Ένα σχέδιο εργασίας για τον σχολικό κήπο

Transcript

1 36 Ένα σχέδι εργασίας για τν σχλικό κήπ Σωτήρις Δρμπόνης ΠΕ70 3 Δ.Σ. Μεγάρων Τάξη Γ Διάρκεια δίωρα (20-24 διδακτικές ώρες) Μέσα από μια εξελικτική παιδαγωγική διαδικασία να μάθυν ι μαθητές να συνεργάζνται, να αναδύνται βιώματα, να απσαφηνίζυν βασικές έννιες, να τις κατηγριπιύν, να παρατηρύν, να καταγράφυν τις παρατηρήσεις τυς, να περιγράφυν, να χρησιμπιύν όργανα, να αξιλγύν πιότητα και πσότητα πρασίνυ, να παίρνυν απλές συνεντεύξεις, να χρησιμπιύν δηγό αναγνώρισης φυτών, να αναγνωρίζυν δέντρα, θάμνυς και πώδη φυτά, να τα ταξινμύν σε κατηγρίες, να συνθέτυν τις εργασίες τυς Υλικά- Εργαλεία Φύλλα Εργασίας, χαρτόνια, μαρκαδόρι, θερμόμετρα, μεγεθυντικί φακί, πυξίδα, κιάλια, υγρόμετρ, πλαστικά διαφανή κυτάκια παρατήρησης εντόμων, μετρταινία, φωτγραφίες και έντυπ υλικό, ψηφιακό υλικό για πρβλή, Η/Υ και διαδίκτυ Περιγραφή Οι μαθητές εργάζνται σε τετράδες ή πεντάδες ι πίες εναλλάσσνται ανάλγα με τις απαιτήσεις κάθε δραστηριότητας. Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα Γλώσσα, Μαθηματικά, Μελέτη Περιβάλλντς, Μυσική, Εικαστικά, Θεατρική Αγωγή Αξιλόγηση Γίνεται αρχική αξιλόγηση, κατά την πία ι μαθητές καταγράφυν τις αρχικές τυς ιδέες για τ θέμα σε ειδικά ερωτηματλόγια. Κατά τη διάρκεια τυ πργράμματς γίνεται διαμρφωτική αξιλόγηση, κατά την πία ι μαθητές διατυπώνυν τις απόψεις τυς για τη συνέχιση τυ πργράμματς (πια θέματα τυς ενδιαφέρυν, τι θέλυν να ερευνήσυν, τι δεν τυς ενδιαφέρει), πότε εκπαιδευτικός πρσαρμόζει ανάλγα τν σχεδιασμό τυ πργράμματς. Στ τέλς γίνεται τελική αξιλόγηση με βάση τυς αρχικύς στόχυς τυ πργράμματς. Οι μαθητές αυταξιλγύνται μέσα από τν Φάκελ Μαθητή πυ κρατύν από την αρχή τυ πργράμματς, αξιλγύν τα μέλη της μάδας τυς και τις εργασίες των υπλίπων μάδων, δάσκαλς αξιλγεί τ έργ των μάδων αλλά και τις δικές τυ ενέργειες, αξιλγείται από τυς μαθητές τυ. Η Ομάδα αναπλαισιώνει τα λάθη και τις παραλείψεις της και πρτείνει βελτιώσεις για πιθανή συνέχιση τυ πργράμματς. Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 179

2 (1 Ο ΔΙΩΡΟ) Εισαγωγικές Δραστηριότητες για την ενασχόληση με τ θέμα Να γνωριστύν ι μαθητές μεταξύ τυς. Να συγκρτηθύν μάδες. Να γίνει εισαγωγή στ θέμα. α) Γνωριμία: «Βρες κάπιν/α συμμαθητή/τριά συ πυ») Α/α Βρες έναν συμμαθητή / τριά συ πυ Όνμα 1 Αγαπάει τα λυλύδια και τυς κήπυς. 2 Έχει κήπ στ σπίτι τυ. 3 Φρντίζει ίδις κάπι φυτό. 4 Έχει φυτέψει φυτό. 5 Τρώει πλύ τα φρύτα. 6 Ξέρει τυλάχιστν τέσσερα φυτά από τν κήπ τυ σχλείυ μας Έχει λυλύδια στις βεράντες ή τν εσωτερικό χώρ τυ σπιτιύ τυ. Ξέρει τα τρία βασικά πράγματα πυ χρειάζεται ένα φυτό για να ζήσει. Ξέρει ένα φυτό πυ πρστατεύεται από τυς εχθρύς τυ με τα αγκάθια τυ. 10 Γνωρίζει ένα φυτό πυ ευωδιάζει πλύ. 11 Γνωρίζει ένα ζωάκι επικίνδυν για τ πεύκ και τυς ανθρώπυς. 12 Ξέρει τρία πρϊόντα πυ μπρύμε να πάρυμε από τ την ελιά. 13 Μπρεί να ζωγραφίζει δέντρα και θάμνυς. 14 Οι γνείς τυ αγαπύν τα φυτά και τυς κήπυς. 15 Έχει κάνει πικ νικ στ δάσς. 16 Γνωρίζει πι χρώμα κυριαρχεί στυς κήπυς. 17 Γνωρίζει με πιυ δέντρυ τα κλαδιά στεφάνωναν τυς νικητές στυς Ολυμπιακύς αγώνες στην αρχαία Ελλάδα. 18 Ξέρει πι φυτό χρησιμπιεί ιερέας στν αγιασμό τυ σχλείυ. 19 Ξέρει τ όνμα των μεγάλων δέντρων πυ βρίσκνται στ βόρει μέρς τυ σχλείυ μας, δίπλα στ ρέμα. 20 Θα ήθελε να φυτέψει ή να υιθετήσει ένα δεντράκι. 21 Ξέρει τυλάχιστν δυ φρύτα πυ ανήκυν στα εσπεριδειδή. 180 Συλλγικός τόμς

3 22 Ξέρει από τι κινδυνεύυν πλύ τα δάση τ καλκαίρι. 23 Τυ έχυν κάνει δώρ ένα φυτό. 24 Ξέρει πώς βρίσκυμε την ηλικία ενός δέντρυ. 25 Έχει διαβάσει τυλάχιστν ένα βιβλί για φυτά. β) Συγκρότηση μάδας Ο δάσκαλς συγκρτεί τις μάδες εργασίας με κριτήρι τις σχέσεις των μαθητών, όπως πρκύπτυν από τ κινωνιόγραμμα της τάξης και τ ενδιαφέρν τυς για τ θέμα. Κάθε μάδα θα έχει αρχηγό, γραμματέα και μέλη (παρυσιαστές). Οι ρόλι αυτί εναλλάσσνται κάθε εβδμάδα ή σε κάθε νέα δραστηριότητα. Οι μάδες μπρύν να αντιπρσωπεύυν τα μέρη ενός δέντρυ. Σχηματίζυν με τ σώμα τυς τ μέρς τυ δέντρυ πυ τ όνμα τυ φέρει η μάδα (κλαδιά, φύλλα, κρμός, ρίζες). (Ο σχηματισμός αυτός τυ δέντρυ με τα σώματα των παιδιών μπρεί να χρησιμπιηθεί και στ τέλς της χρνιάς σε κάπια παρυσίαση. Μπρύν να πρστεθύν και άνθη ή καρπί.) (2 Ο ΔΙΩΡΟ) Απσαφήνιση εννιών και ρισμύ Οι μαθητές να γίνυν ικανί να απσαφηνίζυν βασικές έννιες τυ μαθήματς. Να αναγνωρίζυν διαφρετικύς χώρυς πρασίνυ (αστικύς- μη αστικύς). Να περιγράφυν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε είδυς πράσινυ χώρυ. Να αναδύυν τα σχετικά βιώματά τυς. Περιγραφή Δίνεται στις μάδες μια καρτέλα με αριθμημένες φωτγραφίες από πράσινυς χώρυς π.χ. δάσς, κήπς, λυλύδια, δέντρα, ανθπωλεί, θερμκήπι κλπ. συνδευόμενη από σχετικές πληρφρίες. Οι μάδες τις μελετύν και απαντύν στις παρακάτω ερωτήσεις: α) Γράψτε τν αριθμό κάθε εικόνας στην κατηγρία πυ ταιριάζει στν παρακάτω πίνακα. Σχλικός κήπς Δάσς Πάρκ Άλσς Λυλύδ ια Δέντρα Ανθπωλ εί Θερμκή πι Αρ. Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 181

4 Πληρφρίες σχετικές με τις φωτγραφίες. 1. Κήπς είναι μια περιφραγμένη μικρή ή μεγάλη έκταση γης, συνήθως μπρστά σε σπίτι, πυ αξιπιείται για τη φύτευση και καλλιέργεια λυλυδιών, δέντρων, χόρτων, λαχανικών, θάμνων κλπ. για μρφιά ή κατανάλωση των καρπών (πότε και αναλόγως χαρακτηρίζεται ως ανθόκηπς, δεντρόκηπς, λαχανόκηπς κλπ.). 2. Σχλικός κήπς είναι κήπς μέσα στ χώρ τυ σχλείυ. Περιέχει λυλύδια, δέντρα, θάμνυς, χόρτα, κλπ. κυρίως για μρφιά (αλλά και για περιβαλλντική εκπαίδευση), ώστε να είναι τ σχλικό περιβάλλν καλύτερ και πι ευχάριστ. 3. Δάσς είναι μεγάλη έκταση γης πυ καλύπτεται από πυκνή βλάστηση δέντρων και θάμνων. 4. Πάρκ είναι μεγάλη έκταση γης με γρασίδι, φυτά, δέντρα, μερικές φρές τεχνητές λίμνες, ή πταμάκια, συνήθως μέσα σε μεγάλες πόλεις, πυ πρρίζεται για αναψυχή και ξεκύραση των κατίκων. 5. Άλσς είναι μικρό τεχνητό δάσς μέσα στην πόλη, κήπς για περίπατ ή υπαίθριες εκδηλώσεις. 6. Λυλύδια είναι μικρά φυτά με άνθη πυ είναι όμρφα και πλλές φρές ευωδιάζυν. 7. Ανθπωλεί είναι κατάστημα πυ πυλάει φυτά και ανθδέσμες με λυλύδια. 8. Θερμκήπι είναι πρστατευτικά κλεισμένς χώρς, πυ χρησιμπιείται για την καλλιέργεια φυτών υπό τεχνητές συνθήκες και την πρστασία από άσχημες εξωτερικές συνθήκες (κρύ, δυνατός αέρας, υψηλή θερμκρασία, καταρρακτώδης βρχή κλπ.) 182 Συλλγικός τόμς

5 β) Γράψτε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πυ έχει ένας σχλικός κήπς, ώστε να ξεχωρίζει από τις άλλες κατηγρίες. γ) Γράψτε σημεία της πόλης πυ γνωρίζετε να υπάρχυν κήπι. δ) (Δίνεται για παρατήρηση και καταγραφή στ σπίτι) Στν παρακάτω πίνακα καταγράψτε 5 φυτά πυ έχετε στ σπίτι σας. Σημειώστε 5 εργαλεία πυ χρησιμπιύμε στν κήπ για την καλλιέργεια των φυτών.: Φυτά πυ έχω στ σπίτι μυ (σε γλάστρες ή στν κήπ) Εργαλεία πυ χρησιμπιύμε για την καλλιέργεια φυτών Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 183

6 (3 Ο ΔΙΩΡΟ) Από τις ιδέες στη δράση Να αναδυθύν τα συναισθήματα των μαθητών για τν σχλικό κήπ, να κατηγριπιηθύν έννιες, να αναληφθεί δράση από τις μάδες για βελτίωση τυ σχλικύ κήπυ Καταιγισμός ιδεών Τα παιδιά χωρισμένα σε μάδες καταγράφυν υσιαστικά, επίθετα και ρήματα. Μπρεί να εκφράζυν συναισθήματα, σκέψεις, στάσεις, απόψεις, και χαρακτηρισμύς πυ αφρύν τ σχλικό κήπ. Σε τρεις τίχυς της τάξης υπάρχυν αναρτημένα χαρτόνια όπυ μεταφέρνται ι λέξεις από τις μάδες. Ερέθισμα: Μια χάρτινη φιγύρα, «κ. Γιάννης, κηπυρός», κατευθύνει για τη μελέτη τυ σχλικύ κήπυ. α) Γράψτε λέξεις πυ αφρύν τ σχλικό κήπ. Ουσιαστικά Επίθετα Ρήματα β) Κατηγριπίηση των λέξεων πυ καταγράφηκαν από τις μάδες. Χλωρίδα (είδη φυτών πυ υπάρχυν στν κήπ μας) Πανίδα (ζώα πυ κατικύν στν κήπ μας) Αξία και ωφέλειες τυ κήπυ για τυς μαθητές Κίνδυνι πυ απειλύν τ σχλικό κήπ Εργασίες και τρόπι διατήρησης και βελτίωσης γ) Συζήτηση για τ Σχλικό κήπ. Σημασία ύπαρξης τυ Σχλικύ κήπυ, τρόπι διατήρησης και βελτίωσης, εργασίες κηπυρικής, πρστασία, κίνδυνι, εργαλεία κηπυρικής κλπ. Ανάληψη δράσης Οι μάδες αναλαμβάνυν να εξερευνήσυν τν κήπ τυ σχλείυ, ώστε να τν γνωρίσυν, να τν αγαπήσυν και να τν βελτιώσυν με διάφρες παρεμβάσεις (αισθητική βελτίωση τυ χώρυ, καλλιέργεια, φύτευση νέων φυτών, υιθέτηση δέντρων κλπ.) 184 Συλλγικός τόμς

7 (4 Ο ΔΙΩΡΟ) Γνωριμία κι εξερεύνηση τυ κήπυ τυ Σχλείυ μας (Μελέτη πεδίυ) Να ερευνήσυν τ χώρ τυ σχλικύ κήπυ, να καταγράψυν τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά τυ, να εφαρμόσυν μαθηματικές έννιες, να αναπτύξυν τη χωρική και τη λγικμαθηματική νημσύνη, να συνεργαστύν, να βγάλυν συμπεράσματα. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Υπάρχει κήπς στ σχλεί μας; Θέλετε να γνωρίσυμε τν κήπ μας; Είναι ενιαίς ή απτελείται από πλλά ξεχωριστά κμμάτια; Πιες είναι ι διαστάσεις τυ κάθε κμματιύ; Σε πια σημεία τυ σχλικύ χώρυ βρίσκνται τα διάφρα κμμάτια; Υπάρχει περίφραξη; Δραστηριότητες 1. Καταγράψτε τα κμμάτια τυ σχλικύ μας κήπυ φτιάχνντας ένα σχέδι τυ χώρυ τυ σχλείυ (Μαθηματικά, Σχέδι) α) Σημειώστε σε χαρτί Α4 ό,τι υπάρχει μέσα στ χώρ τυ Σχλείυ μας: κτήρια, αυλή, κμμάτια σχλικύ κήπυ, είσδι, υπόστεγα, γήπεδα, βρύσες, κερκίδες, τυαλέτες κλπ. Μεταφέρετε τα δεδμένα σε χαρτί τυ μέτρυ (1m X 1m) β) Βρείτε: Τ μήκς και τ πλάτς τυ κάθε κμματιύ τυ σχλικύ μας κήπυ και υπλγίστε με πλλαπλασιασμό την επιφάνειά τυ (εμβαδόν). Τ είδς της περίφραξης, αν υπάρχει (π.χ. κάγκελα). Συμπληρώστε τν πίνακα: ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ (Ναι Όχι, Είδς) ΣΧΗΜΑ ΜΗΚΟΣ ΠΛΑΤΟΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ (εμβαδόν) Συνλική επιφάνεια πυ καταλαμβάνει σχλικός μας κήπς: Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 185

8 (5 Ο ΔΙΩΡΟ) Χλωρίδα τυ σχλικύ μας κήπυ Να καταγράψυν τα φυτά πυ υπάρχυν στν σχλικό κήπ. Να μάθυν τα βασικά τυς νόματα. Να αναγνωρίζυν τα βασικά μέρη κάθε φυτύ. Να τα γνωρίσυν τα μεγάλα δέντρα. Να κάνυν διάφρες μετρήσεις. Να κατηγριπιήσυν σε δέντρα, θάμνυς, πόες. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Πια φυτά έχει σχλικός μας κήπς; Σε τι κατάσταση βρίσκνται; (ηλικία, μέγεθς, υγιή, άρρωστα, αναπτυγμένα, καχεκτικά, κατεστραμμένα, βρόμικα, καθαρά κ.α.) Δραστηριότητες 1. Καταγράψτε τα φυτά πυ περιέχει τ κάθε κμμάτι τυ σχλικύ μας κήπυ: (Χλωρίδα κήπυ, Μαθηματικά, Φυτλγία) Σημειώστε με κυκκίδες στ παραπάνω σχέδι τη θέση των φυτών (μικρών και μεγάλων ακόμα και τυ χόρτυ) και γράψτε από κάτω τ όνμά τυς. Αν δεν γνωρίζετε τ όνμα σε κάπια από αυτά, γράψτε «ΑΓΝΩΣΤΟ». Ρωτήστε να μάθετε τ όνμα των φυτών πυ σας είναι άγνωστα και κατόπιν σημειώστε τ στ σχέδιό σας. Συγκεντρώστε για τ φυτλόγιό σας από κάθε φυτό: φωτγραφία, φύλλ, μικρό κμμάτι κλαδιύ, καρπό, ρίζα και σπόρ. Συμπληρώστε τν πίνακα για κάθε κμμάτι τυ κήπυ: ΚΟΜΜΑΤΙ ΚΗΠΟΥ ΟΝΟΜΑ ΦΥΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟ... ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΑΡΙΘΜΟΥ ΦΥΤΩΝ:. 2. Βρείτε για μερικά μεγάλα δέντρα τυ κήπυ: Ύψς, ηλικία, πιθανές αρρώστιες ή άλλα πρβλήματα. Συμπληρώστε τν πίνακα. (Μαθηματικά, Φυτλγία) ΚΟΜΜΑΤ Ι ΚΗΠΟΥ ΟΝΟΜΑ ΔΕΝΤΡΟΥ ΥΨΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΑΡΡΩΣΤΙΕΣ ΑΛΛΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ [Σημειώσεις: Τ ύψς τυ δέντρυ υπλγίζεται με τη θεωρία των μίων τριγώνων. Ο μέσς όρς ηλικίας σε χρόνια για τα περισσότερα δένδρα δίνεται αν διαιρέσυμε την 186 Συλλγικός τόμς

9 περιφέρεια τυ δένδρυ δια 2,5 (Π:2,5). Για τα δένδρα δενδρστιχίας μιας λεωφόρυ συντελεστής αυτός μειώνεται στ 1,5 (Π:1,5). Για τα δένδρα πυ αναπτύχτηκαν σε μια δασική έκταση συντελεστής γίνεται 2 (Π:2). Για την ιτιά, τη λεύκα, τ κυπαρίσσι, τ πλατάνι διαιρύμε την περιφέρεια δια τυ 5 (Π:5).] 3. Υπάρχυν φυτά σε άλλυς χώρυς τυ σχλείυ μας; Σημειώστε τυς χώρυς αυτύς και τα είδη των φυτών πυ υπάρχυν. Συμπληρώστε τν πίνακα: (Φυτλγία, Αισθητική χώρυ) ΧΩΡΟΣ ΕΙΔΟΣ ΦΥΤΟΥ Αίθυσες Διάδρμι Μπαλκόνια 4. Ξεχωρίστε τα φυτά πυ καταγράψατε, σύμφωνα με τν πίνακα πυ ακλυθεί: (Κατηγριπίηση) ΕΙΔΟΣ ΦΥΤΟΥ ΟΝΟΜΑ ΦΥΤΟΥ Δέντρα Θάμνι Πόες 5. Φτιάξτε και τπθετήστε στν κήπ ωραίες πινακίδες με τ όνμα κάθε φυτύ και βασικές πληρφρίες γι αυτό. (Φυτλγία, Εικαστικά) Υλικά πινακίδας: Χαρτί πλαστικπιημέν, καρφάκια (6 Ο ΔΙΩΡΟ) Πανίδα τυ σχλικύ μας κήπυ και ανθρώπινες παρεμβάσεις Να ψάχνυν για μικρά ζώα στν κήπ, να παρατηρύν σε πλλά σημεία, να καταγράφυν σε πίνακες και να κατηγριπιύν. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ Υπάρχυν ζώα πυ ζυν μέσα στν κήπ; (Πάνω στα φυτά, στ χώμα και κάτω απ αυτό.) Δραστηριότητα Εξερευνήστε τ ικσύστημα τυ κήπυ τυ σχλείυ μας και καταγράψτε όλα τα ζώα πυ ζυν σε αυτό. (Πανίδα κήπυ) Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 187

10 Συμπληρώστε τν πίνακα. ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΟΝΟΜΑ ΖΩΟΥ Πάνω στ φυτό Πάνω στ χώμα Κάτω από τ χώμα Να γνωρίσυν τις ανθρώπινες ενέργειες στν κήπ, να τις αξιλγήσυν σε θετικές και αρνητικές. Να παρατηρήσυν και καταγράψυν τα αντικείμενα πυ βρίσκνται στν κήπ. Να ανακαλύψυν τη χρησιμότητά τυς. Να εκτιμήσυν τη σχέση τυς με τν κήπ. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Υπάρχει ανθρώπινη επέμβαση στν κήπ; Αν ναι, για πι σκπό και τι απτελέσματα έχει επιφέρει στην καλλιέργεια και ανάπτυξη των φυτών; Υπάρχυν αντικείμενα ή υλικά πυ πρστατεύυν, διακσμύν ή βλάπτυν τν κήπ; Δραστηριότητα Καταγράψτε όλα τα αντικείμενα πυ υπάρχυν στν κήπ τυ σχλείυ τα πία φείλνται σε ενέργειες τυ ανθρώπυ. (φωτγραφίστε και συγκεντρώστε μερικά από αυτά.) Σημειώστε επίσης τη χρησιμότητά τυς στ χώρ. Συμπληρώστε τυς πίνακες. 1 ς πίνακας ΧΡΗΣΗ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΩΦΕΛΟΥΝ ΒΛΑΠΤΟΥΝ ΔΙΑΚΟΣΜΟΥΝ 188 Συλλγικός τόμς

11 2 ς πίνακας ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΝΑΙ ΟΧΙ Εξωτερική περίφραξη Εσωτερική περίφραξη Φωτισμός Διάδρμι για περίπατ Παγκάκια για ξεκύραση Πέργκλες Επικίνδυνα σημεία Σκυπίδια Βρύσες για τ πότισμα των φυτών 3 ς πίνακας Ο ΚΗΠΟΣ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ: Φιλικός Μας εμπνέει ασφάλεια και γαλήνη Μας είναι αδιάφρς Μας αρέσει όπως είναι Χρειάζεται βελτίωση Είναι αρκετός για τ σχλεί μας Πρέπει να μεγαλώσει Πρέπει να μικρύνει Καθαρός Βρόμικς ΝΑΙ ΟΧΙ Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 189

12 (7 Ο -8 Ο ΔΙΩΡΟ) Γνωρίζυμε τα φυτά τυ κήπυ μας Να γνωρίσυν κάθε φυτό τυ σχλικύ κήπυ, τα χαρακτηριστικά τυ, τις ασθένειές τυ. Να κάνυν τρφικές αλυσίδες. Να επεξεργαστύν φωτγραφικό υλικό και να βγάλυν συμπεράσματα για την αξία τυ πράσινυ. Να καταγράψυν τ γλωσσάρι τυ κήπυ. Να κάνυν συλλγές από φυτικό υλικό. Να εκφραστύν εικαστικά. Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ Πληρφρίες για κάθε φυτό: πληρφρίες από τ διαδίκτυ για τα φυτά πυ έχυμε στν κήπ μας (καλλιέργεια, πλλαπλασιασμός, ασθένειες, καρπί, κλπ.), παριμίες, αινίγματα, τραγύδια, παραμύθια, ιστρίες, ζωγραφική, θεατρικά δρώμενα, φυτλόγι, εικόνες (γενική, κρμός, ρίζες, φύλλα κλαδιά, καρπός) Τρφική αλυσίδα: Τι είναι; Πια η σημασία των φυτών στη διατήρηση τυ ικσυστήματς τυ κήπυ; π.χ. φυτό σαλιγκάρι φίδι γεράκι Τι μας πρσφέρει τ δέντρ (και γενικά τα φυτά): 1) Μειώνει τυς αέριυς ρύπυς από την ατμόσφαιρα, 2) Δεσμεύει τ CO2 πυ παράγεται από τις καύσεις, 3) Κρατά στα φυλλώματα τη σκόνη, 4) Συντελεί στη διάλυση τυ νέφυς, 5) Ένα ώριμ δέντρ παράγει 1,7 κιλά ξυγόν, 6) Μειώνει τυς θρύβυς, 7) Τα δέντρα μειώνυν την ταχύτητα τυ ανέμυ, 8) Η αυξημένη υγρασία γύρω από τα δέντρα βελτιώνει τ μικρκλίμα της περιχής, 9) Ένα δέντρ καταναλώνει την ημέρα θερμική ενέργεια πύ αντιστιχεί σε 5 κλιματιστικά, Μειώνει τη θερμκρασία, 10) Ένα δέντρ διχετεύει στην ατμόσφαιρα μέχρι 400 λίτρα νερύ την ημέρα, 11) Στη σκιά ενός δέντρυ έχυμε λιγότερη ακτινβλία, 12) Πρστατεύνται ι πόλεις από τις πλημμύρες, 13) Τα δέντρα μειώνυν την ρμή τυ νερύ της βρχής, 14) Εμπλυτίζυν τα υπόγεια νερά, 15) Απφεύγεται η διάβρωση τυ εδάφυς και ι κατλισθήσεις, 16) Βελτιώνει την αισθητική τυ χώρυ και αναδεικνύει υπβαθμισμένες περιχές, 17) Πρσφέρει άθληση, ψυχαγωγία, κινωνική συναναστρφή, 18) Συμβάλλει στην ικνμική, κινωνική και πλιτιστική ανάπτυξη, 19) Εξασφαλίζει κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης σε πλλύς φυτικύς και ζωικύς ργανισμύς, 20) Συγκρατύν τ χώμα πυ θα παρέσυρε τ νερό της βρχής, 21) Βηθύν στην απρρόφηση τυ νερύ από τ έδαφς. Φωτγραφίες για συζήτηση: Οι μαθητές χωρισμένι σε μάδες επεξεργάζνται υλικό παρόμι με αυτό πυ ενδεικτικά παραθέτυμε τ πί χρησιμπιύμε σαν ερέθισμα για να συζητήσυμε για την αξία τυ πράσινυ στην πόλη και τη συμβλή τυ στην πιότητα ζωής τυ πλίτη, τη στάση φρέων και πλιτών, τις διαφρετικές πρτεραιότητες πυ θέτει κάθε μάδα και τις αξίες πυ κρύβνται πίσω από αυτές, την κριτική πρσέγγιση στην πληρφρία και τις πρσωπικές τυς θέσεις και πρτιμήσεις. Τέλς τυς ζητάμε να μπαίνυν στη θέση των άλλων και να ργανώνυν τα επιχειρήματα τυς σε ένα διάλγ αναλαμβάνντας ρόλυς πλιτών, ικλγικών ργανώσεων, δημτικής αρχής κλπ. 190 Συλλγικός τόμς

13 «Γλωσσάρι κήπυ» Δημιυργύμε τ γλωσσάρι κήπυ σε Χαρτί τυ μέτρυ τπθετημέν κατακόρυφα γράφυμε με μεγάλυς χαρακτήρες την αλφαβήτα και τα παιδιά λένε και καταγράφυν λέξεις πυ αρχίζυν από τ αντίστιχ γράμμα. «Φυτλόγι» Φτιάχνυμε φυτλόγι με τα φυτά τυ σχλικύ κήπυ. «Εικαστική δημιυργία με απξηραμένα φυτά» Απξηραίνυμε φυτά από τν κήπ τυ σχλείυ μας και δημιυργύμε μια εικαστική σύνθεση με αυτά. Κατόπιν τα τπθετύμε σε κάδρ. Κάθε μάδα μπρεί να φτιάξει τ δικό της. (9 ΔΙΩΡΟ) Φυτεύυμε στν κήπ μας Να μάθυν τις βασικές εργασίες πυ πρέπει να γίνυν πριν, κατά και μετά τη φύτευση ενός φυτύ. Να χρησιμπιήσυν εργαλεία κηπυρικής. Να αντιληφθύν και να κατανήσυν τν κύκλ της ζωής ενός φυτύ. «Φυτεύσεις»-«Σπρεία» Τα παιδιά φυτεύυν έτιμα φυτά στν κήπ, σπέρνυν σπόρυς για να βλαστήσυν νέα φυτά, δημιυργύν σπρεί με σπόρυς, τυς πίυς θα μεταφυτεύσυν αργότερα. «Κμπστπίηση» Δημιυργύμε κατάλληλ χώρ για κμπστπίηση, μιράζυμε χαρτιά με τα υλικά πυ μπρύν να φέρυν ι μαθητές για τη δημιυργία κμπόστ, δημιυργύμε κμπόστ. (10 ΔΙΩΡΟ) Ενεργπιύμε τις αισθήσεις μας Να ενεργπιήσυν όλες τις αισθήσεις τυς. Β. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ «Παιγνίδια παρατήρησης» Τα παιδιά χωρισμένα σε τρείς μάδες μπαίνυν σε τρείς σειρές, κλείνυν τα μάτια με μαντήλια και κρατιύνται ένας από τν ώμ τυ άλλυ. Με δηγό τν εκπαιδευτικό η κάθε μάδα κάνει διαφρετική διαδρμή. Στη διάρκεια της διαδρμής τυς ζητάμε να είναι ήσυχι και να ακύσυν όλυς τυς ήχυς, να θυμηθύν τις μυρωδιές και να αγγίξυν όσ τ δυνατόν περισσότερα πράγματα (κρμύς, φύλλα, λυλύδια κλπ). Μετά συζητάμε την διαδρμή και τις παρατηρήσεις τυς. Επαναλαμβάνυν τη διαδρμή με ανικτά μάτια και την ζωγραφίζυν σημειώνντας τα σημεία πυ τυς έκαναν εντύπωση. Καρπί από τν κήπ της αειφρίας 191

14 «Η παλέτα τυ ζωγράφυ» Ανακαλύπτυν τα διαφρετικά χρώματα και σχήματα πυ υπάρχυν στη φύση. Ζητάμε από τα παιδιά να ανακαλύψυν και να φτιάξυν διαφρετικές απχρώσεις τυ ίδιυ χρώματς με αντικείμενα πυ θα διαλέξυν από τη φύση (πόσα διαφρετικά πράσινα υπάρχυν; Πόσα διαφρετικά χρώματα και σχήματα έχυν ι κρμί των δέντρων;). Τα παιδιά με κλειστά μάτια δηγύνται μπρστά σε ένα δέντρ ή θάμν. Ζητάμε από τα παιδιά να γνωρίσυν τ δέντρ τυς. Να τ αγγίξυν, να χαϊδέψυν τν κρμό, τα κλαδιά τυ, να νιώσυν την μυρωδιά τυ. Μπρύμε ακόμη να τυς ζητήσυμε να τυ δώσυν ένα δικό τυς όνμα. Μετά τυς δηγύμε σε κύκλ και τυς ζητάμε να βρυν τ δέντρ πυ γνώρισαν με κλειστά μάτια. Χρησιμπιώντας έναν δηγό και κατάλληλες φωτγραφίες με τα δέντρα τυ πάρκυ πρσπαθύν να αναγνωρίσυν όσα δεν ξέρυν. Τα φωτγραφίζυν ή τα ζωγραφίζυν. Συζητάμε για τν τόπ καταγωγής τυς και για την κατάσταση της υγείας τυς. Παρατηρώντας με αυτόν τν τρόπ ανακαλύπτυν την πικιλία των δέντρων και των θάμνων τυ πάρκυ και τώρα είναι έτιμι να καταγράψυν. «Θερμκρασία και πράσιν» Μετράμε τη θερμκρασία τυ εδάφυς και τυ αέρα σε τρία διαφρετικά σημεία: Στυς γύρω δρόμυς με πυκνή δόμηση. Σε ένα σημεί τυ πάρκυ πυ δεν υπάρχει πυκνή βλάστηση. Σε ένα σημεί τυ πάρκυ πυ έχει συστάδες από μεγάλα δέντρα. Συζητάμε για τις διαφρές πυ υπάρχυν και αναζητύμε τις αιτίες. Μετράμε ακόμη τ θόρυβ στυς γύρ δρόμυς και στ πάρκ. (πυ υπάρχει μεγαλύτερς θόρυβς και γιατί). Καταγράφυμε τα συμπεράσματα μας. (11-12 ΔΙΩΡΟ) Παρυσίαση της εργασίας μας- Διάχυση στη σχλική κινότητα Να συνθέσυν τις εργασίες τυς και να τις παρυσιάσυν με πρωτότυπ τρόπ στη σχλική κινότητα. Να γίνει διάχυση των απτελεσμάτων τυ πργράμματς. Δραστηριότητες «Οι μικρί δημσιγράφι» Είμαστε μάδα δημσιγράφων και παρυσιάζυμε στην τηλεόραση μια έρευνα για τ πράσιν στη γειτνιά μας (πρσέχυμε να παρυσιάσυμε τ θέμα μας λαμβάνντας υπόψη τη γνώμη όλων των μερών πυ ενδιαφέρνται π.χ. πλίτες, δήμς κλπ.). Φτιάχνυμε ένα σχέδι με αυτά πυ μας ικανπιύν και με αυτά πυ θέλυμε να αλλάξυν. Ζωγραφίζυμε μια αφίσα ή φτιάχνυμε ένα διαφημιστικό μήνυμα πυ να μιλάει για τις ωφέλειες τυ πρασίνυ στην ζωή των πλιτών. «Θεατρικό δρώμεν» Συγγράφυν και παίζυν σχετικό θεατρικό δρώμεν. 192 Συλλγικός τόμς