- "Θα κπνξνχζε...", φκσο ρσξίο έθεζε, φπσο λεθξνί ή άγγεινη ή ην ρακφγειν ησλ θνχξσλ. Der Himmel über Berlin

Transcript

1 - "Θα κπνξνχζε...", φκσο ρσξίο έθεζε, φπσο λεθξνί ή άγγεινη ή ην ρακφγειν ησλ θνχξσλ. Der Himmel über Berlin 1

2 Οσγκεηζοσ Μονογκαηαρι Πηα λεξά ηνπ Αδνχθη πιέεη κηα κηθξή βάξθα. / Όινη θνηκνχληαη γχξσ απ' ηνλ ηηκνληέξε. / Ρνχηνο ν θφζκνο είλαη πξνζσξηλφο / Κε δάθξπα ζηα κάηηα καο θνπλά ην θχκα σο ηελ απγή 2

3 Οργανίζηας Ν νξγαλίζηαο θαη, ζηελ αθνινπζία ηνπ, ν λένο, απν-πξνζσπνπνηνχληαη, απαλζξσπίδνληαη ζην ηξαγνχδη. Ζ θπξίαξρε ζεψξεζε ιέεη πσο "πξφζσπν" θαη "άλζξσπνο" ραξαθηεξίδνληαη κεηαμχ άιισλ απ' απηφ πνπ ν Αξηζηνηέιεο νλφκαζε ΔΦΔΠΗΠ. Δίπα πξνεγνπκέλσο, ζρεηηθά κε ηελ "ζεκαζηφηεηα" ηνπ Heidegger φηη ν θφζκνο είλαη πάληα έλαο θφζκνο πξνζαλαηνιηζκέλνο, δειαδή θάζε ζηηγκή είκαζηε ζηξακκέλνη ζε κία θαηεχζπλζε πξνο ηελ νπνία θαινχκαζηε, ηελ νπνία επηδηψθνπκε ή απνθεχγνπκε. Ρν θνξκί ηνπ λένπ ησλ ηξαγνπδηψλ καο γηα παξάδεηγκα, αλ ήηαλ λα παξαζηαζεί αληίζηνηρα κε ηελ έθεζή ηνπ, δελ ζα παξαζηαίλνληαλ ηειείσο φξζην αιιά κε κηα θιίζε πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο αγαπεκέλεο ηνπ, ζα έ- γεξλε πξνο ηα θεη, θαη πξνο ηα θεη ζα έπεθηε ζθνληάθηνληαο πάλσ ζηνλ ηνίρν ηεο πξαγκαηηθφηεηάο ηεο. Πρεδφλ πάληα βξηζθφκαζηε λα θιίλνπκε πξνο θάηη ή λα απνθιίλνπκε απφ θάηη. Απηφ είλαη θαη ην ηειηθφ λφεκα ηνπ ηίηινπ "Θιίζεηο θαη πηψζεηο ηνπ έξσηα". Όηαλ ινηπφλ ιέσ φηη ηψξα, ζην ηξαγνχδη, έρεη ζπκβεί κηα απν-πξνζσπνπνίεζε θη έλαο απ-αλζξσπηζκφο, ελλνψ φηη ηψξα ε εθεθηηθή αλαθνξά ηνπ λένπ ζηελ αγάπε ηνπ έρεη ιείςεη. Ν λένο έρεη αλνξζσζεί. Θη εδψ έλα κάζεκα: "Π' αγαπψ" δελ ζα πεη απηφκαηα θαη εμ νξηζκνχ "ζε ζέισ". Θαλείο κπνξεί λ' αγαπά θαη λα κέλεη νξζφο. 3

4 Αριζηοηελης ΟΡΕΞΙ Η(ζ.5) (...) Ρα δεδνκελα, ηα νπνηα καο εδσζαλ ηελ αθνξκε λα πηζηεςνπκε* ζηελ θπξηαξρηα ηεο αξρεο ηεο αξεζθεηαο** ζηελ ςπρηθε δσε, εθθξαδνληαη θαη ζηελ ππνζεζε νηη ην ςπρηθν νξγαλν*** νξεγεηαη**** λα δηαηεξεη ηελ ζ απην π- παξρνπζα πνζνηεηα εξεζηζκνπ***** θαηα ην δπλαηνλ ρακειε, ε ηνπιαρηζηνλ ζηαζεξε. (...) θαη θαζε ηη, ην ν- πνην εηλαη θαηαιιειν λα αλεβαδεη ηελ πνζνηεηα ηνπ εξεζηζκνπ, πξεπεη λα γηλεη αηζζεην σο ερζξηθν πξνο ηελ ιεηηνπξγηα******, πνπ ζα πεη, σο απαξεζθν. Ζ αξρε ηεο αξεζθεηαο αλαγεηαη ζηελ αξρε ηεο ζηαζεξνηεηαο*******υ (...) * ηη εηδνπο «πηζηε ζηελ αξρε ηεο αξεζθεηαο» εηλαη απηε; ν Freud ηελ απνδηδεη ζε κηα «αθνξκε». απηε ε αθνξκε εηλαη ην νηη, αλαπηπζζνληαο ηελ «αξρε ηεο αξεζθεηαο», νδεγεηηαη ζε θαηη ην νπνην αλαγλσξηδεη σο κηα αθνκε πξσηνγελεζηεξε αξρε, ηελ «αξρε ηεο ζηαζεξνηεηαο». ** ηη ζα πεη: κνπ αξεζεη/δελ κνπ αξεζεη; Ν Freud κηια γηα "ζπλαηζζεκαηα αξεζθεηαο". Νηαλ ην "κνπ αξεζεη/δελ κνπ αξεζεη" αλαθεξεηαη ζε ελα ζπλαηζζεκα, ηνηε αθνξα θαη αξρελ εκελα, ην Δζπ δελ εηλαη πξαγκαηηθν, εμππεξεηεη απισο ην ζπλαηζζεκα κνπ. ε ακεζε ηθαλνπνηεζε. πνπ ππαξρεη απηε; ζην αζπλεηδεην, ζην ιαλζαλνλ νλεηξν, ζηελ ςεπδαηζζεζηαθε ηθαλνπνηεζε ηνπ βξεθνπο - νρη ζε θαπνην θαηλνκελν, νκσο πξνεηνηκαζκελε ηζηνξηθα Ηθ.Νικ.,VI,2: Πεκεηνλ δε δεη πνηεηζζαη ησλ εμεσλ ηελ επηγηλνκελελ εδνλελ ε ιππελ ηνηο εξγνηο Locke: An Essay concerning human understanding, 1894 [Handb.Phil.Gr.3, 608] das Ziel alles Handelns könne nur sein, Unbehagen (uneasiness) zu vermeiden. Das Unbehagen macht sich in der Begierde bemerkbar. Die Handlung ergibt sich also nicht direkt aus einem Vorsatz, vielmehr führen die besten Vorsätze nicht zu einer Handlung, wenn nicht die Bedrängnis durch ein gegenwärtiges übelbefinden hinzutritt. ***ε θξνυδηθε-ςπρνινγηθε γισζζα, κεηαθνξηθε, ζαλ λα... virtual reality. μεθηλα εδε απν ηνλ Αξηζηνηειε 4

5 [βι. παξαθαησ]: νπ γαξ ν ιηζνο ελ ηεη ςπρεη αιια ην εηδνο ****πσο ζπκβαηλεη θαη ην ςπρηθν νξγαλν [εξγαιεηαθε ζρεζε: φζηε η υστη φζπερ η τειρ εζηιν...] ηηζεηαη σο ορεγομενο; ορεγφ ~ απισλσ ρεηξ νξεγσλ [Ο 366] σξεμε ηελ θπιηθα ηση Πσθξαηεη [Φαηδ. 117 Β] παηδνο νξεμαην [Ε466] ηνπ δ αληηζενο Θξαζπκεδεο εθζε νξεμακελνο...σκνλ [Ξ 322] γακσλ σξεμαην [Δπξ.απ. 942] Αριζηοηελης, Ηθ.Νικ.,VI,2: Ρξηα δε εζηηλ ελ ηεη ςπρεη ηα θπξηα πξαμεσο θαη αιεζεηαο, αηζζεζηο λνπο νξεμηο. ηνπησλ δ ε αηζζεζηο νπδεκηαο αξρε πξαμεσο [...] εζηη δ νπεξ ελ δηαλνηατ θαηαθαζηο θαη απνθαζηο, ηνπη ελ νξεμεη δησμηο θαη θπγε < fight or flight...> [...] πξαμεσο κελ νπλ αξρε πξναηξεζηο [...] πξναηξεζεσο δε νξεμηο θαη ινγνο ν ελεθα ηηλνο.[...] θαη νπ ηεινο απισο [...] ην πνηεηνλ, αιια ην πξαθηνλ [...] δην ή νξεθηηθνο λνπο ε πξναηξεζηο ή νξεμηο δηαλνεηηθε, θαη ε ηνηαπηε αξρε αλζξσπνο. Περι Ψστης [431 β VIII] Nπλ δε πεξη ςπρεο ηα ιερζεληα ζπγθεθαιαησζαληεο, εηπσκελ παιηλ νηη ε ςπρε ηα νληα πσο εζηη παληα δεν ετει δικη ηης σποζηαζη, δομη!. ε γαξ αηζζεηα ηα νληα ε λνεηα, εζηη δ ε επηζηεκε κελ ηα επηζηεηα πσο και εδφ, ηο ιδιο ΠΩ, ε δ αηζζεζηο 5

6 ηα αηζζεηα πσο δε ηνπην, δεη δεηεηλ. ηεκλεηαη νπλ ε ε- πηζηεκε θαη ε αηζζεζηο εηο ηα πξαγκαηα, ε κελ δπλακεη εηο ηα δπλακεη, ε δ εληειερεηατ εηο ηα εληειερεηατ. ηεο δε ςπρεο ην αηζζεηηθνλ θαη ην επηζηεκνληθνλ δπλακεη ηαπηα εζηηλ, ην κελ επηζηεηνλ ην δε αηζζεηνλ. αλαγθε δ ε απηα ε ηα εηδε εηλαη. απηα κελ γαξ δε νπ νπ γαξ ν ιηζνο ελ ηεη ςπρεη, αιια ην εηδνο σζηε ε ςπρε σζπεξ ε ρεηξ εζηηλ θαη γαξ ε ρεηξ νξγαλνλ εζηη νξγαλσλ, θαη ν λνπο εηδνο εηδσλ θαη ε αηζζεζηο εηδνο αηζζεησλ. ορος ηης δσναηοηηηας; [ΙΧ] [...] ερεη δε απνξηαλ επζπο πσο ηε δεη κνξηα ιεγεηλ ηεο ςπρεο θαη πνζα. ηξνπνλ γαξ ηηλα απεηξα θαηλεηαη, θαη νπ κνλνλ α ηηλεο ιεγνπζη δηνξηδνληεο, ινγηζηηθνλ θαη ζπκηθνλ θαη επηζπκεηηθνλ. [...] ην ινγνλ ερνλ [...] ην αινγνλ [...] ην ζξεπηηθνλ [...] ην αηζζεηηθνλ [...] ην θαληαζηηθνλ [...] πξνο δε ηνπηνηο ην νξεθηηθνλ, ν θαη ινγση θαη δπλακεη εηεξνλ αλ δνμεηελ εηλαη παλησλ. θαη αηνπνλ δε ηνπην δηαζπαλ ελ ηε ηση ινγηζηηθση γαξ ε βνπιεζηο γηλεηαη, θαη ελ ηση αινγση ε επηζπκηα θαη ν ζπκνο εη δε ηξηα ε ςπρε, ελ εθαζηση εζηαη νξεμηο. [...] [Χ] [...] ην νξεθηνλ γαξ θηλεη, θαη δηα ηνπην ε δηαλνηα θηλεη, νηη αξρε απηεο εζηη ην νξεθηνλ. θαη ε θαληαζηα δε νηαλ θηλεη, νπ θηλεη αλεπ νξεμεσο. ελ δε ηη ην θηλνπλ ην νξεθηνλ. [...] Νηη κελ ε ηνηαπηε δπλακηο θηλεη ηεο ςπρεο ε θαινπκελε νξεμηο, θαλεξνλ. επεη δ νξεμεηο γηλνληαη ελαληηαη αιιειαηο, ηνπην δε ζπκβαηλεη νηαλ ν ινγνο θαη ε επηζπκηα ελαληηαη σζη, γηλεηαη δ ελ ηνηο ρξνλνπ αηζζεζηλ ερνπζηλ (ν κελ γαξ λνπο δηα ην κειινλ αλζειθεηλ θειεπεη, ε δ επηζπκηα δηα ην εδε θαηλεηαη γαξ ην εδε εδπ θαη απισο εδπ θαη αγαζνλ απισο, δηα ην κε νξαλ ην κειινλ), 6

7 εηδεη κελ αλ εηε ην θηλνπλ ην νξεθηηθνλ, ε νξεθηηθνλ, πξσηνλ δε παλησλ ην νξεθηνλ (ηνπην γαξ θηλεη νπ θηλνπκελνλ ηση λνεζελαη ε θαληαζζελαη), αξηζκση δε πιεησ ηα θηλνπληα. Δπεηδε δ εζηη ηξηα, ελ κελ ην θηλνπλ, δεπηεξνλ δ ση θηλεη, ηξηηνλ ην θηλνπκελνλ ην δε θηλνπλ δηηηνλ, ην κελ αθηλεηνλ, ην δε θηλνπλ θαη θηλνπκελνλ εζηη δε ην κελ αθηλεηνλ ην πξαθηνλ αγαζνλ, ην δε θηλνπλ θαη θηλνπκελνλ ην νξεθηηθνλ (θηλεηηαη γαξ ην θηλνπκελνλ ε νξεγεηαη, θαη ε νξεμηο θηλεζηο ηηο εζηηλ ε ελεξγεηα), ην δε θηλνπκελνλ ην δσηνλ ση δε θηλεη νξγαλση ε νξεμηο, εδε ηνπην ζσκαηηθνλ εζηηλ [...] νισο κελ νπλ, σζπεξ εηξεηαη, ε νξεθηηθνλ ην δσηνλ, ηαπηεη απηνπ θηλεηηθνλ [...] Leibniz: Appetitus Deutscher Idealismus [Handb.Phil.Gr 1, 239] Dass das Bewusstsein begrenzt wird, heisst, dass es sich nicht selbst seine Grenze gibt, sondern von sich aus über diese Grenze hinauszugehen trachtet. Bewusstsein zeigt sich demnach unter diesem Aspekt als gehemmte Aktivität, d.h. als Aktivität, die sich nicht erfülen kann, m.a.w. als Streben. Bewusstsein als Begreifen und Anschauen ist nicht als Streben zu verstehen; denn es erfüllt sich, ihm gelingt ja die Ordnung des Mannigfaltigen zur Einheit des Gegenstandes. Das Streben dagegen ist als Bedingung dieser gelingenden Ordnung zu begreifen. Das, was über eine gegebene Grenze hinauszugehen trachtet, ist kein theoretischen Moment, sondern Aktivität. Hier zeigt sich eine Nahtstelle von theoretischer und praktischer Philosophie. 7

8 Bewusstsein kann ohne ein praktisches Moment nicht begriffen werden. Dieses, das Streben, ist nicht zu verstehen als durch sich selbst bestimmter Wille; denn der Wille ist nur als selbstbewusster möglich. Streben ist demgemäss als Aktivität, die nicht Wille ist, zu verstehen, als Aktivität der natur also, die, wenn sie auf ein bestimmtes Ziel fixiert erscheint, «Trieb» heisst. Deutscher Idealismus [Handb.Phil.Gr 5, 1428] Die Begriffe des Strebens und des Willens thematisieren beide die Verantwortlichkeit menschlichen Handelns. Während der Strebensbegriff die Minimalbedingungen nennt: Bewusstheit und Freiwilligkeit, erhält die Idee der Verantwortlichkeit erst durch den Willensbegriff ihre neuzeitliche Schärfe und Radikalität: die Qualität der Freiheit im Sinne von Autonomie. Zugleich ist der Strebensbegriff mehr als der nicht zu Ende gedachte Willensbegriff. Verantwortliches Handeln besteht aus zwei Momenten: aus dem Setzen und aus dem Verfolgen von Zielen. In einem vollständigen Modell humaner Praxis bezeichnen Willen und Streben zwei komplementäre Aspekte. Konrad Lorenz Appetenzverhalten πανηοσ, με διαθοροσς ηροποσς, ενας τφριζμος, οποσ η ΟΡΕΞΙ αναλαμβανει ηην αλλη πλεσρα. ***** Σ 211, 212 ****** απν πνπ ε «ιεηηνπξγηα»; νπνπ ην ΝΙΝΛ ρσξηδεηαη ζε κεξε, π.ρ. «νξγαλα», ε αιιε πιεπξα ηεο ΓΝ- ΜΑΠ: ε δηαζπλδεζε ηνπο ζηε κνξθε ηεο ιεηηνπξγηαο. εξεζηζκνο: δελ εηλαη ν ινγνο, δειαδε ην ηδηνλ ηνπ αλζξσπνπ,ην απνθαζηζηηθν! 8

9 θαη απν πνπ, ν εξεζηζκνο; ην θαζε ηη αθνξα ηνλ αλζξσπν σο απισο «εξεζηζκα» - νριεξν, θνξηηθν, πνπ πξεπεη λα εμηζνξξνπεζεη ην γεληθνηαην, ηζνπεδσηηθν, αλειεπζεξν ζρεκα «εξεζηζκα-αληηδξαζε», πνπ αθνξα νρη κνλν ηνλ αλζξσπν αιια νια ηα «εκβηα», ην νπνην ηειηθα, ζην νλνκα ηεο ΝΟΔΜΔΩΠ, αλεθεη ζηελ «θηλεζε» θαζεαπηελ. ******* ην πξσην ινηπνλ δελ εηλαη ε «αξεζθεηα», αιια ε «ζηαζεξνηεηα»! [αθεζηε κε εζπρν!] πξνδξνκηθα, ε «νκνηνζηαζε» ησλ θπβεξλεηηθσλ ζπζηεκαησλ. ΑΡΜΟΝΙΗ ΑΦΑΝΗ ΑΡΜΑ ΚΕΧΥ- ΜΕΝΟΝ «ζηαζεξνηεηα», «ηζνξξνπηα» ΑΘΗΛΖΡΝΛ, ΗΠΝΛ. Δδσ, ηα ΠΖΚΑΡΑ εθιακβαλνληαη σο ε κηα πιεπξα ηεο ΓΝΜΑΠ, σο ε πιεπξα ζηελ νπνηα πξνζθνιισληαη νη αλζξσπνη, θαη θαζε «θηλεζε» ζηνλ Freud εηλαη εξεζηζκνο, θνξηηθνηεηα, νξεμε γηα «αξεζθεηα»=επαλαθνξα ζην «πξνεγνπκελν». ζηαζεξνηεηα ζηνλ Freud: 1. GW XIII, 60: Θαζσο αλαγλσξηζακε σο ηελ θπξηαξρε ηαζε ηεο ςπρηθεο δσεο, ηζσο ηεο δσεο ηνπ λεπξηθνπ ζπζηεκαηνο ελ ζπλνισ, ηελ νξεμε γηα κεησζε, γηα δηαηεξεζε ζηαζεξεο, γηα αξζε ηεο εζσηεξηθεο εληαζεο ησλ εξεζηζκσλ (ε αξρε ηνπ Nirwana ζπκθσλα κε κηα εθθξαζε ηεο Barbara Low), νπσο απηε εθθξαδεηαη ζηελ αξρε ηεο αξεζθεηαο, απην εηλαη ελα απν ηα πην δπλαηα καο θηλεηξα λα πηζηεςνπκε ζηελ ππαξμε ησλ νξκεκθπησλ ζαλαηνπ Nishitani [274]: ππεξβαζε γελλεζεο-ζαλαηνπ, απειεπζεξσζε απν ηελ αηεγθηε αηηηνθξαηηα ηνπ karma, ε αθημε ζηελ «αιιε νρζε» εθεηλεο ηεο αππζκελεο ζαιαζζαο ησλ παζσλ: ην Nirwana. [297]: 9

10 λα πεζαηλεηο ηε δσε σο γελλεζε-θαη-ζαλαην, θαη εηζη λα πεζαηλεηο ηνλ ζαλαην ζην νπζηαζηηθν ηνπ λνεκα, βαζηθα δελ εηλαη αιιν απν ηελ δσε ζην νπζηαζηηθν ηεο λνεκα. 2. GW XIII, 275, Ρν Δγσ θαη ην Απξνζσπν [Es - Nietzsche, Groddeck]: Δαλ ε αξρε ηεο ζηαζεξνηεηαο, κε ηελ ελλνηα ηνπ Fechner, θπξηαξρεη ζηε δσε, ε νπνηα δειαδε ηνηε ζα εηαλ ελα γιηζηξεκα πξνο ηνλ ζαλαην, απν ηελ αιιε εηλαη νη αμησζεηο ηνπ εξσηα, ησλ ζεμνπαιηθσλ νξκεκθπησλ, ηα νπνηα σο νξκεκθπηεο αλαγθεο ζπγθξαηνπλ ηελ πησζε ηεο ζηαζκεο θαη εηζαγνπλ λεεο εληαζεηο 10

11 Leibniz, Appetitus 11

12 Die Seele ist für Leibniz eine "Monade", Γηα ηνλ Leibniz ε ςπρή είλαη κηα "κνλάδα" ε νπνία, ζαλ θαζξέθηεο, θαζξεθηί- die wie ein Spiegel das Universum in sich spiegelt. Ihr ist jedoch nicht jene δεη κέζα ηνπ ην παλ. Όκσο δελ ηεο ηαηξηάδεη εθείλε ε ζηγή θαη ε αληδηνηέιεηα Stille und Selbstlosigkeit eigen, die sie zu einem freundlichen Widerhall der πνπ ζα ηελ άθελε λα γίλεη κηα θηιηθή Welt werden ließe. Ihre Widerspiegelung vollzieht sich vielmehr als eine akηεξν ην αληηθαζξέθηηζκά ηεο επηηειείηαη αληήρεζε ηνπ θφζκνπ. Ξνιχ πεξηζζφtive Vorstellung (perception). Ihr wohnt σο ελεξγεηηθή παξάζηαζε (perception). ein "Streben" (appetition, appetit, Π' απηήλ ελππάξρεη κηα "φξεμε" appetitus) inne. Das lateinische Verb (appetition, appetit, appetitus). Ρν ιαηηληθφ ξήκα appetere ζεκαίλεη appetere bedeutet <nach etwas greifen, auf etwas losgehen> oder <etwas <αδξάxλσ, εθνξκψ επάλσ ζε θάηη> ή angreifen>. So ergreift die Monade <επηηίζεκαη ζε θάηη>. Έηζη, κε ηελ παξάζηαζε, ε κνλάδα αδξάρλεη ηνλ θφζ- vorstellend die Welt. Die Perzeption ist eine Art Zugriff auf die Welt. Die Monade hat gleichsam ständig Appetit; sie φξεμε έρεη φξεμε θαη έθεζε. Ζ έυεση κν. Ζ κνλάδα έρεη ηξφπνλ ηηλά ζπλερψο strebt und begehrt. Das Begehren wäre είλαη ε βαζηθή ξνπή ηεο τςσήρ. Ζ φξεμε θξαηά ηελ κνλάδα ζηε δσή, ζην εί- der Grundzug der Seele. Der Appetit erhält die Monade am Leben bzw. am λαη. Ζ απνπζία ηεο φξεμεο εμνκνηψλεηαη Sein. Die Abwesenheit des Appetits κε ηνλ ζάλαην. Είναι ζα πεη ινηπφλ έσει käme dem Tod gleich. Sein hieße also όπεξη. Appetit-haben. Ζ κνλάδα δελ θέξεηαη δεθηηθά αιιά Die Monade verhält sich nicht receptiv, εθθξαζηηθά. Ξνιχ πεξηζζφηεξν είλαη ε sondern expressiv. Sie ist vielmehr ihr έθθξαζή ηεο (expressio).* 1 Κε ην λα Ausdruck (expressio). Indem sie die <εθθξάδεη> (exprime) κε ηηο παξαζηάζεηο ηεο ηνλ θφζκν, ην παλ, εθθξάδεη Welt bzw. das Universum vorstellend <ausdrückt> (exprime), drückt sie sich ηνλ εαςτό ηεο. Πηελ παξάζηαζε ηνπ selbst aus. In der Vorstellung der Welt θφζκνπ (repraesentatio mundi) παξηζηά (repraesentatio mundi) stellt sie sich ηνλ εαςτό ηεο. Ζ ςπρή ή ε κνλάδα είναι selbst dar. Die Seele bzw. die Monade απηφ πνπ δεηά κε ην appetitus ηεο. Ζ 1 Ο άνθρωπος ως συμπεριφορά. 12

13 ist, was sie in ihrem appetitus verlangt. έθεζε ή ε ζέιεζε (conatus) είλαη ζπζηαηηθή γηα ην είλαη ηεο. Ρν appetitus Das Begehren oder der Wille (conatus) ist konstitutiv für ihr Sein. Der πξνυπνζέηεη έλα είδνο ego, έλα είδνο appetitus setzt eine Art ego, eine Art εσυτεπικότηταρ ζηελ νπνία πξνζιακβάλεηαη, αθνκνηψλεηαη ζαλ ηξνθή φ,ηη Innerlichkeit voraus, in die das, was draußen ist ("de ce qui est dehors"), είλαη έμσ ("de ce qui est dehors"). 2 Ζ wie eine Nahrung aufgenommen, einverleibt wird. Die Seele ist, aufs Men- είλαη θάπνηνο φζν έρεη έθεζε. Ν θάπνηνο ςπρή, θαζφζνλ αθνξά ηνλ άλζξσπν, schliche bezogen, nur solange ein Jemand, als sie begehrt. Jemand ist das, θεζε θαη ην νπνίν νξέγεηαη: "Θαζψο ε είλαη απηφ γηα ην νπνίν ε ςπρή έρεη έ- was die Seele begehrt und erstrebt: κνλάδα θαη' απηφλ ηνλ ηξφπν έρεη παξαζηάζεηο, παξηζηά θαη παξνπζηάδεη ηνλ "Indem die Monade dergestalt vorstellend ist, stellt sie sich selbst dar und εαπηφ ηεο, παξνπζηάδεηαη θη έηζη παξνπζηάδεη απηφ ην νπνίν επηδεηεί κε ηελ vor, präsentiert sich und stellt so das vor, was sie in ihrer Anstrebung verlangt. Was sie in solcher Weise vor- ηξφπν, είλαη απηή. [...] Έλαο <παξαζ- έθεζή ηεο. Ό,ηη παξαζηαίλεη κε ηέηνηνλ stellt, ist sie. [...] Ein Mann <stellt etwas vor>, heißt: er ist ηαίλεη θάηη> ζα πεη: είλαη θάπνηνο." 3 jemand." Yu-chiens zen-buddhistisch inspirierte Landschaftsbilder Acht Ansichten von Hsiao-Hsing ließen sich als Ansichten der Leere interpretieren. Sie bestehen aus flüchtigen, nur andeutenden Pinselstrichen, gleichsam aus Spuren, die nichts festlegen. Die dargestellten Formen wirken mit einer eigentümli- Ρα δελ-βνπδηζηηθά εκπλεπζκέλα ηνπία ηνπ Yu-chien Οκτώ απότειρ τος Hsiao-Hsing ζα κπνξνχζαλ λα εξκελεπηνχλ σο απφςεηο ηνπ θελνχ. Ππλίζηαληαη ζε θεπγαιέεο, ππνλνεηηθέο κφλν πηλειηέο, ίρλε ηξφπνλ ηηλά πνπ δελ παγηψλνπλ ηίπνηα. Νη κνξθέο πνπ παξηζηάλνληαη, επελεξγνχλ επηζηξσ- 2 Gottfried Wilhelm Leibniz, Vernunftprinzipien der Natur und der Gnade, Hamburg 1956, σελ Martin Heidegger, Nietzsche, τ. 2, Pfullingen 1961, σελ

14 chen Abwesenheit überzogen. Alles κέλεο απφ κηα ηδηφκνξθε απνπζία. scheint dazu zu neigen, kaum dagewesen, wieder in die Abwesenheit λα έξζνπλ, κνηάδνπλ πσο ηείλνπλ λα Όια, ελψ δελ πξφθηαζαλ θαιά θαιά hinabzutauchen. Die Formen scheinen θαηαβπζηζηνχλ θαη πάιη ζηελ απνπζία. sich in die unendliche Weite des weißen Grundes zurückzuziehen. Eine ζηελ απέξαληε άπια ηνπ ιεπθνχ θφλ- Νη κνξθέο κνηάδνπλ λα απνζχξνληαη Scheu hält die Artikulation in einer ηνπ. Κηα αηδψο ζπγθξαηεί ηελ άξζξσζε ζε κηα ηδηφκνξθε αηψξεζε. Ρα eigentümlichen Schwebe. In einer Losgelöstheit schweben die Dinge πξάγκαηα, ιπηά, αησξνχληαη κεηαμχ zwischen Anwesenheit und Abwesenheit, zwischen Sein und Nicht-Sein. θαη κε-είλαη. Γελ εθθξάδνπλ ηίπνηα ην παξνπζίαο θαη απνπζίαο, κεηαμχ είλαη Sie sprechen nichts Endgültiges aus. νξηζηηθφ. Ρίπνηα δελ παξαγθσλίδεη ην Nichts drängt sich auf; nichts grenzt άιιν ηίπνηα δελ αθνξίδεηαη, δελ θιείλεηαη. Όιεο νη κνξθέο δηαρένληαη ε sich, schließt sich ab. Alle Figuren gehen ineinander über, schmiegen sich κηα ζηελ άιιε, ζσπεχνληαη, θαζξεθηίδνληαη ε κηα ζηελ άιιε, ζαλ ην θελφ an, spiegeln einander, als wäre die Leere ein Medium der Freundlichkeit. λα ήηαλ πεπιβάλλον τηρ υιλότηταρ. Ν Der Fluß sitzt und der Berg beginnt πνηακφο ζηέθεη θαη ην βνπλφ αξρίδεη zu fließen. Erde und Himmel schmiegen sich an. Das Eigentümliche an Ρν ηδηφκνξθν ζ' απηφ ην ηνπίν είλαη λα ξέεη. Γε θη νπξαλφο ζσπεχνληαη. dieser Landschaft ist, daß die Leere φηη ην θελφ δελ εμαθαλίδεη απιά ηελ die besondere Gestalt der Dinge nicht ηδηαίηεξε κνξθή ησλ πξαγκάησλ, αιιά ηα θάλεη λα ιάκπνπλ κέζα ζηελ einfach zum Verschwinden bringt, sondern in ihrer anmutigen Anwesenheit leuchten σάπη ηεο παξνπζίαο ηνπο. läßt. 14

15 15

16 Καβάθης ΚΔΠΑ ΠΡΑ ΘΑΞΖΙΔΗΑ - Κέζα ζηα θαπειεηά θαη ηα ρακαηηππεία ηεο Βεξπηνχ θπιηέκαη. Γελ ήζεια λα κέλσ ζηελ Αιεμάλδξεηα εγψ. Κ' άθηζελ ν Ρακίδεο θ' επήγε κε ηνπ Δπάξρνπ ηνλ πηφ γηα λ' απνθηήζεη κηα έπαπιη ζηνλ Λείιν, έλα κέγαξνλ ζηελ πφιηλ. Γελ έθαλε λα κέλσ ζηελ Αιεμάλδξεηα εγψ. - Κέζα ζηα θαπειεηά θαη ηα ρακαηηππεία ηεο Βεξπηνχ θπιηέκαη. Κεο ζ' επηειή θξαηπάιε δηάγσ πνηαπψο. Ρν κφλν πνπ κε ζψδεη ζαλ εκνξθηά δηαξθήο, ζαλ άξσκα πνπ επάλσ ζηελ πφξηα κνπ έρεη κείλεη, είλαη πνπ είρα δπν ρξφληα δηθφ κνπ ηνλ Ρακίδε, ηνλ πην εμαίζην λέν, δηθφ κνπ φρη γηα ζπίηη ή γηα έπαπιη ζηνλ Λείιν. ΘΑΡΑ ΡΔΠ ΠΛΡΑΓΔΠ ΑΟΣΑΗΩΛ ΔΙΙΖΛΝΠΟΩΛ ΚΑΓΩΛ "Ξνην απφζηαγκα λα βξίζθεηαη απφ βφηαλα γεηεχκαηνο", είπ' έλαο αηζζεηήο, "πνην απφζηαγκα θαηά ηεο ζπληαγέο αξραίσλ Διιελνζχξσλ κάγσλ θακσκέλν πνπ γηα κηα κέξα (αλ πεξηζζφηεξν δελ θζάλ' ε δχλακίο ηνπ), ή θαη γηα ιίγελ ψξα ηα είθνζη ηξία κνπ ρξφληα λα κε θέξεη μαλά ηνλ θίιν κνπ ζηα είθνζη δπν ηνπ ρξφληα λα κε θέξεη μαλά - ηελ εκνξθηά ηνπ, ηελ αγάπε ηνπ. Ξνην απφζηαγκα λα βξίζθεηαη θαηά ηεο ζπληαγέο αξραίσλ Διιελνζχξσλ κάγσλ θακσκέλν πνπ, ζχκθσλα κε ηελ αλαδξνκήλ, θαη ηελ κηθξή καο θάκαξε λα επαλαθέξεη". 16

17 ΡΝ ΞΙΝΗΝ Ρνλ κνηάδεη βέβαηα ε κηθξή απηή, κε ην κνιχβη απεηθφληζίο ηνπ. Γξήγνξα θακσκέλε, ζην θαηάζηξσκα ηνπ πινίνπ έλα καγεπηηθφ απφγεπκα. Ρν Ηφληνλ πέιαγνο νιφγπξά καο. Ρνλ κνηάδεη. Όκσο ηνλ ζπκνχκαη ζαλ πην έκνξθν. Κέρξη παζήζεσο ήηαλ αηζζεηηθφο, θη απηφ εθψηηδε ηελ έθθξαζί ηνπ. Ξην έκνξθνο κε θαλεξψλεηαη ηψξα πνπ ε ςπρή κνπ ηνλ αλαθαιεί, απ' ηνλ Θαηξφ. Απ' ηνλ Θαηξφ. Δίλ' φι' απηά ηα πξάγκαηα πνιχ παιεά - ην ζθίηζν, θαη ην πινίν, θαη ην απφγεπκα. 17

18 Fabio (Βι. 'Αθνπζκαηα') Γλσξίδνληαλ απφ θαηξφ. Έλα βξάδπ κεηά ηε δνπιεηά πήγαλε γηα θαγεηφ. Θάπνηα ζηηγκή, φηαλ ηα πηάηα θαη ην κπνπθάιη θξαζί θνληεχαλ λ' αδεηάζνπλ, απηή ηνλ θνίηαμε δηαθνξεηηθά απφ άιινηε: Ρα κάηηα ηεο δελ ήηαλ κάηηα αιιά κηα θαζαξή θαη ηξπθεξή ιάκςε. Βγήθαλ απ' ην καγαδί θαη ρέξη-ρέξη πήξαλε ηα δξνκάθηα πνπ νδεγνχζαλ ζην ζπίηη ηεο - ζηνλ άληξα θαη ζην παηδί ηεο. Πην δξφκν γίλαλ ακνηβαίεο απνθαιχςεηο, θαλεξψζεθαλ πξάγκαηα θπιαγκέλα απφ παιηά, εηπψζεθαλ κπζηηθά κηθξά θαη κεγάια, ιφγν ζην ιφγν νη ζπλεξγάηεο θαη θίινη κεηακνξθψζεθαλ ζε άληξα θαη γπλαίθα. Πην θηιί ηνπ απνραηξεηηζκνχ ηα ρείιε μεγιίζηξεζαλ απ' ηα κάγνπια πξνο ην ζηφκα θαη ζπλαληήζεθαλ. Ρν ρσξίο έθεζε εθεί πνπ θάζε ηη ζπκβαίλεη κε κηα απέξαληε εξεκία - εθεί πνπ δελ είλαη έλα εγψ πνπ ζέιεη, επηζπκεί θιπ. Μασρη ηρσπα (Ρν θαξλαβαιη-ςπραλαιπηεο πνπ ειεγα λα ληπζσ) - θαζξεθηεο νπνπ, αληηζεηα κε ηνλ Φξνπλη, δελ βιεπεηο ηηπνηα - ζηε ζπλαληεζε κε ηνλ ζεξαπεπηε ραλεηο ηνλ εαπην ζνπ 18