσο ν Ξαξκεληδεο δελ εγλσξηδε αθνκε ηηπνηε γηα ηελ γελλεζε ηεο δσεο επαλσ ζηε γε θαη ζηγνπξα ηηπνηε γηα ηελ δπλαηνηεηα ηεο βνκβαο πδξνγνλνπ θαη ηνπ overkill! Θαη παιη - ΛΝΔΗΛ θαη Δηλαη: θαζνηη ηνπ η ν εηλαη ελα η α π η ν ζ ε κ ν (ΗΗΗ). Θαη παιη - VIII/36 [...] ΝΓΔΛ ΓΑΟ Δ Π Ρ Η Λ Ζ Δ Π Ρ Α Η ΑΙΙΝ ΞΑΟΔΜ ΡΝ Δ Ν Λ Ρ Ν Π [...] 5 «Neue Gedichte» (1907) ζην SW, Bd.2, ζει. 495 θ.ε. 6 Ν K. -H, Volkmann-Schluck ζηα αδεκνζηεπηα καζεκαηα ηνπ (βι. ζει. 45) νλνκαζε ηελ πξσηε νδν «γεκαηε πξννπηηθεο», ηελ δεπηεξε «δηρσο πξννπηηθε κε ηελ δηπιε ελλνηα ηεο γεξκαληθεο ιεμεο [aussichtslos]».

4 ΩΠ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ (νηη ζπκβαηλεη κε Δηλαη) ζα πεη αξαγε: νηη Δ Π Ρ Η Λ, ζπκβαηλεη Δηλαη θαηα αιινλ ηξνπν, εμσ - εμσ απν ηελ ζθαηξα ΛΝΝΠ θαη Δηλαη; Δαλ κε ηελ επξπηαηε ελλνηα ΛΝΔΗΛ ζα πεη ΝΘ ΑΞΝΡΚΖΜΔΗ ΝΟΕΙΝ θα πει: ΠΕΦΑΣΙΜΕΝΟΝ. Ο ανθπυπορ δινεηαι υρ ΝΟΕΙΝ, ηο ΝΟΕΙΝ ειναι η αποζηολη και ηο σπεορ ηος, ανεςπιζκεηαι υρ αςηη η αποζηολη και αςηο ηο σπεορ. Σο ζημεπινο ονομα για ΣΟ ΑΤΣΟΝ: πληποθοπια. θαη Δηλαη «παξνπζηα», ηνηε παλησο παξαεμσ δελ ππαξρεη ηηπνηε. Θαη παιη ε δεπηεξε νδνο εηλαη κελ ηειεησο αθαζηθε, νκσο νπσζδεπνηε κλεκνλεπεηαη σο νδνο (ΗΗ/2). Ξνηε θηλδπλεπνπκε λα βξεζνπκε ζ' απηελ; Νηαλ κηινπκε γηα ην ηη εηαλ πξηλ απν ηελ γελλεζε ηνπ αλζξσπνπ; Ζ νηαλ ηζρπξηδνκαζηε θαηη γηα κηα δσε κεηα ζαλαην; Ζ νηαλ ιεκε ηζηνξηεο γηα πξαγκαηα πνπ δελ ππαξρνπλ ε γηα ηα νπνηα εμαξρεο δελ κπνξνπκε λα γλσξηδνπκε - ε λα ππνςηαδνκαζηε - ηηπνηε; Αςηα αθοποςν ηα ΗΜΑΣΑ, ΑΓΕΝΗΣΟΝ, ΑΝΟΛΕΘΡΟΝ κλπ. Οπυρ ζηην ανηαποκπιζη ππορ αςηα λεγεηαι αθυνα ΕΣΙΝ, ζηην παπαβιαζη ηοςρ λεγεηαι αθυνα ΟΤΚ ΕΣΙΝ. VII/1 Ν ΓΑΟ ΚΖΞΝΡΔ ΡΝΡΝ ΓΑΚΖΗ ΔΗΛΑΗ ΚΖ ΔΝΛΡΑ Κε ηηο εξσηεζεηο καο ςειαθνπκε ζηα ζθνηεηλα. Κεπσο νκσο ηειηθα ΚΖΓΔΛ Γ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ζα πεη νλησο: Γελ ππαξρεη ηηπνηε εμσ απν ηελ ζθαηξα ΝΟΔΙΝ θαη Δηλαη; Οσι απνηηικο: εξυ απο ηην ζθαιπα: ηο ΟΤΚ ΕΣΙΝ. VI/2 ΚΖΓΔΛ Γ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ Ρ Α Π Δ Γ Ω ΦΟΑΕ Δ Π Θ Α Η ΑΛ Ω Γ Α ΞΟΩΡ Ζ Π Γ ΑΟ Π Α Φ Ν Γ Ν Ρ ΑΡ Ζ Π Γ Η Ε ΖΠ Η Ν Π [ΔΗΟΓΩ] Ζ ζεζε ηεο ζεαο σο πξνο ηελ δεπηεξε νδν εηλαη ζαθεο: Απνηξεπεη απ' απηελ. Καο πξνεηδνπνηεη θαπνπ ε ζεα γηα ην Κεδελ; Ν ζενινγνο Alfred Jδger παξνπζηαζε ηελ ζεζε νηη ζηελ δπηηθε θηινζνθηα κε ηνλ Ξαξκεληδε αξρηδεη ε θαηαπνιεκεζε, ε «απνξξηςε» ηνπ Κεδελνο. Δλα απν ηα πιενλ αδηακθηζβεηεηα αμησκαηα ηεο θηινζνθηαο ηνπ, ιεεη, εηλαη ε ζθεςε πσο εμσ απν ην Δηλαη δελ εηλαη ηηπνηε θαη πσο απην ην Κεδελ εηλαη θαηη αλνπζην πνπ δελ ερεη λνεκα θαη πνπ εηλαη αδπλαην λα ην ζθεθηεη θαλεηο. Δθηνηε ε θηινζνθηα απσζεη ην Κεδελ. Σαξαθηεξηδεηαη απν «ιεζκνζπλε ηνπ Κεδελνο». 7 Θαη ν Heidegger, ν νπνηνο δηεγλσζε ηελ «ιεζκνζπλε ηνπ Δηλαη» ηεο επνρεο καο, εηλαη δεζκηνο ηεο παξαδνζεο απηεο ηεο ιεζκνζπλεο ηνπ Κεδελνο. Βεβαηα ζηελ πξσηε θαζε ηεο ζθεςεο ηνπ απνζπαζηεθε απ' απηελ ηνζν νζν θαλελαο πξνεγνπκελσο, νκσο αξγνηεξα ππνρσξεζε ηξνπνλ ηηλα εκπξνο ζην Κεδελ. Νπηε θαη ν Ξαξκεληδεο, γηα ηνλ νπνην βεβαηα Δηλαη θαη Κεδελ απνθιεηνληαη κεηαμπ ηνπο ζε αθξαην βαζκν, δελ κπνξεζε λα ηνλ ζηακαηεζεη. 8 Ρσξα αληηζεηα ηζρπεη, πεξαλ ηνπ Heidegger, λα εθηεζνπκε ζην Κεδελ, ζ' απην ην «εμσζελ ηνπ Δηλαη», νπσο ελαο λενο πνπ εγθαηαιεηπεη ην παηξηθν ηνπ ζπηηη ραξηλ ηεο ειεπζεξηαο. Γηνηη ην Κεδελ, απην ην ηειεησο αιιν, πνπ μεζπα ελ κεζσ ηνπ Δηλαη, θαζνξηδεη ηελ αλζξσπηλε ειεπζεξηα. Ρν Δηλαη εηλαη εμαξρεο ην «Δλ». Νκσο ην Κεδελ εηλαη αληηζεησο ην ηειεησο αιιν. Αθνκε παξακελεη ιεζκνλεκελν. «Ρν Δλ [ην Δηλαη] ζθαβεη αθσηα ζηνλ εαπην ηνπ θαη ςαρλεη πνηνλ ζα θαηαπηεη. Ρν Αιιν [ην Κεδελ] 7 ζει. 288, 305, 373, 425 θ.ε. 8 ζει. 306, 367, 371, 414θ.ε.

5 παξακελεη ην θαηεμνρελ απνθιεηζκελν.» 9 Ρειηθα εξρεηαη ε αλαπνθεπθηε ζενινγηθε ζηξνθε: Ρν θαηεμνρελ αιιν πξνο ην Δηλαη, ην Κεδελ, εηλαη ν ζενο. 10 Πηγνπξα εδσ ζα κπνξνπζαλ λα εηπσζνπλ κεξηθα, γηα παξαδεηγκα νηη ν Jδger, ν νπνηνο ηνπνζεηεη απηνλ ηνλ «ζεν-κεδελ» νινηεια εμσ απν ην Δηλαη, πξεπεη λα ηνλ ζπλδεεη δηαξθσο κε ην ξεκα «εηλαη» ε «εηλαη παξσλ». Ξξνθεηηαη εδσ γηα «ηελ ζηγαιε παξνπζηα ε απνπζηα ηνπ Αιινπ». Ν ζενο-κεδελ εηλαη παξσλ ε απσλ, θαη καιηζηα εηλαη ην «ens realissimum», ην πιενλ πξαγκαηηθν νλ. 11 Αθνκε ζα ρξεηαδνληαλ λα αλαθεξζεη πσο ν Jδger αξρηθα απνδηδεη ζηνλ θηινζνθν Heidegger κηα πνιπ πεξηνξηζκελε ελλνηα ηνπ Δηλαη, σζηε θαηνπηλ λα ηελ θαηαπνιεκεζεη κε κηα ελλνηα ηνπ Κεδελνο ε νπνηα παιη ζπκηδεη ζε πνιια ηελ κε πεξηνξηζκελε ελλνηα ηνπ Δηλαη ηνπ θηινθνθνπ. Ξαλησο ην νηη Δηλαη θαη ζενο εηλαη ην απην, ν Heidegger δελ ην εηπε πνηε. Νκσο ησξα δελ ζεισ λ' αλνημσ κηα ζενινγηθε αςηκαρηα κε ηνλ Jδger γηα ηνλ ζεν θαη ηνλ θνζκν, θαζσο βξηζθνκαζηε παληα ζηελ «Magna Graecia», ζην πεδην ειμεο ηεο αιινηηλεο Magna Graecia θη αθνπκε ηνλ ινγν κηαο πξνρξηζηηαληθεο ζεαο. Νλησο απσζεη ην Κεδελ; Δηζαγεη ν Ξαξκεληδεο πξαγκαηη ηελ «ιεζκνζπλε ηνπ Κεδελνο» ηεο Γπζεο; Ν Jδger κε ηνπο ηζρπξηζκνπο ηνπ δελ εηλαη δηνινπ κνλνο. Ζδε ζπρλα ππνηεζεθε πσο ν Ξαξκεληδεο κε ηελ απνθξνπζε ηεο δεπηεξεο νδνπ βαζηθα απαξλεηηαη ηελ παξνδηθνηεηα θαη ην γεηλν ησλ ζλεησλ αλζξσπσλ. Ρν πνηεκα ηνπ Ξαξκεληδε - ζε αθξαηα δηαηππσζε - εξκελεπεηαη σο ακπληηθε αληηδξαζε ελαληηνλ ηεο ζεκειηαθεο εκπεηξηαο ηεο ζλεηνηεηαο ηνπ αλζξσπνπ θαη ηνπ αλεμειεγθηνπ ηεο κνηξαο.[ Ν W. Rθd (ζει. 118) ππνςηαδεηαη πσο ζθνπνο απηεο ηεο θηινζνθηαο εηλαη «ε απειεπζεξσζε ηεο ςπρεο απν ηελ εκπεηξηθε, πιηθε, σο αξλεηηθε αμηνινγνπκελε πξαγκαηηθνηεηα». UH/P (ζει. 123 θ.ε.) ηαμηλνκεη ηνλ Ξαξκεληδε ζε κηα «ειιεληθε παξαδνζε ηεο πξσηκεο επνρεο» ε νπνηα δηαξθσο πεξηζηξεθεηαη «γπξσ απν ηα θαηλνκελα ηεο αιιαγεο θαη ηεο παξνδηθνηεηαο ηα νπνηα ζ' απηνπο ηνπο αησλεο ηα εδεζαλ κε αζπλεζηζηε εληαζε παζνπο». Ξξβι. επηζεο JS, ζει. 313, θαη W. Burkert, Griechische Religion, ζει. 458, 471. Κηα αιιε «θπζηθε-θηινζνθηθε» εξκελεηα θαηαιαβαηλεη ηελ απνξξηςε ηεο δεπηεξεο νδνπ σο αξλεζε ηνπ θελνπ, ηνπ vakuum, ηνπ θελνπ ρσξνπ. Ξξβι.: ΚΒ, ζει. 96, 102, ο Κεθ. (ζημ 4,8) θαη 27ο Κεθ. (ζελ. 560 θαη ζημ. 24).] Ξνιπ πξνζθαηα ν Klaus Heinrich, κε ηελ ζενινγηθε-θηινζνθηθε ηνπ ζπγθξηζε κεηαμπ ηνπ Ξαξκεληδε θαη ηνπ πξνθεηε Ησλα, ππνζηεξημε ηδηαηηεξα απνθαζηζηηθα ηελ απνςε νηη ν Ξαξκεληδεο, κε ηελ επηθιεζε ηνπ Δηλαη, ζηξεθεηαη ελαληηα ζηελ ζαλαζηκε απεηιε ηνπ κε-δηλαη: «Γελ ακπλεηαη ελαληηα ζε ελα ινγηθν nonsens αιια - νπσο αιισζηε νιεο νη πξνηαζεηο ηεο πξσηκεο Ινγηθεο - ελαληηα ζην κε- Δηλαη πνπ απεηιεη κε ην ηεινο ζηνλ ζαλαην θαη ζηελ κνηξα.» Ζ θηινζνθηα ηνπ Ξαξκεληδε εηλαη «ην 9 ζει. 374, 430θ.ε., 434, 479 (παξαζεκα) 10 ζει ζει. 431, 447, 455, 467

6 πξνηππν γηα εθεηλε ηελ κνξθε ηεο απνδαηκνλνπνηεζεο ε νπνηα ζεσξεη πσο ζα ληθεζεη ηελ δαηκνληθε πξαγκαηηθνηεηα αξλνπκελε ηελ πξαγκαηηθνηεηα ηεο». 12 Νκσο πξαγκαηη απσζεη ηνλ ζαλαην ε αγγειηα ηεο ζεαο; Απνδξα ν Ξαξκεληδεο εκπξνο ζην Κεδελ; Πηελ Επξηρε ε Αληα αθνπζε ζην ηξακ ηνλ εμεο δηαινγν αλακεζα ζε δπν λενπο: Θνπεια: Λεαξνο: Θνπεια: Λεαξνο: Γελ ππαξρεη ηηπνηα πνπ δελ ππαξρεη. Ξσο - ην Κεδελ. Νρη - θαη ην Κεδελ ππαξρεη. Νκσο - αλ απην εηλαη ελα ηηπνηα, ηνηε θαη δελ ππαξρεη. Ν ζπληνκνο δηαινγνο κνηαδεη λα θαηαιεγεη ζε αδηεμνδν. Βεβαηα ν λεαξνο αληξαο ερεη θαηα ηνλ παξαδνζηαθν ηξνπν ηελ ηειεπηαηα ιεμε, κ' απην νκσο δηνινπ δελ ερεη αληηθξνπζεη ηελ θηιε ηνπ. Νπηε θη απηε ερεη απνδπλακσζεη ηελ ελζηαζε ηνπ. «Γελ ππαξρεη ηηπνηα πνπ δελ ππαξρεη.» Ρη ζεκαηλεη ζηελ πξσηε θξαζε ηεο θνπειαο ην επηξξεκα «ηηπνηα»; Θαπνπ «νρη θαηη», θαλελα νλ; «Γελ ππαξρεη θαλελα νλ πνπ δελ ππαξρεη.» Κ' απηελ ηελ αληηθαηαζηαζε ηνπ «ηηπνηα» απν «θαλελα νλ» ε θξαζε ηεο θνπειαο γηλεηαη θελε επαλαιεςε, θαηη πνπ παξαηεξνπκε κε ηδηαηηεξε ζαθελεηα νηαλ κεηαηξεςνπκε ηελ θξαζε ζην θαηαθαηηθν: «παξρεη απην πνπ ππαξρεη.» Απηε εηαλ ε πξνηαζε ηεο θνπειαο; Νρη, ηζσο ε θξαζε ηεο δελ εηαλ πξνηαζε αιια πεξηζζνηεξν επηθσλεκα. Ζ θνπεια εηαλ απνξεκελε ε αθνκε θαη ζπγθινληζκελε κε ην νηη ηνζα πνιια, ηα νπνηα θαλεηο θαηαξρελ ζεσξνπζε αδπλαηα, α- πξνζκελα εηλαη νλησο δπλαηα θαη κπνξνπλε λα γηλνπλ πξαγκαηηθα. Πην επηξξεκα «ηηπνηα» ζπλερεη θαπσο απηνο ν ζπγθινληζκνο. Πηελ ινγηθα νξζε παξαθξαζε «νρη θαηη» ε «θαλελα νλ» ε ηδηαηηεξε δηαζεζε πνπ αλεθεη ζηελ ιεμνπια «ηηπνηα» ραλεηαη. «Ξσο - ην Κεδελ», απαληεζε ζηελ θνπεια ν λεαξνο, νκσο ε θνπεια ηνπ αληεηεηλε: «Νρη - θαη ην Κεδελ ππαξρεη». Ρν Κεδελ, ην νπνην ησξα ε θνπεια πηζαλσο ελλνεη, εηλαη εθεηλν ην Κεδελ, εκπξνο ζην νπνην ζηεθνπκε εκεηο νη αλζξσπνη παιη θαη παιη, εθεηλν ην Κεδελ πνπ δηαπεξλα θαη δνλεη ηα παληα επαλσ ζ' απηελ ηελ γε, εθεηλν ην Κεδελ, ηνλ δπγν ηνπ νπνηνπ νη «ζλεηνη» θεξνπλ εθ γελεηεο θαη δελ κπνξνπλε λ' απνηηλαμνπλ, ν,ηη θαη λα θαλνπλ, θαη ην νπνην παιη ραξηδεη ζηελ θαζε αλαζα θαησ απν ηνλ ειην ηελ κνλαδηθνηεηα ηεο. Απην ην Κεδελ δελ εηλαη θαλελα κεδεληζηηθν Κεδελ, θακηα απιε αξλεζε νισλ ησλ νλησλ, θαλελα κεδεληθν ε θελν θαη θακηα αθεξεκελε θηινζνθηθε εθδεηεζε αιια θαζεκεξηλν, νινηεια ζπγθεθξηκελν ζπκβαλ, ην ζπκβαλ ηεο «πεξαηνηεηαο». Γη' απην θαη ζ' απην ην Κεδελ βαζηθα δελ αληαπνθξηλεηαη δηνινπ ελα νπζηαζηηθν αιια καιινλ ελα ξεκα: Απην ην Κεδελ «κεδεληδεη», νπσο εηπε ν Heidegger ζε ελαλ απν ηνπο δηαζεκνπο θαη πεξηγειαζηνπο λενινγηζκνπο ηνπ. 13 Ρν κεδεληδνλ Μεδελ, ην νπνην θαηα ηελ ελδερνκελε γλσκε ηεο θνπειαο«ππαξρεη επηζεο», εδε απν παληα ερεη δηεπεξαζεη θαη δνλεζεη θαζε ηη πνπ εηλαη. Θαη ζηνλ ζπγθινληζκν πνπ ζπλαληεζακε ζηελ 12 ζει. 87, 92.

7 πξσηε θξαζε ηεο θνπειαο, βξηζθεηαη ηζσο κηα εκπεηξηα ηνπ κεδεληδνληνο Κεδελνο. Νηαλ εηλαη νια δπλαηα, εηλαη θαη νια αδπλαηα, ηηπνηα δελ εηλαη δπλαην - ην Ρηπνηα, ην Κεδελ εηλαη δπλαην. Κεπσο ην κεδεληδνλ Κεδελ εβγαιε απν ην επηξξεκα «ηηπνηα» ζηελ πξσηε θξαζε πεξηζζνηεξα απν ηελ απιε αξλεζε «θαλελα νλ»; Κεπσο ην κεδεληδνλ Κεδελ εηαλ γηα ην επηξξεκα «ηηπνηα» κεηαδνηηθν; Νκσο ν αηξνκεηνο λεαξνο εηρε δηαηππσζεη ηελ απνςε νηη ην Κεδελ δελ ππαξρεη, θαη ζην ηεινο ηνπ δηαινγνπ επεκεηλε: «Νκσο - αλ απην εηλαη ελα ηηπνηα, ηνηε θαη δελ ππαξρεη». Ρν Κεδελ δελ ππαξρεη γηαηη εηλαη ελα ηηπνηα, κεδ-ελ. Ρν Κεδελ εηλαη κεδελ. Φπζηθα, κε θηινζνθηθε ππνζηεξημε, ε θνπεια ζα κπνξνπζε λα ηνπ εηρε απαληεζεη: Δρεηο δηθην, ην Κεδελ εηλαη ελα ηηπνηα, δελ εηλαη θαηη πνπ εηλαη ην Κεδελ πξαγκαηη δελ εηλαη θαλελα νλ. Νκσο κεδεληδεη, θαη γη' απην ππαξρεη νλησο. Νκσο κ' απην ζα εηρε απνδπλακσζεη ε ελζηαζε ηνπ λεαξνπ; Θαη ε θνπεια απν ηελ πιεπξα ηεο, κε κηα ηεηνηα αληηθξνπζε, ρσξηο λα ην θαηαιαβεη δελ ζα εηρε αληηθαηαζηεζεη ελα επηξξεκα, «ηηπνηα», κε «θαλελα νλ»; Ν λεαξνο, κε ην «Νκσο - αλ απην εηλαη ελα ηηπνηα...», εζειε λα πεη κνλνλ «Νκσο - αλ απην δελ εηλαη θαλελα νλ...»; Θαζνινπ, δηνηη θαη ην δηθν ηνπ επηξξεκα «ηηπνηα» ζεκαηλεη πηζαλσο πεξηζζνηεξα ζηελ ππνζηεξημε ηνπ «Νκσο - αλ απην εηλαη ελα ηηπνηα», πνπ θαηαξρελ κνηαδεη λα εηλαη θαζαξα ινγηθε, ζπλερεη κηα αξλεζε: Νπνπ δελ ππαξρεη ηηπνηα, δελ ερεη λα βξεζεη ηηπνηα. Νηαλ δελ ερεη λα δεηο ηηπνηα θαη δελ ερεη λ' αθνπζεηο ηηπνηα, ηηπνηα λα λνησζεηο θαη λα ζπιινγηζηεηο, ςαρλε νζν ζειεηο. Γελ ππαξρεη ηηπνηα εμσ απν ηελ ζθαηξα ηνπ ζ' εκαο ηνπο αλζξσπνπο πξνζηην! Ρν ηηπνηα, ην νπνην ελδερνκελσο ελλννπζε ν λεαξνο, ελλνεκελν εηζη, βξηζθεηαη πνιπ θνληα ζην Ν Θ Δ Π Ρ ΗΛ ηνπ Ξαξκεληδε: «ηηπνηα παξαεμσ!» Θνπεια: Λεαξνο: Γελ ππαξρεη ηηπνηα πνπ δελ ππαξρεη. Ξσο - ην Κεδελ. Θνπεια: Νρη - θαη ην Κεδελ ππαξρεη. κεδεληδνλ Κεδελ Λεαξνο: Νκσο - αλ απην εηλαη ελα ηηπνηα, ηνηε θαη δελ ππαξρεη. «ηηπνηα παξαεμσ!» Ζ δηεπθξηληζε ηνπ δηαινγνπ ζην ηξακ ζρεηηθα κε ην Κεδελ καο βνεζαεη θαη παξαθαησ ζηελ αληηπαξαζεζε κε ηηο ζεζεηο ηνπ ζενινγνπ Alfred Jδger. Πηελ «ιεζκνζπλε» ηνπ «ηνπ Κεδελνο» ην Κεδελ εηλαη αλακθηβνια ην κεδεληδνλ Κεδελ πνπ αλεθεξε ε θνπεια. Αληηζεηα ην Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ηεο ζεαο κνπ θαηλεηαη πσο ηζρπεη κνλνλ γηα ηελ ζθεςε «ηηπνηα παξαεμσ» πνπ εζημε ν λεαξνο, θαη αθξηβσο νρη γηα ην κεδεληδνλ Κεδελ. Πηνλ πξσην θπθιν εξρεηαη ζε γισζζα ε κεγαιε αιιειερεηα ΛΝΔΗΛ θαη ΔΗΛΑΗ, νπνπ απην ην ΛΝΔΗΛ πεξηιακβαλεη θαη ην ΛΝΔΗΛ ησλ ΑΞΔΝΛΡΩΛ-ΞΑΟΔΝΛΡΩΛ. Ζ δεπηεξε νδνο απνξξηπηεηαη δηνηη ζα νδεγνπζε εμσ απ' απηελ ηελ αιιειερεηα. 13 ΚΖ/9, ζει. 114/11, 402/230. Ξξβι. επηζεο: ΚΖ/61, ζει W. Kθller, ζει. 207θ.ε. (γηα ηελ απν ηνλ R. Carnap αξρηληζκελε ζπδεηεζε ηνπ ελαξθηεξηνπ καζεκαηνο ηνπ Heidegger «Ρη Δηλαη Κεηαθπζηθε;» απν ην 1929, νπνπ εξζε ζε γισζζα ην κεδεληδνλ ηνπ Κεδελνο).

8 Δαλ ην πνηεκα ηνπ Ξαξκεληδε ερεη λα θαλεη κε ην «ηηπνηα παξαεμσ» θαη νρη κε ην κεδεληδνλ Κεδελ, ηνηε δελ απαξλεηηαη νπηε ηελ πεξαηνηεηα νπηε ην θελν, νπηε ην θαθν νπηε ην ρανο, νπηε ηελ κνηξα νπηε ηνλ ζαλαην. Αιισζηε ζην πνηεκα ε ζλεηνηεηα εθθξαδεηαη κε ελαλ ηειεησο απηνλνεην ηξνπν. Νλνκαδεη ηνπο αλζξσπνπο επη ηνπηνπ ελλεα θνξεο, ηεζζεξεηο θνξεο κε ην ηξερνλ νλνκα ΑΛΘΟΩΞΝΗ θαη πεληε θνξεο κε ελα καιινλ αζπλεζηζην: ΒΟΝΡΝΗ. Αιισζηε απνθαινπληαη «νη ζλεηνη». 14 Κηα αλαγλσξηζε ηνπ κεδεληδνληνο Κεδελνο θαη ε ζθεςε «ηηπνηα παξαεμσ!» δελ ρξεηαδεηαη λα απνθιεηνπλ ε κηα ηελ αιιε, αιια ζα κπνξνπζαλ αθνκε θαη λα εληζρπνληαη ακνηβαηα. Αιισζηε ε θνπεια θαη ν λεαξνο ερνπλ θαη νη δπν δηθην. Νπνηνο δερεηαη ην κεδεληδνλ Κεδελ, ην ρξεηαδεηαη ηζσο ιηγνηεξν λα παξεη ηελ νδν ηνπ «παξαεμσ». Νπνηνο πξνζερεη ην «ηηπνηα παξαεμσ», απηνο ηνζν πεξηζζνηεξν αλαγλσξηδεη ην κεδεληδνλ Κεδελ. Γελ ππαξρεη ηηπνηα εμσ απν ηελ αιιειερεηα ζλεηνπ, «κεδεληζκελνπ» ΛΝΔΗΛ θαη ΔΗΛΑΗ! Ρη εηαλ ζηελ Διεα πξνηνπ ππαξμεη κεδεληζκελν ΛΝΔΗΛ; Θαη «απηα: απηα ηα βαζε, απηα ηα ιηβαδηα θη απηα ηα λεξα», ηη ζα εηλαη νηαλ νινη νη πνηεηεο ζα θεηληαη «ρισκνη θη αξλεηηθνη ζην απνθξεκλν καμηιαξη» - ε ζηα ξαδηελεξγα πεδηα ησλ πζηαησλ ζηξαηησηηθσλ ηηκσλ; Δηλαη θαη ζλεην, κεδεληζκελν λνεηλ: Ρ Ν ΓΑΟ Α Ρ Ν Λ ΔΠΡΗ. Ν Ξαξκεληδεο, πηζηεπσ, δελ εηλαη ν παηεξαο κηαο δπηηθεο «ιεζκνζπλεο ηνπ Κεδελνο». Θαη ν Martin Heidegger; πνρσξεζε ν Heidegger εκπξνο ζην Κεδελ, νπσο ζεσξεη ν Jδger, θη εαλ λαη, εκπξνο ζε πνην Κεδελ; Θαη πσο ζπκπεξηθεξεηαη ην Κεδελ ηνπ Heidegger ζην Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ ηνπ Ξαξκεληδε; Πην ΔΗΛΑΗ ΘΑΗ ΣΟΝΛΝΠ, ζηνλ δξνκν κηαο αλαιπηηθεο ηνπ θαζεκεξηλνπ Dasein ηνπ αλζξσπνπ, ν Heidegger δνθηκαζε κηα πξνζεγγηζε ζην «εξσηεκα ηνπ λνεκαηνο ηνπ Δηλαη». Θαζνηη βεβαηα κηα ακπδξε θαηαλνεζε ηνπ «λνεκαηνο ηνπ Δηλαη» αλεθεη ζηελ θαζεκεξηλνηεηα καο. Απηε ε πεγαηα θαηαλνεζε ηνπ Δηλαη θαζηζηαηαη ζαθσο εκπεηξαηε ζηελ δηαζεζε ηνπ αγρνπο. Ζ αλαζα απηνπ ηνπ αγρνπο, εηπε ν Heidegger ην 1929, «ηξεκνπιηαδεη ζπλερσο δηακεζνπ ηνπ Dasein». Καο πθαξπαδεη ην θξαηεκα ζ' απην ην νπνην εηλαη, ζην νλ, θαη καο θεξλεη ελσπηνλ ηεο αλεζηηνηεηαο ηνπ νληνο ελ ζπλνισ. «Ρν αγρνο απνθαιππηεη ην Κεδελ», δεισζε ηνηε ν Heidegger ζην ελαξθηεξην καζεκα ηνπ. Ν αλζξσπνο εηλαη, εηπε, ν «ρσξν-θπιαθαο ηνπ Κεδελνο». 15 Απην ην Κεδελ βξηζθεηαη ζε κηα ζρεζε κε ηνλ ζαλαην. Ζδε ζην ΔΗΛΑΗ ΘΑΗ ΣΟΝΛΝΠ ν Heidegger εηρε γξαςεη ζε εμεδεηεκελε γισζζα θηινζνθσλ: «Ρν Κεδελ, ελσπηνλ ηνπ νπνηνπ θεξλεη ην αγρνο, απνθαιππηεη ηελ κεδεληθνηεηα πνπ θαζνξηδεη ην Dasein ζηελ αξρε ηνπ, ε νπνηα εηλαη θαζαπηε σο ην εξηκκελν ζηνλ ζαλαην.» 16 Αξγνηεξα, νηαλ - νπσο ιεγεηαη πσο ην εζεζε ν Gadamer 17 - ν Hθlderlin ηνπ ειπζε ηελ γισζζα, ην εμεθξαζε απινπζηεξα: «Θαζνζνλ ν αλζξσπνο εηλαη, ζηεθεη ζην αλαπνδξαζην ηνπ ζαλαηνπ. Δηζη ην Dasein εηλαη απηε θαζαπηε ε ζπκβαηλνπζα αλ- 14 Ρν νηη ν Ξαξκεληδεο κ' απην ζα κπνξνπζε παληα λα ελλνεη κνλν ηνπο αιινπο, δειαδε θξπθα λα ζεσξεη ηνλ εαπην ηνπ αζαλαην, εηλαη κηα πνιπ ιηγν αμηνπηζηε εξκελεηα. [...]

9 εζηηνηεηα.» 18 Νκσο ν ζαλαηνο - εηζη γξαθεη ν Heidegger to «εηλαη ε ιαξλαθα [Schrein] ηνπ Κεδελνο». 19 Schrein εηλαη κπανπιν, ληνπιαπα ε θαη ην ζεζαπξνθπιαθην. Ρελ ιεμε ηελ μεξνπκε πιενλ απν ηελ ιαξλαθα ησλ ιεηςαλσλ θαη απν ηνλ καξαγθν [Schreiner], πνπ θαπνηε θηηαρλεη θαη θεξεηξα. Απην ην Κεδελ εηλαη ην κεδεληδνλ Μεδελ. Νκσο ησξα απνθαζηζηηθε εηλαη - εδε ην ε εμεο ζπλερηζε ηνπ ζπιινγηζκνπ ηνπ Heidegger: Ζ εκπεηξηα ηνπ κεδεληδνληνο Κεδελνο, ε νπνηα καο αθαηξεη θαζε θξαηεκα ζην νλ θαη καο θεξλεη αληηκεησπνπο κε ηελ αλεζηηνηεηα ηνπ νληνο ελ ζπλνισ, αθξηβσο εηζη καο θεξλεη εκπξνο ζην αλνηθεην ηνπ Δηλαη. Θαηα ηελ απνκαθξπλζε απν ην νλ, ην κεδεληδνλ Κεδελ καο θαζηζηα θαλεξν ην Δηλαη ηνπ νληνο. «Ξξσηα ζηελ θσηεηλε λπρηα ηνπ αγρνπο πξνβαιιεη ε πεγαηα αλνηρηνηεηα ηνπ νληνο ζαλ ηεηνηνπ: νηη ην νλ εηλαη - θαη δελ εηλαη Κεδελ.» 20 Ν αβπζζαιενο ηξνκνο ηνπ Κεδελνο θαζαπηνπ καο νδεγεη ινηπνλ, νπσο εηπε αξγνηεξα ν Heidegger, εκπξνο ζην «ζαπκα νισλ ησλ ζαπκαησλ: νηη ην νλ εηλαη». 21 Ρν αγρνο ινηπνλ, πνπ νλνκαδεηαη ζην ΔΗΛΑΗ ΘΑΗ ΣΟΝΛΝΠ, δελ εηλαη θνβνο πνπ ηα 'ρεη ραζεη, δελ εηλαη ζηξνπζνθακειηζκνο. Ρν αγρνο απην βξηζθεηαη καιινλ θνληα ζηνλ αηδεκνλα ζεβαζκν εκπξνο ζην ζαπκα νισλ ησλ ζαπκαησλ, εκπξνο ζην κπζηεξην ηνπ Δηλαη θαη ηνπ Σξνλνπ, καιηζηα, θαζσο κπνξεη λα καο θαλεη λα επαθεζνπκε ζ' απην ην κπζηεξην, βξηζθεηαη θνληα ζηελ επαθεζε ζην κπζηεξην, θνληα ζε κηα γλεζηα «αθεζε». Δπαθεζε ζην Κεδελ ζα πεη: επαθεζε ζην Δηλαη, «αθεζε ηνπ Δηλαη». Ν αλζξσπνο σο «ρσξν-θπιαθαο ηνπ Κεδελνο» εηλαη ν «πνηκελαο ηνπ Δηλαη». 22 Κε ηνλ ζπγθινληζκν γηα ην νηη π- παξρνπλ ηα παληα θαη ην Κεδελ, ηζσο επηαζε θαη ηελ ρσξν-θπιαθα ζην ηξακ κηα αλαηξηρηια γηα ην ζαπκα νισλ ησλ ζαπκαησλ. «Ρν Κεδελ σο ην αιιν πξνο ην νλ» - ζπγθξαηεζε ν Heidegger ην ην Κεδελ «εηλαη ε θαιππηξα ηνπ Δηλαη». 23 Θαη, νπσο πξνζεζεζε ν Heidegger ην 1950, «σο ε ιαξλαθα ηνπ Κεδελνο» ν ζαλαηνο επηιεζεη «εληνο ηνπ ην νπζησλνλ ηνπ Δηλαη». Ν ζαλαηνο σο ε ιαξλαθα ηνπ Κεδελνο εηλαη: «ν ιεζαξγνο ηνπ Δηλαη». 24 Ζ θπιαθε ηνπ αθξνηαηνπ αδηεμνδνπ εηλαη ην ζεζαπξνθπιαθην ην νπνην επηιεζεη ελα κπζηεξην πνπ πεξηζπιιεγεη θαη θεξεη ηα παληα, θη εκαο, πνπ θαηνηθνπκε ζηελ αβπζζν απηνπ ηνπ ιεζαξγνπ [...]. Ρν Κεδελ εηλαη ε θαιππηξα ηνπ Δηλαη «σο ην αιιν πξνο ην νλ». Γηνηη ην Δηλαη δελ εηλαη νλ. Απηε ε δηαθνξα Δηλαη θαη νληνο, ηελ νπνηα ν Heidegger νλνκαζε «νληνινγηθε δηαθνξα», θεξλεη ην Δηλαη ζε κηα ηαπηνζεκηα κε ην Κεδελ, νπσο ζεκεησζε ν Heidegger ην 1969 ελ εηδεη ηππνπ: «Δηλαη: Κεδελ: ην Απην.» 25 Ν Heidegger δηνινπ δελ ππνρσξεζε εκπξνο ζην Κεδελ κεηα ην 1929, νπσο ηζρπξηδεηαη ν Jδger, γηα λα ην θαλεη νιν θαη πεξηζζνηεξν λα ζπκπηπηεη κε ελα Δηλαη πνπ «ιεζκνλεζε ην Κεδελ». Αληηζεηα γη'

10 απηνλ ην Δηλαη απν παληα θαηα ελαλ νξηζκελν ηξνπν ζπλεπηπηε κε ην Κεδελ. Δηζη εδε ην 1929 κπνξνπζε λα γξαθεη: «Ρν νλ καο εηλαη γλσζην - νκσο ην Δηλαη; Γελ καο πηαλεη ηιηγγνο νηαλ ζεινπκε θαηη ηεηνην λα ην θαζνξηζνπκε, εζησ θαη κνλνλ λα ην ζπιιαβνπκε εηδηθα; Γελ εηλαη ην Δηλαη θαηη ζαλ ην Κεδελ;» 26 Νπσο θαη λα 'ρεη ην Κεδελ ηνπ Heidegger εηλαη παλησο ην κεδεληδνλ Κεδελ θαη δελ αληαπνθξηλεηαη ζην «Ρηπνηα παξαεμσ!» ηνπ λεαξνπ ζην ηξακ. Π' ελα ηξαγνπδη ηνπ θξαζηνπ κε ηνλ ηηηιν«vanitas! vanitatum vanitas!» 27 θαη o Goethe ζηγεη ζηγαια ην κεδεληδνλ Κεδελ: Ρν 'ξημα ζην ηηπνηα. Γη' απην θη εηκαη ηνζν θαια ζ' απηνλ ηνλ θνζκν. Θη νπνηνο ζειεη λα 'λαη ζπληξνθνο Αο ηζνπγθξηζεη καδη κνπ, αο ηξαγνπδεζεη καδη κνπ Κ' ελα θεξαζκα θξαζη. Ρν 'ξημα ζην ρξεκα θαη ζηα πινπηε Θη εραζα ραξα θαη θεθη. Ωρ! Ρα θξαγθα ηξεραλ δσ θαη θεη Ρα γπξεπα 'πν δσ θαη θεπγαλ απν θεη. Ρν 'ξημα ησξα ζηηο γπλαηθεο Θαη ηξαβεμα πνιια. Ωρ! Ζ ιαζνο γπξες' ελαλ αιιν Ζ πηζηε 'ηαλ βαξεηε Ζ πην θαιε δελ θαζεζε. Ρν 'ξημα ζηα ηαμηδηα. Θη αθεζα ηελ παηξηδα κνπ. Ωρ! Θαη πνπζελα δελ βνιεπηεθα, 26 27

11 Ρν θατ 'ηαλ μελν, ην θξεββαηη θαθν, Θη νπηε κε θαηαιαβαλε. Ρν 'ξημα ζηε θεκε θαη ηελ ηηκε. Θαη γηα δεο! λα 'ζνπ ν αιινο κε πην πνιιε. Ωρ! Νπσο θαη λα δηαθξηζεθα Ν θνζκνο κε ζηξαβνθνηηαδε, Κ' νινπο ηα ραιαζα. Ρν 'ξημα ζηνλ πνιεκν θαη ηε καρε. Θη ελα ζσξν ληθεο πεηπρακε. Κπεθακε ζηε ρσξα ηνπ ερζξνπ. Ν θηινο δελ ηα πεξλνπζε θαιπηεξα Θη εγσ εραζα ην 'λα πνδη. Ρσξα ην 'ξημα ζην ηηπνηα. Θη νινο ν θνζκνο δηθνο κνπ. Ρειεησλεη ησξα θατ θαη ηξαγνπδη. Ξηεηηε κνπ ησξα αζπξν παην θη αδεηαζηε ηα νια. Ρν Κεδελ, ζην νπνην ην 'ξημε ν πνηεο, εηλαη ην ηηπνηα ηνπ Δηλαη (ρξεκα, γπλαηθεο, ηαμηδηα, θεκε, ληθε). Πην πνηεκα ιεηπεη κελ κηα ζηξνθε αθνκε: «Ρν 'ξημα ζηε κππξα θαη ζην θξαζη...» Ξαξνιαπηα ην ηξαγνπδη δεηρλεη - αλ θαη αξθεηα βεβηαζκελα - πσο ην κεδεληδνλ Κεδελ κπνξεη λα απειεπζεξσλεη θαη λα ραξνπνηεη. 28 πεπαν σαπαρ και λςπηρ. Ρν Κεδελ σο θαιππηξα ηνπ Δηλαη κπνξεη λα ζπκεζεη θαη ην Κεδελ ζηελ θηλεδηθε θαη ηαπσληθε λνεζε, εθεηλν ην θελν ην νπνην, νπσο ιελε ζ' εκαο ηνπο Δπξσπαηνπο, θαηαδεηθλπεηαη σο θαζαξε, ηα παληα ζθεπνπζα πιεξνηεηα. 29 Ρν Ραν εηλαη θελν, κα ζην εξγν ηνπ αλεμαληιεην. Κηα αβπζζνο, σ, δεηρλεηαη ζαλ ε πεγε ησλ κπξησλ νλησλ

12 Δδσ αλεθνπλ ηζσο κεξηθεο ξεζεηο ησλ ιεγνκελσλ Κπζηηθσλ ηνπ επξσπατθνπ Κεζαησλα γηα ηνλ ζεν. «Ν ζενο ερεη νιε ηελ πιεξνηεηα σο Δλα», εηπε ν Eckhart θαη, ζε ελα αιιν ζεκεην: «Δαλ ινηπνλ δελ εηλαη νπηε θαισζπλε νπηε Δηλαη νπηε αιεζεηα νπηε Δλα, ηη εηλαη ηνηε; Γελ εηλαη απνιπησο ηηπνηε, δελ εηλαη νπηε απην νπηε εθεηλν.» 31 Θαη ν ζενο ηνπ Eckhart εηλαη πξνθαλσο ζπλακα ηηπνηε θαη πιεξνηεηα. Ρν Κεδελ ηνπ Heidegger κπνξεη ινηπνλ λα καο θαλεη λα ζθεθηνπκε ηνλ Goethe, ηνλ Ιαν Ρζε, ηνλ Βνπδηζκν Εελ θαη ηνλ δαζθαιν Eckhart - κε ην Κ Ζ Δ Η Λ Α Η ηνπ Ξαξκεληδε, θαηα ηελ γλσκε κνπ, δελ ερεη ηηπνηα θνηλν. Γη' απην δελ κπνξσ λα ζπκθσλεζσ κε ηελ εξκελεηα ηεο δεπηεξεο νδνπ απν ηνλ Martin Heidegger. Δαλ θαη ν Heidegger αζρνιεζεθε εληαηηθα κε ην πνηεκα ηνπ Ξαξκεληδε, ζηηο δεκνζηεπζεηο ηνπ εθθξαζηεθε εληππσζηαθα ιηγν θαη καιηζηα αζαθσο γηα ηελ «κε νδν». 32 Θαζαξνηεξα ζπλεβε ζε ελα καζεκα ην Δθεη ν Heidegger ζρεδνλ ηαπηηζε ην Κεδελ ηνπ Ξαξκεληδε κε ην δηθν ηνπ κεδεληδνλ Κεδελ: Πηνλ Ξαξκεληδε «ν ηξνκνο ηεο δεπηεξεο νδνπ πξνο ηελ αβπζζν ηνπ Κεδελνο δελ πξεπεη λα εκεηλε μελνο», ν Ξαξκεληδεο πξεπεη λα «ελλνεζε ηελ νδν ηνπ Κεδελνο εηδηθα» θαη ηειηθα λα θαιεη ζηελ «δηα-θξηζε γηα ην Δηλαη ελαληηα ζην Κεδελ». Ηδηαηηεξα ζεκεξα πξεπεη «ζην εξσηεκα γηα ην Δηλαη λα πακε εθπεθξαζκελα εσο ην νξην ηνπ Κεδελνο θαη λα ην ζπκπεξηιαβνπκε ζην εξσηεκα ηνπ Δηλαη [...]» 33 Απηε ε εξκελεηα κνηαδεη λα εηλαη πνιπ αθξνβαηηζκνο: Δλσ ν Heidegger θαηεγνξεη ηηο επηζηεκεο θη εκαο νινπο πσο «δελ ζεινπκε λα μεξνπκε ηηπνηε γηα ην Ρηπνηε [Κεδελ]» 34, δελ ηνλ ελνριεη ην νηη ε ζεα απνηξεπεη εθπεθξαζκελα ηνλ Ξαξκεληδε απν ηελ δεπηεξε νδν, ηελ δεζελ νδν ηνπ κεδεληδνληνο Κεδελνο. Ν Ξαξκεληδεο βεβαηα δελ πεγαηλεη εσο ην νξην απηνπ ηνπ Κεδελνο, εαλ δεηα λα απνθπγεη ηελ δεπηεξε νδν παζε ζπζηα. Νκσο ε αθξνβαζηα γηλεηαη πεξηηηε εαλ ζην Κ Ζ Δ Η Λ Α Η ηνπ Ξαξκεληδε δελ αλαγλσξηζνπκε ην κεδεληδνλ Κεδελ αιια ηελ ζθεςε «δελ ππαξρεη ηηπνηα παξαεμσ». Ρνηε ε ζπλεπεο απνθπγε ηεο δεπηεξεο νδνπ δηνινπ δελ αθπξσλεη ην κεδεληδνλ Κεδελ. 35 Δαλ θαη ε ζθεςε ηεο κεγαιεο αιιειερεηαο απν λνεηλ θαη εηλαη αλαδπεηαη ππνλννπκελε θαη' επαλαιεςε ζηελ πνξεηα ηεο δπηηθεο θηινζνθηαο, εζησ θαη θαηα πξννδεπηηθα επηηεηλνκελν αλζξσπνθεληξηθν ηξνπν, ηνηε εηλαη θπζηθν λα αλαξσηεζνπκε εαλ απην δελ ζπκβαηλεη θαη κε ηελ ζθεςε «ηηπνηα παξαεμσ!». Κνλν πνπ εηλαη πεζηζζνηεξν δπζθνιν λα βξεζνπλ αληηζηνηρα ηρλε. Κεπσο εγθεηηαη ζηελ ζενινγηθε παξαδνζε ηεο Γπζεο; Ρν εξσηεκα, ηη ζα εηαλ εαλ δελ ππεξραλ αλζξσπνη, εηλαη ιηγνηεξν ζπγθινληζηηθν νηαλ ζεσξεηηαη δεδνκελν εμαξρεο νηη ελαο αησληνο ζενο βιεπεη ηα πξαγκαηα θαη δηρσο αλζξσπνπο θαη εηαλ εθεη θαηα ηελ «δεκηνπξγηα εθ ηνπ κεδελνο». Θαη νκσο εδε ν Thomas von Aquin [...] παλησο ζε ελα ζεκεην [...] βξηζθεηαη κηα δηαηππσζε ε νπνηα νλησο ζπκηδεη ην «ηηπνηα παξαεμσ!»: «ην (θιεηζην) Κεδελ». Ξξβι. θαη ΜΗ/VA, ζει. 256/248: κε ενλ «σο παξαθξαηεζε ηνπ Γηπηπρνπ» (παξνπζηαο θαη παξνλησλ, δει. σο αξλεζε ηεο εθηειεζεο Δηλαη θαη Νληνο, σο Αβαην: πξβι. ζελ. 446κ.ε.)

13 ρξεηαζηεθε λα εθηεζεη ζην εξσηεκα νηαλ κεηαμπ 1256 θαη 1259 εγξαςε: «Γη' απην, αθνκε θη εαλ δελ ππεξρε αλζξσπηλνο λνπο, ηα πξαγκαηα ζα νλνκαδνληαλ ην ηδην >αιεζηλα< σο πξνο ηνλ ζετθν λνπ. Δαλ νκσο γηλνηαλ λα ζθεθηνπκε πσο θαη ηα δπν λνεηηθα δπλακηθα εηραλ θαηαξγεζεη θαη ηα πξαγκαηα - θαηη παλησο αδπλαην - εηραλ παξακεηλεη, ηνηε δελ ζα απεκελε θαλελα λνεκαηηθν πεξηερνκελν ηεο αιεζεηαο.» 36 Νπηε ζα εηαλ δπλαην λα παξακεηλνπλ ηα πξαγκαηα κνλα ηνπο, νπηε ζα εηαλ λνεην νηη ν ζετθνο λνπο ζα εηρε θαηαξγεζεη. Ζ ηξνκαθηηθε δπλαηνηεηα νηη δελ ζα ππεξρε πιενλ αιεζεηα, αλαιακπεη ζηηγκηαηα, νκσο ακεζσο ζπκκαδεπεηαη θαη παιη. Θα εηαλ αλακελνκελν βαζηθα νηη ζηνπο Λεσηεξνπο Σξνλνπο, νπνπ ν αησληνο ζενο αξρηδεη λα θινληδεηαη, ην ζπκκαδεκα ζα δηαθνπηνληαλ. Ξξαγκαηη, θαη καιηζηα ζην ΦΗΙΝΠΝΦΗΘΝ ΖΚΔΟΝΙΝΓΗΝ ελνο ζπγρξνλνπ ζενινγνπ βξηζθεηαη ε αλεζπρεηηθε πξνηαζε: «Δηλαη παξαμελν λα ζπιινγηδεηαη θαλεηο ελαλ θνζκν αδεην απν ινγηθα νληα.» 37 Ζ πξνηαζε εηλαη ηνπ George Berkeley, ν νπνηνο ην 1710 νξηζε ην Δηλαη σο «percipi» θαη κ' απην δηαηππσζε κηα λεσηεξε αλζξσπνθεληξηθε παξαιιαγε ηεο κεγαιεο αιιειερεηαο ΛΝΔΗΛ θαη ΔΗΛΑΗ. 38 «Δηλαη παξαμελν...» - ζηνλ ζπιινγηζκν ελνο θνζκνπ αδεηνπ απν ινγηθα νληα αλνηγεηαη κηα αβπζζνο. Γηα ηνλ George Berkeley απν παλσ ηεο πεξαζε κηα γεθπξα αθνκε: Ππγθξαηεζε δειαδε πσο ηα πξαγκαηα, «νζν δελ αλαγλσξηδνληαη απν κελα πξαγκαηηθα ε δελ ππαξρνπλ ζην πλεπκα κνπ ε ζην πλεπκα θαπνηνπ αιινπ πιαζκαηνο, εηηε δελ ερνπλ θακηα ππαξμε εηηε πξεπεη λα ππαξρνπλ ζην πλεπκα ελνο αησληνπ νληνο [...]». 39 Γελ ππαξρεη ηηπνηε εμσ απν ηνλ αλζξσπηλν λνπ θαη ην αλζξσπηλν Δηλαη, εθηνο θη αλ πξνθεηηαη γηα ηνλ επηζεο λνσληα ζεν. Αθνηνπ ζηελ πεξαηηεξσ πνξεηα ησλ λεσηεξσλ ρξνλσλ απηνο ν ζενο ππνρσξεζε αθνκε πεξηζζνηεξν, θαηα πεξηεξγν ηξνπν ε παξαμελε ζθεςε δελ επξνβαιε θαπνπ εληνλσηεξα. Απην εγθεηηαη ηζσο ζηελ θπξηαξρηα ηνπ λεσηεξνπ αληηθεηκελνπνηνπ ππνθεηκελνπ. Νηαλ ε αληηιεςε ηνπ γηλεηαη κεηξν νισλ ησλ πξαγκαησλ, ηνηε ην «ηηπνηα παξαεμσ» επθνια κεηαβαιιεηαη ζηελ αδηαθνξνπνηεηε ζεζε «πηζηεπσ κνλν ζ' απην πνπ γλσξηδσ κε ηηο αηζζεζεηο κνπ», θαη απελαληη ζ' απηελ ηελ γλσζε θαηνπηλ πξεπεη λα ζπδεηεζνπλ θξηηηθα νη δπλαηνηεηεο θαη ηα νξηα ηνπ ινγηθνπ. Κπνξεη ηνηε λα γηλεη γλσζην θαηη εμσ απ' απηα ηα νξηα, ελα «πξαγκα θαζαπην», ε νρη; Κε ηελ εξηδα ζρεηηθα κε ην εξσηεκα ησλ ηθαλνηεησλ ηνπ γηγλσζθνληνο ππνθεηκελνπ, ν «παξαμελνο ζπιινγηζκνο» πνπ εζημε ν Berkeley, ηνλ δεθαην ελαην αησλα κπαηλεη ζηγαια ζην πεξηζσξην. Ρνπην πνζν καιινλ θαζσο ζην κεηαμπ ε θπζηθε επηζηεκε ερεη μεθηλεζεη ηνλ Blitzkrieg ηεο θαη θπξηεπεη νιν θαη πεξηζζνηεξεο αλεμεξεπλεηεο πεξηνρεο. Ρσξα γλσξηδνπκε ηη εηαλ θαη ηη ζα εηλαη δηρσο ηνλ αλζξσπν. Ξξηλ ππαξμνπλ νη αλζξσπνη - αλαθαιππηεη ν Darwin - π- πεξρε ε βηνινγηθε εμειημε. Ξνιπ κεηα απν ηνηε πνπ δελ ζα ππαξρνπλ επαλσ ζηελ γε νπηε αλζξσπνη νπηε δσε - αλαθαιππηεη ν θπζηθνο θαη ζεσξεηηθνο ηεο εληξνπηαο Ludwig Boltzmann - ζα εηλαη ν «ζεξ

14 κηθνο ζαλαηνο ηνπ θνζκνπ». Ν «παξαμελνο ζπιινγηζκνο» απσζεηηαη απν ηελ ληθεθνξα επηζηεκε ζην πεξηζσξην. Ξαλησο ζηνλ εηθνζην αησλα ηνικα θαη παιη λα μεπξνβαιεη. Αθελνο βεβαηα δηνηη εθεηλνο ν Blitzkrieg ζηελ πεξαηηεξσ πνξεηα γελλεζε ηελ δπλαηνηεηα λα ζπκβεη ελαο «ζεξκηθνο ζαλαηνο ηνπ θνζκνπ» πνιπ λσξηηεξα, νζν ππαξρνπλ αθνκε αλζξσπνη επη γεο, θαη καιηζηα πξνθαινπκελνο απν ηνλ αλζξσπν. Ρσξα ην εξσηεκα ηη ζα εηλαη ζηελ Velia νηαλ δελ ζα ππαξρνπλ πηα επηδσληεο, δελ εηλαη πιενλ δηνινπ παηρληδη ηεο ζθεςεο. Αθεηεξνπ, κε ην θαηλνκελνινγηθν θηλεκα ζηηο αξρεο απηνπ ηνπ αησλα, αλαγγειζεθε κηα κεηαζεζε ηνπ ηνπνπ ηεο κεγαιεο αιιειερεηαο πξνο ηα πηζσ, κηα σζε πξνο ηα πηζσ ζηελ ηεξαξρηα ηνπ «ΛΝΔΗΛ» θαη ηνπ «ΔΗΛΑΗ». 40 Ν ηδηνο ν Franz Brentano, ν νπνηνο κε ηελ δηαηξηβε ηνπ εηιθπζε ηελ πξνζνρε ηνπ Heidegger ζηελ «πνιιαπιε ζεκαζηα ηνπ νληνο θαηα ηνλ Αξηζηνηειε» 41, σο δαζθαινο αλνημε ην βιεκκα ηνπ Edmund Husserl γηα ηελ αλαθνξηθνηεηα, ην νηη ηα θαηλνκελα ηεο ζπλεηδεζεο ερνπλ «θαηεπζπλζε». Ζ επηζπκηα εηλαη επηζπκηα γηα θαηη ε αληηιεςε εηλαη αληηιεςε απν θαηη, αθνκε θαη παξαδεηγκαηνο ραξηλ ζε κηα ιεγνκελε ςεπδαηζζεζε. Κε ηνλ Husserl ε αιιειερεηα ηεο λννπζαο πξνζιεςεο θαη ηνπ πξνζιακβαλνκελνπ εγηλε ε αθεηεξηα ηεο θαηλνκελνινγηαο. Ρν βιεκκα γηα ηελ αλαθνξηθνηεηα εηαλ ε πξσηε δηαδξνκε πξνο ηελ κεηεπεηηα κεηα-ζεζε. Απην ην θηλεκα εγηλε αθνκε ζαθεζηεξν γηα ηνλ καζεηε ηνπ Husserl Martin Heidegger ραξε ζηηο ΙΝΓΗΘΔΠ ΔΟΔΛΔΠ ηνπ Husserl επαλσ ζηελ ιεγνκελε «θαηεγνξηθε ζεσξεζε» [«kategoriale Anschauung»]. Πηελ αληηιεςε απν θαηη, αληηιακβαλνκαζηε πεξηζζνηεξα απν ην απισο αηζζεηεξηαθα εκπεηξαην. Βιεπνπκε «απην ην κπαξ ηνπ μελνδνρεηνπ», θαη εδε ερνπκε δεη πεξηζζνηεξα απν κνλν ελα κπαξ μελνδνρεηνπ, δειαδε ηνπιαρηζηνλ θαη ην «απην ην», ην νπνην κνιηο εηπακε. Βιεπνπκε ζηελ «θαηεγνξηα» ηεο «απην-ηεηαο» δηλεηαη «θαηεγνξηθε ζεσξεζε»! Απηε εηλαη ε θξηζηκε θακπε πξνο ηελ θαηλνκελνινγηα ηνπ Heidegger θαη κηα δεπηεξε δηαδξνκε θαηα ηελ κεηα-ζεζε. Ν Heidegger ζα επηρεηξεζεη λα δεημεη πσο βιεπνπκε θη αθνκε πεξηζζνηεξα, παξαδεηγκαηνο ραξηλ νηη απην ην κπαξ ηνπ μελνδνρεηνπ εηλαη. Ξξνζιακβαλνπκε ην εηλαη, απην θαζαπην. [Τη θαιεηηαη Ννεζε; [Was heiηt Denken?], ζει. 106: Σηνλ θεπν ππαξρεη ελα δεληξν. Λεκε γη απην: ην δεληξν εηλαη νκνξθν. Δηλαη κειηα. Απηνλ ηνλ ρξνλν δελ εηλαη πνιπ θαξπεξε. Δηλαη ηνπνο νπνπ ζπρλα καδεπνληαη πνπιηα. Ο νπσξνθαιιηεξγεηεο κπνξεη λα πεη γη απηελ θαη αιια. Ο επηζηεκσλ βνηαλνινγνο, ν νπνηνο παξαζηαηλεη ην δεληξν σο θπην, κπνξεη λα βξεη γηα ην δεληξν ελα ζσξν πξαγκαηα. [...] Πξνο ζηηγκελ αο δηαγξαςνπκε ην «εηλαη» θαη ηελ θξαζε «ην δεληξν εηλαη». Αο ππνζεζνπκε πσο αθνκε δελ ερεη εηπσζεη θαλ. Αο δνθηκαζνπκε ηνηε λα πνπκε: ην δεληξν εηλαη νκνξθν ην δεληξν εηλαη κειηα δελ εηλαη πνιπ θαξπεξν. Γηρσο εθεηλν ην «εηλαη» ζηελ θξαζε «ην δεληξν εηλαη», απηεο νη απνθαλζεηο, θαη καδπ νιε ε βνηαληθε επηζηεκε, ζα επεθηαλ ζην θελν.] νρη. Οι αποθανζειρ, οι αποθαηικερ πποηαζειρ, δεν πποζλαμβανοςν ηο Ειναι καθαςηο αλλα ηο ζςγσεοςν με ηο ΟΤΚ ΕΣΙΝ. Σο 40 41

15 ΕΣΙΝ μονον εκει πος λεγονηαι ηα ΗΜΑΣΑ. Ρσξα ε κεηα-ζεζε ηεο κεγαιεο αιιειερεηαο λνεζεο θαη εηλαη γηλεηαη πξνθαλεο. Ζ θπξηαξρηα ηνπ αληηιακβαλνκελνπ, γηγλσζθνληνο ππνθεηκελνπ δηαζπαηαη, θαη ην εξσηεκα ηεο γλσζηνινγηαο, πσο απνιεγεη ε γλσζε ζην γηγλσζθνκελν, θαζηζηαηαη πεξηηηε θαζνηη βεβαηα ε γλσζε εηλαη απν παληα ζην γηγλσζθνκελν. Γελ παξαζηαηλσ [εγσ] ην δεληξν ελσπηνλ κνπ, αιια ην δεληξν κνπ παξνπζηαδεηαη, κνπ κηιαεη. 42 Ρν καηη ηνπ ζρεδηαζηε δελ εηλαη «ην πξσην» [βι. Δηθνλα ζει. 34.Dνrrer: «ην πξσην εηλαη ην καηη, πνπ βιεπεη, ην αιιν εηλαη ην αληηθεηκελν, πνπ βιεπεηαη, ην ηξηην εηλαη ε εθηαζε αλακεζα.»] πην πξηλ εξρεηαη ε μαπισκελε γπλαηθα πνπ ηνπ κηιαεη. 43 Ζ κεηα-ζεζε ζπαδεη ην θειπθνο ηεο ζπλεηδεζεο, θαη καδη ηα νπηηθα θαη ηα ππνινηπα παξαζπξα ησλ αηζζεζεσλ πνπ κεζνιαβνπλ ζηελ ζπλεηδεζε κηα εηθνλα ηνπ θνζκνπ εμσ. Δηκαζηε εδε απν παληα ζηνλ θνζκν «εμσ» νηαλ ν ζρεδηαζηεο δεη ηελ γπλαηθα, εηλαη εδε ο απηελ. Κε ηελ κεηα-ζεζε ην raster θαζηζηαηαη πεξηηην θαη ε ζπλνκηιηα κε ηνλ επηζθνπν Berkeley κπνξεη λα μεθηλεζεη εθ λενπ, απν ελαλ αιιν ηνπν. «Δηλαη παξαμελν λα ζπιινγηδεηαη θαλεηο ελαλ θνζκν αδεην απν ινγηθα νληα.» Ρνλ Heidegger νλησο ηνλ ζπλαξπαζε ελαο ηεηνηνο παξαμελνο ζπιινγηζκνο (δηρσο λα αλαθεξζεη ζηνλ Ξαξκεληδε). Δηζη γηα παξαδεηγκα εγξαςε ζην ΔΗΛΑΗ ΘΑΗ ΣΟΝΛΝΠ πσο νηαλ δελ ππαξρεη Dasein δελ ππαξρεη θαη θνζκνο: «Ρνηε θαη ην ελδνθνζκηθν νλ νπηε εηλαη απνθαιππην νπηε κπνξεη λα βξηζθεηαη ζηελ ιεζε. Τνηε νπηε κπνξεη λα εηπσζεη νηη ην νλ εηλαη νπηε νηη δελ εηλαη. Τσξα, νζν εηλαη θαηαλνεζε ηνπ Δηλαη θαη καδη θαηαλνεζε πξν-ρεηξνηεηαο, κπνξεη βεβαησο λα εηπσζεη νηη ηνηε ην νλ ζα εμαθνινπζεζεη λα εηλαη.» 44 Ιηγα ρξνληα αξγνηεξα ν Heidegger ζε ελα καζεκα δηεπθξηληζε: «Νκσο ζηελ νπζηα δελ κπνξνπκε λα πνπκε: πεξρε κηα επνρε πνπ ν αλζξσπνο δελ εηαλ. Ν αλζξσπνο εηαλ θαη εηλαη θαη ζα εηλαη ζε θαζε επνρε, δηνηη ν ρξνλνο ρξνληδεη κνλνλ νζν ν αλζξσπνο εηλαη.» 45 Γη' απην σο αξρε δελ κπνξεη λα ππαξρεη θακηα «αησληα αιεζεηα», θαηη ζην νπνην εηρε παξαπεκςεη εκθαληηθα εδε ην ΔΗΛΑΗ ΘΑΗ ΣΟΝΛΝΠ: «Ξξνηνπ λα εηλαη Dasein θαη αθνηνπ δελ ζα εηλαη πιενλ Dasein, δελ εηαλ θακηα αιεζεηα θαη δελ ζα εηλαη θακηα [...] Ρν νηη ππαξρνπλ >αησληεο αιεζεηεο< κπνξεη λα απνδεηρζεη επαξθσο κνλνλ νηαλ θαηνξζσζεη ε απνδεημε νηη Dasein εηαλ θαη ζα εηλαη εηο παληαο ηνπο αησλαο.» 46 Απηε ε απνδεημε ζα θαηνξζσζεη νζν θαη ε θαηαζθεπε ηνπ αεηθηλεηνπ. Γελ ππαξρνπλ αησληεο αιεζεηεο θαη νη ιεμεηο εηλαη, ζα εηλαη θαη εηαλ ραλνπλ θαζε λνεκα «νηαλ δελ ππαξρεη Dasein». Γελ ππαξρεη ηηπνηα εμσ απν ηελ κεγαιε αιιειερεηα ΝΟΔΙΝ θαη ΔΙΝΑΙ. ΚΖΓΔΛ Γ Ν Θ Δ Π Ρ Η Λ