PROXECTO LECTOR DO CENTRO

Transcript

1 PROXECTO LECTOR DO CENTRO Colexio Casa de la Virgen Rodeira nº Cangas do Morrazo PONTEVEDRA Telf.: Fax:

2 INDICE DE CONTIDOS: I. INTRODUCIÓN 5 II. UBICACIÓN E BREVE HISTORIA DO CENTRO 7 III. FUNDAMENTOS DO NOSO PROXECTO 9 IV. ANÁLISE DA REALIDADE DATOS CONCRETOS SOBRE A LECTURA E A ESCRITURA NO CENTRO E. INFANTIL PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 5 ANOS PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 4 ANOS PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 3 ANOS E. PRIMARIA PLAN LECTOR: 1ºEP PLAN LECTOR: 2ºEP ANEXO PRIMEIRO CICLO DE EDUCACIÓN PRIMARIA PLAN LECTOR: 3º EP PLAN LECTOR: 4ºEP PLAN LECTOR: 5ºEP PLAN LECTOR: 6ºEP E. SECUNDARIA 32 V. XUSTIFICACIÓN DO PRESENTE PROXECTO DE LECTURA 38 VI. A BIBLIOTECA ESCOLAR: UN ESPAZO PARA LER, ESCRIBIR E APRENDER CONSIDERACIÓNS PRELIMINARES A LECTURA A REALIDADE AS POSIBILIDADES PEDAGÓXICAS DA BIBLIOTECA ESCOLAR REFLEXIÓNS SOBRE O HÁBITO LECTOR INTERACCIÓNS ESTABLECIDAS DESDE A BIBLIOTECA ESCOLAR ANIMACIÓN Á LECTURA Accións encamiñadas a establecer lazos cos nenos e nenas e a biblioteca 44 escolar Accións do uso habitual na biblioteca 46 2

3 Accións de sensibilización cultural e de participación da comunidade 47 escolar A ESCRITURA ACTIVIDADES DE DINAMIZACIÓN CULTURAL DESDE A 51 BIBLIOTECA ESCOLAR. VII. OBXECTIVOS 58 VIII. PROGRAMA DE MEDIDAS E ACTIVIDADES PARA DESENVOLVER O 60 PLANO DE LECTURA NO CURSO MATERIAIS DO PLANO ESTRUCTURA DOS MATERIAIS PLANO DA DISTRIBUCIÓN DAS LECTURAS NOS DISTINTOS CICLOS DE 62 EP 4. PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DAS LECTURAS DOS DISTINTOS NIVEIS PRIMEIRO CICLO 64 NIVEL 1 64 Los lápices mágicos 64 Por qué lloras? 67 Si tienes un papá mago 69 NIVEL 2 71 La hormiga Miga, Megamaga 71 Los siete cabritillos 74 El jajalé azul 76 NIVEL 3 79 Maxi el aventurero 79 Los cuervos del jardín 81 Comelibros SEGUNDO CICLO 86 NIVEL 1 86 Quién sabe liberar un dragón? 86 La Odisea 88 El secreto de la momia 90 NIVEL 2 92 Los sueños de Aurelia 92 Lágrimas de risa 95 3

4 El caballo de agua 97 NIVEL 3 99 Preocupado.com 99 La última noche de la luna 102 El libro invisible TERCEIRO CICLO 106 NIVEL El misterio de la ronda de noche 106 El misterio de la Mona Lisa 109 Cómo escribir realmente mal 111 NIVEL El palacio de las cien puertas El tesoro más precioso del mundo 118 NIVEL La leyenda del rey errante 121 El enigma Vicent 125 La vida es sueño 126 IX. SEGUIMENTO E AVALIACIÓN 131 4

5 I. INTRODUCIÓN Son moitos os motivos polos cales debemos plantearnos unha autocrítica construtiva, no que á competencia lectora se refire, xa que os informes, enquisas e a análise da realidade así o constatan. Temos que traballar sobre as que consideramos causas da situación actual, traballar sobre novas didácticas da lectura. Unha vez contaxiado o alumno pola lectura (por un libro, un poema, un artigo) trataremos de evitar plantearlle como conclusión unha serie de actividades illadas que o único que poden conseguir é unha resposta tediosa e negativa, pouco motivadora cara á lectura e todo o seu mundo. Partindo de que non traballamos cun grupo homoxéneo, ó igual que en outras materias ou desenvolvemento de competencias, temos que dispoñer dun grande abano de actividades e non plantear a didáctica actual da lectura, a cal non esperta a motivación dos alumnos. Como non só se debe traballar a velocidade, a entonación e o ritmo cando falamos de lectura, o que propoñemos é elaborar un Plano Lector para reflictir a situación na que nos atopamos, analizando a realidade e mellorando as deficiencias constatables para poder falar de outra realidade lectora dos nosos alumnos/as. Os cambios xurdidos na sociedade da información, a aprendizaxe e o coñecemento, requiren novas estratexias de achegamento da poboación infantil e xuvenil á lectura, polo tanto o desenvolvemento da competencia lectoescritora é un obxectivo prioritario do currículo na educación obrigatoria. No desenvolvemento e consecución dos fins e principios da educación, a escola ten que proporcionar unha ensinanza eficiente da lectura e a escritura, unha lectura comprensiva para ler o mundo e apropiarse da linguaxe. En resumo, se queremos mellorar as catastróficas enquisas que circulan por tódolos lados (informe Pisa) nas que se fala dos escasos índices de lectura, comprensión lectora deficiente ou nula ou unha formación lingüística plana, debemos entende-la lectura como un proceso moi complexo e de capital importancia ao longo de toda a escolaridade. 5

6 Por todo iso planteouse a elaboración de proxectos lectores de Centro, os cales contemplarán os elementos, condicións, actividades e intervencións, ordenadas ao longo do curso, encamiñadas a promover e desenvolver a lectura en e dende o propio centro educativo. O Proxecto Lector que elaboramos é un documento que integra tódalas intervencións do Centro destinadas ao fomento da lectura, da escritura e das habilidades informativas. Procura a adquisición das competencias básicas, especialmente: comunicación lingüística tratamento da información e da competencia dixital competencia cultural e artística competencia para aprender a aprender LEXISLACIÓN Decreto 130 / 2007, do 28 de Xuño no que se establece o currículo de Educación Primaria en Galicia. Anexo IV : Plan Lector de Centro. Decreto 133 / 2007, do 5 de Xullo no que se establece o currículo de Educación Secundaria en Galicia. Anexo V : Plan Lector de Centro. 6

7 II- UBICACIÓN E BREVE HISTORIA DO CENTRO Proxecto lector O Colexio Casa de la Virgen está ubicado na pontevedresa Vila de Cangas do Morrazo. O Concello de Cangas está situado na marxe norte da ría de Vigo e ten unha extensión de 38 km 2 cunha poboación de habitantes repartidos nas súas 5 parroquias: Aldán, Hío, Coiro, Cangas e Darbo. A fundación Casa de la Virgen é unha obra Benéfico-Docente e Social de doazón particular, fundada en agosto de A Fundación é a entidade titular de todo o colexio e as Irmáns Hijas de la Caridad de San Vicente de Paúl, actúan en calidade de administradoras do Colexio. No presente curso escolar están matriculados no colexio 305 alumnos. A sua procedencia socioeconómica é mediobaixa. 7

8 Na actualidade o Colexio conta con: Tres unidades do 2º ciclo de E. Infantil Seis unidades de E. Primaria, correspondentes aos ciclos de 1º, 2º e 3º. Unha unidade por cada curso de ESO Dous comedores Instalacións deportivas: pavillón, pista polideportiva, campo de fútbol. Parque infantil Sala de audiovisuais Laboratorio Biblioteca Aula de informática O equipo de profesores nomeados polo Claustro e que forman parte da Comisión PLEC son os seguintes: Representantes da ESO: Mª Sandra Pérez González Violeta Rodal González Representantes de EP: Amelia Graña Rodas Montserrat Cancelas Älvarez Representante de EI: Margarita Nogueira Rodicio Representante da CCP: Ana Luz Nogueira Rodicio Coordinadora: Isabel Barreiro Gago 8

9 III- FUNDAMENTOS DO NOSO PROXECTO Proxecto lector A lectura é, tal e como cita a LOE, un factor fundamental para o desenvolvemento das competencias básicas. Cando se lle dea forma competente, a lectura convértese nunha ferramenta fundamental para o desenvolvemento da personalidade, o espírito crítico e a socialización, especialmente nunha época, a nosa, na que vivimos rodeados de información e faise necesario desentrañala e valorala. A lectura é pois, o instrumento básico que permite continuar a aprendizaxe durante toda a vida. Por outra banda, á necesidade de ler e de ler ben, queremos sumar o desexo e o pracer de ler, dado que, finalmente, son os lectores que len por pracer quen mellor len (e, por enriba, fanno a gusto). De aí que este Plano recolla accións tanto para o desenvolvemento da competencia lectora como para o espertar e o afianzamento da afición lectora. Todas as demais competencias están dunha forma ou de outra relacionadas coa competencia lectora. É por esta razón pola que se precisa implementa-la velocidade lectora, así como a capacidade de comprensión e de búsqueda ou scanning da información relevante nun texto nun mundo onde cada vez máis o inmenso caudal de información dispoñible fai necesario o filtrado da mesma antes de abordar o traballo intelectual propiamente dito. É evidente que para conseguir este obxectivo faise necesario planificar as actividades de fomento da lectura dende o antes posible, preferentemente dende o mesmo momento do inicio da lectura. Tamén é importante a implicación no fomento das actividades de todo o profesorado do Centro, da familia e todo o contorno que rodea ao alumnado. 9

10 IV-ANÁLISE DA REALIDADE Proxecto lector 1. DATOS CONCRETOS SOBRE A LECTURA E A ESCRITURA NO CENTRO Coa fin de coñecer a situación de lectura e a escritura no centro, realizamos unhas enquisas entre o alumnado. Asi mesmo pedímoslles os profesores que nos aportasen datos concretos sobre o traballo da lectura e escritura en cada unha das súas respectivas materias e niveis educativos. A continuación adxuntamos íntegra a información obtida. A información aparece ordenada según as etapas: E. INFANTIL: 2º ciclo (cinco, catro e tres anos) E. PRIMARIA: 1º ciclo (1º e 2º) 2º ciclo (3º e 4º) 3º ciclo (5º e 6) E. SECUNDARIA: 1º, 2º, 3º e 4º ESO IMPORTANTE: As enquisas que se van adxuntar, pasáronse aos nenos a finais do curso pasado (2007/2008), xa que nos urxía ter datos concretos sobre a situación de lectura e escritura no Centro para deseñar o noso Proxecto Lector para o inicio do curso 2008/

11 2. E.INFANTIL Proxecto lector 2.1. PLANO LECTOR EN E. INFANTIL, 5 ANOS Na E. Infantil, trátase de poñer aos nenos/as en contacto co mundo dos libros a través de contos tradicionais e novos, libros sobre a Naturaza, Relixión, Plástica, Xeografía, etc, con imaxes, imaxes e palabras, con letras maiúsculas e minúsculas, na líguas oficiais da Comunidade Autónoma. Para iso contamos cunha biblioteca de aula que está a disposición dos nenos/as e que se ve incrementada por novos libros cada ano que son traídos polos propios nenos/as. Deste xeito contamos cunha parte da biblioteca que é fixa e outra que varía ano a ano, según a cantidade e a temática dos ibros aportados polos nenos/as. Durante a semana adícanse todos os días un tempo a manter contacto cos libros, sexa coa manipulación directa, individualmente ou en compaña, ou coa lectura por parte da mestra para todos. Desde o momento en que algún dos nenos xa se inicia na lectura, empezan a facer pequenas lecturas para os compañeiros. Tamén é de destacar a lectura colectiva e individual que se fai na clase a diario, unha vez que os nenos se inician na lectura. Isto serve de estímulo a aqueles que todavía non se iniciaron. Outra activivade é a que se propón para casa, coas familias, onde os nenos ven o contacto que os seus pais teñen tamén cos libros. En conmemoración do día do libro os nenos de E. Infantil cinco anos fan un pequeño libro, escrito por eles mesmos, en base sempre a un conto traballado ao longo do curso, elaborando cada un deles a portada para o seu primeiro libro. En E. Infantil contamos cunha biblioteca de aula na clase de cinco anos, con gran variedade de libros, que utilizamos cando os nenos a necesitan, tamén contamos con contos que os nenos traen todos os días e lle van dando unha variedade a maneira de comenzar a ler. 11

12 Na aula baseamos o fomento da lectura poñendo carteis por todas partes cos nomes das cousas que vemos todos os días, Tamén traballamos cuns libros que acompañan ás fichas e que introducen o tema a traballar durante os quince días seguintes. Outra opción é cos nomes dos nenos. A partir de aí imos coñecendo as letras coas súas conbinacións para formar palabras, frases e textos. Os nenos de cinco anos continúan co plano de fomento a lectura, tendo tódolos días contacto coas letras a través de contos, adiviñas, poemas, refráns e cantigas. Presentación de letras minúsculas, mediante un conto, e actividades diversas, para afianzar o proceso lector. Seguindo coas silabas, palabras e letras, utilizando quebracabezas, con letras e sílabas, para a formación de palabras e frases curtas. No curso de cinco anos a partir do segundo trimestre utilizase o libro, Érase una vez..., como recurso de lectura para cada un dos nenos. ETAPA: E.INFANTIL CICLO:SEGUNDO NIVEL:5 anos RELACIÓN DE LECTURAS PRIMEIRA AVALIACIÓN TÍTULO AUTOR/ES TEMÁTICA Mama comeu un reloxo Mª Dolores Campuzano. O corpo Maxia coas follas Mª Dolores Campuzano. O outono O oso quedou durmido no Nadal MªDolores Campuzano. A familia. Nadal Ed. Xerais SEGUNDA AVALIACIÓN Pachán ordena o seu cuarto Mª Dolores Campuzano. O inverno. Os trasnos axudan o carteiro Mª Dolores Campuzano. Os alimentos, as tendas. O elefante que se converteu en Mª Dolores Campuzano. Os animais. globo Ed. Xerais TERCEIRA AVALIACIÓN Autonomía personal. Que aburrida e a tele Mª Dolores Campuzano. As cousas de uso diario. En abril augas mil Mª Dolores Campuzano. Os transportes. E soño co mar Mª Dolores Campuzano. Ed. Xerais A vida dos animais. 12

13 2.2. PLANO LECTOR EN E. INFANTIL, 4 ANOS Proxecto lector Na clase de catro anos fomentamos o gusto pola lectura contando todolos días un conto que os nenos e nenas traen da súa casa, uns van e veñen, pero outros tratamos de que se queden na clase e así imos facendo unha pequena biblioteca na aula. A profesora é a encargada de ler e mostrar as láminas. Tamén se fan preguntas para ver como se comprenden as distintas historias que se van contando ao longo do curso escolar, aproveitando isto como iniciación á lectoescritura. O lugar preferido para facer estas actividades é a alfombra, no que facemos un pequeno rincón de lectura. Os nenos poden coller libremente os seus contos ou outros libros da propia clase; len, contan, inventan historias para os demais compañeiros. ETAPA: INFANTIL CICLO: 2º NIVEL: 4 ANOS RELACIÓN DE LECTURAS PRIMEIRA AVALIACIÓN TÍTULO/S AUTOR/ES TEMÁTICA -Miña nai tamén vai ó cole. -Mª Dolores Campuzano -O colexio. -Ruas de auga -Mª Dolores Campuzano -O outono. -Nadal no deserto -Mª Dolores Campuzano -O Nadal. Ed. Xerais SEGUNDA AVALIACIÓN -Bimbo non pode correr. -Unha flor na neve. -Quedamos no mercado. -Mª Dolores Campuzano -Mª Dolores Campuzano -Mª Dolores Campuzano Ed. Xerais -O inverno. -As tendas. TERCEIRA AVALIACIÓN -O xardín zen. -O canguriño perdido. -Todos a voar. -Mª Dolores Campuzano -Mª Dolores Campuzano -Mª Dolores Campuzano Ed. Xerais -As plantas. -Os animais. -Os transportes. 13

14 ACTIVIDADES PARA O DÍA DO LIBRO. Proxecto lector Neste día tan especial, contamos un conto, ensinamos as láminas de dito conto e tratamos de que os nenos e nenas entendan todo ben. Despois, nunhas cartolinas que xa temos preparadas van debuxando todo o que entenderon do conto, escreben o título, etc. Tamén compartimos actividades con outros alumnos do Centro escoitando os contos que eles escriben. Ese día a todos os nenos se lles regala un libro para que lean na súa casa PLAN LECTOR EN E. INFANTIL, 3 ANOS O tempo que adicamos a lectura dun conto ou dos, dependendo se é curto ou longo e de vinte minutos ou media hora. Case sempre collemos a primeira hora da tarde para contalo e as veces se se presta, dramatizalo. Esto faise cunha periodicidade diaria. O espazo utilizado é a alfombra da clase onde todos estamos sentados escoitando o conto. Para aprender a ler o nome ou recoñecelo, pasamos lista todolos días cunhas tarxetas nas que figura o nome coa foto; máis para adiante terán que pasar lista sen a foto. Tamén ímonos fixando na letra que teñen de primeira, despois buscamos o nome entre varios, facendo con plastilina, picando ou punzando. BIBLIOTECA DE AULA. Na clase temos uns libros que poden coller cando eles queiran na hora do xogo libre. Tamén poden traer a clase un conto da súa casa para lelo e despois volvelo levar. ACTIVIDADES PARA O DÍA DO LIBRO. Estamos facendo unha especie de caderno recopilatorio coas fichas alusivas aos contos dos libros de traballo e tamén algúns debuxos feitos por eles mesmos despois de lelos. 14

15 ETAPA: E.INFANTIL CICLO:SEGUNDO NIVEL:3 años RELACIÓN DE LECTURAS TÍTULO AUTOR/ES TEMÁTICA PRIMEIRA AVALIACIÓN Quen me leva ó cole? Por que hai follas na rúa? Unha bola salta pola casa. Mª Dolores Campuzano. Juan Arjona Juan Arjona Ed. Xerais O corpo O outono A familia. Nadal SEGUNDA AVALIACIÓN Cae a neve. Juan Arjona Ed. Xerais O inverno. A boneca vai ó médico Juan Arjona Ed. Xerais Os xoguetes Que come Filipe? Juan Arjona Ed. Xerais Os alimentos, as tendas. TERCEIRA AVALIACIÓN A auga é un tesouro Juan Arjona Ed. Xerais A natureza Por que non corre a Juan Arjona Ed. Xerais A vida dos animais. tartaruga? Queres voar nunha vasoira Juan Arjona Ed. Xerais Os transportes 15

16 3. E. PRIMARIA Proxecto lector 3.1. PLAN LECTOR : 1º EP Neste curso é fundamental a lectura,xa que aínda non a dominan, polo que adicamos parte do primeiro trimestre a reforzala. Todos os días a primeira hora da mañá facemos unha lectura individual en silencio, e logo en alto para toda a aula. A lectura é por parte de todos os alumnos/as, repetíndoa dúas ou tres veces para acadar a súa comprensión e así poder facer as actividades adicadas a cada lectura. Tamén é fundamental a lectura noutras materias, polo que antes de traballalas facemos unha lectura exhaustiva para que os alumnos/as comprendan o que se lles pide nos exercicios que teñen que facer. Contamos na aula cunha pequena biblioteca que cada curso faise máis importante, grazas á aportación das editoriais que nos agasallan con libros de lectura e contos, polo que contamos con máis de trescentos volumes, tanto en lingua galega coma en lingua castelá. Entre estos volumes contamos con varias coleccións de contos clásicos, de aventuras, do corpo humano, de preguntas, etc. Neste curso, ó comezar o segundo trimestre, os alumnos/as traerán da súa casa 2 libros de lectura, un en lingua galega e outro en lingua castelá, que serán complementarios e servirán para reforzar aínda máis a lectura PLAN LECTOR: 2º EP En 2º de Primaria temos un libro específico de lectura no que traballamos cunha historia ó longo do curso. Este libro contén actividades de comprensión lectora e atópase en lingua castelá. En tódalas materias prestamos moita atención ós enunciados, xa que a eles cústalle moito entender o que hai que facer nas actividades aínda que saiban facelo, por iso explícamos unha, dúas ou tres veces se é necesario e xuntos chegamos á conclusión e resolución das mesmas. 16

17 Ó rematar cada unidade facemos unha lectura completa antes de comezar a ficha correspondente que aparece ó final de cada tema. En lingua galega e lingua castelá temos unha lectura introdutoria a cada unidade con actividades de comprensión lectora. Primeiro facemos a lectura individual e en silencio, despois facemos a lectura por quendas para que uns sigan ós outros e presten atención e por último escoitamos a historia no CD. Non é un curso que teña un bo nivel en lectura.so hai algúns nenos/as que teñen boa entoación e moi boa comprensión lectora. Moitos deles silabean polo que temos que traballar bastante nesta área. Para mellorar estas carencias temos un libro de reforzo da Editorial Anaya chamado Aprendo a leer. No Nadal pediremos algúns libros, 2 por neno/a para ampliar a súa biblioteca de aula (libros que logo, ó final do curso levarán para casa). Eles poderán intercambiar os libros e prepararanse fichas de lectura nas que haberá un rexistro de libros que len, indicando certos datos sobre eles, respostando preguntas de comprensión lectora e dando a súa opinión persoal. ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA Despois de pasar a enquisa para valorar os hábitos lectores, gustos ou preferencias dos nenos e nenas de 2º de Educación Primaria, cheguei ás seguintes conclusións: Partimos dun grupo de 22 nenos e nenas.á maioría gústalle moito ler (16); outros (5) afirman que len bastante, pero hai un neno que se incorporou este ano ó centro e di que non lle gusta nada ler. Precisamente este neno viña cunhas carencias na área de lectoescritura bastante significativas. Aínda que len tódolos días na clase, ben sexa de xeito individual ou grupal, en voz alta ou baixa, so hai 10 nenos que din que len diariamente fora da escola; 11 nenos din que len algún libro de cando en vez e ó neno que non lle gusta ler di que fóra da escola non o fai, e se o fai é por obriga. Os gustos e preferencias á hora de coller un libro inclínanse ós libros de natureza, animais, bandas deseñadas, libros sobre princesas (como din as nenas) e tamén libros 17

18 con desplegables para poder xogar un pouco. Os libros de aventuras tamén se atopan entre os seus preferidos. Os lugares nos que acostuman ler son os seguintes: a maioría deles le no seu cuarto; algúns, moi poucos na cociña ou no salón. Cando se lles pregunta se reciben libros como regalo, 18 de 22 din que si, dando a entender que é un regalo que agradecen. É difícil calcular cantos libros len nun curso escolar xa que o hábito lector non só se da dentro da aula. Eles traen libros de casa ao colexio, baixan con eles ao recreo moitas veces...a media de libros que poden ler estos nenos podémola situar sobre 15, sen contar cos libros de lectura obrigatoria que temos este ano, que son tres. Cando lles fago a pregunta sobre a biblioteca do seu pobo, como por exemplo se coñecen a súa ubicación, só 5 responde afirmativamente. Pero un dato a salientar é que ningún deles é socio ou socia. Os nenos afirman que os seus pais len: 14 deles din que si, pero poucos len libros; eles refírense á prensa. Outro punto que tratamos foi os inimigos da lectura, é dicir: por que deixarían eles de ler un libro, para facer que cousa? A maioría dos nenos din que non deixarían de ler un libro para facer outra cousa, pero cando eu insistín e fixen a pregunta doutro xeito, algúns deles si que deixaban o libro apartado para xogar ao ordenador, por exemplo. Chamoume a atención a resposta dun neno que destaca bastante academicamente que dixo que deixaría de ler un libro para comezar con outro. PRÁCTICAS LECTORAS Para formar aos nenos no campo da lectura comprensiva, cómpre levar a cabo un traballo progresivo e continuado, traballando con variedade de textos que eles van coñecendo ó longo do curso. 18

19 Nótase un avance na capacidade do alumnado en competencia literaria, o que significa desenvolvemento persoal, xa que a lectura non só actúa como fonte de pracer senón que tamén como medio para a aprendizaxe ANEXO PRIMEIRO CICLO DE EDUCACIÓN PRIMARIA Comezaremos a traballar co proxecto elixido polo centro a partir do mes de xaneiro. Os libros escollidos para o primeiro curso do primeiro ciclo son os seguintes: Si tienes un papá mago... Por qué lloras? Los lápices mágicos. Os libros escollidos para o segundo curso do primeiro ciclo son os seguintes: Los siete cabritillas. La hormiga Miga, megamaga. El jajilé azul PLAN LECTOR: 3ºEP FICHA DAS ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREA Na nosa aula a lectura lévase da maneira seguinte: - Lemos tódolos días arredor dunha hora, repartida entre as distintas áreas. - Lese individualmente, en silencio. - Lectura en común por un dos alumnos/as e os outros seguen en voz baixa. - Faise resumo oral ou por escrito do lido. - Outras veces, despois da lectura dalgún conto ou historia faise un debuxo sobre o lido. - Tamén temos unha pequena biblioteca de aula. Os alumnos temñen un día determinado para ler e tamén seguindo van rematando as tarefas da clase. - Os compañeiros fan preguntas ao lector cando se le en común. - Algúns collen libros na Biblioteca do colexio para ler pola súa conta. 19

20 Na área de Lingua estranxeira contamos cun libro de lectura por trimestre, cun vocabulario e temática apropiados. Traballamos con el de maneira sistemática un día á semana, buscamos as palabras novas no dicionario ou doullas eu, logo lemos o texto enteiro e tratamos de traducilo. Seguidamente anotamos a tradución no caderno ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA Despois de analizar os resultados da enquisa que se lle facilitou ós alumnos, podemos destacar as seguintes conclusións: Un 48% do alumnado confesa que lle gusta moito ler, un 43% que lle gusta bastante e un 9% que lle gusta un pouco. Cando len, un 74% fanno porque lle gusta, un 21% porque ten o costume de ler cada día, mentres que un 5% dos alumnos fanno porque lle obrigan os seus pais e profesores. As lecturas preferidas polos alumnos son as de aventuras, fantasía e misterio, mentres que en menor medida prefiren as bandas deseñadas e os libros de ciencia ficción. A maioría dos alumnos acostuma ler na cama, pero tamén no seu escritorio, sen embargo, menos alumnos len na biblioteca ou na clase. O lugar onde se sinten máis cómodos lendo un 53% dos alumnos é a cama, un 10% prefire o salón da súa casa, un 22% o seu escritorio, un 10% a biblioteca, e un 5% prefire a clase. Un 95 % dos nenos considéranse bos lectores, mentres que un 5% pensa que non son bos lectores. No que se refire ás razóns de por que lles gusta tanto ler son moi variadas. Un 43% considera a lectura como un momento de diversión; un 32% confesa que ademais de pasalo ben aprenden moitas cousas; a un 5% lle gusta polas aventuras dos libros; un 5% pensa que é unha maneira de pasar o tempo e outro 5% gústalle porque pode imaxinarse cousas fantásticas. Tamén hai un 5% que non lle gusta ler porque non ten tempo ou porque non se lembra. Para un 85% dos alumnos ós que se lles pasou a enquisa, o agasallo que lle acostuman facer soe ser un libro, mentres que para un 15% non. 20

21 Durante un curso escolar, un 52% dos alumnos admiten ler máis de 20 libros; un 23 % len entre 15 e 20; un 16% len entre 4 e 7; un 5% le entre 8 e 11 e outro 5% le entre 12 e 15. As lecturas preferidas polos pais soen ser as revistas e os xornais, mentres que só cinco alumnos din que os pais len libros de lectura. Un 52% dos nenos sabe onde está a biblioteca do seu pobo mentres que un 48% descoñéceo. Son socios de dita biblioteca un 48% dos nenos, mentres que un 52% non o son. BIBLIOTECA DE AULA A biblioteca de aula do terceiro curso conta cun número de 38 volumes. Os temas dos libros soen ser variados: fantasía, aventuras, relixiosos, pero sempre adaptados ás idades dos alumnos. Un día á semana, que normalmente é o venres, os alumnos visitan a biblioteca de aula para escoller os libros que desexan ler. Cando rematan a lectura, entrégaselles unha ficha onde teñen que apuntar a información do libro que leron, así como facer un resumo do mesmo. Esta ficha entregaráselle á mestra para a súa corrección. Cada venres, os nenos que collen libros, son á redor duns cinco ou seis rapaces. Os nenos mostran un gran interese por este recurso. ACTIVIDADES DO DÍA DO LIBRO Para fomentar o hábito da lectura e o interese pola mesma, imos propoñer ós alumnos que escollan un libro que lles gustara moito ler. Cada un ten que traer ese libro á clase e explicarlle ós compañeiros as razóns da súa elección. Despois, poderanse intercambiar os libros entre os alumnos para lelos. (Esta actividade require o permiso dos pais para poder deixar os libros ós demais). Ademais faranse lecturas na clase e escritos nos que os nenos terán que inventar contos. 21

22 3.5. PLAN LECTOR: 4º EP Proxecto lector FICHA DE ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREAS PROGRAMA DE LECTURA: En colaboración coa Biblioteca do colexio, os alumnos/as len libros elixidos por eles na biblioteca escolar, na biblioteca de aula ou na propia casa. Ó rematar éste elaboran un resumo cubrindo a folla de lectura que se lles entrega a cada un. Os libros lidos vanse contabilizando e no Día do libro reciben un premio aos máis lectores. LIBRO DE ORACIÓN: Composto este de diferentes lecturas que traballan diferentes valores como: o esforzo, o diálogo, etc. No momento da oración, son lidas cada día por un neno diferente, logo faise a comprensión lectora da lectura, que nos pretende transmitir e a que compromisos podemos chegar. NAS DIFERENTES MATERIAS: Despois da explicación xeral da profesora, lese o texto, fanse preguntas do que se le e elabóranse preguntas guía para facilita-lo seu estudo. LECTURA EN GRUPO: Unha hora de Lingua Castelá e unha hora a semana de Galego, adícase exclusivamente para facer unha lectura en común. Onde se explica como debemos ler, mellorar a rapidez lectora, entoación, vocabulario e comprensión lectora. Visita dun ilustrador ou autor dun libro lido na clase. Acudiremos o Auditorio de Cangas para ver unha actuación dun Mago, relacionado cun dos libros lidos na clase LINGUA ESTRANXEIRA (INGLÉS) Ademais dos textos das historias que aparecen no libro, que en xeral son moi motivadoras e convidan ós nenos a coñecer o seu contido. Temos uns libros de lectura con unha graduación no nivel de vocabulario: lecturas graduadas (ver ficha coas lecturas ) Lense na clase, escoitanse as grabacións, tradúcense, e as veces represéntanse. Procuramos elixir lecturas atractivas, que teñan un alto nivel de interese e que esperten nos nenos curiosidade por saber como van seguir e como rematan. 22

23 De vez en cando intercambian libros e comentan as lecturas ós demáis compañeiros. ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA 1.- TIPO DE LECTORES: Pasamos a enquisa aos alumnos/-as. Estes son os resultados. 1. Gústache ler? Ο Nada (1) 4% Ο Un pouco (6) 24% Ο Moito (6) 24% Ο Bastante(12) 48% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces gústalles ler bastante 2. Cando les, o fas: Ο Porque che obrigan os teus pais ou profesores.(2) 8% Ο Porque che gusta (22) 88% Ο Porque tes costume de ler a diario (1) 4% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces len porque lles gusta 3. Que tipo de lecturas prefires Ο Cómics (4) 16 % Ο Aventuras(19) 76% Ο Ciencia ficción (6) 24% Ο Fantasía (11) 44% Ο Misterio (18) 72% Ο Outros (cales)...contos chinos (1) 4% CONCLUSIONS: O que máis lles gusta ler os rapaces son: libros de aventuras, de misterio, de fantasía, de ciencia ficción, e cómics, por esta orde. 4. En que lugares acostumas ler Ο Na clase (19) 76% 23

24 Ο Na cama (21) 84 % Proxecto lector Ο Na biblioteca 0% Ο No meu escritorio (9) 36% Ο Outros sitios (cales): No comedor da casa(2) 8 %, no médico(1) 4%, no sofá (1) 4%, de viaxe(1) 4%, Nun bosque (1) 4% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: na cama, na clase, no seu escritorio, no comedor da súa casa, no médico, de viaxe, nun bosque o no sofá; por esta orde. 5. En que lugar dos anteriores te sentes máis cómodo lendo. Na cama (17) 68% Na clase (6) 24% Na biblioteca (1) 4% No sofá (1) 4% No comedor da casa (1) 4% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: principalmente na cama e na clase e poucos na biblioteca, no sofá ou no comedor da casa. 1.- TIPO DE LECTORES: Pasamos a enquisa aos alumnos/-as. Estes son os resultados do CURSO: 4º E.P. 6. Gústache ler? Ο Nada (1) 4% Ο Un pouco (6) 24% Ο Moito (6) 24% Ο Bastante(12) 48% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces gústalles ler bastante 7. Cando les, o fas: Ο Porque che obrigan os teus pais ou profesores.(2) 8% Ο Porque che gusta (22) 88% Ο Porque tes costume de ler a diario (1) 4% 24

25 CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces len porque lles gusta Proxecto lector 8. Que tipo de lecturas prefires Ο Cómics (4) 16 % Ο Aventuras(19) 76% Ο Ciencia ficción (6) 24% Ο Fantasía (11) 44% Ο Misterio (18) 72% Ο Outros (cales)...contos chinos (1) 4% CONCLUSIONS: O que máis lles gusta ler os rapaces son: libros de aventuras, de misterio, de fantasía, de ciencia ficción, e cómics, por esta orde. 9. En que lugares acostumas ler Ο Na clase (19) 76% Ο Na cama (21) 84 % Ο Na biblioteca 0% Ο No meu escritorio (9) 36% Ο Outros sitios (cales): No comedor da casa(2) 8 %, no médico(1) 4%, no sofá (1) 4%, de viaxe(1) 4%, Nun bosque (1) 4% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: na cama, na clase, no seu escritorio, no comedor da súa casa, no médico, de viaxe, nun bosque o no sofá; por esta orde. 10. En que lugar dos anteriores te sentes máis cómodo lendo. Nacama (17) 68% Na clase (6) 24% Na biblioteca (1) 4% No sofá (1) 4% No comedor da casa (1) 4% CONCLUSIONS: A maioría dos rapaces prefiren ler: principalmente na cama e na clase e poucos na biblioteca, no sofá ou no comedor da casa. 25

26 3.6. PLAN LECTOR : 5º EP FICHA DAS ACTUACIÓNS CONCRETAS POR ÁREAS COÑECEMENTO DO MEDIO: No planteamento dos temas poñemos en práctica habilidades lectoras para que poidan entender e determinar a estrutura dos textos que nos ofrecen as leccións do libro. Así, intentamos a través da lectura comprensiva que os nenos sexan quen de separar ideas, recordar datos saber ver as palabras clave, etc. Esta información axúdalles a facer resumes e comprender a información lida. Ao final de cada tema o libro ofrece unhas lecturas informativas con preguntas para traballar a comprensión lectora. LINGUA GALEGA: Tratar de fomentar o gusto pola lectura dunha forma lúdica (ler a prensa, facer poesías e logo recitalas, facer algunha dramatización) así trataríase de buscar a seguridade dos alumnos na entoación, progresaríase na aprendizaxe do léxico e na de contidos. Coa lectura comprensiva, á que se lle adican as lecturas de cada tema e unha clase semanal de lectura obrigatoria con libros, prentenderíase potenciar o interese por comprender os textos lidos, de que sexan quen de distinguir as ideas principais das secundarias, de recordar, etc, Dotalos de competencias lectoras para que poidan desenvolverse na súa vida cotiá. MATEMÁTICAS: Lectura en voz alta de problemas; un le en voz alta e os outros seguen en silencio. Despois resumimos a lectura escribindo no caderno unicamente os datos importantes. Despois das explicacións lemos as definicións que aparecen no texto. Gústalles ler en voz alta e explicar o que leron coas súas palabras. LINGUA CASTELÁ: Preténdese ou mellor o meu obxectivo é que os alumnos teñan gusto pola lectura. Que sexan grandes lectores. Que cando estén lendo a expresión do seu rostro sexa un reflexo do que están gozando. Para iso ofrezo aos alumnos lecturas apropiadas á sua idade. Convídoos que se fagan socios da Biblioteca municipal. Na clase de Lingua facemos tódolos días lectura silenciosa e despois en voz alta, coidando a entoación en cada texto. Se hai diálogo representámolo. A continuación explico as palabras que presentan dificultade. Fago preguntas 26

27 sobre o lido, para traballar a comprensión. Tamén fago uso de resumes tanto en expresión oral como en expresión escrita do lido. Na clase temos a Biblioteca de Aula. Cada neno trae dous ou tres libros. Cada mes o neno ten que ler un libro e entregar un traballo sobre o libro lido. Insístolles moito que o mellor agasallo é un libro. A cultura adquírese lendo. LINGUA ESTRANXEIRA (INGLÉS) Ademais dos textos das historias que aparecen no libro, que en xeral son moi motivadoras e convidan os nenos a coñecer o seu contido. Temos uns libros de lectura con unha graduación no nivel de vocabulario: lecturas graduadas (ver ficha coas lecturas) Lense na clase, escoitanse as grabacións, tradúcense, e as veces represéntanse. Procuramos elixir lecturas atractivas, que teñan un alto nivel de interese e que esperten nos nenos curiosidade por saber como van seguir e como rematan. De vez en cando intercambian libros e comentan as lecturas ós demais compañeiros. ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA Unha vez analizados os resultados da enquisa concluímos: 54% dos alumnos de 5º gústalle moito ler,o 37% bastante e o 9%restante pouco.cando len fano porque lle gusta un 87% e por obriga o 13%. En canto ás lecturas preferidas, para un 84% son as aventuras, un 8% prefiren as bandas deseñadas e outro 8% lecturas fantásticas. O lugar habitual para a lectura é na cama para o 79% dos alumnos/as e no escritorio o 21%. Unicamente un 62% da clase se considera bo lector. O agasallo preferido é un libro para o 45% e en canto ó número de libros que adoitan ler nun curso académico son máis de 20 para o 37%, de 10 a 15 libros para un 45% e menos de 5 para un 18%. En canto ós pais o 70%das nais teñen un libro de cabeceira e o 30% dos pais le libros a cotío. Un 54% dos pais len revistas e xornais fronte a un 46% das nais. Por último un 54% dos nenos sabe onde está a biblioteca do pobo pero unicamente un 16% son socios. 27

28 3.7. PLAN LECTOR: 6º EP Proxecto lector FICHA DAS ACTUACIONS CONCRETAS POR ÁREAS GALEGO: Fomentar o gusto pola lectura lendo libros, a prensa, recitando poesías, facendo dramatizacións... tratando de mellorar á entoación á hora de ler, aprender léxico e novos contidos traballaríase a comprensión lectora. Ademais os alumnos/as teñen unha clase semanal de lectura obrigatoria onde sería fundamental a comprensión lectora, potenciaríase o interese polos textos lidos, trataríase de distinguir as ideas principais das secundarias, os distintos tipos de personaxes, as accións, etc. Hai que dotar ao alumnado de competencias lectoras para que poidan desenvolvelas no futuro. COÑECEMENTO DO MEDIO: Cada tema que se explica lese en clase, un le en voz alta e os demais seguen con lectura silenciosa. Realizan traballos nos que teñen que ler a información que necesitan, analizala e sintetizala. A continuación fanse preguntas que se contestan co lido. MATEMÁTICAS: Lemos en voz alta definicións e problemas. Analizamos os datos e logo utilizámolos para resolver e sacar conclusións. Nos problemas non copian os enunciados, so collen os datos necesarios para a resolución, deste xeito analizan e sintetizan a información que len. PARTICIPACIÓN NO PROGRAMA PRENSA ESCOLA DE LA VOZ DE GALICIA Materias: Lingua Galega e Castelá Temporalización: unha hora quincenal Niveis: 5º e 6º de EP Durante o presente curso escolar o noso centro repite a experiencia positiva de participar no PROGRAMA PRENSA ESCUELA que promove o Xornal La Voz de Galicia e que dito diario leva realizando xa dende hai varios anos. O programa está concebido para achegar o Diario ós nenos, coñecer a sua estrutura, así como iniciarlles na comprensión das partes dunha noticia: como se redactan, cales son as claves para interpretar as informacións, a forma de relacionar os elementos destas; aprender a resumilas, relacionalas con outras informacions interconectadas, etc. 28

29 Estas actividades vanse a desenvolver durante todo o curso escolar e ademais, coincidindo coa Semana de La Prensa en la Escuela, faranse actividades grupais, utilizando como ferramenta o xornal. Confeccionaranse murais nos que se explicarán os distintos elementos das noticias seleccionadas por cada un dos grupos: o que, quen, onde, cando, como, por que Asi mesmo a Voz de Galicia pon a nosa disposición un Blog. Estamos actualmente preparando a sua actualización. Da mesma maneira seguimos a líña establecida e detallada no curso anterior. Durante a semana establecemos unha sesión semanal exclusivamente de lectura e escritura: obradoiro creativo. Contamos cunha BIBLIOTECA DE AULA que se inicia a principio de curso, xa que os nenos aportan un mínimo de tres ou catro libros que logo compartirán cos demais. ANÁLISE DA REALIDADE: ENQUISA Analizados os resultados da enquisa facilitada ós alumnos de sexto de EP, estes son os resultados e conclusións ás que chegamos: 1º Con respecto á primeira cuestión na que se lle preguntaba si lles gustaba ler, contestaron: Sí: 3 alumnos 13, 6 % Sí, moito: 4 alumnos 18,1 % Bastante: 7 alumnos 31, 8 % Non moito: 8 alumnos 36, 3 % Ningún alumno respondeu que non lle gustara ler, pero é evidente que a maioría non le moito. 2º Sobre cando len e por que o fan, estas foron as respostas: Por obrigación: 4 alumnos (18,1 %) Porque de vez en cando gústame ler: 15 alumnos (68,1 %) Porque o fago a cotío: 3 alumnos (13,6 %) A gran maioría le de vez en cando ademais de na clase. Só tres alumnos teñen o hábito diario de ler e prefiren esta actividade a calquera outra no seu tempo libre. 3º A terceira pregunta fai referencia ao tipo de lectura que prefiren: Aventuras e cómics: 50 % 29

30 Outras temáticas (maxia, misterio, deportes, c. ficción). Proxecto lector 4º Cando se lles pide que contesten sobre o seu lugar favorito para ler, 17 responden que prefiren ler na casa (na cama, no salón ) O resto prefire o aire libre: na praia, xardín. 5º Na 5ª pregunta se lles pide que reflexionen sobre se se consideran ou non bos lectores: Bos ou moi bos: 5 alumnos Non moi bos: o resto dos nenos. 6º Para saber que fai que lean máis ou menos, formúlase a pregunta de cales son ó seu parecer, os amigos e inimigos da lectura: Incentivan a lectura: ter tempo libre, tranquilidade para ler e, por suposto ter lecturas interesantes a man. Inimigos da lectura: a tele, os videoxogos, non ter un espazo en silencio, a sobrecarga de actividades. Practicamente a totalidade dos alumnos coinciden nestas valoracións. 7º Con respecto a se lles acostuman regalar libros, contestaron o seguinte: En datas sinaladas: 19 Non: 3 8º Estes son os datos referidos ao número de libros lidos por cada neno nun ano: De 1 a 3: 7 alumnos (31,8 %) De 4 a 6: 2 alumnos (9,09 %) De 7 a 10: 11 alumnos (50 %) Máis de 10: 2 alumnos (9,09%) 9º Esta pregunta fai referencia ó hábito lector na casa, na familia. Nunca len: 2 familias Si len todos: 20 familias Tipoloxía das lecturas : xornais, revistas, algúns best sellers de actualidade. Nas familias que len, os nenos sinalan que tanto o pai como a nai len, pero o pai prefire os xornais, as revistas. As nais prefiren narrativa de actualidade e revistas. 30

31 10º A última pregunta trata de averiguar se coñecen a Biblioteca da súa vila, si son ou non socios. Estas foron as respostas: Non saben onde queda nin son socios: 4 alumnos (18,1 %) Saben onde queda e a visitaron algunha vez, pero non son socios: 15alumnos (68,1 %) Son socios: 3 alumnos (13,6%) 31

32 4. E. SECUNDARIA FOMENTAR A LECTURA 1º ESO Lingua galega e castelá: Durante todo o curso os alumnos len en alto na clase os textos que abren cada tema do libro de texto. Faise o mesmo cos textos que aparecen no interior de cada tema. Despois, partindo destas lecturas iniciais fanse actividades arredor dos distintos textos como poden ser: - Exercicios de comprensión do texto, tanto de forma oral como escrita. - Expresión oral do lido. - Produción de textos escritos. - Traballo co léxico descoñecido utilizando o dicionario e buscando a acepción da palabra máis acorde para o texto. Nos tres trimestres do curso de lingua galega os alumnos deben escoller un libro de lectura obrigatoria entre varios libros. O xeito de presentar esa lectura é léndolles un pouco do libro para crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo. Os libros que soen escoller son: Mutacións xenéticas de Fina Casalderrey, Tanis I o Mocos de Manuel Lorenzo González. En lingua castelá tamén deben escoller entre varios títulos: El secreto del buhonero de Juan Farias Huanqui, El asesinato de la profesora de lengua, de Jordi Sierra i Fabra, Dos en una, de Martín Casariego Córdoba, La nave fantástica, de Jordi Sierra i Fabra, e El asesinato del profesor de matemáticas, de Jordi Sierra i Fabra. Para estes libros pódese deixar 30 minutos de clase á semana; algúns alumnos poderían ler en alto (ou mesmo o profesor/a) e os outros oiremos, pódense facer proguntas sobre o libro para facilitar a comprensión lectora, traballaríase o léxico, buscaríase en enciclopedias e na internet a biografía e bibliografía do autor/a e poderíanse facer fichas sobre el/ela, obter diferentes visións sobre un mesmo texto. Cando se remate de ler dada libro avalíase esa lectura facendo unha proba escrita na que os alumnos deberían responder a diferentes cuestións sobre o libro lido. Na materia de Ciencias da Natureza o procedemento é similar ao de outras materias. Polo xeral, despois dunha explicación oral por parte da profesora, os alumnos/as len en alto, por quendas, intentando explicar o que entenderon e taballar así a comprensión lectora. Faise fincapé nos termos 32

33 novos, intentando que a memorización destas palabras vaia acompañada dun exemplo claro para facilitar a asimilación por parte dos nenos/as. Outra actividade realizada ao longo do curso é a presentación de traballos voluntarios manuscritos, donde o tema escollido vai en función da materia explicada na aula. Así, no primeiro trimestre os alumnos/as presentaron os seguintes traballos: Pequenas biografías de grandes científicos O protocolo de Kyoto Búsqueda de infomación sobre a morfología e toxicidade do champiñón. O descubrimento e uso dos antibióticos. No segundo trimestre a presentación dos traballos voluntarios irá acompañada dunha pequena exposición oral, o que permite aos alumnos/as mellorar a capacidade de resumo, perder o medo a falar en público, adquirir unha linguaxe propia para este tipo de exposicións, etc. Na materia de Relixión Católica realízase normalmente un proceso inverso das outras materias. Primero fanse unha serie de exercicios onde se atopan cos conceptos-valores novos que imos traballar e unha vez suscitadas as dúbidas e o interese, realízase a lectura por parte dos alumnos e explicación por parte da profesora. Ademais do libro de texto, os alumnos/as utilizan a Biblia como ferramenta de traballo. A lectura de diversos pasaxes bíblicos e a súa comprensión son actividades diarias na clase de relixión. No segundo trimestre se traballarán as parábolas de Xesús por medio de curtas representacións teatrais, na que participarán todos os alumnos/as. FOMENTAR A LECTURA 2º ESO Lingua galega e castelá: Durante todo o curso os alumnos len en alto na clase os textos que abren cada tema do libro de texto. Faise o mesmo cos textos que aparecen no interior de cada tema. Despois, partindo destas lecturas iniciais fanse actividades arredor dos distintos textos como poden ser: - Exercicios de comprensión do texto, tanto de forma oral como escrita. - Expresión oral do lido. 33

34 - Produción de textos escritos. - Traballo co léxico descoñecido utilizando o dicionario e buscando a acepción da palabra máis acorde para o texto. Nos tres trimestres do curso de lingua galega os alumnos deben escoller un libro de lectura obrigatoria entre varios libros. O xeito de presentar esa lectura é léndolles un pouco do libro para crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo. Os libros que soen escoller son: Salitre de Jaureguízar, Os corredores de sombra de Agustín Fernández Paz, Rúa carbón de Marilar Alexandre, A Pomba e o degolado de Fina Casalderrey, Unha estrela no vento de Ledicia Costas, Aire negro de Agustín Fernández Paz e Caderno de Riparia de Xosé A. Perozo. Cara ao final do trimestre traballarase co comic (pois está no temario do libro), facendo lectura dun deles cada rapaz, elaborarase un por grupos de dous alumnos/as e entregarase a un concurso municipal.sérve para traballar a expresión lingüística, a plástica e as ideas orixinais á hora de elaborar un guión. En lingua castelá tamén deben escoller entre varios títulos: Mensaje cifrado de Marta Zafrilla, Los dientes del dragón de Jordi Sierra i Fabra, Nunca seré tu héroe de María Menéndez Ponte, Siempre con mis amigos de Ana Mª Machado, Saxo y Rosas de María Arregui e Abdel de Enrique Páez. Para estes libros pódese deixar 30 minutos de clase á semana; algúns alumnos poderían ler en alto (ou mesmo o profesor/a) e os outros oiremos, pódense facer proguntas sobre o libro para facilitar a comprensión lectora, traballaríase o léxico, buscaríase en enciclopedias e na internet a biografía e bibliografía do autor/a e poderíanse facer fichas sobre el/ela, obter diferentes visións sobre un mesmo texto. Cando se remate de ler dada libro avalíase esa lectura facendo unha proba escrita na que os alumnos deberían responder a diferentes cuestións sobre o libro lido. Neste ano en 2º estase facendo obradoiro de lectura unha vez ó mes e logo pediráselles unha ficha para saber cales foron os motivos de escoller ese tipo de lectura e así poder atraer a outros compañeiros neses mesmos hábitos lectores. Según como saia a experiencia máis adiante está pensado facela en 1º da ESO. 34

35 ACTIVIDADES DA AULA NA ESO : 1º CICLO EN XERAL Proxecto lector Os alumnos/as de 1º e 2º da ESO durante este primeiro trimestre adicaron unha hora de lectura ao mes na materia de lingua castelá. A finalidade é de potenciar a lectura, que comecen a ler un libro e así logo sigan ata rematalo. Tamén se lles propuxeron varios libros de lectura para o segundo e terceiro trimestre e leuse o comezo deses libros na clase. Antes de seleccionar os títulos para os vindeiros trimestres pasóuselle unha enquisa a tódolos alumnos/as e así escoller mellor os títulos a propoñer. O contido da enquisa pasada foi: - Gustache ler? SI/ NON - Que les e con que asuididade? - Cando comezaches a ler regularmente? - A que hora les e canto tempo? - Por que che gusta ese tipo de lectura? - Os teus pais len? SI/NON Que tipo de lectura? Libros (tipo) / Revistas/ Periódicos/Outros... - Que pensas que podes aprender se les un libro? - Liches algún libro noutro idioma?(non obrigatorio polo colexio) En que idioma? - Cal foi o libro que máis che gustou? Por que? Despois de ler durante 30 minutos na aula pedíuselle que resumisen por escrito o que leran nese tempo e así traballar paralelamente a ortografía e a comprensión lectora. FOMENTAR A LECTURA 3º ESO Lingua galega e castelá. Durante todo o curso os alumnos len en alto na clase os textos que abren cada tema do libro de texto. Faise o mesmo cos textos que aparecen no interior de cada tema. Despois, partindo destas lecturas iniciais fanse actividades arredor dos distintos textos como poden ser: - Exercicios de comprensión do texto, tanto de forma oral como escrita. - Expresión oral do lido. - Produción de textos escritos. - Traballo co léxico descoñecido utilizando o dicionario e buscando a acepción da palabra máis acorde para o texto. 35

36 Nos tres trimestres do curso de lingua galega os alumnos deben escoller un libro de lectura obrigatoria entre varios libros. O xeito de presentar esa lectura é léndolles un pouco do libro para crear intriga e así logo obrigalos a seguir lendo.os libros que soen escoller son: Ácio sanguento de Carlos Freire Cordeiro, As cousas claras de Xosé Neira Cruz, Cartas de amor de Fran Alonso, O ceo dos afogados de Francisco Castro, O faro de arealonga, de Uxía Casal e Irmán do vento, de Manuel Lorenzo González. Tamén en 3º de ESO na materia de galego cando falamos da Internet (no tema 6, 2ª avaliación aproximadamente) entramos en bibliotecas virtuais e foméntase a lectura de xornais pola web, facilitándoselles unha listaxe de páxinas e enderezos electrónicos e facendo unha proba práctica na aula de informática. En lingua castelá tamén deben escoller entre varios títulos: Don Quijote de Miguel de Cervantes, Lazarillo de Tormes, Anónimo, El Conde Lucanor de Don Juan Manuel, Romeo y Julieta de Shakespeare, La vida es sueño de Calderón de la Barca, Novelas ejemplares, de Miguel de Cervantes e Cuentos medievales españoles, varios autores. Para que se sintan un pouco atraídos fáiselle na clase unha composición da época e así facilitarlles un pouco a comprensión do texto. Para estes libros pódese deixar 30 minutos de clase á semana; algúns alumnos poderían ler en alto (ou mesmo o profesor/a) e os outros oiremos, pódense facer proguntas sobre o libro para facilitar a comprensión lectora, traballaríase o léxico, buscaríase en enciclopedias e na internet a biografía e bibliografía do autor/a e poderíanse facer fichas sobre el/ela, obter diferentes visións sobre un mesmo texto. Cando se remate de ler dada libro avalíase esa lectura facendo unha proba escrita na que os alumnos deberían responder a diferentes cuestións sobre o libro lido. FOMENTAR A LECTURA 4º ESO Lingua galega e castelá. Durante todo o curso os alumnos len en alto na clase os textos que abren cada tema do libro de texto. Faise o mesmo cos textos que aparecen no interior de cada tema. Despois, partindo destas lecturas iniciais fanse actividades arredor dos distintos textos como poden ser: - Exercicios de comprensión do texto, tanto de forma oral como escrita. - Expresión oral do lido. - Produción de textos escritos. - Traballo co léxico descoñecido utilizando o dicionario e buscando a acepción da palabra máis acorde para o texto. 36