Επομένως η εξίσωση αυτή παριστάνει ευθεία που έχει συντελεστή διεύθυνσης λ = -

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Επομένως η εξίσωση αυτή παριστάνει ευθεία που έχει συντελεστή διεύθυνσης λ = -"

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο (ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ) Παράγραφος 1.1 (ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ) Πότε μια εξίσωση λέγεται γραμμική; Η εξίσωση α + βy = γ Κάθε εξίσωση της μοεφής α + βy = γ, με α 0 ή β 0, που λέγεται γραμμική εξίσωση, παριστάνει ευθεία γραμμή. Διερεύνηση της εξίσωσης α + βy = γ Αν, β 0, τότε η εξίσωση γράφεται : Να σχεδιάσετε την γραμμική εξίσωση α + βy = γ για τις διάφορες τιμές των α, β και να ορίσετε των συντελεστή διεύθυνσης κάθε φορά βy = -α + γ y = - + Επομένως η εξίσωση αυτή παριστάνει ευθεία που έχει συντελεστή διεύθυνσης λ = - τον άξονα y'y στο σημείο με τεταγμένη και τέμνει Ειδικότερα : Αν α 0, τότε η ευθεία τέμνει και τους δύο άξονες (Σχ. α ), ενώ Αν α = 0, τότε η εξίσωση παίρνει τη μορφή y = και επομένως παριστάνει ευθεία που είναι παράλληλη στον άξονα ' και τέμνει τον άξονα y'y στο σημείο με τεταγμένη (Σχ. β ). Αν β = 0 (οπότε α 0), τότε η εξίσωση γράφεται α = γ = Επομένως η εξίσωση αυτή παριστάνει ευθεία που είναι παράλληλη στον άξονα y'y και τέμνει τον άξονα ' στο σημείο με τετμημένη. 1

2 Για παράδειγμα : Η εξίσωση y = παίρνει τη μορφή y = 1 1 η οποία παριστάνει ευθεία που έχει συντελεστή διεύθυνσης λ = 1 και τέμνει τον άξονα y'y στο σημείο με τεταγμένη 1. Η εξίσωση y= παριστάνει ευθεία που είναι παράλληλη στον άξονα ' και τέμνει τον άξονα y'y στο σημείο με τεταγμένη. Η εξίσωση = παριστάνει ευθεία που είναι παράλληλη στον άξονα y'y και τέμνει τον άξονα ' στο σημείο με τετμημένη. Τι ονομάζουμε λύση της γραμμικής εξίσωσης; Κάθε ζεύγος αριθμών που επαληθεύει μία γραμμική εξίσωση λέγεται λύση της γραμμικής εξίσωσης. ε: y = α + β ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΕΥΘΕΙΑΣ α = συντελεστής διεύθυνδης ή κλίση της ευθείας (ε), ονομάζεται ο τριγωνιμετρικός αριθμός εφω όπου ω η γωνία που αυτή σχηματίζει με τον άξονα αν α > 0 η γωνία είναι οξεία αν α < 0 η γωνία είναι αμβλεία αν α = 0 τότε = 0 0 και η (ε) έχει τη μορφή y = β που είναι οριζόντια δηλαδή παράλληλη με τον άξονα.

3 Τι ονομάζουμε γραμμικό σύστημα και τι λύση του συστήματος; Γραμμικό σύστημα Όταν έχουμε δύο γραμμικές εξισώσεις α + βy = γ και α + β y = γ και ζητάμε τις κοινές λύσεις αυτών, τότε λέμε ότι έχουμε να λύσουμε ένα γραμμικό σύστημα δύο εξισώσεων με δύο αγνώστους ή, πιο σύντομα, ένα γραμμικό σύστημα και γράφουμε: y y Κάθε ζεύγος αριθμών που επαληθεύει και τις δύο εξισώσεις του συστήματος λέγεται λύση του συστήματος. Γραφική επίλυση γραμμικού συστήματος Τι ονομάζουμε γραφική επίλυση γραμμικού συστήματος ; Κάθε εξίσωση του γραμμικού συστήματος y 6 4y 8 που λύσαμε προηγουμένως παριστάνει μια ευθεία γραμμή. Το σημείο τομής των ευθειών αυτών προσδιορίζει τη λύση του συστήματος, αφού οι συντεταγμένες του επαληθεύουν συγχρόνως τις δύο εξισώσεις του συστήματος. Γενικά, μπορούμε να επιλύσουμε γραφικά ένα γραμμικό σύστημα y y με το να σχεδιάσουμε τις δύο ευθείες που παριστάνουν οι εξισώσεις του και να βρούμε, εφόσον υπάρχει, το σημείο τομής τους. Η γραφική επίλυση ενός γραμμικού συστήματος δίνει λύσεις που μπορεί να είναι προσεγγιστικές. Παρά την αδυναμία αυτή, η γραφική επίλυση ενός γραμμικού συστήματος διευκολύνει πάρα πολύ σε περιπτώσεις, όπου μας ενδιαφέρουν μόνο προσεγγιστικές λύσεις του συστήματος ή, ακόμη, όταν η αλγεβρική του επίλυση είναι δυσχερής. Γραμμικό Σύστημα Τι ονομάζουμε γραμμικό σύστημα και τι λύση του συστήματος; Μία εξίσωση της μορφής α+βy+γz=0, με έναν τουλάχιστον από τους συντελεστές α, β, γ διάφορο του μηδενός, λέγεται γραμμική εξίσωση με τρεις αγνώστους. μιας γραμμικής εξίσωσης με τρεις αγνώστους λέγεται κάθε τριάδα αριθμών που την επαληθεύει. Για παράδειγμα η εξίσωση +y+z=6 είναι μια γραμμική εξίσωση με τρεις αγνώστους και η τριάδα (, 1,5) είναι μια λύση της εξίσωσης, αφού +( 1)+5=6. Όταν έχουμε τρεις γραμμικές εξισώσεις με τρεις αγνώστους : α 1 + β 1 y + γ 1 z = δ 1, α + β y + γ z = δ και α + β y + γ z = δ

4 και ζητάμε τις κοινές λύσεις τους, τότε λέμε ότι έχουμε να λύσουμε ένα γραμμικό σύστημα τριών εξισώσεων με τρεις αγνώστους ή, πιο σύντομα, ένα γραμμικό σύστημα και γράφουμε. 1 1y 1z 1 y z y z Για την επίλυση ενός τέτοιου συστήματος χρησιμοποιούμε μεθόδους ανάλογες με τις μεθόδους που χρησιμοποιήσαμε για την επίλυση ενός γραμμικού συστήματος. ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Χ Όταν έχουμε δύο γραμμικές εξισώσεις α + βy = γ και α + β y = γ και ζητάμε τις κοινές λύσεις αυτών, τότε λέμε ότι έχουμε να λύσουμε ένα γραμμικό σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους ή πιο σύντομα ένα γραμμικό σύστημα και γράφουμε: α βy γ α βy γ Κάθε ζεύγος αριθμών που επαληθεύει και τις δύο εξισώσεις του συστήματος λέγεται λύση του συστήματος. ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Χ Α) Η πρώτη μέθοδος επίλυσης είναι η μέθοδος της αντικατάστασης η οποία λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις και για μη γραμμικά συστήματα. Η διαδικασία είναι η εξής: ΜΕΘΟΔΟΣ 1. Λύνουμε μια από τις δύο εξισώσεις (συνήθως την πιο εύκολη), ως προς έναν άγνωστο.. Αντικαθιστούμε την παράσταση του άγνωστου αυτού στην άλλη εξίσωση.. Τώρα η εξίσωση που προκύπτει μετά την αντικατάσταση έχει μόνο έναν άγνωστο οπότε τη λύνουμε, διατηρώντας την άλλη εξίσωση αναλλοίωτη. 4. Την τιμή (ή τις τιμές) του άγνωστου που βρήκαμε τις αντικαθιστούμε στην άλλη εξίσωση. Παράδειγμα 1 y 4 y (1) 4 y 4 y 4 y y 4 y y 4 y y 1 y 1 Άρα μοναδική λύση (, y) = (, - 1) Παράδειγμα y y (1) y y y y y 0 y y 0 Άρα μοναδική λύση η (, y) = (-, 0) 4

5 Β) Η δεύτερη μέθοδος επίλυσης είναι η μέθοδος της απαλοιφής, η οποία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Η βασική της ιδέα είναι να δημιουργήσουμε στις δύο εξισώσεις ένα άγνωστο που να έχει αντίθετους συντελεστές σ αυτές. Οπότε αν τις προσθέσουμε θα γίνει απαλοιφή αυτού του αγνώστου. Η διαδικασία είναι η εξής: ΜΕΘΟΔΟΣ 1. Πολλαπλασιάζουμε μια εξίσωση (ή και τις δυο) με κατάλληλο (ή κατάλληλους) αριθμό (ή αριθμούς), ώστε να προκύψει συντελεστής σε έναν άγνωστο αντίθετος από αυτόν στην άλλη εξίσωση.. Προσθέτουμε κατά μέλη τις εξισώσεις, οπότε γίνεται απαλοιφή του ενός άγνωστου.. Λύνουμε την εξίσωση με τον έναν άγνωστο και βρίσκουμε την τιμή του. 4. Την τιμή (ή τις τιμές) του άγνωστου που βρήκαμε τις αντικαθιστούμε στην άλλη εξίσωση. Παράδειγμα 1 y 4 y ( ) (1) 6 Τότε από (1): +y = y = 1 Άρα μοναδική λύση η (, y) = (, 1) Παράδειγμα ( ) y y y 0 y (1) y Άρα η (1) = Άρα μοναδική λύση η (, y) = (, 0) Γ) Γεωμετρική επίλυση γραμμικού συστήματος Αποτελεί μια διαδικασία κατά την οποία τις περισσότερες φορές δεν μπορούμε να βρούμε με ακρίβεια τη λύση του συστήματος αλλά μία προσέγγιση αυτής (αν βέβαια το σύστημα έχει λύση) ΜΕΘΟΔΟΣ Σ ένα ορθοκανονικό σύστημα συντεταγμένων Oy χαράσουμε τις δύο ευθείες που συνθέτουν το σύστημα και αν αυτές τέμνονται σε ένα σημείο τότε το σύστημα έχει μοναδική λύση τις συντεταγμένες του σημείου τομής. αν οι δύο ευθείες είναι παράλληλες, δηλαδή δεν τέμνονται σε κανένα σημείο τότε το σύστημα χαρακτηρίζεται αδύνατο. αν οι δύο ευθείες συμπέσουν ταυτιστούν στο σχήμα τότε έχουν άπειρα κοινά σημεία και άρα το σύστημα είναι αόριστο ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Χ 5

6 ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ CRAMER Ακολουθώ την εξής διαδικασία: Αρχικά κάνω πράξεις για να φέρω το σύστημα στην κανονική του μορφή α + βy = γ α + β y = γ α Υπολογίζω τον αριθμό α β που ονομάζουμε ορίζουσα D του συστήματος β α β D = αβ α β α β και τις ορίζουσες D και D y οι οποίες προκύπτουν από την D ως εξής: Για την D : προκύπτει από την ορίζουσα D, αν στη θέση των συντελεστών του θέσουμε τους σταθερούς όρους, συμβολίζουμε με D = γ γ β β γβγβ Ομοίως, για την D y : προκύπτει από την ορίζουσα D αν στη θέση των συντελεστών του y θέσουμε τους σταθερούς όρους, συμβολίζουμε με: D y = α α γ γ αγαγ και ισχύουν τα παρακάτω: Αν το γραμμικό σύστημα α + βy = γ α + β y = γ Έχει D 0, τότε έχει μοναδική λύση D την = D y και y= D D Αν D = 0 τότε το σύστημα είναι ή αδύνατο ή έχει άπειρο πλήθος λύσεων (αόριστο). ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Παράδειγμα Να λυθεί το σύστημα: λ 1 y 1 4 λ 1y, λr Το Σ είναι στην κανονική του μορφή, άρα: λ 1 D - (λ+1) (λ-1) -(-). 4 = -(λ -1) + 8 =- λ λ 1 Αν D 0 - λ λ 9 λ τότε το D D y σύστημα έχει μοναδική λύση την, y D D 6

7 όπου και 1 D λ 1 - (λ+1) -(-) (-) = -λ = -λ - 5 λ 1 1 D y - (λ-1) = -λ - 4 Επομένως D λ 5 και D λ 9 Dy λ 1 D λ 9 y Αν D = 0 λ = ή λ = - τότε Αν λ = τότε το Σ : - y = 1 - y = 1 4-4y = - - y = - 1 To Σ είναι αδύνατο Αν λ = - τότε το Σ : -4 - y = y = y = y = - To Σ είναι αδύνατο Παράδειγμα 4 Δίνονται οι ευθείες ε 1 : y + 4 = 0 και ε : + y 1 = 0. I. Να βρείτε τους συντελεστές διεύθυνσης των ευθειών ε 1, ε. Τι έχετε να πείτε για τη σχετική θέση των ε 1, ε στο επίπεδο. II. Τι μπορείτε να σημπεράνετε για τις γωνίες που οι ε 1, ε σχηματίζουν με τον άξονα ; III. Να βρείτε τα σημεία τομής των ε 1, ε με τους άξονες. IV. Να βρείτε τα εμβαδά Ε 1, Ε που σχημτίζουν οι ευθείες ε 1, ε με τους άξονες αντίστοιχα. V. Να βρείτε το εμβαδό Ε που περικλείεται από τις ε 1, ε και τον άξονα. VI. I. Αρχικά πρέπει να γράψω τις δύο ευθείες σ εκανονική μορφή y = α + β έτσι ώστε ο συντελεστής του να αποτελεί και το συντελεστή διεύθυνσης των ευθειών. Άρα ε 1 : y = + 4 με α 1 = ε : y = + 1 με α = -1 II. Αφού α 1 α οι ε 1, ε τέμνονται πλάγια αφού α 1 α -1. Από τον ορισμό του συντελεστή διέυθυνσης ευθείας προκύπτει ότι α 1 = εφω 1 και α = εφω όυο ω 1, ω οι θετικές κυρτές γωνίες που σχηματίζουν οι ευθείες ε 1, ε με τον αντίστοιχα. Άρα: εφω 1 = > 0 άρα γωνία ω 1 < 90 0 εφω = -1 < 0 άρα γωνία ω > 90 0 III. IV. Για την ε 1 y 0 - y 4 0 Α 1 (0,4) Άρα Α 1 (0,4) και Β 1 (-,0) τα σημεία τομής της ε 1 με τους άξονες y y και αντίστοιχα. Α (0,1) Για την ε 0 1 y 1 0 Άρα Α (0,1) και Β (1,0) τα σημεία τομής της ε με τους άξονες y y και αντίστοιχα ω 1 B 1 (-,0) ω B (1,0) ε 1 ε y 7

8 y V. α) Εμβαδό που ορίζεται από ε 1 και τους άξονες δηλαδή τις ευθείες ε 1 : y + 4 = 0, ε : = 0 (άξονας y y) και ε 4 : y = 0 (άξονας ). Ε 1 = 1 βυ = 1 ΟΑ 1 ΟΒ 1 = = 4 τ.μ. Ε 1 B 1 (-,0) Α 1 (0,4) ο ε 1 y y Α (0,1) β) Εμβαδό που ορίζεται από ε και τους άξονες δηλαδή τις ευθείες ε : + y - 1 = 0, ε : = 0 (άξονας y y) και ε 4 : y = 0 (άξονας ). ο Ε B (1,0) Ε 1 = 1 βυ = 1 ΟΑ ΟΒ = = 1 τ.μ. y ε VI. Εμβαδό που ορίζεται από τις ευθείες ε 1, ε και τον άξονα δηλαδή τις ευθείες ε 1 : y + 4 = 0, ε : + y - 1 = 0 και ε 4 : y = 0. Αρχικά θα βρούμε το σημείο τομής των ε 1, ε λύνοντας το γραμμικό σύστημα που y δημιουργούν οι εξισώσεις τους: y Α 1 (0,4) y 1 0 Τότε y = Άρα Γ(-1,). Γ Είναι ( 1 ) = 1 βυ = 1 (Β 1Β )(ΓΜ) = 1 = τ.μ. διότι (Β 1 Β ) = = και (ΓΜ) = =, όσο και η απόλυτη τιμή της τεταγμένης του σημείου Γ. B 1 (-,0) Μ Α (0,1) ο B (1,0) ε 1 ε y 8

9 Παράδειγμα 5 Σύμφωνα με την διερεύνηση ενός γραμμικού συστήματος προκύπτει ότι D D α) ή θα έχει μοναδική λύση την ( 0, y 0 )=, y D D β) ή θα είναι αδύνατο γ) ή θα είναι αόριστο (ταυτοτικά) Πως ερμηνεύεται γεωμετρικά η κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις; Έστω ε 1 : α 1 + β 1 y = γ 1 και ε : α + β y = γ οι δύο εξισώσεις που συνθέτουν το γραμμικό σύστημα. Α) Αν το Σ έχει μοναδική λύση ( 0,y 0 ) γεωμετρικά σημαίνει ότι οι δύο ευθείες ε 1, ε τέμνονται σε μοναδικό σημείο Μ του οποίου οι συντεταγμένες είναι η λύση του συστήματος δηλαδή σημείο τομής των ε 1, ε είναι το Μ ( 0, y 0 ). Β) Αν το Σ είναι αδυνατο σημαίνει ότι οι δύο ευθείες ε 1, ε δεν έχουν κανένα κοινό σημείο, για να σημβαίνει αυτό θα πρέπει να είναι παράλληλες μεταξύ τους. Γ) Αν το Σ προκύψει αόριστο ( τσυτοτικό) σημαίνει ότι έχει άπειρες λύσεις επομένως ε 1, ε θα πρέπει να έχουν άπειρα κοινά σημεία, για να συμβαίνει αυτό θα πρέπει να ταυτίζονται. ΑΡΑ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΝΟΨΕΙΣΟΥΜΕ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΙΝΑΚΑ ΓΡΑΜΜΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ X ΑΛΓΕΒΡΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΛΥΣΗ 1) ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΛΥΣΗ: D 0 ε 1, ε τέμνονται (αν επιπλέον α 1 α = 1 τότε τέμνονται κάθετα) ) ΑΔΥΝΑΤΟ: D = 0 και D 0 ή Dy 0 ε 1, ε παράλληλες (α 1 = α ) ) D = 0 και D= Dy = 0 ε 1, ε ταυτίζονται (α 1 = α και β 1 = β ) Παράδειγμα 6 Α/ 7Β /ΣΕΛ Να βρείτε για τις διάφορες τιμές του α R τα κοινά σημεία των ευθειών : i) ε 1 : α + y = α και ε : + αy = 1. ii) ε 1 : α y = α και ε : + αy = 1. Το ισοδύναμο ερώτημα είναι για τις διάφορες τιμές της παραμέτρου αr να λυθούν τα συστήματα. Για εκείνα τα α όπου D 0 το σύστημα θα έχει μοναδική λύση και άρα οι ε 1, ε θα τέμνονται. Για εκείνα τα α όπου D = 0 με αντικατάσταση του α στις εξισώσεις θα προκύπτει αόριστο ή αδύνατο σύστημα στην πρώτη περίπτωση ( του αορίστου) θα έχουμε άπειρα κοινά σημεία άρα και ταύτιση των δύο ευθειών, ενώ στην περίπτωση του αδυνάτου δεν θα έχουμε καμία λύση άρα και κανένα κοινό σημείο επομένως στην περίπτωση αυτή ε 1, ε θα είναι παράλληλες. 9

10 Παράδειγμα 7 Α/ 8Β /ΣΕΛ Να λύσετε τα συστήματα : i) λ 1 y 1 4 λ 1y, λr ii) μ 5y 5 μ y 5, μr i) D = D = D y = 1 4 = -(λ - 1)(λ + 1) - 4(-) = -(λ - 1) + 8 = - λ + 9 ( 1) 1 =-(λ+1) - (-)(-) = -λ -1-4 = -λ - 5 ( 1) =-(λ -1) - 4 = -λ - Αν D 0 -λ λ 9 λ και λ - D 5 D y Άρα το Σ έχει μοναδική λύση την 0 = και y 0 = D 9 D Αν D = 0 λ = ή λ = - y 1 y 1 αν λ = έχουμε : 4 4y y 1 Άρα το σύστημα τότε είναι αδύνατο. 4 y 1 4 y 1 αν λ = - έχουμε : 4 y 4 y Άρα το σύστημα τότε είναι αδύνατο. ii) Να λυθεί ( 1) 9 Παράδειγμα 8 Α/ 1Β /ΣΕΛ i) Να βρείτε τις εξισώσεις των ευθειών ε 1 και ε του διπλανού σχήματος. ε ii) Ποιο σύστημα ορίζουν οι ε 1 και ε και ποια είναι η λύση του συστήματος; i) Παρατηρώ ότι η ε 1 τέμνει τον y y στο σημείο Α 1 (0,) και τον στο σημείο Β 1 (4, 0). Έστω ε 1 : y = α 1 + β 1 ο τότε Α 1 (0, )ε 1 = α β 1 β 1 = Β 1 (4, 0) ε 1 0 = α β 1 0 = 4α 1 + α 1 = - 1 Άρα: ε 1 : y = Κάνοντας ανάλυση για την ε προκύπτει ότι: ε : y =

11 ii) Οι ε 1, ε ορίζουν το γραμμικό σύστημα: 1 y (1) ( 1) 1 y τότε από (1) y = 1 Επομένως λύση του συστήματος είναι η ( 0, y 0 ) = (, 1) ΣΧΟΛΙΟ Γεωμετρικά η λύση του παραπάνω συστήματος δηλώνει ότι το σημείο τομής των ε 1 και ε είναι το Μ(, 1). ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Χ Μια εξίσωση της μορφής α + βy + γz = δ με έναν τουλάχιστον από τους συντελεστές διάφορο του μηδενός, λέγεται γραμμική εξίσωση με τρεις αγνώστους. μιας τέτοιας γραμμικής εξίσωσης λέγεται κάθε τριάδα αριθμών που την επαληθεύει. Όταν έχουμε τρεις γραμμικές εξισώσεις με τρεις αγνώστους και ζητάμε τις κοινές λύσεις τους, τότε λέμε ότι έχουμε να λύσουμε ένα γραμμικό σύστημα τριών εξισώσεων με τρεις αγνώστους ή γραμμικό σύστημα α1 β1y γ1z δ1 και γράφουμε α βy γz δ α β y γ z δ Ας δούμε ένα παράδειγμα: Να λυθεί το σύστημα y z 9 y z 10 y z 8 Θα χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο της αντικατάστασης. Λύνουμε τη μια από τις εξισώσεις ως προς ένα άγνωστο, π.χ. την () ως προς z και αντικαθιστούμε στις άλλες δύο, με αποτέλεσμα να μας προκύψει ένα γραμμικό σύστημα με αγνώστους τους,y, το οποίο λύνουμε όπως μάθαμε παραπάνω, μόνο που τις τιμές των, y που θα βρούμε πρέπει να τις αντικαταστήσουμε και στην () για να βρούμε το z. Εδώ έχουμε: από σχέση (): z = + y - 8 (4) Αντικαθιστώ την (4) στις (1), () και αυτές γίνονται: y + z = 9 y + ( + y 8) = y = 15 (5) + y z = 10 + y ( + y 8) = 10 + y = 1 (6) Οι (5), (6) ορίζουν ένα γραμμικό σύστημα το οποίο και λύνουμε: 11 y y 11 y 1 Αντικαθιστούμε τα = 1 και y = 1 στην (4) (ή στην ()) και προκύπτει z =. Άρα λύση του συστήματος είναι η (, y, z) = (1,, ) ΣΧΟΛΙΟ Επειδή η επίλυση ενός γραμμικού συστήματος, όπως είδαμε παραπάνω ανάγεται στην επίλυση ενός γραμμικού συστήματος, προκύπτει ότι και ένα γραμμικό σύστημα ή έχει μοναδική λύση ή είναι αδύνατο ή έχει άπειρο πλήθος λύσεων (αόριστο). (1) () () 11

12 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ 1 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ι. Να αντιστοιχίσετε καθένα από τα συστήματα : : y 1 1 4y 0, : y 1 y 4, 4y 4 y 1 : με εκείνη από τις απαντήσεις Α, Β, Γ που νομίζετε ότι είναι η σωστή. y 1 :, y Α) Έχει μοναδική λύση, Β) Είναι αδύνατο, Γ) Έχει άπειρο πλήθος λύσεων. ΙΙ. Σε καθεμιά από τις παρακάτω περιπτώσεις να κυκλώσετε το γράμμα Α, αν ο ισχυρισμός είναι αληθής και το γράμμα Ψ, αν ο ισχυρισμός είναι ψευδής. 1. Αν ένα γραμμικό σύστημα έχει δύο διαφορετικές λύσεις, τότε θα έχει άπειρο πλήθος λύσεων. Α Ψ. Αν σε ένα γραμμικό σύστημα είναι D = 0, τότε το σύστημα είναι κατ' ανάγκη αδύνατο. Α Ψ. Το σύστημα y 1 είναι αδύνατο. Α Ψ y 0 4. Ο κύκλος + y = 1 και η παραβολή y = + 1 δεν έχουν κοινά σημεία. Α Ψ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ Παράδειγμα 9 Α/ 7Α /ΣΕΛ 1 (Σ 1 ) (Σ ) (Σ ) (Σ 4 ) 1 Να λύσετε τα συστήματα : ( 1) y i) ( 1) y 1 ii) ( 1) 4y 7 1 ( 1) y 1 i) D = D = D y = Άρα το Σ είναι αόριστο. Πράγματι = ( -1)( +1) - = - = 0 1 = -( +1)-(-1- ) = = 0 1 =( -1)(-1- ) + = = 0 1 αν πολαπλασιάσω την ε : + ( +1)y = -1 - με το - 1 προκύπτει ( -1) + ( - 1) ( + 1)y = ( - 1)(-1- ) ( - 1) + y = - Άρα: Οι δύο εξισώσεις ευθειών που δημιουργούν το σύστημα ταυτίζονται επομένως προφανώς έχου άπειρα κοινά σημεία ως λύσεις του συστήματος της μορφής: (, -1-1 ), R 1

13 ΣΧΟΛΙΟ Όταν λέμε ότι ένα αόριστο σύστημα έχει άπειρες λύσεις δηλ οι δύο ευθείες έχουν άπειρα κοινά σημεία, προφανώς δεν εννοούμε ε όλα τα σημεία του επιπέδου Oy, αλλά τα άπειρα σημεία της ευθείας, γι αυτό καλό είναι στην περίπτωση των αόριστων συστημάτων να γράφουμε και τη μορφή των άπειρων αυτών λύσεων ii) D = 1 = ( +1)( -1) - 4 = - = D = =7( -1)-4= Άρα το Σ είναι αδύνατο Παράδειγμα 10 Α/ Β /ΣΕΛ Ένα ξενοδοχείο έχει 6 δωμάτια, άλλα δίκλινα και άλλα τρίκλινα και συνολικά 68 κρεβάτια. Πόσα είναι τα δίκλινα και πόσα τα τρίκλινα δωμάτια; Έστω το πλήθος των δίκλινων δωματίων και y το πλήθος των τρίκλινων τότε + y = 6 (1) και + y = 68 () Λύνω το σύστημα των (1) και () y 6 y 5 y 16 τότε από (1): = 10. y 68 y 68 Επομένως το ξενοδοχείο διαθέτει 10 δίκλινα και 16 τρίκλινα δωμάτια. Παράδειγμα 11 Α/ Β /ΣΕΛ Σε έναν αγώνα το παιδικό εισιτήριο κοστίζει 1,5 και το εισιτήριο ενός ενήλικα 4. Τον αγώνα παρακολούθησαν 00 άτομα και εισπράχτηκαν Να βρείτε πόσα ήταν τα παιδιά και πόσοι οι ενήλικες που παρακολούθησαν τον αγώνα. Έστω το πλήθος των παιδιών και y το πλήθος των ενηλίκων που παρακολούθησαν τον αγώνα τότε για τους, y προκύπτει: + y = 00 (1) και 1,5 + 4y = 5050 () Λύνω το σύστημα (1), () y 00 1,5 1,5y 00,5y ,5 4y ,5 4y y = y = 700 τότε από (1): = Άρα τον αγώνα παρακολούθησαν 1500 παιδιά και 700 ενήλικες. 1

14 Παράδειγμα 1 Α/ 4Β /ΣΕΛ Η αντίσταση R ενός σύρματος ως συνάρτηση της θερμοκρασίας T μπορεί να βρεθεί με τον τύπο R = αt + β. Αν στους 0 o C η αντίσταση ήταν 0,4 Ω και στους 80 o C η αντίσταση ήταν 0,5 Ω, να βρείτε τα α και β. Ισχύει R = ατ + β (1) όταν Τ=0 0 C τότε R = 0,4 Ω άρα η (1): 0α + β = 0,4 () όταν Τ=80 0 C τότε R = 0,5 Ω άρα η (1): 80α + β = 0,5 () και λύνω το σύστημα των (), () 0 0,4 0 0, ,1 60α = α= 80 0,5 80 0, τότε από () προκύπτει β = Άρα R = T Παράδειγμα 1 Α/ 5Β /ΣΕΛ Ένας χημικός έχει δύο διαλύματα υδροχλωρικού οξέως, το πρώτο έχει περιεκτικότητα 50% σε υδροχλωρικό οξύ και το δεύτερο έχει περιεκτικότητα 80% σε υδροχλωρικό οξύ. Ποια ποσότητα από κάθε διάλυμα πρέπει να αναμείξει ώστε να πάρει 100 ml διάλυμα περιεκτικότητας 68% σε υδροχλωρικό οξύ; Έστω η ποσότητα του 1ου διαλύματος και y η ποσότητα του ου διαλύματος τότε για τους,y προκύπτει: + y = 100 () y = (+y) 0,5 + 0,8y = 0,68 + 0,68y -0,18 + 0,1y = 0 () και λύνω το σύστημα των (), () y 100 0,18 0,18y 18 0, 18 0,18 0,1y 0 0,18 0,1y 0 = 18 =180 = Τότε από () y = 40 Παράδειγμα 14 Α/ 6Β /ΣΕΛ Δίνονται οι ευθείες ε 1 : + 4y = και ε : + y = α, α R i) Να βρείτε τους συντελεστές διεύθυνσης των ε 1 και ε. ii) Υπάρχουν τιμές της παραμέτρου α για τις οποίες οι ευθείες τέμνονται; iii) Για ποιες τιμές της παραμέτρου α οι ευθείες είναι παράλληλες; 1 1 i) + 4y = 4y = - + y = - + με α1 = y = α y = - + α y = με α = - 1 ii) Παρατηρώ ότι α 1 = α επομένως οι ε 1, ε ή θα είναι παράλληλες ή θα ταυτίζονται. Άρα δεν υπάρει τιμή της παραμέτρου α ώστε οι ε 1, ε να τέμνονται. iii) Για να είναι παράλληλες πρέπει α 1 = α που ισχύει και β 1 β 4 α. 14

15 Παράδειγμα 15 Α/ 9Β /ΣΕΛ Οι κύκλοι του διπλανού σχήματος εφάπτονται εξωτερικά ανά δύο και ισχύει Ο 1 Ο = 6, Ο 1 Ο = 5 και Ο Ο = 7. Να υπολογίσετε τις ακτίνες των τριών κύκλων. Έστω Ρ 1, Ρ, Ρ οι ακτίνες των κύκλων C 1 με κέντρο Ο 1, C με κέντρο Ο, C με κέντρο Ο αντίστοιχα. Τότε ισχύει: Ο 1 Ο = 6 Ρ 1 + Ρ = 6 (1) Ο 1 Ο = 5 Ρ 1 + Ρ = 5 () Ο Ο = 7 Ρ + Ρ = 7 () Έστω Σ 1 το σύστημα (1), () (4) Στη συνέχεια λύνω το σύστημα Σ που αποτελείται από τις (), (4) 7 8 Ρ = 4 1 Τότε Ρ = και από τη σχέση (1) προκύπτει Ρ 1 = Α/ 10Β /ΣΕΛ Στο διπλανό σχήμα έχουμε ένα τρίγωνο ΑΒΓ και τον εγγεγραμμένο του κύκλο που εφάπτεται των πλευρών στα σημεία Δ, Ε και Ζ. Nα υπολογίσετε τα τμήματα ΑΖ =, BΔ = y και ΓΕ = z, συναρτήσει των πλευρών α, β και γ. Α/ 11Β /ΣΕΛ Ένας χημικός έχει τρία διαλύματα από το ίδιο οξύ. Το πρώτο περιέχει 50% οξύ, το δεύτερο 10% οξύ και το τρίτο 0% οξύ. Ο χημικός θέλει να παρασκευάσει 5 lit διάλυμα περιεκτικότητας % σε οξύ, χρησιμοποιώντας και τα τρία διαλύματα και μάλιστα η ποσότητα του πρώτου διαλύματος να είναι διπλάσια από την ποσότητα του τρίτου διαλύματος. Να βρείτε πόσα λίτρα από κάθε διάλυμα θα χρησιμοποιήσει. 15

16 1) Δίνεται το σύστημα λ - y = λ + (λ -1)y = λ -1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΛΥΣΗ α) Ναο για κάθε λ R το σύστημα έχει μοναδική λύση ( 0, y 0 ) η οποία και να βρεθεί. β) Να βρεθεί ο λ R ώστε 0 + y 0 1 ) Να λυθεί το Σύστημα λ + λy - λ =0 y + + λ = 5 - λ i) για λ = ii) για λ ) i) Να λυθεί το Σύστημα + y = λ + y = ii) Αν λ = 015 ποια η λύση του συστήματος 4) i) Να λυθεί το σύστημα λ + y = 0 Απ.(0,0) 16 ii) Αν D, D, D y ω - ω - D + D λy = 0 είναι οι ορίζουσες του συστήματος νδο η εξίσωση D = 0 έχει ρίζες πραγματικές και άνισες. y iii) Να βρείτε το άθροισμα και το γινόμενο των ριζών της προηγούμενης εξίσωσης. iv) Να λυθεί η ανίσωση S - Ρ + 10λ 0 όπου S και Ρ το άθροισμα και το γινόμενο των ριζών της προηγούμενης εξίσωσης. Απ.λϵ(-,-) 5) Για τις διάφορες τιμές του λ να λυθεί το σύστημα λ + y = 4 6) Δίνεται το σύστημα λ + 1 = y + λ + λy = λ + λy = λ, λ R 1 i) Να λυθεί το σύστημα. Απ.: (, ), λϵr 1 1 ii) Να υπολογίσετε τις τιμές του πραγματικού λ ώστε για τη λύση του (, y) να ισχύει (λ +1) ( - y) 0. Απ.: λ -1 ή λ 1 7) Να λυθεί το σύστημα ( - ) + 5 (y - 1) = ( - + y) 1 y Απ.: (11/8, 5/) 4 8) Για τις διάφορες τιμές του λ να λυθεί το σύστημα: (λ-) + 5y = 5 9) Δίνεται το σύστημα +y = - λ 5 + y = 5 + λ, λ R + (λ +)y = 5 i) Να δειχθεί ότι το σύστημα έχει μοναδική λύση ( 0, y 0 ) για οποιαδήποτε τιμή του λ R

17 ii) Να βρεθεί η μοναδική αυτή λύση, συνάρτηση του λ. iii) Για ποια τιμή του λ η λύση ( 0, y 0 ) που βρήκατε στο ii) ερώτημα επαληθεύει τη σχέση 0 + y 0 = ) i) Να λύσετε το σύστημα: λ + 4y = για τις διάφορες τιμές του λ. + λy = 1 ii) Για την τιμή του λ για την οποία το σύστημα είναι αόριστο να εξετάσετε αν είναι παράλληλες οι ευθείες. ε 1 : y = (λ - 1) + 1 ε : y = 5 + λ ) Δίνεται το σύστημα λ + 4y = 4 + λy = i) Να υπολογιστούν D, D, D y ii) Για ποιες τιμές του λ το σύστημα έχει μοναδική λύση και ποια είναι αυτή. iii) Να λυθεί το σύστημα iv) Για λ = - να εξετάσετε αν οι δυο ευθείες που παριστάνουν οι ευθείες του συστήματος τέμνονται, είναι παράλληλες ή ταυτίζονται (να αιτιολογήσετε την απάντησή σας). v) λ + y 1 όπου, y η μοναδική λύση του Σ. vi) Να λυθεί το Σ για λ = 014 vii) Για το λ που το Σ γίνεται αόριστο να βρεθεί η σχετική θέση των ε 1 : + λy - 4 = 0 ε : λ + y = 0 αν επιπλέον ε : y - 4λ = 0 να βρεθούν τα σημεία τομής ε, ε με άξονες και να σχεδιαστεί η ε 1. 1A) i) Να βρεθούν τα α, β ώστε τα ζεύγη (1, 1) και (-1, 5) να είναι λύσεις της εξίσωσης α + β y - 9 = 0 ii) Για α = 6 και β = να σχεδιάσετε την ευθεία και να βρεθεί το εμβαδό του χώρου που σχηματίζεται από την ευθεία και τους άξονες και y y. 1 Β) Να λυθεί η ανίσωση 0 1 1) Δίνεται το σύστημα λ 5 λ 5 λy 7 και η εξίσωση: - (λ - ) y 0 i) Να βρεθούν οι τιμές του λ για τις οποίες το σύστημα είναι αδύνατο ii) Να δείξετε ότι αν το σύστημα είναι αδύνατο, η εξίσωση έχει μια ρίζα η οποία και να βρεθεί. iii) Να λυθεί το σύστημα για λ = 100 και να αποδείξετε ότι για κάθε λϵr {-1, 5} οι ε 1, ε τέμνονται σε σημείο της ευθείας y =. 17

18 14) Να λύσετε τα συστήματα: y ω y ω 11 5 y ω 4 i) 5y ω ii) y ω iii) y ω 5 5 y ω y ω 5 y ω ) Να λυθούν οι ανισώσεις: i) 0, ii) 1, iii) ) Έστω ευθελια ε: y = - (κ + 1), κϵn *.Αν το εμβαδό που ορίζεται αποο την παραπάνω ευθεία και τον άξονα και y y είναι Ε < να βρεθεί η τιμή του κϵn *. 17) Έστω γραμμικό σύστημα με πραγματικούς συντελεστές για τις ορίζουσες των οποίων ισχύει D + D + D - (D - D y ) + 0. Να λυθεί. y 18

19 1.. ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η επίλυση πολλών προβλημάτων οδηγεί συχνά σε ένα σύνολο εξισώσεων των οποίων ζητάμε τις κοινές λύσεις, αλλά οι εξισώσεις αυτές δεν είναι όλες γραμμικές. Για παράδειγμα, έστω ότι ζητάμε δυο αριθμούς με άθροισμα 1 και άθροισμα τετραγώνων 89. Αν, y είναι οι δύο αριθμοί, τότε πρέπει + y =1 και + y = 89. Επειδή ζητάμε και κοινές λύσεις των δύο εξισώσεων, έχουμε το σύστημα: y 1 (1) y 89 () Για τη λύση του συστήματος εργαζόμαστε ως εξής: Επιλύουμε την (1), ως προς έναν άγνωστο, π.χ. ως προς, και αντικαθιστούμε στη (). Έχουμε + y =1 y =1 () Επομένως + (1 - ) = = = = 0. Η τελευταία εξίσωση είναι ου βαθμού με διακρίνουσα Δ= 9. Επομένως: Από την (), για = 8 έχουμε y = 5, ενώ για = 5 έχουμε y = 8. Άρα το σύστημα έχει δύο λύσεις τις (8, 5) και (5, 8). Η απάντηση βέβαια στο πρόβλημα είναι ότι οι ζητούμενοι αριθμοί είναι οι 5 και 8. Στη συνέχεια θα δούμε, με τη βοήθεια παραδειγμάτων, διάφορες περιπτώσεις επίλυσης μη γραμμικών συστημάτων. Παράδειγμα 1 Να λυθεί το σύστημα y 5 (1) y 6 () α τρόπος Επιλύουμε την (1) ως προς και αντικαθιστούμε στη (). Έχουμε: + y = 5 y = 5 - () Επομένως y = 6 (5 - ) = = = 0 = ή =. Από την () για = έχουμε y =, ενώ για = έχουμε y =. Άρα το σύστημα έχει δύο λύσεις τις (, ) και (, ). β τρόπος Εξετάζοντας το σύστημα βλέπουμε ότι αναζητούμε δύο αριθμούς για τους οποίους γνωρίζουμε ότι έχουν άθροισμα 5 και γινόμενο 6. Επομένως, από τους τύπους του Vieta οι αριθμοί αυτοί είναι ρίζες της εξίσωσης ω - 5ω + 6 = 0. Οι ρίζες της εξίσωσης αυτής είναι οι και οπότε οι λύσεις του συστήματος είναι τα ζεύγη (,) και (,). 19

20 ΣΧΟΛΙΟ Η πρώτη εξίσωση του συστήματος + y = 5 παριστάνει ευθεία, ενώ η δεύτερη εξίσωση y = 6 παριστάνει την υπερβολή y = 6. Επομένως οι συντεταγμένες των κοινών σημείων της ευθείας και της υπερβολής θα μας δώσουν τις λύσεις του συστήματος. Τα σημεία τομής είναι τα Α(,) και Β(,). Άρα το σύστημα έχει δύο λύσεις τις (,) και (,). Παράδειγμα Να λυθεί το σύστημα y 6 y 1 (1) () Λύνουμε την (1) ως προς και αντικαθιστούμε στη (). Έχουμε y = 6 y = 6 οπότε η () γίνεται: + y = = = 0 Η εξίσωση αυτή είναι διτετράγωνη. Αν θέσουμε = ω, τότε η εξίσωση γίνεται ω 1ω + 6 = 0, της οποίας οι λύσεις είναι η ω = 9 και η ω = 4. Για ω = 9 έχουμε = 9 = ή = - Από την (1) για = παίρνουμε y = και για = - παίρνουμε. Για ω = 4 έχουμε = 4 = ή = - Από την (1) για = παίρνουμε y = και για = - παίρνουμε y = -. Άρα το σύστημα έχει τέσσερις λύσεις τις (,), (, ), (,) και (, ). 0

21 ΣΧΟΛΙΟ Η πρώτη εξίσωση του συστήματος y = 6 παριστάνει την υπερβολή y = 6, ενώ η δεύτερη εξίσωση + y = 1 παριστάνει κύκλο με κέντρο Ο (0,0) και ακτίνα ρ = 1. Επομένως οι συντεταγμένες των σημείων τομής της υπερβολής και του κύκλου θα μας δώσουν τις λύσεις του συστήματος. (,) (,) (-,-) ΕΞΙΣΩΣΗ ΚΥΚΛΟΥ Α) α 1 ) Κύκλος με κέντρο την αρχή των αξόνων και ακτίνα ρ > 0 έχει εξίσωση c: + y = ρ. α ) Αν έχει ως κέντρο οποιοδήποτε σημείο του επιπέδου Κ( 0, y 0 ) τότε και ακτίνα ρ > 0 έχει εξίσωση: c: ( 0 ) + (y y 0 ) = ρ (1) Β) Έστω εξίσωση + y +A + By + Γ = 0 () Αν Α + Β 4Γ > 0 τότε η εξίσωση () παριστάνει κύκλο με κέντρο το σημείο Κ(- A, - B ) και ακτίνα ρ = A B 4. Αν Α + Β 4Γ = 0 τότε η εξίσωση () παριστά το σημείο Κ(- A, - B ). Αν Α + Β 4Γ < 0 τότε η εξίσωση () δεν έχει νόημα. Εφαρμογή 1 Να χαράξετε τους κύκλους που δίνονται από τις παρακάτω εξισώσεις: i) + y = 0 ii) ( + 1) + y = 4 iii) ( ) + (y + ) = 1 iv) + (y+1) = 9 v) ( 1) + (y + 1) = vi) + y + 8 6y = 0 vii) + y 4 y + 4 = 0 viii) + y y 4 = 0 Εφαρμογή Να βρείτε τις εξισώσεις των κύκλων σε καθεμία από τις παρακάτω εξισώσεις: i) K 1 (0, 0), ρ 1 = 4 ii) K (-1, 1), ρ = iii) K (0, -), ρ = 1 iv) K 4 (,- 1), ρ 4 = v) K 5 (-1, 0), ρ 5 = vi) K 6 (-1, -), ρ 6 = 1

22 ΣΧΟΛΙΟ 1 Και στην περίπτωση των γραμμικό συστημάτων έτσι και εδώ οι λύσεις των συστημάτων ερμηνεύονται γεωμετρικά. Άρα: Έστω ένα μη γραμμικό σύστημα εξισώσεων με δύο αγνώστους. Τότε i) Αν το σύστημα έχει λύσεις (μία η περισσότερες) αυτό γεωμετρικά σημαίνει ότι οι καμπύλες (ή μία καμπύλη και μία ευθεία) έχουν κοινά σημεία σε πλήθος τόσα, όσες και οι λύσεις του συστήματος. ii) Αν το σύστημα προκύψει αδύνατο αυτό γεωμετρικά σημαίνει ότι οι δύο καμπύλες (ή μία καμπύλη και μία ευθεία) δεν τέμνονται σε κανένα σημείο. ΣΧΟΛΙΟ Στην περίπτωση των μη γραμμικό συστημάτων κυριαρχεί η διαδικασία της αντικατάστασης, όταν η μία από τις δύο εξισώσεις είναι γραμμική ή αν δεν είναι τότε κάποια από τις δύο καμπύλες να μπορεί να λυθεί ως προς μια μεταβλητή. ΣΧΟΛΙΟ Δεν υπάρχει αντίστοιχη διαδικασία όπως οι ορίζουσες στην περίπτωση των γραμμικών συστημάτων. Παράδειγμα Να λυθεί το παρακάτω σύστημα και να ερμηνεύσετε γεωμετρικά τη λύση του. y 4 (1) Σ 1 y 1 0 () 4 Εδώ μπορώ ναλύσω την () ως προς y και να αντικατασήσω στην (1) ή να αντικαταστήσω την (1) στην (). Γενικά στόχος μου είναι να δημιουργήσω μία εξίσωση με έναν άγνωστο. Άρα y 4 (1) (1) y 1 0 () 1 0 ( 1) τότε η (1) δίνει y = 4 Άρα λύση του συστήματος το διατεταγμένο ζεύγος (, y) = (1, 4). Γεωμετρικά συμπεραίνουμε ότι η παραβολή με εξίσωση y = 4 και η ευθεία εξίσωση - + y = 0 έχουν σημείο τομής το σημείο Μ (1, 4). 0 ½ y -4 0

23 Άρα Α(1/, 0) και Β (0,-4) τα σημεία τομής της ευθείαςμμε τους άξονες. Επίσης η παραβολή έχει κορυφή (ελάχιστο σημείο της) την αρχή Ο(0,0). Άρα όλα τα παραπάνω σχηματικά αποτυπώνονται ως εξής: y c Μ(1,4) Παράδειγμα 4 Ο Α( 1,0) Να λύσετε το σύστημα και να ερμηνεύσετε γεωμετρικά τη λύση του 9 y 9 (1) Σ : ( ) y 1 () ε Β(0,-4) y Και εδώ η διαδικασία της αντικατάστασης είναι εύκολη, επιλέγω να αντικαταστήσουμε την (1): y = 9 9 στη () ώστε να προκύψει εξίσωση με άγνωστο μόνο το. y 9 9 (1) Σ : ( ) y 1 () = = 0, Δ=5, 1, = 1, - Αν = 1 τοτε η (1): y = 0 y = 0 Άρα (, y) = (1, 0) μία λύση του συστήματος Σ Αν =- τοτε η (1): y = 9-9( 4 9 ) y < 0 αδύνατο. Άρα (, y) = (1, 0) η μοναδική λύση Σ. y Η έλλειψη με εξίσωση c 1 : + 9 y = 1 και ο κύκλος C 1 με εξίσωση c : (-) + y = 1 με κέντρο Κ (,0) και ρ = 1 τέμνονται σε μοναδικό σημείο το οποίο είναι το Μ(1,0). Σχηματικά η παραπάνω διαδικασία αποτυπώνεται ως εξής: c Μ(1,0) Παράδειγμα 5 Να λυθεί το παρακάτω σύστημα και να ερμηνεύσετε γεωμετρικά τη λύση του y 1 (1) Σ : ( 1) (y 1) 5 () y Σ : y y 1 (1) y 0 () Εδώ δεν γίνεται με αντικατάσταση αμέσα να προκύψει εξίσωση με έναν μόνο άγνωστο, άρα εδώ θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε μια τρίτη βοηθητικής εξίσωση η οποία να μπορεί εύκολα να λυθεί ως προς ένα άγνωστο. Άρα εδώ αφαιρώ κατά μέλη τις (1), () και δημιουργώ την εξίσωση : + y =0 () Στη συνέχεια επιλέγω να λύσω το σύστημα της () με μία από τις (1), ()

24 y 1 0 y 1 () Σ: () y 1 y 1 (1) ( 1) = 0 = 0 ή χ = 1 (1 ) Αν = 0 τοτε η (1): y = 1 y = 1 ή y =-1 Άρα Αν =1 τοτε η (1): y = 0 y = 0. Αρα (0,1), (0,-1), (1,0) οι τρείς λύσεις πρέπει όμως να εξετάσω ποιες από αυτές επαληθεύουν και την εξίσωση () Η () για = 0, y = 1 γίνεται = 5, αληθές Η () για = 0, y = -1 γίνεται 0 = 5, άτοπο Η () για = 1, y = 0 γίνεται = 5, αληθές Άρα Οι λύσεις του συστήματος είναι οι (, y) = (0, 1) και (, y) = (1, 0) Γεωμετρικά σημαίνει ότι ο κύκλος με εξίσωση c 1 : + y = 1 με κέντρο Κ 1 (0,0), ρ 1 = 1 και ο κύκλος με εξίσωση c : ( + 1) + (y + 1) = 5 με κέντρο Κ (-1, -1) και ρ = 5 τέμνονται σε δύο σημεία με συντεταγμένες Ν 1 (1,0) και Ν (0,1). y C C 1 Μ(0,1) Κ 1 Μ(1,0) Κ Παράδειγμα 6 y Να αποδείξετε ότι το παρακάτω σύστημα έχει μοναδική λύση την οποία να ερμηνεύσετε γεωμετρικά. y 1 Σ 4 : ( 4) ( y ) 16 4

25 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟ Παράδειγμα 7 Α/1Α/ΣΕΛ 7 y y Να λύσετε το σύστημα: y 1 y y (1) Σ 1 : y 1 y 1 - ( ) () (1) + (1 - ) + (1 ) = = -1 ή = η () για = -1 δίνει y = άρα (-1, ) λύση η () για = δίνει y = -1 άρα (, -1) λύση Παράδειγμα 8 Α/Α/ΣΕΛ 7. Να λύσετε τα συστήματα: y y 9 i) ii) 1 y 4 y 0 και να ερμηνεύσετε γεωμετρικά τα αποτελέσματα. iii) y y 5 y ( 1) Σ 1 : ( 1) 1 y 4 ( ) = 0 = 4 4 η (1) για = δίνει y = άρα (, ) λύση ( ) 0 Σ : y y 9 ( 1) ( 1) ( ) ή Αν = τοτε η (1): y = άρα (, ) λύση Αν =- τοτε η (1): y = - άρα (-, ) λύση y, 0 ( 1) Σ : ( 1 ) y 5 ( ) Θέτω = w τότε η () w 5w + 4 = 0, S = 5, P = 4 άρα w = 1 ή w = 4 Επομένως = 1 = 1 ή = -1 ή = 4 = ή = - ( ) Αν = 1 τοτε η (1) y = άρα (1, ) λύση Αν = -1 τοτε η (1) y = - άρα (-1,- ) λύση Αν = τοτε η (1) y = 1 άρα (, 1) λύση Αν = - τοτε η (1) y = -1 άρα (-, -1) λύση 5

26 Γεωμετρικές ερμηνείες Στο Σ 1 η παραβολή με εξίσωση c 1 : y = και η ευθεία με εξίσωση ε: 1 y = 4 τέμνονται σε ένα 4 σημείο Μ 1 (, ) Το σημείο Α 1 (,0) και Β1 (0, - ) είναι το σημείο τομής της ευθείας με τους 4 άξονες και η παραβολή c 1 έχει κορυφή την αρχή Ο(0,0). y 0 C 1 y Ο Μ(, 4 ) Α 1 ( 1,0) Β 1 (0,- 4 ) ε y y Στο Σ ο κύκλος με εξίσωση c 1 : + y = 9 με κέντρο την αρχή Ο(0,0) και ακτίνα ρ = και η ευθεία με εξίσωση ε: y = 0, η διχοτόμος 1 ου ου τεταρτημορίου τέμνονται σε δύο σημεία Μ 1, Μ. Ο Μ 1 ( C 1, ) ε Μ (-,- y ) y Στο Σ ο κύκλος με εξίσωση c : + y = 5 με κέντρο την αρχή Ο(0,0) και ακτίνα ρ = 5 και η υπερβολή με εξίσωση c 4 : y = έχουν τέσσερα σημεία Μ 1 (1,), Μ (-1,-), Μ (,1), Μ 4 (-,-1) C Μ 4 (-,-1) Ο Μ 1 (1,) Μ (,1) C 4 Μ (-1,-) y C 4 6

27 Παράδειγμα 9 Α/1Β/ΣΕΛ 7 Να λύσετε το σύστημα γεωμετρικά το αποτέλεσμα. y10 y 5 και να ερμηνεύσετε y 10 (1) Σ: (1) y 5 () y 10 y 5 y y 15 0(S,P 15) y = -5 ή y = Αν y = -5 τοτε η (1) = 0 = 0 άρα (0, -5) λύση Αν y = τοτε η (1) = 4 = ή = - άρα (-,), (, ) λύσεις Γεωμετρικά τα παραπάνω αποτελέσματα δηλώνουν ότι η παραβολή με εξίσωση c 1 : y = 1 5 με κορυφή το σημείο Κ(-,- )=(0, -5) 4 και ο κύκλος με εξίσωση c : + y = 5 με κέντρο την αρχή Ο(0,0) και ακτίνα ρ = 5 τέμνονται σε τρεία σημεία τα Μ 1 (0,-5), Μ (-, ), Μ (,) Παράδειγμα 10 Α/Β/ΣΕΛ 8 y Μ (-,) Μ (,) Ο Μ 1 (0,-5) y Να λύσετε το σύστημα: y y 5y 0. y 4 y= 4 (1) Σ: y - y 5y 0 y( y 5) 0 y 0 () ή y 5 0 () y= ή Σ 1 : y 0 Άρα (1,0), (,0), λύσεις y= 4 (1) Σ : y - y 5 0 () (S 6,P 8) = ή = 4 Αν = τοτε η (1) y = -1 άρα (, -1) λύση Αν = 4 τοτε η (1) y = άρα (4, ) λύση Η παραπάνω διαδικασία γεωμετρικά ερμηνεύεται ως εξής: Η παραβολή με εξίσωση c 1 : y = 4 + και η καμπύλη c y y 5y = 0 τέμνονται σε 4 σημεία Μ 1 (1,0), Μ (,0), Μ (,-1), Μ 4 (4,) ΣΧΟΛΙΟ Να γίνει σχηματική αναπαράσταση της επίλυσης του παραπάνω συστήματος. 7

28 Παράδειγμα 11 Α/4Β/ΣΕΛ 8 Δίνεται η παραβολή y = - και η ευθεία y = + k, kr. Να βρείτε για ποιες τιμές του k η ευθεία τέμνει την παραβολή σε δύο σημεία. y= (1) Σ: (1) y () 0 () αρκεί να βρούμε για ποιες τιμές της παραμέτρου κϵr ώστε το τριώνυμο () να έχει δύο ρίζες. Πρέπει Δ > 0 4 4κ > 0 κ < 1 Άρα όπου κ < 1 τότε η εξισωση () έχει ως προς δύο άνισες (διαφορετικές) ρίζες. Επομένως το σύστημα έχει δύο λύσεις, άρα η παραβολή c 1 : y = - και η ευθεία y = + κ τέμνονται σε δύο ακριβώς σημεία. Παράδειγμα 1 Α/5Β/ΣΕΛ 8 Να λύσετε το σύστημα y y μ και να ερμηνεύσετε γεωμετρικά το αποτέλεσμα. y= (1) Σ: y = () 0 () Δ= 4 4 (-μ) = 4 + 8μ Αν Δ > 0 μ > - 1 Αν Δ = 0 μ = - 1 τοτε η () έχει δύο διαφορετικές ρίζες άρα και το Σ έχει δύο λύσεις. τοτε η () έχει δύο ίσες ρίζες (μία διπλή) άρα και το Σ έχει μία λύση. Αν Δ < 0 μ < - 1 τοτε η () είναι αδύνατη άρα και το Σ τότε είναι αδύνατο Γεωμετρικά τα παραπάνω αποτελέσματα αποτυπώνονται ως εξής: Στην πρώτη περίπτωση η παραβολή c 1 : y = και η ευθεία ε: y = + μ τέμνονται σε δύο σημεία. Στην δεύτερη περίπτωση η παραβολή και η ευθεία εφάπτονται. Στην τρίτη περίπτωση παραβολή και η ευθεία δεν τέμνονται σε κανένα σημείο. 8

29 Παράδειγμα 1 Α/ 1Β /ΣΕΛ Στα παρακάτω σχήματα δίνονται οι γραφικές παραστάσεις τριών τριωνύμων, δηλαδή συναρτήσεων της μορφής y = α + β + γ. Να βρείτε τα τριώνυμα αυτά. i) y = α + β + γ. Παρατηρώ ότι η C f τέμνει τον άξονα y y στο σημείο Α(0,) και έχει κορυφή Κ(, -1) Γνωρίζουμε ότι η κορυφή μιας παραβολής δίνεται ως εξής Κ(-, ) 4 Επομένως ποκύπτουν οι σχέσεις: f(0) = γ = (1) - = -β = 4α () (1) 4 = -1 =1 β - 1α = 4α β = 16α () () Λύνω το σύστημα (),() ( 1) 0 0 άτοπο διότι τότε η εξίσωση θα γινόταν y = β + γ και θα ήταν γραμμική τότε από () β = - 4 Επομένως y = ii), iii) Να λυθούν ή 1 9

30 0

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. 6.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (Επαναλήψεις-Συμπληρώσεις)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ. 6.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (Επαναλήψεις-Συμπληρώσεις) 6 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 6.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ (Επαναλήψεις-Συμπληρώσεις) Η εξίσωση αx βy γ Στο Γυμνάσιο διαπιστώσαμε με την βοήθεια παραδειγμάτων ότι η εξίσωση αx βy γ, με α 0 ή β 0, που λέγεται γραμμική εξίσωση,

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ . ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ασκήσεις σχολικού βιβλίου σελίδας A Οµάδας. = 4 Να λύσετε το σύστηµα + = αλγεβρικά γραφικά = 4 = 4+ + = + = = 4+ 4 + + = = 4+ = = 4+ = = 4 = = = = 4 = 4 παριστάνει ευθεία ε Για = 0

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφ. 1 - Συστήματα 1

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφ. 1 - Συστήματα 1 ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Κεφ. 1 - Συστήματα 1 1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η εξίσωση α + βy = γ 1. Υπάρχουν προβλήματα που η επίλυση τους οδηγεί σε μια γραμμική εξίσωση με δύο αγνώστους, y και η οποία είναι της μορφής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΑΛΓΕΒΡΑ B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ B ΛΥΚΕΙΥ Γενικής Παιδείας ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΥΣΕΙΣ ΣΧΛΙΚΥ ΒΙΒΛΙΥ Σχολικό βιβλίο: Απαντήσεις Λύσεις Κεφάλαιο ο: Συστήματα Γραμμικά συστήματα Α ΜΑΔΑΣ Έχουμε: = 4 i = 6 = + = + = = Άρα, η λύση του συστήματος

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ . ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ : ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ Η εξίσωση με και 0 ή 0 λέγεται γραμμική εξίσωση. Οι μεταβλητές είναι οι άγνωστοι της εξίσωσης αυτής. Οι αριθμοί λέγονται συντελεστές των αγνώστων

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλύουμε και να διερευνούμε γραμμικά συστήματα. Να ορίζουμε την έννοια του συμβιβαστού και ομογενούς συστήματος.

Να επιλύουμε και να διερευνούμε γραμμικά συστήματα. Να ορίζουμε την έννοια του συμβιβαστού και ομογενούς συστήματος. Ενότητα 2 Γραμμικά Συστήματα Στην ενότητα αυτή θα μάθουμε: Να επιλύουμε και να διερευνούμε γραμμικά συστήματα. Να ορίζουμε την έννοια του συμβιβαστού και ομογενούς συστήματος. Να ερμηνεύουμε γραφικά τη

Διαβάστε περισσότερα

Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ. Τόμος 1ος

Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ. Τόμος 1ος Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Τόμος 1ος Συγγραφική ομάδα: Ανδρεαδάκης Στυλιανός Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Κατσαργύρης Βασίλειος Καθηγητής μαθηματικών Βαρβακείου Πειραμ. Λυκείου Παπασταυρίδης Στάυρος

Διαβάστε περισσότερα

Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ. Τόμος 1ος 1η ΕΚΔΟΣΗ

Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ. Τόμος 1ος 1η ΕΚΔΟΣΗ Άλγεβρα Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Τόμος 1ος 1η ΕΚΔΟΣΗ Συγγραφική ομάδα: Ανδρεαδάκης Στυλιανός Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Κατσαργύρης Βασίλειος Καθηγητής μαθηματικών Βαρβακείου Πειραμ. Λυκείου Παπασταυρίδης

Διαβάστε περισσότερα

δίου ορισμού, μέσου του τύπου εξαρτημένης μεταβλητής του πεδίου τιμών που λέγεται εικόνα της f για x α f α.

δίου ορισμού, μέσου του τύπου εξαρτημένης μεταβλητής του πεδίου τιμών που λέγεται εικόνα της f για x α f α. 3.1 Η έννοια της συνάρτησης Ορισμοί Συνάρτηση f από ένα συνόλου Α σε ένα σύνολο Β είναι μια αντιστοιχία των στοιχείων του Α στα στοιχεία του Β, κατά την οποία κάθε στοιχείο του Α αντιστοιχεί σε ένα μόνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ Συγγραφική ομάδα: Ανδρεαδάκης Στυλιανός Κατσαργύρης Βασίλειος Παπασταυρίδης Σταύρος Πολύζος Γεώργιος Σβέρκος Ανδρέας Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο 3.2 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η. (Σ) όπου α, β, α, β, είναι οι

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο 3.2 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η. (Σ) όπου α, β, α, β, είναι οι ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ο ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ 3. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ. Ποια είναι η μορφή ενός συστήματος δύο γραμμικών εξισώσεων, δύο αγνώστων; Να δοθεί παράδειγμα.

Διαβάστε περισσότερα

1ο τεταρτημόριο x>0,y>0 Ν Β

1ο τεταρτημόριο x>0,y>0 Ν Β ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ( 6.2 ) Καρτεσιανό σύστημα συντεταγμένων ονομάζεται ένα επίπεδο εφοδιασμένο με δύο κάθετους άξονες οι οποίοι έχουν κοινή αρχή Ο και είναι αριθμημένοι με τις ίδιες μονάδες μήκους.

Διαβάστε περισσότερα

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή,

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή, Φίλη μαθήτρια φίλε μαθητή Η εργασία αυτή έγινε με σκοπό να συμβάλει στην κατανόηση στην εμπέδωση και στην εμβάθυνση των μαθηματικών εννοιών που αναπτύσσονται στην Άλγεβρα της Β Λυκείου. Η ύλη είναι γραμμένη

Διαβάστε περισσότερα

y x y x+2y=

y x y x+2y= ΜΕΡΟΣ Α 3.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΕΞΙΣΩΣΗΣ 59 3. 1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΕΞΙΣΩΣΗΣ Η εξίσωση α+β=γ Λύση μιας εξίσωσης α + β = γ ονομάζεται κάθε ζεύγος αριθμών (, ) που την επαληθεύει. Για παράδειγμα η

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ & ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ & ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ & ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια : Παλαιολόγου Παύλος Μαθηματικός Αγαπητοί μαθητές, αυτό το βιβλίο αποτελεί ένα σημαντικό βοήθημα για την Άλγεβρα της Β Λυκείου, που είναι

Διαβάστε περισσότερα

12. ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ Α ΒΑΘΜΟΥ. είναι δύο παραστάσεις μιας μεταβλητής x πού παίρνει τιμές στο

12. ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ Α ΒΑΘΜΟΥ. είναι δύο παραστάσεις μιας μεταβλητής x πού παίρνει τιμές στο ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΑΝΙΣΩΣΕΩΝ Έστω f σύνολο Α, g Α ΒΑΘΜΟΥ είναι δύο παραστάσεις μιας μεταβλητής πού παίρνει τιμές στο Ανίσωση με έναν άγνωστο λέγεται κάθε σχέση της μορφής f f g g ή, η οποία αληθεύει για ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Μέθοδοι επίλυσης γραμμικού συστήματος χ Γραφική επίλυση Σχεδιάζουμε τις ευθείες που αντιπροσωπεύουν οι εξισώσεις του συστήματος. Αν: - οι δύο ευθείες τέμνονται, τότε το σύστημα έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚ ΟΣΗΣ Συγγραφική ομάδα: Ανδρεαδάκης Στυλιανός Κατσαργύρης Βασίλειος Παπασταυρίδης Σταύρος Πολύζος Γεώργιος Σβέρκος Ανδρέας Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Καθηγητής μαθηματικών Βαρβακείου

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΜΕΡΟΣ 1ο ΑΛΓΕΒΡΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. ΜΕΡΟΣ 1ο ΑΛΓΕΒΡΑ 1. Τι καλείται μεταβλητή; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕΡΟΣ 1ο ΑΛΓΕΒΡΑ Μεταβλητή είναι ένα γράμμα (π.χ., y, t, ) που το χρησιμοποιούμε για να παραστήσουμε ένα οποιοδήποτε στοιχείο ενός συνόλου..

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ

ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ 5 ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ Εισαγωγή Στο κεφάλαιο αυτό θα δούμε πώς, με τη βοήθεια των πληροφοριών που α- ποκτήσαμε μέχρι τώρα, μπορούμε να χαράξουμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια τη γραφική παράσταση

Διαβάστε περισσότερα

) = Απόσταση σημείου από ευθεία. Υπολογισμός Εμβαδού Τριγώνου. και A

) = Απόσταση σημείου από ευθεία. Υπολογισμός Εμβαδού Τριγώνου. και A [Επιλογή Ιαν.. Εμβαδόν Τριγώνου ΣΤΟΧΟΙ: Ο µαθητής ϖρέϖει: να είναι ικανός να υϖολογίζει την αϖόσταση σηµείου αϖό ευθεία να είναι ικανός να υϖολογίζει το εµβαδό ενός τριγώνου αϖό τις συντεταγµένες των κορυφών

Διαβάστε περισσότερα

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΟΡΙΟ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Έστω Α ένα υποσύνολο του Τι ονομάζουμε πραγματική συνάρτηση με πεδίο ορισμού το Α ; Απάντηση : ΕΣΠ Β Έστω

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ Γυμνασίου

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ Γυμνασίου ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ Γυμνασίου Κεφάλαιο ο Αλγεβρικές Παραστάσεις ΛΕΜΟΝΙΑ ΜΠΟΥΤΣΚΟΥ Γυμνάσιο Αμυνταίου ΜΑΘΗΜΑ Α. Πράξεις με πραγματικούς αριθμούς ΑΣΚΗΣΕΙΣ ) ) Να συμπληρώσετε τα κενά ώστε στην κατακόρυφη στήλη

Διαβάστε περισσότερα

6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ 6. ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ 6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Ονομάζουμε συνάρτηση από ένα σύνολο Α σε ένα σύνολο Β μια διαδικασία (κανόνα) f, με την οποία κάθε στοιχείο του συνόλου Α αντιστοιχίζεται σε ένα ακριβώς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑ Α. , έχει κατακόρυφη ασύμπτωτη την x 0.

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑ Α. , έχει κατακόρυφη ασύμπτωτη την x 0. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑ Α Άσκηση Θεωρούμε τον παρακάτω ισχυρισμό: «Αν η συνάρτηση την» ορίζεται στο τότε δεν μπορεί να έχει κατακόρυφη ασύμπτωτη ) Να χαρακτηρίσετε τον παραπάνω ισχυρισμό γράφοντας

Διαβάστε περισσότερα

6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ 6.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ Συνάρτηση από ένα σύνολο Α σε ένα σύνολο Β λέγεται μια διαδικασία (κανόνας), με την οποία κάθε στοιχείο του συνόλου Α αντιστοιχίζεται σε ακριβώς ένα στοιχείο

Διαβάστε περισσότερα

Γραφική επίλυση γραμμικού συστήματος με δύο αγνώστους.

Γραφική επίλυση γραμμικού συστήματος με δύο αγνώστους. ΜΕΡΟΣ Α 3. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ 71 3. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ Αν έχουμε δύο γραμμικές εξισώσεις με δύο αγνώστους,, π.χ. α + β

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β ΜΕΡΟΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ) ΚΕΦ 1 ο : Όριο Συνέχεια Συνάρτησης

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β ΜΕΡΟΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ) ΚΕΦ 1 ο : Όριο Συνέχεια Συνάρτησης ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Θετικής & Τεχνολογικής Κατεύθυνσης Β ΜΕΡΟΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ) ΚΕΦ ο : Όριο Συνέχεια Συνάρτησης Φυλλάδιο Φυλλάδι555 4 ο ο.α) ΕΝΝΟΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ - ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ.α) ΕΝΝΟΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ - ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο 1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΤΗΣ Α ΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΑΛΓΕΒΡΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 1 Ο ΘΕΜΑ 1 ο α) Αν χ 1, χ ρίζες της εξίσωσης αχ +βχ+γ=0, 0 να δείξετε ότι S 1 και P 1 Μον. 10 β) Έστω η συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ. f3 x = και

ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ. f3 x = και 7 ΜΕΛΕΤΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ Στο κεφάλαιο αυτό θα δούμε πώς, με τη βοήθεια των πληροφοριών που α- ποκτήσαμε μέχρι τώρα, μπορούμε να χαράξουμε με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια τη γραφική παράσταση

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός Τετραγωνική ονομάζεται κάθε συνάρτηση της μορφής y = αx 2 + βx + γ με α 0.

Ορισμός Τετραγωνική ονομάζεται κάθε συνάρτηση της μορφής y = αx 2 + βx + γ με α 0. ΜΕΡΟΣ Α. Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ =α +β+γ,α 0 337. Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ =α +β+γ ME α 0 Ορισμός Τετραγωνική ονομάζεται κάθε συνάρτηση της μορφής = α + β + γ με α 0. Η συνάρτηση = α +β+γ με α > 0 Η γραφική παράσταση της συνάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

1 ΘΕΩΡΙΑΣ...με απάντηση

1 ΘΕΩΡΙΑΣ...με απάντηση 1 ΘΕΩΡΙΑΣ.....με απάντηση ΑΛΓΕΒΡΑ Κεφάλαιο 1 0 Εξισώσεις Ανισώσεις 1. Τι ονομάζεται Αριθμητική και τι Αλγεβρική παράσταση; Ονομάζεται Αριθμητική παράσταση μια παράσταση που περιέχει πράξεις μεταξύ αριθμών.

Διαβάστε περισσότερα

3.1 ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ

3.1 ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ 1 ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ. ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ : ΑΠΛΗ ΜΟΡΦΗ Κάθε εξίσωση που έχει ή μπορεί να πάρει τη μορφή : α+β=0 ή α=-β () λέγεται εξίσωση ου βαθμού (ή πρωτοβάθμια εξίσωση), με άγνωστο το, ενώ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΕΥΡΙΠΙΔΟΥ 80 ΝΙΚΑΙΑ ΝΕΑΠΟΛΗ ΤΗΛΕΦΩΝΟ 0965897 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΡΟΥΤΣΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΠΟΥΡΝΟΥΤΣΟΥ ΚΩΝ/ΝΑ ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ Η έννοια του μιγαδικού

Διαβάστε περισσότερα

ii) Να ποια τιμή του ώστε η εξίσωση (1) έχει μία διπλή πραγματική ρίζα; Έπειτα να βρεθεί η ρίζα αυτή. Ασκήσεις Άλγεβρας

ii) Να ποια τιμή του ώστε η εξίσωση (1) έχει μία διπλή πραγματική ρίζα; Έπειτα να βρεθεί η ρίζα αυτή. Ασκήσεις Άλγεβρας . Δίνεται η εξίσωση, (). i) Να βρεθεί ο αριθμός ώστε η εξίσωση () να έχει μία τουλάχιστον πραγματική ρίζα. ii) Να βρεθεί ο αριθμός ώστε η εξίσωση () να έχει δύο ίσες πραγματικές ρίζες. iii) Να βρεθεί ο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ 1. α) Να λύσετε την εξίσωση : 2 2 2x. β) Αν α είναι η ϑετική εξίσωσης του ερωτήµατος (α), να λύσετε την ανίσωση : 1 x < α.

ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ 1. α) Να λύσετε την εξίσωση : 2 2 2x. β) Αν α είναι η ϑετική εξίσωσης του ερωτήµατος (α), να λύσετε την ανίσωση : 1 x < α. ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ 6 3 α) Να λύσετε την εξίσωση : 3 β) Αν α είναι η ϑετική εξίσωσης του ερωτήµατος (α), να λύσετε την ανίσωση : < α. ΘΕΜΑ α) Να λύσετε την ανίσωση : + < 7. β) Αν ο είναι λύση της ανίσωσης του

Διαβάστε περισσότερα

τα βιβλία των επιτυχιών

τα βιβλία των επιτυχιών Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

1ο Κεφάλαιο: Συστήματα

1ο Κεφάλαιο: Συστήματα ο Κεφάλαιο: Συστήματα Γραμμικά συστήματα i. Ποια εξίσωση λέγεται γραμμική; ii. Πως μεταβάλλεται η ευθεία y, 0 ή 0 για τις διάφορες τιμές των α,β,γ; iii. Τι ονομάζεται λύση μιας γραμμικής εξίσωσης; iv.

Διαβάστε περισσότερα

Ρητοί αριθμοί λέγονται οι αριθμοί που έχουν ή μπορούν να πάρουν τη μορφή

Ρητοί αριθμοί λέγονται οι αριθμοί που έχουν ή μπορούν να πάρουν τη μορφή ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ (ΕΙΣΑΓΩΓΗ)-ΘΕΩΡΕΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ Το σύνολο των πραγματικών αριθμών Υπενθυμίζουμε ότι το σύνολο των πραγματικών αριθμώv αποτελείται από τους ρητούς και τους άρρητους αριθμούς και παριστάνεται

Διαβάστε περισσότερα

3.3 ΑΛΓΕΒΡΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ

3.3 ΑΛΓΕΒΡΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ . ΑΛΓΕΒΡΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ΓΡΑΜΜΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ. Μέθοδοι επίλυσης : Οι βασικές µέθοδοι αλγεβρικής επίλυσης ενός γραµµικού συστήµατος δύο εξισώσεων µε δύο αγνώστους είναι δύο η µέθοδος της αντικατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο : Η ΕΥΘΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2Ο : Η ΕΥΘΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ο : Η ΕΥΘΕΙΑ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΒΑΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ. Ένα σημείο Μ(x,y) ανήκει σε μια γραμμή C αν και μόνο αν επαληθεύει την εξίσωσή της. Π.χ. :

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε φορά, που νιώθουμε τρελή λαχτάρα να μιλήσουμε για ευθείες, φανταζόμαστε εξισώσεις της παρακάτω μορφής : y = αx + β

Κάθε φορά, που νιώθουμε τρελή λαχτάρα να μιλήσουμε για ευθείες, φανταζόμαστε εξισώσεις της παρακάτω μορφής : y = αx + β ΕΥΘΕΙΕΣ Κάθε φορά, που νιώθουμε τρελή λαχτάρα να μιλήσουμε για ευθείες, φανταζόμαστε εξισώσεις της παρακάτω μορφής : y = αx + β Η εξίσωση αυτή θα πρέπει να γίνει στο μυαλό μας συνώνυμη της λέξης και του

Διαβάστε περισσότερα

2018 Φάση 2 ιαγωνίσµατα Επανάληψης ΑΛΓΕΒΡΑ. Α' Γενικού Λυκείου. Σάββατο 21 Απριλίου 2018 ιάρκεια Εξέτασης:3 ώρες ΘΕΜΑΤΑ

2018 Φάση 2 ιαγωνίσµατα Επανάληψης ΑΛΓΕΒΡΑ. Α' Γενικού Λυκείου. Σάββατο 21 Απριλίου 2018 ιάρκεια Εξέτασης:3 ώρες ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ A ΑΛΓΕΒΡΑ Α' Γενικού Λυκείου Σάββατο 1 Απριλίου 018 ιάρκεια Εξέτασης: ώρες ΘΕΜΑΤΑ Πεδίο ορισμού μιας συνάρτησης f (x) από ένα σύνολο Α σε ένα σύνολο Β ονομάζουμε το σύνολο Α, στο οποίο φαίνονται οι

Διαβάστε περισσότερα

ΝΙΚΟΣ ΤΑΣΟΣ. Αλγ ε β ρ α. Γενικής Παιδειασ

ΝΙΚΟΣ ΤΑΣΟΣ. Αλγ ε β ρ α. Γενικής Παιδειασ ΝΙΚΟΣ ΤΑΣΟΣ Αλγ ε β ρ α Β Λυ κ ε ί ο υ Γενικής Παιδειασ Α Τό μ ο ς 3η Εκ δ ο σ η Πρόλογος Το βιβλίο αυτό έχει σκοπό και στόχο αφενός μεν να βοηθήσει τους μαθητές της Β Λυκείου να κατανοήσουν καλύτερα την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Γεώργιος Α. Κόλλιας - μαθηματικός. 150 ασκήσεις επανάληψης. και. Θέματα εξετάσεων

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. Γεώργιος Α. Κόλλιας - μαθηματικός. 150 ασκήσεις επανάληψης. και. Θέματα εξετάσεων Γεώργιος Α. Κόλλιας - μαθηματικός Περιέχονται 50 συνδυαστικές ασκήσεις επανάληψης και θέματα εξετάσεων. Δεν συμπεριλαμβάνεται το κεφάλαιο των πιθανοτήτων, της γεωμετρικής προόδου, της μονοτονίας συνάρτησης,

Διαβάστε περισσότερα

Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο ... ν παράγοντες

Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο ... ν παράγοντες 1 Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο Ερώτηση 1 : Τι ονομάζεται δύναμη α ν με βάση τον πραγματικό αριθμό α και εκθέτη το φυσικό αριθμό >1; H δύναμη με βάση έναν πραγματικό αριθμό α και εκθέτη ένα φυσικό αριθμό ν, συμβολίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Μιγαδικοί Αριθμοί. Μαθηματικά Γ! Λυκείου Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση. Υποδειγματικά λυμένες ασκήσεις Ασκήσεις προς λύση

Μιγαδικοί Αριθμοί. Μαθηματικά Γ! Λυκείου Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση. Υποδειγματικά λυμένες ασκήσεις Ασκήσεις προς λύση Μιγαδικοί Αριθμοί Μαθηματικά Γ! Λυκείου Θετική και Τεχνολογική Κατεύθυνση Υποδειγματικά λυμένες ασκήσεις Ασκήσεις προς λύση ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ Υποδειγματικά Λυμένες Ασκήσεις Άλυτες Ασκήσεις ΛΑ Να βρείτε

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΕΡΟΣ - ΑΛΓΕΒΡΑ. Α. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους

Α ΜΕΡΟΣ - ΑΛΓΕΒΡΑ. Α. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους Α ΜΕΡΟΣ - ΑΛΓΕΒΡΑ Κεφάλαιο 1 ο ΑΛΓΕΒΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ 1.1 Πράξεις με πραγματικούς αριθμούς Α. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους 1. Ποιοι αριθμοί ονομάζονται: α) ρητοί β) άρρητοι γ) πραγματικοί;

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με μεταβλητές (γράμματα) και αριθμούς καλείται αλγεβρική, όπως για παράδειγμα η : 2x+3y-8

ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με μεταβλητές (γράμματα) και αριθμούς καλείται αλγεβρική, όπως για παράδειγμα η : 2x+3y-8 ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο 1. Τι ονομάζουμε αριθμητική και τι αλγεβρική παράσταση; Να δώσετε από ένα παράδειγμα. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με αριθμούς, καλείται αριθμητική παράσταση,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΕΥΘΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Κάθε εξίσωση της µορφής α + β = γ όπου α + β 0 ( α, β όχι συγχρόνως 0) παριστάνει ευθεία. (Η εξίσωση λέγεται : ΓΡΑΜΜΙΚΗ) ΕΙ ΙΚΑ γ Αν α = 0 και β 0έχουµε =. ηλαδή µορφή = c.

Διαβάστε περισσότερα

Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης

Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης Καρτεσιανές συντεταγμένες Γραφική παράσταση συνάρτησης Ορθοκανονικό σύστημα αξόνων ονομάζεται ένα σύστημα από δύο κάθετους άξονες με κοινή αρχή στους οποίους οι μονάδες έχουν το ίδιο μήκος. Υπάρχουν περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

I. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. math-gr

I. ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ. math-gr I ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ i e ΜΕΡΟΣ Ι ΟΡΙΣΜΟΣ - ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ Α Ορισμός Ο ορισμός του συνόλου των Μιγαδικών αριθμών (C) βασίζεται στις εξής παραδοχές: Υπάρχει ένας αριθμός i για τον οποίο ισχύει i Το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

3.2 Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ. Ορισμός Παραβολής. Εξίσωση Παραβολής

3.2 Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ. Ορισμός Παραβολής. Εξίσωση Παραβολής 9 3 Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ Ορισμός Παραβολής Έστω μια ευθεία δ και ένα σημείο Ε εκτός της δ Ονομάζεται παραβολή με εστία το σημείο Ε και διευθετούσα την ευθεία δ ο γεωμετρικός τόπος C των σημείων του επιπέδου τα οποία

Διαβάστε περισσότερα

x y Ax By Εξίσωση Κύκλου Έστω Oxy ένα σύστημα συντεταγμένων στο επίπεδο και C ο κύκλος με κέντρο το σημείο Εφαπτομένη Κύκλου Η εφαπτομένη του κύκλου

x y Ax By Εξίσωση Κύκλου Έστω Oxy ένα σύστημα συντεταγμένων στο επίπεδο και C ο κύκλος με κέντρο το σημείο Εφαπτομένη Κύκλου Η εφαπτομένη του κύκλου ΚΥΚΛΟΣ Εξίσωση Κύκλου Έστω Oy ένα σύστημα συντεταγμένων στο επίπεδο και C ο κύκλος με κέντρο το σημείο O(, ) και ακτίνα ρ έχει εξίσωση y y ε Εφαπτομένη Κύκλου Η εφαπτομένη του κύκλου y ρ στο σημείο του

Διαβάστε περισσότερα

Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση:

Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση: Ο μαθητής που έχει μελετήσει το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να είναι σε θέση: Να γνωρίζει: α. την έννοια του μιγαδικού αριθμού και β. πότε δύο μιγαδικοί αριθμοί είναι ίσοι. Να μπορεί να βρίσκει: α. το άθροισμα,

Διαβάστε περισσότερα

Άλγεβρα Α Λυκείου. Επαναληπτικά θέματα από διαγωνίσματα ΟΕΦΕ Πραγματικοί αριθμοί

Άλγεβρα Α Λυκείου. Επαναληπτικά θέματα από διαγωνίσματα ΟΕΦΕ Πραγματικοί αριθμοί wwwaskisopolisgr Άλγεβρα Α Λυκείου Επαναληπτικά θέματα από διαγωνίσματα ΟΕΦΕ 006-08 Δίνεται ότι και y Πραγματικοί αριθμοί α) i Να βρεθούν τα όρια μεταξύ των οποίων περιέχεται το ii Να βρεθούν τα όρια μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΑ 1 ΜΑΘΗΜΑ 1 ο +2 ο ΕΝΝΟΙΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ Διάνυσμα ορίζεται ένα προσανατολισμένο ευθύγραμμο τμήμα, δηλαδή ένα ευθύγραμμο τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 o Εξισώσεις - Ανισώσεις

Κεφάλαιο 1 o Εξισώσεις - Ανισώσεις 2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΙΣ ΘΕΩΡΙΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΛΗ ΤΗΣ Β ΤΑΞΗΣ ΜΕΡΟΣ Α -- ΑΛΓΕΒΡΑ Κεφάλαιο 1 o Εξισώσεις - Ανισώσεις Α. 1 1 1. Τι ονομάζεται Αριθμητική και τι Αλγεβρική παράσταση; Ονομάζεται Αριθμητική παράσταση μια παράσταση

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση 1 ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ

Παρουσίαση 1 ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ Παρουσίαση ΙΑΝΥΣΜΑΤΑ Παρουσίαση η Κάθετες συνιστώσες διανύσµατος Παράδειγµα Θα αναλύσουµε το διάνυσµα v (, ) σε δύο κάθετες µεταξύ τους συνιστώσες από τις οποίες η µία να είναι παράλληλη στο α (3,) Πραγµατικά

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της συνάρτησης ψ = α χ 2

Μελέτη της συνάρτησης ψ = α χ 2 Μελέτη της συνάρτησης ψ = α χ Η γραφική της παράσταση είναι μια καμπύλη που λέγεται παραβολή. Ανάλογα με το πρόσημο του α έχω και τα αντίστοιχα συμπεράσματα. αν α > 0 1) Η γραφική της παράσταση είναι πάνω

Διαβάστε περισσότερα

2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ενότητα 5.

2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ενότητα 5. Ευθεία Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ενότητα 5. Εξίσωση γραμμής Συντελεστής διεύθυνσης ευθείας Συνθήκες καθετότητας και παραλληλίας ευθειών Εξίσωση ευθείας ειδικές περιπτώσεις Σχόλιο Το σημείο είναι ο θεμελιώδης λίθος της

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Παραβολής

Μεθοδολογία Παραβολής Μεθοδολογία Παραβολής Παραβολή είναι ο γεωμετρικός τόπος των σημείων που ισαπέχουν από μια σταθερή ευθεία, την επονομαζόμενη διευθετούσα (δ), και από ένα σταθερό σημείο Ε που λέγεται εστία της παραβολής.

Διαβάστε περισσότερα

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ

OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ OΡΙΟ - ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΙΣ Έστω Α ένα υποσύνολο του Τι ονομάζουμε πραγματική συνάρτηση με πεδίο ορισμού το Α ; Απάντηση : ΕΣΠ Β, 8B, 9 Έστω Α ένα υποσύνολο του Ονομάζουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΛΓΕΒΡΑ Επαναληπτικές Ασκήσεις (από σχολικό βιβλίο) (από βοήθημα Γ Γυμνασίου Πετσιά-Κάτσιου) Κεφάλαιο 1ο 17,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Β Γυμνασίου

Μαθηματικά Β Γυμνασίου Μαθηματικά Β Γυμνασίου Περιεχόμενα KEΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ... 3 1.1 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ ΑΛΓΕΒΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ... 3 1.2 ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ Α ΒΑΘΜΟΥ... 3 1.3 ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΥΠΩΝ... 4 1.4 ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα απολυτήριων εξετάσεων ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Θέματα απολυτήριων εξετάσεων ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α. Πότε μια αλγεβρική παράσταση λέγεται μονώνυμο και από ποια μέρη αποτελείται; Β. Πότε δύο μονώνυμα λέγονται όμοια;. Τι λέγεται πολυώνυμο; Θέμα ο Α. Να διατυπώσετε την πρόταση που είναι γνωστή ως θεώρημα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ) Copyright 2015 Αποστόλου Γιώργος Αποστόλου Γεώργιος apgeorge2004@yahoo.com Αδεια χρήσης 3η Εκδοση, Ιωάννινα, Σεπτέµβριος 2015 Περιεχόµενα 1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ....................................................

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Σ. Ανδρεαδάκης Β. Κατσαργύρης Σ. Παπασταυρίδης Γ. Πολύζος Α. Σβέρκος Η συγγραφή και η επιμέλεια του βιβλίου πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο. Πίνακας διερεύνησης της εξίσωσης Εξίσωση: αx 2 +βx+γ=0 (α 0) (Ε) Έχει ΥΟ ρίζες άνισες που δίνονται από τους τύπους x 1,2 =

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο. Πίνακας διερεύνησης της εξίσωσης Εξίσωση: αx 2 +βx+γ=0 (α 0) (Ε) Έχει ΥΟ ρίζες άνισες που δίνονται από τους τύπους x 1,2 = ΕΞΙΩΕΙ-ΑΝΙΩΕΙ ου ΒΑΘΜΟΥ - 38 - ΚΕΦΑΑΙΟ 4 ΚΕΦΑΑΙΟ 4 ο Εξισώσεις - Ανισώσεις β βαθµού 5.1. Μορφή και διερεύνηση της εξίσωσης β βαθµού Άθροισµα και γινόµενο των ριζών της Κάθε εξίσωση β βαθµού πριν τη λύσουµε,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. και 25x i). Να κάνετε τις πράξεις στο πολυώνυμο.

ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ. και 25x i). Να κάνετε τις πράξεις στο πολυώνυμο. ΣΥΛΛΟΓΟΣ «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΘΕΜΑ 1 Δίνονται τα πολυώνυμα (3x ) (5 x)(3x ) και 5x 9 i). Να κάνετε τις πράξεις στο πολυώνυμο. ii). Να βρείτε την τιμή του

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΒΑΣΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ Αρχή και Πέρας Φορέας Διεύθυνση (Συγγραμμικά διανύσματα) Μέτρο Κατεύθυνση (Ομόρροπα Αντίρροπα διανύσματα)

Διαβάστε περισσότερα

5. Σε ορθογώνιο σύστημα αξόνων να σχεδιαστούν οι ευθείες που έχουν εξισώσεις τις: β. y = 4 δ. x = y

5. Σε ορθογώνιο σύστημα αξόνων να σχεδιαστούν οι ευθείες που έχουν εξισώσεις τις: β. y = 4 δ. x = y . Δύο φίλοι, ο Μάρκος και ο Βασίλης, έχουν άθροισμα ηλικιών 7 χρόνια, και ο Μάρκος είναι μεγαλύτερος από το Βασίλη. Μπορείτε να υπολογίσετε την ηλικία του καθενός; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. β.

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου. Άλγεβρα...

Ερωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου. Άλγεβρα... Ερωτήσεις θεωρίας για τα Μαθηματικά Γ γυμνασίου Άλγεβρα 1.1 Β: Δυνάμεις πραγματικών αριθμών. 1. Πως ορίζεται η δύναμη ενός πραγματικού αριθμού ; Η δύναμη με βάση έναν πραγματικό αριθμό α και εκθέτη ένα

Διαβάστε περισσότερα

Αν ο κύκλος έχει κέντρο την αρχή των αξόνων Ο(0,0) τότε έχει εξίσωση της μορφής : x y και αντίστροφα. Ειδικότερα Ο κύκλος με κέντρο Ο(0,0)

Αν ο κύκλος έχει κέντρο την αρχή των αξόνων Ο(0,0) τότε έχει εξίσωση της μορφής : x y και αντίστροφα. Ειδικότερα Ο κύκλος με κέντρο Ο(0,0) . Ο ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ Ένας κύκλος ορίζεται αν γνωρίζουμε το κέντρο του, και την ακτίνα του ρ. Αν ο κύκλος έχει κέντρο την αρχή των αξόνων Ο, τότε έχει εξίσωση της μορφής : και αντίστροφα. Ειδικότερα

Διαβάστε περισσότερα

5 Γενική µορφή εξίσωσης ευθείας

5 Γενική µορφή εξίσωσης ευθείας 5 Γενική µορφή εξίσωσης ευθείας Α. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Θεώρηµα Κάθε ευθεία έχει εξίσωση της µορφής: Ax + By +Γ= 0, µε Α 0 ηβ 0 () και αντιστρόφως κάθε εξίσωση της µορφής () παριστάνει ευθεία γραµµή.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΕΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ : ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Σε κάθε ενότητα αυτού του βιβλίου θα βρείτε : Βασική θεωρία με τη μορφή ερωτήσεων Μεθοδολογίες και σχόλια

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2014 Θ ΕΩΡΙA 15

ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 2014 Θ ΕΩΡΙA 15 ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΛΓΕΒΡΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 04 Θ ΕΩΡΙA 5 ΘΕΜΑ A Α Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στην κόλλα σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη

Διαβάστε περισσότερα

Εφαπτομένη γραφικής παράστασης συνάρτησης

Εφαπτομένη γραφικής παράστασης συνάρτησης Εφαπτομένη Γραφικής Παράστασης Συνάρτησης 1 Στοιχεία Θεωρίας Εφαπτομένη γραφικής παράστασης συνάρτησης Αν η f συνάρτηση είναι παραγωγίσιμη στο 0, τότε η εφαπτομένη ε της γραφικής παράστασης της συνάρτησης

Διαβάστε περισσότερα

Ιωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός

Ιωάννης Σ. Μιχέλης Μαθηματικός 1 Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο Ερώτηση 1 : Τι ονομάζεται αριθμητική και τι αλγεβρική παράσταση; Μία παράσταση, που περιέχει πράξεις με αριθμούς ονομάζεται αριθμητική παράσταση. Μία παράσταση, που περιέχει πράξεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ. Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Γενικού Ημερησίου Λυκείου. 4 ο ΘΕΜΑ. Εκφωνήσεις Λύσεις των θεμάτων. Έκδοση 1 η (19/11/2014)

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ. Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Γενικού Ημερησίου Λυκείου. 4 ο ΘΕΜΑ. Εκφωνήσεις Λύσεις των θεμάτων. Έκδοση 1 η (19/11/2014) ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Γενικού Ημερησίου Λυκείου 4 ο ΘΕΜΑ Εκφωνήσεις Λύσεις των θεμάτων Έκδοση η (9//4) Θέματα 4 ης Ομάδας Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου GI_V_MATHP_4_866 [παράγραφος

Διαβάστε περισσότερα

Η συνάρτηση y = αχ 2. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd

Η συνάρτηση y = αχ 2. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Η συνάρτηση y = αχ Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd 1 Η συνάρτηση y = αχ με α 0 Μια συνάρτηση της μορφής y = α + β + γ με α 0 ονομάζεται τετραγωνική συνάρτηση.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΔΙΑΦΟΡΙΚΟΣ ΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΔΙΟ ΟΡΙΣΜΟΥ ΠΡΑΞΕΙΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΛΥΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ Ερώτηση θεωρίας 1 ΘΕΜΑ Α Τι ονομάζουμε πραγματική συνάρτηση

Διαβάστε περισσότερα

3. Να δειχτει οτι α α. Ποτε ισχυει το ισον; αx + βy = γ

3. Να δειχτει οτι α α. Ποτε ισχυει το ισον; αx + βy = γ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Γραμμικη εξισωση με δυο αγνωστους λεγεται καθε εξισωση της μορφης: 3. Να δειχτει οτι α + α. Ποτε ισχυει το ισον; α + β = γ Λυση της πιο. Aν πανω α, β εξισωσης θετικοι, να ειναι συγκρινεται καθε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ. 3.1 ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ 1 ου ΒΑΘΜΟΥ. Οι ανισώσεις: αx + β > 0 και αx + β < 0

ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ. 3.1 ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ 1 ου ΒΑΘΜΟΥ. Οι ανισώσεις: αx + β > 0 και αx + β < 0 3 ΝΙΣΩΣΕΙΣ 31 ΝΙΣΩΣΕΙΣ 1 ου ΒΘΜΟΥ Οι ανισώσεις: α + β > 0 και α + β < 0 Γνωρίσαμε στο Γυμνάσιο τη διαδικασία επίλυσης μιας ανίσωσης της μορφής α β 0 ή της μορφής α β 0, με α και β συγκεκριμένους αριθμούς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Οι πραγματικοί αριθμοί αποτελούνται από τους ρητούς και τους άρρητους αριθμούς, τους φυσικούς και τους ακέραιους αριθμούς. Δηλαδή είναι το μεγαλύτερο σύνολο αριθμών που μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΑΞΗ Γ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΑΞΗ Γ ΥΜΝΑΣΙΟ - 010 90 Α. Πότε μια αλγεβρική παράσταση λέγεται μονώνυμο και από ποια μέρη αποτελείται; Β. Πότε δύο μονώνυμα λέγονται όμοια;. Τι λέγεται πολυώνυμο; Θέμα ο Α. Να διατυπώσετε την πρόταση που είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 5. Το Συμπτωτικό Πολυώνυμο

Κεφάλαιο 5. Το Συμπτωτικό Πολυώνυμο Κεφάλαιο 5. Το Συμπτωτικό Πολυώνυμο Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται η ιδέα του συμπτωτικού πολυωνύμου, του πολυωνύμου, δηλαδή, που είναι του μικρότερου δυνατού βαθμού και που, για συγκεκριμένες,

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 2 α) Να κατασκευάσετε ένα γραμμικό σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους με συντελεστές διάφορους του μηδενός, το οποίο να είναι αδύνατο.

ΘΕΜΑ 2 α) Να κατασκευάσετε ένα γραμμικό σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους με συντελεστές διάφορους του μηδενός, το οποίο να είναι αδύνατο. α) Να κατασκευάσετε ένα γραμμικό σύστημα δυο εξισώσεων με δυο αγνώστους με συντελεστές διάφορους του μηδενός, το οποίο να είναι αδύνατο. (Μονάδες 10) β) Να παραστήσετε γραφικά στο επίπεδο τις δυο εξισώσεις

Διαβάστε περισσότερα

με παραμέτρους α, β, γ R α) Να επιλέξετε τιμές για τις παραμέτρους α, β, γ, ώστε το σύστημα αυτό να έχει μοναδική λύση το ζεύγος (1,-4).

με παραμέτρους α, β, γ R α) Να επιλέξετε τιμές για τις παραμέτρους α, β, γ, ώστε το σύστημα αυτό να έχει μοναδική λύση το ζεύγος (1,-4). Δίνεται το σύστημα: x 2y= 9 ax+ βy= γ με παραμέτρους α, β, γ R α) Να επιλέξετε τιμές για τις παραμέτρους α, β, γ, ώστε το σύστημα αυτό να έχει μοναδική λύση το ζεύγος (1,-4). (Μονάδες 13) β) Να επιλέξετε

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου Στάμου Γιάννης

Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου Στάμου Γιάννης Μαθηματικά Προσανατολισμού Β Λυκείου Στάμου Γιάννης Αναλυτική θεωρία Λυμένα παραδείγματα Ερωτήσεις κατανόησης Ασκήσεις Επαναληπτικά διαγωνίσματα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο ο : Διανύσματα Ενότητα I: Η έννοια

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα απολυτήριων εξετάσεων ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Θέματα απολυτήριων εξετάσεων ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α. Να συμπληρωθούν οι ισότητες: (α + β) =.., (α β) 3 = και (α + β)(α β) =.. Β. Να αποδείξετε τη δεύτερη. Θέμα ο Να γράψετε τα τρία (3) κριτήρια ισότητας τριγώνων. Να λυθεί η εξίσωση: 3 + 4 = 7 + 1 Άσκηση

Διαβάστε περισσότερα

Ε ΝΟΤΗΤΑ 6 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ

Ε ΝΟΤΗΤΑ 6 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ Ε ΝΟΤΗΤΑ 6 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΕΞΙΣΩΣΕΩΝ Μαθηματικές Προτάσεις Πλοηγηθείτε: http://www.youtube.com/watch?v MtmJ3BArAgA Διαβάστε: Λ. Κάρολ, Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, Εκδόσεις Πατάκη Δείτε: Alice in

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ

ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ 6ο κεφάλαιο: Συναρτήσεις ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ) Copyright 2014 Αποστόλου Γιώργος Αποστόλου Γεώργιος apgeorge2004@yahoo.com άδεια χρήσης 3η Εκδοση, Αύγουστος 2014 Περιεχόµενα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο: ΜΙΓΑΔΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΘΕΜΑ Α Άσκηση, μιγαδικοί αριθμοί να αποδείξετε ότι: Αν = Έχουμε: = ( ) ( ) ( ) ( ) = = =. Το τελευταίο ισχύει, άρα ισχύει και η ισοδύναμη αρχική σχέση.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΠΡΣΑΝΑΤΛΙΣΜΥ Β ΛΥΚΕΙΥ ΘΕΩΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΥ Να δώσετε τους ορισμούς: διάνυσμα, μηδενικό διάνυσμα, μέτρο διανύσματος, μοναδιαίο διάνυσμα Διάνυσμα AB ονομάζεται ένα ευθύγραμμο

Διαβάστε περισσότερα

3.5 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ y=α/x-η ΥΠΕΡΒΟΛΗ Ποσά αντιστρόφως ανάλογα- Η υπερβολή

3.5 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ y=α/x-η ΥΠΕΡΒΟΛΗ Ποσά αντιστρόφως ανάλογα- Η υπερβολή ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ y=α/ Η ΥΠΕΡΒΟΛΗ.5 Η ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ y=α/-η ΥΠΕΡΒΟΛΗ Ποσά αντιστρόφως ανάλογα- Η υπερβολή Δύο ποσά λέγονται αντιστρόφως ανάλογα, όταν η τιμή του ενός πολλαπλασιαστεί επί έναν αριθµό, τότε η τιµή του

Διαβάστε περισσότερα

Ας υποθέσουμε ότι καταθέτουμε στην τράπεζα ένα κεφάλαιο ευρώ με ανατοκισμό

Ας υποθέσουμε ότι καταθέτουμε στην τράπεζα ένα κεφάλαιο ευρώ με ανατοκισμό 5. Ακολουθίες ΠΡΟΟΔΟΙ Κεφάλαιο 5ο Η έννοια της ακολουθίας Ας υποθέσουμε ότι καταθέτουμε στην τράπεζα ένα κεφάλαιο 0000 ευρώ με ανατοκισμό ανά έτος και με επιτόκιο %. Αυτό σημαίνει ότι σε ένα χρόνο οι τόκοι

Διαβάστε περισσότερα

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

1.1 ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ . ΓΡΑΜΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑ. Γραµµική εξίσωση µε δύο αγνώστους, y Λέγεται κάθε εξίσωση της µορφής α + βy = γ, µε α 0 ή β 0. Γραφική παράσταση γραµµικής εξίσωσης Κάθε γραµµική εξίσωση α + βy = γ παριστάνει

Διαβάστε περισσότερα