Μειέηε Απνηππώκαηνο Άλζξαθα θαη Δεκηνπξγία Πξνγξάκκαηνο Υπνινγηζκνύ ηνπ

Transcript

1 ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΣΜΖΜΑ ΜΖΥΑΝΟΛΟΓΧΝ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΣΟΜΔΑ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ & ΔΠΗΥΔΗΡΖΗΑΚΖ ΔΡΔΤΝΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία Μειέηε Απνηππώκαηνο Άλζξαθα θαη Δεκηνπξγία Πξνγξάκκαηνο Υπνινγηζκνύ ηνπ ΚΑΡΑΓΖΜΑ ΜΑΡΗΑ - ΔΛΔΝΖ Δπηβιέπσλ: Κ. Αξαβψζεο, Λέθηνξαο Αζήλα, Οθηψβξηνο 2011

2

3 Επραξηζηίεο Θα ήζεια λα επραξηζηήζσ ζεξκά ηνλ θαζεγεηή κνπ θν Κ. Αξαβώζε γηα ηελ αλάζεζε ηεο εξγαζίαο θαη ηελ θαζνδήγεζή ηνπ. Ηδηαίηεξα ηνλ επραξηζηώ γηα ηελ πνιύηηκε βνήζεηα πνπ κνπ παξείρε ζε νηηδήπνηε ρξεηάζηεθα. Ηδηαίηεξεο επραξηζηίεο νθείισ ζηνλ θν Β.Υ. Καςάιε, ηνπ Γξαθείνπ Δλεξγεηαθήο Γηαρείξηζεο ΔΜΠ, γηα ηηο πιεξνθνξίεο πνπ κνπ παξείρε θαη ηνλ ρξόλν πνπ κνπ αθηέξσζε. Δπίζεο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ θν Π. Παύινπ, Τπεύζπλν Γηαρείξηζεο πζηήκαηνο ζην Δξγαζηήξην Τπνινγηζηώλ, γηα ηηο ρξήζηκεο πιεξνθνξίεο πνπ κνπ παξείρε ζρεηηθά κε ηελ πινπνίεζε ηνπ εξγαιείνπ ππνινγηζκνύ. Σέινο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ην νηθνγελεηαθό θαη θηιηθό κνπ πεξηβάιινλ γηα ηε ζπκπαξάζηαζή ηνπο θαζ όιε ηε δηάξθεηα εθπόλεζεο ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. Μαξία - Ειέλε Καξαδήκα

4

5 Πεξηερφκελα ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ Κεθάιαην 1- Σν Φαηλόκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ Οξηζκφο Βαζηθφο Μεραληζκφο Αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ Ζ θιηκαηηθή αιιαγή Φπζηθά θαη αλζξσπνγελή αέξηα Τδξαηκνί Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα Μεζάλην Νηηξψδεο νμείδην Φζνξηνχρα αέξηα ζεξκνθεπίνπ Μέηξεζε αεξίσλ ξχπσλ Γπλακηθφ Τπεξζέξκαλζεο ηνπ Πιαλήηε Κεθάιαην 2 - Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρππσλ Δηζαγσγή Ζ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην Μεραληζκφο εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπψλ (εκπφξην ξχπσλ) Υξεκαηηζηήξην Ρχπσλ Κεθάιαην 3 - Απνηύπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Οξηζκφο Δπηρεηξήζεηο θαη Απνηχπσκα άλζξαθα Βαζηθφηεξα ζπζηήκαηα ππνινγηζκνχ Πξφγξακκα The Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol): ηαζεξνπνηεκέλεο Καχζεηο (Καχζεηο Οξπθηψλ Καπζίκσλ) Ζιεθηξηζκφο, Θεξκφηεηα θαη Αηκφο Φχμε θαη Κιηκαηηζκφο Αινπκίλην Αζβέζηεο ίδεξνο θαη Υάιπβαο (αηζάιη) Πξφγξακκα Time For Change Απηνθίλεην

6 Πεξηερφκελα Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Οηθηαθή Θέξκαλζε Πξφηππν ISO Πξφγξακκα Carbon Fund Άιια Πξνγξάκκαηα Τπνινγηζκνχ Απνηχπσκα Άλζξαθα γηα γεγνλφηα θαη εθδειψζεηο Κιηκαηηθή Οπδεηεξφηεηα Αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα Κεθάιαην 4 - Πξόγξακκα Τπνινγηζκνύ MyCarbonFtprint Δηζαγσγή Σν Πξφγξακκα MyCarbonFtprint Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 1. ηαζ. Καύζεηο Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε Ζιεθηξηζκφο Θέξκαλζε Φπζηθφ Αέξην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 3. Φχμε_AC Δθπνκπέο Δγθαηάζηαζεο, Λεηηνπξγίαο θαη Γηάζεζεο Πξνζέγγηζε Δθπνκπψλ κε βάζε ηηο Πσιήζεηο Πξνζέγγηζε Δθπνκπψλ κε βάζε ηνλ Κχθιν Εσήο Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 4. Μεηαθνξέο Ορήκαηα Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 6. Αινπκίλην Υσλεπηήξηα Μέζνδνο Μέζνδνο Söderberg Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 7. ίδεξνο_υάιπβαο Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8. χλνιν Δθπνκπψλ πλνιηθέο Δθπνκπέο Μεηαηξνπέο Μνλάδσλ Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 9. πλη. Δθπνκπήο Κεθάιαην 5 - Μειέηε Πεξηπηώζεσλ Τπνινγηζκνύ ηνπ Απνηππώκαηνο Άλζξαθα Μειέηε 1 εο Πεξίπησζεο: πλέδξην CEMEPE

7 Πεξηερφκελα Γεδνκέλα Τπνινγηζκνχ Τπνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο κε ην εξγαιείν MyCarbonFtprint Τπνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα κε άιια πξνγξάκκαηα Τπνινγηζκφο κε ηελ Δθαξκνγή Carbonfund.org Τπνινγηζκφο κε ηελ Δθαξκνγή Terra Pass πλνιηθά απνηειέζκαηα ησλ εθαξκνγψλ Carbonfund.org θαη Terra Pass χγθξηζε απνηειεζκάησλ Μειέηε 2 εο Πεξίπησζεο: Πνιπηερλεηνχπνιε Εσγξάθνπ Γεδνκέλα Τπνινγηζκνχ Τπνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο κε ην εξγαιείν MyCarbonFtprint Τπνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα κε άιια πξνγξάκκαηα χγθξηζε απνηειεζκάησλ Κεθάιαην 6 - ρόιηα - πκπεξάζκαηα Κεθάιαην 7 - Βηβιηνγξαθία πληνκνγξαθίεο Παξάξηεκα

8

9 Δηζαγσγή

10

11 Δηζαγσγή ηφρνο ηνπ παξφληνο πνλήκαηνο είλαη ε επηζηακέλε κειέηε ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα θαη ησλ κεζνδνινγηψλ πνπ ην ππνινγίδνπλ θαζψο θαη ε δεκηνπξγία ελφο αμηφπηζηνπ εξγαιείνπ ππνινγηζκνχ ηνπ. Αθνξκή γηα ηε δηεμαγσγή ηεο εξγαζίαο είλαη ε ξαγδαία αχμεζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, πνπ επηβαξχλνπλ κε ηελ πάξνδν ησλ ρξφλσλ φιν θαη πεξηζζφηεξν ηελ αηκφζθαηξα. ην Κεθάιαην 1 παξνπζηάδνληαη θάπνηεο γεληθέο ζεσξεηηθέο γλψζεηο γηα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, πνπ ζεσξνχληαη απαξαίηεηεο γηα ηελ πεξαηηέξσ θαηαλφεζε ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. Δπίζεο, αλαιχνληαη ηα αέξηα πνπ ζπκβάιινπλ ζηελ επηδείλσζε ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. ην Κεθάιαην 2 κειεηψληαη νη δηεζλείο εμειίμεηο ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη αλαθέξνληαη νη απνθάζεηο πνπ έρνπλ ιεθζεί γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. ην Κεθάιαην 3 νξίδεηαη αξρηθά ην απνηχπσκα άλζξαθα, ην νπνίν απνηειεί θαη ην βαζηθφ αληηθείκελν κειέηεο. Γίλεηαη θαηαγξαθή ησλ νξηζκψλ ηνπ θαηλνκέλνπ απφ δηάθνξνπο επηζηήκνλεο θαη πξνηείλεηαη έλαο πιήξεο νξηζκφο. ηε ζπλέρεηα αλαιχεηαη ε βαζηθφηεξε κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο, θαζψο θαη θάπνηα άιια επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα πξνγξάκκαηα ππνινγηζκνχ. ην ηέινο απηνχ ηνπ θεθαιαίνπ αλαιχεηαη ε δηεζλήο αγνξά πνπ ζρεηίδεηαη κε ην απνηχπσκα άλζξαθα. Σν Κεθάιαην 4 απνηειεί βαζηθφ θεθάιαην ηεο παξνχζα εξγαζίαο. ην Κεθάιαην απηφ γίλεηαη αλάιπζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα, πνπ αλαπηχρζεθε ζηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο. Αλαιχεηαη ε κεζνδνινγία κε ηελ νπνία γίλεηαη ν ππνινγηζκφο γηα θάζε θαηεγνξία θαη παξνπζηάδεηαη κε εηθφλεο ην πξφγξακκα. ην Κεθάιαην 5 γίλεηαη κειέηε ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα δχν πεξηπηψζεσλ. Αξρηθά γίλεηαη θαηάιιειε αμηνιφγεζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ζηε ζπλέρεηα ππνινγίδεηαη ην απνηχπσκα άλζξαθα κε ην πξφγξακκα πνπ δεκηνπξγήζεθε γηα ηελ παξνχζα εξγαζία φζν θαη κε άιια πξνγξάκκαηα. Μεηά ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα γίλεηαη ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ησλ πξνγξακκάησλ θαη αηηηνιφγεζε ησλ δηαθνξψλ ηνπο. ην Παξάξηεκα ηεο Δξγαζίαο έρεη δεκηνπξγεζεί έλα εγρεηξίδην ρξήζεο γηα ηνπο ρξήζηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ αλαπηχρζεθε. 11

12

13 Κεθάιαην 1 Σν θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ

14

15 1.1 Οριςμόσ Σν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη έλα θπζηθφ θαηλφκελν, ηφζν παιηφ φζν θαη ν πιαλήηεο καο, πνπ απαζρνιεί ηδηαίηεξα ηα ηειεπηαία ρξφληα ηνλ επηζηεκνληθφ θφζκν θαη κε. Σν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη κία δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία ε ελέξγεηα πνπ εθπέκπεηαη απφ κία πιαλεηηθή επηθάλεηα απνξξνθάηαη απφ θάπνηα αέξηα ηεο αηκφζθαηξαο, ηα ιεγφκελα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σα αέξηα απηά κεηαθέξνπλ ηελ ελέξγεηα ζε άιια ζηνηρεία ηεο αηκφζθαηξαο. Ζ ελέξγεηα έηζη επαλεθπέκπεηαη πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη απηήο πνπ επηζηξέθεη ζηελ επηθάλεηα. Ο κεραληζκφο απηφο κεηαθέξεη ελέξγεηα ζηελ επηθάλεηα θαη ζηα ρακειφηεξα επίπεδα ηεο αηκφζθαηξαο, κε απνηέιεζκα ε ζεξκνθξαζία εθεί λα είλαη πςειφηεξε απ φηη ζα ήηαλ εάλ ν κνλαδηθφο κεραληζκφο ζέξκαλζεο ήηαλ ε ειηαθή αθηηλνβνιία. Σν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ εμαζθαιίδεη επνκέλσο ζηε Γε κηα ζηαζεξή ζεξκνθξαζία, ζηελ νπνία νθείιεηαη ε αλάπηπμε ηεο δσήο. Σα ηειεπηαία ρξφληα φκσο έρεη παξαηεξεζεί κία έληνλε αιιαγή ηνπ θιίκαηνο ηεο Γεο, πνπ νθείιεηαη ζηε ξχπαλζε ηεο αηκφζθαηξαο απφ αλζξσπνγελείο δξαζηεξηφηεηεο. Έηζη ν φξνο Φαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ δελ αλαθέξεηαη πιένλ ζηε θπζηθή δηεξγαζία αιιά ζηελ έμαξζε απηήο. 15

16 Κεθάιαην 1 ηνλ Πίλαθα 1.1 πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδεηαη κηα ρξνλνινγηθή αλαδξνκή ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Ο Ενδέθ Φνπξηέ δηαπηζηψλεη φηη ε αηκφζθαηξα ηεο Γεο επηδξά ζηε 1824 ζεξκνθξαζία ηνπ πιαλήηε 1858 Γηα πξψηε θνξά γίλνληαη αμηφπηζηα πεηξάκαηα απφ ηνλ Σδνλ Σηληάι. Ο νπεδφο βάληε Αξξέληνπο ππνζηεξίδεη φηη ε ζεξκνθξαζία ηνπ 1896 εδάθνπο επεξεάδεηαη απφ ηα αέξηα πνπ ζπγθξαηνχλ ηε ζεξκφηεηα. Ο έξβνο Μηινπηίλ Μηιάλθνβηηο ππνζηεξίδεη φηη ε κεηαβνιή ηεο ηξνρηάο 1941 ηεο Γεο, καο θέξλεη θάζε ρξφληα ηελ επνρή ησλ παγεηψλσλ. Ο Σζαξιο Νηέηβηλη Κίιηλγθ κεηξάεη ηελ ζπγθέληξσζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα, απφ έλα παξαηεξεηήξην ζηε Υαβάε. ε 1957 πεξίνδν έμη εηψλ, θαίλεηαη θαζαξά ε αχμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ πνζνζηνχ ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζηελ αηκφζθαηξα. Ο νπεδφο Μπεξη Μπνιίλ δηαπηζηψλεη πσο ε ζεξκνθξαζία ηεο Γεο 1980 απμάλεηαη εδψ θαη έλα αηψλα. Ο ΟΖΔ θαη ν Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Μεηεσξνινγίαο ζπζηήλνπλ ηελ 1988 Γηαθπβεξλεηηθή Δπηηξνπή γηα ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC). ηε ζχλνδν ηνπ Ρίν ληε Σδαλέηξν 167 θξάηε ππνγξάθνπλ ηε κε 1992 δεζκεπηηθή χκβαζε - Πιαίζην γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο. ην Κηφην ηεο Ηαπσλίαο 37 βηνκεραληθέο ρψξεο δεζκεχνληαη λα κεηψζνπλ 1997 σο ην 2010 ηηο εθπνκπέο αεξίσλ πνπ πξνθαινχλ ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ππνγξάθνληαο ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην Με ηελ Απφθαζε 2002/358/ΔΚ εγθξίλεηαη ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην απφ 2002 ηελ Δπξσπατθή Κνηλφηεηα θαη θαζνξίδνληαη νη επηκέξνπο ζηφρνη γηα ηα θξάηε κέιε Με ηελ Οδεγία 2003/87/ΔΚ ζεζπίδεηαη ην Δπξσπατθφ χζηεκα Δκπνξίαο 2003 Δθπνκπψλ γηα ηηο πεξηφδνπο θαη Σν Ννέκβξην θπξψλεη ε Ρσζία ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην Πίλαθαο Υξνλνινγηθή αλαδξνκή ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ 16

17 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ 1.2 Βαςικόσ Μηχανιςμόσ Ο βαζηθφο κεραληζκφο ιεηηνπξγίαο ηνπ Φαηλνκέλνπ ηνπ Θεξκνθεπίνπ είλαη ν εμήο: Ο ήιηνο εθπέκπεη αθηηλνβνιία (κε ηε κνξθή νξαηνχ θσηφο) πξνο ηε Γε. Έλα κέξνο απηήο ηεο αθηηλνβνιίαο αληαλαθιάηαη απφ ηελ αηκφζθαηξα, ηα ζχλλεθα ή ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο θαη επηζηξέθεη ζην δηάζηεκα. Σν κεγαιχηεξν φκσο θνκκάηη ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο απνξξνθάηαη απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο θαη ηνπο σθεαλνχο (ην 51% ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο), ζεξκαίλνληαο ηνπο ηαπηφρξνλα, ελψ ζε κηθξφηεξν πνζνζηφ απνξξνθάηαη απφ ηελ αηκφζθαηξα θαη ηα ζχλλεθα. Λφγσ φκσο ηεο ζεξκφηεηαο ηεο, ε Γε εθπέκπεη επίζεο αθηηλνβνιία (ζεξκηθή) ε νπνία είηε αθηηλνβνιείηαη ζην δηάζηεκα απ επζείαο απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο, είηε αθηηλνβνιείηαη απφ ηα ζχλλεθα θαη ηελ αηκφζθαηξα πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο. Ζ αθηηλνβνιία πνπ εθπέκπεηαη πξνο ηα θάησ απνξξνθάηαη μαλά απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο. Καηά ζπλέπεηα, ε παξνπζία ηεο αηκφζθαηξαο έρεη ζαλ απνηέιεζκα ε επηθάλεηα λα απνξξνθά πεξηζζφηεξε αθηηλνβνιία απ φηη ζα απνξξνθνχζε αλ δελ ππήξρε ε αηκφζθαηξα θαη επνκέλσο είλαη ζεξκφηεξε απ φηη ζα ήηαλ αιιηψο. Ζ γήηλε αηκφζθαηξα ζπκπεξηθέξεηαη επνκέλσο σο κηα δεχηεξε πεγή ζεξκφηεηαο. ηελ εηθφλα πνπ αθνινπζεί απεηθνλίδεηαη ν κεραληζκφο ιεηηνπξγίαο ηνπ Φαηλνκέλνπ ηνπ Θεξκνθεπίνπ θαη αλαγξάθνληαη νη πνζφηεηεο ελέξγεηαο ιφγσ ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο πνπ δέρεηαη κηα ζπγθεθξηκέλε επηθάλεηα (Watt/m 2 ) 17

18 Κεθάιαην 1 Δηθφλα 1.1 Μεραληζκφο ιεηηνπξγίαο ηνπ Φαηλνκέλνπ ηνπ Θεξκνθεπίνπ [Πεγή: United Nations Environment Programme - ] Πξνθεηκέλνπ λα θαηαλνήζνπκε αθφκα θαιχηεξα ην θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ, ζα πξνρσξήζνπκε ζε κία βαζχηεξε αλάιπζε ηνπ κεραληζκνχ. Ζ αθηηλνβνιία απφ ηνλ ήιην, ιφγσ ηεο πςειήο ζεξκνθξαζίαο ηεο επηθάλεηάο ηνπ θζάλεη ζηε Γε θπξίσο ζηελ ππεξηψδε θαη νξαηή πεξηνρή ηνπ ειεθηξνκαγλεηηθνχ θάζκαηνο. χκθσλα κε ηνπο λφκνπο αθηηλνβνιίαο ηνπ κέιαλνο ζψκαηνο 1, επεηδή ε ζεξκνθξαζία ηεο επηθάλεηαο ηεο Γεο είλαη πνιχ ρακειφηεξε απφ εθείλε ηνπ ειίνπ, ε αθηηλνβνινχκελε απφ απηή ειεθηξνκαγλεηηθή αθηηλνβνιία βξίζθεηαη ζε πεξηνρέο κεγαιχηεξνπ κήθνπο θχκαηνο θαη θπξίσο ζηελ πεξηνρή ηνπ ππεξχζξνπ. Ζ ηζνξξνπία κεηαμχ ηεο εηζεξρφκελεο αθηηλνβνιίαο θαη ηεο εμεξρφκελεο είλαη απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε δηαρξνληθή ζηαζεξνπνίεζε ηεο κέζεο ζεξκνθξαζίαο ηεο αηκφζθαηξαο. Δάλ έλα ηδαληθφ κέιαλ ζψκα βξηζθφηαλ ζηελ ίδηα απφζηαζε απφ ηνλ Ήιην φπσο ε Γε, ζα είρε κία αλακελφκελε ζεξκνθξαζία 5,3 C. Δληνχηνηο, αθνχ ε Γε αληαλαθιά πεξίπνπ ην 30% ηνπ εηζεξρφκελνπ ειηαθνχ θσηφο, ε ζεξκνθξαζία ηνπ 1 Ένα ιδανικό μζλαν ςώμα (black body) είναι ζνα ςώμα που ζχει την ιδιότητα να απορροφά πλήρωσ κάθε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία με οποιοδήποτε μήκοσ κφματοσ 18

19 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ πξαγκαηηθνχ κέιαλνο ζψκαηνο ηνπ πιαλήηε είλαη πεξίπνπ -18 ή -19 C, πεξίπνπ δειαδή 33 C θάησ απφ ηε ζεξκνθξαζία ηεο επηθάλεηαο ηεο Γεο πνπ είλαη πεξίπνπ 14 C ή 15 C. Ο κεραληζκφο πνπ πξνθαιεί απηή ηε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ πξαγκαηηθή ζεξκνθξαζία ηεο επηθάλεηαο θαη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ κέιαλνο ζψκαηνο είλαη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. πσο αλαθέξακε, ε απνξξνθνχκελε ελέξγεηα ζεξκαίλεη ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο θαη ζηε ζπλέρεηα απηή ε ζεξκφηεηα ράλεηαη σο ζεξκηθή αθηηλνβνιία. Απηφ φκσο απνηειεί έλα εμηδαληθεπκέλν κνληέιν ελψ ε πξαγκαηηθφηεηα είλαη αξθεηά πην πνιχπινθε: ε αηκφζθαηξα θνληά ζηελ επηθάλεηα είλαη θπξίσο αδηαθαλήο ζηε ζεξκηθή αθηηλνβνιία θαη νη πεξηζζφηεξεο απψιεηεο ζεξκφηεηαο απφ ηελ επηθάλεηα είλαη απφ ηε κεηαθνξά ηεο αηζζεηήο 2 θαη ηεο ιαλζάλνπζαο 3 ζεξκφηεηαο. Οη εθπεκπφκελεο ελεξγεηαθέο απψιεηεο γίλνληαη φιν θαη πςειφηεξεο θπξίσο εμ αηηίαο ηεο θζίλνπζαο ζπγθέληξσζεο πδξαηκψλ, πνπ είλαη ζεκαληηθφ αέξην ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Γη απηφ ην ιφγν είλαη ξεαιηζηηθφηεξν λα ζεσξήζνπκε φηη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ εθαξκφδεηαη ζηε κέζε ηξνπφζθαηξα. κσο ην εμηδαληθεπκέλν κνληέινπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ γίλεηαη πην ξεαιηζηηθφ ζηελ πεξηνρή φπνπ ηα απνηειέζκαηα ηεο αθηηλνβνιίαο είλαη ζεκαληηθά. πγθεθξηκέλα, ε επηθάλεηα ηεο Γεο φηαλ ζεξκαίλεηαη ζε κηα ζεξκνθξαζία πεξίπνπ 255 Κ, εθπέκπεη κεγάια κήθε θχκαηνο, δειαδή ππέξπζξε αθηηλνβνιία κm. ε απηά ηα κήθε θχκαηνο, ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ απνξξνθνχλ πεξηζζφηεξν ηελ εηζεξρφκελε ειηαθή αθηηλνβνιία. Κάζε ζηξψκα ηεο αηκφζθαηξαο κε αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ απνξξνθά ηκήκα ηεο ζεξκφηεηαο πνπ αθηηλνβνιείηαη πξνο ηα πάλσ απφ ηα θαηψηεξα ζηξψκαηα. Γηα λα δηαηεξήζεη ηελ ηζνξξνπία ηνπ, επαλεθπέκπεη ηελ απνξξνθνχκελε ζεξκφηεηα πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα πεξηζζφηεξε δέζηε ζηα ρακειά ζηξψκαηα, ελψ ηαπηφρξνλα εθπέκπεηαη αξθεηή ζεξκφηεηα πίζσ ζην δηάζηεκα απφ ηα αλψηεξα ζηξψκαηα πξνθεηκέλνπ λα δηαηεξεζεί ε νιηθή ζεξκηθή ηζνξξνπία. Ζ αχμεζε απηψλ ησλ αεξίσλ απμάλεη ηελ πνζφηεηα ηεο απνξξφθεζεο θαη ηεο επαλεθπνκπήο θαη έηζη δεζηαίλνληαη πεξηζζφηεξν ηα ζηξψκαηα ηεο αηκφζθαηξαο θαη ελ ηέιεη ε επηθάλεηα ηεο Γεο. 2 Αηζζεηή ζεξκφηεηα (q) νλνκάδεηαη ην πνζφ ηεο ζεξκφηεηαο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο 1 Kg λεξνχ απφ 0 C κέρξη ηε ζεξκνθξαζία βξαζκνχ, δειαδή ζηνπο 100 C. 3 Λαλζάλνπζα ζεξκφηεηα (L) νλνκάδεηαη ην πνζφ ηεο ζεξκφηεηαο πνπ απαηηείηαη γηα ηελ κεηαηξνπή 1 Kg λεξνχ ζεξκνθξαζίαο βξαζκνχ ζε αηκφ ίδηαο ζεξκνθξαζίαο. 19

20 Κεθάιαην Αέρια του θερμοκηπίου Σα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη αέξηα πνπ βξίζθνληαη ζηελ αηκφζθαηξα θαη απνξξνθνχλ θαη εθπέκπνπλ ππέξπζξε ζεξκηθή αθηηλνβνιία. Ζ δηαδηθαζία απηή είλαη ε ζεκειηψδεο αηηία ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ καο ελδηαθέξνπλ ηδηαίηεξα γηαηί επεξεάδνπλ ζε κεγάιν βαζκφ ηε ζεξκνθξαζία ηεο Γεο. Καηαλεκεκέλα ζε ζεηξά κε βάζε ηελ αθζνλία ηνπο ζηελ αηκφζθαηξα ηεο Γεο, ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη ηα εμήο: Τδξαηκνί Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO 2 ) Μεζάλην (CΖ 4 ) Νηηξψδεο Ομείδην (Ν 2 Ο) δνλ (Ο 3 ) Υισξνθζνξάλζξαθεο (CFCs) Σα ζχλλεθα πνπ επίζεο απνξξνθνχλ θαη εθπέκπνπλ ππέξπζξεο αθηηλνβνιίεο θαη επηδξνχλ ζηηο ηδηφηεηεο αθηηλνβνιίαο ηεο αηκφζθαηξαο, είλαη ν βαζηθφηεξνο παξάγνληαο αιιά δελ είλαη αέξην. Ζ ζπκβνιή φκσο ελφο αεξίνπ ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ επεξεάδεηαη ηφζν απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά θάζε αεξίνπ φζν θαη απφ ηελ αθζνλία ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ζε κνξηαθή βάζε, ην κφξην ηνπ κεζαλίνπ είλαη 30 θνξέο ηζρπξφηεξν αέξην απ φηη ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα [Δζληθφ Ίδξπκα Δξεπλψλ, ], αιιά βξίζθεηαη ζε πνιχ κηθξφηεξεο ζπγθεληξψζεηο, κε απνηέιεζκα ε ζπλνιηθή ηνπ ζπκβνιή λα ζεσξείηαη κηθξφηεξε. Έηζη δελ είλαη δπλαηφ λα ζεσξήζνπκε φηη έλα αέξην πξνθαιεί έλα αθξηβέο πνζνζηφ ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί κεξηθά απφ ηα αέξηα απνξξνθνχλ θαη εθπέκπνπλ αθηηλνβνιία ζηηο ίδηεο ζπρλφηεηεο κε άιια, κε απνηέιεζκα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ λα κελ πξνθχπηεη σο έλα απιφ άζξνηζκα ηεο ζπκβνιήο ηνπ θάζε αεξίνπ. Μάιηζηα ην άζξνηζκα ηεο επίδξαζεο θάζε αεξίνπ ρσξηζηά είλαη κεγαιχηεξν απφ φηαλ ιεηηνπξγνχλ καδί [Schmidt et al., 2010]. Οη επηζηήκνλεο πνπ έρνπλ αλαιχζεη ηε ζεσξία ηνπ Αξξέληνπο ζεσξνχλ φηη νη απμαλφκελεο ζπγθεληξψζεηο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηελ αηκφζθαηξα πξνθαινχλ κηα αχμεζε ζηηο παγθφζκηεο ζεξκνθξαζίεο, κε επηδήκηεο επηπηψζεηο γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ αλζξψπηλε πγεία. Τπάξρνπλ βέβαηα πνιιά αέξηα πνπ ελψ ζπκβάιινπλ ζε πνιιέο θπζηθέο θαη ρεκηθέο αληηδξάζεηο, δελ ζπγθαηαιέγνληαη ζηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Γηα παξάδεηγκα, ηα βαζηθά ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο 20

21 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ αηκφζθαηξαο, δειαδή ην άδσην (Ν 2 ), ην νμπγφλν (Ο 2 ) θαη ην αξγφ (Ar) δελ ζεσξνχληαη αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηαηί ηα κφξηα πνπ έρνπλ δχν άηνκα ηνπ ίδηνπ ζηνηρείνπ θαη ηα κνλναηνκηθά κφξηα δελ αιιάδνπλ ζην δίπνιν ηνπο φηαλ δνλνχληαη θαη επνκέλσο είλαη ηειείσο αλεπεξέαζηα απφ ην ππέξπζξν θσο. Δπίζεο, παξφιν πνπ κφξηα κε δχν δηαθνξεηηθά άηνκα, φπσο ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CΟ) θαη ην πδξνριψξην (ΖCL), απνξξνθνχλ ηελ ππέξπζξε αθηηλνβνιία, ηα κφξηα απηά έρνπλ κηθξή δηάξθεηα δσήο ζηελ αηκφζθαηξα. Καηά ζπλέπεηα δελ ζπλεηζθέξνπλ ζεκαληηθά ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, γη απηφ θαη δελ αλαθέξνληαη ζπρλά σο αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ. 21

22 Κεθάιαην Η κλιματική αλλαγή Με ηνλ φξν θιηκαηηθή αιιαγή αλαθεξφκαζηε ζηε κεηαβνιή ηνπ παγθφζκηνπ θιίκαηνο θαη εηδηθφηεξα ζηηο κεηαβνιέο ησλ κεηεσξνινγηθψλ ζπλζεθψλ πνπ εθηείλνληαη ζε κεγάιε ρξνληθή θιίκαθα. Σα ηειεπηαία ρξφληα φκσο έρεη παξαηεξεζεί κία ηδηαίηεξα έληνλε κεηαβνιή απηψλ ησλ ζπλζεθψλ, πνπ φπσο έρεη απνδεηρζεί είλαη απνηέιεζκα ησλ αλζξψπηλσλ δξαζηεξηνηήησλ. Ο βαζηθφο κεραληζκφο πνπ πξνθαιεί ηελ θιηκαηηθή αιιαγή είλαη ε αχμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ ζηελ αηκφζθαηξα. Ζ αχμεζε απηή απνδίδεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηηο αλζξσπνγελείο εθπνκπέο, πνπ εληζρχνπλ ην θπζηθφ θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη απμάλνπλ ηε κέζε ζεξκνθξαζία ηνπ πιαλήηε, δεκηνπξγψληαο έηζη ην εληζρπκέλν θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. χκθσλα κε ηελ ηέηαξηε έθζεζε αμηνιφγεζεο ηεο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Αιιαγή ηνπ Κιίκαηνο (IPCC), πνπ νινθιεξψζεθε ην 2007, ε αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο κπνξεί λα μεπεξάζεη ηνπο 15 ν C. Πέξα φκσο απφ ηελ αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ε θιηκαηηθή αιιαγή ζα ζεκάλεη άλνδν ηεο ζηάζκεο ηεο ζάιαζζαο, εληνλφηεξα αθξαία θαηξηθά θαηλφκελα, εμάπισζε αζζελεηψλ θαη εμαθάληζε δηάθνξσλ εηδψλ δσήο. Αληηιακβαλφκαζηε ινηπφλ φηη ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ παίδνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν γηα ην κέιινλ ηνπ πιαλήηε θαη γη απηφ είλαη επηηαθηηθή ε αλάγθε γηα κειέηε θαη πεξηνξηζκφ ηνπο. 22

23 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ 1.5 Υυςικά και ανθρωπογενή αέρια Δθηφο απφ ηνπο αινγνλσκέλνπο πδξνγνλάλζξαθεο πνπ παξάγνληαη απνθιεηζηηθά απφ ηνλ άλζξσπν, ηα πεξηζζφηεξα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ πξνέξρνληαη ηφζν απφ θπζηθέο φζν θαη αλζξψπηλεο πεγέο. Πξηλ ηε Βηνκεραληθή Δπαλάζηαζε νη ζπγθεληξψζεηο ησλ αεξίσλ ήηαλ πξαθηηθά ζηαζεξέο. ηε Βηνκεραληθή Δπνρή φκσο νη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο έρνπλ πξνζζέζεη ζηελ αηκφζθαηξα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ, θπξίσο κε ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ θαη ηελ απνςίισζε ησλ δαζψλ. H ηέηαξηε έθζεζε ηεο Γηαθπβεξλεηηθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ Αιιαγή ηνπ Κιίκαηνο (Fourth Assessment Report, AR4, ή Climate Change 2007) είλαη ε ηειεπηαία αμηνιφγεζε ηεο επηηξνπήο γηα ηελ θιηκαηηθή αιιαγή πνπ νινθιεξψζεθε ην 2007 θαη επηζεκαίλεη αξθεηέο παξαηεξνχκελεο αιιαγέο ζηηο θιηκαηηθέο ζπλζήθεο ηεο Γεο, κεηαμχ ησλ νπνίσλ αιιαγέο ζηε ζχλζεζε ηεο αηκφζθαηξαο, ζηε κέζε παγθφζκηα ζεξκνθξαζία θαη ζηηο ζπλζήθεο ησλ σθεαλψλ. χκθσλα κε ηηο θπξηφηεξεο δηαπηζηψζεηο ηεο πξνθχπηεη ν Πίλαθαο: Αέξην Πξνβηνκεραληθό Δπίπεδν Παξόλ Δπίπεδν Αύμεζε από ην 1750 Ηζρύο Αθηηλνβνιίαο (Watt/m 2 ) CO ppm 387 ppm 107 ppm 1,46 CH ppb 1745 ppb 1045 ppb 0,48 N 2 O 270 ppb 314 ppb 44 ppb 0,15 CFC ppt 533 ppt 0,17 Πίλαθαο 1.2 πγθεληξψζεηο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πξηλ θαη κεηά ηε Βηνκεραληθή Δπαλάζηαζε θαη ηζρχο ηεο αθηηλνβνιίαο πνπ απνξξνθάηαη [Πεγή: Δπξσπατθφο Οξγαληζκφο Πεξηβάιινληνο] πσο θαίλεηαη θαη απφ ηνλ Πίλαθα 1.2, απφ ην 1750 ε αλζξψπηλε δξαζηεξηφηεηα έρεη απμήζεη ηε ζπγθέληξσζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη άιισλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Δμεηάδνληαο πεξαηηέξσ ηε δνκή θαζελφο αεξίνπ θαη ηνλ ηξφπν ιεηηνπξγίαο ηνπο ζα έρνπκε: 23

24 Κεθάιαην Υδρατμοί Οη πδξαηκνί απνηεινχλ ην θπξηφηεξν αέξην ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη είλαη ε αέξηα θάζε ηνπ λεξνχ (Ζ 2 Ο (g) ). Απνηεινχλ ηκήκα ηνπ πδξνινγηθνχ θχθινπ ή αιιηψο ηνπ θχθινπ ηνπ λεξνχ. Με ηνλ φξν θχθινο ηνπ λεξνχ αλαθεξφκαζηε ζηε ζπλερή αλαθχθισζε ηνπ λεξνχ ηεο Γεο κέζα ζηελ πδξφζθαηξα θαη ηελ αηκφζθαηξα, πνπ επηηπγράλεηαη εμ αηηίαο ηεο ειηαθήο αθηηλνβνιίαο. Οη πδξαηκνί επζχλνληαη γηα πεξίπνπ ηα δχν ηξίηα ηνπ θπζηθνχ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. πγθεθξηκέλα, ηα κφξηα λεξνχ δεζκεχνπλ ηε ζεξκφηεηα πνπ εθπέκπεη ε Γε θαη έπεηηα ηελ εθπέκπνπλ πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο ζεξκαίλνληαο έηζη εθ λένπ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο. Πεξίπνπ ην 99,13% ησλ πδξαηκψλ βξίζθεηαη ζηελ ηξνπφζθαηξα. Σν 84% απηψλ πξνέξρεηαη απφ ηνπο Χθεαλνχο θαη ηηο ζάιαζζεο θαη ην ππφινηπν 16% απφ ιίκλεο, πνηακνχο, αλνηθηά πδξαγσγεία, έιε, πγξά εδάθε, ςπθηηθνχο πδξαηκνδφρνπο θαη θαπλνδφρνπο βηνκεραληψλ, ηελ βιάζηεζε κέρξη ηελ εθπλνή ησλ αλζξψπσλ θαη ησλ δψσλ. Οη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο απφ κφλεο ηνπο δελ επεξεάδνπλ άκεζα ηνλ θχθιν ηνπ λεξνχ θαη επνκέλσο δελ απμάλνπλ ηνπο πδξαηκνχο ζηελ αηκφζθαηξα. Δληνχηνηο, ε ζρέζε ησλ Clausius Clapeyron ηεθκεξηψλεη φηη ν ζεξκφηεξνο αέξαο κπνξεί λα θαηαθξαηήζεη πνιχ πεξηζζφηεξε πγξαζία αλά κνλάδα φγθνπ. Δπνκέλσο, νη απμεκέλεο ζεξκνθξαζίεο εληείλνπλ πεξαηηέξσ ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο. χκθσλα κε έξεπλα πνπ δεκνζηεχζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 2010, ε κείσζε ησλ ζπγθεληξψζεσλ ησλ πδξαηκψλ ζηελ θαηψηεξε ζηξαηφζθαηξα ηεο Γεο, ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζηελ επηβξάδπλζε ηεο ππεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε. πγθεθξηκέλα, κηα κείσζε 10% ησλ πδξαηκψλ πεξίπνπ 20ρικ. πάλσ απφ ηελ επηθάλεηα ηεο Γεο, εμεγεί γηαηί ε αχμεζε ηεο κέζεο παγθφζκηαο ζεξκνθξαζίαο έρεη κείλεη ζηαζεξή απφ ηελ αξρή ηνπ 21νπ αηψλα, παξά ηε κεγάιε άλνδν ηνπ CO 2 ζηελ αηκφζθαηξα. Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ησλ εξεπλεηψλ, ε κείσζε ηεο αηκνζθαηξηθήο πγξαζίαο κεηά ην 2000 νδήγεζε ζε άλνδν ηεο ζεξκνθξαζίαο θαηά 25% κηθξφηεξε ζε ζχγθξηζε κε εθείλε πνπ ζα γηλφηαλ αλ δελ είρε ππάξμεη ε κείσζε ησλ πδξαηκψλ [Πεξηνδηθφ «Science», Δζληθή Γηνίθεζεο Χθεαλψλ θαη Αηκφζθαηξαο ησλ ΖΠΑ, κε επηθεθαιή ηε δξ. νχδαλ φινκνλ, ζε ζπλεξγαζία κε εξεπλεηέο ηνπ παλεπηζηεκίνπ ηεο Βέξλεο ζηελ Διβεηία]. 24

25 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ Διοξείδιο του άνθρακα Σν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO 2 ) είλαη ν θπξηφηεξνο ζπληειεζηήο ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Δίλαη κηα ρεκηθή έλσζε πνπ απνηειείηαη απφ δχν άηνκα νμπγφλνπ ελσκέλα κε έλα άηνκν άλζξαθα. Δπίζεο είλαη άρξσκν, άνζκν θαη άγεπζην ζε θαλνληθέο ζπλζήθεο πίεζεο θαη ζεξκνθξαζίαο. Γηαπεξλάηαη κελ απφ ην νξαηφ θσο αιιά απνξξνθά έληνλα ηηο αθηηλνβνιίεο πνπ βξίζθνληαη ζηελ ππέξπζξε θαη εγγχο ππέξπζξε πεξηνρή ηνπ θάζκαηνο. ηε Γε ππάξρνπλ πεπεξαζκέλεο πνζφηεηεο άλζξαθα, νη νπνίεο φπσο θαη ην λεξφ, αλαθπθιψλνληαη κε ηνλ θχθιν ηνπ άλζξαθα. Πξφθεηηαη γηα έλα ηδηαίηεξα πνιχπινθν ζχζηεκα ζην νπνίν ν άλζξαθαο θηλείηαη κεηαμχ ηεο αηκφζθαηξαο, ηεο επίγεηαο βηφζθαηξαο, ηεο πδξφζθαηξαο θαη ησλ σθεαλψλ. Οη αληαιιαγέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε δηάθνξνπο ηξφπνπο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αλαπλνήο, ηεο εθίδξσζεο, ηεο θαχζεο θαη ηεο απνζχλζεζεο. Γηα παξάδεηγκα, ηα θπηά απνξξνθνχλ CO 2 απφ ηελ αηκφζθαηξα θαηά ηε θσηνζχλζεζε, ρξεζηκνπνηνχλ ηνλ άλζξαθα γηα λα ζπλζέζνπλ ηνπο ηζηνχο ηνπο θαη ηνλ απειεπζεξψλνπλ ζηελ αηκφζθαηξα φηαλ μεξαίλνληαη θαη απνζπληίζεληαη. Δπίζεο, ηα νξπθηά θαχζηκα είλαη ηα απνιηζσκέλα ππνιείκκαηα λεθξψλ δψσλ θαη θπηψλ, ηα νπνία ζπληίζεληαη ππφ ζπγθεθξηκέλεο ζπλζήθεο ζε δηάζηεκα εθαηνκκπξίσλ εηψλ θαη ζπλεπψο έρνπλ κεγάιε πεξηεθηηθφηεηα ζε άλζξαθα. Πξνέιεπζε Σν CO 2 απνηειεί ππνπξντφλ φισλ ησλ θαχζεσλ νξπθηψλ θαπζίκσλ (θάξβνπλνπ, πεηξειαίνπ, βελδίλεο, θπζηθνχ αεξίνπ θιπ.), αιιά θαη ηνπ μχινπ θαη ησλ πιαζηηθψλ νξγαληθψλ ελψζεσλ. Παξάγεηαη αθφκα απφ ηελ απνζχλζεζε νξγαληθψλ νπζηψλ. Μεγάιεο πνζφηεηεο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα εθπέκπνληαη επίζεο απφ ηα εθαίζηεηα θαη απφ ηηο ζεξκέο πεγέο αιιά θαη απφ ηε δηάιπζε ησλ αλζξαθηθψλ πεηξσκάησλ. Δλσκέλν, κε ηε κνξθή αλζξαθηθψλ αιάησλ, βξίζθεηαη ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζην ζηεξεφ θινηφ ηεο γεο. Σα θπξηφηεξα αλζξαθηθά νξπθηά είλαη νη δηάθνξεο πνηθηιίεο ηνπ CaCO 3 (αζβεζηφιηζνη, αζβεζηίηεο, κάξκαξν θ.ά.), ν καγλεζίηεο MgCO 3, ν ζηδεξίηεο FeCO 3, ν δνινκίηεο CaCO 3.MgCO 3 θ.ά. Παξάγεηαη επίζεο θαηά ηελ αλαπλνή φισλ ησλ θπηψλ θαη ησλ δψσλ θαη απφ ηνπο κχθεηεο θαη κηθξννξγαληζκνχο πνπ εμαξηψληαη άκεζα ή έκκεζα απφ ηα θπηά γηα ηελ ηξνθή ηνπο. Σα ηξία ηέηαξηα ηεο αλζξσπνγελνύο παξαγσγήο ηνπ CO 2 νθείιεηαη ζε ρξήζε νξπθηψλ θαπζίκσλ. Απφ απηή ηελ πνζφηεηα, ην 50% δηαιχεηαη ζηνπο σθεαλνχο θαη 25

26 Κεθάιαην 1 απνξξνθάηαη απφ ηα επίγεηα νηθνζπζηήκαηα θαη ην ππφινηπν 50% δηνρεηεχεηαη ζηελ αηκφζθαηξα. Οη αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ε θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ θαη ε απνςίισζε ησλ δαζψλ έρνπλ πξνθαιέζεη αχμεζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ζπγθέληξσζεο ηνπ CO 2 θαηά πεξίπνπ 35% απφ ηελ αξρή ηεο επνρήο ηεο εθβηνκεράληζεο. Οη εθπνκπέο ηνπ CO 2 απφ ηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο αλέξρνληαη ζήκεξα πεξίπνπ ζε 27 δηζεθαηνκκχξηα ηφλνπο εηεζίσο θαη είλαη πνιχ πεξηζζφηεξεο απφ ηηο πνζφηεηεο πνπ εθιχνληαη απφ ηηο άιιεο θπζηθέο δξαζηεξηφηεηεο (π.ρ. εθαίζηεηα). Σν CO 2 ζηνπο σθεαλνύο Ζ δηάιπζε ηνπ άλζξαθα ζηνπο σθεαλνχο κε ηε κνξθή CO 2, H 2 CO3 θαη ηφλησλ HCO - 3 θαη CO 2-3 είλαη πεξίπνπ 50 θνξέο κεγαιχηεξε απφ φηη ζηελ αηκφζθαηξα. Οη σθεαλνί ελεξγνχλ σο κία ηεξάζηηα δεμακελή άλζξαθα, θαη δέρνληαη πεξίπνπ ην έλα ηξίην ησλ εθπνκπψλ CO 2 απφ ηηο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο. Ζ δηαιπηφηεηα ηνπ CO 2 κεηψλεηαη θαζψο ε ζεξκνθξαζία ηνπ λεξνχ απμάλεηαη. Έλα κέξνο ηνπ δηαιπκέλνπ CO 2 ζηνπο σθεαλνχο θαηαλαιψλεηαη γηα ηε θσηνζχλζεζε απφ νξγαληζκνχο ζην λεξφ, θαη έλα κηθξφ πνζνζηφ ζπληεξεί ηνλ θχθιν ηνπ άλζξαθα. Ζ αχμεζε ηνπ CO 2 ζηελ αηκφζθαηξα έρεη νδεγήζεη ζε αχμεζε ηεο νμχηεηαο ηνπ ζαιαζζηλνχ λεξνχ θαη ππάξρεη αλεζπρία φηη απηφ κπνξεί λα επεξεάζεη αξλεηηθά νξγαληζκνχο κε θειχθε πνπ δνπλ ζην λεξφ, αθνχ ηα νμέα δηαιπηνπνηνχλ ην αλζξαθηθφ αζβέζηην απφ ην νπνίν είλαη θηηαγκέλν ην θέιπθνο. 26

27 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ Δηθφλα 1.2 πγθέληξσζε CO 2 ζηελ αηκφζθαηξα [Πεγή: Παξαηεξεηήξην Mauna Loa ζηε Υαβάε, 2007] πσο παξαηεξνχκε θαη απφ ηελ Δηθφλα 1.2, ε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2 ζηελ αηκφζθαηξα θπκαίλεηαη αλάινγα κε ηελ επνρή ηνπ έηνπο θαη ηελ πεξηνρή. Ζ δηαθχκαλζε απηή νθείιεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηελ επνρηθή αλάπηπμε ησλ θπηψλ ζην Βφξεην Ζκηζθαίξην. Αλαιπηηθφηεξα, έρεη παξαηεξεζεί φηη νη ζπγθεληξψζεηο ηνπ CO 2 ζην βνξξά κεηψλνληαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο άλνημεο θαη ηνπ θαινθαηξηνχ θαζψο ην θαηαλαιψλνπλ ηα θπηά θαη απμάλνληαη ην θζηλφπσξν θαη ην ρεηκψλα φηαλ ηα θπηά πεζαίλνπλ θαη απνζπλζέηνληαη. ηηο αζηηθέο πεξηνρέο νη ζπγθεληξψζεηο είλαη γεληθά πςειφηεξεο. 27

28 Κεθάιαην Μεθάνιο Σν δεχηεξν πην ζεκαληηθφ αέξην πνπ είλαη ππεχζπλν γηα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη ην κεζάλην (CH 4 ). Δίλαη ην απινχζηεξν αιθάλην, δειαδή άθπθινο θνξεζκέλνο πδξνγνλάλζξαθαο. Δίλαη έλα αέξην άρξσκν θαη άνζκν, ειάρηζηα δηαιπηφ ζην χδσξ ελψ δηαιχεηαη επθνιφηεξα ζε νξγαληθνχο δηαιχηεο. Ζ χπαξμή ηνπ δελ αληρλεχεηαη εχθνια, ελψ κε ηνλ αέξα ζρεκαηίδεη εθξεθηηθά κίγκαηα. Δίλαη επίζεο ην θχξην ζπζηαηηθφ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. Πξνέιεπζε Δπεηδή ην CH 4 ζπκβάιιεη ζεκαληηθά ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, νη πηζαλέο πεγέο ξχπαλζεο ηεο αηκφζθαηξαο κε ην αέξην απηφ έρνπλ εμεηαζζεί δηεμνδηθά θαη δηαθξίλνληαη ζε θπζηθέο θαη αλζξσπνγελείο πεγέο. Οη εθηηκήζεηο σο πξνο ηηο πνζφηεηεο CH 4 πνπ παξέρνπλ νη δηάθνξεο πεγέο δηαθέξνπλ αλάινγα κε ην πφηε θαη πνχ έγηλε ε κειέηε θαη ηε κεζνδνινγία πνπ αθνινπζήζεθε. ιεο φκσο νη κειέηεο ζπκθσλνχλ ζην φηη νη πνζφηεηεο CH 4 πνπ εθιχνπλ νη αλζξσπνγελείο πεγέο είλαη κεγαιχηεξεο απφ εθείλεο ησλ θπζηθψλ πεγψλ. Μηα εθηίκεζε ηεο IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change: Γηαθπβεξλεηηθή Δπηηξνπή γηα ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή) ην 2001 αλέθεξε έθιπζε 350 εθαηνκκπξίσλ ηφλσλ/έηνο CH 4 απφ αλζξσπνγελείο πεγέο, έλαληη 250 εθαηνκκπξίσλ ηφλσλ/έηνο απφ θπζηθέο πεγέο. Οη πνζφηεηεο απηέο ππεξβαίλνπλ ηηο πνζφηεηεο CH 4 πνπ ράλνληαη (θπξίσο κε νμείδσζε κέζσ ησλ ξηδψλ OH -, αιιά θαη κε απνξξφθεζε απφ ηνπο σθεαλνχο θαη ηα εδάθε), νπφηε ζπλνιηθά ππάξρεη κηα βξαδεία, αιιά ζηαζεξή αχμεζε ηεο κέζεο πεξηεθηηθφηεηαο ηεο αηκφζθαηξαο ζε CH 4. Φπζηθέο πεγέο CH 4 Οη εθπνκπέο CH 4 απφ θπζηθέο πεγέο θαζνξίδνληαη θπξίσο απφ παξάγνληεο, φπσο ε ζεξκνθξαζία θαη νη πνζφηεηεο ησλ θαηαθξεκλίζεσλ (θπξίσο αλαθεξφκαζηε ζηηο βξνρέο) θαη είλαη: - Οη πδξφηνπνη (έιε, ιίκλεο) απνηεινχλ θπζηθνχο βηνηφπνπο ησλ κεζαλνγφλσλ βαθηεξίσλ, ηα νπνία παξάγνπλ κεζάλην θαηά ηελ απνζχλζεζε νξγαληθήο χιεο θάησ απφ ζπλζήθεο έιιεηςεο νμπγφλνπ. - Οη ηεξκίηεο (ιεπθά κπξκήγθηα) δεκηνπξγνχλ κεζάλην σο θπζηθφ πξντφλ ηεο δηαδηθαζίαο πέςεο. - Οη σθεαλνί ζεσξνχληαη θπζηθή πεγή εθπνκπήο CH 4 θπξίσο ιφγσ ησλ αλαεξφβησλ πεπηηθψλ δηαδηθαζηψλ ησλ ζαιάζζησλ νξγαληζκψλ. - Οη ππεδάθηνη πδξίηεο κεζαλίνπ πνπ ζηαδηαθά δηαζπψληαη. 28

29 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ Αλζξσπνγελείο πεγέο CH 4 Μεγάιεο πνζφηεηεο CH 4 παξάγνληαη απφ ηηο αγξνηηθέο (θηελνηξνθία, θαιιηέξγεηεο) θαη ηηο βηνκεραληθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ αλζξψπνπ. Οη θπξηφηεξεο αλζξσπνγελείο πεγέο είλαη: - Οη επηρψζεηο απνξξηκκάησλ (ρσκαηεξέο) είλαη νη ζεκαληηθφηεξεο αλζξσπνγελείο πεγέο κεζαλίνπ. ηνπο Υψξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ) πξνβιέπεηαη αλάθηεζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ παξαγφκελνπ βηναεξίνπ (biogas), ην νπνίν κπνξεί λα πεξηέρεη 50 έσο 75% κεζάλην, π.ρ. γηα παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ζέξκαλζε ρψξσλ ή γηα άιινπο επσθειείο ζθνπνχο. ε θάζε πεξίπησζε είλαη πεξηβαιινληηθά πξνηηκφηεξε ε θαχζε ηνπ εθιπφκελνπ κεζαλίνπ πξνο δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, παξά ε απειεπζέξσζή ηνπ ζηελ αηκφζθαηξα, αθνχ ην κεζάλην είλαη πνιχ δξαζηηθφηεξν απφ ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα σο πξνο ηε δπλακηθφηεηα ζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε. - Σν Φπζηθφ Αέξην, ηνπ νπνίνπ ην CH 4 απνηειεί ην θχξην ζπζηαηηθφ. Απψιεηεο θπζηθνχ αεξίνπ αλαπφθεπθηα ζπκβαίλνπλ θαηά ηελ παξαγσγή, επεμεξγαζία, απνζήθεπζε, κεηαθνξά θαη δηαλνκή ηνπ. - Ζ εληεξηθή δχκσζε ησλ ηξνθψλ απφ ηα δψα είλαη άιιε κία βαζηθή θαη κάιινλ απξφζκελε πεγή. Κάζε αγειάδα θαηά ηελ πέςε ηεο ηξνθήο ηεο εθπέκπεη 200 έσο 400 g κεζαλίνπ εκεξεζίσο. Έρεη εθηηκεζεί φηη, ζε παγθφζκηα θιίκαθα, ηα εληεξηθά αέξηα νηθηαθψλ δψσλ ζπλεηζθέξνπλ εηεζίσο πεξί ηα 80 έσο 100 εθαηνκ. ηφλνπο κεζαλίνπ. - Σα αλζξαθσξπρεία, φπνπ θαηά ηηο θαλνληθέο εξγαζίεο εμφξπμεο άλζξαθα απφ ππφγεηα ή επηθαλεηαθά αλζξαθνθφξα θνηηάζκαηα, εθιχεηαη παγηδεπκέλν αξρέγνλν κεζάλην. - Ζ δηαρείξηζε δσηθψλ ιηπαζκάησλ (θνπξηά), φπνπ θαηά ηελ αλαεξφβηα απνζχλζεζε ηνπ νξγαληθνχ πιηθνχ ηεο θνπξηάο ζε κέξε επεμεξγαζίαο πγξήο θνπξηάο ζε δεμακελέο ή ηερλεηέο ιίκλεο εθιχνληαη ζεκαληηθά πνζά κεζαλίνπ. Αληίζεηα, ε θνπξηά πνπ πξνζηίζεηαη σο βειηησηηθφ εδάθνπο ζηηο θαιιηέξγεηεο δελ εθιχεη ζεκαληηθά πνζά κεζαλίνπ. - Ζ επεμεξγαζία ιεκκάησλ. πγθεθξηκέλα, νη κνλάδεο επεμεξγαζίαο απνβιήησλ απνκαθξχλνπλ ηε δηαιπηή νξγαληθή χιε, αησξνχκελα ζπζηαηηθά, παζνγφλνπο νξγαληζκνχο θαη ρεκηθνχο ξππαληέο απφ ηα αζηηθά θαη βηνκεραληθά απφβιεηα. ε πεξηπηψζεηο αλεπαξθνχο νμπγφλσζεο θαηά ηε δηαδηθαζία εθιχεηαη κεζάλην. 29

30 Κεθάιαην 1 - Ζ παξαγσγή θαη ε επεμεξγαζία ηνπ πεηξειαίνπ είλαη άιιε κηα πεγή CH 4. Οη εξγαζίεο αλαδήηεζεο θαη άληιεζεο πεηξειαίνπ ζπρλφηαηα ζπλνδεχνληαη απφ έθιπζε θπζηθνχ αεξίνπ. Μεζάλην εθιχεηαη θαη θαηά ηηο δηεξγαζίεο δηχιηζεο ηνπ αθάζαξηνπ πεηξειαίνπ, φπσο θαη θαηά ηε κεηαθνξά θαη απνζήθεπζή ηνπ. - Άιιεο αλζξσπνγελείο πεγέο, φπσο νη θαιιηέξγεηεο ξπδηνχ (νξπδψλεο) πνπ απνηεινχλ κηα ηδηαίηεξα ζεκαληηθή πεγή κεζαλίνπ θαζψο νη νξγαληθέο χιεο ηνπ εδάθνπο απνζπληίζεληαη ρσξίο αξθεηφ νμπγφλν. Άιιεο πεγέο είλαη νη κνλάδεο παξαγσγήο πεηξνρεκηθψλ θαη ηα ραιπβνπξγεία Νιτρώδεσ οξείδιο Σν ληηξψδεο νμείδην είλαη κηα ρεκηθή έλσζε κε ηχπν N 2 O. ε ζεξκνθξαζία δσκαηίνπ είλαη έλα άρξσκν αέξην κε κηα ειαθξά γιπθηά γεχζε, ζρεηηθά αδξαλέο πνπ δελ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά ηελ θαχζε. ηηο βηνκεραληθέο ρψξεο ην N 2 O απνηειεί ην 6% ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ. Σα κφξηα ηνπ απνξξνθνχλ ζεξκφηεηα πνπ πξνζπαζεί λα δηαθχγεη ζην δηάζηεκα. Πξνέιεπζε Έλα πνζνζηφ 70% ηνπ Ν 2 Ο [Δπηηξνπή Πξνζηαζίαο Πεξηβάιινληνο Ζ.Π.Α., 2006] απειεπζεξψλεηαη κε θπζηθφ ηξφπν απφ ηνπο σθεαλνχο θαη ηα παξζέλα δάζε, θαζψο θαη απφ ηα βαθηήξηα ηνπ εδάθνπο. Ζ επίδξαζε ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο ππνινγίδεηαη ζην ππφινηπν 30%. Απφ απηφ, κφιηο ην 20% νθείιεηαη ζε βηνκεραληθέο δξαζηεξηφηεηεο φπσο είλαη ε παξαγσγή ηνπ λάηινλ θαη ε θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ ζηηο κεραλέο εζσηεξηθήο θαχζεο. Σν ππφινηπν 80% παξάγεηαη απφ ηα αδσηνχρα ιηπάζκαηα, απφ ηηο θηάιεο αεξνδφι θαη ηα ζπξέη φπνπ ρξεζηκνπνηείηαη σο πξνσζεηηθφ, θαζψο θαη απφ ηε βηνκεραληθή ρεκηθή παξαγσγή κε ρξήζε αδψηνπ, φπσο είλαη ε επεμεξγαζία ιπκάησλ. 30

31 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ Φθοριούχα αέρια θερμοκηπίου Σα θζνξηνχρα αέξηα είλαη ηα κφλα απφ ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ δελ έρνπλ ζπληεζεί κε θπζηθφ ηξφπν αιιά έρνπλ δεκηνπξγεζεί απφ ηνλ άλζξσπν γηα βηνκεραληθνχο ζθνπνχο. Ζ ζπλνιηθή ζπκβνιή ηνπο είλαη πεξίπνπ 1,5% αιιά κπνξνχλ λα δεζκεχζνπλ ζεξκφηεηα θνξέο πην απνηειεζκαηηθά απφ ην CO 2 θαη παξακέλνπλ ζηελ αηκφζθαηξα γηα ρηιηάδεο ρξφληα. Σα ζηνηρεία απηά ηα θαζηζηνχλ ηζρπξά αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππ φςηλ. ηα θζνξηνχρα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ πεξηιακβάλνληαη ην εμαθζνξηνχρν ζείν (SF 6 ), νη πδξνθζνξάλζξαθεο (HFC) θαη νη ππεξθζνξάλζξαθεο (ΡFCs). Δμαθζνξηνύρν ζείν Σν εμαθζνξηνχρν ζείν (SF 6 ) είλαη έλα άρξσκν, άνζκν, άγεπζην θαη άθιεθην αέξην. Υξεζηκνπνηείηαη θπξίσο εθεί πνπ ππάξρνπλ πςειέο ειεθηξηθέο ηάζεηο. Σν ζπλαληάκε ζηνπο ππνζηαζκνχο ππνβηβαζκνχ ηάζεο θαη δηαλνκήο ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο, ζηνπο δηαθφπηεο πςειήο ηάζεο ζαλ δηειεθηξηθφ, ζηα θαιψδηα πςειήο ηάζεο ζαλ κνλσηηθφ, ζηε κεηαιινπξγία καγλεζίνπ θαη αινπκηλίνπ θαη ζηε βηνκεραλία εκηαγσγψλ. Χο αέξην ζεξκνθεπίνπ πξνθχπηεη απφ δηαξξνέο ζηηο παξαπάλσ εγθαηαζηάζεηο. Τδξνθζνξάλζξαθεο Οη πδξνθζνξάλζξαθεο (ΖFCs), είλαη ρεκηθέο ελψζεηο πνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα ρξεζηκνπνηήζεθαλ επξέσο πξνθεηκέλνπ λα αληηθαηαζηήζνπλ ηνπο ρισξνθζνξάλζξαθεο (CFCs) πνπ ήηαλ ππεχζπλνη γηα ηε δεκηνπξγία ηεο ηξχπαο ηνπ φδνληνο. Δληνχηνηο, ζεσξνχληαη πιένλ πνιχ ηζρπξά αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ραξαθηεξίδνληαη απφ κεγάιε δηάξθεηα δσήο. Οη ηξεηο βαζηθνί ηχπνη ΖFCs είλαη νη ΖFC-23, ΖFC-134a θαη ΖFC152a. Υξεζηκνπνηνχληαη θπξίσο ζε ζπζηήκαηα ςχμεο θαη θαηάςπμεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ θιηκαηηζκνχ. Δπίζεο ρξεζηκνπνηνχληαη σο δηνγθσηηθνί παξάγνληεο γηα αθξνχο, σο κέζα ππξφζβεζεο, πξνσζεηηθά αεξνιπκάησλ θαη δηαιχηεο. Απφ απηνχο ηνπο ηχπνπο, ν ΖFC-134a είλαη ν πην ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελνο σο ςπθηηθφ θαη έρεη δηάξθεηα δσήο ζηελ αηκφζθαηξα πεξίπνπ 14 ρξφληα. 31

32 Κεθάιαην 1 Τπεξθζνξάλζξαθεο Οη ππεξθζνξάλζξαθεο (ΡFCs), είλαη ρεκηθέο ελψζεηο πνπ απνηεινχληαη κφλν απφ άηνκα άλζξαθα θαη θζνξίνπ. Δίλαη εμαηξεηηθά ηζρπξά αέξηα ζεξκνθεπίνπ θαη απνηεινχλ καθξνπξφζεζκν πξφβιεκα κηαο θαη έρνπλ ρξφλν δσήο κέρξη ρξφληα. ε κηα κειέηε ηνπ 2003 βξέζεθε φηη ν ππεξθζνξάλζξαθαο πνπ βξίζθεηαη ζε κεγαιχηεξε πνζφηεηα ζηελ αηκφζθαηξα είλαη ην ηεηξαθζνξίδην ηνπ άλζξαθα (CF 4 ). Οη ΡFCs ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο ζηνλ ηνκέα ησλ ειεθηξνληθψλ (π.ρ. γηα θαζαξηζκφ δίζθσλ ππξηηίνπ κε πιάζκα) θαζψο θαη ζηνλ ηνκέα ησλ θαιιπληηθψλ θαη θαξκαθεπηηθψλ πξντφλησλ. ε κηθξφ βαζκφ ρξεζηκνπνηνχληαη θαη ζε εμνπιηζκνχο ςχμεο σο ππνθαηάζηαηα ησλ CFCs ελψ θπξίσο εθπέκπνληαη θαηά ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ. 32

33 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ 1.6 Μέτρηςη αερίων ρύπων ε κηα αζηηθή αηκφζθαηξα ζπλππάξρνπλ ρηιηάδεο ρεκηθά είδε ηα νπνία ζπρλά θαινχκαζηε λα πξνζδηνξίζνπκε. Οη ηερληθέο αλάιπζεο θαη κέηξεζεο ησλ αέξησλ ξχπσλ έρνπλ σο ζηφρν ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ ξχπσλ θαζψο θαη ηνλ πνζνηηθφ ηνπο πξνζδηνξηζκφ. Οη βαζηθφηεξεο είλαη: Υξσκαηνγξαθία Φσηνκεηξία (ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ηε κέηξεζε ηνπ CO 2 ) Τπέξπζξε θαη ππεξηψδεο θαζκαηνζθνπία Φαζκαηνζθνπία αηνκηθήο απνξξφθεζεο Φαζκαηνζθνπία κε αθηίλεο Υ (π.ρ. XRD, XRF, XPS, AES) θπξίσο γηα ηελ αλάιπζε ζσκαηηδηαθψλ ξχπσλ Φαζκαηνκεηξία κάδαο Ζιεθηξνρεκηθέο ηερληθέο (π.ρ. πνηελζηφκεηξα, θνπινκεηξία, πνιαξνγξαθία) Μέζνδνο LIDAR πνπ βαζίδεηαη ζηηο αθηίλεο ιέηδεξ Υεκηθή ηηηινδφηεζε Ζ αλάιπζε ησλ δηαδηθαζηψλ απηψλ θαη ησλ ηξφπσλ ιεηηνπξγίαο ηνπο μεθεχγεη απφ ηα φξηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο γη απηφ θαη δελ ζα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ. πσο έρνπκε δεη, νη ζπγθεληξψζεηο ησλ αεξίσλ ζηελ αηκφζθαηξα κπνξνχλ λα εθθξαζηνχλ ζε κέξε αλά εθαηνκκχξην (ppm), κέξε αλά δηζεθαηνκκχξην (ppb) ή κέξε αλά ηξηζεθαηνκκχξην (ppt). Σν ppm αληηζηνηρεί ζε 1 θπβηθφ εθαηνζηφ αεξίνπ αλά θπβηθφ κέηξν αέξα (cm 3 /m 2 ), ην ppb ζε 1mm 3 /m 2 θ.ν.θ. Με άιια ιφγηα, 1 ppm ζεκαίλεη φηη ππάξρεη 1 κφξην ηνπ ελ ιφγσ αεξίνπ αλά κφξηα φισλ ησλ αεξίσλ πνπ πεξηέρνληαη ζηνλ αέξα θαη αληίζηνηρα ηζρχεη θαη γηα ηηο ππφινηπεο κνλάδεο. 33

34 Κεθάιαην Δυναμικό Τπερθέρμανςησ του Πλανήτη Σν Γπλακηθφ Τπεξζέξκαλζεο ηνπ Πιαλήηε (Global Warming Potential, GWP) είλαη έλαο δείθηεο πνπ δείρλεη πφζε ζεξκφηεηα παγηδεχεηαη ζηελ αηκφζθαηξα απφ έλα αέξην ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Πεξηγξάθεη ηα ραξαθηεξηζηηθά αθηηλνβνιίαο αλακεηγκέλσλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη αληηπξνζσπεχεη ην ζπλδπαζκέλν απνηέιεζκα ησλ δηαθνξεηηθψλ ρξφλσλ πνπ ηα αέξηα απηά παξακέλνπλ ζηελ αηκφζθαηξα θαη ηε ζρεηηθή ηνπο απνηειεζκαηηθφηεηα λα απνξξνθνχλ εμεξρφκελε ππέξπζξε αθηηλνβνιία. πγθξίλεη ηελ πνζφηεηα πνπ παγηδεχεηαη απφ κία ζπγθεθξηκέλε κάδα ελφο αεξίνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζε ζχγθξηζε κε ηελ αληίζηνηρε κάδα ηνπ CO 2. To GWP ππνινγίδεηαη γηα έλα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, ζπλήζσο 20, 100 ή 500 εηψλ. Δθθξάδεηαη ζαλ έλαο ζπληειεζηήο ηνπ CO 2, ηνπ νπνίνπ ην GWP ηζνχηαη κε 1. Γηα παξάδεηγκα, ην GWP γηα ην κεζάλην ζε 100 ρξφληα είλαη 21, πνπ ζεκαίλεη φηη εάλ εηζαρζνχλ ζηελ αηκφζθαηξα ίδηα βάξε CH 4 θαη CO 2, ην CH 4 ζα παγηδεχζεη 21 θνξέο πεξηζζφηεξε ζεξκφηεηα απφ ην CO 2 ζηα επφκελα 100 ρξφληα. Καηά ζπλέπεηα, έλα πςειφ GWP ζπζρεηίδεηαη κε πςειή απνξξνθεηηθφηεηα ηεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο θαη κεγάιν ρξφλν δσήο ζηελ αηκφζθαηξα. 34

35 Σν θαηλφκελν ηνπ Θεξκνθεπίνπ ηνλ Πίλαθα 1.3 αλαθέξνληαη ηα GWP ησλ βαζηθψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηα δηάθνξνπο ρξνληθνχο νξίδνληεο θαζψο θαη ηνλ ρξφλν δσήο ηνπο: Αέξην Υεκηθόο Σύπνο Υξόλνο Εσήο Γπλακηθό Τπεξζέξκαλζεο ηνπ Πιαλήηε (GWP) Υξνληθόο Οξίδνληαο 20 ρξόληα 100 ρξόληα 500 ρξόληα Γηνμείδην ηνπ Άλζξαθα CO 2 Δμαξηάηαη απφ ηνλ θχθιν άλζξαθα Μεζάλην CH 4 12± ,5 Νηηξώδεο Ομείδην N 2 O ΖFC 23 CHF HFC 134a CH 2 FCF 3 14, HFC 152a C 2 H 4 F 2 1, Δμαθζνξηνύρν ζείν Σεηξαθζνξίδην ηνπ άλζξαθα SF CF Πίλαθαο 1.3 Ολνκαζία, ρεκηθφο ηχπνο, δηάξθεηα δσήο θαη GWP γηα δηάζηεκα 20, 50 θαη 500 ρξφλσλ γηα ηα ζεκαληηθφηεξα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ 35

36

37 Κεθάιαην 2 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρύπσλ

38

39 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ 2.1 Ειςαγωγή ηαλ δηαπηζηψζεθε παγθνζκίσο φηη ε βαζηθή αηηία ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο είλαη ε ξαγδαία αχμεζε ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ εμ αηηίαο ηεο αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηαο, ιήθζεθαλ νη αληίζηνηρεο απνθάζεηο. ηηο 9 Μαΐνπ 1992, ζηε Νέα Τφξθε εγθξίζεθε ε χκβαζε Πιαίζην ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο (United Nations Framework Convention on Climate Change UNFCCC). Ζ χκβαζε Πιαίζην επηθπξψζεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Κνηλφηεηα κε ηελ απφθαζε 94/69/ΔΚ ζηηο 15 Γεθεκβξίνπ Ζ ελ ιφγσ ζχκβαζε ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ 21ε Μαξηίνπ Ζ χκβαζε Πιαίζην απνηειεί ην πξψην ζπληνληζκέλν βήκα γηα ηελ επίιπζε ηνπ πξνβιήκαηνο. πλέβαιε ζεκαληηθά ζηε ζέζπηζε βαζηθψλ αξρψλ γηα ηε θαηαπνιέκεζε ηεο αιιαγήο ηνπ θιίκαηνο ζε παγθφζκην επίπεδν θαη ζηελ πεξαηηέξσ επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θνηλνχ γηα ηα πξνβιήκαηα πνπ ζπλδένληαη κε ηελ αιιαγή ηνπ θιίκαηνο. Δπίζεο, έδσζε ηνλ νξηζκφ ηεο αξρήο ησλ θνηλψλ αιιά δηαθνξνπνηεκέλσλ αξκνδηνηήησλ ρσξίο φκσο λα πεξηιακβάλεη πνζνηηθά εθθξαζκέλεο θαη ιεπηνκεξείο αλά ρψξα δεζκεχζεηο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σα ζπκβαιιφκελα θξάηε ζηε χκβαζε Πιαίζην απνθάζηζαλ ζηελ πξψηε ζπλεδξίαζε ησλ κεξψλ, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζην Βεξνιίλν ηνλ Μάξηην ηνπ 1995, λα δηαπξαγκαηεπζνχλ έλα Πξσηφθνιιν πνπ λα πεξηιακβάλεη κέηξα κείσζεο ησλ εθπνκπψλ γηα ηε κεηά ην 2000 πεξίνδν, ζε φ,ηη αθνξά ηηο εθβηνκεραληζκέλεο ρψξεο. Έηζη, ζηηο 11 Γεθεκβξίνπ 1997 ζεζπίζηεθε ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην, ζην Κηφην ηεο Ηαπσλίαο. Ζ Δπξσπατθή Κνηλφηεηα ππέγξαςε ην Πξσηφθνιιν ζηηο 29 Απξηιίνπ Σνλ Γεθέκβξην ηνπ 2001, ην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ Laeken επηβεβαίσζε ηε βνχιεζε ηεο Έλσζεο γηα ηε ζέζε ζε ηζρχ ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην πξηλ απφ ηελ Παγθφζκηα Γηάζθεςε Κνξπθήο γηα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε, ηνπ Γηνράλεζκπνπξγθ (2002). Σν Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην κία απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο δηεζλείο λνκνζεηηθέο πξάμεηο θαηαπνιέκεζεο ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ. Πεξηιακβάλεη ηα απαξαίηεηα βήκαηα γηα ηε καθξνπξφζεζκε αληηκεηψπηζε ηεο αιιαγήο ηνπ θιίκαηνο πνπ πξνθαιείηαη ιφγσ ηεο αχμεζεο ησλ αλζξσπνγελψλ εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σν θχξην ραξαθηεξηζηηθφ ηεο είλαη φηη ζέηεη δεζκεπηηθνχο ζηφρνπο ζε 37 βηνκεραληθέο ρψξεο θαη ζηελ Δπξσπατθή Κνηλφηεηα πξνθεηκέλνπ λα κεηψζνπλ ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. 39

40 Κεθάιαην 2 Απνηειείηαη απφ 28 άξζξα θαη 2 παξαξηήκαηα. ην Παξάξηεκα Α ηνπ Πξσηνθφιινπ αλαθέξνληαη ηα αέξηα ηα νπνία ζεσξνχληαη φηη ζπκβάιινπλ ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη είλαη ηα εμήο: Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO 2 ) Μεζάλην (CH 4 ) Νηηξψδεο Ομείδην (N 2 O) Τδξνθζνξάλζξαθεο (HFCs) Τπεξθζνξάλζξαθεο (PFCs) Δμαθζνξηνχρν ζείν (SF 6 ) Δπίζεο ζην Παξάξηεκα Α ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην αλαθέξνληαη νη ηνκείο πνπ είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ παξαγσγή ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Οη βαζηθφηεξνη ηνκείο απφ απηνχο είλαη: νη ελεξγεηαθέο βηνκεραλίεο, νη κεηαθνξέο, νη βηνκεραληθέο δηεξγαζίεο, νη ρεκηθέο βηνκεραλίεο, ην πεηξέιαην θαη ην θπζηθφ αέξην, ε γεσξγία, ε δηαρείξηζε απνβιήησλ (πγξψλ θαη ζηεξεψλ) θ.ά. Σν Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην αλαγλσξίδεη φηη θπξίσο νη αλεπηπγκέλεο ρψξεο είλαη ππεχζπλεο γηα ηα ησξηλά πςειά επίπεδα ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηελ αηκφζθαηξα, απνηέιεζκα ηεο πάλσ απφ 150 ρξφληα βηνκεραληθήο δξαζηεξηφηεηαο ηνπο. Έηζη, ην Παξάξηεκα Β αλαθέξεη ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε θαη πεξηέρεη ηηο αξηζκεηηθέο δεζκεχζεηο ηηο νπνίεο αλαιακβάλνπλ. χκθσλα κε απηφ, ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε δεζκεχνληαη λα ειαηηψζνπλ ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ηελ πξψηε πεξίνδν αλάιεςεο ππνρξεψζεσλ ( ) θαηά έλα ζπγθεθξηκέλν ζηφρν ζε ζρέζε κε ηηο εθπνκπέο ηνπ 1990 (ή ηνπ 1995 γηα νξηζκέλα αέξηα). πγθεθξηκέλα, πξνβιέπνληαη ηα εμήο: ΠΡΟΒΛΔΠΟΜΔΝΖ ΜΔΗΧΖ ΣΧΝ ΔΚΠΟΜΠΧΝ ΓΗΑ ΣΖΝ ΠΔΡΗΟΓΟ (ΠΡΧΣΟΚΟΛΛΟ ΚΗΟΣΟ) Δπξσπατθή Έλσζε (ησλ 15), Βνπιγαξία, Δζζνλία, Λεηνλία, Ληζνπαλία, Ρνπκαλία, ινβαθία, ινβελία, Σζερία Ζ.Π.Α. Καλαδάο, Ηαπσλία, Οπγγαξία, Πνισλία -6% Κξναηία Νέα Εειαλδία, Οπθξαλία, Ρσζία 0% Ννξβεγία +1% Απζηξαιία +8% Ηζιαλδία +10% Πίλαθαο 2.1 Μείσζε εθπνκπψλ γηα ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην γηα ηα έηε [Πεγή: % -7% -5%

41 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ Αλ θαη ε ζπλνιηθή πξνβιεπφκελε κείσζε ησλ εθπνκπψλ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε είλαη -8%, νη επηκέξνπο ππνρξεψζεηο ηνπ θάζε ζπκβαιιφκελνπ θξάηνπο είλαη δηαθνξεηηθέο. ηελ Διιάδα έρεη επηηξαπεί λα απμήζεη ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαηά +25%. Ζ Διιάδα, καδί κε ηελ ππφινηπε Δπξσπατθή Έλσζε επηθχξσζαλ ην Πξσηφθνιιν ην Μάην ηνπ 2002 θαη ηέζεθε ζε εθαξκνγή ην Δπηρεηξεί ηελ επίηεπμε ηνπ επηζπκεηνχ απνηειέζκαηνο κε ηνλ πην νηθνλνκηθά απνδνηηθφ ηξφπν, ψζηε λα κελ επηβαξπλζεί ε παγθφζκηα νηθνλνκία. Πεξηιακβάλεη ηξεηο επέιηθηνπο κεραληζκνχο, ησλ νπνίσλ ε ρξήζε πξέπεη λα είλαη έλα ζπκπιεξσκαηηθφ κέηξν ησλ εζληθψλ ελεξγεηψλ. Οη κεραληζκνί απηνί βαζίδνληαη ζην ζθεπηηθφ φηη νη εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απνηεινχλ παγθφζκην πξφβιεκα θαη φηη ν ηφπνο φπνπ επηηπγράλεηαη ν πεξηνξηζκφο ηνπο έρεη δεπηεξεχνπζα ζεκαζία. Οη κεραληζκνί απηνί είλαη: 1. Μεραληζκφο Κνηλήο Δθαξκνγήο (Joint Implementation JI) 2. Μεραληζκφο Καζαξήο Αλάπηπμεο (Clean Development Mechanism CDM) 3. Μεραληζκφο Δκπνξίαο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ (γλσζηφ θαη σο εκπφξην ξχπσλ, Emission Trading ET) Μεραληζκφο Κνηλήο Δθαξκνγήο (JI) Αλαιπηηθφηεξα, ν κεραληζκφο πνπ αλαθέξεηαη σο Μεραληζκόο Κνηλήο Δθαξκνγήο (JI) δίλεη ηε δπλαηφηεηα πινπνίεζεο θνηλψλ πξνγξακκάησλ θαη δξαζηεξηνηήησλ κεηαμχ ησλ ζπκβαιιφκελσλ θξαηψλ. Ζ ρψξα πνπ ρξεκαηνδνηεί ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο επσθειείηαη απφ ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ πνπ ζα πξνθχςεη απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηελ άιιε ζπκβαιιφκελε ρψξα. Βαζηθή πξνυπφζεζε νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο λα επηθέξνπλ επηπιένλ κείσζε εθπνκπψλ ζηελ ρψξα εθαξκνγήο [Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην, Άξζξν 6]. Σα δηθαηψκαηα εθπνκπψλ ζε απηφ ηνλ Μεραληζκφ νλνκάδνληαη Μνλάδεο Μείσζεο Δθπνκπψλ (Emission Reduction Unit ERU). 41

42 Κεθάιαην 2 Μεραληζκφο Καζαξήο Αλάπηπμεο (CDM) Ο κεραληζκφο πνπ αλαθέξεηαη σο Μεραληζκόο Καζαξήο Αλάπηπμεο (CDM) πξνβιέπεη φηη νη ρψξεο ηνπ Παξαξηήκαηνο Α κπνξνχλ λα πινπνηήζνπλ δξαζηεξηφηεηεο πνπ κεηψλνπλ ηηο εθπνκπέο ζηηο ρψξεο πνπ δελ ππάγνληαη ζην Παξάξηεκα Α, κε αληάιιαγκα Δπηθπξσκέλεο Μνλάδεο Μείσζεο Δθπνκπψλ (Certified Emission Reduction CERs) [Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην, Άξζξν 12]. Σα CERs είλαη είηε καθξνπξφζεζκα (lcer) είηε βξαρππξφζεζκα (tcer) αλάινγα κε ηελ κνξθή ρξήζεο, ρξεκαηνδφηεζεο θαη πξννπηηθήο ηεο εγθαηάζηαζεο πνπ ηα παξάγεη. Γηα παξάδεηγκα, κέζσ ηνπ CDM κπνξεί κία αλεπηπγκέλε ρψξα λα ρξεκαηνδνηήζεη θαηαζθεπέο ειηαθψλ ζπζζσξεπηψλ ζε έλα θξάηνο ζηελ Αθξηθή. Έηζη ζα κεησζνχλ νη ξχπνη ζηε ρψξα ηεο Αθξηθήο θαη επνκέλσο ε αλεπηπγκέλε ρψξα δελ ζα ρξεηαζηεί λα κεηψζεη ηηο εθπνκπέο ξχπσλ ζην εζσηεξηθφ ηεο. Με πξνυπφζεζε ηελ εζεινληηθή ζπκκεηνρή, νη αλεπηπγκέλεο ρψξεο επσθεινχληαη απφ ηηο κεηψζεηο ησλ εθπνκπψλ πνπ πξνθχπηνπλ εθπιεξψλνληαο κέξνο ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπο, ελψ νη αλαπηπζζφκελεο απφ ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ. Γηα λα εληαρζεί έλα έξγν ππφ ηελ αηγίδα ηνπ CDM, ζα πξέπεη πξψηα λα πηζηνπνηεζεί απφ ην ίδξπκα The Gold Standard Foundation. Σν ίδξπκα απηφ απνηειεί θνξέα ηεο πηζηνπνίεζεο, ε νπνία ζα απνηειέζεη δηαζθάιηζε ηεο αληηθεηκεληθφηεηαο θαη ηεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ησλ έξγσλ πνπ θαηαρσξνχληαη ζην CDM. Ο θνξέαο απηφ είλαη αλεμάξηεηνο θαη δελ έρεη νηθνλνκηθή δηνηθεηηθή ζρέζε κε ην CDM. H δηαθνξά ησλ δχν κεραληζκψλ έγθεηηαη ζην φηη ην JI απεπζχλεηαη ζηελ πξνψζεζε δηαδηθαζηψλ κεηαμχ ησλ ζπκβαιιφκελσλ θξαηψλ ηνπ Πξσηνθφιινπ, ελψ ην CDM κεηαμχ κηαο ρψξαο κέινπο ηνπ Πξσηνθφιινπ θαη κίαο αλαπηπζζφκελεο ρψξαο. Μεραληζκφο Δκπνξίαο Ρχπσλ Ο Μεραληζκόο Δκπνξίαο Ρύπσλ πξνβιέπεη φηη ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε ηνπ Πξσηνθφιινπ κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ ζε ζχζηεκα εκπνξίαο (trading) εθπνκπψλ πξνθεηκέλνπ λα εθπιεξψζνπλ ηνλ ζηφρν ηνπο, αιιά κφλν ζπκπιεξσκαηηθά ησλ εζληθψλ δξάζεσλ ηνπο. Ο κεραληζκφο απηφο ζα αλαιπζεί εθηελέζηεξα παξαθάησ. 42

43 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ 2.2 Η Ευρωπαΰκή Ένωςη και το Πρωτόκολλο του Κιότο Ζ Δπξσπατθή Έλσζε, ν πιένλ έλζεξκνο ππνζηεξηθηήο ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην, ζέζπηζε έλαλ λέν κεραληζκφ παξαθνινχζεζεο θαη θνηλνπνίεζεο ησλ εθπνκπψλ αεξίσλ πνπ ζπκβάιινπλ ζην θαηλφκελν ζεξκνθεπίνπ, νχησο ψζηε λα θαηαζηεί δπλαηή ε αθξηβέζηεξε θαη ηαθηηθή αμηνιφγεζε ηεο πξνφδνπ φζνλ αθνξά ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ, κε ζθνπφ ηελ ηήξεζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ αλειήθζεζαλ απφ ηελ Κνηλφηεηα. χκθσλα κε απηφλ ηνλ κεραληζκφ ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε θαη ε Κνηλφηεηα θαηαξηίδνπλ, δεκνζηεχνπλ θαη ζέηνπλ ζε εθαξκνγή εζληθά πξνγξάκκαηα θαη έλα θνηλνηηθφ πξφγξακκα, πξνθεηκέλνπ λα: - πεξηνξηζηνχλ ή κεησζνχλ νη αλζξσπνγελείο εθπνκπέο απφ ηηο πεγέο ηνπο - ζηαζεξνπνηεζνχλ ηα επίπεδα εθπνκπψλ CO 2, κέρξη ην έηνο 2000, ζηα επίπεδα ηνπ 1990 (απηφο ν ζηφρνο ηεο CCNUCC πξαγκαηνπνηήζεθε απφ ηελ Κνηλφηεηα θαη ηα θξάηε κέιε ηεο) - παξαθνινπζείηαη κε δηαθάλεηα θαη αθξίβεηα ε ζπληεινχκελε θαη πξνζδνθψκελε πξφνδνο απφ ηα θξάηε κέιε ζε φ,ηη αθνξά ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ ελ ιφγσ εθπνκπψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ζπκβνιήο ησλ θνηλνηηθψλ κέηξσλ. Σα εζληθά πξνγξάκκαηα πξέπεη λα δηαβηβάδνληαη ζηελ Δπηηξνπή ην αξγφηεξν ηελ 15 ε Ηαλνπαξίνπ θάζε έηνπο θαη λα πεξηέρνπλ πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε [Γηαδηθηπαθή Πχιε Δπξσπατθήο Έλσζεο - ηνλ αληίθηππν ησλ εζληθψλ πνιηηηθψλ θαη κέηξσλ ζηηο εθπνκπέο θαη απνξξνθήζεηο αλά αέξην θαη αλά ηνκέα - ηηο εζληθέο πξνβιέςεηο εθπνκπψλ θαη απνξξνθήζεσλ CO 2 θαη άιισλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ γηα ηα έηε 2005, 2010, 2015 θαη ηα ζεζπηζζέληα ή πξνβιεπφκελα κέηξα εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ θνηλνηηθψλ πνιηηηθψλ, θαζψο θαη γηα ηελ ηήξεζε ησλ ππνρξεψζεσλ πνπ αλειήθζεζαλ βάζεη ηνπ πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην - ηηο πξνζσξηλέο εθπνκπέο ησλ αθφινπζσλ αεξίσλ: κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO), δηνμείδην ηνπ ζείνπ (SO 2 ), νμείδηα ηνπ αδψηνπ (NO x ) θαη πηεηηθέο νξγαληθέο ελψζεηο, θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο πνπ πξνεγείηαη ησλ δχν ηειεπηαίσλ εηψλ - ηηο εθπνκπέο δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO 2 ), κεζαλίνπ (CH 4 ), ππνμεηδίνπ ηνπ αδψηνπ (N 2 O), θζνξησκέλσλ πδξνγνλαλζξάθσλ (HFC), πιήξσο 43

44 Κεθάιαην 2 θζνξησκέλσλ πδξνγνλαλζξάθσλ (PFC) θαη εμαθζνξηνχρνπ ζείνπ (SF6) θαηά ην έηνο πνπ πξνεγήζεθε ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο - ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ πνπ ζπλδένληαη κε ηηο ρξήζεηο γεο ή κε ηε δαζνπνλία, θαηά ην έηνο πνπ πξνεγήζεθε ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο - ηα πιήξε αξηζκεηηθά ζηνηρεία ησλ εθπνκπψλ θαη απνξξνθήζεσλ πνπ ζπλδένληαη κε ηηο ρξήζεηο γεο θαη κε ηε δαζνπνλία γηα ηελ πεξίνδν κεηαμχ ηνπ 1990 θαη ηνπ έηνπο πνπ πξνεγήζεθε ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο - ηα δεδνκέλα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηα εζληθά κεηξψα πνπ ζπγθξνηήζεθαλ δπλάκεη ηεο νδεγίαο 2003/87/ΔΚ - ηνπο δείθηεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαηά ην έηνο πνπ πξνεγήζεθε ηνπ ηειεπηαίνπ έηνπο. Σν 2007 ε Δπηηξνπή παξνπζίαζε κία Έθζεζε πνπ δηαπηζηψλεη φηη ηη νη ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ηήξεζαλ ηνπο ζηφρνπο πνπ είραλ ηεζεί κε ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην. Οη νηθείεο εθπνκπέο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ κεηψζεθαλ θαηά 12,5% ζε ζχγθξηζε κε ην 1990 (έηνο αλαθνξάο), ελψ ζπλερίζηεθε ε νηθνλνκηθή ηνπο κεγέζπλζε. πγθεθξηκέλα, αλαθέξνληαη κεηψζεηο ησλ εθπνκπψλ θαηά [Γηαδηθηπαθή Πχιε Δπξσπατθήο Έλσζεο - 7% ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο - 11% φζνλ αθνξά ηηο βηνκεραληθέο δηεξγαζίεο - 11% ζην γεσξγηθφ ηνκέα, ιφγσ ηεο κείσζεο ηνπ αξηζκνχ ησλ εθηξεθφκελσλ κεγάισλ δψσλ θαη ηεο κεησκέλεο ρξήζεο ηερλεηψλ θαη θπζηθψλ ιηπαζκάησλ) - 39% ζηνλ ηνκέα ησλ απνβιήησλ (εθπνκπέο κεζαλίνπ ζηνπο ππφ δηαρείξηζε ΥΤΣΑ). Χζηφζν, ε Δπηηξνπή παξαηεξεί αχμεζε ησλ εθπνκπψλ ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ θαηά 24%, πνζνζηφ ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ. 44

45 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ Δηθφλα 2.1 Πνζνζηά εθπνκπήο αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ ζηελ ΔΔ [Πεγή: Δπξσπατθφο Οξγαληζκφο Πεξηβάιινληνο, Έθζεζε Απνγξαθήο

46 Κεθάιαην Μηχανιςμόσ εμπορίασ δικαιωμάτων εκπομπών (εμπόριο ρύπων) Με ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην απνθαζίζηεθε λα εθαξκνζηεί πηινηηθά ν Μεραληζκφο Δκπνξία Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (Δ.Δ.) θαη λα ελζσκαησζεί ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην ζηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία κέζα απφ ηηο Οδεγίεο 2003/87/ΔΚ θαη 2004/101/ΔΚ. χκθσλα κε απηέο, ε πξψηε πεξίνδνο ηνπ επξσπατθνχ ζπζηήκαηνο εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπψλ είλαη ε ηξηεηία , ελψ νη επφκελεο πεξίνδνη εκπνξίεο ηαπηίδνληαη κε ηηο πεληαεηείο πεξηφδνπο πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην ( , , θνθ.). Ο κεραληζκφο Δκπνξίαο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ έγθεηηαη ζηελ αγνξά θαη ζηελ πψιεζε δηθαησκάησλ ξχπσλ πνπ απνξξένπλ απφ έλα ζχλνιν πηζηνπνηεκέλσλ θαη κεηξήζηκσλ παξαγψγσλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Αλαθέξεηαη επνκέλσο ζηελ αγνξά δηθαησκάησλ εθπνκπψλ απφ άιιεο ρψξεο ηεο Δ.Δ., νη νπνίεο ζπκβαίλεη λα έρνπλ πεξίζζεηα δηθαησκάησλ εθπνκπψλ. Γηα θάζε κηα απφ ηηο ελ ιφγσ πεξηφδνπο εθαξκνγήο πξνβιέπεηαη ε εθπφλεζε Δζληθνχ ρεδίνπ Καηαλνκήο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ (ΔΚΓΔ) απφ θάζε Υψξα κέινο ηεο Δ.Δ., γηα ην νπνίν απαηηείηαη έγθξηζε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή θαη κε ην νπνίν: (α) θαζνξίδνληαη νη αλψηαηεο επηηξεπφκελεο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ηεο θάζε ρψξαο, (β) θαηαλέκνληαη νη αλψηαηεο επηηξεπφκελεο εθπνκπέο ηεο ρψξαο ζε δξαζηεξηφηεηεο πνπ εκπίπηνπλ ζην χζηεκα Δκπνξίαο (π.ρ. ειεθηξνπαξαγσγή, δηπιηζηήξηα θ.α.) (γ) θαηαλέκνληαη νη αλψηαηεο επηηξεπφκελεο εθπνκπέο ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πζηήκαηνο Δκπνξίαο ππφ κνξθή δηθαησκάησλ εθπνκπψλ ζηνπο δηάθνξνπο ηνκείο δξαζηεξηνηήησλ. Οη κνλάδεο πνπ εθρσξνχληαη ζηελ δηάζεζε θάζε ρψξαο (έρνπλ γίλεη δηαζέζηκεο ζε πξψηε θάζε απφ ηελ Δ.Δ.) γηα ηνλ δηακνηξαζκφ ηνπο ζηηο ελδηαθεξφκελεο επηρεηξήζεηο ζχκθσλα κε ην ΔΚΓΔ νλνκάδνληαη ΔΑU (European Union Allowances). Σν θνηλνηηθφ ζχζηεκα εκπνξίαο μεθίλεζε ηελ 1ε Ηαλνπαξίνπ 2005 θαη αξρηθά θαιχπηεη εθπνκπέο κφλν CO 2 απφ κεγάιεο ζηαζεξέο πεγέο, δειαδή απφ εγθαηαζηάζεηο πνπ αλήθνπλ ζηηο θαηεγνξίεο δξαζηεξηνηήησλ πνπ πξνζδηνξίδνληαη ζην Παξάξηεκα Α ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην. ε απηέο ηηο εγθαηαζηάζεηο 46

47 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ πεξηιακβάλνληαη δξαζηεξηφηεηεο ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο, ηεο παξαγσγήο θαη κεηαπνίεζεο ησλ ζηδεξνχρσλ κεηαιιεπκάησλ, ηεο εμνξπθηηθήο βηνκεραλίαο θαη ηεο παξαγσγήο ραξηνπνιηνχ, ραξηηνχ θαη ραξηνληνχ. Ζ ρψξα καο ππέβαιε γηα έγθξηζε ζηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ην ΔΚΓΔ ηελ 1ε επηεκβξίνπ 2006 θαη πξνέβιεπε θαηαλνκή ζπλνιηθψλ δηθαησκάησλ ζηε πεληαεηία 2008 κε 2012 ίζε κε 377,5 Mt CO 2, κε κέζε εηήζηα θαηαλνκή 75,5 Mt. To ΔΚΓΔ εγθξίζεθε ην 2008 κε ηελ ΚΤΑ 52115/2970/Δ103/2008 (ΦΔΚ 2575Β ). Ζ ΔΔ φκσο κείσζε ηελ αξρηθή θαηαλνκή δηθαησκάησλ εθπνκπψλ ηνπ ππνβιεζέληνο ΔΚΓΔ θαηά 8,9% επί ηεο πξνηεηλφκελεο εηήζηαο θαηαλνκήο, επηβάιινληαο αλώηαην όξην εηήζηαο θαηαλνκήο ηνπο 68,3 Mt CO 2 (ή 341,5 Mt ζπλνιηθά) Δπηπιένλ, κε ηελ Οδεγία 2003/87/EC αλαζεσξήζεθε ην Δπξσπατθφ χζηεκα Δκπνξίαο Δθπνκπψλ (ΔΔΔ). πγθεθξηκέλα απφ ην 2013 ζα ππάξμεη έλα θαη κφλν παλεπξσπατθφ φξην εθπνκπψλ αληί γηα 27 εζληθά φξηα. Ζ πνζφηεηα δηθαησκάησλ πνπ δηαηίζεηαη θάζε ρξφλν γηα ην ζχλνιν ηεο Δ.Δ. ζα κεησζεί γξακκηθά θαη ζα ζπλερηζηεί ε κείσζή ηνπο θαη κεηά ην πέξαο ηεο πεξηφδνπ Οη ρψξεο ζα έρνπλ επίζεο θαη έλαλ άιιν δεζκεπηηθφ ζηφρν κείσζεο ησλ εθπνκπψλ γηα ηνκείο πνπ δελ ζπκκεηέρνπλ ζην ΔΔΔ, ν νπνίνο γηα ηελ Διιάδα θαζνξίζηεθε ζε 4% ην 2020 ζε ζχγθξηζε κε ηηο εθπνκπέο ησλ ηνκέσλ απηψλ ην Δπίζεο, δελ ζα ππάξρνπλ πηα ζπγθεθξηκέλα ΔΚΓΔ. ηελ Διιάδα, απφ φινπο ηνπο ηνκείο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην ΔΚΓΔ, ην κεγαιχηεξν βάξνο ην επσκίδεηαη ν ηνκέαο ηεο ειεθηξνπαξαγσγήο. ηηο πθηζηάκελεο κνλάδεο ηεο ΓΔΖ εθρσξνχληαη 44,3 εθαη. δηθαηψκαηα εθπνκπψλ αλά έηνο γηα ηελ πεξίνδν θαη 43,4 εθαη. δηθαηψκαηα εθπνκπψλ αλά έηνο γηα ηελ πεξίνδν [ΦΔΚ 2575Β]. χκθσλα κε ην άξζξν 10 ηεο Οδεγίαο 2003/87, νξίδεηαη φηη γηα ηελ πεξίνδν ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε ηεο Δ.Δ. ζα πξέπεη λα θαηαλέκνπλ ηνπιάρηζηνλ ην 90% ησλ δηθαησκάησλ δσξεάλ, ελψ ην ππφινηπν ζα κπνξεί λα πσιείηαη κέζσ δεκνπξαζίαο [ΦΔΚ 2575Β]. ηφρνο ηεο Δ.Δ. είλαη ζηαδηαθά λα κεηψλεηαη ην πνζνζηφ ησλ δσξεάλ δηθαησκάησλ. πγθεθξηκέλα, ην 2020 ζα πξέπεη ηα δσξεάλ δηθαηψκαηα λα είλαη ζην 30% ησλ ζπλνιηθψλ δηθαησκάησλ, ελψ ην 2027 λα έρεη θαηαξγεζεί ε δσξεάλ θαηαλνκή. 47

48 Κεθάιαην 2 Δπίζεο, ε ίδηα νδεγία πξνβιέπεη φηη ηνπιάρηζηνλ ην 50% ησλ εηζπξάμεσλ απφ ηε δεκνπξαζία ησλ δηθαησκάησλ νθείιεη λα ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνπο αθφινπζνπο ζθνπνχο [Γηαδηθηπαθή Πχιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο κείσζε ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ αλάπηπμε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, θαζψο θαη άιισλ ηερλνινγηψλ πνπ ζπκβάιινπλ ζηε κεηάβαζε πξνο κία νηθνλνκία ρακειψλ εθπνκπψλ άλζξαθα κέηξα κε ζηφρν ηελ απνθπγή ηεο απνδάζσζεο θαη κέηξα γηα ηελ αχμεζε ηεο δάζσζεο θαη ηεο αλαδάζσζεο απνκφλσζε ηνπ CO 2 απφ ηα δάζε δέζκεπζε θαη γεσινγηθή απνζήθεπζε ηνπ CO 2 ζηξνθή πξνο ηα ρακειψλ εθπνκπψλ δεκφζηα κέζα κεηαθνξάο έξεπλα ζηνλ ηνκέα ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ησλ θαζαξψλ ηερλνινγηψλ ελίζρπζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηεο κφλσζεο θάιπςε ησλ δηνηθεηηθψλ δαπαλψλ γηα ηε δηαρείξηζε ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηήκαηνο 48

49 Δκπνξία Γηθαησκάησλ Ρχπσλ 2.4 Φρηματιςτήριο Ρύπων Σν Υξεκαηηζηήξην Ρχπσλ είλαη κηα λέα ρξεκαηηζηεξηαθή αγνξά πνπ αλαδχζεθε κεηά ηελ ελεξγνπνίεζε ηνπ Πξσηνθφιινπ ηνπ Κηφην, ην Φεβξνπάξην ηνπ Δίλαη πξαθηηθά κηα αγνξά φπνπ ρψξεο θαη βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ ξππαίλνπλ ιηγφηεξν απφ ηα επηηξεπηά φξηα κπνξνχλ λα πσινχλ ηα πεξηζψξηα ηνπο ζε άιιεο πνπ μεπεξλνχλ ηα φξηα ησλ επηηξεπφκελσλ ξχπσλ. Με ηνλ ίδην ηξφπν, φζνη ξππαίλνπλ κπνξνχλ αληί πξνζηίκνπ, κε πνιχ ιηγφηεξα ρξήκαηα, λα αγνξάδνπλ δηθαηψκαηα ζηε ξχπαλζε ζην δηεζλέο Υξεκαηηζηήξην Ρχπσλ. Σν κεγαιχηεξν ζχζηεκα εκπνξίαο δηθαησκάησλ εθπνκπήο ξχπσλ παγθνζκίσο είλαη ην Δπξσπατθφ ρέδην Καηαλνκήο Ρχπσλ (EUETS), κε αμία πεξίπνπ ζηα 70 δηζ. ην 2009, ελψ ε αμία ηεο δηεζλνχο αγνξάο ξχπσλ ην 2010 έθηαζε ηα 98 δηο.. ζνλ αθνξά ηελ θαηάζηαζε ζηελ Διιάδα, κέζα ζην 2011 ζα δεκνπξαηεζνχλ κέζσ ηνπ Υξεκαηηζηεξίνπ Αζελψλ κεηά απφ ζρεηηθή ζχκβαζε πνπ ππέγξαςαλ ην ππνπξγείν Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο θαη ην Υξεκαηηζηήξην Αζελψλ. Με θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ηα ππνπξγεία Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, Οηθνλνκηθψλ θαη Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο θαη Αληαγσληζηηθφηεηαο πξνρψξεζαλ ζηνλ θαζνξηζκφ ηεο πνζφηεηαο ησλ αδηαλέκεησλ δηθαησκάησλ εθπνκπψλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ ηνπ πζηήκαηνο Δκπνξίαο Γηθαησκάησλ Δθπνκπψλ ηεο πεξηφδνπ , θαη θαηέιεμαλ ζε έλα εθαηνκκχξην Γηθαηψκαηα Δθπνκπήο Ρχπσλ ( ΔΑUs). Ζ πξψηε δεκνπξαζία πξαγκαηνπνηήζεθε ζηηο 1ε Ηνπλίνπ 2011 θαη ε ζχκβαζε πξνβιέπεη φηη νη δεκνπξαζίεο ζα δηελεξγνχληαη ζηαδηαθά γηα πνζφηεηεο ελφο εθαηνκκπξίνπ δηθαησκάησλ εθπνκπήο αεξίσλ θάζε θνξά. 49

50

51 Κεθάιαην 3 Απνηύπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint)

52

53 3.1 Οριςμόσ Σν Απνηχπσκα Άλζξαθα έρεη γίλεη ηα ηειεπηαία ρξφληα έλαο επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελνο φξνο θαη αληηθείκελν δεκφζησλ ζπδεηήζεσλ απφ θπβεξλήζεηο, ηνλ επηρεηξεκαηηθφ θφζκν θαη ηα κέζα ελεκέξσζεο. Απνηειεί κηα ιέμε βφκβα γηαηί αλαθέξεηαη ζηνπο ππεχζπλνπο θαη ηηο ελέξγεηεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαη ζπληεινχλ ζηηο παγθφζκηεο θιηκαηηθέο αιιαγέο. Αιιά ηη αθξηβψο είλαη ην απνηχπσκα άλζξαθα; Παξά ην γεγνλφο φηη ζαλ φξνο ρξεζηκνπνηείηαη εθηεηακέλα, πεξαηηέξσ έξεπλα έδεημε φηη δελ ππάξρεη έλαο ζαθήο νξηζκφο ηνπ φξνπ θαη ππάξρεη κία ζχγρπζε κε ην ηη αθξηβψο ζεκαίλεη, πσο κεηξηέηαη θαη πνηα κνλάδα κέηξεζεο ρξεζηκνπνηείηαη. Ζ θνηλή βάζε είλαη φηη ην απνηχπσκα άλζξαθα αθνξά κία πνζφηεηα εθπνκπψλ αεξίσλ, πνπ έρνπλ ζην κφξην ηνπο άηνκα άλζξαθα θαη ζρεηίδνληαη κε ηελ θιηκαηηθή αιιαγή θαζψο ζπλδένληαη κε ηηο αλζξψπηλεο παξαγσγηθέο θαη θαηαλαισηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. Αιιά εδψ είλαη πνπ ηειεηψλνπλ ηα θνηλά ζεκεία. Γελ ππάξρεη νκνθσλία ζην πψο λα κεηξήζνπκε ή λα πνζνηηθνπνηήζνπκε έλα απνηχπσκα άλζξαθα. Ο φξνο απνηχπσκα ρξεζηκνπνηήζεθε πξψηε θνξά γηα λα πεξηγξάςεη ηηο επηπηψζεηο ησλ αλζξψπηλσλ παξαγσγηθψλ ή θαηαλαισηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ ηνπο ζρεδηαζηέο ηνπ Βξεηαληθνχ Παλεπηζηεκίνπ Κνινχκπηα William Rees θαη Mathis Wackernagel. Οξίδεηαη ινηπφλ ην νηθνινγηθφ απνηχπσκα σο ην εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κέηξεζε ηεο θαηαλάισζεο πφξσλ θαη ησλ απαηηήζεσλ αθνκνίσζεο ησλ απνβιήησλ απφ έλαλ θαζνξηζκέλν πιεζπζκφ σο πξνο κηα αληίζηνηρε παξαγσγηθή έθηαζε γεο [Global Footprint Network, 2007]. O φξνο απνηχπσκα άλζξαθα πξνέξρεηαη απφ ηελ έλλνηα ηνπ νηθνινγηθνχ απνηππψκαηνο αιιά έρεη εμειηρζεί ζε έλαλ μερσξηζηφ φξν. Γεληθά έλα απνηχπσκα άλζξαθα επηθεληξψλεηαη ζε δηαδηθαζίεο θαη πξάμεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 (θαη άιισλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ). Δλψ έλα νηθνινγηθφ απνηχπσκα είλαη έλα κέηξν ηεο αλαγελλεηηθήο ηθαλφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ε πιεηνςεθία ησλ νξηζκψλ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα αλαθέξεηαη ζηε κέηξεζε ηεο πνζφηεηαο άλζξαθα πνπ παξάγεηαη απφ θαζνξηζκέλεο δξαζηεξηφηεηεο. Πξνηνχ ινηπφλ θαηαιήμνπκε ζε κηα δηθή καο πξνζέγγηζε ηνπ νξηζκνχ ζα αλαθέξνπκε θάπνηνπο νξηζκνχο πνπ έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί γηα ην απνηχπσκα άλζξαθα. 53

54 Κεθάιαην 3 Σν απνηχπσκα άλζξαθα κεηξά ηηο ζπλνιηθέο εθπνκπέο αεξίσλ πνπ πξνθαινχληαη άκεζα θαη έκκεζα απφ έλαλ άλζξσπν, έλαλ νξγαληζκφ, κηα εθδήισζε ή έλα πξντφλ [Carbon Trust, 2011]. Σν απνηχπσκα άλζξαθα είλαη κηα κέηξεζε ηεο πνζφηεηαο ηνπ CO 2 πνπ εθπέκπεηαη απφ ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ. ηελ πεξίπησζε ελφο νξγαληζκνχ, κηαο επηρείξεζεο ελφο αηφκνπ ή ελφο λνηθνθπξηνχ αλαθέξεηαη ζηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 απφ ηηο θαζεκεξηλέο ιεηηνπξγίεο/ δξαζηεξηφηεηεο. Γηα έλα πξντφλ ή κηα ππεξεζία πεξηιακβάλεη επηπιένλ εθπνκπέο ηνπ CO 2 θαηά κήθνο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο [Carbon N Zero, 2010]. O φξνο αλαθέξεηαη ζηελ πνζφηεηα ηνπ παξαγσγηθνχ εδάθνπο (δάζε) πνπ απαηηείηαη γηα λα απνκνλσζεί ε ηζνδχλακε πνζφηεηα ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ εθπέκπεη κηα εηαηξία [Triplepundit, 2011]. Σν απνηχπσκα άλζξαθα είλαη έλα κέηξν ηεο πνζφηεηαο ηνπ CO 2 πνπ εθπέκπεηαη άκεζα θαη έκκεζα απφ κία δξαζηεξηφηεηα ή ζπζζσξεχεηαη απφ ηα ζηάδηα δσήο ελφο πξντφληνο [Wiedmann & Minx, 2007]. ε κηα πξψηε πξνζέγγηζε ινηπφλ ηίζεηαη ην εξψηεκα: ζα πξέπεη ην απνηχπσκα άλζξαθα λα πεξηιακβάλεη κφλν ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 ή θαη εθπνκπέο άιισλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, φπσο π.ρ. ηνπ κεζαλίνπ; Έλα άιιν εξψηεκα είλαη εάλ ζα πξέπεη ην απνηχπσκα άλζξαθα λα πεξηιακβάλεη έκκεζεο εθπνκπέο πνπ ελζσκαηψλνληαη ζηηο ηνπηθέο δηαδηθαζίεο παξαγσγήο ή αξθεί λα εμεηάζνπκε κφλν ηηο άκεζεο εθπνκπέο κηαο δηαδηθαζίαο, ελφο πξντφληνο ή ελφο αλζξψπνπ. Με άιια ιφγηα, ζα πξέπεη ην απνηχπσκα άλζξαθα λα αλαθέξεηαη ζε φιν ηνλ θχθιν δσήο ησλ πξντφλησλ θαη ησλ ππεξεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη; Καη αλ λαη, πνηα ζα πξέπεη λα είλαη ηα φξηα θαη πσο κπνξνχλ απηέο νη εθπνκπέο λα πνζνηηθνπνηεζνχλ; Έπεηηα ινηπφλ απφ κειέηε θαηαιήμακε ζηνλ νξηζκφ πνπ ζεσξνχκε αξηηφηεξν θαη είλαη ν εμήο: Τν Απνηύπωκα Άλζξαθα απνηειεί ην ζύλνιν ηωλ εθπνκπώλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα θαη άιιωλ αεξίωλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ εθιύνληαη άκεζα θαη έκκεζα από ηηο δξαζηεξηόηεηεο ελόο αηόκνπ, κίαο επηρείξεζεο ή ελόο νξγαληζκνύ, αιιά θαη από ηε δηαδηθαζία παξαγωγήο ελόο πξνϊόληνο ή από ηε δηαδηθαζία παξνρήο κηαο ππεξεζίαο. Σν απνηχπσκα άλζξαθα εθθξάδεηαη ζε γξακκάξηα, θηιά ή ηφλνπο θαη ππνινγίδεηαη αλά ρξνληθή πεξίνδν ε νπνία ζπλήζσο είλαη ν έλαο ρξφλνο. 54

55 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Πξνθχπηεη σο ην άζξνηζκα δχν ηηκψλ: ην άκεζν (πξσηεχνλ) απνηχπσκα θαη ην έκκεζν (δεπηεξεχνλ). Σν πξσηεχνλ απνηχπσκα είλαη κηα κέηξεζε ηεο άκεζεο εθπνκπήο CO 2 απφ ηελ θαχζε ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ. ην πξσηεχνλ απνηχπσκα πεξηιακβάλνληαη θαη νη έκκεζεο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ νηθηαθή θαηαλάισζε ελέξγεηαο θαη ηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο απφ ηα κέζα κεηαθνξάο. Σν δεπηεξεχνλ απνηχπσκα είλαη κηα κέηξεζε ηεο έκκεζεο εθπνκπήο CO 2 απφ ηνλ θχθιν δσήο ησλ πξντφλησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχκε θαζεκεξηλά, ζρεηηδφκελε κε ηελ παξαγσγή ηνπο θαη ην ηέινο δσήο ηνπο. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο ιακβάλνπκε ππ φςηλ καο ην ηζνδχλακν δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO 2e ), ην νπνίν ππνινγίδεηαη πνιιαπιαζηάδνληαο ηηο εθπνκπέο θαζελφο απφ ηα αέξηα πνπ καο ελδηαθέξνπλ κε ην Γπλακηθφ Τπεξζέξκαλζεο ηνπ Πιαλήηε (GWP). χκθσλα κε ηε Γηαθπβεξλεηηθή Δπηηξνπή γηα ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC) νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ είλαη ππεχζπλεο γηα ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξεηο θαηεγνξίεο: Σνκέαο Δλέξγεηαο (ENERGY). ηνλ ηνκέα απηφ πεξηιακβάλνληαη νη εθπνκπέο απφ ηηο ζηαζεξνπνηεκέλεο θαχζεηο, απφ ηηο θαχζεηο θαπζίκσλ γηα κεηαθνξέο θαη νη αλεμέιεγθηεο εθπνκπέο απφ ηε βηνκεραλία νξπθηψλ θαπζίκσλ. Σνκέαο Βηνκεραληθψλ Γηαδηθαζηψλ θαη Υξήζεο Πξντφλησλ. Δδψ πεξηιακβάλνληαη νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ρεκηθέο αληηδξάζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ βηνκεραλία κεηαηξνπήο πιηθψλ (π.ρ. θαηά ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ, αζβέζηε, ηζηκέληνπ θ.ά. Σνκέαο Γαζνπνλίαο θαη ππφινηπσλ Υξήζεσλ ηεο Γεο (ΑFOLU). Ο ηνκέαο απηφο αλαθέξεηαη ζηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ απνςίισζε ησλ δαζψλ θαη ηελ απνκάθξπλζε απφ ηε δάζσζε. Δπίζεο πεξηιακβάλνληαη νη εθπνκπέο απφ ηελ εληεξηθή δχκσζε (δηαδηθαζία πέςεο ησλ κεξπθαζηηθψλ δψσλ) θαη ηε δηαρείξηζε ησλ γεσξγηθψλ εδαθψλ. Σνκέαο Απνβιήησλ (WASTE). Δδψ αλαθεξφκαζηε ζηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ απνζχλζεζε ζηεξεψλ απνβιήησλ ζηνπο Υψξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο (ΥΤΣΑ) ή απφ ηελ θαχζε απνβιήησλ θαη ηελ επεμεξγαζία ιπκάησλ. 55

56 Κεθάιαην 3 Δηθφλα 3.1: Σν παγθφζκην απνηχπσκα άλζξαθα ινηπφλ δηακνξθψλεηαη φπσο δείρλεη ε Δηθφλα 3.1 Οη εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ γηα ην 2008 ζχκθσλα κε ην Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο ηεο Βξεηαλίαο [Πεγή: British Columbia Greenhouse Gas Inventory Report 2008] 56

57 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) 3.2 Επιχειρήςεισ και Αποτύπωμα άνθρακα Κάζε επηρείξεζε, αλεμάξηεηα απφ ην ζε πνηνλ απφ ηνπο ηέζζεξεηο παξαπάλσ ηνκείο δξαζηεξηνπνηείηαη, πεξηιακβάλεη έλα επξχ θάζκα δξαζηεξηνηήησλ, πνπ εθπέκπνπλ αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη επνκέλσο ζπληεινχλ ζηε δεκηνπξγία απνηππψκαηνο άλζξαθα. Οη δξαζηεξηφηεηεο απηέο ηαμηλνκνχληαη ζε ηξία ζηάδηα, αλάινγα κε ην βαζκφ ειέγρνπ πνπ έρεη επηρείξεζε ζε θάζε δξαζηεξηφηεηα. Έηζη ζα έρνπκε: - ηάδην 1: Οη Απεπζείαο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ δξαζηεξηφηεηεο πνπ ειέγρεη άκεζα ε επηρείξεζε. - ηάδην 2: Οη έκκεζεο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ θπξίσο απφ ηε ρξήζε ειεθηξηζκνχ - ηάδην 3: Άιιεο έκκεζεο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ πξντφληα θαη ππεξεζίεο πνπ ε επηρείξεζε δελ ειέγρεη άκεζα. ε απηφ ην ζηάδην πεξηιακβάλνληαη έκκεζεο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ πεγέο φπσο ηα απφβιεηα ηεο επηρείξεζεο. Δδψ ζπγθαηαιέγνληαη επίζεο νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ θαηά κήθνο ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο ησλ πξντφλησλ ηεο επηρείξεζεο θαη νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κεηαθίλεζε ησλ ππαιιήισλ (π.ρ. κέζα καδηθήο κεηαθνξάο, αεξνπιάλν, απηνθίλεην θιπ.) Τπάξρνπλ πνιινί ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο κία επηρείξεζε έρεη φθεινο απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηεο. Κάπνηνη απφ απηνχο ηνπο ιφγνπο είλαη: λα εληνπίζεη ηηο θάζεηο παξαγσγήο κε ηελ πςειφηεξε θαηαλάισζε ελέξγεηαο ψζηε λα ηε δηαρεηξηζηεί γηα λα κεηψζεη ην θφζηνο ιεηηνπξγίαο ηεο, λα ζπλεηζθέξεη ζηελ αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο, λα επηδείμεη ζηνπο πειάηεο ηεο φηη ιακβάλεη κέξηκλα γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, λα ζπκκεηέρεη ζηηο αγνξέο «πξάζηλσλ» πξντφλησλ, λα βειηηψζεη ηελ εηθφλα ηεο ζηνπο θαηαλαισηέο. Ζ επηρείξεζε κπνξεί λα αθνινπζήζεη ηξφπνπο κείσζεο ηνπ απνηππψκαηνο ηεο, είηε κε αιιαγή ηεο ππάξρνπζαο ηερλνινγίαο, είηε κε αιιαγή πξψησλ πιψλ, κε αληηζηάζκηζε ή θάπνηα άιιε κέζνδν. 57

58 Κεθάιαην Βαςικότερα ςυςτήματα υπολογιςμού πσο ήδε αλαθέξακε ην απνηχπσκα άλζξαθα αλαθέξεηαη ζε πνιιέο δξαζηεξηφηεηεο θαη γη απηφ έρεη δεκηνπξγεζεί έλα πιήζνο πξνγξακκάησλ πνπ αλαθέξνληαη ζηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. Γηα ην πξσηεχνλ απνηχπσκα έρνπλ νξηζηεί δηεζλείο θαλνληζκνί γηα ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ ηνπ θαη ππάξρεη άκεζνο έιεγρνο ηνπ, ρσξίο βέβαηα απηφ ππνρξεσηηθά λα ζεκαίλεη φηη φια ηα πξνγξάκκαηα ππνινγηζκνχ ππαθνχνπλ ζηνπο θαλνληζκνχο απηνχο. Σν δεπηεξεχνλ απνηχπσκα κηαο θαη δελ είλαη άκεζα ππνινγίζηκν, ππνινγίδεηαη ζχκθσλα κε ηηο κεζφδνπο πνπ επηιέγεη ν εθάζηνηε δεκηνπξγφο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη νη πξαγκαηηθέο ηηκέο ελδέρεηαη λα δηαθέξνπλ. Ζ πην δηαδεδνκέλε θαη απνδεθηή παγθνζκίσο κεζνδνινγία είλαη ην Πξσηφθνιιν ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP). Σν Πξσηφθνιιν απηφ αλαθέξεηαη κφλν ζηνλ ππνινγηζκφ ηνπ πξσηεχνληνο απνηππψκαηνο, ελψ ππάξρνπλ πνιιά αμηφινγα πξνγξάκκαηα πνπ ππνινγίδνπλ θαη ην δεπηεξεχνλ απνηχπσκα. ζνλ αθνξά ηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνπο νξγαληζκνχο, ππάξρνπλ αληίζηνηρα πξνγξάκκαηα ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο κάιηζηα ε κέηξεζε ησλ εθπνκπψλ είλαη ππνρξεσηηθή απφ ηελ Δ.Δ. ζηα πιαίζηα ηεο Δηαηξηθήο Κνηλσληθήο Δπζχλεο. Δπίζεο, έρνπλ δεκηνπξγεζεί εθαξκνγέο πνπ ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα αθφκα θαη γηα εθδειψζεηο θαη γεγνλφηα, πξνθεηκέλνπ λα ραξαθηεξηζηνχλ σο γεγνλφηα κε νπδέηεξν απνηχπσκα άλζξαθα (carbon neutral). ια απηά ζα ηα αλαιχζνπκε εθηελέζηεξα ζηα επφκελα εδάθηα ηνπ θεθαιαίνπ. ην Γηαδίθηπν ππάξρεη πιεζψξα πξνγξακκάησλ πνπ ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα, θάπνηα απφ ηα νπνία δηαηίζεληαη δσξεάλ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο θαη θάπνηα φρη. Δπίζεο έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζε παγθφζκηα θιίκαθα πνιιέο ηδησηηθέο επηρεηξήζεηο πνπ ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα. ηηο ελφηεηεο απηνχ ηνπ θεθαιαίνπ γίλεηαη κία εθηελήο αλαθνξά ζηα πην έγθπξα freeware πξνγξάκκαηα θαζψο θαη ζηε κεζνδνινγία πνπ απηά βαζίδνληαη. 58

59 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Πρόγραμμα The Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol): To Πξσηφθνιιν GHG είλαη ην πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελν εξγαιείν απφ θπβεξλήζεηο θαη επηρεηξήζεηο πξνθεηκέλνπ λα θαηαλνήζνπλ, πνζνηηθνπνηήζνπλ θαη δηαρεηξηζηνχλ ηηο εθπνκπέο αεξίσλ. Γεκηνπξγήζεθε απφ ην Παγθφζκην Ηλζηηηνχην Φπζηθψλ Πφξσλ (World Resources Institute WRI) θαη ην Παγθφζκην πκβνχιην Δπηρεηξήζεσλ ππέξ ηεο Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (World Business Council for Sustainable Development- WBCSD). Σκήκαηα ηνπ απνηεινχλ ηε βάζε ηνπ ISO Γηαζέηεη εξγαιεία ππνινγηζκνχ γηα φιεο εθείλεο ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ εθπέκπνπλ ηηο ζεκαληηθφηεξεο πνζφηεηεο CO 2 παγθνζκίσο. Οη ζεκαληηθφηεξεο θαηεγνξίεο απφ απηέο είλαη νη ζηαζεξνπνηεκέλεο θαχζεηο, ν αγνξαζκέλνο ειεθηξηζκφο, ε αγνξαζκέλε ζεξκφηεηα θαη νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ςπγείσλ θαη air-condition. Δπίζεο ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο εθπνκπέο CO 2 φηαλ παξάγεηαη ζίδεξνο θαη ράιπβαο (αηζάιη), αζβέζηεο θαη αινπκίλην. Αλαιπηηθφηεξα γηα ια ηα εξγαιεία ηνπ Πξσηνθφιινπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ην ππνινγηζηηθφ πξφγξακκα Excel ηεο Microsoft Στακεροποιθμζνεσ Καφςεισ (Καφςεισ Ορυκτών Καυςίμων) Με ηνλ φξν ζηαζεξνπνηεκέλεο θαχζεηο αλαθεξφκαζηε ζηηο θαχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε κία ζηαζεξή εγθαηάζηαζε ρξεζηκνπνηψληαο θπξίσο νξπθηά θαχζηκα. Με ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ παξάγνληαη ηα αθφινπζα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ: CO 2, CH 4 θαη Ν 2 Ο. Ζ δηαδηθαζία ηεο θαχζεο θαζνξίδεηαη απφ ηελ ηαρχηαηε νμείδσζε ησλ θαπζίκσλ κε ηελ ηαπηφρξνλε απειεπζέξσζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο θαχζεο ζρεκαηίδνληαη αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη εάλ δελ δεζκεπζνχλ ή ειεγρζνχλ, εθπέκπνληαη. Ζ ελέξγεηα πνπ πεξηέρεηαη ζε έλα θαχζηκν είλαη κηα ηζφζεξκε ρεκηθή ηδηφηεηα πνπ εμαξηάηαη απφ ηνλ αξηζκφ θαη ηνλ ηχπν ησλ ρεκηθψλ δεζκψλ ηνπ θαπζίκνπ. Σν πεξηερφκελν ελφο θαπζίκνπ ζε άλζξαθα είλαη επίζεο κηα ηζφζεξκε ρεκηθή ηδηφηεηα. Σν κεγαιχηεξν θνκκάηη ηεο ελέξγεηαο πνπ απειεπζεξψλεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο θαχζεο πξνθχπηεη απφ ην ζπάζηκν ησλ ρεκηθψλ δεζκψλ αλάκεζα ζηνλ άλζξαθα θαη 59

60 Κεθάιαην 3 ηα άηνκα ηνπ πδξνγφλνπ θαη ηνλ ζρεκαηηζκφ ελφο δηπινχ δεζκνχ αλάκεζα ζηα ίδηα άηνκα άλζξαθα θαη ηα άηνκα νμπγφλνπ. Δπνκέλσο, ηφζν ην πνζφ ζεξκφηεηαο πνπ εθιχεηαη απφ ηελ θαχζε φζν θαη ε πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ παξάγεηαη δείρλνπλ ηελ πνζφηεηα ηνπ άλζξαθα ζην θαχζηκν. Ζ πξνζέγγηζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πξνθεηκέλνπ λα εθηηκεζνχλ νη εθπνκπέο CO 2 δηαθέξεη ζεκαληηθά απφ απηή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο CH 4 θαη Ν 2 Ο. Οη ηειεπηαίεο εμαξηψληαη φρη κφλν απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θαπζίκνπ αιιά θαη απφ ηνλ ηερλνινγηθφ ηχπν ηεο θαχζεο, ηηο ζπλζήθεο πνπ επηθξαηνχλ ζηνλ Θάιακν Καχζεο, θαη ηε ρξήζε εμνπιηζκνχ πνπ ειέγρεη ηε κφιπλζε. Σν GHGP φκσο επηθεληξψλεηαη θπξίσο ζηηο άκεζεο εθπνκπέο CO 2 απφ θαχζεηο νξπθηψλ θαπζίκσλ. Ο ιφγνο πνπ γίλεηαη απηφ είλαη φηη ζε κία ζηαζεξνπνηεκέλε θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ ην CO 2 απνηειεί πάλσ απφ ην 99% ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, εληνχηνηο ππνινγίδεη θαη ηηο ππφινηπεο εθπνκπέο. Οη άκεζεο εθπνκπέο αεξίσλ πξνθχπηνπλ απφ εθπνκπέο θαχζεο ή εθπνκπέο απφ ρεκηθέο παξαγσγέο. Οη πεξηζζφηεξεο δηαηάμεηο ζηηο νπνίεο πξαγκαηνπνηνχληαη θαχζεηο αλήθνπλ ζε κία απφ ηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο: ιέβεηεο (boilers), θαπζηήξεο, ζηξφβηινπο, ζεξκαληήξεο, θάκηλνπο, θιίβαλνπο, Μ.Δ.Κ. (Μεραλέο Δζσηεξηθήο Καχζεο), ζεξκηθνί νμεηδσηέο, ηδάθηα θαη νπνηαδήπνηε άιιε ζπζθεπή ή εμνπιηζκφο πνπ θαίεη θαχζηκα άλζξαθα. Τπάξρνπλ δχν βαζηθέο πξνζεγγίζεηο γηα ηελ εθηίκεζε ησλ άκεζσλ εθπνκπψλ CO 2 απφ ηε ζηαζεξνπνηεκέλε θαχζε: A. απεπζείαο κέηξεζε ηεο κάδαο ηνπ CO 2 ζην θαπζαέξην, B. ππνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ CO 2 βαζηζκέλνο ζε αληηπξνζσπεπηηθά δεδνκέλα. A. Απεπζείαο κέηξεζε εθπνκπώλ CO 2 ε απηφ ην ηκήκα ην Πξσηφθνιιν αλαθέξεη ηηο βαζηθέο κεζνδνινγίεο θαη ηα ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ απεπζείαο κέηξεζε ησλ εθπνκπψλ. πλήζσο ρξεζηκνπνηνχληαη ζπζηήκαηα απεπζείαο κεηξήζεσλ (Continuous Emissions Monitoring CEM). Σν πξψην βήκα γηα ηελ εθαξκνγή κηαο απεπζείαο κέηξεζεο είλαη ε πξνεηνηκαζία ελφο ζρεδίνπ παξαθνινχζεζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ θαηάιιεινπ κεηξεηηθνχ εμνπιηζκνχ. Έλαο ηππηθφο ξπζκφο γηα δεηγκαηνιεςία ηνπ ξπζκνχ εθπνκπήο ησλ θαπζαεξίσλ θαη ηεο ζπγθέληξσζεο είλαη θάζε 15 ιεπηά. εκαληηθφ επίζεο είλαη λα αλαθεξζεί φηη ηα ζπζηήκαηα CEM δελ κπνξνχλ λα δηαρσξίζνπλ ην CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε πιηθψλ βηνκάδαο απφ απηφ πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ. Γηα ην ιφγν απηφ, ζε πεξηπηψζεηο πνπ 60

61 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) ππάξρεη κηθηή θαχζε νη εθπνκπέο CO 2 απφ βηνγελή άλζξαθα ζα πξέπεη κα αθαηξνχληαη απφ ηηο ηειηθέο εθπνκπέο θαη λα αλαθέξνληαη μερσξηζηά. Γλσξίδνληαο απφ ηα ζπζηήκαηα CEM ηα ζηνηρεία ηεο ξνήο θαη ηηο ζπγθεληξψζεηο ππνινγίδνπκε κε βάζε ηηο εμηζψζεηο: Οη εθπνκπέο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα απφ απ επζείαο κέηξεζε φηαλ ην CO 2 βξίζθεηαη ζε πγξή θαηάζηαζε δίλνληαη απφ ηελ εμίζσζε: E DCO2 CCO2 QSTP (1) φπνπ: Δ D CO2 C CO2 Q STP Οη εθπνκπέο κάδαο ηνπ CO 2 (ζε ηφλνπο/ψξα ή ζε short tons/ψξα) Ζ ππθλφηεηα ηνπ CO 2 ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε Ζ κέζε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2 ζην θαπζαέξην ζε πγξή θαηάζηαζε (θιάζκα θαη φγθν) Μέζνο νγθνκεηξηθφο ξπζκφο ξνήο ζε πγξή θαηάζηαζε ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε (ft 3 /ψξα ή m 3 /ψξα) Οη εθπνκπέο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα απφ απ επζείαο κέηξεζε φηαλ ην CO 2 βξίζθεηαη ζε μεξή θαηάζηαζε δίλνληαη απφ ηελ εμίζσζε: E DCO2 CCO2 QSTP 1 CH 2O (2) φπνπ: Δ D CO2 C CO2 Q STP C H2O Οη εθπνκπέο κάδαο ηνπ CO 2 (ζε ηφλνπο/ψξα ή ζε short tons/ψξα) Ζ ππθλφηεηα ηνπ CO 2 ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε Ζ κέζε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2 ζην θαπζαέξην ζε μεξή θαηάζηαζε (θιάζκα θαη φγθν) Μέζνο νγθνκεηξηθφο ξπζκφο ξνήο ζε πγξή θαηάζηαζε ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε (ft 3 /ψξα ή m 3 /ψξα) H κέζε πεξηεθηηθφηεηα ζε πγξαζία (θιάζκα θαη φγθν) Παξαηεξνχκε αθφκα φηη νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 πξνθχπηνπλ απφ ηελ αθαίξεζε ηεο πγξαζίαο απφ ηελ πγξή θαηάζηαζε. Γηα λα ππνινγίζνπκε ην κέγεζνο C CO2, δειαδή ηε κέζε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2 ππάξρνπλ δηάθνξεο κεζνδνινγίεο. Μεξηθέο κνλάδεο παξαθνινπζνχλ ηε ζπγθέληξσζε ηνπ νμπγφλνπ (Ο 2 ) ζην θαπζαέξην κε απ επζείαο κέηξεζε θαη ηε 61

62 Κεθάιαην 3 ρξεζηκνπνηνχλε γηα λα ππνινγίζνπλ ηε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2. Ζ εμίζσζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ είλαη C CO2 : C CO2 0,209 C / 0,209 F O2 CO2 (3) F exhaust φπνπ: C CO2 C O2 Ζ κέζε ζπγθέληξσζε ηνπ CO 2 ζην θαπζαέξην ζε μεξή θαηάζηαζε (θιάζκα θαη φγθν) H κέζε ζπγθέληξσζε ηνπ O 2 ζην θαπζαέξην ζε μεξή θαηάζηαζε (θιάζκα θαη φγθν) 0,209 Κιάζκα θαη φγθν ηνπ O 2 ζηνλ αέξα ηνπ πεξηβάιινληνο F CO2 F exhaust Λφγνο ηνπ φγθνπ ηνπ CO 2 πνπ δεκηνπξγείηαη ζε μεξή θαηάζηαζε θαη πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε, πξνο ηε κηθηή ζεξκηδηθή αμία ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαίγεηαη (ζε m 3 /KJ) Λφγνο ηνπ φγθνπ ηνπ ζπλνιηθνχ θαπζαεξίνπ πνπ δεκηνπξγείηαη ζε μεξή θαηάζηαζε θαη πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε, πξνο ηε κηθηή ζεξκηδηθή αμία ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαίγεηαη (ζε m 3 /KJ) Πξνθεηκέλνπ επίζεο λα κεηαηξέςνπκε ηηο πξαγκαηηθέο κεηξήζεηο ηεο ξνήο απφ ηνλ νγθνκεηξηθφ ξπζκφ ξνψλ ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε ρξεζηκνπνηνχκε ηελ εμίζσζε: T STP Pexhaust Q STP QActual (4) Texhaust PSTP φπνπ: Q STP Q Actual T STP T exhaust P exhaust P STP Ογθνκεηξηθφο ξπζκφο ησλ θαπζαεξίσλ γηα πξφηππε πίεζε θαη ζεξκνθξαζία Ογθνκεηξηθφο ξπζκφο ησλ θαπζαεξίσλ γηα πξαγκαηηθή πίεζε θαη ζεξκνθξαζία Ζ πξφηππε ζεξκνθξαζία είλαη 15 ν C Θεξκνθξαζία θαπζαεξίσλ ζην ζεκείν παξαθνινχζεζεο Πίεζε θαπζαεξίσλ ζην ζεκείν παξαθνινχζεζεο (απφιπηε) Ζ πξφηππε πίεζε (απφιπηε) είλαη 1,013 bar 62

63 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) ζνλ αθνξά ηηο κνλάδεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηηο εμηζψζεηο ππνινγηζκνχ, έλαο short ton ηζνδπλακεί κε 2000 pounds. Δπίζεο, κηα Βξεηαληθή ζεξκηθή κνλάδα κέηξεζεο (British thermal unit Btu) ηζνδπλακεί κε 1,054 έσο 1,060 KJ. Σέινο, ε ππθλφηεηα ηνπ CO 2 ζε πξφηππε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε D CO2 είλαη ζπλήζσο 1,87 kg/m 3. B. Τπνινγηζκόο Δθπνκπώλ CO 2 κε βάζε αληηπξνζσπεπηηθά δεδνκέλα Οη κέζνδνη πνπ βαζίδνληαη ζε αληηπξνζσπεπηηθά δεδνκέλα ζπλήζσο ζπλεπάγνληαη ηε ζπιινγή α) δεδνκέλσλ δξαζηεξηφηεηαο, ζηε κνξθή ηεο πνζφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηελ θαχζε, θαη β) δεδνκέλσλ πνπ είλαη ζπληειεζηέο θαχζεο, ζηε κνξθή πιεξνθνξίαο ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαίγεηαη θαη ηεο απφδνζεο ηεο δηαδηθαζίαο νμείδσζεο. Πξνθεηκέλνπ ινηπφλ λα ππνινγηζηνχλ νη εθπνκπέο CO 2 από ηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ, ρξεζηκνπνηνχκε ηελ εμίζσζε: E A F F 44/12 ή A F F 44/12 f, v c, v ox E ή f, m c, m ox E A F F 44/12 (5) f, h c, h ox φπνπ: Δ Οη εθπνκπέο κάδαο ηνπ CO 2 (ζε ηφλνπο ή ζε short tons) A f.v Ο φγθνο ησλ θαπζίκσλ πνπ θαηαλαιψζεθαλ (ζε L, m 3, ft 3 ) A f.m A f.h F c,v F c,m F c,h F ox Ζ κάδα ησλ θαπζίκσλ πνπ θαηαλαιψζεθαλ (ζε ηφλνπο ή short tons) Ζ ζεξκφηεηα πνπ πεξηέρεηαη ζην θαχζηκν πνπ θαηαλαιψλεηαη (ζε GJ ή εθαηνκκχξηα Btu) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε άλζξαθα εθθξαζκέλε ζε κνλάδεο φγθνπ (ηφλνη/m 3 ) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε άλζξαθα εθθξαζκέλε ζε κνλάδεο κάδαο (ηφλνη/ηφλν) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θαπζίκνπ ζε άλζξαθα εθθξαζκέλε ζε κνλάδεο ζεξκφηεηαο (ηφλνη/gj) O ζπληειεζηήο νμείδσζεο γηα ηε κέηξεζε ηνπ άλζξαθα ηνπ θαπζίκνπ πνπ παξακέλεη σο θαπλφο ή ηέθξα 44/12 Ο ιφγνο ηνπ κνξηαθνχ βάξνπο ηνπ CO 2 πξνο ην κνξηαθφ βάξνο ηνπ άλζξαθα Γηα ηνλ νξζφ ππνινγηζκφ ζα πξέπεη ηα παξαπάλσ δεδνκέλα λα είλαη εθθξαζκέλα ζηελ ίδηα βάζε (φγθνπ, κάδαο θ.ά.) 63

64 Κεθάιαην 3 Ζ εμίζσζε πνπ δίλεη ην πνζό ηεο ζεξκόηεηαο πνπ πεξηέρεηαη ζην θαχζηκν πνπ θαηαλαιψλεηαη είλαη ε: A f, h Af, v Hv ή Af h Af, m H m, (6) φπνπ: A f.h Ζ ζεξκφηεηα πνπ πεξηέρεηαη ζην θαχζηκν πνπ θαηαλαιψλεηαη (ζε GJ ή εθαηνκκχξηα Btu) A f.v Ο φγθνο ησλ θαπζίκσλ πνπ θαηαλαιψζεθαλ (ζε L, m 3, ft 3 ) A f.m Ζ v Ζ m Ζ κάδα ησλ θαπζίκσλ πνπ θαηαλαιψζεθαλ (ζε ηφλνπο ή short tons) Ζ ζεξκηδηθή αμία ηνπ θαπζίκνπ εθθξαζκέλε ζε κνλάδεο φγθνπ (GJ/L ή εθαηνκκχξηα Btu/ft 3 ) Ζ ζεξκηδηθή αμία ηνπ θαπζίκνπ εθθξαζκέλε ζε κνλάδεο κάδαο (GJ/ηφλν ή εθαηνκκχξηα Btu/short ton) Γηα λα εθαξκφζνπκε ηηο εμηζψζεηο (5), (6) πνπ ρξεζηκνπνηεί ην Πξσηφθνιιν GHG ζην θχιιν εξγαζίαο ηνπ πξέπεη λα θάλνπκε ηα αθφινπζα βήκαηα: 1 ν Βήκα: πιινγή δεδνκέλσλ γηα ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θάεθε εθθξαζκέλα ζε κνλάδεο φγθνπ, κάδαο ή ελέξγεηαο. Σα δεδνκέλα απηά κπνξνχλ λα βαζηζηνχλ ζε ζπληαγέο θαπζίκσλ, αγνξαζκέλα αξρεία ή ζε κεηξεηέο πνπ κεηξνχλ ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ εηζέξρεηαη ζηε ζπζθεπή θαχζεο. 2 ν Βήκα: πιινγή δεδνκέλσλ γηα ηελ ππθλφηεηα ηνπ θαπζίκνπ θαη/ή ηελ ζεξκηδηθή αμία θαη κεηαηξνπή ησλ δεδνκέλσλ ηνπ θαπζίκνπ ζε κηα θνηλή βάζε φγθνπ, κάδαο ή ελέξγεηαο. Σα δεδνκέλα ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκνπ ηνπ 1 νπ Βήκαηνο θαη ηα δεδνκέλα ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ άλζξαθα απφ ην 2 ν Βήκα πξέπεη λα είλαη εθθξαζκέλα ζε θνηλέο κνλάδεο πξνηνχ πξνρσξήζνπκε ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ. 3 ν Βήκα: Δθηίκεζε ηεο πεξηεθηηθφηεηαο άλζξαθα γηα θαζέλα απφ ηα θαχζηκα πνπ θάεθαλ. Οη ηηκέο ηηο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ άλζξαθα κπνξνχλ λα βαζίδνληαη ζε κηα εξγαζηεξηαθή αλάιπζε, ζε δεδνκέλα πνπ παξέρνληαη απφ ηνπο πξνκεζεπηέο ηνπ θαπζίκνπ ή ζε ηπραίνπο παξάγνληεο. 4 ν Βήκα: πιινγή δεδνκέλσλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ ζπληειεζηή νμείδσζεο F ox. Σα δεδνκέλα απηά κπνξνχλ λα βαζηζηνχλ ζε νπνηνλδήπνηε ζπλδπαζκφ ησλ αλαιχζεσλ ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ άλζξαθα ζηα ζηεξεά πνπ παξακέλνπλ (ηέθξα ζηνλ ππζκέλα, ηπηάκελε ηέθξα θαη θαπλφο), ηεο γλψκεο εηδηθψλ ή ηπραίσλ παξαγφλησλ. 64

65 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) 5 ν Βήκα: Έιεγρνο γηα επηβεβαίσζε φηη φιεο νη κνλάδεο έρνπλ ζπλνρή θαη έρνπλ κεηαηξαπεί ζσζηά κέζσ ησλ παξακέηξσλ. 6 ν Βήκα: Τπνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ CO 2 εθαξκφδνληαο ηελ Δμίζσζε (5). Οη ηηκέο πνπ δίλεη ε Γηαθπβεξλεηηθή Δπηηξνπή γηα ηελ Κιηκαηηθή Αιιαγή (IPCC), απνηεινχλ κηα δηεζλή κέζε έλδεημε ηνπ ζπληειεζηή νμείδσζεο F ox (%) θαη είλαη: Σύπνο θαπζίκνπ Γαηάλζξαθαο (Κάξβνπλν) Σηκή ηεο IPCC Δύξνο ησλ πηζαλώλ ηηκώλ έσο 100 Πεηξέιαην θαη πξντόληα πεηξειαίνπ 99 97,5 έσο 100 Αέξην (Φπζηθό αέξην, βηναέξην θ.ά.) 99,5 99 έσο 100 Σύξθε 99 γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ <99 γηα νηθηαθή θαη 91 έσο 100 εκπνξηθή ρξήζε Πίλαθαο 3.1 πληειεζηήο Ομείδσζεο F ox γηα δηαθνξεηηθνχο ηχπνπο θαπζίκνπ [Πεγή: IPCC, GHG Protocol] Τπνινγηζκόο άκεζσλ εθπνκπώλ CΖ 4 θαη Ν 2 Ο από θαύζε νξπθηώλ θαπζίκσλ Απφ ηηο ζηαζεξνπνηεκέλεο θαχζεηο εθπέκπνληαη εθηφο απφ CO 2 θαη ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ CΖ 4 θαη Ν 2 Ο θαζψο θαη νη ξχπνη πνπ πεξηιακβάλνπλ (ΝΟ x, CO, NMVOCs θαη SO 2 ). Οη εθπνκπέο απφ απηά ηα αέξηα εμαξηψληαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θαπζίκνπ (π.ρ. ζεξκηδηθή αμία), ηελ ηερλνινγία ηνπ ζπζηήκαηνο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ε θαχζε, ηα ζπζηήκαηα ειέγρνπ κφιπλζεο θαη ηηο πεξηβαιινληηθέο ζπλζήθεο. Δπεηδή ινηπφλ νη εθπνκπέο ησλ CΖ 4 θαη Ν 2 Ο ν ππνινγηζκφο ηνπο είλαη δπζθνιφηεξνο. ε αληίζεζε κε ην CO 2 νη εθπνκπέο CΖ 4 θαη Ν 2 Ο απφ ηελ θαχζε θαπζίκσλ βηνκάδαο ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηηο εθπνκπέο απφ ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ. Οη παξαγφκελεο εθπνκπέο CΖ 4 θαη Ν 2 Ο απφ ζηαζεξνπνηεκέλε θαχζε δίλνληαη απφ ηελ εμίζσζε: E A EF 1 C /100 (7) 65

66 Κεθάιαην 3 φπνπ: Δ A EF C Οη εθπνκπέο (ζε kg) To επίπεδν δξαζηεξηφηεηαο (GJ θαηφκελνπ θαπζίκνπ) Ο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ (Emission Factor ζε kg ξχπνπ / GJ θαηφκελνπ θαπζίκνπ) Απνηειεζκαηηθφηεηα ειέγρνπ γηα νπνηνδήπνηε εμνπιηζκφ ειέγρνπ εθπνκπψλ (πνζνζηφ επί ηνηο %) IPCC. Πξνεπηιεγκέλεο ηηκέο γηα ηνλ ζπληειεζηή εθπνκπψλ EF παξέρνληαη απφ ηελ Δηθφλα 3.2 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel ηνπ GHG Protocol γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ζηαζεξνπνηεκέλε θαχζε [Πεγή: [Οη εμηζψζεηο (1), (2), (3), (4), (5), (6) θαη (7) πνπ αλαιχζεθαλ ζηελ ελφηεηα , πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 66

67 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Ηλεκτριςμόσ, Θερμότθτα και Ατμόσ Σν Πξσηφθνιιν GHG ππνινγίδεη επίζεο ηηο έκκεζεο εθπνκπέο CO 2 πνπ απνδίδνληαη ζηελ θαηαλάισζε αγνξαζκέλνπ ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο ή αηκνχ. O ειεθηξηζκφο, ε ζεξκφηεηα ή/θαη ν αηκφο παξάγνληαη φηαλ νξπθηά θαχζηκα θαίγνληαη ζε κνλάδεο ζηαζεξνπνηεκέλεο θαχζεο ή φηαλ άιιεο πεγέο θαπζίκσλ (π.ρ. ππξεληθέο, αηνιηθέο, ειηαθέο, πδξνειεθηξηθέο θιπ.) ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Οη εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε αγνξαζκέλνπ ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο θαη αηκνχ εθπέκπνληαη απφ ηέηνηνπ είδνπο θαχζεο. Απηέο νη εθπνκπέο ζπκπεξηιακβάλνπλ CO 2, CH 4 θαη N 2 O. Γηα ηνπο ιφγνπο φκσο πνπ έρνπκε ήδε αλαθέξεη ην ζπγθεθξηκέλν Πξσηφθνιιν δίλεη έκθαζε ζηελ εθηίκεζε ηνπ CO 2 θαη γη απηφ δελ αλαθέξεηαη θαζφινπ ζην ζπγθεθξηκέλν εδάθην ζηα ππφινηπα αέξηα. Οη εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο θαη αηκνχ πνπ έρεη αγνξαζηεί πεξηιακβάλνληαη ζηηο έκκεζεο εθπνκπέο, δηφηη λαη κελ αξρηθά εθπέκπνληαη ζηηο εγθαηαζηάζεηο φπνπ απηά παξάρζεθαλ, αιιά εθπνκπέο παξακέλνπλ σο έκκεζε ζπλέπεηα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θαηαλαισηή πνπ ηα αγφξαζε. Σν GHGP ρξεζηκνπνηεί κηα κεζνδνινγία βαζηζκέλε ζε έλαλ ζπληειεζηή εθπνκπήο. Δθηηκά ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνιιαπιαζηάδνληαο ηα δεδνκέλα πνπ πξνθχπηνπλ απφ κηα πνζνηηθνπνηεκέλε κέηξεζε κηαο δξαζηεξηφηεηαο (φπσο είλαη ε θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ) κε έλαλ ζπληειεζηή εθπνκπήο. πγθεθξηκέλα, ε εμίζσζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ αγνξαζκέλνπ ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο ή/θαη αηκνχ είλαη: Γεδνκέλα Γξαζηεξηόηεηαο x πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 (8) Σα Γεδνκέλα Γξαζηεξηόηεηαο πνπ ζπιιέγνληαη πξνθεηκέλνπ λα κεηξεζνχλ νη δεηνχκελεο εθπνκπέο αλαθέξνληαη ζηελ πνζφηεηα ηνπ αγνξαζκέλνπ ειεθηξηζκνχ, ζεξκφηεηαο θαη/ή αηκνχ πνπ έρεη θαηαλαισζεί. Ζ θαηαλάισζε ειεθηξηζκνχ κεηξηέηαη γεληθά ζε θηινβαηψξεο (kwh) ή κεγαβαηψξεο (MWh). Ζ θαηαλάισζε ζεξκφηεηαο θαη/ή αηκνχ κεηξηέηαη ζπρλά ζε Btu, Joules, ή pounds ηα νπνία κεηαηξέπνληαη ζηε ζπλέρεηα ζε kwh. 67

68 Κεθάιαην 3 Ζ πξνηεηλφκελε απφ ην Πξσηφθνιιν θαη ζε γεληθέο γξακκέο πην αθξηβήο κέζνδνο ζπιινγήο ησλ δεδνκέλσλ είλαη ε εμήο: Γηα ηνλ αγνξαζκέλν ειεθηξηζκφ αξθνχλ ηα δεδνκέλα απφ ηνπο κεληαίνπο ειεθηξηθνχο ινγαξηαζκνχο ή ηνπο αληίζηνηρνπο ειεθηξηθνχο κεηξεηέο. Γηα ηε ζεξκφηεηα ή ηνλ αηκφ, ηα απαξαίηεηα δεδνκέλα παξέρνληαη απφ ηηο απνδείμεηο αγνξψλ ή ζρεηηθά αξρεία. Οη πληειεζηέο Δθπνκπήο πνηθίιινπλ κε ηελ επνρή, ηελ ψξα ηεο εκέξαο θαη ηνλ πξνκεζεπηή. Σίζεηαη επίζεο ην ζέκα ηνπ θαηά πφζν πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη αθξαίεο ή κέζεο ηηκέο φηαλ ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο παξαπάλσ θαηαλαιψζεηο. Σν ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν πξνηείλεη ηελ ρξήζε κέζσλ ηηκψλ γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ έκκεζσλ εθπνκπψλ. Οη πληειεζηέο Δθπνκπήο βξίζθνληαη απνζεθεπκέλνη ζην εξγαιείν γηα θάζε πεξίπησζε θαη πξέπεη λα είλαη εθθξαζκέλνη ζηηο ίδηεο κνλάδεο κέηξεζεο κε ηα Γεδνκέλα ησλ Γξαζηεξηνηήησλ. Δηθφλα 6 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel ηνπ GHG Protocol γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηελ αγνξά ειεθηξηζκνχ/ ζεξκφηεηαο/ αηκνχ [Πεγή: [Ζ εμίζσζε (8) πνπ αλαιχζεθε ζηελ ελφηεηα , πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 68

69 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Ψφξθ και Κλιματιςμόσ To GHGP δηαζέηεη αξρείν γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ άκεζσλ εθπνκπψλ Τδξνθζνξαλζξάθσλ (HFC) ζε έξγα, ησλ νπνίσλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο είλαη ε παξαγσγή, ε ρξήζε θαη ε δηάζεζε εμνπιηζκνχ (θαηα)ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ (aircondition ΑC). Οη HFCs έρνπλ Γπλακηθφ Τπεξζέξκαλζεο ηνπ Πιαλήηε (GWP) γηα 100εηή ρξνληθφ νξίδνληα κέρξη θαη Αζρνινχκαζηε ινηπφλ κε ηα αέξηα απηά γηαηί νη πηζαλέο επηπηψζεηο ησλ αεξίσλ απηψλ ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή κπνξεί λα είλαη ζεκαληηθέο. Οη ζπζθεπέο ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ έρνπλ πνιιέο ηειηθέο ρξήζεηο, φπσο ηα ςπγεία/θαηαςχθηεο ησλ λνηθνθπξηψλ, ηα νηθηαθά AC, νη αληιίεο ζέξκαλζεο, ηα θηλεηά AC, νη ςπρξνί ρψξνη απνζήθεπζεο, ε βηνκεραληθή δηαδηθαζία ςχμεο θ.ά. Γηα λα ππνινγηζηνχλ νη εθπνκπέο HFC ην Πξσηφθνιιν ρξεζηκνπνηεί κηα κέζνδνο απεηθόληζεο πξνθεηκέλνπ λα θαζνξηζηεί εάλ νη ελ ιφγσ εθπνκπέο είλαη ζεκαληηθέο ή φρη. Ζ κεζνδνινγία απεηθφληζεο βαζίδεηαη ζε κηα πξνζέγγηζε ηεο IPCC θαη απαηηεί δεδνκέλα πνπ πεξηιακβάλνπλ ησλ αξηζκφ ησλ κνλάδσλ θαη ηνλ ηχπν ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη, ην ζπλνιηθφ ςπθηηθφ θνξηίν γηα θάζε είδνο εμνπιηζκνχ, θαη ηνλ εηήζην ξπζκφ δηαξξνήο. Ζ εμίζσζε ηεο Μεζόδνπ Απεηθόληζεο πνπ δίλεη ηηο εθπνκπέο ηζνδχλακνπ CO 2 απφ ζπζηήκαηα ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ είλαη ε: Δ = Δ + ΔΛ + ΔΓ (9) φπνπ: Δ Δ ΔΛ ΔΓ Οη εθπνκπέο ηζνδχλακσλ CO 2 απφ ςπγεία/ac (ζε ηφλνπο) Οη εθπνκπέο ζπλαξκνιφγεζεο ή εγθαηάζηαζεο Οη εθπνκπέο ιεηηνπξγίαο Οη εθπνκπέο δηάζεζεο εμίζσζε. Κάζε έλα απφ ηα κεγέζε ηεο εμίζσζεο (9) πξνθχπηεη θαη απφ δηαθνξεηηθή 69

70 Κεθάιαην 3 Με ηνλ φξν εθπνκπέο ζπλαξκνιόγεζεο Δ, αλαθεξφκαζηε ζηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ζπλαξκνιφγεζε ή ηελ εγθαηάζηαζε ελφο ςπθηηθνχ εμνπιηζκνχ γηα κηα δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν ελδηαθέξνληνο. Οη εθπνκπέο απηέο δίλνληαη απφ ηε ζρέζε: m i Ni Ci AEFi GWP CF i 1 (10) φπνπ: Δ i Ν i C i AEF i GWP CF m Οη εθπνκπέο απφ ηε ζπλαξκνιφγεζε ή ηελ εγθαηάζηαζε εμνπιηζκνχ ςχμεο/ac ζε ηζνδχλακα CO 2 Σχπνο ηνπ εμνπιηζκνχ ςχμεο/ac ζηελ εγθαηάζηαζε Σν πιήζνο ησλ ηχπσλ εμνπιηζκνχ i πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηελ εγθαηάζηαζε Σν αξρηθφ ςπθηηθφ θνξηίν ζε θάζε ηχπν εμνπιηζκνχ i (kg) O ζπληειεζηήο δηαξξνήο απφ ηε ζπλαξκνιφγεζε ηνπ εμνπιηζκνχ ηχπνπ i To Γπλακηθφ Τπεξζέξκαλζεο ηνπ πιαλήηε γηα 100 ρξφληα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηνλ εμνπιηζκφ ηχπνπ i Conversion Factor πληειεζηήο Μεηαηξνπήο: αλαθέξεηαη ζε ηφλνπο αλά θηιά = 1 ηφλνο/1000 kg Σν πιήζνο ησλ δηαθνξεηηθψλ ηχπσλ εμνπιηζκνχ πνπ παξάγνληαη Παξαηεξνχκε φηη νη Δ πξνθχπηνπλ απφ ην άζξνηζκα φισλ ησλ εθπνκπψλ πνπ νθείινληαη ζε δηαξξνέο ιφγσ ζπλαξκνιφγεζεο (ή εγθαηάζηαζεο) θάπνησλ ςπθηηθψλ εμνπιηζκψλ. Με ηνλ φξν εθπνκπέο ιεηηνπξγίαο ΔΛ, αλαθεξφκαζηε ζηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ελφο ςπθηηθνχ εμνπιηζκνχ γηα κηα δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν ελδηαθέξνληνο. Οη εθπνκπέο απηέο δίλνληαη απφ ηε ζρέζε: m i Ni Ci ALRi GWP CF i 1 (11) φπνπ: ΔΛ Οη εθπνκπέο απφ ηε ρξήζε εμνπιηζκνχ ςχμεο/ac, εθθξαζκέλεο ζε ηζνδχλακα CO 2 70

71 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) ALR i Ζ εηήζηα δηαξξνή απφ ηνλ εμνπιηζκφ ηχπνπ i (εθθξαζκέλε ζε πνζνζηφ %). Σα ππφινηπα κεγέζε είλαη ίδηα κε απηά ηεο Δμίζσζεο (10). Δάλ ε πεξίνδνο αλαθνξάο είλαη κεγαιχηεξε ή κηθξφηεξε ηνπ ελφο έηνπο, είλαη απαξαίηεηε κία δηφξζσζε πνπ ζα ην πξνζαξκφζεη. Γηα παξάδεηγκα, αλ ε πεξίνδνο αλαθνξάο είλαη δχν ρξφληα, ε εμίζσζε ζα πνιιαπιαζηαζηεί επί 2 Παξαηεξνχκε φηη νη ΔΛ πξνθχπηνπλ απφ ην άζξνηζκα φισλ ησλ εθπνκπψλ πνπ νθείινληαη ζε δηαξξνέο ιφγσ ρξήζεο θάπνησλ ςπθηηθψλ εμνπιηζκψλ. Με ηνλ φξν εθπνκπέο δηάζεζεο ΔΓ, αλαθεξφκαζηε ζηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηάζεζε ελφο ςπθηηθνχ εμνπιηζκνχ γηα κηα δεδνκέλε ρξνληθή πεξίνδν ελδηαθέξνληνο. Οη εθπνκπέο απηέο δίλνληαη απφ ηε ζρέζε: m i i 1 N C ALR S 1 R D GWP CF i i 1 i i i (12) φπνπ: ΔΓ Οη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηάζεζε εμνπιηζκνχ ςχμεο/ac S i εθθξαζκέλεο ζε ηζνδχλακα CO 2 Υξφλνο απφ ην ηειεπηαίν γέκηζκα ηνπ εμνπιηζκνχ ηχπνπ i (ζε ρξφληα) R i Ζ πνζφηεηα ηνπ γεκίζκαηνο πνπ έρεη αλαθπθισζεί (%) D i Ζ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ έρεη θαηαζηξαθεί Σα ππφινηπα κεγέζε είλαη ίδηα κε απηά ησλ Δμηζψζεσλ (10) θαη (11). Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο κεζφδνπ ην GHGP ρξεζηκνπνηεί δχν δηαθνξεηηθέο πξνζεγγίζεηο. Ζ κία βαζίδεηαη ζηελ πνζφηεηα ςπθηηθνχ πνπ έρεη θαηαλαισζεί πνπιεζεί ζην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ γίλνληαη νη κεηξήζεηο, θαη ε άιιε βαζίδεηαη ζην ζηάδην δσήο ηνπ ςπθηηθνχ πγξνχ κέζα ζηνλ ςπθηηθφ εμνπιηζκφ. 71

72 Κεθάιαην 3 Πξνζέγγηζε ζπλαξηήζεη ηωλ Πωιήζεωλ Ζ πξνζέγγηζε απηή πξνηείλεηαη γηα θαηαζθεπαζηέο εμνπιηζκνχ θαη ρξήζηεο πνπ επηζθεπάδνπλ κφλνη ηνπο ηνλ εμνπιηζκφ ηνπο. Λεηηνπξγεί κε ηνλ εληνπηζκφ ηεο πνζφηεηαο ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαη ηε ζπζηεκαηηθή θαηακέηξεζε ησλ ρξήζεσλ ηνπ ςπθηηθνχ πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε εθπνκπέο. Σν ςπθηηθφ πνπ έρεη ρξεζηκνπνηεζεί αιιά δελ κπνξεί λα ππνινγηζηεί ζεσξείηαη φηη έρεη ειεπζεξσζεί ζηελ αηκφζθαηξα. Ζ εμίζσζε ινηπφλ κε ηελ νπνία ππνινγίδνπκε ηηο εθπνκπέο ηζνδχλακνπ CO 2 απφ ζπζηήκαηα ςχμεο/ac γηα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα (ζπλήζσο έηνο) είλαη: D P S C GWP CF E (13) φπνπ: Δ Οη εθπνκπέο απφ ςπθηηθφ/ac εμνπιηζκφ ζε έλα έηνο εθθξαζκέλεο ζε ηζνδχλακν CO 2 (ζε ηφλνπο) D Ζ κείσζε ζηελ Απνγξαθή: Δίλαη ε δηαθνξά αλάκεζα ζηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ είλαη απνζεθεπκέλν ζηελ αξρή ηνπ έηνπο θαη ηελ ίδηαο πνζφηεηαο ζην ηέινο ηνπ έηνπο. Ζ πνζφηεηα απηή ζα είλαη αξλεηηθή εάλ ε απνγξαθή απμάλεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξνληάο. Ρ Ζ Αγνξά/Απφθηεζε ςπθηηθνχ: Δίλαη ην άζξνηζκα φισλ ησλ ςπθηηθψλ πνπ απνθηψληαη απφ άιιεο νληφηεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξνληάο. Απηφ πεξηιακβάλεη ηα ςπθηηθά πνπ απνθηψληαη είηε ζε δνρεία απνζήθεπζεο ή εμνπιηζκφ. S Οη Πσιήζεηο/Πιεξσκέο Φπθηηθψλ: Δίλαη ην άζξνηζκα φισλ ησλ ςπθηηθψλ πνπ πνπιηνχληαη ή πιεξψλνληαη είηε άιιεο νληφηεηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ρξνληάο είηε ζε δνρεία απνζήθεπζεο θαη εμνπιηζκνχο. C Ζ Αχμεζε ζην πλνιηθφ Πιήξεο Φνξηίν ηνπ Δμνπιηζκνχ: Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ εθπνκπψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε εμνπιηζκνχ αιιά φρη απφ ηελ θαηαζθεπή ηνπ. Σα ππφινηπα κεγέζε είλαη ίδηα κε ηηο εμηζψζεηο (10), (11) θαη (12). Σν πλνιηθό Πιήξεο Φνξηίν C αλαθέξεηαη ζην θαηάιιειν πιήξεο γέκηζκα ηνπ εμνπιηζκνχ θαη φρη ζην πξαγκαηηθφ γέκηζκα πνπ κπνξεί λα δείρλεη ηε δηαξξνή. ε πεξίπησζε πνπ αγνξαζηεί θαηλνχξηνο εμνπιηζκφο, ην ςπθηηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα γεκίζεη ηνλ θαηλνχξην εμνπιηζκφ δελ πξέπεη λα πεξηιακβάλεηαη ζηηο εθπνκπέο. Δάλ ε πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ αλαθηάηαη απφ έλαλ εμνπιηζκφ πνπ απνζχξεηαη είλαη κηθξφηεξε απφ ηελ πιήξε θφξηηζε, ηφηε ε 72

73 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) δηαθνξά αλάκεζα ζηελ πιήξε θφξηηζε θαη ηελ αλαθηεκέλε πνζφηεηα έρεη εθπεκθζεί. Σν κέγεζνο απηφ είλαη αξλεηηθφ ζε πεξίπησζε πνπ ν εμνπιηζκφο πνπ απνζχξεηαη έρεη ζπλνιηθφ πιήξεο θνξηίν κεγαιχηεξν απφ απηφ ελφο θαηλνχξηνπ εμνπιηζκνχ. Πξνζέγγηζε κε βάζε ην ζηάδην ηνπ θύθινπ δωήο Ζ πξνζέγγηζε απηή πξνηείλεηαη γηα ρξήζηεο εμνπιηζκνχ πνπ έρνπλ εξγνιάβνπο γηα ηελ επηζθεπή ηνπ εμνπιηζκνχ ηνπο. Ζ κέζνδνο απηή απαηηεί πιεξνθνξίεο γηα ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πξνθεηκέλνπ λα γεκίζεη θαηλνχξηνο εμνπιηζκφο θαηά ηε δηάξθεηα ηελ εγθαηάζηαζεο, ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα επηζθεπαζηεί ν εμνπιηζκφο, ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ αλαθηάηαη απφ ηνλ εμνπιηζκφ πνπ απνζχξεηαη θαη ην ζπλνιηθφ πιήξεο θνξηίν ηνπ λένπ θαη ηνπ απνζπξφκελνπ εμνπιηζκνχ. Ζ εμίζσζε κε ηελ νπνία ππνινγίδνπκε ηηο εθπνκπέο ηζνδχλακνπ CO 2 απφ ζπζηήκαηα ςχμεο/ac ζε απηή ηελ πεξίπησζε είλαη: IE S DE GWP CF E (14) φπνπ: Δ Οη εθπνκπέο απφ ςπθηηθφ/ac εμνπιηζκφ ζε ηζνδχλακν CO 2 (ζε ηφλνπο) ΗΔ Οη εθπνκπέο θαηά ηελ εγθαηάζηαζε (ςπθηηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην γέκηζκα θαηλνχξηνπ εμνπιηζκνχ). Ο φξνο απηφο παξαιείπεηαη φηαλ ν εμνπιηζκφο έρεη γεκηζηεί απφ ηνλ θαηαζθεπαζηή. S Ζ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επηζθεπή ηνπ εμνπιηζκνχ DE Οη εθπνκπέο δηάζεζεο (πλνιηθφ Πιήξεο Φνξηίν ηνπ εμνπιηζκνχ πνπ απνζχξεηαη ςπθηηθφ πνπ αλαθηάηαη απφ εμνπιηζκφ πνπ απνζχξεηαη) Σα ππφινηπα κεγέζε είλαη ίδηα κε ηηο ππφινηπεο εμηζψζεηο [Οη εμηζψζεηο (9), (10), (11), (12), (13) θαη (14) πνπ αλαιχζεθαλ ζηελ ελφηεηα , πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 73

74 Κεθάιαην 3 ηνλ Πίλαθα 3.2 παξνπζηάδνληαη ν ρξφλνο δσήο ελφο εμνπιηζκνχ ςχμεο/θιηκαηηζκνχ, ε πνζφηεηα ςπθηηθνχ πνπ απαηηείηαη γηα ην γέκηζκα ηνπ θαζψο θαη θάπνηεο πξνεπηιεγκέλεο ηηκέο ζπληειεζηψλ εθπνκπήο πνπ ρξεζηκνπνηεί ην ζπγθεθξηκέλν Πξσηφθνιιν: Δθαξκνγή Υξόλνο δσήο (ρξόληα) Φπθηηθό Φνξηίν (kg) πληειεζηέο Δθπνκπήο (% ηνπ αξρηθνύ γεκίζκαηνο/ρξόλν) πλαξκνιόγεζε Δηήζηνο Ρπζκόο Γηαξξνήο Απόδνζε Αλαθύθισζεο Οηθηαθή Φύμε ,05 0,5 0,2 1% 0,1 0,5% 70% απηψλ πνπ έκεηλαλ Απηόλνκεο Δκπνξηθέο Δθαξκνγέο Μεζαία Καη Μεγάιε Δκπνξηθή Φύμε Φύμε Μεηαθνξώλ Βηνκεραληθή Φύμε (πεξηιακβάλεη Δπεμεξγαζία Σξνθίκσλ θαη Φπρξή Απνζήθεπζε) Οηθηαθά θαη Δκπνξηθά A/C, πκπεξηιακβαλνκέλσλ Αληιηώλ Θέξκαλζεο ,2 6 0,5 3% 1 10% ,5 3% 10 30% ,2 1% 15 50% Κηλεηά Α/C ,5 3% 7 25% , ,1 1% 1 5% Γελ παξέρεηαη 70 80% απηψλ πνπ έκεηλαλ 80 90% απηψλ πνπ έκεηλαλ 70 80% απηψλ πνπ έκεηλαλ 80 90% απηψλ πνπ έκεηλαλ 70 80% απηψλ πνπ έκεηλαλ 0,5% 10 20% 0% Πίλαθαο 3.2 Πξνεπηιεγκέλεο ππνζέζεηο απφ ηελ IPCC γηα εμνπιηζκνχο ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ [Πεγή: IPCC for National Greenhouse Gas Inventories] 74

75 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Αλουμίνιο Σν αξγίιην ή αινπκίλην (Αl) είλαη ην πην άθζνλν κέηαιιν ζην θινηφ ηεο Γεο θαη ην ηξίην πην άθζνλν ρεκηθφ ζηνηρείν ζπλνιηθά ζηνλ πιαλήηε καο. Δίλαη πνιχ δξαζηηθφ ρεκηθά θαη δελ βξίζθεηαη ζηε θχζε σο ειεχζεξν κέηαιιν αιιά βξίζθεηαη ελσκέλν ζε πάλσ απφ 270 νξπθηά. Ζ θχξηα πεγή γηα ηε βηνκεραληθή παξαγσγή ηνπ κεηάιινπ είλαη ν βσμίηεο. ηαλ ην αινπκίλην εθηίζεηαη ζηελ αηκφζθαηξα ζρεκαηίδεη ζηηγκηαία έλα ιεπηφ επηθαλεηαθφ, κε νξαηφ ζηξψκα νμεηδίνπ, πνπ εκπνδίδεη ηε δηάβξσζε ηνπ. Δπίζεο έρεη ρακειφ εηδηθφ βάξνο, πςειή αληνρή ζε κεραληθέο θαηαπνλήζεηο, θαιή ζεξκηθή θαη ειεθηξηθή αγσγηκφηεηα, είλαη αξθεηά καιαθφ θαη φιθηκν. Παξνπζηάδεη κεγάιε ηθαλφηεηα λα δεκηνπξγεί θξάκαηα, φπνπ κάιηζηα κε ηελ πξνζζήθε ζηδήξνπ, ραιθνχ θαη άιισλ θξακαηηθψλ ζηνηρείσλ βειηηψλνληαη θαηά πνιχ νη κεραληθέο ηνπ ηδηφηεηεο. Τθίζηαηαη εχθνια θαηεξγαζία κε ρχηεπζε θαη κε αθαίξεζε πιηθνχ. Γηα φινπο απηνχο ηνπο ιφγνπο έρεη γίλεη έλα εμαηξεηηθά ρξήζηκν πιηθφ γηα ηε βηνκεραλία, ηφζν απηνχζην σο θαηαιχηεο, φζν θαη κε ηε κνξθή δηαθφξσλ ελψζεσλ ηνπ. Πάλσ απφ εηαηξίεο παγθνζκίσο δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνπο πνηθίινπο ηνκείο ηνπ ζπζηήκαηνο. Καη επεηδή κε ηελ παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ εθπέκπνληαη ζεκαληηθέο ηδηφηεηεο CO 2, ην ζπγθεθξηκέλν Πξσηφθνιιν έρεη ζεζπίζεη νδεγίεο γηα ηνλ αθξηβή ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ. κσο πξηλ πξνρσξήζνπκε ζηελ αλάιπζε ηνπ Πξσηνθφιινπ γα ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, ζα αλαπηχμνπκε ζχληνκα ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπ αινπκηλίνπ πξνθεηκέλνπ λα είλαη πην ζαθή ηα ζηάδηα ζηα νπνία εθπέκπεηαη CO 2. Ζ δηαδηθαζία ινηπφλ είλαη: Πξψηα ν βσμίηεο εμνξχζζεηαη απφ ην θνίηαζκα θαη εθπιχλεηαη, ζξπκκαηίδεηαη θαη δηαιχεηαη ζε ππθλφ δηάιπκα θαπζηηθνχ λαηξίνπ ζε πςειή ζεξκνθξαζία θαη πίεζε. Με απηφ ηνλ ηξφπν, νη πξνζκίμεηο ηνπ βσμίηε απνκαθξχλνληαη θαη παξακέλεη ζην δηάιπκα ην θαπζηηθφ λάηξην κε ην νμείδην ηνπ αξγηιίνπ (αινπκίλα). ηε ζπλέρεηα απνκαθξχλεηαη θαη ην θαπζηηθφ λάηξην θαη παξακέλεη κφλν ην έλπδξν νμείδην ηνπ αξγηιίνπ, ην νπνίν ππξψλεηαη ζηνπο 1100 C έηζη ψζηε λα απνκαθξπλζεί ην λεξφ. Μεηά αθνινπζεί ε ειεθηξφιπζε. Σν νμείδην ηνπ αξγηιίνπ δηαιχεηαη ζε ηήγκα θξπνιίζνπ, ην νπνίν βξίζθεηαη ζε ειεθηξνιπηηθή ιεθάλε κε άλνδν ειεθηξφδην άλζξαθα θαη θάζνδν ηελ επέλδπζε ηεο ιεθάλεο απφ αλζεθηηθφ κέηαιιν. ηε ζπλέρεηα δηαβηβάδεηαη κέζα απφ απηφ ζπλερέο ειεθηξηθφ ξεχκα ρακειήο ηάζεο αιιά εμαηξεηηθά πςειήο έληαζεο. Σν ηεγκέλν αινπκίλην ζπιιέγεηαη απφ ην βπζφ ηεο ιεθάλεο. Σν παξαγφκελν θαηά ηελ ειεθηξφιπζε νμπγφλν θαηεπζχλεηαη πξνο ηελ άλνδν απφ άλζξαθα. Σαπηφρξνλα, παξάγεηαη θαη θζφξην πξνεξρφκελν απφ ηνλ θξπφιηζν, ην 75

76 Κεθάιαην 3 νπνίν ζπιιέγεηαη θαη θαηεπζπλφκελν ζε εηδηθή κνλάδα αλαθπθιψλεηαη, ψζηε λα κελ θαηαιήμεη ζηελ αηκφζθαηξα. Σν κέηαιιν πνπ παξάγεηαη κε ηε δηαδηθαζία ηεο ειεθηξφιπζεο ηεο αινπκίλαο, είηε ζαλ θαζαξφ αινπκίλην είηε ζαλ θξάκα αινπκηλίνπ νλνκάδεηαη Πξσηόρπην Αινπκίλην. Μία άιιε πεγή αινπκηλίνπ είλαη ε επαλάηεμε θαη επαλαρχηεπζε θνκκαηηψλ πνπ ήδε έρνπλ ρξεζηκνπνηεζεί. Σν αινπκίλην πνπ παξάγεηαη απφ ηελ επαλάηεμε νλνκάδεηαη Γεπηεξόρπην Αινπκίλην. Σν ζπγθεθξηκέλν Πξσηφθνιιν παξέρεη νδεγίεο ππνινγηζκνχ κφλν ηνπ Πξσηφρπηνπ Αινπκηλίνπ. Ζ κεγαιχηεξε πνζφηεηα CO 2 εθπέκπεηαη απφ ηελ ειεθηξνιπηηθή αληίδξαζε. Δπίζεο, CO 2 εθπέκπεηαη θαη θαηά ηε δηαδηθαζία πνπ ην απφ ην κεηάιιεπκα βσμίηε πξνθχπηεη ε αινπκίλα. Ζ ειεθηξφιπζε είλαη κηα δηεξγαζία ε νπνία είλαη εμαηξεηηθά ειεθηξνβφξα. Έλα ηππηθφ εξγνζηάζην παξαγσγήο αινπκηλίνπ θαηαλαιψλεη ξεχκα φζν κηα κηθξή πφιε. Γη' απηφ ην ιφγν, ηα πεξηζζφηεξα εξγνζηάζηα είηε παξάγνπλ επηηφπνπ ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλνπλ είηε ζπλδένληαη κε παξαπάλσ απφ κία πεγέο ελέξγεηαο. Τπάξρνπλ δχν κέζνδνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ ηήμε ηνπ αινπκηλίνπ: ε Μέζνδνο Υσλεπηεξίσλ θαη ε Μέζνδνο Söderberg. Πεξαηηέξσ αλάιπζε ησλ κεζφδσλ μεθεχγεη απφ ηα φξηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο γη απηφ θαη παξαιείπεηαη. Χζηφζν, ην GHGP νξίδεη ηξφπνπ ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ θαη απφ ηηο δχν κεζφδνπο. πλνπηηθά ηα ζηάδηα παξαγσγήο ηνπ αινπκηλίνπ παξνπζηάδνληαη ζηελ εηθφλα 3.3: Δηθφλα 3.3 ηάδηα παξαγσγήο αινπκηλίνπ [Πεγή: 76

77 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Σν Πξσηφθνιιν δίλεη νδεγίεο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ άκεζσλ εθπνκπψλ CO 2 απφ ηελ παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ ζε ηξεηο βαζκίδεο: o Βαζκίδα 1: Ζ κέζνδνο απηήο ηεο βαζκίδαο πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη κφλν γηα πεξηφδνπο πνπ ηα κφλα δηαζέζηκα δεδνκέλα γηα ηε δηαδηθαζία είλαη ηα επίπεδα παξαγσγήο θαη ε ηερλνινγία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Οη ζπληειεζηέο εθπνκπψλ πξνθχπηνπλ απφ ηελ ηερλνινγία παξαγσγήο. Ο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ γηα ηε Υσλεπηήξηα Μέζνδν είλαη 1,6 (ηφλνη CO 2 αλά ηφλν αινπκηλίνπ), ελψ γηα ηε Μέζνδν Söderberg είλαη 1,7 (ηφλνη CO 2 αλά ηφλν αινπκηλίνπ). o Βαζκίδα 2: Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ άκεζσλ εθπνκπψλ CO 2 θαη βαζίδεηαη ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εθπνκπψλ ζε θάζε βήκα ηεο δηαδηθαζίαο. o Βαζκίδα 3: Οη εμηζψζεηο είλαη ίδηεο κε απηέο ηεο Βαζκίδαο 2 αιιά νη παξάκεηξνη απηψλ ησλ εμηζψζεσλ κπνξεί λα πξνέξρνληαη απφ κεηξήζεηο ηεο εηαηξίαο γηα ηελ εγθαηάζηαζε. Φωλεπηήξηα Μέζνδνο Υξεζηκνπνηψληαο απηή ηε κέζνδν νη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ από ηελ θαηαλάισζε αλνδίνπ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ειεθηξφιπζεο δίλνληαη απφ ηελ εμίζσζε: 100 Sa Asha E 44 CO2 MP NAC (15) φπνπ: Δ CO2 ΜΡ NAC S a Αsh a Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Ζ ζπλνιηθή παξαγσγή κεηάιινπ (ζε ηφλνπο αινπκηλίνπ αλά έηνο) Ζ ζπλνιηθή θαηαλάισζε αλνδίνπ (ζε ηφλνπο αλά ηφλν αινπκηλίνπ) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ζείνπ ζηα αλφδηα πνπ έρνπλ θαεί Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηεο ηέθξαο ζηα αλφδηα πνπ έρνπλ θαεί 44/12 Ζ κνξηαθή κάδα ηνπ CO 2 πξνο ηνλ αηνκηθφ αξηζκφ ηνπ C Ζ ζπλνιηθή παξαγσγή κεηάιινπ ΜP θαη ε ζπλνιηθή θαηαλάισζε αλνδίνπ NAC, παίξλνπλ δηαθνξεηηθέο ηηκέο αλάινγα κε ην αλ νη ππνινγηζκνί αθνξνχλ ηε βαζκίδα 2 ή ηε Βαζκίδα 3. Οη ηηκέο απηέο θαζνξίδνληαη απφ ηηο εθάζηνηε κεκνλσκέλεο εγθαηαζηάζεηο. ζνλ αθνξά ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ζείνπ ζηα αλφδηα S a γηα ηε Βαζκίδα 2 παίξλεη ηελ ηππηθή βηνκεραληθή ηηκή 2%, ελψ γηα ηε Βαζκίδα 3 ε ηηκή εμαξηάηαη απφ ηελ εγθαηάζηαζε. Σέινο, ε πεξηεθηηθφηεηα ηεο ηέθξαο ζηα αλφδηα 77

78 Κεθάιαην 3 Αsh a είλαη γηα ηε Βαζκίδα 2 ίζε κε 0,4%, ελψ ε ηηκή ηεο γηα ηε Βαζκίδα 3 εμαξηάηαη απφ ηελ εγθαηάζηαζε. Οη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ από ηελ θαύζε πηεηηθήο πίζζαο ππνινγίδνληαη κε ηελ εμίζσζε: H w GA E 44 CO 2 GA BA WT (16) φπνπ: Δ CO2 GA ΒΑ Ζ w WT Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Σν βάξνο ησλ πξάζηλσλ αλνδίσλ πνπ έρνπλ γνκσζεί Ζ παξαγσγή αλνδίσλ πνπ έρνπλ θαεί (ζε ηφλνπο θακέλνπ αλνδίνπ αλά έηνο) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ησλ πξάζηλσλ αλνδίσλ ζε πδξνγφλν (Ζ) Σα ππνιείκκαηα ηεο πίζζαο πνπ ζπιιέγνληαη (ζε ηφλνπο). Μηα ηππηθή ηηκή γηα ηε κέζνδν ηεο Βαζκίδαο 2 είλαη ην 0,5 44/12 Ζ κνξηαθή κάδα ηνπ CO 2 πξνο ηνλ αηνκηθφ αξηζκφ ηνπ C ζρέζε Σν βάξνο ησλ πξάζηλσλ αλνδίσλ πνπ έρνπλ γνκσζεί GA πξνθχπηεη απφ ηε GAW GA BA, φπνπ GAW είλαη ην βάξνο ησλ πξάζηλσλ αλνδίσλ (ζε BAW ηφλνπο) θαη BAW ην βάξνο ησλ αλνδίσλ πνπ έρνπλ θαεί (ζε ηφλνπο) ηελ εμίζσζε απηή, ηα κεγέζε GAW, BAW, ΒΑ, Ζ w θαη WT παίξλνπλ δηαθνξεηηθέο ηηκέο αλάινγα κε ηελ εγθαηάζηαζε ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη ε δηαδηθαζία θαη ην αλ νη ππνινγηζκνί αθνξνχλ ηε βαζκίδα 2 ή ηε Βαζκίδα 3. Οη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ από ην θόξησκα θσθ (νπηάλζξαθα) πξνθχπηνπλ απφ ηελ εμίζσζε: 100 S pc Ash pc E CO PCC BA (17) 12 φπνπ: Δ CO2 PCC Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Ζ θαηαλάισζε ηνπ θσθ πνπ θνξηψλεηαη (ζε ηφλνπο αλά ηφλν θαηφκελνπ αλνδίνπ). 78

79 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) S pc Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θσθ πνπ θνξηψλεηαη ζε ζείν (%). Ash pc Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηέθξαο ζην θσθ πνπ έρεη θνξησζεί (%). Σα ππφινηπα κεγέζε είλαη ίδηα κε απηά ηεο εμίζσζεο (16). ηελ εμίζσζε απηή, γηα ηε Βαζκίδα 2, ε θαηαλάισζε ηνπ θσθ PCC παίξλεη ηελ ηηκή 0,015, ε πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θσθ S pc ηελ ηηκή 2% θαη ε πεξηεθηηθφηεηα ηεο ηέθξαο ζε θσθ Ash pc ηελ ηηκή 2,5%. Γηα ηε Βαζκίδα 3 παίξλνπλ δηαθνξεηηθέο ηηκέο αλάινγα κε ηελ εγθαηάζηαζε ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη ε δηαδηθαζία. Μέζνδνο Söderberg ηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηε κέζνδν Söderberg, νη άκεζεο εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ δίλνληαη απφ ηελ εμίζσζε (18): E CSM MP BC S P AshP H MP PC 1000 PC MP BC SC AshC PC MP MP CD CO 2 P φπνπ: Δ CO2 ΜP PC CSM Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Ζ ζπλνιηθή παξαγσγή κεηάιινπ (ζε ηφλνπο αινπκηλίνπ αλά έηνο) Ζ θαηαλάισζε θφιιαο (ζε ηφλνπο αινπκηλίνπ αλά έηνο) Οη εθπνκπέο απφ ηηο δηαιπηέο χιεο θπθινεμαλίνπ (ζε kg αλά ηφλν αινπκηλίνπ) BC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ηππηθνχ ζπλδεηηθνχ πιηθνχ ζηελ θφιια (%) S P Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζείνπ ζηελ πίζζα (%) Ash Ρ Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηέθξαο ζηελ πίζζα (%) Ζ Ρ Ζ πεξηεθηηθφηεηα πδξνγφλνπ ζηελ πίζζα (%) S C Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζείνπ ζην ππξσκέλν θσθ (%) Ash C Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηέθξαο ζην ππξσκέλν θσθ (%) CD Ο άλζξαθαο πνπ πεξηέρεηαη ζε ζθφλε ζηα θειηά Söderberg (ζε ηφλνπο άλζξαθα αλά ηφλν αινπκηλίνπ) ηελ εμίζσζε (18) φιεο νη ηηκέο πνπ παίξλνπλ νη ζπληειεζηέο γηα ηε Βαζκίδα 3 εμαξηψληαη απφ ηελ εγθαηάζηαζε ζηελ νπνία ιακβάλεη ρψξα ε κέζνδνο. Γηα ηε Βαζκίδα 2, κφλν νη ζπληειεζηέο ΜP θαη PC παίξλνπλ ηηκέο αλάινγα κε ηελ εγθαηάζηαζε, ελψ νη ππφινηπνη ζπληειεζηέο παίξλνπλ θαζνξηζκέλεο ηηκέο. Απηέο νη ηηκέο ζπγθεθξηκέλα είλαη: γηα ηηο εθπνκπέο απφ ηηο δηαιπηέο χιεο θπθινεμαλίνπ CSM 79

80 Κεθάιαην 3 είλαη 4 ή 0,5 (αλάινγα κε ηε κέζνδν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη), γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ηππηθνχ ζπλδεηηθνχ πιηθνχ ζηελ θφιια BC είλαη 24 ή 27 (αλάινγα κε ηε κέζνδν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη), γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζείνπ ζηελ πίζζα S P είλαη 0,6%, γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηέθξαο ζηελ πίζζα Ash Ρ είλαη 0,2%, γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα πδξνγφλνπ ζηελ πίζζα Ζ Ρ είλαη 3,3%, γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζείνπ ζην ππξσκέλν θσθ S C είλαη 1,9%, γηα ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηέθξαο ζην ππξσκέλν θσθ Ash C είλαη 0,2% θαη γηα ηνλ άλζξαθα πνπ πεξηέρεηαη ζε ζθφλε ζηα θειηά Söderberg CD είλαη 0,01. Σν GHGP ππνινγίδεη επίζεο ηηο εθπνκπέο CO 2 πνπ βαζίδνληαη ζηηο αγνξέο πξώησλ πιώλ, κε ηελ εμίζσζε (19): TPC PC Coke CC TPCC PCC PA PAC SA SAC TWC E CO 2 φπνπ: Δ CO2 TPC Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Ζ ζπλνιηθή πίζζα πνπ θαηαλαιψλεηαη (ζε ηφλνπο πίζζαο αλά έηνο) PC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηεο πίζζαο ζε άλζξαθα (%) Coke Σν ζπλνιηθφ θσθ πνπ θαηαλαιψζεθε (ζε ηφλνπο θσθ αλά έηνο) CC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θσθ ζε άλζξαθα (%) TPCC Ζ ζπλνιηθή θαηαλάισζε ηνπ θσθ πνπ θνξηψζεθε (ζε ηφλνπο θνξησκέλνπ θσθ αλά έηνο) PCC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ θνξησκέλνπ θσθ ζε άλζξαθα (%) TWC πλνιηθά ππφ-πξντφληα άλζξαθα ή απφβιεηα (ζε ηφλνπο άλζξαθα αλά έηνο) ΡΑ Ζ ζπλνιηθή κάδα ησλ αλνδίσλ πνπ αγνξάζηεθαλ (ζε ηφλνπο αγνξαζκέλσλ αλνδίσλ αλά έηνο) PAC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε άλζξαθα ησλ αγνξαζκέλσλ αλνδίσλ (%) SA Ζ ζπλνιηθή κάδα ησλ αλνδίσλ πνπ έρνπλ πσιεζεί (ζε ηφλνπο αλνδίσλ πνπ έρνπλ πσιεζεί αλά έηνο SAC Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε άλζξαθα ησλ αλνδίσλ πνπ έρνπλ πνπιεζεί (%) 44/12 Ζ κνξηαθή κάδα ηνπ CO 2 πξνο ηνλ αηνκηθφ αξηζκφ ηνπ C 80

81 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Σέινο, νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε θαπζηηθή ζόδαο ππνινγίδνληαη απφ ηελ εμίζσζε: CO2 Qsoda_ ash Psoda _ ash E (20) φπνπ: Δ CO2 Q soda_ash P soda_ash Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο αλά έηνο) Ζ πνζφηεηα ηεο θαπζηηθήο ζφδαο (Na 2 CO 3 ) πνπ θαηαλαιψζεθε (ζε ηφλνπο θαπζηηθήο ζφδαο αλά έηνο) Ζ θαζαξφηεηα ηεο θαπζηηθήο ζφδαο (Na 2 CO 3 ) πνπ θαηαλαιψζεθε (δεθαδηθφ θιάζκα). Σππηθή ηηκή γηα ηε Βαζκίδα 2 είλαη ην 0,95. 44/106 Ο ιφγνο ηεο κνξηαθήο κάδαο ηνπ CO 2 πξνο ηε κνξηαθή κάδα ηνπ Na 2 CO 3 (αδηάζηαην) Δηθφλα 3.4 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel ηνπ GHG Protocol γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηελ παξαγσγή αινπκηλίνπ [Πεγή: [Οη εμηζψζεηο (15), (16), (17), (18), (19) θαη (20) πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 81

82 Κεθάιαην Αςβζςτθσ Ο αζβέζηεο ρξεζηκνπνηείηαη επξέσο ζε κηα πνηθηιία βηνκεραληθψλ, ρεκηθψλ θαη πεξηβαιινληηθψλ εθαξκνγψλ. Μεγάιε θαηαλάισζε απνξξέεη απφ ηελ θαηαζθεπή ράιπβα (αηζαιηνχ), ηελ απνζείσζε αεξίσλ ζσιήλσλ ζε ειεθηξηθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ θαηφκελν θάξβνπλν, ηηο θαηαζθεπέο, ηελ παξαγσγή ραξηνπνιηνχ θαη ραξηηνχ θαη ηνλ θαζαξηζκφ ηνπ λεξνχ. Ο αζβέζηεο παξάγεηαη ζε δχν ή ηξία ζηάδηα: πξνεηνηκαζία ησλ πεηξσκάησλ, αζβεζηνπνίεζε θαη ελπδάησζε. Ζ αζβεζηνπνίεζε είλαη ε δηαδηθαζία πνπ παξνπζηάδεηαη κε ηε ρεκηθή αληίδξαζε: CaCΟ 3 + ζεξκφηεηα CaO + CΟ 2 πγθεθξηκέλα ηα αλζξαθηθά πεηξψκαηα (CaCΟ 3 ) ζεξκαίλνληαη ζε κία θάκηλν θαη παξάγεηαη άλπδξε άζβεζηνο (CaO). To CO 2 είλαη πξντφλ απηήο ηεο αληίδξαζεο θαη ζπλήζσο εθπέκπεηαη ζηελ αηκφζθαηξα. Σν GHGP πξνζθέξεη δχν πξνζεγγίζεηο γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ CΟ 2 απφ ηελ παξαγσγή αζβέζηε πνπ εθαξκφδνληαη αλάινγα κε ηα δεδνκέλα πνπ έρνπκε. Πξνζέγγηζε 1 Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο εθηηκά ηηο εθπνκπέο ρξεζηκνπνηψληαο ηα δεδνκέλα πνπ δηαζέηνπκε απφ ηελ παξαγσγή. Οη εθηηκήζεηο βαζίδνληαη ζηνπο ηχπνπο ηνπ αζβέζηε πνπ παξάγνληαη ρξεζηκνπνηψληαο ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε CaO ή Cao MgO θαη ηε ζηνηρεηνκεηξηθή αλαινγία θαζελφο. Οη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαγσγή αζβέζηε ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ζηνηρεηνκεηξηθή αλαινγία ηνπ ηύπνπ αζβέζηε πνπ παξάγεηαη, ππνινγίδνληαη απφ ηελ εμίζσζε: E Q SR CaO H H O CF CO2 i i i 1 i 2 i (21) φπνπ: Δ CO2 Q i SR i CaO i Ζ i Ζ 2 Ο i Οη εθπνκπέο CO 2 (ζε ηφλνπο) Ζ πνζφηεηα ηνπ αζβέζηε ηχπνπ i πνπ παξάγεηαη (ζε ηφλνπο) Ζ ζηνηρεηνκεηξηθή αλαινγία ηνπ ηχπνπ αζβέζηε i (θιάζκα) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ αζβέζηε ηχπνπ i ζε CaO Cao MgO (θιάζκα) Ζ αλαινγία ελπδαησκέλνπ αζβέζηε ζε αζβέζηε ηχπνπ i (θιάζκα) Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε λεξφ ηνπ ελπδαησκέλνπ αζβέζηε γηα αζβέζηε ηχπνπ i 82

83 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) CF Ο ζπληειεζηήο δηφξζσζεο γηα ηε ζθφλε αζβέζηε ζηελ θάκηλν Πξνζέγγηζε 2 Ζ ζπγθεθξηκέλε κέζνδνο εθηηκά ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 ρξεζηκνπνηψληαο δεδνκέλα γηα ηε ζχλζεζε ζε αλζξαθηθφ άιαο ησλ πξψησλ πιψλ πνπ κπαίλνπλ ζηελ θάκηλν ηνπ αζβέζηε. Οη εθηηκήζεηο βαζίδνληαη ζηνπο ηχπνπο ησλ αλζξαθηθψλ αιάησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. Ζ κέζνδνο απηή απαηηεί πην ζπγθεθξηκέλα δεδνκέλα απφ ηελ Πξνζέγγηζε 1 θαη νδεγεί ζε πην αθξηβείο εθηηκήζεηο ησλ εθπνκπψλ ηνπ CO 2 Οη εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ παξαγσγή αζβέζηε ρξεζηκνπνηψληαο ηελ ζηνηρεηνκεηξηθή αλαινγία ησλ πξψησλ πιψλ, ππνινγίδνληαη απφ ηελ εμίζσζε: E CO i EFi M i Fi M d Cd Fd EFd 1 2 (22) φπνπ: Δ CO2 ΔF i Μ i F i M d C d F d ΔF d Οη εθπνκπέο CO 2 απφ ηελ παξαγσγή αζβέζηε (ζε ηφλνπο) Ο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ γηα αλζξαθηθφ άιαο ηχπνπ i (ζε ηφλνπο CO 2 αλά ηφλν αλζξαθηθνχ άιαηνο) Σν βάξνο ή ε κάδα ηνπ αλζξαθηθνχ άιαηνο ηχπνπ i πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (ζε ηφλνπο) Σν θιάζκα αζβεζηνπνίεζεο πνπ επηηπγράλεηαη γηα αλζξαθηθφ άιαο ηχπνπ i (θιάζκα) Σν βάξνο ή ε κάδα ηεο ζθφλεο αζβέζηε ζηελ θάκηλν (ζε ηφλνπο) Σν θιάζκα βάξνπο ηνπ θαζαξνχ αλζξαθηθνχ άιαηνο ζηε ζθφλε αζβέζηε ζηελ θάκηλν (θιάζκα) Σν θιάζκα αζβεζηνπνίεζεο πνπ επηηεχρζεθε γηα ηε ζθφλε αζβέζηε ζηελ θάκηλν (θιάζκα) Ο ζπληειεζηήο εθπνκπψλ γηα ην κε αζβεζηνπνηεκέλν αλζξαθηθφ άιαο ζηε ζθφλε αζβέζηε ζηελ θάκηλν (ζε ηφλνπο CO 2 αλά ηφλν αλζξαθηθνχ άιαηνο) 83

84 Κεθάιαην 3 Δηθφλα 3.5 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel ηνπ GHG Protocol γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηελ παξαγσγή αζβέζηε [Πεγή: [Οη εμηζψζεηο (21) θαη (22) πνπ αλαιχζεθαλ ζηελ ελφηεηα , πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 84

85 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Σίδθροσ και Χάλυβασ (ατςάλι) Ο ράιπβαο (ή αηζάιη) είλαη θξάκα ζηδήξνπ άλζξαθα. Ο ράιπβαο παξάγεηαη κε ηξεηο βαζηθέο κεζφδνπο: - Με αλαγσγή ζηδεξνκεηαιιεπκάησλ ζε πςηθάκηλν γηα ηελ παξαγσγή ρπηνζηδήξνπ, θαη ηε κεηαηξνπή ηνπ ρπηνζηδήξνπ ζε ράιπβα κέζα ζε κεηαιιάθηε κε εκθχζεζε νμπγφλνπ. - Με άκεζε αλαγσγή ζηδεξνκεηαιιεπκάησλ ζε θξεαηψδε θάκηλν γηα ηελ παξαγσγή ηνπ ζπνγγψδνπο ζηδήξνπ. - Με ηελ αλάηεμε παιαηνζηδήξνπ ζε θάκηλν ειεθηξηθνχ ηφμνπ. ηελ εηθφλα 3.6 απεηθνλίδνληαη ηα ζηάδηα παξαγσγήο ρπηνζηδήξνπ: Δηθφλα 3.6 Παξαγσγή ρπηνζηδήξνπ θαη εκηηειψλ πξντφλησλ ράιπβα [Πεγή: Structures.General#Sources] Οη εθπνκπέο CO 2 απφ ηελ θαηαζθεπή ζηδήξνπ θαη αηζαιηνύ ππνινγίδνληαη απφ ηελ εμίζσζε (23): E PC C PC a a CI L D CE a CO2 b C CI C L C D C CE C O C COG C S C IP C BG C 12 b b COB COG S IP BG 44 85

86 Κεθάιαην 3 φπνπ: Δ CO2 PC Οη εθπνκπέο CO 2 απφ ηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα (ζε ηφλνπο) Ζ πνζφηεηα ηνπ θψθ πνπ θαηαλαιψζεθε ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη άλζξαθα (ζε ηφλνπο) COB α H πνζφηεηα ηνπ θσθ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θάκηλν θσθ γηα ην πξντφλ α θαη θαηαλαιψλεηαη ζηελ πςηθάκηλν (ζε ηφλνπο) CI Ζ πνζφηεηα ηνπ γαηάλζξαθα πνπ εγρχζεθε απεπζείαο ζηελ πςηθάκηλν (ζε ηφλνπο) L Ζ πνζφηεηα ηνπ αζβεζηφιηζνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα (ζε ηφλνπο) D Ζ πνζφηεηα ηνπ δνινκίηε πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα (ζε ηφλνπο) CE Ζ πνζφηεηα ησλ ειεθηξνδίσλ άλζξαθα πνπ θαηαλαιψζεθαλ (ζε ηφλνπο) O b Ζ πνζφηεηα άιισλ αλζξαθνχρσλ θαη πιηθνχ b, πνπ θαηαλαιψλνληαη ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα (ζε ηφλνπο) GOG Ζ πνζφηεηα ηνπ αεξίνπ ηεο θακίλνπ ηνπ θσθ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηελ πςηθάκηλν ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα (ζε m 3 ) S Ζ πνζφηεηα ηνπ ράιπβα πνπ παξάγεηαη (ζε ηφλνπο) IP Ζ πνζφηεηα ηεο παξαγσγήο ζηδήξνπ πνπ δελ κεηαηξέπεηαη ζε ράιπβα (ζε ηφλνπο) BG Ζ πνζφηεηα ηνπ αεξίνπ ηεο πςηθακίλνπ πνπ κεηαθέξεηαη εθηφο ηνπ ηφπνπ παξαγσγήο (ζε m 3 ) C x Ζ πεξηεθηηθφηεηα ζε άλζξαθα ηνπ πιηθνχ Υ πνπ εηζέξρεηαη ή εμέξρεηαη (ζε ηφλνπο C αλά κνλάδα πιηθνχ Υ) Οη εθπνκπέο απφ άιιεο δηαδηθαζίεο, φπσο ε παξαγσγή ραξηνπνιηνχ, ραξηηνχ θ.ά. γηα ηα νπνία ην Πξσηφθνιιν δηαζέηεη εξγαιεία ππνινγηζκνχ, ππνινγίδνληαη κε θάπνηα απφ ηηο παξαπάλσ εμηζψζεηο, γη απηφ θαη δελ αλαιχνληαη πεξαηηέξσ εδψ. [Οη εμηζψζεηο πνπ αλαιχζεθαλ ζε απηή ηελ ελφηεηα πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Πξσηνθφιινπ ησλ Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ (Greenhouse Gas Protocol GHGP): 86

87 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Πρόγραμμα Time For Change Ζ ζπγθεθξηκέλε κεζνδνινγία (Ώξα γηα Αιιαγή Time For Change, ΣFC) πνπ ζα αλαιπζεί εδψ έρεη αλαπηπρζεί απφ κία νκάδα αηφκσλ πνπ αζρνινχληαη κε ην απνηχπσκα άλζξαθα θαη έρεη σο ινγφηππν ηε δηπιαλή εηθφλα. Βαζίδεηαη ζην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην θαη ππνινγίδεη ηηο πνζφηεηεο ηνπ CO 2 πνπ παξάγνληαη απφ ηελ νηθηαθή ζέξκαλζε, ηνλ νηθηαθφ ειεθηξηζκφ θαη ηε ρξήζε απηνθηλήηνπ, αεξνπιάλνπ, ηξέλνπ θαη ιεσθνξείνπ. ε κηα πξνζπάζεηα λα εμεγήζνπκε πσο ιεηηνπξγεί ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα, ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε φηη φζνλ αθνξά ηα κέζα κεηαθνξάο, είηε ηδησηηθά είηε καδηθήο κεηαθνξάο, ζεσξείηαη φηη ν θαιχηεξνο ηξφπνο γηα λα ππνινγηζηνχλ νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 είλαη κέζσ ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκνπ. πγθεθξηκέλα, γηα ηα πην επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα θαχζηκα ηζρχεη φηη: Σύπνο Καπζίκνπ Μνλάδα CO 2 πνπ εθπέκπεηαη αλά Mνλάδα Καπζίκνπ Βελδίλε 1 ιίηξν 2,3 kg Diesel (πεηξέιαην) 1 ιίηξν 2,7 kg Πεηξέιαην (Θέξκαλζεο) 1 ιίηξν 3 kg Πίλαθαο 3.3 CO 2 πνπ εθπέκπεηαη αλά κνλάδα θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη [Πεγή: Αθφκα, γηα θάζε κία απφ ηηο παξαθάησ ζπγθεθξηκέλεο δηαδηθαζίεο ζεσξεί ην TFC φηη πξνζηίζεηαη 1 kg CO 2 ζην πξνζσπηθφ απνηχπσκα άλζξαθα: - Γηαδξνκή κε δεκφζηα κέζα κεηαθνξάο (ηξέλν ή ιεσθνξείν) γηα κηα απφζηαζε 10 έσο 12 km - Οδήγεζε απηνθηλήηνπ γηα κηα απφζηαζε 6 km (ζεσξψληαο φηη 7,3 ιίηξα πεηξέιαην θαηαλαιψλνληαη αλά 100 km) - Πηήζε κε αεξνπιάλν γηα κηα απφζηαζε 2,2 km - Υξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή γηα 32 ψξεο (ζεσξψληαο θαηαλάισζε ξεχκαηνο 60 Watt) ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν φια ηα κεγέζε πνπ εηζάγνληαη κεηαηξέπνληαη ζε kwh, πνπ ζεσξείηαη ε επθνιφηεξα αμηνπνηήζηκε κνλάδα ηνπ SI. Ζ κεηαηξνπή γίλεηαη κε ηνπο θαηάιιεινπο ζπληειεζηέο. Δπίζεο, ην εξγαιείν ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ CO 2 γηα ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα είλαη έλα αξρείν Excel ηεο Microsoft. Αλαιπηηθφηεξα ινηπφλ ζα έρνπκε: 87

88 Κεθάιαην Αυτοκίνθτο Ζ πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ηε ρξήζε απφ ηε ρξήζε ηνπ απηνθηλήηνπ ππνινγίδεηαη απφ ηελ εμίζσζε: P Q CF CF (24) CO2 Fuel SI CO2 φπνπ: Ρ CO2 Q Fuel CF SI Σν CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηε ρξήζε ηνπ απηνθηλήηνπ (ζε kg) H πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηε κεηαθίλεζε (ζε ιίηξα) O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο πνζφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ ζε κνλάδεο SI. Γηα ηε βελδίλε (ζε ιίηξα) είλαη 9,58 ελψ γηα ην Diesel (ζε ιίηξα) είλαη 10,52 CF CO2 O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ζε kg CO 2. Γηα ηε βελδίλε ιακβάλεηαη 9,58 ελψ γηα ην Diesel ζεσξείηαη 10,52 Δπίζεο, αλαθέξεηαη ζην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν φηη ε πνζφηεηα CO 2 πνπ παξάγεηαη είλαη ίδηα γηα φισλ ησλ ηχπσλ ηα απηνθίλεηα (αθφκα θαη γηα ηα πβξηδηθά) φηαλ θαηαλαιψλεηαη κία ζπγθεθξηκέλε πνζφηεηα θαπζίκσλ. Οη ζπληειεζηέο CF SI θαη CF CO πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη γηα ηε κεηαηξνπή ηεο πνζφηεηαο ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε αξρηθά ζε κνλάδεο ηνπ SI θαη ζηε ζπλέρεηα ζε kg CO 2. Οη ηηκέο ησλ ζπληειεζηψλ ππνινγίζηεθαλ απφ ηηο ρεκηθέο εμηζψζεηο ηεο δηαδηθαζίαο ηεο νμείδσζεο, φκσο δελ ζα αλαιπζεί πεξαηηέξσ εδψ. [Ζ εμίζσζε πνπ αλαιχζεθε ζε απηή ηελ ελφηεηα πξνέξρεηαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ εξγαιείνπ Time For Change: 88

89 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Μζςα Μαηικισ Μεταφοράσ ην εδάθην απηφ ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο CO 2 πνπ παξάγνληαη απφ ηε ρξήζε αεξνπιάλνπ, ιεσθνξείνπ θαη ηξέλνπ. Γίλεηαη ε παξαδνρή φηη ζηα αεξνπιάλα ρξεζηκνπνηείηαη κφλν θεξνδίλε, ζηα ιεσθνξεία πεηξέιαην Diesel θαη ζηα ηξέλα πεηξέιαην. Γηα λα ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ηνπ αεξνπιάλνπ ρξεζηκνπνηνχκε ηελ εμίζσζε: P Q CF CF (25) CO2 Plane SI CO2 φπνπ: Ρ CO2 Σν CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηε ρξήζε αεξνπιάλνπ (ζε kg) Q Plane H απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πηήζεο (ζε km) CF SI O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο απφζηαζεο ζε κνλάδεο SI. Πξνθχπηεη απφ ην ιφγν ηεο πνζφηεηαο CO 2 πνπ παξάγεη ην αεξνπιάλν (0,15 kg/km) πξνο ηελ πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ παξάγεη ε θεξνδίλε (0,24 kg/ kwh). H ηειηθή ηηκή ηνπ ζπληειεζηή είλαη 0,625 (kwh/km) CF CO2 O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ζε kg CO 2. Πξνθχπηεη απφ ηελ πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ παξάγεη ε θεξνδίλε (0,24 kg/kwh) πνιιαπιαζηαζκέλε κε έλαλ ζπληειεζηή 3 γηα παξάπιεπξεο απψιεηεο. H ηειηθή ηηκή ηνπ ζπληειεζηή είλαη 0,72 (kg/kwh) Οη εθπνκπέο ηνπ CO 2 φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ιεσθνξείν σο κέζν κεηαθνξάο, θαη κε δεδνκέλν φηη θαηαλαιψλεηαη πεηξέιαην Diesel, πξνθχπηνπλ απφ ηελ εμίζσζε: P Q CF CF (26) CO2 Bus SI CO2 φπνπ: Ρ CO2 Q Bus CF SI Σν CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηε ρξήζε αεξνπιάλνπ (ζε kg) H απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη φηαλ γίλεηαη ε κεηαθνξά (ζε km) O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο απφζηαζεο ζε κνλάδεο SI ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Πξνθχπηεη ιακβάλνληαο ππ φςηλ καο φηη θαηαλαιψλνληαη 2,7 l Diesel αλά 100 km, ελψ 1 l πεηξειαίνπ Diesel ηζνδπλακεί κε ελέξγεηα 10,52 kwh. Ζ ηειηθή ηνπ ηηκή είλαη 0,284 (kwh/km) CF CO2 O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ζε kg CO 2. H ηειηθή ηηκή ηνπ ζπληειεζηή είλαη 0,25 89

90 Κεθάιαην 3 Δπίζεο, νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 φηαλ ρξεζηκνπνηνχκε ηξέλν σο κέζν κεηαθνξάο, θαη κε δεδνκέλν φηη θαηαλαιψλεηαη πεηξέιαην Diesel, πξνθχπηνπλ απφ ηελ εμίζσζε: P Q CF CF (27) CO2 Train SI CO2 φπνπ: Ρ CO2 Q Train CF SI Σν CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηε ρξήζε ηξέλνπ (ζε kg) H απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη φηαλ γίλεηαη ε κεηαθνξά (ζε km) O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο απφζηαζεο ζε κνλάδεο SI ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Πξνθχπηεη ιακβάλνληαο ππ φςηλ καο φηη θαηαλαιψλνληαη θαηά κέζν φξν ζηε Γεξκαλία 2,2 l Πεηξειαίνπ αλά 100 km, ελψ 1 l πεηξειαίνπ ηζνδπλακεί κε ελέξγεηα 8,9 kwh. Ζ ηειηθή ηνπ ηηκή είλαη 0,2 (kwh/km) CF CO2 O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ζε kg CO 2. Δδψ πξέπεη λα ηνπνζεηεζεί ν ζπληειεζηήο εθπνκπψλ ηνπ ζπζηήκαηνο ηξέλσλ θάζε ρψξαο, αλάινγα κε ην πνπ γίλεηαη ε κέηξεζε. [Οη εμηζψζεηο (25), (26) θαη (27) πνπ αλαιχζεθαλ ζε απηή ηελ ελφηεηα πξνέξρνληαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ εξγαιείνπ Time For Change: 90

91 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Οικιακι Θζρμανςθ πσο αλαθέξακε, ην εξγαιείν TFG ππνινγίδεη επίζεο ηηο εθπνκπέο CO 2 πνπ παξάγνληαη απφ ηελ νηθηαθή ζέξκαλζε. Δμεηάδνληαη νη πεξηπηψζεηο φπνπ σο θαχζηκν γηα ηε ζέξκαλζε έρνπκε θπζηθφ αέξην, θάξβνπλν, μχιν, πεηξέιαην ζέξκαλζεο ή ειηαθνχο ζπιιέθηεο. κσο γηα ηνπο ειηαθνχο ζπιιέθηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ζέξκαλζε ζεσξνχκε φηη νη εθπνκπέο CO 2 είλαη κεδεληθέο. Καη ζε απηφ ην θνκκάηη ππνινγηζκψλ εθαξκφδεηαη ε ίδηα κεζνδνινγία κε ηα ππφινηπα, δειαδή κεηαηξέπνληαη νη πνζφηεηεο πνπ θαηαλαιψλνληαη ζε ηζνδχλακα kwh θαη κε ηνπο θαηάιιεινπο ζπληειεζηέο κεηαηξέπνληαη κεηά ζε kg CO 2 πνπ εθπέκπνληαη. Αλεμάξηεηα ηνπ ηη αέξην ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ ζέξκαλζε, ε δεηνχκελε πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ εθπέκπεηαη πξνθχπηεη απφ ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε κεηαηξέπνληαο ην κε ηνπο θαηάιιεινπο ζπληειεζηέο. Έηζη, ζα ηζρχεη ε εμίζσζε: P CO2 Qi CFSI, i CFCO2, i (28) φπνπ: Ρ CO2 Σν CO 2 πνπ παξάγεηαη απφ ηε ρξήζε νηθηαθήο ζέξκαλζεο (ζε kg) Q i H πνζφηεηα θαπζίκνπ i πνπ θαηαλαιψλεηαη (ζε kg ή l) CF SI,i O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο πνζφηεηαο i ζε κνλάδεο SI ειεθηξηθήο ελέξγεηαο (ζε kwh/kg ή kwh/l) CF CO2,i O πληειεζηήο Μεηαηξνπήο ηεο πνζφηεηαο i ζε kg CO 2. Οη ζπληειεζηέο CF SI θαη CF CO2 παίξλνπλ δηαθνξεηηθέο ηηκέο αλάινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ θαχζηκνπ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Δπίζεο, είλαη ζεκαληηθφ ζην ζεκείν απηφ λα αλαθέξνπκε φηη νη ζπγθεθξηκέλνη ζπληειεζηέο έρνπλ ππνινγηζηεί γηα ηα δεδνκέλα ηεο Γεξκαλίαο. Γηα ηελ Διιάδα δελ ηζρχνπλ νη ίδηνη ζπληειεζηέο κηαο θαη ην θπζηθφ αέξην πνπ ρξεζηκνπνηείηαη δηαθέξεη απφ ρψξα ζε ρψξα. Μάιηζηα πνιιέο θνξέο δηαθέξεη απφ πφιε ζε πφιε. Έηζη ζα έρνπκε: 91

92 Κεθάιαην 3 Καύζηκν CF SI CF CO2 Φπζηθό αέξην 10 0,19 Κάξβνπλν 7,853 0,32 Ξύιν 2,788 0,25 Πεηξέιαην Θέξκαλζεο 11,9 0,25 Πίλαθαο 3.4 πληειεζηέο Μεηαηξνπήο ηνπ Πξνγξάκκαηνο Time For Change γηα ηελ Οηθηαθή Θέξκαλζε [Πεγή: ζνλ αθνξά ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχκε, φηαλ έρνπκε θπζηθό αέξην Q ng, κπνξεί λα αλαθέξεηαη ζηα m 3 ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ θαηαλαιψζεθε ή ζηελ ελέξγεηα πνπ έρεη θαηαλαισζεί ζην αληίζηνηρν ρξνληθφ δηάζηεκα (ζε kwh). εκεηψλεηαη επίζεο φηη νη εθπνκπέο CO 2 απφ ηελ θαχζε μχινπ ζπρλά δελ ιακβάλνληαη ππ φςηλ ή ιακβάλνληαη κφλν θαηά 50%. Απηφ νθείιεηαη ζην γεγνλφο φηη θαζψο ηα θπηά κεγαιψλνπλ απνξξνθνχλ κία πνζφηεηα CO 2, ε νπνία φκσο απειεπζεξψλεηαη πάιη ζηελ αηκφζθαηξα φηαλ θαεί ην μχιν. Δηθφλα 3.7 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel ηνπ εξγαιείνπ Time For Change γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ νηθηαθή ζέξκαλζε [Πεγή: [Ζ εμίζσζε (28) πξνέξρεηαη απφ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ εξγαιείνπ Time For Change: 92

93 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Πρότυπο ISO Σν Πξφηππν ISO 14064:2006 γηα ηε κέηξεζε θαη ηελ επαιήζεπζε ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, δεκνζηεχζεθε ην Μάξηην ηνπ 2006 απφ ηνλ Γηεζλή Οξγαληζκφ Σππνπνίεζεο (International Organization for Standardization - ISO). Σν ISO 14064:2006 αλαθέξεηαη κε ηνλ φξν αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ ζηα ίδηα αέξηα πνπ νξίδνληαη θαη απφ ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην. Σα πξφηππα ηνπ ISO 14064:2006 ρξεζηκνπνηνχλ σο κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ ην Πξσηφθνιιν Greenhouse Gas Protocol, αιιά είλαη αλεμάξηεηα θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηηο θπβεξλήζεηο θαη ηηο νξγαλψζεηο πνπ ζπκκεηέρνπλ ζε κηα ζεηξά απφ κεραληζκνχο εκπνξίαο ή κείσζεο εθπνκπψλ. Δπίζεο, ηα πξφηππα κπνξνχλ λα εθαξκνζηνχλ ζε φια ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη φρη κφλν ζην CO 2. Σν ISO 14064:2006 είλαη έλα πξφηππν κε ηξία κέξε πνπ απνηειεί έλα ζχλνιν απφ θξηηήξηα κέηξεζεο θαη επαιήζεπζεο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Καζνξίδεη ηηο δηεζλείο βέιηηζηεο πξαθηηθέο γηα ηε δηαρείξηζε, ηελ ππνβνιή εθζέζεσλ θαη ηελ επαιήζεπζε πιεξνθνξηψλ θαη δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ηα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σα ηξία κέξε ηνπ ISO 14064:2006 είλαη δνκεκέλα σο εμήο: Σν πξψην κέξνο θαηαγξάθεη κε ιεπηνκέξεηεο ηηο αξρέο θαη ηηο απαηηήζεηο γηα ηελ νξγάλσζε ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηεο αλάπηπμεο, ηεο δηαρείξηζεο θαη ηεο αλαθνξάο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Πεξηιακβάλεη απαηηήζεηο γηα ηνλ θαζνξηζκφ νξίσλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ηελ πνζνηηθνπνίεζε ησλ εθπνκπψλ ελφο νξγαληζκνχ θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ζπγθεθξηκέλσλ δξάζεσλ, πνπ ζηνρεχνπλ ζηε βειηίσζε ηεο δηαρείξηζεο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σν δεχηεξν κέξνο ηνπ ISO 14064:2006 επηθεληξψλεηαη ζηα πξνγξάκκαηα πνπ έρνπλ ζρεδηαζηεί γηα λα κεηψζνπλ ηηο εθπνκπέο ή λα απμήζνπλ ηηο κεηαθηλήζεηο ησλ αεξίσλ ζεξκνθεπίνπ. Σέηνηα πξνγξάκκαηα είλαη γηα παξάδεηγκα πξνγξάκκαηα αηνιηθήο ελέξγεηαο, πξνγξάκκαηα δέζκεπζεο ηνπ άλζξαθα ή πξνγξάκκαηα απνζήθεπζεο. Πεξηιακβάλεη αξρέο θαη απαηηήζεηο γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηεο βάζεο κε ηελ νπνία γίλεηαη ε παξαθνινχζεζε, ε πνζνηηθνπνίεζε θαη ε αλαθνξά ησλ εθπνκπψλ. Σν ηξίην κέξνο ηνπ ISO 14064:2006 πεξηγξάθεη ηε δηαδηθαζία επηθχξσζεο ή επαιήζεπζεο. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ νξγαληζκνχο ή ηξίηνπο γηα ηελ επηθχξσζε ή ηνλ θαζνξηζκφ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σν 2007 αλαπηχρζεθε ε πην πξφζθαηε έθδνζε, ην ISO 14065:2007 πνπ δηαζθαιίδεη επηπιένλ ηε δηαδηθαζία επαιήζεπζεο θαη επηθχξσζεο θαη θαζνξίδεη απαηηήζεηο γηα ηηο εηαηξίεο πνπ εθηεινχλ πηζηνπνηήζεηο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. 93

94 Κεθάιαην Πρόγραμμα Carbon Fund Σν πξφγξακκα Carbon Fund, ηνπ νπνίνπ ην ινγφηππν είλαη ζηε δηπιαλή εηθφλα, είλαη κηα εθαξκνγή πνπ δηαηίζεηαη δσξεάλ ζηνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα φινπο ηνπο ηχπνπο επηρεηξήζεσλ, γηα νηθηαθνχο ρξήζηεο θαζψο θαη γεγνλφηα. Οη ελδηαθεξφκελνη ρξήζηεο βξίζθνπλ ηελ εθαξκνγή απηή ζηελ ηζηνζειίδα Υξεζηκνπνηεί πιεξνθνξίεο απφ ην Τπνπξγείν Τπεξεζίαο Πιεξνθνξηψλ Δλέξγεηαο ησλ Ζ.Π.Α. (US Department of Energy's Information Agency). Δίλαη κία απφ ηηο πην επξέσο δηαδεδνκέλεο θαη αμηφπηζηεο εθαξκνγέο ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα παγθνζκίσο θαη έρεη επξεία αλαγλψξηζε θαη απνδνρή. Αθξηβείο πιεξνθνξίεο γηα ηε κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο δελ έρνπκε, φκσο ζηελ ελφηεηα απηή ζα αλαθέξνπκε ηνπο πληειεζηέο Δθπνκπέο πνπ ρξεζηκνπνηεί ην πξφγξακκα. Έηζη, γηα θάζε κηα απφ ηηο θαηεγνξίεο εθπνκπψλ ηνπ πξνγξάκκαηνο ζα έρνπκε: - Ζιεθηξηζκφο Σν Carbon Fund ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο απφ ηελ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ρξεζηκνπνηψληαο ηα δεδνκέλα ηεο Τπεξεζίαο Πξνζηαζίαο ηνπ Πεξηβάιινληνο ησλ Ζ.Π.Α. (ΔΡΑ). Υξεζηκνπνηεί ινηπφλ κία ΜΔΖ ΣΗΜΖ απφ απηνχο ηνπο.δ.. πγθεθξηκέλα, ζεσξεί φηη εθπέκπνληαη 0,00059 ηόλνη CO 2 αλά kwh. Ο ππνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ γίλεηαη κε ηνλ πνιιαπιαζηαζκφ ηνπ.δ. κε ηελ εηήζηα θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. - Φπζηθφ Αέξην Γηα ην Φπζηθφ Αέξην ρξεζηκνπνηεί σο.δ. απηφλ πνπ πξνηείλεη ην Τπνπξγείν Δλέξγεηαο ησλ Ζ.Π.Α. (U.S. Department of Agency - DOE), δειαδή 5,45 kg CO 2 αλά θπβηθφ πφδη θπζηθνχ αεξίνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη. Οη εθπνκπέο ππνινγίδνληαη πνιιαπιαζηάδνληαο ηνλ.δ. κε ηελ πνζφηεηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ πνπ θαηαλαιψζεθε. - Πεηξέιαην Θέξκαλζεο Σν Carbon Fund ρξεζηκνπνηεί γηα ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο ηνλ.δ. πνπ πξνηείλεη ην Τπνπξγείν Δλέξγεηαο ησλ Ζ.Π.Α. (U.S. Department of Agency - DOE), δειαδή 2,68 kg CO 2 αλά ιίηξν θαηφκελνπ πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ πνιιαπιαζηάδεη ηνλ.δ. κε ηελ θαηαλάισζε θαπζίκνπ. 94

95 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) - Ορήκαηα Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε νρεκάησλ, ην Carbon Fund δελ ιακβάλεη ππ φςηλ ην αλ ην φρεκα είλαη παιηφ ή θαηλνχξην, νχηε ην ηη θαχζηκν θαηαλαιψλεη. Απαηηεί φκσο απφ ηνλ ρξήζηε ηελ εηαηξία θαηαζθεπήο θαη ην κνληέιν ηνπ νρήκαηνο. Γηα ηνλ.δ. ιακβάλεη κία ΜΔΖ ΣΗΜΖ απφ απηνχο πνπ πξνηείλνληαη θαη θαηαιήγεη ζε 2,35 kg CO 2 αλά Km. - Αεξνπιάλν ζνλ αθνξά ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε αεξνπιάλνπ γηα κεηαθίλεζε, ην Carbon Fund νξίδεη θάπνηεο γεληθέο θαηεγνξίεο απνζηάζεσλ θαη ζεσξεί σο.δ. απηφλ πνπ πξνηείλεη ε Τπεξεζία Πξνζηαζίαο ηνπ Πεξηβάιινληνο ησλ Ζ.Π.Α. (ΔΡΑ), δειαδή 0,25 έσο 0,375 kg CO 2 αλά επηβάηε θαη Km. Ο.Δ. δηαθέξεη αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία απφζηαζεο πνπ ήηαλ ε δηαδξνκή πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε. Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ, πνιιαπιαζηάδεηαη ν αληίζηνηρνο.δ. κε κηα ΜΔΖ ΣΗΜΖ ηεο απφζηαζεο πνπ δηαλχζεθε γηα θάζε θαηεγνξία. - Γεγνλφηα/Δθδειψζεηο Γηα ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηεμαγσγή γεγνλφησλ θαη εθδειψζεσλ ιακβάλνληαη επηπιένλ ππ φςηλ νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηακνλή ζε μελνδνρεία αιιά θαη νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα γεχκαηα πνπ παξαηίζεληαη ζηνπο ζπκκεηέρνληεο. ζνλ αθνξά ηε δηακνλή ζε μελνδνρεία ρξεζηκνπνηνχληαη νη.δ. πνπ πξνηείλεη ε Τπεξεζία Πξνζηαζίαο ηνπ Πεξηβάιινληνο ησλ Ζ.Π.Α. (ΔΡΑ), δειαδή 29,53 kg CO 2 αλά επηβάηε θαη λύρηα δηακνλήο γηα ηα μελνδνρεία κεζαίαο θαηεγνξίαο θαη 33,38 kg CO 2 αλά επηβάηε θαη λύρηα δηακνλήο γηα ηα πνιπηειή μελνδνρεία. Γηα ηα γεχκαηα πνπ παξαηίζεληαη ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ζεσξψληαο φηη θάζε άηνκα εθπέκπεη 8 kg CO 2 εκεξεζίσο ιφγσ ησλ γεπκάησλ. [Πεγή: Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health] Σν Carbon Fund δηαζέηεη εξγαιείν ππνινγηζκνχ γηα νηθηαθνχο ρξήζηεο θαη γηα επηρεηξήζεηο. ηηο εηθφλεο πνπ αθνινπζνχλ απεηθνλίδνληαη ηα εξγαιεία απηά: 95

96 Κεθάιαην 3 Δηθφλα 3.8 Απεηθφληζε ηνπ εξγαιείνπ γηα νηθηαθνχο ρξήζηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο Carbon Fund [Πεγή: Δηθφλα 3.9 Απεηθφληζε ηνπ εξγαιείνπ γηα επηρεηξήζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο Carbon Fund [Πεγή: 96

97 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) Άλλα Προγράμματα Υπολογιςμού πσο αλαθέξακε ππάξρεη πιεζψξα πξνγξακκάησλ ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα πνπ δηαηίζεληαη δσξεάλ ζην Γηαδίθηπν. Απφ απηά εκείο ζα αλαθέξνπκε ελδεηθηηθά θάπνηα πνπ επηιέρζεθαλ κε βάζε ηελ πιεξφηεηα ηνπο (πεξηιακβάλνπλ φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξεο δξαζηεξηφηεηεο πξνο ππνινγηζκφ) θαη ηελ εγθπξφηεηα ηνπο (έρνπλ αλαπηπρζεί απφ νκάδα εηδηθψλ ή θάπνην νξγαληζκφ). 1) Πξφγξακκα Carbon Footprint: Ζ ηζηνζειίδα ζηελ νπνία είλαη δηαζέζηκν ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα είλαη ε θαη ην ινγφηππν ηνπ είλαη απηφ ηεο δηπιαλήο εηθφλαο. Σν πξφγξακκα απηφ ππνινγίδεη δσξεάλ ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα νηθηαθνχο ρξήζηεο θαη κηθξέο επηρεηξήζεηο, ελψ γηα κεγάιεο επηρεηξήζεηο, εξγνζηάζηα ή γεγνλφηα ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα έλαληη ρξεκαηηθνχ αληηηίκνπ. Υξεζηκνπνηεί κεηξήζεηο ηνπ Βξεηαληθνχ Τπνπξγείνπ γηα Πεξηβαιινληηθέο, Σξνθηθέο θαη Αγξνηηθέο Τπνζέζεηο (UK's Department for the Environment, Food and Rural Affairs Defra) 2) Πξφγξακκα The Nature Conservancy: Ζ ηζηνζειίδα ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην ζπγθεθξηκέλν πξφγξακκα ππνινγηζκνχ είλαη ε θαη ην ινγφηππν ηνπ είλαη απηφ ηεο δηπιαλήο εηθφλαο. Σν πξφγξακκα απηφ ππνινγίδεη δσξεάλ ην απνηχπσκα άλζξαθα κφλν γηα νηθηαθνχο ρξήζηεο θαη γηα ζπγθεθξηκέλεο ρψξεο. 97

98 Κεθάιαην Αποτύπωμα Άνθρακα για γεγονότα και εκδηλώςεισ Οη εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ νξγάλσζε θαη πξαγκάησζε ελφο γεγνλφηνο, κηαο εθδήισζεο ή κηαο ζπλδηάζθεςεο αλήθνπλ ζην 3 ν ζηάδην εθπνκπψλ απφ απηά πνπ έρνπκε νξίζεη. Δπεηδή φκσο ζεσξείηαη φηη γηα απηά ηα γεγνλφηα παξάγνληαη ζεκαληηθέο πνζφηεηεο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ ππάξρνπλ πνιιέο εθαξκνγέο πνπ ππνινγίδνπλ ηηο εθπνκπέο απηέο γηα ηέηνηνπ είδνπο γεγνλφηα θαζψο θαη δηάθνξα πξφηππα. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο ηηο εθαξκνγέο βαζίδνληαη ζην GHG Protocol. ηε ζπγθεθξηκέλε εξγαζία δελ ζα αλαιχζνπκε πεξαηηέξσ πνηεο είλαη απηέο νη εθαξκνγέο αιιά κφλν ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα. Γηα λα ππνινγηζηεί ην απνηχπσκα άλζξαθα ελφο γεγνλφηνο, κίαο εθδήισζεο ή κηαο ζπλδηάζθεςεο πξέπεη λα ιεθζνχλ ππ φςηλ φιεο νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ ζρεηίδνληαη ηφζν κε ηελ νξγάλσζε ηεο εθδήισζεο φζν θαη κε ηε δηεμαγσγή ηεο. ηηο δξαζηεξηφηεηεο απηέο ινηπφλ πεξηιακβάλνληαη: Οη θαηαλαιψζεηο πνπ έγηλαλ γηα ζέξκαλζε, θιηκαηηζκφ θαη ειεθηξηζκφ Οη κεηαθηλήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο γηα ηελ πξαγκάησζε ηνπ γεγνλφηνο (επίγεηεο, ελαέξηεο ή κε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο) Ο θχθινο δσήο ησλ θαγεηψλ θαη αλαςπθηηθψλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαζψο θαη ησλ αλαιψζηκσλ πξντφλησλ κίαο ρξήζεο (π.ρ. ρξήζε ραξηηνχ) Σα αληηθείκελα πνπ απνζηέιινληαη ζην γεγνλφο απφ ηε ζηεξηά (θνξηεγφ ή ηξέλν), ηνλ αέξα ή ηε ζάιαζζα Σα θαηαιχκαηα ηα νπνία ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ηηο ππάξρνπζεο εθαξκνγέο ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ζε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, απφ φιεο απηέο ηηο δξαζηεξηφηεηεο, ζηηο πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο δίλεηαη κεγαιχηεξε έκθαζε ζηηο κεηαθνξέο θαη ηα θαηαιχκαηα, γηαηί είλαη απηά πνπ ζεσξνχληαη φηη παξάγνπλ ην κεγαιχηεξν ηκήκα ησλ εθπνκπψλ. Γηα ηα μελνδνρεία/θαηαιύκαηα απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο είλαη ν αξηζκφο ησλ δσκαηίσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη ην πφζεο βξαδηέο ζα είλαη θαηεηιεκκέλα. ζνλ αθνξά ηηο ελαέξηεο κεηαθνξέο, νη εθαξκνγέο απηέο ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα κε βάζε ην πφζα άηνκα ζα ρξεηαζηεί λα ρξεζηκνπνηήζνπλ αεξνπιάλν πξνθεηκέλνπ λα παξεπξεζνχλ ζην γεγνλφο αιιά θαη ην ηη είδνπο πηήζε ζα πξαγκαηνπνηήζνπλ. Τπάξρνπλ ηξία είδε πηήζεσλ γηα θάζε κεηάβαζε: θνληηλέο πηήζεηο (απφ 100 έσο 300 κίιηα), κεζαίεο πηήζεηο (απφ 300 έσο 1000 κίιηα) θαη καθξηλέο πηήζεηο (πάλσ απφ 1000 κίιηα). 98

99 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) ηηο επίγεηεο κεηαθνξέο, ην απνηχπσκα άλζξαθα ππνινγίδεηαη κε βάζε ην πφζα απηνθίλεηα ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ πξνθεηκέλνπ λα θηάζνπλ ηα άηνκα πνπ ζα παξεπξεζνχλ ζηνλ ηφπν πνπ δηνξγαλψλεηαη ην γεγνλφο πξνεξρφκελα είηε έμσ απφ ηελ πφιε είηε κέζα απφ ηελ πφιε. ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα γίλεη θαη κία εθηίκεζε ηεο κέζεο απφζηαζεο πνπ ζα δηαλχνπλ ζε θάζε κία απφ ηηο δχν πεξηπηψζεηο. Δηθφλα 3.10 Απεηθφληζε ηνπ αξρείνπ Excel κηαο εθαξκνγήο πνπ ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα ελφο γεγνλφηνο [Πεγή: 99

100 Κεθάιαην Κλιματική Ουδετερότητα Αντιςταθμίςματα άνθρακα Ζ θιηκαηηθή αιιαγή πξφθεηηαη λα έρεη ζεκαληηθέο επηπηψζεηο. Ζ παγθφζκηα θνηλφηεηα αλαινγηδφκελε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ πξνζπαζεί λα δξαζηεξηνπνηεζεί θαη λα επηβαξχλεη φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξν ην πεξηβάιινλ. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρεη εκθαληζηεί ν φξνο ε θιηκαηηθή νπδεηεξόηεηα (carbon neutrality), πνπ απαζρνιεί ηδηαηηέξσο φιεο ηηο επηρεηξήζεηο θαη ηνπο νξγαληζκνχο. Με ηνλ φξν θιηκαηηθά νπδέηεξε (carbon neutral) ραξαθηεξίδεηαη κία επηρείξεζε φηαλ έρεη κεδεληθό απνηύπσκα άλζξαθα, έρεη δειαδή κεδεληθέο εθπνκπέο άλζξαθα. Ζ θιηκαηηθή νπδεηεξφηεηα κηαο επηρείξεζεο, ελφο νξγαληζκνχ ή αθφκα θαη ελφο γεγνλφηνο ή εθδήισζεο ζρεηίδεηαη κε νπνηνπδήπνηε ηχπνπ εθπνκπέο CO 2 ζρεηίδνληαη κε ηα παξαπάλσ. Ζ θιηκαηηθή νπδεηεξφηεηα ινηπφλ (έζησ κηαο επηρείξεζεο) κπνξεί λα ην επηηεπρζεί κε δχν ηξφπνπο: κε ηελ εμηζνξξφπεζε κηαο κεηξεκέλεο πνζφηεηαο ηνπ άλζξαθα πνπ απειεπζεξψλεηαη κε έλα ηζνδχλακν πνπ απνξξνθάηαη ή κε ηελ αληηζηάζκηζε αγνξάδνληαο αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα αξθεηά ψζηε λα θαιπθζεί ε δηαθνξά. Ζ θιηκαηηθή νπδεηεξφηεηα ρξεζηκνπνηείηαη ζην πιαίζην ησλ δηαδηθαζηψλ απειεπζέξσζεο άλζξαθα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε κεηαθνξά, ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο θαη βηνκεραληθέο δηαδηθαζίεο. Πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε θιηκαηηθή νπδεηεξφηεηα, πξέπεη νη επηρεηξήζεηο λα αγνξάδνπλ Αληηζηαζκίζκαηα Άλζξαθα (Carbon Offsets). Σα αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα είλαη έλα νηθνλνκηθφ φξγαλν πνπ αληηπξνζσπεχεη κία κείσζε ησλ εθπνκπψλ ηνπ CO 2 ή αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πξνθεηκέλνπ λα αληηζηαζκηζηεί ή λα απνδεκησζεί κία εθπνκπή πνπ γίλεηαη ζε θάπνην άιιν κέξνο. Οη εθπνκπέο κεηξψληαη ζε ηζνδχλακν CO 2 (CO 2e ). Τπάξρνπλ δχν αγνξέο γηα ηα αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα: κία κεγάιε αγνξά ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ εηαηξίεο, θπβεξλήζεηο θαη άιιεο νληφηεηεο πνπ αγνξάδνπλ αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα πξνθεηκέλνπ λα ζπκκνξθσζνχλ κε ηα αλψηαηα φξηα. Τπάξρεη επίζεο κία πνιχ κηθξφηεξε εζεινληηθή αγνξά φπνπ ζπκκεηέρνπλ ηδηψηεο θαη εηαηξίεο θαη αγνξάδνπλ αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα πξνθεηκέλνπ λα πεξηνξίζνπλ ηηο εθπνκπέο ηνπο. Γηα παξάδεηγκα, κε ηελ αγνξά αληηζηαζκηζκάησλ ρξεκαηνδνηνχληαη νη κεηψζεηο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ κέζσ έξγσλ φπσο ηα αηνιηθά πάξθα, ηα νπνία παξάγνπλ θαζαξή ελέξγεηα πνπ «εθηνπίδεη» ηελ ελέξγεηα απφ νξπθηά θαχζηκα. Σνλ ηειεπηαίν θαηξφ παξαηεξείηαη ηδηαίηεξε αχμεζε ζηηο επηρεηξήζεηο πνπ κεξηκλνχλ νχησο ψζηε αθφκα θαη νη εθδειψζεηο ή ηα ζπλέδξηα πνπ 100

101 Απνηχπσκα Άλζξαθα (Carbon Footprint) πξαγκαηνπνηνχληαη ππφ ηελ αηγίδα ηνπο λα είλαη θιηκαηηθά νπδέηεξα. Ζ θιηκαηηθή νπδεηεξφηεηα εμαζθαιίδεηαη σο εμήο: Αθνχ ππνινγηζηεί ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ γεγνλφηνο (ζπρλά ε επηρεηξήζεηο δελ ην ππνινγίδνπλ κφλεο ηνπο αιιά ην αλαζέηνπλ ζε αξκφδηεο εηαηξίεο πνπ παξέρνπλ θαη πηζηνπνηήζεηο), γίλεηαη ε αγνξά αληηζηαζκηζκάησλ άλζξαθα πνπ ηζνδπλακνχλ κε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο εθδήισζεο θαη επνκέλσο ην γεγνλφο ραξαθηεξίδεηαη σο θιηκαηηθά νπδέηεξν. Τπάξρνπλ αξθεηέο εηαηξίεο πνπ αζρνινχληαη κε ην αληηζηάζκηζκα άλζξαθα. Οη πεξηζζφηεξεο απφ απηέο παξέρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπο θαη έλα δσξεάλ εξγαιείν γηα απινχο ππνινγηζκνχο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. Δλδεηθηηθά σο πην επξέσο δηαδεδνκέλεο αλαθέξνπκε ηηο: - Βonneville Environmental Foundation [ - Carbon Footprint Ltd. (UK) [ - CarbonFund.org [ - CarbonPlanet Pty Ltd. (Απζηξαιία) [ - Conservation Fund Go Zero(sm) Program [ - Native Energy [ - Terra Pass [ - The CarbonNeutral Company [ ηελ Διιάδα ππάξρνπλ ηδησηηθέο εηαηξίεο πνπ ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα θαη αλαιακβάλνπλ ζηε ζπλέρεηα ηελ αληηζηάζκηζε ησλ ξχπσλ. Δλδεηθηηθά ζα αλαθέξνπκε δχν απφ απηέο: - Panayiotopoulos & Partners (Business Consultants) [ - Athens Green 360 [ 101

102

103 Κεθάιαην 4 Πξόγξακκα Τπνινγηζκνύ MyCarbonFtprint

104

105 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Ειςαγωγή ην θεθάιαην απηφ γίλεηαη αλάιπζε ηνπ εξγαιείνπ ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα πνπ δεκηνπξγήζεθε ζηα πιαίζηα ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. πγθεθξηκέλα ζα αλαιπζνχλ νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο εθαξκφδεηαη ην πξφγξακκα θαζψο θαη νη κεζνδνινγίεο πνπ εθαξκφδνληαη. Σν πξφγξακκα νλνκάδεηαη MyCarbonFtprint θαη ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO 2 ), ηνπ κεζαλίνπ (CH 4 ) θαη ηνπ ληηξψδνπο νμεηδίνπ (Ν 2 Ο) πνπ πξνθχπηνπλ ζε δηαθνξεηηθέο πεξηπηψζεηο. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ είλαη λα αλαθέξνπκε φηη ην MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα αθξηβψο φπσο νξίζηεθε ζην θεθάιαην 3.1, πεξηέρεη δειαδή πεδία ππνινγηζκνχ ηφζν ηνπ άκεζνπ φζν θαη ηνπ έκκεζνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. Σν MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη ζε επηρεηξήζεηο θαη νξγαληζκνχο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηε ιεηηνπξγία ηνπο ή ηηο δξαζηεξηφηεηεο ζηηο νπνίεο εκπιέθνληαη. Δπίζεο, απεπζχλεηαη ζε φισλ ησλ ηχπσλ ηα εξγνζηάζηα φπνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαχζεηο γηα ηελ παξαγσγή ησλ πξντφλησλ. Απεπζχλεηαη φκσο θαη ζε πην ζπγθεθξηκέλεο θαηεγνξίεο εξγνζηαζίσλ φπσο ηα εξγνζηάζηα πνπ παξάγνπλ αινπκίλην, ζίδεξν θαη ράιπβαο (αηζάιη), κηαο θαη θαηά ηελ παξαγσγή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πξντφλησλ παξάγνληαη πνιχ κεγάιεο πνζφηεηεο Αεξίσλ ηνπ Θεξκνθεπίνπ. Δπηπιένλ, ην MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη ζε φινπο ηνπο ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ παξάγνπλ κέζσ θάπνηαο δηαδηθαζίαο, ελφο γεγνλφηνο ή κηαο ππεξεζίαο. Σέινο, απεπζχλεηαη ζε νηθηαθνχο ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπο. 105

106 Κεθάιαην Σο Πρόγραμμα MyCarbonFtprint Σν Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ ηνπ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα πνπ δεκηνπξγήζακε νλνκάδεηαη φπσο ήδε αλαθέξακε MyCarbonFtprint. Δίλαη έλα αξρείν Excel ηνπ πξνγξάκκαηνο Microsoft Office Excel 2007 (ηχπνπ.xls) κε ηίηιν MyCarbonFtprint. Σν ινγφηππν ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη: Δηθφλα Λνγφηππν ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint Σν MyCarbonFtprint απνηειείηαη απφ 9 Φχιια Δξγαζίαο. Σα 7 πξψηα θχιια ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα ηηο πεξηπηψζεηο πνπ αλαθέξεηαη ζηνλ ηίηιν ηνπο, ζην 8 ν θχιιν ππάξρεη έλαο ζπγθεληξσηηθφο πίλαθαο φισλ ησλ εθπνκπψλ πνπ δεκηνπξγήζεθαλ θαη ζην ηειεπηαίν θχιιν βξίζθνληαη θαηεγνξηνπνηεκέλνη φινη νη ζπληειεζηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηνπο ππνινγηζκνχο. Σα νλφκαηα ησλ Φχιισλ Δξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint είλαη: 1. ηαζ. Καχζεηο 2. Ζιεθηξηζκφο_Θέξκαλζε 3. Φχμε_AC 4. Μεηαθνξέο 5. Γεγνλφηα_Δθδειψζεηο 6. Αινπκίλην 7. ίδεξνο_υάιπβαο 8. πλνιηθέο Δθπνκπέο 9. πλη. Δθπνκπήο Σν ηη αθξηβψο ππνινγίδεηαη ζε θαζέλα απφ απηά ηα Φχιια Δξγαζίαο θαζψο θαη νη κεζνδνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζα αλαιπζνχλ ζηηο επφκελεο ελφηεηεο ηνπ Κεθαιαίνπ απηνχ. Σν MyCarbonFtprint δεκηνπξγήζεθε κε βαζηθφ γλψκνλα λα είλαη φζν ην δπλαηφλ θηιηθφηεξν πξνο ηνλ ρξήζηε, αθφκα θαη ζε απηφλ πνπ δελ είλαη εμνηθεησκέλνο κε ηέηνηνπ είδνπο πξνγξάκκαηα. Απαηηεί απφ ηνλ ρξήζηε ηελ εηζαγσγή 106

107 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint κφλν ησλ απαξαίηεησλ ζηνηρείσλ ζηα νπνία κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε εχθνια, ελψ νη ππφινηπεο δηαδηθαζίεο γίλνληαη απηνκαηνπνηεκέλα. Γηα πεξηζζφηεξε επθνιία ζηε ρξήζε ηνπ πξνγξάκκαηνο έρνπλ εηζαρζεί ζρφιηα ζηα θειηά πνπ πξέπεη λα ζπκπιεξψζεη ν ρξήζηεο, δίλνληαο ηνπ νδεγίεο γηα ηνλ ηξφπν εηζαγσγήο ησλ δεδνκέλσλ. Δπίζεο, γηα ην MyCarbonFtprint έρνπλ δεκηνπξγεζεί Οδεγίεο Υξήζεο (Manual) πνπ ζπλνδεχνληαη απφ εηθφλεο θαη παξαηίζεληαη ζην Παξάξηεκα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.2 απεηθνλίδεηαη ε έλδεημε πνπ εκθαλίδεηαη ζηνλ ρξήζηε ηνπ εξγαιείνπ MyCarbonFtprint φηαλ ζέιεη λα εηζάγεη δεδνκέλα. Δηθφλα Απεηθφληζε ζρνιίνπ πνπ εκθαλίδεηαη ζηνλ ρξήζηε γηα ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ πνπ απαηηείηαη 107

108 Κεθάιαην 4 Δπίζεο, ζε θάζε Φχιιν Δξγαζίαο ππάξρεη ζην ηέινο (θάησ) έλα πιαίζην πνπ ππνινγίδεη ηηο ζπλνιηθέο πνζφηεηεο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ παξάρζεθαλ απφ ηελ εθάζηνηε δηαδηθαζία. ηελ Δηθφλα 4.3 απεηθνλίδεηαη έλα ηέηνην πιαίζην: Δηθφλα Πιαίζην ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ ζην θάησ κέξνο θάζε θχιινπ εξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint 108

109 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 1. ταθ. Καύςεισ Σν MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ζην Φχιιν απηφ ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηαζεξνπνηεκέλεο Καχζεηο. Οη θαχζεηο απηέο κπνξεί λα είλαη νπνηνπδήπνηε ηχπνπ πνπ γίλνληαη είηε ζε εξγαζηεξηαθέο είηε ζε εξγνζηαζηαθέο εγθαηαζηάζεηο. Με απηφ ην Φχιιν ινηπφλ, ην MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη ζε φινπο ηνπο ρξήζηεο πνπ δηαζέηνπλ ζηνηρεία γηα δηάθνξεο θαχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαη ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ απηέο. Σα ζηνηρεία γηα ηελ θαχζε πνπ κπνξεί λα βξίζθνληαη ζηε δηάζεζε ηνπ ρξήζηε κπνξεί λα έρνπλ πξνέιζεη απφ απεπζείαο κεηξήζεηο πνπ γίλνληαη ζηελ εγθαηάζηαζε. Απηή ε δηαδηθαζία είλαη κελ ηδηαίηεξα αθξηβήο σο πξνο ηα απνηειέζκαηα πνπ δίλεη ζηνλ ρξήζηε, είλαη φκσο αξθεηά ρξνλνβφξα θαη δαπαλεξή θαη γη απηφ ζπρλά απνθεχγεηαη. χλεζεο είλαη ν ρξήζηεο λα δηαζέηεη πιεξνθνξίεο κφλν γηα ηνλ ηχπν ηνπ θαπζίκνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ηελ πνζφηεηα πνπ θαηαλαιψζεθε. Γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο (αιιά θαη αθξίβεηαο ζε πεξηπηψζεηο πνπ απαηηείηαη) ην MyCarbonFtprint δηαζέηεη πεδία ππνινγηζκνχ θαη γηα ηηο δχν πεξηπηψζεηο. 1.α ηαζεξνπνηεκέλεο Κάπζεηο (Απεπζείαο Μέηξεζε Δθπνκπψλ) Σν πεδίν απηφ απεπζχλεηαη κφλν ζε ρξήζηεο πνπ δηαζέηνπλ ζηνηρεία γηα ηελ θαχζε έπεηηα απφ κεηξήζεηο πνπ έγηλαλ. Σα ζηνηρεία απηά αθνξνχλ ηηο ζπλζήθεο θάησ απφ ηηο νπνίεο έγηλε ε θαχζε θαη ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ πνπ πξνέθπςαλ. Σν MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία πνπ πξνηείλεη ην Πξσηφθνιιν The Greenhouse Gas Protocol (GHGP). Σν ζθεπηηθφ θαη νη ζρέζεηο ζηα νπνία βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο έρνπλ αλαιπζεί ζην Κεθάιαην 3, Δλφηεηα 3.3 θαη ζπγθεθξηκέλα ζην εδάθην ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο (Καύζεηο Οξπθηώλ Καπζίκσλ), πεδίν Α. Απεπζείαο Μέηξεζε Δθπνκπώλ CO 2, εμηζψζεηο (1), (2), (3) θαη (4) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαη δελ ζα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ εδψ. ηελ Δηθφλα 4.4 απεηθνλίδεηαη ην ζπζγθεθξηκέλν πεδίν: 109

110 Κεθάιαην 4 Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 1.α ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο (Απεπζείαο Μέηξεζε Δθπνκπώλ), Δλφηεηα 1. ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 110

111 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint 1.β ηαζεξνπνηεκέλεο Καχζεηο (Τπνινγηζκφο κε Αληηπξνζσπεπηηθά Γεδνκέλα) Σν πεδίν απηφ απεπζχλεηαη ζε ρξήζηεο πνπ, γηα ηελ θαχζε πνπ ηνπο ελδηαθέξεη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα, γλσξίδνπλ ην θαχζηκν πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε, ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε θαζψο θαη ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηνπ ζε άλζξαθα. Πξνθεηκέλνπ λα είλαη αθξηβέζηεξα ηα απνηειέζκαηα, ην MyCarbonFtprint δίλεη ζηνλ ρξήζηε ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη πεξηζζφηεξα ζηνηρεία γηα ηνλ ηχπν ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε. πγθεθξηκέλα, ν ρξήζηεο έρεη λα επηιέμεη αλάκεζα ζηα θαχζηκα: Πεηξέιαην: Δπηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην είδνο ηνπ πεηξειαίνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (αξγφ πεηξέιαην, βελδίλε θηλεηήξα, βελδίλε αεξνπνξηθνχ θηλεηήξα, βελδίλε αεξησζνχκελνπ, θεξνδίλε αεξησζνχκελνπ, θεξνδίλε, Diesel, αηζάλην, ιηπαληηθά πεηξειαίνπ, λάθζα, θσθ πεηξειαίνπ, αέξην δηπιηζηεξίνπ, θεξί παξαθίλεο, άιια πξντφληα πεηξειαίνπ) Γαηάλζξαθαο: Δπηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην είδνο ηνπ γαηάλζξαθα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (αλζξαθίηεο, νπηάλζξαθαο, ιηγλίηεο, θσθ ιηγλίηε, θσθ βελδίλεο, αλζξαθφπηζζα) Φπζηθφ Αέξην Βηνκάδα: Δπηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην είδνο ηεο βηνκάδαο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (Ξχιν/Απφβιεηα μχινπ, μπιάλζξαθαο, βηνβελδίλε, βηνληίδει, άιια πγξά βηνθαχζηκα, αέξηα Υ.Τ.Σ.Α., άιια βηναέξηα, ηχξθε) Λνηπά Απφβιεηα: Δπηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην είδνο ησλ απνβιήησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ (αζηηθά, βηνκεραληθά, ρξεζηκνπνηεκέλα νξπθηέιαηα) Σν MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία πνπ πξνηείλεη ην Πξσηφθνιιν The Greenhouse Gas Protocol (GHGP). Σν ζθεπηηθφ θαη νη ζρέζεηο ζηα νπνία βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο έρνπλ αλαιπζεί ζην Κεθάιαην 3, Δλφηεηα 3.3 θαη ζπγθεθξηκέλα ζην εδάθην ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο (Καύζεηο Οξπθηώλ Καπζίκσλ), πεδίν Β. Τπνινγηζκόο Δθπνκπώλ CO 2 κε βάζε Αληηπξνζσπεπηηθά Γεδνκέλα, εμηζψζεηο (5) θαη (6) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαη δελ ζα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ εδψ. 111

112 Κεθάιαην 4 ζνλ αθνξά ηνλ πληειεζηή Ομείδσζεο ηεο θαχζεο, έρνπλ πηνζεηεζεί νη ζπληειεζηέο πνπ πξνηείλεη ε IPCC, δειαδή ζα είλαη: Σύπνο θαπζίκνπ πληειεζηήο Ομείδσζεο Γαηάλζξαθαο 0,98 Πεηξέιαην, Βηνκάδα, 0,99 Λνηπά Απόβιεηα Φπζηθό αέξην 99,5 Πίλαθαο 4.1 πληειεζηήο Ομείδσζεο ηνπ MyCarbonFtprint γηα ηνπ ηχπνπο θαπζίκσλ [Πεγή: IPCC, GHG Protocol] Ζ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε κπνξεί λα είλαη εθθξαζκέλε ζε κνλάδαο κάδαο (kg ή ηφλνη), ζε κνλάδεο φγθνπ (m 3 ή ιίηξα) ή ζε κνλάδεο ελέξγεηαο (MJ/kg). Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ ην MyCarbonFtprint ρξεζηκνπνηεί επίζεο ηε ζεξκηδηθή αμία ηνπ θαπζίκνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. Ζ Θεξκηδηθή Αμία ησλ θαπζίκσλ είλαη εθθξαζκέλε ζε MJ/ kg θαη βξίζθεηαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.5 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 1.β: 112

113 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 1.β ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο (Τπνινγηζκόο κε Αληηπξνζσπεπηηθά Γεδνκέλα), Δλφηεηα 1. ηαζεξνπνηεκέλεο Καύζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 113

114 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 2. Ηλεκτριςμόσ_Θέρμανςη Σν ζπγθεθξηκέλν Φχιιν ηνπ MyCarbonFtprint κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ φινπο ηνπο ρξήζηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ επηζπκνχλ λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπο πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηε ζέξκαλζε. Έρεη επνκέλσο δχν ππνελφηεηεο: κία πνπ ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη κία πνπ ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ζέξκαλζε ελφο ρψξνπ κε ηίηινπο 2.1 Ζιεθηξηζκόο θαη 2.2 Θέξκαλζε αληίζηνηρα. κσο, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ρξεζηκνπνηείηαη ην θπζηθφ αέξην ηφζν γηα ηελ θάιπςε αλαγθψλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, φζν θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Γη απηφ ην ιφγν ζην ζπγθεθξηκέλν Φχιιν Δξγαζίαο ππάξρεη θαη κία ηξίηε ππνελφηεηα κε ηίηιν 2.3 Φπζηθό Αέξην, ζηελ νπνία ν ρξήζηεο ππνινγίδεη μερσξηζηά ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε θπζηθνχ αεξίνπ. ηελ ελφηεηα απηή ινηπφλ ζα αλαιχζνπκε ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζην Πξφγξακκα. 114

115 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Ηλεκτριςμόσ Απηφ ην ηκήκα ηνπ πξνγξάκκαηνο ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ δεκηνπξγεί ε ρξήζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη απεπζχλεηαη ζε επηρεηξήζεηο, νξγαληζκνχο, νηθηαθνχο ρξήζηεο θαη γεληθφηεξα φινπο ηνπο θαηαλαισηέο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Ζ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο κπνξνχκε λα ζεσξήζνπκε φηη ζρεηίδεηαη κε ην δεπηεξεχνλ απνηχπσκα. Δπεηδή φκσο ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο είλαη ε βαζηθφηεξε πεγή εθπνκπήο CO 2, δίλεηαη ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζηνλ ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ ηεο. Ο ππνινγηζκφο ινηπφλ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα απφ ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε: Καηαλάισζε Ζι.Δλέξγεηαο πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 πγθεθξηκέλα, ν ρξήζηεο ζα πξέπεη λα γλσξίδεη θαη λα εηζάγεη ηελ πνζφηεηα ηεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο πνπ θαηαλάισζε ζε kwh ή MWh. Σελ πνζφηεηα κπνξεί λα ηε βξεη απφ ηνλ ινγαξηαζκφ πνπ ηνπ δίλεη ν Πάξνρνο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο (π.ρ. Γ.Δ.Ζ. γηα ηελ Διιάδα). Μπνξεί λα αλαθέξεηαη ζε ηξίκελε, εηήζηα θ.ά. βάζε, αλάινγα κε ηελ επηζπκία ηνπ ρξήζηε. Ζ θαηαλάισζε ζα πνιιαπιαζηάδεηαη κε έλαλ πληειεζηή Δθπνκπήο (.Δ.) πνπ δηαθέξεη αλάινγα κε ηε ρψξα ζηελ νπνία γίλεηαη ε θαηαλάισζε. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην MyCarbonFtprint είλαη εθθξαζκέλνη ζε kg CO 2 / kwh θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.6 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 2.1 ηνπ MyCarbonFtprint: 115

116 Κεθάιαην 4 Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 2.1 Ζιεθηξηζκόο, Δλφηεηα 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 116

117 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Θζρμανςθ ρεηηθά κε ηε ζέξκαλζε, ην MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη θπξίσο ζε νηθηαθνχο ρξήζηεο αιιά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη γεληθφηεξα γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ ζέξκαλζε νπνηνπδήπνηε ρψξνπ ή εγθαηάζηαζεο. Ο ππνινγηζκφο ινηπφλ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα απφ ηε ζέξκαλζε κηαο εγθαηάζηαζεο πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε: Καηαλάισζε Καπζίκνπ πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 /CH 4 /N 2 O Γηα λα ππνινγίζεη ην MyCarbonFtprint ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ ηε ζέξκαλζε κηαο εγθαηάζηαζεο, ζα πξέπεη ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη θαη αξρήλ ην θαχζηκν πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. Χο θαχζηκν γηα ζέξκαλζε, ζην MyCarbonFtprint ν ρξήζηεο κπνξεί λα επηιέμεη αλάκεζα ζε: Κάξβνπλν, Ξχιν θαη Πεηξέιαην Θέξκαλζεο. Δπίζεο, ζα πξέπεη λα γλσξίδεη ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε γηα κία ζπγθεθξηκέλε πεξίνδν ελδηαθέξνληνο. Ζ θαηαλάισζε ζα πνιιαπιαζηάδεηαη κε έλαλ.δ. πνπ δηαθέξεη αλάινγα κε ην θαχζηκν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Ο.Δ. δείρλεη πφζα kg αεξίνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ παξάγνληαη γηα θάζε κνλάδα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη. Γηα ιφγνπο απιφηεηαο θαη επρξεζηίαο δελ εκθαλίδνληαη ζηνλ ρξήζηε ηνπ MyCarbonFtprint νη.δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. ηελ Δλφηεηα απηή φκσο γίλεηαη εθηελήο αλαθνξά ζηνπο.δ. πνπ ρξεζηκνπνηεί θαζψο θαη ζην πσο απηνί πξνέθπςαλ. Ο ππνινγηζκφο ινηπφλ ησλ.δ. γηα θάζε ηχπν θαπζίκνπ ρσξηζηά είλαη: Κάξβνπλν ην MyCarbonFtprint ν ρξήζηεο κπνξεί λα εηζάγεη ηελ πνζφηεηα πνπ θαηαλαιψζεθε κφλν ζε ηφλνπο (t). Οη.Δ. ηνπ CO 2 γηα ην θάξβνπλν δηαθέξνπλ αλάινγα κε ηε ρψξα απφ ηελ νπνία πξνέξρεηαη, κηαο θαη ζε θάζε ρψξα παξάγεηαη θάξβνπλν δηαθνξεηηθήο πεξηεθηηθφηεηαο ζε άλζξαθα. πγθεθξηκέλα, έρνληαο θάλεη ηηο απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο έρνπκε φηη: - χκθσλα κε ηελ ΔΗΑ, ην θάξβνπλν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα νηθηαθή ρξήζε εθπέκπεη 0,3258 kg CO 2 / kwh, κε θαηαλάισζε 7,853 kwh / kg θαπζίκνπ. 117

118 Κεθάιαην 4 - χκθσλα κε ηελ IPCC, ηεο νπνίαο νη ζπληειεζηέο γίλνληαη θπξίσο απνδεθηνί απφ ηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ., ην θάξβνπλν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα νηθηαθή ρξήζε εθπέκπεη 0,4032 kg CO 2 / kwh θαη κε θαηαλάισζε 8,194 kwh / kg θαπζίκνπ. Βιέπνπκε δειαδή θάλνληαο ηνλ απαξαίηεην πνιιαπιαζηαζκφ φηη πξνθχπηνπλ νη εμήο ζπληειεζηέο κεηαηξνπήο: ΔΗΑ 2,56 kg CO 2 / kg IPCC 3,304 kg CO 2 / kg ην MyCarbonFtprint γηα ιφγνπο απιφηεηαο ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν ησλ ζπληειεζηψλ νπφηε ζεσξνχκε φηη κε ηε ρξήζε θάξβνπλνπ παξάγνληαη: 2,93 kg CO 2 / kg θαηόκελνπ θάξβνπλνπ Γηα ηα ππφινηπα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ, νη.δ. πνπ είλαη δηαζέζηκνη γηα ην θάξβνπλν απφ θάζε νξγαληζκφ είλαη: ΔΗΑ 1,027 g CΖ 4 / kg θαη 0,005 g Ν 2 Ο / kg IPCC 0,72 g CΖ 4 / kg θαη 0,004 g Ν 2 Ο / kg ην MyCarbonFtprint γηα ιφγνπο απιφηεηαο ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν ησλ ζπληειεζηψλ νπφηε ζεσξνχκε φηη κε ηε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ παξάγνληαη: 0,87 g CΖ 4 / kg θαηόκελνπ θάξβνπλνπ θαη 0,0045 g Ν 2 Ο / kg θαηόκελνπ θάξβνπλνπ. Ξχιν ην MyCarbonFtprint ν ρξήζηεο κπνξεί λα εηζάγεη ηελ πνζφηεηα πνπ θαηαλαιψζεθε κφλν ζε ηφλνπο (t). Ο.Δ. ηνπ CO 2 γηα ηελ θαχζε μχινπ πξνθχπηεη ζχκθσλα κε ηα δεδνκέλα ηεο IPCC, φπνπ ζα ηζρχεη φηη παξάγνληαη 1,75 kg CO 2 / kg θαηφκελνπ μχινπ. Δπεηδή φκσο ηα θπηά θαζψο κεγαιψλνπλ απνξξνθνχλ ηελ πνζφηεηα ηνπ CO 2 πνπ ελ ηέιεη εθπέκπνπλ θαηά ηελ θαχζε ηνπο, ζα ζεσξήζνπκε φηη ζπκβάιινπλ ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ κφλν θαηά 20%. Έηζη ζεσξνχκε φηη παξάγνληαη: 0,35 kg CO 2 / kg θαηόκελνπ μύινπ 118 Γηα ηα ππφινηπα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ νη ζπληειεζηέο πνπ είλαη δηαζέζηκνη απφ θάζε νξγαληζκφ γηα ην μχιν είλαη:

119 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint ΔΗΑ 0,863g CΖ 4 / kg θαη 0,011 g Ν 2 Ο / kg IPCC 1,08 g CΖ 4 / kg θαη 0,014 g Ν 2 Ο / kg ην MyCarbonFtprint ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν ησλ ζπληειεζηψλ νπφηε ζεσξνχκε φηη κε ηε ρξήζε μχινπ παξάγνληαη: 0,972 g CΖ 4 / kg θαηόκελνπ μύινπ θαη 0,0125 g Ν 2 Ο / kg θαηόκελνπ μύινπ. Πεηξέιαην Θέξκαλζεο Γηα λα ππνινγίζεη ν ρξήζηεο ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνέθπςε απφ ηελ θαηαλάισζε πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο, ζα πξέπεη λα εηζάγεη ηελ πνζφηεηα πνπ θαηαλαιψζεθε κφλν ζε ιίηξα (L). Ζ ζέξκαλζε παξάγεηαη ζε παγθφζκηα θιίκαθα απφ κία πνηθηιία θαπζίκσλ θαη ηερλνινγηψλ. Δπνκέλσο δελ είλαη εχθνιν λα θαζνξηζηεί έλαο κφλν.δ. ζηα πιαίζηα κηαο ρψξαο, πφζν κάιινλ ζε δηεζλέο επίπεδν. Παξαηεξήζακε ινηπφλ φηη νη.δ. ηνπ CO 2 γηα ην πεηξέιαην ζέξκαλζεο παξνπζηάδνπλ απνθιίζεηο αθφκα θαη αλάκεζα ζηνπο δηάθνξνπο νξγαληζκνχο. Αληηπξνζσπεπηηθνί.Δ. είλαη νη: ΔΗΑ 2,68 kg CO 2 / L πεηξειαίνπ IPCC 2,98 kg CO 2 / L πεηξειαίνπ ην MyCarbonFtprint γηα ιφγνπο απιφηεηαο θαη επρξεζηίαο ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν ησλ ζπληειεζηψλ, νπφηε ζεσξνχκε φηη κε ηε ρξήζε πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο παξάγνληαη: 2,83 kg CO 2 / L θαηόκελνπ πεηξειαίνπ Γηα ηα άιια αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ δηαηίζεληαη ζπληειεζηέο κφλν απφ ηελ ΔΗΑ, ηνπο νπνίνπο ζα πηνζεηήζνπκε θαη ζην δηθφ καο εξγαιείν θαη είλαη νη: 0,406 g CΖ 4 / L θαηόκελνπ πεηξειαίνπ θαη 0,002 g Ν 2 Ο / L θαηόκελνπ πεηξειαίνπ. [Οη.Δ. ηεο Τπεξεζίαο Γηαρείξηζεο Δλεξγεηαθψλ Πιεξνθνξηψλ ησλ Ζ.Π.Α. (U.S. Energy Information Administration ΔΗΑ) πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηνπο ππνινγηζκνχο ησλ.δ. απηήο ηεο Δλφηεηαο πξνέξρνληαη απφ ην Documentation For Emissions Of Greenhouse Gases in the United States, October 2007] ηελ Δηθφλα 4.7 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 2.2 ηνπ MyCarbonFtprint: 119

120 Κεθάιαην 4 Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 2.2 Θέξκαλζε, Δλφηεηα 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 120

121 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Φυςικό Αζριο πσο πξναλαθέξακε, ην Φπζηθφ Αέξην ρξεζηκνπνηείηαη ηφζν γηα ηε ζέξκαλζε φζν θαη ηνλ ειεθηξηζκφ κηαο εγθαηάζηαζεο, γη απηφ θαη ππάξρεη μερσξηζηφ πεδίν ππνινγηζκνχ γηα ηελ θαηαλάισζε ηνπ. Ζ ζπγθεθξηκέλε ππνελφηεηα ηνπ MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη ηφζν ζε ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ γηα κηα νπνηαδήπνηε εγθαηάζηαζε. Ζ πνζφηεηα ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ πνπ θαηαλαιψζεθε αλαγξάθεηαη ζηνλ ινγαξηαζκφ πνπ δίλεη ζηνλ ρξήζηε ν Πάξνρνο ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ. ην MyCarbonFtprint ν ρξήζηεο κπνξεί λα εηζάγεη ηελ πνζφηεηα πνπ θαηαλαιψζεθε κφλν ζε kwh. Ο ππνινγηζκφο ινηπφλ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα απφ ηελ θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ πξνθχπηεη απφ ηε ζρέζε: Καηαλάισζε Φ.Α. πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 /CH 4 /N 2 O Ο.Δ. γηα ην CO 2 εμαξηάηαη απφ ηε ζχλζεζε πνπ ζα έρεη ην θπζηθφ αέξην θαη θαη επέθηαζε απφ ηελ πξνέιεπζε ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ε Διιάδα πξνκεζεχεηαη θπζηθφ αέξην απφ ηε Ρσζία θαη ηελ Αιγεξία. Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ ζα παξνπζηάδνπλ απφθιηζε αθφκα θαη αλάκεζα ζηα δηάθνξα κέξε κηαο ρψξαο. Δπεηδή φκσο αλ ιακβάλακε ππ φςηλ καο φινπο ηνπο παξάγνληεο ν ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ζα ήηαλ εμαηξεηηθά πνιχπινθνο, έρεη γίλεη κία παγθφζκηα παξαδνρή θαη έρεη ππνινγηζηεί έλαο.δ. γηα θάζε ρψξα. ηνλ Πίλαθα 4.2 απεηθνλίδνληαη νη.δ. γηα ηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο ηεο Δπξψπεο θαη ηηο Ζ.Π.Α. θαζψο θαη ν νξγαληζκφο απφ ηνλ νπνίν πξνέξρνληαη, έρνληαο θάλεη πξψηα ηηο απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο ησλ κνλάδσλ: 121

122 Κεθάιαην 4 Υώξα πληειεζηήο Δθπνκπήο (ηόλνη CO 2 / ΣJoule) Πξνέιεπζε πληειεζηώλ Πξνεπηινγή IPCC 56,1 IPCC Απζηξία 56,1 IPCC Βέιγην 56,1 IPCC Γαιιία 56,1 IPCC Γεξκαλία 56 IPCC Γαλία 57,3 IPCC Διιάδα 56,1 IPCC 54,44 ΚΔΝΑΚ (ΦΔΚ 407/9-4-10) Ζλσκέλν Βαζίιεην 58,3 IPCC Ζ.Π.Α. 50,8 ΔΗΑ Ηξιαλδία 54,9 IPCC Ηζπαλία 56,6 IPCC Ηηαιία 55,8 IPCC Οιιαλδία 56,1 IPCC Πνξηνγαιία 53,1 IPCC νπεδία 56,5 IPCC Πίλαθαο πληειεζηέο Δθπνκπήο Φπζηθνχ Αεξίνπ ζε δηάθνξεο ρψξεο θαη ε πεγή πξνέιεπζεο ηνπο [Πεγή: Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) U.S. Energy Information Administration (EIA)] Γηα ην MyCarbonFtprint, ν ρξήζηεο επνκέλσο πξέπεη λα γλσξίδεη ηελ ρψξα γηα ηελ νπνία γίλεηαη ν ππνινγηζκφο. Γηα ηελ Διιάδα, ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηελ ηηκή πνπ δίλεη ν Καλνληζκφο Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο Κηηξίσλ (ΚΔΝΑΚ) κε ην ΦΔΚ 407/ πγθεθξηκέλα, ν ΚΔΝΑΚ νξίδεη 0,196 kg CO 2 / kwh, πνπ ε ηηο απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο γίλεηαη 54,4 t CO 2 / ΣJ. Γηα ηηο ππφινηπεο ρψξεο ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηηο ηηκέο ηνπ Πίλαθα 4.2. Πξνθεηκέλνπ λα είλαη πην απιή ε δηαδηθαζία ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ, γηα φιεο ηηο ρψξεο πνπ δελ βξίζθνληαη ζηνλ Πίλαθα 4.2, ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν φισλ ησλ ζπληειεζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. Κάλνληαο ινηπφλ ηηο απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο κνλάδσλ βξίζθνπκε φηη παξάγνληαη: 55,8 ηόλνη CO 2 / TJoule ή 0,2 kg CO 2 / kwh Γηα ηα ππφινηπα αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ, νη.δ. πνπ είλαη δηαζέζηκνη γηα ην Φπζηθφ Αέξην απφ θάζε νξγαληζκφ (αλεμάξηεηα ηεο ρψξαο ππνινγηκζνχ) είλαη: ΔΗΑ 0,017 g CΖ 4 / kwh θαη 0,0003 g Ν 2 Ο / kwh IPCC 0,018 g CΖ 4 / kwh θαη 0,0004 g Ν 2 Ο / kwh 122

123 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint ην MyCarbonFtprint γηα ιφγνπο απιφηεηαο ζα ζεσξήζνπκε σο.δ. ηνλ Μέζν ξν ησλ ζπληειεζηψλ νπφηε ζεσξνχκε φηη κε ηε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ παξάγνληαη: 0,0175 g CΖ 4 / kwh θαη 0,00035 g Ν 2 Ο / kwh ηελ Δηθφλα 4.8 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 2.3 ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 2.3 Φπζηθό Αέξην, Δλφηεηα 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 123

124 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 3. Ψύξη_AC Σν ηξίην Φχιιν εξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ςπθηηθνχ πγξνχ ζε ζπζηήκαηα ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ. Απεπζχλεηαη επνκέλσο ζε φινπο ηνπο επαγγεικαηίεο ρξήζηεο πνπ δηαζέηνπλ ζπζηήκαηα ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ αιιά θαη ζηνπο νηθηαθνχο ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ην ςπθηηθφ πγξφ ζηα ζπζηήκαηα ςχμεο (π.ρ. ςπγείν) θαη θιηκαηηζκνχ (Air-Condition). Γηα λα γίλεη ν δεηνχκελνο ππνινγηζκφο ζα πξέπεη ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη ηνλ ηχπν ηνπ εμνπιηζκνχ γηα ηνλ νπνίν ηνλ ελδηαθέξεη λα ππνινγίζεη ην απνηχπσκα άλζξαθα. Σν MyCarbonFtprint δίλεη ηε δπλαηφηεηα επηινγήο αλάκεζα ζε: Οηθηαθή Φχμε Απηφλνκεο Δκπνξηθέο Δθαξκνγέο Μεζαία θαη Μεγάιε Δκπνξηθή Φχμε Φχμε ζπζηεκάησλ Μεηαθνξάο Βηνκεραληθή Φχμε Οηθηαθά θαη Δκπνξηθά A/C Κηλεηά A/C Σν βαζηθφηεξν ζηνηρείν φκσο ην νπνίν πξέπεη λα γλσξίδεη ν ρξήζηεο πξνθεηκέλνπ λα ππνινγίζεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ είλαη ν ηχπνο ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζε θάζε εμνπιηζκφ. Σα ςπθηηθά αλάκεζα ζηα νπνία κπνξεί λα επηιέμεη ν ρξήζηεο θαζψο θαη ηα αληίζηνηρα GWP ηνπο βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζα αλαθεξζνχκε ζε απηά ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. Σν MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ςπθηηθνχ πγξνχ ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία πνπ πξνηείλεη ην Πξσηφθνιιν The Greenhouse Gas Protocol (GHGP). Σν ζθεπηηθφ θαη νη ζρέζεηο ζηα νπνία βαζίδεηαη ν ππνινγηζκφο έρνπλ αλαιπζεί ζην Κεθάιαην 3, Δλφηεηα 3.3 θαη ζπγθεθξηκέλα ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, κε ηηο εμηζψζεηο (9), (10), (11), (12), (13) θαη (14) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαη δελ ζα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ εδψ. Σν Φχιιν απηφ ρσξίδεηαη ζε ηξεηο ππνελφηεηεο, θάζε κία απφ ηηο νπνίεο ζρεηίδεηαη κε ηνλ εμνπιηζκφ θαη ηηο δηαζέζηκεο πιεξνθνξίεο ππνινγηζκνχ πνπ έρεη ν ρξήζηεο. Δπεηδή ε ζπληήξεζε ελφο εμνπιηζκνχ είλαη κία πνιχπινθε δηαδηθαζία, νη πεξηζζφηεξνη θάηνρνη εμνπιηζκνχ ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ αλαζέηνπλ ηε ζπληήξεζε ζε εηδηθνχο. Αλάινγα ινηπφλ κε ηα δηαζέζηκα ζηνηρεία κπνξεί ν ρξήζηεο λα 124

125 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint ππνινγίζεη ην απνηχπσκα άλζξαθα ρξεζηκνπνηψληαο ην αληίζηνηρν πεδίν ηνπ MyCarbonFtprint Εκπομπζσ Εγκατάςταςθσ, Λειτουργίασ και Διάκεςθσ Οη πιεξνθνξίεο ζε απηή ηελ ππνελφηεηα εηζάγνληαη ζην πξφγξακκα απφ ηνλ ρξήζηε πνπ γλσξίδεη φια ηα ζηνηρεία πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ζπλαξκνιφγεζε, ηελ εγθαηάζηαζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηε δηάζεζε ηνπ εμνπιηζκνχ. Υσξίδεηαη πεξαηηέξσ ζηα εμήο ηξία πεδία γηα θαζέλα απφ ηα παξαπάλσ ζηάδηα ηνπ θχθινπ δσήο: α. Φχμε θαη Κιηκαηηζκφο (πλαξκνιφγεζε/δγθαηάζηαζε) Δδψ ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο CO 2 θαηά ηε ζπλαξκνιφγεζε ή ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ εμνπιηζκνχ θαη ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη ην Φπθηηθφ Φνξηίν θαη ηελ Δηήζηα Γηαξξνή. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (10) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.9 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 3.1.α ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 3.1.α Φύμε & Κιηκαηηζκόο (πλαξκνιόγεζε/δγθαηάζηαζε), Δλφηεηα 3. Φύμε_AC ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 125

126 Κεθάιαην 4 β. Φχμε θαη Κιηκαηηζκφο (Λεηηνπξγία) ε απηφ ην πεδίν ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη ην Φπθηηθφ Φνξηίν θαη ηελ Δηήζηα Γηαξξνή πξνθεηκέλνπ λα ππνινγίζεη ηηο εθπνκπέο CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ φηαλ ιεηηνπξγεί ν εμνπιηζκφο. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (11) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.10 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 3.1.β ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 3.1.β Φύμε & Κιηκαηηζκόο (Λεηηνπξγία), Δλφηεηα 3. Φύμε_AC νπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint γ. Φχμε θαη Κιηκαηηζκφο (Γηάζεζε) Δδψ ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο CO 2 θαηά ηε δηάζεζε ηνπ εμνπιηζκνχ θαη ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη ην Φπθηηθφ Φνξηίν, ηελ Δηήζηα Γηαξξνή, ην δηάζηεκα πνπ πέξαζε απφ ην ηειεπηαίν γέκηζκα, ην πνζνζηφ ηνπ γεκίζκαηνο πνπ έρεη αλαθπθισζεί θαη ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ έρεη θαηαζηξαθεί. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (12) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.11 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 3.1.γ ηνπ MyCarbonFtprint: 126

127 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 3.1.α Φύμε & Κιηκαηηζκόο (Γηάζεζε), Δλφηεηα 3. Φύμε_AC ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 127

128 Κεθάιαην Προςζγγιςθ Εκπομπών με βάςθ τισ Πωλιςεισ Σν ζπγθεθξηκέλν πεδίν ηνπ MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ζπζηήκαηα ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ φηαλ νη πιεξνθνξίεο πνπ δηαζέηεη ν ρξήζηεο ζρεηίδνληαη κε ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ αγνξάζηεθε. πγθεθξηκέλα, ζε απηφ ην πεδίν ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη ηηο πνζφηεηεο ησλ ςπθηηθψλ πνπ αγνξάζηεθαλ θαη πνπιήζεθαλ θαη ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ππήξρε ζηελ αξρή θαη ζην ηέινο ηεο πεξηφδνπ θαηαγξαθήο. ε φινπο ηνπο εμνπιηζκνχο ςχμεο θαη θιηκαηηζκνχ πξέπεη λα αλαλεψλεηαη ην ςπθηηθφ αλά έηνο, γη απηφ θαη νη πεξίνδνη θαηαγξαθήο φισλ ησλ δεδνκέλσλ ζε απηή ηελ Δλφηεηα είλαη ην έλα έηνο. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (13) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο Προςζγγιςθ Εκπομπών με βάςθ τον Κφκλο Ζωισ Δδψ ππνινγίδνληαη νη εηήζηεο εθπνκπέο ηνπ CO 2 φηαλ ε επηζθεπή ηνπ εμνπιηζκνχ έρεη αλαηεζεί ζε εξγνιάβν. Ο ρξήζηεο πξέπεη επηπξφζζεηα λα γλσξίδεη ηελ πνζφηεηα ηνπ ςπθηηθνχ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ην γέκηζκα θαη ηελ επηζθεπή ηνπ εμνπιηζκνχ. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (14) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Φύμε θαη Κιηκαηηζκόο, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηηο Δηθφλεο 4.12 θαη 4.13 απεηθνλίδεηαη ηα πεδία 3.2 θαη 3.3 αληίζηνηρα ηνπ MyCarbonFtprint: 128

129 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 3.2 Φύμε & Κιηκαηηζκόο (Βάζεη Πσιήζεσλ), Δλφηεηα 3. Φύμε_AC ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 129

130 Κεθάιαην 4 Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 3.3 Φύμε & Κιηκαηηζκόο (Βάζεη Κύθινπ Εσήο), Δλφηεηα 3. Φύμε_AC ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 130

131 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 4. Μεταφορέσ Σν MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη κε ην Φχιιν απηφ ζε φινπο ηνπο ρξήζηεο πνπ επηζπκνχλ λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ νπνηνπδήπνηε ηχπνπ κεηαθνξέο, είηε απηέο πξαγκαηνπνηνχληαη κε φρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο είηε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο. ε απηέο ηηο κεηαθνξέο πεξηιακβάλνληαη αθφκα θαη νη κεηαθνξέο γηα εκπνξηθνχο ιφγνπο κε π.ρ. θνξηεγά. Σν ζπγθεθξηκέλν ινηπφλ Φχιιν εξγαζίαο ρσξίδεηαη ζε δχν ππνελφηεηεο: κία πνπ ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα κεηαθνξέο κε φρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο κε ηίηιν 4.1 Ορήκαηα θαη κία πνπ ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα κεηαθνξέο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο θαη έρεη ηίηιν 4.2 Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο αληίζηνηρα. ηελ ελφηεηα απηή ζα αλαιχζνπκε ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζην Πξφγξακκα Οχιματα πσο αλαθέξακε απηφ ην ηκήκα ηνπ MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ φηαλ ην κέζν κεηαθνξάο είλαη ρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο. Ο ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξεηαη λα ππνινγίζεη ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ κπνξεί ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο λα ζέιεη λα ην ππνινγίζεη γηα κία γλσζηή απφζηαζε, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο λα κε γλσξίδεη ηελ απφζηαζε πνπ δηέλπζε αιιά ην θαχζηκν πνπ θαηαλάισζε. Πξνθεηκέλνπ ινηπφλ ην MyCarbonFtprint λα είλαη δπλαηφ λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ φινπο ηνπο ρξήζηεο παξέρεη πεδία ππνινγηζκνχ θαη γηα ηηο δχν πεξηπηψζεηο. 131

132 Κεθάιαην 4 α. ρεκα (Γλσζηή Απφζηαζε) Σν πεδίν απηφ απεπζχλεηαη κφλν ζε ρξήζηεο πνπ γλσξίδνπλ ηελ απφζηαζε πνπ δηέλπζε ην φρεκα, ε νπνία πξέπεη ππνρξεσηηθά λα είλαη εθθξαζκέλε ζε Km. Ο ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ινηπφλ πξνθχπηεη σο εμήο: Ορήκαηα Απόζηαζε πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 Γηα λα ππνινγίζεη ν ρξήζηεο κε ην MyCarbonFtprint ην απνηχπσκα άλζξαθα ζα πξέπεη επίζεο λα γλσξίδεη ηνλ ηχπν ηνπ νρήκαηνο κε ην νπνίν έγηλε ε κεηαθνξά θαη θάπνηεο επηπιένλ πιεξνθνξίεο. Ο ρξήζηεο έρεη λα επηιέμεη αλάκεζα ζηα εμήο: Λεσθνξείν: Σν επηπιένλ ζηνηρείν είλαη ην θαχζηκν πνπ θαηαλαιψλεη ην Λεσθνξείν (Φπζηθφ Αέξην, Αηζαλφιε, Diesel, Βελδίλε) Δπηβαηεγφ: Σα επηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην θαχζηκν ηνπ απηνθηλήηνπ (Diesel, Βελδίλε, Άγλσζην) θαζψο θαη ην έηνο θαηαζθεπήο ηνπ. Γηα ιφγνπο απιφηεηαο έρνπκε δεκηνπξγήζεη κφλν ηξία ρξνληθά δηαζηήκαηα ζηα νπνία ζα κπνξνχζε λα είλαη θαηαζθεπαζκέλν ην Δπηβαηεγφ Διαθξχ Φνξηεγφ: Σα επηπιένλ ζηνηρεία είλαη ην θαχζηκν ηνπ απηνθηλήηνπ (Φπζηθφ Αέξην, LPG, Αηζαλφιε, Diesel, Βελδίλε, Άγλσζην) θαζψο θαη ην έηνο θαηαζθεπήο ηνπ, φπνπ θαη εδψ έρνπκε δεκηνπξγήζεη ρξνληθά δηαζηήκαηα Βαξχ ρεκα: Σα επηπιένλ ζηνηρεία εδψ είλαη πεξηζζφηεξα. Δίλαη ν ηχπνο ηνπ νρήκαηνο (Άθακπην, Αξζξσηφ), ην θαχζηκν ηνπ απηνθηλήηνπ (Φπζηθφ Αέξην, LPG, LNG, Αηζαλφιε, Diesel, Βελδίλε, Άγλσζην) θαζψο θαη ην έηνο θαηαζθεπήο ηνπ. Γηα ιφγνπο απιφηεηαο έρνπκε δεκηνπξγήζεη ρξνληθά δηαζηήκαηα Μνηνπνδήιαην: Σν επηπιένλ θξηηήξην εδψ είλαη αλ έρεη γίλεη έιεγρνο ζηνλ θαηαιχηε ηνπ νρήκαηνο ή φρη. Οη δεηνχκελεο εθπνκπέο πξνθχπηνπλ επνκέλσο πνιιαπιαζηάδνληαο ην πιήζνο ησλ νρεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ κε ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχζεθε θαη κε έλαλ.δ.. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην πεδίν απηφ ηνπ MyCarbonFtprint εμαξηψληαη απφ ην φρεκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ηα ππφινηπα θξηηήξηα, θαη είλαη εθθξαζκέλνη ζε kg CO 2 / Km θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.14 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 4.1.α ηνπ MyCarbonFtprint: 132

133 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 4.1.α Ορήκαηα (Γλσζηή Απόζηαζε), Δλφηεηα 4. Μεηαθνξέο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 133

134 Κεθάιαην 4 β. ρεκα (Γλσζηή Καηαλάισζε Καπζίκνπ) Σν πεδίν απηφ απεπζχλεηαη κφλν ζε ρξήζηεο πνπ γλσξίδνπλ ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλάισζε ην φρεκα. Ο ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ινηπφλ πξνθχπηεη σο εμήο: Πνζόηεηα Καπζίκνπ πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 πγθεθξηκέλα, ν ρξήζηεο ζα πξέπεη λα γλσξίδεη θαη λα εηζάγεη ζην πξφγξακκα ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ πνπ θαηαλαιψζεθε ζε ιίηξα (L) ή γαιφληα (Gallons). Ο ρξήζηεο ζα πξέπεη επηπιένλ λα γλσξίδεη ηνλ ηχπν ηνπ νρήκαηνο κε ην νπνίν έγηλε ε κεηαθνξά θαη θάπνηεο επηπιένλ πιεξνθνξίεο. Οη πιεξνθνξίεο απηέο είλαη ίδηεο κε ην πεδίν ρεκα (Γλσζηή Απφζηαζε), γη απηφ θαη δελ αλαθέξνληαη μαλά εδψ. Οη δεηνχκελεο εθπνκπέο πξνθχπηνπλ πνιιαπιαζηάδνληαο ηελ πνζφηεηα ηνπ θαπζίκνπ κε έλαλ.δ.. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην πεδίν απηφ ηνπ MyCarbonFtprint εμαξηψληαη απφ ην φρεκα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ηα ππφινηπα θξηηήξηα, θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.15 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 4.1.β ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 4.1.β Ορήκαηα (Γλσζηή θαηαλάισζε Καπζίκνπ), Δλφηεηα 4. Μεηαθνξέο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 134

135 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint γ. Δθπνκπέο CH 4 θαη N 2 O (Γηα ρεκα ζηηο Ζ.Π.Α. θαη Γλσζηή Απφζηαζε) ρεηηθά κε ηηο εθπνκπέο ησλ CH 4 θαη N 2 O γηα Ορήκαηα Ηδησηηθήο Υξήζεο, έρνπλ γίλεη κεηξήζεηο θαη έρνπλ ππνινγηζηεί νη.δ. κφλν ζηηο Ζ.Π.Α.. Γη απηφ ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν απεπζχλεηαη ΜΟΝΟ ζε ρξήζηεο πνπ ζέινπλ λα ππνινγίζνπλ ηηο εθπνκπέο απφ κηα κεηαθνξά πνπ έγηλε ζηηο Ζ.Π.Α. θαη είλαη γλσζηή ε απφζηαζε πνπ δηαλχζεθε. Ο ηξφπνο ππνινγηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηεί ην MyCarbonFtprint είλαη ίδηνο κε ηηο εθπνκπέο απφ κεηαθνξά νρήκαηνο Ηδησηηθήο Υξήζεο γηα γλσζηή απφζηαζε, θαη δελ αλαιχεηαη πεξαηηέξσ εδψ. Ζ κφλε δηαθνξά είλαη φηη εδψ ν ρξήζηεο κπνξεί λα ππνινγίζεη ην απνηχπσκα κε ηελ Απφζηαζε λα είλαη εθθξαζκέλε είηε ζε Km είηε ζε κίιηα (miles). Oη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. ηελ Δηθφλα 4.16 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 4.1.γ ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 4.1.γ Δθπνκπέο CH 4 θαη N 2 O (Γηα Όρεκα ζηηο Ζ.Π.Α. θαη Γλσζηή Απόζηαζε), Δλφηεηα 4. Μεηαθνξέο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 135

136 Κεθάιαην Μζςα Μαηικισ Μεταφοράσ Σν ζπγθεθξηκέλν πεδίν ηνπ MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ πνπ δεκηνπξγνχληαη φηαλ ην κέζν κεηαθνξάο είλαη θάπνην απφ ηα Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο θαη επνκέλσο απεπζχλεηαη ζε ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα κηαο ηέηνηνπ είδνπο κεηαθίλεζεο. Ο ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα απφ ηε κεηαθίλεζε κε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο πξνθχπηεη σο εμήο: Δπηβάηεο Απόζηαζε πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 /CH 4 /N 2 O Γηα λα ππνινγίζεη ινηπφλ ν ρξήζηεο κε ην MyCarbonFtprint ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κεηαθίλεζε ζπγθεθξηκέλνπ αξηζκνχ επηβαηψλ, ζα πξέπεη λα γλσξίδεη θαη αξρήλ ηελ Απφζηαζε πνπ δηαλχζεθε, ε νπνία ζα πξέπεη λα είλαη εθθξαζκέλε ζε Km. Θα πξέπεη επίζεο, ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη ην Μέζν Μαδηθήο Μεηαθνξάο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζε ζπλδπαζκφ κε θάπνηεο επηπιένλ ιεπηνκέξεηεο. Οη δηαζέζηκεο επηινγέο αθνξνχλ ηα εμήο κέζα: Αεξνπιάλν: Σα επηπιένλ θξηηήξηα γηα ην αεξνπιάλν ζρεηίδνληαη κε ηε ζέζε ζηελ νπνία ηαμίδεςαλ νη ζπκκεηέρνληεο (Business, Economy, Άγλσζηε Θέζε) θαη κε ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχζεθε (Μηθξή, Μεγάιε Δγρψξηα Πηήζε) Σξέλν: Σα επηπιένλ θξηηήξηα ζρεηίδνληαη κε ην είδνο ηνπ ηξέλνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (Δζληθνχ ηδεξνδξφκνπ, Σξακ, Μεηξφ) Σαμί Λεσθνξείν: Σα επηπιένλ θξηηήξηα ζρεηίδνληαη κε ηνλ ηχπν ηνπ ιεσθνξείνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε (Σνπηθφ, Τπεξαζηηθφ, Άγλσζηνο Σχπνο) Πινίν Με βάζε ην κέζν πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ηα επηπιένλ θξηηήξηα, ζα πνιιαπιαζηαζηνχλ ηα δεηνχκελα κεγέζε κε έλαλ.δ.. Με έλα Μέζν Μαδηθήο Μεηαθνξάο φκσο κεηαθηλνχληαη πεξηζζφηεξα απφ έλα άηνκα. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην MyCarbonFtprint αλαθέξνληαη ζην αηνκηθφ απνηχπσκα άλζξαθα, είλαη εθθξαζκέλνη ζε kg εθπεκπφκελνπ αεξίνπ / Κm θαη επηβάηε θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.17 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 4.2 ηνπ MyCarbonFtprint: 136

137 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 4.2 Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο, Δλφηεηα 4. Μεηαθνξέο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 137

138 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 5. Γεγονότα_Εκδηλώςεισ Σν ζπγθεθξηκέλν Φχιιν ηνπ MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη ζε επηρεηξήζεηο, νξγαληζκνχο ή ρξήζηεο πνπ ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ έλα γεγνλφο (π.ρ. έλα ζπλέδξην) ή κηα εθδήισζε (π.ρ. κηα εκεξίδα ελεκέξσζεο). Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο φιεο ηηο δηαδηθαζίεο πνπ κπνξεί λα ζρεηίδνληαη κε ην γεγνλφο θαη λα εθπέκπνπλ αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ, είηε απηέο νη δηαδηθαζίεο ζπγθαηαιέγνληαη ζην άκεζν απνηχπσκα είηε ζην έκκεζν. Γηα λα παξεπξεζνχλ ζε έλα γεγνλφο, ζπλήζσο νη ζπκκεηέρνληεο κεηαθηλνχληαη πξνο θαη απφ ην γεγνλφο είηε κε φρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο εάλ πξφθεηηαη γηα κηθξή απφζηαζε, είηε κε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο εάλ πξφθεηηαη γηα κεγαιχηεξεο απνζηάζεηο. Δπνκέλσο, ην MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κεηαθίλεζε ησλ ζπκκεηερφλησλ. Δπίζεο, ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ νθείινληαη ζε ηπρφλ παξακνλή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε μελνδνρεία, ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε ξεχκαηνο θ.ά. ηελ ελφηεηα απηή ζα αλαιχζνπκε ηνλ ηξφπν ππνινγηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζην Πξφγξακκα. α. Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Ο ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ελφο γεγνλφηνο απφ ηε κεηαθίλεζε ησλ ζπκκεηερφλησλ κε κέζα καδηθήο κεηαθνξάο πξνθχπηεη σο εμήο: Δπηβάηεο Απόζηαζε πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 /CH 4 /N 2 O Γηα λα ππνινγίζεη ινηπφλ ν ρξήζηεο κε ην MyCarbonFtprint ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ ζα πξέπεη λα γλσξίδεη θαη αξρήλ ην πιήζνο ησλ ζπκκεηερφλησλ πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ κέζα καδηθήο κεηαθνξάο θαζψο θαη ηελ απφζηαζε πνπ δηέλπζαλ. Ζ Απφζηαζε ζα πξέπεη λα είλαη εθθξαζκέλε ζε Km θαη αλαθέξεηαη ζε κία δηαδξνκή κφλν (πξνο ή απφ ηνλ ρψξν πνπ έγηλε ην γεγνλφο). Θα πξέπεη επίζεο, ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη θαη ηα κέζα καδηθήο κεηαθνξάο πνπ επηιέρζεθαλ. Οη δηαζέζηκεο επηινγέο είλαη ίδηεο κε απηέο ηνπ πεδίνπ 4.2 Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο ζην Φχιιν Δξγαζίαο 4. Μεηαθνξέο, γη απηφ θαη δελ αλαθέξνληαη μαλά εδψ. 138

139 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Με βάζε ηα είδνο ηνπ κέζνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε θαη ηα επηπιένλ θξηηήξηα, ζα πνιιαπιαζηαζηνχλ ηα δεηνχκελα κεγέζε κε έλαλ.δ.. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην MyCarbonFtprint είλαη εθθξαζκέλνη ζε kg εθπεκπφκελνπ αεξίνπ / Κm θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.18 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 5.α ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 5.α Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο, Δλφηεηα 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 139

140 Κεθάιαην 4 β. Μεηαθίλεζε κε Απηνθίλεην Ο ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ελφο γεγνλφηνο απφ ηε κεηαθίλεζε ησλ ζπκκεηερφλησλ κε φρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο πξνθχπηεη σο εμήο: Πιήζνο Απηνθίλεησλ Απόζηαζε πληειεζηήο Δθπνκπήο = Δθπνκπέο CO 2 Γηα λα ππνινγίζεη ινηπφλ ν ρξήζηεο κε ην MyCarbonFtprint ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ ζα πξέπεη λα γλσξίδεη θαη αξρήλ ην πιήζνο ησλ απηνθηλήησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαζψο θαη ηελ απφζηαζε πνπ δηέλπζαλ. Ζ Απφζηαζε ζα πξέπεη λα είλαη εθθξαζκέλε ζε Km. Θα πξέπεη επίζεο, ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη θαη ην είδνο ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε. εκαληηθφ είλαη λα αλαθέξνπκε ζε απηφ ην ζεκείν φηη εδψ δελ απαηηνχληαη ηδηαίηεξεο ιεπηνκέξεηεο γηα ην φρεκα φπσο ζην Φχιιν 4. Μεηαθνξέο. Με βάζε ινηπφλ ηα είδνο ηνπ απηνθηλήηνπ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθε ζα πνιιαπιαζηαζηνχλ ηα κεγέζε κε έλαλ.δ.. Οη.Δ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζην MyCarbonFtprint είλαη εθθξαζκέλνη ζε kg εθπεκπφκελνπ αεξίνπ / Κm θαη βξίζθνληαη ζην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν: 8.πλη.Δθπνκπήο. Αλαιπηηθφηεξα ζηνπο.δ. θαη ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο ζα αλαθεξζνχκε ζηελ αληίζηνηρε ελφηεηα ηνπ θεθαιαίνπ. ηελ Δηθφλα 4.19 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 5.β ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 5.β Μεηαθίλεζε κε Απηνθίλεην, Δλφηεηα 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 140

141 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint γ. Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν Γηα λα ππνινγηζηνχλ νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηακνλή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε έλα γεγνλφο, πξέπεη ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη ην πιήζνο ησλ δσκαηίσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ θαζψο θαη ηνλ αξηζκφ ησλ εκεξψλ δηακνλήο. ην MyCarbonFtprint ζεσξνχκε φηη ππάξρνπλ δχν εηδψλ μελνδνρεία: ηα Μεζαίαο Καηεγνξίαο θαη ηα Πνιπηειή. ηα Πνιπηειή θαηαιχκαηα επεηδή είλαη κεγαιχηεξα θαη κε πεξηζζφηεξεο ζπζθεπέο ζεσξνχκε φηη ζα παξάγεηαη κεγαιχηεξε πνζφηεηα CO 2 απφ ηα Ξελνδνρεία Μεζαίεο Καηεγνξίαο. Θα πξέπεη επνκέλσο ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη θαη ηνλ ηχπν ησλ θαηαιπκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ. Οη.Δ. πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζην MyCarbonFtprint είλαη νη: Ξελνδνρείν Μέζεο Καηεγνξίαο 29,53 kg CO 2 / δσκάηην θαη εκέξα Ξελνδνρείν Πνιπηειείαο 33,38 kg CO 2 / δσκάηην θαη εκέξα [Πεγή πληειεζηψλ: CHP in the Hotel and Casino Market Sectors prepared by Energy and Environmental Analysis, Inc. for U.S. EPA, CHP Partnership] ηελ Δηθφλα 4.20 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 5.γ ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πεδίνπ ππνινγηζκνχ 5.γ Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν, Δλφηεηα 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 141

142 Κεθάιαην 4 δ. Καηαλάισζε Ρεχκαηνο Γηα πεξηζζφηεξε αθξίβεηα, φηαλ ν ρξήζηεο γλσξίδεη πφζν ξεχκα θαηαλαιψζεθε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ γεγνλφηνο, ζηνλ ρψξν πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε, κπνξεί λα ππνινγίζεη ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ θαηαλάισζε ξεχκαηνο. Ο ηξφπνο ππνινγηζκνχ δελ ζα αλαιπζεί πεξαηηέξσ γηαηί είλαη ίδηνο κε απηφλ πνπ αλαιχζεθε ζηελ Δλφηεηα γηα ην Φχιιν Δξγαζίαο κε ηίηιν 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε. ε. Δπηπιένλ Δθπνκπέο πρλά θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηνξγάλσζεο ελφο γεγνλφηνο παξαηίζεληαη γεχκαηα ζηνπο θαιεζκέλνπο. Γηα λα ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο πνπ πξνέξρνληαη απφ απηά ζα πξέπεη λα γλσξίδνπκε ηελ πνζφηεηα CO 2 πνπ απειεπζεξψλεη έλα άηνκν θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ γεχκαηνο. Απφ ζρεηηθή Έξεπλα πνπ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί [Virtanen, Y., et al., Carbon footprint of food approaches from national input output statistics and a LCA of a food portion, Journal of Cleaner Production (2011)] έρεη βξεζεί φηη απφ ηελ θαηαλάισζε κίαο κεξίδαο θαγεηνχ εθπέκπνληαη απφ 0,65 kg έσο 3,80 kg CO 2. ην εξγαιείν ππνινγηζκνχ καο ιακβάλνπκε ππ φςηλ καο ηνλ Μέζν ξν, νπφηε ζεσξνχκε φηη εθπέκπνληαη: 2,2 kg CO 2 / κεξίδα θαγεηνύ. Δπηπξφζζεηα, ζε θάζε γεγνλφο ππάξρνπλ δηαδηθαζίεο νη νπνίεο κπνξεί λα εθπέκπνπλ CO 2 αιιά λα είλαη δχζθνιν λα ηππνπνηήζνπκε μερσξηζηά ηηο εθπνκπέο ηνπο. Γη απηφ ζα ζεσξήζνπκε έλα επηπιένλ πνζφ εθπνκπψλ γηα θάζε έλαλ απφ ηνπο ζπκκεηέρνληεο. Σν πνζφ απηφ θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη είλαη: 5 kg CO 2 / ζπκκεηέρνληα. ηελ Δηθφλα 4.21 απεηθνλίδνληαη ηα πεδία 5.δ θαη 5.ε ηνπ MyCarbonFtprint: 142

143 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 5.δ Καηαλάισζε Ρεύκαηνο θαη 5.ε Δπηπιένλ Δθπνκπέο, Δλφηεηα 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 143

144 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 6. Αλουμίνιο Σν ζπγθεθξηκέλν Φχιιν ηνπ MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζε εξγνζηάζηα πνπ παξάγνπλ αινπκίλην θαη ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο. Ο ιφγνο πνπ απνθαζίζακε λα πεξηιεθζεί έλα ηέηνην Φχιιν εξγαζίαο ζην MyCarbonFtprint είλαη γηαηί ππάξρεη αμηνζεκείσην πιήζνο εξγνζηαζίσλ πνπ παξάγνπλ αινπκίλην θαη γηαηί απφ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο αινπκηλίνπ παξάγνληαη ζεκαληηθέο πνζφηεηεο CO 2. Ζ κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ είλαη απηή πνπ πξνηείλεη ην Πξσηφθνιιν Greenhouse Gas Protocol, φπσο έρεη αλαπηπρζεί ζην Κεθάιαην 3, Δλφηεηα 3.3 θαη ζπγθεθξηκέλα ζην εδάθην Αινπκίλην, κε ηηο εμηζψζεηο (15), (16), (17), (18) θαη (19) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαη δελ ζα αλαιπζνχλ πεξαηηέξσ εδψ. Αληηιακβαλφκαζηε φκσο φηη ν ρξήζηεο ηνπ πξνγξάκκαηνο εδψ ζα πξέπεη λα έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ ηα εμεδεηεκέλα δεδνκέλα πνπ απαηηνχληαη. Ζ παξαγσγή ηνπ αινπκηλίνπ γίλεηαη κε δχν κεζφδνπο φπσο έρνπκε ήδε αλαιχζεη ζηελ Δλφηεηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο: ε Υσλεπηήξηα Μέζνδνο θαη ε Μέζνδνο Söderberg. Σν Φχιιν εξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint ρσξίδεηαη επνκέλσο ζε δχν ππνελφηεηεο, θαη θάζε κία απφ απηέο ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο απφ ηηο δχν κεζφδνπο. Απφ ηηο 3 βαζκίδεο πνπ πξνζδηνξίδεη ην GHG Protocol γηα ηνπο ππνινγηζκνχο, ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηήζεη ην MyCarbonFtprint κφλν φηαλ ηα δεδνκέλα ηνπ αλήθνπλ ζηηο Βαζκίδεο 2 θαη 3. ηε Βαζκίδα 2 νη πεξηζζφηεξεο ηηκέο είλαη γλσζηέο, νπφηε ν ρξήζηεο γηα ιφγνπο απιφηεηαο δελ έξρεηαη θαζφινπ ζε επαθή κε απηέο. ηε Βαζκίδα 3 ν ρξήζηεο θαιείηαη λα γλσξίδεη θαη λα εηζάγεη φια ηα δεδνκέλα πνπ δεηνχληαη. Πξνζνρή!! Ο ππνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ απηψλ γίλεηαη ζε εηήζηα βάζε, γη απηφ θαη φια ηα πνζά πνπ δεηνχληαη ζα πξέπεη λα αλάγνληαη ζε έηνο. 144

145 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Χωνευτιρια Μζκοδοσ ε απηή ηελ ππνελφηεηα ππνινγίδνληαη φιεο νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο αινπκηλίνπ, φηαλ απηή γίλεηαη κε ηε Υσλεπηήξηα Μέζνδν. Ζ ππνελφηεηα απηή έρεη ηξία πεδία, θαζέλα απφ ηα νπνία ππνινγίδεη ην απνηχπσκα άλζξαθα γηα ηα ηξία ζηάδηα ηεο παξαγσγήο ηνπ αινπκηλίνπ, ζηα νπνία εθπέκπεηαη ε κεγαιχηεξε πνζφηεηα ηνπ CO 2. α. Καηαλάισζε Αλνδίνπ Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε Βαζκίδα 2, ν ρξήζηεο εδψ ρξεηάδεηαη λα γλσξίδεη κφλν ηελ Πνζφηεηα ηνπ Αινπκηλίνπ πνπ έρεη παξαρζεί ζε εηήζηα βάζε θαη ηε πλνιηθή Πνζφηεηα ησλ Αλνδίσλ πνπ θαηαλαιψζεθαλ. Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε βαζκίδα 3, ν ρξήζηεο απαηηείηαη λα γλσξίδεη επηπιένλ ηελ Πεξηεθηηθφηεηα ηνπ Θείνπ θαη ηεο Σέθξαο ζηα Αλφδηα. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (15) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Αινπκίλην, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο ηελ Δηθφλα 4.22 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 6.1.α ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 6.1.α Καηαλάισζε Αλνδίνπ, Δλφηεηα 6. Αινπκίλην ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 145

146 Κεθάιαην 4 β. Καχζε Πηεηηθήο Πίζζαο ε απηφ ην πεδίν ηνπ MyCarbonFtprint δελ ιακβάλεηαη ππ φςηλ ε Βαζκίδα ππνινγηζκνχ θαη απαηηείηαη ν ρξήζηεο λα γλσξίδεη ην Βάξνο ησλ Πξάζηλσλ Αλνδίσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, ην Βάξνο ησλ Κακέλσλ Αλνδίσλ, ηελ Πνζφηεηα ησλ Αλνδίσλ πνπ θαίγνληαη, ηελ Πεξηεθηηθφηεηα ησλ Πξάζηλσλ Αλνδίσλ ζε Ζ (πδξνγφλν) θαζψο θαη ηελ Πνζφηεηα ησλ Τπνιεηκκάησλ Πίζζαο. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (16) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Αινπκίλην, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.23 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 6.1.β ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 6.1.β Καύζε Πηεηηθήο Πίζζαο, Δλφηεηα 6. Αινπκίλην ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 146

147 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint γ. Φφξησκα θσθ Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε Βαζκίδα 2, ν ρξήζηεο ζε απηφ ην πεδίν απαηηείηαη λα γλσξίδεη κφλν ηελ Πνζφηεηα ηνπ Φνξησκέλνπ Κσθ πνπ θαηαλαιψζεθε θαη ηε πλνιηθή Πνζφηεηα ησλ Κακέλσλ Αλνδίσλ πνπ παξάρζεθε ζε εηήζηα βάζε. Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε βαζκίδα 3, ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη επηπιένλ ηελ Πεξηεθηηθφηεηα ηνπ Κσθ ζε Θείν θαη Σέθξα. Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (17) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Αινπκίλην, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.24 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 6.1.γ ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 6.1.γ Φόξησκα Κσθ, Δλφηεηα 6. Αινπκίλην ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 147

148 Κεθάιαην Μζκοδοσ Söderberg Δδψ ην MyCarbonFtprint ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο αινπκηλίνπ, φηαλ απηή γίλεηαη κε ηε Μέζνδν Söderberg. Ζ ππνελφηεηα απηή έρεη δχν πεδία, ηα νπνία ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο δηαδηθαζίεο ηεο κεζφδνπ. Καη ζε απηή ηελ ππνελφηεηα ν ρξήζηεο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηιέμεη αλάκεζα ζηε Βαζκίδα 2 θαη 3. α. Άκεζεο Δθπνκπέο ην πεδίν απηφ ππνινγίδνληαη νη άκεζεο εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε Μέζνδν Söderberg. Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε Βαζκίδα 2, ν ρξήζηεο ζε απηφ ην πεδίν απαηηείηαη λα γλσξίδεη κφλν ηε πλνιηθή Πνζφηεηα ηνπ Αινπκηλίνπ πνπ παξάρζεθε ζε εηήζηα βάζε, ηελ εηήζηα Καηαλάισζε Κφιιαο, ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ δηαιπηέο χιεο θπθινεμαλίνπ θαη ηελ Πνζφηεηα ηνπ C πνπ βξίζθεηαη ζηα θειηά Söderberg. Δάλ ν ππνινγηζκφο γίλεηαη κε ηε βαζκίδα 3, ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη επηπιένλ ηελ Πεξηεθηηθφηεηα ηεο Πίζζαο θαη ηνπ Ππξσκέλνπ Κσθ ζε Θείν θαη Σέθξα, ηελ πεξηεθηηθφηεηα ηεο Κφιιαο ζε πλδεηηθφ Τιηθφ θαη ηελ Πεξηεθηηθφηεηα ηεο πίζζαο ζε Ζ (πδξνγφλν). Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (18) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Αινπκίλην, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. β. Αγνξέο πξψησλ Τιψλ ην ζπγθεθξηκέλν πεδίν ηνπ MyCarbonFtprint ππνινγίδνληαη νη εθπνκπέο ηνπ CO 2 πνπ πξνθχπηνπλ κε βάζε ηηο πξψηεο χιεο πνπ αγνξάζηεθαλ θαη ηηο πνζφηεηεο απφ απηέο πνπ θαηαλαιψζεθαλ. Οη ππνινγηζκνί ηνπ πεδίνπ απηνχ είλαη αλεμάξηεηνη ηεο Βαζκίδαο ππνινγηζκνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη. Δπνκέλσο, ν ρξήζηεο πξέπεη λα γλσξίδεη ηηο εμήο πνζφηεηεο: πλνιηθή εηήζηα Καηαλάισζε Πίζζαο, πλνιηθή εηήζηα Καηαλάισζε Κσθ, πλνιηθή εηήζηα Καηαλάισζε Φνξησκέλνπ Κσθ, πλνιηθά ππνπξντφληα άλζξαθα (C) ζε εηήζηα βάζε, πλνιηθή εηήζηα Μάδα Αλνδίσλ πνπ αγνξάζηεθαλ θαη ηε πλνιηθή εηήζηα Μάδα Αλνδίσλ πνπ Πνπιήζεθαλ. Δπίζεο, ζα πξέπεη λα γλσξίδεη ηηο εμήο Πεξηεθηηθφηεηεο: Πεξηεθηηθφηεηα ηεο Πίζζαο, ηνπ Κσθ, ηνπ Φνξησκέλνπ Κσθ, ησλ Αλνδίσλ πνπ Αγνξάζηεθαλ θαη ησλ Αλνδίσλ πνπ πνπιήζεθαλ ζε άλζξαθα (C). Ζ εμίζσζε ππνινγηζκνχ είλαη ε εμίζσζε (19) πνπ βξίζθεηαη ζην εδάθην Αινπκίλην, ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηηο Δηθφλεο 4.25 θαη 4.26 απεηθνλίδνληαη ηα πεδία 6.2.α θαη 6.2.β αληίζηνηρα ηνπ MyCarbonFtprint: 148

149 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 6.2.α Άκεζεο Δθπνκπέο, Δλφηεηα 6. Αινπκίλην ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 149

150 Κεθάιαην 4 Δηθφλα Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 6.2.β Αγνξέο Πξώησλ Τιώλ, Δλφηεηα 6. Αινπκίλην ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 150

151 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 7. Σίδηροσ_Χάλυβασ Σν ζπγθεθξηκέλν Φχιιν ηνπ MyCarbonFtprint απεπζχλεηαη απνθιεηζηηθά ζε εξγνζηάζηα πνπ παξάγνπλ ζίδεξν θαη ράιπβα (αηζάιη) θαη ελδηαθέξνληαη λα ππνινγίζνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνθχπηεη απφ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο ηνπο. Ο ππνινγηζκφο ζπκπεξηιακβάλεηαη ζην MyCarbonFtprint γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο, κηαο θαη είλαη ζεκαληηθφο ν αξηζκφο ησλ εξγνζηαζίσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηελ παξαγσγή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πιηθψλ. Ζ κεζνδνινγία ππνινγηζκνχ είλαη απηή πνπ πξνηείλεη ην Πξσηφθνιιν Greenhouse Gas Protocol, φπσο έρεη αλαπηπρζεί ζην Κεθάιαην 3, Δλφηεηα 3.3 θαη ζπγθεθξηκέλα ζην εδάθην ίδεξνο θαη Υάιπβαο (αηζάιη), κε ηελ εμίζσζε (23) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαη δελ ζα αλαιπζεί πεξαηηέξσ εδψ. Σα ζηνηρεία πνπ πξέπεη λα έρεη ζηε δηάζεζε ηνπ ν ρξήζηεο πνπ ζέιεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ην MyCarbonFtprint είλαη πνιχ ζπγθεθξηκέλα θαη ζρεηίδνληαη κε ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο. πγθεθξηκέλα ζα πξέπεη λα γλσξίδεη ηηο εμήο πνζφηεηεο: Κσθ πνπ θαηαλαιψζεθε ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη άλζξαθα, Κσθ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ Κάκηλν Κσθ θαη θαηαλαιψλεηαη ζηελ Τςηθάκηλν, Γαηάλζξαθαο πνπ εγρχζεθε απεπζείαο ζηελ Τςηθάκηλν, Αζβεζηφιηζνο θαη Γνινκίηεο πνπ θαηαλαιψλνληαη γηα ηελ Παξαγσγή ηδήξνπ θαη Υάιπβα, Ζιεθηξφδηα Άλζξαθα πνπ θαηαλαιψζεθαλ, άιια Αλζξαθνχρσλ Τιηθά πνπ θαηαλαιψλνληαη ζηελ παξαγσγή ζηδήξνπ θαη ράιπβα, Αέξην ηεο Κακίλνπ ηνπ Κσθ πνπ θαηαλαιψλεηαη ζηελ Τςηθάκηλν, Υάιπβαο πνπ παξάγεηαη, Παξαγσγή ηδήξνπ πνπ δελ κεηαηξέπεηαη ζε ράιπβα θαη Αέξην ηεο Τςηθακίλνπ πνπ κεηαθέξεηαη εθηφο ηνπ ηφπνπ παξαγσγήο. Δπίζεο, γηα φια ηα παξαπάλσ κεγέζε πξέπεη λα γλσξίδεη ηηο Πεξηεθηηθφηεηεο ηνπο ζε Άλζξαθα. 151

152 Κεθάιαην 4 Δπεηδή ε απεηθφληζε απηήο ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο δελ ρσξάεη ζε 1 ζειίδα, ζα ρσξηζηεί ζε δχν θνκκάηηα πνπ βξίζθνληαη ζηηο δχν αθφινπζεο ζειίδεο: Δηθφλα 4.27.α - Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 7.Παξαγσγή ηδήξνπ & Υάιπβα, Δλφηεηα 7. ίδεξνο & Υάιπβαο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint 152

153 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Δηθφλα 4.27.β- Απεηθφληζε ησλ πεδίσλ ππνινγηζκνχ 7.Παξαγσγή ηδήξνπ & Υάιπβα, Δλφηεηα 7. ίδεξνο & Υάιπβαο ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint (ζπλέρεηα) 153

154 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 8. Σύνολο Εκπομπών Γηα ιφγνπο επρξεζηίαο δεκηνπξγήζακε επηπιένλ απηφ ην Φχιιν, ην νπνίν ρσξίδεηαη ζε δχν ππνελφηεηεο: ζηε κία ππνινγίδνληαη νη ζπλνιηθέο εθπνκπέο πνπ πξνέθπςαλ απφ φιεο ηηο δηαδηθαζίεο πνπ ππνινγίζηεθαλ θαη ζηελ άιιε γίλνληαη νη απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο ησλ κνλάδσλ. Καζεκία απφ ηηο ππνελφηεηεο αλαιχεηαη εδψ Συνολικζσ Εκπομπζσ ηε ζπγθεθξηκέλε ππνελφηεηα ηνπ MyCarbonFtprint ππάξρεη έλαο πίλαθαο ζηνλ νπνίν αλαγξάθνληαη νη ζπλνιηθέο εθπνκπέο πνπ πξνέθπςαλ απφ θάζε δηαδηθαζία κε ην MyCarbonFtprint ζηα πξνεγνχκελα Φχιια. Οη εθπνκπέο απηέο ηειηθά αζξνίδνληαη δίλνληαο ην ηειηθφ απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ ρξήζηε. ηελ Δηθφλα 4.28 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 8.1 ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πίλαθα Μεηαηξνπήο Μνλάδσλ Μέηξεζεο 8.1 πλνιηθέο Δθπνκπέο, Δλφηεηα 8. ύλνιν Δθπνκπώλ ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint

155 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Μετατροπζσ Μονάδων ε απηή ηελ ππνελφηεηα παξαηίζεηαη γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο έλαο πίλαθαο, ζηνλ νπνίν ν ρξήζηεο κπνξεί λα εηζάγεη ηα δεδνκέλα πνπ έρεη θαη λα ηα κεηαηξέςεη ζηηο κνλάδεο πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηε ζπκπιήξσζε ησλ πεδίσλ ησλ Φχιισλ εξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint. Έηζη ν ρξήζηεο δελ ζα ρξεηάδεηαη λα απεπζχλεηαη ζε άιια κέζα πξνθεηκέλνπ λα κεηαηξέςεη ηα δεδνκέλα ηνπ. Οη ζρέζεηο κεηαηξνπήο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ αλαγξάθνληαη ζην πεδίν κε ηίηιν Μεηαηξνπέο Μνλάδσλ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. ηελ Δηθφλα 4.29 απεηθνλίδεηαη ην πεδίν 8.2 γηα ηηο Μεηαηξνπέο Μνλάδσλ ηνπ MyCarbonFtprint: Δηθφλα Απεηθφληζε ηνπ πίλαθα Μεηαηξνπήο Μνλάδσλ Μέηξεζεο 8.2 Μεηαηξνπέο Μνλάδσλ, Δλφηεηα 8. ύλνιν Δθπνκπώλ ηνπ πξνγξάκκαηνο MyCarbonFtprint

156 Κεθάιαην Φύλλο Εργαςίασ με τίτλο: 9. Συντ. Εκπομπήσ ην ζπγθεθξηκέλν Φχιιν Δξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint αλαγξάθνληαη φινη νη πληειεζηέο Δθπνκπήο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηα ππφινηπα Φχιια Δξγαζίαο. Δδψ νη.δ. είλαη ζπγθεληξσκέλνη ζε επηά (7) πίλαθεο θαη θάησ απφ απηνχο αλαγξάθνληαη νη πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο. Οη πίλαθεο πεξηέρνπλ ηνπο.δ. γηα ηα δηάθνξα πεδία ππνινγηζκνχ ηνπ πξνγξάκκαηνο αιιά δελ θξίλεηαη ζθφπηκν λα παξαηεζνχλ εδψ. Οη.Δ. πνπ είλαη ζηνπο πίλαθεο έρνπλ ππνβιεζεί ζηηο απαξαίηεηεο κεηαηξνπέο, πξνθεηκέλνπ λα είλαη φινη εθθξαζκέλνη ζηα κεγέζε πνπ εμππεξεηνχλ. ηελ ππνελφηεηα απηή ζα αλαθεξζνχκε ζηνπο πίλαθεο, ηηο πεγέο πξνέιεπζεο ηνπο θαη ην πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. εκαληηθφ είλαη λα αλαθέξνπκε φηη ζην πεδίν 2.1 Ζιεθηξηζκόο ππήξραλ δηαζέζηκεο ηηκέο απφ ηελ ΔΗΑ θαη απφ ηνλ ΚΔΝΑΚ, πνπ παξνπζίαδαλ κία ζεκαληηθή απφθιηζε. Γηα ηελ Διιάδα, παξαβιέςακε ηελ ηηκή πνπ πξνηείλεη ε ΔΗΑ θαη πηνζεηήζακε ηελ ηηκή πνπ νξίδεη ν ΚΔΝΑΚ. ηνλ Πίλαθα 4.3 αλαγξάθνληαη φια απαξαίηεηα ζηνηρεία.

157 Πξφγξακκα Τπνινγηζκνχ MyCarbonFtprint Σίηινο Πίλαθα Φύιινπ Δξγαζίαο 9.Σπλη. Εθπνκπήο 1. ΣΑΘΔΡΟΠΟΗΖΜΔΝΔ ΚΑΤΔΗ 1.Α. πληειεζηέο γηα CO 2 1.B. πληειεζηέο γηα CH 4 1.Γ. πληειεζηέο γηα Ν 2 Ο Φύιιν Δξγαζίαο ηνπ MyCarbonFtprint πνπ ρξεζηκνπνηείηαη 1.β ΣΑΘΔΡΟΠΟΗΖΜΔΝΔ ΚΑΤΔΗ (Τπνινγηζκφο κε αληηπξνζσπεπηηθά δεδνκέλα) Πεγή Πξνέιεπζεο πληειεζηώλ IPCC (2006 Guidelines for National GHG Inventories) 2. ΖΛΔΚΣΡΗΜΟ 2.1 ΖΛΔΚΣΡΗΜΟ ΗΔΑ (2006) / ΚΔΝΑΚ (ΦΔΚ 407/9-4-10) 3. GWP 4. ΦΤΞΖ / ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ 5. ΜΔΣΑΦΟΡΔ 3.1 ΔΚΠΟΜΠΔ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ, ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ ΚΑΗ ΓΗΑΘΔΖ (ζε φια ηα πεδία 3.1.α, 3.1.β, 3.1.γ) 3.2 ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΔΚΠΟΜΠΧΝ ΜΔ ΒΑΖ ΣΗ ΠΧΛΖΔΗ 3.3 ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΔΚΠΟΜΠΧΝ ΜΔΒΑΖ ΣΟΝ ΚΤΚΛΟ ΕΧΖ Σα ζηνηρεία απηνχ ηνπ πίλαθα εηζάγνληαη ρεηξνθίλεηα απφ ηνλ ρξήζηε ζε φια ηα πεδία ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 3.ΦΤΞΖ_AC 4.1 ΟΥΖΜΑΣΑ (ζε φια ηα πεδία 4.1.α, 4.1.β, 4.1.γ) IPCC / ASHRAE IPCC EPA / DEFRA 6. ΜΔΑ ΜΑΕΗΚΖ ΜΔΣΑΦΟΡΑ 7. ΓΔΓΟΝΟΣΑ / ΔΚΓΖΛΧΔΗ (Απηνθίλεην) 4.2 ΜΔΑ ΜΑΕΗΚΖ ΜΔΣΑΦΟΡΑ 5.α Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο EPA / DEFRA 5.β Μεηαθίλεζε κε Απηνθίλεην EPA / DEFRA Πίλαθαο 4.3 Πεδία ρξήζεο θαη πεγέο πξνέιεπζεο ησλ δεδνκέλσλ ησλ πηλάθσλ ζην Φχιιν 9.πλη.Δθπνκπήο ηνπ MyCarbonFtprint

158

159 Κεθάιαην 5 Μειέηε Πεξηπηώζεσλ Τπνινγηζκνύ ηνπ Απνηππώκαηνο Άλζξαθα

160

161 ην θεθάιαην απηφ ππνινγίδεηαη ην απνηχπσκα άλζξαθα ζε δχν Πεξηπηψζεηο Μειέηεο (Case Studies), ρξεζηκνπνηψληαο ην εξγαιείν ππνινγηζκνχ MyCarbonFtprint. ε θάζε πεξίπησζε ζπιιέγνληαη νη απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο θαη έπεηηα απφ ηελ αμηνιφγεζε ηνπο γίλεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα. Μεηά ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα κε ην MyCarbonFtprint, γίλεηαη ν ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα θαη κε άιιεο εθαξκνγέο ππνινγηζκνχ, νη νπνίεο δηαηίζεληαη ρσξίο ρξέσζε ζην δηαδίθηπν θαη έρνπλ αλαθεξζεί ζην θεθάιαην 3. ην ηέινο ηνπ θεθαιαίνπ γίλεηαη ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ MyCarbonFtprint κε απηά ησλ άιισλ εθαξκνγψλ, ελψ αλαιχνληαη θαη νη αηηίεο πνπ κπνξεί λα νδήγεζαλ ζε δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα. 5.1 Μελέτη 1 ησ Περίπτωςησ: υνέδριο CEMEPE 2011 Σν CEMEPE είλαη έλα δηεζλέο πλέδξην γηα ηε Γηαρείξηζε, ηε Μεραληθή, ηνλ ρεδηαζκφ θαη ηελ Οηθνλνκία ηνπ Πεξηβάιινληνο, κε ινγφηππν ηε δηπιαλή εηθφλα. Σν φλνκα ηνπ πξνέξρεηαη απφ ηελ αγγιηθή νξνινγία Conference on Environmental Management, Engineering, Planning and Economics (CEMEPE). Έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί ηξία ζπλέδξηα CEMEPE: ην 2007 θαη ην 2011 ζηε θηάζν θαη ην 2009 ζηε Μχθνλν. ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία ζα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ CEMEPE 2011, πνπ έιαβε ρψξα ζηηο Ηνπλίνπ 2011 ζηε θηάζν. ην πλέδξην CEMEPE 2011 ζπκκεηείραλ εξεπλεηέο, επηζηήκνλεο, πεξηβαιινληνιφγνη θαη επαγγεικαηίεο απφ φιν ηνλ θφζκν θαη παξνπζίαζαλ ηηο εξγαζίεο θαη ηα ζπκπεξάζκαηα ηνπο πάλσ ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ην πεξηβάιινλ. Πξνθεηκέλνπ λα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ, ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνέθπςαλ απφ ηα εμήο ζηνηρεία: (i) Μεηαθνξέο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο (ii) Μεηαθνξέο κε ρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο (Η.Υ.) (iii) Γηακνλή ζε μελνδνρείν (iv) Γεχκαηα πνπ πξνζθέξζεθαλ ζηνπο ζπκκεηέρνληεο (v) Λνηπέο Δθπνκπέο 161

162 Κεθάιαην Δεδομένα Υπολογιςμού ην πλέδξην CEMEPE 2011 ζπκκεηείραλ 230 άηνκα, απφ ηα νπνία ηα 85 ήηαλ απφ ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ θαη ηα ππφινηπα 145 απφ ηελ Διιάδα. Σν CEMEPE 2011 αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ γεγνλφησλ / εθδειψζεσλ θαη επνκέλσο ν ππνινγηζκφο γηα ην απνηχπσκα άλζξαθα ζα γίλεη κε ην ηνπ Φχιιν Δξγαζίαο 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ MyCarbonFtprint. (i) Μεηαθνξέο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Γηα λα παξεπξεζνχλ νη ζπκκεηέρνληεο ζην CEMEPE 2011 ρξεζηκνπνίεζαλ δηαθφξσλ εηδψλ Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο, ζηα νπνία ζπγθαηαιέγνληαη ηα Αεξνπιάλα, ηα Πινία θαη ηα Σαμί. πσο είλαη αλακελφκελν, δελ έρεη πξαγκαηνπνηεζεί αθξηβήο θαηακέηξεζε ησλ απνζηάζεσλ. Γη απηφ ζα επεμεξγαζηνχκε ηα δεδνκέλα κε γλψκνλα ηε ξεαιηζηηθφηεηα ησλ κεγεζψλ. ιεο νη απνζηάζεηο έρνπλ ππνινγηζηεί κε ηε ρξήζε ειεθηξνληθνπ ράξηε ζην δηαδίθηπν [Πξφγξακκα Google Earth - πγθεθξηκέλα, γηα θάζε Μέζν Μεηαθνξάο ζα έρνπκε: - Αεξνπιάλν Οη ζπκκεηέρνληεο πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ Αεξνπιάλν ήηαλ είηε απφ ην εμσηεξηθφ είηε απφ δηάθνξεο πφιεηο ηεο Διιάδαο. Δπεηδή είλαη φρη κφλν πξαθηηθά αδχλαην αιιά θαη ηαπηφρξνλα αλνχζην, δελ ζα ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο κε βάζε ηηο αθξηβείο απνζηάζεηο αιιά ζα δεκηνπξγήζνπκε νκάδεο. Γηα θάζε νκάδα ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο κηα κέζε απφζηαζε θαη κε βάζε απηή ηελ απφζηαζε ζα θάλνπκε ηνπο δεηνχκελνπο ππνινγηζκνχο. 162

163 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Γηα ηνπο ζπκκεηέρνληεο ινηπφλ πνπ ηαμίδεςαλ απφ ην εμσηεξηθφ, ππνινγίδνληαο κία ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ νη νκάδεο πνπ δεκηνπξγήζακε είλαη απηέο ηνπ Πίλαθα 5.1: Απόζηαζε (Km) Αξηζκόο Αηόκσλ Υώξεο Πξνέιεπζεο Απζηξαιία Βξαδηιία, Ζ.Π.Α., Καλαδάο Ηαπσλία, Κίλα, Μαδαγαζθάξε Γαλία, Ζλσκέλν Βαζίιεην, Ηζπαλία Βέιγην, Γαιιία, Γεξκαλία, Ληζνπαλία, Πνισλία Απζηξία, Ηηαιία, Κχπξνο, εξβία, ινβαθία, ινβελία, Σνπξθία, Σζερία Πίλαθαο Απνζηάζεηο πνπ δηήλπζαλ κε Αεξνπιάλν νη ζπκκεηέρνληεο απφ ην εμσηεξηθφ ηνπ CEMEPE 2011 Γηα ηηο πηήζεηο ηνπ εμσηεξηθνχ, ζα ζεσξήζνπκε σο Μεγάιε Απόζηαζε ηηο απνζηάζεηο πνπ είλαη κεγαιχηεξεο απφ Km, ελψ ηηο ππφινηπεο ηηο ππνινγίδνπκε σο Μηθξέο Απνζηάζεηο. Δπηπιένλ, επεηδή δελ γλσξίδνπκε κε ηη ζέζε ηαμίδεςαλ νη επηβάηεο, ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ζα θάλνπκε ηνπο ππνινγηζκνχο γηα Άγλσζηε Θέζε. ζνλ αθνξά ηνπο ζπκκεηέρνληεο απφ ηελ Διιάδα, θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη ην 40% απφ απηνχο ρξεζηκνπνίεζαλ αεξνπιάλν γηα λα ηαμηδέςνπλ κέρξη ηε θηάζν, ελψ ην ππφινηπν 60% ηαμίδεςε νδηθψο. Δπνκέλσο ηαμίδεςαλ αεξνπνξηθά: Γηα απηέο ηηο 58 εγρψξηεο πηήζεηο, ζεσξνχκε κία ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ πνπ δηαλχζεθε θαη είλαη ίζε κε 150 Km. 163

164 Κεθάιαην 5 - Πινίν Σν Πινίν σο κέζν Μαδηθήο Μεηαθνξάο ρξεζηκνπνηήζεθε απφ απηνχο πνπ ηαμίδεςαλ νδηθά κέρξη έλα ζεκείν θαη κεηά πήξαλ πινίν γηα λα θηάζνπλ ζηε θηάζν (απφ ην ιηκάλη ηνπ Βφινπ, ηεο Θεζζαινλίθεο ή απφ ην ιηκάλη ηνπ Αγίνπ Κσλζηαληίλνπ). Ζ ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ πνπ δηαλχζεθε απφ ηα ( = ) 87 άηνκα ζεσξνχκε φηη είλαη 60 Km. Δπίζεο, ηελ ηειεπηαία εκέξα ηνπ ζπλεδξίνπ Παξαζθεπή, 24 Ηνπλίνπ ππήξρε κία πξναηξεηηθή εθδξνκή κε πινίν είηε γηα ην γχξν ηεο θηάζνπ είηε γηα κία εθδξνκή ζε έλα γεηηνληθφ λεζί, νπφηε ε πιεηνςεθία ησλ ζπκκεηερφλησλ ρξεζηκνπνίεζε πινίν γηα απηή ηελ εθδξνκή. πγθεθξηκέλα ζηε εθδξνκή ζπκκεηείραλ 170 άηνκα, ηα νπνία πξαγκαηνπνίεζαλ κηα ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ 25 Km. - Σαμί Οη ζπκκεηέρνληεο πνπ δε ρξεζηκνπνίεζαλ ρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο γηα ηε κεηαθίλεζε ηνπο πξνο ηε θηάζν, πξνθαλψο ρξεζηκνπνίεζαλ Σαμί γηα ηηο απαξαίηεηεο κεηαθηλήζεηο ηνπο ζην λεζί θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ CEMEPE Δπεηδή θαη πάιη δελ είκαζηε ζε ζέζε λα γλσξίδνπκε ηηο αθξηβείο απνζηάζεηο πνπ δηαλχζεθαλ, αιιά γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο πξέπεη λα ιάβνπκε ππ φςηλ καο θαη ηηο ζπγθεθξηκέλεο εθπνκπέο, ζα θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη ρξεζηκνπνηήζεθε ηαμί απφ 130 άηνκα γηα κία ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ ίζε κε 10 Km. (ii) Μεηαθνξέο κε ρεκα Ηδησηηθήο Υξήζεο (Η.Υ) πσο αλαθέξακε, ηα άηνκα πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ρεκα Η.Υ., πξνθεηκέλνπ λα κεηαθεξζνχλ ζηε θηάζν ήηαλ 87 άηνκα. Δπεηδή είλαη πξαθηηθά αδχλαην ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο λα έρνπκε πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο γηα ηα νρήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, ην κφλν πνπ καο ελδηαθέξεη είλαη κηα κέζε απφζηαζε πνπ δηαλχεη ην Δπηβαηεγφ ρεκα. Θεσξνχκε ινηπφλ φηη νη 87 ζπκκεηέρνληεο δηήλπζαλ κηα ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ (γηα ηε δηαδξνκή πξνο θαη απφ ηε θηάζν) ίζε κε 400Κm. 164

165 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα (iii) Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν εκαληηθφ θνκκάηη ησλ ζπλνιηθψλ εθπνκπψλ ζε ηέηνηεο πεξηπηψζεηο είλαη νη εθπνκπέο πνπ νθείινληαη ζηε δηακνλή ησλ ζπκκεηερφλησλ. πγθεθξηκέλα, απηφ πνπ καο ελδηαθέξεη είλαη ην πιήζνο ησλ δσκαηίσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, ην πιήζνο ησλ βξαδηψλ δηακνλήο θαη ν ηχπνο ηνπ μελνδνρείνπ. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ πλεδξίνπ, νη πεξηζζφηεξνη ζπκκεηέρνληεο είραλ σο θαηάιπκα ην μελνδνρείν πνπ έγηλε ην πλέδξην. Γεληθά ρξεζηκνπνηήζεθαλ 140 δσκάηηα, απφ ηα νπνία ηα 110 βξίζθνληαλ ζην μελνδνρείνπ πνπ έγηλε ην πλέδξην (Πνιπηειέο Ξελνδνρείν) θαη ηα ππφινηπα 30 ζε θνληηλά θαηαιχκαηα (Μέζν Ξελνδνρείν). Γηα ιφγνπο απιφηεηαο ησλ ππνινγηζκψλ, θάλακε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη φινη νη ζπκκεηέρνληεο έκεηλαλ ζηα θαηαιχκαηα 6 βξάδηα. (iv) Γεχκαηα πνπ πξνζθέξζεθαλ ζηνπο ζπκκεηέρνληεο Καηά ηε δηάξθεηα δηεμαγσγήο ηνπ CEMEPE 2011 παξαηέζεθαλ ζηνπο ζπκκεηέρνληεο ηα εμήο 7 γεχκαηα: Κπξηαθή, Βξαδηλφ Γεπηέξα, Μεζεκεξηαλφ Σξίηε, Μεζεκεξηαλφ, Wine and Cheese Party (Βξάδπ) Σεηάξηε, Μεζεκεξηαλφ, Banquet (Βξάδπ) Πέκπηε, Μεζεκεξηαλφ ηα γεχκαηα απηά έιαβαλ κέξνο φινη νη ζπκκεηέρνληεο ηνπ CEMEPE 2011, θαη επνκέλσο ζα ππνινγηζηνχλ ζην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ νη εθπνκπέο ιφγσ ησλ γεπκάησλ (γηα 230 άηνκα). (v) Λνηπέο Δθπνκπέο Δπεηδή δελ έρνπκε ζηε δηάζεζε καο επηπιένλ πιεξνθνξίεο γηα εθπνκπέο πνπ κπνξεί λα νθείινληαη ζην πλέδξην (π.ρ. εθπνκπέο ιφγσ ηεο θαηαλάισζεο Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο), ζα πξνζζέζνπκε ζηηο εθπνκπέο ηνπ CEMEPE 2011 ηηο επηπιένλ εθπνκπέο πνπ νξίδνπκε ζην εξγαιείν MyCarbonFtprint, φπσο απηέο έρνπλ αλαθεξζεί ζην Κεθάιαην

166 Κεθάιαην Υπολογιςμόσ του αποτυπώματοσ με το εργαλείο MyCarbonFtprint Γηα λα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 κε ην MyCarbonFtprint, ζα εηζάγνπκε ηα ζηνηρεία πνπ ζεσξήζακε πην πξηλ ζηα αληίζηνηρα Φχιια Δξγαζίαο. πγθεθξηκέλα, ν ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα γηα ηα Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 5.α Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο, ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ MyCarbonFtprint. O ππνινγηζκφο γηα ηηο εθπνκπέο ιφγσ ηεο ρξήζεο Ορήκαηηο Η.Υ. ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 5.β Μεηαθίλεζε κε Απηνθίλεην, ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ MyCarbonFtprint. Γηα ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δηακνλή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε μελνδνρεία, ζα εηζαρζνχλ ηα δεδνκέλα ζην πεδίν 5.γ Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν, ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ MyCarbonFtprint. Σέινο, φζνλ αθνξά ηα Γεχκαηα πνπ παξεηέζεθαλ θαη ηηο Λνηπέο Δθπνκπέο, ν ππνινγηζκφο ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 5.ε Δπηπιένλ Δθπνκπέο (γξακκή κε ηίηιν Γεύκαηα θαη γξακκή κε ηίηιν Αηνκηθέο Εθπνκπέο αληίζηνηρα), ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 5. Γεγνλόηα_Δθδειώζεηο ηνπ MyCarbonFtprint. ηηο εηθφλεο πνπ αθνινπζνχλ απεηθνλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ MyCarbonFtprint γηα ην ζπγθεθξηκέλν απνηχπσκα άλζξαθα. 166

167 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 ιφγσ ηεο ρξήζεο Μέζσλ Μαδηθήο Μεηαθνξάο, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint 167

168 Κεθάιαην 5 Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 ιφγσ ηεο ρξήζεο Ορήκαηνο Η.Υ. θαη ηεο δηακνλήο ζε μελνδνρείν, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα Γεχκαηα θαη ηηο Δπηπιένλ Δθπνκπέο, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint 168

169 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δπνκέλσο, ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 φπσο πξνθχπηεη απφ ηνλ ππνινγηζκφ κε ην εξγαιείν MyCarbonFtprint αζξνηζηηθά γηα θάζε θαηεγνξία είλαη: Καηεγνξία Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Δθπνκπέο CO 2 (ηόλνη) Δθπνκπέο CH 4 (kg) Δθπνκπέο N 2 O (kg) 76,85 0,032 0,034 Μεηαθίλεζε κε Όρεκα Η.Υ. 9, Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν 27, Δπηπιένλ Δθπνκπέο (Γεύκαηα & Δπηπιένλ Δθπνκπέο) 4, ΤΝΟΛΟ: 117,89 0,032 0,034 Πίλαθαο Αζξνηζηηθά απνηειέζκαηα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011, κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ MyCarbonFtprint 169

170 Κεθάιαην Υπολογιςμόσ του αποτυπώματοσ άνθρακα με άλλα προγράμματα Γηα λα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε δχν απφ ηηο εγθπξφηεξεο εθαξκνγέο πνπ δηαηίζεληαη δσξεάλ ζην δηαδίθηπν απφ εηαηξίεο πνπ ππνινγίδνπλ ην απνηχπσκα άλζξαθα θαη αζρνινχληαη κε ηα αληηζηαζκίζκαηα άλζξαθα. Οη εθαξκνγέο απηέο θαη νη ηζηνζειίδεο πνπ δηαηίζεληαη είλαη νη: Carbonfund.org [ Terra pass [ Δηζάγνληαο ινηπφλ ηα δεδνκέλα ηεο Δλφηεηαο ζηα πεδία ησλ ελ ιφγσ ηζηνζειίδσλ ππνινγίδνπκε ην δεηνχκελν απνηχπσκα άλζξαθα. Αλαιπηηθφηεξα γηα θάζε πξφγξακκα ζα έρνπκε: Υπολογιςμόσ με τθν Εφαρμογι Carbonfund.org Γηα λα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 ρξεζηκνπνηήζακε ην εξγαιείν ππνινγηζκνχ πνπ δηαηίζεηαη δσξεάλ απφ ηελ εηαηξία Carbonfund θαη βξίζθεηαη ζηελ ηζηνζειίδα: ηελ εθαξκνγή ηεο ζειίδαο έγηλε εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ πνπ βξίζθνληαη ζηελ Δλφηεηα Σα πεδία ηεο ζπγθεθξηκέλεο εθαξκνγήο αθνξνχλ ηηο εθπνκπέο ιφγσ ησλ Μεηαθηλήζεσλ κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο, κε ρεκα Η.Υ. θαζψο θαη ησλ εθπνκπψλ πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ γεχκαηα πνπ παξέρνληαη θαη δηακνλή ζε μελνδνρείν. ζνλ αθνξά ηηο κεηαθηλήζεηο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο (κφλν κε Αεξνπιάλν ζηελ πεξίπησζε καο), νη νκάδεο απνζηάζεσλ πνπ νξίδνληαη είλαη δηαθνξεηηθέο απφ απηέο πνπ ζεσξήζακε ζηελ Δλφηεηα Θα νκαδνπνηήζνπκε θαηάιιεια ηα δεδνκέλα πξνθεηκέλνπ λα ηαηξηάδνπλ ζηα πεδία ηεο ζπγθεθξηκέλεο Δθαξκνγήο. Δπίζεο, δελ ππνινγίδνληαη σο απνζηάζεηο κίαο δηαδξνκήο (one-way) αιιά ζαλ γεληθφηεξεο απνζηάζεηο, νπφηε ζα κεηαηξαπνχλ θαη ηα δεδνκέλα αλάινγα. ηελ Δηθφλα 5.4 απεηθνλίδνληαη ε ηζηνζειίδα κε ηα δεδνκέλα πνπ εηζάγακε θαη ηα απνηειέζκαηα πνπ πξνέθπςαλ: 170

171 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011, κε ην εξγαιείν Carbonfund.org [ Παξαηεξνχκε φηη ε Δθαξκνγή Carbonfund.org δελ δίλεη ηηο επηκέξνπο εθπνκπέο γηα θάζε θαηεγνξία εθπνκπψλ αιιά ην ηειηθφ άζξνηζκα. Γηα ιφγνπο πιεξφηεηαο φκσο ζα ππνινγίζνπκε ηηο επηκέξνπο εθπνκπέο θαη ζα παξνπζηαζηνχλ ζηνλ Πίλαθα

172 Κεθάιαην Υπολογιςμόσ με τθν Εφαρμογι Terra Pass Χο δεχηεξν εξγαιείν ππνινγηζκνχ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011 ρξεζηκνπνηήζεθε ην εξγαιείν ππνινγηζκνχ πνπ δηαηίζεηαη δσξεάλ απφ ηελ εηαηξία Terra Pass θαη βξίζθεηαη ζηελ ηζηνζειίδα: Ζ ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή ππνινγίδεη ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο κεηαθηλήζεηο κε Αεξνπιάλα θαη Ορήκαηα Η.Υ. θαη ηηο εθπνκπέο απφ ηηο δηαλπθηεξεχζεηο ζε μελνδνρείν. ζνλ αθνξά ηηο αεξνπνξηθέο κεηαθηλήζεηο, ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν δηαζέηεη κφλν 3 θαηεγνξίεο: χληνκεο, Μεζαίεο θαη Μεγάιεο Πηήζεηο. Γίλεηαη ινηπφλ πξνζαξκνγή θαη εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ηεο Δλφηεηαο Καη ζε απηή ηελ Δθαξκνγή δελ αλαθέξνληαη νη επηκέξνπο εθπνκπέο θάζε θαηεγνξίαο, νπφηε γηα λα είλαη εθηθηή ε ζχγθξηζε θαη ε αμηνιφγεζε ηεο εθαξκνγήο ζα αλαθέξνπκε ζηνλ Πίλαθα 5.3 ηηο επηκέξνπο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ. ηελ εηθφλα 5.5 απεηθνλίδνληαη ε ηζηνζειίδα κε ηα δεδνκέλα πνπ εηζάγακε θαη ηα απνηειέζκαηα πνπ πξνέθπςαλ: 172

173 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011, κε ην εξγαιείν Terra Pass [ Παξαηεξνχκε φηη ην απνηέιεζκα δίλεηαη ζε ιίβξεο. Κάλνληαο ηε κεηαηξνπή ππνινγίδνπκε φηη ην ζπλνιηθφ απνηέιεζκα ηεο Δθαξκνγήο Terra Pass είλαη: 164,03 t CO 2 173

174 Κεθάιαην Συνολικά αποτελζςματα των εφαρμογών Carbonfund.org και Terra Pass Οη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο δχν εθαξκνγέο γηα ηελ θάζε θαηεγνξία παξνπζηάδνληαη ζηνλ Πίλαθα πνπ αθνινπζεί: Καηεγνξία Μεηαθίλεζε κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο Δθπνκπέο CO 2 (ηόλνη) Carbonfund.org Terra Pass 79,18 124,74 Μεηαθίλεζε κε Όρεκα Η.Υ. 10,49 15,44 Γηακνλή ζε Ξελνδνρείν 27,29 23,85 Δπηπιένλ Δθπνκπέο (Γεύκαηα & Δπηπιένλ Δθπνκπέο) 0,53 - ΤΝΟΛΟ: 117,49 164,03 Πίλαθαο Αζξνηζηηθά απνηειέζκαηα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηνπ πλεδξίνπ CEMEPE 2011, κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ MyCarbonFtprint. 174

175 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Σύγκριςη αποτελεςμάτων πγθξίλνληαο ηα απνηειέζκαηα ησλ Πηλάθσλ 5.2 θαη 5.3, παξαηεξνχκε φηη ην MyCarbonFtprint θαη ην Carbonfund βξήθαλ απνηειέζκαηα πνπ δελ έρνπλ κεγάιεο απνθιίζεηο. πγθεθξηκέλα: ζνλ αθνξά ηηο Μεηαθηλήζεηο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο ηα απνηειέζκαηα ησλ δχν πξνγξακκάησλ έρνπλ κηα κηθξή δηαθνξά, ε νπνία νθείιεηαη ζην φηη ζην MyCarbonFtprint δελ ππάξρεη πεξηνξηζκφο ζηηο απνζηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα εθηηκεζνχλ, κε απνηέιεζκα λα εηζάγνληαη αλαιπηηθφηεξα νη απνζηάζεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ. Σν Carbonfund παξέρεη ιηγφηεξεο δπλαηφηεηεο επηινγέο γηαηί ρσξίδεη ηηο απνζηάζεηο ζε θαηεγνξίεο κε κεγαιχηεξν εχξνο, ππνινγίδνληαο έπεηηα κε κία ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ. Θεσξνχκε ινηπφλ φηη ηα απνηειέζκαηα ηνπ MyCarbonFtprint είλαη πην αθξηβή. Ζ ζεκαληηθφηεξε δηαθνξά αλάκεζα ζηα απνηειέζκαηα ησλ δχν πξνγξακκάησλ βξίζθεηαη ζηελ θαηεγνξία Δπηπιένλ Δθπνκπέο, κε ηα απνηειέζκαηα ηνπ Carbonfund λα είλαη αξθεηά κηθξφηεξα. Ζ βαζηθφηεξε αηηία απηήο ηεο δηαθνξάο είλαη φηη ην Carbonfund δελ πεξηιακβάλεη ζηνπο ππνινγηζκνχο ηνπ επηπιένλ εθπνκπέο γηα δηάθνξεο δξαζηεξηφηεηεο, ελψ ην MyCarbonFtprint ηηο ππνινγίδεη. πγθξίλνληαο ηα απνηειέζκαηα ηνπ MyCarbonFtprint κε απηά ηεο εθαξκνγήο Terra Pass, παξαηεξνχκε φηη παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο απνθιίζεηο, θαζψο ε εθαξκνγή Terra Pass θαηαιήγεη ζε έλα θαηά πνιινχο ηφλνπο κεγαιχηεξν απνηχπσκα άλζξαθα. ηε ζπλέρεηα γίλεηαη εθηελήο αλαθνξά ζηηο αηηίεο γηα ηηο ελ ιφγσ απνθιίζεηο. πγθεθξηκέλα: Ζ κεγαιχηεξε απφθιηζε αλάκεζα ζηα απνηειέζκαηα ησλ δχν πξνγξακκάησλ βξίζθεηαη ζηηο Μεηαθηλήζεηο κε Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο. Ζ θπξηφηεξε αηηία γηα απηή ηε δηαθνξά είλαη φηη ην MyCarbonFtprint δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε γηα αλαιπηηθφηεξν ππνινγηζκφ ησλ εθπνκπψλ, αθνχ δελ ππάξρεη πεξηνξηζκφο ζηηο απνζηάζεηο πνπ κπνξνχλ λα εθηηκεζνχλ. Έηζη έγηλε εηζαγσγή δεδνκέλσλ αλάινγα κε ηελ πξνέιεπζε ησλ ζπκκεηερφλησλ. Δπεηδή ε εθαξκνγή Terra Pass έρεη κφλν ηξεηο θαηεγνξίεο απνζηάζεσλ, κεηξάεη ην απνηχπσκα κε κηα ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ πνπ είλαη άιινηε θαηά πνιχ κεγαιχηεξε θαη άιινηε ζεκαληηθά κηθξφηεξε απφ ηελ πξαγκαηηθή. Σα απνηειέζκαηα πνπ δίλεη ε ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή δελ κπνξεί λα είλαη αθξηβή γηαηί ην εχξνο γηα θάζε θαηεγνξία είλαη πνιχ κεγάιν θαη ην απνηέιεζκα ηδηαίηεξα γεληθεπκέλν. 175

176 Κεθάιαην 5 Οη εθπνκπέο πνπ δεκηνπξγνχληαη απφ ηε δηακνλή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζε μελνδνρείν ππνινγίδνληαη θαη απφ ηηο δχν εθξακνγέο αιιά ε Terra Pass ππνινγίδεη κηθξφηεξν απνηχπσκα. Ζ δηαθνξά απηή νθείιεηαη ζην φηη ην MyCarbonFtprint δίλεη ηε δπλαηφηεηα λα ππνινγηζηεί ην απνηχπσκα άλζξαθα αλάινγα κε ηελ θαηεγνξία ηνπ μελνδνρείνπ, κε ηελ παξαδνρή φηη θαηά ηε δηακνλή ζε πνιπηειή μελνδνρεία εθπέκπνληαη κεγαιχηεξεο πνζφηεηεο CO 2, ελψ ε εθαξκνγή Terra Pass δελ δίλεη ηέηνηεο επηινγέο. ηελ ηειεπηαία θαηεγνξία πνπ αθνξά ηηο εθπνκπέο πνπ νθείινληαη ζε γεχκαηα ή γεληθά επηπιένλ εθπνκπέο, παξαηεξνχκε φηη δελ ππάξρεη πεδίν ππνινγηζκνχ ζηελ εθαξκνγή Terra Pass. πγθξίλνληαο θαη ηα ηξία πξνγξάκκαηα καδί σο πξνο ηα απνηειέζκαηα ηνπο δηαπηζηψλνπκε επηπιένλ φηη: Σα πξνγξάκκαηα Carbonfund θαη Terra Pass ΓΔΝ δελ ππνιηγίδνπλ ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ κεηαθηλήζεηο κε Πινίν θαη Σαμί, ελψ ζην MyCarbonFtprint ιακβάλνληαη ππ φςηλ νη ζπγθεθξηκέλεο εθπνκπέο. ηελ θαηεγνξία Μεηαθηλήζεηο κε ρεκα Η.Υ. ηα απνηειέζκαηα ησλ πξνγξακκάησλ δηαθέξνπλ αξθεηά. Ζ δηαθνξά απηή νθείιεηαη ζην MyCarbonFtprint ν ρξήζηεο επηιέγεη ηε Υψξα ζηελ νπνία έγηλαλ νη κεηαθηλήζεηο, ελψ ηα άιια πξνγξάκκαηα δε δίλνπλ απηή ηελ επηινγή. Έηζη ηα απνηειέζκαηα ηνπ MyCarbonFtprint είλαη πην αθξηβή γηαηί είλαη πξνζαξκνζκέλα ζηα δεδνκέλα ηεο ρψξαο πνπ έγηλαλ νη εθπνκπέο. Σέινο, παξαηεξνχκε φηη νη εθαξκνγέο Carbonfund θαη Terra Pass ππνινγίδνπλ εθπνκπέο κφλν γηα ην CO 2, ελψ ην MyCarbonFtprint ππνινγίδεη θαη ηηο εθπνκπέο ζε CH 4 θαη N 2 O. Παξαηεξνχκε επνκέλσο φηη ην MyCarbonFtprint είλαη ην πιεξέζηεξν εξγαιείν. Γίλεη ζην ρξήζηε ηε δπλαηφηεηα λα ππνινγίζεη κε αθξίβεηα ην απνηχπσκα άλζξαθα ηνπ, ππνινγίδνληαο ην γηα φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξεο δηαδηθαζίεο. 176

177 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα 5.2 Μελέτη 2 ησ Περίπτωςησ: Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου ε απηή ηελ ελφηεηα ζα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ γηα ην έηνο Θα αλαιχζνπκε ηα δεδνκέλα πνπ έρνπκε θαη ζα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα κε ην MyCarbonFtprint. ηε ζπλέρεηα ζα ζπγθξηζεί ην απνηέιεζκα κε ην απνηχπσκα άλζξαθα πνπ πξνέθπςε απφ ηελ εθαξκνγή Carbon Footprint (ηζηνζειίδα Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηα εμήο ζηνηρεία (ζε εηήζηα βάζε): (i) Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα (ii) Δλέξγεηα Θέξκαλζεο (iii) Καχζεηο Δξγαζηεξίσλ (iv) Μεηαθνξέο ππαιιήισλ θαη θνηηεηψλ [Οη πιεξνθνξίεο πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε γηα ηελ Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα, ηελ Δλέξγεηα Θέξκαλζεο θαη ηηο Καχζεηο ησλ Δξγαζηεξίσλ, δφζεθαλ απφ ηνλ θν Βαζίιεην Υ. Καςάιε, ηνπ Γξαθείνπ Δλεξγεηαθήο Γηαρείξηζεο ΔΜΠ, Γηεχζπλζε Σερληθψλ Τπεξεζηψλ, Σκήκα Δθηέιεζεο Έξγσλ.] Δηθφλα Υάξηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ [Πεγή: 177

178 Κεθάιαην Δεδομένα Υπολογιςμού (i) Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα Ζ Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ηεο, πξνέξρεηαη απφ ηε Γεκφζηα Δπηρείξεζε Ζιεθηξηζκνχ (Γ.Δ.Ζ.) θαη είλαη εθθξαζκέλε ζε MWh. Σα δεδνκέλα πνπ ππάξρνπλ γηα ηελ εηήζηα θαηαλάισζε αθνξνχλ κφλν ην έηνο Κάλνπκε ινηπφλ ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη γηα ην έηνο ππνινγηζκνχ 2009 νη αλάγθεο γηα ειεθηξηζκφ ζα είλαη ίδηεο. Δπνκέλσο, ε ζπλνιηθή εηήζηα θαηαλάισζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο είλαη: MWh. (ii) Θεξκηθή Δλέξγεηα Οη αλάγθεο ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο γηα Θεξκηθή Δλέξγεηα θαιχπηνληαη πιήξσο απφ ην 2008 κε Φπζηθφ Αέξην. Ζ ζχλδεζε ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο κε ην Φπζηθφ Αέξην έγηλε ζε δχν θάζεηο: ην Ννέκβξην ηνπ 2006 άξρηζε λα ιεηηνπξγεί ν κεηξεηήο πνπ βξίζθεηαη ζηελ Ζξψσλ Πνιπηερλείνπ θαη ην Ννέκβξην ηνπ 2007 ηέζεθε ζε ιεηηνπξγία ν κεηξεηήο πνπ βξίζθεηαη ζηελ Κνθθηλνπνχινπ. Μέρξη ην Γεθέκβξην ηνπ 2007, ρξεζηκνπνηνχληαλ γηα Θεξκηθή Δλέξγεηα πεηξέιαην ζέξκαλζεο θαη θπζηθφ αέξην. Απφ ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2008 ρξεζηκνπνηείηαη κφλν Φπζηθφ Αέξην θαη ε ζπλνιηθή εηήζηα θαηαλάισζε ηνπ Φπζηθνχ Αεξίνπ γηα ην έηνο 2009 είλαη: MWh. (iii) Καχζεηο Δξγαζηεξίσλ Μία άιιε πεγή εθπνκπψλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη νη θαχζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζηα εξγαζηήξηα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο. ηα εξγαζηήξηα ρξεζηκνπνηνχληαη δηάθνξα θαχζηκα, γηα ηα νπνία δελ γλσξίδνπκε αθξηβψο ηηο πνζφηεηεο πνπ θαηαλαιψλνληαη. Γλσξίδνπκε φκσο απφ κεηξήζεηο πνπ έρνπλ γίλεη φηη ε ελέξγεηα πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηηο θαχζεηο ησλ εξγαζηεξίσλ είλαη κηθξφηεξε απφ ην 5% ησλ ζπλνιηθψλ ζεξκηθψλ θαηαλαιψζεσλ. Έηζη ζα θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη ην ίδην ηζρχεη θαη γηα ηηο εθπνκπέο ηνπο. Δπνκέλσο, αθνχ ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ θαηαλάισζε ηεο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο, ζα ππνινγίζνπκε ην 5% πνπ αλαινγεί ζηηο θαχζεηο ησλ εξγαζηεξίσλ θαη ζα ην αζξνίζνπκε ζην ζπλνιηθφ απνηχπσκα. 178

179 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα (iv) Μεηαθνξέο Τπαιιήισλ θαη Φνηηεηψλ ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο θξίλεηαη επίζεο απαξαίηεην λα πξνζζέζνπκε ηηο εθπνκπέο ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ πξνθαινχληαη ιφγσ ηεο κεηαθίλεζεο ησλ ππαιιήισλ θαη ησλ θνηηεηψλ, κηαο θαη απνηεινχλ ζεκαληηθή πνζφηεηα εθπνκπψλ. Γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο εθπνκπέο ζα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηφζν ηα Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο φζν θαη ηα Ορήκαηα Η.Υ. πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη. κσο ΓΔΝ ζα ζπκπεξηιάβνπκε εθπνκπέο απφ Μέζα Μαδηθήο Μεηαθνξάο πνπ απιψο εμππεξεηνχλ ηελ Πνιπηερλεηνχπνιε (π.ρ. γξακκέο ιεσθνξείσλ 608, 230 θαη 140), παξά κφλν ηηο εθπνκπέο ησλ Μέζσλ πνπ ε ιεηηνπξγία ηνπο βαζίδεηαη ζηελ εμππεξέηεζε ησλ θνηηεηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ. ιεο νη απνζηάζεηο έρνπλ ππνινγηζηεί κε ηε ρξήζε ειεθηξνληθνπ ράξηε ζην δηαδίθηπν [Πξφγξακκα Google Earth - πγθεθξηκέλα, ζα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ζηηο εμήο ηξεηο πεξηπηψζεηο: - Λεσθνξείν 242 Σν ιεσθνξείν 242 ιεηηνπξγεί απνθιεηζηηθά γηα λα κεηαθέξεη ηνπο θνηηεηέο θαη ηνπο ππαιιήινπο ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο απφ θαη πξνο ην ζηαζκφ ηνπ ΜΔΣΡΟ Καηεράθε. Σν 242 πξαγκαηνπνηεί θαηά κέζν φξν 60 θπθιηθά δξνκνιφγηα εκεξεζίσο ηηο θαζεκεξηλέο, ελψ δελ ιεηηνπξγεί ζαββαηνθχξηαθα, αξγίεο θαη ηνλ Αχγνπζην. Δπνκέλσο έρνπκε: Αλ απφ απηέο ηηο εκέξεο ησλ δξνκνινγίσλ αθαηξέζνπκε θαη 10 εκέξεο ιφγσ αξγηψλ, θαηαιήγνπκε φηη ην ιεσθνξείν 242 πξαγκαηνπνηεί δξνκνιφγηα πεξίπνπ 230 εκέξεο εηεζίσο. πλνιηθά δειαδή έρνπκε ζε εηήζηα βάζε: Δπίζεο, κε ηε βνήζεηα ειεθηξνληθνχ ράξηε ζην δηαδίθηπν ππνινγίζακε φηη ε ζπλνιηθή απφζηαζε πνπ δηαλχεη ην 242 ζε θάζε δξνκνιφγην είλαη πεξίπνπ 5 Km. Σα ιεσθνξεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ην δξνκνιφγην θαηαλαιψλνπλ Diesel. - Πνχικαλ ηνπ ΔΜΠ Σν Πνχικαλ απηφ ιεηηνπξγεί ηηο ίδηεο εκέξεο κε ην ιεσθνξείν 242, θαη κεηαθέξεη θπξίσο ππαιιήινπο ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε. Πξαγκαηνπνηεί εκεξεζίσο 4 179

180 Κεθάιαην 5 δξνκνιφγηα απφ ηελ νδφ Παηεζίσλ κέρξη ηελ Πνιπηερλεηνχπνιε θαη άιια 4 δξνκνιφγηα Πνιπηερλεηνχπνιε - Παηεζίσλ. Δπνκέλσο, ζε εηήζηα βάζε ζα είλαη: Με ηε βνήζεηα ειεθηξνληθνχ ράξηε ζην δηαδίθηπν ππνινγίζακε φηη ε ζπλνιηθή απφζηαζε πνπ δηαλχεη ην πνχικαλ ζε θάζε δξνκνιφγην είλαη πεξίπνπ 4,5 Km. - Ορήκαηα Η.Υ. Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ λα ιάβνπκε ππ φςηλ καο ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε νρήκαηνο Η.Υ., κηαο θαη ζχκθσλα κε ηελ επίζεκε ηζηνζειίδα ηνπ Δζληθνχ Μεηζφβηνπ Πνιπηερλείνπ ( ην 80% ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ ρξεζηκνπνηνχλ Η.Υ. απηνθίλεηα γηα ηε κεηαθίλεζε ηνπο απφ θαη πξνο ηελ Πνιπηερλεηνχπνιε. Οη ρξήζηεο νρεκάησλ Η.Υ. είλαη εξγαδφκελνη, θνηηεηέο θαη επηζθέπηεο. χκθσλα κε αλεπίζεκα ζηνηρεία πνπ καο δφζεθαλ, ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε απαζρνινχληαη 1708 άηνκα (ΗΓΑΥ, κφληκνη ππάιιεινη, ΔΣΔΠ, ΔΔΓΗΠ, ΓΔΠ, βνεζνί θαη Δπηζηεκνληθνί πλεξγάηεο). Οη εξγαδφκελνη έξρνληαη ζηελ πιεηνςεθία ηνπο θαζεκεξηλά ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε. Γηα ηνπο θνηηεηέο φκσο θαη ηνπο επηζθέπηεο δελ είλαη δπλαηφ λα γλσξίδνπκε αθξηβή ζηνηρεία γηα ην πφζνη πεγαίλνπλ θαζεκεξηλά ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε. Απφ κεηξήζεηο πνπ έρνπλ γίλεη (ζχκθσλα κε ηελ ηζηνζειίδα ηνπ Δ.Μ.Π.) έρνπλ παξαηεξεζεί ζε πεξηφδνπο αηρκήο πάλσ απφ κεηαθηλήζεηο εκεξεζίσο, ελψ ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε ππάξρνπλ πάλσ απφ ζέζεηο ζηάζκεπζεο. Λακβάλνληαο ππ φςηλ φηη δελ ππάξρεη ε ίδηα θηλεηηθφηεηα θάζε κέξα, θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη εκεξεζίσο γίλνληαη κεηαθηλήζεηο κε Δπηβαηεγφ ρεκα Η.Υ. πνπ ρξεζηκνπνηεί σο θαχζηκν βελδίλε, θαη επνκέλσο ζε εηήζηα βάζε έρνπκε: Απφ απηά ηα νρήκαηα ζεσξνχκε φηη ην 30% ( νρήκαηα) έρνπλ έηνο θαηαζθεπήο θαη ην ππφινηπν 70% ( νρήκαηα) έρνπλ έηνο θαηαζθεπήο παξφλ. Δπίζεο, θάλνπκε ηελ ΠΑΡΑΓΟΥΖ φηη γηα θάζε κεηαθίλεζε πξαγκαηνπνηείηαη κία απφζηαζε θαηά κέζν φξν 10 Km, νπφηε γηα κία κεηαθίλεζε απφ θαη πξνο ηελ Πνιπηερλεηνχπνιε, ζεσξνχκε κηα ΜΔΖ ΑΠΟΣΑΖ 20 Km. 180

181 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Υπολογιςμόσ του αποτυπώματοσ με το εργαλείο MyCarbonFtprint Γηα λα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ κε ην MyCarbonFtprint, ζα εηζάγνπκε ηα ζηνηρεία πνπ αλαθέξακε πην πξηλ ζηα αληίζηνηρα Φχιια Δξγαζίαο. πγθεθξηκέλα, ν ππνινγηζκφο ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα απφ ηελ θαηαλάισζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο ζα γίλεη κε ην πεδίν 2.1 ΖΛΔΚΣΡΗΜΟ, ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε ηνπ MyCarbonFtprint. O ππνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ πνπ νθείινληαη ζηελ θαηαλάισζε Φπζηθνχ Αεξίνπ γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ησλ αλαγθψλ Θεξκηθήο Δλέξγεηαο, ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 2.3 ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ, ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 2. Ζιεθηξηζκόο_Θέξκαλζε ηνπ MyCarbonFtprint. ζνλ αθνξά ηηο κεηαθνξέο ησλ θνηηεηψλ θαη ησλ εξγαδνκέλσλ ζηελ Πνιπηερλεηνχπνιε, ν ππνινγηζκφο γηα ηηο εθπνκπέο απφ ηε ρξήζε ηνπ Λεσθνξείνπ 242 ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ πνπ αλαιχζεθαλ ζην πεδίν 4.1.α ΟΥΖΜΑ (Γλσζηή Απόζηαζε), ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 4. Μεηαθνξέο ηνπ MyCarbonFtprint. Σν ζπγθεθξηκέλν πεδίν ζεσξείηαη θαηαιιειφηεξν γηα ηνλ ππνινγηζκφ καο απφ ην πεδίν 4.2 ΜΔΑ ΜΑΕΗΚΖ ΜΔΣΑΦΟΡΑ (Γηα Γλσζηή Απόζηαζε), γηαηί δελ γλσξίδνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ επηβαηψλ αιιά κφλν ηελ απφζηαζε πνπ δηαλχεηαη. Δπίζεο, Σν θάζε δξνκνιφγην γίλεηαη κε δηαθνξεηηθφ φρεκα γη απηφ θαη ηνλ αξηζκφ ησλ δξνκνινγίσλ, ζα ηνλ εηζάγνπκε ζηε ηήιε κε ηίηιν Αξηζκόο Ορεκάησλ O ππνινγηζκφο ησλ εθπνκπψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην Πνχικαλ ηνπ ΔΜΠ ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 4.1.α ΟΥΖΜΑ (Γλσζηή Απόζηαζε), ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 4. Μεηαθνξέο ηνπ MyCarbonFtprint. Θα εηζάγνπκε ηνλ αξηζκφ ησλ δξνκνινγίσλ ζηε ηήιε κε ηίηιν Αξηζκόο Ορεκάησλ. Δπίζεο, ηα πνχικαλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηα δξνκνιφγηα θαηαλαιψλνπλ Βελδίλε. Σέινο, φζνλ αθνξά ηηο Μεηαθνξέο κε ρεκα Η.Υ., ν ππνινγηζκφο ζα γίλεη κε ηελ εηζαγσγή ησλ δεδνκέλσλ ζην πεδίν 4.1.α ΟΥΖΜΑ (Γλσζηή Απόζηαζε), ηνπ Φχιινπ Δξγαζίαο 4. Μεηαθνξέο ηνπ MyCarbonFtprint. ηηο εηθφλεο πνπ αθνινπζνχλ απεηθνλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ MyCarbonFtprint γηα ην ζπγθεθξηκέλν απνηχπσκα άλζξαθα. 181

182 Κεθάιαην 5 Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο απφ ηε ρξήζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint Δηθφλα 5.7- Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο απφ ηε ρξήζε Φπζηθνχ Αεξίνπ σο θαχζηκν Θεξκηθήο Δλέξγεηαο, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint 182

183 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δηθφλα Απνηειέζκαηα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ιφγσ ηε ρξήζεο ηνπ Λεσθνξείνπ 242, ηνπ πνχικαλ ηνπ ΔΜΠ θαη νρεκάησλ Η.Υ. απφ ηνπο εξγαδφκελνπο θαη ηνπο θνηηεηέο ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο, απφ ην εξγαιείν MyCarbonFtprint 183

184 Κεθάιαην 5 πσο αλαθέξακε, νη εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο θαχζεηο ησλ εξγαζηεξίσλ ζα είλαη: 5% Δθπνκπέο Θεξκηθήο Δλέξγεηαο Δπνκέλσο, ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ φπσο πξνθχπηεη απφ ηνλ ππνινγηζκφ κε ην εξγαιείν MyCarbonFtprint αζξνηζηηθά γηα θάζε θαηεγνξία είλαη: Καηεγνξία Δθπνκπέο CO 2 (ηόλνη) Δθπνκπέο CH 4 (kg) Δθπνκπέο N 2 O (kg) Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα Θεξκηθή Δλέξγεηα 1.587,47 141,8 2,8 Καύζεηο Δξγαζηεξίσλ 79,37 7,1 0,2 Μεηαθνξέο Τπαιιήισλ θαη Φνηηεηώλ 3.403, ΤΝΟΛΟ: ,13 148,9 3 Πίλαθαο Αζξνηζηηθά απνηειέζκαηα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ, κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ MyCarbonFtprint 184

185 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Υπολογιςμόσ του αποτυπώματοσ άνθρακα με άλλα προγράμματα ιεο νη δσξεάλ εθαξκνγέο πνπ δηαηίζεληαη ζην δηαδίθηπν γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα, είηε απεπζχλνληαη ζε νηθηαθνχο ρξήζηεο είηε ζε κηθξέο επηρεηξήζεηο. Απηφ έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα είλαη αδχλαηε ε κέηξεζε ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα πνπ καο ελδηαθέξεη κε ηα ζπγθεθξηκέλα εξγαιεία, κηαο θαη ηα κεγέζε πνπ κεηξάκε είλαη πνιχ κεγάια θαη δελ έρνπλ ηε δπλαηφηεηα πξαγκαηνπνίεζεο ηφζν κεγάισλ ππνινγηζκψλ. Πξνθεηκέλνπ λα θάλνπκε φκσο κία ζχγθξηζε ησλ ππνινγηζκψλ καο κε άιιεο εθαξκνγέο, ζα ππνινγίζνπκε ην απνηχπσκα άλζξαθα κε ηα αξρεία ππνινγηζκνχ Excel πνπ παξέρεη ην Πξσηφθνιιν Greenhouse Gas Protocol. Σα αξρεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε έρνπλ ηίηινπο: Tool_2 [Purchased Electricity] Tool_7 [Transportation] θαη κε απηά ζα ππνινγίζνπκε ηηο εθπνκπέο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηηο κεηαθνξέο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη ησλ θνηηεηψλ. Δπεηδή ην Πξσηφθνιιν Greenhouse Gas Protocol δελ έρεη αξρείν ππνινγηζκνχ γηα ηηο εθπνκπέο απφ θαηαλάισζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο, ζα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην αξρείν ππνινγηζκνχ Excel ηεο κεζνδνινγίαο Time For Change έρεη ηίηιν: Tool_8 [Time_For_Change_Calculator] Δηζάγνληαο ινηπφλ ηα δεδνκέλα ηεο ελφηεηαο ζηα παξαπάλσ αξρεία ππνινγίδνπκε ην δεηνχκελν απνηχπσκα άλζξαθα. ηηο εηθφλεο πνπ αθνινπζνχλ απεηθνλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα πνπ πξνέθπςαλ. 185

186 Κεθάιαην 5 Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο απφ ηε ρξήζε Ζιεθηξηθήο Δλέξγεηαο, κε ην Greenhouse Gas Protocol [Αξρείν Tool_2 [Purchased Electricity]] Δηθφλα Απνηειέζκαηα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ιφγσ ηε ρξήζεο ηνπ Λεσθνξείνπ 242, ηνπ πνχικαλ ηνπ ΔΜΠ θαη νρεκάησλ Η.Υ. απφ ηνπο εξγαδφκελνπο θαη ηνπο θνηηεηέο ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο, απφ ην κε ην Greenhouse Gas Protocol [Αξρείν Tool_7 [Transportation]] 186

187 Μειέηε Πεξηπηψζεσλ Τπνινγηζκνχ Απνηππψκαηνο Άλζξαθα Δηθφλα Απνηέιεζκα ππνινγηζκνχ ησλ εθπνκπψλ ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο απφ ηε ρξήζε Φπζηθνχ Αεξίνπ σο θαχζηκν Θεξκηθήο Δλέξγεηαο, απφ ην εξγαιείν Time For Change [Αξρείν Tool_8 [Time_For_Change_Calculator]] Δπνκέλσο, ην απνηχπσκα άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ αζξνηζηηθά γηα θάζε θαηεγνξία είλαη: Καηεγνξία Δθπνκπέο CO 2 (ηόλνη) Ζιεθηξηθή Δλέξγεηα ,42 Θεξκηθή Δλέξγεηα Καύζεηο Δξγαζηεξίσλ 76,95 Μεηαθνξέο Τπαιιήισλ θαη Φνηηεηώλ 3.432,66 ΤΝΟΛΟ: ,03 Πίλαθαο Αζξνηζηηθά απνηειέζκαηα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ απνηππψκαηνο άλζξαθα ηεο Πνιπηερλεηνχπνιεο Εσγξάθνπ, κε ηε ρξήζε ησλ εξγαιείσλ MyCarbonFtprint 187