Η ρνιηθή Γηακεζνιάβεζε Πηινηηθή εθαξκνγή ζηελ Ισλίδεην ρνιή. ΒΑΩ ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ Αλ. Καζεγήηξηα Εγθιεκαηνινγίαο, Τκήκα Ψπρνινγίαο Παληείνπ Παλεπηζηεκίνπ

Transcript

1 Η ρνιηθή Γηακεζνιάβεζε Πηινηηθή εθαξκνγή ζηελ Ισλίδεην ρνιή ΒΑΩ ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ Αλ. Καζεγήηξηα Εγθιεκαηνινγίαο, Τκήκα Ψπρνινγίαο Παληείνπ Παλεπηζηεκίνπ

2 Δηζαγσγηθά Η θνηλσληθή δηακεζνιάβεζε είλαη κηα δηαδηθαζία εηξεληθήο επίιπζεο ησλ δηαθνξώλ, ε νπνία δηεμάγεηαη κεηαμύ ησλ δηαθσλνύλησλ κεξώλ θη ελόο νπδέηεξνπ δηακεζνιαβεηή, ρξεζηκνπνηώληαο ην δηάινγν εληόο πιαηζίνπ ηζόηεηαο θαη ζεβαζκνύ όισλ ησλ δηαθνξεηηθώλ απόςεσλ Η εθαξκνγή θνηλσληθήο δηακεζνιάβεζεο κεηαμύ ζπλνκειίθσλ πεξηιακβάλεη ηελ εθπαίδεπζε καζεηώλ-δηακεζνιαβεηώλ νη νπνίνη έρνπλ σο έξγν ηελ επέκβαζε ζε θαηαζηάζεηο ζπγθξνύζεσλ ηεο ζρνιηθήο θνηλόηεηαο κε ην ζπληνληζκό κηαο δνκεκέλεο δηαδηθαζίαο επίιπζεο ζην ηέινο ηεο νπνίαο ηα δπν κέξε ζα έρνπλ θζάζεη ζε κηα ακνηβαία απνδεθηή θαη σθέιηκε ιύζε Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 2

3 Αμηνιόγεζε ηεο εθαξκνγήο πξνγξακκάησλ εηξεληθήο επίιπζεο δηαθνξώλ ζε ζρνιεία ηεο Δπξώπεο αιιαγή ηνπ ηξόπνπ επίιπζεο ησλ ζπγθξνύζεσλ: πξνηίκεζε ηεο δηαπξαγκάηεπζεο ελίζρπζε ηεο θξηηηθήο ηθαλόηεηαο ησλ καζεηώλ θαη θαη επέθηαζε βειηίσζε ηεο αθαδεκατθήο επίδνζεο ηνπο ελίζρπζε ησλ δεμηνηήησλ ηνπ δηαιόγνπ θαη θπξίσο ηεο ηθαλόηεηαο ησλ καζεηώλ λα αθνύλ ην ζπλνκηιεηή ηνπο θαη λα είλαη νπδέηεξνη ελεξγεηηθή κάζεζε θαη ηθαλόηεηεο απηό-ξύζκηζεο ηεο ζπκπεξηθνξάο αύμεζε ηεο απηό-εθηίκεζεο θαη ηεο αίζζεζεο απηόαπνηειεζκαηηθόηεηαο ελίζρπζε ηεο νκαδηθόηεηαο θαη ηεο ζπλεξγαζίαο ζην ζρνιηθό πεξηβάιινλ Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 3

4 Αμηνιόγεζε (2) ζπκκεηνρή ησλ καζεηώλ ζηελ αζθάιεηα θαη ηελ ακνηβαία εκπηζηνζύλε επαηζζεηνπνίεζε ησλ καζεηώλ ζηελ επίιπζε ησλ ζπγθξνύζεσλ απαιιαγή ησλ θαζεγεηώλ από ην έξγν ηεο παξέκβαζεο ζηηο ζπγθξνύζεηο ησλ καζεηώλ επαηζζεηνπνίεζε σο πξνο ηελ επίιπζε ζπγθξνύζεσλ θαη ρξήζε ησλ δεμηνηήησλ εθηόο ηνπ ζρνιηθνύ πεξηβάιινληνο ζεβαζκόο ηνπ δηαθνξεηηθνύ αλάπηπμε δεμηνηήησλ ρεηξηζκνύ θαηαζηάζεσλ αλαγλώξηζε θη έθθξαζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ απόθηεζε ιεμηινγίνπ πνπ αθνξά ην ηη είλαη ζεβαζκόο, ζσζηό, δίθαην Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 4

5 Σν πξόγξακκα ηεο Ισληδείνπ ρνιήο Α ηόρνη - αποηελεζμαηική ανηιμεηώπιζη και επίλςζη ηυν ζςγκπούζευν με ειπηνικά μέζα - ανάπηςξη ζηπαηηγικών διασείπιζηρ πποβλημάηυν πος έσοςν υρ αποηέλεζμα: - ηη μείυζη ηηρ ζσολικήρ βίαρ, - ηην αύξηζη ηος επιπέδος ζςνεπγαζίαρ και επικοινυνίαρ μεηαξύ ηυν μελών ηηρ ζσολικήρ κοινόηηηαρ, - ηην αύξηζη ηηρ αλληλεγγύηρ και ηηρ ενζςναίζθηζηρ, - ηη βεληίυζη ηυν ανηιλήτευν και αναπαπαζηάζευν ηυν μαθηηών για ηο ζσολικό πεπιβάλλον και ηος αιζθήμαηορ αζθάλειαρ ζηο ζσολείο, - ηο ζεβαζμό ηος «διαθοπεηικού» και ηην ανηιμεηώπιζη ηυν πποκαηαλήτευν και, καη επέκηαζη ηην οικογενειακή και κοινυνική εςημεπία ηυν ανηλίκυν. Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 5

6 Σν πξόγξακκα ηεο Ισληδείνπ ηάδηα θαη κεζνδνινγία Παξαηήξεζε ηνπ ζρνιηθνύ πεξηβάιινληνο θαη ηεο ζρνιηθήο θνπιηνύξαο. Υνξήγεζε εξσηεκαηνινγίσλ γηα ηελ εθηίκεζε ηεο αζθάιεηαο ζην ζρνιείν θαη ηηο αηηίεο πνπ πξνθαινύλ βίαηα πεξηζηαηηθά ζην ζρνιηθό πεξηβάιινλ. Πξώηε ελεκέξσζε θαζεγεηώλ θαη καζεηώλ γηα ηα απνηειέζκαηα ηεο πξν-έξεπλαο θαη ηνπο ζηόρνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη δήισζε ελδηαθέξνληνο καζεηώλ γηα ην πξόγξακκα. Δπηινγή καζεηώλ πνπ ζα εθπαηδεπηνύλ: ζα επηιεγνύλ πεξίπνπ 20 καζεηέο από όια ηα ηκήκαηα ησλ ηάμεσλ ηνπ Γπκλαζίνπ. Η επηινγή ζα γίλεη κε αμηνιόγεζε όζσλ καζεηώλ ελδηαθέξνληαη, ζρεηηθά κε ηα πξνζσπηθά ηνπο ραξαθηεξηζηηθά θαη ελδηαθέξνληα. Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 6

7 ηάδηα - κεζνδνινγία Δθπαίδεπζε ησλ καζεηώλ πνπ επηιέγεθαλ, δηάξθεηαο πεξίπνπ 20 σξώλ. Η εθπαίδεπζε πεξηιακβάλεη: 1)Άκεζε δηδαζθαιία ζεσξεηηθέο γλώζεηο θαη εθκάζεζε βαζηθώλ αξρώλ δηακεζνιάβεζεο, 2)Πξαθηηθή εμάζθεζε κέζα από παηρλίδηα ξόισλ θαη δεκηνπξγηθώλ νκάδσλ ζπλεξγαζίαο θνηλσληθώλ δξαζηεξηνηήησλ, 3)Σαπηόρξνλεο ζπδεηήζεηο κε ηνπο καζεηέο γηα ζέκαηα πνπ πξνθαινύλ βία θαη γεληθόηεξα δεηήκαηα ηζόηεηαο θαη δηθαηνζύλεο. Παξαθνινύζεζε ησλ εθπαηδεπκέλσλ δηακεζνιαβεηώλ-καζεηώλ ζε πξαγκαηηθό πεξηβάιινλ γηα νξηζκέλν ρξνληθό δηάζηεκα. Αμηνιόγεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο σο πξνο ηελ επηηπρή εθπαίδεπζε ησλ δηακεζνιαβεηώλ θαη σο πξνο ηελ επίδξαζή ηνπ ζηε ζρνιηθή θνηλόηεηα. Έξεπλα follow-up γηα ηε δηαηήξεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηόζν ζηνπο καζεηέο πνπ ζπκκεηείραλ σο δηακεζνιαβεηέο όζν θαη ηεο ζρνιηθήο θνηλόηεηαο Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 7

8 Απόςεηο ησλ καζεηώλ γηα ηε βία «δελ είκαζηε ε γεληά ηωλ computer, θάλνπκε ηα αδύλαηα δπλαηά γηα λα καο εκπηζηεπζνύλ νη κεγάινη αιιά θαλείο δελ καο ξώηεζε αλ έρνπκε παξάπνλν ή αλ ληώζνπκε νξγή» καζήηξηα, Γ ηάμε Γπκλαζίνπ «εάλ θάπνηνη ζπκκαζεηέο καο είραλ ηελ επθαηξία λα δηαθξηζνύλ, γηα παξάδεηγκα κέζα από αζιεηηθέο ή θαιιηηερληθέο δξαζηεξηόηεηεο, δελ ζα πξνζπαζνύζαλ λα γίλνπλ δεκνθηιείο ζε νκάδεο ζπκπινθώλ. Είκαζηε ζίγνπξνη γη απηό» καζεηήο, Β ηάμε Γπκλαζίνπ Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 8

9 Δλδεηθηηθά απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο πποηαζειρ μαθηηων ωζηε να αςξηθει ηο αιζθημα αζθαλειαρ ζηο ζσολειο λα ζπδεηνύκε γηα ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνθύπηνπλ λα ππάξρεη ςπρνιόγνο ζην ζρνιείν ν νπνίνο λα δηαρεηξίδεηαη ηα πεξηζηαηηθά βίαο λα νξηζηεί θαπνηνο σο ππεύζπλνο ζηε δηαρείξεζε πεξηζηαηηθώλ βίαο κε ςπρξαηκία θαη ζνβαξόηεηα νη καζεηέο λα εθπαηδεπηνύλ ώζηε λα ιύλνπλ κε εηξεληθό ηξόπν ηηο δηαθνξέο ηήξεζε ησλ θαλόλσλ ηνπ ζρνιείνπ ελδηαθέξνλ από ηνπο θαζεγεηέο Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 9

10 Δλδεηθηηθά απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο (2) πποζδοκιερ απο ηην εθαπμογη ππογπαμμαηορ ειπηνικηρ επιλςζηρ διαθοπων ζηο ζσολειο αύμεζε αηζζήκαηνο αζθάιεηαο ζην ζρνιείν δελ πεξηκέλσ λα αιιάμεη θάηη 1 κείσζε πξνζβιεηηθώλ θαη ξαηζηζηηώλ ζρνιίσλ κεηαμύ ησλ καζεηώλ αύμεζε επηπέδνπ ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο κεηαμύ ησλ καζεηώλ θαη ησλ καζεηώλ κε ηνπο θαζεγεηέο κείσζε ηεο ζρνιηθήο βίαο Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 10

11 Πεξηερόκελν εθπαίδεπζεο ησλ ζρνιηθώλ δηακεζνιαβεηώλ Οπιζμόρ ζρνιηθήο δηακεζνιάβεζεο Σηόσοι ηνπ πξνγξάκκαηνο Αξρέο ηεο ζρνιηθήο δηακεζνιάβεζεο: εθελονηιζμόρεμπιζηεςηικόηηηα- ενεπγηηική ακπόαζη Δηζαγσγή ζηηο δεξιόηηηερ επικοινυνίαρ: «ν θαιόο αθξναηήο» Βαζηθέο έννοιερ θαη απσέρ ηεο δηακεζνιάβεζεο (θαιή αθξόαζε, γιώζζα ηνπ ζώκαηνο, ελζπλαίζζεζε θαη «ε νπηηθή ηεο άιιεο πιεπξάο», απνθιηκάθσζε, δηεπθξηλίζεηο, «ηη ζα ζπλέβαηλε εάλ») Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 11

12 Δθπαίδεπζε δηακεζνιαβεηώλ (2) Οη ηπόποι με ηοςρ οποίοςρ μποπεί να επιλςθεί/ επιλύεηαι ζςνήθυρ μια ζύγκποςζη, πσο εθθξάδνληαη, ηη ζεκαίλνπλ Σα ζςναιζθήμαηα Οη ηεσνικέρ ζηη διάπκεια ηηρ διαμεζολάβηζηρ: παξνπζίαζε θαη πξαθηηθή κε παξαδείγκαηα Η σαπηογπάθηζη ηηρ ζύγκποςζηρ (έθθξαζε ησλ αηηεκάησλ ησλ δπν πιεπξώλ, έθθξαζε ησλ ζπλαηζζεκάησλ, επηρεηξήκαηα, πξνηάζεηο σο ιύζεηο ζύγθξνπζεο θαη ςήθηζε θαιύηεξεο) Η ξνή ηεο διαδικαζία ηεο ζρνιηθήο δηακεζνιάβεζεο (πξώηε ζπλάληεζε, γλσξηκία, αθήγεζε ηζηνξηώλ, αθήγεζε ηεο ηζηνξίαο ηεο άιιεο πιεπξάο, ζπλαηζζήκαηα, πξόηαζε ιύζεσλ θη επηινγή ηεο θαιύηεξεο κε ηε ζύγθξηζε ππέξ-θαηά) Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 12 Η ζύλαςε πξνθνξηθήο ή γξαπηήο ζπκθσλίαο

13 Δξγαζίεο κε ηνπο καζεηέο: Σν Πξσηόθνιιν Δηξεληθήο Δπίιπζεο Γηαθνξώλ Πξσηόθνιιν Δηξεληθήο Δπίιπζεο Γηαθνξώλ θαη Με-Υξήζεο Βίαο από ην Γίθηπν Γηακεζνιαβεηώλ Ισληδείνπ Τι είναι ηο ππυηόκολλο; Δίλαη κηα ζπκθσλία κεηαμύ ησλ καζεηώλ ηεο ηάμεο γηα λα πξνσζήζνπκε ηελ πξόηαζε ηεο εηξεληθήο επίιπζεο ησλ δηαθνξώλ κεηαμύ ησλ καζεηώλ. Πώρ πποέκςτε η ιδέα ηος ππυηοκόλλος; Από πξσηνβνπιία ησλ ίδησλ ησλ καζεηώλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην πξόγξακκα εθπαίδεπζεο ηεο ζρνιηθήο δηακεζνιάβεζεο. Από ποιοςρ ζςνηάσθηκε; Από ηνπο καζεηέο εθπαηδεπόκελνπο δηακεζνιαβεηέο θαη πξέπεη λα ζπδεηεζεί θαη λα επηθπξσζεί από ηνπο ζπκκαζεηέο ζε θάζε ηάμε. Μποπεί να εμπλοςηιζθεί και με άλλερ πποηάζειρ; Βεβαίσο. Θα πξνθύςνπλ κέζα από ηε ζπδήηεζε ζηελ ηάμε. Ποιο είναι ηο πεπιεσόμενο; Οη βαζηθέο αξρέο ηνπ ζπκθσλεηηθνύ/ πξσηνθόιινπ είλαη: Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 13

14 Σν Πξσηόθνιιν ηεο Ισληδείνπ Όηαλ βξηζθόκαζηε ζην ζρνιείν είλαη θαιό ε ζπκπεξηθνξά ηωλ καζεηώλ λα είλαη ε αξκόδνπζα θαη λα κελ ππεξβαίλνπκε ηα όξηα. Μελ μερλάκε πωο ε ειεπζεξία θαζελόο ζηακαηά εθεί πνπ μεθηλά ε ειεπζεξία ηνπ άιινπ. Μέζα ζηελ ηάμε ζέινπκε όινη καο λα ππάξρεη θιίκα εκπηζηνζύλεο θαη λα γίλεη πην νπζηαζηηθόο ν δεζκόο κεηαμύ ηωλ ζπκκαζεηώλ. Όινη νη καζεηέο ζέινπκε λα ζπλεξγαδόκαζηε θαη λα βνεζάκε ν έλαο ηνλ άιιν όπνπ είλαη δπλαηό. Έηζη, όιν ην ηκήκα, όιεο νη ηάμεηο θαη όιν ην ζρνιείν κπνξνύλ λα έρνπλ ελόηεηα θη αιιειεγγύε. Είλαη πνιύ ζεκαληηθό λα απνδερόκαζηε κε ζεβαζκό ηε δηαθνξεηηθόηεηα. Πξνηηκάκε ηηο νκαδηθέο δεκηνπξγηθέο δξαζηεξηόηεηεο παξά ηε ζπκπινθή θαη ηε βία. Οη δηακεζνιαβεηέο ηνπ ηκήκαηνο ζαο αιιά θαη ηωλ ππνινίπωλ ηάμεωλ ηνπ γπκλαζίνπ είλαη ζηε δηάζεζή ζαο γηα νπνηαδήπνηε ζπκβνπιή, πξόηαζε ή βνήζεηα. Η δηαδηθαζία ηεο δηακεζνιάβεζεο πξνϋπνζέηεη ηελ ερεκύζεηα ηνπ δηακεζνιαβεηή θαη ηωλ ζπκκεηερόληωλ. Απαγνξεύεηαη ε άζθεζε νπνηαδήπνηε κνξθήο βίαο κεηαμύ ηωλ καζεηώλ. Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 14

15 απιθμόρ μαθηηών Αμηνιόγεζε ησλ καζεηώλ ζηε δηάξθεηα ηεο εθπαίδεπζεο παπαηηπούμενερ αλλαγέρ (αςηοαναθοπά) ζεηηθή αιιαγε επαηζζεηνπνίεζε αθνύσ/ κπαίλσ ζηε ζέζε ηνπ άιινπ δεμηόηεηεο επίιπζεο πξνβιεκάησλ ζθέθηνκαη πξηλ δξάζσ αιιαγή ζρέζεο κε νηθνγέλεηα πνηνηηθόηεξε ζρέζε κε θίινπο ρξεζηκνπνηώ ηηο ηερληθέο πνπ έκαζα έπαπζα λα ρξεζηκνπνηώ βία κε απνδέρνληαη πεξηζζόηεξν νη ζπκκαζεηέο κνπ απόθηεζα σξηκόηεηα είδορ αλλαγήρ Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 15

16 Δξγαζίεο κε ηνπο καζεηέο: Αθίζεο γηα ηε ρνιηθή Γηακεζνιάβεζε Σςξλικξί διαμεζξλαβηηέπ Ιωμιδείξρ Γίδεπ πόζξ απλό ήηαμ? -Σρμθωμώ με αρηήμ ηη λύζη Βλέπω πωπ ζρμθέοει και ηξρπ δρξ μαπ! -Χαίοξμαι πξλύ Αζηεοίν! Η διαμεζξλάβηζη είμαι μια ειοημική διαδικαζία επίλρζηπ ηωμ ζργκοξύζεωμ από ηξρπ ίδιξρπ ηξρπ μαθηηέπ,πξρ καηαλήγει ζε αμξιβαία απξδεκηέπ λύζειπ Περιμέμοσμε και ηα δικά ζας αιηήμαηα! Ok, μπξοεί μα ρπάοςξρμ κι άζπξμδξι εςθοξί Η διαμεζξλάβηζη μπξοεί μα βξηθήζει όλοσς ηξρπ άλλξρπ! Περιμέμοσμε και ηα δικά ζας αιηήμαηα! Σςξλικξί διαμεζξλαβηηέπ Ιωμιδείξρ Καζεγήηξηα Β. ΑΡΣΙΝΟΠΟΤΛΟΤ 16