ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΑ. Πνμζδημνηζμόξ ηεξ έκκμηαξ. Δηάθνηζε Δηθαηςμάηςκ

Transcript

1 ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΣΑ Πνμζδημνηζμόξ ηεξ έκκμηαξ Σα ακζνώπηκα δηθαηώμαηα πεγάδμοκ από ηε θοζηθή οπόζηαζε ημο ακζνώπμο ζοκηζημύκ ημ μοζηςδέζηενμ ζοζηαηηθό ηςκ ανπώκ ημο ακζνςπηζμμύ μνημζεημύκ ηηξ οπμπνεώζεηξ ηςκ ηζπονώκ έκακηη ηςκ αζζεκέζηενςκ ζε έκα παγθόζμημ πιαίζημ κμμημόηεηαξ απμηειμύκ ηε βάζε ημο ακζνώπηκμο πμιηηηζμμύ. Με άιια ιόγηα, είκαη ηα θαηαγεγναμμέκα θαη θμηκώξ απμδεθηά θοζηθά δίθαηα ημο ακζνώπμο, μη θαηαθηεζείζεξ ζηεκ πμνεία ημο ακζνςπίκμο γέκμοξ αημμηθέξ, πμιηηηθέξ θαη θμηκςκηθέξ ειεοζενίεξ. Είκαη πνμσόκ ηςκ θμηκςκηθώκ αγώκςκ ημο ακζνώπμο γηα μηα αλημπνεπή δςή πςνίξ θόβμ θαη ζηένεζε θαη έπμοκ ςξ ζηόπμ ηεκ επηβμιή ηςκ ακηίζημηπςκ οπμπνεώζεςκ ζημοξ ηζπονμύξ. Τπήνλακ θαη είκαη απμηέιεζμα ηςκ δηανθώκ δηεθδηθήζεςκ ημο ακζνώπμο μέζα από ηηξ μεγάιεξ ελεγένζεηξ θαη ηηξ εηνεκηθέξ επακαζηάζεηξ γηα μηα ακζνώπηκε δςή. Δηάθνηζε Δηθαηςμάηςκ 1ε γεκηά: αημμηθά θαη πμιηηηθά Είκαη απόννμηα ημο Δηαθςηηζμμύ θαη ηεξ Γαιιηθήξ Επακάζηαζεξ, θαζμνίδμοκ ηεκ πνμζηαζία ημο αηόμμο-πμιίηε θαη πενημνίδμοκ ηεκ ελμοζία ηςκ ηζπονώκ θαη ημο θνάημοξ (π.π. ημ δηθαίςμα ζηε δςή, ειεοζενία, ηζόηεηα, ημ δηθαίςμα ημο εθιέγεηκ θαη εθιέγεζζαη). 2ε γεκηά: μηθμκμμηθά, θμηκςκηθά θαη πμιηηηζηηθά Είκαη απμηέιεζμα ηςκ μεγάιςκ θμηκςκηθώκ επακαζηάζεςκ ημο εηθμζημύ αηώκα θαη ακηίβανμ ζηεκ ακζνώπηκε εθμεηάιιεοζε πμο ζοκηειέζηεθε με ηε βημμεπακηθή επακάζηαζε, πνμζηαηεύμοκ ημκ άκζνςπμ από ηε ζηένεζε θαη θαζμνίδμοκ έκα θνάημξ πνόκμηαξ θαη δηθαίμο απέκακηη ζε θάζε θμηκςκηθή μμάδα (π.π. ημ δηθαίςμα ζηεκ παηδεία, ηεκ ενγαζία, ε ελαζθάιηζε εκόξ επανθμύξ βημηηθμύ επηπέδμο). 3ε γεκηά: ηα δηθαηώμαηα ζημ ακζνώπηκμ πενηβάιιμκ Ροζμίδμοκ ηα δηθαηώμαηα ημο ακζνώπμο μέζα από ηεκ πνμζθάηςξ δηαμμνθςζείζα πναγμαηηθόηεηα ηεξ παγθμζμημπμίεζεξ, ηεξ ηεπκμιμγηθήξ ελέιηλεξ, ηεξ βημσαηνηθήξ θαη ηςκ κέςκ ζεζμώκ θαη ακαγθώκ γηα πεναηηένς πνμζηαζία ημο ακζνώπμο μπνμζηά ζηηξ κέεξ ελειίλεηξ. Όια αοηά ηα δηθαηώμαηα απμηειμύκ ημκ πονήκα ηεξ Οηθμομεκηθήξ Δηαθήνολεξ ηςκ Δηθαηςμάηςκ ημο Ακζνώπμο (10 Δεθεμβνίμο 1948), ημκ θαηαζηαηηθό πάνηε ημο Ο.Η.Ε., θαη πνμζηαηεύμκηαη από ημοξ δηεζκείξ μνγακηζμμύξ θαη ηηξ ακάιμγεξ κμμμζεζίεξ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 1

2 Η ζεμαζία ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ Θεςνμύκηαη δςηηθά γηα ηεκ εοεμενία θαη ηεκ εοηοπία θάζε ακζνώπμο θαη δηαζθαιίδμοκ ηεκ ακζνώπηκε αλημπνέπεηα. Είκαη παγθόζμηα θαη αδηαίνεηα. Όιμη μη άκζνςπμη ζα πνέπεη κα απμιαμβάκμοκ όια ηα ακζνώπηκα δηθαηώμαηα, μπμηαδήπμηε ζηηγμή, ζε μπμηαδήπμηε γςκηά ηεξ γεξ θαη θακέκα δηθαίςμα δε ζεςνείηαη ζεμακηηθόηενμ από θάπμημ άιιμ. Με αοηόκ ημκ ηνόπμ, δηαμμνθώκεηαη έκα δηεζκέξ πιαίζημ πνμζηαζίαξ θαη ζεβαζμμύ ημο ακζνώπμο με μμκαδηθό θνηηήνημ ηεκ ακζνώπηκε ηδηόηεηά ημο. Μέζς ημο Ο.Η.Ε. ηα ακζνώπηκα δηθαηώμαηα θαημπονώκμκηαη ςξ παγθόζμηα αλία, ε πνμζηαζία ημοξ ακαηίζεηαη ζηε δηεζκή θμηκόηεηα, ζηεκ μπμία ιμγμδμημύκ όια ηα θνάηε, θαη παύμοκ κα απμηειμύκ εζςηενηθή οπόζεζε θάζε θνάημοξ θαη θάζε θοβένκεζεξ. Πανάιιεια, μ Ο.Η.Ε. ακαγμνεύεηαη παγθόζμημξ ζεζμηθόξ πνμζηάηεξ ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ θαη ε Οηθμομεκηθή Δηαθήνολε θαζίζηαηαη «μήηνα» γηα ηεκ θομθμνία ημο δηεζκμύξ κμμμζεηηθμύ πιέγμαημξ, από όπμο πεγάδμοκ όια ηα ζοκηάγμαηα θαη μη κμμμζεζίεξ. Θεμειηώκμοκ ηεκ ειεοζενία, ηε δηθαημζύκε, ηεκ ηζόηεηα θαη ηεκ εηνήκε ζε παγθόζμημ επίπεδμ θαη, γεκηθόηενα, πνμάγμοκ ημκ πμιηηηζμό. Δηαζθαιίδμοκ ηεκ έκκμμε ηάλε, πνμαζπίδμοκ ηεκ θμηκςκηθή εονοζμία θαη πνμζθένμοκ αίζζεμα αζθάιεηαξ θαη ογηέξ θίκεηνμ ζημοξ πμιίηεξ ημο θόζμμο γηα πνόμδμ θαη πμιηηηζμό. Καημπονώκμοκ ημ ζεβαζμό γηα θάζε ακζνώπηκμ πιάζμα θαη θαηαπμιεμμύκ ηηξ δηαθνίζεηξ, ηεκ ακηζόηεηα, ηεκ ακαλημθναηία, ημ θόβμ θαη ηε ζηένεζε. Λοηνώκμοκ ημκ θόζμμ από ημκ ηνόμμ, ηεκ αζιηόηεηα θαη ηε βανβανόηεηα θαη δεμημονγμύκ έκα δηεζκέξ θαζεζηώξ δηθαίμο. Καηαπάηεζε ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ α. Φαηκόμεκα θαηαπάηεζεξ ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ Η απαλίςζε ηεξ ακζνώπηκεξ δςήξ (ζύμαηα από εμθύιηεξ ζοννάλεηξ θαη πμιέμμοξ, ε ζακαηηθή πμηκή, μη ελςδηθαζηηθέξ εθηειέζεηξ, μη γεκμθημκίεξ θαη μη εζκμθαζάνζεηξ, ε παηδηθή ζκεζημόηεηα, μη ζάκαημη από πείκα, ε έιιεηρε πόζημμο κενμύ ή αζζέκεηεξ ζημκ Σνίημ Κόζμμ ). Η ζηένεζε βαζηθώκ δηθαηςμάηςκ από μμάδεξ πιεζοζμμύ θαη μ θμηκςκηθόξ απμθιεηζμόξ ημοξ. Ελαηηίαξ ηεξ άκηζεξ θαηακμμήξ ημο πνήμαημξ, ηεξ ειιηπμύξ μόνθςζεξ θαη ηεξ απμοζίαξ θναηηθώκ δηθηύςκ οπμζηήνηλεξ, οπάνπεη μενίδα ημο πιεζοζμμύ πμο είκαη θμηκςκηθά απμθιεηζμέκε, αθμύ ζηενείηαη ηα βαζηθά αγαζά - ακάπενμη, απμθοιαθηζμέκμη, ημληθμμακείξ, θοιεηηθέξ ή ζνεζθεοηηθέξ μεημκόηεηεξ, μαθνμπνόκηα άκενγμη. Οη δηαθνίζεηξ εηξ βάνμξ αηόμςκ γηα ηηξ πεπμηζήζεηξ ημοξ, ηεκ εζκηθή ημοξ πνμέιεοζε, ηε γιώζζα, ηε ζνεζθεία ημοξ, ημ πνώμα ημοξ ή ημ θύιμ ημοξ (θμηκςκηθόξ ναηζηζμόξ, οπμβαζμηζμέκε ζέζε ηεξ γοκαίθαξ, πενηζςνημπμίεζε μεημκμηήηςκ). Οη πνόζθογεξ, μη μηθμκμμηθμί μεηακάζηεξ θαη ε άζιηα πενηπιάκεζή ημοξ ζε όιμ ημκ πιακήηε. Μεηά ηεκ θαηάννεοζε ημο οπανθημύ ζμζηαιηζμμύ ζηεκ Ακαημιηθή Εονώπε, οθίζηακηαη μηθμκμμηθή εθμεηάιιεοζε, βηώκμοκ ηεκ θαποπμρία θαη ηεκ πενηζςνημπμίεζε από ημοξ κηόπημοξ, Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 2

3 δμοκ ζε άζπεμεξ ζοκζήθεξ, οθίζηακηαη ζνεζθεοηηθή θαηαπίεζε, έπμοκ ειάπηζηεξ εθπαηδεοηηθέξ εοθαηνίεξ. Σμ παμειό βημηηθό επίπεδμ, πμο δημγθώκεη ηε θηώπεηα θαη ηεκ πείκα (θονίςξ ζηηξ ακαπηοζζόμεκεξ πώνεξ, ηηξ μπμίεξ μη μηθμκμμηθά ηζπονέξ πώνεξ εθμεηαιιεύμκηαη πνμςζώκηαξ με θάζε μέζμ ηα πνμσόκηα ημοξ ζηηξ αγμνέξ ημοξ θαη από ηεκ άιιε αγμνάδμκηαξ ζε πμιύ παμειέξ ηημέξ ηα ηνόθημα θαη ηηξ πνώηεξ ύιεξ πμο αοηέξ πανάγμοκ). Οη πώνεξ αοηέξ ζοπκά θοβενκημύκηαη από δηθηαημνηθά θαζεζηώηα, πμιιά από ηα μπμία είκαη δηεθζανμέκα. Καη εθεί, όμςξ, όπμο οπάνπμοκ δεμμθναηηθά θαζεζηώηα, δεκ είκαη ιίγεξ μη πενηπηώζεηξ ζηηξ μπμίεξ ε δηαθζμνά θαη ηα ζθάκδαια ηςκ πμιηηηθώκ θαη ε θαθή δηαπείνηζε ηςκ εζκηθώκ πόνςκ -αιιά θαη ηςκ πόνςκ πμο ένπμκηαη από ημ ελςηενηθό- δηαηςκίδμοκ ηηξ πιεγέξ ημοξ. Σα βαζακηζηήνηα, ε θαθμμεηαπείνηζε, μη θναηήζεηξ θαη ε θοιάθηζε πςνίξ δίθε ή με ακέκηημεξ δίθεξ, μη δηώλεηξ ακηηθνμκμύκηςκ. Η θαηαπάηεζε θαη αθαίνεζε πμιηηηθώκ θαη θμηκςκηθώκ ειεοζενηώκ με δηάθμνα πνμζπήμαηα. Γηα πανάδεηγμα, ε δημγθμύμεκε βία θαη εγθιεμαηηθόηεηα πνμθαιεί θόβμ θαη ακαζθάιεηα ζημοξ πμιίηεξ πμο ακέπμκηαη ηεκ πενηζημιή ηςκ δηθαηςμάηςκ ημοξ θαη απμδέπμκηαη ηεκ αζηοκόμεοζε, ηηξ οπενελμοζίεξ ηςκ δηςθηηθώκ μεπακηζμώκ, ηηξ θάμενεξ παναθμιμύζεζεξ ή αθόμε θαη κόμμοξ πμο πενηζηέιιμοκ ηα δηθαηώμαηα. Η ενγαζηαθή εθμεηάιιεοζε, πμο μδεγεί ζε ζύγπνμκεξ μμνθέξ δμοιείαξ. Η ζελμοαιηθή εθμεηάιιεοζε θαη ε πμνκεία. Η απάκζνςπε εθμεηάιιεοζε ηςκ παηδηώκ (παηδηθή ενγαζία, παηδηθή πμνκεία ιόγς θηώπεηαξ θαη απμοζίαξ κμμμζεηηθμύ πιαηζίμο πνμζηαζίαξ, ζηναημιόγεζε παηδηώκ ζε πμιέμμοξ). Η ζηένεζε ημο βαζηθμύ δηθαηώμαημξ ημο ακζνώπμο κα δεη ζε έκα θαζανό θοζηθό πενηβάιιμκ (ςξ ζοκέπεηα ημο μηθμιμγηθμύ αδηελόδμο από ηεκ θαηαζπαηάιεζε ηςκ θοζηθώκ πόνςκ, ηηξ μεηαιιαγμέκεξ ηνμθέξ, ελαηηίαξ πμηθίιςκ μηθμκμμηθώκ ζομθενόκηςκ). Η παναβίαζε ηεξ ηδηςηηθήξ δςήξ. Με ηε βμήζεηα ηεξ ηεπκμιμγίαξ, γίκμκηαη πνμζβάζημα ζε ηνίημοξ ζημηπεία πνμζςπηθά, όπςξ μη ζνεζθεοηηθέξ πεπμηζήζεηξ, μη ζοκαιιαγέξ, μη μεηαθηκήζεηξ, ε θαηάζηαζε ηεξ ογείαξ θαη απμζεθεύμκηαη ζε βάζεηξ δεδμμέκςκ επηπεηνήζεςκ, ηναπεδώκ, αενμπμνηθώκ εηαηνεηώκ. Η πνμζβμιή ηεξ πνμζςπηθόηεηαξ ηόζμ ηςκ απιώκ ακζνώπςκ (εμπμνεομαημπμίεζε ημο ακζνώπηκμο πόκμο, εθμεηάιιεοζε μηαξ ακάγθεξ, ημο παμειμύ πκεομαηηθμύ επηπέδμο, ηεξ ζομπιεγμαηηθήξ ζομπενηθμνάξ, ηεξ επηζομίαξ γηα εθήμενε δεμμζηόηεηα θαη ακαγκςνηζημόηεηαθονίςξ μέζα από εθπμμπέξ ηύπμο νηάιηηη) όζμ θαη ηςκ δεμμζίςκ ή «επώκομςκ» πνμζώπςκ (δηαπόμπεοζε οπμιήρεςκ με ζθμπό ηεκ ηειεζέαζε). Η οπμκόμεοζε ηεξ πκεομαηηθήξ ειεοζενίαξ από ειεγπόμεκα Μέζα Μαδηθήξ Εκεμένςζεξ (θαηεοζοκόμεκε θαη μμκμμενήξ εκεμένςζε, πμο ζοκηειεί ζημκ απμπνμζακαημιηζμό θαη πεηναγώγεζε ηεξ θμηκήξ γκώμεξ). * Είκαη εοκόεημ πςξ μη παναβηάζεηξ αοηέξ αθμνμύκ ηόζμ ημκ «πμιηηηζμέκμ» δοηηθό θόζμμ όζμ θαη ζε μεγαιύηενμ, βέβαηα, βαζμό - ημκ ακαπηοζζόμεκμ Σνίημ Κόζμμ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 3

4 β. Αίηηα παναβίαζεξ ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ Η οπμθνηηηθή πμιηηηθή ηςκ θναηώκ ηδίςξ ηςκ ηζπονώκ - πμο «θόπημκηαη» γηα ηεκ παναβίαζε ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ ζε θάπμηεξ πενημπέξ θαη ηεκ ίδηα ζηηγμή αδηαθμνμύκ γηα άιια εγθιήμαηα, επεηδή έηζη επηηάζζμοκ ηα πμιηηηθά ημοξ ζομθένμκηα. Οη ζογθνμύζεηξ μεηαλύ θναηώκ γηα πμιηηηθμύξ, μηθμκμμηθμύξ, θοιεηηθμύξ θαηζνεζθεοηηθμύξ ιόγμοξ. Η επηθνάηεζε μιμθιενςηηθώκ θαζεζηώηςκ θαη αοηανπηθώκ πμιηηηθώκ, πμο δε δηζηάδμοκ κα πνεζημμπμηήζμοκ θάζε μέζμ γηα κα δηαηενεζμύκ ζηεκ ελμοζία. Σα ζομθένμκηα ηςκ μεγάιςκ πμιοεζκηθώκ εηαηνεηώκ πμο επηβάιιμοκ ζογθεθνημέκεξ πμιηηηθέξ ή αθόμε θαη θαζεζηώηα, πνμθεημέκμο κα ηθακμπμηήζμοκ ηα μηθμκμμηθά ζπέδηά ημοξ. Η πνμηεναηόηεηα πμο δίκμοκ πμιιέξ θοβενκήζεηξ ζε άιιεξ ηδεμιμγίεξ, όπςξ ημ θονίανπμ ζνεζθεοηηθό «πηζηεύς» εκόξ έζκμοξ, ημ «εζκηθό ζομθένμκ», μη ημπηθέξ θαη πμιηηηζηηθέξ παναδόζεηξ, απέκακηη ζηα ακζνώπηκα δηθαηώμαηα. Δεκ είκαη, μάιηζηα, ιίγεξ μη θςκέξ δηακμμομέκςκ πμο ζεςνμύκ ηα ακζνώπηκα δηθαηώμαηα έκκμηα λεκόθενηε, ηζμπεδςηηθή θαη θαηώηενε μπνμζηά ζηα οπένηενα «ηενά θαη όζηα ηεξ θοιήξ». Η πναθηηθή ηςκ ακαπηοζζόμεκςκ θναηώκ, πμο - ζημ όκμμα μηαξ αβέβαηεξ μηθμκμμηθήξ ακάπηολεξ θαηαιύμοκ αημμηθέξ θαη πμιηηηθέξ ειεοζενίεξ, ζεςνώκηαξ πμιοηέιεηα ηα δηθαηώμαηα αοηά μπνμζηά ζημ θάζμα ηεξ θηώπεηαξ θαη κμμημμπμημύκ με αοηόκ ημκ ηνόπμ ηα εγθιήμαηά ημοξ. Σμ ζθιενό πκεύμα ακηαγςκηζμμύ, πμο έπεη επηθναηήζεη θαη επηθένεη θμηκςκηθέξ ακηζόηεηεξ θαη αδηθίεξ, μη μπμίεξ ζεςνμύκηαη θοζημιμγηθέξ ζημ πιαίζημ ημο κέμο «κόμμο ηεξ δμύγθιαξ», αοηόκ ηεξ αζύδμηεξ ειεύζενεξ μηθμκμμίαξ. Η θαηαιήζηεοζε ηςκ πιμοημπαναγςγηθώκ πεγώκ ημο Σνίημο Κόζμμο θαη ε εθμεηάιιεοζε ημο ακζνώπηκμο δοκαμηθμύ ημοξ γηα θηεκά ενγαηηθά πένηα. Ο ακαιθαβεηηζμόξ, ε ειιηπήξ παηδεία θαη ε θαιιηένγεηα θιίμαημξ λεκμθμβίαξ, εζκηθηζμμύ, πνμθαηαιήρεςκ θαη ναηζηζμμύ απέκακηη ζημ δηαθμνεηηθό. Ο πνμπαγακδηζηηθόξ νόιμξ ηςκ Μέζςκ Μαδηθήξ Εκεμένςζεξ πμο ακαπανάγμοκ με θάζε ηνόπμ ηα θαζηενςμέκα ζηενεόηοπα θαη δε δηαθςηίδμοκ μύηε εκενγμπμημύκ ημοξ πμιίηεξ, αθοπκίδμκηαξ ζοκεηδήζεηξ ή εγθαιώκηαξ ημοξ οπεοζύκμοξ. Η έλανζε ημο πκεύμαημξ δηαθνίζεςκ θαηά ζογθεθνημέκςκ μμάδςκ ή θοιώκ. Η αδηαθμνία θαη ε παζεηηθή ζηάζε πμιιώκ πμιηηώκ, πμο θιείκμκηαη ζημ πενίβιεμα ημο αημμηθμύ εοδαημμκηζμμύ θαη δεκ ακηηδνμύκ αιιά ζςπαίκμοκ. Η δοζιεηημονγία ηςκ θμηκςκηθώκ ζεζμώκ θαη ηςκ θμνέςκ θμηκςκηθμπμίεζεξ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 4

5 γ. Πνμηάζεηξ ακηημεηώπηζεξ Ακαβάζμηζε θαη ζεβαζμόξ ημο νόιμο ηςκ δηεζκώκ μνγακηζμώκ θαη, θονίςξ, ημο Ονγακηζμμύ Ηκςμέκςκ Εζκώκ. Πάηαλε ημο «δηθαίμο ημο ηζπονμύ» θαη αοζηενή δηαζθάιηζε ηεξ θμηκςκηθήξ θαη δηεζκμύξ κμμημόηεηαξ, ηεξ δηαθάκεηαξ θαη ηεξ αλημθναηίαξ. Καηαδίθε ηςκ πμιεμηθώκ θαη ηνμμμθναηηθώκ εκενγεηώκ, από όπμο θαη ακ πνμένπμκηαη. Γεθύνςζε ημο πάζμαημξ ακάμεζα ζημοξ θηςπμύξ θαη ημοξ πιμύζημοξ, ηόζμ ζε εζκηθό όζμ θαη ζε παγθόζμημ επίπεδμ. Δηαγναθή ηςκ πνεώκ ημο Σνίημο Κόζμμο θαη δηαμόνθςζε μηαξ θμηκή πμιηηηθήξ πνόκμηαξ, δηθαίμο θαη ζεβαζμμύ ζημ πενηβάιιμκ από ηηξ πιμύζηεξ πώνεξ ημο πιακήηε. εβαζμόξ ζηε δηαθμνεηηθόηεηα θαη ηεκ πμιοπμιηηηζμηθόηεηα. Άνζνςζε δεμόζημο ακζνςπηζηηθμύ ιόγμο από ημοξ δηακμμομέκμοξ. Ακζνςπηζηηθή, εζηθμπιαζηηθή παηδεία. Αθύπκηζε ηςκ πμιηηώκ από ηα ΜΜΕ. Αημμηθή θαη πμιηηηθή ζοκεηδεημπμίεζε θαη δναζηενημπμίεζε, εκενγμπμίεζε ηεξ «θμηκςκίαξ ηςκ πμιηηώκ». πεμαηηζμόξ μμάδςκ πίεζεξ ζε εζκηθό θαη δηεζκέξ επίπεδμ, εζειμκηηζμόξ. Ο Ονγακηζμόξ Ηκςμέκςκ Εζκώκ α. Ίδνοζε - ζθμπόξ ηηξ 26 Ιμοκίμο 1945, 52 θνάηε οπέγναρακ ημκ θαηαζηαηηθό πάνηε ηςκ Ηκςμέκςκ Εζκώκ, πμο άνπηζε κα ηζπύεη ζηηξ 24 Οθηςβνίμο ημο Ο Ο.Η.Ε. είκαη δηεζκήξ μνγακηζμόξ, παγθόζμημξ θαη γεκηθόξ, δηόηη θαιύπηεη όια ζπεδόκ ηα θνάηε ημο ζύγπνμκμο θόζμμο, θαη με πιαίζημ ηηξ εηνεκηθέξ ζπέζεηξ μεηαλύ ηςκ θναηώκ επηδηώθεη: ηε δηαπείνηζε ηεξ δηεζκμύξ εηνήκεξ θαη αζθάιεηαξ, ηεκ ακάπηολε θηιηθώκ ζπέζεςκ ακάμεζα ζηα έζκε, ηε δηεζκή ζοκενγαζία, με ηηξ ελεηδηθεομέκεξ μνγακώζεηξ ημο (π.π., U.N.E.S.C.O. U.N.I.C.E.F., Επηηνμπή ημο Ο.Η.Ε. γηα ηα Νανθςηηθά θ.η.ι.), γηα ηε ιύζε πνμβιεμάηςκ πμο απαζπμιμύκ μιόθιενμ ημ ζύγπνμκμ θόζμμ, π.π. μηθμκμμηθά, θμηκςκηθά, πμιηηηζηηθά θ.ά. ζέμαηα. Σεκ επμπή πνηκ ηε ζύζηαζε ημο Ο.Η.Ε. πναθηηθά ίζποε ημ δίθαημ ημο ηζπονόηενμο όηακ ακώηαηε ανπή ήηακ ημ θονίανπμ θνάημξ, ημ μπμίμ μόκμ ημο απμθάζηδε ακ θάπμημ άιιμ Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 5

6 θνάημξ παναβίαδε ημ δηεζκέξ δίθαημ θαη μόκμ ημο επέβαιε θονώζεηξ, ζηηξ πενηζζόηενεξ πενηπηώζεηξ πόιεμμ. Με ηε δηαθήνολε πνμζηαζίαξ ηςκ ακζνςπίκςκ δηθαηςμάηςκ ζηηξ 10 Δεθεμβνίμο 1948 δεμημονγείηαη μηα κέα παγθόζμηα πναγμαηηθόηεηα, αθμύ γηα πνώηε θμνά ε πνμζηαζία ηςκ ακζνώπηκςκ δηθαηςμάηςκ ακαηίζεηαη ζε ελςθναηηθή μκηόηεηα ζηεκ μπμία εθπςνμύκηαη εζκηθά δηθαηώμαηα. Γηα πνώηε θμνά, επίζεξ, θαζηενώκεηαη ζεζμηθά έκαξ ελςθναηηθόξ εγγοεηήξ ηςκ πακακζνώπηκςκ δηθαηςμάηςκ (βι. θαη ζπμιηθό βηβιίμ ΕΚΦΡΑΗ ΕΚΘΕΗ ζει. 39) Η Οηθμομεκηθή Δηαθήνολε Πνμζηαζίαξ ηςκ Ακζνςπίκςκ Δηθαηςμάηςκ έπεη 30 άνζνα πμο θαημπονώκμοκ βαζηθά δηθαηώμαηα (δςήξ, ειεοζενίαξ θαη πνμζςπηθήξ αζθάιεηαξ, μόνθςζεξ, ειεοζενίαξ ζθέρεξ, ζοκείδεζεξ θαη ζνεζθείαξ, ειεοζενίαξ γκώμεξ θαη έθθναζεξ, ενγαζίαξ, αίηεζεξ αζύιμο ζε πενίπηςζε δίςλήξ ημο, όπη πμηκηθήξ). β. Ο νόιμξ ημο Ο.Η.Ε. Πνμζθμνά οκηείκεη ζηεκ εηνήκε θαη ηε ζοκαδέιθςζε ηςκ ιαώκ. Ακαπηύζζεη δναζηενηόηεηα γηα ηεκ επίιοζε ηςκ μηθμομεκηθώκ πνμβιεμάηςκ. Καημπονώκεη ηα δηθαηώμαηα θαη αζθεί πηέζεηξ γηα ηεκ πνμζηαζία ημοξ. οκαπμθαζίδεη θαη επεμβαίκεη δοκαμηθά ζε πενηπηώζεηξ παναβηάζεςκ. Πνμκμεί γηα ημ μέιιμκ ημο πιακήηε. ομβάιιεη ζηεκ μηθμκμμηθή ακάπηολε ηςκ θμηκςκηώκ, εκδηαθένεηαη γηα ημ βημηηθό επίπεδμ ηςκ οπμβαζμηζμέκςκ πενημπώκ, ηεκ ελάιεηρε ηεξ θηώπεηαξ, ηεξ πείκαξ θαη ημο ακαιθαβεηηζμμύ. Δηαζθαιίδεη ηα δηθαηώμαηα ηςκ μεημκμηήηςκ θαη ιαμβάκεη μέηνα πνμζηαζίαξ γηα ηηξ εοπαζείξ θμηκςκηθέξ μμάδεξ. Δηθάδεη πενηπηώζεηξ εγθιεμάηςκ θαηά ηεξ ακζνςπόηεηαξ. Αδοκαμίεξ Ελανηάηαη πμιηηηθά θαη μηθμκμμηθά θαη δεκ μπμνεί κα αζθήζεη αδέζμεοημξ ημ ένγμ ημο. Έπεη γεκηθό επμπηηθό νόιμ θαη όπη άμεζα εκενγεηηθό. Αδοκαηεί κα θαηαπμιεμήζεη εζςηενηθέξ ακηηπαναζέζεηξ ζημοξ θόιπμοξ ημο θαη δεκ μπμνεί κα άνεη πνμιήρεηξ, δεηζηδαημμκίεξ θαη μαθνμπνόκηα δηαμμνθςμέκεξ εζηθέξ θαη ηδεμιμγηθέξ ζέζεηξ ηςκ μειώκ ημο. Πμιηηηθμιμγεί θαη δηαμμνθώκεη δοηηθμθεκηνηθέξ πμιηηηθέξ, αζθώκηαξ ζοπκά έκακ πμιηηηζηηθό θαη πμιηηηθό εγεμμκηζμό. Δεκ έπεη μοζηαζηηθή δύκαμε μέζα ζηηξ θμηκςκίεξ θαη δεκ μπμνεί κα οπενβεί ηεκ πμιηηηθή αδηαιιαλία ηςκ θοβενκήζεςκ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 6

7 γ. «Ο Ο.Η.Ε. εθθνάδεη μόκμ ηηξ δοηηθέξ θμηκςκίεξ, πνμςζεί ημκ πμιηηηζηηθό επεθηαηηζμό ηεξ Δύζεξ θαη απεηιεί ηεκ πμιηηηζηηθή ηδηαηηενόηεηα ηεξ Ακαημιήξ ή δηαζθαιίδεη ηεκ πμιοπμιηηηζμηθή πμηθηιία;». Είκαη βέβαημ πςξ μη θμηκςκίεξ πμο πνςημζηάηεζακ ζηεκ Οηθμομεκηθή Δηαθήνολε ζηενίπζεθακ ζε μηα δοηηθμεονςπασθή ακηίιερε, επενεαζμέκεξ από ηα θιαζηθά ηδεώδε, ηε πνηζηηακηθή ηδεμιμγία θαη ηηξ ανπέξ ημο εονςπασθμύ Δηαθςηηζμμύ. Επμμέκςξ, ζέζπηζακ ειεοζενίεξ πμο ακηηζημηπμύκ ζε αοηόκ ημκ ηνόπμ ζέαζεξ ημο ακζνώπμο θαη ηεξ ακζνώπηκεξ αλημπνέπεηαξ. Ακηίζεηα, άιιεξ θμηκςκίεξ θαη θμοιημύνεξ ίζςξ βηώκμοκ, μέζς αοημύ ημο εζηθμύ ηόπμο ζθέρεξ, έκακ πμιηηηζηηθό επεθηαηηζμό, αθμύ ηα δοηηθά ηδακηθά ακαγμνεύμκηαη ζε μηθμομεκηθά ηδεώδε, παναγθςκίδμκηαξ ζοπκά ηηξ δηθέξ ημοξ εγπώνηεξ αλίεξ. Έηζη, ζεςνμύκ όηη βηώκμοκ μηα κέα μμνθή απμηθημθναηίαξ οπό ημ μακδύα μηαξ πακακζνώπηκεξ εζηθήξ. Πημ ζογθεθνημέκα, πμιιέξ ακαημιηθέξ θμηκςκίεξ θαη αθνηθακηθά θνάηε κηώζμοκ όηη οθίζηακηαη έκα βηαζμό ηεξ πμιηηηζηηθήξ ηδηαηηενόηεηάξ ημοξ. Αοηό ζομβαίκεη, γηαηί πμιιά δηθαηώμαηα πμο ζεςνμύκηαη αοημκόεηα ζηηξ «πμιηηηζμέκεξ» δοηηθέξ θμηκςκίεξ, ζε άιιεξ πώνεξ ημο πιακήηε εθιαμβάκμκηαη ςξ πανέθθιηζε από θάπμημκ άγναθμ εζηθό κόμμ πμο επηθναημύζε ςξ ηόηε. Γηα πανάδεηγμα, ε γοκαίθα έπεη άιιε ζέζε ζηηξ μμοζμοιμακηθέξ θμηκςκίεξ θαη γηα αοηό ε ηζόηεηα ηςκ δύμ θύιςκ ζε αοηέξ ηηξ θμηκςκίεξ είκαη αδηακόεηε θαη απνεπήξ. Όμςξ, δεκ πνέπεη κα μαξ δηαθεύγεη πςξ μ άκζνςπμξ δεη, βέβαηα, θαη ακαπηύζζεηαη ςξ είδμξ με πμηθίια θμηκςκηθά ή πμιηηηζμηθά δεδμμέκα, αιιά έπεη απανάιιαπηα θαη ακαθαίνεηα θοζηθά δίθαηα. Ωξ εθ ημύημο, μ θαηαζηαηηθόξ πάνηεξ ημο Ο.Η.Ε., πμο πνμαζπίδεηαη θάζε ακζνώπηκμ μκ, θαηανηίζηεθε με βάζε μηα θμζμμακηίιερε πμο ζεμειηώκεη ηα δηθαηώμαηα ςξ πακακζνώπηκα ηδακηθά θαη, πανάιιεια, ιαμβάκεη οπόρε ημο ηηξ πμιηηηζμηθέξ ηδηαηηενόηεηεξ μέζα ζηεκ θμηκή ηνάπεδα ημο εζηθμύ πμιοπμιηηηζμμύ. Η παναβίαζε ηςκ δηθαηςμάηςκ ημο παηδημύ α. Ση μνίδεη ε ύμβαζε ηςκ Δηθαηςμάηςκ ημο Παηδημύ -Άνζνμ 19: Κάζε παηδί πνέπεη κα πνμζηαηεύεηαη από ηε βία θαη ηεκ θαθμπμίεζε. -Άνζνμ 32: Κάζε παηδί έπεη ημ δηθαίςμα κα πνμζηαηεύεηαη από μηθμκμμηθή εθμεηάιιεοζε θαη ενγαζία ζε μένε ή ζοκζήθεξ πμο θαηαζηνέθεη ηεκ ογεία ημο ή πανεκμπιεί ηεκ εθπαίδεοζή ημο. -Άνζνμ 34: Κάζε παηδί έπεη ημ δηθαίςμα κα πνμζηαηεύεηαη από ζελμοαιηθή θαθμπμίεζε θαη εθμεηάιιεοζε. -Άνζνμ 38: Κάζε παηδί έπεη ημ δηθαίςμα ζηεκ πνμζηαζία θαηά ηε δηάνθεηα πμιέμμο θαη παηδηά θάης ηςκ 15 εηώκ δεκ πνέπεη κα ιαμβάκμοκ μένμξ ζε έκμπιεξ ζοννάλεηξ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 7

8 β. Ση ζομβαίκεη ζηεκ επμπή μαξ- ε παηδηθή εθμεηάιιεοζε Παηδηά ζύμαηα ημο ιεγόμεκμο «trafficking»: Με ημκ όνμ αοηό κμείηαη ε μεηαθίκεζε εκόξ παηδημύ με ζθμπό ηεκ εθμεηάιιεοζε δηά ηεξ βίαξ θαη ηεξ πιάκεξ. Επενεάδεη θονίςξ ηα θηςπόηενα παηδηά θαη μηθμγέκεηεξ. Η πνήζε παηδηώκ ςξ εμπμνηθμύ ακηηθεημέκμο γηα ενγαζία ή ζελ είκαη μηα θενδμθόνα δηεζκήξ επηπείνεζε. ε όιμ ημκ θόζμμ οπμιμγίδεηαη όηη 1,2 εθαημμμύνηα παηδηά είκαη ζύμαηα δηαθίκεζεξ θάζε πνόκμ. ε μενηθέξ πενηπηώζεηξ ηα παηδηά απάγμκηαη ή θιέβμκηαη, πημ ζοπκά όμςξ ε ηζημνία λεθηκά με ρεύηηθεξ οπμζπέζεηξ. Οη έμπμνμη οπόζπμκηαη ζηα κεανά ζύμαηά ημοξ, θμνίηζηα ηςκ 12 πνόκςκ, μηα θαιύηενε δςή ζε άιιε πώνα. Οη γμκείξ, πμο επηζομμύκ θάηη θαιύηενμ γηα ηα παηδηά ημοξ, ελαπαηώκηαη με ηεκ ειπίδα μηαξ αλημπνεπμύξ ενγαζίαξ θαη θαιύηενεξ εθπαίδεοζεξ. Παηδηά ζύμαηα ζελμοαιηθήξ εθμεηάιιεοζεξ: πεδόκ 1 εθαημμμύνημ παηδηά (θονίςξ θμνίηζηα, αιιά θαη ζεμακηηθόξ ανηζμόξ αγμνηώκ) πέθημοκ ζύμαηα εθμεηάιιεοζεξ θάζε πνόκμ από ηεκ -πμιιώκ δηζεθαημμμονίςκ δμιανίςκ-ζελμοαιηθή βημμεπακία. Η εμπμνηθή ζελμοαιηθή εθμεηάιιεοζε ηςκ παηδηώκ ηνμθμδμηείηαη από ηεκ ημπηθή δήηεζε, με ημ ζελμοαιηθό ημονηζμό κα απμηειεί μόκμ έκα μηθνό μένμξ ημο πνμβιήμαημξ. Όμςξ, ημ δηαδίθηομ έπεη ηε δοκαηόηεηα κα πνμςζεί ημ ζελμοαιηθό ημονηζμό θαη ηεκ παηδηθή πμνκμγναθία ζε όιμ ημκ θόζμμ θαη αοηό ζοκηζηά αηηία ακεζοπίαξ. Παηδηά ζε ελακαγθαζηηθή ενγαζία ή δμοιεία: ύμθςκα με ηε Δηεζκή Ονγάκςζε Ενγαζίαξ (ILO), 246 εθαημμμύνηα παηδηά πέθημοκ ζύμαηα εθμεηάιιεοζεξ ζε δηάθμνεξ μμνθέξ παηδηθήξ ενγαζίαξ. Σα 180 πενίπμο εθαημμμύνηα από αοηά ενγάδμκηαη ζε επηβιαβείξ ή επηθίκδοκεξ ενγαζίεξ, όπςξ μνοπεία θαη ενγμζηάζηα, ή εθηίζεκηαη ζε επηθίκδοκεξ μοζίεξ, όπςξ πεμηθά θαη γεςνγηθά εκημμμθηόκα. πεδόκ ηα 5,7 εθαημμμύνηα από αοηά ηα παηδηά ενγάδμκηαη ζε ηδηαίηενα απμηνόπαηεξ ζοκζήθεξ, όπςξ ε δμοιεία θαη ε ελακαγθαζηηθή ενγαζία. Παηδηά-ζηναηηώηεξ: ηεκ Ακαημιή, 300 πηιηάδεξ παηδηά εμπιέθμκηαη άμεζα ζε έκμπιεξ ζοννάλεηξ. Αθόμε πημ ηναγηθή είκαη ε θαηάζηαζε ζηηξ πώνεξ ηεξ Αθνηθήξ. Σα παηδηά ζηναηεύμκηαη από θμκηαμεκηαιηζηηθέξ μνγακώζεηξ ή ζηναημιμγμύκηαη με ηε βία από ημπηθέξ ακηάνηηθεξ παναζηναηηςηηθέξ μμάδεξ, εθπαηδεύμκηαη, ελμπιίδμκηαη θαη μεηαηνέπμκηαη, πανά ηε μηθνή ημοξ ειηθία, ζε μαπεηέξ, πμο ακαιαμβάκμοκ θαη απμζημιέξ ζακάημο. Παηδηά θαη εκδμμηθμγεκεηαθή βία: Πιήηηεη ηδίςξ ηηξ δοηηθέξ θμηκςκίεξ, όπμο γμκείξ λεζπμύκ ζηα παηδηά ημοξ θαθμπμηώκηαξ ηα. Σα παηδηθά ηναύμαηα απμηειμύκ αθεηενία γηα ηεκ εμθάκηζε απμθιίκμοζαξ ζομπενηθμνάξ θαηά ηε δηάνθεηα ηεξ εκειηθίςζήξ ημοξ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 8

9 γ. Αηηίεξ ηεξ εθμεηάιιεοζεξ ηςκ παηδηώκ Σμ ίδημ ημ μηθμγεκεηαθό πενηβάιιμκ: Άκενγμη ελαζιηςμέκμη γμκείξ, απαληςμέκμη θμηκςκηθά θαη επαγγειμαηηθά ελςζμύκ ηα παηδηά ημοξ ζε ενγαζία ή ηα θαθμπμημύκ. Σμ μνγακςμέκμ έγθιεμα: Εγθιεμαηηθέξ ζομμμνίεξ ημπηθέξ ή δηεζκείξ- αθμιμοζώκηαξ ηε ιμγηθή ημο θένδμοξ δε δηζηάδμοκ κα πνεζημμπμηήζμοκ ηα παηδηά, πμο άιιςζηε ζογθηκμύκ, γηα κα απμθηήζμοκ "εύθμιμ πνήμα". Η έιιεηρε θναηηθήξ θμηκςκηθήξ πνόκμηαξ γηα ημ παηδί, θονίςξ ζε ακαπηοζζόμεκα θνάηε. Οη παναδμζηαθέξ ακηηιήρεηξ ζε θάπμηεξ θμηκςκίεξ- θαη ημ έκημκμ βημπμνηζηηθό πνόβιεμα πμο θαζηζημύκ απμδεθηή θαη ακαγθαία ηεκ παηδηθή ενγαζία. Σμ θηεκό ενγαηηθό θόζημξ ηςκ παηδηώκ, πμο άιιςζηε δε δηαμανηύνμκηαη θαη δε δηεθδηθμύκ. δ. Ση απαηηείηαη γηα ηεκ ακηημεηώπηζε ημο πνμβιήμαημξ Εθπαίδεοζε ηςκ παηδηώκ θαη ηςκ γμκέςκ γηα ημοξ θηκδύκμοξ θαη ηα θοθιώμαηα ηεξ εμπμνίαξ παηδηώκ. Ελαζθάιηζε μόνθςζεξ θαη εθπαηδεοηηθώκ εοθαηνηώκ γηα όια ηα παηδηά, θονίςξ γηα όζα ακήθμοκ ζε εοπαζείξ θμηκςκηθέξ μμάδεξ. Καηαπμιέμεζε ηεξ θηώπεηαξ μέζς εηζμδεμαηηθώκ πνμγναμμάηςκ γηα θηςπέξ μηθμγέκεηεξ, ώζηε κα θαηαζημύκ ιηγόηενμ εοάιςηεξ. Πνόζβαζε ζε πνμγνάμμαηα επαγγειμαηηθήξ θαηάνηηζεξ γηα παηδηά πμο έπμοκ λεθύγεη από ηεκ εθμεηάιιεοζε. Επακέκςζε ηςκ παηδηώκ με ηηξ μηθμγέκεηέξ ημοξ. ομβμοιεοηηθή θαη οπμζηήνηλε ζηα παηδηά - ζύμαηα. Λήρε κμμηθώκ θαη πναθηηθώκ μέηνςκ γηα κα ελαιεηθζεί ε δηαθίκεζε παηδηώκ, ε ζελμοαιηθή εθμεηάιιεοζε παηδηώκ, ε ελακαγθαζηηθή ενγαζία ή δμοιεία παηδηώκ θαη ε πνήζε παηδηώκ ςξ ζηναηηςηώκ. Επακέκηαλε θαη απμθαηάζηαζε ηςκ παηδηώκ ζομάηςκ: ηέημηα παηδηά- ζύμαηα πνεηάδμκηαη θαηάιιειεξ οπενεζίεξ, γηα κα λεθύγμοκ θαη κα επακέιζμοκ ζε αζθαιέξ πενηβάιιμκ. Μηπαειίδεξ Μ., Νηαμοιηδήξ Γ., Οηθμκόμμο Π., Πακμοηζμπμύιμο Π. Ραβδά Ακ., Σζμοθακηάξ Ανηζημμέκεξ 9