δαπκζδ δ ηδεά υηίκυζ υ δεά η παδ δϊ βηκ δεκτ ξκζ έκυ η β ξλά β λΰαζ έπθ βμ λαηα δεάμ ΣΫξθβμ βθ επαέ υ β

Transcript

1 ΝΧΣ Σ ΥΟΛ Π Ι ΓΧΓΙΚ Κ Ι Σ ΥΝΟΛΟΓΙΚ ΚΠ Ι Τ Π... Τ. Π. δπζπηα δεά λΰα έα δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά η παδ δϊ η δετ ξζ έυ η ξλά λΰαζ έπθ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ αθϊ- αλίϊλα Καζαηπαζά Σηάηα Τπ τγυθ εαγΰά λδα:. Καλαθ αά γάθα, 2017

2 «Π μ ηυ εαδ γα ι ξϊ π. Δέ αιϋ η εαδ έ πμ θα γυηϊηαδ. ΚΪθ η θα ίδυ π εαδ γα εα αζϊίπ.» ΚδθΫαδε Γθπηδεσ 2

3 Π ΡΙ ΥΟΜ Ν Π λέζο. 5 δ αΰπΰά....6 Κ φϊζαδ 1: 1.1 δαπζδ δ ηδεά επαέ υ Ϋθθδα μ δαπζδ δ ηδεσ αμ δξ έα δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ Μθ Ϋζα δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ π λέπ π μ ζζϊ αμ 12 Κ φϊζαδ 2: υηίυζ υ δεά θ επαέ υ 2.1 Ϋθθδα μ υηίυζ υ δεάμ υηίυζ υ δεά η παδ δϊ Οηα δεά υηίυζ υ δεά η παδ δϊ υηίυζ υ δεά ξζ έ σξδ υηίυζ υ δεάμ θ Πλπ ίϊγηδα επαέ υ δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά υηίυζ υ δεά ηϋ π ΣΫξθμ Κ φϊζαδ 3: λαηα δεά ΣΫξθ θ επαέ υ 3.1 Ι λδεά αθα εσπ Ολδ ησμ- Π λδΰλαφά- σξμ δα δεα έα υ λαηα δετ παδξθδ δτ Σ ξθδεϋμ Σα φϋζ υηίζά μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά Ο λσζμ υ επαδ υ δετ πμ υηίτζυ εαδ ηουξπ ά

4 Κ φϊζαδ 4: δαπζδ δ ηδεϋμ λϊ δμ εαδ πλΰλϊηηα α ηϋ π μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ η δεσ ξζ έ θ επαέ υ : ζζθδεά ηπ δλέα εαδ πλαε δεά 4.1 «Μυλπ δϊ απσ εαεϊ» «Οδ δαφλϋμ ηαμ θυθυθ» «ΚΪ π απσ Ϋθαθ υλππαρεσ υλαθσ» ξϋ δα φαληΰυθ η γϋηα α απσ ζΰ ξθέα δ αε δεά φαληΰά: «υθ αμ η θ Ϊζζθ» πδπζϋθ ζζθδεϊ πλΰλϊηηα α- λΰα άλδα Κ φϊζαδ 5: ιδπέ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ η δεσ ξζ έ ΰδα υμ επτμ μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ-μέα πλσ α εαζάμ πλαε δεάμ 5.1 Ο υθ υα ησμ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ η λαηα δεά ΣΫξθ εαδ υηίυζ υ δεά Πλσ α εαζάμ πλαε δεάμ. 39 πέζΰμ δίζδΰλαφέα...48 Π Ρ ΡΣ Μ Σ Π Ρ ΡΣ Μ 1- φέ α ΰδα πλσ εζ αθδξ σ γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα η γϋηα «θγλυπδθα δεαδυηα α» 53 Π Ρ ΡΣ Μ 2- ζ έ τπυ ΰδα γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα η γϋηα «θγλυπδθα δεαδυηα α»...54 Π Ρ ΡΣ Μ 3- Φπ ΰλαφέ μ απσ πλσΰλαηηα «Μυλπ δϊ απσ εαεϊ»

5 Π λέζο θ παλτ α λΰα έα ι Ϊα αδ φαληΰά μ επαέ υ ( Σ ) πμ ξζ έυ η ία δευθ λΰαζ έ υηίυζ υ δεάμ η λαηα δεάμ ΣΫξθμ ηϊ μ παδ δυθ θ η δετ επσ δαπζδ δ ηδεά υαδ γ πέ. λξδεϊ, ΰέθ αδ λδ ησμ πθ θθδυθ, ζα ά μ δαπζδ δ ηδεσ αμ, μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ, πθ ηθ Ϋζπθ μ, πθ φαληΰυθ μ. υθϋξ δα, πδεϋθ λπ ΰέθ αδ υηίυζ υ δεά εαδ πδ υΰε ελδηϋθα ηα δεά υηίυζ υ δεά, υηίυζ υ δεά αθϊζΰπθ α πζαέ δα υ ξζ έυ, αζζϊ εαδ πθ ιδ ά πθ πυ εαζ έ αδ θα εαζζδ λΰά δ ΰέθ αδ αθαφλϊ φαληΰάμ μ δαπζδ δ ηδεά λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ, η υμ ιυπλ επτμ πυ λαηα δεάμ ΣΫξθμ υηίυζ υ δεά εαδ θ έ. τθ η αθαφλϊ επτμ μ θ πλϋζ υ υ εαδ μ υηίζάμ μ δαπζδ δ ηδεά επαέ υ εαδ λσζ υ επαδ υ δετ πμ υηίτζυ εαδ πμ θ επαέ υ. πδπλσ γ α, ΰέθ αδ αθαφλϊ δαπζδ δ ηδευθ λϊ πθ η δεσ ξζ έ πυ Ϋξυθ ξλά λΰαζ έπθ εαδ πλΰλαηηϊ πθ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ εαδ πδξ δλ έ αδ θα δ υελδθδ θ θ αθαΰεαδσ α εζυγ έ παλυ έα επαέ υ ( Σ ), λαηα δεά ΣΫξθ πλαΰηα πδγ έ η ΣΫξθμ εζτγπμ, υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ, παλυ δϊα αδ π έ μ αΰπΰά. Ι δαέ λ αθαφλϊ ΰέθ αδ ηδα πδεδζέα τηίυζμ. α πζαέ δα μ ζζθδεάμ επαέ υ μ. πδπλσ γ α, η Ϊ απσ ηδα τθ η αθαφλϊ ηουξπ ά υηίυζ υ δεά η παδ δϊ, θ επαέ υ η δεσ υηίυζ υ δεάμ η σξ έ ππμ ξλά μ λαηα δεάμ ξζ έ ηπλ έ θα ιυπλ ά δ δαπζδ δ ηδεά εαζζδϋλΰ δα εαδ θ υθαέ γ. ΣΫζμ παλα έγ αδ ηδα πλσ α εαζάμ πλαε δεάμ η λΰα λέυ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ, η ηϊ α παδ δυθ ξζδεάμ ζδεέαμ, η υμ θ π λδΰλαφά α πζαέ δα μ υηίυζ υ δεάμ, επσ θ εαζζδϋλΰ δα μ δαπζδ δ ηδεάμ υαδ γ πέ μ. ΛΫι δμ εζ δ δϊ: δαπζδ δ ηδεά επαέ υ, δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά, υηίυζ υ δεά η παδ δϊ ηϊ μ, υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ, λαηα δεά Ϋξθ θ επαέ υ. 5

6 δ αΰπΰά επσμ μ παλτ αμ ίδίζδΰλαφδεάμ λΰα έαμ έθαδ δ λ τθ μ ξλά μ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ πμ λΰαζ έ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ η παδ δϊ η δετ. Χμ δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά ζΰέα αδ υηίυζ υ δεά απσ ξϋ θ πέα τηίυζμ εαδ υηίυζ υση θμ πλϋλξθ αδ δαφλ δεϊ πζδ δ ηδεϊ πζαέ δα (Das, 1995). παλτ α λΰα έα, υηίυζ υ δεά η ηϊ μ παδ δυθ πζδ δ ηδεϊ δαφ λσθ πθ η πδε θ λυθ αδ σξ θ εαζζδϋλΰ δα μ δαπζδ δ ηδεάμ θ υθαέ γ μ. υΰε ελδηϋθ ζδεέα εαδ ζσΰπ μ τπαλιμ πζζυθ πζδ δ ηυθ θ έ δα εδθπθέα η λδθά πξά, ελέθ αδ απαλαέ δαπζδ δ ηδεά εαζζδϋλΰ δα πθ παδ δυθ υ θα π λϊ υθ ηαζϊ υαδ γ πέ δαπζδ δ ηδεά τθγ μ εδθπθέαμ. δαφλ δεσ α εαδ δαπζδ δ ηδεά θ υθαέ γ απ ζ έ ηαθ δεά ίϊ ΰδα θ πλ έα υ α σηυ θ εδθπθέα υ εαδ θ Ϋθ αιά υ θ εσ η πθ θζέεπθ. Ο λσζμ μ υηίυζ υ δεάμ δα δεα έα αυ ά έθαδ εα αζυ δεσμ. Χ σ α παδ δϊ εα Ϊ δϊλε δα μ ξζδεάμ ζδεέαμ ξλ δϊαθ αδ εέθ λ ΰδα θα υηη Ϋξυθ υηίυζ υ δεά δα δεα έα. Ο λσζμ μ ηπλ έ θα έθαδ ίγ δεσμ απ ζυθ αμ λΰαζ έ μ υηίυζ υ δεάμ η εαζζδϋλΰ δα δαπζδ δ ηδευθ επσ θ ιδ ά πθ. δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά Ϊζζπ λδαση θ Σ δαφλ δεσ α, η, ξλ δϊα αδ θα εαζζδ λΰ έ άγμ πθ παδ δυθ επσ θα αθα λαπτθ δ δ ξτυ μ εδθπθδεϋμ ηϋμ πυ ξαλαε λέαθ αδ απσ θ αθδ σ α, θ λα δ ησ εαδ θ απεζ δ ησ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Γδα υηίυζ υ δεά ηπλ έ θα φαλη επσ αυ σ, δαπζδ δ ηδεά έ η παδ δϊ ξζδεάμ ζδεέαμ υηίϊζζθ αμ δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά εαδ θα υμ πλ φϋλ δ, σξδ ησθ δμ ΰθυ δμ ΰδα θ εσ η, αζζϊ εαδ πζζϊ Ϊζζα φσ δα, σππμ αζζζ ΰΰτ, ζεζάλπ εαδ αθααά υ αυ τ, ΰζπ εαδ Ϊζζα, η δεά εαδ εαζζδ ξθδεά Ϋεφλα, πδεδθπθέα η α Ϊ ηα, ηα δεσ α ίάγ δα πθ λΰαζ έπθ μ Σ. 6

7 Κ φϊζαδ 1 δαπζδ δ ηδεά επαέ υ Ϋθθδα μ δαπζδ δ ηδεσ αμ 1.1 δμ τΰξλθ μ υ δεϋμ εδθπθέ μ, ζσΰπ μ εδθ δεσ αμ πθ ζαυθ απσ ηδα ξυλα θ Ϊζζ, α δεαδυηα α πθ η δθ δευθ ηϊ πθ αθα δεθτθ αδ αά ηα η ΰΪζμ ηα έαμ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Ο σλμ «δαπζδ δ ηδεσ α» απ ζ έ αδ απσ πλσγ ηα «δα», αζζζ πέ λα, αθ αζζαΰά, αηδίαδσ α εαδ αζζζ ΰΰτ εαδ απσ «πζδ δ ησμ» η ζα ά ζϋι θ Ϋθθδα μ ευζ τλαμ, ζα ά πθ αιδυθ, υ λσπυ απάμ, πθ υηίσζπθ, μ πυ αδσ αμ εαδ μ πδεδζέαμ πθ ζαυθ, πθ δαφλυθ αζζϊ εαδ πθ αζζζ πδ λϊ πθ η αιτ πθ η ζυθ υ έ δυ αζζϊ εαδ η αιτ δαφλ δευθ πζδ δ ηυθ (Rolandi-Ricci, 1996 Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Όππμ αθαφϋλυθ εαδ δ Καθαεέ υ εαδ ΠαπαΰδΪθθ (1994: 23): «πζδ δ ησμ έθαδ Ϋθα τ ηα αυ θσ πθ αθ δζάο δμ, τθζ πθ ηα δυθ». Πλσε δ αδ ΰδα εδθϋμ π πδγά δμ εαδ δξ έπθ, πυ ι ξπλέαυθ ηδα ηϊ α αθγλυππθ απσ εϊπδα Ϊζζ. Όππμ αθαφϋλ αδ απσ θ UNESCO, δαπζδ δ ηδεσ α έθαδ τπαλι εαδ έεαδ αζζζ πέ λα πθ πζδ δ ηυθ ηϋ α απσ θ δϊζΰ εαδ θ αηδίαέ ία ησ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Οδ Ϋθθδ μ μ πζυπζδ δ ηδεσ αμ εαδ μ δαπζδ δ ηδεσ αμ πζζϋμ φλϋμ υΰξϋθ αδ (Παζαδζσΰυ, πζυπζδ δ ηδεσ α, τηφπθα η & υαΰΰϋζυ, 2011). δαφλπδ έ αδ απσ αυ ά μ Χ σ, πμ Ϋθθδα, δαπζδ δ ηδεσ αμ, εαγυμ θ πλυ θθ έ αδ υθτπαλι δαφλ δευθ πζδ δ ηυθ, θυ η τ λ ζυθ αδ ξϋ η αιτ πθ πζδ δ ηυθ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). δμ ηϋλ μ ηαμ, υπ λέα αδ, ππμ πδελα έ πζυπζδ δ ηδεσ α η θ αζζϊ πδ δυε αδ δαπζδ δ ηδεσ α. Ϋίαδα, πλςπσγ μ τ λμ έθαδ πλυ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). 1.2 δξ έα δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ επαέ υ, απ ζ έ ηαθ δεσ εδθπθδεσ γ ησ πέμ υθ Ϋ αδ η ησλφπ, θ εαζζδϋλΰ δα, δαπαδ αΰυΰ η ΰδα θ ηαζά Ϋθ αιά υμ εδθπθδεσ επσ θα πλ δηϊ δ α παδ δϊ τθζ. Μδα απσ δμ πδ ηαθ δεϋμ 7

8 ζ δ υλΰέ μ μ επαέ υ μ έθαδ εδθπθδεπέ, εηϊγ υ ευ δεα υηπ λδφλϊμ, υ πζδ δ ητ εαδ πθ αιδυθ μ εϊ αιέα δ θα αθαφ λγ έ ππμ επαέ υ πζζϋμ φλϋμ ία έαθ αδ υηίϊζζ δ εδθπθέαμ. Χ σ, θ τπαλι αθδ ά πθ πυ θ γθδεσ α εαδ φυζά ΰ ΰθσμ πυ φ έζ αδ θ γθε θ λδεσ ξαλαε άλα υ επαδ υ δετ υ άηα μ (Καθ αϊλα, 2006). Κ θ λδεσ Ϊιθα ξ έαθ αδ η μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ απ ζτθ δ αλξϋμ πυ γ υλ ππμ σζδ δ Ϊθγλππδ έθαδ έ δ εαδ Ϋξυθ α έ δα δεαδυηα α. Μ αυ σ ε π δεσ ζ υγ λέα θσμ α σηυ αηα Ϊ ε έ πυ αλξέαυθ θα ηδυλΰτθ αδ π λδλδ ηέ ΰδα Ϋθα Ϊζζ Ϊ η, αζζϊ εαδ γϋ ππμ πέζυ πθ δαφλυθ η ίέα πλεαζ έ ίδζΰδεά ισθ π πθ αθγλυππθ εαδ υ απ δετ υμ ξυλυ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). πζδ δ ηδεϋμ δαφλϋμ υηπ λδζαηίϊθθ αδ ηπζυ έαυθ θ πέ μ Ϊπο ππμ δ ΰθυ ΰδ αυ σ εαδ επαέ υ (Άζε δμ, 2008 υαΰΰϋζυ, 2011). θ υ έα πλσε δ αδ ΰδα «επαέ υ ηϋ α πλϋπ δ θα Παζαδζσΰυ, & θ ζ υγ λέα» σππμ αθαφϋλυθ δ Modgil, et al., (1997: 56). α δεϊ δξ έα μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ απ ζτθ εα Ϊλΰ πθ δαελέ πθ, δ σ α, αζζζεα αθσ, αζζζαπ ξά, αζζζ ΰΰτ, απ ξά μ δαφλϊμ εαδ αθαΰθυλδ ά μ απσ α Ϊ ηα σζπθ πθ πζδ δ ηυθ, θ υθαέ γ, ηϋ α απσ ία ησμ θ εδθά θ πζδ δ ηδεά λσ α, ιϊζ δο υ γθδεδ ητ δ α εαζέα εαδ ηϊγ, εϊ δ πυ πλϋπ δ θα δ ξτ δ παΰεσ ηδ, γθδεσ αζζϊ εαδ α ηδεσ πέπ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). επσμ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ έθαδ ι π λα έ παγ δεά υπϊλξ δ τηφπθα η υθτπαλι πθ πζδ δ ηυθ (πζυπζδ δ ηδεσ α) εαδ θα ία ησμ εαδ γ δεά αζζζ πέ λα η αιτ υαΰΰϋζυ, 2011). Πδ υΰε ελδηϋθα, υ ηαγ ά υ θα θ UNESCO θα θ λ υπδεϋμ αθ δζάο δμ, ξ τ δ υμ (Παζαδζσΰυ, & θ αθϊπ υι μ ελδ δεάμ εϋομ δαηλφυ δ Ϊθγλππ ξπλέμ πλεα αζάο δμ εαδ ιδε δυθθ Ϊμ θ η δαφσλπθ πζδ δ ηυθ εαδ ηαγαέθθ Ϊμ υ θα α αθγλυπδθα ε δηϊ πδ τΰηα α θ πζυηλφέα υ αθγλυπδθυ έ υμ (Modgil, et.al., 1997). Έθα πζάλπμ δαπζδ δ ηδεσ ηϊγηα γα πλϋπ δ θα απαλ έα αδ απσ Ϋθα τθζ δ αε δευθ λα λδ ά πθ ξ δεϊ η πδπλσ γ α, δαπζδ δ ηδεσ ηϊγηα δμ ξϋ δμ η αιτ πθ α σηπθ. θ πλϋπ δ θα αθ δη ππέα αδ πμ ι ξπλδ σ 8

9 αθ δε έη θ ΰδα υμ πζδ δ ητμ, εαγυμ αυ σ παλαπϋηπ δ Λαΰλαφέα. θ έγ α, εϊγ ηϊγηα πλϋπ δ θα έθ αδ λϋγδ ηα ΰδα θ αθαεϊζυο εαδ ηίϊγυθ δαπζδ δ ηδεϊ δξ έα (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Σ αθαζυ δεσ πλσΰλαηηα πλϋπ δ, σ υθα σθ, θα ηθ π λδϋξ δ πλεα αζάο δμ εαδ ΰηα δ ητμ (Modgil, et.al., 1997). Οδ ηαγ Ϋμ, πλϋπ δ θα εα αθτθ υμ πζδ δ ητμ, δμ ηδσ μ εαδ δμ δαφλϋμ υμ ηϋ α απσ θ δ λδεά ιϋζδι, θα ΰθπλέαυθ ππμ εϊγ δαηλφυθυθ εαδ πζδ δ ησμ Ϋξ δ υμ αθγλυπυμ δα δεα έα, πλϋπ δ θα υπϊλξ δ α δεϊ υ. Κα Ϊ υ ξαλαε λδ δεϊ πυ δαπζδ δ ηδεά επαδ υ δεά δαλεάμ αζζζ πέ λα εαδ θα αθ αζζϊ θ αδ ΰθυ δμ εαδ ηπ δλέ μ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). υθ πυμ, δαπζδ δ ηδεά επαέ υ ξζ έα η η δθσ μ. τηφπθα η ελέθ αδ απαλαέ αεσηα εαδ θ πλϋπ δ θα φαλησα αδ ησθ α παλαπϊθπ, δαπζδ δ ηδεά επαέ υ ξζ έα πυ φδ τθ ησθ παδ δϊ πλ λξση θα απσ θ έ δ πζδ δ ησ εαγυμ δ πλεα αζάο δμ εαδ λα δ ησμ έθαδ εϊ δ πέ γα πλϋπ δ θα ιαζ δφγ έ ηϋ π μ παδ έαμ εαδ υ επαδ υ δετ (Modgil, et.al., 1997). τηφπθα η πλαΰηα υθ αδ θ έ δα γ υλ, εϊγ υ άηα μ επαδ υ δεσ τ ηα, α πζαέ δα ηδαμ εδθπθέαμ εαδ θσμ πζδ δ ηδετ π λδίϊζζθ μ. επσμ, ζδπσθ, έθαδ ξπλέμ θα ξϊ δ θ αυ σ Ϊ υ θα δ υλυθγ έ, απ ξση θ δαφλ δετμ πζδ δ ητμ, γλ ε έ μ εαδ ευζ τλ μ (Modgil, et.al., 1997). Οδ Καθαεέ υ εαδ ΠαπαΰδΪθθ (1994: 54) αθαφϋλυθ ξ δεϊ : «Γ θδεϊ υπ λέα αδ σ δ δ αλξϋμ μ Δδαπζδ δ ηδεάμ φαλησαθ αδ η υθξά θ επαδ υ δεά πλϊι εαδ η φϊ ηα μ επαδ υ δεάμ δα δεα έαμ, υ θα αθαπ τ ΰπΰάμ γα πλϋπ δ θα υθϋπ δα εαδ υθϋξ δα σζ αδ Ϋΰεαδλα υαδ γ έα πθ παδ δυθ εαδ ζ δ υλΰυθ εαδ αθξά υ δαφλ δετ θα έθαδ ίδπηϋθ ηλφά εδθπθδεπέ μ.». Τπ λέα αδ ππμ πδ πλ δ Ϊ ΰδα θ πλ αληΰά υ ηαγάηα μ, έθαδ α γ πλ δεϊ ηαγάηα α, πυ αθαφϋλθ αδ δαπζδ δ ηδετ γλ ε έα, θ δ λέα εζπ., ξπλέμ π σ θα απεζ έ αδ ξ δα ησμ υ ΰδα α γ δεϊ ηαγάηα α σππμ φυ δεά, α ηαγηα δεϊ, ξη έα, ίδζΰέα (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Σα ηαγάηα α γλ ε υ δευθ, μ δ λέαμ, μ μ ΰ πΰλαφέαμ, εδθπθδζΰέαμ γα πλϋπ δ μ αΰπΰάμ θα υ πζέ, πθ ηδυλΰτθ αδ γάηα α 9

10 αζζζ ΰΰτμ α παδ δϊ. πδπλσ γ α, α ηαγάηα α η αιτ υμ γα πλϋπ δ θα αζζζ υηπζλυθθ αδ εαδ θα αθ απελέθθ αδ θ δαφϋλθ υμ ηαγ Ϋμ, αζζϊ εαδ θ πλαΰηα δεσ α πλεαζυθ αμ δαηλφυθθ Ϊμ υμ η λ υπδεϋμ αθ δζάο δμ ΰδα υμ δαφλ δετμ, απσ θ δεσ υμ, πζδ δ ητμ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). θ υ έα, πζυπζδ δ ηδεά επαέ υ, έθαδ πλ πϊγ δα απ Ϋ η υ μ πθ παδ δυθ απσ θ γθε θ λδ ησ εαδ παφά η εδθπθέ μ η υ εσ ηυ» δαφλ δετμ πζδ δ ητμ εαδ επσ θ υαδ γ πέ πθ παδ δυθ ΰτλπ απσ θ «πζζαπζσ α τηφπθα η υμ Modgil, et.al. (1997: 56). ιέα δ θα η δπγ έ ππμ Ϋλ υθ μ αθαφϋλυθ σ δ, πζζϋμ φλϋμ, πδγ δεσ α, αθ έ α ΰδα ηϊγ, Ϊλθ εαδ απ υξέα Ϋξυθ πμ ΰ θ δυλΰσ αδ έα πζδ δ ηδεϊ δξ έα, εαγυμ ηαγ άμ θδυγ δ υπίδία ηϋθμ ΰδα π λδίϊζζθ απσ πέ πλϋλξ αδ. Θα ηπλτ αδ γϊθ αδ ππμ ίλέ ε αδ δππγ έ ππμ ηαγ άμ θ πλϋπ δ θα η δθ ε δεσ λ γϋ ζσΰπ μ εα αΰπΰάμ υ αζζϊ αθ έγ α πλϋπ δ θα αθαΰθπλέ δ ηϊγηα, υ θα δξ έα μ ευζ τλαμ εαδ υ πζδ δ ητ υ θα αδ γϊθ αδ η ΰαζτ λ αθαΰθυλδ εαδ αυ ε έη (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Σ ΰ ΰθσμ ππμ Ϋθα επαδ υ δεσ τ ηα έθαδ εηηϊ δ ηδαμ εδθπθέαμ, θ πέα πλ Ϊα δ αζζϊ εαδ πλ Ϊα αδ απσ αυ ά, πλϋπ δ θα ζαηίϊθ αδ υπσοδθ (Modgil, et.al., 1997). υθ πυμ, ΰδα θ πδ υξά Ϋεία μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ εαδ θ ζπέ α ππμ αυ ά γα απ υ δ εαλπτμ, πλϋπ δ εδθπθέα θα αγ έ αλπΰσμ δαπζδ δ ηδεσ Ϋλΰ μ επαδ υ δεάμ δα δεα έαμ. 1.3 Μθ Ϋζα δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ Μ ζάι υ Παΰε ηέυ ΠζΫηυ ιαδ έαμ υ Ϋθ θυ η αθα ετηα μ πλμ θ πλίζηϊ πθ υ λαζέα, δμ ξ δεϊ η εα αίζάγεαθ πλ πϊγ δ μ αιδπδυθ αμ.π.. εαδ υ δεά υλυπ, εαδ θ ηφϊθδ θ Ϋθ αι πέζυ μ α αεσζυγα πϋθ υ δετ πθ η δθ ά πθ υμ ηϋ π ηθ Ϋζα υ δμ ξυλ μ αυ Ϋμ, επαδ υ δετ γ ητ επαέ υ μ (Γ πλΰΰδϊθθμ, 1997 Άζε δμ, 2008). 10

11 λξδεϊ, ηφαθέα αδ αφηδπ δεσ ηθ Ϋζ ηϋξλδ α ηϋ α μ εα Ϊ πέ δ η αθα εα έαμ υ υ δεέ πζγυ ηέ αφηδυθθ αδ απσ θ θ σπδ πζγυ ησ, η απ Ϋζ ηα θα ξϊθυθ θ αυ σ Ϊ απε ά υθ δξ έα απσ θ εαδθτλδα υμ ξυλα. επαδ υ δεσ εηηϊ δ πδ δυε αδ ΰλάΰλ εηϊγ μ πέ ημ ΰζυ ξυλαμ υπ ξάμ, αΰθυθ αμ α ΰζπ υμ πλ παγυθ αμ θα αμ εαδ υ πζδ δ ητ μ δεϊ εαδ πζδ δ ηδεϊ δξ έα μ ξυλαμ πλϋζ υ μ. εζυγ έ ηθ Ϋζ θ πηϊ π μ, πέ, αθ έγ η πλΰτη θ, αθαΰθπλέα δ δαφλ δεσ α υ πζδ δ ητ πθ η αθα υθ πδ λϋπθ αμ υμ θα δα λά υθ ξαλαε λδ δεϊ α πέα αλξϋμ μ ευλέαλξμ εδθπθέαμ. μ η λδεάμ ΰζυ αυ σξλθα η θ πλ Ϊαυθ αλθ δεϊ δμ πζδ δ ηδεϋμ πέπ επαέ υ μ, πλίζϋπ δ θ εηϊγ αμ πθ παδ δυθ εαδ πλΰλϊηηα α ΰδα θ πηϊ π πθ παδ δυθ θ πλίζ πση θ ηϊγ. πση θ έθαδ πζυπζδ δ ηδεσ ηθ Ϋζ εα έα υ ζσΰπ μ υθ δ πέ μ ππμ α τ πλΰτη θα ηθ Ϋζα πλίζάηα α πυ ηφαθέαθ αδ αθαπαλαΰπΰά υ θ έθυθ ζτ α ξζδεσ π λδίϊζζθ αζζϊ ηϊζζθ ίγτθ θ δαξπλδ ητ ΰδα γθδεδ δετμ ζσΰυμ. τηφπθα η υΰε ελδηϋθ ηθ Ϋζ πλπγ έ αδ απ ξά εαδ υθτπαλι σζπθ πθ πζδ δ ηυθ, πδ λϋπθ αμ θ ζ τγ λ Ϋεφλα πθ α ηδευθ πζδ δ ηδευθ ξαλαε λδ δευθ μ ξυλαμ πλϋζ υ μ. εηηϊ δ μ επαέ υ μ, ΰθυ υπ λέα αδ ηϋ α απσ θ γθδεσ πζδ δ ησ πλΰλϊηηα α η υ εϊγ παδ δτ εαδ ηδυλΰτθ αδ αθ έ δξα επσ θ απ ξά εαδ απσ υμ ηαγ Ϋμ μ ξυλαμ υπ ξάμ. υθϋξ δα παλυ δϊα αδ εα έαμ υ 1980 ευλέπμ αθ δλα δ δεσ ηθ Ϋζ α ηϋ α μ θπηϋθ α έζ δ εαδ θπηϋθ μ Πζδ έ μ η λδεάμ- πέ πλπγ έ θ δ σ α θ επαέ υ, δεαδ τθ εαδ θ ιϊζ δο πθ λα δ δευθ αθ δζάο πθ, εαγυμ υπ λέα δ, ππμ ηα έα Ϋξ δ θα αζζϊιυθ δ λα δ δεϋμ ηϋμ μ εδθπθέαμ. ΣΫζμ, Ϋπ αδ δαπζδ δ ηδεσ ηθ Ϋζ ηφαθδαση θ ευλέπμ θ υλυπ- πυ πδ δυε δ θ δαζ ε δεά εα έα υ 1980 ξϋ εαδ αζζζ πέ λα, η αιτ πθ δϊφλπθ πζδ δ ηδευθ ηϊ πθ πυ ίλέ εθ αδ αυ σξλθα ξυλα. ΜΫλμ αυ τ, απ ζ έ πέαμ γ πλτθ αδ ηδα δαπζδ δ ηδεά επαέ υ, ία δεϋμ αλξϋμ μ θ υθαέ γ, αζζζ ΰΰτ, ία ησμ μ 11

12 δαφλ δεσ αμ εαδ απ ζ υγϋλπ απσ γθδεδ δεϊ λ σ υπα εαδ πλεα αζάο δμ. ιέα δ θα η δπγ έ, ππμ θ αεζυγ έ αδ επαέ υ μ απσ δμ υλππαρεϋμ ξυλ μ εαδ εϊγ θδαέ ηθ Ϋζ δαπζδ δ ηδεάμ υλππαρεσ ελϊ μ θ α ε έ εα Ϊ θ ελέ υ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). 1.4 π λέπ π μ ζζϊ αμ θ ζζϊ α, αλξδεϊ, υπάλξαθ ζϊξδ α πλΰλϊηηα α πζυπζδ δ ηδεάμ εαδ, αεσηα ζδΰσ λα, δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Χμ Ϋθθδα, δαπζδ δ ηδεά επαέ υ ηφαθέα αδ εα έα υ 1980 εαδ υθ Ϋ αδ η θ ζζθδεά ίδίζδΰλαφέα θ Ϋθ αι πθ παζδθθ τθ πθ ηαγ υθ α ξζ έα (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Σ 1990 η ηααδεά έ πθ ζζθπθ έπθ ξυλα α πλίζάηα α αυιϊθθ αδ, π σ, ησθ απσπ δλα δαπζδ δ ηδεάμ αΰπΰάμ πυ παλα λ έ αδ ΰέθ αδ θ ηυ υζηαθδεά η δθσ α μ. ΘλΪεμ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Σ 1996 οφέα αδ Ν2413/96, η αζζαΰϋμ ζζϊ αμ, η επσ θ επαδ υ δεά πζδ δεά μ ηδυλΰέα εα Ϊζζζπθ πλΰλαηηϊ πθ, θ παλαΰπΰά ππ δετ εαδ δ αε δετ υζδετ εαδ θ πδησλφπ πθ επαδ υ δευθ. πλίζϋπ αδ ζ δ υλΰέα ξζ έπθ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ εαδ πέ μ, θ πλπ ίϊγηδα υ λίϊγηδα επαέ υ εαδ δ λτ αδ Ιθ δ τ Παδ έαμ Οηΰ θυθ εαδ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ. Σ Τπυλΰ έ Παδ έαμ απσ 1995 ά, ι εδθϊ θ υζπέ Ϋλΰπθ αθ απ ιϋζγ δ ξ δεϊ η θ δ δευθ εα ΰλδυθ ΰδα θα δμ απαδ ά δμ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ, ηάηα α παθ πδ ηέπθ αεζυγτθ εδ Ϊζζ μ θϋλΰ δ μ ΰτλπ απσ δ αε δευθ αθ δε δηϋθπθ απσ α Παδ αΰπΰδεσ Ιθ δ τ, η παζδθθ τθ πθ ηαγ υθ πλΰλϊηηα α Παθ πδ άηδ Θ λέα παδ αΰπΰδεϊ μ ξυλαμ ( γθυθ, Κλά μ, Ιπαθθέθπθ). Μ Ϋπ δ α επαέ υ μ σππμ υθϋί 2003 η εαδ η επαέ υ θ θέ ξυ μ δαπζδ δ ηδεάμ θ πλσ α ΰδα δαγ ηα δεά πλ Ϋΰΰδ πθ θαζυ δεϊ πλΰλϊηηα α πυ υθ εαδ απσ επσ θ πλ αληΰά πθ αζζ απυθ εαδ θ ζζθδεά επαέ υ. Σ έ δ πλαΰηα πδάγε υ Τπυλΰ έυ Παδ έαμ αζθέεμ, 2010 εαδ λδ Ϋζ δ Καπ δ λδαεσ Παθ πδ άηδ 12

13 γθυθ, 2011 Παθ πδ άηδ Κλά μ εαδ αζζτ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Τπ λέα αδ Ϊπο ππμ υπϊλξ δ απ ζϋ ηα α πθ θ λΰ δυθ αθαφλδεϊ η ζζϊ α. Ό μ Ϋλ υθ μ Ϋξυθ πλπ ίϊγηδα εαδ λ υθ δεσ Ϋζζ δηηα ξ δεϊ η δαπζδ δ ηδεά επαέ υ δ θ λΰγ έ πλαΰηα πδάγεαθ ευλέπμ α θ θ υ λίϊγηδα επαέ υ εαδ υθάγπμ ΰδα παζδθθ τθ μ εαδ ζίαθτμ ηαγ Ϋμ ησθ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). 13

14 Κ φϊζαδ 2 υηίυζ υ δεά 2.1 θ επαέ υ Ϋθθδα μ υηίυζ υ δεάμ υηίυζ υ δεά έθαδ δα δεα έα εα Ϊ θ πέα α ηδεϊ ά ηα δεϊ Ϋθα Ϊ η η δ δεά εα Ϊλ δ - τηίυζμ- ξλ δηπδυθ αμ δ δεϋμ Ϊ η ά ηδα ηϊ α γϋηα α πυ ξθδεϋμ ι Ϊα δ η Ϋθα υμ απα ξζτθ ίγυθ αμ ζτ υμ ( η λσπυζμ, 1999 Draguns, 2017a). σξμ μ υηίυζ υ δεάμ έθαδ απσ εδθτ, υηίτζυ εαδ ξαλαε λδ δευθ, υηίυζ υση θυ ά υηίυζ υση θπθ, υθα ά πθ, πζλφλδυθ η επσ θ αθαεϊζυο λσππθ αυ ΰθπ έαμ, πλ αληΰάμ, αθϊπ υιμ εαδ αζζαΰάμ υ ίάγ δα υ υηίτζυ (Σ απλτθμ, 2002). δ λ τθ υηίυζ υση θυ η πδπλσ γ α, ία δεέ σξδ μ υηίυζ υ δεάμ έθαδ πέζυ πλίζηϊ πθ, υεζσ λ εαδ εαζτ λ ζάο απφϊ πθ, η έπ υ Ϊΰξυμ εαδ πση θ Ϊ δ πέ υι πθ σξπθ υ υηίυζ υση θυ. ΠαλΪ θ θηα έα μ, σζα αυ Ϊ πδ υΰξϊθθ αδ ξπλέμ θ πλσ α ζτ πθ, αθ δζάο πθ ά υηίυζυθ απσ θ τηίυζ. επσμ υηίυζ υ δεάμ έθαδ πέ υι πθ παλαπϊθπ απσ έ δ Ϊ η, η μ θ λσζ υ υηίτζυ θα έθαδ ίγ δεάμ ηα έαμ πμ πλμ εηηϊ δ μ αθααά μ υ αυ τ ( Draguns, 2017b). τηφπθα η πδ υξγτθ α παλαπϊθπ, ηϋ α απσ υηίυζ υ δεά γα ηπλτ αθ θα σξδ σππμ δαπζδ δ ηδεά εαζζδϋλΰ δα εαδ θ υθαέ γ. 2.2 υηίυζ υ δεά η παδ δϊ υηίυζ υ δεά η παδ δϊ δαφϋλ δ απσ υηίυζ υ δεά η υηίυζ υ δεά η θάζδε μ υθγϋ Σλσπυμ ΰδα ηπζεά υ παδ δτ λμ λσπμ Ϊ ε μ θάζδε μ. έθαδ δϊζΰμ. ηδα δα δεα έα πδεδθπθέαμ γα ηπλτ αθ θα απ ζϋ υθ λ γέ ηα α σππμ παδξθέ δα, εϊπδα ηλφά Ϋξθμ ά αφάΰ ηδαμ δ λέαμ υθ υα ησ η δμ ζ ε δεϋμ Geldard, 2011), εαγυμ παδ έ ιδσ μ μ υηίυζ υ δεάμ (Geldard, & θ αδ γϊθ αδ πϊθ α Ϊθ α θα ηδζά δ ά θα εφλϊ δ η ζσΰδα αυ σ πυ εϋφ θ ηπλ έ αδ (Μαζδεδυ - Λ αυ, 2011). 14

15 Μ λδεϋμ απσ δμ ιδσ μ πυ ξλ δϊα αδ θα Ϋξ δ τηίυζμ σ αθ πλσε δ αδ ΰδα υηίυζ υ δεά η παδ δϊ έθαδ ξλά απζυθ εαδ τθ ηπθ φλϊ πθ, αφάμ δα τππ πλ Ϊ πθ, απφυΰά παλ ληθ δυθ ζσΰπ υπγϋ πθ, ξλά παλαφλϊ πθ υ θα έθαδ έΰυλμ ππμ εα Ϊζαί αυ Ϊ πυ γϋζ δ θα εφλϊ δ παδ έ- εαδ ξλά ευλέπμ αθδε υθ λπ ά πθ υ θα πλϊΰ δ θ δϊζΰ. πδπλσ γ α, εαζσ γα ά αθ παδ έ θα αφάθ αδ θα εφλα εαγ ΰ έ αδ η λπ ά δμ (Μαζδεδυ - Λ αυ, 2011). έ ησθ υ εδ σξδ θα εσηα η λδεϋμ ιδσ μ, έθαδ θ λΰ δεά αελσα, αθ αθϊεζα π λδ ξηϋθυ εαδ αθ αθϊεζα υθαδ γηϊ πθ (Geldard, & Geldard, 2011) Οηα δεά υηίυζ υ δεά η παδ δϊ H ηα δεά υηίυζ υ δεά ξλ δηπδ έ αδ υξθϊ εαγυμ υηφϋλ δ απσ Ϊπο εσ υμ (Hardy, & ΡΪπ, 1996). ΠαλΪζζζα, πλ φϋλ δ πδ υξγτθ πζζαπζέ ηϊ α, εα Ϊ σξδ. υθα σ α θα υ σ υηίαέθ δ ΰδα έ α Ϊ ηα πυ απ ζτθ ηδα υηίυζ υ δεά δα δεα έα, ίλέ εθ αδ πδεδθπθέα εαδ υθ λΰα έα η αιτ υμ εϊ δ πέ έθαδ αλε Ϊ ξλά δη. Σα Ϊ ηα μ ηϊ αμ, υηη Ϋξυθ δα δεα έα η επσ θα πδ τξυθ Ϋθαθ ά π λδ σ λυμ εδθτμ σξυμ, εαζζδ λΰυθ αμ η αυ σ θ λσπ δμ δαπλ ππδεϋμ υμ ξϋ δμ (Kottler, & Kottler, 2000). υηίυζ υ δεά ηϊ πθ η παδ δϊ ξ τ δ θα α θδ ξτ δ θα αθ δη ππέαυθ δμ υ εζέ μ η απ ζ ηα δεσ λσπ. Σα παδ δϊ ηϋ α απσ υηίυζ υ δεά ηϊ αμ ίγτθ θ αυ σ υμ αζζϊ εαδ υμ Ϊζζυμ η πυ αθ δη ππέαυθ πλ ππδεϋμ, σππμ εδθπθδεϋμ, σππμ πδεδθπθέα η ζα ά πλίζάηα α ηϋ α παλτ α λΰα έα υ εζέ μ Ϊΰξμ εαδ ξαηζά αυ ε έη, υμ υθηζέευμ, αζζϊ εαδ δεΰ θ δαεϋμ, θ δεΰϋθ δα σππμ δαατΰδ (Υα αξλά υ, 2014). ξ τ δ π λδ σ λ δμ πλ ππδεϋμ, σππμ ιϋζδι υ α σηυ, αθ έζο π λέ δαφλ δεσ αμ πθ αθγλυππθ γϋηα α πζδ δ ητ εαδ εδθπθδεϋμ σππμ αζζζ πέ λα η Ϊζζα Ϊ ηα, υθ λΰα έα, αζζζ ΰΰτ εαδ θ υθαέ γ. ηδυλΰέα ηϊ αμ έθαδ υπ τγυθμ τηίυζμ υ θα παλα λά δ δμ αθϊΰε μ πθ παδ δυθ εαδ θα απφα έ δ δ έ μ ηϊ αμ αθ απελέθ αδ εαζτ λα αυ Ϋμ. δμ π λδ σ λ μ ηϊ μ τηίυζμ θη λυθ δ ΰδα θ επσ μ 15

16 υθ λέαμ μ ηϊ αμ, δ δεσ λα σ αθ πλσε δ αδ ηϊ α θα υζϋο δ ηδα φλϊ ηααέ, θα υπϊλι δ ζα ά ησθ ηέα υθ λέα. πέ μ, τηίυζμ θη λυθ δ ΰδα θ δϊλε δα πυ πλίζϋπ αδ θα Ϋξ δ υθ λέα. Ό αθ ίϋίαδα ηϊ α πλσε δ αδ θα υζϋο δ ΰδα εαδλσ ηααέ, σ υπϊλξυθ λέα εα Ϊ πέ λέαθ αδ δ Ϊ δα πυ αεζυγ έ: αλξδεσ σξδ, δ υελδθέαθ αδ δ εαθσθ μ, ηδυλΰ έ αδ απσ θ τηίυζ εζέηα Ϊθ μ. Σ Ϊ δ αυ σ δμ ηϊ μ πυ π λδζαηίϊθυθ ηϋζ η δαφλ δεά πζδ δ ηδεά εα αΰπΰά ξλ δϊα αδ θα δαλε έ π λδ η ΰαζτ λ ίϊ απσ θ τηίυζ. Σ η αέ πέ έθαδ εαγλδ δεσ Ϊ δ πυ έθαδ Ϊ δ λΰα έαμ, Ϊ δ ΰδα θ ί ζ έπ πθ α σηπθ εαδ μ ηϊ αμ. εα Ϊ πέ ΰέθ αδ ηδα αθα ληά υ σ λ εαδ θα έθ αδ Ϊ δ αυ σ πδ δυε αδ αζζζ πέ λα. ΣΫζμ, έθαδ Σδμ π λδ Ϊ δ εζ δ έηα μ σ α Ϋζαίαθ ηϋλμ (Υα αξλά υ, 2014). σ λ μ φλϋμ δ ηϊ μ υηίυζ υ δεάμ παδ δυθ έθαδ ηδΰ θ έμ α παδ δϊ θα αδ γαθγτθ α φϊζ δα εαδ θα ηπλτθ θα (Υα αξλά υ, 2014). Χ σ, εαζζδϋλΰ δαμ γα ηπλτ Ϊ δ θα υηίυζ υ δεά ΰδα ζσΰυμ εφλα τθ δαπζδ δ ηδεάμ η δπγ έ ππμ έ πμ ζ δ υλΰτθ εαζτ λα ηϊ μ πζυπζδ δ ηδεϋμ, ζα ά αθηδΰϋθ δαμ πμ πλμ θ πζδ δ ηδεά υμ εα αΰπΰά. αθηδΰϋθ δα πθ ηϊ πθ φϋζ εαγυμ α ηϋζ αθ αζζϊ π λδπ υ δμ σππμ αυ ά ηπλ έ θα πλ φϋλ δ πζζϊ υθ απσο δμ εαδ ηπ δλέ μ η απ Ϋζ ηα ηδα πζυ δσ λ εα Ϊζι πυ γα Ϋξ δ πλϋζγ δ απσ δαφλ δεσ α πθ η ζυθ. υθάγπμ εα Ϊζζζμ ξλσθμ πυ δαλε έ ηδα ζ π Ϊ. ηαθ δεϊ υθϊθ ηϊ αμ έθαδ δξ έα απ ζτθ εαγ άΰ απσ εα Ϊζζζ λΰϊθπ εαδ πλ δηα έα ΰδα εϊγ θ υθ θδ ά, υθ λέα εαδ Ϋζμ θα ελα γ έ θ δαφϋλθ μ ηϊ αμ (Υα αξλά υ, 2014). ιδσ μ πυ ξλ δϊα αδ θα Ϋξ δ Ϋθαμ τηίυζμ ΰδα δαξ έλδ μ ηϊ αμ απ ζτθ ση, δ υεσζυθ, ηδυλΰέα θγαλλυθ δετ π λδίϊζζθ μ, παλα άλ πθ η ζυθ, θ λΰ δεά αελσα, αθ αθϊεζα υθαδ γάηα μ, αθ αθϊεζα π λδ ξηϋθυ, π ιάΰ, π λέζο, πλσεζ, εαγλδ ησμ πθ λέπθ η αιτ πθ η ζυθ, τθ ηπ δλδυθ πθ η ζυθ, έα γϋηα, αθ αθϊεζα δ λΰα έαμ μ ηϊ αμ εαδ αιδζσΰ απ ζ ηα δεσ αμ μ ηϊ αμ (Υα αξλά υ, 2014), πζζϋμ απσ δμ πέ μ δμ υθαθ Ϊη εαδ θ α ηδεά υηίυζ υ δεά. 16

17 πδπλσ γ α, τηίυζμ ηϊ αμ πλϋπ δ θα πλ Ϋξ δ δαξ έλδ τ εζπθ εα α Ϊ πθ σππμ ξλσθδμ ά ευλέαλξμ ηδζ άμ, δα πα δεσ ηϋζμ, ηϋζμ- π άλαμ, ηϋζμ η αλθ δεά δϊγ, ηϋζμ πυ αθ δ Ϋε αδ, πέ ιμ αλξΰσμ εαδ Ϊζζα (Υα αξλά υ, 2014). τηφπθα η α παλαπϊθπ, ΰδα θ πλ αληΰά πθ παδ δυθ ξζ έυ πλ έθ αδ µα δεά δ δεσ λα σ αθ δϊα δ δαπζδ δ ηδεσ αμ αζζζ ΰΰτ εαδ ξυλ υ υµίυζ υ δεά (Παπαεπθ αθ δθπτζυ, 2011) δαπζδ δ ηδετμ επτμ, αφτ ία δεέ έθαδ εα αθσ εαδ απ ξά υθ λΰα δεσ α, αιέ μ πυ μ σξδ μ δαφλ δεσ αμ, πδ υΰξϊθθ αδ ηϋ α απσ υηίυζ υ δεά ηϊ πθ. 2.3 υηίυζ υ δεά ξζ έ ξζδεά υηίυζ υ δεά έθαδ ηϋαμ μ υηίυζ υ δεάμ ηϋ π υ πέυ φαλησα αδ τηίυζ θ υηίυζ υ δεά φαληΰά ( η λσπυζμ, 1999). μ ξζδεσ πζαέ δ, θ επαέ υ ά υθάγπμ απσ ι δ δε υηϋθ ι δ δε υηϋθ επαδ υ δεσ επαδ υ δεά υηίυζ υ δεά α ξζ έ αδ ευλέπμ η πλ αληΰά εαδ θ πλ έα υ παδ δτ θ ξζδεσ π λδίϊζζθ παλϋξθ αμ ίάγ δα πζζτμ η έμ μ ιϋζδιάμ υ εαδ ίγυθ αμ θα δαηλφυ δ θ αυ σ Ϊ υ (Μαζδεδυ - Λ αυ, 1999). υηίυζ υ δεά ξζ έ πλ ππδεά αθϊπ υι µϋ α υθέ α αδ θ υπ άλδι πθ µαγ υθ ΰδα εζέµα µπδ τθμ εαδ ία µτ εαδ ία δεέ μ σξδ απ ζτθ απ ζ µα δεσ λ µϊγ εαδ πδ ηαζά υµίέπ µϋ π μ υµµ ξάμ σζπθ πθ µπζ εµϋθπθ θ επαδ υ δεά δα δεα έα (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001α Μαζδεδυ - Λ αυ, 2011). υηίυζ υ δεά α ζ δ υλΰέα, ζα ά αθαπ τ υθσζυ α πζαέ δα υ ξζ έα δαγϋ δ λέα δξ έα: θ επαδ υ δεά δ υμ ηαγ Ϋμ πμ Ϊ ηα αζζϊ εαδ πμ ηϋλμ υ ξζ έυ, θ αθ αθαεζα δεά ζ δ υλΰέα, δ λ τθ μ πδγαθάμ πέ λα μ ζα ά θ πλ ππδεά εαδ εδθπθδεά ιϋζδι μ Ϊιμ εαδ υ ξζ έυ, εαδ θ ζ δ υλΰέα υη λέαμ πυ ξ έα αδ η α γϋηα α πυ πλ Ϊαυθ θ ουξδεά λ ηέα πθ παδ δυθ (McLaughlin, 1999). 17

18 τηφπθα η α παλαπϊθπ, τλμ πθ υπλ δυθ μ ξζδεάμ υµίυζ υ δεάμ δ υλτθ αδ εαδ π λδζαµίϊθ δ, ε σμ μ α µδεάμ υπ άλδιμ πθ µαγ υθ εαδ α πλίζάµα α ΰθΫπθ-µαγ υθ, επαδ υ δευθ εαδ ΰθΫπθ, µϊγ μ, ίάγ δα θ δμ υΰελτ δμ µαγ υθ- παΰΰ ζµα δεσ πλ αθα ζδ µσ, δμ δα αλαξϋμ δμ ξζδεϋμ λΰα έ μ, δλΰϊθπ λα λδ ά πθ ε σμ ξζ έυ ε.ϊ. (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001α). µδυλΰέα θσμ εα Ϊζζζυ πδεδθπθδαετ εζέµα μ υθϋξ δα, ξζ έ, υµίϊζζ δ θ Ϊι εαδ θ πέ υι πθ επυθ μ υµίυζ υ δεάμ. Ϋθα π λδίϊζζθ α φϊζ δαμ εαδ φδζδεσ αμ, δ µαγ Ϋμ γα µπλτθ θα θδυ υθ σ δ τηίυζμ εα αθ έ α πλίζάµα Ϊ υμ εαδ αδ γϊθθ αδ σ δ έθαδ πζ υλσ υμ, σ αθ εαδ αθ θ ξλ δα τθ. Μ αυ σθ θ λσπ έγ θ αδ δ ίϊ δμ ΰδα θ πδ υξέα πθ σξπθ μ ξζδεάμ υµίυζ υ δεάμ εαδ δ µαγ Ϋμ θ υθαµυθθ αδ, αλξδεϊ, ΰδα θα απε ά υθ Ϋθα δεσ υμ λσπ µϊγ μ εαδ υθϋξ δα, ΰδα θα ΰέθυθ δεαθέ θα απφα έαυθ µσθδ υμ εαδ θα αθαζϊίυθ θ Ϋζ ΰξ μ απάμ υμ (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001α). θ ηϋα ζζϊ α, υµίυζ υ δεά µααέ µ πυ ζζθδεά αδλ έα θ Πλ αθα ζδ µσ απ ζτθ Ϋθαθ υµίυζ υ δεάμ ( Λ.. Τ.Π) θµϊα δ «υµίυζ υ δεά-πλ αθα ζδ µσμ» (Παπαεπθ αθ δθπτζυ, 2011). ΠΫλα απσ εϊπδυμ ξζ έ δ δετμ ξ τ δ σξυμ γ µσμ «υµίυζ υ δεά-πλ αθα ζδ µσμ» θα παλϋξ δ θ ηαγ ά ηδα ζεζλπηϋθ εαδ υΰδά αθϊπ υι αιδπδυθ αμ α δ δαέ λα ξαλαε λδ δεϊ υ εαδ αθ δη ππέαθ αμ α πδγαθϊ πλίζάηα α πυ ηπλ έ θα Ϋξ δ έ ηϋ α πέ αθαπ τ αδ εαδ ι ζέ πυ Ϋξ δ πλαΰηα πδγ έ απσ υηίυζ υ δεάμ α ηδεϊ, έ ζζθδεσ ξ δεϊ η εδθπθδεσ τθζ αδ ( µ λσπυζμ, 1992). Ϋλ υθα θ Παζαδζσΰυ (1999) πλετπ δ αθϊΰε ξζ έ η σξ θ πλ αληΰά ηαγ υθ η δαπζδ δ ηδεϊ ξαλαε λδ δεϊ. υθ πυμ, υπΰλαηηέα αδ αθαΰεαδσ α υηίυζ υ δεάμ επσ θα ΰά δ θ ζζθδεά επαέ υ ζσΰπ μ μ πζυπζδ δ ηδεσ αμ η δαπζδ δ ηδεσ α (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2004). θ εα αεζ έ δ, σππμ αθαφϋλγε, σξμ μ ξζδεάμ υηίυζ υ δεάμ έθαδ ζσπζ υλ αθϊπ υι μ πλ ππδεσ αμ πθ µαγ υθ. πδπλσ γ α, ξζ έυ εαδ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ έθαδ απ ξά εαδ δαφλ δεσ αμ, απίζά πθ σξμ υ ία ησμ μ λ τππθ εαδ πλεα αζάο πθ εαδ 18

19 αζζζ πέ λα πθ δαφλ δευθ πζδ δ ηυθ πυ ξζ έυ αζζϊ εαδ μ εδθπθέαμ. ξζδεά υθυπϊλξυθ πζαέ δ υ υηίυζ υ δεά υηίϊζζ δ α παλαπϊθπ θδ ξτθ αμ θ αυ ε έη πθ µαγ υθ εαδ ίγυθ αμ Ϊ µ θα εαγλέ δ γϋ υ µϋ α θ εσ µ ίση θ δαφλ δεσ α πθ Ϊζζπθ (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001α) σξδ υηίυζ υ δεάμ θ Πλπ ίϊγηδα επαέ υ Γδα θ πλπ ίϊγηδα επαέ υ, ία δεέ σξδ μ υηίυζ υ δεάμ απ ζτθ α δαεά α ηδεά αθϊπ υι υ παδ δτ, πλ αληΰά υ γ ητμ εαδ υμ εδθπθδετμ πζαέ δ μ εδθπθέαμ, απσε αυ ΰθπ έαμ, απσε εδθπθδευθ εαδ παΰΰ ζηα δευθ αιδυθ, ηδυλΰέα γ δεάμ Ϊ μ ΰδα απά εαδ θ εσ η, αθϊπ υι υ ηα δετ αδ γάηα μ εαδ μ υηη ξάμ λα λδσ μ εαδ πλέηαθ, ίάγ δα ηα δεϋμ δμ δαπλ ππδεϋμ ξϋ δμ, ίάγ δα ζάο απφϊ πθ. ΠζζΫμ φλϋμ υηίυζ υ δεά έθαδ απαλαέ ΰδα ζσΰυμ σππμ πλσπλ ΰεα Ϊζ δο υ ουξζΰδεϊ πλίζάηα α, Μπαεα ά, 1996 ξζ έυ, α πλίζάηα α υηπ λδφλϊμ ά α γϋηα α θαλεπ δευθ εαδ Ϊζζα ( η λσπυζμ, & η λσπυζμ, 1999). Καγυμ ξζ έ Ϋξ δ η αηλφπγ έ ξυλ πζυπζδ δ ηδεσ, εαδ δ ηϊ μ υηίυζ υ δεάμ ξζ έ Ϋξυθ πμ σξ ευλέπμ θα δ υεζτθυθ θ πλ αληΰά πθ παδ δυθ εαδ θα δαηλφυ υθ εα Ϊζζζα θ πδ ηαθγ έ εαδ υηπ λδφλϊ εηηϊ δ υμ (Υα αξλά υ, 2014), γα ηπλτ μ υηίυζ υ δεάμ πυ Ϋξ δ θα εϊθ δ η θα θ εαζζδϋλΰ δα μ δαπζδ δ ηδεάμ υαδ γ έαμ πθ παδ δυθ. 2.4 δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά Χμ δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά ξϋ απσ θθ έ αδ, σππμ πλαθαφϋλγε, εϊγ θ πέα τηίυζμ εαδ υηίυζ υση θμ πλϋλξθ αδ δαφλ δεϊ πζδ δ ηδεϊ πζαέ δα εαδ εα Ϊ αθ δζάο δμ (Das, 1995). εϊγ υηίυζ υ δεά υθϋπ δα Ϋξυθ ιέα δ θα η δπγ έ ππμ εϊγ τηίυζμ φϋλυθ αθ δζάο δμ λδγ ηϋθ μ ηϋ α υηίυζ υ δεά 2017b). ξϋ πζδ δ ησμ υπϊλξ δ δαφλ δεϋμ υηίυζ υση θμ, αζζϊ εαδ πζδ δ ηδεϊ πζαέ δα. δππζϊ αζζϊ υ δα δεϊ (Draguns, δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά ζδπσθ Ϋξ δ πμ σξ θα θγαλλτθ δ υμ 19

20 υηίτζυμ θα αθ απελέθθ αδ δμ αθϊΰε μ πθ υηίυζ υση θπθ ζσΰπ υ δαφλ δετ υμ πζδ δ ητ (Υα αξλά υ, 2014). Χμ «πζδ δ ηδεϊ ηπ δ ηϋθ υηίυζ υ δεά» π λδΰλϊφ αδ απσ υμ Arthur εαδ Collins (2010: 18) «υθ δ ά υθ δ πέ μ εαδ υαδ γ έαμ εαδ εσπδη Ϋΰξυ μ πζδ δ ηδεάμ σζ μ δμ π υξϋμ μ υηίυζ υ δεάμ δα δεα έαμ» ζσΰπ πθ πζυπζδ δ ηδευθ π λδίαζζσθ πθ πυ υπϊλξυθ η λδθά πξά. υηίυζ υ δεά δα δεα έα, δαφϋλ δ αθϊζΰα η πζδ δ ηέ έθαδ πδ αθ ε δεέ εαδ θγαλλυθ δεέ φλϋμ, αυ σ πυ π λδηϋθ δ υηίυζ υση θμ θ πζδ δ ησ, εαγυμ Ϊζζδ ξϋ η Ϊζζυμ εαδ πζζϋμ θ έθαδ έ δ η αυ σ πυ ηπλ έ θα πλ φϋλ δ τηίυζμ (Draguns, 2017a). α δεϊ δξ έα μ δαπζδ δ ηδεάμ υµίυζ υ δεάμ γ πλτθ αδ απ ξά μ πζδ δ µδεάμ δαφλ δεσ αμ υ α σµυ ά μ ηϊ αμ εαδ αθαΰθυλδ μ ηαθ δεσ Ϊμ μ (Sue, et. al., 1992). πδπλσ γ α, επσμ έθαδ θα ίγά δ υμ αθγλυπυμ α πλίζάηα α πυ αθ δη ππέαυθ ζσΰπ λσ αμ (Κζ φ Ϊλαμ, 2009). Γδα θα πδ τξ δ μ πζδ δ ηδεάμ υμ υηίυζ υ δεά δα δεα έα, γα πλϋπ δ θα αθαπ υξγ έ ηπδ τθ η αιτ υηίτζυ εαδ υηίυζ υση θυ, εϊ δ πέ έθαδ τ εζ σ αθ πλσε δ αδ ΰδα Ϊ ηα πλ λξση θα απσ δαφλ δετμ πζδ δ ητμ (Smith, et. al., 2017). Ο τηίυζμ γα πλϋπ δ θα Ϋξ δ α αυγ θ δεσ αμ, μ απ ξάμ, ία µτ, μ πδεϋθ λπ μ α µϊ πθ, δμ µδαμ Ϋ δαμ ιδσ μ ξϋ μ μ εα αθσ μ, μ δξ έα μ θ υθαέ γ μ εαδ υ θ θ λΰά αελσα, θ πέΰθπ πθ πζδ δ µδευθ ξ δεϊ µ υθ έ αδ σ αθ δμ πζδ δ µδεϋμ παλ µίϊ δμ. α πλ ππδεϊ πλίζάµα α αθ δζπ Ϊ µσθ πμ α µδεϊ, αζζϊ εαδ πμ απ Ϋζ ηα θσμ αθϊπ υι θ ΰέθθ αδ υΰε ελδµϋθυ πζδ δ µδετ εαδ εδθπθδετ πζαδ έυ. Κα Ϊ υθϋπ δα, γϋηα α σππμ πζδ δ ηδεά αυ σ α εαδ υθ έ εαγέ αθ αδ σξδ ε θ λδεάμ ηα έαμ ξυλ μ επαέ υ μ εαδ δ δεσ λα μ υηίυζ υ δεάμ (Κζ φ Ϊλαμ, 2009). Γδα θα εα αθά δ τηίυζμ θ ευζ τλα εαδ δμ πζδ δ ηδεϋμ αιέ μ υ υηίυζ υση θυ γα πλϋπ δ θα εα αθά δ θ λσπ εϋομ μ υΰε ελδηϋθμ ευζ τλαμ θ πέα αθάε δ. µϋθυ σ δ υηίυζ υ δεά εδθ έ αδ ηϋ α υΰε ελδηϋθ εδθπθδεσ ξυλ εαδ ξλσθ, πδα άπ αιδζσΰ Ϋθα πθ πλίζηϊ πθ υ υηίυζ υση θυ γα πλϋπ δ θα ζαηίϊθ δ υπσο θ ευζ τλα υ (Κζ φ Ϊλαμ, 2009). 20

21 Χ σ, α πζαέ δα υ ξζδετ π λδίϊζζθ μ, θ πλϋλξθ αδ απσ δαφλ δετμ πζδ δ ητμ ησθ τηίυζμ ά επαδ υ δεσμ η εϊπδυμ απσ υμ ηαγ Ϋμ, αζζϊ εαδ δ ηαγ Ϋμ η αιτ υμ. σξ ζδπσθ μ υηίυζ υ δεάμ ξζ έ, απ ζ έ εαδ πλ έα μ ηϊ αμ απσ πζυπζδ δ ηδεά δαπζδ δ ηδεά ηϋ π μ εαζζδϋλΰ δαμ εαδ μ θ υθαέ γ μ πθ α σηπθ. αυ σ εηηϊ δ ευλέπμ πδε θ λυθ αδ εαδ παλτ α λΰα έα. Ο θ έγ αδ ησθ σξμ αυ σμ ίϋίαδα π λδπ υ δμ σπυ δ ηαγ Ϋμ πλϋλξθ αδ απσ δαφλ δεϊ πζδ δ ηδεϊ π λδίϊζζθ α αζζϊ εαδ ΰ θδεσ λα εαγυμ απ ζ έ παλϊζζζα σξ μ δαπζδ δ ηδεάμ αΰπΰάμ. Μδα ηϊ α υηίυζ υ δεάμ η ξ τ δ αθγλυππθ, έα δαφλ δεσ α ζσΰπ πζδ δ ητ, θ εα αθσ πθ ηδ ά πθ αζζϊ εαδ πθ δαφλυθ η αιτ πθ θ υθ δ πέ μ γ δεάμ αζζζ πέ λα μ πθ αθγλυππθ πυ πλϋλξθ αδ απσ δαφλ δετμ πζδ δ ητμ, αζζϊ εαδ πλ φλϊμ υ εϊγ α σηυ υθ δ πέ μ τθζ αεσηα εδ αθ δαφϋλ δ απσ υμ Ϊζζυμ αθγλυπυμ, θ εα απζϋη πθ λ τππθ εαδ μ παλξάμ υεαδλδυθ ΰδα υθ λΰα έα α σηπθ απσ δαφλ δεϊ π λδίϊζζθ α (Υα αξλά υ, 2014). Πδ υΰε ελδηϋθα, δαπζδ δ ηδεά υµίυζ υ δεά αθαΰθπλέα δ σ δ υµµ ξά υ µαγ ά επαδ υ δεσ πζαέ δ µδα υΰε ελδµϋθ πζδ δ µδεά µϊ α πλ Ϊα δ θ εδθπθδεπέ ά υ εαδ πλίϊζ δ θ µθα δεσ α υ εαγυμ εαδ θ εαέλδ λσζ πυ Ϋξυθ δ αιέ μ α πζαέ δα μ υηίυζ υ δεάμ δα δεα έαμ (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001ί). επσμ ηϊ μ παδ δυθ μ ξζ έ έθαδ αηδίαέμ αζζ απέ ηαγ Ϋμ εαδ ηαγ Ϋμ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ η ία ησμ εαδ απσ δμ τ πζ υλϋμ μ πζ δθσ αμ- υ θα υπϊλι δ γ δεά αζζζ πέ λα η αιτ υμ εαδ θα έθαδ δαπζδ δ ηδεϊ πλ αλη ηϋθδ σ αθ ίΰυθ η Ϋπ δ α θ υλτ λ εδθπθέα. Ο τηίυζμ ζδπσθ φ έζ δ θα Ϋξ δ πέΰθπ, ΰθυ εαδ πζδ δ ηδεϊ πδ Ϋιδμ τηίυζμ, ιδσ μ. Έ δ, έθαδ αυ σμ πυ Ϋξ δ ΰθυ ξ δεϊ µ θ αθγλυπδθ υηπ λδφλϊ, δμ αιέ μ, δμ πλεα αζάο δμ, εα αζαίαέθ δ σ δ δ δεϋμ υ αθ δζάο δμ έθαδ πλρσθ πθ πζδ δ ηδευθ υθγευθ μ εδθπθέαμ πλ παγ έ θα εα αθά δ δμ αθ δζάο δμ εαδ θ λσπ θ πέα α δ, εϋομ υ πζδ δ ηδεϊ δαφλ δετ υηίυζ υση θτ υ, ξπλέμ αλθ δεϋμ ελέ δμ αζζϊ µ ία ησ εαδ ε έη ξπλέμ αυ σ θα ηαέθ δ ππμ γα πλϋπ δ θα υδγ ά δ δμ ε ηγ πλέ μ υ 21

22 υηίυζ υση θυ πμ δεϋμ υ- εαδ Ϋζμ ίλέ ε αδ εα Ϊζζζπθ λα ΰδευθ εαδ δα δεα έα υδγϋ μ ιδ ά πθ παλϋµία μ εα Ϊ υηίυζ υ δεά δα δεα έα µ πζδ δ µδεϊ δαφλ δετμ υµίυζ υσµ θυμ (Sue et al., 1992 Sue, & Sue, 1998). Οζεζλυθθ αμ, πλετπ υθ υηίυζ υ δεάμ. εαγζδεά τ Ϊ δμ τηφπθα µ θ ξυλ μ θ πέα εϊγ δαπζδ δ ηδεάμ υθ λέα η θ υηίυζ υση θ γα πλϋπ δ θα π λδζαηίϊθ δ πζυπζδ δ µδεϊ α άµα α, σπυ αφ λέα απ ζ έ σξδ έ δ Ϊ η, αζζϊ πζυπζδ δ µδεσ υ πζαέ δ. τ λ Ϊ έθαδ δα µϋθ τηφπθα η θ πέα έθ αδ Ϋηφα ηα έα μ εα αθσ μ μ πζδ δ µδεϊ δ δαέ λμ υηπ λδφλϊμ. Οδ Ϊθγλππδ γα πλϋπ δ θα ι Ϊαθ αδ σ πμ Ϊ µα, σ εαδ πμ µϋζ µδαμ πζδ δ µδεϊ δαφλ δεάμ µϊ αμ εαδ αυ σ ΰδα έ, αθ πζυπζδ δ µδεά πλ Ϋΰΰδ έθαδ πζτ ΰ θδεά, µπλ έ εϊπδ πλσίζµα θα ΰ θδε υ έ (Κζ φ Ϊλαμ, 2009 Sue et. al., 1992). 2.5 υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ Σσ υηίυζ υ δεά σ εαδ θ επαέ υ, Ϋξθ εα Ϋξ δ δ δαέ λ λσζ, ΰδα έ ηπ λδϋξ δ δμ υθαδ γηα δεϋμ εαδ δμ θ δεϋμ αθαα ά δμ υ α σηυ, υηίϊζ δ θ αθαετφδ υ πθ τηα μ εαδ μ ουξάμ εαδ θ αθϊπ υι υ αθγλυπυ (Καλαθ αά, 2015). Σα πζ θ ε άηα α μ υηίυζ υ δεάμ η μ Ϋξθμ έθαδ πζζϊ εαδ ηϋ α απσ αυ άθ αθϊζΰα η ππμ γα ξ δλδ ξλά έ εϊγ τηίυζμ ηφαθέαθ αδ εαδθτλδδ ηδυλΰδεέ λσπδ υηίυζ υ δεάμ (Carson, & Becker, 2003). ιέα δ θα η δπγτθ λέα ία δεϊ ξαλαε λδ δεϊ μ Ϋξθμ. Σ εαζζδ ξθδεσ υηίυζ υ δεάμ ηϋ π ηδτλΰηα σππμ ΰδα παλϊ δΰηα Ϋθαμ λσζμ πυ πλετπ δ, Ϋθα πέηα, Ϋθα ε έη θ, Ϋθα παλαητγδ, ηδα απΰλαφδϊ ά εϊπδα Ϊζζ ηδυλΰέα, αζζαΰά μ υηίυζ υ δεάμ δα δεα έαμ ηδυλΰδεσ α ΰδα θ λσπ δ ιαΰπΰάμ εαδ θ αθ δη υπδ πλίζηϊ πθ εαδ πμ λΰαζ έ μ υηίυζ υ δεάμ (Gladding, 2011). ΣΫξθ μ απσ δμ πέ μ ηπλ έ θα αθ ζά δ υζδεσ υηίυζ υ δεά ηπλ έ θα έθαδ γϋα λ, ηυ δεά, απΰλαφδεά, ξλσμ εαδ Ϊζζ μ. α δεϊ πζ θ ε άηα α πυ πλετπ υθ απσ υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ έθαδ υξϊλδ α ησ φαδλα πυ 22

23 ηδυλΰ έ αδ, ηπζεά εαδ αθϊπ υι δαπλ ππδευθ ξϋ πθ εαγυμ υθάγπμ πλσε δ αδ ΰδα ηα δεϋμ υθ λέ μ-, ί ζ έπ μ πδεδθπθέαμ, Ϋθ αι εαδ υηη ξά πθ πδ δ αε δευθ υηίυζ υση θπθ Φυ δεϊ, σζα δα δεα έα (Gladding, 2011). α παλαπϊθπ πλετπ υθ σ αθ επαδ υηϋθμ θα φαλησ δ εϊπδα ηλφά Ϋξθμ τηίυζμ υηίυζ υ δεά δα δεα έα. υηπ λα ηα δεϊ, υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ, ιυπλ υηίυζ υ δεάμ αζζϊ εαδ μ δαπζδ δ ηδεάμ έθαδ εα Ϊζζζα έ υμ επτμ μ υηίυζ υ δεάμ τηφπθα η α παλαπϊθπ εαδ γ πλ έ αδ δ αθδεά ΰδα παδ δϊ αζζϊ εαδ ΰδα ηϊ μ. 23

24 Κ φϊζαδ 3 λαηα δεά ΣΫξθ 3.1 Ι θ επαέ υ λδεά αθα εσπ δ λέα μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ Harriet Finlay Jonson εαδ Henry Cook Geraldin Siks θ ηαθ δεά (Κθ ΰδΪθθ, 2012). θ Πλ υ δεάμ θ ΰΰζέα, ηαγ ε θ λδεά δϊ α ηφαθέα αδ αδλ έαμ ΰΰζέα 1943 ά αθ δ δαδ Ϋλπμ εα έα υ 1950, Slade εαδ λϊηα πμ παδξθέ δ ζ τγ λμ Ϋεφλα μ ηϋ α επαέ υ μ πυ υμ λ αθέα εαδ υμ Winifred Ward εαδ η λδεά (Σ δϊλαμ, 2014). υθϋξ δα, έ λυ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ (Drama Association) Way λέαυθ επαέ υ ι εδθϊ 1920 η ε έθ θ πξά εαδ ξζ έ ηϋ π μ εαζζδϋλΰ δαμ υθϋ λδ «Drama in Education» 1948 εαδ υθϋ λδ πζαέ δ μ έθ δ ηδα μ ΣΫξθμ. Σ Παλέ δ απσ δ γθϋμ Ιθ δ τ Θ Ϊ λυ 1952 γϋ υθ δμ ίϊ δμ ΰδα λαηα δεά ΣΫξθ. Λέΰα ξλσθδα η Ϊ, 1960 ΰέθ αδ παθϊ α Education απσ υμ «επαέ υ ξυλ μ επαέ υ μ η Drama in ΰΰζ Ϊιθ μ δ πέδ φαλησαυθ πλσΰλαηηα OFSTED δϊ ηϋ υ πθ ξθυθ». Σ 1963 Ohio αθαζυ δεσ πλσΰλαηηα πυ π λδζαηίϊθ δ λαηα δεά ΣΫξθ εα έα υ 1970 θέα αδ εδθπθδεά φτ υ φαλησα αδ 1 θ επαέ υ. Σ λϊηα μ πμ ηϋ π ηϊγ μ, Ϋξθ αμ πδλλϋμ απσ Ϋλΰ πθ παδ αΰπΰυθ Vygotsky εαδ Bruner, η γ πλέα υ εδθπθδετ πδε ηδ ητ εαδ θ δαη ζαί δεσ λσζ υ α εϊζυ. Heathcote ηδυλΰ έ ηδα ΰθά δα η γ ζΰέα αθέΰθ αμ Ϋθαθ εαδθτλδ λση λϊηα. δ Ϊΰ δ ξθδεϋμ επαδ υ δετ λϊηα μ εαδ πλξπλϊ εα τγυθ θυθθ αμ ηδα δ αε δεά τ εσ ηυμ, αυ σθ υ Θ Ϊ λυ εαδ μ επαέ υ μ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007 Σ δϊλαμ, 2014). υθϋξ δα, αεζυγ έ Bolton πέμ αθαζτ δ γ πλέα μ Heathcote εαδ θ επ δεπδ έ ΰδα θα ηπλ έ θα φαλη έ ξζδεά Stanislavski εαδ απσ πλ έ θ αμ εαδ Ϊζζ μ Ϊι. α δεϊ δξ έα αθ ζ έ απσ υ Brecht. υθ ξέαυθ δ Bolton εαδ O Neill ξθδεϋμ γ πλέα μ Heathcote. Σ ευ Ϊζ παέλθυθ δ Ϋθθδ μ, πλΰλϊηηα μ πυ υθ υ γϋα λ ηδ Ϋμ, δ πέδ φ δϊξθυθ Ϋθα γ πλ δεσ πζαέ δ ΰδα απ αφθέαθ αμ ηϋγ εαδ πδ δυεθ αμ υμ επαδ υ δετμ ηδυλΰέα λΰαθπηϋθυ επαδ υ δεσ λϊηα ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). 24

25 3.2 Ολδ ησμ-π λδΰλαφά- σξμ λαηα δεά ΣΫξθ θ επαέ υ ά επαδ υ δεσ λϊηα, «έθαδ ηδα ηλφά γ α λδεάμ Ϋξθμ η εαγαλϊ παδ αΰπΰδεσ ξαλαε άλα» ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007: 19). υ σ ηαέθ δ ππμ ξλ δηπδτθ αδ εϊπδα λΰαζ έα υ γ Ϊ λυ εαδ Ϊζζπθ παλα α δευθ ξθυθ πμ επαδ υ δεϊ λΰαζ έα η επσ ηϊγ σξδ ησθ υ υπσ η ζϋ γϋηα μ, αζζϊ εαδ θ ζσπζ υλ ηϊγ. Σ ζδεσμ επσμ έθαδ ηϊγ υ αυ τ αυ υθ πυ υηη Ϋξυθ δα δεα έα εαδ ηϊγ υ εσ ηυ υμ. Σ Ϋξ δ πμ σξ πϋλαθ απσ ΰθυ, θ αθϊπ υι μ Ϋεφλα μ εαδ υ ζσΰυ, θ Ϋζ ΰξ υ υηα μ, θ αθϊπ υι μ φαθ α έαμ, θ εαζζδϋλΰ δα μ υθ λΰα έαμ, θ εδθπθδεπέ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007 Γλαηηα Ϊμ, 1999α). Έξ δ αθαΰθπλδ έ δ γθυμ πμ ηδα ηαθ δεά ηλφά γ α λδεάμ Ϋξθμ μ πέαμ ξαλαε άλαμ έθαδ παδ αΰπΰδεσμ εαδ έθαδ απ ζ ηα δεά πμ ηϋ ΰδα ηϊγ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007 Γλαηηα Ϊμ, 1999ί). Κα Ϊ υθϋπ δα α παλαπϊθπ, έ μ μ ηϊγ μ πέ ξ τ δ Σ έθαδ ίδπηα δεά ηϊγ, εαγυμ δ υηη Ϋξθ μ ηαγαέθυθ ίδυθθ αμ υπγ δεϋμ εα α Ϊ δμ, έθαδ θ λΰ δεά εαγυμ ηϊγηα ΰέθ αδ πλϊι εαδ υθ λΰα δεά αφτ δ λα λδσ μ πλαΰηα πδτθ αδ ηα δεϊ. ΣΫζμ, ιτθ δ θ ελδ δεά εϋο εαδ εαζζδ λΰ έ αέ γηα μ εδθπθδεάμ υγτθμ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). Υαλαε λδ δεσ απ ζ έ ΰ ΰθσμ ππμ εδθσ πζαέ δ εα αθσ μ πθ παδ δυθ παθαπλ δλέα αδ, ηϋ α απσ δμ λαηα πδά δμ, πλαΰηα δεσ α. ΜΫ α απσ λαηα δεσ παδξθέ δ, ηδα πλ πδ ά α παδ δϊ αζζζ πδ λτθ, ξλ δηπδτθ φαθ α έα, αθαπαλδ τθ λσζυμ υπλ υθ αμ δμ εαζζδ ξθδεϋμ, υθαδ γηα δεϋμ εαδ δαθ δεϋμ αθϊΰε μ υμ (Σ δϊλαμ, 2004). 3.3 δα δεα έα υ λαηα δετ παδξθδ δτ «Σ λϋγδ ηα ΰδα λαηα πέ ηπλ έ θα έθαδ πδ άπ σππμ ηδα έ, Ϋθα πέηα, Ϋθα εδθηα ΰλαφδεσ ά γ α λδεσ Ϋλΰ, Ϋθα παλαητγδ, Ϋθαμ ητγμ, ηδα πλαΰηα δεά δ λέα, Ϋθαμ πέθαεαμ ά Ϋθα αθ δε έη θ» ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007: 56). δα δεα έα υ λαηα δετ παδξθδ δτ απ ζ έ αδ απσ λέα ηϋλ: α) 25

26 απ ζ υγϋλπ ηϋ α απσ παδξθέ δα ε σθπ μ, υαδ γ πέ εαδ υΰελσ μ ηϊ αμ, ί) λαηα πέ εαδ α παδξθέ δα λσζπθ, ΰ) αθα ξα ησμ ΰδα δα δεα έα πυ πλΰάγε (Σ δϊλαμ, 2004). Πδ υΰε ελδηϋθα, αλξδεϊ έθ αδ λϋγδ ηα ΰδα ξ έ δη υ φαθ α δετ εσ ηυ εαδ δ Ϊΰ αδ λαηα δεσ πζαέ δ. Έπ δ α, αεζυγ έ ε θ λδεσ λαηα δεσ ΰ ΰθσμ, εα Ϊ πέ έγ αδ πλσίζηα. Πλσε δ αδ ΰδα ελτφπ μ υ επαδ υ δετ λϊηα μ. ηά ζεζλυθ αδ η δΰηά μ ζτ μ πζεάμ. αυ σ η έ, παλυ δϊαθ αδ δ υθϋπ δ μ εαδ αεζυγ έ δα δεα έα υ αθα ξα ητ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). 3.4 Σ ξθδεϋμ Οδ ξθδεϋμ πυ ηπλτθ θα ξλ δηπδγτθ πδεέζυθ αθϊζΰα η θ φϊ υ λϊηα μ επσ πυ Ϋξυθ θα Ϋθα επαδ υ δεσ λϊηα θ πέα αθαφϋλθ αδ εαγυμ εαδ η πδ ζϋ υθ. υθαθ Ϊη ξθδεϋμ πυ αφλτθ λαηα δεσ πζαέ δ, σππμ θ αεέθ /παΰπηϋθ δεσθα, πυ υξθϊ υθ υϊα αδ η θ ξθδεά μ παλαεζτγ μ μ εϋομ, αθζεζάλπ υζδεσ, θ λσζ θ έξ, θ υζζΰδεσ λσζ, ευεζδεσ λϊηα ε. α. θ αθϊπ υι μ πζεάμ εαγλδ δεάμ ηα έαμ έθαδ ξθδεϋμ σππμ αθαελδ δεά εαλϋεζα, Ϊ εαζμ λσζ, δϊ λημ μ υθ έ μ, ετεζμ υ ευ ηπζδτ εαδ α υηίτζδα. θαφλδεϊ η ηδυλΰέα αθαπαλα Ϊ πθ ξλ δηπδτθ αδ δΰηδσ υπα εθϋμ εαδ δ ζ υλΰέ μ. Κα Ϊ θ ξθδεϋμ σππμ α ζ υ αέα φϊ υ αθα ξα ητ υξθϊ φαλησα αδ ηα δεσ ΰζυπ σ, τθ αι ε δηϋθυ εαδ απσ α απσ θ άλπα. Κδθ δεϋμ λα λδσ μ, Ϋζμ, ηπλτθ θα φαλη τθ σζ δϊλε δα υ επαδ υ δετ λϊηα μ, σππμ εαγλϋφ μ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). 3.5 Σα φϋζ ΜΫ α απσ α γ α λπαδ αΰπΰδεϊ πλΰλϊηηα α δ ηαγ Ϋμ εαζζδ λΰτθ ιδσ μ σππμ ηϊγ εαδ φαθ α έα εαδ ίλέ ευθ ζτ δμ ηδυλΰυθ αμ υθρεσ λ μ ξϋ ηπδ τθμ αθϊη α πλίζάηα α, υμ, ΰ ΰθσμ πυ ηδυλΰ έ ξϋ δμ η αιτ υμ, ζαηίϊθυθ απφϊ δμ, λ υθτθ, εγϋ υθ δμ απσο δμ υμ, ξ δλέαθ αδ η πδ υξέα θ πλφλδεσ ζσΰ εαδ θ δϊζΰ. Έ δ 26

27 λαηα δεσ παδξθέ δ υηπζλυθ δ δμ παλα δαεϋμ ηλφϋμ πλ Ϋΰΰδ μ εδθπθδευθ γ ηϊ πθ εαδ φϋλθ δ ηαγ ά δ α εαζέαμ εαδ πέε θ λ μ ηϊγ μ ( Ϋι υ, 2005 Σ δϊλαμ, 2004). Σ λαηα δεσ παδξθέ δ ζδπσθ έθαδ ηλφά εαζζδ ξθδεάμ Ϋεφλα μ αθϊη α τ εσ ηυμ, υ παδξθδ δτ εαδ υ γ Ϊ λυ. Μ θ λσπ αυ σ αθαπαλέ αθ αδ εα α Ϊ δμ αζζζ πδ λυθ αμ ηϊ α η αιτ μ, θυ ΰθπλέαυθ ππμ σζα αυ Ϊ ΰέθθ αδ πλ πδ Ϊ πμ εηηϊ δ υ παδξθδ δτ. ηα έα Ϋξ δ π λδ υζζΰδεά λϊ εαδ αζζζ πέ λα μ ηϊ αμ σ λ θ υπσγ «αθ θα» πυ ηδυλΰ έ αδ (Σ δϊλαμ, 2004: 53). υηίζά μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ 3.6 θ επαέ υ δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά ΣΫξθ ΰ θδεσ λα ηπλ έ θα δππγ έ σ δ έθαδ εα αζζζσ λ ηϋ π ΰδα δαπζδ δ ηδεά επαέ υ, αφτ έθαδ Ϋθα π έ πυ θ Ϋξ δ τθλα εαδ σλδα (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Ϋξθ υ γ Ϊ λυ, ηϋ α απσ δμ δϊφλ μ ηλφϋμ μ (ευεζγϋα λ, γϋα λ εδυθ, παδ δεσ γϋα λ, γ α λδεσ παδξθέ δ), δαπζδ δ ηδεά επαέ υ. Μδα απσ δαγϋ δ Ϋθα δμ πδ υλτ φϊ ηα ΰδα ηαθ δεϋμ η γσ υμ έθαδ λαηα πέ ε δηϋθπθ, σππμ πλ ππδεϋμ ηαλ υλέ μ ά ε έη θα πυ έθυθ υθα σ α υ ξ δ ητ ά πλεαζτθ θ δαφϋλθ. Όππμ αθαφϋλυθ δ Καθαεέ υ εαδ ΠαπαΰδΪθθ (1994: 71): «η λαηα πέ έθαδ ηϋλμ υ γ α λδετ παδξθδ δτ πέ α παδ δϊ ηαγαέθυθ θα ι λ υθτθ λσζ εϊπδυ Ϊζζυ, π λδίϊζζθ, πζαέ δ, θ δ λδεά εα Ϊ α απφϊ δμ αθαπαλϊ α μ υ λσζυ η θ πέα ζ δ υλΰ έ, θα παέλθυθ ηέη εαδ εα α ε υά υ π λδίϊζζθ σμ υ Γέθ αδ ηδα ιαδλ δεά ιϊ ε μ ηδζέαμ ηϋ α απσ δα δεα έ μ ηέη μ». ΜΫ α ζδπσθ απσ αυ ά αθ δη ππέαθ αδ εαδ πζζϊ ΰζπ δεϊ πλίζάηα α σππμ ζ ιδζΰέυ εαδ Ϋεφλα μ, ΰδα α παδ δϊ πυ πλϋλξθ αδ απσ δαφλ δεά ξυλα. (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). τηφπθα η υμ Παζαδζσΰυ εαδ υαΰΰϋζυ (2011: 33): «Η δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά ι εδθϊ απσ ηδα δ υλυηϋθ πζδ δ ηδεά Ϋθθδα. θαφϋλ αδ υθτπαλι, 27

28 πλ αθα ζέα αδ αθ ζ έ αδ απσ θ πλϊι εαδ πλδηϊα δ απσ θ ηπ δλέα». υηπϋλα ηα πυ παλαπϊθπ έθαδ ππμ Σ εαδ δ ίδπηα δεϋμ ξθδεϋμ μ απ ζτθ Ϋθα απσ α υθρεσ λα ηϋ α ΰδα δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά εαδ επαέ υ εαγυμ ιυπλ τθ εηηϊ δ μ πλϊιμ εαδ μ ηπ δλέαμ. Σα γ α λ-παδ αΰπΰδεϊ πλΰλϊηηα α έθαδ δεαθϊ θα ίγά υθ υμ ηαγ Ϋμ θα ι Ϊ υθ η αθ δε δη θδεσ α εαδ ίϊγμ εδθπθδεϊ γϋηα α σππμ λα δ ησμ, ι θφίέα, δ εδθπθδεϋμ υΰελτ δμ, πυ πζζϋμ φλϋμ ίδυθθ αδ ηϋ α ξζ έ ά θ εδθπθέα, ηϋ α απσ θ αέ γ μ α φϊζ δαμ ΰδα έ πλ ΰΰέαθ αδ Ϋηη α εαδ δαελδ δεϊ ηϋ π μ Ϋξθμ (Άζε δμ, 2008 Ϋι υ, 2005). Παλα έΰηα μ ξϊλ, ηϊγηα μ δ λέαμ, ηϋ α απσ γ α λδεά πλϊι ίγϊ υμ ηαγ Ϋμ θα εα αθά υθ ηα έα πθ ΰ ΰθσ πθ εαγυμ ηπζϋεθ αδ υθαδ γηα δεϊ απσ ίδπηα δεά δα δεα έα πθ λαηα πδά πθ, πζζϋμ φλϋμ ηϊζδ α εαζτθ αδ θα πϊλυθ απφϊ δμ τηφπθα η θ αλευθυθ, φυ δεϊ υθ ηϋθ πϊθ α η υμ ξαλαε άλ μ υμ πέυμ α αζγδθϊ ΰ ΰθσ α εηηϊ δ υ αθα ξα ητ (Sebba, 1997). Μ αυ σθ θ λσπ, δ ηαγ Ϋμ Ϋξυθ θ υεαδλέα θα υθ α ΰ ΰθσ α απσ δαφλ δεϋμ π δεϋμ, θα υΰελέθυθ παλσθ η θα ΰθπλέ υθ παλ ζγσθ, ίϊγμ δϊφλυμ πζδ δ ητμ εαδ θα θ πέ υθ ηδσ μ εαδ δαφλϋμ η αιτ υμ. Μδα Ϊζζ ηϋγ μ πυ πλ έθ αδ ΰδα ηϊγηα μ δ λέαμ έθαδ αυ ά μ πλ ηέπ μ ( λαηα πέ ), ζα ά ηδα δα δεα έα αθαπαλϊ α μ θσμ ΰ ΰθσ μ ά ηδαμ εα Ϊ α μ απσ θ δ λέα, ΰ ΰθσμ πυ ίγϊ υμ ηαγ Ϋμ ηϋ α απσ ίέπηα θα αθαπ τιυθ θ θ υθαέ γ εαδ αθ δε δη θδεσ α απϋθαθ δ α ΰ ΰθσ α, αζζϊ εαδ ηδα ζσπζ υλ Ϊπο, αφτ ίϋίαδα πλυ α Ϋξυθ πζάλ ΰθυ πθ ΰ ΰθσ πθ πλμ αθαπαλϊ α εαδ Ϋξυθ απε ά δ πμ ηϊ α ηδα ξϋ ία ητ εαδ ηπδ τθμ, δ δεϊ σ αθ πλσε δ αδ ΰδα δαπζδ δ ηδεά τ α ηϊ αμ ( υ, 2014). πδπλσ γ α, α γ α λ-παδ αΰπΰδεϊ πλΰλϊηηα α υθ λΰα έα εαδ αζζζ πέ λα πδ δυε αδ έθυθ υεαδλέα ΰδα πθ ηαγ υθ ( Ϋι υ, 2005), εϊ δ θ δαπζδ δ ηδεά επαέ υ - δ δεϊ σ αθ υπϊλξυθ Ϊι παδ δϊ απσ δαφλ δετμ πζδ δ ητμ- σππμ αθαφϋλγε ΠαλΪζζζα, ηϋ π υ γ α λδετ παδξθδ δτ, η δυθθ αδ δ απϋθαθ δ θ εϊπδυμ ηαγ Ϋμ εαδ ηαζπδτθ αδ δ πέ ξζδεά εαδ παλαπϊθπ. λ υπδεϋμ Ϊ δμ υΰελτ δμ, υθ έ αδ 28

29 ηδυλΰέα δαπλ ππδευθ εα αλΰ έ αδ ξϋ πθ, πδεδθπθέαμ λ υπδεσμ λσπμ υθ λΰα έαμ εαδ υθ λΰα έαμ αφτ υϊ μ εαδ ηδυλΰτθ αδ πδ υθαηδεϊ ξάηα α ηϋ π μ ηα δεσ αμ (Σ δϊλαμ, 2004). Κα αζάΰθ αμ, γ α λδεσ παδξθέ δ ί ζ δυθ δ θ αυ ε έη εαδ αυ αθ έζο υ εϊγ ηαγ ά υηπ λδζαηίαθηϋθπθ εαδ πθ πδ απηθπηϋθπθ εαδ υθ αζηϋθπθ παδ δυθ, αζζϊ εαδ η δυθ δ δμ φίέ μ, δμ πδγ δεϋμ Ϊ δμ εαγυμ απφλ έα δ απσ υηη ξά υ υθαδ γάηα α Ϋθ α μ. Σ παδ έ υ η δετ ηϋ α απσ θ λαηα δεσ παδξθέ δ αθ δζαηίϊθ αδ δαφλ δεσ Ϊ υ αζζϊ παλϊζζζα θδυγ δ απ ξά απσ υμ ΰτλπ υ. Σ γ α λδεσ παδξθέ δ Ϋξ δ εα αζυ δεσ λσζ Ϋθαθ δ δμ πλεα αζάο δμ, δμ αθδ σ μ εαδ δμ πδε θ λυθ αδ λϊ μ ηϊ αμ (Σ δϊλαμ, 2004). Όζα αυ Ϊ απ δεθτυθ θ υηίζά υ λαηα δετ παδξθδ δτ ξ δϊαθ αδ πλΰλϊηηα α υθ πυμ ηπλτ ε φϊζαδ. λ υπδεϋμ απσο δμ εαγυμ υηίυζ υ δεά δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά, πσ ηϊζζθ σ αθ λαηα δετ παδξθδ δτ η δαπζδ δ ηδεά ξζ έ ΰδα δαπζδ δ ηδετμ επτμ θα απ ζϋ δ ηαθ δεσ λΰαζ έ, ΰ ΰθσμ πυ αθαζτ αδ ιέα δ θα έα. Σ γα πση θ η δπγ έ ππμ εαέλδ εαδ εαγλδ δεσ εηηϊ δ μ σζμ δα δεα έαμ απ ζ έ εηηϊ δ υ ίδυηα μ, μ ηδυλΰέαμ ζα ά υθγευθ πυ αθ δεα π λέαυθ θ πλαΰηα δεσ α, ηϋ α απσ παδξθέ δ. Ϋίαδα θ πλϋπ δ θα αη ζ έ αδ Ϊ δ υ αθα ξα ητ Ϋζμ πθ λϊ πθ εαγυμ έθαδ εαγλδ δεάμ ηα έαμ. Όππμ αθαφϋλ δ εαδ Φπ έυ (2014: 159): «Η δα δεα έα υ αθα ξα ητ απ ζ έ υεαδλέα ΰδα αθϊ λα εαδ αυ αιδζσΰ μ δ αε δεάμ πλαε δεάμ». 3.7 Ο λσζμ υ επαδ υ δετ πμ υηίτζυ εαδ ηουξπ ά α δεσμ αδη σ μ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ έθαδ επαδ υ δεσμ εαγυμ πλ Ϊα δ πζάλπμ υμ ηαγ Ϋμ υ (Modgil, et.al., 1997). «Σ ηϊγηα πλίϊζζ δ η ΰΪζ μ απαδ ά δμ, αφτ δαπζδ δ ηδεσ λέα αδ θ αλξά μ ιδ λλσπ μ δαφλυθ εαδ ηδ ά πθ η αιτ πθ πζδ δ ηυθ εαδ υ ηδεά εα απζϋη πθ πλεα αζάο πθ.» τηφπθα η υμ Καθαεέ υ εαδ ΠαπαΰδΪθθ (1994: 72) απσ πζ υλϊμ υ επαδ υ δετ. 29

30 Ο Ϊ εαζμ ζδπσθ, έθαδ υπξλ πηϋθμ θα Ϋξ δ ΰθυ δμ εαδ αθ π υΰηϋθ μ υαδ γ έ μ ξϋ η η αζαηπϊ υ δ υμ Ϊζζυμ πζδ δ ητμ, υ υμ ηαγ Ϋμ υ. σξμ υ α εϊζυ ία ησμ θα εα αφϋλ δ θα δμ θ πλϋπ δ θα έθαδ ιέ π πθ ηαγ υθ, αζζϊ δαφλ δεσ Ϊ υμ (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). ΠαλΪ θα π λδΰλϊο δ έ δμ επαδ υ δεσμ Ϋθαθ Ϊζζ πζδ δ ησ, πζζϋμ φλϋμ απ δεθτ αδ εαζτ λ θα αφά δ παδ έ θα εϊθ δ, εαγυμ ελέθ αδ απαλαέ θα ηδυλΰά δ θ δαπζδ δ ηδεσ δϊζΰ ηϋ α θ Ϊι η αιτ πθ ηαγ υθ (Modgil, et.al., 1997). τηφπθα η α υηπ λϊ ηα α υ λ υθ δετ πλΰλϊηηα μ «The training of teachers in education for intercultural understanding, notably in a context of migration» ( ) α πέα υδγ άγεαθ πμ απφϊ δμ απσ θ Τπυλΰυθ υ υηίυζέυ μ επαέ υ πθ α εϊζπθ υ δαπζδ δ ηδεά υλυπμ π Ϋηίλδ πδ λπά υ 1984, ΰδα θ θα ηπλτθ θα υδγ ά υθ α ξαλαε λδ δεϊ ΰδα δ α εαζέα, γα πλϋπ δ θα ΰθπλέαυθ πζδ δ ηδεάμ Ϋεφλα μ, θα αθ δζαηίϊθθ αδ ππμ δ δμ δϊφλ μ ηλφϋμ λ υπδεϋμ εαδ γθε θ λδεϋμ αθ δζάο δμ έθαδ αλθ δεϋμ εαδ θα αθαΰθπλέαυθ θ εαγλδ δεά ηα έα μ γϋ μ υμ πμ Ϊ εαζδ δαπζδ δ ηδεά δα δεα έα εαδ ιϋζδι (Καθαεέ υ, & ΠαπαΰδΪθθ, 1994). Κα Ϊ υθϋπ δα, δ η ζζθ δεέ αζζϊ εαδ θ θ λΰ έα επαδ υ δεέ, πλϋπ δ θα ΰθπλέαυθ δμ ουξπαδ αΰπΰδεϋμ εαδ πλϋλξθ αδ απσ επαδ υ δεϋμ αθϊΰε μ πθ ηαγ υθ πυ δαφλ δεϋμ ξυλ μ εαδ πζδ δ ητμ εαδ θα ηϊγυθ θα δμ φαλησαυθ, θα ηθ Ϋξυθ πλεα αζάο δμ πλμ δαφλ δεσ εαδ θα απε ά υθ ίδπηα δεϋμ ηπ δλέ μ δαπζδ δ ηδεάμ παλϋηία μ (Παζαδζσΰυ, & υαΰΰϋζυ, 2011). Χ σ, ζσΰπ μ πζυπζδ δ ηδεσ αμ πυ θυπϊλξ δ ξζδεσ πζαέ δ, δα δεα έα αυ ά απσ θ πζ υλϊ πθ επαδ υ δευθ απ ζ έ ΜΫ α αυ σ πζαέ δ, δ ξζδεέ τηίυζδ εαζτθ αδ θα πυ αφλτθ δϊ υθ η έμ θ πλ δηα έα πθ ηαγ υθ θα αθ δη ππέ υθ α πλίζάηα Ϊ υμ αζζϊ εαδ θα απ ξ τθ εδθπθέαμ τ εζ αά ηα. θ πζυπζδ δ ηδεσ α υμ (Μπλταμ, & ΡΪπ, 2001ί). υ ξζ έυ εαδ μ πδπλσ γ α, γα πλϋπ δ θα αθ δη ππέ υθ γϋηα α σππμ θ πλ αληΰά πθ αζζ απυθ παδ δυθ θϋ 30

31 πζδ δ ηδεσ πζαέ δ υθ υα δεϊ η δα άλ μ γθδεάμ υμ ευζ τλαμ (Κλέίαμ, 1998). Οζεζλυθθ αμ, αιέα δ θα αθαφ λγ έ, ππμ γ ησμ μ υηίυζ υ δεάμ έθαδ δ δαέ λα ηαθ δεσμ ΰδα ξζ έ, δ δεσ λα σ θ αφλϊ ί ζ έπ πθ δαπλ ππδευθ ξϋ πθ εαδ πσ ηϊζζθ π λδίϊζζθ α. Ο µ λσπυζμ (1992) ηδσ μ πλ έθ δ υμ θ σξυμ υθ υα ησ μ πθ υ υΰελέθθ αμ εαδ ίλέ εθ αμ πζζϋμ υ λσζπθ Ϊ εαζμ εαδ έθαδ λσζμ υ θ επαδ υ δετ- υηίτζυ πυ θ δεσ υ λσπ- δα δεα έα. Πδ θ γ α λδεσ ευ δεϊ, υ θα α παλαπϊθπ, ξλ δηπδυθ αμ φπθ δεϋμ εαδ εδθ δζΰδεϋμ ξθδεϋμ εαδ έθθ αμ ηδα παλϊ α πλμ υμ ηαγ Ϋμ η εφλϊ δμ τηίυζμ- ΰδα λσζ ηουξπ ά. Ο Ϊ εαζμ έθαδ «υηπαέε μ εαδ υθ ηδυλΰσμ» υΰε ελδηϋθα, πλ παγ έ θα αιδπδά δ τθ υηίυζ υ δεάμ ξζ έ. (Σ δϊλαμ, 2004: 107), αφτ υηη Ϋξ δ η υθ ζ μ δα δεα έα μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ ηϋ π λαηα δετ παδξθδ δτ η α λϋπ αδ σξ υ ΰδα πζυπζδ δ ηδεϊ επαδ υ δεάμ αΰπΰάμ εαδ δεαθπέ εαδ πθ υ ζ δ υλΰδυθ πέ μ εαγλδ δεσμ υ πλ υπυ- ΰδα θα υμ πδ υξγ έ ηϊγ ηϋ α απσ δ Ϊΰ δ ίδπηα δεά φπθά, υηα, δμ λαηα δεσ πζαέ δ εαδ θα δα δεα έα (Γλαηηα Ϊμ, 1999ί Σ δϊλαμ, 2005). Γδ αυ σ ζσΰ θηϊα αδ ηουξπ άμ, ΰδα έ ηουξυθ δ θ σζ δα δεα έα. Έ δ ζδπσθ, επαδ υ δεσμ εαζ έ αδ θα έθαδ Ϊ εαζμ, τηίυζμ αζζϊ εαδ ηουξπ άμ Σ θ π λέπ π μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ η λΰαζ έα απσ η δεσ. 31

32 Κ φϊζαδ 4 δαπζδ δ ηδεϋμ λϊ δμ εαδ πλΰλϊηηα α λαηα δεάμ ΣΫξθμ απ 4.1 «Μυ α η δεσ ξζ έ ηϋ π μ θ επαέ υ : ζζθδεά ηπ δλέα εαδ πλαε δεά ο» Μέα απσ δμ πδ ΰθπ Ϋμ λϊ δμ ΰδα δαπζδ δ ηδετμ επτμ ηϋ π υ επαδ υ δετ λϊηα μ, απ ζ έ «Μυλπ δϊ απσ εαεϊ» πυ θ επαέ υ γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα ξ δϊ ε απσ δμ Ϋι υ Π λ φσθ εαδ Cornes Fiona. φαληΰά υ ι εέθ η δεϊ Φ ίλυϊλδ υ 2005 εαδ δΰϊ- δΰϊ Ϊλξδ δαξ δλέα αδ δαφλ δεσ α ξζ έα μ Θ θα πλπγ έ αδ εαδ αζθέεμ θ Ϊζζ μ π λδξϋμ. α πζαέ δα μ ξζδεάμ Ϊιμ, δ λ υθυθ αμ γϋηα μ απ ξάμ πθ αζζ απυθ παδ δυθ απσ υμ Έζζθ μ ηαγ Ϋμ, σππμ ίδυθ αδ εδ απσ δμ τ πζ υλϋμ. επσμ υ πλΰλϊηηα μ δαφλ δεσ α ζσΰπ έθαδ ιδε έπ εαδ υαδ γ πέ γθδε ά πθ, φυζ δευθ ξαλαε λδ δευθ, ΰζυ αμ εαδ Ϊζζπθ ξαλαε λδ δευθ. ΜΫ α απσ πλσΰλαηηα, εφλϊαθ αδ α υθαδ γάηα α πθ ηαγ υθ, α πέα ηδλϊαθ αδ η υμ υηηαγ Ϋμ υμ. π ζ έ αδ απσ τ ηϋλ: λϊηα μ εαδ ηδυλΰδεάμ ΰλαφάμ. εηηϊ δ υ λαηα δετ παδξθδ δτ, ξλ δηπδ έ αδ πμ ξθδεά ΰδα ηδυλΰέα υ λαηα δετ πζαδ έυ, αυ ά πθ πλ ππδευθ αθ δε δηϋθπθ υ λσζυ. ηφαθέα αδ ζα ά υμ ηαγ Ϋμ ηδα ηπαηπτ ίαζέ α πυ π λδϋξ δ εσεευμ απσ εαεϊ, Ϋθα αφλδεϊθδε ηυ δεσ σλΰαθ, ηδα αφλδεαθδεά θ υηα έα, φπ ΰλαφέ μ εαδ Ϊζζα ξ δεϊ αθ δε έη θα α πέα π ι λΰϊαθ αδ α παδ δϊ εαδ πλ παγτθ θα ίλυθ πδθ αθάευθ εαδ ππμ ίλϋγεαθ α ξϋλδα υμ. Πλφαθυμ εϊγ ηϊ α ηδυλΰ έ δεά μ δ λέα εϊγ φλϊ, αθϊζΰα η α δεϊ μ ίδυηα α. Σσ έγ αδ υμ ηαγ Ϋμ λυ, ηϋ α απσ δεθΰλαφηϋθ μ εϊλ μ, ΰδα γϋ υ άλπα Ϋθα υλππαρεσ ξζ έ. ηϊ α πδζϋΰθ αμ εϊλ μ ηδυλΰ έ ηδα δ λέα θ πέα λαηα πδτθ. λαηα πέ υπ τθ αδ δϊφλυμ λσζυμ υηπ λδζαηίαθηϋθυ εαδ υ λσζυ υ αζζ απτ παδ δτ. Μ αυ σθ θ λσπ ηπαέθυθ εαγ θσμ πυ ηπλ έ θα ηπζϋε αδ ηδα παλσηδα δ λέα. γϋ υ δα δεα έα ηϋ π υ 32

33 ίδπηα δετ μ ξαλαε άλα ίϊα δ α παδ δϊ εϋο δμ ηϋ α σηπμ απσ θ α φϊζ δα μ Ϋξθμ ( θ υ έα έθαδ σζα Ϋθα παδξθέ δ). έθαδ αιδ η έπ ΰ ΰθσμ ππμ ξζ έα πυ υπϊλξυθ παδ δϊ απσ ιϋθ μ ξυλ μ, τθζ μ Ϊιμ λαηα πδ έ αζγδθϊ ΰ ΰθσ α μ ξζδεάμ απάμ, α πέα ηϋ α απσ πλσΰλαηηα πδζτθ αδ. εηηϊ δ μ ηδυλΰδεάμ ΰλαφάμ δ ηαγ Ϋμ εαζτθ αδ θα εα αΰλϊουθ δμ εθϋμ πυ λαηα πέ αθ αθ θα ίλέ εθ αδ πυ ΰλΪφ δ γϋ υ αζζ απτ παδ δτ η λζσΰδσ υ. λέ ηϋλμ υ πλΰλϊηηα μ, π λδζαηίϊθ αδ ΰλαφά πδάηα μ ηϋ α απσ δαφλ δεσ α. ιδ η έπ υζζΰδεά αφάΰ ηδαμ δ λέαμ ΰδα έθαδ σ δ παδ δϊ πυ υηη έξαθ θ λαηα πέ εαδ παδ δϊ πυ απζϊ Ϊευ αθ θ αφάΰ μ δ λέαμ, Ϋξυθ ηφαθάμ δαφλϋμ α πδάηα Ϊ υμ απσ Ϊπο π λδ ξηϋθυ, αζζϊ εαδ ηίϊγυθ μ υθαδ γηϊ πθ γϋηα, ΰ ΰθσμ πυ αθα δεθτ δ θ εα αζυ δεά υηίζά πθ ίδπηα δευθ λΰα λέπθ εαδ εα πϋε α μ Σ δαξ έλδ εδθπθδευθ γ ηϊ πθ σππμ αυ σ μ δαπζδ δ ηδεσ αμ εαδ απ ξάμ μ δαφλ δεσ αμ ( Ϋι υ, 2005: ) (ΠαλΪλ ηα 3). αφο 4.2 «Ο α ου» «Οδ δαφλϋμ ηαμ θυθυθ», έθαδ Ϋθα Ϊζζ πλσΰλαηηα πέ φαλησ ε θ πλμ Ϊι υ η δετ ξζ έυ υε υθ 2011, εαγυμ υπάλξ λα δ ησμ λ δμ ηαγά λδ μ πυ έξαθ παλϊζζζ ξαλαε λδ δεϊ πλυ υ υθ λσηυ asperger, άλδι ηϋ α θ Ϊι (η τ λ ζσΰπ μ αζίαθδεάμ μ εα αΰπΰάμ εαδ λέ ζσΰπ δϊ πα μ πλ ξάμ) η επσ θ θ υθαέ γ πθ υπσζδππθ ηαγ υθ εαδ θ αθ δη υπδ ά υ. τ λ πέπ, σξ απ Ϋζ πλεα αζάο πθ απϋθαθ δ εα απζϋη πθ λ τππθ εαδ δαφλ δεσ, αζζϊ εαδ εαζζδϋλΰ δα μ θ υθαέ γ μ. Έ δ ζδπσθ, αιδπδυθ αμ δμ αλξϋμ μ δαπζδ δ ηδεάμ αΰπΰάμ αζζϊ εαδ ίδπηα δεά ηϊγ, ξλ δηπδάγεαθ ξθδεϋμ μ Σ εα αδΰδ ησμ δ υθ, λαηα πέ, δ δεα δεϋμ ηδυλΰέ μ εαδ Ϊζζα. σππμ πέ μ αθαζτγε ηϋ α απσ υΰε ελδηϋθ πλσΰλαηηα «ΘπηΪμ» μ Λέ αμ Φαλατ απσ θ θγζσΰδ εαδ σγε ηϋ α απσ δμ ίδπηα δεϋμ α εά δμ υεαδλέα ΰδα αθϊζυ υ γϋηα μ πθ σξυμ εαδ αθαφϋλ αδ ππμ.μ... ΰ ΰθσμ πυ ιυπλϋ ζδεϊ ίάγ θ Ϊι η υμ πλπ αλξδετμ πϋλαμ πθ φαληΰυθ 33

34 θα απ ξ έ αζζϊ εαδ θα ία έ θ δαφλ δεσ α, θδ ξτθ αμ παλϊζζζα θ δαπζδ δ ηδεά υμ υθ έ ( α δζ δϊ υ, 2014: 63-67). 4.3 «Κ απ α υ πα Έθα λέ πλσΰλαηηα ου α» α πζαέ δα μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ έθαδ «ΚΪ π απσ Ϋθαθ υλππαρεσ υλαθσ» πυ λΰαθυγε απσ υμ αθ δπλ υπυμ μ υλππαρεάμ πδ λπάμ θ ζζϊ α Τπυλΰ έ Παδ έαμ εαδ 3 Πλσ υπ-π δλαηα δεσ ξζ έ υσ ηυ φαλησ ε Ϊιμ, πέ ηπλ έ θα ηθ εϊπδ μ υθ λΰα έα η λέξγε υμ ηαγ Ϋμ μ λαηα δεσ παδξθέ δ αθ εαδ π λδ έξ ξθδεϋμ υ, σππμ εα αδΰδ ησμ δ υθ- π σ, έξ πμ πθ παδ δυθ η Ϊζζα ελϊ -ηϋζ μ σξ ΰθπλδηέα υλππαρεάμ Έθπ μ πλίϊζζθ αμ πζδ δ δεά υμ εζλθηδϊ ηϋ α απσ ίδπηα δεϋμ α εά δμ ηαγάηα α, ΰ ΰθσμ πυ υθϋίαζ ίϋίαδα εαδ πζζϊ θ ξζδεϊ θ δαπζδ δ ηδεά υμ ιδε έπ ( ηηαθυζέ υ, 2014: 70-73). 4.4 ξϋ δα φαληΰυθ η γϋηα α απσ ζΰ ξθέα ξϋ δα φαληΰυθ γ α λδετ παδξθδ δτ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ η γϋηα α απσ ζΰ ξθέα πλ έθθ αδ απσ θ Ϋι υ (2007) σππμ γ α λδεσ παδξθέ δ η αφληά πέηα υ ΓδΪθθ Ρέ υ «θ σζα α παδ δϊ μ ΰμ», «Ο ΰέΰαθ αμ-ϋθαμ δαφλ δεσμ αθϊη Ϊ ηαμ» η δμ ξθδεϋμ μ λαηα πέ μ, αθαελδ δεάμ εαλϋεζαμ ε.α., «Σ εϊ δ Ϊζζ εαδ εϊ δ δ» η δεσθαμ, αθαελδ δεάμ εαλϋεζαμ ε.α. α πέα Ϋξυθ δμ σξ αγ λάμ δεσθαμ, ξθδεϋμ παΰπηϋθμ θ απ ξά μ δαφλ δεσ αμ. ξϋ δα ηαγηϊ πθ λαηα δετ παδξθδ δτ ΰδα η δεσ ξζ έ η θ απ ξά μ Υα αΰ πλΰέυ (2007). δαφλ δεσ αμ πλ έθθ αδ εαδ απσ δμ έα υ ά εαδ λξδεϊ «Σ α ξησπαπ» ΰδα παδ δϊ α εαδ ί η δετ Ϋξθ αμ πμ λϋγδ ηα ΰθπ σ ησ δ ζ παλαητγδ υ Υαθμ Κλέ δαθ Άθ λ θ εαδ π λδϋξθ αμ ξθδεϋμ σππμ ηα δεσ αυ ξ δα ησ, λϊηα, λσζ Ϊ απϋθαθ δ Ϊ εαζ λσζ, ευεζδεσ θ έξ, αθέξθ υ εϋομ, υηίτζδ, ηα δεσ ΰζυπ σ έθαδ ΰδα δαφλ δεσ. 34

35 υθϋξ δα «λα θά η δετ πυ υθ Ϋ αδ η μ» ΰδα παδ δϊ ησ δ ζ Ϋλΰ μ θγζσΰδ πθ αθ έ δξπθ Ϊι πθ. επαδ υ δεσ λϊηα π λδϋξ δ λσζμ ξζ έ εαδ αθαζυ δεσ πλσΰλαηηα υ η δετ εαγυμ Ϋξ δ πμ λϋγδ ηα Ϋθα απσ πα ηα απσ ηπ λδϋξ αδ θϋ ξθδεϋμ σππμ υΰ θέαμ Φαεέθυ πυ υΰε ελδηϋθ πλσ α ΰδα Ϊ εαζμ θ έξ, γϋα λ μ αΰλϊμ εαδ δϊα δ λσζ, αυ ξ δα ησμ, θ δαφλ δεσ α ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). πδπζϋθ, ξϋ δ ηαγάηα μ ΰδα α αθγλυπδθα δεαδυηα α πυ Ϋξ δ φαλη η δεσ η πζυπζδ δ ηδεϋμ ηϊ μ παδ δυθ πέ γα ηπλτ απ ζϋ δ εηηϊ δ μ υαδ γ πέ μ «ληελϊ μ» πυ πλ έθ αδ απσ έ θα δαφλ δεσ α- απ ζ έ Ϋι υ εαδ π λδϋξ δ ξθδεϋμ σππμ πλ λϋ (απσ γϋα λ Boal1) γ α λδεσ αυ ξ δα ησ, λαηα πέ, πέ άΰ ί ζ έπ εα Ϊ πθ πλεα αζάο πθ ( Ϋι υ, 2007). ΣΫζμ, γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα «ΰυ, τ, υ υξδ ηϋθμ πλέΰεδπαμ η έμ!» η γϋηα δαφλ δεσ α εαδ α αθγλυπδθα δεαδυηα α η παδ δϊ ζδεέαμ 9-12 υθ πλαΰηα πδάγε 2016 α πζαέ δα υ η απ υξδαετ πλΰλϊηηα μ λαηα δεά ΣΫξθ εαδ Παλα α δεϋμ ΣΫξθ μ δα ίέυ ηϊγ υ Παθ πδ ηέυ Π ζπθθά υ «υ υξδ ηϋθ πλέΰεδπα» υ Ό εαλ ΟυΪδζθ π λδϋξθ αμ δεσθα η αθέξθ υ εϋομ, δϊ λημ θ επαέ υ εαδ ηπθ υ ηϋθ απσ θ ξθδεϋμ σππμ παΰπηϋθ υθ έ μ, απΰλαφδεά εαδ Ϊζζ μ (ΠαλΪλ ηα 1 & ΠαλΪλ ηα 2). 4.5 δ αε δεά φαληΰά: «υθ αμ η ΜΫ α απσ ηδα πλαΰηα πδάγε ζ ιαθ λτπζμ η Κυλ έ υ δ αε δεά 2011 θ Ϊζζθ» φαληΰά θ Ϋε γϋηα υθ αμ η α δζδεά, Λα δϊ Ϊι ΰζπ δεσ ηϊγηα πυ υ 1 Π δλαηα δετ ξζ έυ θ «Ϊζζθ», η άη λα εαδ Πλία έ υ δ Ϊ ευ μ δμ εε. ζ ιϊθ λα, η επσ δαπζδ δ ηδεά υαδ γ πέ ηϋ π υ λαηα δετ παδξθδ δτ, α απ ζϋ ηα α ά αθ γ δεϊ έξθθ αμ υηίζά υ επαδ υ δετ λϊηα μ θ αθϊπ υι Σ γϋα λ υ Augusto Boal ά αζζδυμ γϋα λ υ Κα απδ ηϋθυ, ηϋ α απσ εϊπδ μ ξθδεϋμ υ γ Ϊ λυ θ λΰπδ έ θ γ α ά η επσ θα εϊθ δ πλ Ϊ δμ ΰδα θ εα απζϋη μ εα απέ άμ υ. Οδ πδ ία δεϋμ ξθδεϋμ πυ αθ ζ έ επαδ υ δεσ λϊηα έθαδ γϋα λ μ ΰλΪμ, γϋα λ μ δεσθαμ ε.α. ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). 1 35

36 δαπζδ δ ηδευθ ιδ ά πθ. Σ ξθδεϋμ πυ ξλ δηπδάγεαθ ά αθ Ϊ εαζμ λσζ, αθέξθ υ μ εϋομ, υθαηδεϋμ δεσθ μ, αθαελδ δεά εαλϋεζα, ηδυλΰδεά ΰλαφά (Πλία έ υ, & Κυλ έ υ, & Λα δϊ, 2011). 4.6 πδπζϋθ ζζθδεϊ πλΰλϊηηα α- λΰα Άζζα πλΰλϊηηα α πυ Ϋξυθ άλδα φαλη έ θ ζζϊ α η σξ δαπζδ δ ηδεσ α ξλ δηπδυθ αμ επαδ υ δεσ λϊηα η παδ δϊ ηδελσ λπθ ά η ΰαζτ λπθ ζδεδυθ- έθαδ πλσΰλαηηα Σ 1996 η Π η παδ δϊ πλ ξζδεά ζδεέαμ, σξ θ πζυπζδ δ ηδεά υαδ γ πέ εαδ δαφλ δεσ αμ εϊθθ αμ θδαέυ Λυε έυ φαληΰά ίδπηα δευθ α εά πθ, δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ γ δεϊ απ ζϋ ηα α ξ δεϊ η δαξ έλδ μ Πλσΰλαηηα ζζθδετ δϊλε δαμ θσμ Ϋ υμ η θ αυ ε έη αζζϊ εαδ θ απ ξά μ δαφλ δεσ αμ ηδυλΰυθ αμ ηϊ α, Πλσΰλαηηα Π δλαηα δετ Γυηθα έυ υαΰΰ ζδεάμ ξζάμ ητλθμ η επσ δαξ έλδ γ ηϊ πθ σππμ λα δ ησμ, α αθγλυπδθα δεαδυηα α εαδ δ η δθσ μ η ίδπηα δευθ λϊ πθ εαδ αθδετ η Ϋζμ επσ θ υαδ γ πέ ηϋ π Πλσΰλαηηα Πζυπζδ δ ηδετ ξζ έυ έ ζ «Μ σππμ ΜαξαζΪ, Μπ σππμ ΜπΰδΪ» η δαπζδ δ ηδεά επαέ υ ηαγ υθ-η αθα υθ επσ ηδυλΰυθ αμ εζέηα δαπζδ δ ηδεσ αμ εαδ αθ αζζαΰάμ ηπ δλδυθ ηϋ π μ Ϋξθμ (Άζε δμ, 2008). πδπζϋθ, ηδα φαληΰά πλαΰηα πδάγε απσ δμ θ δίϊ εαδ Λυ δεϊ υ δαπζδ δ ηδεσ ΰυηθΪ δ λ υθ δεσ λυ ηα δαφλ δεσ αμ τ ηυ ΰ Ϊι εα Ϊ πσ α πζαέ δα μ λ δμ λϊηα ίγϊ δαπζδ δ ηδεάμ ΣλδίδαΪ «υθαθ ά δμ η δ λ τθ επαέ υ μ η απ ξά εαδ θ αιδπέ ά μ. πλσΰλαηηα υηη δαφλ δεϋμ ξυλ μ. λϋγδ ηα απ Ϋζ έπλ μ επσ μ θ έξαθ έε δ ηαγ Ϋμ απσ παλαητγδ-γ α λδεσ Ϋλΰ υ υΰϋθδυ ΜαλδΪθθα εαδ ΥδθΪθγλππμ- Σ η ΰΪζ αιέ δ υ Συλ τλδ» εαδ γϋηα υ πλΰλϊηηα μ απ Ϋζ ξϋ η δαφλ δεσ, αζζαΰά υ π λδίϊζζθ μ, απξπλδ ησμ εαδ απ ξά υ ιϋθυ. Υλ δηπδάγεαθ ξθδεϋμ σππμ ηα δεά απΰλαφδεά, παΰπηϋθ δεσθα η παλαεζτγ μ εϋομ, η λζσΰδ, απθ αθά ζ π δεά επηπά, Ϊ εαζμ λσζ, λαηα πέ, ηα δεσ ΰζυπ σ εαδ Ϊζζ μ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). 36

37 πδπλσ γ α, ηδα ηπ δλδεά Ϋλ υθα πζυπζδ δ ηδεάμ τθγ μ η υ επαδ υ δετ λϊηα μ Ϋ δι 1 θπδαΰπΰ έ ΚαζαηπΪεαμ σξ δαπζδ δ ηδεά επαέ υ ηϋ π θ απ υθϊηπ πθ πλεα αζάο πθ εαδ πθ λ τππθ ηϋ π πθ φαληΰυθ (ΛΫ δυ, 2010). ιέα δ θα η δπγ έ ππμ πζζϋμ φλϋμ, εηηϊ δ πθ projects ( δαγ ηα δεά επαέ υ ) α ξζ έα, απ ζ έ δαπζδ δ ηδεά αΰπΰά. δξ έα μ υθαθ Ϊη πθ αυ άθ απ ζτθ αθαπαλϊ α πθ ΰδλ υθ, υ λσπυ απάμ εαδ ξ δευθ γέηπθ απσ υμ ηαγ Ϋμ ( λαηα πέ ). φλϋμ Σ πυ πδπλσ γ α, πζζϋμ πλΰλϊηηα α δ ηαγ Ϋμ εαζτθ αδ ηϋ α απσ παδξθέ δα λσζπθ θα εφλϊ υθ θ απσο δμ υμ ΰδα γϋηα α σππμ δ πλεα αζάο δμ εαδ λα δ ησμ αθ δγ δεϋμ ηϊ μ (Φπ έυ, 2014). Όζα α παλαπϊθπ λΰα άλδα, πυ απ ζτθ παλα έΰηα α Σ η επσ θ δαπζδ δ ηδεά υαδ γ πέ, γα ηπλτ αθ θα απ ζϋ υθ ξλά δη λΰαζ έ α ξϋλδα υ ΰξ δλέ δα η ξθδευθ υηίτζυ η δεσ πλ Ϊ δμ ίδπηα δευθ υ επαδ υ δετ λϊηα μ- η λα δ ητ πθ πλ φτΰπθ» Ϋξ δ ιέα δ θα αθαφ λγτθ τ λΰα λέπθ υηπ λδζαηίαθηϋθπθ εαδ «λα λδσ μ ίδπηα δεάμ ηϊγ μ δεαδυηα α ξζ έ. επσ δαπζδ δ ηδεσ α. Σ α αθγλυπδθα ηδυλΰγ έ η ξζδεσ π λδίϊζζθ απσ θ Ύπα δεαδυηα α εαδ επσ λη θ πλσζο έα υ Ο α υ ΰδα υμ πλσ φυΰ μ (Νηδετ Μ., & Ολφαθέ υ Φ., & ΥζΫία Ν., 2014) εαδ «ΣΫξθ μ εαδ δαπζδ δ ηδεά πλ αληΰά η αθα υθ» α πζαέ δα ΡΙ υ Ν : εαζζδ ξθδεϊ πλΰλϊηηα μ λΰα άλδα η «λδϊ θ» η ηϊ μ σξ δαπζδ δ ηδεσ α εαδ θ Ϋθ αι πθ η αθα υθ ( υθδυ, & ΜπΫη, 2013). 37

38 Κ φϊζαδ 5 ιδπέ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ η δεσ ξζ έ ΰδα υμ επτμ μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ- Μέα πλσ α εαζάμ πλαε δεάμ 5.1 Ο υθ υα ησμ μ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ, η λαηα δεά Ϋξθ εαδ υηίυζ υ δεά υηπ λα ηα δεϊ, γα ηπλτ αη θα πτη ππμ δ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ, δαπζδ δ ηδεσ α μ υηπέπ υθ απ ζτθ εα Ϊλΰ πθ Σ εαδ αλε Ϊ μ σξδ αζζϊ εαδ δ αλξϋμ μ υηίυζ υ δεάμ η επσ η έα. ηαθ δεϊ εαδ δμ λ δμ δαελέ πθ, δ σ α, αζζζεα αθσ, αζζζαπ ξά, αζζζ ΰΰτ, απ ξά μ δαφλϊμ εαδ αθαΰθυλδ ά μ απσ α Ϊ ηα σζπθ πθ πζδ δ ηυθ, θ υθαέ γ, ία ησμ θ πζδ δ ηδεά λσ α υ Ϊζζυ. δαπζδ δ ηδεά επαέ υ, Ϋξ δ δ πδ ηθδεσ ξαλαε άλα, απ ζ έ «ΫθθδαηπλΫζα» τηφπθα η υμ Παζαδζσΰυ εαδ υαΰΰϋζυ (2011) πέα π λδϋξ δ α ΰθπ δεϊ αθ δε έη θα απσ μ πδ άη μ μ αΰπΰάμ, πθ εδθπθδευθ εαδ πθ αθγλππδ δευθ πδ ηυθ. δαπζδ δ ηδεά αθαπ τ λΰα έα γα ηπλτ αδ θ παλτ α δαπζδ δ ηδεάμ αΰπΰάμ η δεσ υηίυζ υ δεά η θ Ϋθθδα πυ θα απ ζ έ εηηϊ δ ξζ έ, η ξλά επαδ υ δετ λϊηα μ θ λΰπδυθ αμ υηη ξά πθ ηαγ υθ λΰαζ έπθ μ υ ίδπηα δεϋμ λα λδσ μ. ΠαλΪζζζα, υηίυζ υ δεά παδ δυθ, μ ηϊ αμ, ΰ ΰθσμ πυ πδ ζ έ αδ Ϊοΰα η υηίυζ υ δεά ηϋ π Ϋξθμ, ιυπλ μ υηίυζ υ δεάμ ζδπσθ Σ σξμ έθαδ θα ελα γ έ θ δαφϋλθ ξλά μ Σ. Σαυ σξλθα, έ υμ επτμ μ υηίυζ υ δεάμ ηϊ πθ, παδ δϊ αζζϊ εαδ μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ. Έ δ γα ηπλτ θα απ ζϋ δ ηαθ δεσ λΰαζ έ α ξϋλδα υ υηίτζυ. Οδ επαδ υ δεέ- τηίυζδ εαζτθ αδ θα λΰαθυ υθ ηδα δα δεα έα εα Ϊ θ πέα δ ηαγ Ϋμ θα ΰθπλδ τθ η αιτ υμ, ηϋ α πζδ δ ηδεάμ υμ ηϊ αμ. δ δαέ λ πζαέ δ μ ίδπηα δεά ηϊγ, σππμ φαλησαθ αδ ΰδα θ υαδ γ πέ α παδξθέ δα λσζπθ, πζυπζδ δ ηδεϊ γϋηα α, εαζυθ αμ υμ 38

39 ηαγ Ϋμ θα εφλϊ υθ δμ απσο δμ υμ αζζϊ εαδ εαζζδ λΰυθ αμ υμ θ πζδ δ ηδεά θ υθαέ γ (Υα αξλά υ, 2014). θ πλϋπ δ θα παλαζ έπ αδ ππμ ηαθ δεσ εαδ πλπ πλδαεσ θ σζ δα δεα έα έθαδ ΰ ΰθσμ σ δ σζα α παλαπϊθπ υθ ζτθ αδ ηϋ π υ ίδυηα μ πυ πλ φϋλ δ Σ. Φυ δεϊ, υπϊλξ δ αθϊΰε ΰδα Ϋλ υθ μ λϊ μ εαδ η ζϋ μ πϊθπ επσ θ θέ ξυ μ ίδίζδΰλαφέαμ εαγυμ γϋηα η θ Ϋξ δ αεσηα η ζ γ έ ζσπζ υλα εαδ υθ υα δεϊ απσ θ λ υθ δεά εδθσ α. Πδ υΰε ελδηϋθα, ξλ δϊα αδ θα δ λ υθγ έ πδ ε αηϋθα Ϊθ εαδ εα Ϊ πσ δαπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά ηπλ έ θα απ ζϋ δ ηϋλμ μ δαπζδ δ ηδεάμ αΰπΰάμ πζαέ δ υ ξζ έυ. πδπζϋθ, ξλ δϊα αδ θα ΰέθυθ Ϋλ υθ μ ΰδα ζ δ υλΰέα εαδ απ ζ ηα δεσ α μ λαηα δεά ΣΫξθμ πδπλσ γ α πμ δαπζδ δ ηδευθ λΰαζ έ επαέ υ πμ μ λΰαζ έ μ υηίυζ υ δεάμ η υηίυζ υ δεάμ εαδ επσ εαζζδϋλΰ δα ιδ ά πθ. υηπζλπηα δεϊ, ηαθ δεσ έθαδ θα λ υθγτθ α παλαπϊθπ σ θ αφλϊ υ θ θ φαληΰά υμ η παδ δϊ ξζδεάμ ζδεέαμ, α πζαέ δα ξζδετ π λδίϊζζθ μ. ΣΫζμ, ηαθ δεσ εηηϊ δ δ λ τθ μ απ ζ έ πδμ γα πλϋπ δ δα δεα έα αυ ά θα έθαδ τηίυζμ, εϊπδμ πυ Ϋξ δ εα Ϊλ δ υθ θδ άμ: επαδ υ δεσμ, θ φαληΰά μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ θ επαέ υ ά Ϋθα πλσ ππ πυ υθ υϊα δ α παλαπϊθπ. 5.2 Πλσ α εαζάμ πλαε δεάμ α δεσ επσ υ λΰα λέυ απ ζ έ εαζζδϋλΰ δα μ θ υθαέ γ μ εαδ αθϊπ υι δαπζδ δ ηδευθ σξδ έθαδ αθϊπ υι μ υθ λΰα έαμ εαδ μ ηα δεσ αμ, εαζζδϋλΰ δα πθ ΰζπ δευθ, πηα δευθ εαδ εφλα δευθ ιδ ά πθ αζζϊ εαδ π υγτθ αδ, ευλέπμ, ηπλτ ιδ ά πθ. ηδυλΰέα γ δετ εζέηα μ παδ δϊ η δετ, ξπλέμ αυ σ θα θ ηϊ α. ηαέθ δ ππμ θ γα θα πλαΰηα πδγ έ η παδ δϊ η ΰαζτ λμ ζδεέαμ ά, αεσηα, εαδ η θάζδε μ. Πλ έθ αδ φαληΰά υ πζαέ δα πδηϋλυμ ηδαμ υηίυζ υ δεάμ υαδ γ πέ. Ι αθδεσ α πζαέ δα ηδαμ υθ λέαμ η υθ θδ ά γα απ ζτ ξζδεάμ Ϊιμ ά επσ α δαπζδ δ ηδεά Ϋθαμ επαδ υ δεσμ ά Ϋθαμ τηίυζμ, η ΰθυ δμ αιδπέ μ πθ λΰαζ έπθ μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ επαέ υ. Μπλ έ θα απ ζϋ δ η ηθπηϋθ λΰα άλδ ά ηϋλμ ηδαμ θ δλϊμ 39

40 λΰα λέπθ ά ηδαμ υηίυζ υ δεάμ πλ Ϋΰΰδ μ. Γδα θ πλ Ϋζευ παδ δυθ λΰα άλδ-αθ θ απ υγτθ αδ εζ δ ά ηϊ α- πλ έθ αδ ηδυλΰέα εαδ αθϊλ αφέ αμ (ΠαλΪλ ηα 1) εαδ Πλ δθση θ λΰα δϊλε δα λΰα ζ έυ τπυ (ΠαλΪλ ηα 2). άλδ λαηα δεάμ ΣΫξθμ υηίυζ υ δεάμ η θ επαέ υ α πζαέ δα μ επσ δαπζδ δ ηδεά εαζζδϋλΰ δα εαδ θ υθαέ γ λέυ: 2 δ αε δεϋμ υλ μ (π λέπυ ηδϊηδ υλα) Πλ δθση θμ αλδγησμ η ζυθ: παδ δϊ Σσπμ δ ιαΰπΰάμ: Μδα υλτξπλ, ε θά απσ αθ δε έη θα αέγυ α πέα θα πλ φϋλ δ ζ υγ λέα εέθ μ ΤζδεΪ πυ γα ξλ δα ξυλ, σππμ αέγυ α ε ζυ πθ θσμ ξζ έυ. τθ: Ϋθα ηπαζϊεδ, ξαλ δϊ 4, πζζέ ηαλεα σλδ δϊφλα ξλυηα α, Ϋθα πζτξλπη ξαλ σθδ, εαλϋεζ μ, ΰλΪηηα (η π λδ ξση θ δαηλφπηϋθ απσ θ ηουξπ ά-παλα έγ αδ παλαεϊ π Ϋθα παλϊ δΰηα), η ΰΪζα ξαλ δϊ ΰδα ηα δεϋμ απΰλαφδϋμ, παθδϊ ΰδα θ πζαδ έπ πθ λαηα πδά πθ (πλαδλ δεϊ). Καζπ σλδ ηα ηϊ αμ: Ο ηουξπ άμ εαζπ λέα δ αθαφϋλ δ υμ επτμ υ λΰα λέυ ά μ θ ηϊ α, υ άθ αδ, δλϊμ λΰα λέπθ Ϊθ πλσε δ αδ θα αεζυγά υθ εδ Ϊζζα. Ά ε Γθπλδηέαμ 1: Ϋθα ηπαζϊεδ εαδ ζϋθ αιδ Ϋουθ. ηϊ α ηδυλΰ έ Ϋθαθ ετεζ. Π Ϊ δ Ϋθαμ σθηϊ υμ εαδ ξυλα θ Ϊζζ θ πέα γα άγ ζαθ θα Ϊ ε υθ ξέα αδ ηϋξλδ θα παλυ δα τθ σζδ. σξ μ υΰε ελδηϋθμ Ϊ ε μ απ ζ έ ΰθπλδηέα πθ η ζυθ μ ηϊ αμ η επσ θα θδυ υθ πδ Ϊθ α αζζϊ εαδ θα Ϋξυθ ηδα πλυ δ Ϋα ΰδα τ α μ ηϊ μ. πδπλσ γ α, πλ έθθ αμ εαγϋθαμ ηδα ξυλα θ πέα γα άγ ζ θα αιδ Ϋο δ ΰέθ αδ ηδα πλυ αθαφλϊ θ Ϋθθδα υ αιδ δτ υ απσ πδζΰά ΰδα ζσΰυμ αθαουξάμ ά υλδ δετμ, υθϋξ δα αθαΰεα δεσ ΰδα ζσΰυμ σππμ αθ τλ λΰα έαμ. Ά ε Γθπλδηέαμ 2: ΚΪγ Ϊ η απσ θ ηϊ α ΰλΪφ δ Ϋθα ξαλ Ϊεδ 40

41 σθηα ηδαμ φαθ α δεάμ ξυλαμ δαφλ δεσ πυ εϊθυθ θ πέα γα άγ ζ θα πϊ δ εαδ εϊ δ ι ξπλδ σ- ξυλα αυ ά δ Ϊθγλππδ πυ αυθ ε έ εαδ γα άγ ζ θα εδηϊ δ. Ο ηουξπ άμ εαζσ γα ά αθ θα υ δ Ϋθα παλϊ δΰηα υ παλαπ ηφγτθ α παδ δϊ παλαπϋηπυθ πλαΰηα δεϋμ θα ηθ υθάγ δ μ Ϊζζπθ ξπλυθ πυ φζεζλδ ησ. Παλα έΰηα μ ξϊλ: υθθ φξυλα. Θα άγ ζα θα εδηϊ π θα φϊπ τθθ φα ΰδα έ έθαδ φ δαΰηϋθα απσ αϊξαλ ξυλα αυ ά. Ο ηουξπ άμ ιΰ έ ππμ ηπλ έ αυ σ πυ γϋζυθ θα εδηϊ υθ θα έθαδ φαΰ σ, υθάγ δα, λσπμ θ υ έηα μ, λαΰυ τθ ά δ άπ επσμ μ λσπμ πυ π λπα τθ, λσπμ πυ ηδζτθ ά ηπλτθ θα φαθ α τθ. υΰε ελδηϋθμ Ϊ ε μ έθαδ εαζτ λ ΰθπλδηέα μ ηϊ αμ η επσ θα πϊ δ πϊΰμ αζζϊ εαδ λϋγδ ηα ππμ δαφλ δεϋμ εϊγ ξυλα υπϊλξυθ υθάγ δμ δ πέ μ ηπλ έ θα ηθ έθαδ απαλαέ α εαζτ λ μ ά ξ δλσ λ μ απσ δμ δεϋμ ηαμ. Λσΰπ υ σ δ λΰα άλδ απ υγτθ αδ παδ δϊ ΰέθ αδ ηϋ α απσ πλ ηέπ η φαθ α δεϋμ ξυλ μ. πέ μ, ΰέθ αδ η επσ θα ηθ παλαπϋηο δ φζεζλδ ησ -εαγυμ θ έθαδ αυ σμ σξμ μ δαπζδ δ ηδεσ αμ- εαδ ΰδα θα απ ζϋ δ Ϋθα έ μ παδξθδ δτ. υθϋξ δα, ηπλτθ θα ξπλδ τθ α Ϊ ηα υθ υϊ υθ δμ υθάγ δ μ πθ ξπλυθ υμ παλυ δϊαθ Ϊμ η παθ ηέηα ηα δεά απΰλαφδεά. επσμ ηϊ μ υξαέα- εαδ θα ηδυλΰυθ αμ ηδα θϋα ξυλα εαδ θ υπσζδπ ηϊ α, ά η ηα δεσ ΰζυπ σ ά η έθαδ θα εα αζϊίυθ δ ηαγ Ϋμ ππμ εϊγ ξαλαε λδ δεσ έθαδ ξλά δη αζζϊ εαδ ππμ υπϊλξυθ πζζϋμ ηδσ μ εαδ δαφλϋμ η αιτ πθ ξπλυθ. τ α μ θϋαμ ξυλαμ πδπζϋθ σξμ ιδε δπγτθ η δαπζδ δ ηδεσ α, ζα ά εϊγ ξυλα ελα Ϊ α δεϊ μ ξαλαε λδ δεϊ σππμ θ πλαΰηα δεσ α θα δα λ έ α πζδ δ ηδεϊ υ ξαλαε λδ δεϊ αζζζ πδ λϊ η έθαδ θα θ υπσζδπ εδθπθέα. ζ δ υλΰέα εαδ υθ λΰα έα ηϋ α σξμ έθαδ εϊγ Ϊθγλππμ ξυλα ΰεα Ϊ α μ εαδ θα πδπζϋθ ία δεσμ σξμ έθαδ ηϊ α, πέ απ ζ έ εαδ Ϋθαθ απσ υμ σξυμ μ δαπζδ δ ηδεσ αμ. υηίσζαδ: ηϊ α η ίάγ δα υ ηουξπ ά γϋ δ υμ ηαελπλσγ ηυμ Ϊθ πλσε δ αδ θα υπϊλιυθ εαδ Ϊζζ μ υθ λέ μ, εαδ σξυμ, σξυμ μ η λδθάμ υθ λέαμ, θυ αυ σξλθα λέα δ εϊπδυμ εαθσθ μ ξ δεϊ η δα δεα έα σππμ θα ηθ πλ ίϊζζ δ Ϋθαμ θ Ϊζζθ εα Ϊ δϊλε δα υ 41

42 λΰα λέυ εαδ Ϊζζυμ. Οδ εαθσθ μ ΰλΪφθ αδ Ϋθα πζτξλπη ξαλ σθδ εαδ πγ τθ υηίζαέυ ηφαθϋμ η έ. επσμ υ έθαδ απφυΰά παλ ιΰά πθ ά απλσπ πθ π λδ α δευθ σππμ παλα έΰηα μ ξϊλ ίέα. Ά ε πλγϋληαθ μ 1: ηϊ α εϊγ αδ ηουξπ άμ παλαηϋθ δ σλγδμ εαδ έθ δ η πλυ μ έθαδ υλυπ, φλδεά, πϋηπ μ τ λμ εαλϋεζ μ δλϊ ξάηα ετεζυ. Ο α παδ δϊ ηδα άπ δλ (π.ξ. η λδεά, λέ μ υ λαζέα, Ϋ δ ξπλέαθ αδ πϋθ έα, Ϋ αλ μ θ Ϋμ ηϊ μ ά εαδ ζδΰσ λ μ. Καζσ γα ά αθ ΰδα ηϊ α 15 π λέπυ παδ δυθ θα ηθ δππγτθ πϊθπ απσ λ δμ άπ δλδ). Ο ηουξπ άμ έθ δ εαδ ηδα άπ δλ θ αυ σ υ παλσζ πυ έθαδ σλγδμ. ΚΪγ φλϊ ηουξπ άμ ζϋ δ θα αζζϊιυθ γϋ σ δ ηϋθυθ άπ δλ. Έ δ ευθθ αδ σζδ σ δ έθαδ ίλυθ ε θά γϋ. ΠΪθ α π λδ εαγ άΰ υ θ έ δα άπ δλ εαδ πλ παγτθ θα τ δ Ϋθαμ σλγδμ εαδ παδξθέ δ υθ ξέα αδ η ηουξπ ά. ΠζζΫμ φλϋμ παλαπϊθπ απσ ηδα άπ δλδ ά εαδ σζδ. έθ δ θ τθγηα θα αζζϊιυθ γϋ Ϊ ε ι ζέ λυγητμ. Σ παδξθέ δ αυ σ πυ απ ζ έ παλαζζαΰά «Φλυ αζϊ αμ» (Παπα σπυζμ, 2010) Ϋξ δ πμ αδ η ΰλάΰλυμ υ παδξθδ δτ σξ θ μ πηα δεά εαδ ουξζΰδεά πλγϋληαθ πθ παδ δυθ. Οδ άπ δλδ ξλ δηπδτθ αδ η ηπαέθυθ θ Ϊ επσ θα εζέηα μ πζυπζδ δ ηδεσ αμ- εαγϋθαμ πλϋλξ αδ εαδ απσ δαφλ δεσ ηϋλμ. Ά ε πλγϋληαθ μ 2: ηδα ζϋι ξ δεά η ηϊ α εδθ έ αδ δαπζδ δ ηδεσ α. έθ δ πμ ΰέα α παδ δϊ θα ε φ τθ πλυ ζϋι πυ υμ Ϋλξ αδ υ δ. Ο εαγϋθαμ παΰυθ δ δεσθα τηφπθα η ξυλ. Ο ηουξπ άμ αθαφϋλ δ ηυαζσ ξ δεϊ η ζϋι πυ υμ Ϋξ δ γϋ υ ηδυλΰυθ αμ ηδα αεέθ /παΰπηϋθ ζϋι πυ Ϋξ δ ε φ έ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). Ο ηουξπ άμ π λθϊ αθϊη α απσ θ ηϊ α εαδ αΰΰέα δ Ϋθα-Ϋθα α Ϊ ηα. Μ Ϊΰΰδΰηα εϊγ Ϊ η ζϋ δ ζϋι υ- ξθδεά παλαεζτγ μ μ εϋομ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). υθ ξέα αδ Ϊ ε ηϋξλδ θα πυθ σζδ. υθϋξ δα α Ϊ ηα εδθτθ αδ εαδ πϊζδ θα πυθ Ϊζζ ηδα ζϋι ξ δεά η εφλϊα δ αθ έγ, ξυλ. Ο ηουξπ άμ α Ϊ απσ α παδ δϊ ζϋι πυ έξ ζα ά αθ έξαθ υ δ ε έθμ αζζϊ πυ θα ε φ έ ηδα ζϋι η γ δεά Ϋθθδα, θα ε φ τθ υλα ηέα η αλθ δεά εαδ αθ έ λφ. ηδυλΰτθ πϊζδ υθαηδεϋμ 42

43 δεσθ μ εαδ π λθυθ αμ ηουξπ άμ αΰΰέα δ εαδ ζϋ δ εαγϋθαμ ζϋι υ. ΛΫι δμ πυ ηπλ έ θα αθαφϋλ δ ηουξπ άμ έθαδ: δαπζδ δ ηδεσ α, ξυλα, ιϋθμ, εα αΰπΰά, Ϋγδηα, ΰζυ α, αιέ δ, η αθϊ μ, λα δ ησμ, δαφλ δεσ α εαδ Ϊζζ μ. σξμ έθαδ α παδ δϊ θα υθ δ πδά υθ α αθ δγ δεϊ α τΰ. έθαδ ηαθ δεά αζζζ πέ λα μ ηϊ αμ εαγυμ Ϋθαμ αετ δ δ εϋφ ε Ϊζζμ. επσ αυ άμ μ Ϊ ε μ απ ζ έ εαδ πϊζδ πλγϋληαθ, π σ αυ ά φλϊ ΰέθ αδ δ αΰπΰά ία δευθ θθδυθ η σξ θ πλίζηα δ ησ πθ παδ δυθ εα Ϊ ησθαμ, θ πλίζηα δ ησ ξ δεϊ η πϊθπ γϋηα, Ϊλα εαδ πέ λα υ εαγ θσμ υηη ξά υ υηα μ δ εϋφ θ αδ δ υπσζδπδ υμ Ϊζζυμ εαδ πδπλσ γ α θ Ϋεφλα μ εϋομ. Οδ α εά δμ ΰθπλδηέαμ εαδ πλγϋληαθ μ έθαδ απαλαέ μ υ δ αξγτθ ηαζϊ υμ. γτθ Έξυθ πμ α παδ δϊ θα εζέηα υ λΰα λέυ εαδ θα θδυ υθ πδ Ϊθ α η αιτ θ πλ δηα έα υ υηα μ, μ φπθάμ εαδ μ δϊγ μ. σξ θα ί ζ δυ υθ θ θϋλΰ δα μ ηϊ αμ εαδ θα εδθ πδά υθ υμ ηπζ εση θυμ (Γεσίαμ, 2001). ηδυλΰέα λαηα δετ πζαδ έυ: Ο η δΰλϊφυεαδ φϋλθ δ ξθδεά υ α εϊζυ ηουξπ άμ παέλθ δ θ λσζ υ λσζ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007) θ ηϊ α Ϋθα η έπηα πυ Ϋξ δ ΰλΪο δ Ϋθα παδ έ απσ ηδα ιϋθ ξυλα, ζϋΰθ αμ ππμ εα Ϊφ λ θα ίλ δ πλυ μ Ϋξθ αμ απεζ δ δεσ λ πλ Ϊα. επσμ έθαδ ηουξπ άμ θα λαίάι δ θ πλ ξά, θα Ϋξ δ θ Ϋζ ΰξ μ λϊ μ, θα ηπζϋι δ υμ υηη Ϋξθ μ, θα ηδυλΰά δ λαηα δεσ πζαέ δ εαδ θα γϋ δ πλίζηα δ ητμ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). Σ η έπηα - ξθδεά πθ πλ ππδευθ αθ δε δηϋθπθ θσμ λσζυ πέα ξλ δηπδ έ αδ ΰδα θα δ αξγ έ Ϋθαμ λσζμ λϊ εαδ θα απεαζυφγτθ δξ έα ΰδ αυ σθ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007)- ηπλ έ θα ΰλΪφ δ ΰαπηΫθ ηυ η λζσΰδ, έηαδ α λ λσηδ εαδ π λδηϋθπ θα πδίδία υ η ζζϊ α ΰδα έ ξυλα ηαμ α ίΰϊζυη πϋλα. Θα πϊπ θ ηπαηπϊ ηυ. Θα πϊη θ Ϋξυθ δ ΰθ έμ ηυ υζ δϊ εαδ εαδθτλδ ξζ έ. εαδθτλδυμ φέζυμ, θα ηϊγπ ΰζυ θ θ ηπλτη θα ζπέαπ θα ηπλϋ π θα εϊθπ α, θα ηυ αλϋ δ εαδθτλδα ηυ α εϊζα, εαδθτλδ ηυ πέ δ εαδ εαδθτλδα ηυ ΰ δ θδϊ. Μ απα ξζ έ ζέΰ εαδ γϋηα υ εαδλτ. Θα ηυ φαέθ αδ πζτ α Ϋξπ υθγέ δ. ηαηϊ ηυ η σ εζέηα ε έ ηπλσ γα Ϋλγυθ ξϋ η αυ Ϊ πυ τ ηάθ μ. ζπέαπ θα πϊθ 43

44 σζα εαζϊ θ ζζϊ α. ΦίΪηαδ ζέΰ. επσμ έθαδ α παδ δϊ θα δ αξγτθ λαηα δεσ πζαέ δ, ηδα φαθ α δεά δ λέα. θαελδ δεά εαλϋεζα: Ο λσζμ υ παδ δτ πυ γα αιδ Ϋο δ εϊγ αδ ζζϊ α θ αθαελδ δεά εαλϋεζα εαδ Ϋξ αδ λπ ά δμ απσ θ υπσζδπ ηϊ α. Μπλτθ παλαπϊθπ απσ Ϋθα Ϊ ηα θα εϊ υθ εϊθ δ ηουξπ άμ. υ σ Ϋΰε δ αδ δμ θ λπ ά δμ ηπλτθ η δΰλϊφπθ ε.α.). ηαγ Ϋμ σ, δ γϋζυθ θ θ εαλϋεζα ( δα ξδεϊ) ά θα θ ελέ υ ηουξπ ά. Σα Ϊ ηα πυ γϋ υθ πέ μ θα έθαδ εϊπδ λσζ (π.ξ. ηαγ υθ, ξθδεά ξλ δηπδ έ αδ η υΰε ελδηϋθ λσζ, επσ θα λπ ά υθ δ υΰε ελδηϋθ π λέπ π θα ηϊγυθ α εέθ λα εαδ δμ αθ υξέ μ υ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). Κυεζδεσ λϊηα εαδ Ϊ εαζμ λσζ: Ο ηουξπ άμ ξπλέα δ θ ηϊ α υπηϊ μ η λσζυμ ηαγ Ϋμ, ΰθ έμ ηαγ υθ, α εϊζυμ, δεΰϋθ δα. ηϊ α εϊγ υα Ϊ ΰδα ΰ ΰθσμ μ Ϊφδιμ υ παδ δτ απσ θ Ϊζζ ξυλα εαδ απφα έα δ πυμ γα υπ ξγ έ αζζϊ εαδ δμ εϋο δμ μ ΰτλπ απσ γϋηα. Σα παδ δϊ αθαζαηίϊθυθ λσζυμ εαδ ηουξπ άμ α λπ Ϊ δ εαδ αυ ξ δϊα δ ηααέ υμ πϊθπ θα ίλέ εθ αδ απθ αθϊ ηδα επηπά λσζ η δΰλϊφυ π λθϊ εαδ αυ Ϊ πυ Ϋξυθ υηφπθά δ αθ θ ζ σλα. επσμ έθαδ δ υηη Ϋξθ μ θα ι Ϊ υθ δμ δαφλ δεϋμ π δεϋμ υ γϋηα μ. Ο ηουξπ άμ Ϋξ δ θ υεαδλέα θα ξ δλδ ηϋ α έ γϋηα εαγυμ ίλέ ε αδ εαδ έ δμ λϊ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). λαηα πέ / ηδυλΰέα παΰπηϋθμ δεσθαμ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007): ΚΪγ ηϊ α απσ δμ πλΰτη θ μ ηδυλΰ έ εαδ λαηα πδ έ ά εϊθ δ παΰπηϋθ δεσθα τ εθϋμ. υ παδ δτ σ αθ γα Ϋλγ δ ηέα έθαδ γ δεά Ϋεία εαδ εαζπ σλδ ηα θ ζζϊ α, θ εαδθτλδα ΰ δ θδϊ, Ϊζζ έθαδ αλθ δεά ε ξά. Σα παδ δϊ παλαηϋθυθ ξζ έ. λσζυμ πυ υμ έξαθ γ έ: ηαγ Ϋμ, ΰθ έμ, Ϊ εαζδ, δεΰϋθ δα. θέξθ υ μ εϋομ υ λσζυ: θ παλαπϊθπ ξθδεά ηουξπ άμ παΰυθ δ εθά εαδ εαζ έ θ ε θ λδεσ άλπα θα εφλϊ δ δμ εϋο δμ υ. 44

45 θα ξα ησμ-κτεζμ υαά μ: αθ αζζϊ δ απσο δμ ΰδα σ α Ϋξυθ ηϊ α η υηί έ. ίάγ δα υ ηουξπ ά- έθαδ εαγλδ δεσ Ϊ δ εαγυμ απε τθ η ΰΪζ ηα έα α πλΰτη θα σ αθ αευ τθ σζ μ δ ΰθυη μ πϊθπ γϋηα. α δεσμ θα σξμ έθαδ υθ Ϋ υθ σ α η έ αυ σ θα ηπλϋ υθ δ υηη Ϋξθ μ δ λ υθάγεαθ ηϋ α απσ θ φαθ α δεσ εσ η υ επαδ υ δετ λϊηα μ η πλαΰηα δεϋμ εα α Ϊ δμ εαδ ίδυηα α απσ απά υμ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). λα λδσ α απφσλ δ μ: ΚαγΫθαμ φ δϊξθ δ εϊ δ ΰδα θα εαζπ λέ δ θ εαδθτλδ ηαγ ά υ ξζ έυ. Έθα πέηα, ηδα απΰλαφδϊ, ηδα αφδϋλπ. Μπλ έ θα έθαδ εαδ ηδα ηα δεά απΰλαφδϊ ( υ ά, & Υα αΰ πλΰέυ, 2007). Κζ έ δη λΰα λέυ- πξαδλ δ ησμ: ηϊ α ετεζ ξλ τ δ η ηυ δεά εϊθθ αμ ηδα εέθ θ πέα αεζυγτθ σζδ εαδ ζϋΰθ αμ, εαγϋθαμ η δλϊ, η ηέα ζϋι δ γα πϊλυθ ηααέ υμ απσ υθϊθ. 45

46 πέζΰμ θ παλτ α λΰα έα Ϋΰδθ δαπζδ δ ηδεσ αμ, υηίυζ υ δεάμ η μ απσπ δλα λδ ητ λαηα δεάμ ΣΫξθμ πθ ία δευθ θ παδ δϊ εαγυμ εαδ αθαφλϊ πθ υθϋξ δα, υα άγε ππμ ΣΫξθ υ λϊηα μ θθδυθ μ εαδ μ επαέ υ σξπθ μ εαγ ηέαμ. θ επαέ υ γα ηπλτ θα απ ζϋ δ ηαθ δεσ λΰαζ έ μ υηίυζ υ δεάμ η παδ δϊ ξζδεάμ ζδεέαμ η επσ θ εαζζδϋλΰ δα δαπζδ δ ηδευθ ιδ ά πθ εαδ θ υθαέ γ μ, απϋθαθ δ δαφλ δεσ α ζσΰπ πζδ δ ηδεάμ πλϋζ υ μ. πδπλσ γ α, παλυ δϊ εαθ δ λϊ δμ εαδ πλαε δεάμ, ΰδα α πλΰλϊηηα α ηϋ π η δεσ επαδ υ δετ ξζ έ, πυ λϊηα μ σξ Ϋξυθ μ ζζθδεάμ δαπζδ δ ηδεά υαδ γ πέ. ΣΫζμ, πλ Ϊγε Ϋθα ξϋ δ εαζάμ πλαε δεάμ πυ γα ηπλτ θα αιδπδγ έ α πζαέ δα μ δαπζδ δ ηδεάμ υηίυζ υ δεάμ η δεσ ξζ έ. αυ ά δα δεα έα εαέλδμ φαέθ αδ θα έθαδ λσζμ υ επαδ υ δετ εαγυμ εαζ έ αδ θα πδ ζϋ δ, ε σμ πθ Ϊζζπθ λσζ υηίτζυ εαδ λσζ ηουξπ ά, η θ έ δ λσπ πυ τηίυζμ εαζ έ αδ θα ζ δ υλΰά δ εαδ πμ ηουξπ άμ. υηίυζ υ δεά, η σξ δαπζδ δ ηδεά εαζζδϋλΰ δα εαδ θ υθαέ γ, η δεσ ξζ έ ηδϊα δ θα έθαδ αθαΰεαέα. ΜΫ π αυ άμ αθ ζτθ αδ γϋηα α πλ δ Ϊ ΰδα π ι λΰα έα απσ α παδ δϊ μ υΰε ελδηϋθμ ζδεέαμ. Ι δαέ λα υθ ληά μ λαηα δεάμ ΣΫξθμ εφλα δεϊ, ΰζπ ζαηίϊθυθ ηθτηα α ΰδα δεαδπηϊ πθ υλτ π έ πζαέ δ μ ηϊ αμ εαδ θ ζσπζ υλ εα αθσ πθ αθγλυππθ, αθ ιϊλ α ξαλαε λδ δετ υμ. θ επαέ υ α παδ δϊ ίγδτθ αδ πδπζϋθ δεϊ εαδ θ δεϊ, υμ εαζζδ λΰτθ αδ υθαδ γάηα α εαδ αζζζ ΰΰτμ, ηπαέθυθ η μ ία ητ υθ λΰα έαμ εαδ υ εσ ηυ εαδ πθ υ πζδ δ ητ πλϋζ υ μ ά Ϊζζυ δαπζδ δ ηδεά επαέ υ εαδ υηίυζ υ δεά απ ζτθ πέ η υμ εα Ϊζζζυμ ξ δλδ ητμ απσ θ πζ υλϊ υ υηίτζυ, ηπλ έ θα απ ζϋ δ Ϋθα πζτ δ ηπ αρεσ ΰδα Ϊθ ζ εαδ φαληΰά γ α λπαδ αΰπΰδευθ πλΰλαηηϊ πθ. Μπλ έ θα δππγ έ ππμ η θ εα Ϊζζζ ξ δα ησ πλΰλϊηηα μ, πζυπζδ δ ηδεσ α μ ηϊ αμ, υ ξζ έυ, μ εδθπθέαμ ηπλ έ θα ΰ τ δ δαπζδ δ ηδεσ α. α ηδελϊ παδ δϊ εαδ θα ΰά δ πέ μ, ηϋ π μ Σ, γα ηπλτ αθ θα αιδπδγτθ ηδυλΰδεέ εαδ γ ζε δεέ λσπδ τθ μ δ Ϊ εθ αδ η δεσ η πζζϊ απσ α ηαγάηα α πυ ξζ έ εαδ θα απ ζϋ υθ λϋγδ ηα ΰδα ηδυλΰέα 46

47 πλΰλαηηϊ πθ επαδ υ δετ λϊηα μ απσ θ τηίυζ π λέπ π πυ έ δμ Ϋξ δ εαδ θ λσζ υ επαδ υ δετ. Κα αζάΰθ αμ, πδ ηαέθ αδ ππμ ία δεσ αδη σ ΰδα λ γέ ηα α η Σ Ϋξ δ υθα σ α θα απ ζϋ δ πλΰλϊηηα α υηίυζ υ δεάμ ξζδεάμ ζδεέαμ σξ δαπζδ δ ηδεσ α, εαδ θα ηδυλΰά δ ηδα παζϋ α υξϊλδ πθ εαδ ηδυλΰδευθ ηπ δλδυθ ΰδα υμ ηδελτμ υηη Ϋξθ μ. εϊγ π λέπ π, δαπδ υθ αδ αθϊΰε π λαδ Ϋλπ ηίϊγυθ μ εαδ η ζϋ μ πθ αθπ Ϋλπ γ πλ δευθ πλ ΰΰέ πθ εαδ πλ Ϊ πθ εαδ εδηα έαμ υμ λ υθ δεσ π έ, πλε δηϋθυ θα θδ ξυγ έ δαπέ π μ απ ζ ηα δεσ αμ υμ εαδ θα π ε αγ έ ξλά εαδ αιδπέ πθ φαληΰυθ υμ. 47

48 δίζδΰλαφέα θ ζζθδεά ΰζυ α Άζε δμ (2008). Ματλ αΰ ζϊ α- Ϊ πλ αΰ ζϊ α λαηα δεά Ϋξθ θ επαέ υ εαδ δαπζδ δ ηδεσ α. γάθα: Σσπμ. υ ά,., & Υα αΰ πλΰέυ, Μ. (2007). Η Ϋξθ υ λϊηα μ θ επαέ υ. γάθα: Μ αέξηδ. α δζ δϊ υ,. (2014). Οδ δαφλϋμ ηαμ θυθυθ. Κ. Μπθέ μ & Παπα πτζυ ( πδη.), ΚαζΫμ πλαε δεϋμ αθ ζυθ αμ απσ θ παΰΰ ζηα δεά πζυπζδ δ ηδεσ ηπ δλέα πθ επαδ υ δευθ (. ξζ έ,.63-69). γάθα: Τ.Π Ι.Θ. Γ πλΰΰδϊθθμ, Π. (1997). ΘΫηα α δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ. γάθα: Gutenberg. Γεσίαμ, Ν. (2001). Γδα Ϋθα θ αθδεσ ηδυλΰδεσ γϋα λ: α εά δμ, παδξθέ δα, ξθδεϋμ. γάθα: Μ αέξηδ. Γλαηηα Ϊμ, Θ. (1999α). Fantasyland γϋα λ ΰδα παδ δεσ εαδ θ αθδεσ εδθσ. γάθα: Συππγά π- Γδυλΰμ Ϊλ αθμ. Γλαηηα Ϊμ, Θ. (1999ί). Δδ αε δεά υ γ Ϊ λυ. γάθα: Συππγά π - Γδυλΰμ Ϊλ αθμ. µ λσπυζμ,. (1992). Ο επαδ υ δεσμ μ πλπ ίϊγµδαμ εαδ υ λίϊγµδαμ επαέ υ μ πμ Ϊ εαζμ εαδ ζ δ υλΰσμ υµίυζ υ δεάμ: υ πλίζάµα α, µδα ζτ. πδγ υλ υµίυζ υ δεάμ εαδ Πλ αθα ζδ µτ, 22-23, η λσπυζμ,. & Μπαεα ά, πλ αθα ζδ ησμ. (1996). Ο γ ησμ θ πλπ ίϊγηδα επαέ υ υηίυζ υ δεά ξυλα ηαμ. Μδα πλσ α πζαέ δ. Η ζϋ ξ πθ επαδ υ δευθ.14, Ιτθδμ- τΰυ μ 1996, µ λσπυζμ,. (1999). υµίυζ υ δεά-πλ αθα ζδ µσμ: υµίυζ υ δεά εαδ υµίυζ υ δεά ουξζΰέα ( σµμ ). γάθα: Γλΰσλ. Draguns, J. (2017α). ΚαγζδεΫμ εαδ δαφλ δεϋμ υθδ υ μ υηίυζ υ δεά. (η. Ο. Παπα πτζυ). θ πζυπζδ δ ηδεά Φ. Πζυπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά εαδ εδθπθδεά δεαδ τθ ( Ί αλ ). ( πδη.), γάθα: Παλδ δϊθμ. 48

49 Draguns, J. (2017ί). υηίυζ υ δεά Παπα πτζυ). πζυπζδ δ ηδεϊ πζαέ δα. (η. Ο. Φ. Ί αλ ( πδη.), Πζυπζδ δ ηδεά εδθπθδεά δεαδ τθ ( ). γάθα: Παλδ δϊθμ. ηηαθυζέ υ, Μ. (2014). ΚΪ π απσ Ϋθαθ Παπα πτζυ) πλαε δεϋμ Κ. Μπθέ μ & πζυπζδ δ ηδεσ ηπ δλέα πθ επαδ υ δευθ ( υλππαρεσ υλαθσ. (η. Ο.. Παπα πτζυ ( πδη.), ΚαζΫμ ξζ έ, αθ ζυθ αμ απσ θ παΰΰ ζηα δεά ). γάθα: Τ.Π Ι.Θ. υ,. (2014). Πλαΰπΰά μ δαπζδ δ ηδεσ αμ δ α εαζέα υ ηαγάηα μ μ δ λέαμ. ( πδη.), ΘΫηα α δ α εαζέαμ εαδ αΰπΰάμ 251). Θ υηίυζ υ δεά εαδ πζυπζδ δ ηδεϋμ Ϊι δμ:. Κα αλτ & Μ. Λδαεπτζυ πζυπζδ δ ηδεσ ξζ έ ( αζθέε: Τ.Π Ι.Θ. υθδυ, Υ. & ΜπΫη, Ν. (2013). ΣΫξθ μ εαδ δαπζδ δ ηδεά πλ αληΰά - ΡΙ ΔΝΗ: εαζζδ ξθδεϊ λΰα άλδα η ηϊ μ η αθα υθ. γάθα: Γλΰσλ. Geldard, K. & Geldard, D. (2011). Η υηίυζ υ δεά ουξζΰέα α παδ δϊ.. Θ πλέα- φαληΰϋμ. (η.. Μ αιϊμ). γάθα: Π έ. Hardy, & ΡΪπ. (1996). υηίυζ υ δεά: γ πλέα εαδ πλαε δεά. γάθα: Καθαεέ υ,., & ΠαπαΰδΪθθ,. (1994). Δδαπζδ δ ηδεά αΰπΰά. ηϊεμ. γάθα: ζζθδεϊ ΓλΪηηα α. Καθ αϊλα,. (2006). επαέ υ, εδθπθδεϋμ αθδ σ μ εαδ απεζ δ ησμ ζζϊ α. Μδα ελδ δεά δ αΰπΰά. ε σμ πθ δμ τΰξλθ μ ). γάθα: δσθδεμ.. (2015). Η υηίυζ υ δεά ηϊγ :. ΦΫλπθαμ ( πδη.), Οδ δξυθ. Φ υξ δα εαδ εδθπθδεσμ απεζ δ ησμ εδθπθέ μ ( Καλαθ αά, Υ. Οδεθσηυ & θ θέ ξυ εδθπθδευθ θ επαέ υ θζέεπθ εαδ δϊ ίέυ ιδ ά πθ ηϋ α απσ ηϊ μ ηδυλΰδεάμ Ϋεφλα μ. ( θϋε δ αε λδεά δα λδίά). Σηάηα Κδθπθδεάμ δέε μ εαδ Πζδ δεάμ πδ άημ. ηελέ δ Παθ πδ άηδ ΘλΪεμ. Κζ φ Ϊλαμ, Γ. (2009). Πζδ δ µδεά εαδ πζυπζδ δ µδεά υµίυζ υ δεά. γάθα: ζζθδεϊ ΓλΪµµα α. Κλέίαμ, π. (1998). αθαΰεαδσ α ΰδα δαπζδ δ µδεά θ υµίυζ υ δεά-πλ αθα ζδ µσμ: ζζθδεά εδθπθέα ηδα πλσεζ ΰδα Μδα γ µσ 49

50 «υµίυζ υ δεά-πλ αθα ζδ µσμ». πδγ υλ υµίυζ υ δεάμ εαδ Πλ αθα ζδ µτ, 46-47, ΛΫ δυ, Υ. (2010). Η λαηα δεά Ϋξθ πμ ηϋ δαπζδ δ ηδεάμ επαέ υ μ. Μδα ηπ δλδεά Ϋλ υθα πδ ηυθ υ Θ θπδαΰπΰ έ. ( θϋε η απ υξδαεά λΰα έα). ξζά θγλυπυ, Σηάηα πλ ξζδεάμ επαέ υ μ, Παθ πδ άηδ αζέαμ. Μαζδεδυ - Λ αυ, Μ. (1999). υηίυζ υ δεά ουξζΰέα. γάθα: ζζθδεϊ ΓλΪηηα α. Μαζδεδυ - Λ αυ, Μ. (2011). Η υηίυζ υ δεά ουξζΰέα θ επαέ υ. γάθα: Π έ. Μπλταμ,. & ΡΪπ Κ. (2001α). Ο λσζμ μ ξζδεάμ πλαΰπΰά μ απ ξάμ μ δαφλ δεσ αμ. υµίυζ υ δεάμ θ πδγ υλ υµίυζ υ δεάμ εαδ Πλ αθα ζδ µτ, 56-57, Μπλταμ,. & ΡΪπ Κ. (2001ί). Ο υµίυζ υ δεσμ λσζμ υ επαδ υ δετ πζυπζδ δ µδεσ ξζ έ. πδγ υλ υµίυζ υ δεάμ εαδ Πλ αθα ζδ µτ, 58-59, Modgil, S., & Verma, G., & Mallick, K., & Modgil, C. (1997). Πζυπζδ δ ηδεά επαέ υ, πλίζηα δ ηέ-πλπ δεϋμ (η.. υθδυ- δ Ϋλ, & Π. Υαλαηάμ). γάθα: ζζθδεϊ ΓλΪηηα α. Νηδετ, Μ., & Ολφαθέ υ, Φ., & ΥζΫία, Ν. (2014). Δλα λδσ μ δπηα δεάμ ηϊγ μ λη α αθγλυπδθα δεαδυηα α εαδ α δεαδυηα α πθ πλ φτΰπθ. Ύπα έα υ Ο ΰδα υμ πλσ φυΰ μ (UNHCR). Παπα σπυζμ,. (2010). Παδ αΰπΰδεά υ γ Ϊ λυ. γάθα: Ι δπ δεά Ϋε. Παπαεπθ αθ δθπτζυ, υµίυζ υ δεά. (2011). µ δεσ υµίυζ υ δεά εαδ ξζ έ: δ αθ δζάο δμ ( θϋε η απ υξδαεά λΰα έα). ξζά πδ ηυθ, Παδ αΰπΰδεσ Σηάηα πθ πζυπζδ δ µδεά επαδ υ δευθ. θγλππδ δευθ εαδ Κδθπθδευθ η δεάμ επαέ υ μ, Παθ πδ άηδ Πα λυθ. 50

51 θϊΰε μ Παζαδζσΰυ, Ν. (1999). ξαλαε λδ δεϊ υηίυζ υ δεάμ ηαγ υθ η ζζθδεσ η δεσ ξζ έ. δαπζδ δ ηδεϊ πδγ υλ υηίυζ υ δεάμ εαδ Πλ αθα ζδ ητ, 50-51, Παζαδζσΰυ, Ν., & υαΰΰϋζυ, Ο. (2011). Δδαπζδ δ ηδεά παδ αΰπΰδεά επαδ υ δεά πζδ δεά ΰδα παδ δϊ πθ η αθα υθ. γάθα: Π έ. Πλία έ υ, αΰπΰάμ., & Κυλ έ υ,., & Λα έα, θ αθϊπ υι δαπζδ δ ηδευθ λΰα έα). ξζά πδ ηυθ. (2011). Η υηίζά μ γ α λδεάμ ιδ ά πθ. ( θϋε π υξδαεά ΰπΰάμ, Παδ αΰπΰδεσ Σηάηα η δεάμ επαέ υ μ, ηελέ δ Παθ πδ άηδ ΘλΪεμ. Ϋι υ, Π. (2005). Θ α λ-παδ αΰπΰδεϊ πλΰλϊηηα α α ξζ έα ΰδα επαδ υ δετμ, γπδτμ, γ α λζσΰυμ εαδ παδ αΰπΰτμ- ηουξπ Ϋμ. γάθα: Μ αέξηδ. Ϋι υ, Π. (2007). Πλαε δεϋμ φαληΰϋμ γ Ϊ λυ θ πλπ ίϊγηδα εαδ υ λίϊγηδα επαέ υ - δαπζδ δ ηδεά επαέ υ, ηυ δαεά επαέ υ, αΰπΰά υΰ έαμ, π λδίαζζθ δεά επαέ υ, ΰζυ α εαδ ζΰ ξθέα. γάθα: Κα αθδυ μ. Sebba, J. (2000). Ι λέα ΰδα σζυμ- δ αε δεϋμ πλ Ϊ δμ ΰδα ηϊγηα μ δ λέαμ η δεσ εαδ ΰυηθΪ δ (η. Μ. ΚαίαζδΫλυ). γάθα: Μ αέξηδ. Ϋλ υθα Smith, T. & Soto, A. & Griner, D. & Trimble, J. (2017). πζυπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά. (η. Ο. Παπα πτζυ). θ Φ. Ί αλ ( πδη.), Πζυπζδ δ ηδεά υηίυζ υ δεά εαδ εδθπθδεά δεαδ τθ ( ). γάθα: Παλδ δϊθμ. Σ απλτθμ,. (2002). Η υηίυζ υ δεά δα δεα έα η δεσ ξζ έ. Πλίζηα δ ηέ- υθα σ μ-πλπ δεϋμ. γάθα: ε σ δμ Γλΰσλμ. Σ δϊλαμ,. (2004). Σ γ α λδεσ παδξθέ δ η δεσ ξζ έ. γάθα: Παπτζδαμ. Σ δϊλαμ,. (2005). Σ λϊηα εαδ γϋα λ Φπ έυ, Π. (2014). δαγ ηα δεσ αμ φαληΰά θ επαέ υ. γάθα: Παπτζδαμ. μ η γσ υ project πζαέ δ πζυπζδ δ ηδεϊ ξζ έα: απσ γ πλέα μ θ πλϊι.. Κα αλτ & Μ. Λδαεπτζυ ( πδη.), ΘΫηα α δ α εαζέαμ εαδ αΰπΰάμ πζυπζδ δ ηδεσ ξζ έ ( ). Θ αζθέε: Τ.Π Ι.Θ. 51

52 Υα αξλά υ, Υ. (2014). υηίυζ υ δεά θ αΰΰζδεά ΰζυ ξζδεά εδθσ α. γάθα: Gutenberg. α Arthur, N., & Collins, S. (2010). Culture-infused counseling (2nd ed.). Calgary, AB: Counselling Concepts. Carson, D. & Becker, K. (2003). Creativity in mental health practice. New York: Haworth. Das,. Κ. (1995). Rethinking multicultural counseling: Implications for counselor education. Journal of Counseling and Development, 74(1), Gladding, S. (2011). The creative arts in counseling, fourth edition. Alexandria: American Counseling Association. Kottler, J & E. (2000). Counseling skills for teachers. California: Corwin Press, Inc. McLaughlin, C. (1999). Counselling in schools: looking back and looking forward. British Journal of Guidance & Counselling, 27(1), Rollandi-Ricci, M. (1996). Training teachers for intercultural education. The work of the council of Europe In. T. Dragonas, A. Frangoudaki, and C. Inglessi (Eds), Beyond one s own backyard: intercultural teacher education in Europe (pp. 5768). Athens: Nissos. Sue, D. W, Arredondo, P., & McDavis, R. J. (1992). Multicultural counseling competencies and standards: A call to the profession. Journal of Counseling & Development, 70 (4), Sue, D. W., & Sue, D. (1999). Counseling the culturally different: theory and practice. (3rd ed.). New York: Wiley. 52

53 Π Ρ ΡΣ Μ Σ Π Ρ ΡΣ Μ 1 φέ α ΰδα πλσ εζ θγλυπδθα πζαέ δα αθδε σ γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα η δεαδυηα α πυ πλαΰηα πδάγε υ η απ υξδαετ πλΰλϊηηα μ Παλα α δεϋμ ΣΫξθ μ θ επαέ υ εαδ 2016 γϋηα Νατπζδ, α πυ υθ «λαηα δεά ΣΫξθ εαδ δα ίέυ ηϊγ» υ Σηάηα μ Θ α λδευθ πυ υθ μ ξζάμ Καζυθ Σ ξθυθ υ Παθ πδ ηέυ Π ζπθθά υ. 53

54 Π Ρ ΡΣ Μ 2 ζ έ Στπυ ΰδα γ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα η γϋηα θγλυπδθα δεαδυηα α. Π Ν ΠΙ Σ ΜΙΟ Π ΛΟΠΟΝΝ ΟΤ ΧΟΛ Κ ΛΩΝ Σ ΧΝΩΝ ΣΜ Μ Θ ΣΡΙΚΩΝ ΠΟΤ ΩΝ α δζϋπμ Κπθ αθ έθυ 21 & Σ λαϊε Ν ΤΠΛΙΟ Σ Λ.: , 129 fax: Ι ζέ α: ts-secretary@uop.gr tmima_theatrikon_spoudon@uop.gr ΛΣΙΟ ΣΤΠΟΤ Θ α λπαδ αΰπΰδεσ πλσΰλαηηα ΰδα παδ δϊ 9-12 Εγ,, ο υ υχ Ϊίία 10 πά, α φϊζ δα, λφά, ο π ίγ πα ε ηίλέυ ί! ΦΟΤΓ ΡΟ, Ϋΰ, δα λδεά π λέγαζο, ζ υγ λέα, δ σ α έθαδ λδ ηϋθα απσ α γ η ζδυ θγλυπδθα δεαδυηα α. Πζζέ απσ ηϊμ έ πμ ά α γ πλτη υθ θ α ΰθπλέαυη ηϋθα. Μάππμ πζζϋμ φλϋμ α ι ξθϊη ; Μ αφληά θ ηϋλα θγλππέθπθ δεαδπηϊ πθ εαδ ηϋ α απσ δϊ η παλαητγδ υ Ό εαλ ΟυΪδζθ, «υ υξδ ηϋθμ πλέΰεδπαμ», γα Ϋξυη θ υεαδλέα θα α πλ ΰΰέ υη. σξδ υ πλΰλϊηηα μ: Να ΰθπλέ υθ α παδ δϊ θ σλ θα Ϋλγυθ παφά η α δεέ θγλυπδθα δεαδυηα α, oλδ ηϋθα απσ αυ Ϊ ηϋ π ίδπηα δευθ παδξθδ δυθ εαδ ξθδευθ μ Σ, θα α εα αθά υθ, θα α υθ Ϋ υθ η δμ αθγλυπδθ μ αθϊΰε μ, θα θ πέ υθ δμ αιέ μ πυ γ η ζδυθυθ, θυ παλϊζζζα θα αθαπ τιυθ θ θ υθαέ γ, θ αζζζίάγ δα, θ αζζζ ία ησ εαδ θ γ ζθ δ ησ. ηουξυ λδα: αθϊ- αλίϊλα Καζαηπαζά, εδθπθδζσΰμ, η απ υξδαεά φδ ά λδα ΠΜ, ΣΘ Παθ πδ ηέυ Π ζπθθά υ αμ π λδηϋθυη η αθυπηθ έα ΦΟΤΓ ΡΟ (ΝΫα δίζδγάε). 54

55 Π Ρ ΡΣ Μ 3 Φπ ΰλαφέ μ απσ πλσΰλαηηα Μυ απ α ο ( Ϋι υ, 2005: ). 55

56 56