Τμήμα Φυσικής, Εργαστήριο Αστρονομίας

Transcript

1 Á ÃÌÇÊÁÃÀ Á ÌÊÁ À ÆÁÉÆ ÍËÀ Ã Á Å Ä ÌÀ Ï Ä Á ÃÏÆ ÍÈÇÄ ÁÅÅ ÌÏÆ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ Ë ÈÇÄÄ ÈÄ ÅÀÃÀ ÃÍÅ ÌÇË Ä ÏÆÁ ÃÀ ÁÏ ÆÆ È Æ ÈÁËÌÀÅÁÇ È ÌÊÏÆ ¹ ÌÅÀÅ ÍËÁÃÀË ÂÆÁÃÇ ËÌ ÊÇËÃÇÈ ÁÇ ÂÀÆÏÆ Ë ÔØ Ñ Ö Ó ¾¼½¾

2 Á ÃÌÇÊÁÃÀ Á ÌÊÁ À ÆÁÉÆ ÍËÀ Ã Á Å Ä ÌÀ Ï Ä Á ÃÏÆ ÍÈÇÄ ÁÅÅ ÌÏÆ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ Ë ÈÇÄÄ ÈÄ ÅÀÃÀ ÃÍÅ ÌÇË Ä ÏÆÁ ÃÀ ÁÏ ÆÆ ËÍÅ ÇÍÄ ÍÌÁÃÀ ÈÁÌÊÇÈÀ Ó ÉÖ ØÓ ÅÔÓ Ñ È Ò ôø ÉÖ ØÓÔÓ ÐÓÙ Ð Ù Ö È Ò ôø Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ινστιτούτο Αστρονομίας και Αστροφυσικής Πανεπιστήμιο Πατρών Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής, Εργαστήριο Αστρονομίας Σεπτέμβριος, 22

3 ÙÕ Ö Ø ÌÓ Ø Ü Ñ ØÓÖ ØÖ Ò Ñ ÙØ ÐÐ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÑÓÒ ¹ Õ ÔÓÐÐ ÓÖ ØÓº ÍÔ ÖÜ Ò Ö ØÓ ÙÔÓ Ø Ö Ø ÙØ Ø ÔÖÓ Ô ÔÓÙ Ó Ò Ñ ØÓÒ ØÖ ÔÓ ØÓÙ Ó Ò Ò Ü Ô Ö Û ÖÛÒ ôò Ù ÓÐ ÔÖ Ø Ñ ººº ³ Ò Ñ ÐÓ ÙÕ Ö Øô ØÓÙ Ô Ð ÔÓÒØ ÙØ Ø ØÖ ØÓÒ È ÒÓ ÅÔÓ Ñ ØÓÒ Ò Ö Þ º À ÓÔ Ó ÔÓØ Ð Ñ Ø Ó ÖÑ ÙÔÓ Ø Ö Ü ØÓÙ Ø Ò ÔÖ Ñ Ø Ø Õ Ñ Ò Ø Ð Ø Ø ÓÙÐ Ø ÛÒ ÕÖ ÒÛÒº ÉÛÖ ÙØÓ Ô ÖÓ ØÖ ÐÐ ÒØÐ Ý ÑÓÙ Ø Ò ÓÙ Ø Ô Ø ÑÓÒ Ö ÙÒ Ø Ò ÔÓÐ ØÛÕ Ø Ö º Ç ØÖ ÔÓ Ø Ô Ð Ý ØÓÙ Ó ¹ Ø ØÛÒ ÔÓÐÐôÒ ÐÐÛÒ ØÓ Ò ÑÓÙ ô ÓÙÒ Ø Ò Ø ô Ò Ü ÖØ Ø Ø Ò Ö ÙÒ Ø Ó Ò Ø Ø Ñ Ð ô Þ ØÓ Ñ ÒÓ ØÓ Ø ÐÓ Ñ ØÓÖ ØÖ ¹ º ÌÓÙ ÙÕ Ö Øô Ô Ö ÐÔÞÛ Ò Ø ô Ü Ø ÑÔ ØÓ Ò ØÓÙººº Ô ÔÐ ÓÒ Ð Ò ÙÕ Ö Ø Û ØÓÒ ÉÖ ØÓ Ó Ø Ò Ù Ö ÔÓÙ ÑÓÙ Û Ò ÔÐ Öô Û Ò Ò ÖÓ ÞÛ ØÓ ËØ ÖÓ ³ Ö Ø ÔÓÐ ÛÖ ÙÞ Ø Ñ ØÓ Â Ò Ã Ø ÒÒ Ø Ò Ô ÖÓÕ Ø ÕÒ ÙÔÓ Ø Ö Ü Ð ÙØ Ø ÕÖ Ò º ÙÕ Ö Øô Ø ÐÓÜ Ò ØÓ Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics (CfA, Boston, USA) Ø Ø Ö ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ô Ý ôò ÑÓÙ ÙÒÓÐ Ö Ô ÒØ Ñ ÒôÒ Ø ÔÐ Ø Ô Ù ÑÓÙ ÓÑ Ò ØÒÛÒ¹É Ñ ØÓ ÓÖÙ ÖÓ Chandra. Ô ÙÕ Ö Øô ØÓ ÔÖÓ ÛÔ ØÓÙ Ø ÖÓ ÓÔ ÓÙ ØÓÙ Ë Ò Ø Ò ÃÖ Ø Ø Ó Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ö ØÛÒ ÔÓÐÐôÒ ÒÙÕØôÒ Ô Ö Ø Ö ØÓ Ø Ð Ô Ó ØÛÒ ½º Ñ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ø ÖÕ Ò ÔÓÐ Ñ Ò¹ Ø ÓÑÑ Ø ÙØ Ø ØÖ º ÙÕ Ö Øô ÖÑ ØÓÙ Ô Ñ ÒÓÙ ÐÓÙ ÔÓÙ Ò ÕØ Ò Ø Ò ÔÓÙ ÑÓÙ ÐÐ Ù¹ ii

4 Ò Õ Ò Ò Ò ÔÐ ÑÓÙ Ø Ö Ü Ò ÙØ ØÓ Ø Ü Ñ Ø Ò Õ Ö Ð ÕØ Ö ÙÑ Ñ ÔÛ ôº ³ Ò Ø ÖÓ ÙÕ Ö Øô Ø Æ ÓÐ Ø ÔÓÙ ÔÓÐÙÔÓ Ð Ó ¹ ÙÑÔ Ö Ø Ø Ø Ò ÓÙ Ø Ø Ö Ñ Ñ Ò º ÌÓ Ñ Ð Ø ÖÓ ÙÕ Ö Øô ÑÛ ØÓ ÕÖÛ Ø Û ØÓ ôö Ó Ø Ò Ã Ø ÖÒ ØÓÒ ÃÑÛÒ ¹ Ð Ü Ò ÖÓº À ÙÔÓ Ø Ö Ü ØÓÙ ÐÓÙ ØÓÙ ØÓÑ Ø Ò Ö Ñ ÕÛÖ ÙØÓ Ô Ò ÙØ Ø ØÖ Ø Ò Ò Ø º ËÙÒ ÔÐ Ù Ò Ò Ö Ñ Þ ÑÓÙ Ø Ò ÖÑÓ ÙÔÓ Ø Ö Ø Ø ÔÖÓ Ô ÑÓÙº ³ÀØ Ò ÕÙÖÓ ÙÒÓ Ó Ô ÖÓ Ø Ò Ô ÔÓ Ø Ô Ø Ñ ÔÖ Ô Ò ÙÒ ÕÞ Ò Ò ÐÔ ÔÖÓÓÔØ ÕÛÖ Ò ÛÖ Ø ÔÓÐÙØ Ð ÐÐ Ò ººº Ä ÛÒ ÁÛ ÒÒ Ð Õ ÖÛÒØ ÓÙ ØÓ ¾¼½¾ iii

5 ËØÓÙ ÓÒ ÑÓÙººº iv

6 È Ö Õ Ñ Ò ÙÕ Ö Ø Ã Ø ÐÓ Ó ËÕ Ñ ØÛÒ Ã Ø ÐÓ Ó È Ò ÛÒ ii viii xi ½ ÁË Ï À ½ ¾ Â ÏÊÀÌÁÃÇ ÍÈÇ ÂÊÇ ¾º½ ÄÁÃÌÁÃÀ ÈÇÊ Á ËÌ ÊÏÆ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½º½ Ü Ð Ü Ø ÖÛÒ Ñ Ö Ñ Þ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½º¾ Ü Ð Ü Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º¾ ÌÍÈÇÁ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¼ ¾º¾º½ Ö Ü Ì ÔÓÙ Ia Ò Ð Ü Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ (Thermonuclear Supernovae) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º¾º¾ Ö Ü Ì ÔÓÙ II ÖÙØ Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ØÖ Ó ÔÙÖ Ò (Corecollapse Supernovae) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º º½ ËØ Ü Ð Ü ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º º¾ Ã Ø ÓÖ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ¾º º ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÔÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º ¼ ¾º Å Õ Ò ÑÓ ÙÒ ÕÓ Ø ÒÓ ÓÐ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º ÃÌÁÆÇ ÇÄÁ ÍÈÇÄ ÁÅÅ ÌÏÆ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ º º º º º º º º º ¾º º½ Ê Ó ÛÒ ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º º¾ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ØÒ ¹É º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º º¾º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É º º º º º º º º º º º º ½ ¾º º ÇÔØ Ø ÒÓ ÓÐ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º º º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ø ÓÔØ Ñ Ø º º º º º º º º º º º º º º ¾º ËÙÑÔ Ö ÓÖ ³ÈÖ Ñ Ø ôò³ ÍÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º º º ½ Á Å Ä ÁÏÆ º½ ÈÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ º v

7 ÆÁÉÆ ÍÇÆÌ Ë ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ ËÌÁË ÃÌÁÆ Ë¹É º½ CHANDRA: Ì ÉÆÁÃ É Ê ÃÌÀÊÁËÌÁÃ º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¼ º½º½ Ë ÒØÓÑ Ô Ö Ö ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¼ º½º¾ ÌÖ ÔÓ Ø Ö ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ ØÒÛÒ¹É º º º º º º º º º º º º º º º¾ Æ ÄÍËÀ ÇÅ ÆÏÆ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾º½ Ò ÐÙ ÒÛÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¼ º¾º¾ ÒÕÒ Ù Ô ôò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º¾º ÛØÓÑ ØÖ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾º Ñ ØÓ ÓÔ Ò ÐÙ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾º º½ ÉÖôÑ Ø ØÒÛÒ¹É º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾º º¾ Ñ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾º Ì Ü Ò Ñ Í»Í ¹ ÔÓØ Ð Ñ Ø º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º ËÍ ÀÌÀËÀ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º º½ ËÕ Í»Í Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ñ ÛÒ Ñ ØÓ º º º º º º º º º º º º ½½ º º¾ ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÐ Ù Ø Ñ Ø Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ¹ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É ; º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º º N H - L X, kt - L X º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º º ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Star Formation Rate - SFR) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾½ º º º½ Á Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÖÓ Ò º º º º º º ½¾½ º º º¾ Ö Ñ Í»Í ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò º º º º º º º º º º º º ½¾ º º º Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º ËÍÅÈ Ê ËÅ Ì º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾ ÆÁÉÆ ÍÇÆÌ Ë ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ ËÌÇ ÇÈÌÁÃÇ Å ÊÇË ÌÇÍ ËÅ ÌÇË ½ º½ Æ ÄÍËÀ ÁÃÇÆÏÆ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½º½ È Ö Ø Ö º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½º¾ Ò ÐÙ ÓÑ ÒÛÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½º ÒÕÒ Ù È ôò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ½ º½º ÛØÓÑ ØÖ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾ ËÅ ÌÇËÃÇÈÁ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾º½ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓÙ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ multi-slit) Ñ ØÓ Ø Ð Ô Ó Ñ Mayall º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾º¾ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓÙ Ñ Ö Õ Ñ long-slit) Ñ ØÓ ½º Ñ Ø Ð Ô Ó ØÓÙ Ë Ò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾º Ò ÐÙ Ñ ØÛÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¼ º ÈÇÌ Ä ËÅ Ì Ã Á Ì ÁÆÇÅÀËÀ Í»Í º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º º½ Å ÑÓÒÛÑ Ò ÒØ Ñ Ò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾¼ º º¾ Ù Ô Ö Ñ ØÖÓ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾½½ º º ËÕ Í»Í ÔÓÐÐ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾½ º ËÍ ÀÌÀËÀ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾¾ º º½ ÙÖ Ø Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ ÓÙ º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾¾ º º¾ Ä Ó Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Û ÕÖ Ñ ÒÛ Ø Ø ØÛÒ Í»Í ¾¾ vi

8 º º ËÙ Õ Ø Ñ ØÛÒ Í»Í ÔÓÐÐ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ º º º º º º º º º º º º ¾ º º º½ Ö ÑÑ Ø Venn º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º º º¾ Í»Í ÔÐ Ù Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É ; º º º º º º º º º º º º º º ¾ º º º Æ Ö ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ¹ ÒôÒ Ù Ñ Ò Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ; º º º º º º ¾ ¼ º º º ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ wind blown bubbles ; º º º º ¾ ¼ º º ËÙ Õ Ø Ñ Í»Í Ô Ð Ñ ÒÛÒ Ø ØÒ ¹É Ñ Ø ÓÔØ ØÓÙ ¹ Ø Ø º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º º Í»Í ÊÙ Ñ ØÖÓ Ò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º º ËÍÅÈ Ê ËÅ Ì º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ¼ Ì ÄÁÃ ÈÇÌ Ä ËÅ Ì Ã Á Å ÄÄÇÆÌÁÃÀ Ê ÍÆ ¾ ¾ Á ÄÁÇ Ê Á ÍÊ ÌÀÊÁÇ È Ê ÊÌÀÅ ÛØÓÑ ØÖ ÑÓÒ Ñ ÒÛÒ ¾ ¾ ¾ ¾ ¼ vii

9 Ã Ø ÐÓ Ó ËÕ Ñ ØÛÒ ¾º½ Ö ÑÑ H-R (Hertzsprung-Russell) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º¾ ØÖÛÑ ØÛ Ø Ö ÔÖ Ò Ø Ò Ö Ü ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º º º º º º º º º º º º ½¼ ¾º ËÕ Ö ÑÑ Ì ÔÛÒ ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ø ØÓÙ º º º º º º º º º º º º ½¾ ¾º Ã ÑÔ Ð ÛØ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º ÌÖ ÔÓ Ñ ÓÙÖ Ì ÔÓÙ Ia SNe º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º Ç ÓÖ Ø Ò Ü Ð Ü Ò Í»Í º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ¾º ËÙÑÔ Ö ÓÖ ÔÙ Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö Ø Õ Ø Ø Ø Ø Ò Ö Ü Ò ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ¾º ÒÛ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ¾º Å Õ Ò Ñ ÖÑ Ó bremsstrahlung º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½¼ Å Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½½ Ò Ö Ø ÒÓÑ Ò ÓÙ Ð ØÖÓÒÛÒ Maxwell-Boltzmann º º º º º º º º º ¾º½¾ ËØ Ñ Ò Ö Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ ÒØÛÒ O +, O ++, N + S + º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½ Ö ÑÑ Ø Ò Ö ôò Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ [O iii] [Nii]. º º º º º º º º º º º º ¾º½ Å Ø ÓÐ ØÓÙ Ð ÓÙ Ø ÒØ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Õ Ñ Ø Ò Ð ØÖÓ¹ Ò ÖÑÓ Ö º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½ Ö ÑÑ Ø Ò Ö ôò Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ [O ii] [S ii]. º º º º º º º º º º º º º ¾º½ Å Ø ÓÐ ØÓÙ Ð ÓÙ Ø ÒØ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Õ Ñ Ø Ò Ð ØÖÓ¹ Ò ÔÙ Ò Ø Ø º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾º½ Ë Ø Ó Ò ÖÓ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÒÓÑÓ ÑÓÖ Ó Ñ Ó ØÖ Ñ Ó º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º½ Ò ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ ØÒÛÒ¹É Chandra º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾ ËÙÐÐÓ ØÒÛÒ¹É Ñ ØÓÙ Ö Ø ØÓÙ Chandra (High Resolution Mirror Assembly - HRMA) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º ËÕ Ñ Ø Ô Ò ØÓÙ ACIS. º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º Ã ÒØ Ô Ö ØÛÒ CCDs ØÓÙ ACIS ÙÒ ÖØ Ø Ò Ö º º º º º º º º Ò ØÓ ACIS-S3 º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º Ã ÑÔ Ð Lissajous º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º Ð ÑÝ ÙÔÓ ÖÓÙ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º Ã Ø ÒÓÑ ØÓÙ Ñ Ð Ó»Ñ ØÖ ÓÙ S/Mµ ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹É ÓÖ ¹ Ø Ô ÐÓ Ø Ñ Ð Ñ ØÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ º º º º º º º º º º º ½ viii

10 º Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 243 º º½¼ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 4395 º º½½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 424 º ¼ º½¾ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 377 º ½ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 4449 º ¾ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 524 º º½ Ö ÑÑ Ø Venn º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º½ Ö ÑÑ L X - N H º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½½ º½ Ö ÑÑ T - L X º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾¼ º½ Ö ÑÑ L X - L FIR º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º½ Ö Ñ Í»Í ÙÒ ÖØ ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò Ñ Û ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ ¹ Ò Ø Ø µ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º¾¼ Ö Ñ Í»Í ÙÒ ÖØ ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò Ñ Û Ö Ó ÛÒ ¹ ÔÓÑÔ µ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º¾½ Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É XLF) ØÛÒ Í»Í Ø Ò ØÓÙ Å ¹ Ð ÒÓÙ MCs) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º¾¾ Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É XLF) ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Å º º º º º º º ½ ¼ º½ Ø ÖÓ ÓÔ Ó Ë Ò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º¾ ËÕ Ñ Ø Ô Ò Ø ÓÔØ Ø Ü Ø Ð ÓÔÓÙ Ø ÔÓÙ Cassegrain º º º ½ º ÌÙÔ Ò bias, flat º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 377. º º º º º º º º ½ ½ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 424. º º º º º º º º ½ ¾ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC º º º º º º º º ½ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 524. º º º º º º º º ½ º Á Ø Ö ÑÑ ØÓÙ Ð ÓÙ [N ii]/hα ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôòº º º º ½ º 4m Mayall Ì Ð Ô Ó º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½¼ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ Ñ Ö Õ Ñ º º º º º º º º º º º ½ ½ º½½ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ º º º º º ½ ¾ º½¾ ÌÙÔ Ñ Ø Ð ÑÔ ÑÓÒ Ñ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ º º º º º º º º º º º º ½ º½ Ø Ø Ñ Ø º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½ Ã ÑÔ Ð Ñ Ó ØÖ Ô º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½ Ò ØÛÒ Ñ Ø ôò Í»Í º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½ Ì Ñ Ø ØÛÒ Í»Íº º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾¼½ º½ Í»Í ØÓÒ NGC 243 º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾½¼ º½ Ä Ó ([S ii]/hα) phot ÙÒ ÖØ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Hα ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Íº º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾½¾ º½ Ö Ñ Ñ Ø ôò Í»Í ¹ [S ii](676)/[s ii](673) º º º º º º º º º º º º º º º ¾½ º¾¼ Ö ÑÑ ([S ii]/hα) spec - ([S ii]/hα) phot º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾¾ º¾½ Ö ÑÑ log(hα/[s ii](676å & 673Å)) - log(hα/[n ii](6548å & 6584Å)) º ¾¾ º¾¾ Ö ÑÑ [S ii](676å)/[s ii](673å) - log(hα/[s ii](676å & 673Å) º º º º ¾¾ º¾ Ö ÑÑ [S ii](676å)/[s ii](673å) - log(hα/[n ii]) º º º º º º º º º º º º º ¾ ¼ º¾ ÒÛ Ø Ö ÑÑ [O iii](57å)/hβ - [Nii](6584Å)/Hα ÑÓÒØ ÐÓ Ó ¾ º¾ ÒÛ Ø Ö ÑÑ [Oiii](57Å)/Hβ - [N ii](6584å)/hα ÑÓÒØ ÐÓ Ó ÔÖ ÖÓÑÓ Ñ Ñ ÓÒ ÑÓ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ix

11 º¾ Ö ÑÑ Ø Venn º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º¾ Ö ÑÑ L Hα - L X º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º¾ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ð ÓÙ [Sii]/Hα º º º º º º º º º º º ¾ º¾ Á Ø Ö ÑÑ ÛØ ÒÓØ ØÛÒ Ø Ö ÑÑ Hα º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ º ¼ Ö Ñ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ÙÒ ÖØ ÛØ Ò Ø Ø ØÓ Hα ØÓ Ö Ó ÛÒ ¾ x

12 Ã Ø ÐÓ Ó È Ò ÛÒ ¾º½ É Ö Ø Ö Ø ÖÛÒ Ø ÔÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ º º º º º º º º º ¼ º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º¾ Ö Ñ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ Ô ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ º º º º º º º º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ñ ØÓÒ Chandra ØÓÙ Ñ ØÓ Ð Ü ôò º º º º º º º¾ Ö Ñ ØÛÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ Ð Ü º º º º º º º º º º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 377 º º º º º º º º º º º º º º º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4395 º º º º º º º º º º º º º º º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4449 º º º º º º º º º º º º º º º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 424 º º º º º º º º º º º º º º º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 243 º º º º º º º º º º º º º º ¼ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 524 º º º º º º º º º º º º º º ¾ º Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 377 º º º º º½¼ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 4395 º º º º º½½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 4449 º º º º º½¾ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 424 º º º º º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 243 º º º º º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 524 º º º º º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 377 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 4395 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 4449 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 424 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 243 ½¼ º¾¼ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 524 ½½¾ º¾½ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ÛÖôÒØ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ò ÐÓ Ñ ÙØ ØÛÒ MCs) º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½¾ º¾¾ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü ÛÖôÒØ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ò ÐÓ Ñ ÙØ ØÓÙ M33) º º º º º º º º º º º º º ½ ½ º½ º¾ º º É Ö Ø Ö Ø ØÛÒ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÛÒ ÐØÖÛÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 243 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 377 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 424 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ xi

13 º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 4395 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 4449 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ NGC 524 º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ò Ò Í»Í º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º ËÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ Õ ÑôÒ Ø Ñ ØÓ ÓÔ ØÓ Ë Ò º º º º º ½ ¼ º½¼ ÊÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ØÛÒ Ñ Ø ôò Í»Í º º º º º º º º º º º ½ º½½ È Ö Ñ ØÖÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÐÛÒ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ½ º½¾ È Ö Ñ ØÖÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÐÛÒ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Ñ Ô ØÓÔÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ º º º º º º º º º º º º º º º º ½ ½ º½ ÔÓ Ö Í»Í ØÓ Ñ Ð Ü ôò Ñ ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ º º º º º º º º ¾¼ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 243 º º º º ¾½ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 377 º º º º ¾½ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 424 º º º º ¾¾¼ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 4395 º º º º ¾¾½ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 4449 º º º º ¾¾¾ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 524 º º º º ¾¾ º¾¼ È Ö Ø Ø Ø ÞÛØÓ ÓÜÙ ÒÓ ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ º º º ¾ º¾½ ÉÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ñ Ö Ñ ØÛÒ ÕÛÖ Ñ Í»Í Ó ÐÓØ ØÛÒ Ð Û ØÖ ôò Ò ÑÛÒ º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ¾ º½ Ò Ñ Ò Ñ ÔÓÖÖ ØÛÒ Ð Ü ôò º º º º º º º º º º º º º º º º º ¾ ½ xii

14 ABSTRACT Detection and Study of Extragalactic multi-wavelength Supernova Remnants This thesis presents the results of a comprehensive investigation of the Supernova Remnant (SNR) populations in six nearby galaxies (NGC 243, NGC 377, NGC 424, NGC4395, NGC4449 and NGC524) based on Chandra archival data and deep optical narrow-band Hα and [Sii] images, as well as spectroscopic observations. The classification of X-ray emitting SNRs was based on their soft thermal spectra (kt<3 kev) or their X-ray colors and for optically-emitting SNRs on the well-established emission-line flux criterion of [S ii](λλ 676, 673)/Hα(λ 6563) >.4. We have identified 37 X-ray selected thermal SNRs, 3 of which are new discoveries and 4 optical SNRs ( 35 are new detections), for 67 of which we spectroscopically verified their shock-excited nature. Many of the galaxies in our sample are studied for the first time in the X-ray (NGC424, NGC4395, and NGC 524) or optical (NGC 4395, NGC 377) band in a self-consistent way, resulting in the discovery of many new SNRs. In many cases, the X-ray and optical classifications are confirmed based on the identification of SNR counterparts in other wavelengths, giving us confidence that the detection methods we use are robust. We discuss the properties (e.g. luminosity, temperature, density, shock velocity) of the X-ray/optically detected SNRs in different types of galaxies and hence different environments, in order to address their dependence on their interstellar medium. We compare optical ([S ii]/hα ratio, luminosity) and X-ray parameters (temperature, luminosity, density) of the detected SNRs, in order to understand their evolution and investigate possible selection effects. The most intriguing results of this survey are the following: a) We find that X-ray selected SNRs in irregular galaxies appear to be more luminous than those in spirals. We attribute this either to the lower metallicities and therefore more massive progenitor stars of irregular galaxies or to the higher local densities of the interstellar medium, b) A comparison of the numbers of observed luminous X-ray selected SNRs with those expected from the luminosity functions of X-ray SNRs in the Magellanic Clouds and M33 suggest different luminosity distributions between xiii

15 the SNRs in spiral and irregular galaxies, with the latter tending to have flatter distributions, c) We find that there is a difference in [N ii]/hα line ratios of the SNR populations between different types of galaxies which is the result of the low metalicity of irregular galaxies, and d) We find evidence for a linear relation between the number of luminous optical or X-ray SNRs and Star Formation Rate in our sample of galaxies. xiv

16 È ÊÁÄÀ À ÒÕÒ Ù Å Ð Ø ÜÛ Ð Ü ôò ÍÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÈÓÐÐ ÔÐ Å Ã Ñ ØÓ À Ô ÖÓ ØÖ Ô ÖÓÙ Þ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ù Ø Ñ Ø Ö ÙÒ ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ ÍÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Í»Íµ Ü ÓÒØ ÒÓ Ð Ü NGC243, NGC377, NGC424, NGC4395, NGC4449 NGC524µ Ñ Ò ÖÕ Ó¹ Ñ Ò ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ ØÒÛÒ¹É Chandra, ÓÔØ Ô Ö Ø Ö Ñ Ø Ø Ò ÐØÖ Hα(λ 6563) [Sii] (λλ 676, 673) ô Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö º À Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ Í»Í Ô Ð Ñ ÒÛÒ Ø ØÒ ¹É Ø Ø Ñ Ð ÖÑ Ñ Ø kt < 3 kevµ ØÛÒ Ô ôò Ø ØÒ ¹É Ø ÕÖôÑ Ø ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éº ÒØ ØÓ Õ Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ ÓÔØ ôò Í»Í Ø ØÓ ÖÛÑ ÒÓ Ö Ø Ö Ó ØÓÙ Ð ÓÙ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ [Sii](λλ 676, 673)/Hα >.4º ÒØÓÔ Ø Ò ÖÑ Í»Í Ø ØÒ ¹É ¼ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ò Ò Ò Ð Ý ¼¼ ¼ Ô ÙØ Ò Ò Ò ÕÒ µ ÛØÓÑ ¹ ØÖ Í»Í Ô Ø ÓÔÓ Ô ØÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ ØÓÙ Û Í»Íº ÈÓÐÐÓ Ô ØÓÙ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ Ñ Ð ØôÒØ ÔÖôØ ÓÖ Ø ØÒ ¹É (NGC424, NGC4395 NGC524µ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ (NGC4395, NGC377µ Ñ Ù¹ Ø Ñ Ø ØÖ ÔÓ Ø Ð ÓÒØ Ø Ò Ò ÐÙÝ Ö ØôÒ Ò ÛÒ Í»Íº Ë ÔÓÐÐ Ô Ö ÔØô Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ Ô ôò Û Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ô ¹ ôò Ø Ô ÓÑ ÐÓ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ÕÒÓÒØ Ø Ó Ñ Ó Ó ÒÕÒ Ù ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ü Ô Ø º ËÙÞ Ø Ñ Ø Ø Ø ÔºÕº Û¹ Ø Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö ÔÙ Ò Ø Ø Ø Õ Ø Ø Ó µ ØÛÒ Í»Í ÓÖÓÙ Ø ÔÓÙ Ð Ü ôò Û ØÓ ØÓÙ ÓÖ Ø Ô Ö ÐÐÓÒØ ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ó Ñ Ø Ò Ü ÖØ ØÓÙ Ô ØÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Óº ËÙ Õ ØÞÓÙÑ Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ ÓÔØ ôò Í»Í Ð Ó [Sii]/Hα ÛØ Ò Ø Ø µ Ñ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÖÑÓ Ö ¹ ÛØ Ò Ø Ø ÔÙ Ò Ø Ø µ ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ø ÒÓ ÓÙÑ Ø Ò Ü Ð Ü ØÓÙº Å Ö Ô Ø Ô Ó Ò ÖÓÒØ ÔÓØ Ð Ñ Ø ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò Ø ÐÓÙ µ Ö ÓÙÑ Ø Ø Í»Í ÔÓÙ Ò Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É Ö ÓÒØ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ò Ø Ò Ò Ô Ó xv

17 Ð ÑÔÖ Ô Ò ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü º ÔÓ ÓÙÑ ÙØ ØÓ ÓÒ Ø Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò Ô ÙØ ØÛÒ Ô ÖÓ ôò Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Ø ÐÐ Ø ¹ Ø Ñ ÓÙÖ ÔÖ ÓÒÓÙ Ø Ö Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ µ Ø ÙÝ Ð Ø Ö ØÓÔ ÔÙ Ò Ø Ø ÔÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ ØÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Ó ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò µ À Ö ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ð ÑÔÖôÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ñ ØÓÒ Ö Ñ ÙØôÒ ÔÓÙ Ò Ñ ÒÓÒØ Ñ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ ØÓÒ M33, ÕÒÓÙÒ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ñ Ø Ü Ô ÖÓ ôò ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò Ò ÓÖ Ø Ô ÙØ ÔÓÙ ÓÖÓ Ò Ø Í»Í ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ø ¹ ÒÓÙÒ Ò Ò Ô Ó ÔÔ µ Ö ÓÙÑ Ø ÙÔ ÖÕ ÓÖ ØÓÙ Ð ÓÙ [Nii]/Hα ØÛÒ Í»Í Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ø ÔÛÒ Ð Ü ôò ØÓ ÓÔÓÓ Ø Ô Ô Ò Ø Ø Ó Ð Ø ÓÖ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÓÙ µ ÍÔ ÖÕÓÙÒ ÕÙÖ Ò Ü Ñ Ö ÑÑ Õ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Ð ÑÔÖôÒ Í»Í ØÓ ÓÔØ Ø ØÒ ¹É ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ ØÓº xvi

18 Ã Ð Ó ½ ÁË Ï À Ì ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Í»Íµ ÔÓØ ÐÓ Ò Ñ Ø ÓÖ ØÖÓÒÓÑ ôò Ò¹ Ø Ñ ÒÛÒ Ü Ö Ø Ñ ÒØ Ø Ò Ø Ò Ø ÓÑ Ø Ü Ð Ü ØÛÒ Ð Ü ôò Ø³ Ô Ø ØÓÙ ÑÔ ÒØÓº ÈÖ Ø Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ø ÐÐ ÒØ Ñ Ó¹ Ö Ö Ü Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ Û ÙÔ Ö ÒÓ Ò º À Ö Ü Ò ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Õ ØÖ ÙÐ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÕôÖÓ Òô ÙÒÓ Ø Ô Ø Ö Ø ÔÓ ÐÙ Ñ Ò Ò Ö ÓÔÓ Ô Ø Õ Ò ØÓ ØÖ ÙÐ ÙÔ Ö Õ Ø Ø Õ Ø Ø Ñ ÓÙÖ ôòø ¹ Ø Ò Ñ Ó º ÌÓ Ø Ü ÙØÓ ØÓÙ ÙÝ Ð Ø Õ Ø Ø ÙÐ Ó ÙÒ ÕÞ Ø Ø Ò ÔÖÓ Ø ÜÛ ÓÖ ôòóòø ØÓ Ô Ö Ñ ØÓÙ ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ ÝÙÕÖ Ñ Ó ØÖ Ö Ó Interstellar medium - ISMµ ÔÛ Ò Õ ÓÒ Ø Ö ØÓ Õ Ò º ÌÓ ÙÐ ÙØ Ò ÙÒÓ Ð ÙÑ ØÖ ¹ Ó Ñ Ó ØÖ Ó ÖÓÙ Ô Ø Ò Ø Õ Ñ ØÞÓÒØ Ø Ð Ò Ò ÐÛÑ Ò ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º ÔÓÑ ÒÛ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÓØÙÔôÒÓÙÒ Ø Ø Ð ÙØ Ø Ø ÞÛ¹ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ Òô Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ô Ö ÕÓÙÒ Ò ÔÓÐ Ñ ÒØ ÔÓ Ó Ø ØÓÙ ÙÐ Ó Ø Ñ Õ Ò Ò Ö ÔÓÙ ÖÑ Ò ÑÓÖ ôò ÑÔÐÓÙØÞ Õ Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Óº À Ñ Ð Ø Ø Ô ÖÜ Ø Ü Ð Ü ØÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ô ÓÙÒ ÔÓÐÐ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ Ñ ØÓ ØÓÔ Ñ Ó ØÖ Ô Ö ÐÐÓÒ ØÓÙ ÔºÕº Bykov 26, Chu 995). ËÙÒ Ôô ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Ø Ð Ò ÓÐ ôò Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ÔºÕº ÔÙ Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö µ Ø Ó ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ ô ØÓÙ ØÓÔ Ó ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ ÔºÕº Blair & Long 24µº Ì Ò Ø Ñ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ô Ö ÕÓÙÒ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Õ Ñ Ü Ð Ü ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ Ñ ØÓ ØÖÓ Ó ÓØÓ Ò Ñ Ö ØÓ Õ Ø ÓÔÓ Õ Ñ ØÞÓÒØ Ø Ø Ö Ø Ü Ð Ü ØÛÒ Ø ÖÛÒº Ô ÔÖ ¹ Ø Ò Õ Ñ Ò Ô ÖÜ Í»Í Ñ ÑÓÖ Ò ÔÖÓ Ð ÙÑÔ ÔÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ½

19 Ñ ØÓ ÓØ ÓÙÒ ØÓ Õ Ñ Ø Ñ Ò ÛÒ Ø ÖÛÒ ÔºÕº Shu, Adams & Lizano 987µº Ô ÔÐ ÓÒ Ó ÔÓØÙÔôÒÓÙÒ Ø Ø Ð ÙØ Ø Ø Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÔÙÖ Ò Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ M>8 M ), ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Û Ø Ø Ñ ØÖ ØÓÙ Õ Ñ Ø ÑÓ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ ô Ò ô ÓÙÒ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ó ØÓ ÖÙ Ñ Ô Ö Û Ø ÖÛÒ Star Formation Rate - SFR) Ó Ø Ò Ü Ð Ü Ø Ñ Ð Ñ Þ ØÓÙ stellar evolution) (ÔºÕº Condon & Yin 99µº Ò ÕÒ ÓÒØ Ñ Ð Ñ Ø Í»Í Ô Ö Ø Ö Ô Ò Ñ Ñ ØÓ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò ÔÓ Ø ÓÙÑ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Õ Ø Ñ Ø ÓÖ Ø Ù Ö ÔÓÙ Ð Ñ ÒÓÙÒ ÕôÖ Ø Ø Ò Ü Ð Ü ØÓÙº Ô Ö Ñ Ø ÖÓÙ Ø Ñ Ø Ò Ó Ø ØÛÒ Í»Í ÖÑ ¹ ÒÓÙÒ ØÓ ÙÐ Ô Û Ô ØÓ Ñ Ó ÖÑÓ Ö Ñ ÕÖ ½¼ 8 Ã Ô Ö ÓÒØ Ø ÖÑ Ø ÒÓ ÓÐ ØÒÛÒ¹Éº ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ò Ñ Ö Ø ÖÛÒ Í»Í ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ô Ö ÓÕ Ý Ü Ô Û Ô ØÓ ÙÑ Ó ÔºÕº Charles & Seward 995, Stupar & Parker 29µ Ô Ö ÓÒØ ÓÖ Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ÔÓÑ¹ Ô Ñ Û ÖÓÙ Ø Ö ÔºÕº [Sii], [O iii], [Nii]). Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ö Ó ÛÒ Ñ Ñ ØÓ Ô ÑÔ Ø Ô Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó ô Ô Ø Ô Ö ÓÕ Ý Ü Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ò Ô Ö ØÖÓ Õ Ø Ø ôò Ð ØÖÓÒÛÒ ØÓ Ñ Ò Ø Ô Ó ØÓÙ Í»Í Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒµº À Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ Ø Í»Í Ò ÓÐ Ò ÕÒ Ñ Ð Ø ÞÛ ØÓÙ Ò ÐôÑ ØÓ ÔºÕº Charles & Seward 995, Dickel 999). ËØ Ô Ö ÔØô ÔÓÙ Ò Í»Í Ò Ò ÕÒ ÑÓ Ó Ô Ö Ø Ö Ñ Ñ ØÓ ÔºÕº ØÓ ÓÔØ Ø ØÒ ¹Éµ ÙØ Ò Ò Ü ÙÐ Ó Ñ ÐÓ ÖÓ ÖÑÓ Ö ôò Ô ÖÜ Ð ØÖÓÒÛÒ ÙÝ Ð Ò Ö ÔºÕº Charles & Seward 995µº Ô Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ò Ø Ø ÓÖ Ø Ñ Ñ ØÓ ÒÓÙÒ ÔÐ ÖÓ ÓÖ ÓÖ Ø Ü Ð Ø Ø ØÛÒ Í»Íº ÙØ Ò Ò Ó Ô Ö Ø Ö Ñ ÐÓÙ Ö ÑÓ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÔÓÐÐ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ ÓÔØ ØÒ ¹É Ö Ó ÛÒ ÙÔ ÖÙ ÖÓµ Ó ØÛ ô Ø Ò Ü ¹ Ô ÖÒôÒØ ØÙÕ Ò Ù Õ Ö ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ³ÑÓÒÓÕÖÛÑ Ø ³ Ñ Ø Í»Íº Å ÒÓ Ø ÑÔÓÖ Ò Ü Õ Ñ ÔÐ Ö Ò Ø Ó Ø Ø Ò Ü Ð Ü ØÛÒ Í»Í Ó Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Ó Ø Ù Õ Ø ØÓÙ Ñ ØÓ ÖÙ Ñ Ô Ö Û Ø ÖÛÒº ËØÓÒ Ñ Ð Ü ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ÖÛ Ø ¾ Í»Í Ó ÓÐÓ Ð ÖÛÑ ÒÓ Ø ÐÓ Ó ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ô Ö Ø Ø Ô ØÓÒ Green (29). ³ Ò Ñ ÐÓ Ö Ñ Ô ÙØ Õ Ñ Ð Ø Ð ÔØÓÑ Öô ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ÔºÕº ØÓ Ö Ó ÛÒ Green 29, ØÓ ÓÔØ Boumis et al. 22, 25, 29, Fesen & Milisavljevic 2, Ø ØÒ ¹É Reynolds et al. 29, Slane et al. 22, ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Reach et al. 26)º Òô ¾

20 ÙØ Ó Ñ Ð Ø Ô Ö ÕÓÙÒ Ñ ÒØ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ø Ø Ø Ó ØÛÒ Ù Ö Ñ ÒÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ó Ø Ù ØÛÒ Í»Í Ô Ö ÑÔÓ ÞÓÒØ Ô ÔÓÖÖ Ð Û Ø Ò ØÓÙ Ð Ü Ñ Ô Ø Ø ÓÒ ÓÖ Ø Ò Ö ØÓÙ Ô Ø º ÌÓ ÓÒ ÙØ Ù Õ Ö Ò Ø Ò Ö ÙÒ ØÛÒ Í»Í Ò ÙÖ Ñ Ô Ö ÐÐÓÒØÛÒº ÒØ ØÛ Ñ Ð Ø Í»Í ÓÒØ ÒÓ Ð Ü ÔÖÓ Ö ÔÐ Ó ÔÐ ÓÒ Ø Ñ ØÛÒ µ ÇÐ Ð ÖÓ Ó Ð Ü ÑÔÓÖ Ò Ñ Ð Ø Ñ Ð Ø Ö Ô Ö Ø Ö Òô Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ Ð Ü Ñ ÓÖ Ø Õ Ö Ø Ö Ø Ô ØÓÒ Ñ Ð Ü Õ Ñ Ò Ø ÒÓÑ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙµ ÒÓÒØ Ñ Ø Ñ Ô Ó ÓÐÓ Ð ÖÛÑ Ò Ò ØÛÒ ÖÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ ØÛÒ Í»Í µ Ì Í»Í Ò Ø Ò Ô Ø µ Ð ÓÒØ Ð Ü ØÓÝ face-on) Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø ÛØ Ö Ð Ü ÔÓÖÖ Ð Õ ØÓÔÓ Ó ÒØ º Ç ÔÖôØÓ ÔÓÙ Ü Ò Ù Ø Ñ Ø Ö ÙÒ ÜÛ Ð Ü Í»Í Ø Ò Ó Mathewson & Clarke (973) Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº Ô Ø Ø Ñ ÕÖ Ñ Ö ÕÓÙÒ Ò ÐÙ ÖÛ Ø ¼ ¾¼¼ ¼ ÜÛ Ð Ü Í»Í ØÓ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Ø ØÒ ¹É ÒØ ØÓ Õ ÔºÕ Blair & Long 997, Matonick & Fesen 997, Matonick et al. 997), Ñ ØÓÙ Ö ÑÓ ÙØÓ ÑÛ Ò ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ò Ñ Ö ÒÓÐÓ ÓÒØ ÒôÒ Ð ¹ Ü ôòº ËØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ô Ö Ñ Ñ Ø Ô Ø ÔÖôØ Ñ Ð Ø Ò Ñ Ö Ñ ØÛÒ ÓÒØ ÒôÒ Ð Ü ôò ÔºÕº Matonick & Fesen 997, Matonick et al. 997µ Ò ÕÓÙÒ ÙÔ ÖÜ Ù Ø Ñ Ø Ò Þ Ø ÓÔØ Ó ÔÐ Ù ÑÓ ÜÛ Ð Ü ôò Í»Íº ÒØ ØÓ Õ Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ Ð Ö ÙÒ ÕÓÙÒ Ò ØÓÒ ÒØÓÔ Ñ ÜÛ Ð Ü ôò Í»Í ÓÒØ ÒÓ Ð Ü ÔºÕº Leonidaki et al. 2, Long et al. 2, Pannuti et al. 27, Ghavamian et al. 25)º ³ Ø ÙÔ ÖÕ Ñ Ð ÓÖ Ñ Ø ÜÙ ØÛÒ ÔÓ¹ Ó ØôÒ ÒÕÒ Ù ÓÖ Ø ÙÕÒ Ø Ø Ô Ö Ñ Ð Ø Ö Ô ¼ Í»Í ÕÓÙÒ Ô Ö Ø Ö Ø ØÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¹ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ ØÒ ¹Éµ Õ Ñ ÒÓ Ð Û Ø Ô Ò ÓÖ Ø ØÓÙ Ð Ü Ð Ü ÐÐ Ð Û ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ôò Ô ÐÓ ôò Ø Ù ØÛÒ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÛÒ ÓÖ ÒÛÒº ÇÖÑôÑ ÒÓ Ô ØÓÙ Ô Ö Ô ÒÛ Ð ÓÙ Ñ Ø ÐÐ Ù Ñ ÒÓ Ø Ò Ô ÖÜ ÔÐ ÓÒ ÙÝ ¹ Ð Ò ÐÙ ÓÖ ÒÛÒ Ô Ö Ø Ö ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ô Ø ÒÓÙÑ Ñ ÐÓ Ñ Ø ÖÕ ÔÖÓ Ô ÒÕÒ Ù ÜÛ Ð Ü ôò Í»Í Ò Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ Ð Ü ôò Ö ÙÒôÒ¹ Ø Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÑÙ Ö Ø ÖÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ Í»Íº ÙØ Ô ÖÓ ØÖ Ø Þ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ñ Ð Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ü ÓÒØ ÒÓ Ð Ü º ÌÓ Ñ ÙØ Ò Ò Ñ Ð Ø Ø Ø Ò ÐÙ ØÛÒ ÓØ ØÛÒ ØÛÒ ÔÐ ¹ Ù ÑôÒ ØÛÒ Í»Í ÙØ Ø Ñ Ñ ØÓ Ø Ù Õ Ø ÔÓÙ Ò ÙÒ Ø Ò Ñ Ø Ü ØÓÙº À Ñ Ð Ø ØÛÒ Í»Í ÙØ Ø Ñ Ñ ØÓ ÑÔÓÖ Ò Ñ ô Ñ Ð Ø Ö Ò Ø ÓÑ

21 Ø Ò Ü Ð Ü ÙØôÒ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒº Ô ÔÐ ÓÒ Ò Ø ÙÒ Ø Ø Ø Ò Ö ÙÒ ÓÙÑ Ò Ò Ø Ø Ø ÔÐ Ó Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö ØÛÒ Í»Í Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒ Ð Ôô Ñ Ø ÐÐ Ôô ÓÙ Ø Ô Ö Þ Ø Ò Ü Ð Ü ØÛÒ Ð Ü ôòº

22 Ã Ð Ó ¾ Â ÏÊÀÌÁÃÇ ÍÈÇ ÂÊÇ ¾º½ ÄÁÃÌÁÃÀ ÈÇÊ Á ËÌ ÊÏÆ À Ñ ÓÙÖ Ø ÖÛÒ Ô Ø Ø Ò Ø ÖÖ Ù Ñ Ó ØÖ ôò Ò ôò ØÙÔ ÔÙ Ò Ø ¹ Ø Ò Ø ÑÓÙ Ò cm 3 ØÒ 9 cm º À Ø Ö ÑÒ ØÓÙ ÔÐÓ ÓÙ Ù ÖÓ ÒÓ ÙÐ Ó ÔÖÓ ØÓ ÒØÖÓ ØÛ Ô Ø Ò Ô Ö Ø ØÓÙ Ø Ö Ø Ø Ñ ÓÙÖ Ò Ö ÔÙÖ Ò Ó ÓÔÓÓ Ø ÙÜ Ò Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ò Ô Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙ Ñ ÕÖ ØÓ Ø Ñ Ò Ô Ð Ø Ø ÙÒ Ñ ÓÖÖÓÔ ÖÙØ Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÙÐ Ó Ó Ø ÑÞ Ø Ñ Ø Ò Ô ØÓÙ ÖÓÙµº Ò Ó ÔÙÖ Ò Ø ÖÑÓ Ö ½¼ 7 Ã ÖÕÞÓÙÒ Ó ÖÑÓÔÙÖ Ò ÒØ Ö Ü ÒôÒØ Ô Ø Ò ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Óµ ØÓ Õ Ñ Ø Ñ ÒÓ Ø Ö ÔÐ ÓÒ ÑÔ Ò Ù Ö Ñ ÒÓ Ñ Ó Ø Ò Ö ÓÐÓÙ ØÓÙ Ö ÑÑ ØÓ ÛØ Ò Ø Ø ¹ ÖÑÓ Ö H-R (Hertzsprung - Russell, ËÕ Ñ ¾º½µ ÔÓÙ Ò ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ ÖÓ Ø ÞÛ ØÓÙº Ã ÓÖ Ø Ô Ö ÓÒØ Ø ÔÓÙ Ø Ø Ó Ø Ö Ø Ò Ö ÓÐÓÙ Ò Ñ Þ ØÓÙº ÙØ ÒØ ØÓÔØÖÞ Ø Ø Õ Ñ Þ ¹ ÛØ Ò Ø Ø Ø Ö Ñ Þ Å>¼º¼ Å µ L M 3 ¾º½µ ÓÑ ÒÓÙ Ø Ø Ø Ö Ô ÑÔÓÙÒ Û Ñ Ð Ò ôñ ØÓÙ ØÓ Ö ÑÑ HR ÓÖ¹ Þ Ø Ô ØÓ Ò ÑÓ Stefan-Boltzmann L R 2 T 4 ¾º¾µ ÔÓÑ ÒÛ Ó Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ Ò ÖÑ Ø ÖÓ ÛØ Ò Ø ÖÓ ¹

23 ËÕ Ñ ¾º½ Ö ÑÑ H-R (Hertzsprung-Russell)º È Ö Ô Ø Ò Ö ÓÐÓÙ ÖÒÓÒØ ÐÐ Ü Ð Ø Ø ØÛÒ Ø ÖÛÒ ÒÓ ÒØ ¹ Red Giants ÍÔ Ö ÒØ ¹ Supergiants ÐÔºµ Teaching/astroearth.htmlµ Ø ÒØ ØÓ Ô ÒÛ Ö Ø Ö ØÑ Ñ Ø Ö ÓÐÓÙ Òô Ó Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ ÔÓÙ Ò ÝÙÕÖ Ø ÖÓ Ð Ø ÖÓ ÛØ ÒÓµ Ø ÒØ ØÓ ØÛ Ü Ñ ÖÓ Ø Ö ÓÐÓÙ º ³ÇØ Ò Ó Ø Ö Ö Ø Ø Ò Ö ÓÐÓÙ ØÓ Ù ÖÓ ÒÓ ØÓÙ ÔÙÖ Ò ØÓÙ Ð Óµº ³ÇØ Ò Ü ÒØÐ ØÓ Ù ÖÓ ÒÓ Ü Ð Ø Ö ÓÐÓÙ ÒÓ Ñ ÒÓ ÐÐ ÓÑ ØÓÙ Ö ÑÑ ØÓ H-R ÔÛ Ò Ø ØÓ ËÕ Ñ ¾º½µº Ç Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ÕÓÙÒ Ô Ó ÒØÓÑ Ô Ö ÑÓÒ Ø Ò Ö ÓÐÓÙ Ô Ø Ó Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ º Ç ÖÙ Ñ ØÛÒ ÔÙÖ ¹ Ò ôò ÒØ Ö ÛÒ Ü ÖØ Ø Ö Ø Ô Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò ËÕ ¾º ¾º µ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ö Ñ Ð Ø Ö ÖÑÓ Ö Ò Ø Ò ÐôÒÓÙÒ Ô Ó Ö ÓÖ Ø Ñ ØÓÙº Ç ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ø Ò Ö ÓÐÓÙ Ü ÖØ Ø Ô Ø Ñ Þ ØÓÙ Ñ ÛÒ Ñ Ø Õ t M 2.5 ¾º µ Ô ÔÐ ÓÒ Ó Ö ÑÓ ÔÓÙ ÓÐÓÙ Ó Ø Ö Ñ Ø Ø Ò ÜÓ ØÓÙ Ô Ø Ò Ö Ó¹ ÐÓÙ Ü ÖØ Ø Ô Ô Ø Ñ Þ ØÓÙº Ç Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ØÓ Ø ÐÓ Ø ÞÛ ØÓÙ Ø Ð ÜÓÙÒ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ Ñ Ð Ò ÓÔ Ñ Ø Ô Ñ Ø ÐÙ Ñ Ö Ü ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ØÓ ØÓÜ Ù Ñ ÒÓ ÙÐ Ø ÓÔÓ ÐÐ Ð Ô Ö Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ

24 ÙÐ Ñ ÓÙÖ ôòø Ò ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º ÒØ ØÛ Ó Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ Ø Ð ÜÓÙÒ Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ Ñ ÓÙÖ ôòø ÖÛ ØÓÙ ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø º ØÓ Ð Ó ÙØ Ñ Ð Ø Ø Ô Ö Ø ÖÛ Ü Ð Ü ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ò Ñ Ø Ñ Þ ØÓÙº ¾º½º½ Ü Ð Ü Ø ÖÛÒ Ñ Ö Ñ Þ Ï Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ ÛÖÓ Ñ ØÓÙ Ø Ö Ñ Ñ Þ < 8 M º ÙØÓ ¹ Ø ÒØ ØÓ ØÛ Ü Ñ ÖÓ Ø Ö ÓÐÓÙ ÖÕÞ ÒØ Ü ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Óº À ÒØ Ö ÒØ Ü Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ Ò ÐÙ ³ÔÖÛØÓÒÓÙ¹ ÔÖÛØÓÒÓÙ³ p - pµº À Ü ÖØ Ø Ô Ö Û Ò Ö ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÙØÓ Ô Ø Ö¹ ÑÓ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò µ Ò Ø Ø Ò Ô Ö ØÛ Õ Ó ½ ½µ ǫ PP = ǫ ρx 2 H T 4 ¾º µ ÔÓÙ ǫ PP Ò Ó ÖÙ Ñ Ô Ö Û Ò Ö Ø ÐÙ ÔÖÛØÓÒÓÙ¹ÔÖÛØÓÒÓÙ Ø Ö ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞ Ø Ò ÓÐ ÐÙ Ò Ö Ö ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ØÖ Ó ÖÓÙ Ì ÖÑÓ¹ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò É Ù ÒØÖÛ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº Ç ÒØ Ö ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞÓÙÒ ÙØ Ò ØÓÒ Ñ Õ Ò Ñ Ò Ó ÐÓÙ H + H H 2 + e + + ν H + H 2 2 He 3 + γ ¾º µ 2He He 3 2 He 4 + H + H + Ò Ö ³ÇØ Ò ØÓ Ù ÖÓ ÒÓ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ü ÒØÐ Ø Ñ ØÓ Ò Ó ÔÙÖ Ò ÒØ Ö Ó ÔÙÖ Ò ÖÕÞ Ò Ù Ø ÐÐ Ø ÙÔ Ø Ò Ô Ö ØÛÒ ÙÔ Ö Ñ ÒÛÒ ØÖÛÑ ØÛÒº À ØÓÙ Ù ÖÓ¹ ÒÓÙ ÙÒ ÕÞ Ø Ñ ÐÙ Ó ÔÓÙ Ô Ö Ð ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ó ÓÔÓÓ ÔÓØ Ð Ø ÔÐ ÓÒ Ñ ÒÓ Ô Ð Óº À Ù ØÓÐ ØÓÙ ÔÙÖ Ò ÔÖÓ Ð Ø ÖÑ Ò ØÓÙ Ð ÓÙ Ø Ò Ô Ö Û Ô Ö Ø ÖÛ Ò Ö º Ç Ø Ö Ø ÐÐ Ø Ð Û Ø ÖÑ Ò ØÛÒ ØÖÛÑ ØÛÒ Ø ØÓÙ Ð ÓÙµ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÙÜ Ò Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙº À ØÓÐ ÔÖÓ Ð Ñ Û Ø Ô Ò ÖÑÓ Ö ØÓÙ Ø Ö Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ò Ò Ò ÝÙÕÖ Ð ÑÔÖ ÖÙ¹ Ö ÒØ ËÕ Ñ ¾º½µº ÙØ ÖÓÑ ÓÒÓÑ Þ Ø Ð Ó ÖÙ ÖôÒ ÒØÛÒ Red Giant Branch - RGB)º Ë ÙØ Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò Ð Û Ø ÙÑÔ Õ Ø ØÓÙ 8 Ã

25 ÖÕÞ ØÓÙ ÐÓÙ Ò Ö Ñ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ Ø ØÖ ÔÐ ÒØ Ö 2He He 4 4 Be 8 4Be He 4 6 C 2 + γ ¾º µ Å Ð ÖÕ ØÓÙ ÐÓÙ Ò Ö ÒÓ Ó Ö ÑÓ Ø Ñ ÓÙÖ ÓÜÙ ÒÓÙ 2He C 2 8 O 6 + γ ¾º µ Ä Û Ø Ö Ñ Ø Ü ÖØ Ø ÐÙ Ò Ö Ô Ø ÖÑÓ Ö ÙØ ØÓ Ñ Õ ¹ Ò Ñ 3a 3 Ö 2 É 3 He Ì4 ÔÓÙ 3 Ø Ö ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞ Ø Ò ÓÐ ÐÙ Ò Ö Q He Ù ÒØÖÛ ØÓÙ ÐÓÙ Ó ½ ½µ Ò ÖÜ Ø ØÓÙ ÐÓÙ ÙÒÓ Ø Ô Ñ Ö Ø Ð ÑÝ ØÓ Ð ÐÓÙ Ó ÔÙÖ Ò ÐÓÙ Ò Ø Ø ÙÐ ÑÓ º ÙØ ÔÖÓ Ð Ø ØÓÐ ØÓÙ ÔÙÖ Ò ÐÓÙ Ø ÙÒ Ô Ø Ò Ð ØØÛ Ø Ô Ø ÖÑÓ Ö Ø ÐÙ Ò Ö Ô ØÓ ÛØ Ö ØÓÙ Ø Ö º Ç Ø Ö Ù Ø ÐÐ ¹ Ø ³Ô Ø ³ Ô Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ÖÙ ÖôÒ ÒØÛÒº ËØ Ô Ò ÖÕ Ø Ø Ø ÓÖÖÓÔ ÓÑ Ð ØÓÙ ÐÓÙ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ø Ò ÙÒ Õ Ø ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ ÐÙ Óµ Ü Ò Ø ÐÐ Ø ÙÜ ÒÓÒØ Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ò ÒÓÒØ Ô Ð Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ÖÙ ÖôÒ ÒØÛÒº À Ø ØÓÙ ÐÓÙ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ñ ÕÖ Ø Ò Ü ÒØÐ ¹ ØÓÙ Ñ Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ ÐÙ Ó ÔÓÙ ØÓÒ Ô Ö ÐÐ ÓÒÓÑ Þ Ø ÓÖ Þ ÒØ Ó Ð Ó Horizontal Branch - HBµº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ Ö Ñ Þ Ð Û ØÓÙ Ð ØÓÙ ÐÓÙ Ó ÓÖ Þ ÒØ Ó Ð Ó Ò Ø ÔÛ Ù Ð Ò ÖÜ Ð¹ ÓÙ Ó ÖÙ Ö ÒØ Õ Ò ÛØ Ò Ø Ø Ø ÖÓÔÓ ÐÓÙ Ô ÒÓ Ó ØÓÙ Ø Ö ÖÙ Ö ÒØ µº À Ù Ð ÙØ Ø ÑÔÓÖ Ò Ô Ò Ð ÓÖÓÙ Ø Ö Ñ ÓÙÖ ôòø Ø Ô Ö ÔØô Ô Ö Ó ôò Ñ Ø ÐÐ Ñ ÒÛÒ Ø ÖÛÒº Å ØÓ Ø ÐÓ Ø ØÓÙ ÐÓÙ Ó ØÖ ÔÙÖ Ò ÔÓØ Ð Ø Ô Ò Ö ÓÜÙ ÒÓ C-Oµ ØÓ Ð Ó Ü ÓÐÓÙ Ò Ø ÐÙ Ó ÔÓÙ Ô Ö ÐÐ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Òô ¹ ÐÙ Ó Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÓÙ ÙÒ ÕÞ Ø µ Ô Ö ÐÐ ØÓ ÐÙ Ó ØÓÙ ÐÓÙº Ç Ø Ö Ö Ø ÔÐ ÓÒ ØÓ Ø Ó ØÓÙ ÔÐÓ ÐÓ Ó º Ç Ø Ö Ø ÐÐ Ø Ô Ð ØÓÙ ÓÙ Ð ÓÙ ÔÓÙ Ø Ð Ó ÔÙÖ Ò Ñ Ø Ø Ò Ü ÒØÐ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙµ ÓÐÓÙ Ø ÖÓÑ ÒÛ Ø Û ÙÑÔØÛØ Ð Ó ØÛÒ ÒØÛÒ Asymptotic Giant Branch - AGBµº Ò ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò Ò Ø ÖÑÓ Ö > 8 Ã ÔÖ Ñ ÔÓÙ ÙÑ Ò Ø Ö Ñ ÖÕ Ñ Þ < 8M µ Ø Ø Ò Ò ÙÒ Ø ÙÒ Õ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ø ØÓÙ Ò Ö Ñ Ò Óº À Ô ÐÑ Ø ÐÐ Ó ØÖ Ó Ò ÑÓ ØÓÙ Ø Ö ÙÔ ÖÒ ¹ ÓÙÒ Ø Ö Ø Ø ØÓÙ Ò ÓÒ ÓÙÒ Ø ÜÛØ Ö ØÓÙ ØÖôÑ Ø ØÓ Ñ Ó ØÖ

26 ÕôÖÓ Ñ ÓÙÖ ôòø ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø º Ç ÔÙÖ Ò C-O ÔÓÙ ÔÓÑ Ò ØÓ ÒØÖÓ Ù Ø ÐÐ Ø Ð Û Ø ÙÒ ÕÓ Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ø Ð Ð Ù Ò ÒÓº ÙØ ÙÑ ÐÓÙ ØÓÙ Ø Ö ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ñ Þ Ñ Ø Ø Ò ÔôÐ ØÛÒ ÜÛØ Ö ôò ØÓÙ ØÖÛÑ ØÛÒ Ò <.4M Ö Ó Chandrasekharµº ¾º½º¾ Ü Ð Ü Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ Ï Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ÛÖÓ Ñ Ø Ö Ñ Ñ Þ M> 8M º Ç Ø Ö ÙØÓ Ò Ð ÑÔÖÓ Ñ ÙÝ Ð Ô Ò ÖÑÓ Ö L> 5L, T> 4 K ËÕ ¾º¾µ Ø ÒØ ØÓ Ô ÒÛ Ö Ø Ö Ñ ÖÓ Ø Ö ÓÐÓÙ º Ç ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ ØÓÙ Ò Ñ Ö Ø ÖÓ Ô ÙØ Ò ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ Ö Ñ Þ ËÕ ¾º µ Ñ Ó ÖÙ Ñ Ô Ö Û Ò Ö Ø ÙÒ Ô Ø Ò ÐÛ Ù ÑÛÒ Ò Ø Õ Ø ÖÓ Ð Û Ø Ñ Ð Ø Ö Ü ÖØ Ø ÐÙ Ñ Ò Ò Ö Ñ Ø ÖÑÓ Ö Ó ½ ½µ ǫ CNO = ǫ 2 ρx H X C T 7 ¾º µ ÔÓÙ ǫ CNO Ò Ó ÖÙ Ñ Ô Ö Û Ò Ö Ñ ØÓÒ Ñ Õ Ò Ñ Ò Ö ¹ ÞôØÓÙ¹ÓÜÙ ÒÓÙ 2 Ø Ö ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞ Ø Ò ÓÐ ÐÙ Ò Ö Ö ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ØÖ Ó ÖÓÙ Ì ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÔÙÖ Ò X H, X C Ó Ù ÒØÖô ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓÙ Ò Ö ÒØ ØÓ Õ º À ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Ó ØÓÙ Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ø Ñ ØÓÒ Ñ Õ ¹ Ò Ñ Ò Ö ¹ ÞôØÓÙ¹ÓÜÙ ÒÓÙ CNOµ ÒØ ØÓÙ ÐÓÙ ÔÖÛØÓÒÓÙ¹ÔÖÛØÓÒÓÙ 6C 2 + H 7 N 3 + γ 7N 3 6 C 3 + e + + ν 6C 3 + H 7 N 4 + γ ¾º µ 7N 4 + H 8 O 5 + γ 8O 5 7 N 5 + e + + ν 7N 5 + H 6 C He 4 À Ø Ü ÒØÐ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø Ù ØÓÐ ØÓÙ Ø Ö Ñ ÕÖ Ø Ò Ò ÖÜ Ø Û ØÓÙ ÐÓÙ Ø ÖÓÑ ØÓÙ Ø Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ÖÙ ÖôÒ ÒØÛÒ Ò ¹ Ö Ô ÙØ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ Ö Ñ Þ º Å Ñ Ð ÓÖ ÑÛ Ò Ø Ð Û Ø Ñ Ð ØÓÙ ÖÑÓ Ö Ô Ó ÔÙÖ Ò Ø Ø Ò Ò ÖÜ ØÓÙ ÐÓÙ Ò Õ Ù Ø ÐÐ

27 Ø Ó ô Ø Ò ÙÐ Ø ÔÓÑ ÒÛ Ò Ô Ö Ø Ö Ø Ð ÑÝ ØÓÙ ³ Ð ÐÓÙ³ ÔÓÙ Ô Ö Ø ¹ Ö Ø ØÓÙ Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ º Ç ÓÖ Þ ÒØ Ó Ð Ó ØÓÙ Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ Ò Ò ÔÓÑ ÒÛ Ø ÔÛ ØÓÙ Ø Ö Ñ Ö Ñ Þ Ò Ò Ø Ò Ù Ð Ò ÔÓÙ ÔÖÓ Ò ¹ Ö µº Ç Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ÙÒ ÕÞÓÙÒ Ø Ò ØÓÙ ÔÐÓ ÐÓ Ó ÖÓÑ ØÓÒ ÙÑÔØÛØ Ð Ó ØÛÒ ÒØÛÒµ Ñ Ø Ò Ü ÒØÐ ØÓÙ ÐÓÙ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö¹ ÑÓ Ö 5 9 K ÔÓÙ Ô ØÖ ÔÓÙÒ Ø Ò Ò ÖÜ ÖÑÓÔÙÖ Ò ¹ ôò ÒØ Ö ÛÒ Ø Ñ ÓÙÖ Ö Ø ÖÛÒ ØÓ Õ ÛÒ C O Ne Mg Si S A Ca Feµº Ç ÖÓ Û ØÓ Ø Ð Ø Ö Ø ÖÓ ØÓ Õ Ó ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ò ÑÔÓÖ Ò ÙÒØ Õ Ô Ö Ø ÖÛ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò Ø ØÖÓ Ø ÖÑÓ ÙÒ Ñ ÓÖÖÓÔ ØÓÙ Ø Ö Ø Ñ ÓÙÖ Ó Ò ÖÓÙ¹ ËÕ Ñ ¾º¾ ØÖÛÑ ØÛ Ø Ó Ñ ØÓ Ó ÔÓÙ Ø Ð Ø Ò Ö Ø Ø ÖÖ Ù Ø Ö ÔÖ Ò Ø Ò Ö Ü Ù¹ ØÓÙ Û ÙÔ Ö ÒÓ Ò º ËÙÒ Ô ÙØ Ø Ö Ü Ò Ô Ö ÒÓ ÒÓ º ÖÔ ØÛÒ ÜÛØ Ö ôò ØÖÛÑ ØÛÒ ØÓÙ Ø Ö ØÓ Ñ Ó¹ ØÖ ÕôÖÓ ÑÔÐÓÙØÞÓÒØ ØÓÒ Ñ Ö Ø Ö ØÓ Õ º ÌÓ ÙÔ Ð ÑÑ Ø Ö Ü Ô Ò Ø ØÓ Ò Ð Ý ÔÓÙ ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø Ò ÐÐ ÔØ Ø Ñ º Ò Ñ Þ ÔÓÙ ÔÓÑ Ò Ñ Ø Ø Ò Ö Ü Ò.4 M < M < 3.2 M Ø Ø Ñ Ø ØÖ Ô Ø Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ Òô Ò Ò M > 3.2 M Ò Ø Ñ Ð Ò ÓÔ º ¾º¾ ÌÍÈÇÁ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ À ÖÕ Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÓÔØ Ø Ø ØÛÒ ÑÔÙÐôÒ ÛØ ØÛÒ Ñ ØÛÒ ØÓÙº ÈÖôØÓ Ó Minkowski (94) Ô Ö ¹ Ø Ö Ø Ñ Ö Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö ÑÑ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ Ñ ØÓÙ Ì ÔÓÙ ÁÁµ Òô ÐÐÓ Õ Ì ÔÓÙ Áµº Å Ô Ö Ø ÖÛ Ø ÒÓÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ Á Ò Ô ¹ ÖÓÙ Õ Ñ Ø ôò Ö ÑÑôÒ ÐÓÙ ÔÙÖ ØÓÙº Ô Ö Ñ Ó Ì ÔÓÙ Áa Ô Ö ÕÓÙÒ ØÓ Ñ ØÓÙ Ö ÑÑ ØÛÒ ÔÖÓ Ò Ö ÒØÛÒ ØÓ Õ ÛÒ Ó Ì ÔÓÙ Áb ÕÓÙÒ Ö ÑÑ ÐÓÙ ÐÐ Õ ÔÙÖ ØÓÙ Òô Ó Ì ÔÓÙ Ác Ò Ô Ö ÕÓÙÒ Ö ÑÑ ÙØôÒ ØÛÒ ØÓ Õ ÛÒº Ô Ø Ò ÐÐ Ø Ü ÒÓÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ ÁÁ ÙÔÓ Ø ÓÖ Ø ÖÞ Ø Ø Ó Ø Ò Ô ÖÓÙ Ù Ö Ñ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓ Ñ Ù ÖÓ ÒÓÙµ ÐÐ ØÓ Õ Ñ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ó ÑÔ Ð ÛØ ØÓÙº Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁb Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö ÑÑ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÓÙ ½¼

28 ÑÛ ÒØÓÑ Ü ÒÞÓÒØ ØÓ Ñ ØÓÙ Ò Ø Ô Ö ÑÓ Ó Ñ ÙØ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ Ábº Ò ÔÐ ÓÒ ÒÛ Ø Ø Ó ÔÖÓ ÒÒ ØÓÖ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áb, Ic ÁÁb Õ ÒÓÙÒ Ø Ð ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓÙ ÐÓÙ Ñ ÔôÐ Ñ Þ Ñ Û ØÖ ôò Ò ÑÛÒ (Heger et al. 23)º Ç ÑÔ Ð ÛØ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ IIP Ñ Ø Ø Ñ Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ô ÖÓÙ¹ ÞÓÙÒ Ò ÔÐ ØÛÑ plateauµ Ñ Õ Ò Ø Ö ÛØ Ò Ø Ø ÔÖ Ò ÙØ ÖÕ Ò Ñ ôò Ø Òô Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁL Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ØÓ ÔÐ ØÛÑ ÙØ Ü Ò Ø ÛØ Ò Ø Ø Ò Ö ÑÑ º ÍÔ ÖÕÓÙÒ Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁn ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø Ò Ñ Ø Ö ÑÑ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ó ÓÔÓ Ñ ÐÐÓÒ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ØÓ ÔÙ Ò Ñ Ó ØÖ ¹ Ô Ö ÐÐÓÒ ÔÓÙ Ñ ÓÙÖ Ø Ô Ñ ÒØ ÔôÐ Ñ Þ ØÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ Ø Ö º ËØÓ ËÕ Ñ ¾º Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ô Ö ÑÑ Ø ÐÓ Ó Ø ÔÓ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ñ Ø ÔÖÓ ¹ Ò Ö Ø Ø º ËØÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Õ Ñ Ò ÙÑÔ Ö Ð Ñ ÒÓÙÑ ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁn Ñ ØÓÙ ØÓ Ö ÑÑ Ò Ò Ü Ö ÔÓÐÐ ÓÖ Ù Õ ÓÒØ Ñ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áa, Hamuy et al. 23µº ³Ç ÓÒ ÓÖ Ø ÑÔ Ð ÛØ ÙØ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø Ø Õ Ö Ø Ö Ø ¹ ÔÓÙ Ó Ó Ò ØÓ ÕÛÖ Ñ ØÛÒ Ø ÔÛÒ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ËÕ Ñ ¾º µº ÈºÕº ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Á ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ ÙÜ Ò Ø Ö ÓÖ Ø Ñ Ø Ø Ñ Ø ÔºÕº ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia Ò Ø Ø Ü ØÛÒ ½¼ 9 L µ Ô ÖÔÓÙ ¾ ÓÑ º Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ Ø ÒÓÙÒ Ô Ó Ö Ø Ñ Ø Ð ÑÔÖ Ø Ø ØÓÙ ÓÔÓ Ò Ò ¾ Ø Ü Ñ ÓÙ Ð Ø ÖÓ Ð ÑÔÖÓ Ô ÙØÓ ØÓÙ Ì ÔÓÙ Ia Ö Ø Ò Ô Ö Ø ÖÓ ÕÖ ÒÓ Ô ÖÔÓÙ ½¼¼ Ñ Ö µº Ô ÔÐ ÓÒ Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ ÑÔÓÖÓ Ò ÓÐ Ò ÕÛÖ ØÓ Ò Ñ Ø ÑÔ Ð ÛØ ØÓÙ Ô ØÓ Ò Ô Ö Ø Ö Ø ÔÐ ØÛÑ Õ º Ò Ù ÒØÖô ÓÙÑ Ø ÔÐ ÖÓ ÓÖ ÔÓÙ Ô ÖÒÓÙÑ Ô Ø ÑÔ Ð ÛØ Ø Ñ Ø ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ü ÓÙÑ Ø Ü Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia ÕÓÙÒ ÙÒ Û Ô ÒÓÑÓ ØÙÔ ÑÔ Ð ÛØ ÙÔÓ Ðô¹ ÒÓÒØ Ø Ø ÕÓÙÒ Ò Ò Ó Ò Ø ÔÓ ÔÖ ÓÒÓÙ Ø Ö Ó Ò Ñ Õ Ò Ñ Ö Ü ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Û Ñ Ø Ø Ò Ö Ü º Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ ¹ ÕÓÙÒ ÒôÑ Ð ÑÔ Ð ÛØ ÔÓÙ Ò Ò Ô ÒØ Ó Ò ÓÒ ÔÓÙ ÙÔÓ Ò Ò Ñ ÐÓ ÖÓ ÖÕ Ñ Þ ØÛÒ ÔÖÓ ÒÛÒ Ø ÖÛÒº Ç ÖÕ ÙØ Ñ Þ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÛÖ Ó Ò Ñ Ð > M µ Ò Ð ÓÙÑ ÙÔ Ý Ò Ø Ò ÙÜ Ñ Ò Ñ Ø Ð ÑÔÖ Ø Ø ½½

29 ËÕ Ñ ¾º ËÕ Ö ÑÑ Ì ÔÛÒ ÍÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ø ØÓÙ º ØÓÙ Õ Ñ ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áaµ Ø ÑÔ Ð ÛØ º Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áa Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ Ñ ÔÐ ôö Ö ÑÑôÒ ÐÐ Õ Ø ÔÓÙ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº ÙØ ÔÓØ Ð Ò Ü Ø ÙØÓ Ó Ø Ö Ô Ö ÕÓÙÒ Ö Ø Ö ØÓ Õ Ô Ø Ø Ø Ò ÓÙÒ ØÓÒ ÔÐ Ù Ñ Ø ÖÛÒ ÁÁ (Baade et al. 958) Ð Ö Ø Ö Ø Ö ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ø Ø Ð ÙØ Ø Ø ÞÛ ØÓÙº È Ö Ø ÖÓ ÒØ ÐÓÙ ØÓÙ Ø ÔÓÙ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ Ø Ö ÔÖÓØÑ ØÓÙ ÐÐ ¹ ÔØ Ó Ø ÒÓÑ ØÓÙ Ò Ö º ÒØ Ø Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞ Ø Ô ¹ ÕÙÖ Ö ÑÑ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÙÖÛ Hα Hβµ ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Ø Ó Ö Ü ÒÓÒØ Ô Ø Ö ÔÐÓ Ù ÖÓ ÒÓº Ô ÒØôÒØ ÙÖÛ Ø Ô Ö ØÛÒ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôò Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ô Ö ÕÓÙÒ Ð ÑÔÖ Ò Ö Ø Ö Ñ Ð Ñ Þ ÔÐ Ù Ñ ½¾

30 ËÕ Ñ ¾º Ã ÑÔ Ð ÛØ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ (Filippenko 997)º Ø ÖÛÒ Á Baade et al. 958µ ÔÙ Ò ÒÒ ÖÓÙ Ò Õ Ö Ø Ö Ø ÔÖ Ø ØÖÓ Ò µº Ô ÔÐ ÓÒ Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ Õ Ö Ø ÖÞÓÒØ Ô ÕÙÖ ÔÓÑÔ Ò Ö ØÓ ÙÔ Ö ô ÔÖ Ñ ÔÓÙ Ò ÙÑ Ò ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ¹ Ò Ì ÔÓÙ Áº Ì Ñ Ø ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ Áa Ô Ö ÕÓÙÒ Ö Ø Ö ØÓ Õ ÔÛ ÖÓµ ÔÓÙ ÛÖ Ø Ø ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ÖÑÓÔÙÖ Ò ÒØ Ö Ñ Ð Ø Ô Ø Ò ÔÐ Ö Ö ôò Ñ Ö Ñ Þ Ð Ù ôò Ò ÒÛÒ ÔÓÙ Ò ÓÙÒ ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ ÔºÕºBranch & Nomoto 986, van den Bergh 988)º Ã Ø Ø Ö Ø Ö Ü Ó Ð Ù Ò ÒÓ Ø ØÖ Ø ÔÐ ÖÛ Ñ ÔÓØ Ð Ñ ÔÖÓ ÒØ Ø ÔÙÖ Ò Ò Õ ÓÒØ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÕôÖÓº ÒØ ØÛ ÙÖ ÖÕ Ð Ö Ø ÖÛÒ ØÓ Õ ÛÒ ÔÛ Ù ÖÓ ÒÓ Ð Ó ÔÙÖØ Ó ÓÜÙ ÒÓ Ñ Ò Óµ Ø Ñ Ø ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ØÛÒ ÙÔÓÐÓÔÛÒ Ø ÔÛÒ ÕÒÓÙÒ Ø Ö ÔÓÙ ÙÔÓ ÔØÓÙÒ Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÔÙÖ Ò ØÓÙº ÓÖ Ö ÙÒ ÕÓÙÒ Ô ØÓÔÓ Ø Ò ÔÖÓ Ð Ù ÙØôÒ ØÛÒ Ø ÔÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ØÓÙ Áb ÔºÕº Fillipenko & Sargent 986, Wheeler et al. 987a, Wheeler et al. 987b) ØÓÙ ÁÁ ÔºÕºvan den Bergh 988µº Å Ð Ø Ò ÔÐ ÓÒ ÒÛ Ø ½

31 ÔºÕº van den Bergh 988µ Ø Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ Ô Ø Ö Ñ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ñ Ñ Þ 8M <M<8M Òô Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áb Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ Ô Ø Ö Ñ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ç Wolf-Rayet Ø Ö Ø Ö Ñ Þ M>2M ÔÓÙ ÕÓÙÒ ÙÜ Ñ ÒÓ ÔÓ Ó Ø ÔôÐ Ñ Þ Ñ Û ØÖ ôò Ò ÑÛÒµ Ñ Ñ Þ M>8M º À Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ñ Ø Ñ Ø Ø ÑÔ Ð ÛØ Ò ÒØ ¹ ØÓÔØÖÞ ØÓÙ Ù Ó Ñ Õ Ò ÑÓ Ø Ø Ø Ö Ø Ö Ü ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÙØôÒº Å ÑÛ Ø Ô Ö Ô ÒÛ Õ Ö Ø Ö Ø ÑÔÓÖÓ Ñ Ò ÓÖ ÓÙÑ Ó ÙÖ Ø ÓÖ Ø ÔÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÓÙ ÞÓÒØ ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÔÖÓ Ð Ù ØÓÙ ÙØÓ ÔÓÙ Ó ÐÓÒØ Ø ÖÑÓÔÙÖ Ò ÒØ Ö Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ ÔÓÙ Ò ÔÐ ¹ Ø Ñ Ø ÖÛÒ Ì ÔÓÙ Áaµ ÙØÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÔÙÖ Ò Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ Ì ÔÓÙ ÁÁµº Ç Ó ÙØ Ø ÓÖ Ô Ö Ö ÓÒØ Ò ÐÙØ Ô Ö ØÛº ¾º¾º½ Ö Ü Ì ÔÓÙ Ia Ò Ð Ü Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ (Thermonuclear Supernovae) À ÓÑÓ Ø Ø ØÛÒ ÓÔØ ôò Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ø Ô Ö Ø Ö Ì ÔÓÙ Ia SNe ÙÔÓ ¹ ÐôÒ Ø ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ô Ö ÑÓ ÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ Ø Ö º Ç Ð Ù Ó Ò ÒÓ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò Ò Ø Ö Ñ Ó Ò º Ô Ø ØÓ ÓÙ ÓÙ Ø Ö Ò Ø ÖÓ Ò Ò Ö¹ ÓÔÓ Ñ Ö Ü ØÓÙ Ò Ô Ö Ø ØÓ Ò Ó Ó Ò Ô ÒÛ Ô ØÓ Ö Ó Chandrasekhar Ô Ò Ø Ø Ñ Ü Ø Ñ Þ ØÓÙº ÔÓÑ ÒÛ Ô ÒÓ ÔÖ ÓÒÓ Ø Ö SNe Ì ÔÓÙ Ia ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò Ð Ù Ó Ò ÒÓ ÔÓÙ Ò ÓÙÒ ÔÐ Ù Ø Ñ Ø Ø ÖÛÒ ÔÓÙ ÙÔÓ¹ ÐÐÓÒØ ÔÖÓ Ü Ñ Þ º Ë Ñ ÛÒ Ñ ÙØ Ø Ð ÔÖÓ Ø Ø ØÓÒ Ð Ù Ò ÒÓ Ñ ÕÖ Ñ Þ ØÓÙ Ò Ò Ö Ø Ñ Ð ô Ø Ö Ø Ø Ò Ü Ô Ö Ø Ò ÒØ Ø Ø Ô ÙÐ ÑÓ ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒº À ÔÖÓ ÔØÓÙ Ø ÖÖ Ù ÙÜ Ò Ø ÖÑÓ Ö ¹ Ñ ÕÖ Ó Ò Ö ØÓ ÓÜÙ ÒÓ ÔÓÙ Ö ÓÒØ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ò ÖÕÞÓÙÒ Ò Ù Ø ÒØ ÒØ Ü º ÙØ Ñ ÓÙÖ Ò Ö Ø Ñ Ñ Ò Ð Ü Ñ Ö Ü ÔÓÙ ÔÖÓÕÛÖ ÕÛÖ Ò Õ Ü Ò Ô Û Ø Ñ µ ÓÔÓ Ø Ñ ØÓÒ ÔÙÖ Ò ÙØ Ö Ð ÔØ º Ç ÔÙÖ Ò ÙØ ÒØ Ö Ð Û ÒØ Ü ÕÓÙÒ Û ÔÓØ Ð Ñ Ò Ñ ÓÙÖ Ö Ò Ö 56 Ni ÔÓ Ø Ø Ñ Ñ Ð Ñ Þ Ò Ô Ð Ù Öô Ò Ö Ø Ø Ü ØÛÒ ½¼ 52 erg Ø Ö ÓÒØ ÒØ Ðô ØÓ Ø Ö ÔÖÓ ÐôÒØ Ø ÐÙ ØÓÙ Ø Ò Ø Ü Ù ØÓÙ ÙÐ Ó ØÓÙ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÕôÖÓº À ÙÒ Õ Þ Ñ Ò Ô Ð Ù ÖÛ Ò Ö Ñ Ø Ø Ò Ö Ü Ñ Û Ø Ö Ò Ö Ô ØÓÙ 56 Ni Ü Ø Ò Ö Ü Ò Ø ÑÔ Ð ÛØ ½

32 ÔÓÙ Ò Õ Ö Ø Ö Ø Ø Ì ÔÓÙ Ia SNe º ËÕ Ñ ¾º ÌÖ ÔÓ Ñ ÓÙÖ Ì ÔÓÙ Ia SNe (Illustration credit: NASA, ESA, and A. Field (STScI)) ÌÓ ËÕ Ñ ¾º ÕÒ Ø Ò Ô Ò Ü Ð Ü Ò ÔÐÓ Ù Ø Ñ ØÓ Ø ÖÛÒ ÔÓÙ Ø Ð Ü Ñ Ì ÔÓÙ Ia Ö Ü ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º Ó Ø Ö Ñ ØÖ Ñ Þ ÔºÕº ½M M µ ÔÓÙ Õ Ñ ØÞÓÙÒ Ò ÔÐ Ø Ñ Ô ÖÔÓÙ Ó Ñ ÔÐ Ù Ñ ÐÛÒ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ö Ø ÔÐ Ù Ø Ñ Ø µ Ü ÒÓ Ò Ø Ò Ü Ð Ü ØÓÙ Ø Ò Ö ÓÐÓÙ º Ç ÕÖ ÒÓ Ó ÓÔÓÓ ÕÖ Þ Ø Ò Ø Ö Ò ÓÐÓ Ð Öô Ø ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓÙ Ø Ò Ö ÓÐÓÙ Ò ÒØ ØÖ Û Ò ÐÓ Ó Ñ ØÓ Ø ØÖ ÛÒÓ Ø Ñ Þ ØÓÙ Ø ÖÓº ÔÓÑ ÒÛ Ø Ö Ñ Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ Ü Ð ÓÒØ Ô Ó Ö ÓÖ º ³ÇØ Ò ØÓ Ø Ö Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ Ò Ø ØÓÙ ÖÙ ÖÓ ÒØ Ø Ò ÙÐ ØÓ ÓÔÓÓ ÕÑ ÐÛØÞ Ø Ô ØÓ Ø Ö Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ ØÓÙ ÔÐÓ Ù Ø Ñ ØÓº ³ÇØ Ò ÙØ Ñ Ø ÓÖ Ñ Þ ÓÐÓ Ð ÖÛ ØÓ Ø ÖÓ Ø Ö ÔÓÙ Õ Ñ Ò Ò ÙØ Ñ Ø Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ Òô Ô ØÓ ÔÖôØÓ Ø Ö Õ ÔÓÑ Ò Ó ÔÙÖ Ò ØÓÙ Ð Õ Ò Ò Ð Ù Ò ÒÓ Ò Ö ¹ÓÜÙ ÒÓÙº ÌÓ Ø ÖÓ Ø Ö Ñ Ø Ö ØÓÙ Ð Û Ø ÙÜ Ñ Ò Ñ Þ ØÓÙ ÖÕÞ Ò Ü Ð Ø Ø Õ Û ÑÔ Ò Ø ØÓÙ ØÓÙ ÖÙ ÖÓ ÒØ Ñ Ø Ö Ñ Ø Ö ØÓÙ Ð ØÓÒ Ð Ù ½

33 Ò ÒÓº À Ñ Þ ØÓÙ Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ Ñ ÐôÒ Ñ ÕÖ Ò Ô Ö ØÓ Ö Ó Chandrasekhar º Ë ÙØ ØÓ Ñ Ó Ö Ø Ø Ó Ø Ò Ø ÖÖ Ù ØÓÙ Ø Ö Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò ÔÙÖ Ò Ö Ü ØÓÙ Ð Ù Ó Ò ÒÓÙº ¾º¾º¾ Ö Ü Ì ÔÓÙ II ÖÙØ Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ØÖ Ó ÔÙÖ Ò (Core-collapse Supernovae) À Ü Ð Ü Ò Ø Ö ÔÓÙ Ü Ò Ø ÞÛ ØÓÙ Ñ Ñ Þ >M Ò ÒØ Ðô ¹ ÓÖ Ø º Ã Ø Ò ÐôÒ Ø ÔÙÖ Ò ØÓÙ Ñ ÔÓÐ Ô Ó Ö ÓÖ Ø Ò Ø Ü ÒØÐ ØÓ Ø ÐÓ ØÓÙ Ò Ø ØÖÓ Ñ ØÓ ÓØ Ø Ò Ö Ü ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ì ÔÓÙ II º À Ö Ø Ø Ò ÙÖ ÖÕ Ò Ñ Ø Ò Ü Ð Ü ØÓÙ ÙØ Ò ÙÔ ÙÒ Ø Ò Ò Ö ÔÓÙ Ô Ð Ù ÖôÒ Ø Ø Ò Ö Ü ØÓÙº ÖÕ ØÓ Ù ÖÓ ÒÓ ØÓÒ ÔÙÖ Ò ÙÒØ Ø Ð Óº ³ÇØ Ò Ü ÒØÐ ØÓ Ø Ö Ù Ô Ø Ñ ÕÖ Ò ÙÜ ÖÑÓ Ö ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ò ÖÕ Ò ØÓ Ð Ó Ò Ö ÓÜÙ ÒÓº Ì Ò Ø Ñ ÙÜ Ò Ø Ô ØÓ ÐÙ Ó ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÓÙ Ô Ö Ð ØÓÒ ÔÙÖ Ò º ÙØ Ü Ò Ø Ò ÔÙÖ Ò ØÓÙ Ð ÓÙ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ñ ÓÙÖ ôòø Ò ÐÙ Ó ÐÓÙ ÔÓÙ Ô Ö Ù ÐôÒ ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ñ Ø Ö Ø Ö ØÓ Õ º ËØÓ Ø ÐÓ Ñ Ø ØÓ Ô Ö Ñ Ô ÖÔÓÙ ½¼ ØÓÑÑÙÖÛÒ ÕÖ ÒÛÒ ØÓ Ø Ö Õ ØÖÛÑ ØÓÔÓ ÓÖ ¹ Ð Ó ÒØÖ ÔÙÖ Ò ÔÓØ Ð Ø Ô ÖÓ ØÓ Ø Ð Ø Ó Ø ÒØ Ü µ Ó ÓÔÓÓ Ô Ö ÐÐ Ø Ô Ð ÔÙÖ ØÓÙ ÓÙ Ò ÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ Ò Ö ÐÓÙ Ø Ð Ù ÖÓ ÒÓÙº À ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ò ÙØ Ò Ð Ù Ó Ò ÒÓÙº Ç Ô Ö Ø ÖÓ Ø Ö ÙØ Ø Ò Ô Òô ÒÓ ÒØ ÙÔ Ö ÒØ Ó ÓÔÓÓ Ô Ö ÐÐÓÒØ Ô Ð ÑÔÖ Ð Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø Ó Ñ Ð Ó ØÓ ÛØ Ö ØÑ Ñ ØÓÙ Ð Ó Ñ Ù Ø Ñ ØÓ Ô ØÓÒ ³ÀÐ Ó Ñ ÕÖ ØÓÒ ³ Ö µº Ç ÖÓ Ò ÑÔÓÖ ÔÐ ÓÒ Ò ô ÒØ Ö ÒØ Ü ÕÛÖ Ø Ò Ô ÖÓÕ ÜÛØ Ö ¹ Ò Ö º ³ Õ Ø ÖÓÔÓ Ô Ø Ò Ð ØÖÓÒ Ô Ò ØÓ Ö Ó Chandrasekharº È Ö Ð ÙØ Ñ Þ ØÓÙ ÔÙÖ Ò ÙÒ Õô ÙÜ Ò Ø ô ØÓ Ô Ö Ñ ÒÓ ØÖôÑ ØÓÙ ÔÙÖ ¹ ØÓÙ ÙÒ ÕÞ Ò ÙÒØ Ø ÖÓº Ç ÔÙÖ Ò ÙÑÔ Þ Ø ÖÑ Ò Ø Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ñ ÖÓ ØÓÙ ÖÓÙ Ò Ô Ø Ð Ö Ø ÖÓÙ ÔÙÖ Ò º Å ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÔÓÖÖÓ Ø Ò Ö Ñ ôò Ø Ô Ó ÔÙÖ Ò ÙÖÖ ÒôÒ Ø º Ð ÓÒØ Ð Ö ÔÖÛØ Ò ÔÓÙ ÙÒ ÓÒØ Ñ Ø Ð Ö Ð ØÖ Ò ÔÖÓ Õ Ñ Ø Ñ Ò ØÖÓÒÛÒ Ò ØÖÒÛÒº À ÙØ Ø Ð ôò Ñ Ø Ò Ö Ø Ø Ò ÙÔ ÖÒ Ø Ò Ð ØÖÓÒ Ô º Å Ð msec Ó ÔÙÖ Ò Ø ÖÖ Ö ÒÙØ Ð Ø Ö Ñ Ø Ò Ö ½¼ 53 ergµ ÓÔÓ Ô Ø Õ Ò ½

34 Ø ÙÔ Ö Ñ Ò ØÖôÑ Ø Ñ ÓÙÖ ôòø ÖÓÙ Ø Ñ º ËØÓ ÒØÖÓ Õ ÔÓÑ Ò Ò ¹ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ Ñ Ö ØÖ Ô µ ÙÝ Ð ÖÑÓ Ö ÔÓÙ ÑÛ Ý Õ Ø Ö º Ô ÔÐ ÓÒ Õ Ö Ø Ö Ø Ø Ö Ü ÙØÓ ØÓÙ Ø ÔÓÙ Ò ÒÕÒ Ù Ò ØÖÒÛÒ ÔÓÙ ÓÙÒ ¹ ÓÐ Ô ØÓÒ ÔÙÖ Ò ÔÓÙ Ø ÖÖ Ñ Ø ÖÓÙÒ ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÓ Ó Ø Ø Ô Ö Ñ Ò Ò Ö Colgate & White 966)º ¾º ¾º º½ ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ ËØ Ü Ð Ü ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Å Ø Ò Ö Ü Ò ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ö Ó Ø Ò Ø ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ ¹ ÖôÒ Ø Ò Ñ Ó ØÖ Ð Òô Ó ÙÔ Ö Õ Ø ØÓÙ Ø Õ Ø Ø Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ò ÖÓÙ Ø Ñ º ÙØ Ò Ò ÖÜ Ø Ñ ÓÙÖ Ò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º ³ÇØ Ò ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ Ö Ó ÖÕ Ò ÐÐ Ð Ô Ö Ñ ÒØ Ñ ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ Ñ Ó Ñ ÓÙÖ Ø Ò ÐÙ Ó ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó ÔÓÙ ÖÕ Ò ÖÑ ÙÔ Ø Ñ Ð ÙÒ Ñ Ô Òô Ö Ø Ö Ý Õ Ø ÖÕÞ Ò Ø ÒÓ ÓÐ º Ì Ð ÙÜ Ò Ñ Ò Ð ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ô ØÓ Ñ Ó ÔÓ Ø Ñ ÔÓ Ø Ø Õ Ø Ø Ù Ö Ñ Ñ Ø ØÙÕ Ò ØÓÙ ØÖ Ó Ñ ÓÙ ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÖÕÞ Ò Õ Ò Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø ØÓÙ Ò Ù ¹ ÕÛÒ Ø Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ Ø Ð Ò Ü ÒÞ Ø º À Ü Ð Ü ØÛÒ Í»Í ÑÔÓÖ Ò ÙÒÓÝ Ø Ö ËÕ Ñ ¾º µ ½µ Ø Ø Ð Ö Ø ÒÛ free expansion phaseµ ¾µ Ø Ø Ø Ø ÒÛ Sedov-Taylor phaseµ µ Ø Ø Ý Ü Ñ Ø ÒÓ ÓÐ radiative phase snowplowµ µ Ø Ø Ù ÕôÒ Ù Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ º È Ö ØÛ Ô Ö Ø ÒØ ÙÒÓÔØ Ø Ö Õ Ö Ø Ö Ø º Ò ÐÙØ Ô Ö Ö Ø Ø Ø Ü Ð Ü ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ö Ó Ò Ø ÓÙÐ ÔºÕº ØÛÒ Ostriker & Mckee (988), Cioffi & Mckee (988), Lozinskaya (992)º ÌÓ Ô Ó ÔÐ ÑÓÒØ ÐÓ ÔÓÙ ÙÖ Û ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ò ÙØ ÔÓÙ Ð Ø Ò Ø ØÖÓÔ ÔÓ ÔÖÓ Ø ÙÒ ÐÐÓÒØ ÓÑÓ Ó Ò Ñ Ó ØÖ Ñ Óº Ð Ö Ø ÒÛ Free expansion phase) ÍÐ Ñ Þ Å Ø Ò Ø Ñ Ø Ø Ò Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ñ Ñ Ð Ø Õ Ø Ø Ù 5.-. km sec µ Ñ Ò Ö ÖÑ Ò Ø µ ØÓ ÝÙÕÖ Ñ Ó ¹ ØÖ Ñ Ó ÔÙ Ò Ø Ø Ö º À Ñ Ð ÓÖ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ñ ½

35 Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÕÓÙ Ò ÓÑÓ ÑÓÖ Ó Ñ Ó ØÖ Ô Ö ÐÐÓÒ km sec µ Õ Ò ÙÒ Ô Ø Ñ ÓÙÖ Ò ÖÓÙ Ø Ó Ñ ØÓ ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ Ø Ü Ø Ñ Ó ØÖ Ð º Ò Ò ÙÔ ÖÕ Ñ Ó ØÖ Ð Ò Ô Ö ÐÐ ØÓÒ ÙÔ Ö ¹ ÒÓ Ò ØÓ ØÖ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ÙÒ Õ Þ Ò ØÓÒôÒ Ø Ð Ö Ñ Ø Õ Ø Ø ½¼º¼¼¼¹¾¼º¼¼¼ km sec º À Ñ Ó ØÖ Ð ÙÔ ÖÕ ÑÛ Ñ ÓÙÖ Ò Ö Ñ ÔÓÙ Ò ÔÓÐ ÓÐÓ Ò Ô Ö ÛÒ Ø Ô ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ º Ã ô ÐÓ Ô Ò ÙØ Ô Ø Ô ÒÛ Ø Ò Ô Ö ÐÐÓÙ Ð ØÓ Ñ Ó ØÖ Ö Ó ÖôÒ Ø ÖÕÞ Ò Ø Ñ Þ Ñ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ÒÓÒØ Ñ Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ô Ö ÓÕ Ô Û ØÓÙº Ì ØÓÑ Ø ÒØ ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ñ Ö Ô ØÓ Ø Ö Ñ Ø Ò Ô ÖÓ Ó ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ù ÖÓÙ Ó Ò Ñ Ø ØÓÒ ØÓÙ ØÓÑ ÒØ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò Ü Ø ÖÑÓ Ö Ø ½¼ 7 ¹½¼ 8 Ã ØÓÒ ÓÒ Ñ ØÛÒ Ø ÑÛÒº Ã Ø Ø Ö ÙØ Ø Ñ Þ Ø Ð ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ô ØÓ Ó M shock µ Ò Ñ Ð Ø ÑÔÖÓ Ø Ø ÖÕ Ñ Þ ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Å µ Ø ÒÛ ÔÖÓÕÛÖ Ñ Ñ ÓÑÓ ÑÓÖ Ø Õ Ø Ø ÕÛÖ Ô Ö ÙÒ ³ ÙØ ÓÒÓÑ Þ Ø Ð Ö Ø ÒÛ µº ³ Ò ÔÓ Ó Ø Ø ÖÕ Ò Ö ØÓ ÙÔ ÐÓ ÔÓ Û Ò ØÖÒ µ Ø Ö Ü ÐôÒ Ø Û Ò Ø ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó ÖÑ Ò Ö Ò ¾¹ %µº Ç Õ ÔÓÙ Õ ÓÙÒ ÐÓ Ô Ò Ø Ò ÖÕ Ø Ð Ö Ø ÒÛ Ø Ò ØÒ R shock Ø Ñ Þ M shock Ø Ò Ò Ö E shock ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ò M >> M shock = 3 4 πρ R 3 shock ¾º½¼µ R shock = υ t ¾º½½µ E shock = E = 2 M υ 2 ¾º½¾µ À Ô Ö ÙÒ ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ü Ò Ø Ò Ð ÔÓÙ Õ ÖÛ Ô ØÓ Ô Ø Ò Ñ ÒÓ ÐÙ Ó ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó ÔÓ Ø Ñ Þ Ñ Ø Ò ÖÕ Ñ Þ ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ô ØÓÒ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Å µº Ì Ø Ø Ñ Ø Ø Ð Ö Ø ÒÛ Ñ ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ Ò Õ ØÒ R shock Ð t ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø Õ ½

36 M shock = M 3 4 πρr3 shock = M R shock = ( 3M 3M 4πρ ) 3 R shock = ( ) 3 4πµm H n ¾º½ µ t = R shock υ ¾º½ µ ÔÓÙ ÓÖÞÓÙÑ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó Û Ö Ñ m H n Ñ Ñ ØÓ Ñ Ó ØÓÑ ÖÓ ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó Ù ÖÓ ÒÓ ½º¾ Allen 973), m H Ø Ñ Þ ØÓÙ Ø ÑÓÙ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ n Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ Ñ Ó ØÖ Ó ÕôÖÓº Ç Ô Ö ØÛ Õ ÒÓÙÒ Ø Ò ØÒ Ø Ò Ð pc years ÒØ ØÓ Õ R shock =.9( M ) n 3( 3( µ M cm 3).36 ) 3 (pc) ¾º½ µ t = 9( M ) n 3( 3( µ υ 3( M cm 3).36 ) 9 cm sec ) 3 (years) ¾º½ µ Ò ÔºÕº ÛÖ ÓÙÑ M =M, n = cm 3 Ù ½¼ 4 km sec ØÒ ØÓÙ ÙÔ Ö¹ ÒÓ ÒÓ ÙØ Ø Ò 2 pc Ð ØÓÙ Ò 9 ÕÖ Ò º À Ø Ð Ö Ø ÒÛ Ò Ö ½¼¼¹½¼¼¼ ÕÖ Ò º Ø Ø ÒÛ Sedov-Taylor phaseµ Å Ø Ò Ô ÖÓ Ó ØÓÙ ÕÖ ÒÓÙ Ø Ò Ñ Þ ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ Õ ÖÛ ÖÕÞ ÔÐ ÓÒ Ò Ò Ø Ñ Ð Ø Ö Ô Ø Ñ Þ ØÓÙ ÖÕ Ó Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ô Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ô Ö Ò Ø ØÓ Í»Í ÖÕ Ø Ø Ø Ö ØÓÙ Ø Ò Ø Ø ÒÛ º À Ô ¹ Ö ÙÒ ÙØ ÙÑ Ò Ø Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó ÔÓÙ Ò Ø ÔÖÓ Ø ÜÛ Ñ ØÓ ÙÑÔ Ñ ÒÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Óµ Ù ÛÖ Ø ÐÓ Ô Ö Ø Ö Ñ Þ ÔÓÙ Òô ÖÕ Õ Ô Ö ÑÓ Ô Ø Õ Ø Ø Ñ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ÖÕÞ Ò Ø Ñ Ð Ø Ö º ÙØ Õ Û ÔÓØ Ð Ñ Ñ Þ ÔÓÙ Õ ÖÛ Ò ÖÕ Ò ÕÛÖÞ Ø Ô ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ Ñ ÓÙÖ ôòø Ñ ÙÒ Õ Ô contact discontinuity) Ò Ø ÖÓ Ñ Ó ØÓ ÓÔÓÓ Ø ÔÖÓ Ø Ò ÒØ Ø Ø ÙÒ ÔÖÓ Ø Ô Û Ñ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ µ ÔÓÙ ÓÒÓÑ Þ Ø Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó reverse shockµº ÙØ Ö¹ Ñ Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ø Ó ÙÐ Ñ Ø ØÖ ÔÓÒØ Ø Ò ÖÕ Ò Ø Ò Ö ÖÑ Ñ 9

37 ÔÓØ Ð Ñ Ò Õ Ñ Ö Ø Ö Ø Õ Ø Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó º À Ø ÒÓ ÓÐÓ Ñ Ò Ò Ö Ò ÑÓÒ ÕÖ ÒÓÙ (de/dt) rad ÙØ Ø Ò Ñ Ð Ø Õ Ñ Ø Ò ÖÕ Ò Ö ÔÓÙ Ð Ø Ô ØÓÒ ÙÔ Ö ÒÓ Ò ÙØ Ð Ø Ø º Ç ÖÙ Ñ Ø Ô Ø ÓÖÞ Ø Ñ ÒÓ Ô Ø Ò ÖÕ Ò Ö ÔÓÙ Ò ÔÓØ Ø Ô Ø Ò Ö Ü Ô Ø Ò ÖÕ ÔÙ Ò Ø Ø Ö Ø Ñ Ó ØÖ Ð º À Ô Ö Ö Ø Ø Ø Ü Ð Ü ØÛÒ Í»Í Ò Ø Ñ Ø Ò ÖÑÓ Ø Ð ÙØÓ¹ÓÑÓ Ø Ø self-similar solutionµ ØÓÙ Sedov (Sedov 957, Taylor 95) ÔÓÙ Ô Ö Ö Ø Ò Ü Ð Ü Ò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ø Ò Ø ØÓÙ Ñ Ó Ö Ø Ö ½µ Ñ Þ ÔÓÙ Õ ÖÛ Ò Ò Ö Ø Ñ Ð Ø Ö Ô Ø Ñ Þ Ø ÖÕ Ø Ò Ñ Ò Ð ¾µ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ò Ò Ö Ò Ò Ñ Ð Ø Õ Ñ Ø Ò ÖÕ Ò Ö º ÙØ ÐÓ Ô Ò Ô Ö Ö Ø Ô Ø Ô Ö ØÛ Ü ô (Shklovskii 962, Shklovskii 976a): M shock = 3 4 πρ R 3 shock >> M (2.7) E >> ( de dt ) raddt (2.8) R shock =.34( E 5 µρ ) 5 t 2 5 (yr) (pc) (2.9) T shock =.5 ( E 5 ρ )R 3 (pc) (K) (2.2) υ shock =.4R shock t (2.2) ÔÓÙ R shock T shock ØÒ ÖÑÓ Ö ØÓÙ Ñ ØÓ ÒØ ØÓ Õ E 5 =E 5 (erg) Ö cm 3 º Ö Ñ Ø Ñ ØÖ Ô Ø ÓÙÐ ØÓÙ Chevalier (974) ÕÒÓÙÒ Ø Ø Ò Ø Ô ÖÔÓÙ ØÓ ¼% Ø ÖÕ Ò Ö Ø Ø Ò Ñ Ò Ð Ñ Ø ØÖ Ô Ø ÖÑ Ò Ö Ø Ð ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ô ØÓ Ñ Ó º Ë ÙØ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ò ÖÛ Ø ½¼ 3 km sec Òô ÙØ Ö ÖÛ Ø ½¼ 4 ÕÖ Ò º Ø Rayleigh-Taylor (R-T) Ñ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ÙÑÑ ØÖ Ö Ü ¹ Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ Ø Ö Õ Ø Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ ÔØ Ø ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ¾¼

38 ØÓ ÙÐ ÔÓÙ ÖôÒ Ø ÒÛ Ø Û Ø Rayleigh-Taylor (R-T)º Ç Ø ÙØ Ó ÐÓÒØ Ø ÓÖ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ ÙÐ ôò Ø ÓÔÓ ÔØÓÒØ ØÓ ÙÐ Ñ Ö ¹ Ø Ö ÔÙ Ò Ø Ø ÔÖôÕÒ ÙØ Ø Ñ Ð Ø Ö ÔÙ Ò Ø Ø º À ³Ô Ð ³ ØÛÒ Ó ÙÐ ôò Ò Ø ÖÓÔÓ ÓÙÒ Ø Ö Ø Ø Ø Ò Ô Ò ØÓÙ Ø Ó ØÓ ³ Ô ÑÓ³ ØÓÙ Ö ¹ Ø ÖÓÙ ÙÐ Ó Ù ÛÑ ØôÑ Ø ÔÛ ÔºÕº Ñ Ñ Ð Ø Ò Ò ÖÓ Ô Ø ÓÒ Ø Ò Ô Ø ØÓÒ Ö µº Ë Ò Í»Í ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ Ô Þ Ø Ô ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ñ Û Ø ÙÒ Õ Ô º À Ø Rayleigh-Taylor ÔÖÓ Ð ØÓ Õ Ñ Ø Ñ Ù ÛÑ ØÛÒ Ñ Ø ÑÓÖ Ø ÐÛÒ fingersµ ÔÓÙ ÔÖÓ Ü ÕÓÙÒ ÑÔÖÓ Ø Ô Ø Ò ÖÕ Ö ÙÒ Õ Ô º ÙØÓ Ó Õ Ñ Ø ÑÓ Ò Ó Ó Ø Ó Ò ¹ Ø Ö Ü ÔÓÙ Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ò Ñ Ò ÓÙÒ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ Ö Ó ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ô ØÓ Ñ Ó º Ë Ñ Ø Ø ÒÛ Ò Ø Ö Õ ÙØ Ò Ñ Ò Ø Ò Ô Ø Ñ ÕÖ Ø Ñ ØÓÙ Ö ÑÓÙ ÔÖÓ ØÓ Ñ ØÛÔ Ó º ÌÓ Ò Ñ ÒÓ ÙØ Ò ¹ Ø Õ Ö Ø Ö Ø Ø Ó ØÓ Í»Í Tycho Ó ØÓ Ò ÐÛÑ ØÓÙ Ã Ö ÒÓÙ Crab Nebulaµº Ý Ü Ñ Ø ÒÓ ÓÐ (Snowplow) ÌÓ Ñ Ó ÙÒ ÕÞ Ò ÖôÒ ØÓ ÝÙÕÖ Ñ Ó ØÖ ÙÐ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ò ÙÜ Ò Ö Ñ Ø Ø Ñ Þ ØÓÙ Ò Ý Õ Ø Ñ ÙÜ Ò Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙµ Ò Ñ ôò Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÔÓÙ ÙØ Ø Õ Ø Ø <¾¼¼ km sec º À ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÙÐ Ó Ô Û Ô ØÓ Ñ Ó Ô Ø Ø ½¼ 5 Ã Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ó Ò Ö ØÓÙ Ò ÓÙ ØÛÒ Ð ÖÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Ò Ò Ò Ò Ø Ò ÙÒ ÓÙÒ Ñ ÒØ Ò Ö ÓÜÙ ÒÓÙ ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÑÔÐÓ Ø ØÓ Ñ Ó ØÖ ÕôÖÓ Ñ Ö Ø Ö ØÓ Õ µ Ò ÖÕ ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ÙÖÛ ØÓ ÙÔ Ö ô Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ý ÕÓÒØ Ñ Ô Ö Ø ÖÓ ØÓ ÙÐ º Ë ÙØ Ø ÐÓ Ô Ò Ò Ö ÔÓÙ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ò Ñ Ð Ø Õ Ñ Ø Ò Ò Ö Ô Ø Ò Ö Ü ³ ÙØ ÓÒÓÑ Þ Ø Ý Ü Ñ Ø ÒÓ ÓÐ º À Ñ Ø Ô Ø Ò Ø Ø Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ò ØÓ Ñ Ó ÔÓÙ Ò Ø Ñ Ô ØÓÑ Ò Ø ÒÓÑ Ø ÖÑÓ Ö Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ÖÓÙ Ö ô Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó Ñ Ø Ò ÖÓ ÝÙÕÖÓ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó Ñ ÐôÒ ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ÙÐ Ó Ö ô Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó Ý Õ Ø µº ÙØ Õ Û ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Û Ø Ô ØÓÙ ÙÐ Ó Ö ô Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó ÐÐ Ø Ò Ô ¹ Ø ÕÙÒ ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ Ö Ø Ô Ó Ñ Ö ÔÖÓ ØÓ ÛØ Ö Ñ ÙÒ Ô Õ Ò Ð ¾½

39 Ñ Þ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ò ÙÑÔ Þ Ø Ñ Ò ÐÙ Ó Ö ô Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ó µº À Ó Ð Ø Ø ÔÓÙ ÓÖ Ó Ø Ø Ô ØÓ Ð ÔØ Ö Ó ÐÙ Ó Ô Ö Õ Þ Ø Ö Ó Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø ÔÓÙ ÙÒ ÕÞ Ò Ô Ø Ò Ø Ø º ³ÇÐ ÙØ Ø Ñ ÓÙÖ ØÓÙ ÝÙÕÖÓ ÔÙ ÒÓ Ð ÓÙ Ô Ö Ö Ø Ô Ü Ñ Ø Ô ØÓÒ Cox (972)º À Ø Ý Ü Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÙÒ Û Ô ÖØÞ Ø Ô Ó Ñ Ö ½µ Ô Ø Ò Ý Ü ØÓÙ Ò Ó Ù Ø ÒØÓ Ð ÔØÓ ÔÙ ÒÓ Ð ÓÙ À ¹ ÛØ Ö Ô ØÓÙ Þ ØÓ ÖÓÙ ÔÓÙ ÙÒ ÕÞ Ò Ô Ø Ò Ø Ø µ Û ØÓ Ð ÔØ ÔÙ Ò ÐÙ Ó ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ ÔÛ Ò Õ ÓÒ Ø pressure-driven snowplow) ÒÓÒØ ØÓ Ò Ý Õ Ø Ñ Û ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ º Ç Ò ÑÓ Ø Ò ÔÓÙ ÔÓÙÒ ØÓ ÐÙ Ó ÙØ ØÓ Ø Ó Ø ÖÞÓÒØ Ø ÙÒ Ø Ø ÒÛ ÔÓÙ ÙÑ ÒÓÙÒ ØÓ ÛØ Ö ÖÑ Ö Ó de thermal = 4πRshock 2 dt P dr dt 4 3 πr3 shock P = (γ )E thermal ÔÓÙ Ê Ô ØÓÙ ÖÑÓ ÖÓÙ Ó Ð Ó ØÛÒ ôò ÖÑÓØ ØÛÒ C p /C V ). Ô Ó Ô Ö ØÛ Õ Ø Ñ Þ Ø Ò ÓÖÑ ØÓÙ Ð ÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø ÙÒ Ø ÛÖÓ Ñ Ø ÙØ Ø ØÓ Ô ÕÓ ØÓÙ Ð ÓÙ Ò Ñ Ö Õ Ñ Ø Ò ØÒ ØÓÙ Ø Ñ Þ ØÓÙ ÖÑÓ ÖÓÙ ÔÓÐ Ñ Ö Ø Ö Ô ÙØ ØÓÙ Ð ÓÙº M = 3 4 πr3 ρ d(mυ shock ) = 4πR shock P dt dr dt = υ shock Ç McKee & Ostriker (977) ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø Ó Ô Ö Ô ÒÛ Ù Ø Ñ Ø Ü ô ÛÒ Ü ¹ Ò Ø Õ ÔÓÙ Ò Ø Ò ØÒ ØÓÙ Ñ ØÓ E R shock = 38(ǫ 5 erg ) 2n ( t 5 yr )2 7 (pc) Ñ ǫ=e thermal /E = º ³ÇÑÛ Ô Ö Ô ÒÛ Ð R Ø t 2/7 µ Ò Ø Ò Ñ Ò Ò Ñ Û Ø Ô Ö Ö Ø Ô Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ø Ò Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙº Ç Cioffi & Mckee (988) ØÓ ÔÓ ÓÙÒ ØÓ Ø Ù Ö Ñ Ò Ð ³ Ö Ø ³ Ø ³ÑÒ Ñ ³ Ø ÔÖÓ Ó Ñ Ò Sedov ÔÓØÙÔôÒÓÒØ Ñ Ð Ø Ö Ô Ô Ø Ø Ò ÔÖ Ñ Ø Ø Ø ØÓ ÛØ Ö ØÓÙ ÖÑÓ ÖÓÙ Ô Û Ô ØÓ ÐÙ Óº Ö Ñ Ø ÑÓÒØ Ð Ü Ò Ø Õ Ñ Ø Ü Ø¹ Ò ÕÖ ÒÓÙ ÙØ Ø Ò Ø ÑÓÖ ÔºÕº Chevalier 974, Cioffi & Mckee 988µ ¾¾

40 R shock t 3 ¾º¾¾µ ¾µ Ô Ø Ò Ý Ü ØÓÙ ÛØ Ö Ó ÖÑÓ ÙÐ Ó Ô Û Ô ØÓ ÐÙ Ó ³ÇØ Ò Ý Ü Ð Û Ø ÒÓ ÓÐ Ü Ô ÖÒ Ø Ö ØÓÙ Ð ÓÙ ÖÕÞ Ò Ò Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÓ ÛØ Ö ÖÑ Ö Ó Ô ØÓÙ Ø Ð ÙØ ÓÙ Ñ ôò Ø Ö Ø Ò Ø Ù Ö Ñ Ñ Ø Ò Ô ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó º Ë ÙØ Ø ÓÖÑ ØÓÙ Ù Ø Ñ ØÓ ÖÑÓ ÖÓÙ¹Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó Ø Ö Ø ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ ÙÒ ÕÞ Ò ÖôÒ ØÓ Ñ Ó¹ ØÖ Ö Ó Ñ Ô Ö ÑÓ Ø Õ Ø Ø Ñ ÙØ ØÓÙ ÙÐ Ó ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó momentum-conserving snowplowµº Ö Ñ Ø ÑÓÒØ Ð Ü Ò ÔºÕº Chevalier 974µ Ø Ñ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Ö Ó Ø Ò ÒØÖ Ô Ö ÓÕ Ò Ø Ó Ö ÔÓÙ Ó ÕÖ ÒÓ Ý Ü ØÓÙ Ò ÔÓÐ Ñ Ð Ø ÖÓ Ô Ø Ò Ð ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓº Ò ÐÓ Ô Ò ÛÖ ÓÙÑ Ø ÙØ Ø Õ M shock υ shock Ø º M shock R 3 Ö¹ ÓÙÑ Ø Ð ØÓÙ Oort (95) R shock t 4 ¾º¾ µ ÙØ Ò ÙÒ Û ÔÖôØ ÓÖ ÔÓÙ ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÖÕÞ Ò Ô ÑÔ ØÓ ÓÖ Ø Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓº Ç ÕÖ ÒÓ Ö ÙØ Ø Ò Ô ÖÔÓÙ ½¼ 5 ÕÖ Ò º ¾

41 ËÕ Ñ ¾º È ÒÛ Õ Ñ Ö ÑÑ ØÒ Í»Í ÙÒ ÖØ Ø Ð ØÓÙ Ø ÓÖ Ø Ü Ð Ü ØÓÙ Ð Ó ¾¼½¼µº Ã ØÛ Õ Ñ ËÕ Ñ Ø Ò Ô Ö Ø ØÛÒ ÛÒ Ü Ð Ü Ò Í»Íº ¾

42 Ü Ò (Dissipation) Å Ø ØÓ Ô Ö Ø ÔÖÓ Ó Ñ Ò Õ Ò Ð ÛØ Ö Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Õ Ô Ñ Ñ Ø ÑÓÖ Ø ÒÓ ÓÐ º ÌÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÙÒ ÕÞ Ò Ü ÔÐôÒ Ø Ñ ÕÖ ØÓÙ Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ò Ù Ö Ñ Ñ Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó km sec µ Ñ ÕÖ Ò Ò Ø Ó ÑÙ Ö ô Ø Ò Ñ Ò ÕÛÖÞ Ø Ô ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ Ñ Óº À Ù ÕôÒ Ù Ñ Ø Ò Ñ Ó ØÖ Ð Ò Ø Ð ÙØ Ø ÞÛ Ø Ò Ü Ð Ü ØÓÙº ÍÔ ÖÕ Ò Ñ ÐÓ Ö Ñ Ö Ñ Ø ôò Ò Ð ÛÒ Ø Ð Ó Ö ÔÓÙ ÔÖ Ñ Ø Ø Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö Ò ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ñ ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ Ð ÔØÓÒØ Ò ÙÖ ¹ Ñ ÖÕ ôò ÙÒ ôò ÔºÕº Chevalier 974, Mansfield & Salpeter 974, Cioffi & McKee 988) ÔÓ Ð ÔØÓÒØ Ò ÖÓÒØ Õ Ö Ø Ö Ø ÔÓÙ Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ñ Ð Ø Ó Ò Ñ Ø Ð ÙØÓ¹ÓÑÓ Ø Ø º ËØÓ ËÕ Ñ ¾º Ô Ö Ø Ø ÙÑÔ Ö ÓÖ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÖÓÙ Ò ÙÒ ÖØ Ø Ô Ø Ô ØÓ ÒØÖÓ Ø Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÓÖ Ø ÔÓÕ Ø ÞÛ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ (Mansfield &Salpeter 974)º Ç ÙÔÓÐÓ ÑÓ Ò Ò ØÓ ÖÛÑ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ M=M, E =3 5 erg, ρ =cm 3 µ ÕÛÖ Ô ÖÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙ Ø Ý Ü Ð Û Ø ÒÓ ÓÐ µ Ò Ñ Ð Ø ÖÑÓ Ö ØÛ Ô ½¼ 3 Ãº Ç ÑÔ Ð ÔÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓ Ò Ø ÔÖôØ Ø Ø ÞÛ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ t= 3 yr, M(t)=M µ ÕÒÓÙÒ Ö ØÓ Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó Ò ÕÙÖ ÛØ Ö Ñ ØÓ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ÔÓÙ ÙÑÔÔØ Ñ Ò Ð Õ ØÓ Ø ÖÑÓ Ö Ø Õ Ø Ø Ø Ù ÙÒ Ñ Ò ÔÖÓ ØÓ ÒØÖÓ Ø Ö Ü º À Ò ÖÜ ØÓÙ Ò ØÓ ÓÙ Ñ ØÓ ÙÒ Ø Ñ Ý Ü Ñ Û Ø ÒÓ ÓÐ¹ ³ Ø ÖÖ Ù ³ Ø Ð ÔÓÙ ÔÓ ÐÐ Ø Ø Ø Ò Ö Ü º È ÒÓÒØ Ð 3 4 yr ÔÛ Ò Ø ØÓ ËÕ Ñ ¾º Õ Ñ ÓÙÖ Ò ÔÙ Ò ÝÙÕÖ ÐÙ Ó ÔÓÙ Ô Ö Ð Ñ Ò Õ Ò ØÓ ¼% Ø ÓÐ Ñ Þ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓº ³ÇØ Ò Ð ØÓÙ ÙÔÓÐ Ñ¹ Ñ ØÓ Ø Ò Ø 7 4 yr Ñ Þ ØÓÙ Ò Ô ÖÔÓÙ 3 M ØÓ Ô ÕÓ ØÓÙ Ô ÖÔÓÙ ½¼ 4 Ø ØÒ ØÓÙ Òô ØÓ ¼¹ ¼% Ø ÖÕ Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Õ Ø ÒÓ ÓÐ º ÌÓ ÐÙ Ó Õ ÙÑÔ Ø Ñ Ø Ü Ó ØÖÛÑ ØÛÒ ØÓÙ ÛØ Ö Ó ØÖôÑ ØÓ ÔÓÙ Ò ÙØ ÔÓÙ Ô Ö Õ ØÓ ÖÑ Ö Ó ØÓÙ ÜÛØ Ö Ó ØÖôÑ ØÓ ÔÓÙ ÔÓØ Ð Ø Ô ØÓ ÖÛÑ ÒÓ Ñ Ó ØÖ Ö Ó ÔÓÙ ÖÑ Ò Ø Ô ØÓ Ñ Ó º ÌÓ ØÖôÑ Ñ ØÓ ÝÙÕÖ Ö Ó Ø Ò ÖÕ Ø Ñ ÓÙÖ ØÓÙ Ð t=3 3 yr Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ô ØÓ ¼% Ø ÓÐ Ò Ö ÔÓÙ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Òô ØÓ ÔÓ Ó Ø ÙØ Ò ÖÕ Ø ØÓ ¼% Ø Ñ Ø Ò Ø Ö ¾

43 ËÕ Ñ ¾º ËÙÑÔ Ö ÓÖ ÔÙ Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö Ø Õ Ø Ø Ø Ø Ò Ö Ü Ò Ù¹ Ô Ö ÒÓ ÒÓ ÙÒ ÖØ Ø Ô Ø Ô ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ ÓÖ ÕÖÓÒ Mansfield & Salpeter 974). Ç Ð ÔÓÙ ÒÓÒØ Ø Ö ÑÑ Ø Ò ÑÓÒ ½¼ 3 yrº Ø Ø ÞÛ ØÓÙ Ð t=(7-8) 3 yr (Mansfield & Salpeter 974)º ¾º º¾ Ã Ø ÓÖ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ä Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý ØÓ ÓÒ Ø Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ø Ü ÒÓÑÓ ÒØ ÙØÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ÔÙÖ Ò Ø ÖÖ Ù Ì ÔÓÙ ÁÁ Áb,cµ ÙØÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ ¹ Ô ÖÑÓÔÙÖ Ò ÒØ Ö Ì ÔÓÙ Iaµ ÔÓ Ó Ô ÖÑ Ò Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ØÓÙ Ò Ø ÓÖ ÓÔÓ Ó ÒØ Ò Ð Û core-collapse Ì ÔÓÙ Iaµº È Ö Ð ÙØ Ø Û ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ Ò ÓÐÓ Ò ÓÖ Ø Ò ÔÐ ÓÒ ÙÔ ÖÕÓÙÒ ÓÖÓ ØÖ ÔÓ ÙØ µº È Ö Ó Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ü ÒÓÑÓ ÒØ Ñ Ø ÑÓÖ ÓÐÓ ØÓÙ ¾

44 Ã ÐÙ Ó Shell-like) Ã ô ØÓ Ñ Ó Ñ Ø Ø Ò Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÓÖ ôò ØÓ Ñ Ó ØÖ ÕôÖÓ ÖÑ Ò Ò Ø ØÓ Ñ Ó ØÖ ÙÐ ÔÓÙ ÙÒ ÒØ Ñ ÓÙÖ ôòø Ò ÐÙ Ó Ô ÖÑ ÙÐ º À ÐÙ Ó ÓÑ ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø Ó Ð Ø Ø ÛÒ ÓÖ Û Ñ Ð ÔÓÙÑ Ô Ö Ø ÖÓ ÖÑ Ö Ó Ø Ö ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ô Ö ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ limb brighteningµº Å Ö Õ Ö Ø Ö Ø Ô Ö Ñ Ø ÐÙ Ó ôò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ¹ ÒôÒ Ò Ø Cas A, Tycho, Cygnus loopº ËÙÑÔ Plerions-Pulsar Wind Nebulae Crab-like) Ì ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙØ Ø ÑÓÖ Ò ÙÒ ÒØôÒØ ÓÒØ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÓÒ ÔÓÙ ÙÔÓ ÐôÒ Ø ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ö Ñ Ö Ø Ö Ñ Þ 8M <M<8M µ Ó ÓÔÓÓ Ø ÖÓ Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ø ÜÛØ Ö Ð º ÌÓ ÓÒ ÙØ Ô Ö Ô ÑÔ ÔÖ Ó¹ ÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ (van den Bergh 988)º Ì ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙØ Ô Ö ÕÓÙÒ Ò Ò Ô Ö ØÖ Ñ ÒÓ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ pulsarµ ÑÓÖ ÓÐÓ ØÓÙ Ò Ð ÑÔÖ ØÓ ÒØÖÓ ÕÛÖ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓ ÐÙ Ó ØÓ ÜÛ¹ Ø Ö º Ô ÒÓÒØ ÙÑÔ ÓÒÓÑ ÞÓÒØ plerions Ô Ø Ò ÐÐ Ò Ð Ü ÔÐ Ö µº À ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ó ØÓ Ö Ó ÛÒ Ó ØÓ ÓÔØ Ø ØÒ ¹Éµ ÔÖÓ ÖÕ ¹ Ø Ô ØÓ Ð Ñ ÒÓ pulsar wind Õ Ô ØÓ Ñ Ó ÔÓÙ ÔÖÓ Ð Ø Ô Ø Ò Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò ÌÓ pulsar Ñ ÓÙÖ Ò Ò Ò ÑÓ Ô Õ Ø Ø ÛÑ Ø Ð ØÖ ¹ Ò ÔÓÞ ØÖ Ò µ Ø ÓÔÓÓ Ø Ð ÓÙÒ ØÓ Ñ Ó ÐÐ Ô Ø Õ ÒÓÒØ Ð Û ØÓÙ ÒØÓÒÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙ ØÓÙ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ B= - 3 G ÔÓÙ ØÓ Ñ Ó Ñ Ó ØÖ Ô ¹ Ó Õ B=5 3 Gµº Ì Õ Ø Ø Ð ØÖ Ò Ô ÑÔÓÙÒ ÒØÓÒ Ø ÒÓ ÓÐ ÐÓ ØÓ ÖÓ ØÓÙ Ð ØÖÓÑ Ò Ø Ó Ñ ØÓ Ô ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ ÕÖ Ø Ñ Ð ØÒ ¹ Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÕÖÓØÖÓÒ Ô Ñ Ð ØÒ ¹ Ñ ÕÖ Ò Ö Ø Ø Ü ØÛÒ TeV Ñ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ ØÓÙ Ò ØÖÓ ÓÙ ÒÓÑ ÒÓÙ Compton, Gaensler & Slane 26µº ³ Ò Ø ØÓ Ó Ò ÐÛÑ ÓÒÓÑ Þ Ø pulsar wind nebula (PWN)º ÌÓ ÒÓÑ PWN Ò Ô Ó Ø ØÓÔ Ø ÔÖÓØ Ñ Ø ÖÓ Ô ØÓ ÒÓÑ plerion Ñ Ô Ö Ô ÑÔ ØÓÒ Ö Ñ Õ Ò Ñ ÔÖÓ Ð Ù ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ù Ö Ñ Ò ÒØ Ñ Ò µº É ¹ Ö Ø Ö Ø Ô Ö Ñ ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò ØÓ Ò ÐÛÑ ØÓÙ Ã Ö ÒÓÙ Crab nebulaµº ¾

45 Ë Ò Ø Composite) ÙØ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ò Ò ÙÒ Ù Ñ Ø Ò ÑÓÖ ÓÐÓ ÐÙ Ó ôò ÙÑÔ ôò Ù¹ ÔÓÐ ÑÑ ØÛÒº Ò ÐÓ Ñ ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ ÔÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ ÕÛÖÞÓÒØ Ø Ô Ö ØÛ ÙÔÓ Ø ÓÖ ËÙÑÔ ¹ Ò Ø Plerionic-composite) Ò Ö Ø pulsars Ñ Ð ØÛ ØÛÒ ¾¼ ¼¼¼ ØôÒ Ò Ñ Ò Ø Ò ÕÓÙÒ Ò ÒØÓÒÓ Ò Ó Õ Ø Ø ôò ÛÑ Ø ÛÒ Pulsar Wind - PWµ Òô Ñ Ô Ö ÐÐÓÒØ Ô ØÓ ÐÙ Ó ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓº Ë Ô Ö Ø Ö Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÑÓÖ ÓÐÓ ÙØôÒ ØÛÒ Í»Í Ò ÙÑÔ Ñ Ø Ò ÒØÓÒ Ø Ö ÔÓÑ Ò ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ ÒØÖÓº À ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ö Ó ÛÒ ÓÔØ ØÒ ¹Éµ Ô ØÓ ÒØÖÓ Ò Ñ ¹ ÖÑ Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒµ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ pulsar wind Òô ØÓ ÐÙ Ó Ò ÖÑ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ó ØÓ ÓÔØ Ó Ø ØÒ ¹Éº É Ö Ø Ö Ø ÙÔ Ð ÑÑ ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò ØÓ Kes 75º Â ÖÑ ¹ Ò Ø Thermal-composite mixed-morphology) Ñ ÒÞÓÙÒ Ñ ÐÙ Ó ÑÓÖ ÓÐÓ Ø Ö Ó ÛÒ ØÓÙ Ñ ¹ ÖÑ ÔÓÑÔ ÐÐ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É Ò ÒØÖ ÖÑ º ÌÓ Ø Ð ÙØ Ó ÙÔÓ Ò Ø Ø ÒÓ ÓÐ ÙÝ ÐôÒ Ò Ö ôò Ò ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ pulsar wind ÐÐ Ô ÖÑ ÔÐ Ñ ØÓ ÒØÖÓ (White & Long 99, Rho & Petre 998)º Ò ÙØ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ò Õ Ø Ö >¾¼ ¼¼¼ ÕÖ Ò µ ÙÒ ÓÒØ Ñ Ø ÔÙ Ò Ø Ö Ñ Ö ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó (Cox et al. 999)º É Ö Ø Ö Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò Ø Kes 79 W 44º Central Compact Objects (CCOs) radio-quiet ÙØ Ò Ñ Ô ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ö Ñ ÓÖ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö¹ ÒÓ ÒôÒ Cas A, PypAµº Ò ÕÓÙÒ Ô Ö Ø Ö PWN ÙØ Ø ÒØ Ñ Ò ÙØ Ò Ò Ñ Ò Ø Ô ÖÜ Ò Ö Ø ôò pulsars ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙº ÓÖ Ö ÙÒ ÙØôÒ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÕÓÙÒ Ü Ø Ò Ô ÑÔÓÙÒ Ø Ù Ö Ñ Ò Ñ Ñ ØÓ ÙØ ÔÓÐÐ ÓÖ Ò ÖÓÒØ Û radio-quiet º À ÙØôÒ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ò Ò Ñ ô Ø ÒÓ Ø º ¾

46 Ì Í»Í ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ø ÓÖ ÓÔÓ Ó Ò ØÛÒ ÓÔØ ôò Ñ Ø ôò ÓØ ØÛÒ ØÓÙ ÃÙÖ ÖÕÓ Ñ Ò Ô Ö ÑÑ Balmer (Balmer-dominated) ÈÖÓ ÓÖÞÓÒØ ØÛÒ ÒØÓÒÛÒ Ö ÑÑôÒ Balmer ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÛÒ ÒôÒ Ò ¹ Ô Ö ØÛÒµ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ [O iii], [Sii] [Nii] ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓº À ÒØÓÒ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Balmer ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ ÓÙ Ø ÖÓ Ù ÖÓ ÒÓ ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ Ñ Ó ØÖ Ó ÖÓÙ ÔÓÙ ÖôÒ Ø ÓÒÞ Ø Ô ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ (Chevalier & Raymond 978)º ÔÓÑ ÒÛ Ô ÖÜ ÙØ Ø Ø Ó¹ Ö Ò Ô Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕ ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ Ñ Ð Ø Ö ÔÙ Ò Ø Ø ÓÙ Ø ÖÓ Ù ÖÓ ÒÓº ÈÖÓØ Ò Ñ ÒÓ ÔÖ ÓÒÓ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò ÙØ Ì ÔÓÙ Iaº Ç ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ core-collapseµ Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ¹ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ (Chevalier 25) Òô ÒØ ØÛ Ó ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia Ò Ô Ö ÓÙÒ Ø Ò Ö Ò ÓÒ ÓÙÒ Ñ Ð Ô Ö ÐÐÓÙ Ô Ö ÓÕ ÒÓÒØ ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ò Ô Ö Ñ Ò ÓÙ Ø ÖÓº É Ö Ø Ö Ø Ô Ö Ñ Ø ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò Ø Tycho, Kepler Lupus 6 º ÈÐÓ ÓÜÙ ÒÓ Oxygen-Rich) ÈÖÓ ÓÖÞÓÒØ ØÛÒ ÒØÓÒÛÒ Ö ÑÑôÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ ÙÖÛ [O iii]µ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÐÐ Ø ØÒ ¹Éº Ö ÓÒØ ÙÒ Û ÓÒØ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Hii regionsµº Ì Ô Ö Ô ÒÛ ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Ø ÙØ Ø ÓÖ ÙÔÓ¹ Ð ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ò ÔÙÖ Ò Ø ÖÖ Ù Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ core-collapse supernova remnantsµº À Ö ØÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò Ò Ì ÔÓÙ Áb ÁÁµ Ø Ù Ö Ñ Ò ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ø ÖÞ Ø Ø Ò ÓÒ ØÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ¹ ÞÓÙÒ ÐÐ ØÓ Ø Ò Õ Ô Ö Ø Ö Ò Ô Ö ÕÓÙÒ Ù ÖÓ ÒÓ Ñ Ð Ø Õ Ø Ø van den Bergh 988)º Ì Ø Ö Ñ Þ M>8 M, ÙÒ Û Ñ Û ÕÙÖôÒ ØÖ ôò Ò ÑÛÒ Õ ÒÓÙÒ Ø ÜÛØ Ö Ð ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Ó ÔÖ Ò Ö Ó Ò ÔºÕº Woosley & Weaver 986, van den Bergh 988, Weiler & Sramek 988µº ³ ÙØ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ØÓÙ Ô ÖÓÙ ¹ ÞÓÙÒ ÐÐ Ý Ö ÑÑôÒ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ö ÑÑ Ñ Ö Ø Õ Ø Ø µ ÓÒ ÓÜÙ ÒÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ ØÖ ÛØ Ö º ÔÓÑ ÒÛ Ñ Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ø ÐÐ Ð Ø ÖÓ ÔÖ ÓÒÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÙØôÒ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ Ò Ó Ì ÔÓÙ Ábº É Ö Ø Ö Ø Ô Ö ¹ Ñ Ø ÙØ Ø Ø ÓÖ Ò ØÓ Cas-A ØÓ Puppis A ØÓ J ØÓÒ NGC 4449º 29

47 ÈÒ ¾º½ É Ö Ø Ö Ø ÖÛÒ Ø ÔÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Balmer dominated Oxygen-rich Plerionic-Composite Thermal Composite Ê Ó ÛÒ Ø ÒÓ ÓÐ Å ¹ ÖÑ Å ¹ ÖÑ Å ¹ ÖÑ Å ¹ ÖÑ ÅÓÖ ÓÐÓ ÈÐ Ö Ñ Ö ÈÐ Ö Ñ Ö ËÙÑÔ Ø Ø Ñ ÒÓ È Ò ÐÙ Ó ÑÓÖ Ð ÓÙ ÑÓÖ Ð ÓÙ ÒØÖÓ Ô Ò ÐÙ Ó Ñ Ø α -.3 α -.3 α -.3 (plerion) α -.3 Ø α -.3 (shell) ÇÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ³ ÒØÓÒ Ö ÑÑ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Å ¹ ÖÑ ÒØÓÒ Balmer, ØÓ [O iii] ÙÒ Ñ ¹ ÖÑ ÑÙ Ö [O iii], [Sii]) Ñ Ð Ø Õ Ø Ø ÙÒ Õ Ô ØÓÐ µ ØÓ plerion ÅÓÖ ÓÐÓ ÈÐ Ö Ñ Ö ÈÐ Ö Ñ Ö Æ Ñ ØÓ Æ Ñ ØÓ ÑÓÖ Ð ÓÙ ÑÓÖ Ð ÓÙ ÑÓÖ ÑÓÖ ÑÓÖ ØÒ ¹ É Ø ÒÓ ÓÐ Â ÖÑ Â ÖÑ Å ¹ ÖÑ plerion) Â ÖÑ ÖÑ shell) ÅÓÖ ÓÐÓ ËÙÑÔ ËÙÑÔ ËÙÑÔ ÒØÖÓ ËÙÑÔ ÒØÖÓ ÐÙ Ó ÐÙ Ó Ô Ò ÐÙ Ó Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÑÔÓÖ Ò Ò ÙÒ Ù Ø ÕÛÖ Ò ÐÐ ÐÓ Ò ÖÓ ÒØ Ó Ø Ü ÒÓÑ Ð Û ÑÓÖ ÓÐÓ Ð Û Ñ ¹ Ø ôò Õ Ö Ø Ö Ø ôòº Ô Ö Ñ Ø ÔÐÓ ÓÜÙ ÒÓ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ G Ð Ü µ B ØÓ Å ÐÓ Ò Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙµ ÕÓÙÒ PWN ÓÒ ÔÓÙ ÑÔÓÖ Ò Ø Ø Ø Ü Û ÔÐÓ ÓÜÙ ÒÓ ÐÐ Û Ò Ø º É Ö Ø Ö Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÖÛÒ Ø ÔÛÒ Ô Ö Ø ÒØ ØÓ ËÕ Ñ ¾º º ËÙ ÒØÖÛØ Õ Ö Ø Ö Ø ÑÓÖ ÓÐÓ Ñ Õ Ò Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÓÖ Ñ ¹ Ñ ØÓµ ÖÛÒ Ø ÓÖ ôò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ØÓÒ ÈÒ ¾º½ (Weiler 988). ¾º º ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÔÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ç Ø ÔÓ ØÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ô ØÓÒ ÓÔÓÓ ÔÖÓ ÖÕ Ø ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò Ø Ö Ñ ô Òô ÙØ ÑÔÓÖ Ò ô ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ø Ø Ò Ð ÓÒ ÓÖ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ ØÛÒ Ø ÖÛÒ ØÓÙ Ð Ü ¹ Ø³ Ô Ø ØÓ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò º À Ñ Ð Ø Ø ÑÓÖ ÓÐÓ ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ Ø ÔÓÑÔ ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ó Ò ÙØ ØÓ ÓÔ º ¼

48 µ µ µ µ ËÕ Ñ ¾º µ Ë Ò Ø Ò Ý Ù ÓÕÖôÑ ØÓ ØÓÙ ÐÙ Ó Ó ÔÐÓ ÓÙ ÓÜÙ ÒÓ Cas-A ÌÓ ÒÓ ÕÖôÑ ÕÒ Ø Ò ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ Ô ÓÑ Ò ØÓÙ Spitzer ØÓ ØÖ ¹ ÒÓ ÕÖôÑ ÕÒ Ø Ò ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ô ÓÑ Ò ØÓÙ Hubble ØÓ ÔÖ ÒÓ¹ÑÔÐ ÕÖôÑ ÕÒ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ Ø ØÒ ¹É Ô ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra (X-ray: NASA/CXC/SAO, O- ptical: NASA/STScI, Infrared: NASA/JPL-Caltech/Steward/O.Krause), µ Ë Ò Ø Ò ØÓÙ ÔÐÓ ÓÙ ÓÜÙ ÒÓ Puppis-A Ö Ó ÛÒ Ø ÒÓ ÓÐ ÒÓµ ÓÖ Ø Ø ÒÓ ÓÐ ÔÖ ÒÓµ ¹ ØÒ ¹É ÑÔÐ µ skyview.gsfc.nasa.gov) µ ÌÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Tycho, Ø ÔÓÙ Balmerdominated É Ñ Ð Ò Ö ØÒ ¹É ÒÓµ ÕÒÓÙÒ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ Ô Ø Ò Ö Ü Òô ÙÝ Ð Ò Ö ØÒ ¹É ÑÔÐ µ ÕÒÓÙÒ ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ Ø Ö Ü Ò ÐÙ Ó Ñ Ü Ö Ø Ò Ö Ø Ð ØÖ Ò X-ray: NASA/CXC/Rutgers/K.Eriksen et al., Optical: DSS) µ Ë Ò Ø Ò ØÓÙ Ò ÐôÑ ØÓ ØÓÙ Ã Ö ÒÓÙ Crab nebula) Ñ Ð Þ Ó ÕÖôÑ ÒÓÒØ Ó ØÒ ¹É Ô ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra Ñ ÔÖ ÒÓ Ó ÖÓ ÑÔÐ ÓÔØ ÓÑ Ò Ô ØÓ Hubble Ñ ÒÓ ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ Ô ØÓ Spitzer (X-ray: NA- SA/CXC/ASU/J.Hester et al., Optical: NASA/ESA/ASU/J.Hester & A.Loll, Infrared: NASA/JPL-Caltech/Univ. ½ Minn./R.Gehrz)

49 À Ô Ó ÓÐ Ô ÖÔØÛ Ø Ò Ô Ö Ô ÒÛ Ò ÒôÖ Ò Ø Ò Ñ ÓÔØ Ñ Ø ÔÓ Ð ÔØÓÙÒ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÔÓÙ Balmer-dominated ÔÐÓ ÓÜÙ ÒÓº Ì Ø Ü ÖÓÙÑ Ü ÖÕ ÔÛ Õ Ò Ö Ø Ò 2.3.2, Ø ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ÙÔ Ö ÒÓ ¹ Ò Ì ÔÓÙ Ia Ì ÔÓÙ Ib ÒØ ØÓ Õ º ³À Ø Ò Ô ÖÓÙ Ò pulsar Ò ÒÛ Ø ÙØ ÐôÒ ØÛÒ ÔÖÓØ ÖÛÒ Ø Ó ÔÖ ÓÒÓ ÙÔ Ö ÒÓ Ò ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ò Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÔÙÖ Ò Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ º Ì Ô Ö Ø Ö ÓÖ ÑÛ Ò ÒôÖ ØÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò Ò Ø Ó Ñ º ³ÇÔÛ Ò Ö Ø ØÓÙ Franchetti et al. (22), Ø Ö Þ Ñ ÒÓ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö¹ ÒÓ ÒôÒ ØÓ Å ÐÓ Æ Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ LMCµ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia ÙÔ ÖÕÓÙÒ ØÖ Ö Ø Ö Ò Ò Ð ÕÛÖ Ñ ½µ Ô ÖÓÙ Ø ÖÛÒ Ø ÔÓÙ OB ÒÓ ÕØÓ Ñ ÒÓÙ Ø ÖÛÒ Ñ ÖÛ Ô Ø Ô Ö Ø ¹ ÖÓ Ñ Ò ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ ÔÖ ÓÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ ÔºÕº Westerlund 969, Franchetti et al. 22) ¾µ Ö ÓÑÓ ÑÓÖ ÑÓÖ ÓÐÓ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÓÙ ÑÔÓÖ Ò Ü ¹ Ö Û Ø Ô ÓÔØ Ò Ñ Û Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ø ØÒ ¹É (Lopez et al. 29, Lopez et al. 2) ÑÔÓÖ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ö Ò ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÔÖÓ Ð Ô ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áa ÁÁº Ç Ö Ü ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÔÙÖ Ò Ø ÖÖ Ù Ô ÖÓÙ ¹ ÞÓÙÒ Ñ Ð Ô Ð Ô Ø Ö ÙÑÑ ØÖ ÓÒ ÔÓÙ Ò ÙÑ Ò Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ø ÔÓÙ Áa Ð Ù Ó Ò ÒÓ ÔÐ Ù Ø Ñ Ø Ø ¹ ÖÛÒµº À Ò Ö ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Áa ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ò ÒÓÙ Ð Ó Ò ØÓÒ ÔÙÖ Ò Ô Ø Ò Ø Ø Ñ ØÛÔÓ ØÓ ÓÔÓÓ Ó Ñ Ô ØÓÒ Ð Ù Ò ¹ ÒÓº ÒØ ØÛ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÔÙÖ Ò Ø ÖÖ Ù ÓÖÞÓÒØ Ô Ø ÖÙØ Ò Ö ØÓÙ Ø ÖÖ ÓÒØÓ ÔÙÖ Ò Ø Ð ÓÒØ ÒÓÑÓ ÑÓÖ ÙÕÒ Õ Ö Ö Ü ØÓÙ ÔÙÖ Ò µ ³ÇØ Ò ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ø Ö ÑÑ Hα Ò Õ Ø Õ Ñ Ð Ø Ø Ñ ÐÐÓÒ ÔÖÓ ÔØ Ô ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia Ñ Ó Ø Ð ÙØ Ó ÙÔ ÖÕ Ñ Ó Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ø³ Ô Ø Ò Õ Ñ Ð Ô Ò Ð ÑÔÖ Ø Ø º ³ ÐÐÓ Ò ØÖ ÔÓ Ò ÒôÖ ØÓÙ ÔÖ ÓÒÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò Ø Ô ¹ Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ ØÓÙ abundanceµ ÓÖ ØÓ Õ º ³ÇÔÛ Ò Ö Ø Ò 2.2 Ø Ñ Ø ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ì ÔÓÙ Ia Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö Ø Ö ØÓ Õ ÔºÕº ÖÓµ Õ Ñ ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ ÁÁ ÔÓÙ Ô Ö ÕÓÙÒ Ð Ö Ø Ö ØÓ Õ ÔÛ ÓÜÙ ÒÓ Ñ Ò Ó ÐÔµº ÔÓÑ ÒÛ Ø Ñ Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÒØ ØÓÔØÖ¹ ¾

50 ÞÓÙÒ ÙØ Ø ÓÖ Ø Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒº Ô Ö Ñ Ô ÖÓÙ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ØÓÙ ÖÓÙ Fe-K, Fe-Lµ Ñ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ØÒ ¹É ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ ÔÖ ÓÒÓ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Iaº ÔÛ Ò Ö Ø ØÓÒ Vink (22) ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ô Ö ÔØô ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÔÓÙ Òô ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ì ÔÓÙ Ia Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö ÑÑ ÖÓÙ Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹Éº ÙØ Ó Ð Ø Ø ØÓ Ø ØÓ ÙÐ Ô Û Ô ØÓ Ñ Ó Õ ÝÙÕ ÒØÓÑÓ ÕÖ ÒÓ ÓÒ ÑÓ ionization age : n e tµ ØÓ ÓÒ Ø ØÓ Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó Ò Õ ÔÖÓÐ Ò ÓÒ Ö Ø ØÓ ÙÐ Ô ØÓ ÓÔÓÓ Ô ÑÔÓÒØ Ó Ö ÑÑ ØÓÙ ÖÓÙ ÕÛÖ ÙØ Ò Ñ Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒº À Ø Ð ÙØ Ô ÖÔØÛ Ò Ð Ø ÖÓ Ô Ò Ô Ö Ø Ö Ö Ø ÖÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒº ¾º Å Õ Ò ÑÓ ÙÒ ÕÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ç Ñ Õ Ò ÑÓ ÙÒ ÕÓ Ø ÒÓ ÓÐ ÔÓÙ ÙÒ ÒØôÒØ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ¹ ÒôÒ Ò ÖÓÒØ Ô Ö ÑÑ Ø Ô Ö ØÛº ÔÐ Ñ ÙÔ ÖÕÓÙÒ ØÖ Ó Ñ Õ Ò ÑÓ ØÓ ÖÑ bremmstrahlung ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ Ø Ñ ÔÓÑÔ ØÛÒ Ó ÛØÓÒÛÒ Òô ÙÔ ÖÕ Ø ÒÓ ÓÐ ÕÖÓØÖÓÒ Ô Õ Ø Ø Ð ØÖ Ò Ñ Ñ Ò Ø Ô Óº ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ ÙÒ ÕÓ free-free emission ÖÑ bremsstrahlungµ Â ÛÖÓ Ñ ÖÑ Ö Ó Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ø ØÓ ô Ø ØÓ Ö Ó Ò ÑÔÓÖ Ò Õ Ö Ø Ö Ø ÓÔØ Ð ÔØ Ò Ø Ò ØÓÙ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ º Ë ÖÑÓ Ö Ô ÒÛ Ô ½¼ 5 Ã Ø ØÓÑ ÓÒÞÓÒØ ÔÐ ÓÒ ØÓ Ö Ó ÔÓØ Ð Ø Ô Ð ØÖ Ò ÔÖÛØ Ò º À ÖÑ Ò Ö ÑÓ Ö Þ Ø Ñ Ø Ö Ø Ñ Ø Ü ÙØôÒ ØÛÒ ÛÑ Ø ÛÒ Ñ Û ÖÓ ÛÒº À ÖÑ ÓÖÖÓÔ Ô ÖÕ Ø Ø Ò Ñ Ò Ö ØÛÒ ÛÑ Ø ÛÒ Ò ÓÖÞ Ø Ñ ÒÓ Ô Ø ÖÑÓ Ö º À ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Û ÙØÓ ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ñ Ð Ø ÖÓÙ Ò Ð ÖÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ Ñ Ò Ø Ò Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÖÛØ Ò Óµº ³ Ò Ð ØÖ Ò Ó Ò Ø Ò Ö E in ËÕ Ñ ¾º µ ÖÕ Ø ØÓ Ô Ó Coulomb Ò Ø ÓÖØ Ñ ÒÓÙ ÒØÓ Ze (Z= Ø ÔÖÛØ Ò µº ÌÓ Ð ØÖ Ò Ó ÕÛÖ Ò ÔÓÖÖÓ ¹ Ô ØÓ Ò Ô Ö Ò Ø E out <E in µ Ñ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓÑÔ Ò ÛØÓÒÓÙ Ñ Ò Ö E=hν=E in -E out. ÌÓ Ð ØÖ Ò Ó Ü ÓÐÓÙ Ò Ô Ö Ñ Ò Ð ÖÓ ÙØ ÔÓÑÔ Ò ÒÛ Ø Ò ³ ÙÒ Õ ¹ ÙÒ Õ ³ ÔÓÐÐ ÓÖ Ò ÖÑ ÔÓÑÔ Bremsstrahlung Ø ÒÓ ÓÐ Ô Û Ð Û Ø Ô Ö ÙÒ Ø ÓÔÓ Ù Ø Ø ØÓ Ð ØÖ Ò Ó Ô ØÓ

51 µ µ ËÕ Ñ ¾º µ ËÕ Ñ Ø Ô Ò ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÖÑ Ó bremsstrahlung µ Ñ Ö¹ Ñ Ó bremsstrahlung ÔÐ Ñ ÓÖ Ø ÖÑÓ Ö º Ô Ó Coulomb ØÓÙ ÒØÓº Ì Ð ØÖ Ò Ø ÖÑ ÓÖÖÓÔ ÕÓÙÒ Ñ Ð ÓÖ Ñ Ò Ø ÒÓÑ Ø ÕÙØ ØÛÒ Ø ÒÓÑ Maxwellµº À Ø ÒÓ ÓÐ Ô Ø ØÓ Ð ØÖ Ò Ò ÙÒ ¹ Õ Ñ Ñ Ø ÒÓÑ µ ÔÓÙ Ò Ü ÖØ Ø Ñ ÒÓ Ô Ø ÖÑÓ Ö ËÕ Ñ ¾º µº ³Ç Ó Ô Ó ÙÝ Ð Ò Ó ÖÑÓ Ö Ø Ó Ô Ó Ö ÓÖ Ò Ò ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ÔÓÑ ÒÛ Ø Ó Ô Ó ÙÜ Ñ Ò Ò ÒØ Ø Ø ÒÓ ÓÐ º Ò ÐÓ Ñ Ø Ò ÖÑÓ Ö Ô ÑÔ Ø ÙÒ Õ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Ò ÐÓ Ó Ñ Ó Ñ ØÓ ÔºÕº ÖÑÓ Ö >½¼ 6 Ã Ô ÑÔÓÒØ ØÒ ¹É Òô ÖÑÓ Ö <½¼ 5 Ã Ô ÑÔ Ø ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ µº Ë Ñ Ð Ò Ö¹ ØÓ Ñ ØÓÙ ÖÑ Ó bremsstrahlung Ô Ø Ø Õ Ö Ø ÖÞ Ø ÔÛ Ò Ö Ô Ø ÖÑÓ Ö Ìº À ÒØ Á Ø Ø ÒÓ ÓÐ ÓÑ Ò Ò Ö Ò Ø Ô Ø Õ I(E,T) = AG(E,T)Z 2 n e n i (kt) /2 e E/kT ¾º¾ µ ÔÓÙ Ò Ñ Ø Ö Ò ØÓ ÓÖØÓ ØÛÒ Ø ôò ÒØÛÒ n e,n i Ò Ó ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ØÛÒ ÒØÛÒ ÒØ ØÓ Õ k Ò Ø Ö ØÓÙ Boltzmann G Ò Ó Ô Ö ÓÒØ Gaunt Ñ Ö Ñ Ø ÐÐ Ñ Ò ÙÒ ÖØ Ø Ñ Ø ÓÔÓ ÙÜ Ò Ø Ø Ò Ò Ö Ñ ôò Ø º ÙØ Ó Ñ Õ Ò Ñ Ò Ó ÙÖ ÖÕÓ Ñ Õ Ò Ñ ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Ö > ½keV Ð Ø ØÒ ¹É Ñ Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö >½¼ 6 Ãµº

52 ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ Ø Ñ free-bound emission µ À ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ Ø Ñ ÙÑ Ò Ø Ø Ö Ø Ò Ò Ð ÖÛÒ Ð ¹ ØÖÓÒÛÒ Ñ ÒØ radiative recombinationµ Ò ÒØ ØÖÓ ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ¹ ÑÓ º À Ò Ö ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ ÔÓÙ Ô ÑÔÓÒØ Ò ÓÖ Ø ÖÕ Ò Ö ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Ø Ò Ö Ø Ø Ñ ÔÓÙ Ø Ð º À Ø Ù Ò ÐÐ Ý Ò Ð ÖÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ ÔºÕº Ø Ø Ñ n=2 ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ù¹ ÒÓ Ø Ô Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓÑÔ Ò ÛØÓÒÓÙ Hc (c=continuumµ ØÓ ÙÒ Õ Ø Ö Balmerº Ì ÛØ Ò ÔÓÙ Ô ÑÔÓÒØ Ñ ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ Õ Ö Ø ÖÞÓÒØ Ô ØÙÕ Ñ Ñ ØÓ Ð Ñ Ñ ÒÓ Ô Ö ÓÖ Ñ Ð< Å Ö Ó Balmerµ Ô Ö ÓÙÒ ØÓ ÙÒ Õ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø ÓÒØ Ø Ò ÙÔ Ö ô Ô Ö ÓÕ º ÙØ ÙÒ Û ÓÒÓÑ Þ Ø ÙÒ Õ Balmer Ø³ Ò ÐÓ Ñ Ø Ö ÑÑ Balmerµº Å ÑÓ Ó ØÖ ÔÓ Ø Ù Ò ÐÐ Ý Ò Ð ÖÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ Ø Ø Ñ n=3 Ô Ö ØÓ ÙÒ Õ Paschen ÔÓÙ Ñ ÒÞ Ø ØÓ Ù¹ Ô ÖÙ ÖÓ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ð< ¾¼¾ Å Ö Ó Paschen) º À ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ Ø Ñ Ò ÙÖ ÖÕ Ò Ö << ¼º½keV (Kaastra et al. 28)º ÔÓÑÔ Ó ÛØÓÒÛÒ ÙØ ÔÓÑÔ Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø Ð ÔØ Ù Ø Ø Ñ n=2 ØÓÙ Ø ÑÓÙ ØÓÙ Ù ÖÓ¹ ÒÓÙ ÔÓÙ Ø Ò ÔÖ Ñ Ø Ø Ø Ò ÔÐ 2 2 S /2 Ñ ÒØ Ö Ñ ØÖÓ ÓÖÑ l= 2 2 P /2 Ñ ÒØ Ö Ñ ØÖÓ ÓÖÑ l=µº À ÔÓÑÔ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ø Ò ÔÓ Ö Ø ÑÛÒ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø ÓÔÓ Ò ÖÑ Ò Ø Ø Ñ 2 2 S /2 Ñ n=2 º À Ø Ñ ÙØ Ò Ñ Ø Ø ÔÐ Ö Ø ÔÛ ØÓÒ Ø 2 2 P /2 Ô n=2 µ Ø Ñ Ø Ù Ò ÐÐ Ý Ð ØÖÓÒÛÒ ÙØ Ò Ñ Ø Ò ÔØô ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Ô Ø ÙÔ Ö Ñ Ò Ø ¹ Ñ º Òô ÑÛ Ø Ð ØÖ Ò Ö ÓÒØ Ø Ò Ø Ñ 2 2 P /2 ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ñ Ø Ô ÓÙÒ Ø Ñ Ð ô Ø Ñ 2 S /2 Ñ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓÑÔ ÛØÓÒÓÙ L Ø Ð ØÖ Ò Ø Ø Ñ 2 2 S /2 Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÓÐÓÙ ÓÙÒ Ø Ò ÖÓÑ Ð Û Ø Ñ Ø Ø Ø º ËØ Ò ÔÖÓ Ñ Ò Ô ÖÔØÛ Ò Ð ØÖ Ò Ó Ô Ø Ø Ñ 2 2 S /2 ÑÔÓÖ Ò Ñ Ø Ô Ø Ø Ñ 2 S /2 Ñ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓÑÔ Ó ÛØÓÒÛÒ ØÙÕ ÛÒ ÙÕÒÓØ ØÛÒ Ò Ò 2 ÙÒ Õ Ø ÒÓ¹ ÓÐ µ ØÓ ÖÓ Ñ Ø ÓÔÓ ÑÛ Ó Ø Ñ Ø ÙÕÒ Ø Ø Ò a Ø Ö ÑÑ L 2 2 S /2 ¹ 2 S /2 µ ÐÐ ô hò hò 2 hò a ½¼º evº À ÙÑ ÓÐ Ø ÔÓÑÔ ØÛÒ ³ Ó ÛØÓÒÛÒ³ Ø ÙÒ Õ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Õ Ø Ü ÖØ Ø Ô Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ñ Ð ØÓ Ñ Ò Ô Ö ÓÕ º ÔÙ Ò Ø Ø n e > 4 cm 3 ÒØ Ø Ò Ð Û ÔÓÑÔ Ð ØØôÒ Ø Ñ ÒØ Ô

53 ÔÓÐÐ Ô Ø Ð ØÖ Ò ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ø Ø Ñ 2 2 S /2 Ò ÖÕÓÒØ Ð Û ÖÓÙ Ø Ö Ñ Ð ØÖ Ò ÔÖÛØ Ò µ Ø Ò 2 2 P /2 Ô Ø Ò ÓÔÓ ØÓ ÐÑ Ø Ò 2 S /2 Ò ÔÐ ÓÒ Ô ØÖ ÔØ ÙÒÓ Ø Ô Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓÑÔ Ò ÛØÓÒÓÙ L Ó ½ ½µº Å ÑÔ Ö ÔÖÓ ØÓ Õ Ñ ØÓÙ Ñ ØÓ Ô ÔÓÑÔ Ó ÛØÓÒÛÒ Ò Ø Ô Ø Ò Ô Ö ØÛ Õ (Kaastra et al. 28) F sin(πe/e 2phot ) ¾º¾ µ Ø ÒÓ ÓÐ Ë ÕÖÓØÖÓÒ ³ÇØ Ò Ò Õ Ø Ø Ð ØÖ Ò Ó ÖÕ Ø Ñ Ò Ø Ô Ó Ô Ö ØÖ Ø ÖÛ Ô Ø ÙÒ Ñ Ö ÑÑ ØÓÙ Ô ÓÙ ØÓ ÓÔÓÓ ØÓÙ Ò Ñ Ø Ø ÓÖ Ø Ò ØÓÙº Ô ØÓ ÒÙ Ñ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÐÐ Þ ØÓ Ð ØÖ Ò Ó Ô Ø Õ Ò Ø ÙÒ Ôô Ô Ñ¹ Ô Ð ØÖÓÑ Ò Ø Ø ÒÓ ÓÐ ËÕ Ñ ¾º½¼ µº À Ø ÒÓ ÓÐ ÙØ ÓÒÓÑ Þ Ø Ø ÒÓ ÓÐ ÕÖÓØÖÓÒ Ñ Ò Ø bremmstrahlung ÔÖÓ Ð Ø Ô Ñ ¹ ÖÑ Ó ÔÐ Ù ÑÓ Ð ¹ ØÖÓÒÛÒ Ô Ð ØÖ Ò Ð ÔÓÙ Ó Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø ÒÓÑ Maxwell- Boltzmannº À Õ Ò ÑÓÒ Ù Ð ÙÕÒ Ø Ø Ûµ ØÓ Ö Ð Ø Ø ÛÑ Ø Ó Ò Ø Ô Ø Õ (Rybicki & Lightman 24): P(ω) = 3 q 3 Bsinα 2π mc 2 F( ω ) (2.26) ω c ÔÓÙ q, m ØÓ ÓÖØÓ Ñ Þ ØÓÙ ÛÑ Ø ÓÙ ÒØ ØÓ Õ ÒØ ØÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙ c Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÛØ ÛÒ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ò Ñ ØÓ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÛÑ Ø ÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ò Ø Ô Ó F Ñ Ø Ø ÙÒ ÖØ ω c = 3γqBsinα/2mc, ÔÓÙ Ó Ô Ö ÓÒØ Lorentzº ÔÓÑ ÒÛ Ò Ö ØÓÙ Ò ÛÑ Ø ÓÙ Ü ÖØ Ø Ñ ÒÓ Ô Ø ÙÕÒ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ ØÓÙ Ò Ô ÓÒÞ Ø Ô ÒÛ Ü ØÓ ËÕ Ñ ¾º½¼ º À Ö Ñ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ ÛÑ Ø ÛÒ Æ µ Ñ Ò Ö Ñ Ø Ü E + de ÑÔÓÖ Ò ÔÖÓ Ø Ñ Ò Ò ÑÓ Ò Ñ Rybicki & Lightman 24): N(E)dE = CE p de (2.27) ÔÓÙ ÔÓ Ø Ø C ÙÑ Ò Ø Ñ Ø ÛÒ Ñ Ø Ü Ø Õ Ø Ø Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙµº À ÓÐ Õ ÔÓÙ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò ÑÓÒ ÓÙ ÑÓÒ ÙÕÒ Ø Ø Ô Ñ Ø ØÓ

54 µ µ ËÕ Ñ ¾º½¼ µ ËÕ Ñ Ø Ô Ò Ñ Ò Ø Ó bremsstrahlung µ Ñ Ñ Ò Ø Ó bremsstrahlungº ÌÓ F ÐôÒ Ø Ò ÒØ Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Ò Ø ÙÕÒ Ø Ø ØÓ ØÓ Ñ Ø Ø º Ò Ø ÙÑ ÓÐ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ ØÓ ÓÐ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓ Ñ astronomy.swin.edu.au/cosmos/s/synchrotron+emission). Ø ÒÓÑ ÔÛ ÙØ Ø Õ ¾º¾ Ò Ø Ô ØÓ ÓÐÓ Ð ÖÛÑ ØÓÙ ÒÓÑ ÒÓÙ ØÛÒ Õ ÛÒ ¾º¾ ¾º¾ P total (ω) = P(ω)N(E)dE F( ω ω c )E p de ¾º¾ µ Ø Ð P(ω) ω p 2 ¾º¾ µ ÔÓÑ ÒÛ ØÓ ÓÐ Ñ ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Õ Ø ÑÓÖ Ò ÑÓÙ Ò Ñ ØÛ Ö Ø Ö ØÓ ËÕ Ñ ¾º½¼ µ Ñ Ñ Ø Ø ÔÓÙ ÙÒ Ø Ñ ØÓ Ø Ø Ò Ö Ø ÒÓÑ ØÛÒ Õ Ø Ø ôò ÛÑ Ø ÛÒ p Ñ ÛÒ Ñ Ø Õ α = p 2 ¾º ¼µ Ç Ù Ö Ñ ÒÓ Ñ Õ Ò Ñ Ô Ö ÙÒ Û Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÙÖ Ñ Ù¹ ÕÒ Ø ØÛÒ Ô Ø Õ Ñ Ð Ö Ó ÙÕÒ Ø Ø MHzµ Û Ø ØÒ ¹É 8 Hzµ Ò ÐÓ Ñ Ø Ò Ò Ö ØÛÒ ÛÑ Ø ÛÒº Ø ÒÓ ÓÐ Ð Û Ò ØÖÓ Compton ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ÔÓÙ Ø Ð ØÖ Ò Ò Ö ÓÒØ Ö Ñ ÐÐ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ ÒØ Ò Ø Ò Ö Õ Ñ ÙØ ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ Ø Ø ÑÔÓÖ Ò Ð ÕôÖ ØÓ Ò ØÖÓ Ó

55 Ò Ñ ÒÓ Comptonº Ë ÙØ Ò Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ð ØÖ Ò Ò ÙØ ÔÓÙ Ø Ø ¹ Ñ Ø ÖÓÙÒ Ñ ÖÓ Ø Ò Ö ØÓÙ Ø ÛØ Ò Ð ØØôÒÓÒØ ØÓ Ñ Ó Ñ Ø ØÓÙ Ñ Ð Ø Ö Ò Ö µº ÌÓ Ò ØÖÓ Ó Ò Ñ ÒÓ Compton Ò ÔÓÐ Ñ ÒØ Ø Ò ¹ ØÖÓ Ù ÙÝ ÐôÒ Ò Ö ôò Ñ Õ Ñ Ð Ò Ö ÛØ Ò Ô ØÓ Ö Ó ÛÒ ØÓ Ó Ñ ÙÔ ÖÓ Ñ ÖÓ ÙÑ ØÛÒ Cosmic Microwave Backgroundµ ÞÓÒØ Ô Õ Ø ¹ Ø Ð ØÖ Ò Ô ÑÔÓÒØ Ø ÒÓ ÓÐ ÙÝ ÐôÒ Ò Ö ôò ØÒ ¹É ØÒ ¹ µº À ÓÐ Ò Ö Ò Õ Ø Ø Ó ÛÑ Ø ÓÙ Ò γmc 2 ÔÓÙ Ò Ó Ô Ö ÓÒØ Lorentz ([-(u/c) 2 ] /2 )º Ò ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ ØÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ Õ Ò Ö ÔÙ Ò Ø Ø Ø ÒÓ ÓÐ u rad Ò Ö ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ Ò hν Ø Ø Ø ÒÓ ÓÐÓ Ñ Ò Õ Ô Ø Ò Ò ØÖÓ Compton Ò Ò ÐÓ ØÓÙ 2 u rad ØÓ Þ Ñ ÒÓ ÛØ Ò Ó Õ Ò Ö 2 hνº ÔÓÑ ÒÛ Ó Ñ Ð ØÖ Ò Ñ ½¼¼¼ Ñ ÓÙÖ ÓÙÒ ØÒ ¹É Ø Ø Ü Û ØÛÒ kev Ø Ò ÞÓÒØ Ñ ÛØ Ò Ñ ÖÓ ÙÑ ØÛÒ ØÓÙ Ó Ñ Ó ÙÔÓ ÖÓÙ Ò Ö ½¼ 3 evµ Òô Ø Ò Ø Ð ØÖ Ò ÙØ ÞÓÒØ Ñ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ô ÑÔÓÒØ ØÒ ¹ Ø Ø Ü Û ØÛÒ MeV (Seward & Charles 2)º À ÑÓÖ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÙØÓ ÙÔÓÐÓ Þ Ø Ñ Ò ÐÓ Ó ØÖ ÔÓ ÔÛ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒ ÙÒ Ù ÞÓÒØ Ø Ò Ò Ö ØÓÙ ÛØÓÒÓÙ Ñ Ø Ò Ò Ö Ø ¹ ÒÓÑ ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒº Å ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÔÖÓ ÔØ Ø Ø ÒÓÑ ØÓÙ Ñ ØÓ ÓÐÓÙ Ò ÑÓ Ò Ñ Ñ Ñ Ø Ø ÔÓÙ Ü ÖØ Ø Ô Ø Ò Ò Ö Ø ÒÓÑ ØÛÒ Ð ØÖÓ¹ ÒÛÒ ÔºÕº Rybicki & Lightman 24µ Ø³ Ò ÐÓ Ñ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒ (α = (p-)/2, ËÕ ¾º¾ ¾º¾ µº ÔÓÑ ÒÛ ÑÓÖ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÓÙ Ò ØÖÓ ÓÙ ÒÓÑ ¹ ÒÓÙ Compton Ò ØÓ Ó Ñ ÙØ ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÕÖÓØÖÓÒ Ñ ÒÓ ÔÓÙ Ò Ñ Ø ØÓÔ Ñ ÒÓ Ñ Ð Ø Ö Ò Ö º ¾º ¾º º½ ÃÌÁÆÇ ÇÄÁ ÍÈÇÄ ÁÅÅ ÌÏÆ ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ¹ ÆÏÆ Ê Ó ÛÒ ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ À Ô ÖÓ Ò Ø Ø ÔÖ Ñ Ø Ø Ø Ò ÔÓÑÔ Ø Ò ÔÖÓ Ð Ù Ø Ø ÒÓ ÓÐ¹ ÖÛÒ Ø ÔÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ø ØÒ ¹Éº Ø ÞÓÙÑ Ø Ù Ö Ñ Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ñ ÙØ Ø ÖÕ ¹ Ò ÒÕÒ Ù Ñ Ð Ø ØÛÒ ÜÛ Ð Ü ôò ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº ËÙÒÓÔØ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ Ò ÖÓÙÑ Ø Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÒØÓÒ

56 Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ ³ Ð Ø Ö Ø ÞÛ ØÓÙ Ò Ò Ø Ò ÓÔÓ ÖÕ Ø Ö Þ Ø Ò ÒÕÒ Ù ØÓÙº Ì Í»Í Ò Õ Ö Ø Ö Ø Ö Ó ÛÒ Ô Ñ ØÙÔ Ñ Ø Ø -.3 ÔÓÙ ÙÔÓ Ò Ø ÒÓ ÓÐ ÕÖÓØÖÓÒ ÓÔÓ Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ó ÐÙ Ó Ó plerionic (PWN) ÙÔÓÐ ÑÑ Ø º À ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ Ô ÑÔ Ø Ô Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ Þ Ø Ô ØÓÙ ÓÙ Ø Ò ÔÓÙ Ò Ò Ñ Ñ Ñ ÒÓ Ñ ØÓ Ö Ó Ø Ô Ö ÓÕ º Ç Ó ÔÓÖÖÓ Ó Ò ÔºÕº ÙÔ Ö ô ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ô Ò Ô ÑÔÓÙÒ Ø Ò ÙÔ ÖÙ Ö Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ñ ØÓº ¾º º¾ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ØÒ ¹É Ì ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÒÓ ÓÐÓ Ò Ø ØÒ ¹É Ø Ø Ö Ø ÞÛ ØÓÙ Ñ Û ÓÖÛÒ Ñ Õ Ò ÑôÒº ÅÔÓÖÓ Ò Ò ÙÔ ÖÜÓÙÒ Ñ ØÒ ¹É Ø Ø Ò Ö Ü ÔÓÙ ÙÒ ÓÒØ Ñ Ø Ò Ô Ö ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ô Ø Ò ØÖ Ô Ò º ÅÔÓ¹ ÖÓ Ò Ò Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ñ Û Ò ØÖÓ Compton Ö Ó ÛÒ Ø ÒÓ ÓÐ Ô ÖÓÙ Ø ÓÔÓ Ò ÓÒ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ º Ç ØÒ ¹É ÑÛ ÔÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ Ø Ö Ó Ð Ó Ø Ò Ñ Ð Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö¹ ÒÓ ÒôÒ Ó ÐÓÒØ Ó ôò ÔÓÑÔ Ø ÖÑ Ø Ñ ¹ ÖÑ Õ Ò Ò Ñ ØÓÒ Ø ÔÓ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø º Ì ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÔÓÙ ÙÑÔ» Ò Ø ¹ ÙÑÔ Ð ÙØ ÔÓÙ Ô Ö Ð ¹ ÓÙÒ ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ Ò Ó Õ Ø Ø ôò Ð ØÖÓÒÛÒ ÔÖÓ ÖÕ Ñ ÒÓ Ô Ò pulsar Ô ÖÓÙ¹ ÞÓÙÒ Ñ ¹ ÖÑ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØ Ô Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö Õ Ø Ø ôò Ð ØÖÓÒÛÒ Ñ ØÓ ÒØÓÒÓ Ñ Ò Ø Ô Ó ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ò ØÖÓÒÛÒ Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒµº Ì ÐÙ Ó ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ô ÑÔÓÙÒ ÖÑ ØÒ ¹É ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ò Ø ¹ ÒÓ ÓÐ Ô Ò Ò ÙÒ ÕÓ ¹ ÙÒ ÕÓ ØÓÙ ÔÓÐ ÖÑÓ ÖÓÙ ØÓ ÛØ Ö ØÓÙ Ð ÓÙº À ÙÒ Õ ÙØ ÔÓÑÔ Ø ÐÙ Ó ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ó Ð Ø Û Ô ØÓ ÔÐ ØÓÒ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ ÖÑ Ó bremmstrahlung ÐÐ ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ô Ö ÔØô ÔÓÙ Ó Ñ Õ Ò ÑÓ Ù¹ Ò ÕÓ ¹ Ø Ñ Ó ÛØÓÒÛÒ Ò ÒÓÙÒ ÙÖ ÖÕÓ ÔºÕº Ò Ö ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ñ ÔÐÓ Ó Ñ Ø ÐÐ ÔÐ Ñ Kaastra et al. 28)º ËØ ÐÙ Ó ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ø Ô Ø ÖÑ ¹ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É Ô ØÓ ÛØ Ö Ô Ö Ø Ö Ø Ñ ¹ ÖÑ ÔÓÑÔ ÕÖÓØÖÓÒµ Ð ÖôÒ ØÒÛÒ¹É Ô Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ñ ØÛÔ Ó Ñ ØÓ Ó º À Ø ÒÓ ÓÐ ÕÖÓØÖÓÒ ÑÔÐ ÙØ Ø Ò Ô ÖÔØÛ Õ Ø Ø Ð ØÖ Ò Ô Ó Ñ ØÒ Ó ÓÔÓ Ô ¹ Ø Õ ÒÓÒØ Ñ Û Ø Fermi Ø ÓÖØ Ñ Ò ÛÑ Ø ÞÓÒØ ÙÒ Õô ÑÔÖÓ 39

57 ¹ Ô Û Ø ³ØÓ ÕôÑ Ø ³ ØÓÙ Ñ ØÛÔ Ó Ñ ØÓ Ó Ð Û Ø Ô ÖÜ ØÙÖ ô ÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙµº ÌÓ ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ SN 6 Ø Ò ØÓ ÔÖôØÓ ØÓ ÓÔÓÓ ô Ò Ø ØÓ ÓÙ ÓÙ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É ÔºÕº Koyama et al. 995, Reynolds & Chevalier 98)º Å Ø ÕÖ Ø Ð ÓÔÛÒ ØÒÛÒ¹É ÙÝ Ð Ò ÐÙ Ò ÔÐ ÓÒ ÒÛ Ø Ø ÔÓÐÐ Ð ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔºÕº CasA, Tychoµ Ô ÑÔÓÙÒ ÙØÓ ØÓÙ ÓÙ Ø Ò Ø ÒÓ¹ ÓÐ º Ç Ô Ö ÓÕ ÙØ Ð µ Ò ÞÓÙ Ñ Ø Ø ØÛÒ ÐÐÛÒ Ò Ó Ñ Ò Ô Ö ÓÕ Ô Ø ÓÔÓ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ø Ü ØÛÒ TeV. ËØÓ ÖÑ Ñ ØÒÛÒ¹É ÙÒ Ö ÑÓÙÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ô ÒØ Ö ôò ØÓ Õ ÛÒ ÔºÕº Fe, Si, Liµº À ÖÓÙ Ø Ö ØÛÒ ÒØÛÒ Ô Ð ØÖ Ò ÔÖÓ ÐÓ Ò ¹ Ò Ø ÛØ Ö ØÓ ØÛÒ Ø ÑÛÒº Ç Ò ÙÑÔÐ ÖôÒÓÒØ Ô ÐÐ Ð ØÖ Ò ÒôØ ÖÛÒ ØÓ ÛÒº Ô Ö Ñ Ñ Ø Ð ØÖÓÒÛÒ Ô Ø Ò Ø Ö ØÓ L-shell, n=2µ Ø Ò ÔÖôØ ØÓ K-shell, n=µ ÒÓÙÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ã¹ Ñ Ø Ô Ø Ò ØÖØ M-shell, n=3µ Ø Ò ÔÖôØ ØÓ ÒÓÙÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ã¹ ºÓº ºº ÒØ ØÓÕÛ Ñ Ø ÔÓÙ Ø Ð ÓÙÒ Ø Ò Ø Ö ØÓ ÒÓÙÒ L Ö ÑÑ ÔÓÑÔ L-α Ô Ø Ò ØÖØ Ø Ø Ö L-β Ô Ø Ò Ø Ø ÖØ Ø Ò Ø Ö ØÓ ºÓº ºµº À Ô Ò Ø Ø Ñ Ñ Ø ÓÒÓÑ Þ Ø Ô Ó ÓÖ ÑÓ fluoresence yieldµ Ò ÙÝ Ð Ø Ö ØÓÑ Ñ Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÙÖ Ò ÓÖØÓ (Vink 22)º Ô Ö Ñ Ô Ó ÓÖ ÑÓ Ñ Ñ Ø Ø Ò ØÓ Ã ØÓÒ ÓÙ Ø ÖÓ ÖÓ FeIµ Ò % ØÓ ÓÙ Ø ÖÓ ÔÙÖØ Ó SiIµ Ò % Òô ØÓ ÓÙ Ø ÖÓ ÓÜÙ ÒÓ Ò Ñ Ð ¼º % (Krause 979, Kallman et al. 24)º Ä Û Ø Ñ Ð Ô Ó ÓÖ ÑÓ Ø ÙÝ Ð Ô Ö Ø ¹ Ø Ø ÔÓÑÔ Fe K-shell Ò Õ Ö Ø Ö Ø Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÑÔÓÖ Ò Ô Ö Ø Ö Ð Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ÖÓÙ Ò Ð ¹ ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ØÓ Ô ØÖ Ô kt e 2 kevµº Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ÖÓÙ Ô I Û XVII, Ñ Ò Ö Ø Ö ÑÑ Fe-K Ò ÓÒØ Ø º kev ( Ñ Ð Ø Ö Ò Ö¹ ÔºÕº Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ø º kev ÒØ ØÓÔØÖÞÓÙÒ Ø Ò Ô ÖÓÙ ÖÓÙ ÙÝ Ð Ø ÖÓÙ ÓÒ ÑÓ Fe XXV Òô ÙØ Ø º kev Ò ØÓÒ Fe XXVIµº Ç ÖÓ Õ Ô Ü ¹ ÕÓÙ Ñ Ø Fe-L-shell Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ò Ö ¼º ¹½º½¾ kevôóù ÒØ ØÓÔØÖÞÓÙÒ Ø Ø ÓÒ ÑÓ Ô XVII Ñ ÕÖ XXIV Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö kt e.5 kev, Vink 22µº ÙØ Ó Ñ Ø ÙÖ ÖÕÓ Ò ØÓ ÖÑ Ñ ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Í»Íº ¼

58 ¾º º¾º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É Ì Ñ Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ØÒ ¹É ÑÔÓÖÓ Ò Ò ô ÓÙÒ Ñ ÒØ ÔÐ ÖÓ ÓÖ ØÓ ÖÑ ÔÐ Ñ Ô ØÓ ÓÔÓÓ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ º Ô Ö Ñ ØÓ ÖÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø ÖÑÓ Ö ØÛÒ Ò¹ ØÛÒ ØÓÙ ÖÑÓ ÔÐ Ñ ØÓ ØÓ ÒÛ Ø Gaussian ÔÖÓ Ð ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓ ÓÔÓÓ Ò ÓÐÓ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ñ Ø ÙÔ ÖÕÓÒØ Ö Ò Ñ ØÓ ÓÔ ØÒÛÒ¹É Ô Ö Ø ÖÛ ¹ ÖÙÒ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Ó Ð Ø ÐÐÓÙ Ô Ö ÓÒØ ÔºÕº ÖÙÒ Doppler Ð Û Ô Ö ØÖÓ ØÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓÙ ÒØ Ñ ÒÓÙµº ÌÓ Ñ Ø ÙÒ ÕÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ó Ð Ó ÖÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÓÖÞÓÒØ Ô Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö º ³ Ø ÔºÕº Ó ÙÔÓÐÓ Ñ ÖÛÒ Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ð ÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÑÔÓÖ Ò ÔÖÓ ÓÖ Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö º Ç Ö ÑÑ ÔºÕº ØÓÙ ÖÓÙ Ò Ò Ñ ÒØ ÒÛ Ø Ö Ð Ó ÙØ ØÓ ÓÔ Ñ ÓÒ ØÓÙ Ô ØÖ Ô Ñ Û ØÛÒ Ò Ö ôò ØÓÙ Ò Ö Ó Ò Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ÖÓÙ Ø³ Ô Ø Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö º Å Û Ø Ñ ØÓ ÓÔ ÑÔÓÖ Ô ÔÐ ÓÒ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø n e µ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº Å Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÔÓÑÔ Ô ÖÑ ÔÐ Ñ Ù Ö Ñ ÒÓÙ ÓÙ ÒØ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ü ÖØ Ø Ñ Ô Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÒ Ó ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ Ô ÑÔ n e n H dv = n 2 e dv (n e =n H ÔÓÙ n H ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙµº À ÔÓ Ø Ø ÙØ Ò ÒÛ Ø Û Ñ ØÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ emission measureµº Ô ØÓ Ñ ØÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ÕÓÒØ Ñ ØÑ ØÓÙ Ñ ÓÙ ØÓÙ Í»Í ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ø Ñ ÓÙÑ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙº Ô ÔÐ ÓÒ Ô ØÓ ÖÑ ÔÐ Ñ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ò ÓÔØ Ð ÔØ Ó Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÖÛÒ ØÓ Õ ÛÒ Ò Ò ÕÙÖ Ö Ð Ó Ø Ñ ØÖ Ø Ô Ö ¹ Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ ØÓÙº ÙØ ÑÔÓÖ Ò Ò ÙÔÓÐÓ ÞÓÒØ Ø Õ Ø ÔÓÑÔ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÙØôÒ Û ÔÖÓ Ñ Ù Ö Ñ Ò Ö ÑÑ ØÓ ÙÒ Õ º Ø Ö Ø Ö ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ ÒÓ ÒôÒ ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ØÓÒ Ü Ô ØÓ ÙÔÓÐÓ Ñ Ø Ô Ö Ø ¹ Ø Ø ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ (Hughes et al. 998) Òô Ø Ò Ö Ø Ö ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÑÔÓÖ Ò ÙÒ Ñ ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ÖÛÒ Ø ÔÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ (Vink 22)º ¾º º ÇÔØ Ø ÒÓ ÓÐ ÌÓ ÓÔØ Ñ ØÛÒ Í»Í Ò Ò Ö ÑÑ Ñ ÔÓÑÔ ØÓ ÓÔÓÓ ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ó Ö ÑÑ Balmer ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔºÕº Hα, Hβµ ÐÐ ÙÖ ÖÕ Ò ÔÐ Ó Ô ÓÖ Ù¹ ½

59 Ñ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÙ Ô ÑÔÓÒØ Ô ÒØ N, O, S ÐÐÛÒ ØÓ Õ ÛÒº Ø ÑÛ Ô Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÓ ÓÔØ Ñ ØÛÒ Í»Í Ô Ö Õ Ñ Ò ÙÒ Õ ÙÒ Øô º À ÑÓÖ ØÓÙ ÓÔØ Ó Ñ ØÓ ÙØôÒ ØÛÒ Ô Ö ÓÕôÒ Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø ÔÓÑÔ ÙÒ ÕÓ ¹ Ø Ñ ô Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÔÛ Ó Ñ Ô Ö ØÛº Ö ÑÑ Ô Ò Ò ¹ Recombination Lines ÌÓ ÓÔØ Ñ ØÛÒ Í»Í Ô Ö Õ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ø Ö Balmer ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÙÖÛ Ø Hα Hβ º À Ñ Ò ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Balmer Ò ÔÓØ Ð Ñ ØÓÙ ÒÓÑ ÒÓÙ ØÓÙ ÓÖ ÑÓ Ø ØÓ ÓÔÓÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ ÖÓ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ø Õ Ñ ØÞ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ð Ø ¹ ÖÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Ó ÔÓÖÖÓ Ô Ò Ô Ñ Ô Ñ Ð ØÖ Ò º ÛØ Ò Ñ Ò Ö Ñ Ð Ø Ö Ô ½ º ev ÓÒÞÓÙÒ Ø ØÓÑ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ ÒØ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÖÛØ Ò µ Ð Ö Ð ØÖ Ò º Ì Ð Ö ÙØ Ð ØÖ Ò Ð ÓÒØ Ô ÐÐ ÒØ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø ÐÐ Ý ØÓÙ Ò Ò µ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÔÓ ÓÐ ¹ Ò Ö Ñ Ø ÑÓÖ ÛØÓÒÛÒ ØÓ ÙÒ Õ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ñ ÓÙÖ ÖÑ ÒÛÒ Ø ÑÛÒ Ù ÖÓ ÒÓÙº Ì ÙÐÐ ÒØ Ð ØÖ Ò Ø ÖÑ Ò ØÓÑ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÖÕÞÓÙÒ Ò Ñ Ø Ô Ó Ò Õ Ñ Ð Ø Ö Ò Ö Ø Ñ Ô ÑÔÓÒØ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÛØ Ò ÓÖ Ñ Ò ÙÕÒ Ø Ø Ö ÑÑ Ø ÒÓ ÓÐ µ Ñ ÕÖ Ò Ø ÓÙÒ Ø Ñ Ð ô Ø Ø º ÙØ ÔÓÙ Ø ÒÓÙÒ Ø Ø Ñ n=2 ÔÖÓ ÐÓ Ò Ø Ò ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Balmerº ÙØ Ò ÔÓÙ ÙÖ ÖÕÓ Ò ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÛÒ Í»Í Ø Ö Hα (n = 3 > 2) Hβ (n = 4 > 2)º Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ¹ Forbidden Lines À Ô ÖÓÙ Ö Ø ÖÛÒ ØÓ ¹ Õ ÛÒ Ô ØÓ Ù ÖÓ ÒÓ Ø Í»Í ÔÛ ÔÐ ÓÒ Ñ ÒÓ ÞÛØÓ ÓÜÙ ÒÓ Ó ÔÐ ÓÒ Ñ ÒÓ ÓÜÙ ÒÓ ØÛ Ñ Ö ÔÓ Ø Ø Ô Ö ÕÓÙÒ Ø ÙÒ Ø Ø Ø Ù ÖÓ ÛÒ ØÛÒ Ð Ù ÖÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Ñ Ø Ò Ð Û ÒØ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò ÖÓÙ Ø ØÓÙ Ö Ì Í»Í ÔÛ Ð Ø ÐÐ Ö Ò ÐôÑ Ø Ò Ö Ø Ö n e - 5 cm 3 µ Ñ ÔÓ¹ Ø Ð Ñ Ð Õ Ò Ø ØÓÑ Ò Ö ÓÒØ Ø Ñ Ð ô Ð ØÖÓÒ ØÓÙ Ø Ø º À ÖÑÓ Ö Ø Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ô ÑÔ Ø ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Í»Í Ò Ø Ø Ü ØÛÒ ½¼ 4 Ã ØÓ Ò Ó ØÛÒ Ð Ù ÖÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ Ô Ø Ô Ø Ò Ø ÒÓÑ Maxwell-Boltzmann Ñ Ñ Ò Ö kt e = ev ËÕ Ñ ¾º½½µº À ÓÙÖ Ø Ø ÒÓÑ Maxwell-Boltzmann Õ Ö ¹ Ø ÖÞ Ø Ô Ð ØÖ Ò Ñ Ò Ö Ø Ø Ü Û ¾¹ ev º Ì Ð Ö Ð ØÖ Ò ÔÓÙ Ö¹ ÓÒØ Ø Ò ÓÙÖ Ø Ø ÒÓÑ Maxwell-Boltzmann ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÖÓÙÒ ÖÓ Ø ÒØ O +, O ++, N +, S ++ Ø Ò Ö Ø Ñ ÔÓÙ Ö ÓÒØ ÓÒØ Ø Ñ Ð ô ØÓÙº ¾

60 Ì ØÓÑ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ö Ó Ò Ø Ò ÔÖôØ Ø Ñ Ö ô Ñ Ø ÙØ Ô Ø Ð Ö Ð ØÖ Ò ÙÝ Ð Ø Ö Ò Ö º ÙØ Ò Ó ØÖ ÔÓ Ñ ØÓÒ ÓÔÓÓ Ð ØÖ Ò Ñ Ø ÒÓÙÒ Ñ ¹ Ø Ø Ø Ñ Ò Ó Ø Ñ Ó ÓÔÓ Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÔÓ Ö Ó Ò Ñ Û Ø ÒÓ ÓÐ Ð ØÖ Ó Ô ÐÓÙµ Ø ÓÔÓ Ó ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ ØÓÙ Ð ØÖÓÒÓÙ ÔÖ Ò Ø Ò ÔÓ Ö ØÓÙ Ò ÔÓÐ Ñ Ð Ø ÖÓ Ô Ø ½¼ 8 sec ÔÓÙ Õ Ø Ô ØÖ ÔØ ÖÑ Ò Ø Ñ º Ä Û Ø ËÕ Ñ ¾º½½ Ò Ö Ø ÒÓ¹ Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð ÙØôÒ ØÛÒ Ô Ö ÓÕôÒ Ø Ð ¹ Ñ Ò ÓÙ Ð ØÖÓÒÛÒ Maxwell- ØÖ Ò Ø Ñ Ø Ø Ø Ñ ÕÓÙÒ ÕÖ ÒÓ Ò ÔÓ ¹ Boltzmann ( Ó ½ ½µ Ö Ó Ò Ù ÖÑ Ø Õ Ð Û ÖÓ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ ÛØÓÒÛÒ º ÙØ Ó Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÓÒÓÑ ÞÓÒØ Ø Ø Ò ÙÒ ÒØôÒØ Ò ÙÒ ÔÓÙ Ð Û Ø ÙÝ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Ó Ù ¹ ÖÓ Ò Ô Ö ÔÓÐ ÙÕÒ ÙÕÒ Ø Ö Ô ØÓ ÖÙ Ñ ÔÓ Ö ØÛÒ Ñ Ø Ø ôò Ø Ñ ÛÒµº Ë ÙÒ Ô Ö Ó Ö Û ÔÛ Ø Í»Í Ó Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ÑÔÓ¹ ÖÓ Ò Ò ÒÓÙÒ Ó ÕÙÖ ÕÙÖ Ø Ö Ô Ø Ô ØÖ ÔØ Ö ÑÑ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ó Ñ Õ Ò Ñ ÙØ Ò ÔÓØ Ð ØÓÒ Ö Ó Ñ Õ Ò Ñ Ý Ü ÔôÐ Ò Ö µ ØÛÒ Í»Í ÓÒ ÓÖ Ø Ò ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ º ËÕ Ñ ¾º½¾ ËØ Ñ Ò Ö Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ ÒØÛÒ O +, O ++, N + S + ( Ó ½ ½µº

61 ¾º º º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ø ÓÔØ Ñ Ø À ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÖÓ ÖÕ Ø ÔÛ Õ ¹ Ò Ö Ô Ø Ò Ý Ü ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ò ÓÙ Ø Ò ÙØ Ô ÖÒ Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔ ÖÓÙ Ø Ñ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ Ø Ñ Ø ØÓÙ ÒØ ØÓÔØÖÞÓÙÒ Ø Ø ØÓÙ Ô ¹ Ö ÐÐÓÒØÓ Ñ Ó ØÖ Ó ÙÐ Ó º È ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÒØÓÒ Õ Ö Ø Ö Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ò ÙÖ Ñ Ø Ø ÛÒ ÓÒ ÑÓ ÔÛ ÙØ ØÛÒ H, [O ii], [O iii], [Sii] [Nii] Òô Ñ ÒÞÓÒØ Ò Ø Ö Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÓ Õ ÛÒ ÔÛ ØÛÒ Hei, Heii, [Oi], [Ni], [Ne iii], [Fe ii], [Fe iii], [Caii] [Ar iii] (Fesen et al. 985)º Ç Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ø ÓÔØ Ñ Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ¹ ÑÓÔÓ Ó Ò Û ÒÛ Ø Ö Ð Ø ÖÕ Ò Ø Ò ÒÕÒ Ù ØÓÙ ô Ø Ò Ü Û Ñ ÒØ ôò ÔÐ ÖÓ ÓÖ ôò Ø ÒØ Ñ Ò ÙØ ÔÛ ÖÑÓ Ö Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó º ÃÖ Ø Ö ÒÕÒ Ù ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº ÕÛÖ Ñ ¹ Ô ÐÐ Ò ÐôÑ Ø º ÌÓ ÔÖÛØ ÖÕ Ñ Ð Ñ Ø Ò Ñ Ð Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ò ÒÕÒ Ù ØÓÙº À Ù ÓÐ ÙØ Ò Ò ÑÔÓÖ ÓÙÑ Ò Ø ÖÒÓÙÑ Ô ÐÐ Ò ÐôÑ Ø ÔÛ Ø Ô ¹ Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø º Ç Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø Ô ÑÔÓÙÒ Ø ÒÓ ÓÐ Ð Û ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Òô Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÖÞ Ø Ø ÖÓÙ Ø Ö Ô ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ º Ì Ñ Ø ÐÛÒ ØÛÒ Ò ÐÛÑ ØÛÒ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ö Ø Ò ÓÑÓ Ø Ø Ñ ØÓ ÖÑ Ò Ñ ÒÓ ÓÒ Ñ ÒÓ Ö Ó Ø Ò Ò Ø ÒÓ ÓÐ ÛØ Ò ØÛÒ ÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ò Ü ÖØ Ø ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ Ô ØÓÒ ÓÔÓÓ Ñ ÓÙÖ Ø ÙÝ Ð ÖÑÓ Ö Ó ÓÒ Ñ ØÛÒ ØÓ Õ ÛÒº È Ö Ð ÙØ ÙÔ ÖÕÓÙÒ ØÖ ÔÓ Ö ØÓÙ ÔÓÙ ÞÓÒØ ÙÖÛ Ø Õ Ø ÒØ Ñ Ø ôò Ö ÑÑôÒ Ó ÓÔÓ ÒØ ØÓÔØÖÞÓÙÒ ØÓ Ñ Õ Ò Ñ Ö º Ç Ð Ó ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ [Sii](λλ676,673)/Hα(λ6563)>.4 Ô Ø ÓÔØ Ñ Ø Ò ØÓ ÔÖÛØ ÖÕ ÒÛ Ø Ö Ð Ó Ø Ò Ô ØÓÔÓ Ñ ØÖÓÒÓÑ Ô Û ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º ³ Õ ÔÓ Õ ÔºÕº Mathewson & Clarke 973µ Ø ÙØ ØÓ ÒÛ Ø Ö Ð Ó ÑÔÓÖ Ò ÕÛÖ Ñ Õ Ò ÑÓ ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ÔÓÙ Ó ÐÓÒ¹ Ø Ñ Ø Ó ÖÓÙ Ø Ö µ ÔÓÙ ÙÑ ÒÓÙÒ ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô ÐÐÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ ÔºÕº ÛØÓ ÓÒ Ñ µ ÔÓÙ ÙÑ ÒÓÙÒ ÐÐ Ò ÐôÑ Ø Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø µº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ¹ ÒÓ ÒôÒ ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÓ Ó Ø ØÓÙ ÓÙ ÔÓÙ Ö Ø Ø ÝÙÕÖ Ô Ö ÓÕ Ô Û Ô ØÓ

62 Ñ ØÛÔ Ñ Ó Ò ÔÐ ÓÒ Ñ ÒÓ S + µº ÙØ Ó Ð Ø Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ÙØ Ò Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ø Ø Ü ØÛÒ 5 K) ÔÓÙ ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø Ñ Ð ÖÓÙ Ø Ò Ö ØÓÑ cross sectionµ ØÛÒ Ñ Ø ÛÒ [S ii] Ó ÙÜ Ñ ÒÓ Ð Ó [Sii]/Hα. Ò¹ Ø ØÛ ÐÐ Ò ÐôÑ Ø ÔÛ ÔºÕº Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙµ ØÓ Ó Ò ÔÐ ÓÒ Ñ ÒÓ S ++ µ Ð Û ÕÙÖÓ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Ø Ó Ð Ó [S ii]/hα Ò Ñ Ò Ø Ò Ò Õ Ñ Ð Ø ÖÓ Ô ¼º º ³ ÐÐ Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÔÓÙ Ò Ô Ó ÕÙÖ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô Ø ÔºÕº Ø Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ô Ö Ø ÖÛ Ô ¹ Û Ò Ò ÐôÑ ØÓ Û ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò ØÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ [O i] λλ63, 6364, [O ii]λ3727, [O iii] λλ57, 4959 (ÔºÕº Osterbrock & Ferland 26, Fesen et al. 985)º ³ÇÔÛ Ò Ö Ø ØÓÙ Fesen et al. (985), Ó Ð Ó [O i]/hβ [O ii]/hβ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ Ò Ò Ñ Ð Ø ÖÓ Ô ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ Ð ÓÙ Ø Ô Ö Ó¹ Õ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº Ô ÔÐ ÓÒ ÐÐÓ Ò ØÖ ÔÓ ÕÛÖ ÑÓ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô Ø Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ò Ñ Û ØÛÒ ÛÒ Ø Ò º Ì Ö ÓÖ ÖÓÙ Ø Ñ Ø Ø ØÖ ÓÙÒ ØÓÙ ÓÙ ÒØ Ñ Ø Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ ÙÔ ÖÕ ÛØÓ ÓÒ Ñ Osterbrock & Ferland 26µº Ì ÔÙÖÑ Õ ØÓ Õ ÔÓÙ ÔÓÑ ÒÓÙÒ Ô ÙØ Ø Ò Ø ØÖÓ Ô Ø ÖÓÙ Ø Ñ Ø Ô ØÖ ÓÙÒ ØÓ Ö Ó ÑÔÓÖÓ Ò Ò ô ÓÙÒ Ô Ö Ø Ö Ñ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ º ÒØ ØÛ Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ô ÖÜ ÛÒ Ò Ù Ö Ñ Ò ØÓ Õ ÔÛ ØÓ Ca, Al Ó Fe Ö ÓÒØ Û Ô ØÓ ÔÐ ØÓÒ Ô ÙÑ Ò ÙØÓ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ò ÕÓÙÒ Õ Ò Ü ÒØÐ Ô ØÓ Ñ Ó ØÖ Ö Ó ÒÓÒØ Ø Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÓÙ Ò Ø Ø º ÔÓÑ ÒÛ Ñ ØÖ Ø Ô Ö Ø Ø Ø ÙØôÒ ØÛÒ ØÓ Õ ÛÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÔÖÓ ÓÖ ÓÙÒ Ø Ò Ô ÖÜ Õ ÛÒ Ò Ø³ Ô Ø Ø Ò Ô ÖÜ ÕÙÖôÒ ÙÑ ØÛÒ Ó Osterbrock & Ferland 26µº ÀÐ ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö À ÖÑÓ Ö Ò ÙÔ Ð ÑÑ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ò Ò ÐÛÑ Ò Ø Ö µ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ô ØÓ Ð Ó ØÛÒ ÒØ ÛÒ Ù Ö Ñ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Osterbrock & Ferland 26)º Ã Ø ÐÐ Ð Ö ÑÑ Ò ÙØ ØÓÙ ÓÙ ÒØÓ Ó ÓÔÓ ÑÛ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ÖÓÙ Ø ÖÑ Ò Ø Ñ Ñ Ø ÓÖ Ø Ò Ö Ö º Ò Ò Ö ÐÓ Ô Ò Ø Ø Õ Ø ÔÓ Ó Ø Ö ÙØ Ø Ø Ñ D S) ¹ Ü ÖØôÒØ ÕÙÖ Ô Ø ÖÑÓ Ö ÔÓÑ ÒÛ Ó Õ Ø ÒØ ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ô ÙØ Ø Ø Ñ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ

63 Ø Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö º ËÕ Ñ ¾º½ Ö ÑÑ Ø Ò Ö ôò Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ [O iii] [N ii]. Ç ÓÑÑ Ò Ö Ñ¹ Ñ ÕÒÓÙÒ Ø Ñ Ø ÔÓÙ ÒÓÙÒ Ó Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Òô Ó ÒÓÒ Ö ÑÑ ÕÒÓÙÒ Ø Ñ Ø ÔÓÙ ÒÓÙÒ Ó Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ô ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÒÓÒØ Ñ ÒÓ Ó Ô Ó ÕÙÖ Ö ÑÑ Ñ Ø µ Osterbrock & Ferland 26). Ì ØÓ Õ Ö Ø Ö Ø ÒØ Ò ÙØ ØÓÙ [O iii], [Nii], [Ne iii] [Siii]º Ì ¹ Ö ÑÑ Ø ØÛÒ Ò Ö ôò Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ ÒØÛÒ [Oiii] [Nii] Ô ÓÒÞÓÒØ ØÓ ËÕ Ñ ¾º½ º ËØÓ ÓÜÙ ÒÓ Ô Ö Ñ Ö ÑÑ Ø Å ÔÖÓ ÔØ Ô Ø Ò ÔÓ Ö Ô Ø Ø Ñ S Òô Ó Ö ÑÑ Ø Å ¼¼ Å ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø Ò Ò Ñ Ø Ñ Dº Ë Ò Ö Ó Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø ÔÓÙ Ó ÖÓÙ Ø Ö Ò Ñ Ð Ø µ Ö Ø Ø Ñ D Ø Ð ÔÓ Ö Ñ ÔÓÑÔ ÛØÓÒÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ ¹ Ø ¼¼ Ñ Õ Ø Ô Ò Ø Ø ÔÓÙ Þ Ø Ø Ô Ò Ø Ø Ñ Ø Ø Ö ÑÑ Õ Ò ÔÖÓ ½µº Ò ÐÓ Ö Ø Ø Ñ S Ø Ð ÔÓÑÔ ÛØÓÒÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Å ¾ ¾½ Å, Ñ Õ Ø Ô Ò Ø Ø ÔÓÙ ÞÓÒØ Ø Ò Ô Ò Ø Ø Ñ Ø Ö ÑÑ º Ã ÔÓÑÔ ÛØÓÒÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Å ÑÔÓÖ Ô Ò Ø Ð Ü ÛØ Ò Ó Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Ø ¼¼ Å Å, ÐÐ ÙØ ÙÒ ÓÖ Ò Ñ Ö Õ Ñ Ø Ò Ô Ù Ö Ô Ø Ø Ñ D ÔÓÑ ÒÛ ÑÔÓÖ Ò Ô ¹ Ö Ð º Ë ÙÝ Ð Ø Ö Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø >½¼ 5 cm 3 µ ÖÓÙ Ø ÔÓ Ö ÖÕÞ Ô Þ Ñ ÒØ Ö ÐÓº Ì Ð ØÖ Ò Ø ØÓ D ÕÓÙÒ Ñ Ð Ø ÖÓ ÕÖ ÒÓ

64 ËÕ Ñ ¾º½ ÀÐ ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ð ÓÙ ØÛÒ ÒØ ÛÒ ÓÖÛÒ Ô Ó¹ Ö ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ º Ç ÑÔ Ð Ø [O i] [Nii] Õ Ò ÙÑÔÔØÓÙÒ Ñ Ö ô Ð Û ØÛÒ Ô Ö ÑÓ ÛÒ ÙÒ Ñ ôò Ö º ÌÓ Ö ÑÑ Ò ÙÔÓÐÓ Ñ ÒÓ Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø n e = cm 3. Ô Ö ÑÓÒ Ô Ø Ø ØÓ S Ø ÔÓ ÖÓÒØ ÖÓÙ Ø Ñ Ö Ø Ö Ð ØÖÓÒ ¹ ÔÙ Ò Ø Ø Ô ÙØ Ø ØÓ S ÔÓ ÙÒ ÑôÒÓÒØ Ø Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ø ¼¼ Å Å. Ã ØÛ Ô Ø ØÓ ÙÒ ÖÓÙ Ø Ö Ð ØÖÓÒÛÒ Ô Ø ØÓ D Ø ØÓ S Ò Õ Ø Ò ÒØ Ø Ö ÑÑ Ø Å. ËØÓ ËÕ Ñ ¾º½ Ô Ö Ø Ø ØÓ Ö ÑÑ ØÛÒ Osterbrock & Ferland (26µ ÔÓÙ ÕÒ Ø ÙÒ ÖØ ÓÖÛÒ Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ð ÛÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Õ Ñ Ø ÖÑÓ Ö Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø n e = cm 3 º Å ØÖôÒØ ÔÓÑ ÒÛ Ô Ø ÓÔØ Ñ Ø ØÓ Ð Ó ØÛÒ ÒØ ÛÒ ÙØôÒ ØÛÒ Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ô ÖÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö Ñ¹ ÑôÒ ÔÓÑÔ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò ÙÔÓÐÓ ÓÙÑ Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº ÀÐ ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø À Ñ Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø³ Ô Ø Ò Ò ÐÛÑ µ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ô Ö Ø ÖôÒØ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø ÖÓÙ Ø ¹ Ö Osterbrock & Ferland 26)º ÙØ ÑÔÓÖ Ò Ò Ñ Ø Ò Ö Ø ÒØ Ó Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ØÓÙ ÓÙ ÒØÓ Ó ÓÔÓ Ô ÑÔÓÒØ Ô ÓÖ Ø

65 Ø Ñ ÐÐ Ñ Ô Ö ÔÐ Ò Ö Ö º Ì Ô Ó Õ Ö Ø Ö Ø Ô Ö Ñ Ø Ò¹ ØÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ø Ñ ØÖ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ò ØÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ [O ii]λ3729/3726 ØÓÙ ÓÙ [Sii]λ676/673, Ó Ò Ö Ø Ñ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ ÒÓÒØ ØÓ ËÕ Ñ ¾º½ º ÙØ Ø Þ Ö ÑÑôÒ Ò ÔÓÐ ÓÒØ Ò Ö Ñ Ø Ü ØÓÙ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ò ÕÓÙÒ Ô ÖÔÓÙ Ø Ò Ô Ò Ø Ø Ò Ø Ð Ó Ò Ô ÖÓÙ Ø ÖÑ Ò Ð ØÖ Ò º ÍÔ ÖÕÓÙÒ Ó ÓÖ Ø Ø Ñ ÙØôÒ ØÛÒ Þ ÛÒ Ö ÑÑôÒº À Ñ Ò ØÓ Ø Ø Ø ÖÓ statistical weightµ Ð Ô Ð ØÖ Ò ÑÔÓÖ Ò Ö Ø Ø Ñ º Ù¹ Ø Ô Ü Ö ÐÓ ÙÖÛ Ø Ò ÒØ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Ó Ô Ö Ø Ö Ð ØÖ Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ø Ø Ñ Ø Ô Ö Ø Ö ÛØ Ò Ò ÙÒ Ñ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ô Ñ Ó Ò Ñ Ù ÖÑ Ø ¹ ÔÓ Ö ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒº À ÐÐ Ò Ó ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ ÙØ Ð Ó ÕÖ ÒÓ ÔÓÙ Ô Ö Ñ Ò ØÓ Ð ØÖ Ò Ó Ø Ø Ñ Ñ ÕÖ Ò ÔÓ Ö Ù ÖÑ Ø Ø Ñ Ð ô Ô ÑÔÓÒØ Ò ÛØ Ò Ó Ò ÐÓ ÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓº À Ø Ñ ÔÓÙ Õ Ñ Ð Ø ÖÓ ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ Ò Ô Ó Ù ÐÛØ Ô Ö ÔØô ÙÝ Ð ÔÙ Ò Ø Ø ÔÓÙ ÙÜ ÒÓÒØ Ó ÖÓÙ Ø ¹ ÔÓ Ö ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒµ Ö Õ ÓÖ Ø ÔÓ Ó Ø ÔÓ Ö Ô Ø Ø Ñ Ñ Ñ Ö Ø ÖÓ ÕÖ ÒÓ Ô Ö ÑÓÒ º ÔÓÑ ÒÛ Ó Õ Ø Ó ÔÐ Ù ÑÓ Ø Ó ØÓ Ü ÖØôÒØ Ô Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø³ Ô Ø Ó Ð Ó ØÛÒ ÒØ ÛÒ ØÛÒ Ô ÑÔ Ñ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ Ü ÖØôÒØ Ô Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø º ËÕ Ñ ¾º½ Ö ÑÑ Ø Ò Ö ôò Ø Ñ ÛÒ ØÛÒ [O ii] [Sii].

66 ËÕ Ñ ¾º½ ÀÐ ÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ð ÓÙ ØÛÒ ÒØ ÛÒ ØÛÒ [O ii](λ3729)/(λ3726) [S ii](λ676)/(λ673) ÖÑÓ Ö Ì ½¼ 4 Ãº Ë ÐÐ ÖÑÓ Ö Ó ÑÔ Ð Ò Õ Ò Û Ø Ò ÐÑ ØÓÙ ÜÓÒ χ Ò n e ( 4 /T) /2. Ç Osterbrock & Ferland (26) Ü Ò Ö ÑÑ ØÓÙ Ð ÓÙ Ø ÒØ ØÛÒ Ô Ö Ô ÒÛ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÙÒ ÖØ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ËÕ Ñ ¾º½ µ ÖÑÓ Ö ½¼ 4 Ã ÔÖÓ ÖÑÓ Ò Ø ÒØ ØÓ Õ Ü ô ÓÖÖÓÔ ÔÓÙ Õ ÓÙÒ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ ØÓ ÓÖ Ô Ö ÔØô Ø Ñ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ó Ñ ÐôÒ Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ó ÙÜ ÒÓÒØ Ó ÖÓÙ Ø ÔÓ Ö µº Ò ÐÓ Ô Ò Ñ ØÖ Ó Ò Ó Ð Ó ØÛÒ ÒØ ÛÒ ÙØôÒ ØÛÒ Õ Ö Ø Ö Ø ôò Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ø Ø ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº Ô Ô Ö Ø Ö ÔÓÝ Ó Ö ÑÑ ØÓÙ ÓÜÙ ÒÓÙ [O ii](λλ3726, 3729) ÕÓÙÒ Ô Ö ÑÓ Ñ Ñ ØÓ ÒÓÒØ ÓÐÓ ØÓ ÕÛÖ Ñ ØÓÙº ÙØ ÔÓÐÐ ÓÖ Ò Ô Ó ÓÐ ÕÖ ÑÓÔÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ ÓÙ [S ii](λλ676, 673)º ³ ÐÐ Þ ÒØÛÒ ÔÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ñ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ô Ö ÑÓ ÓÑ Ò Ø [N i], [Cliii], [Ar iv], [K v]º Å Ø ÐÐ Ø Ø ¹ Ã Ø Ø ÓÒ ÑÓ Ç Ð Ó Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ò Ñ ÙÒÙ Ñ ÒÓ Ø Ó Ñ Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ø Ñ Ø ÐÐ chemical abundance - metalicityµ Ó Ñ Ø Ò Ø Ø ÓÒ ÑÓ excitationµ

67 ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÙÔ Ô Ö Ø Ö º ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ ÙÒ Û Ö ÑÑ Ò Ò ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø Ö Balmer ÙÒ Ù Ñ Ñ ÖÓÙ Ø ÖÑ Ò Ö ÑÑ Ö ÛÒ Ñ Ø Ð¹ ÐÛÒ Ô Ö Ø Ö Ñ Ò Ô Ö Ø Ö Ô Ñ Ø Ø ÓÒ ÑÓ º Ë Ò ØÓ Õ Ó Ò ÓÖ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø ÔÓÐÐ ÓÖ ØÓ ÓÜÙ ÒÓ Ø Ò Õ Ø ÓÒÓ Ô ÑÔ ÕÙÖ Ö ÑÑ ÑÔÓÖ Ò Ô Ö Ø Ö ÓÖ Ø Ø ÓÒ ÑÓ º Å Ñ Ó Ó ÙÔÓÐÓ ¹ ÑÓ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÔÓÙ ÔÖÓØ Ô ØÓÙ Pagel et al. (979), Ò Ø Ô Ø Õ R 23 = ([O ii]λ [O iii]λλ 4959, 57) / Hβ. ³ÇÑÛ ÔÛ ÔÖÓ Ò Ö ØÓ Û Ø ÓÖ Ñ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÔÖ Ô Ò Ð ÙÔ Ý Ò Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ¹ Ö Ó ØÓ Õ ÓÙ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø º Ç ÙÔÓÐÓ Ñ Ø Ø Ø ÓÒ ÑÓ ÑÔÓÖ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÔÓÙ Ò Ø Ø Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ÔÛ ÔºÕº Ó Ð Ó [Oiii](λλ4959, 57)/[O ii]λ3727º ËÙÒ Û ÙØ Ò ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ó ÒØ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÓÖ Ø Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ÓÙ ØÓ Õ ÓÙ Ò ÔÓ ÙÕ Ó Ô Ö ÓÒØ Ø ÓÖ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÛÒ ØÓ Õ ÛÒº ÈÓÐÐ ÓÖ Ô Ù ÕÖ ØÛÒ Ô Ö Ô ÒÛ ÒÛ Ø ôò Ð ÛÒ Ò ÓÐ º Ë Ô ¹ Ö ÔØô ÔºÕº ÙÜ Ñ Ò Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö Ñ ôò Ø Ñ Ó ÔÓÐÐ ÔÐ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ ÖÓÙÒ Ò ÝÙ Ø Ñ Õ Ò Ñ º ÙØ Õ Û ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò Ü Ò ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ø ÓÐ Ô Ö Ø Ö»Ñ ØÖ ØÓÙ Pettini & Pagel 24µº Ë Ø ØÓ Ô Ö ÔØô Ð ÔØÓÑ Ö ÑÓÒØ ÐÓÔÓ ÑÔÓÖ Ò Ò¹ Ø Ñ ØÛÔ ÙØ Ø Ù Õ Ö Ò ô Ð ÔÓØ Ð Ñ Ø Ô ÖÔØÛ º Ô Ö Ñ Ó Kewley & Dopita (22) Þ Ñ ÒÓ ÕÙÖ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÙÒ Ò ØÖ Ó ÔÐ Ù ÑÓ ÑÓÒØ Ð ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Ò Ò ÔØ ÜÓÙÒ Ñ Ö ÒÛ Ø ôò Ô Ö Ñ ØÖÛÒ Ø Ó Ø Ò Ø Ø ÓÒ ÑÓ Ó Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒº Ì Õ Ø Ø ÙÑ ØÛÒ Ó ÒÛÖÞÓÒØ Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÑÔÓ¹ ÖÓ Ñ Ò Ø Ñ ÓÙÑ Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó º À Ò Ö Ø Ø Ø Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÖÓÙ Ø ôò ÙÑ ØÛÒ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÒØ ØÓÔØÖÞ Ø Ø Ò Ù Ø ÔÖÓ Ø ÖÑÓ Ö ÒØ Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÓÙ [O iii] Ø ¼¼ Å. ³Ç Ó Ñ Ð Ø Ö Ø Õ Ø Ø Õ ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ Ø Ó Ñ Ð Ø Ö ¹ Ò Ø Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö ØÓÙ Ñ ÓÙ Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó ÙÜ ÒÓÒØ Ø Ø Ò ÔÓÑÔ Ø Ù Ö Ñ Ò Ö ÑÑ º ³ Õ Ô Ö Ø Ö Ô ØÓÙ Hartigan et al. (987) Ø ÔÓÙ Ø Ö ÑÑ [O iii] Ô Ø Ñ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÙÔÓ ÐôÒ ¼

68 Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó < ½¼¼ km sec º Ã ÙØ Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ô Ù Ò Û Ø Ö ÑÑ [O iii] Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ò ÓÐ Ø ÔÖ Ô Ò Ð Ó Ò ÙÔ Ý Ò ÐÐÓ Ô Ö ÓÒØ ÔÓÙ Ø Ò Ô Ö ÞÓÙÒ ÔÛ ÔÙ Ò Ø Ø ØÓ Ñ Ò Ø Ô Ó Ø Ø ÓÒ ÑÓ Ñ Ø ÐÐ Ø Ø µº ÙØ ØÓ Ð Ó Ñ ÓÙÖ ÛÖ Ø ôò ÑÓÒØ ÐÛÒ Ó ÔÓÙ Ò Ù Ø ØÓÙ Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ö ¹ ÓÒØ ÔÛ Ø ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø BPT ØÛÒ Baldwin et al. 98 Ø ÓÙÐ ØÛÒ Allen et al. 28) Ò Ò Ñ Ð ØÑ Ø Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ [O iii]º ¾º ËÙÑÔ Ö ÓÖ ³ÈÖ Ñ Ø ôò³ ÍÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÍÔ Ö ¹ ÒÓ ÒôÒ ÌÓ Ô Ö Ò Ð Ó ÔÓÙ ÔÖ Ñ Ø Ø ØÓ Ò Ó ÛÖ Ø ÙÔ ÖÓ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ð Ò Ñ Ñ ÙÒÓÔØ Ò ÓÖ Ø ÙÑÔ Ö ÓÖ ØÛÒ ÙÔÓÐ Ñ¹ Ñ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô Ö Ô ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð º Ò ÔÐ ÓÒ ÒÛ Ø Ø Ô Ö Ø Ö Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÓÖ Ø Ñ Ñ ØÓ ÔÖÓ Ö Ñ ÒØ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø ÓÖ Ø Ö ÔÓÙ ÙÑ ÒÓÙÒ Ø ÒØ Ñ Ò ÙØ º Ô Ö Ñ ÖÑ Ø ÒÓ ÓÐ ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ ÖÑ ÙÐ Ô Û Ô ØÓ Ñ Ó ÖÑÓ Ö >½¼ 6 Ãµ Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ø Ó ÔÖôØ Ø Ü Ð Ü ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÖÓ ÔØ Ô Ø Õ Û ÒÓ Ñ Ò Ð ØÖ Ò ÔÓÙ Ù ÖÓ ÓÒØ Ô Ò ÙÒ ÓÒØ Ñ ÒØ º À ÓÔØ Ø ¹ ÒÓ ÓÐ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ÙÐ Ñ ÖÑÓ Ö ½¼ 5 Ã Ô Ö Ø Ö Ø ÙÒ Û Ø Ø Ò ØÖØ Ø Ü Ð Ü ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ Ò ÙÒ Û Õ Ö Ø Ö Ø ØÛÒ Ö Ø ÖÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒº À Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ô Ö Ø Ö Ø Ð Ø Ö Ø ÞÛ ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Õ Ø Ø Ð ØÖ Ò ÒÓ Ñ Ò Ñ Ò Ø Ô Ó Ø ÖÛ Ô ØÓ Ñ Ó Ô Û Ô ÙØ º Ô Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ø ÓÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ ÙØ ØÛÒ ØÒÛÒ¹É Ò ÕÓÙÒ Ó Ò Ø ÔÓ ÔÖÓ Ð Ù º Ò ÐÓ Ô Ò Ô Ö Ø Ö Ó Ò Ó Ó Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÙÔ Ð ÑÑ ÙØ Ñ Ò Ø ØÓ ÙÔ Ð ÑÑ Ô Ö Õ ÙÐ Ñ ÐÓÙ ÖÓÙ ÖÑÓ Ö ôò ÔºÕº Seward & Charles 2). Ô ÔÐ ÓÒ ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ Ø ÙÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ò Ò Ô Ò º ÙØ Ó Ð Ø Ø Ò ÔÓÙ Ø ÒÓ ÓÐ Ð Û Ø ÖÑ Ò Ø Ô ØÓ ÖÑ ÙÐ Ô Û Ô ØÓ Ñ Ó º ÙØ Õ Ô Ö Ø Ö Õ ÖØ Ð ÑÔÖôÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ Ó ½

69 ÓÔÓÓ ÕÒÓÙÒ Ø ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô ØÓ ÐÙ Ó ÔÓÙ Ô ÑÔÓÒØ Ó ØÒ ¹Éº Å Ð Ø ÔÓÐÐ ÓÖ ÓÐ Ò Ö ÔÓÙ Ô ÑÔ Ø ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Ò Ñ ¹ Ð Ø Ö Ô ÙØ Ø ØÒ ¹É Ô Ø Õ ÒÓÒØ Ø Ø Ò Ü Ð Ü ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ô ÙÒ ÖÓÙÒ Ø Ò Ý Ü ØÓÙº Ì ÓÖ Õ Ö Ø Ö Ø ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÓÑ Õ Ñ ÔÖÓ ¹ Ð Ù Ø ÒÓ ÓÐ µ Ô ÕÓÙÒ Ø Ò ÔÖ Ñ Ø Ø Ø Ô Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÛÒ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ¹ ÒÛÒ ÔÐÓÔÓ Ñ ÒÛÒ ÛÖ Ø ôò ÑÓÒØ ÐÛÒ Ñ Ò Ô Ó ÔÓÐ ÔÐÓ º Ì ÒØ Ñ Ò ÙØ ÙÒ Û Ö ÓÒØ Ñ ÒÓÑÓ Ó Ò Ñ Ó ØÖ Ñ Ó Ø Ò ÓÙÒ ÒÓÑÓ Ó ¹ Òô ØÓ ÙÐ ØÓÙ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ó ÑÓÖ ÓÐÓ ØÓÙ Ó Ô ÑÔ Ñ Ò Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ Ò Ò ÔÓÐÙ Ò Ø º Ô Ö Ñ ØÓ ËÕ Ñ ¾º½ Ò Ø ÓÑ ÔÖÓ Ð Ù Ø Ô ÑÔ Ñ Ò Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÖÓ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ñ Ò Ðô ÒÓÑÓ ÑÓÖ Ó Ñ Ó ØÖ Ñ Ó Lozinskaya 992µ Þ Ñ Ò ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ð Ø Ñ Ô Ö Ø Ö ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø ÛÖ Ø ÙÔ ÖÕÓÙ Òô º Ç ÕôÖÓ ½µ ¹ Ô ÓÒÞ ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ ÔÓÙ Ø ØÓ Ñ Ó ØÖ Ñ Ó Ñ Ø Õ Ø Ø v s º Ç ÕôÖÓ ¾µ ÕÒ ØÓ ÒØ ØÖÓ Ó Ñ Ó ÔÓÙ Ø Ñ Ø Õ Ø Ø v r Ñ ØÓ Ô Ø Ò Ñ ÒÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ º Ç ÕôÖÓ µ Ô ÓÒÞ ÙØ Ö ÓÒØ Ñ Ø Ó Ñ Ø Õ Ø Ø v cl µ ÔÓÙ ÑÔÓÖ Ò Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ñ ÛØ Ö Ñ Ö Ø Ö ÔÙ Ò Ò Òô Ó ÕôÖÓ µ ÕÒ Ô Ò Ò ÐôÑ Ò Ñ Ø Ó º Ç ÕôÖÓ µ ÕÒ Ø Ò ÙÒ Õ Ô Ñ Ø Ü ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ ÖôÒ Ø Ô ØÓ Ñ Ó ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ô ØÓÒ ÙÔ Ö ÒÓ Ò º Ò ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ ÖÕ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒ Ø Ø Ó ÕôÖÓ µ ÕÒ Ø Ò ÙÒ Õ Ô Ñ Ø Ü ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ò ÓÙ Ö Ð Ø Ø ôò ÛÑ Ø ÛÒ ØÓ Ñ Ò Ø Ô Ó ØÓÙ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒº Ë ÙØ ØÓ Õ Ñ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ô Ò Ô Ö Ø Ö Ó Ò Ô Ö ÓÕ ÔÖÓ Ð Ù Ø ÒÓ ÓÐ ¹ ÖÛÒ Ñ ôò Ñ ØÓº Ò ÔºÕº ÙÔ ÖÕ pulsar ØÓ ÒØÖÓ Ø Ø Ô Ö ÓÕ aµ ÕÒ ØÓ plerion ØÓ ÓÔÓÓ Ô ÑÔ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ ØÒÛÒ¹É Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Û ØÓÙ Ñ Õ Ò ¹ ÑÓ ÕÖÓØÖÓÒ ÓÔÓ ÙÜ Ò Ø ÛØ Ò Ø Ø ÒÓ Ñ ÒÓ ÔÖÓ ØÓ ÒØÖÓº ÍÔ ÖÕÓÙÒ ÓÖ ÐÐ Ô Ö ÓÕ ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Ü ÖØ Ø Ø Ô ÖÓÙ Ø Ö Ò ØÖÓÒÛÒº Ô Ö Ñ Ô Ö Ø Ö Ø ÖÑ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ ØÓ Ö Ó ÔÓÙ Öô¹ Ò Ø ÖÑ Ò Ø Ô ØÓ ÖÓÙ Ø Ñ Ó Ô Ö ÓÕ iµ Ô ØÓ Ø Ò Ñ ÒÓ ÙÐ ØÓ ÓÔÓÓ ÖÑ Ò Ø Ô ØÓ Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó Ô Ö ÓÕ dµº ÇÔØ Ø ÒÓ ÓÐ Ô Ö Ø Ö Ø Ô ÔÙ Ò ÙÑÔÙ ÒôÑ Ø ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ Ò ÔÓÙ ÖÑ ÒÓÒØ Ô ØÓ Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó Ô Ö ÓÕ eµ Ô ÔÙ Ò Ô Ö ÐÐÓÒØ Ò ÔÓÙ ÖÑ ÒÓÒØ Ô ÙØ Ö ÓÒØ Ñ Ø Ó Ô Ö ÓÕ jµº À Ô Ø ÕÙÒ Õ Ø Ø ôò ÛÑ Ø ÛÒ Ñ Ò Ø ¾

70 Ô Ó ÔÓÙ Ò ÒØÓÒÓ Ø Ò ÙÒ Õ Ô µ Ò Ñ Õ Ò Ñ ÕÖÓØÖÓÒ Ö Ó ÛÒ Ø ÒÓ ÓÐ ÐÙ Ó ÑÓÖ ÓÐÓ Òô Ò ÔÓÙ ÖÑ Ò Ø Ô ØÓ ÖÑ ÔÐ Ñ ØÒÛÒ¹É Ò ÙÔ ÖÙ Ö Ø ÒÓ ÓÐ º Ì ÐÓ ÝÙÕÖ Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ø Ö Õ Ô ØÓ Ò ØÖÓ Ó Ñ Ó Ô Ö ÓÕ b cµ Ø Ö ØÓ Ö Ó ÛØ Ö Ò Ô Ö ÓÕ kµ Ò ÔÓÐ ÓÐÓ Ò Ò ÕÒ Ù Ó Ò ô Ò Ô ÑÔÓÙÒ ÒØÓÒ Ø ÒÓ ÓÐ º ËÕ Ñ ¾º½ Ë Ø Ó Ò ÖÓ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÓ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ ÒÓÑÓ ÑÓÖ Ó Ñ Ó ØÖ Ñ Ó Lozinskaya 992µº

71 Ã Ð Ó Á Å Ä ÁÏÆ À Ô ÖÓ ØÖ Ò Ñ Ø Ò Ö ÙÒ ÔÐ Ù ÑÓ Í»Í Ü ÓÒØ ÒÓ Ð Ü NGC 243, NGC 377, NGC 424, NGC 4395, NGC 4449 NGC 524. Ç Ð Ü ÙØÓ Ô Ð Õ Ò Ô ØÓÒ Third Catalog of Bright Galaxies (RC3; de Vaucouleurs et al. 995) Ñ Ø Ü Õ Ö Ø Ö Ø µ Ò Ò late-type (T> 4; Hubble type)º Ç late-type Ð Ü ÛÖÓ ÒØ ÙØÓ ÔÓÙ Ò Ü Ø Ø Ü Ò Ñ Ø Hubble, Ð Ó ÑÓÖ Ó Ó Ô ÖÓ Ð Ü µ ÓÒØ Ò Ô Ø Mpc) Ð Õ ØÓÔÓ Ø ÕÙ Ô ôò Mpc, 25 pc), µ Ñ Õ Ñ Ð Ð ¼ µ Ð Õ ØÓÔÓ Ø Ð Ü ÔÓÖÖ ØÛÒ ÒÓ¹ Ñ ÒÛÒ ÔÖÓ ÓÐ µ Ò Ò Ô ÒÛ Ô ØÓ Ð Ü ÔÔ Ó b > 2 ). Ô ØÓÙ Ð Ü Ñ Ø Ô Ö Ô ÒÛ Õ Ö Ø Ö Ø Ô Ð Ü Ñ ÙØÓ ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ñ Ô Ö Ø Ö Ñ Ð Ñ ØÓÒ ÓÖÙ ÖÓ ØÒÛÒ¹É Chandra Ó ØÛ ô Ø Ò Ô Ø ÕÓÙÑ Ò Ò Ó Ö Ó ÒÕÒ Ù ÛØ Ò Ø Ø ½¼ 36 erg s, Ò Ò Ñ ô ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÓ Ó Ø ØÛÒ ÛØ ÒôÒ Í»Íº Ô Ð Ü Ñ Ò Ô ÒØÖÛ Ó Ñ ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra Ð Û Ø ÔÐ Ø ØÓÙ ÕÛÖ Ò ÐÙ ÓÔÓ Ô ØÖ Ô Ø Ò ÒÕÒ Ù ÑÙ ÖôÒ Ô ôò Ô Ó Ö Ô Ö ÓÕ ÒÓÒØ Ø Ò Ñ Ö Ð ÔØÓ Ñ ØÓ ÓÔÓÓ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò ØÓ Ù ÖÒÓÙÑ Ñ Ø ÓÔØ ÓÑ Ò º ÈÐ ÖÓ ÓÖ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ô Ö Ø ÒØ ØÓÒ ÈÒ º½º

72 ÈÒ º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò N b H c d (J2) (J2) (Mpc) (arcmin) (degrees) ( 2 cm 2 ) (degrees) (degrees) (pc) NGC 243 7:36:5.4 65:36:9 3.2 e SAB(s)cd 7.7 NGC 524 3:29: :25:7 4.8 e SA(s)m.5 NGC :25: :32: f SA(s)m 6.2 NGC :28:.9 44:5:4 4.2 g IBm. NGC 377 :3:9. 68:44:2 3.6 h I pec 8.6 NGC 424 2:5: :9: i IAB(s)m.3 Ç ÑÓÒ Ø ÓÖ Ò ÓÖ Ø Ô Ð Ò ôö Ð ÔØ ÙØ Ö Ð ÔØ ÑÓÖ Ð ÔØ ØÓÙ Ø ÜÓÙ ÙØ Ö Ð ÔØ ØÓÙ Ø ÜÓÙ ÒØ ØÓ Õ º Ø Ó Ð Ü Ø ÔÓÙ SA(s)m Ò Magellanic type ÔÓÙ Ñ Ò Ø ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ Û ÑÓÖ Ó Ñ ÔÓ Ô ÖÓ ÓÑ º Ç Ë Ñ ôòóùñ Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø Ñ ØÖÓÙ Ø Ð Ü ÔÐ Ø ØÓÙ Ø ÔÓÙ ØÛÒ Ð Ü ôò Ò Ô ØÓ NED (Nasa Extragalactic database). ÔÐ ÖÓ ÓÖ a Tully (988) Ø Ô ØÓÒ NGC4449 ÔÓÙ Ò Ô ØÓÙ Summers et al. (23). b (Leiden/Argentine/Bonn) LAB Survey of Galactic Hi c Third Reference Catalog of Bright Galaxies d Ù ÐÑ ÔÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓ Ò.5 Ø Ò Ô Ø Ð Ü º e Freedman & Madore (988). f Saha et al. (994) g Annibali et al. (28) h Freedman et al. (994). i Tully (988)

73 º½ ÈÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ ÈÓÐÐÓ Ô ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ ÕÓÙÒ Ñ Ð Ø Ø Ø Ñ Ò ÓÖ Ñ Ñ ØÓº È Ö ØÛ ÙÒÓÝÞÓÒØ ÙØ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ Í»Í NGC 377: Ò ØÓÒ Ø Ö Ñ Ø Å Ð ³ Ö ØÓÙ Ò Ñ ÐÓ Ø ÓÑ ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Å ½º Ç ÓØ Ò Ñ Þ ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÓÙ ÓÖÔÞÓÒØ ÖÛ Ô ØÓÒ ÛØ Ò ÔÙÖ Ò ØÓÙ NGC 377 Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø ÐÐ Ð Ô Ö ØÓÙ Ð Ü Ñ ØÓÙ Ñ Ð Ø ÖÓÙ ØÓÒ Ø ØÓÙ Å ½ Å ¾º È Ø Ø Ø ÐÐ Ð Ô Ö ÙØ Ò ÙÔ ÙÒ Ø Ò ÒØÓÒ ØÖÓ Ò ØÓÒ NGC 377 ÐÐ ØÓÒ Å ¾ Walter et al. 22). ³Ç ÓÒ ÓÖ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ Í»Í ÙØ Ò ØÓÒ Ð Ü Ó Ott et al. (23) ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra, Ò ÖÓÙÒ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ô ôò S, S5, S6) Ñ Õ Ö Ø Ö Ø Ò Ø ØÛÒ ÖÑ ôò Í»Í Ø ØÒ ¹Éº Å Ô ÙØ Ø Ô S) ÙÑÔÔØ Ñ Ñ Ö ÓÔ ÔÓÙ Ò ÕÒ Ô ØÓÙ Rosa-González et al. (25)º NGC 424: Ò Ò ÓÒØ Ò ÑÓÖ Ó Ð Ü Ñ ÒØÓÒ ØÖÓ Ò ØÓÒ ¹ Ø Ö Ñ Canes Venatici, ÔÐ ØÓÒ Ø Ö Ñ ØÓÙ ÓôØ º É Ö Ø ÖÞ Ø Ô Ø Ø Ñ ÒÓ Õ Ñ Ø Ñ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ ÐÓ ØÓÙ ØÓ Óº ÔÓÑ ÒÛ Ô ÖÜ Í»Í Ò Ò Ñ Ò Ñ Ò º ÍÔ ÖÕ Ñ Ö ÓÔ Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û Ö Ó Í»Í Ô Öµ Ô ØÓÙ Vukotic et al. (25) Òô Ó ÐÐÛÒ Ô ôò Ø Ò Ö ÙÒ Ô µ Ò ÙÔ ÙÞ Ø Chomiuk & Wilcots 29). Ô ÔÖ Ø Ó Chomiuk & Wilcots (29) Ö Ò Ü Ñ ÙÔÓÝ Í»Í ØÓ Ö Ó ÛÒ ØÖ Ô ÔÓÙ ÐôÒÓÒØ Û Í»Í» Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ SNR/Hiiµº ËØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Dopita et al. (2), ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ ôòø ÓÑ Ò ØÓÙ Hubble Space Telescope ÒÕÒ Ù Ò ÛØÓÑ ØÖ ÙÔÓÝ Í»Íº NGC 4395: Ò Ñ Ò ÑÓÖ Ó Ñ ÒØÓÒ ØÖÓ Ò Ò Ö Ð Ü Ô Ø ÙÒ ØÓÙ Ø Ö ÑÓ Canes Venaticiº Ü Ó Ñ ÛØÓ ÙØ Ò ØÓÒ Ð Ü Ò Ø Ô Ö Õ Ñ Ô Ø Ñ Ö Ø Ö ÙÔ ÖÑ Ñ Ö ØÖ Ô supermassive black holeµ ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÐÙ Û ØôÖ 3 5 M µº Ç Ð Ü ÙØ Ò Õ Ø Ò ÐÓÜ Ò Ò ÙÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í Sramek 992, Vukotic et al. 25) ÐÐ ÕÛÖ Ò Ô ÖÓÙ Þ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÔÓÙ Ò ÙÑÔÔØ ÕÛÖ º ÙØ Ô Ò Ø ØÓÙ ÓÔØ Ó Ô ÓÙ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Å ÕÖ ØôÖ Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ ÐÐ Í»Í ÔÓÙ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ØÓÒ Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ü Ò Ò Ñ Ó Ñ ØÓº 56

74 NGC 4449: Ò ÙØ Ò ÑÓÖ Ó Ð Ü Ñ ÒØÓÒ ØÖÓ Ò ØÓÒ Ø Ö Ñ ØÓÙ Canes Venaticiº Ç Ð Ü ÙØ ÐÓÜ Ò Ò ÔÐÓ Ó ÓÜÙ ÒÓ Ø ÔÓÙ Cas-Aµ Ø Òô Ñ Ð Ø Ñ ÒÓ Í»Í ÔºÕº Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Lacey et al. 27, ÓÔØ Blair et al. 983, ÙÔ Ö ô Blair et al. 984 ØÒ ¹É Patnaude & Fesen 23). Ô ÔÖ Ø Ó Chomiuk & Wilcots (29) ÒÕÒ Ù Ò Ó Øô ÙÔÓÝ Í»Í Ñ Ò Ö Ó ÛÒ Ô Ö Ø Ö Ò Hαº ËØ ØÒ ¹É Ó Summers et al. (23) Ò ¹ ÖÓÙÒ Ø Ò Ô ÖÜ Ó Í»Í Ó Øô Ô ôò Û Í»Í» ÔÐ Ù Ø Ñ Ø Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É SNR/XRB) Û Í»Í» ÈÓÐ Å Ð È SNR/ Super Soft Sources) Ñ Ò ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra. NGC 524: Ç Ð Ü ÙØ Ö Ø ØÓÒ Ø Ö Ñ Ø Å Ð ³ Ö ØÓÙº È ¹ ÖÓÙ Þ ØÖ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ô ØÓÙ Matonick & Fesen (997). ³ ÐÐ Ô Ö Ø Ö ÐÐ Ñ Ñ ØÓµ Ò ÕÓÙÒ Ü Õ ØÓÒ Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ü Ø Ò ÒÕÒ Ù Í»Íº NGC 243: Ò Ô ÖÓ Ð Ü ØÓÒ Ø Ö Ñ Ø Ã Ñ ÐÓÔ Ö Ð º ¹ ÔÓØ Ð Ñ Ö Ò Ñ ÐÓ Ø ÓÑ Ð Ü ôò Å ½ ÐÓÜ Ò ÔÓÐÐ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº Ç Matonick et al. (997) Ü Ò Ñ Õ Ø Ö ÙÒ ØÓ ÓÔØ Ñ ¹ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Í»Í ØÓÒ NGC 243. ÒÕÒ Ù Ò Í»Í Ó Ô Ø ÓÔÓ Ø Ò ÒÛ Ø ÔºÕº D Odorico et al. 98, Blair et al. 982). Ç Turner & Ho (994) Ø Ü Ò Ñ Ò Ó Ö ÓÔ TH2, TH4µ Ò Í»Í Òô Ó Eck et al. (22) ÒÕÒ Ù Ò Ò Ö Ó ÛÒ ÓÑ ÐÓ Ó ÙÔÓ ÐÛÑ Ò Û Ô Ñµ Ø Ò Ô ØÛÒ Matonick et al. (997)º Ç Schlegel & Pannuti (23) Pannuti et al. (27) Ý Ü Ò ÙÑÔØô Ø Ñ Ø Ü ØÛÒ ôò ØÓÙ Ô ôò Ø ØÒ ¹É Ø Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997). Ö Ò Ñ Ö Õ Ñ Ø Ò Ô MFBL3 ô Ñ ØÓ ÙÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í TH2 ØÛÒ Turner & Ho (994)º ËØÓÒ ÈÒ º¾ ÙÒÓÝÞÓÙÑ ØÓÒ ÙÒÓÐ Ö Ñ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Û ØôÖ ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ô Ø ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ Ø Ó ØÓ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ø ØÒ ¹Éº È Ö ÐÓ ÔÓÙ ÙØ Ó Ö ÙÒ ÕÓÙÒ Ô ÖÓÙ Ö Ø ÙÔÓÝ Í»Í Ó Ø ÙØÓÔÓ ØÓÙ Ø ÖÞÓÒØ ÙÖÛ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓº ÒØ ØÛ Ø Ò Ô ÖÓ ØÖ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ò ÐÙ ÓÑ ÒÛÒ ÔÓÙ Ø ÖÞ Ø Ø Ò ÒÕÒ Ù Ø ÙØÓÔÓ Í»Í Ð Û ØÛÒ ÓØ ØÛÒ ØÓÙ ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ ÔÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ ÒØ º

75 Ô Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ò Ü ÖÓ Ø ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò ÔÓÙ Õ Ô Ð Õ Ò ÕÓÙÒ Ò Ù Ø Ñ Ø Ñ Ð Ø Í»Í ÓÖ Ø Ñ Ñ ØÓº Ñ Ð Ø Ñ ÒÓÙÒ Ø ÙÒ Ø Ø Ø Ñ Ô Ó ÓÐÓ Ð ÖÛÑ Ò Ö ÙÒ ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í ÓÒØ ÒÓ Ð Ü º ÙØ Ô Ð Õ Ò Ò Ø Ò Ô ÖÓ ØÖ Ø Ù Ø Ñ Ø Ñ Ð Ø ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓº ÈÒ º¾ Ö Ñ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ Ô ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ Ð Ü Ö Ñ ÓÔØ ôò Ö Ñ Ö Ó ÛÒ ôò Ö Ñ Í»Í Í»Í Í»Í Ø ØÒ ¹ É NGC a (5) 3 b c NGC d (2) NGC 4395 e NGC 4449 f () 8 g 2 h NGC 377 i 3 j NGC k () 7 e Ë Ñ Û ¹ Ç Ô Ö Ò Ø ÓÔØ Í»Í ÐôÒÓÙÒ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô ØÓÔÓ ¹ Ñ Ò Í»Íº Ò ÓÖ (a) D Odorico et al. (98), Matonick et al. (997), (b) Turner & Ho (994), Eck et al. (22), (c) Schlegel & Pannuti (23), Pannuti et al. (27), (d) Matonick & Fesen (997), (e) Vukotic et al. (25), Chomiuk & Wilcots (29), (f) Balick & Heckman (978), Kirshner & Blair (98), Blair et al. (983), (g) Lacey et al. (27), Chomiuk & Wilcots (29), (h) Vogler & Pietsch (997), Patnaude & Fesen (23), Summers et al. (23), (i) Rosa-Gonzalez et al. (25), (j) Ott et al. (23), (k) Dopita et al. (2).

76 Ã Ð Ó ÆÁÉÆ ÍÇÆÌ Ë ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ ËÌÁË ÃÌÁÆ Ë¹É ÈÖÓ Ó Ñ Ò Ô Ö Ø Ö ØÒÛÒ¹É ÓÒØ ÒÓ Ð Ü ( 5 Mpc) Ñ ØÓ Ó¹ ÖÙ ÖÓ ROSAT (ÔºÕº Schlegel 994, Schlegel et al. 2, Pannuti et al. 2, 22, Payne et al. 24) ÔÓ ÐÙÝ Ò ÔÓÐÐ Í»Í ÔÓÙ Ô ÑÔÓÙÒ Ø ØÒ ¹É ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ö Ø Õ Ò Ò ÒÛÖ Û Í»Í ÐÐ Ñ Ñ ØÓº ÙØ Ó Ô Ö Ø Ö Ü Ò Ø Ø Í»Í Ò Ñ Ñ ÒØ ÙÒ Øô ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ ØÒÛÒ¹É Blair & Long 997) ÛØ Ò Ø Ø ØÛ ØÛÒ ½¼ 37 erg s. È Ö Ð ÙØ Ó Ö ÙÒ Ñ ØÓÒ ROSAT Ø Ò Ô Ö ÓÖ Ñ Ò Ð Û Ø Õ Ñ Ð ØÓÙ Ù Ø ÕÛÖ ØÓÙ Ò ÐÙ Ø Ô Ö Ó¹ Ö Ø Ø Ò ÒÕÒ Ù Ø Ñ Ð Ø Ö ØôÒ Ô ôò Ø ØÒ ¹É Ñ ØÓ Ð Ü Ñ ØÓ Local Group. ÒØ ØÛ Ó Chandra, ÙÔ ÖØ ÖôÒØ Ò ÐÙ Ù ÓÖ ¹ ÒÛÒ ÔÖÓ Ö Ñ ÑÓÒ Ù Ö ØÓ Ò Ò ÕÒ Ù Ñ ÐÓ ÔÐ Ù Ñ Í»Í ÓÒØ ÒÓ Ð Ü º À ÜÓÕ Ö Ø ØÓÙ Ò Ø Ø ¼º ) ÔÓ Ð ÔØ Ô ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò ÕÒ Ù Ó Ò Ö Ô ÐÐÓ ÓÖÙ ÖÓ Ø Ô ØÖ Ô Ø Ò Ø ÙØÓÔÓ Ñ Ô ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÐÐ ÞôÒ ÙÕÒÓØ ØÛÒº Å ØÙÔ Ö Ó ÒÕÒ Ù Ø ½¼ 37 erg s Ñ Ñ ØÖÓÙ ÕÖ ÒÓÙ ÜÛ Ð Ü Í»Í Ø ÔÓÙ Cas-A Crab-like ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò ÕÒ Ù Ó Ò ÓÒØ ÒÓ Ð Ü º À ÙÒ Ø Ø Ø ØÓÙ Chandra Ò Ò ÕÒ Í»Í Ø

77 ØÒ ¹É Õ ÔÓ Õ Ô ÓÖ Ö ÙÒ ÓÒØ ÒÓ Ð Ü ÔÛ ØÓÙ NGC 637 : Immler et al. (23), NGC 6822 : Kong et al. (24), M 3 : Kong et al. (22), NGC 243 : Schlegel & Pannuti (23), M 8 : Swartz et al. (23)º ËØÓ Ô Ö Ò Ð Ó Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò ÐÙ ÖÕ ôò ÓÑ ÒÛÒ ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ Chandra ØÓÙ Ü Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ñ Ð Ø Ø Ò ÒÕÒ Ù ÖÑ ôò Í»Í Ø ¹ ØÒ ¹Éº ËÙÒÓÔØ Ö ÙÒ ÙØ ÔÓ ÐÙÝ ÖÑ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÙÖÛ ØÛÒ Ñ ØÛÒ ØÓÙµ ¼ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ò Ò Ò Ð Ý º Ë ÔÓÐÐ Ô Ö ÔØô Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ô ô Ñ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ ÒØÓÔ Ø ÐÐ Ñ Ñ ØÓº ³ ÐÐ Ò ÖÓÒØ ÔÓØ Ð Ñ Ø ÙØ Ø Ö ÙÒ Ü Ò Ø Ø Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü ÒÓÒØ Ò Ò Ô Ó Ð ÑÔÖ Ô ÙØ Ô ÖÓ Ð Ü Ñ ÓÖ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø º Å ÙÒÓÔØ Ò ÙØÓ ØÓÙ ¹ Ð ÓÙ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ô ØÓÙ Leonidaki et al. (22), ÔÖôØ ÑÓ Ù Ø ÔÐ Ø Ô ÖÓ ØÖ º º½ º½º½ CHANDRA: Ì ÉÆÁÃ É Ê ÃÌÀÊÁËÌÁÃ Ë ÒØÓÑ Ô Ö Ö ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ Ç ÓÖÙ ÖÓ ØÒÛÒ¹É Chandra (ËÕ Ñ º½µ ÛÖ Ø Ò Ô ØÓÙ Ô Ó ÕÙÖÓ ÓÖÙ ÖÓÙ ØÒÛÒ¹É ô Ó ÙÒ Ù Ñ Ø ÜÓÕ Ö Ø ØÓÙ Ò Ø Ø ¼º µ Ø Ñ Ð Ô Ò ÙÐÐÓ ÛØ ¼¼ cm 2 ØÓ kev) Ø Ñ Ð ØÓÙ Ù ÙÝ Ð Ò Ö ØÒ ¹É ØÓÒ ØÓ Ò Ò Ò Ò ÕÒ Ü Ö Ø ÑÙ Ö Ô ÔÓÐÐ ÓÖ ÕÙÖ ÔÓÖÖÓ Ñ Ò µ Ñ Ô Ö ÓÕ ÙÒÛ Ø Ñ ÒÛÒ Ô ôòº ÌÓ Ø Ð Ô Ó ØÓÙ Chandra Ô ÖØÞ Ø Ø Ö Ó Ð Ó Ô Ø Ô Ö ØÛ Ñ Ö ½º Ã Ö Ø ÙÝ Ð Ò ÐÙ High Resolution Mirror Assembly - HR- MA) À Ø Ù ØÛÒ Ø Ð ÓÔÛÒ ØÒÛÒ¹É ÖÓÙÒ ÔÓÐ Ô ÙØ ØÛÒ ÓÔØ ôò Ø Ð ¹ ÓÔÛÒ Ñ ÔÖ ÔØÛ ÙÝ Ð Ò Ö ÛØÓÒÛÒ Ô ÒÛ Ñ Ô Ò ÙÔ ÛÒ ÔÖ ÔØÛ < ¼ µ ÔÖÓ Ð Ø Ò ÔÓÖÖ Ô Ö Ø Ò Ò Ð ØÓÙº Ò Ô Ø ÙÕ Ò Ð ØÓÙ ÔÖ Ô Ó ÖÕ Ñ Ò ØÒ ¹É Ò ÔÖÓ Ô ÓÙÒ Õ Ò Ô Ö ÐÐ Ð Ü ÑÓÖ ÛÑ Ò Ô Ò ÔÓÙ ÑÓ ÞÓÙÒ Ñ ÙÐÒ ÖÓÙ Õ Ñ Ø ÒÛ Ø ³Ô Ø ³ ØÛÒ ÓÔØ ôò Ø Ð ÓÔÛÒº ØÓ Ð Ó ÙØ ØÓ Ø Ð Ô Ó ØÓÙ Chandra ÔÓØ Ð Ø Ô Ø Ö Þ Ò ØÛÒ ÙÐ Ò Ö ôò Ô Ö ÓÐÓ ôò ÙÔ Ö ÓÐÓ ôò ¼

78 ËÕ Ñ º½ Ò ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ ØÒÛÒ¹É Chandra (chandra.harvard.edu/about/spacecraft.html) Ô Ò ôò Ó ÓÔÓ Ò Ô ÐÙÑ Ò Ñ Ö Óº Ç Ô Ò ÙØ ÔÓØ ÐÓ Ò ØÓÙ Ö Ø ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ High Resolution Mirror Assembly - HRMA) ÒÓÒØ ØÓ ËÕ Ñ º½ Òô ØÓ ËÕ Ñ º¾ Ô ÓÒÞ Ø Ó ØÖ ÔÓ ÙÐÐÓ ØÛÒ ØÒÛÒ¹Éº ËÕ Ñ º¾ ËÙÐÐÓ ØÒÛÒ¹É Ñ ØÓÙ Ö Ø ØÓÙ Chandra (High Resolution Mirror Assembly - HRMA) (chandra.harvard.edu/resources/illustrations/teleschem.html) ½

79 ËÕ Ñ º ËÕ Ñ Ø Ô Ò ØÓÙ ACIS. ¾º Ô Ø ÑÓÒ Ö Ò ØÓ Ø ÔÔ Ó Focal-plane Science Instruments - SIs) ÔÓØ ÐÓ ÒØ Ô ÈÖÓ Ñ Ò Ù Ù ÙÞ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙ CCDs - Charge Coupled Devices) Ô Ò Ñ ØÓ ÓÔ Advanced CCD Imaging Spectrometer - ACIS) ÌÓ ACIS ËÕ Ñ º µ ÔÖÓ Ö Ø ÙÒ Ø Ø Ø Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ô Ø ÒÛÒ ÙÝ Ð Ò ÐÙ Ñ ØÛÒ Ñ ØÖ Ò ÐÙ º ÌÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Ö ÒÓ ÑÔÓ¹ Ö Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø Ö Ñ Ø Ó HETG, LETG) Ô Ø Ñ ØÓ ÙÝ Ð Ø Ö Ò ÐÙ º È Ö Ð Ñ Ò ½¼ ÔÔ Ù Ù Ù¹ Þ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙ Ø ÛÒ 24x24 ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ pixels) Ø º Ì ¹ Ö Ô ÙØ Ò ÑÔÖÓ Ò ÛØ Þ Ñ Ò (Front Illuminated - FI), Ø Ø ¹ Ñ Ò Ù ØÓ Õ 2x2 (ACIS-I, ËÕ Ñ º µ ÕÖ ÑÔÓÔÓ Ó ÒØ Ô Ò imaging) Ñ ØÓÑ ØÖ º ³ Ü Ò Ø Ø Ñ Ò Ù ØÓ Õ x6 (ACIS-S, ËÕ Ñ º µ ÕÖ ÑÔÓÔÓ Ó Ò¹ Ø Ø Ô Ò Ñ ØÓÑ ØÖ ÙÝ Ð Ò ÐÙ Ñ ØÓ ÓÔ ÙÒ Ù Ñ Ñ ØÓ HETG). Ô Ø CCDs ØÓÙ ACIS-S, Ø Ò ÑÔÖÓ Ò Ø ¾ Ô Ò ÛØ Þ Ñ Ò (Back Illuminated - BI) CCDs, Ñ ØÓ ACIS-S3 Ò Ö Ø Ø Ò Ð Ø Ö Ø Ñ Ø Ò Ð Ø Ö Ò Ö Ò ÐÙ ¾

80 ÕÛÖ Ø ÕÖ Ö Ñ ØÓº Ç ÙÑ Ø Ù Ù ÙÞ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙ Ò ÑÔÖÓ Ò ÛØ Þ Ñ Ò ÔÓØ ÐÓ ÒØ Ô Ñ ô Ñ ØÖôÑ Ø ÔÓÙ ØÓ Ô ÒÛ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ô Ð ÔØ Ø Ô ØÙ Ð ØÖÓ ÛÒ Ø ÓÔÓ ÜÙÔ Ö ØÓ Ò Ø Ò Ñ ¹ Ø ÓÖ ÓÖØÓÙ Ô ØÓ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ Ó ØÓ ÐÐÓº Ë Õ Ñ Ð Ò Ö E kev) Ô ÖÓÙ ÙØôÒ ØÛÒ Ð ØÖÓ ÛÒ Ù Õ Ö Ò Ø Ò Ù ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ Ø Ñ ô Ñ ØÖôÑ Ø Ø³ Ô Ø Ø Ò Ô Ð Ù ÖÛ Ð ØÖÓÒÛÒµ Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ò Ñ ôò Ø Ù ØÓÙ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ñ Ð ôò ØÒÛÒ¹Éº Ç Ô Ò ÛØ Þ Ñ Ò Ù Ù ÙÞ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙ Ò ÙÑ Ø Ù Ù ÙÞ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙ Ñ Ø ÓÖ Ø Ò Ò ÔÓ Ó ÙÖ Ñ Ò Õ Ñ Ø Ò ÙÒ ØÛÒ ÖÕ Ñ ÒÛÒ ÛØÓÒÛÒº ÙØ Õ Û ÔÓØ Ð Ñ Ø ÖÕ Ñ Ò ÛØ Ò Ò ÔÓ ÓÙÒ Ø Ó Ó Ñ Û ØÛÒ Ð ØÖÓ ÛÒº Ô ÔÐ ÓÒ Ø Ù ¹ Ø ÓÑ ØÓÙ Ò Ô Ó Ð ÔØ µm) Õ Ñ Ø ÑÔÖÓ Ò ÛØ Þ Ñ Ò Ù Ù ( 5µm). ÙØ ÙÜ Ò Ø Ò Ô Ò Ø Ø ØÓ ÓÖØÓ ÔÓÙ Ð Ù ÖÛ Ô Ø Ò ÔÖ ÔØÛ Ò Õ Ñ Ð Ò Ö ÛØÓÒÓÙ ØÓ Ô Û Ñ ÖÓ Ø Ù Ù Ò ÙÐÐ Õ ÔÐ ÖÛ Ô Ø Ð ØÖ ØÓ ÑÔÖÓ Ø Ò Ñ ÖÓ Ø Ù Ù º ÌÓ Ø Ð ÔÓØ Ð Ñ Ò Ñ ô ÙÜ Ñ Ò ÒØ ÔÓ ÓØ Ø Ø Ø Õ Ñ ¹ Ð Ò Ö ËÕ Ñ º µ Õ Ñ Ø ÑÔÖÓ Ò ÛØ Þ Ñ Ò Ù Ù ÙÞ Ù Ñ ÒÓÙ ÓÖØÓÙº Ã Ñ Ö ÙÝ Ð Ò ÐÙ High Resolution Camera - HRC): ÔÓØ Ð Ø Ô Ó Ò ÕÒ ÙØ Ô Ò Ñ ÔÐ Ñ ÖÓ ÐÛÒ microchannel plates -MPCs): ØÓÒ HRC-I, Õ Ñ ÒÓ Ô ÓÒ ÙÖ ÛÒ Ô ÛÒ wide-field imaging) ØÓÒ HRC-S Õ Ñ ÒÓ Ò ÜÙÔ Ö Ø Ø Ò Ò ÒÛ ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô ØÓ LETG. º Ì Ö Ñ Ø Ó Transmission Gratings): Ö Ñ Ó ÙÝ ÐôÒ Ò Ö ôò High Energy Transmission Grating - HETG): ³ÇØ Ò Ð ØÓÙÖ ÙÒ Ù Ñ Ñ ØÓ HRMA ØÓ ACIS-S Ò ÙÝ Ð Ò ÐÙ Ñ ØÓ ÓÔ High-Energy Transmission Grating Specrometer - HETGS). ÌÓ HETGS ÔÓØ Ð Ø Ô Ó ÙÒ ÑÓÐÓ Ö Ñ ØÛÒ ¹ ØÓ Ö Ñ ÙÝ ÐôÒ Ò Ö¹ ôò HEG) ØÓ Ö Ñ Ñ ØÖ ÛÒ Ò Ö ôò MEG). Ö ÓÒØ Ò ÓÑ ÔÓÙ ÑÔÓÖ Ò ØÓÔÓ Ø Ø Ò ÓÔØ ÖÓÑ Ô Û Ô ØÓ HRMA. ÌÓ HEG

81 ËÕ Ñ º Ã ÒØ Ô Ö ØÛÒ CCDs ØÓÙ ACIS ÙÒ ÖØ Ø Ò Ö Ð Ñ Ò ØÒ ¹É Ñ ÒÓ Ô Ø Ó ÛØ Ö Ô Ö Ð Ñ Ø ØÛÒ Ö ÔØôÒ Òô ØÓ MEG Ð Ñ Ò ØÒ ¹É Ñ ÒÓ Ô Ø Ó ÜÛØ Ö Ô Ö Ð Ñ Ø ØÛÒ Ö ÔØôÒº Ö Ñ Ó Õ Ñ ÐôÒ Ò Ö ôò Low Energy Transmission Grating - LETG): ³ÇØ Ò Ð ØÓÙÖ Ñ ØÓ HRC-S Ò Õ Ñ Ð Ò ÐÙ Ñ ØÓ ÓÔ Low-Energy Transmission Grating Specrometer - LETGS), ÔÖÓ ÖÓÒØ Ø Ò ÙÝ Ð Ø Ö ¹ Ö Ø Ò Ø Ø ØÓÒ Chandra Õ Ñ Ð Ò Ö ¼º¼ ¹ ¼º¾ kev). ÌÓ LETG ÑÔÓÖ Ò ØÓÔÓ Ø Ø Ò ÓÔØ ÖÓÑ Ô Û Ô ØÓ HRMA Ð Ñ ÒÓÒØ ØÒ ¹É Ô Ø Ô Ö Ð Ñ Ø ÐÛÒ ØÛÒ Ö ÔØôÒº º½º¾ ÌÖ ÔÓ Ø Ö ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ ØÒÛÒ¹É Ç CCD Ñ Ö ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ø Ò ØÖÓÒÓÑ ØÒÛÒ¹É Ø Ö ÓÙÒ Ü ¹ ÕÛÖ Ø Ñ ÛØ Ò Ó ÔÓÙ Ò ÕÒ Ø ÒØ Ñ Ø CCD Ñ Ö ØÛÒ ÓÔØ ôò Ø Ð ÓÔÛÒ Ó ÓÔÓ ÓÐÓ Ð ÖôÒÓÙÒ Ò Ò Ò Ö Ñ ÛØÓÒÛÒ Ø Ò Ô Ö Û Ò ÕÒ ¹ ÑÓÙ Ñ ØÓº Ì ÓÑ Ò ØÒÛÒ¹É ÔÓ ÓÒØ ³ ÓÒ ³ ÔÖÓ ³ ÓÒ ³ event by event) Ó ØÛ ô Ø Ò Ø Ö Ø Ô Ö Ø Ö ÔÐ ÖÓ ÓÖ º ÙØ Ô ØÖ Ô Ñ Ð Ø Ö Ù Ð ¹ Ü Ø Ò Ò ÐÙ ØÓÙº ÌÓ ³ ÓÒ ³ ØÒÛÒ¹É Ð ØÓ Ò ÕÒ Ù Ñ ÒÓ ÛØ Ò Ó

82 ØÒÛÒ¹Éµ Ø Ò ÔÖÓ ÔÔØ ØÓÒ Ò ÕÒ ÙØ Ò Ö ÓÔÓ Ñ Ò island) ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒº ÌÓ Ñ Ó Ø Ò ÓÖÞ Ø Ô Ö Ø Ö Ô ØÓÒ ØÖ ÔÓ Ð ØÓÙÖ ØÓÙ ÓÖ¹ ÒÓÙ Ô Ö Ø Ö observing mode) Ò Ø ØÓ ÕÛÖ Ñ ØÒÛÒ¹É Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÔºÕº FAINT: 3x3 Ò ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ VFAINT: 5x5 Ò ÓÒÓ ØÓ ¹ Õ ÛÒµº ÌÓ ³ ÓÒ ³ ÙÐÐ Ø ÖÕ event files) Ø ÓÔÓ Ô Ö ÕÓÙÒ ÙÖÛ Ø Ô Ö ØÛ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Pulse Height Amplitude - PHA: Ò ØÓ ÓÖØÓ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ Ó ³Ò ³º ÇÙ Ø Û ÓÔÓ Ø Ò Ò Ö ØÓÙ ÖÕ Ñ ÒÓÙ ÛØÓÒÓÙº ÉÖ ÒÓ Grade: Ò Ò Ö Ñ ÔÓÙ Õ Ö Ø ÖÞ ³ ÓÒ ³ Ø Ø Ñ ØÛÒ ÓÒÓ¹ ØÓ Õ ÛÒ ÔÓÙ Ò Ô ÒÛ Ô Ñ ÓÖ Ø Ñ treshold value). ÈºÕº Ò ³ ÓÒ ³ Ò Ñ ÒÓ ÓÒÓ ØÓ Õ Ó ÒØ ØÓ Õ grade ¼º Ì ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÓÙ ÓÒ ØÓº º¾ Æ ÄÍËÀ ÇÅ ÆÏÆ ËØ Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ò Ð Ò ÖÕ ÓÑ Ò Ô ØÓÒ Chandra ØÓÙ Ü Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ º ³ÇÐ Ó Ô Ð Ñ Ò Ò Ò Ñ ØÓ Ô Ò ÛØ Þ Ñ ÒÓ ACIS-S3 CCD (Ñ Ó ÓÒÓ ØÓ Õ ÓÙ.49 x.49 ; Ò Ö Ò ÐÙ ½¾¼ ev ØÓ ½ kev, Garmire et al. 23) ÔÓÙ Ö Ø ØÓ Ø ÔÔ Ó ØÓÙ HRMA (van Speybroeck et al. 997). ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ØÓÒ ÈÒ º½º Ô Ð Ü Ñ Ô Ö Ø Ö ØÛÒ Ð Ü ôò ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò Ñ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ 3x3 (Faint Data Mode), Ñ Ø Ò ÔÐ Ö Ô Ò ØÓÙ ACIS-S3 CCD (full array mode) Ñ ¹ Ð Ø Ö ØÛÒ ½ ksec. ÙØ Ó Ô Ö Ñ ØÖÓ Ô Ö ÕÓÙÒ Ò Ñ ÐÓ Ô Ó Ô Ö Ø Ö Ü ÐÞÓÙÒ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ô ôò Ñ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÓÙÐ Õ ØÓÒ ½¼ 36 erg s ØÓÒ Ô Ó Ñ Ö Ò Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ º ÒÒ Ô Ö Ø Ö Ö Ò Ò ÔÐ ÖÓ Ò Ø Ô Ö Ô ÒÛ ÔÖÓÙÔÓ Ø Ö Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ ØÓÒ NGC 243, ½ ØÓÒ NGC 377, ½ ØÓÒ NGC 424 ½ ØÓÒ NGC 4449)º

83 ÈÒ º½ ÈÐ ÖÓ ÓÖ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ñ ØÓÒ Chandra ØÓÙ Ñ ØÓ Ð Ü ôò Ð Ü Ö Ñ Ì ÙØ Ø Ø Ã Ö ÕÖ ÒÓ ÀÑ ÖÓÑ Ò ÛÒ ½ È Ö Ø Ö ÛÒ È Ö Ø Ö È Ö Ø Ö Chandra (ksec) (degrees) Ð Ü Ñ ÑÓÒ NGC Mar NGC Feb NGC Jun Ð Ü Ñ ÔÓÐÐ ÔÐ NGC Oct Apr Jul NGC Apr Aug Oct Dec NGC Jan May Aug Aug Aug Aug Aug Aug Aug Sep Sep Sep Oct ½º ÒÛ Ø Û ÛÒ roll angle ÔÓÙ Ô Ö Ö ØÓÒ ÔÖÓ Ò ØÓÐ Ñ ØÛÒ ÓÖ ÒÛÒ ØÓÙ Chandra ØÓÒ ÓÙÖ Ò º

84 ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 4395, ØÖ Ô Ö Ø Ö Ø Ò Ñ ÔÐ ÖÓ Ò Ø Ö Ø Ö ØÛÒ Faint Data Mode ÕÖ ÒÓÙ º ËØ Ó Ô Ø ØÖ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ÒÓ ØÓ ½» Ø Ô Ò ØÓÙ ACIS-S3 (/8 subarray mode) Òô ØÖØ Ò Ñ ÔÖÓ Ö¹ ÑÓ Ñ Ò Ø Ò Ô Ò ØÓÙ ACIS-S3 (custom subarray mode). ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ Ñ ÒÓ Ø Ò ØÖØ Ô Ö Ø Ö ÓÔÓ Ð ÔØ Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ð Ü ¼ % Ø Ô Ö ÓÕ D 2 25 ØÛÒ Ð Ü ôòµº ³Ç Ó ØÓÒ NGC 524, Ð Ó Ñ Ô Ö Ø Ö ÕÖ ÑÓÔÓ Ò ØÓ ½» Ø Ô Ò ØÓÙ ACIS-S3 (/8 subarray mode). Ô ÙØ ½¾ ÕÓÙÒ Ñ Ö ksec) Ñ ÒÓ Ñ ÔÐ ÖÓ ØÓ ØôØ ØÓ Ö Ó ÔÓÙ ÕÓÙÑ ÓÖ Ô ÒÛ Ô ½ ksec). Ç ½¾ ØÛÒ ksec ÕÓÙÒ Ò Ñ ÓÖ Ø ÛÒ Ô Ö Ø Ö º ³ÇÑÛ Ñ Ô ÙØ ÔÐ ÖÓ ØÓ Ô ØÓ Ñ ÒÓ Ö Ó ÛØ Ò Ø Ø ½¼ 36 erg sec ) Òô Ó ÙÒ Ù Ñ ØÓÙ Ð ÔØ ØÓ ¼% Ø Ô Ö ÓÕ D 25 ØÓÙ Ð Ü º ØÓÙ Ô Ö Ô ÒÛ Ð ÓÙ Ô Ð Ü Ñ Ò Ø ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ º ËÕ Ñ º Å ØÙÔ Ò ØÓ ACIS-S3 (Ô Ó Ô Ö Ø Ö ØÓÒ NGC 377) À Ò ÐÙ ÓÑ ÒÛÒ Ò Ñ ØÓ CIAO (Chandra Interactive Analysis of Observations) tool suite version 3.4 ØÓ CALDB (Calibration Database) version 3.3., Ø Ò Ò Ö Ø ÓÖ Ø º ÌÓ Ø ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ò Ð ÓÐÓÙ ôòø Ø Ò¹ ØÓÐ ØÓÙ Standard Data Processing (SDP) 3 ØÓÙ Chandra. È Ó Ù Ö Ñ Ò Ø ÖÕ 2 À Ô Ö ÓÕ D 25 ÓÖÞ Ø Û ÑÔ Ð ÒØ ÛØ Ø Ô Ò ÛØ Ò Ø Ø Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ B (Blue) ØÓ ¾ mag arcsec 2 3

85 ÖÕ ³ ÓÒ ØÛÒ³ event files, ËÕ Ñ º µ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÙÔÓ ÐÐÓÒØ Ø Ô Ö ØÛ Ô Ü Ö ½º Ò Þ ØÓ ÒØ Ð ØØÛÑ Ø ÓÒÓ ØÓ Õ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÔÓÐ ÙÝ Ð Õ ¹ Ñ Ð Ø Ñ Ñ Ò ÕÖ ÒÓ bad pixels) ÖÑ ÓÒÓ ØÓ Õ hot pixels) Ø ÓÔÓ Ñ ÒÞ Ø ÙÒ Ø Ñ ÐÓ Ö Ñ ³ ÓÒ ØÛÒ³ Ø ³ ÓÒ Ø ³ Ø ÖÑ ÓÒÓ¹ ØÓ Õ Ø Ü ÒÓÑÓ ÒØ Ø Û ÙÔÓÐ ÑÑ Ø Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Û ÖÑ ÓÒÓ ØÓ Õ Û ØÖÓ Ù Ô µº Ã Ø Ô Ò Ø Ð ØØÛÑ Ø ÖÑ ÓÒÓ ØÓ Õ Ø Ö ÓÒØ Ò ÒÓ Ö Ó ÖÕ Ó Ü ÓÙ ³ Ø ØÖ ÑÑ ÒÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ³ output bad pixel file). À ÙØ Ò Ø Ñ ØÓ Ö Ð Ó acis run hotpix ØÓÙ CIAO. ¾º Å Ò Ô Ø ØÓ Õ ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò Ö ØÛÒ Ô ôò Ø ØÒ ¹É Ñ Ô ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ Ó ØÖÓÑ ØÖ ÓÖ ô Ò Ô ¹ Ö Ø Ø º ÙØ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø ØÓÒ Ø ÐÓ Ó Two Micron All Sky Survey (2MASS) All Sky Catalog of point sources (Cutri et al. 23), Ò Þ Ø Ñ Ø Ñ Ó ÖÓ ¹ Ô Ð Ü ÔÓÙ Ò ÙÑÔÔØÓÙÒ Ñ Ñ Ð ÑÔÖ Ô Ø ØÒ ¹É > ½¼¼ counts) Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º ËÙ ÖÒÓÒØ Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÓÙ Ö Ñ Ñ ØÙÔ Ô Ð offset) Ø Ø Ü ØÛÒ <¼º ÙÒ Ô ËÕ Ñ º Ã ÑÔ Ð Ñ ØÓ ØÖÓÑ ØÖ ÐÑ ØÓÙ Chandra 4. Ã Ø Ø Ò Ö Ô Ö ¹ Lissajous Ø Ö Ñ Ô Ó Chandra Ò Ø Ö Ñ Ø Ö Ø Ü pointing position) ÐÐ Ø Ð ÒØ Ø Ò Ð Õ ØÓÔÓ Ø Ò ÔôÐ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ô ÛØ Ò Ø ÓÔÓ ÔÖÓ ÔÔØÓÙÒ Ø ØÖ ÑÑ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ Ñ ÓÙÖ ôòø Ò Õ Ñ ÔÓÙ Ò Ø ØÓ ËÕ Ñ º º Ç ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø Ü ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙµ ÕÖÓÒ Ø Ñ Ù ÒØÖôÒÓÒØ ØÓ Ð Ñ ÒÓ aspect solution ÖÕ Ó Ô Ö Ø Ö ÙØ ÔÖ Ô Ò Ò ÛÑ ØÛ ØÖÓÑ ØÖ Ö Û ÔÓÙ Ö Ô Ö Ø Ö º À ÙØ Ò Ø Ñ ØÓ Ö Ð Ó wcs update ØÓÙ CIAO. º Ì ÖÕ ÖÕ ³ ÓÒ ØÛÒ³ event files ) Ô Ò Ô Ü Ö ÞÓÒØ Ñ ØÓ Ö Ð Ó acis process events ØÓÙ CIAO Ò Ø Ð ÜÓÙÒ Ø ÖÕ ÓÒ ØÛÒ new event files. À Ô Ü Ö ÙØ ÖÑ Þ Ø ÓÑ Ò ÑÓÒ Ñ CALDB) ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ó ÒØ Ø PHA ÖÕ 4..2µ ÔÓÙ ÙÒ Ù Ñ Ñ ÕÖÓÒ Ü ÖØôÑ Ò ÓÖ ô ØÓÙ gain (time-dependent gain correction) Ô ØÙ Õ Ò Ø Ó Û Ø ÙÔÓÐÓ Ñ Ò Ö ôò 4

86 ØÛÒ ÓÒ ØÛÒ Ø Ò ÕÖÓÒ Ø Ñ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒº Ì ÙØ ÕÖÓÒ ÓÖ ôò Ø Ò ¹ Ô Ö Ñ Ø ÓÖ ÓÖØÓÙ Charge Transfer Inefficiency - CTI) ØÓÒ Ò ÕÒ ÙØ ô Ø Ø Ñ Ø ÓÖ ØÓÙ Ô ØÓ ÓÒÓ ØÓ Õ Ó ØÓ Ô Ñ ÒÓ Ò Ñ ÖÓ ØÓÙ ÓÖØÓÙ ÑÔÓÖ Ò Ô ÙØ Ø Ð ØÓÙ ÔÐ Ñ ØÓ ØÓÙ CCD Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ò Ø Ñ ØÖ Ñ Ö Ø ÖÛÒ ÓÖØÛÒ Ô ÙØôÒ ÔÓÙ Õ ÖÕ Ò ÕÒ Ù º Ô ÔÐ ÓÒ ØÓ acis process events ÖÑ ¹ Þ Ø ÒÓ Ö ÖÕ ØÛÒ ³ Ø ØÖ ÑÑ ÒÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ³ new bad pixel file) ô Ø ÒÓ Ö ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø Ü µ ÕÖÓÒ Ø Ñ Ô ØÓ ÒÓ Ö Ó aspect solution. Ã Ø Ô Ò Ø ÖÕ ÓÒ ØÛÒ new event files ÐØÖ ÖÓÒØ Ô Ø Ò ÓÒ Ø Ñ grades ÓÖ Ø Ô ¼ ½ ¾ Ø ÔÓÖÖ ÔØ grades ÒØ ØÓ ÕÓ Ò ÓÒ Ø ÔÓÙ Õ ØÞÓÒØ Ñ Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÛÑ Ø Ô ØÓÒ Ð Ò ÑÓµ Òô Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò Ó Û Ð ¹ Ñ ÕÖÓÒ Ô ÖÓ Ó Ø Ô Ö Ø Ö Good Time Intervals - GTIs). ³ Ø Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ Ø ÒÓ Ö ÖÕ ÓÒ ØÛÒ event files 2). º Ö ÙÒÓ Ñ Ð ÑÝ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ö Ñ Ò Ô Ô Ô Ô Ö Ø Ö Ñ ÓÙÖ¹ ôòø ÑÔ Ð ÛØ Ñ ÕÖÓÒ Ò ÐÙ ¾¼¼ sec (Ñ Ø Ó ØÓÙ dmextract ØÓÙ CIAOµº ËØ Ñ¹ Ô Ð ÙØ ÖÑ Þ Ø Ð Ö ÑÓ sigma-clipping) ËÕ Ñ º Ð ÑÝ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ö ÓÒØ Ó ÕÖÓÒ Ô ÖÓ Ó ÒôÑ ÐÛÒ Ô ¹ Ô ÛÒ ØÓ ÙÔ ÖÓ ± σ Ô ÒÛ Ô Ø Ñ Ø Ñ µº ÈºÕº ØÓ ËÕ Ñ º Ô ÓÒÞ Ø Ñ ÑÔ Ð ÛØ ÔÓÙ Ø Ò Ñ ÙÔ Ö ÒÓÙÒ Ø ± σ Ô ÒÛ Ô Ø Ñ Ø Ñ ØÓÙ ÙÔÓ¹ ÖÓÙ Õ ØÞÓÒØ Ñ Ð ÑÝ º ÉÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ø ÕÛÖ Ð ÑÝ ÕÖÓÒ Ô Ö ÓÙ ØÓ dmgti ØÓÙ CIAO Ø Ò Ñ ÓÙÖ ÖÕ ÛÒ GTI Ø ÓÔÓ ÖÑ ÞÓÒØ Ø ÖÕ ³ Ó¹ Ò ØÛÒ³ event files 2) ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒº ÙØ ØÓ ÒÓÙÑ ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ð Õ ØÓÔÓ ÓÙÑ ØÓ ÙÔ ÖÓ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ÔÖ Ò Ô Ø Ò Ô Ö Ø ÖÛ Ò ÐÙ ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒº ÈÖ Ô Ð Ò ÔÓ Ð ÓÙÑ ÕÖÓÒ Ø Ñ ÔÓÙ Õ ØÞÓÒØ Ñ Ð ÑÝ º Ë ÑÑ Ô Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ô Ö Ø Ö Ò ÒØÓÔ Ø Ø Ö Ò Ü Ð ÑÝ ÙÔÓ ÖÓÙº

87 º¾º½ Ò ÐÙ ÒÛÒ Å Ø Ø Ò ÖÕ Ô Ü Ö ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ñ ÓÙÖ Ñ Ò Ø Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ñ Ð ôò ØÒÛÒ¹É S:.3 -. kev), Ñ ÛÒ ØÒÛÒ¹É M: kev), Ð ÖôÒ ØÒÛÒ¹É S: kev), Ø Ò ÓÐ T:.3-7. kev). ËØ Ò Ô ÖÔØÛ Ô ÖÜ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ò Ð Ü Ð Û Ø Ò ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ Ñ ÖÓ ÐÑ ØÛÒ Ø Õ Ù Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ ØÓÕ ÓÙÒ ØÓ Ó Ñ Ó ÑÔÓÖ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ Ö ÔÓ Ð Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò º ØÓ Ð Ó ÙØ Ù Ù Ö ÑÑ¹ Ñ Ð Ø ÙÔ ÐÓ Ô Ô Ö Ø Ö Û ÔÖÓ Ñ Ô Ð Ñ Ò Ô Ö Ø Ö Ò ÓÖ º Ã Ø Ô Ò Òô Ñ Ô Ö Ø Ö Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ S, M, H, T) ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø Ò ÒØÓÐ mergeall ØÓÙ CIAO. ÇÖ Ñ ØÓ ÒôØ ØÓ Ò Ö Ö Ó Ø Ô Ö ÓÕ ØÛÒ Ñ ÛÒ ØÒÛÒ¹É Ø ¾º kev Ô Ø Ò Ö Ñ ÕÖ Ò Ø Ò Ø Ñ Ô Ö Ð Ñ ÒÓÒØ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ô ÖÑ ÔÐ Ñ ÔÓÙ Ô Ö ÞÓÒØ ÕÙÖ Ô ÛØÓ Ð ØÖ ÔÓÖÖ Ð Û ØÛÒ ØÙÔ ôò Ø ÑôÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð (column densities) ÔÓÙ ÙÔ ÖÕÓÙÒ ØÓÙ Ð Ü º Ç Ö ÑÑ ÙØ Ò Ø Ö Ñ Ø Ñ Ð Ø ØÓÙ Ó Ø Ö Ñ Ø Ü ÖÓÙ Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö ¹ ÔÓÙ Ô ÑÔ ÖÑ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ØÒ ¹É Ð Ö Ø Ö ÔÓÑÔ Ø Ð Û ÔÓ ÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ power-law) Ô ÖÑ Ø ÖÓ ÙÐ ÔÓÙ Ô ÑÔ ÙÝ Ð Ø Ö Ò Ö¹ º Ë ÓÔ ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò Ò ÒôÖ Í»Í Ñ Ø ÖÑ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹Éº ÌÓ ÔÖôØÓ Ö Ø Ö Ó ÔÓÙ Ô Ð ÓÙÑ ÙØ Ø Ò Ò ÒôÖ Ò ØÓ Ð Ñ ÒÓ ³ÕÖôÑ ØÒÛÒ¹É³ X-ray color) ÔÓÙ ÓÖÞ Ø Û Col = log(s/m), ÔÓÙ S, M Ò Ø counts Ø Ò Ñ Ð Ñ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ØÒÛÒ¹É ÒØ ØÓ Õ º Ô Ó Ù Ö Ñ Ò Ô Ö ÓÕ Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ Õ Ñ Ð Ø Ö Ò Ö ØÓ ÕÖôÑ ÔÓÙ ÓÖÞ Ø Ñ ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÓÒÓ¹ Ñ Þ Ø ³Ñ Ð ÕÖôÑ ØÒÛÒ¹É³º ÌÓ Ò Ö ÖÓ Ø Ñ Ð Ñ ØÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÓÖ Ø Ø ô Ø Ò Ô Ö ÕÓÙÒ ØÓÒ Ñ ØÓ ÕÛÖ Ñ Ø Ò Ø ÒÓÑ ÕÖôÑ ØÓ S/M Ø Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ ÓÔØ Ð ÔØ ÖÑ ÔÐ Ñ ØÙÔ ôò ÖÑÓ Ö ôò Ø ÖÑ Í»Í kt kev). ÇÖ Ñ ÙØ Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ø ÑôÒØ ØÓÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ counts Ñ ØÙÔ Ô Ö Ø Ö ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ ØÓ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÛÖôÒØ ÑÓÒØ Ð ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ APEC (Astrophysical Plasma Emission Code, Smith et al. 2) ÓÖ Ø ôò ÖÑÓ Ö ôòº À Ñ Ø Ô Ø Ñ Ð Ø Ñ ØÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ØÒÛÒ¹É ÓÖ Ø Ñ Ø Ü ¼º ¹½º kev, ô Ö¹ ÓÒØ Ó Ö ÑÑ Fe-L ¾º º½µ Ó ÓÔÓ ÙÖ ÖÕÓ Ò Ñ Ø Ô ÔÐ Ñ Ø ØÓ ÛÒ ¼

88 ÖÑÓ Ö ôòº À Ò Ö ÒØ ÙØôÒ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Ò ÙÒ ÖØ Ø ÖÑÓ Ö ¹ ØÓÙ ÔÐ Ñ ØÓ ÔÓÑ ÒÛ ÙØ ØÓ Ò Ö ÖÓ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø Ñ Ð Ø Ö Ñ Ò º ËÕ Ñ º Ã Ø ÒÓÑ ØÓÙ Ñ Ð Ó»Ñ ØÖ ÓÙ S/Mµ ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹É ÓÖ Ø Ô ÐÓ Ø Ñ Ð Ñ ØÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ º ËØÓ ËÕ Ñ º Ô ÖÓÙ Þ Ø Ø ÒÓÑ ØÓÙ S/M ÕÖôÑ ØÓ Ø Ö ÓÖ ¹ Ø Ô ÐÓ ØÛÒ Ó Ò Ö ôò Ô Ö ÓÕôÒ S : kev M : kev, S 2 : kev M 2 : kev, S 3 :.3 -. kev M 3 : kev S 4 : kev M 4 : kev. Ì ÓÖ Ø Ñ ÕÒÓÙÒ ØÓ ÕÖôÑ S/M ÔÓÙ ÒØ ØÓ Õ ÓÖ Ø Ô ÐÓ ÖÑÓ Ö Ô ¼º¾ Û ¾º¼ kev Ñ Ñ ¼º Ô ØÛ ÔÖÓ Ø Ô ÒÛµº ³ÇÔÛ Ò Ø Ô ØÓ Õ Ñ ØÖØ Ø Ø ÖØ ÓÑ Ñ Ò Ö Ô Ö ÓÕ S 3 :.3 -. kev M 3 : kev, S 4 : kev M 4 : kev), ÒÓÙÒ ØÓ Ñ ØÓ ÕÛÖ Ñ Ò Ñ Ø Ñ ØÓ ÕÖôÑ S/M) ÔÐ Ñ ÓÖ Ø ôò Ö¹ ÑÓ Ö ôòº Å Ó Ó Ù Ö Ñ Ò Ô ÐÓ Ò Ö ôò Ô Ö ÓÕôÒ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ ÒØ ÓÖ Ô Ð Ü Ñ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ Ø Ò ØÖØ Ô ÐÓ S 3 :.3 -. kev M 3 : kev, ÐÓ ØÓ ËÕ Ñ º µ Ó ØÛ ô Ø Ò Ð ÓÙÑ ØÓÒ Ñ ØÓ Ö Ñ 7

89 counts Ø Ò Ñ Ò Ö Ô Ö ÓÕ º ËÕ Ø Ñ Ø ÙÔ ÐÓ Ô Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ð Ö ¾º ¹ º¼ kev) ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø Ñ Ô Ö ÓÕ Ò ÐÓ ÔÖ ÛÔÓ Ø ÙÒ ÕÓ ÔÓÑÔ ÔÓÑ ÒÛ Ø ÖÑÓ Ö ¹ µ Òô ÓÐ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ º¼ kev) Ò ÔÓÐ ÕÖ Ñ Ø Ñ ØÖ Ø ÓÐ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ô Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ñ ÖÓ Ö ÑÓ ØÛÒ counts (ÔºÕº Zezas et al. 26). À Ñ Ø ØÖÓÔ ØÛÒ ÔÖÓ Ô ÔØ ÒØÛÒ ØÓÒ Ò ÕÒ ÙØ ÛØÓÒÛÒ Ð ØÖ Ò Ü ÖØ Ø Ø Ó Ô Ø Ò ÒØ Ô Ó ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ó Ô Ø Ò Ò ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ Chandra ÙÒ ÖØ ØÓÙ ÕÖ ÒÓÙº À Ø Ð ÙØ Ô Ö Ñ ØÖÓ Ò Ñ ÒØ Ø Û Ø Ò Ö Ô ôò Ø Ö ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ º Ò ÑÔÓÖ ÓÙÑ ÐÓ Ô Ò Ò Ù ÖÒÓÙÑ Ø Ñ Ø Ò ÒØ Ø Ñ Ø ØÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ò ÕÒ ÓÒØ Ô ÓÖ Ø Ö Ò Ô Ö Ø Ö ÔÖ Ô Ò Ð ÓÙÑ ÙÔ Ý Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ö Ñ ØÖÓÙº ÙØ Ô ØÙ Õ Ò Ø Ø Ù ÞÓÒØ Õ ÖØ exposure maps) Ó ÓÔÓÓ Ò Ò ÔÓÙ Ñ ÓÙÖ Ó ÒØ ÙÒ Ù ÞÓÒØ Ø Ò Õ ÖØÓ Ö Ñ Ò ÒØ Ô Ó ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ò Ö Ñ ØÓ Ö ÑÑ Ø Ø Ô Ö Ø Ö ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ Õ Ñ ØÓ ÕÖ ÒÓº Ñ ÓÙÖ Ñ ÐÓ Ô Ò Õ ÖØ Ñ ØÓ mkexpmap ØÓÙ CIAO, Ø ÓÑ ÒÛÒ Ø Ø Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ S, M, H, T). ÌÓ CIAO 3.4 Ð Ó ¹ ÓÑ ÒÛÒ ÑÓÒ Ñ CALDB 3.3. Ñ Ô ØÖ ÔÓÙÒ Ò ÙÑÔ Ö Ð ÓÙÑ ØÓÙ Õ ÖØ Ø ÕÖÓÒ ¹ Ü ÖØôÑ Ò ÕÛÖ Ñ Ø ÓÐ Ø Ù ØÓÙ ACIS Ð Û Ø Ò ¹ Ô ÔØ Ø ôò ÛÑ Ø ÛÒ ØÓ Ô Ö ÙÖÓ ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ ACISº Ç Õ ÖØ Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ò ÓÙ Ø ØÓ ÖÓ Ñ Ò Ö ôò ÙÔÓÔ Ö ÓÕôÒ ÑÓÒÓÕÖÛÑ Ø Ó Õ ÖØ µ Ø Ñ Ñ ÒÓ Ñ ÒÓ Ø ÓÖ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ð Û Ò Ö Ô Ö ÓÕ º ÙØ Ò Ó Ò ÑÓ Ñ Ò ÔÔ Ó Ò Ö Ñ ¼ Æ H ¼µ Ø ÑôÒØ ØÓ ÓÐÓ Ð ÖÛÑ Ô ÒÛ ØÓ ÖÓ Ò Ö Ô Ö ÓÕ Zezas et al. 26) ÒÕÒ Ù Ô ôò À ÒÕÒ Ù Ô ôò Ð Ü Ô Ö ÐÐÓÒØ Ò Ø Ö ÓÐ Ð Û Ø Ô ÖÜ ÕÙØ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ñ Ø ÓÐ ØÓÙ PSF 6 (Point Spread Function) Ø 5 Ò Ó ÛØÓÒ Ø Ø Õ ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ ÙÒ ÖØ Ø Ò Ö Æ µ Ã Γ ÔÓÙ Ã Ò Ô Ö ÓÒØ ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ ÑÓÒ photons kev cm 2 sec. 6 ÌÓ PSF Ò Ô Ö Ò ÓÔØ Ó Ù Ø Ñ ØÓ Ø Ò Ø ÒÓÑ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ñ Ô ÛÖ Ø Ñ Ð Û Ñ Ð Ô Ø µº À Ò ÑÛ ÙØ Ø Ô ÔÓÙ Ð Ñ Ò Ø Ô Ò Ø Ð Ô Ó Ò Ò Ñ º ÓÖ ÔÓ Ð ØÓÙ ÓÔØ Ó Ù Ø Ñ ØÓ ÐÐ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ð Û Ô Ö Ð ÔÐôÒÓÙÒ Ø Ò Ô Ô ÒÛ Ø Ò Ò ÒÓÒØ Ø Ò Ø Ð Ò Ñ Ò Ò Ø Ñ º ¾

90 ÓÖ Ø ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ º ÙØ ØÓ Ð Ó ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ñ Ø ÕÒ ÒÕÒ Ù ÔÓÙ Þ Ø wavelets ÓÖ Ø ôò Ñ ôòº ÉÖ ÑÓÔÓ ôòø ÐÓ Ô Ò ØÓ wavdetect ØÓÙ CIAO, Ò ÕÒ Ñ ÙÔÓÝ Ô Ð Ø Ø ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ð Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ S, M, H, T)º ÌÓ ØôØ ØÓ Ö Ó Ñ significance thresholdµ ÓÖ Ø Ñ Ñ ¹ÔÖ Ñ Ø ÒÕÒ Ù Ø Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô Ö ÓÕ Òô Ô Ö Ñ ØÖÓ scales ÓÖ Ø ¾ ½ ÓÒÓ ØÓ Õ º ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓÙ Ò ÐÓ ÓÙ Õ ÖØ Ó ØÛ ô Ø Ò ÔÓ ÓÙÑ Ø Ò ÒÕÒ Ù Ñ ¹ÔÖ Ñ Ø ôò Ô ôò ÓÒØ Ø Ö ØÓÙ CCD. Ì ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÓÙ wavdetect Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ù Õ Ø Ò Òô Ò Ò Ñ ÓÙÖ ÓÙÒ Ñ Ð Ø Ô ôò Ð Ü ÒØ Ø ØÒ D 25. ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ò Ò Ð Ü ÒÕÒ Ù Ò Ø Ò ÙÒ Ù Ñ Ò Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ó ØÛ ô Ø Ò Ô Ø ÙÕ Ñ Ø Ù Ø Ò ÒÕÒ Ù º ËØÓ Ñ ØÛÒ Ü Ð Ü ôò Ò ÕÒ Ò ÙÒÓÐ ¾ Ö Ø Ô Ø Ø¹ Ò ¹É ¾¾ ØÓÒ NGC 377, ½ ØÓÒ NGC 4395, ¾ ØÓÒ NGC 4449, ØÓÒ NGC 424, ½¾ ØÓÒ NGC 243 ½½ ØÓÒ NGC 524) Ñ ØôØ ØÓ Ö Ó ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ½¼ 5 erg sec cm 2 Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ½¼º¼ kev º Ô ÔÐ ÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÓÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ background sources) Ð Ü º ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓÒ Ø ÐÓ Ó Ö ØôÒ Ô ôò Ø ØÒ ¹É Ô ØÓ Chandra Multiwavelength Project (ChaMP) Ø Ò Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Kim et al. (27). ÓÑ ÒÓÙ Ø Ó ÙÔ Ü Ø Ô ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò Ø Ö Ó Ð Ó Ñ Ð Ô Ø ØÒ ¹É ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Ò Ø ÒÓÑ logn - logs ØÛÒ Kim et al. (27) Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ¾º¼ kevº Å ÙØ Ò Ø Ò Ø ÒÓÑ Ø Ñ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ ÔÓÙ Ò Ñ ÒÓÙÑ Ñ ÕÖ Ø ½¼ 5 erg sec cm 2, Ð Ñ ÒÓÒØ Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÙÔ Ý Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÐÙÝ ØÓÙ Ð Ü Ô Ø Ô Ö Ø Ö ØÓÙ Chandra. Ç Ö Ñ ØÛÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ Ð Ü Ò Ø ØÓÒ ÈÒ º¾º º¾º ÛØÓÑ ØÖ ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò ÔÖ Ñ ØÓÔÓ ÓÙÑ ÛØÓÑ ØÖ Ò ÐÙ ØÛÒ Ò ÕÒ Ù Ñ ÒÛÒ Ô ¹ ôò Ø ØÒ ¹É Ø Ò ÓÐ Ò Ö T) Ð Ü ÓÖ Ñ Ô Ö Ñ Ø aperturesµ Ø ÓÔÓ Ô Ö Ð ÓÙÒ Ó ØÓ ÙÒ Ø Ò Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÓ Ó Ø Ø Ò ¹ ÕÒ Ù Ñ Ò Ø ÒÓ ÓÐ ÐÞÓÒØ Ø ½µ Ò Ô Ö Ð Ñ ÒÓÙÒ ÐÐ ØÓÒ Ô Ñ ÒØ ÔÓ Ó Ø ÕÙØ ÔÓÑÔ diffuse emission) ¾µ Ò Ð ÔØÓÙÒ ØÓÙÐ Õ ØÓÒ

91 ÈÒ º¾ Ö Ñ ØÛÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ Ð Ü Ð Ü Ò Ñ Ò Ñ Ò Ô ÙÔÓ ÖÓÙ NGC NGC NGC 4395 NGC NGC NGC Þ Ñ ÒÓ ØÓ logn - logs ØÛÒ Kim et al. (27) Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ.5-2. kev, Ø Ñ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ô ôò ÙÔÓ ÖÓÙ Ñ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ð Ü ÔÓÙ Ð ÔØ Ø Ô Ø Ô Ö Ø Ö ØÓÙ Chandra. Ì ÓÑ Ò ØÓÙ Chandra Ð ÔØÓÙÒ ÓÐ Ð Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ D 25 ØÛÒ NGC424, NGC4449, 3% ØÓÙ NGC % ØÛÒ NGC243, NGC377 NGC524. ØÓ ¼% Ø Ô Ö ÐÐ Ñ Ò Ò Ö ØÓÙ PSF Ø Ô Ø ÓÑ Ò Ô Ö Ø Ö off-axis angle) Ø Ò ØÙÔ Ò Ö ØÛÒ ½º kev Ø ÐÐ Ð Ñ Ð Ô ÔÓÙ Ù¹ Ö ÒÓÒØ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ µº À ØÙÔ ØÒ Ø Ô Ö ÓÕ ÙØ Ò ½º¼ ¹ ½º º ÌÓ ÙÔ ÖÓ background) Ô ÙÔÓÐÓ Ø ØÓÔ Ô Ô Ö ÓÕ ÓÖ Ñ Ò ô Ø Ò Ð ÔØÓÙÒ Ñ Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ÖÛ Ô Ø Ô Òô Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ò ÐÞÓÙÒ Ø ÕÙØ ÑÓÖ ÓÐÓ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ò Ô ÖÓÙ Þ Ñ ÒØ Ô Ð Ñ Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÙÔÓ ÖÓÙº ÍÔÓÐÓ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ø Ö ØÛÒ (raw) counts Ô ØÓ ÒØ ØÓ Õ ØÓÙ ÙÔ ÖÓ Ñ Ô Ø S, M, H T Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ ôòø ØÓ dmextract ØÓÙ CIAO 7. Ò Ð ÓÙÑ ÙÔ Ý Ø ÙÑ Ò exposure variations) Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô Ö ÓÕôÒ ØÓÙ CCD ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ô ÙÔÓÐÓ Ñ ÓÖ ô Ø Ò Ò Ö Ô Ò Ô effective area). Ã ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ ØÓÙ Õ ÖØ Ò Ö Ô Ö ÓÕ Õ Ñ Ò Ñ Ó Ò ÓÖ ÓÒØ ØÓ ÒØÖÓ Ð Ü Ó ØÛ ô Ø Ò Ð Õ ØÓÔÓ ÓÙÑ Ø ÙÑ Ò Ø Ù ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ô ÒÛ Ø Ò Ñ Ð ØÓ Ñ Ò Ô Ö ÓÕ Zezas et al. 26). ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ØÓ Ñ Ó Ò ÓÖ Ô Ð Õ Ò Ò Ô ØÓÙ Ù ÕÛÒ ÙÑ ÒÓÙ Õ ÖØ º Å ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÓÖ ôòóùñ ÙÑ Ò Ø Ò Ù ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ô ¹ Ö Ø Ö ÛÒº ËØÓÙ ÈÒ º ¹ º Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ø Ö Ø counts Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ S, M, H T Ø Ô ÔÓÙ Ò Ø Ò Ò Ô Ò Í»Í º¾º º½µ Ô Ñ ÔÓÐ ÕÙÖ Ñ Ð ÙÒ Øô Ñ Ò Ø ÕÖôÑ Ø ØÓÙ Ø 7

92 ØÒ ¹Éº Ô Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓ Ð Ó Ô Ö ÓÕ ÙÔÓ ÖÓÙ» Ô Ó ÓÔÓÓ Ò Ó ¹ Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ô Ó Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Ò ÛØÓÑ ØÖ Ô ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ò Ó Ò Ð Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ µº Ô ÔÐ ÓÒ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓÒ Ð Ó Ø Ò Ö Ó Ô Ö ÓÕ ÙÔÓ ÖÓÙ» Ô Ø Ò Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ØÒÛÒ¹Éº

93 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 377 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 2 :3: :44: LZB 6 :3: :44: LZB 8 :3: :46: LZB 2 :3: :45: LZB 3 :3: :43: LZB 4 :3: :44: LZB 5 :3: :4: LZB 8 :3: :43: LZB 9 :2: :44: ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô ËØ Ð ¾¹ ËÙÒØ Ø Ñ Ò J2) ËØ Ð ¹½½ ÛØÓÑ ØÖ counts Ô ØÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ø Ò Ñ Ð Soft) Ñ ØÖ Medium) Ð Ö Hard) ÓÐ Totalµ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ ËØ Ð ½¾ Ä Ó Ø Ô Ö ÓÕ ÙÔÓ ÖÓÙ»Ô ËØ Ð ½ Ä Ó Ò Ö Ó Ô Ö ÓÕ effective areaµ Õ Ñ Ò Ñ Ó Ò ÓÖ Ø Ò Ñ Ð Ò Ö Ô Ö ÓÕ º¾º µº

94 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4395 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 2:25: :3: LZB 2 2:25: :3: LZB 5 2:25: :36: LZB 6 2:25: :3: LZB 7 2:25: :3: LZB 2:25: :38: LZB 2 2:25: :33: LZB 4 2:25: :32: LZB 5 2:25: :32: Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

95 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4449 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 2 2:28: :4: LZB 4 2:28: :6: LZB 5 2:28:.8 +44:6: LZB 8 2:28: :6: LZB 9 2:28: :5: LZB 2:28: :4: LZB 2 2:28: :6: LZB 3 2:28: :3: LZB 4 2:28: :5: LZB 5 2:28: :5: LZB 6 2:28: :5: LZB 8 2:28: :5: LZB 2 2:28: :7: LZB 2 2:28: :5: LZB 22 2:28: :4: LZB 24 2:28: :5: LZB 25 2:28: :5: LZB 26 2:28: :5: Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

96 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 424 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 5 2:5: :9: LZB 7 2:5: :8: LZB 2:5: :8: LZB 2:5: :22: LZB 6 2:5: :9: LZB 2 2:5: :2: LZB 23 2:5: :7: LZB 24 2:5: :2: LZB 25 2:5: :9: LZB 26 2:5: :9: LZB 27 2:5: :2: LZB 28 2:5: :9: LZB 29 2:5: :9: LZB 3 2:5: :8: LZB 3 2:5: :2: LZB 33 2:5: :8: LZB 34 2:5:4. +36:9: LZB 35 2:5: :22: LZB 37 2:5: :22: LZB 38 2:5: :9: LZB 4 2:5: :8: LZB 43 2:5: :2: Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

97 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 243 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band ¼ Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 2 7:37:.7 +65:33: LZB 5 7:36: :36: LZB 4 7:37: :33: LZB 2 7:38: :32: LZB 3 7:36: :36: LZB 39 7:36: :36: LZB 4 7:37: :35: LZB 42 7:36: :36: LZB 54 7:37: :35: LZB 58 7:36: :36: LZB 63 7:37: :36: LZB 64 7:36: :38: LZB 65 7:37: :32: LZB 68 7:37: :32: LZB 69 7:37: :33: LZB 7 7:37: :33: LZB 72 7:37:. +65:33: LZB 75 7:37: :37: LZB 76 7:37: :36: LZB 78 7:37: :39: LZB 8 7:37: :34: LZB 8 7:37: :37: LZB 86 7:37: :36: LZB 93 7:37:.8 +65:34: LZB 98 7:37: :34: LZB 99 7:37: :33: LZB 7:37: :35: LZB 7:37: :34: LZB 3 7:37: :39:

98 ËÙÒ Õ ÈÒ º Soft Band Medium Band Hard Band Total Band ½ Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 4 7:36: :35: LZB 5 7:36: :36: LZB 7 7:36: :36: LZB 9 7:36: :35: LZB 2 7:37: :3: LZB 5 7:36: :39: LZB 2 7:36: :36: Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

99 ÈÒ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ô ÒôÒ Í»Í ØÓÒ NGC 524 Soft Band Medium Band Hard Band Total Band ¾ Src ID RA DEC Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Obs Bkg Area Effective (h:m:s) (d:m:s) Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Counts Area LZB 8 3:29: :25: LZB 3:29: :25: LZB 3:29: :25: Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

100 º¾º º¾º º½ Ñ ØÓ ÓÔ Ò ÐÙ ÉÖôÑ Ø ØÒÛÒ¹É ³ÇÔÛ Ò ÒÛ Ø Ø Ñ Ø ÒÓÙÒ Ð Ø Ô Ö Ø Ø ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ò ¹ Ø Ò ØÛÒ Ù ôò Ö ôò Ø ÓÔÓ ÙÔ Ø Ñ ØÖÓÒÓÑ Ô º ÈÓÐÐ ÓÖ ÑÛ Ü Û ØÓÙ Ò Ò Ø Ð Û ÖÛÒ Ô Ö ÓÖ ÑôÒ ÔÛ ÔºÕº Ó Ò Ô Ö Ö Ñ ØÛÒ counts Ñ Ô ÑÙ Ö Ñ Ð Ô ØÒÛÒ¹Éµ ÔÓÙ Ò Ò ¹ Ø Ø Ð ÔØÓÑ Ö Ñ ØÓ ÓÔ Ò ÐÙ º Ë Ø ØÓ Ô Ö ÔØô ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ó Ð Ó Ð Ö Ø Ø Ø ÒÛ Ø hardness ratios ÔÓÙ ÔÓØ ÐÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓ Ö Ð Ó Ø Ò Ø Ò ¹ ØÛÒ ÓØ ØÛÒ Ø ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Õ Ö Ø Ö Ñ ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ô Ø Ò ØÓ Ø Ð ÙØ Ó Ò ÓÐÓ Ò Ü Õ º ÙØÓ Ó Ð Ó Ô ØÓ Ò ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÛÒ counts Ó Ô Ö Ø Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÓÖÞÓÒØ ÙÒ Û Ñ ØÓÙ Ô Ö ØÛ ØÖ ÔÓÙ R = S H, C = log( S S ), HR = (H H H + S ) ÔÓÙ S H Ò Ø counts Ø Ô Ø Ò Ñ Ð Softµ Ð Ö Hardµ Ô Ö ÓÕ ÒØ¹ ØÓ Õ º Ç Ð ØÖ ÔÓ ÙÔÓÐÓ ÑÓ ØÛÒ ØôÒ Ð Ö Ø Ø Ò Ø Ñ Ø ÕÖ ØÛÒ Ô Ö Ô ÒÛ Ü ô ÛÒ ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ» Ö ØÛÒ counts Ø Ô Ó Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ö ÙØ Ó Ô Ö ÓÕ Ò Ñ Ò Ô Ð ÔØÓÒØ º Ì counts ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ô Ö ÓÕ ÔºÕº B S, B H Ø Ò Ñ Ð Ð Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ µ ÙÔÓÐÓ ÞÓÒØ ÙÒ Û Ô Ñ ØÙÐ Ó Ô Ö ÓÕ ÖÛ Ô Ø Ò Ô ÖÓ ÒØ Ø Ù Ò Ô ÙØ Ø Ô º ÈÖ Ò ÑÛ ÒÓÒ ÓÔÓ Ó ÒØ Ñ Ø Ó Ñ ÒÛ Ø Ø Ö r ÔÓÙ Ð Ñ Ò ÙÔ Ý Ò ÓÖ ØÓÙ ÕÖ ÒÓÙ Ø Ô Ö ÓÕ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Õ Ñ ÙØ Ø Ô º ÇÙ Ø ØÓ r ÕÒ Ô ÓÖ Ò Ñ Ð Ø Ö Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Õ Ô Ð Õ ØÓ ÙÔ ÖÓ Õ Ñ ÙØ Ø Ô ÔÛ Ò Ø Ø Ò Ô Ö ØÛ Õ ÔºÕº ØÓ R R = S B S/r H B H /r º½µ Ì ÐÑ Ø ØÛÒ ØôÒ Ð Ö Ø Ø Ñ Ø Ò Ð Ñ Ó Ó ÙÔÓÐÓ ÞÓÒØ Ñ Ø ÒÛ Ø Õ Ñ Ø Ó ÐÑ ØÓº ÈºÕº Ñ ÙÒ ÖØ f Ò σ f = ( f x σ x) 2 + ( f y σ y) 2 + ( f z σ z)

101 ÔÓÙ Ø σ x,σ y,σ z Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ø Ø Poisson ÙÒ Û ÔÖÓ ÞÓÒØ Ô Ø Õ ØÓÙ Gehrels (Gehrels 986): σ X.75 + ÔÓÙ ØÓ É ÐôÒ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò counts º À Ô Ð ØÓÙ σ Ô Ø ÒÛ Ø Ø Ñ X ØÓÙ ÐÑ ØÓ Ó Ð Ø ØÓÒ ÔÖÓ ÓÖ Ñ ØÓÙ % (σ) Ø Ô Ð Ø Gauss ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ ôòø Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ô Ø ½ Û Ø ØÓ Ø Ñ Ö Ø Ø ÒÓÑ Poisson º ÇÙ Ø ÐÓ Ô Ò Ð Ñ Ó Ó ÙÔÓÐÓ Þ ØÓ ÐÑ ØÓÙ Ø Ð Ö Ø Ø ÔÖÓ ÞÓÒØ Ø Ò Ø ÒÓÑ Poisson Ñ Ñ Ø ÒÓÑ Gauss. Ë Ñ ôòóùñ ô Ø Ø ÛØ Ò ØÒÛÒ¹É Ø Ò Ù ÒØÖôÒÓÒØ Ô ØÓÙ Ö Ø ØÛÒ Ø Ð ÓÔÛÒ ÓÐÓÙ Ó Ò Ö Ø ÒÓÑ Poisson Ö Ø Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø ÔÓÙ Ô Ö Ö ØÓÒ Ö Ñ Ñ Ò ÛÒ Ò ÓÒ ØÓ Ò Ù Ö Ñ ÒÓ ÕÖÓÒ Ø Ñ µº ³ÇÔÛ Ò Ø Ô Ø ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ñ Ó Ó ÙØ ÔÓØÙ Õ Ò Ò Ô Ö Ö Ý Û Ø Ô Ò ÙÑ Ò ØÓÙ Ø Ð Ö Ø Ø º Ô ÔÐ ÓÒ ÔÛ Ò Ö Ø ØÓÙ van Dyk et al. (2), Ó ØÖ ÔÓ Ö ØÛÒ counts ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ò Ñ Ñ ÖÓÐ ÔØ Ð Ò Ñ Ò ØÑ Ø ÒØ Ñ Ô Ø Ò ÙØ Ò ÑÙ Ö Ø ØÒ ¹É Òô Ö Û ØÛÒ ÓÖôÒ Ø Ò Ù ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ò Ò Ø Ñ ØÖ ÔÓ Ø Ø Ø Û Ø (Park et al. 26)º Ì ÐÓ Ð ¹ Ñ Ó Ó ÙÔÓÐÓ ÑÓ ØÓÙ Ø Ð Ö Ø Ø Ò ÑÔÓÖ Ò ÖÑÓ Ø Ø Ò Ñ Ô Ò Õ Ò ÕÒ Ù Ñ Ô Ø Ó ÓÖ Ñ Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÔÖ Ñ Ò Ñ Ó Ò ÕÒ ÙØ CCD Ò Ô Ó Ù ØÓ Ø Ò Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ØÒÛÒ¹Éµº Ò Ò ÐÓ Ô Ò ÔÖÓ Gauss Ø Ð Ñ ÓÙ ÔÓØÙ Õ Ò Ø ¹ ÑÙ Ö Ô Ñ Ð countsµ Ô ÖÓÙ ÙÜ Ñ ÒÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº ØÓ Ð Ó ÙØ Ó Park et al. (26) Ò ÔØÙÜ Ò Ñ Ñ Ó ÓÐÓ Ñ Ò ØÓ ÓÖÑ Ð Ñ ØÓÙ Bayesµ ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ Ü Ô ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØôÒ Ð Ö Ø Ø ØÛÒ Ô ôò Ø Ó Ñ ÔÓÐÐ Ó Ñ Ð counts Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ñ Ø Ð Ø ÔÓÙ ÓÖÞÓÒØ Ò Ò Ü ÖØ Ø Ñ Ø Ð Ø Poisson S Poisson(e S (λ S + ξ S )) H Poisson(e H (λ H + ξ H )) B S Poisson(re S ξ S ) B H Poisson(re H ξ H ) ÔÓÙ S, H Ò Ü ÖØ Ø Ñ ÓÑ ÒÛÒ λ S, λ H Ø Ò Ñ Ò Ñ Ò counts ØÛÒ Ô ôò Ø Ò Ñ Ð Ð Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ ξ S, ξ H Ø Ò Ñ Ò Ñ Ò counts ØÓÙ ÙÔÓ ¹ ÖÓÙ Ø Ò Ñ Ð Ð Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ e S, e H ÓÖ ÛØ Ó Ô Ö ÓÒØ

102 ÔÓÙ Ð Ñ ÒÓÙÒ ÙÔ Ý Ø Ñ Ø ÓÐ ØÓÙ ÕÖ ÒÓÙ Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ collective areasµ ÐÐ Ô ÔØô Ø counts ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ô Ø ÑÓÒ Ö Ò ØÓÙ ÓÖÙ ÖÓÙ B S, B H Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò counts ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ò Ñ Ð Ð Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ r ÓÖ ÛØ Ô Ö ÓÒØ ξ S, ξ H Ò Ô Ö ÓÒØ ÔÓÙ Ü ÖØ Ø Ô ØÓ ÒÛ Ø ÙÒØ Ð Ø Ö Û r ô Ø Ò Ð Ñ Ò ÙÔ Ý Ø ÓÖ Ø Ò Ù ØÛÒ Ô Ö ÓÕôÒ Ø Ô ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ø Ò Ñ Ð Ð Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ º À ÔÖÓ Bayesian Ø ÖÞ Ø Ø Ò ÔÖÓ Ò Ø Ö Òô Ñ Ô Ö Ñ ØÖÓÙ prior probability distributionµ ÓÔÓ ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø ÔÐ ÖÓ ÓÖ ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ó¹ Ñ ÒÛÒ likelihoodµ Ü Ø Ò Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø ØÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ posterior distributionµ Ñ Û ØÓÙ ÛÖ Ñ ØÓ Bayes Ø Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ØÒÛÒ¹É Ò ÐÓ Ó Ò Ø Ò Ð Ö µ p(λ S,ξ S S,B S ) = p(λ S,ξ S )p(s,b S λ S,ξ S ) p(λs,ξ S )p(s,b S λ S,ξ S )dξ S dλ S ÔÓÙ p(λ S ξ S ) Ò ÔÖÓ Ò Ø Ö Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø prior probability distributionµ p(s,b λ S ξ S ) Ò Ó ÔÐ ÖÓ ÓÖ ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ô Ö Ø Ö likelihoodµ p(λ S ξ S S,B S ) Ò Ñ Ø Ò Ø Ö Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø posterior distribution)º Ç Park et al. (26) ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÛÒ ÓÐÓ Ð ÖÛÑ ØÛÒ Ò ÐÓ Ñ Ø Ò Ô ÖÔØÛ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Ø ÔÖÓ ÓÑ ô Monte Carlo (Gibbs samplerµ Ñ Ñ Ó Ó ÔÓÙ Ø ÖÞ Ø Ö Ñ Ø ÓÐÓ Ð ÖÛ Ø Ô Ö Ô ÒÛ Õ Gaussian quadrature)º À Ñ Ó¹ Ó Gibbs sampler Ò Ò Ð Ö ÑÓ Markov chain Monte Carlo (MCMC) Ô ØÓÒ ÓÔÓÓ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ ÓÐÓÙ ØÙÕ ÛÒ Ñ ØÛÒ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø ÔÓÐÐ ¹ ÔÐôÒ Ñ Ø Ð ØôÒº Ì ÐÑ Ø ÔÖÓ ÓÑ Û ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ñ Û Ó Ò Ø Ò ÐÙ Markov ³ØÖ Ü ³ ÔÓÐÐ Ô Ò Ð Ý º Ô Ø Ò ÐÐ Ñ Ó Ó Gaussian quadrature ÙÔÓÐÓ Þ Ñ Ö Ø Ò Ñ Ø Ò Ø Ö Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø posterior distributionµ Ö Ó Ö Ñ ØÛÒ bins ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ò Ò Ö Ø Ñ ÐÓº Ï Ø Ó Ó ÙÔÓÐÓ ¹ Ñ Ò Ø ÕÖÓÒÓ ÖÓ Ø Ò Ø counts Ø Ô Ò ÔÓÐÐ º Ë Ò Ö ÑÑ Ñ Ó Ó Gibbs sampler Ò ÔÓÐ Ô Ó Ö ÓÖ Ô Ø Ñ Ó Ó Gaussian quadrature ÙÒ Ø Ø ÔÖôØ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ô Ö ÔØô ÔÓÐÐôÒ counts Ø Ö Ô Ö ÔØô Ð ÛÒ countsº ÇÙ Ø ÐÓ Ô Ò Ô Ö Ô ÒÛ ÔÖÓ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Û Ø Poisson Ø ÒÓ¹ Ñ ÐÓ ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ÕÛÖ Ô Ö ÓÖ Ø ÓÙ Ò ÙÔÓ ÔÛ Ø Ò Ð Ñ Ó Ó ÔÓÙ Ò Ü Ô Ø Ñ ÒÓ Ñ ÐÓ Ö Ñ countsµº È Ö Õ Û Ø Ø Ñ

103 Ö ÔÐ Ö Ø Ø confidence limitsµ Ñ Ø Ò Ô ÖÔØÛ ÔÓÙ Ø counts Ò ÔÓÐ Ð Ø Ñ Ð» Ð Ö Ò Ö Ô Ö ÓÕ º Ø Ò Ö Ñ Ó Ó ÙØ Ò Ô Ö ÓÖÞ Ø Ò ÕÒ Ñ counts ÐÐ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓÐÓ Û Ø ÒôØ Ö ØôØ Ö Ö Ô Ö ÔØô¹ Ø ÓÔÓ Ô Ò ÕÒ Ø Ñ ÒÓ Ñ Ò Ö Ô Ö ÓÕ (Park et al. 26)º Ô Ò ÖÕ Ñ ÒÓ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÖÕ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø ÛØÓÑ ØÖ ÔÓÙ Ü Õ Ô Ø Ø Ô Ö Ö ÓÙ º¾º º ÒØ ØÓÙ Ø Ð Ö Ø Ø R, HR Ø ØÒ ¹É Ó ÓÔÓÓ ÕÓÙÒ Ð Ø ÖÓ ÙÑÑ ØÖ Ô Ò Ø Ø (Park et al. 26) Ø Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Ð ÛÒ counts, ÙÔÓÐÓ Ñ Ø ÕÖôÑ Ø ØÛÒ ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ ÓÖÞÓÒØ Û C = log(s/m), C2 = log(m/h) C3 = log(s/h), ÔÓÙ S, M, H Ò Ø Ö counts Ø Ò Ñ Ð ¼º ¹ ½º¼ kev), Ñ ØÖ ½º¼ ¹ ¾º kev) Ð Ö ¾º ¹ º¼ kev) Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ØÒÛÒ¹É ÒØ ØÓ Õ º ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Ò Ñ Ó Ó Bayesian Ñ Ø ÕÖ ØÓÙ ô BEHR 8 (Bayesian Estimation of Hardness Ratios). Ô Ñ > ¼ counts, ÓÐÓ Ð ÖÛ Ò Ñ ØÓÒ Ð¹ Ö ÑÓ Gibbs Ñ ½¼ 5 draws, Ô Ø ÓÔÓ Ó ÔÖôØ ½ º¼¼¼ ÔÓÖÖÔØÓÒØ ô ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ó ÒØ Ð convergenceµ Ø ÐÙ º Ô Ñ < 7 counts ÓÐÓ Ð ÖÛ Ò Ñ ØÓÒ Ð Ö ÑÓ Gaussian quadrature Ø ¾ ¼¼ bins ÓÔÓ ÔÓØ Ô Ø Ò Ö¹ Ô Ö ÓÕ µ Ñ Ò ÙÔÓÐÓ Ø Ô Ó Ö º Ô Ø Ò Ø ÒÓÑ Ô Ò Ø Ø ØÛÒ ÕÖÛÑ ØÛÒ ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ØÓÒ Ô Ö Ô ÒÛ ÙÔÓÐÓ Ñ Ò ÖÓÙÑ ØÓ mode ÒØ ØÓ median Ø Ñ Ø Ñ µ Ø ÒØ ÔÖÓ ÛÔ Ð Ø Ö Ø Ò Ø Ñ ÔÓÙ Ø Ò Ô Ò Ø ÖÓ Ò Ñ ØÖ ÓÙÑ (Park et al. 26). Ã Ø Ó Ô Ö Ôô ØÓ ÔÔ Ó ÔÐ Ö Ø Ø confidence level) ÓÖ Ø ØÓ %º ËØÓ ËÕ Ñ Ø º ¹ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ø ÕÖôÑ Ø ØÒÛÒ¹É C ÙÒ ÖØ ØÓÙ C2 Ø Ð Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ð Ü º ËØ Õ Ñ Ø ÔÖÓ Ñ Ö ÔÐ Ñ Ø Ó ÑÓÒØ ÐÛÒ Ò ÑÓÒØ ÐÓ Ò Ñ Ò ÖÑ ÔÐ Ñ ÓÖ Ø Ø Ñ ÖÑÓ Ö kt), Ø Ð ÔÓÖÖ N H ) ÛØÓÒ Ø º Å Ó ÓÔ ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò ÒÕÒ Ù Ô ôò Ñ ÖÑ Ñ Ð Ñ Ø ØÒ ¹É kt 2 kev, ØÙÔ ÖÑÓ Ö ÖÑ Í»Í ¹ Schlegel 994), Ô ÔÓÙ Ñ ÒÞÓÒØ Ò ÕÓÙÒ ÖÑÓ Ö ØÛ Ô ¾ kev Ö ÓÒØ ÙÖÛ Ñ ØÓ ÔÐ Ñ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ ÛÑ ØÖ Ø ÔÓ ØÛÒ Í»Íµ ô ÙØ ÔÓÙ Ø ÐÑ Ø ØÓÙ Ø ØÓÔÓ ØÓ Ò ÙØ ØÓ ÔÐ Ñ Ò Ô Ò Í»Íº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÔÐ Ö ÓÒ ôò Í»Í plerions), Ò Ñ ÒÓÙÑ Ò Ö ÓÒØ ØÓ ÔÐ Ñ ØÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ ô 8

104 ÔÓÑÔ ØÓÙ Ø ØÒ ¹É Ò Ñ ¹ ÖÑ Ñ ÛØÓÒ Ø Ø Ø Ü ØÓÙ ½º ¹ ¾º¼ ÔºÕº Asaoka & Koyama 99). Å ØÓ Ñ ØÛÒ ÔÐ Ö ÓÒ ôò Í»Í Ò Ô Ö ÑÓ Ó Ñ ÙØ ØÛÒ ÔÐôÒ Ù Ø Ñ ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É X-ray Binaries - XRBs), Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ô Ð Õ Ó Ò ÔÓ Ð Ø Ñ ÒÓ ØÛÒ ÓØ ØÛÒ ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éº ËØÓÙ ÈÒ º ¹ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ø ÙÔÓÐÓ Ñ Ò ÕÖôÑ Ø ØÒÛÒ¹É C, C2 C3) Ø Ô Ò Í»Í ÐÓÙ ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ ô Ø ÕÖôÑ Ø Ø Ô ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ø Ü ØÛ ÛÒ ØÛÒ ËÕ Ñ ØÛÒ º ¹ º½ ô ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Ñ Ô Ö Ô ÒÛ ÙÒ Øô Ø Ñ Ð ØÒ ¹É Ð Û ÕÙØ ÔÓÑÔ ÔÖ Ô Ò Ü Ø ØÓ Ò Û Ô Ò Í»Íº Ö Ò Ö Ø ØÓÙ ÔÒ ÙØÓ ÔÓ Ô Ø Ô ÕÓÙÒ Ü Ñ ÒÓ Ñ µ Ø Ò ÔÖÓØ Ò Ñ Ò Ø Ü Ò Ñ ØÓÙ Ñ Ø Ñ ØÓ ÓÔ ØÓÙ µº

105 Γ N H kt ËÕ Ñ º Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 243

106 N kt H Γ ËÕ Ñ º½¼ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 4395

107 N H Γ kt ËÕ Ñ º½½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 424 ¼

108 kt NH Γ ËÕ Ñ º½¾ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 377 ½

109 kt N H Γ ËÕ Ñ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 4449 ¾

110 N H kt Γ ËÕ Ñ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓÒ NGC 524

111 ÈÒ º Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 377 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes SSS SSS (Ott-S4) a LZB Yes probable SNR SNR (Ott-S6) a LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB Yes XRB.6 Yes probable SNR.6 Yes probable SNR.24 Yes XRB. Yes probable SNR.5 Yes probable SNR SNR (Ott-S) a,b. Yes XRB Ë Ñ Û ËØ Ð ½ ÇÒÓÑ Ô ËØ Ð ¾¹ Ø ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ñ Ø ÐÑ Ø ØÓÙ Ü Õ Ò Ô Ø Ñ Ó Ó BEHR) Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ Soft/Medium, Medium/Hard Soft/Hard ÒØ ØÓ Õ ËØ Ð Ò ÙÔ ÖÕ ÑÓ Ñ ËØ Ð À Ø Ü Ò Ñ Ø Ô Ñ ØÓ Ñ Ø ËØ Ð È ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ a È ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÒÛÖ Ô ØÓÙ Ott et al. (23) b ÍÔÓÝ Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Rosa-González (25). ÈÒ º½¼ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 4395 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes XRB LZB Yes XRB LZB Yes XRB LZB Yes XRB LZB Yes XRB LZB No candidate SNR a LZB Yes XRB LZB Yes SNR LZB Yes XRB Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ Ø Ò Ñ Û ØÓÒ ÈÒ º a Ò ÙÔ ÖÕ ÑÓ Ñ ÙØ Ø Ò Ô Ð Û Ñ ÖÓ Ö ÑÓ counts) ÐÐ Ø Ñ Ð ÐÑ Ø Ø Ô ØÓ Ö ÑÑ ØÛÒ ØôÒ ÕÖôÑ ØÓ Ø Ò Ø Ø ÓÙÒ Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ÙÔÓÝ ÛÒ Í»Íº

112 ÈÒ º½½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 4449 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart a LZB Yes XRB SNR/XRB LZB Yes XRB SNR.8 Yes XRB SNR/XRB. Yes XRB SNR/XRB.3 Yes SNR SNR/SSS.42 Yes XRB XRB LZB Yes SNR SNR b LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB Yes SSS SSS.57 Yes SSS SSS.9 Yes XRB XRB.6 Yes XRB SNR/XRB.4 Yes unclassified SNR/XRB.35 Yes XRB AGN.6 Yes unclassified SNR/XRB.43 Yes foreground star.6 Yes probable SNR SNR/XRB c.55 Yes SSS SSS.38 Yes probable SNR SSS/XRB Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ Ø Ò Ñ Û ØÓÒ ÈÒ º a È Ø ØÒ ¹É Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô ØÓÙ Summers et al. (23) b ÈÐÓ Ó ÓÜÙ ÒÓ oxygen-rich) Í»Íº c ÙØ Ô Õ Ò ÕÒ Ù ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29) Û Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÑÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ (Hii region).

113 ÈÒ º½¾ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 424 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes XRB LZB Yes SNR LZB No candidate SNR Background galaxy d LZB LZB LZB LZB LZB LZB No candidate SNR.63 No candidate SNR.28 Yes XRB.6 No candidate SNR.4 Yes XRB Hii b.3 Yes XRB LZB Yes XRB SNR/Hii g LZB Yes XRB LZB Yes probable SNR SNR a,b LZB Yes XRB LZB Yes SNR SNR b LZB Yes probable SNR LZB Yes XRB LZB Yes probable SNR SNR b LZB Yes probable SNR LZB Yes XRB LZB Yes probable SNR Hii c LZB Yes XRB LZB Yes XRB Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º Ç Ô ½¼ ½½ ½ ¾ Ò Õ Ò Ö Ø Ö Ñ counts Ó ØÛ ô Ø Ò Ñ Ô ØÖ Ô Ü Û ØÛÒ Ñ ØÛÒ ØÓÙº È Ö Ð ÙØ Ó Ø ÕÖôÑ Ø ØÓÙ Ø ØÒ ¹É ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ Ø ØÓÔÓ ØÓ Ò Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ÙÔÓÝ ÛÒ Í»Íº a ÍÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Vukotíc et al. (25) ÙÑ ÓÐÞ Ø Û º b ÍÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29) c Ì Ü ÒÓÑ Ñ Ò Ö Ó ÛÒ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29) d Ì Ö Ø Ö Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29) Ø Ö Ó ÛÒ Í»Í Ò Ó Ö Ó ÛÒ Ñ Ø Ø Ò Ò α ¹¼º¾ Ò ÙÔ ÖÕ ÔÓÑÔ Hα ÔÓÙ Ò Õ ØÞ Ø Ñ Ø Ò Ô º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ù Ö Ñ Ò Ô Ó Ö Ó ÛÒ Ñ Ø Ø Ò ¹¼º ¾ ÐÐ Ò Õ Ò ÕÒ Ù ÔÓÑÔ Hα. ÙØ ØÓ Ð Ó Ø Ü ÒÓÑÓ Ò ÙØ Ø Ò Ô Û Ö Ó ÛÒ Ð Ü ÙÔÓ ÖÓÙº

114 ÈÒ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 243 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes probable SNR SNR (MFBL 29) a LZB Yes probable SNR LZB Yes probable SNR SNR (MFBL-3,SP-3) b LZB Yes XRB LZB Yes probable SNR SNR (MFBL-7, Eck-µ?).4 Yes XRB LZB Yes probable SNR LZB Yes SNR SNR (MFBL-7) c LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB LZB Yes XRB.8 Yes XRB.47 Yes SSS.6 Yes XRB. Yes XRB.47 Yes probable SNR.4 Yes XRB.3 Yes probable SNR SNR (MFBL-33?).44 Yes SSS.35 Yes XRB.57 Yes probable SNR.4 Yes probable SNR.43 Yes probable SNR SNR (MFBL-24).49 Yes SNR.35 Yes probable SNR SNR (MFBL-22).7 Yes XRB SNR (MFBL-8?).6 Yes XRB.4 Yes XRB SNR (MFBL-3).5 Yes XRB.5 Yes XRB

115 ËÙÒ Õ ÈÒ º½ Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes XRB XRB, ULX d LZB Yes XRB SNR (MFBL-5) e LZB Yes XRB ULX f LZB Yes SNR SNR (TH-2) g LZB Yes XRB ULX h LZB LZB LZB Yes XRB. Yes XRB.8 Yes probable SNR. Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º (MFBL): ÇÔØ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô ØÓÙ Matonick et al. (997), (SP): Í»Í Ø ØÒ ¹É Ô ØÓÙ Schlegel & Pannuti (23), (TH): ÍÔÓÝ Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Turner & Ho (994), (Eck): ÍÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Eck et al. (22). Ì ÖÛØ Ñ Ø ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Ö Ø Ô Ð Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô ôò ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ Ô ÐÐ Ö ÙÒ ØÛÒ Ô ôò Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º a Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É (SP 3) Ô ØÓÙ Schlegel & Pannuti (23) b Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É Ô ØÓÙ Pannuti et al. (27). c Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É (SP 6) Ô ØÓÙ Schlegel & Pannuti (23), Pannuti et al. (27). d ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É Ô ØÓÙ Schlegel & Pannuti (23) ULX (Ultra Luminous X-ray source) Ô ØÓÙ Winter et al. (26). e Ç Schlegel & Pannuti (23) ÕÓÙÒ Ü Ñ ÙØ Ø Ò Ô (SP2) ÕÛÖ ÑÛ Ò Ø Ò ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ º Ç Winter et al. (26) Ø Ò ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ Û ULX º f Winter et al. (26). g Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É Ô ØÓÙ Schlegel & Pannuti (23) (SP 2) Pannuti et al. (27). h Ì Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û ULX Ô ØÓÙ Winter et al. (26) Schlegel & Pannuti (23). ÈÒ º½ Ø ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹ É Ø Ô Ò Í»Í ØÓÒ NGC 524 Source ID Col(S/M) Col(M/H) Col(S/H) Spectra Classification Counterpart LZB Yes XRB LZB Yes XRB LZB Yes XRB Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º º

116 º¾º º¾ Ñ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ Ü Ø Ñ Ø Ò Ó Ñ Ø Ø Ü Ò Ñ Í»Í ÕÖ ÑÓÔÓ ØÛÒ ØôÒ ÕÖôÑ ØÓ Ø ØÒ ¹Éµ ÒÓÒØ Ñ Ø Ò ÐÙ Ø Ô Ñ Ò Ö Ñ counts. Ë ÙØ Ø Ò Ò ÐÙ ÙÑÔ Ö Ð Ñ Ø Ñ Ð Ô Ø Ò ØÛ Ü ÛÒ ØÛÒ ËÕ Ñ ØÛÒ º ¹ º½ º Ü Õ Ò Ñ Ø Ó Ø ÖÕ Ô Ö auxiliary response files -arf redistribution matrix files -rmf) Ñ ØÓ specextract ØÓÙ CIAO, Ø ÓÔÓ Ð Ñ ÒÓÙÒ ÙÔ Ý ÕÛÖ ÓÖÓÔÓ Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ø Ô ÙÒ Ù ÞÓÒØ Ø Ñ Ñ Ò Ó Ø ÖÕ Ô Ö auxiliary response files redistribution matrix files - warf, wrmf) Ô º À Ñ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ Ò Ñ ØÓ ØÖÓÒÓÑ Ô ØÓ XSPEC 9 version Òô ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ñ Ñ Ò Ó º º¾ ØÓÙ CALDB. Ô Ñ Ô ÒÛ Ô ¼ counts ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ø Ø Õ 2 º Ì Ñ Ø Ò Ð spectral channels) ÓÑ ÓÔÓ Ò binned) Ø Ø Ò Ò ÐÙ Û Ü Ô Ñ ÙÝ Ð ÙÔ ÖÓ Ô Ø ÓÔÓ ØÓ ÙÔ ÖÓ ÙÒ Ö Ô ÒÛ Ô > 5% ØÛÒ counts ØÓÙµ Ò Ô Ö ÕÓÙÒ ØÓÙÐ Õ ØÓÒ ¾ counts/bin ÔÖ Ò Ø Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ô ¹ Ñ Õ Ñ Ð ÙÔ ÖÓ Ô Ø ÓÔÓ ØÓ ÙÔ ÖÓ ÙÒ Ö Ô ÒÛ Ô < 5% ØÛÒ counts ØÓÙµ Ò Ô Ö ÕÓÙÒ ØÓÙÐ Õ ØÓÒ ½ counts/bin ÔÖ Ò Ø Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº ÙØ ÐÞ Ø Ô ÖÔØÛ ÕÓÙÑ ØÓÙÐ Õ ØÓÒ ½¼ counts bin Ñ Ø Ø Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº ÌÓ ÒØ ØÓ ÕÓ ÙÔ ÖÓ Ô Ö Ô ØÓ Ñ Ø Ô Ø Ø Ö Ø ÔÖÓ ÖÑÓ ØÓÙ Ñ ØÓº Ô Ñ Ð counts ¼µ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ø Ø Cash maximum likelihood (Cash 979) ÓÔÓ Ò Ô Ö ¹ Ø ÖÓ Ø ÐÐ Ð Ô Ø Ø Ø Ø Õ 2 Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ô ôò Ñ Ñ Ö Ö Ñ counts. Ì Ñ Ø Ò ÓÑ ÓÔÓ Ò Ò Ø Ö ÓÙÒ Ø Ñ Ø ÙÒ Ø ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ø Ø Ø Ø Ò ÐÙ º Ì ÑÓÒØ Ð ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Ò ÔÖÓ ÖÑÓ ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ò ØÖ ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò ÑÓÙ Ò Ñ po ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ APEC ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÔÓÖÖ phabs: ÌÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò ÑÓÙ Ò Ñ Ò Ø ÑÓÖ N(E)=KE Γ ÔÓÙ N(E) Ò Ó Ö Ñ ØÛÒ Û¹ ØÓÒÛÒ ÙÒ ÖØ Ø Ò Ö º Ç Ô Ö Ñ ØÖÓ ÙØÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ò Ó ÛØÓÒ Ø Γ Ó Ô Ö ÓÒØ ÒÓÒ ÓÔÓ K Ñ ÑÓÒ photons kev cm 2 sec ØÓ kev. ÌÓ APEC Ò ÑÓÒØ ÐÓ ÓÔØ Ð ÔØÓ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ ÖÓÙ Ø ÓÒ Ñ ÒÓ Ö Óµ Ñ Ô Ö Ñ ØÖÓÙ Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙ ÔÐ Ñ ØÓ kevµ Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø Ð¹ 9

117 ÐÛÒ Ò Ò Ô Ö ÓÒØ ÒÓÒ ÓÔÓ ÑÓÒ 4 (4πDA 2 ) n e n p dv, ÔÓÙ D A Ò ÛÒ ô Ô Ø Ø Ô cm n e n p Ò Ó ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ØÛÒ ÔÖÛØÓÒÛÒ ÒØ ØÓ Õ cm 3 µº ³Ç ÓÒ ÓÖ Ø Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ ÛÖ Ñ Ð Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÐÓÙ ØÓÙ Ð Ü Ñ ÔÓ Ø Ø ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ò Ñ Ô ØÖ Ý Ò Ô Ö ÓÖ ÓÙÑ Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒ abundanceµº Ô Ð Ü Ñ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ ØÓ APEC ÑÓÒØ ÐÓ ÒØ ÔÓ Ó ÐÐÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ Ø Ò ØÓ Ô Ó ÕÖÓÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÓÔØ Ð ÔØ ÖÑ ÔÐ Ñ ÓÖÖÓÔ ÓÒ ÑÓ Ô Ö Ð Ñ Ò Ñ ÒØ ÐØ ô ÓÒ ÓÖ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ñ Ø ôò Ö ÑÑôÒ ØÛÒ ÒØ ôò ØÓÙº ÌÓ phabs Ò ÑÓÒØ ÐÓ ÛØÓ Ð ØÖ ÔÓÖÖ Ð Û Ñ Ó ØÖ Ð Ø Ò ÔÓÖ ØÛÒ ÛØÓÒÛÒ Ö Þ Ø Ô Ø Õ N(E)=e σ(e)n H º ÌÓ σ(e) Ò ÛØÓ Ð ØÖ Ò Ö ØÓÑ cross sectionµ ØÓ N H Ò Ó Ò Ñ Ø Ð Ù ÖÓ ÒÓÙ Ñ ÑÓÒ 22 cm 2 º Ç Ñ ÒÓ Ô Ö ÓÖ Ñ ÔÓÙ Ô Ð Ø Ò Ø Ð Ù ÖÓ ÒÓÙ N H ) Ð Ü Ò Ñ Ò ÙÔ Ö Ò Ø Ò Ø Ñ Ñ Ò Ð Ü Ø Ñ Ø Ò Ù ÓÖ Ûº À Ð Ü Ø Ð Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Ô ØÓ Leiden/Argentine/Bonn (LAB) Survey (Kalberla et al. 25) ØÓÙ Ð Ü Ó ÀÁ ½¼ º ÌÓ Ñ Ô ÖÕ ÔÖÓ ÖÑ Ø Ü ÕÛÖ Ø Ñ Ó ÓÖ Ø ÑÓÒØ Ð Ò ÔÓÖÖÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò ÑÓÙ Ò Ñ phabs * power law, ÔÓÙ Ö Þ Ø Ð Ô Ø Õ dn(e) de = eσ(e)n H E Γ ) Ò ÔÓÖÖÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ (phabs * APEC)º Ë ÔÓ Ô Ö ÔØô ÔÓÙ ÙÔ ÖÕ Ò Ò Ü ÙÒ Ø ÒØÓÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÓÒ ÔÓÙ ÙÔÓ ÐôÒ ÔÐ Ñ Ñ ¹ ÓÖÖÓÔ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ NEI (ÔºÕº Ô LZB5 ØÓÒ NGC 377). Ô Ô Ð ÔÖÓ ÖÑÓ Ñ Ò Ñ ÑÓÒØ ÐÓ APEC ÐÐ Ô ÖÓÙ Þ Ò Ñ Ö Ð Ø Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö ÖÑ ÔÐ Ñ < ¼º½ kev) Ü Ò ÔÖÓ ÖÑ Ø Ò Ñ ÑÓÒØ ÐÓ Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ blackbody). Ë Ñ Ö Ô Ö ÔØô Ô ôò ÔºÕº LZB4 LZB5 ØÓÒ NGC 4449, LZB24 ØÓÒ NGC 424, LZB64, LZB99 LZB ØÓÒ NGC 243, LZB ØÓÒ NGC 524) Ñ ¹ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ ØÛÒ Ô ôò Ñ Ò ÑÓÒØ ÐÓ ÔºÕº ÔÓÖÓ Ñ ÒÓ Ò ÑÓ Ò Ñ ÔÓÖÖÓ Ñ ÒÓ ÖÑ ÔÐ Ñ µ Ò Ò Ø Ñ Ô ØÖ ÔØ ÔÖÓ ÖÑÓ Õ 2 >¾ µ ÒØÓÒ ÙÔ ÐÓ Ô Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ñ ¹Ö Ð Ø Ù Ô Ö Ñ ØÖÓÙº Ë ÙØ Ø Ô Ö ÔØô ÔÖÓ ÖÑ Ñ Ø ÓÑ Ò Ñ Ó ÑÓÒØ Ð po + APEC) Ñ Ø Ò ÔÓÖÖ º ÌÓ Ñ Ø ÑÓÒØ ÐÓ ÔÓÙ Ø Ð Ô Ð Õ Ô Ø Ø Ó Ø Ò ½¼¼

118 ÔÓ Ø Ø Ø ÔÖÓ ÖÑÓ ÔºÕº Ø Ø Ø Ð ÔÖÓ ÖÑÓ ÓÖÞ Ø ÙÖÛ Ô ØÓ Õ 2 ½ Ø Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ø Ø Ø Õ 2 Ô Ø Ø ÔÖÓ ÖÑÓ ¹ goodness-of-fit - 5% Ø Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ø Ø Ø Cashµ Ó Ø Ò ÙÖ Ø Ø ØÛÒ Ø ÑôÒ ØÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÓ ÖÑÓ Ö ÖÑ ÔÐ Ñ kev, ÛØÓÒ Ø Ò ÑÓÙ Ò Ñ µº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ Ô ôò Ð Ü Ñ ÔÓÐÐ ÔÐ Ô Ö Ø Ö ÔÖÓ ÖÑ Ñ Ø ÙØ ÕÖÓÒ Ø Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ØÓ Ó ÑÓÒØ ÐÓº Ç Ô Ö Ñ ØÖÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø Ô Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ø Ò ÙÒ Ù Ñ Ò ô Ø Ò ÔÖÓ ÖÑÓ ØÓ Ò Ø Ø Ñ Ð Ø Ô Ö Ø Ö º ÙØ Ò ÔÓ Ø ÓÑ ÒÓÙ Ø Ø ÕÖÓÒ ÐÑ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ò Ò Ñ ÒÓÙÑ Ñ Ø ÓÐ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÛÒ Ô ôò ÔÐ Ò Ø ÒØ ØÓÙº Ì ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø Ñ Ø Ò ÐÙ Ø Ô Ò Í»Í Ø Ô Ð ÔÓÙ Ö ÓÒØ ØÓ ÛÑ ØÖ Ø ÔÓ ØÛÒ Í»Í Ø Õ Ñ Ø ØÛÒ ØôÒ ÕÖôÑ ØÓ ØÒÛÒ¹É Ð Ü µ Ñ Þ Ñ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÛÒ Ð Ø ÖÛÒ ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÓÙ ÙÒÓÝÞÓÒØ ØÓÙ ÈÒ º½ ¹ º¾¼º ËØÓÙ ÈÒ ÙØÓ Ü Ø Ø Ò Ô Ö Ð ÓÒØ Ó Ñ Ð Ô ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ø Ò ØÛ Ü ÛÒ ØÛÒ Õ Ñ ØÛÒ º ¹ º½ º À Ø Ð ½ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø Ô ÐÐ Ø Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ò ÔÖ Ø Ð Ü Ñ ÔÓÐÐ ÔÐ Ô Ö Ø Ö µº Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø ÙØ Ò Ø Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÔÓÐÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒµ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ñ ÒÓ ÙØ ÔÓÙ ØÓØ Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ô ÖÓÙ ¹ Þ Ò Ö Ñ counts Ò Ö Ø ÓÒØ Ø Ö Ø CCD ½¼¼ ÓÒÓ ØÓ Õ Ñ Ö µº À Ø Ð ¾ ÕÒ ØÓ ÔÖÓ ÖÑÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ô º À Ø Ð Ò Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð N H ) ÔÖÓ ÖÕ Ñ Ò Ô Ø Ò ÔÖÓ ÖÑÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ phabs (ÑÓÒØ ÐÓ ÛØÓ Ð ØÖ ÔÓÖÖ µ Òô Ø Ð Ò Ø Ò Ð Ø Ö ÔÖÓ ÖÑÓ Ø ØÓÙ ÛØÓÒ Ó Ø ØÓ Ò ÑÓ Ò Ñ poµ Ø ÖÑÓ Ö Ø ÑÓÒØ Ð Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ black body) ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ APEC). À Ø Ð Ò Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÒÓÙÑ ØÓÒ ÔÓÐÐ ÔÐ Ø Ô Ö ÓÒØ ¹ Ñ ØÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÑ Ø Ø ÙØ ÕÖÓÒ Õ Ñ Ø Ò ÔÖôØ Ô Ö Ø Ö Ô º ³ÇÐ Ó Ø Ø ØÓ ¼% ÔÔ Ó ÔÐ Ö Ø Ø confidence levelµ ÙÔÓÐÓ Ø Ò Ñ Ø Ò ÒØÓÐ error ØÓÙ XSPECº À Ø Ð Ò ØÓ Õ 2» ÑÓ Ð Ù Ö Ø Ø Ø Ø Cash Òô Ø Ð Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò ÔÓ Ø Ø ÔÖÓ ÖÑÓ goodness-of-fit) Ø Ø Ø Ø Cash. Ç Ø Ð Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø Ò Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÓÖ ÛÑ Ò Ô ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ¹ ÒÓ ÓÐ Ô Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ½¼º¼ kev. È Ö ÐÓ ÔÓÙ Ñ ØÓ ÓÔ Ò Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ º¼ kev Ô Ð Ü Ñ Ò ÙÔÓÐÓ ÓÙÑ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ½¼º¼ kev Ô Ó ÙÒ Ô Ö Ñ ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ ½¼½

119 Ø ØÒ ¹Éº À Ø Ð ½¼ Ò Ø ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Ô ôò Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ½¼º¼ kev º À Ø Ð ½½ Ò Ø Ò Ø Ü Ò Ñ ØÛÒ Ô ôò ØÛÒ Ñ Ø ôò ØÓÙ ÔÖÓ ÖÑÓ ôò Ø ØÒ ¹É ÕÖ ÑÓÔÓ ÑÓÒØ ÐÓÙ ÑÓÒØ ÐÛÒµ Ö¹ Ñ Ó ÔÐ Ñ ØÓ Ñ Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö ÙÔÓ ÐôÒ ÕÙÖ Ø Ô Ò Í»Í Òô Ô ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ô Ó Ð Ö Õ Ö Ø Ö Ø ØÓ Ñ ØÓÙ Ô ÖÜ ÙÒ Ô ÖÜ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ Ø Ò Ñ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ µ ÕÒ Ø Ô Ò Ô Ó Ô Ò Ò Ò ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹Éº È Ð ÔÖÓ ÖÑÓ Ñ Ò Ñ ÑÓÒØ ÐÓ Ñ Ð ¹ ÒÓ ôñ ØÓ Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö ev) ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Û ÍÔ Ö¹Å Ð È Super Soft Sources - SSS, ÔºÕº di Stefano et al. 24µº Ô Ñ ÒÓÙÑ Ô Ø ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ô Ö ÔØô Í»Í ÔºÕº LZB5 ØÓÒ NGC 377) ÔÓÙ Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ Ö Ò Ö Ø ÙÝ Ð > ¾ kev). ÌÓ ÓÒ ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓ ÐôÒ Ø ØÓ ÖÓÙ Ø ÓÒ Ñ ÒÓ ÔÐ Ñ Ò Ö Ø Ø Ø ÓÖÖÓÔ ÙØ Ó Ô ÔÖÓ ÖÑ ÞÓÒØ Ô Ð Ñ NEI ÑÓÒØ Ð µº ÙØ Ò Ò ÙÒ ØÓ Ò ¹ Ñ ÒÓ Ç Kong et al. (24) ÔÖÓØ ÒÓÙÒ Ø Ø Ø Ñ ¹ ÓÖÖÓÔ ÖÓÙ Ø ÓÒ Ñ ÒÓÙ ÔÐ Ñ ØÓ ÑÔÓÖ Ò ÔÖÓ ÖÕ Ø Ø Ô ØÓ ÖÑ ÙÐ ÔÓÙ Öô Ð Û ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ð Û Ô Ò ÒÓÑÓ Ó Ò ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙº Ô ÔÐ ÓÒ ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ô Ñ Ñ Ö Ö Ñ counts Ø ÓÔÓ Ñ Ø ÔÖÓ¹ ÖÑÓ Û ÙÝ Ð Ø Ñ Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð º ÍÔ ÖÕ ÑÛ ÒÛ Ø Ø Õ Ñ Ø Ü Ø ÒÓÒ ÓÔÓ Ò ÑÓÒØ ÐÓÙ Ø ÔÓÖÖÓ Ó ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð º ³ Ø Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ñ ØÓ Ñ Ñ Ö Ö Ñ counts ÔÛ Õ Ø Ô Ö Ø Ö Ô Ö ÔØô ÙØ Ø Ö ÙÒ µ Ò Ô Ò Ò Ü ÓÒØ ÙÝ Ð Ø Ñ Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Ø³ Ô Ø ÙÝ Ð ÙÒ Ñ Ò ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø Ò ÙÝ Ð ÒÓÒ ÓÔÓ Ô ôò Ñ Õ Ñ Ð Ò Ö Ñ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙµº ½¼¾

120 ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ¼º ¹ ½¼ kev ËØ Ð ½¼ Ì Ü Ò Ñ Ô a ÔÓÖÖ Ø Ð Ü Ø Ñ Ø Ò Ù ÓÖ Ûº ËØ Ö ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 377 ÈÒ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB 2 bbody > SSS b Classification LZB 6 apec > probable SNR b LZB 8 PL.5 a XRB probable SNR > probable SNR LZB 4 PL.5 a XRB LZB 8 apec probable SNR b,c LZB 2 apec (>.8) LZB 3 apec ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô ËØ Ð ¾ ÌÓ ÖÑÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ ËØ Ð ÈÙ Ò Ø Ø Ø Ð Hi, ËØ Ð À Ø Ñ ØÓÙ ÛØÓÒ Ó Ø Ø Ò Ð Ø Ö ÔÖÓ ÖÑÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ ÖÑÓ Ö kev ØÓ ÖÑ ÑÓÒØ ÐÓ APEC ËØ Ð Ç Ô Ö ÓÒØ ÒÓÒ ÓÔÓ Ó Ñ ÒÓ ÑÓÒ 5 Ãº ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ apec A Ò : 4 (4πD 2 A) R n en pdv, ÔÓÙ D A Ò ÛÒ ô Ô Ø Ø Ô cm n en p Ò Ó ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ØÛÒ ÔÖÛØÓÒÛÒ ÒØ ØÓ Õ cm 3 ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò ÑÓÙ Ò Ñ ÔÓµ: photons kev cm 2 sec ØÓ kev ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ (bbody): 39 erg s ( kpc) ËØ Ð χ 2» ÑÓ Ð Ù Ö Ø Ø Ø Cash ËØ Ð ÈÓ Ø Ø ÔÖÓ ÖÑÓ Goodness-of fit) Ø Ø Ø Ø Cash ËØ Ð Å ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ¼º ¹ ½¼ kev ËØ Ð ÓÖ ÛÑ Ò b Ç Ott et al. (23) ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ Ø Ô LZB6, LZB 8 Û Í»Í ØÒÛÒ¹É Ø Ò LZB2 Ò ÍÔ Ö¹Ñ Ð Ô SSS). c ÍÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Rosa-Gonzaléz (25)

121 Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º½ a Ø Ð Ü Ø Ñ Ø Ò Ù ÓÖ Ûº ËØ Ö ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ ÈÒ NGC 4395 Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB 4 apec + apec / SNR LZB 5 PL / XRB Cash LZB PL.85 a LZB 2 PL LZB 5 PL.85 a LZB 6 PL.85 a LZB 7 PL.85 a LZB 2 PL.85 a XRB XRB XRB XRB XRB XRB

122 b Ø Ð Ü Ø Ñ Ø Ò Ù ÓÖ Ûº c ËØ Ö ÓÜÙ ÒÓ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ ÒÓ Ð Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ º ÈÐÓ Ó ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 4449 ÈÒ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB 2 PL / XRB kt= >.3 LZB 8 PL / XRB LZB 2 PL+2apec Γ = / SNR 3 kt = > 2.8 kt 2 = LZB 3 bbody / SSS LZB 6 PL / XRB Cash LZB 4 PL+apec Γ = XRB kt= LZB 5 PL XRB LZB 9 apec SNR LZB PL XRB LZB 4 bbody SSS LZB 5 PL XRB LZB 8 PL unclassified apec > LZB 2 PL XRB LZB 2 PL unclassified apec > LZB 22 apec > foreground star LZB 24 apec probable SNR 4 LZB 25 bbody LZB 26 apec > SSS probable SNR Ø Ò Ô Ö Ö ØÚÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º½ a Ô ØÒÛÒ¹É Ô ØÓÙ Summers et al. (23). ÒÛ Ø d Ê Ó ÛÒ Ô Ö Ø Ö ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29) ÐôÒÓÙÒ Ø Ò Ù Ö Ñ Ò Ô Û Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Hii region) º

123 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ ÈÒ NGC 424 Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB 24 (23) PL+apec Γ = / XRB c kt= (4793) (597) LZB 25 (23) PL / XRB (4793) (597) LZB 26 (23) PL / XRB e (4793) (597) Cash LZB 5 (23) PL.99 d XRB (597) LZB 7 (23) apec.99 d SNR (4793) (597) LZB 2 (23) PL > XRB LZB 27 (23) PL.99 d XRB (4793) (597) LZB 28(23) apec > probable SNR a,b (4793) (597) LZB 29 (23) PL XRB (4793) (597) LZB 3 (23) apec.99 d SNR b (4793) (597) LZB 3 (23) apec.99 d probable SNR (4793) (597)

124 ½¼ ØÓÙ ÈÒ º½ ËÙÒ Õ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) LZB 33 (23) PL XRB (4793) (597) LZB 34 (23) apec > probable SNR b (4793) (597) LZB 35 (23) apec.99 d probable SNR (4793) (597) LZB 37 (23) PL XRB (4793) (597) LZB 38 (23) apec.99 d probable SNR c (4743) LZB 4 (23) PL.99 d XRB (597) LZB 43 (23) PL.99 d XRB (4793) (597) ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ç Ö ÑÓ Ø Ô Ö Ò ÕÒÓÙÒ Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø Ø Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ ËØ Ð ¾ ÌÓ ÖÑÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ ËØ Ð ËØ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Hi, ËØ Ð À Ø Ñ ØÓÙ ÛØÓÒ Ó Ø Ø Ò Ð Ø Ö ÔÖÓ ÖÑÓ ØÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ ÔÓµ ÖÑÓ Ö kev ØÓ ÖÑ ÑÓÒØ ÐÓ APEC) ËØ Ð Ã ÒÓÒ ÓÔÓ Ø ÔÖôØ Ô Ö Ø Ö º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ó Ö Ñ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò Ó ÙÒØ Ð Ø Ñ Ø ØÖÓÔ Ó ÓÔÓÓ ÔÓÐÐ ÔÐ Þ Ø Ñ Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ø ÔÖôØ Ô Ö Ø Ö º À ÒÓÒ ÓÔÓ Ò Ø ÑÓÒ 5 Ã ÔÓÙ Ã ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ apec Ò : 4 (4πD 2 A) R n en pdv, ÔÓÙ D A Ò ÛÒ ô Ô Ø Ø Ô cm n en p Ò Ó ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ØÛÒ ÔÖÛØÓÒÛÒ ÒØ ØÓ Õ cm 3 ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò ÑÓÙ Ò Ñ : photons kev cm 2 sec ØÓ kev ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ (bbody): 39 erg s ( kpc) ËØ Ð χ 2» ÑÓ Ð Ù Ö Ø Ø Ø Cash ËØ Ð ÈÓ Ø Ø ÔÖÓ ÖÑÓ Goodness-of fit) Ø Ø Ø Ø Cash ËØ Ð Å ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ¼º ¹ ½¼ kev ËØ Ð ÓÖ ÛÑ Ò ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø ¼º ¹ ½¼ kev ËØ Ð ½¼ Ì Ü Ò Ñ Ô a ÔÓÖÖ Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Vukotic et al. (25). b ÍÔÓÝ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29). c ÍÔÓÝ Ó Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Hii regions) Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29). Ê Ó ÛÒ d ËØ Ö Ø Ð Ü Ø Ñ Ø Ò Ù ÓÖ Ûº e Ê Ó ÛÒ Ô Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û SNR/Hii Ô ØÓÙ Chomiuk & Wilcots (29).

125 ½¼ º½ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ NGC 243 ÈÒ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB 2 (463) PL / XRB LZB 54 (4628) PL / XRB (4629) PL (463) PL LZB 58 (463) PL / XRB LZB 64 (24) PL + apec.436 d Γ = / XRB kt= (463) LZB69 (4628) PL / XRB (4629) (463) LZB 7 (4629) apec+apec 4.24 kt = / probable SNR a kt 2 =..4 (463) LZB 93 (4628) PL.436 d > / XRB a (463) LZB 98 (24) PL / XRB (4628) (4629) (463) LZB 99 (24) PL + apec Γ = / XRB a kt= (4628) (4629) (463) LZB (4628) PL / XRB (4629) LZB (4629) PL + apec.436 d Γ = / XRB kt=

126 ½¼ ØÓÙ ÈÒ º½ ËÙÒ Õ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) LZB 3 (24) PL / XRB (4628) (4629) (463) LZB 4 (24) PL / XRB a (4628) (4629) (463) LZB 5 (4629) PL / XRB (463) LZB 7 (24) 2 apec kt = / SNR b kt 2 = (4628) (4629) (463) LZB 9 (24) PL / XRB (4628) (463) LZB 2 (24) PL / XRB (4629) (463) LZB 5 (24) PL.436 d / XRB LZB 2 (4628) apec.436 d / probable SNR (4629) Cash LZB 2 (4628) apec.436 d probable SNR a (4629) (463)

127 ½½¼ ØÓÙ ÈÒ º½ ËÙÒ Õ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) LZB 5 (24) apec.436 d probable SNR (4628) (4629) (463) LZB 4 (24) apec.436 d probable SNR a (4628) (4629) (463) LZB 3 (24) apec probable SNR a,c (4628) (4629) (463) LZB 39 (24) PL XRB (4628) (463) LZB 4 (24) apec.436 d probable SNR (4628) (4629) (463) LZB 42 (24) apec.436 d SNR a (4628) (4629) (463) LZB 63 (4629) bbody.436 d SSS LZB 65 (4628) PL.436 d XRB (4629) (463)

128 ½½½ ØÓÙ ÈÒ º½ ËÙÒ Õ Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) LZB 68 (4628) apec.436 d probable SNR (4629) (463) LZB 72 (4628) PL SSS LZB 75 (24) PL.436 d XRB (4628) (4629) (463) LZB 76 (24) apec > probable SNR (4628) (4629) (463) LZB 78 (24) apec.436 d probable SNR (4628) (4629) (463) LZB 8 (24) apec > probable SNR a (4628) (4629) (463) LZB 8 (24) apec > SNR (4628) (4629) (463) LZB 86 (24) apec > probable SNR a (4628) (4629) (463) Ø Ò Ô Ö Ö ØÚÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º½ a Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ ÒÓ Ô ØÓÙ Matonick et al. (997). b ÇÔØ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ ÒÓ Ô ØÓÙ Turner & Ho (994). c Ê Ó ÛÒ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ ÒÓ Ô ØÓÙ Eck et al. (22) Ê Ó ÛÒ

129 ½½¾ º¾¼ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ø ôò ÔÖÓ ÖÑÓ ôò ØÛÒ Ñ ôò Ô ôò ØÓÒ ÈÒ NGC 524 Source ID Model N H Γ/kT Norm χ 2 /dof Goodness(%) F abs F unabs logl unabs X Classification ( 22 cm 2 ) (Index/keV) ( 5 A) or Cstat (for Cstat) ( 5 ) (erg s ) (erg s cm 2 ) χ 2 LZB (228) PL / ULX, XRB (229) (3933) (3934) (3935) (3936) (3937) (3938) (3939) (394) (394) (3942) (3943) LZB (394) PL+apec Γ = / XRB kt> (3942) (3943) Cash LZB 8 (3933) PL Γ = XRB Ø Ò Ô Ö Ö ØÛÒ Ø ÐôÒ ØÓÒ ÈÒ º½

130 º¾º Ì Ü Ò Ñ Í»Í ¹ ÔÓØ Ð Ñ Ø Å Ø Ô Ö Ô ÒÛ ÔÓØ Ð Ñ Ø ÕÛÖÞÓÙÑ Ø Í»Í ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ØÖ Ø ÓÖ µ Í»Í µ Ô Ò Í»Í µ ÙÔÓÝ Í»Íº Ï Í»Í ÛÖÓ Ñ Ñ Ô Ñ ¹Ñ Ø Ð Ø ÛØ Ò Ø Ø Ô Ö Ôô ÔÓÙ ÕÓÙÑ ÔÓÐÐ ÔÐ Ô Ö Ø Ö Ò Ð Ü ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ô Ò Ñ Ø ÐÐ Ø Ô ÒÛ Ô ½ %µ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ ÔÓÙ ÙÒ Ñ ÑÓÒ ÔÐ ÖÑ Ñ Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö Ø ØÒ ¹É kt < 3 kev). Ï Ô Ò Í»Í ÛÖÓ Ñ Ô ÔÓÙ ½µ ÔÐ ÖÓ Ò Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ö Ø Ö ØÛÒ Í»Í ÐÐ ÕÓÙÒ Ñ Ö Ö Ñ counts (< 5)» Ñ Ð ÐÑ Ø Ø Ñ Ø ØÓÙ Ô Ö Ñ ØÖÓÙ» ¾µ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ÙØôÒ ØÛÒ Ô ôò Ñ Ø ÐÐ Ø Ø > ½ % Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ô Ö Ø Ö ÛÒº Ï ÙÔÓÝ Í»Í ÛÖÓ Ñ Ô Ø ÓÔÓ Ò Ø Ò ÙÒ Ø Ò Ü Õ Ñ Ø ØÒ ¹É ÐÐ ÔÐ ÖÓ Ò Ø Ö Ø Ö ØÛÒ ØôÒ Ð Ö Ø Ø ÔºÕº Ö ÓÒØ ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Õ Ñ ÐôÒ ÖÑÓ Ö ôò ØÓ ÖÑ ÔÐ Ñ ØÛÒ ØôÒ ÕÖôÑ ØÓµ È ÔÓÙ Ô ÐÓ Ñ Ø Ü ÖÑ Ó ÑÓÒØ ÐÓÙ ÑÓÒØ ÐÓÙ Ò ÑÓÙ Ò Ñ Ò Ø Ò Ø ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Û Ñ ¹Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò unclassifiedµº È Ö ÓÐ ÙØ Ó Ñ Ø ØÓÙ Ô Ö Ñ ØÖÓ Ô Ö Ð Ñ ÒÓÒØ ØÓÙ Õ Ø Ó ÔÒ º È Ö Ø Ö Ø Ñ Ð Ù Õ Ø Ñ Ø Ü ØÛÒ Ñ Ø ôò Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ÔÓÙ ÔÖÓ ¹ ÔØÓÙÒ Ô Ø ÕÖôÑ Ø ØÛÒ ØÒÛÒ¹É Ø Ò Ò ÐÙ ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ø ØÒ ¹É ÓÒ ÔÓÙ ÐôÒ Ø ÕÖ ØÛÒ Ö ÑÑ ØÛÒ ØÛÒ ØôÒ Ð Ö Ø Ø Ò Ò Ü Ô Ø Û ÒÛ Ø Ö Ð Ó Ø Ò ÖÕ ÒÕÒ Ù ÖÑ ôò Í»Íº Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ð Ó Ô ÙØ Ø Ö ÙÒ Ò Ñ Ù ÐÑ ½½ pc ØÓÒ Ô Ó ÓÒØ Ò Ñ Ö Ò Ð Ü ÒØ ØÓ Õ µ Ô Ö ÓÖÞÓÒØ Ø Ø Ò Ô Ò Ø Ø Ò Ò ØÓÔ Ò Õ Ø Ò ÕÙØ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É ØÓÙ ØÓØ Ð Ü º ËØ Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ö Ò ÙÒÓÐ Í»Í ØÛÒ ÓØ ØÛÒ ØÓÙ Ø Ø¹ Ò ¹É Í»Í ¾ Ô Ò Í»Í ÙÔÓÝ Í»Íµ ¼ Ô Ø ÓÔÓ Ò Ò Ò Ð Ý Ø ØÒ ¹Éº ÌÓ Ò ØÖØÓ ØÛÒ ÒÓ Ö ÛÒ Ô ôò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Û Í»Í ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ÕÒÓÒØ ÐÐ Ñ ÓÖ Ø Ò Õ Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ñ ÓÙ Ô ÐÓ Í»Íº ÌÖ Ô ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ NGC 424, NGC 524 NGC 4395) Ö ÙÒôÒ¹ Ø ÔÖôØ ÓÖ Ø ØÒ ¹É ÒÓÙÒ ½ Ô ½¾ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ò Í»Íº ÍÔ ÖÕ Ñ Ô ÔÐ ÓÒ Ô ØÓÒ Ð Ü NGC 377 ÓÔÓ ÙÑÔ Ö Ð Ñ Ò Ø Ø Ð Ø Ô ôò ØÛÒ ½½

131 Ott et al. (23), Ñ Ø Ô ØÓÙ ÓÔØ Ô ôö ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ô Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û Í»Íµº ÙØ Ô ÙÔ ÖÕ Ø ÓÑ Ò ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ñ ÐÐ Ò Ø Ò Ò Ø Ø Ñ Ò Ñ ÕÙØ ÔÓÑÔ º Å ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÓÔØ Ò ÕÙ Ø ÕÙØ ÔÓÑÔ Ô Ð Ü Ñ Ò Ñ Ò Ø ÙÑÔ Ö Ð ÓÙÑ Ø Ð Ø Ô ôò ØÓÙ Ù Ö Ñ ÒÓÙ Ð Ü º ³ÇÐ Ø ÙÔ ÐÓ Ô ÒÛ Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É Ô ÐÐ Ö ÙÒ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ Ó Ô ôò ØÓÒ NGC 4449 Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ ¹ Ð Öô ÓÖ Ø Ø Ü ÒÓÑ Ô ÙØ ÔÓÙ ÕÓÙÒ ÑÓ Ù ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ ÔºÕº Summers et al. 23). Ì Ü ÒÓÑÓ Ñ Ø Ò Ô LZB4 Û ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ Ñ Ò¹ ØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É XRB) ØÓÙ Õ Ø Ð ÖÓ Ñ ØÓ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ Þ ¾º µº Ç Summers et al. (23) Ø Ü ÒÓÑÓ Ò Ø Ù Ö Ñ Ò Ô Û Í»Í Ø ØÒ ¹Éº Ô ÔÐ ÓÒ Ô LZB26 Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û SSS/XRB Ô ØÓÙ Summers et al. 23µ ÑÔÓÖ Ò ÔÖÓ ÖÑÓ Ü ÓÙ Ð Ñ Ò ÔÓÖÖÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ ÖÑ Ó ÔÐ Ñ ØÓ kt.2 kev) Ñ Ò ÔÓÖÖÓ Ñ ÒÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ kt.2 kev). ØÓ Ð Ó ÙØ ÛÖÓ Ñ Ø Ù Ö Ñ Ò Ô Û Í»Íº Ü Ø Ñ ØÓ Ò Õ Ñ ÒÓ Ó Ô ÔÓÙ ÛÖÓ Ñ Û Í»Í Ò Ò Ñ Ð Ô Ø ÔÓÙ SSS (Super Soft Sources, ÔºÕº di Stefano & Kong 23) QSS (Quasi Soft Sources, ÔºÕº di Stefano et al. 24)º Ç Ô ÙØ Ò ÔÓÐ Ñ Ð Ø ØÒ ¹É Õ Ö Ø ÖÞÓÒØ Ô Ð ÑÔÖ Ø Ø ½¼ 37 ¹½¼ 39 erg/sec Òô Ò Ò ÕÒ ÓÒØ Ò Ö Ñ Ð Ø Ö Ô kevº Ç SSS Õ Ö Ø ÖÞÓÒØ Ô Ñ Ø Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ Ñ ÖÑÓ Ö kt< ev. ÌÓ Ô Ò Ø ÖÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ò Ø ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ò Ð Õ Ñ Ò ÒØ Ü µ ÖÓÙ Ø Ò Ô Ò Ò Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ ÔÓÙ ÔÖÓ Ð Ñ Ò Ñ ¹ Ø Ö Ð Ô Ò ÙÒÓ Ø Ö ÔºÕº van den Heuvel et al. 992, Rappaport et al. 994µº Ç Ô SSS ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ü Ð Õ Ó Ò ÙÔ Ö ÒÓ Ò Ø ÔÓÙ Ia Ø Ò Ð Û Ø ÔÖÓ Ü Ñ Þ ØÓÙ ÙÔ Ö ØÓ Ö Ó Chandrashekarº Ç Ô QSS Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ò Ö ev<kt<35 ev. Ô ÔÐ ÓÒ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ô Ó Ð Ö Ñ Ø ØÒ ¹É Ô ÙØ ØÛÒ SSS Ð Û Ô ÖÜ Ñ ¹ ÖÑ Ø ÒÓ ÓÐ º ÙØ Ô Ø Ø Ø ÔÖÓ ÖÕ Ø Ø Ô Ñ Ð Ò ÓÔ Ò Ñ Ñ Þ Ñ Ö ôò ØÓÒØ ÛÒ M µ Ô Ð Ù Ó Ò ÒÓÙ ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒ ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ó Ô Ü accretion diskµº Ç Ô ÔÓÙ ÛÖÓ ÒØ Í»Í Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ Ø Ð Ø Ø Ø Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ Ô ÒÛ Ô ½ % Ø ÓÖ Ô Ö Ø Ö º ÙØ Ñ ôò Ø Ò Ô Ò Ø Ø Ó Ô ÙØ Ò Ò SSS QSS Ô Ñ Ø Ð Ø Ø Ø ÔÖÓ ÖÕ Ø ÔºÕº Ô ØÓ ÓÒ Ø Ó SSS Ò Ñ ÖÓ ÔÐÓ Ù Ø Ñ ØÓ Ø ÖÛÒµº Ô ÔÖ Ø Ø Í»Í ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ ØÙÔ ØÛÒ SSS Ô ôò ½½

132 Ñ Ø ÔÓÙ Ñ Ð ÒÓ ôñ ØÓ Ô Ó Ñ Ð kt. kev) ØÛÒ quasi-soft Ô ôò Ñ Ð Ñ ÙÒ Ù Ñ Ñ Ò ÑÓ Ò Ñ ÔºÕº Greiner 996, Di Stefano & Kong 24). ÒØ ØÛ Ø Í»Í Ø Ô ÖÓ ØÖ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ØÙÔ ³ Ö ³ ÖÑ Ñ º Ô ÔÐ ÓÒ Ø Ö Ø Ö Ô ÐÓ ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÑ Ô Ð Ü Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø ÑÔÒ ÓÙÒ ÑÔ ØÓ Ò ØÓ Ò Ñ Ò Ò ÐÐÓÙ ÓÙ Ô ô ØÓ Ò ØÖØÓ ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ø ØÒ ¹É Õ Ô Û Ô ÒÛ Ø Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓº Ü Ø Ñ Ø Ò Ô Ò Ø Ø ÔÓ Ô Ø Í»Í Ò Ò Ø Ö ÔÓÙ ÔÖÓ ÐÐÓÒØ Ø Ò Ô Ò ØÓÙ Ð Ü foreground starsµ Ù ÖÒÓÒØ Ø Ñ ØÓÒ Ø ÐÓ Ó 2MASS Ü Ø ÞÓÒØ Ø ÓÔØ ØÓÙ ÓÑ ÐÓ Ò ØÓÙ SDSS. Ö Ñ Ô LZB22 ØÓÒ NGC 4449) Ò ÙÑÔÔØ Ñ Ò ÔÖÓ ÐÐ Ñ ÒÓ Ø Ò Ô Ò ØÓÙ Ð Ü Ø Ö ÈÒ º½ µº À Ù Ö Ñ Ò Ô ÔÓ Ð Ô ØÓ Ñ Í»Í ØÓÙ Ù Ö Ñ ÒÓÙ Ð Ü º Ô ÔÐ ÓÒ ØÓ Ñ Ð ÖÑ Ñ kt 3 kev) ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ Í»Í Ð Õ ¹ ØÓÔÓ Ø Ô Ò Ø Ø Ò Ò Ô ÙÔÓ ÖÓÙ background sources), ÔÛ AGNs (Active Galactic Nuclei) QSOs (Quasi Stellar Objects), Ñ ÙØ Ô Ò ÓÙÒ Ð Ö Ø Ö ¹ Ñ Ø Ô ÙØ ØÛÒ Í»Í Ñ ¾ ¹ ¾º º Ñ Ò Õ Ò Ò ÛÑ ØÛ Ø Ò ÖÕ Ð Ø Ô ôò Õ Ò ÔÓ Ð Ø Ø Ö Ô ÐÓ ØÛÒ Í»Íº º º º½ ËÍ ÀÌÀËÀ ËÕ Í»Í Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ñ ÛÒ Ñ ØÓ À Ö Ø ÔÓÑÔ ØÛÒ Í»Í ÓÖ Ø Ñ Ñ ØÓ ÑÔÓÖ Ò Ô Ö Õ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ø Ü Ð Ü ØÛÒ Ô ôò» ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓ Ü Ò Ñ Ò Ô ÐÓ selection effects). ØÓ Ð Ó ÙØ Ò Þ Ø Ñ ÙÑÔØô Ñ Ø Ü ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹ É Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ñ Í»Í ØÓ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓº ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ø Ò Ô ÐÙÝ Ñ Ø Ü ØÛÒ Í»Í Ô Ð Ñ ÒÛÒ Ø ØÒ ¹É ØÓ ÓÔØ ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ Ø ÑÓÖ ØÓÙ Ö ÑÑ ØÓ Venn ÐÓÙ ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ô ØÓÒ NGC 524 ØÓÒ ÓÔÓÓ Ò Ò ÕÒ Ò Í»Í ØÒÛÒ¹Éº ÙØ Ø Ö ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Í»Í Ø Ô Ò Í»Í ØÒÛÒ¹É Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ì Ñ Ø Í»Í Ø ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ÕÓÙÒ Ô Ð Õ ô Ø Ò Ð ÔØÓÙÒ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ð Ü º ÙØ ÔÓ Ð Ñ ØÓ Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4395 (Vukotic et al. 25), Ñ Ò Ø Ô ÓÙ Ô Ö Ø Ö ØÓÙ Chandra. Ô ÔÓ Ð Ñ Ø ½½

133 All Galaxies NGC 243 Optical Radio Optical Radio (32) () (2) () 6(2) () 9 5() X rays X rays µ µ ËÕ Ñ º½ Ö ÑÑ Ø Venn Í»Í µ ³ÇÐÓ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò µ ØÓÒ NGC 243º Ç Ö ÑÓ Ø Ô Ö Ò Ò ÖÓÒØ Ø ÓÔØ»Ö Ó ÛÒ Í»Í Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Pannuti et al. (27). Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÓÒ NGC 424 (Vukotic et al. 25) ô ØÓÙ Ò ÙÔ ÙÞ Ø (Chomiuk & Wilcots 29). Ë ÙØ Ø Ö Ð Ñ ÙÔ Ý Ò Ñ ÒÓ Ø ÙÔÓÝ Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29), ÔÓ Ð ÓÒØ Ø Ò Ø Ô Ø ÔÓÙ Í»Í» Ô Ö ÓÕôÒ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ SNR/Hii) Ø ÓÔÓ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ñ Ø Ø ÔÓÙ ÙÒ Ø Ñ Í»Í Ñ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº Ô Ø Ò ÒÛÖ Ñ Ò Í»Í ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÙÖÛ Ñ Ø Û¹ ØÓÑ ØÖ ØÓÙ Ø ÒÓ ÖÓÙµ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ Ñ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÒØ ØÓ Õ ÔÓ Ó Ø ÒÕÒ Ù ¾¾%µ Òô Ô Ø ½ Ö Ó¹ÙÔÓÝ Í»Í ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ Ñ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÔÓ Ó Ø ÒÕÒ Ù %µº Å Ö Ô ÐÙÝ Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕ Ñ Ø Ü Ó¹ ÔØ ôò Ö Ó ÛÒ ôò Í»Í %µº ËØ Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 243 ËÕ Ñ º½ µ Ö ÓÙÑ Ñ Ð Ø ÖÓ Ö Ñ Í»Í ØÒÛÒ¹É Ô ÙØ Ò ÔÓÙ Ò Ö Ø Ø Ò Ö ÙÒ ØÛÒ Pannuti et al. (27). ÙØ ÙÑ Ò Ð Û µ ØÛÒ Ö Ø Ñ Ð Ø ÖÛÒ ÕÖ ÒÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ó ÒØ Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ µ ØÛÒ ÓÖ Ø ôò Ö Ø ÖÛÒ Ô ÐÓ Ó Pannuti et al. 2O7 Ø Ò Ö Ó»ÓÔØ Ñ Ø Í»Í ÔÓÙ Ô ÑÔÓÙÒ Ø ØÒ ¹Éµº ÌÓ ÔÓ Ó Ø ÒÕÒ Ù ÓÖ Ñ Ñ ØÓ Ü ÖØ Ø Ñ ÐÓ Ñ Ô Ø Ò Ø Ø Ø Ø Ø ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ Ñ ÓÙ Ø Ô º Ô Ö Ñ Ó Pannuti et al. (27) Ô Ñ ÒÓÙÒ Ø Ó Ñ Ð Ø ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ò Ô Ó Ô Ò Ò ½½

134 Ò ÕÒ ÓÙÒ Í»Í ÔÓÙ Ö ÓÒØ Ô Ö ÓÕ Ñ Ð Ø Ö ÕÙØ ÔÓÑÔ Òô Ñ Ð Ø ØÓ Ö Ó ÛÒ Ø ØÒ ¹É Ò Ô Ò Ø ÖÓ Ò Ò ÕÒ ÓÙÒ Í»Í Ô Ö ÓÕ Ñ Ñ Ð ¹ Ø Ö ÓÔØ ÕÙ Ô Ö Ø Ö ÕÙØ ÔÓÑÔ µº ÌÓ Ñ ØÛÒ Ö Ó ÛÒ ôò Í»Í ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ Ø Ò Ô ÖÓ Ñ Ð Ø Ò ÔÓÐ Ô Ö ÓÖ Ñ ÒÓ Ð Û Ø ÐÐ Ý ÑÛÒ ÛÒ Ö Ó ÛÒ ôò Ö ÙÒôÒ Í»Í ØÓÙ Ñ Ó Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓº ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÙÑ ÐÐ Ø ÓÖ ØÛÒ ÔÓ Ó ØôÒ ÒÕÒ Ù Ñ Ø Ü Í»Í ØÓ ÓÔØ» ØÒ ¹É Í»Í ØÓ ÓÔØ»Ö Ó ÛÒ Ö Ó ÛÒ» ØÒ ¹Éº º º¾ ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÔÐ Ù Ø Ñ Ø Ø ÖÛÒ Ñ ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É ; ÌÖ Ô LZB93, LZB99, LZB4) ØÓÒ NGC 243, Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ð Ö ¹ ÔÓÑÔ Ø ØÒ ¹É ÈÒ º½ µ Ó ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éµ Ò ÙÑ ¹ Ø Ñ ÙØ ØÛÒ XRBs ØÓÒ ÈÒ º½ µº ÙØ Ó Ô ÙÒ ÓÒØ Ñ ÒÛ Ø ÓÔØ Í»Í Ô ØÓÒ Ø ÐÓ Ó ØÓÙ Matonick et al. (997). À Ô ÖÔØÛ Õ Ø Ò Ô LZB26 ØÓÒ NGC 424 ÓÔÓ Ò Ñ Ø Ø ÙØÓÔÓ Ñ Ò Ñ Í»Í Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÙÑÔÔØ Ñ Ñ Ö Ó ÛÒ Ô ÔÓÙ Ó Chomiuk & Wilcots (29) Ø Ò ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Û Í»Í» Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ SNR/Hiiµ ÈÒ º½ µº Å Ô Ò Ü Ò Ô ÖÔØÛ Ò XRB ÔÓÙ ÙÑÔÔØ Ñ Ò Í»Í ÙÒ Ø Ñ ØÓÒ ÙÔ Ö ÒÓ Ò ÔÓÙ Ñ Ó Ö ØÓ ÙÑÔ ÒØ Ñ ÒÓ compact objectµ ØÓ ÔÐ Ø Ñ Ø ÖÛÒº Ë ÙØ Ø Ò Ô ÖÔØÛ ØÓ Í»Í Ò ÙÔ ÙÒÓ Ø Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Ø ÒÓ¹ ÓÐ Òô ØÓ ÔÐ Ø Ñ ÔÖÓ Ð Ø Ò ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹Éº À ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÛÒ Ò Ö ôò XRBs ( 37 erg sec ) Ò ÙÝ Ð Ø Ö Ô ÙØ ØÛÒ Í»Í ØÙÔ Ø Ñ ½¼ 35 ¹ ½¼ 37 erg sec ) ÙÒ Ôô ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ø Ô ÓÙÒº É Ö Ø Ö Ø Ô Ö Ñ ÙØÓ ØÓÙ Ø ÔÓÙ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ò ØÓ Ø Ñ SS443/W5SNR/XRB (ÔºÕº Safi-Harb et al. 2), Òô Ñ Ö Ø ØÓ ÙÔÓÝ ÒØ Ñ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÐÐÓÙ Ð Ü Û Ñ Ø Ð Ø Ð Ö Ø ØÒ ¹É Ô ÔÓÙ Ò ÙÒ Ñ Ò Ñ ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Í»Í Pannuti et al. 27). Ö ÙÒ Ñ Ô ÔÖ Ø Ô ÙØ Ø Ð ÔÓÙ ÔÓ Ò ÓÒØ Ô Ò¹ Ø ÑÓÒØ Ð ÖÑ Ó Ñ ¹ ÖÑ Ó Ñ ØÓ Ð Ñ Ô ÔÓÙ ØÓ Ñ ØÓÙ ÔÖÓ ÖÑ Þ Ø Ñ ÑÓÒØ Ð Ò ÑÓÙ Ò Ñ ÖÑ ÑÓÒØ Ð µ ÔÓÙ Ó ÖÑ Ô Ö ÓÒ¹ Ø ÙÔ Ö Õ ÙÔÓ Ò ÓÒØ Ø ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò Ù Ø Ñ Ø Í»Í»XRBs. Ì Ö Ô ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ø Ñ Ø ØÓÙ ÕÓÙÒ ÔÖÓ ÖÑÓ Ø Ø Ù¹ ½½

135 Ø ÕÖÓÒ Ñ ÖÑ Ñ ÖÑ ÑÓÒØ ÐÓ LZB4 ØÓÒ NGC 4449, LZB24 ØÓÒ NGC 424 LZB64, LZB ØÓÒ NGC 243). À ÙÒ Øô ØÓÙ ÖÑ Ó ÑÓÒØ ÐÓÙ ÙÒ Ö Ð ¹ Ø ÖÓ Ô ¼ % Ø Ò ÓÐ ÔÓÑÔ ØÒÛÒ¹É ÙØôÒ ØÛÒ Ô ôò Ø Ø ÙØÓÔÓ ØÓÙ Û XRBs Ò Ô Ó Û Ø º º º N H - L X, kt - L X Ü Ø Ñ Ø Ò Hi ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Æ H ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ò Ø Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ ØÓÔ Ó ØÓÙ Ñ ÓÓ ØÖ Ó Ñ ÓÙº Ì Í»Í ÔÙ Ò ÒØÓÒ ØÖÓ Ò Ô Ö ÓÕ ÙÒ ÓÒØ ÙÒ Û Ñ Ñ ÒØ ÔÓ ÝÙÕÖÓ ÖÓÙ Ø ÓÔÓ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ó ÓÙÒ ÙÔ Ö ÔÓÖÖ ÔÖÓ Ø Ö ÑÑ ÓÖ Ø Ø Ø ØÓÙº ÈÖÓ ÓÑ ô Í»Í Ò ÛÑ ØÛÑ ÒÛÒ ÔÙ Ò Ô Ö ÐÐÓÒ ÕÒÓÙÒ Ø Ø ÒÓÙÒ Ò Ô ÖÓÙ¹ ÞÓÙÒ ÙÝ Ð Ø Ö ÛØ Ò Ø Ø ÔºÕº Chevalier & Fransson 2). ËÙÒ Ôô ÔÓ Ó Ô ÖÑ Ò Ù Õ Ø Ñ Ø Ü Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ô Ö ÐÐÓÒØÓ ÔÓÙ Ø Ô Ö Ð º ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Õ Ñ Ø Ñ ÓÖ¹ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò µ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÛÒ Ñ Ø ôò Í»Í ÙØ Ø Ö ÙÒ º Ç Ø Ñ Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Ò Ñ Ò Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ Ø Ð Ø Ö Ñ Ø ÔÖÓ ÖÑÓ best-fit parameters) ØÛÒ Ô ôò ÈÒ º½ ¹ º½ µº À Ø Ñ Ø Ð Ü ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Õ Ö Ô Ø Ò Ñ ØÖ Ñ Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð º Ì ÐÑ Ø ÒØ ØÓ ÕÓ Ò ØÓ ¼% ÔÔ Ó ÔÐ Ö Ø Ø confidence levelµ Ô Ö ¹ ÓÒØ Ò ÖÓÒØÓº Ë ÙØ ØÓ Õ Ñ Ò ÙÑÔ Ö Ð Ñ ÒÓÙÑ Ô Ñ Ø Ñ ØÓÙ Æ H ÔÓÙ Ò ÓÖ Ñ Ò Ø Ò Ð Ü Ø Ñ º À Ñ ¹ Ô ÖÜ ØÛÒ ØÛ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙ Æ H ØÛÒ Ö Ø ¹ ÖôÒ ÐÑ ØÛÒ Ø ÛØ Ò Ø Ø ÐôÒÓÙÒ ÒÛ Ö Ñ Ø ØÓ ¼% ØÓÙ Ô Ô ÓÙ ÔÐ Ö Ø Ø º ËØ Õ Ñ Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ö Ò Ñ Í»Í ØÛÒ Ò ôò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ MCs) Ô ØÓÒ Ø ÐÓ Ó Í»Í ØÓÙ Chandra (Chandra Supernova Remnants Catalog ). Ô ØÓ Õ Ñ ÙØ Ð ÔÓÙÑ Ø ØÓ Ñ ØÛÒ ÜÛ Ð Ü ôò Í»Í Ô ÖÓÙ Þ Ù Ø Ñ Ø Ù¹ Ý Ð Ø Ö ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ô ÙØ ØÛÒ Í»Í Ø Ò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ø Ò ÙÔ ÖÕ ÔÓ Ù Ö Ñ Ò Ø Ø Õ ÛØ Ò Ø Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð º ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓ ÐôÒ Ø ÙÒ ÓÖ ØÓÙ ØÓÔ Ó Ô Ö ÐÐÓÒØÓ Õ Ñ Ø Ò ÙÒÓÐ ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Hi Ò ÔÓÐ Ñ Ö Ø Ó ØÓÔ ÔÙ Ò Ø Ø Ò Ò Ö Ø ÙÝ Ð ØÓ Ò Ô Ö ÓÙÒ Ñ ÒØ Ø Ò ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹Éº ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ö ÙÒÓ Ñ Ø Õ Ñ Ø Ü Ø ÖÑÓ Ö ØÛÒ Í»Í Ø ½½

136 ËÕ Ñ º½ Ö ÑÑ Ø Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò µ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹½¼º¼ kev ÙÒ ÖØ Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð Æ H º ½½

137 ËÕ Ñ º½ Ö ÑÑ Ø Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹½¼º¼ kev ÙÒ ÖØ Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙº Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙº À ÔÐ ÓÝ ØÛÒ Í»Í Õ ÖÑÓ Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ¼º½ ¹ ½º¼ kev, ØÙÔ ÖÑ Í»Í ÔºÕº Schlegel 994) ÛØ Ò Ø Ø Ø Ò Ô Ö ÓÕ 5 x 36 Ñ 5 x 39. Ò ÖÒÓÙÑ Ñ ÒØ Ù Õ Ø Ñ Ø Ü ÛØ Ò Ø Ø ÖÑÓ Ö º È Ö Ð ÙØ Ð ÔÓÙÑ Ò Ò ÔÐ Ù Ñ Í»Í Ñ ÙÝ Ð Ø Ö ÖÑÓ Ö ¹ ÙÝ Ð Ø Ö ÛØ Ò Ø Ø º ³ÇÔÛ Õ Ò Ö Ø Ò È Öº º¾º º¾ Ø ÒØ Ñ Ò Ñ ÙÝ Ð ÖÑÓ Ö ÙÔÓ Ò ÓÙÒ Ô Ñ Ñ Ø Ø Ñ ¹ ÓÖÖÓÔ Òô ÙÝ Ð Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø Ñ Ö ôò ÒØ Ñ ÒÛÒ Ò Ô Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø Ñ Ð ÙÕÒ Ò Ö ô Ø Ñ Ñ Ò µ ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð º ËØ Ò ÔÖ Ñ Ø Ø Ø Ó ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÙØôÒ ÙÕÒ ÙÒ ÓÙÒ Ñ ØÓÒ ÔÐ Ù Ñ ØÛÒ Í»Í ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµº À ÓÑÑ Ò Ö ÑÑ ÕÒ Ø Ò Ò Ñ Ò Ñ Ò Õ Ñ Ø Ü ½¾¼

138 Ø ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ø ÖÑÓ Ö Ñ ÖÑ Ô Ô Ø Mpc, Ñ ÒÓ Ò APEC ÑÓÒØ ÐÓ Ñ ÔÖÓ ÖÑÓ Ñ ÒÓ ØÓ Ñ ØÖÓ ÔÓÑÔ emission measure-em). Ô ÙØ ØÓ ÑÓÒØ ÐÓ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ñ Ò Ü Ö¹ Ø Ø ÛØ Ò Ø Ø Ñ Ø ÖÑÓ Ö Ò Ò ØÛ Ô ½ kev. Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ø Ò Ô ÖÔØÛ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÖÑ ôò ÑÓÒØ ÐÛÒ APEC) ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Ò ÙÝ Ð Ø Ö Ø Ñ Ø ÖÑÓ Ö º º º ÍÔÓÐ ÑÑ Ø ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Star Formation Rate - SFR) Å Ø Í»Í ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕÓÒØ Ô Ø Ò Ø ÖÖ Ù ØÓÙ ÔÙÖ Ò ØÓÙ ÔÖÓ ÒÓÙ Ø Ö Ô ÓÒÞÓÙÒ ØÓ Ø ÐÓ Ø Ü Ð Ü ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ ÛÖÓ ÒØ ÐÓ Ø ØÓÙ ØÖ ÕÓÒØÓ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò º È Ö Ø ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ö Ø Ø Ñ ØÓÒ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Ô Ö Ó ÛÒ Í»Í ÔºÕº (Condon & Yin 99), Ö Ò ØÓÙ Ö ÑÓ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ñ ØÓ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Ô Ö ÑÔÓ ÞÓÒØ Ô Ø Ò ÐÐ Ý Ñ ÐÛÒ ÐôÒ Ñ ØÛÒ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ñ Ø Ø Ø ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éº ËØ Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ô ô ÓÙÑ Ò Ü ÓÙÑ Ñ Ø ØÓ Ö Û ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø ÓÑÓ ÑÓÖ Ñ Ø Í»Í ÔÓÙ Ô Ð Õ Ò Ñ ØÓÒ ØÖ ÔÓ ÔÓÙ Ò Ö Ø Ø Ò È Öº º¾º º ³ÇÐÓ Ó Ð Ü ØÓÙ Ñ ØÓ ÕÓÙÒ Ö Ñ ØÖ Ø ÙÒÓÐ ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Ho et al. 997, È Òº º¾½µº Ô Ð Ü Ñ ÐÓ Ô Ò Ò Ø Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ Ò Ø ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò º À ÛØ Ò Ø Ø ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Þ Ø Ñ ØÖ Ø ÛØ Ò Ø Ø ÔÓÙ ÔÖÓ ÙÝ Ò Ô ØÓ ÓÖÙ ÖÓ IRAS (Infrared Astronomical Satellite) Ø ¼ ½¼¼ µm ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Ò Ñ ØÖ Ø ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ø ¾ ¹ ½¾¾ µm, ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø Õ ØÛÒ Rice et al. (988), Helou et al. (988) Ø ÔÓ Ø ØÛÒ Ð Ü ôò È Òº º½µº ÒÛÖÞÓÙÑ Ø ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ø Ò Ò ÙÔ Ö Ø Ñ ØÓÒ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Ñ Ô Ö Ð Ñ Ò late-type Ø Ö º Ø Ö ÑÛ ØÓÙ ÖÙ ÑÓ Í»Í Ñ ØÓÒ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Ø Ò ÔÖÓØ Ñ Ñ Ô Ø Ò ÛØ Ò Ø Ø Ñ ØÖÓ Ñ Ò Ô Ò Hα, ÓÔÓ ÙÕÒ Ò ÕÙÖ Ô Ö Ñ Ò Ô ÔÓÖÖ º º º º½ Á Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÖÓ Ò ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ö ÙÒ ÓÙÑ Ø Ø Ø ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Í»Í Ô Ö ÐÐÓÒ Ñ ÓÖ Ø ÔÓ Ó Ø ØÖÓ Ò ÙÔÓÐÓ Ñ Ø Ò Ñ ÓÖ ÛÑ Ò Ô ÔÓÖÖ Û¹ ½¾½

139 Ø Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ÓÐÓ Ð ÖÛÑ Ò Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º ¹ ½¼º¼ kev, ÐÛÒ ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ ÛØ Ò Ø Ø Ñ ÕÖ 36 erg sec Ð Ü º ÌÓ Ö Ó ÙØ Ø Ò ÛØ Ò Ø Ø Þ Ø Ñ ÔÖÓ Ø Ö Ø Ò ÐÙ ØÛÒ Ø ÒÓÑôÒ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í ØÓ Ñ Ñ Leonidaki et al. in preparation) ÓÔÓ ÕÒ Ø ØÓ Ñ ØÛÒ Í»Í Ò ÔÐ Ö Ñ ÕÖ ÙØ ØÓ Ö Óº Ä Ñ ÙÔ Ý Ò Ñ ÒÓ Ø Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÔÓÙ Ò Ø Ü ¹ ÒÓÑ Ñ Ò Û Í»Í Ô Ò Í»Íº Ô ÔÐ ÓÒ ÙÑÔ Ö Ð Ñ ØÓ Ñ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø ØÒ ¹É Ô ØÖ Ñ Ð Ü Ô Ø Ò ÓÙÐ ØÛÒ Pannuti et al. (27). ËØ Ò Ù ¹ Ö Ñ Ò ÓÙÐ Ñ ØÖ Ø ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ò Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼º¾ ¹ ½¼º¼ kev. Ò Ò ÙÑ ÛÒ Ñ Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÙÒ Ôô Ð Ø Ö Ö Ñ Ø ØÖ Ý Ñ Ø Ò Ñ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò ¹ Ø Ø Ø Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ¼º ¹ ½¼º¼ kev. ÙØ Ò Ñ Ø Ò ÙÔ ÒÓ ÖÑ Ó ÑÓÒØ ÐÓÙ bremsstrahlung Ñ ÖÑÓ Ö ¼º kev. È Ö ÐÓ ÔÓÙ ÓÖ Ø Ó Ô Ö ÓÕ Ò Ñ Ö ¼º½ kev), Ò Ñ Ø Ò Ñ Ø ØÖÓÔ ÙÒ Ô º ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ò Ø Ñ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø Ø ¹ ØÒ ¹É ØÛÒ Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü Ø ØÖ ÛÒ Ñ ØÓ Õ Ñ µ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü ØÖ ÛÒ Ñ ØÓ Õ Ñ µ Õ Ñ Ø Ò ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø ¾ ¹ ½¾¾ µm, ÓÔÓ Ò Ð Ø ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò º ËØÓ Ó Õ Ñ Ô Ö Ð Ñ ÒÓÙÑ Ø Í»Í Ñ ÛØ Ò Ø Ø Ñ Ð Ø Ö ØÛÒ ½¼ 36 erg sec Ñ ÐÓ µ Ô ØÓ Å Ö Å ÐÓ Æ Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Chandra Supernova Catalogue). ³ÇÔÛ Ø Ò Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ò ÙÔ ÖÕ Õ Ñ Ø Ü Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ø ÙÒÓÐ ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ð Ü ØÓÒ ÓÔÓÓ Ö ÓÒØ º È ¹ Ö ÙØ ÙÔ ÖÕ Ñ Ù Ø Ñ Ø Ø Ø Ô Ó Ð ÑÔÖ Í»Í Ò ÙÒ ÓÒØ Ñ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º ÙØ ÙÔÓ ÐôÒ Ñ ÓÖ Ø Õ Ö Ø Ö Ø ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í Ñ Ø Ü ØÛÒ Ó Ñ ØÛÒº ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÙÑ Ò Ð Û Ø Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÔÓÙ ØÙÔ Ð ÔÓÙÑ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ô ÙØ ÔÓÙ ÙÔ ÖÕ ØÓÙ Ô ÖÓ ÔºÕº Pagel & Endmunds 98, Garnett 22). Ç Õ Ñ Ð Ô Ö Ø Ø Ø Ñ Ø ÐÐ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ø Ð ÓÙÒ Ò Ø ÖÓÙ ØÖ Ó Ò ÑÓÙ ÔºÕº Lamers & Cassinelli 999) Ó ÓÔÓÓ Ñ Ø Ö ØÓÙ Ô Ö ÓÙÒ Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ ÔÖÓ ÒÓÙ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒº Å ¹ Ð Ø Ö Ñ Þ ÔÖ ÓÒÓ Ò Ñ Ò Ø Ò ô ÓÙÒ Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ ØÓÜ Ù Ñ Ò Ö Ø Ø Ò Ö Ü ØÓÙ ÙÔ Ö ÒÓ ÒÓ Ô Ó ÒØÓÒ Ñ Ø Ó Ø ÓÔÓ Ó Ó Ò ÙÝ Ð Ø Ö ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹Éº ³ ÐÐ Ô Ò ÖÑ Ò Ô Ö Ð Ñ ÒÓÙÒ ØÓ ÒÓÑÓ Ó Ò Ñ Ó ØÖ Ñ Ó ØÓ ÓÔÓÓ ÙÕÒ Ñ ÒÞ Ø ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ô Ò ÓÖ Ø ÖÕ ÙÒ ÖØ Ñ Þ ½¾¾

140 ËÕ Ñ º½ Å ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÛÒ Í»Í Ù¹ Ò ÖØ Ø ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Ð Ü Ø µm. Ì Ø ØÖ ÛÒ ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Ø Í»Í ØÛÒ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôò Òô Ø ØÖ ÛÒ ÕÒÓÙÒ Ø Í»Í ØÛÒ ÑÓÖ¹ ÛÒ Ð Ü ôòº ËÙÑÔ Ö Ð Ñ ÒÓÒØ Í»Í Ô Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ô ØÓ Ñ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôò ØÛÒ Pannuti et al. (27)º IMF - Initial Mass Function) ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ô ÖÓ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º ËØ Ò ÔÖôØ Ô ÖÔØÛ Ó ØÓÔ Ò Õ ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ Ô Ö ÓÕ Ñ ØÖÓ¹ Ò µ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ô ÓÙÒ Ô Ó Ð ÑÔÖ Í»Í Òô Ø Ò Ø Ö Ô ÖÔØÛ ÙÒ ÖØ ÖÕ Ñ Þ Ñ Ñ Ö Ø Ö Ð Ó ÓÔÓ Ñ Ö Ô Ö ÔØô ÕÓÙÒ ÔÖÓØ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ø Ð ÜÓÙÒ Ñ ÐÓ Ö Ñ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ñ ÔÖÓ ÒÓÙ Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ º ½¾

141 º º º¾ Ö Ñ Í»Í ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò Å Ø Í»Í Ò Ø Ø Ð ÙØ Ø Ø Õ Ø ÒØÓÑ ÞÛ ØÛÒ Ò ÖôÒ Ø ÖÛÒ ÔÓ Ó Ô ÖÑ Ò Ñ Ö ÑÑ Õ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ Ò ØÛÒ ÓØ ØÛÒ ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éµ ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò ÔºÕº Condon & Yin 99). Ò Ô ØÓÔÓ ÓÙÑ ÙØ Ø Õ Ù ÖÒ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í Ô ÒÛ Ô ØÓ Ö Ó ÒÕÒ Ù ØÓÙ Ñ Ø Ñ 36 erg sec ) Ñ Ø ÙÒÓÐ ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ð Ü ËÕ Ñ º½ µº ËÕ Ñ º½ Ö Ñ Í»Í Ô ÒÛ Ô ØÓ Ö Ó ÒÕÒ Ù ØÓÙ Ñ Ø Ñ 36 erg sec ) ÙÒ ÖØ Ø ÙÒÓÐ ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ð Ü º Ö ØÓ Ó Õ Ñ ÙÑÔ Ö Ð Ñ ØÓ Ñ Í»Í ØÓ Å Ö Æ Ó ØÓÙ Ñ Ð ÒÓÙ SMCµ Ô Ø Ò Ö ÙÒ ØÛÒ Ghavamian et al. (25) ÔÓÙ Ò Ñ ØÓ ÓÖÙ ÖÓ XMM-Newton. ³ Ö ÙÒ Ø Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÓ SMC Õ Ò Ô ØÓÙ Yokogawa et al. (2) Ñ ØÓÒ ÓÖÙ ÖÓ ASCA ÔÓÙ Ð ÔØ Õ Ò ÓÐ Ð ÖÓ ØÓ Ð Ü º À Ö ½¾

142 Ñ Ø Ü ØÛÒ Ó ÙØôÒ Ö ÙÒôÒ Ü Ø ØÓ Ñ Í»Í ØÛÒ Ghavamian et al. (25) Ò ÔÐ Ö ÔÓ Ö ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ø Ò ÛØ Ò Ø Ø Ø Ø Ü ØÛÒ ½¼ 35 erg sec, ÔÓÐ Õ Ñ Ð Ø Ö Ô ØÓ Ñ Ö Ó ÔÐ Ö Ø Ø º Ò Ù ÖÒÓÙÑ ØÓÒ ÔÐ Ù Ñ ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ñ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø luminosity distributions) Ô Ø Í»Í ØÛÒ Ghavamian et al. (25). Ô Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ rescaleµ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ö Ñ ØÓ ØÓÙ Ö Ó ÛØ Ò Ø Ø ØÓ Ñ Ö Ó ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ 36 erg sec, ÙÔÓ ØÓÒØ ÙÒ ÖØ ÛØ Ò Ø Ø Ø ÑÓÖ N(>L) L.5 ËÕ Ñ º¾½µ ÓÔÓ ÒØ ÔÖÓ ÛÔ Ð ØÓÒ ÔÐ Ù Ñ ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Í»Í Ô Ø Ò Ö ÙÒ ØÛÒ Pannuti et al. (27) Ñ Ø ÓÖ Ø Ö Ø Ö Ô ÐÓ Í»Í Ñ Ø Ü ØÛÒ Ó Ñ ØÛÒ ÓÔØ Ô Ð Ñ Ò Í»Í ØÒÛÒ¹É Ò ÒØ Í»Í ØÒÛÒ¹É Ô Ð Ñ Ò Ô Ø ØÒ ¹Éµ Ò Ô ØÖ ÔÓÙÒ Ñ Ñ Ö ØÛÒ Ó ÔÐ Ù ÑôÒº Ö ÓÙÑ Ñ Ö ÑÑ Õ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Ô Ð Ñ ÒÛÒ Í»Í Ø Ø¹ Ò ¹É Ø ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø ËÕ Ñ º½ µ ÐÐ Ó Ñ Ö Ö Ñ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ò Ñ Ô ØÖ Ô Ò Ø Ñ ÓÙÑ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ÙØ Ø Õ º È Ö Ð ÙØ Ó ÙÒØ ¹ Ð Ø Ö ÑÑ Ù Õ Ø linear correlation coefficient) Ò ¼º ¾ ÕÒ Ø ÙÔ ÖÕ Ñ Ñ ÒØ Ù Õ Ø º Ñ Ò Ö ÓÙÑ ØÓÒ NGC 243 Ô ØÓ Ñ ÔÓÙ ÕÒ Ò Ó Ø Ò Ù Õ Ø µ ØÓÒ NGC 4449 Ó ÓÔÓÓ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò Ñ Ð Ø Ö Ø Ø Û ÔÖÓ Ø Ò Ô Ø ØÓÙ Ó ÙÒØ Ð Ø Ö ÑÑ Ù Õ Ø Ò ¼º ¼º ¼ ÒØ ØÓ Õ º À Ñ ¹ ÖÑ Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ Ò Ò Ô Ó Ñ Ó Ø ØÓÙ ÖÙ ÑÓ Í»Í Ø³ Ô Ø Ø ØÖÓ Ò Ø ÖÛÒ Ñ Ð Ñ Þ ÔºÕº Condon & Yin 99). ³ Ø Ö ÙÒ Ñ Ô Ø Õ Ñ Ø Ü Ø Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ Ø ½º GHz ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ËÕ Ñ º¾¼µº ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø ÙÒÓÐ Ö Ó ÛÒ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ô ØÓÒ Condon (987) ÙÔÓÐÓ Ñ Ò Ò ÙÒØ Ð Ø Ö ÑÑ Ù Õ Ø ¼º º ØÓÙ ÓÙ Ð ¹ ÓÙ ÔÓÙ Ò Ö Ò Ø Ò ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ô Ö Ö Ó Ò ÒÓ ÓÙÑ ØÓÒ NGC 243 ØÓÒ NGC 4449 Ó ÙÒØ Ð Ø Ô Ò Ø Ø Ñ ¼º¾¾ ¼º ÒØ ØÓ Õ º À Ö ÑÑ Õ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Í»Í Ø Ö Ó ÛÒ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð Ü ôò Ò ô Ò ¹ Ø Ö ÙØ Ò Ø Ò Ô ÖÔØÛ º ÙØ ÑÔÓÖ Ò ÙÑ Ò Ð Û Ñ ÒØ ÙÒ ÓÖ Ø ÖÑ Ö Ó ÛÒ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ ½º GHz. ½¾

143 ËÕ Ñ º¾¼ Ö Ñ Í»Í Ø ØÒ ¹É ÙÒ ÖØ Ø Ö Ó ÛÒ ÔÓÑÔ Ø.4 GHz ØÓÙ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ º Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ü Ø ÓÙÑ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ÙØ Ø Ö ÙÒ Ø ÔÐ ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÐÐÓÙ Ð Ü Ù ÖÒ Ñ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ ¹ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í ÓÖ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ð Ü ôò Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ Ô Ö Ò Ñ º Å ÙØ ØÓÒ ØÖ ÔÓ Ü Ø ÞÓÙÑ Ò Ó Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ò ÙÒ Ô Ñ ÙØ Ò ÔÓÙ Ô Ö Ñ ÒÓÙÑ Ò ¹ Ô Ò ÒÓÒ ÓÔÓ ÓÙÑ Ø ÙÒ ÖØ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É XLFs - X-ray Luminosity Functions) Ñ Ñ ÒÛ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ÔºÕº ØÛÒ Æ ôò ØÓÙ Å Ð ¹ ÒÓÙ (Ghavamian et al. 25)º Ø Ñ Ñ ÐÓ Ô Ò ØÓÒ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ¹ Ø Ñ Þ Ñ ÒÓ Ø Ò Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ ½¾

144 ËÕ Ñ º¾½ Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É XLFµ ØÛÒ Ghavamian et al. (25) Ø Í»Í ØÛÒ Æ ôò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº Ø Ò Ö ÑÑ Õ ØÓÙ Ö ÑÓ ÙØÓ Ñ ØÓ ÖÙ Ñ ØÖÓ Ò º ÙØ Ò Ô Ò ¹ ÒÓÒ ÓÔÓ ôòø ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í Ø Ò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ö Ó ÛØ Ò Ø Ø 36 erg sec ), ÙÔÓ ØÓÒØ ÙÒ ÖØ ÛØ Ò Ø Ø Ø ÑÓÖ N(>L) L.5 ËÕ Ñ º¾½ Ghavamian et al. 25µ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖ Ò¹ Ò ØÛÒ Æ ôò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ Ø Ñ º ³ÇÔÛ Ò Ø ØÓÒ ÈÒ º¾½ Ö ÓÙÑ Ø Ó Ö Ñ ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓÙ Ô Ö Ø ÖÓÙ Ð Ü ÙÑÔÔØ Ñ ÙØ Ò ÔÓÙ Ò Ñ Ò Ø º Ô ØÓÒ ÈÒ º¾½ Ð ÔÓÙÑ Ø ÙÔ ÖÕ Ñ Ð ÙÑ ÛÒ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô Ö ¹ Ø Ö Ñ ÒÓÙ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ NGC 4449 ØÓÒ NGC 243. ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 4449 ÙÑ ÛÒ ÙØ ÑÔÓÖ Ò Ó Ð Ø Ø Ò Ñ ÒØ Ø Ø ÔÓÙ ÙÔ ÖÕ Ø Ò Ô Ø ØÓÙ Ð Ü ÓÔÓ ÙÑ Ò Ø Ñ Ø Ü ¾º Mpc (Karachentsev & Drozdovsky 998) º¼ Mpc (Aaronson & Mould 983). À Õ Ñ Ð Ø Ö Ø Ñ ØÛÒ ¾º ½¾

145 ÈÒ º¾½ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ÛÖôÒØ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ò ÐÓ Ñ ÙØ ØÛÒ MCs) Galaxy L FIR ( SNR L F IR ) MC Expected Number Observed ( 42 erg s ) ( 42 SNR / (erg s )) of SNRs SNRs NGC NGC NGC NGC NGC NGC ËØ Ð ½ ÇÒÓÑ Ð Ü ËØ Ð ¾ Ç ÙÔ ÖÙ Ö FIRµ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð Ü ôò Ø ¾¹½¾¾ µm, Ñ Ò Ø Ñ ØÖ Ñ ØÓÒ IRAS ÙÒÓÐ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼ ½¼¼ µm (Ho et al. 997) ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø ÑÓÒ Ñ ØÛÒ Rice et al. (988) Ø ÔÓ Ø ØÓÙ ÈÒ º½ ËØ Ð Ç Ñ Ó Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓ MC Ñ ÕÖ Ø 5 36 erg s µ Ò ÑÓÒ ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø º º º¾ Ð ÔØÓÑ Ö ËØ Ð Ç Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ ÔÖÓ ÖÕ Ñ ÒÓ Ô Ø Ò Ò ÔÖÓ ÖÑÓ ØÛÒ Í»Í Ø MCs, ËØ Ð Ì Ô Ö Ø Ö Ñ Ò Í»Í Ð Ü Ñ ÕÖ ØÓ Ö Ó ÒÕÒ Ù ØÛÒ 5 36 erg s. ½¾

146 Mpc Õ ÕÖ ÑÓÔÓ ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ö ÙÒ Í»Í ÔºÕº Summers et al. 23) Ó ÒØ ØÓ ÕÓ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í Ò ÙÑ ÛÒ Ñ ØÓÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í µº Å Ô Ó Ü Ô Ø Ñ ØÖ Ø Ô Ø ØÓÙ Ð Ü Ñ Ø Ñ Ó Ó Ø ÓÖÙ ØÛÒ ÖÙ ÖôÒ ÒØÛÒ (Tip of the Red Giant Branch-TRGB), Ò Ô Ø º¾ Mpc (Annibali et al. 28) Ø Ð ½ º Í»Í ÈÒ º¾½µº ÓÑ ÒÓÙ ØÛÒ Ñ ÐÛÒ ÓØ ØÛÒ Ø Ò Ô Ø ØÓÙ NGC 4449 ÔÓ Ð ÓÙÑ ØÓÒ Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ü Ô Ø Ö º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 243, ÙÑ ÛÒ ÑÔÓÖ Ò ÙÔÓ ÐôÒ ÓÖ Ñ Ø ¹ Ü ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í ØÓÙ Ð Ü º Å Ø ØÓ ÓÖ Ø Ò Ò Ñ Ò Ñ Ò Ó Ó NGC 243 Ò Ò Ô ÖÓ Ð Ü Òô Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ñ Ø ÓÔÓ ØÓÒ Ù ÖÒÓÙÑ Ò ÑÓÖ Ó Ð Ü º ÙØ ÒØ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Æ ôò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ò Ò ÓÖ Ø Ò Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Í»Í ØÓÙ Å ËÕ Ñ º¾¾ Haberl & Pietsch 2). ÙØ ÑÛ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ò Ø ÖÞ Ø Í»Í Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ø Ø ØÒ ¹É ÐÐ ÓÔØ»Ö Ó ÛÒ Ø Ø ØÛÒ Í»Íº ÙÒ Ô Ø Ù ÖÒÓÙÑ Õ Ñ ØÓ Ñ Ñ ÐÐ Ñ ÙØ ØÛÒ Pannuti et al. (27) ØÓ ÓÔÓÓ Ò Ñ ÒÓ Ø Ö Ø Ö ÒÕÒ Ù Í»Íº ÌÓ ÓÒ ÙØ Ô Ñ Ô ØÖ Ô Ò Ö ÒÓÙÑ Ø Ò Ö Ò Ñ Ð Ø ÖÓ ÖÓ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôòº ÓÐÓÙ Ñ ÐÓ Ô Ò Ø Ò Ñ ÙØ ØÛÒ Æ ôò ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Ñ Ø Ñ Ò ÓÖ Ø Ô Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Å ØÓ Ö Ó ÛØ Ò Ø Ø ½¼ 37 erg sec µ ÔÓÙ ÓÖÞÓÙÒ Ó Haberl & Pietsch (2). Ô ØÓ Ø Ö ÑÑ ØÓÙ ËÕ ¹ Ñ ØÓ º¾¾ Ò Ò Ù Ö Ø Ð Ø Ø ÒÓÑ ÙÔÓ Ñ ÙÒ ÖØ ÛØ Ò Ø Ø Ø ÑÓÖ N(>L) L.5 ÐÐ N(>L) L. Ö ÓÙÑ Ð ÙÑ ÛÒ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ö Ó ÛÒ ôò»óôø Ô Ð Ñ ÒÛÒ Í»Í ÙØÓ ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü ÙØ ÔÓÙ Ò Ñ ÒÓÒØ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ Å ÈÒ º¾¾µº ËÙÒÓÐ Ó Ù Ö ØÛÒ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Ô Ð Ñ ÒÛÒ Í»Í Ô Ø ØÒ ¹É ÓÖ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ð Ü ôò Ñ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ô Ð Ñ ÒÛÒ Í»Í Ô Ø ØÒ ¹É Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÙÔÓ Ò ÓÖ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ñ Ø Ü Í»Í Ô ÖÓ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º ÙØ Ü Ø Ø Ô Ö Ø ÖÛ Ñ Ø Ö ØÛÒ Ø ÒÓÑôÒ ÛØ Ò Ø Ø Ñ Ø Ü Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Leonidaki et. al., in preparation). 29

147 ËÕ Ñ º¾¾ Ã Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É XLFµ ØÛÒ Haberl & Pietsch (2) ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Å º Ö Ô Ö Ø ÒØ Ó Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº Ç Ö Ñ ØÛÒ Í»Í Õ ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ ØÓÒ ÓÐ Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Ð Ü º 3

148 ½ ½ º¾¾ Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü ÛÖôÒØ Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ò ÐÓ ÈÒ ÙØ ØÓÙ Ñ M33) Galaxy L FIR ( SNR L F IR ) M33 Expected Number ( SNR L F IR ) M33 Expected Number Observed ( 42 erg s ) ( 42 SNR / (erg s )) of SNRs ( 42 SNR / (erg s )) of SNRs SNRs (α = -.5) (α = -.5) (α = - ) (α = - ) NGC M NGC NGC ËØ Ð ½ ÇÒÓÑ Ð Ü ËØ Ð ¾ Ç ÙÔ ÖÙ Ö FIRµ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Ð Ü ôò Ø ¾¹½¾¾ µm, Ñ Ò Ø Ñ ØÖ Ñ ØÓÒ IRAS ÙÒÓÐ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ö Ô Ö ÓÕ ¼ ½¼¼ µm (Ho et al. 997) ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø ÑÓÒ Ñ ØÛÒ Rice et al. (988) Ø ÔÓ Ø ØÛÒ Pannuti et al. (27) ËØ Ð Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Å Ò ÑÓÒ ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ñ ØôØ ØÓ Ö Ó Ø 37 erg s (Pannuti et al. 27) ÛÖôÒØ ÖÓ Ø Ð cumulative slopeµ ØÓ ¹ ¼º ËØ Ð Ç Ò Ñ Ò Ñ ÒÓ Ö Ñ Í»Í ¹¼º Ø ÑôÑ ÒÓ Ô Ø Ò Ò ÔÖÓ ÖÑÓ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÓÙ Å Ø ÙÔ ÖÙ Ö ÛØ Ò Ø Ø Ð Ü ËØ Ð Ö Ñ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ Å Ò ÑÓÒ ÛØ Ò Ø Ø ØÓ ÙÔ ÖÙ ÖÓ Ñ ÕÖ Ø 37 erg s (Pannuti et al. 27) ÛÖôÒØ ÖÓ Ø Ð ØÓ ¹ ½ ËØ Ð Ñ Ø ËØ Ð ÐÐ ÖÓ Ø Ð ¹½ ËØ Ð È Ö Ø Ö Ñ Ò Í»Í Ô ØÓ Ñ Ð Ü ôò ØÛÒ Pannuti et al. (27) Ñ ØÛ È Ö ÑÓ ÛØ Ò Ø Ø Ø 37 erg s ). Ö Ó

149 º ËÍÅÈ Ê ËÅ Ì ËØÓ Ð Ó ÙØ Ô ÖÓÙ Ø Ñ Ù Ø Ñ Ø Ñ Ð Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É Ü ÓÒØ ÒÓ Ð Ü º Ì Í»Í Ô Ð Õ Ò ØÓÙ Ñ Ð Ó ÖÑ Ó ØÓÙ Ñ ØÓ Ø ØÒ ¹É kt < 3 kev) ØÛÒ ÕÖÛÑ ØÛÒ ØÓÙ Ø ØÒ ¹Éº ½º Ö Ò Í»Í ¼ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ò Ò Ò Ð Ý Ø ØÒ ¹Éº ÈÓÐÐ Ô ÙØ Ø Í»Í ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ÓÒ ÔÓÙ ÐôÒ Ø Ø ÕÖôÑ Ø ØÛÒ ØÒÛÒ¹É Ò Ð ÒÛ Ø Ö Ð Ø Ò ÖÕ ÒÕÒ Ù ÖÑ ôò Í»Íº ÍÔ ÖÕ Ñ Ö Ô ÐÙÝ %µ Ñ Ø Ü ÓÔØ ôò Ö Ó ÛÒ ôò Ø ÙØÓÔÓ ÛÒ ÙÖ Ø Ö Ð Û Ø Õ Ñ Ð Ù ØÛÒ ÙÔ ÖÕÓÙ ôò Ö Ó ÛÒ ôò Ö ÙÒôÒº ¾º Ì Ö Ô Ò ÒÛÖ Ñ Ò Û Í»Í ÓÔØ Ö Ó ÛÒ Ô Ö Ø Ö ¹ ÕÓÙÒ Ø Ø Ø ØÒ ¹É ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÔÐ Ù Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É XRBs). Ì Ø Ð ÙØ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Õ ØÞÓÒØ Ù Ñ Ø Í»Í Ñ Ø Ó Ô ôò ÕÓÙÒ Õ Ñ ØÖ ôñ Ø Ñ Ð Ñ Þ Ñ Ö Ö ÞÛ º ³ Ø ÙØ Ó Ø Ö Ô ÔÖÓØ ÒÓÙÑ Ø Ò ÔÐ Ù Ø Ñ Ø ØÒÛÒ¹É ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ Ñ Í»Íº º Ò Ö ÓÙÑ ÕÙÖ Ò Ñ Ø Ü Ø ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É ØÛÒ Í»Í Ø Hi Ø Ð ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙº º Ö ÓÙÑ Ø Ø Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ò Ô Ó Ð ÑÔÖ Ô ÙØ ØÓÙ Ô ÖÓ º ÔÓ ÓÙÑ ÙØ ØÓ ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø Ò Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Ø Ð Ø Ø ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò ÓÔÓ Ø Ð ÔÖ ÓÒÓÙ Ø Ö Ñ Ð Ø Ö Ñ Þ µ Ø Ò ÓÖ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙº º Ö ÓÙÑ ÕÙÖ Ò Ü Ö ÑÑ Õ Ñ Ø Ü ØÓÙ Ö ÑÓ ØÛÒ Ð ÑÔÖôÒ Í»Í ØÒÛÒ¹É L X > 5 x 36 erg sec ) ØÓÙ ÖÙ ÑÓ ØÖÓ Ò ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ º º ÍÔ ÖÕ Ò Ü ÓÖ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø Ø ØÒ ¹É Ñ Ø Ü ÔÐ Ù ÑôÒ Í»Í ÑÓÖ ÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü Ø Ö ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ ¹ Ñ ÒÛÒ Í»Í ÙØôÒ ÔÓÙ Ò Ñ ÒÓÒØ Ò Ò ÔÖÓ ÖÑ ÓÙÑ Ø Ø ÒÓÑ ÛØ Ò Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº ½ ¾

150 Ã Ð Ó ÆÁÉÆ ÍÇÆÌ Ë ÍÈÇÄ ÁÅÅ Ì ÍÈ ÊÃ ÁÆÇ ÆÏÆ ËÌÇ ÇÈÌÁÃÇ Å ÊÇË ÌÇÍ ËÅ ÌÇË À ÒÕÒ Ù ÓÔØ ôò Í»Í Ø ÖÞ Ø ÖÕ Ø ÛØÓÑ ØÖ ØÛÒ ÒÛÒ ØÛÒ ¹ Ü Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ñ Û Ø ÒôÒ ÐØÖÛÒ ÔÓÙ ÔÓÑÓÒôÒÓÙÒ Ø Ò Õ Ö Ø Ö Ø ÒØÓÒ ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Í»Í Ø Ñ Ø Ö ÑÑ H λ µ [Sii](λλ 676, 673)º À Ô ØÓÔÓ Ø ÙØôÒ ØÛÒ Ô ôò Û Í»Í Ò Ø Ñ Ø Ñ ØÖ ØÛÒ Ñ ØÛÒ ØÓÙº ÌÓ Ö Ø Ö Ó ÒØÓÔ ÑÓ ÙØôÒ ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ò Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ð ¹ ÓÙ [S ii]/h >¼º º ËØÓ Ô Ö Ò Ð Ó Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ò ÐÙØ Ø Ñ ØÓ¹ ÛØÓÑ ØÖ Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ Ò Ò ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ÙØôÒ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒº Ò ÕÒ Ò ¼¼ Ò ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ ÓÔÓÛÒ ÕÓÙÒ Ô ¹ ØÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Íµ Ô ÖØÞÓÒØ ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ Ñ ØÓ ÓÔ ÒØÓÔ Ñ ÒÛÒ ÜÛ Ð Ü ôò Í»Í ÓÖ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ð Ü ôò ÔÓÙ Õ ÑÓ Ù Û ØôÖ º Ô ÔÐ ÓÒ Ö ÙÒÓ Ñ Ø Ò ÐÐ Ð Ô Ö ØÛÒ Í»Í Ñ ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ ØÓÙ Ø Ù Õ Ø Ñ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓº Å ÙÒÓÔØ Ò Ù¹ ØÓ ØÓÙ Ð ÓÙ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ô ØÓÙ Leonidaki et al. (22), Ñ Ø Ö ÑÓ Ù ½

151 µ µ ËÕ Ñ º½ µ Ø ÖÓ ÓÔ Ó Ë Ò º ËØ Ö Ø Ö Ò Ø Ó ÐÓ Ñ ØÓ Ø Ð Ô Ó ½º Ñ µ ÌÓ Ø Ð Ô Ó ½º Ñ Ø ÔÓÙ Ritchey-Chretien. Ø ÔÐ Ø Ô ÖÓ ØÓÖ ØÖ º º½ º½º½ Æ ÄÍËÀ ÁÃÇÆÏÆ È Ö Ø Ö Ç Ò Ð Ò Ñ ØÓ Ø Ð Ô Ó ½º Ñ ØÓÙ Ø ÖÓ ÓÔ ÓÙ Ë Ò ØÓ À¹ Ö Ð Ó Ø ÃÖ Ø ËÕ Ñ º½µº ÌÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Ø Ð Ô Ó Ò Ø ÔÓÙ Rithcey-Chretien Ø Ô Ø f/7.7º Ì Ø Ð Ô Rithcey-Chretien Ò Ø Ð Ô Ü Ù¹ Ñ ÒÓÙ Ø ÔÓÙ Cassegrain ØÓ ÓÔØ Ø Ñ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ò Ø Ô Ö Ø Ø ØÓ ËÕ Ñ º¾µ ÔÓÙ ÒØ Ô Ö ÓÐÓ ÔÖÛØ ÓÒØ ÙÔ Ö ÓÐÓ ÙØ Ö ÓÒØ ØÓÔØÖ ÕÓÙÒ ÙÔ Ö ÓÐÓ ÛÑ ØÖ Ø Ó ØÓÔØÖ º ÙØ ÛÑ ØÖ ØÛÒ Ø ÔØÖÛÒ Ô Ö Õ Ñ ÐÓ Ô Ó Ô Ö Ø Ö Ô Ö ÓÖÞÓÒØ Ø ÓÔØ ÐÑ Ø ÔºÕº Ò Ñ ÒÓ Ö ¹ ØÖÓÔ Ò Ñ ÒÓ Ñ µº Ì Ø ÕÒ Õ Ö Ø Ö Ø ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ Ô Ö ØÓÒØ ØÓ Ç Ô Ö Ø Ö Ñ ØÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Ø Ð Ô Ó Ò Ò Ø ¹½¾ ÁÓÙÒÓÙ ¾¼¼ Ø ½ ¹½ ÆÓ Ñ ÖÓÙ ¾¼¼ º ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ Ö ANDOR Tech CCD Ñ ÓÔØ Ô Ó ÐÑ Ò.28 / ÓÒÓ ØÓ Õ Óº Ø Ô Ø ½ ÆÓ Ñ ÖÓÙ ¾¼¼ Ð Ó ÙÔ ÐÓ Ô Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö Ø Ò ÛØÓÑ ØÖ Ñ ØÓ seeing Ò ÙÑ Ò Ø Ñ Ø Ü ½º ¾º º Ç Ð Ü ÔÖÓ Ü Ø Ô Ö Ø Ö Ò Ñ Û ØÛÒ Ø ÒôÒ ÐØÖÛÒ Hα+[N ii], [S ii] [Oiii] ÐÐ Ñ Û ÙÖÙÞÛÒ ôò ÐØÖÛÒ ØÓ ÒÓ ØÓ ÑÔÐ º Ì Ù Ö Ñ Ò ÙÖÙÞÛÒ ½

152 ËÕ Ñ º¾ ËÕ Ñ Ø Ô Ò Ø ÓÔØ Ø Ü Ø Ð ÓÔÓÙ Ø ÔÓÙ Cassegrain ÐØÖ Ô Ö ÓÖÞÓÙÒ Ø Ò Ð Ù ØÛÒ Õ Ö Ø Ö Ø ôò ÕÙÖôÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ØÛÒ Í»Í Ø ÒÓÒØ ÕÖ Ñ Ö Ð Ø Ò Ö ØÓÙ ØÖ Ó ÙÒ ÕÓ Ô Ø Ò ØÛÒ Ø ÒôÒ ÐØÖÛÒ ÙÖÙÞÛÒ ÒÓ ÐØÖÓ Ø Ò Hα+[Nii], [Sii] ÙÖÙÞÛÒ ÑÔÐ ÐØÖÓ Ø Ò [O iii]µº Ì Õ Ö Ø Ö Ø ØÛÒ ÐØÖÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò ÒÓÒØ ØÓÒ ÈÒ º½º À Ø Ð ½ ÐôÒ ØÓ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÓ ÐØÖÓº À Ø Ð ¾ Ò ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ Ñ Ø Ô Ö º À Ø Ð Ò ØÓ ÖÓ ØÓÙ ÐØÖÓÙ Òô Ø Ð Ò ØÓ ÔÓ Ó Ø Ø Ô Ö Ø Ø Ø ØÓÙ ÐØÖÓÙ transmittanceµ Ü ÖØ Ø Ô ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓº Ç ÙÒÓÐ Ó ÕÖ ÒÓ Ø Ò ¼¼ sec Ñ ØÓ ÐØÖÓ Hα+[N ii] ¾¼¼ sec Ñ ØÓ ÐØÖÓ [S ii] ¼¼ sec Ñ Ø ÙÖÙÞÛÒ ÐØÖ º À Ö Ñ Þ airmassµ ØÛÒ Ð Ü ôò Ø Ø Ö ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÙÑ Ò Ñ Ø Ü ½º¼ ½º º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 243 ØÓ ÓÔØ Ô Ó Ø Ñ Ö 9.6 µ Ò ÐÙÔØ ÓÐ Ð Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ D 25 ØÓÙ Ð Ü ÙØ Ò Ñ Ô Ö Ø Ö Ô ÔÓÙ Õ Ñ ØÞÓÙÒ Ò ÑÛ ¾ ¾ Ô ÒØÖÛÑ ÒÓ ØÓ ÒØÖÓ ØÓÙ Ð Ü º Ç Ð Ü NGC 243 NGC 4395 Ò Ô Ö Ø Ö Ò Ñ ØÓ ÐØÖÓ [O iii] ØÓ ÙÖÙÞÛÒ ÑÔÐ ÐØÖÓ Ð Û ÐÐ Ý ÕÖ ÒÓÙ Ü Ø ØÛÒ Ö ôò ÙÒ ôòº Ã Ø Ø Ö Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö Ð Ñ ÒÓÒØ Ò Ò Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ biasesµ ÛØ ÒÓ ÙÔÓ ÖÓÙ twilight flatsµº Ô Ô Ö Ø Ö Ò ÓÖ ÛØÓÑ ØÖ ½

153 ÈÒ º½ É Ö Ø Ö Ø ØÛÒ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÛÒ ÐØÖÛÒ Filter λ c λ T peak (Å) (Å) (%) Hα+N II (6548 & 6584Å) S II (676 & 673 Å) O III 57 Å Continuum red Continuum blue Ø Ö Ò ÓÖ standard starsµ Ô Ø Ð Ø ØÛÒ Hamuy et al. (992) Ø ÛØÓÑ ØÖ ÑÓÒ Ñ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ flux calibration)º º½º¾ Ò ÐÙ ÓÑ ÒÛÒ ËØ Ò ÔÓÙ Ð Ñ ÒÓÒØ Ô Ø Ô Ø Ð Ô ÙÔ ÖÕÓÒØ ÐÑ Ø ÔÓÙ Ó ÐÓÒØ Ø Ó Ø Ö Ò ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ Ó Ø Ò ØÑ Ö Ø Ø Ò Ñ ¹ Ó ØÖ Ð º ÙØ Ø ÐÑ Ø Ò Ø ÔÖôØ ÔÓÙ ÔÖ Ô Ò ÓÖ Û Ó Ò Ô Ø Ò Ô Ö Ø Ö ô Ø Ò Ô ÖÓÙÑ Ü Ô Ø Ñ ØÖ º À Ô Ü Ö ÔÓÙ Ò Ø Ð Ø Ð Ò Ô Ö Ø Ö Ø ½µ Ø Ò Ñ Ø ØÖÓÔ ØÛÒ ØÙÕ Ò ÖÒ Ø ôò counts Ø ¾µ Ø Ò Ö ØÓÙ Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ µ Ø Ò Ô Ô ÓÔÓ ØÛÒ ÒÛÒ µ Ø Ò Ö ØÓÙ ÛØ ÒÓ ÙÔÓ ÖÓÙ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ µ Ø Ò Ö ØÛÒ ÕÒôÒ ØÛÒ Ó Ñ ôò ØÒÛÒº Å Ø ØÖÓÔ ÖÒ Ø ôò Ø ÑôÒ Ø ÍÔ ÖÕÓÙÒ Ô Ö ÔØô Ò ÕÒ ÙØôÒ ÔÛ Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ñ Ö ANDOR ÔÓÙ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÔÓÙ Ø ÓÒÓ ØÓ Õ ÖÕÞÓÙÒ Ø Ö ÓÙÒ ÖÒ Ø Ø Ñ Ô ÒÛ Ô Ò Ò Ù Ö Ñ ÒÓ Ö Ñ countsº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ Ø ANDOR CCD Ñ Ö Ø Ò Ò ÓÒÓ ØÓ Õ Ó Ø Ö Ý ¾ 5 counts ÙÒ ÕÞ Ø Ò Ø Ö Ñ ÖÒ Ø Ø Ñ Ü ÒôÒØ Ô Ø ¹¾ 5 Ñ ÕÖ Ø ¹¾ 6 ÔÓÙ Ø Ø ÖÕÞ ÙÔ ÖÕ Ð ØÛÒ counts ØÓ ÒÛ Ø saturationµ ÔÐ ÓÒ Ó Ò Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Òº Ø Ö Û ÙØÓ ØÓÙ ÒÓÑ ÒÓÙ Ô Ø Ø ÔÖ ØÓÙ Ö ÑÓ ¾ 6 Ð Ø ÓÒÓ ØÓ Õ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÖÒ Ø Ø Ñ º À Ö Û ÙØ ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ñ Ø Ó ØÓÙ ØÖÓÒÓÑ Ó Ô ØÓÙ MIDAS º ½

154 µ µ ËÕ Ñ º µ ÌÙÔ Ò Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ biasµ µ ÌÙÔ Ò Ô Ô ÓÔÓ flatµ Ö Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ À ÙÒ Õ Ø ÔÓÙ ÖÑ Þ Ø Ò Ò Ò ÕÒ ÙØ CCD Ô Ö Ð ØÖ Ò ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ¹ ÞÓÒØ Ò Ô Ö Ø Ö Û Ò Ø Ö ÙÔ ÖÓº Ø Ö Û ÙØÓ ØÓÙ ÓÖ ÓÙ Ð Ñ ÒÓÒØ Ò Ñ Ñ Ò ÕÖ ÒÓ Ñ ØÓ Ö Ñ ØÓÙ Ø Ð ÓÔ¹ ÓÙ Ð Ø bias framesµ ÔÓÙ ÖÓ ÒØ Ø ÙÒ Õ Ô Ò Ô Ö Ø Ö º Å ØÙÔ Ò Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ Ò Ø ØÓ ËÕ Ñ º º È Ö ÐÓ ÔÓÙ Ø ÔÔ ÙØÓ ØÓÙ ÓÖ ÓÙ Ò Ñ Ò Ø Ò Ò Ø Ö ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ñ Ö ÙÑ Ò Ø Ø Ö Ø Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö º ØÓ Ð Ó ÙØ Ð Ñ ÒÓÒØ Ö Ø Ò Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ Ø Ø Ö Ø Ò ÕØ Ñ Ø Ñ ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ö Ø Ô Ò Ô Ö Ø Ö º Ä Û ØÛÒ Ð ØÖÓÒ ôò Ù ÐÛÑ ØÛÒ Ø Ñ Ö Ñ ÒÞ Ø Ò Ô ÔÐ ÓÒ ÐÑ Ø ¹ Ò Ô Ö Ø Ö ØÓ Ð Ñ ÒÓ Ö Ñ ØÓÙ dark currentµº Ñ ÙÒ ÔÐ ÖÓÙ ØÓÙ Ô Ö ÓÒØ ÖÑ Ð ØÖ Ò Ð Û Ø ÖÑÓ Ö ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ CCD Ø Ó¹ ÔÓ Ø Ñ ØÖôÒØ Ð Ò Ñ Ò Û Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô º À Ö Û ØÓÙ ÐÑ ØÓ ÙØÓ Ò Ò Ø Ò Ô Ö ÓÖÞ Ø Õ Ò ÔÓ Ð Ø µ Ñ Ø Ò Ý Ü Ø Ñ Ö Ñ Ù Ö ÞÛØÓ ÔÓÐ Õ Ñ Ð ÖÑÓ Ö - o Cµº ËØ Ò Ô ÖÓ Ò ÐÙ¹ Ó Ò ÕÒ ÙØ Ö Ø Ò ÖÑÓ Ö - o C Ð Ø Ö ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÔÓÑ ÒÛ ØÓ Ö Ñ ØÓÙ Ò Ñ Ð Ø Ó Ò ÙÔ ÖÕ Ò Ö Û ØÓÙº ½

155 Ô Ô ÓÔÓ ÒÛÒ flat-fieldingµ À Ô Ô ÓÔÓ ÒÛÒ ÓÖ ôò Ø Ò ÓÖ Ø Ô Ö Ô Ó µ ØÓÙ ÓÒÓ ØÓ ¹ Õ ÓÙ ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ º Ã ô Ø ÛØ Ò ÔÖÓ ÔÔØÓÙÒ Ø ÓÒÓ ØÓ Õ Ø Ñ Ö CCD, Ô Ö ÓÙÒ Ð ØÖ Ò Ø ÓÔÓ ÔÖÓ Ñ ØÖôÒØ Û counts Ø Ò Ò Ô Ö Ø Ö º Ä Û Ø Ù ØÛÒ Ò ÕÒ ÙØôÒ Ø ÓÒÓ ØÓ Õ Ò ÕÓÙÒ Ø Ò Ô Ó Ð Ó Ó Ö Ñ ÔÖÓ Ô ÔØ Ñ ÒÛÒ ÛØÓÒÛÒ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ Ó Ò Ô Ö ØÓÒ Ó Ö Ñ Ð ØÖÓ¹ ÒÛÒº Ô ÔÐ ÓÒ ÒÓÑÓ ÓÑÓÖ Ð Û Ô Ò Ò ØÓÒ Ò ÕÒ ÙØ ÓÔÓ Þ Ø ÛØ Ò Ø ÓÔÓ Ø Ð Ò ÔÖÓ Ñ ØÖôÒØ µ Ô Ò ÒÓÑÓ Ó Ò ØÓ ÛØ Ñ ØÛÒ ¹ Ø ÔØÖÛÒ ÔÖ Ô Ò Ð Ó Ò ÙÔ Ý Ò Ò ÓÖ Û Ó Ò Ô Ø Ò Ð Ò Ô Ö Ø Ö º À Ö Û ØÛÒ Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ö ÛÒ Ø Ô Ö Ø Ö ÓÑ Ò Ò Ø Ñ Ø Ð Ý ¹ ÛÒ Ô Ô ÓÔÓ flat-field images, ËÕ Ñ º µ Ó ÓÔÓ ÙÒ Ø ÒØ Ô Ô Ö Ø Ö ÓÑÓ ÑÓÖ ÛØ Ñ ÒÛÒ Ô Ò ôò Ó ØÛ ô Ø Ò Ø Ö Ó Ô Ó Ô Ø Ò Ø ÔÓ ÓÖÓÔÓ Ø Ô Ó ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ º Ç Ò Ô Ô ÓÔÓ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ð Ó Ò Ñ Ó ØÖ ÔÓÙ Ø ØÓ Ø Ð Ô Ó Ò ØÓÕ ØÓ Þ Ò Ø Ø Ö¹ ØÓÙ ÐÙ ÛØÓ Ø Õ Ö Ù sky twilight flatsµ Ø Ò Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ñ ÛØ Ò Ô ØÓÒ ÓÙÖ Ò Ó ÛØ Ñ Ò ÓÑÓ ÑÓÖ Ó ØÓ Ø Ð Ô Ó Ò ØÓÕ Ñ ÓÑÓ ÑÓÖ ÛØ Ñ Ò Ð Ù Ô Ò ØÓ ÛØ Ö ØÓÙ ÐÓÙ dome flatsµº Ä Ñ ÒÓÒØ Ö Ø Ò Ô Ô ÓÔÓ Ø Ø Ö Ø Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö ÐØÖÓ Ü ÕÛÖ Ø Ñ Ô Ö ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ Ü ÖØ Ø Ô ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ Ø Ø ÒÓ ÓÐ º Ç Ò Ô Ô ÓÔÓ ÒôÒÓÒØ Ñ ÓÙÖ ôòø Ñ Ñ Ò Ô Ô ÓÔÓ¹ ÐØÖÓº Ò Ñ Ò Ô Ö ØÓ Ò Ø counts ØÛÒ ÒÛÒ Ô Ö Ø Ö Ô ÙØ Ø Ö Û Ñ Ò Ô Ô ÓÔÓ ÒÓÒ ÓÔÓ Ø Ö Ø Ñ Ø Ñ Ø Ñ Ø µ Ó ØÓØ Ò Ô Ö Ø Ö ÖÓ ÒØ Ñ Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Ò Ô Ô ÓÔÓ º Ö ÛØ ÒÓ ÙÔÓ ÖÓÙ sky-background subtractionµ Ç Ò Ô Ö Ø Ö Ô Ö Ð Ñ ÒÓÙÒ Ò ÛØ Ò ÙÔ ÖÓ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ ÔÓÙ Ó Ð Ø Ø Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ ÛØ ÒôÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Ô Ø Ò ØÑ Ö Ø º Ò Ô ÖÓÙÑ Ø Ò ÙØÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ô Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÒØ Ñ Ò ØÓ ÛØ Ò ÙÔ ÖÓ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ ÔÖ Ô Ò Ö º ÙØ Ñ Ô Ø Ò ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ø Ø Ò ÐØÖ Hα+[N ii], [S ii] [O iii]µ Ô Ð Õ Ñ Ñ Ö Ô Ö ÓÕ ÕÛÖ Ø Ö Ñ Ö Ô Ø Ð ÑÔÖ Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ð Ü Ñ Ø Ñ Ø ÓÔÓ ½

156 Ö Ô Ø ÒØ ØÓ Õ Ò Ó ØÛ ô Ø Ò Ò Ð Ý ØÓÙ ÙØÓ ÓÙ ÛØ Ô Ð Ü º Ö Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ À Ô Ò ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ ÓÑ Ö Þ Ø Ô Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ Ð ØÖ Ò ÔÖÛØ Ò ÔÙ¹ Ö Ò ÐÓÙ º ºµ Ñ ÔÓØ Ð Ñ ÔÓÐÐ ÓÒÓ ØÓ Õ Ò Ø Ö ÓÙÒ ÙÜ Ñ Ò Ø Ñ ÔÓÙ Ò Ó ÐÓÒØ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô º ³ Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÖ ÔÓ ÔÓ Ð ÑÓ Ø Ó Ñ Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÒÛ ØÛÒ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ ÒÛÒ Ô Ö Ø Ö > µ Ñ median combineº ÙØ Ó ØÖ ÔÓ ÒÛ Ô Ð ÓÒÓ ØÓ Õ Ó Ø ÒÛ¹ Ñ Ò Ò Ø Ò Ò Ñ medianµ Ø Ñ ØÓÙ ÓÒÓ ØÓ Õ ÓÙ Ô Ø ÖÕ Ò º ³ Ø ÔÓÖÖÔØÓÒØ ÓÒÓ ØÓ Õ ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ö Ø Ñ ÔÓÐ ÓÖ Ø Ô Ø Ø Ñ ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ Ô Ø ÓÖ Ø ØÓ Ó Ñ Ó ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ µº ³ÇÐ Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ò Ò Ñ Ø Ó ØÓÙ ØÖÓÒÓÑ Ó Ô ØÓÙ IRAF (Image Reduction and Analysis Facility) V2.4 2 Ø Ò Ò Ö Ø ÓÖ Ø º Å Ø Ô Ø Ò Ô Ü Ö ÐÛÒ ØÛÒ ÒÛÒ Ó ÓÖ ÛÑ Ò Ô ØÓ ÛØ Ò ÙÔ ÖÓ Ò Hα+[N ii], [S ii] [O iii] Ù Ù Ö ÑÑ Ø Ò Û ÔÖÓ Ñ ÒØ ØÓ Õ Ò Ò ÓÖ Ó Hα+[N ii], [S ii] Û ÔÖÓ Ø Ò Ò ØÓÙ ÙÖÙÞÛÒ Ó ÐØÖÓÙ ØÓ ÒÓ Ó Ò ØÓÙ [O iii] Û ÔÖÓ Ø Ò Ò ØÓÙ ÙÖÙÞÛÒ Ó ÐØÖÓÙ ØÓ ÑÔÐ µ Ò Ò ÓÖ ô Ø Ò ØÖÓÑ ØÖ ØÓÙ astrometrical calibrationµ Ñ ØÓÙ Ø Ð ÓÙ USNO-B. 3 SDSS Data Release 7 4. Ì ÜÛ Ð Ü Í»Í ÛÖÓ ÒØ Ñ Ô Ø Ð ÛÒ Ô Ö ÔØô ÛÒ ÔÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ò Ô Ó Ø Ø Ñ Ò µ ÒÕÒ Ù ØÓÙ Ò Ø Ô Ö Ø Ö ÓÖ ÔÓÐ ÓÐ º Ò Ù ÓÐ ÒÓÙÑ Ø Ò ÒÕÒ Ù ØÓÙ ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ñ ØÖ ÓÙÑ Ø Ò ÒØ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ñ Ø Ö ÑÑ ÔÓÙ Ñ Ò ÖÓÙÒ Ö Ñ ØÓ ÙÒ Õ ÔÓÙ ÑÔ Ö Õ Ø Ø Ø Ò ÐØÖ º ÙØ Ô Ü Ö Õ ØÓ ÔÐ ÓÒ Ø Ñ Ø Ö Ø Ø Ö Ô Ø Ò Ù ÓÐ ÒÓÒØ Ñ ÒØ Ø Ò ÒÕÒ Ù ØÛÒ Í»Íº Ë ÙØ ØÓ ÔÐ Ó Ô Ð Ü Ñ Ô Ø Ò Hα+[N ii], [S ii] ØÓÙ ÙÖÙÞÛÒ Ó ÐØÖÓÙ ØÓ ÒÓ ¹½¼ ÑÙ Ö Ø Ö ½ ¹¾¼ magµ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÓÙ Ð ÓÙ ÒØ ÛÒ (Hα+[N ii] / cont red), ([S ii] / cont red) ÙØôÒ ØÛÒ Ø Ö ôòº À Ñ Ø Ñ ØÛÒ Ð ÛÒ ÙØôÒ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò ½

157 Ñ ÓÙÖ Ó Ò Ó ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Ò ØÓÙ ÙÖÙÞÛÒ Ó ÐØÖÓÙ ØÓ ÒÓ Ñ Ø Hα+[N ii] Ò Ñ Ø [S ii] Ò µ Ò Ö Ó Ò Ô Ø Ò Hα+[N ii] [S ii] ÒØ ØÓ Õ º À Ø Ö Ø Ö ôò Ò Ò Ø [O iii] Ò Ø Ô Ð Ü Ñ Ò Ø ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ Ñ ÒÓ ÓÔØ Ô Ð Ù ÔÓÑÔ [O iii] Ô º ÌÓ Ø Ð Ø Ó Ô Ü Ö ØÛÒ ÒÛÒ Ù Ö Ñ Ò ØÛÒ Ø Ð ôò ¹ ÒÛÒ Hα+[N ii], [S ii]µ ÙÒ Ø Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ÑÓÒ Ñ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø ÓÖ Ñ ØÓ¹ ÛØÓÑ ØÖ Ø Ö Ò ÓÖ ÔºÕº HR 7596, HR795, HR8634) Ô Ø Ð Ø ØÛÒ Hamuy et al. (992)º ÙØ Ø Ø Ö Ô Ö Ø Ö Ò Ð Ø Ö Ø Ò ÕØ Ñ Ð Ø ÓÖ Ø Ñ ØÓÒ ÓÙÖ Ò ÕÓÒØ Ò ÐÓ Ó ÖÓ Ö Ñ Þ Ñ ÙØ ØÓÙ Ð Ü ÙÔ Ô Ö Ø Ö º Å ÙØ Ò ØÓÒ ØÖ ÔÓ Ô ØÙ Õ ÒÓÙÑ Ó ØÓ ÙÒ Ø Ò Ð Ø Ö Ö Û Ø Ò Ü Ò Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ Ð Û Ø Ô Ö Ø ØÑ Ö º ÙØ ÙÒ Ù Ñ Ñ ØÓ ÓÒ Ø Ø Ö ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ Õ Ñ ØÖ Ñ Ñ ¹ Ð Ö ÔºÕº Hamuy et al. 992) Ò ÙÒ Ø Ø Ò ÑÓÒ Ñ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ô Ö Ø Ö º Ç ØÖ ÔÓ ÑÓÒ Ñ Ô Ö Ö Ø Ò ÐÙØ ØÓ È Ö ÖØ Ñ º Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø ØÓ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ ÒÓ ÐØÖÓ Hα+[N ii] Ô Ö Ð Ñ Ò Ø Ô Ó¹ Ö ÙÑ Ò Ö ÑÑ Å Å ØÓÙ Niiº À Ö ÖÓ Ø Ø ÒÓ ÓÐ Hα ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ð Ü ôò ÕÛÖ Ø Ò ÙÒ ÓÖ ØÛÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ ÞôØÓÙµ ÑÔÓÖ Ò Ø Ñ Ñ Ø Ó Ñ ØÓ ÓÔ ôò Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ô Ó Ù Ö Ñ Ò ØÓÙ Ñ ØÓ ÓÔ Ó Ð ÓÙ [N ii] (λλ6548, 6584)/Hα. Ô Ó Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ø ÖÕ Ò Ø ÖÕ Ò Ø ÛØÓÑ Ö ÒÕÒ Ù ÙÔÓÝ ÛÒ Í»Í Ø Ø Ñ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ò ÐÙ Ò ÙÔ ÖÕ Ò Ñ Ñ Ø º ØÓ Ð Ó ÙØ ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ Ñ Ø ÓÙÐ ØÛÒ Kennicutt et al. (28) Ó ÓÔÓÓ Ü Ò ÙÒÓÐ integratedµ Ñ ØÓ ÓÔ Ñ ÐÓ Ñ Ð Ü ôò ÙÑÔ Ö Ð Ñ ÒÓÑ ÒÛÒ ÙØôÒ ØÓÙ Ñ ØÓ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ç Ð Ó [N ii]/hα Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ñ ØÓ ÓÔ¹ ÓÐ Ð ÖÓÙ Ð Ü Ò Ñ Ò Ø Ò Ò ÔÛ Ñ Ö Ø ÖÓ Ô ÙØ Ò ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØ Ô Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ñ ÑÓÒÛÑ ÒÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÔºÕº Í»Íµ Ð Û Ø Ô ÖÜ ÔÓÐÐôÒ Ô Ö ÓÕôÒ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ø ÙÜ Ñ Ò ØÓÙ ÔÓÑÔ Ø Ö ÑÑ Hαº È Ö Ð ÙØ Ñ Ø Ñ ÓÑ Ò ÙØ Ò Ó Ñ ÒÓ ØÖ ÔÓ Ñ ÔÖÓ Ø ÐÐ Ð Ö¹ Û º ËØ ÙÒ Õ Ñ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø Ñ ÓÙÑ Ø Ò Ö ÙØ Ø Ö Û 5..4µº Å ÐÓ Ô Ò ØÓÙ Ñ ØÓ ÓÔ Ó Ð ÓÙ [N ii](λλ6548, 6584)/Hα ØÛÒ Ð Ü ôò Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Kennicutt et al. (28) Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò ½ ¼

158 Ø Ò ÑÔ Ð Ô Ö ØÛÒ Ø ÒôÒ ÐØÖÛÒ ÙÔÓÐÓ Ñ Ø ÙÒ ÓÖ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ [Nii] Õ Ñ Ø Ö ÑÑ Hα ÓÖ ô Ñ Ò Ð Û Ø Ñ ÛØÓÑ ØÖ Ò ÔÓÙ Ð Ò Ñ ØÓ ÐØÖÓ Hα+[N ii] º ËØ ËÕ Ñ Ø º ¹ º Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ó ÕÖÛÑ Ò colour imagesµ ØÛÒ Ð Ü ôò ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ò Ñ Ø Ô ÒØ ÐØÖ º Ì ÕÖôÑ Ø ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò ØÓÒ ÙÒ Ù Ñ ØÛÒ ÐØÖÛÒ Ò ÔÓÖØÓ Ð ØÓ Hα+[N ii] ÒÓ ØÓ [S ii] ÑÔÐ ØÓ [O iii] Ð Þ Ó ØÓ ØÓ ÑÔÐ ÙÖÙÞÛÒ ÐØÖÓ ÔÖ ÒÓ ÔÖÓ ØÖ ÒÓ ØÓ ÒÓ ÙÖÙÞÛÒ ÐØÖÓº ËÕ Ñ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 377º Ì ÕÖôÑ Ø ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ò ÔÓÖØÓ Ð ØÓ Hα+[N ii] ÒÓ ØÓ [S ii], ÑÔÐ ØÓ [O iii], Ð Þ Ó ØÓ ÑÔÐ ÙÖÙÞÛÒ ÐØÖÓ ÔÖ ÒÓ ÔÖÓ ÒÓ ØÓ ÒÓ ÙÖÙÞÛÒ ÐØÖÓ Credit: Ñ ØÖ ÑÔ ÖØÞ µº º½º ÒÕÒ Ù È ôò Ç Ô Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø ÙÜ Ñ ÒÓ Ñ ¹ÔÖÓ ¹ ÖÙ Ó (Signal-to-noise, S/N) Ø Ò Hα Õ Ñ Ø Ò [S ii]. ÙØ ØÓ Ð Ó Ø Ð ÑÓÒÓ¹ Ñ Ñ Ò ÒØ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Hα Ð Ü Ò ÒÕÒ Ù Ô ôò Ñ Ø Ó ½ ½

159 ËÕ Ñ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 424 (Credit: Ñ ØÖ ÑÔ ÖØÞ µº Ì ÕÖôÑ Ø ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø ÓÖ ÐØÖ Ò ÖÓÒØ Ø Ò Ò º½º ØÓÙ ØÖÓÒÓÑ Ó Ô ØÓÙ Sextractor (astronomical source extractor) V2.5. (Bertin & Arnouts 996). Ë ÓÔ ÙØ Ø ÒÕÒ Ù Ø Ò Ó ÔÖÓ ÓÖ Ñ ÑÙ ÖôÒ Ò ÐÛÑ ØÛÒ Õ Ø ÔÓÑÓÒÛÑ Ò Ô Ö ÓÕ ô Ó ÕÛÖ Ñ Ô ÒôÒ Í»Í Ô Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ¹ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ô Ô Ö ÓÕ ÕÙØ ÔÓÑÔ º ÓÑ ÒÓÙ Ø ØÓ Sextractor ÕÖ ÑÓÔÓ ¹ Ñ ÒÓ ÒÕÒ Ù Ô ôò Ó Ñ Ò Ô Ö Ñ ØÖÓ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÑ Ø Ò Ø Ð ØÓÙ ÔÖÓ Ö ÑÑ ØÓ Ò Ó ÐÓÙ : ½µ Ö Ó ÒÕÒ Ù detection threshold) Ø ½º σ¹ º σ Ô ÒÛ Ô ØÓ ÙÔ ÖÓ ¾µ Ð Õ ØÓ Ö Ñ ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ Ñ ÒÕÒ Ù Ø ¹ µ ØÓ ÔÐ Ñ Ø Ñ ÓÙÖ Õ ÖØôÒ ÙÔÓ ÖÓÙ Ô ØÓ Sextractor Ò Ò ¹½¼ Ó¹ ÒÓ ØÓ Õ Ø ô Ø Ó Ò Õ Ñ Ò ÑÙ Ö Ô Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÓÖÓÔÓ Ó ÒØ Ô Ø ÙÑ Ò ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº ³ÇÐ Ó Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ö Ñ ØÖÓ Ô Ð ÓÒØ Ò ÓÖ Ò ÐÓ Ñ Ø Ò ÒØ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ð Ü Ø Ò Ð Ø Ö Ô Ó Ø Ò ÒÕÒ Ù ÑÙ ÖôÒ Ô ôòº ÌÓ ÒÓÑÓ Ó Ò ÙÔ ÖÓ Ø ÔÓÑÔ Hα, ô ØÓ ÕÙØÓ ÙÔ ÖÓ Ñ ØÓÙ Ð Ü Ò Ñ Ô ØÖ Ý Ò ØÓ Ñ ÔÓ Ð Ø Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø ØÓÙ Sextractorº ØÓ Ð Ó ÙØ Ó Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ô ØÓ Sextractor Ø Ø Ð ÓÖ ÛÑ Ò ÑÓÒÓÑ Ñ Ò Ò Hα Ð Ü Ô ÛÖ Ò ÓÔØ Ñ ÔÖÓ Ñ Ò ÔÓ¹ ÙÕ Ó Ò Ô Ö ÔØô ÒÕÒ Ù ØÓÔ ôò Ñ ØÛÒ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Hα Ý Ù ôò Ô ôò ÔÓÙ ½ ¾

160 ËÕ Ñ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 4449 (Credit: Ñ ØÖ ÑÔ ÖØÞ µº Ì ÕÖôÑ Ø ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø ÓÖ ÐØÖ Ò ÖÓÒØ Ø Ò Ò º½º Õ ØÞÓÒØ Ñ Ø ØÖ Ñ Ò ÓÒÓ ØÓ Õ º Ì Ð ô Ñ ÓÙÖ Ò Ð Ø Ô ôò ÔÓÙ Ò Ö ÓÒØ ÒØ Ø Ô Ö ÓÕ D 25 Ð Ü º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 243 ØÓ Ø Ø ÖØÓ Ô Ó Ô Ö Ø Ö frameµ Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ö Ñ ¹ ÛØÓÑ ØÖ Ò ÕØ ½ ÆÓ¹ Ñ ÖÓÙ ¾¼¼ µ ÙØ ØÓ Ð Ó ÔÓ Ð Ø Ô Ø Ò Ô Ö Ø ÖÛ Ò ÐÙ º À ÒÕÒ Ù ØÛÒ Ô ôò ØÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ü Ò Ò Ü ÖØ Ø Ò Ô Ø ØÖ ÓÖ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô º Ì ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø ÒÕÒ Ù ÑÛ ÙÒ Ù ¹ Ø Ò Ò Ñ ÓÙÖ Ñ Ø Ð Ð Ø Ô ôò ØÓÒ NGC 243º Ç Ð Ø Ô ôò Ð Ü ØÓÔÓ Ø Ò Ø Ò ÐÓ Ò ÙÖÙÞÛÒ Ó ÐØÖÓÙ ØÛÒ Ð Ü ôò ØÓ ÒÓ Ñ ÓÔ Ò Ü Ð Ó Ò Ñ Ò Ø Ö º Ì ÐÓ ô ÒÕÒ Ù ØÛÒ ÙÔÓÐ ÑÑ ØÛÒ ÙÔ Ö ÒÓ ÒôÒ Ø ÖÞ Ø Ø Ò ÕÙÖ ÔÓÑÔ [S ii], Ô ÛÖ Ñ Ó¹ ÔØ Ø Ô Ô ÒÛ Ø Ø Ð ÑÓÒÓÑ Ñ Ò Ò ØÓÙ [S ii] Ô Ø ÓÔÓ Õ Ö ØÓ ÒØ ØÓ ÕÓ ÙÒ Õ º Ç Ø Ð Ð Ø ØÛÒ Ô ôò Ð Ü ÓÖ Ø Ò Ñ Ø Ò Ü Ö Ö Ø ÓÖ Ø Ø Ø ØÓÙ Ø Ò ØÛÒ Ó Ø ÒôÒ ÐØÖÛÒ Hα, [S ii])º Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ô Ð Ü Ñ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ Ü ÕÛÖ Ø Ø Ò Hα [S ii] Ø Ò ÒÕÒ Ù ØÛÒ Ô ôò ÒØ ÒÛÒ ØÓÙ Ð ÓÙ [S ii]/hα) Ñ Ø ÒÓÙÒ Ò Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ð Ø ÖÓ ÖÙ Óº ½

161 ËÕ Ñ º ³ ÕÖÛÑ Ò Ø ÔÓÑÔ Ö ÑÑôÒ ÖÓÙ ØÓÒ NGC 524 (Credit: Ñ ØÖ ÑÔ ÖØÞ µº Ì ÕÖôÑ Ø ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø ÓÖ ÐØÖ Ò ÖÓÒØ Ø Ò Ò º½º º½º ÛØÓÑ ØÖ Å Ø Ó ØÓÙ Ô ØÓÙ apphot ØÓÙ IRAF Ò ÛØÓÑ ØÖ ØÛÒ Ø Ð ôò Ô ¹ ôò Ð Ü Ø ÒØ ØÓ Õ Ø Ð Ò Ø Ø Ò ÐØÖ Hα [S ii]. ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÓÙ NGC 243 Òô Ñ Ø Ø Ð Ð Ø ØÛÒ Ô ôò Ô Ø Ø Ö ÓÖ Ø Ô Ô Ö Ø Ö ØÓÙ Ð Ü ÛØÓÑ ØÖ Ñ Ô ÔÓ Ó Ô Ó Ø Ò ÙÒ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ø º À Ø Ð ÛØÓÑ ØÖ Ô ÙØ Ò ØÓÒ Ð Ü Ü Õ Ô Ø Ñ Ø Ñ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Ô Ø Ô ÔÓÙ Õ Ò ÕÒ Ù º À ÛØÓÑ ØÖ Ô Ñ ØÖ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ö Ñ Ø aperturesµ Ñ ØÖÓÙ ¹½¼ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ Ø ÓÔÓ Ò ÐÓ Ó Ò Ñ ØÖÓ 2-3 ) ÒØ ØÓ ÕÓ Ò Ù ÐÑ Ô ôò Ñ ØÖÓÙ ¾ Ñ pc ØÓÒ Ô Ó ÓÒØ Ò Ô Ó Ñ Ö Ò Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ ÒØ ØÓ Õ º Ì Ö Ñ Ø ÓÖ Ø Ò Ø ô Ø Ò Ð ÔØÓÙÒ ØÓ Ñ ØÓ Ø Ô Ö Ð Ñ Ò Ò Ö Ô Ø Ò Hα [S ii] Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò Ø ÙÒ ØÓÙ seeing ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÔÓÙ Ø Ø Ö ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ÛÒ ÙÑ Ò Ø µº Á Ø Ö ÔÖÓ ÓÕ ô Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ Ö Ñ Ø Ò Ñ Ò Ô Ö ¹ ½

162 Ð Ñ ÒÓÙÒ ÐÐ ØÓÒ Ô Ò Ö ÓÒØ ÔÓÐÙÔÐ Ô Óµ Ñ ÒØ ÕÙØ ÔÓÑÔ º À Ö ØÓÙ ØÓÔ Ó ÙÔÓ ÖÓÙ Ô Ø Ò Ñ ØÖÓ Ñ Ò ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ô ¹ Ò Ñ Ø ÕÖ Ø ÐÐ ÐÛÒ Ö Ñ ØÛÒ ØÙÐÓ Ó Õ Ñ ØÓ ÖÛ Ô Ø Ò Ô ØÙÔ Ó Ñ ÓÙ ½¼ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ 3 µº Ë Ñ Ö Ô Ö ÔØô ÔÓÙ ÒÓÑÓ Ó Ò ØÓÙ ØÓÔ Ó ÙÔÓ ÖÓÙ Ò Ô ØÖ Ô Ø Ò Ö ØÑ ØÓÙ ØÓ ÙÔ ÖÓ Ñ ØÖ Ô ØÓÒ Ô Ö ÓÕ º Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ö Ñ ØÖ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ Ô Ø Ò Ò Hα Ü ÖØ Ø Ñ ÐÓ Ñ Ô Ø Ò Ô ÐÓ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ ÔÓÙ Ö ¹ Ø Ò Ó Ô Ö ÓÒØ Ñ Ô Ö ÓÕ ÙÜ Ñ Ò ÕÙØ ÔÓÑÔ º Ô Ö Ñ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ÓÙÑ ÓÖ Ø Ô Ö ÓÕ Ø Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ö ÓÙÑ Ñ ØÙÔ Ø Ø Ø Ø Ü ØÓÙ ¼% Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Hα Ø Ô Ö ÓÕ Ñ ÒØÓÒ ¹ ÒÓÑÓ Ó Ò Ø ÒÓ ÓÐ º ÙØ Ø Ø Ô Ö ÓÖÞ Ø Ø Ò Ô ÖÔØÛ ÛØÓÑ ØÖ Ô ÒÛ Ø Ò [S ii] Ð Û ØÓÙ Õ Ñ ÐÓ ÙÔÓ ÖÓÙ ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ñ Ñ Ò ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÛÒ Ô ôòº Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø Ð Û Ø Ñ Ô Ö Ø Ö ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ ØÓ ÐØÖÓ Hβ Ò ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ö Û Ñ Ó ØÖ ÔÓÖÖ interstellar extinction correction) Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Hα [S ii] ØÛÒ Ô ôòº ØÓÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ô ôò Ø Ù Ø Ò Õ Ö¹ Ø ÐÑ ØÓ variance mapsµº Ç Õ ÖØ ÙØÓ Ñ ÓÙÖ Ò Ñ Ø Ò ÖÑÓ Ø Ñ ¹ Ø Ó ÐÑ ØÛÒ Ø ÖÕ Ò Ñ Ø Ø Ò Ö ØÛÒ bias Ø Ò Ô Ô ÓÔÓ µ Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò Ð Ø Ñ Ø ÔÓÙ ÓÐÓÙ Ò Ø Ò Ò ÐÙ Ø Ò Ü Û ØÛÒ Ø Ð ôò ÒÛÒ Ö ÙÔÓ ÖÓÙ ÑÓÒ Ñ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ µ ¹ ô Ø Õ Ö Ø Ö Ø Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ñ Ö readout noise, gain). Ì ÖÕ ÐÑ Ø ÙÔÓÐÓ Ø Ò Û Ø ØÖ ÛÒ ÖÞ ØÛÒ Ö ÑôÒ ØÛÒ counts ÓÒÓ ØÓ ¹ Õ Ó ØÛÒ ÖÕ ôò ÒÛÒ ØÓÒ Ò ÐÓ Ó Õ ÖØ ÐÑ ØÓ Ñ Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ð ÔØ Ø Ô ØÓ Ö Ñ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ø Ô º Ì ÐÑ Ø ØÓ Ð Ó [S ii]/hα ØÛÒ Ô ôò ÙÔÓÐÓ Ø Ò Ñ Û Ø ØÙÔ Ñ Ø Ó ÐÑ ØÛÒº Þ Ñ ÒÓ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø ØÛÒ Ò ÕÒ Ù ÒØÛÒ Ô ôò ÙÔÓÐÓ Ñ ØÓ Ð Ó ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ [S ii]/hα Ø Ø Ð Ð Ø ØÛÒ Ô ôò Ð Ü º ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ü Ø ÓÙÑ Ô Ö Ø ÖÛ Ò Ö Û Ø ÙÒ ÓÖ ØÛÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ ¹ ÞôØÓÙ Ø Ò Hα ÔÓÙ ÖÑ Ñ Ò Û Ø Ñ ØÓÙ ÓÐÓ Ð ÖÛÑ ÒÓÙ Ð ÓÙ [N ii]/hα ØÛÒ Kennicutt et al. 28µ Ø³ Ô Ø Ò Ó Ñ ØÖÓ Ñ Ò Hα [S ii]/hα ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ò ÙÖ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓÙ Ñ ØÓ ÓÔ Ó Ð ÓÙ [N ii]/hα Ô ôò ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ì ØÓ Ö ÑÑ Ø Ù¹ ØôÒ ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ ôò Ð ÛÒ ÒÓÒØ ØÓ ËÕ Ñ º º È Ö Ø ÖÓ Ñ Ø Ñ ÓÙÖ Ó Ò ½

163 Ó ÛÑ ØÖ Ó Ø ÔÓÙ Ø Í»Í ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò Ø ØÓÙ NGC 377µ Ø ÒÓÒØ Õ Ñ Ð Ø ÖÓÙ Ð ÓÙ [N ii]/hα Ô Ø Í»Í ØÓÒ NGC NGC 377 Ô Ò Ø Ø Ð Û ÓÖ Ø Ò Ù ÒØÖÛ Ñ Ø ÐÐÛÒ Ñ Ø ÐÐ Ø Ø µ Ñ Ø Ü ØÛÒ ÓÖ Ø ôò Ø ÔÛÒ Ð Ü ôòº ÌÓ ÔÓØ Ð Ñ ÙØ Ñ Ó ØÓ Ò Ô Ò ÔÖÓ ÓÖ ÓÙÑ ØÓÙ ÙÒØ Ð Ø Ö Û [N ii]/hα ÔÓÙ Õ Ñ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò ÓÖ ô ÓÙÑ ÒØ ØÓ Õ Ø Hα [S ii]/hα ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ò ÕÒ Ù ÒØÛÒ Ô ôò Þ Ñ ÒÓ ØÓ Ô Ö Ô ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø Ò Ñ Ø Ñ median valuesµ ØÛÒ Ð ÛÒ [N ii]/hα ØÛÒ Í»Í ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ ÔÐ Ò ØÓÙ NGC 377) ÙÔ ÐÓ ÔÓÙ NGC 243+NGC 377) Ð Ü º ³ÇÐ Ô Ö Ø ÖÛ Ò ÐÙ Ò Ñ Ø ÕÖ ÑÓÔÓ ÙØôÒ ØÛÒ Ð ÛÒº ËÕ Ñ º Á Ø Ö ÑÑ ØÓÙ Ð ÓÙ [N ii]/hα ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôòº ³ÇÐ Ó Ö Ø Ô Ñ ÕÙÖ ÔÓÑÔ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Hα [S ii] Ñ Ð ÓÙ ½

164 [S ii]/hα >.4 ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ ÛÖÓ ÒØ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÛØÓÑ ØÖ Í»Íº ËØ Ò Ø ÓÖ ÙÑÔ Ö Ð Ñ ÒÓÙÑ Ô Ñ.3 < [S ii]/hα <.4 Ó ÓÔÓ Ò ÔÓÐ Ô Ò Ò Ò Í»Í Ñ ÛØÓÑ ØÖ ÑÔÓÖ Ò Ø Ð Ü ÔÓÐÐ ÓÖ ÓÙ [S ii]/hα Ð ÓÙ Ô ÓÒØ Ô Ö ÓÕ H ii Ñ ÒØÓÒ ÕÙØ ÔÓÑÔ º ËØÓÙ ÔÒ º¾ ¹ º Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ó ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø ØÛÒ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í Ð Ü º Ô ÔÐ ÓÒ ØÓÒ ÈÒ º Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ó ÛØÓÑ ¹ ØÖ Ø Ø ÐÛÒ ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ò Ô Ð Ø Ò Û Í»Í Ð ÕÓÙÒ Ð ÓÙ ([S ii]/hα) spec <.4. ËØ Ø Ð ½ Ò Ø Ø ÙØ Ø Ø Ø Ô Ø Ø Ð ¾ ÒÓÒØ ÓÖ Ò ÓÖ RAµ Ô Ð DECµ ÛØÓÑ ØÖ Ó Í»Í Ø Ø Ð ØÒ ØÓÙ Ö Ñ ØÓ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ø Ô ÓÒÓ ØÓ Õ µ Ø Ø Ð ÛØ Ö ÜÛØ Ö ØÒ ØÓÙ ØÙ¹ ÐÓÙ ÖÛ Ô Ô ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ò Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ô Ø ÓÔÓ ØÓ ÙÔ ÖÓ ÙÔÓÐÓ Ø Ô ÓÒØ Ò Ô Ö ÓÕ ÐôÒÓÒØ Û extµ Ø Ø Ð Ó ÛØÓÑ ØÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Hα [S ii] ÒØ ØÓ Õ Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò Ñ Ó ØÖ Ô µ Ø Ø Ð Ó ÛØÓÑ ØÖ Ð Ó [S ii]/hα Ø Ô Ø Ø Ð ½¼ Ò Ô Õ Ô Ö Ø Ö Ñ ØÓ ÓÔ Ø Ö ÑÑ Ø Ø Ò Ô Ö Ò ÐôÒÓÙÒ ØÓ Ø Ð Ô Ó Ñ ØÓ ÓÔÓÓ Õ Ò Ô Ö Ø Ö Ø Ô Å ØÓ Mayall Ø Ð Ô Ó ØÓ Kitt Peak S ØÓ Ø Ð Ô Ó ØÓÙ Ë Ò µ Ø Ò Ø Ð ÙØ Ø Ð Ò Ø Ø Ü Ò Ñ ¹ Ø Ô Ñ Ò Ø Ö Ø Ö ÔÓÙ Ò ÖÓÒØ Ø Ò 5.3º Ô Ñ ÒÓÙÑ Ø ÙÔ ÖÕ Ò Ô Ö ÔØô Ô Ö ÓÕôÒ ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ÔÓÐÐ ÔÐ ÙÕÒ ÐÐ ÐÓ Ô ÐÙÔØ Ñ Ò Ô ÔÓÑ ÒÛ Ò Ø Ò ÙÒ Ø Ö Ò ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Í»Íº ÙØ Ó Ô Ò ¹ ÖÓÒØ Û ÔºÕº LBZ -, LBZ-2, LBZ -3 ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ ÔÒ º Ç ÔÒ ÕÛÖÞ Ø Ñ ÓÖ Þ ÒØ Ö ÑÑ ØÖ Ñ Ö ØÓ ÔÖôØÓ Ñ ÖÓ Ô Ö Ð Ñ Ò Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ð ÙÑ Ò Í»Í ØÓ Ø ÖÓ Ñ ÖÓ Ô Ö Ð Ñ Ò Ô Ñ ([S ii]/hα) phot >.4 ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ ØÓ ØÖØÓ Ñ ÖÓ Ô ÖÓÙ Þ Ô ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ Ñ ¼º <([S ii]/hα) phot <.4. 47

165 c ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2)(LZB 8µº d Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2)(LZB 4µ Ñ ØÓ ÓÔ Ò ÕÒ ÙÑ ÒÓ Í»Í ØÓ ÓÔØ ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-3µº Í»Í ½ º¾ Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ ÈÒ NGC 243 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 7:36:3.4 65:35: ± ±.3.38±. yes (M) SNR a LBZ 2 7:36: :37: ± ±.4.66±.3 yes (M) SNR LBZ 3 7:36:4. 65:36: ±.4.7 ±.3.9±.5 yes (M) SNR LBZ 4 7:36: :34: ±.5 4. ±.3.36±. yes (M) SNR LBZ 5 7:36:5.6 65:35: ± ±.4.36±. yes (M) SNR LBZ 6 7:36: :35: ±.7 7.±.3.63±.3 yes (M) SNR b LBZ 7 7:37:3.2 65:35: ± ±..3±.2 yes (M) SNR LBZ 8 7:37:3.2 65:37: ± ±.2.8±.9 yes (M) SNR c LBZ 9 7:37:3.5 65:37: ±.5.4 ±.2.3±. yes (M) SNR LBZ 7:37:4.9 65:36: ±.5.8 ±.2.33±.5 yes (M) SNR LBZ 7:37:6. 65:33: ± ±.2.34±.3 yes (M) SNR d LBZ 2 7:37:2.4 65:33: ± ±.2.54±.3 yes (M) SNR e LBZ 3 7:36:8.4 65:37: ± ±.4.64 ±. no candidate SNR LBZ 4 7:36:9.4 65:37: ± ±.2.4 ±. no candidate SNR LBZ 5 7:36:2.8 65:38: ± ±.3.55 ±. no candidate SNR LBZ 6 7:36:7.6 65:37: ± ±.4.42 ±.3 no candidate SNR LBZ 7 7:36:8. 65:37: ± ±.4.7 ±.2 no candidate SNR LBZ 8 7:36:9. 65:37: ± ±.5.54 ±.3 no candidate SNR LBZ 9 7:36:9.5 65:37: ± ±.5.43 ±.2 no candidate SNR LBZ 2 7:36:9.5 65:37: ± ±.3.53 ±.3 no candidate SNR LBZ 2 7:36:9.9 65:37: ±.4.9 ±.4.52 ±.2 no candidate SNR LBZ 22 7:36:24. 65:36: ±.. ±..43 ±.4 no candidate SNR f LBZ 23 7:36:2.2 65:36: ± ±.4.72 ±.2 no candidate SNR LBZ 24 7:36:2.5 7:36: ± ±.3.38 ±.2 no candidate SNR LBZ 25 7:36:2.8 65:39: ±.5.6 ±.4.53 ±.2 no candidate SNR LBZ 26 7:36:2.5 65:37: ± ±.5.73 ±. no candidate SNR LBZ 27 7:36: :38: ± ±.5.39 ±. no candidate SNR a ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-3). b ÌÓ Ñ Ô Ö Ð ÑÚ Ò Ñ ÖÓ ØÓÙ ÛØÓÑ ØÖ Ó Í»Í SNR-5 ØÛÒ Matonick & Fesen (997), XRB Ø ØÒ ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2). e Å ÖÓ ØÓÙ ÛØÓÑ ØÖ Ó Í»Í SNR-32 ØÛÒ Matonick & Fesen (997). f ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-2). È Ò superbubble º º º µ

166 ½ ÈÒ º¾ ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 28 7:36:26. 65:37: ± ±.4.99 ±.3 no candidate SNR LBZ 29 7:36:27. 65:37: ±.4.9 ±.3.47 ±.2 no candidate SNR LBZ 3 7:36: :38: ± ±.3.7 ±.2 no candidate SNR LBZ 3 7:36: :38: ±.4.9 ±.3.63 ±.2 no candidate SNR LBZ 32 7:36: :37: ± ±.3.7 ±.2 no candidate SNR LBZ 33 7:36: :4: ±. 8.6 ±..7 ±. no candidate SNR LBZ 34 7:36:32. 65:37: ± ±.2.4 ±. no candidate SNR LBZ 35 7:36: :37: ± ±.4.77 ±.9 no candidate SNR LBZ 36 7:36: :37: ± ±.3.84 ±.2 no candidate SNR LBZ 37 7:36: :36: ± ±.3.48 ±. no candidate SNR LBZ 38 7:36: :36: ± ±.3.4 ±.2 no candidate SNR LBZ 39 7:36: :37: ± ±.5.58 ±.2 no candidate SNR LBZ 4 7:36: :37: ± ±.6.6 ±.2 no candidate SNR LBZ 4 7:36: :37: ± ±.4.58 ±.3 no candidate SNR LBZ 42 7:36: :38: ± ±.3.68 ±.4 no candidate SNR LBZ 43 7:36: :37: ± ±.3.7 ±.6 no candidate SNR LBZ 44 7:36: :36: ± ±.5.2 ±.3 no candidate SNR LBZ 45 7:36: :36: ± ±.3.62 ±.3 no candidate SNR LBZ 46 7:36: :37: ± ±.3.47 ±. no candidate SNR LBZ 47 7:36: :37: ± ±.6.52 ±. no candidate SNR LBZ 48 7:36:38.8 7:36: ± ±.3.58 ±.2 no candidate SNR LBZ 49 7:36:4.8 65:36: ±.4.3 ±.3.4 ±.2 no candidate SNR LBZ 5 7:36:4.8 65:36: ± ±.3.2 ±.5 no candidate SNR LBZ 5 7:36:4. 65:36: ± ±.3.48 ±.2 no candidate SNR LBZ 52 7:36:4. 65:37: ± ±.3.5 ±. no candidate SNR LBZ 53 7:36:4.2 65:36: ± ±.3.48 ±. no candidate SNR LBZ 54 7:36:4.3 65:38: ± ±.3.44 ±. no candidate SNR LBZ 55 7:36:4.5 65:36: ± ±.3.4 ±.2 no candidate SNR LBZ 56 7:36:4.9 65:36: ± ±.3.44 ±. no candidate SNR a LBZ 57 7:36:42. 65:37: ± ±.2.3 ±.4 no candidate SNR LBZ 58 7:36: :37: ± ±.3.4 ±. no candidate SNR a Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB7µ Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Turner & Ho (994) (TH2). È Ò superbubble º º º µ

167 d ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB2µº e Í»Í ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-9)º ÇÔØ ½ ¼ ÈÒ º¾ ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 59 7:36: :39: ± ±.2.42 ±. no candidate SNR LBZ 6 7:36: :34: ± ±.2.67 ±.3 no candidate SNR a LBZ 6 7:36:44. 65:39: ± ±.2.49 ±.2 no candidate SNR LBZ 62 7:36: :36: ± ±.3.97 ±.4 no candidate SNR LBZ 63 7:36: :37: ±.6.3 ±.5.54 ±.3 no candidate SNR LBZ 64 7:36: :36: ±.4 5. ±.4.46 ±.2 no candidate SNR LBZ 65 7:36: :36: ± ±.4.48 ±. no candidate SNR LBZ 66 7:36: :36: ±.6 49.±.4.96 ±. no candidate SNR b LBZ 67 7:36: :36: ± ±.3.39 ±. no candidate SNR c LBZ 68 7:36:46. 65:37: ± ±.4.55 ±.2 no candidate SNR LBZ 69 7:36:46. 65:39: ± ±.4.46 ±. no candidate SNR LBZ 7 7:36:46.4 7:36: ± ±.5.47 ±. no candidate SNR LBZ 7 7:36:47. 65:39: ± ±..62 ±. no candidate SNR LBZ 72 7:36:47. 65:36: ± ±.3.56 ±.5 no candidate SNR LBZ 73 7:36: :36: ±.6 2. ±.4.65 ±.8 no candidate SNR LBZ 74 7:36: :36: ±.6. ±.5.77 ±.7 no candidate SNR d LBZ 75 7:36:48. 65:37: ± ±.3.46 ±.2 no candidate SNR LBZ 76 7:36:48. 65:36: ± ±.3.77 ±.4 no candidate SNR LBZ 77 7:36: :34: ± ±.2.4 ±.5 no candidate SNR LBZ 78 7:36: :37: ± ±.5.55 ±.2 no candidate SNR LBZ 79 7:36: :35: ± ±.3.37 ±.5 no candidate SNR LBZ 8 7:36: :34: ±.4 2. ±.2.48 ±.6 no candidate SNR LBZ 8 7:36:5.9 65:36: ±. 4.6 ±.8.65 ±.3 no candidate SNR LBZ 82 7:36:5. 65:33: ±. 3.6 ±..77 ±.2 no candidate SNR LBZ 83 7:36:5. 65:36: ± ±.4.58 ±.3 no candidate SNR LBZ 84 7:36:5. 65:36: ± ±.5.45 ±. no candidate SNR LBZ 85 7:36:5.5 65:35: ± ±.4.65 ±.6 no candidate SNR LBZ 86 7:36:5.5 65:36: ±.7. ±.6.53 ±.6 no candidate SNR LBZ 87 7:36: :33: ±. 3.8 ±..99 ±.3 no candidate SNR e a ÇÔØ ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-5)º b Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-7) Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB3µ Ö Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Eck et al. (µ)º (22) c Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-6). Ñ ØÓ ÓÔ È Ò superbubble º º º µ

168 a ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-)º b ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-2)º ÇÔØ ½ ½ ÈÒ º¾ ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 88 7:36: :36: ± ±.5.47 ±.3 no candidate SNR LBZ 89 7:36: :35: ± ±.5.59 ±.2 no candidate SNR a LBZ 9 7:36: :33: ± ±.2.44 ±. no candidate SNR b LBZ 9 7:36: :34: ± ±..8 ±.6 no candidate SNR LBZ 92 7:36: :35: ± ±.2.63 ±.7 no candidate SNR LBZ 93 7:36:55. 65:35: ± ±.5.55 ±. no candidate SNR c LBZ 94 7:36: :35: ± ±.2.43 ±.2 no candidate SNR d LBZ 95 7:36: :35: ± ±.2.42 ±. no candidate SNR e LBZ 96 7:36: :36: ± ±.3.2 ±.3 no candidate SNR f LBZ 97 7:36:58. 65:36: ±.8 5. ±.4.73 ±.3 no candidate SNR LBZ 98 7:36: :35: ± ±.2.5 ±.2 no candidate SNR LBZ 99 7:37:. 65:37: ±.5 4. ±.4.39 ±.4 no candidate SNR LBZ 7:37:.3 65:34: ±.4.4 ±.2.4 ±. no candidate SNR LBZ 7:37:.4 65:34: ±.4 8. ±.2.52 ±.2 no candidate SNR LBZ 2 7:37:.8 65:34: ± ±.2.5 ±. no candidate SNR g LBZ 3 7:37:2.4 65:36: ± ±.2.5 ±. no candidate SNR h LBZ 4 7:37:2.8 65:34: ± ±.2.48 ±. no candidate SNR i LBZ 5 7:37:3.5 65:37: ± ±.3.6 ±.3 no candidate SNR LBZ 6 7:37:6.4 65:34: ± ±.2.43 ±.2 no candidate SNR LBZ 7 7:37:.7 65:33: ± ±.2.42 ±.3 no candidate SNR j LBZ 8 7:37:2.4 65:33: ± ±.2.65 ±.7 no candidate SNR k LBZ 9 7:37:2.6 65:33: ±.4 2. ±..38 ±.3 no candidate SNR l c ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-4)º d ÇÔØ ØÓÙ SNR-4 ØÛÒ Matonick & Fesen (997). e Å ÖÓ ØÓÙ SNR-5 ØÛÒ Matonick & Fesen (997). f Å ÖÓ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-7) Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB42). g ÇÔØ ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-8) XRB ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2). h ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-22) Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB86). i ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-24) Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB8). j ÇÔØ ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB2) kai fwtometrik o U/U twn Matonick & Fesen (997) (SNR-29). k Í»Í Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-3) XRB ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2). ÇÔØ l ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-33)º È Ò superbubble º º º µ

169 c ÛØÓÑ Ö Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-8)º d ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-)º ÇÔØ ½ ¾ ÈÒ º¾ ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 7:36: :36: ± ±.4.34 ±. no probable candidate SNR LBZ 7:36: :36: ± ±.2.38 ±. no probable candidate SNR LBZ 2 7:36: :38: ± ±.5.37 ±. no probable candidate SNR LBZ 3 7:36: :37: ±.4.9 ±.3.37 ±. no probable candidate SNR LBZ 4 7:36: :37: ± ±.4.37 ±. no probable candidate SNR LBZ 5 7:36:3.5 65:35: ± ±.2.29 ±. no probable candidate SNR LBZ 6 7:36:3.7 65:35: ± ±.2.33 ±. no probable candidate SNR LBZ 7 7:36:37. 65:36: ± ±.3.32 ±. no probable candidate SNR LBZ 8 7:36:37. 65:36: ±.6 4.±.5.37 ±. no probable candidate SNR a LBZ 9 7:36:38. 65:36: ± ±.4.3 ±. no probable candidate SNR LBZ 2 7:36:4.2 65:39: ± ±.2.37 ±. no probable candidate SNR LBZ 2 7:36: :36: ± ±.3.29 ±. no probable candidate SNR LBZ 22 7:36: :36: ± ±.3.33 ±. no probable candidate SNR LBZ 23 7:36: :35: ± ±.3.29 ±. no probable candidate SNR LBZ 24 7:36: :36: ±.4.2 ±.4.32 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 25 7:36: :39: ± ±..35 ±. no probable candidate SNR LBZ 26 7:36: :35: ± ±.4.3 ±. no probable candidate SNR LBZ 27 7:36: :36: ± ±.4.32 ±. no probable candidate SNR b LBZ 28 7:36: :36: ± ±.5.35 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 29 7:36:47.6 7:36: ±.5.6 ±.4.36 ±. no probable candidate SNR LBZ 3 7:36: :36: ± ±.5.37 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 3 7:36: :34: ± ±.3.3 ±. no probable candidate SNR c LBZ 32 7:36: :36: ± ±.5.34 ±. no probable candidate SNR LBZ 33 7:36:5. 65:36: ± ±.4.32 ±. no probable candidate SNR LBZ 34 7:36:5. 65:36: ± ±.5.3 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 35 7:36: :35: ± ±.6.35 ±. no probable candidate SNR d a Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-4)º b ÇÔØ ØÒÛÒ¹É ØÛÒ XRB Leonidaki et al. (2). È Ò superbubble º º º µ

170 a Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-3)º b ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-6)º ÇÔØ c ÛØÓÑ Ö Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-2)º d ÇÔØ Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-9)º ÇÔØ ½ ÈÒ º¾ ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 36 7:36: :35: ± ±.3.32 ±.3 no probable candidate SNR LBZ 37 7:36: :35: ±.4 4. ±.2.37 ±.2 no probable candidate SNR a LBZ 38 7:36: :35: ± ±.4.29 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 39 7:36: :34: ±.4 5. ±.2.3 ±. no probable candidate SNR b LBZ 4 7:36: :33: ± ±..34 ±. no probable candidate SNR LBZ 4 7:36: :37: ± ±.4.29 ±. no probable candidate SNR LBZ 42 7:36: :34: ±.3 7. ±..35 ±. no probable candidate SNR LBZ 43 7:37:.3 65:34: ±.4 5. ±..37 ±.2 no probable candidate SNR LBZ 44 7:37:.9 65:33: ± ±.2.27 ±.3 no probable candidate SNR c LBZ 45 7:37:2. 65:34: ±.4 3. ±.2.35 ±. no probable candidate SNR d LBZ 46 7:37:3. 65:33: ± ±.2.33 ±.3 no probable candidate SNR e LBZ 47 7:37:4.6 65:36: ±.6.9 ±.4.38 ±. no probable candidate SNR LBZ 48 7:37:4.7 65:34: ± ±..34 ±. no probable candidate SNR LBZ 49 7:37:5.8 65:34: ±.5.6 ±.2.3 ±. no probable candidate SNR e ÇÔØ ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) (SNR-23)º È Ò superbubble º º º µ

171 ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ ÈÒ NGC 377 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ :3:4.2 68:43: ±.7 4.6±.3.45±.8 yes (M) SNR LBZ 2 :3:6.5 68:44: ±.4 3.6±.2.5±.8 yes (M) SNR LBZ 3 :3:7. 68:44: ±.6 6.8±.3.28±.2 yes (M) SNR LBZ 4 :3:8.4 68:43: ±.6 3.8±.3.28±.4 yes (M) SNR LBZ 5 :3:8.8 68:43: ±.7 2.7±.3.75±.34 yes (M) SNR LBZ 6 :3: :44: ±.8 3.4±.4.34±.8 yes (S) SNR LBZ 7 :3:4.9 68:43: ±.7 5.2±.4.7±.6 no candidate SNR LBZ 8 :3:5.7 68:43: ±.8 2.4±.4.5±.22 no candidate SNR LBZ 9 :3:6.5 68:44: ±.5 2.9±.2.64±.6 no candidate SNR LBZ :3:6.6 68:43: ±.8 4.±.4.4±.9 no candidate SNR LBZ :3:6.8 68:44: ±.5 3.6±.3.45±.8 no candidate SNR LBZ 2 :3:8. 68:44: ±.6 3.7±.3.45±.8 no candidate SNR LBZ 3 :3:8. 68:44: ±.5 2.7±.3.47±.2 no candidate SNR LBZ 4 :3:8.6 68:44: ±.4 2.8±.2.43±.8 no candidate SNR LBZ 5 :3:9.4 68:43: ±.5 4.2±.2.4±.5 no candidate SNR LBZ 6 :3:2.3 68:44: ±.6 5.4±.3.49±.7 no candidate SNR LBZ 7 :3: :43: ±.8 3.8±.4.4±. no candidate SNR LBZ 8 :3: :44: ±.8 5.2±.4.58±.3 no candidate SNR LBZ 9 :3:4. 68:44: ±.7 5.2±.3.29±.4 no probable candidate SNR LBZ 2 :3:4.4 68:43: ±.8 5.±.4.29±.4 no probable candidate SNR LBZ 2 :3:5. 68:44: ±.6 5.6±.3.32±.3 no probable candidate SNR LBZ 22 :3:7.7 68:44:3. 4.8±.6 3.6±.3.3±.5 no probable candidate SNR LBZ 23 :3:7.8 68:43: ±.5 3.9±.2.29±.3 no probable candidate SNR LBZ 24 :3:2.8 68:4: ±.2.2±..29±.5 no probable candidate SNR a a Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2) (LZB5).

172 ½ NGC 424 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 2:5: :9: ext ext 8.8±.2 4.7±.3.25±.3 yes (S) SNR LBZ 2 2:5: :9: ±..7±.2.7±.5 yes (M) SNR LBZ 3 2:5: :9:3.9 5 ext ext 22.2±.2 5.3±.3.24±.2 yes (S) SNR LBZ 4 2:5: :7: ±.2 9.3±.2.55±.3 yes (M) SNR LBZ 5 2:5: :2: ±.2 3.±.3.73±.6 yes (S) SNR LBZ 6 2:5: :2: ±.3 6.5±.4.79±.2 yes (S) SNR LBZ 7 2:5: :9: ±.3 6.2±.4.46±.6 yes (S) SNR LBZ 8 2:5: :6: ±. 23.±.2.79±.2 yes (S) SNR LBZ 9 2:5: :9: ±.4 3.8±.5.53±.5 yes (M) SNR LBZ 2:5: :2: ±.4 4.8±.5.58±.3 yes (M) SNR LBZ 2:5: :2: ±.3 6.6±.5.89±.5 yes (M) SNR LBZ 2 2:5: :2: ±.4 3.4±.5.64±.22 yes (M) SNR LBZ 3 2:5:4.5 36:8: ext ext 8.9±.2 4.±.2.46±.5 yes (M) SNR LBZ 4 2:5:4.9 36:9: ±.4 5.4±.5.39±.7 yes (M) SNR LBZ 5 2:5:4.7 36:8: ±.2 3.8±.4.±.25 yes (M) SNR LBZ 6 2:5: :9: ±.5 98.±.7.55±. yes (M) SNR a LBZ 7 2:5: :8: ±.9 2.±..78±.2 yes (M) SNR LBZ 8 2:5: :9: ±.3 3.5±.4.57±.4 yes (M) SNR b LBZ 9 2:5:2.8 36:9: ±. 2.6±.2.63±.8 no candidate SNR LBZ 2 2:5:23. 36:2: ±..4±..3±.24 no candidate SNR LBZ 2 2:5: :7: ±. 2.±.2.6±.9 no candidate SNR LBZ 22 2:5: :2: ±. 4.2±..47±.3 no candidate SNR LBZ 23 2:5: :22: ±..4±.2.46±.9 no candidate SNR LBZ 24 2:5:3.2 36:6: ±. 5.±.2.4±.2 no candidate SNR LBZ 25 2:5:3.9 36:22: ±..4±.2.5±.2 no candidate SNR LBZ 26 2:5:32. 36:22:5.6 5.±.2 6.±.2.55±.4 no candidate SNR LBZ 27 2:5: :22: ±.2 3.2±.2.37±.5 no candidate SNR LBZ 28 2:5: :2: ±..5±..55±.8 no candidate SNR LBZ 29 2:5: :2: ±. 2.5±.2.86±.4 no candidate SNR LBZ 3 2:5: :22: ±. 7.±.2.66±.4 no candidate SNR a ÇÔØ Í»Í (SNR-6) ØÛÒ Dopita et al. (2). b Í»Í ØÒÛÒ¹É (LZB38µ ØÛÒ Leonidaki et al. (2) ÓÔØ Í»Í SNR-7µ ØÛÒ Dopita et al. (2). È Ò superbubble º º º µ

173 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 3 2:5: :9: ±.2 3.5±.3.64±. no candidate SNR LBZ 32 2:5: :9: ±.2 3.5±.3.5±.9 no candidate SNR LBZ 33 2:5: :2: ±. 3.±.2.38±.5 no candidate SNR LBZ 34 2:5: :2: ±.2 6.9±.2.57±.4 no candidate SNR LBZ 35 2:5: :9: ±.2 4.9±.3.89±. no candidate SNR a LBZ 36 2:5:34. 36:2: ±. 2.3±.2.43±.7 no candidate SNR LBZ 37 2:5: :8: ±.2 4.±.2.67±.8 no candidate SNR LBZ 38 2:5: :2: ±.2 2.7±.2.46±.7 no candidate SNR LBZ 39 2:5: :22: ±.2 8.5±.3.98±.8 no candidate SNR LBZ 4 2:5: :2: ±.2 2.±.2.43±.9 no candidate SNR LBZ 4-2:5: :2: ±.2 4.±.3.63±.9 no candidate SNR LBZ :5: :2: ±.2 5.8±.3.6±.6 no candidate SNR LBZ 43 2:5: :2: ±.2 7.3±.3.74±.7 no candidate SNR LBZ 44 2:5: :2: ±.2 9.±.3.53±.4 no candidate SNR LBZ 45 2:5: :9: ±.4 6.±.7.4±.3 no candidate SNR LBZ 46 2:5:38. 36:2: ±.2 2.7±.3.63±.3 no candidate SNR LBZ 47 2:5:38. 36:22: ±.4 42.±.8.63±.2 no candidate SNR b LBZ 48 2:5: :9: ±.3 4.8±.5.56±. no candidate SNR LBZ 49-2:5: :2: ±.4 8.2±.5.4±.5 no candidate SNR LBZ 5-2 2:5: :2: ±.4.±.5.78±.8 no candidate SNR LBZ 5-3 2:5: :2: ±.4 5.±.5.39±.8 no candidate SNR LBZ 52 2:5: :9: ±.4 6.6±.5.47±.7 no candidate SNR LBZ 53 2:5:39. 36:9: ±.3 6.6±.4.89±.6 no candidate SNR LBZ 54 2:5:39. 36:9: ±.4 3.9±.5.54±.4 no candidate SNR LBZ 55 2:5: :2: ±.3 2.4±.5.37±.4 no candidate SNR LBZ 56 2:5: :2: ±. 2.±.2.89±.2 no candidate SNR c LBZ 57 2:5:4. 36:8: ±.2 8.9±.4.92±.9 no candidate SNR d LBZ 58 2:5:4.2 36:8:4. 5.8±.2 8.±.4.74±.8 no candidate SNR LBZ 59 2:5:4.8 36:9: ±.3 8.3±.5.54±.7 no candidate SNR LBZ 6 2:5:4.8 36:8: ±.3 3.±.4.55±.4 no candidate SNR a ÙÒ Ø Ñ ØÓ Í»Í LZB7 ØÛÒ Leonidaki et al. (2). b È Òô Ô Ô Òô ÙÑÔÔØ Ñ ØÓ Í»Í ØÒÛÒ¹É LZB ØÛÒ Leonidaki et al. (2). c ÙØ ØÒÛÒ¹É (LZB3µ ØÛÒ Leonidaki et al. (2). d Í»Í ØÒÛÒ¹É (LZB3µ ØÛÒ Leonidaki et al. (2) ÓÔØ Í»Í SNR-2µ ØÛÒ Dopita et al. (2) Ö Ó ÛÒ Í»Í SNR-9µ ØÛÒ Chomiuk Í»Í & Wilcots (29). È Ò superbubble º º º µ

174 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 6 2:5:4.9 36:9: ±.3 5.±.4.69±.3 no candidate SNR LBZ 62 2:5:42. 36:9: ±.3 7.±.4.83±.2 no candidate SNR LBZ 63 2:5: :8: ±.3 23.±.4.64±.2 no candidate SNR LBZ 64 2:5: :6: ±..7±.2.4±.7 no candidate SNR LBZ 65 2:5: :8: ±.2 3.5±.2.55±.7 no candidate SNR LBZ 66 2:5:46. 36:7:2. 5.±. 3.9±.2.39±.3 no candidate SNR LBZ 67 2:5: :7: ±. 5.2±.2.78±.5 no candidate SNR LBZ 68 2:5:47. 36:7: ±. 2.7±.2.56±.6 no candidate SNR LBZ 69-2:5: :7: ±. 5.4±.2.65±.5 no candidate SNR LBZ 7-2 2:5: :7: ±. 7.5±.2.74±.4 no candidate SNR LBZ 7-3 2:5: :7: ±. 5.6±.2.7±.5 no candidate SNR LBZ :5: :7: ±. 5.9±.2.69±.5 no candidate SNR LBZ 73 2:5: :7: ±. 4.8±.2.54±.5 no candidate SNR a LBZ 74 2:5: :6: ±..9±..33±.4 no probable candidate SNR LBZ 75 2:5: :22: ±..5±..33±.5 no probable candidate SNR LBZ 76 2:5: :9: ±.3 4.6±.5.33±.6 no probable candidate SNR LBZ 77 2:5: :2: ±.2 9.±.3.33±.2 no probable candidate SNR LBZ 78 2:5: :2: ±.4 5.±.5.32±.2 no probable candidate SNR LBZ 79 2:5: :22: ±.2 4.±.2.29±.2 no probable candidate SNR LBZ 8 2:5: :9: ±.6 33.±..35±.2 no probable candidate SNR b LBZ 8 2:5: :2: ±.4 4.±.6.33±.2 no probable candidate SNR LBZ 82 2:5: :8: ext ext 25.7±.2 8.5±.3.33±.2 no probable candidate SNR c LBZ 83 2:5:4.2 36:9: ±. 5.±.9.36±. no probable candidate SNR d LBZ 84 2:5:4.8 36:8: ±.3 4.7±.4.34±.5 no probable candidate SNR LBZ 85 2:5:4.8 36:8: ±.3 6.9±.4.29±.3 no probable candidate SNR a Í»Í ØÒÛÒ¹É LZB23µ ØÛÒ Leonidaki et al. (2). b Chomiuk & Wilcots (29) ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ ÙØ Ø Ò Ô Û Ö Ó ÛÒ SNR/H II Òô Ø ØÒ ¹ É Õ Ñ ØÓ ÓÔ Ô ØÓÔÓ Ç XRB (Leonidaki et al. 2). c Û Í»Í ØÛÒ Dopita et al. (2) (SNR-µ Ö Ó ÛÒ Í»Í SNR-4µ ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29)º ÇÔØ d ÇÔØ Í»Í SNR-4µ ØÛÒ Dopita et al. (2) Ö Ó ÛÒ Í»Í SNR-µ ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29). È Ò superbubble º º º µ

175 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 86 2:5:4.9 36:8: ±.3 7.9±.4.33±.3 no probable candidate SNR LBZ 87 2:5:4.9 36:9: ±.5 3.±.6.36±. no probable candidate SNR a LBZ 88 2:5: :8: ±.2 8.5±.3.36±.2 no probable candidate SNR LBZ 89 2:5:43. 36:6: ±.2 6.±.2.35±.2 no probable candidate SNR LBZ 9 2:5: :6: ±.2 6.7±.2.33±.2 no probable candidate SNR LBZ 9 2:5: :22: ±..±.2.36±. no probable candidate SNR LBZ 92 2:5:5.8 36:2: ±..7±..3±.4 no probable candidate SNR a ÙØ Ô Õ Ò ÕÒ Ù Û Í»Í ÓÖ Ò Ö Ô Ö ÓÕ º ÇÔØ Dopita et al. (2) (SNR5µ Ö Ó ÛÒ Vukotic et al. (25) Chomiuk & Wilcots (29) (ρ SNR-9 ÒØ ØÓ Õ µ ØÒ ¹É Leonidaki et al. (2) (LZB28).

176 ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ ÈÒ NGC 4395 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LZB 2:25: :3: ±.2 3.5±..25±.2 yes (M) SNR LBZ 2 2:25:46. 33:3: ±..2±..27±.4 yes (M) SNR LBZ 3 2:25: :32: ±..4±..26±.4 yes (M) SNR LBZ 4 2:25: :3: ±.2 3.3±..24±.2 yes (M) SNR LBZ 5 2:25:54. 33:3: ±.3 4.3±..25±.2 yes (S) SNR LBZ 6 2:25: :3: ±.2.3±.2.88±.43 yes (S) SNR LBZ 7 2:25:3.9 33:33: ±..8±..37±.5 no candidate SNR LBZ 8 2:25: :3: ±. 2.±..39±.3 no candidate SNR LBZ 9 2:25: :35: ±.2.6±..36±.6 no candidate SNR LBZ 2:25:5.7 33:3: ±..±..36±.5 no candidate SNR LBZ 2:25: :3: ±.2 2.±..53±.8 no candidate SNR LBZ 2 2:25: :3: ±.2 3.±..4±.4 no candidate SNR LBZ 3 2:25: :3: ±.2.8±..64±.4 no candidate SNR LBZ 4 2:25: :3: ±.2 2.4±..4±.5 no candidate SNR LBZ 5 2:25: :3: ±.2.9±..35±.5 no candidate SNR LBZ 6 2:25: :3: ±.2 2.8±..68±. no candidate SNR LBZ 7 2:25: :36: ±..7±..34±.6 no candidate SNR LBZ 8 2:25: :3: ±.2 2.2±..36±.4 no candidate SNR LBZ 9 2:25: :3: ±.2 2.±..37±.5 no candidate SNR LBZ 2 2:26:. 33:29: ±..7±..35±.6 no candidate SNR LBZ 2 2:25:3.3 33:35: ±..8±..26±.4 no probable candidate SNR LBZ 22 2:25: :33: ±..9±..3±.5 no probable candidate SNR LBZ 23 2:25:42. 33:3: ±..2±..32±.4 no probable candidate SNR LBZ 24 2:25: :3: ±.2 2.2±..27±.3 no probable candidate SNR LBZ 25 2:25: :3: ±.2.8±..34±.4 no probable candidate SNR LBZ 26 2:25: :33: ±.2 4.5±..29±.2 no probable candidate SNR LBZ 27 2:25: :32: ±.2 2.5±..27±.3 no probable candidate SNR LBZ 28 2:25: :3: ±..6±..29±.3 no probable candidate SNR LBZ 29 2:25:49. 33:32: ±.2 2.3±.2.26±.4 no probable candidate SNR LBZ 3 2:25: :3: ±..±..34±.5 no probable candidate SNR LBZ 3 2:25:5.5 33:3: ±..5±..3±.3 no probable candidate SNR LBZ 32 2:25:5.9 33:29: ±..4±..34±.4 no probable candidate SNR

177 ½ ¼ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 33 2:25:5.9 33:3: ±..±..26±.4 no probable candidate SNR LBZ 34 2:25: :35: ±..9±..26±.4 no probable candidate SNR LBZ 35 2:25: :3: ±.2.8±..32±.5 no probable candidate SNR LBZ 36 2:25: :3: ±.2.±..29±.9 no probable candidate SNR LBZ 37 2:25: :3: ±.2 2.6±..3±.3 no probable candidate SNR LBZ 38 2:25: :3: ±..4±..28±.3 no probable candidate SNR LBZ 39 2:25: :35: ±..9±..3±.3 no probable candidate SNR LBZ 4 2:25: :36: ±..8±..28±.5 no probable candidate SNR LBZ 4 2:25: :3: ±.2 2.±..27±.3 no probable candidate SNR LBZ 42 2:25: :3: ±.2.6±..26±.4 no probable candidate SNR LBZ 43 2:26:.7 33:28: ±..±..3±.5 no probable candidate SNR LBZ 44 2:26:2.2 33:3: ±.2.4±..27±.4 no probable candidate SNR LBZ 45 2:26:7.5 33:32: ±..9±..27±.4 no probable candidate SNR LBZ 46 2:26:8.2 33:35: ±..8±..29±.5 no probable candidate SNR LBZ 47 2:26:8.8 33:32: ±.2.7±..29±.5 no probable candidate SNR

178 ½ ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ ÈÒ NGC 4449 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 2:28:7.3 44:4: ±.2 3.6±.3.93±.2 yes (M) SNR LBZ 2 2:28:7.4 44:5: ±.3 4.4±.3.54±.8 yes (M) SNR LBZ 3 2:28:9.5 44:5: ±.4 7.±.5.39±.5 yes (M) SNR LBZ 4 2:28:.8 44:5: ±.5 5.4±.6.3±.6 yes (M) SNR LBZ 5 2:28:.9 44:4: ±.3 4.4±.3.59±. yes (M) SNR LBZ 6b 2:28:2.6 44:6: ±.2.±.2.34±.6 yes (M) SNR LBZ 6a 2:28:2.7 44:6: ±.2.9±.2.62±.9 yes (M) SNR LBZ 7 2:28:3. 44:6: ±.6 8.±.6.24±. yes (S) SNR LBZ 8 2:28:3. 44:6: ±.4 9.±.4.36±.3 yes (S) SNR LBZ 9 2:28:3. 44:6: ±.5.±.5.27±.2 yes (S) SNR LBZ 2:28:3. 44:6: ±.5 7.7±.5.36±.5 yes (S) SNR LBZ 2:28:3.2 44:6: ±.3 3.7±.3.9±.23 yes (S) SNR LBZ 2 2:28:3.3 44:5: ±.6 3.±.7.77±. yes (M) SNR LBZ 3 2:28:4.4 44:5: ±.5 4.9±.5.63±.6 yes (M) SNR LBZ 4 2:28:4.9 44:5: ±.3 3.4±.3.79±.9 yes (M) SNR LBZ 5 2:28:4.9 44:6: ±.3 3.±.3.35±.7 yes (M) SNR LBZ 6 2:28:5. 44:6: ±.2 2.9±.3.5±. yes (M) SNR LBZ 7 2:28:6.2 44:6: ±.2 2.3±.2.68±.6 yes (M) SNR LBZ 8 2:28:9.5 44:6: ±.3 6.6±.3.2±.7 yes (M) SNR LBZ 9 2:27: :5: ±.2 4.±.2.37±.3 no candidate SNR LBZ 2 2:28:4. 44:5: ±.2 4.6±.2.52±.5 no candidate SNR LBZ 2 2:28:6.9 44:3: ±.2 6.2±.2.46±.5 no candidate SNR LBZ 22 2:28:7. 44:4: ±.3 8.±.3.45±.5 no candidate SNR LBZ 23 2:28:7.8 44:5: ±.3 7.7±.4.8±. no candidate SNR LBZ 24 2:28:8.5 44:5: ±.4 2.3±.4.53±.7 no candidate SNR LBZ 25 2:28:8.6 44:4: ±.3 5.3±.4.43±.5 no candidate SNR LBZ 26 2:28:8.6 44:5: ±.3 7.±.4.67±. no candidate SNR LBZ 27 2:28:8.8 44:4: ±.4 6.2±.4.37±.4 no candidate SNR LBZ 28 2:28:8.9 44:5: ±.5 7.6±.5.4±.6 no candidate SNR LBZ 29 2:28:9.4 44:6:.2 5.±.3 6.±.4.54±.7 no candidate SNR LBZ 3 2:28:9.4 44:6: ±.3 6.±.2.43±. no candidate SNR

179 ½ ¾ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 3 2:28:9.5 44:5: ±.6 7.±.6.3±.35 no candidate SNR LBZ 32 2:28:9.5 44:5: ±.4 7.2±.4.4±.4 no candidate SNR LBZ 33 2:28:9.6 44:6: ±.3 3.±.3.54±.3 no candidate SNR LBZ 34 2:28:9.8 44:7: ±.2 5.8±.2.5±.8 no candidate SNR LBZ 35 2:28:.5 44:5: ±.6 8.±.6.52±.9 no candidate SNR LBZ 36 2:28:.6 44:6:6.9 5.±.4 3.5±.4.34±.7 no candidate SNR LBZ 37 2:28:. 44:6: ±.4 4.5±.4.36±.6 no candidate SNR LBZ 38 2:28:.2 44:4: ±.4 5.2±.4.37±.6 no candidate SNR LBZ 39 2:28:2. 44:5: ±.6 3.3±.6.58±.24 no candidate SNR LBZ 4 2:28:2. 44:6: ±.4 3.6±.3.94±.29 no candidate SNR LBZ 4 2:28:2.2 44:6: ±.4 4.4±.4.54±. no candidate SNR LBZ 42 2:28:2.2 44:6: ±.4 2.7±.3.36±.9 no candidate SNR LBZ 43-2:28:3.8 44:6: ±.4 6.2±.4.85±.3 no candidate SNR LBZ :28:4. 44:6: ±.4 3.4±.4.44±.7 no candidate SNR LBZ :28:4. 44:6: ±.4 3.±.4.5±.3 no candidate SNR LBZ 46 2:28:4. 44:5: ±.5.±.5.79±.6 no candidate SNR LBZ 47 2:28:4. 44:6: ±.4 3.2±.4.53±.6 no candidate SNR LBZ 48 2:28:4.2 44:5: ±.3 7.±.3.59±.6 no candidate SNR LBZ 49 2:28:4.2 44:5: ±.3 3.±.3.4±.5 no candidate SNR LBZ 5 2:28:4.4 44:6:.7 5.±.5 6.6±.5.46±.9 no candidate SNR LBZ 5 2:28:4.4 44:6: ±.5 7.6±.5.5±.7 no candidate SNR LBZ 52 2:28:4.5 44:6: ±.5 2.9±.5.44±.7 no candidate SNR LBZ 53 2:28:4.6 44:6: ±.5 5.5±.5.48±. no candidate SNR LBZ 54 2:28:5.2 44:6: ±.4 5.9±.4.43±.4 no candidate SNR LBZ 55 2:28:5.3 44:5: ±.4 5.2±.4.75±.4 no candidate SNR LBZ 56 2:28:5.4 44:6: ±.3 4.6±.3.8±.23 no candidate SNR LBZ 57 2:28:9.2 44:6: ±.2 6.7±.2.55±.7 no candidate SNR a LBZ 58 2:28:7.9 44:5: ±.4 3.3±.4.28±.4 no probable candidate SNR LBZ 59 2:28:8.5 44:4: ±.3 6.5±.3.35±.4 no probable candidate SNR LBZ 6 2:28:9.7 44:5: ±.4 6.±.4.27±.3 no probable candidate SNR b a Ê Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29) Û Ô ¾ µº b ÙØ Ô Ò Ø Ü ÒÓÑ Ñ Ò Û XRB Ô ØÓÙ Leonidaki et al. (2) (LZB5).

180 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 6 2:28:.8 44:5: ±.6 6.9±.6.25±.8 no probable candidate SNR LBZ 62 2:28:.9 44:5: ±.5 6.3±.5.32±.4 no probable candidate SNR LBZ 63 2:28:.9 44:5: ±.5 3.4±.5.27±.4 no probable candidate SNR LBZ 64 2:28:4.2 44:6: ±.4 7.±.4.27±.3 no probable candidate SNR LBZ 65 2:28:4.3 44:4: ±.2 4.4±.2.35±.3 no probable candidate SNR LBZ 66 2:28:4.6 44:5: ±.4 7.5±.4.3±.3 no probable candidate SNR LBZ 67 2:28:4.9 44:4: ±.2 8.5±.2.34±.2 no probable candidate SNR LBZ 68 2:28:8.8 44:6: ±.2 4.±.2.32±.3 no probable candidate SNR LBZ 69 2:28:8.9 44:6: ±.3 6.6±.3.33±.3 no probable candidate SNR LBZ 7 2:28:8.9 44:6: ±.3 5.5±.3.3±.5 no probable candidate SNR

181 ½ º Á Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓÒ ÈÒ NGC 524 SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 3:29: :24: ±.3.3±.2.26±.8 yes (S) SNR LBZ 2 3:29: :24: ±.4.4±.2.29±. yes (S) SNR LBZ 3 3:29: :25: ±.6 2.9±.3.5±.3 yes (S) SNR LBZ 4 3:29: :24: ±.3 2.9±.2.28±.4 yes (M) SNR a LBZ 5 3:29: :25: ±.4 2.7±.2.25±.4 yes (M) SNR LBZ 6 3:29:39. 58:26: ±.2 4.5±..23±. yes (M) SNR LBZ 7 3:29:4. 58:24: ±.4.7±.2.2±.4 yes (S) SNR LBZ 8 3:29: :25: ±.2.9±..37±.8 no candidate SNR LBZ 9 3:29:3.3 58:25: ±.2.8±..34±.6 no candidate SNR b LBZ 3:29:3. 58:25: ±.2.7±..38±.8 no candidate SNR LBZ 3:29: :23: ±.2.±..48±.2 no candidate SNR LBZ 2 3:29: :25: ±.3 2.6±..38±.6 no candidate SNR LBZ 3-3:29: :26: ±.3 2.8±..37±.5 no candidate SNR LBZ 4-2 3:29: :26: ±.3 2.8±..4±.5 no candidate SNR LBZ 5-3 3:29: :26: ±.3.6±..35±.8 no candidate SNR LBZ 6 3:29: :24: ±.3.8±.2.9±.42 no candidate SNR c LBZ 7 3:29: :23: ±.2 2.4±..44±.7 no candidate SNR LBZ 8 3:29: :26: ±.3.9±.2.37±.8 no candidate SNR LBZ 9 3:29: :26: ±.4 4.9±.2.37±.4 no candidate SNR LBZ 2 3:29: :25: ±.2.5±..29±.4 no probable candidate SNR LBZ 2 3:29:3.7 58:24: ±.2.5±..27±.5 no probable candidate SNR LBZ 22 3:29:3.8 58:23: ±.2.9±..38±. no probable candidate SNR LBZ 23 3:29:3.8 58:25: ±.2.6±..33±.5 no probable candidate SNR LBZ 24 3:29:3.5 58:23: ±..9±..27±.5 no probable candidate SNR LBZ 25 3:29:3.9 58:24: ±.3 2.2±..29±.4 no probable candidate SNR LBZ 26 3:29: :26: ±.2 2.4±..33±.4 no probable candidate SNR LBZ 27 3:29: :23: ±.2.6±..32±.5 no probable candidate SNR a Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick et al. (997) (SNR-2). b ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ØÛÒ Matonick et al. (997) (SNR-). c Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick et al. (997) (SNR-3). È Ò superbubble º º º µ

182 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot Spectra Classification (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) LBZ 28 3:29:37. 58:26: ±.3.9±..33±.6 no probable candidate SNR LBZ 29 3:29: :26: ±.2.4±..3±.5 no probable candidate SNR LBZ 3 3:29:39. 58:26: ±.2 2.±..3±.4 no probable candidate SNR LBZ 3 3:29:4.3 58:24: ±.2.6±..29±.4 no probable candidate SNR LBZ 32 3:29:4.2 58:25: ±.3 2.3±..27±.4 no probable candidate SNR LBZ 33 3:29:4.4 58:25: ±.3 2.4±..3±.4 no probable candidate SNR LBZ 34-3:29: :23: ±..6±..25±.6 no probable candidate SNR LBZ :29: :23: ±..6±..3±.8 no probable candidate SNR LBZ :29: :23: ±.2.6±..29±.9 no probable candidate SNR

183 ½ º ÛØÓÑ ØÖ Ø Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ò Ò Í»Í ÈÒ Galaxy SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) NGC 243 LBZ 59 7:36:3.6 65:37: ± ±.2.9±.3 - LBZ 73 7:36:27. 65:36: ±.2 7.3±.2.42±. - LBZ 56 7:36: :37: ± ±.3.72±.22 - LBZ 484 7:36:32. 65:35: ±.4 4. ±.2.24±. - LBZ 982 7:36:35. 65:37: ± ±.6.42±. - LBZ 29 7:36: :36: ±.4 4.9±.3.66±.3 - LBZ 84 7:36: :36: ±.3 3.9±.3.54±.2 - LBZ 796 7:36: :36: ±.4 8.8±.3.44±. - LBZ 62 7:36:4.6 65:36: ±.5 47.±.4.39±. - LBZ 54 7:36: :36: ± ±.4.76±.7 - LBZ 8 7:36:5.4 65:34: ± ±.2.28±.3 - LBZ 963 7:37:.7 65:37: ±.5 3. ±.2.±. NGC 377 LBZ 396 :3:5.5 68:44: ±.6 4.4±.3.23±.3 - LBZ 363 :3:2. 68:43: ± ±.27.22±.3 NGC 424 LBZ 89 2:5: :9: ±.27 7.±.36.37±. - LBZ 597 2:5: :9: ±.3 6.9±.42.24±. - LBZ 9 2:5: :9: ± ±.43.29±.2 - LBZ 988 2:5: :2: ± ±.44.2±. - LBZ 97 2:5:35. 36:9: ± ±.54.6±. - LBZ 97 2:5: :2: ±.8 5.±.24.43±.4 - LBZ 928 2:5: :9: ± ±.38.2±.2 - LBZ 9 2:5: :2: ± ±.35.36±.3 - LBZ 889 2:5: :7: ±.6 5.5±.22.2±. - LBZ 899 2:5: :9: ±.49 8.±.64.23±. - LBZ 362 2:5:4. 36:2: ±. 2.6±.6.42±.5 - LBZ 863 2:5:4.2 36:2: ±.2 5.8±.3.37±.4 - LBZ 74 2:5: :8: ±.24 6.±.35.8±. - LBZ 8 2:5:43. 36:8: ±.2 4.±.27.37±.5 - LBZ 845 2:5: :8: ± ±.35.43±.4 - LBZ 836 2:5: :9: ±.24.±.35.35±.2 - LBZ 69 2:5: :8: ±.4 4.±.2.95±.2 NGC 4395 LBZ 252 2:25: :3: ±.6.9±..26±.3 - LBZ 39 2:25: :3: ±.2 2.±.8.33±.3 - LBZ 267 2:25:59. 33:3: ±.3.3±.8.47±.8 - LBZ 5 2:26:.2 33:3: ±.6 2.±..29±.3

184 ½ ÈÒ º ËÙÒ Õ Galaxy SourceID RA Dec Rad An Dan F(Hα) F(S II) (S II/Hα) phot (h:m:s) (d:m:s) (pix) (pix) (pix) (erg sec cm 2 ) (erg sec cm 2 ) (J2) (J2) ( 5 ) ( 5 ) NGC 4449 LBZ 58 2:28:5.6 44:5: ±.28.6±.29.23±. - LBZ 593 2:28:6.2 44:4: ±.9 4.5±.9.66±.7 - LBZ 567 2:28:8.7 44:4: ±.9 3.9±.2.96±.9 - LBZ 527 2:28:9.5 44:6: ±.3 9.8±.28.24±. - LBZ 53 2:28:.2 44:4: ±.47.5±.48.2±.2 - LBZ 5 2:28:.4 44:4: ±.2 4.4±.22.46±.5 - LBZ 52 2:28:.5 44:4: ± ±.34.35±.3 - LBZ 266 2:28:.6 44:5:2. 5.3±.76.5±.72.±. - LBZ 449 2:28:2.9 44:4: ± ±.23.22±.2 - LBZ 398 2:28:3. 44:5: ± ±.59.8±. - LBZ 39 2:28:3. 44:5: ± ±.73.±. - LBZ 432 2:28:3.4 44:4: ± ±.22.26±.2 - LBZ 3 2:28:4. 44:4: ±.24 6.±.24.3±.2 - LBZ 4 2:28:4.5 44:6: ±.45 5.±.49.92±.27 - LBZ 387 2:28:4.8 44:5:5.8 5.± ±.48.43±.9 - LBZ 394 2:28:4.8 44:7: ±.3 2.6±.27.3±.2 - LBZ 95 2:28:5. 44:7: ±.7 3.7±.5.39±.3 - LBZ 26 2:28:6. 44:4: ±.4 2.8±.3.29±.3 - LBZ 38 2:28:9.4 44:6: ± ±.24.35±.2 NGC 524 LBZ 54 3:29: :26:3. 5.± ±.3.22±.2 - LBZ 487 3:29: :24: ±.42.2±.2.8±.2 - LBZ 458 3:29: :25: ±.53.±.26.6±.3 - LBZ 439 3:29: :24: ±.33.4±.7.2±.5 - LBZ 42 3:29: :26:.6 5.4±.3.9±.6.8±.3 - LBZ 242 3:29: :25: ±.55.6±.27.9±.7 - LBZ 299 3:29: :25: ± ±.4.7±.

185 º¾ ËÅ ÌÇËÃÇÈÁ Ç Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ò Ó Ô Ó Ð ØÖ ÔÓ Ô ØÓÔÓ Ø ¹ ÙØôÒ ØÛÒ Ô ôò Û Í»Í (([S ii]/hα) spec >.4) º Å Ø Ó ÙØôÒ ØÛÒ Ô Ö Ø Ö ¹ ÛÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÔÓ Ø Ó Ò Ö Ð Ó Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÔÓÙ Ô Ö ÕÓÙÒ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ù Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÓÙ ÔºÕº ÔÙ Ò Ø Ø Ð ØÖÓÒÛÒ Ø Õ Ø Ø Ó µ Òô Ø ÙØ ÕÖÓÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Ò Ð ÜÓÙÑ Ø Ò Ö ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ô Ö Ñ ØÖÛÒº Ç Ô ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ò Ñ ØÓ ÓÔ Ø Ò Ô ÖÓ ØÖ Ô Ð Õ Ò Ñ Ø ÐÓÙ Ö Ø Ö µ ØÓ Ð Ó ([S ii]/hα) phot µ Ø ÛØ Ò Ø Ø ØÓÙ ô Ø Ò Ô ÖÓÙÑ Ñ Ø Ñ ÕÙÖ Ñ ¹ÔÖÓ ¹ ÖÙ Ó µ ØÓÙ Ù Ó Ô Ö ÓÖ ÑÓ Ø Ò Ø Ù ØÛÒ Õ ÑôÒ Ø Ñ Ñ ØÓ ÓÔ Ø ÔÓÙ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ multislit)º Ô Ð Ü Ñ Ô Ò Ð ÓÙÑ Ñ Ø Ñ Ö Ñ Ô ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ([S ii]/hα) phot.3 ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ö ÙÒ ÓÙÑ ØÙÕ Ò Ù Ø Ñ Ø Ô Ö ØÓÙ ÛØÓ¹ Ñ ØÖ Ó Ð ÓÙ [S ii]/hα º Ç Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö ÔÓÙ ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ò Ò Ó Ü Ò ÕØ long-slit spectraµ ØÓ Ø Ð Ô Ó ½º Ñ ØÓÙ Ë Ò Ø Ò ÃÖ Ø Ò ÕØ multi-slit spectraµ ØÓ Ø Ð Ô Ó Ñ Mayall ØÓ Kitt Peak Ø Ö Þ Ò Ø ÀÈ º º¾º½ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓÙ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ multislit) Ñ ØÓ Ø Ð Ô Ó Ñ Mayall Ç Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö ØÓ Ø ÔÓÙ Ritchey-Chretien Ø Ð Ô Ó Mayall ËÕ Ñ º µ Ò Ò Ø ¹ Å ÓÙ ¾¼½¼º ÉÖ ÑÓÔÓ Ó Ò ÕÒ ÙØ 5 5 T2KB CCD Ö Ñ Ô Ö Ð BL42 Ñ ¼¼ lines/mm ÒØÖ Ö Ñ ÒÓ Ø ¼¼¼ Å ÒÓÒØ ¹ Ñ ØÓ ÓÔ ÖÓ ¾ ¼¼ Å Ø Ò ÔÖôØ Ø Ü º À Ñ Ø Ò ÐÙ ØÛÒ º Å Ô ØÖ Ô ØÓ ÕÛÖ Ñ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ Hα ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ô ØÓ Þ Ó ØÛÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ [N ii] (λλ 6548, 6584) Ø Ü ÕÛÖ Ø Ñ ØÖ ØÓÙ Þ ÓÙ ØÛÒ Ô ÓÖ ÙÑ ÒÛÒ Ö ÑÑôÒ ØÓÙ [S ii] (λλ 676, 673)º É ÑÓÔÓ Õ Ñ slitµ ÖÓÙ 2.5 (6µm) Ò Ò ÙÑÔ Ö Ð ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ ÔÓ¹ Ó Ø ØÓÙ ÛØ Ø Ô ÓÑ ÒÛÒ ØÛÒ ÙÒ ôò Ø ØÑ Ö seeing: µ ÕÛÖ Ò Ñ ôò Ø Ö Ø Ñ Ø Ò ÐÙ º ÌÓ Ñ Ó Õ Ñ ÓÖ Ñ ÒÓ Ø ¹ Ô ØÖ Ô ÓÖ Ø Ò Ô ÐÓ Ô Ö ÓÕ ÖÛ Ô ØÓ ÙÔ Ò ÐÙ ÒØ Ñ ÒÓ Ø Ò Ö ØÓÙ ØÓÔ Ó ÙÔÓ ÖÓÙº Ç Ö ÙÒ Ô Ö Õ Ò ÛØÓÑ ØÖ Ò ÕØ Òô Ó ÕÖ ÒÓ Ò Ñ ÙÑ Ò Ò Ø ¾½¼¼¹ ¼¼ sec Ò ÐÓ Ñ Ø ÛØ Ò Ø Ø ½

186 µ µ ËÕ Ñ º µ Kitt Peak National Observatoryº ÓÐ ÖÒ Ø ØÓ Mayall Ø Ð Ô Ó µ ÌÓ Ñ Mayall Ø Ð Ô Ó Credit: Leonidaki Ioanna) ØÛÒ Ø ÕÛÒ ØÓÙ ÕÖÓÒ Ó Ô Ö ÓÖ ÑÓ Ø Ø Ö Ø Ô Ö Ø Ö º Ã Ò ÕØ Ð Ñ ÒÓÒØ Ò bias, comparison lamps, projector flats Ö Û ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÛÒ ÓÖ ÒÛÒ ÑÓÒ Ñ Ñ ÓÙ Ñ ØÓµ ô Ñ ØÓ¹ ÛØÓÑ ØÖ Ø Ö Ò ÓÖ Ø ÑÓÒ Ñ Ø ÖÓ Ø Ø ÒÓ ÓÐ µº º¾º¾ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓÙ Ñ Ö Õ Ñ longslit) Ñ ØÓ ½º Ñ Ø Ð Ô Ó ØÓÙ Ë Ò Ç Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö ØÓ Ù Ö Ñ ÒÓ Ø Ð Ô Ó Ò Ò Ø ¾ ¹¾ ÁÓÙÒÓÙ ¾¼¼ º ÉÖ ÑÓÔÓ Ó Ò ÕÒ ÙØ SITe CCD Ñ 2 8 (5mm) ÓÒÓ ØÓ Õ Ö Ñ Ô Ö Ð Ñ ½ ¼¾ lines/mm ÒØÖ Ö Ñ ÒÓ Ø ¼¼ Å Ð ÔØÓÒØ Ø ¹ Ñ Ø ÖÓ Ô ¼¼ Å Û ¼¼ Å ÔÓÖ Å/ pixelµ Ñ Ñ Ø Ò ÐÙ 6 Å 4 Å (FWHM) Ø ÑÔÐ Ò Ñ Ñ ØÓ ÒØ ØÓ Õ º À Õ Ñ ÔÓÙ ÕÖ ¹ ÑÓÔÓ Õ ÖÓ 6.3 Ð ÔØÓÒØ ØÓ Ñ ØÓ Û Ø Ô ÓÑ ÒÛÒ ØÛÒ ÙÒ ôò Ø ØÑ Ö seeing: µ Òô ØÓ Ñ Ó ØÓÙ ØÛÒ 7.8 Ø Ò Ò ÒØ ÔÖÓ Û¹ Ô ÙØ Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº Ë Ð Ø Ô Ö ÔØô Ó Õ Ñ Ø Ò ÔÖÓ Ò ØÓÐ Ñ Ò Ø Ò Ø ÙÒ ÓÖÖ ¹Ò ØÓÙº À ÑÙ Ö Ø Ø ØÛÒ Ò ÐÛÑ ØÛÒ ÔÖÓ Ô Ö Ø Ö Ò Ø Ò Ö ØÓÔÓ Ø Ø Õ Ñ Ô ÒÛ ÙØ Ò Ò Ø Ö ÓÐ º ÙØ ÓÖ ØÓÔÓ Ø ØÓÙ ÙÔ Ñ Ð Ø ÒØ Ñ ÒÓÙ ØÓ ÒØÖÓ Ø Õ Ñ Ò Ø Ò Ñ Ñ Ø Ø Ô ØÓÙ Ø Ð ÓÔÓÙ Ô Ò ÓÒØ Ò Ø Ö Ò ÓÖ ØÓ ÓÔÓÓ Õ ØÓÔÓ Ø ØÓ ÒØÖÓ Ø Õ Ñ º Ô Ð Ü Ñ Ò Ô Ö Ø Ö Ó Ò Ô Ø ÔÓÐÙÔÐ ôò Ô Ö ÓÕôÒ Ô Ö ÓÕôÒ Ñ ÙÜ ¹ ½

187 ÈÒ º ËÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ Õ ÑôÒ Ø Ñ ØÓ ÓÔ ØÓ Ë Ò Slit center Galaxy RA DEC Total Exposure Time a (h:m:s) (d:m:s) (sec) (J2) (J2) NGC 377 Slit :3: :44:27. 3 () NGC 424 Slit 2:5: :9: (3) NGC 424 Slit 2 2:5: :8: (2) NGC 4395 Slit 2:25: :3: (3) NGC 4395 Slit 2 2:25:4. +33:3: (2) NGC 4449 Slit 2:28: :5: (3) NGC 524 Slit 3:29: :25:6. 36 (2) NGC 524 Slit 2 3:29:4. +58:24: (2) a Ç Ô Ö Ò ÐôÒÓÙÒ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ ÛÒº Ñ Ò ÕÙØ ÔÓÑÔ Ò ÑÔÓÖ Ò Ò Ô Ó Ö Ö ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ ÓÑ ÒÓÙ ØÓÙ ÖÓÙ Ø Õ Ñ º Ô ÔÐ ÓÒ ØÓ ÒØÖÓ Ø Õ Ñ Ô Ö Ø Ö Ô Ð Ø Ò Ø ô Ø ØÓ Ñ Ò Ô Ö Ð Ñ Ò Ô Ö Ô ÒÛ Ô Ñ Ô º Ç ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø ÓÔÓ ØÓÔÓ Ø Ò Ó Õ Ñ ô Ó ÕÖ ÒÓ Õ Ñ Ô Ö Ø ÒØ ØÓÒ ÈÒ º º Ç Ò ÕØ Ø Ò Ð ÛØÓÑ ØÖ º Ñ ØÓ¹ ÛØÓÑ ØÖ Ø Ö Ò ÓÖ Ô ¹ Ö Ø ÖÓ ÒØ Ò Ö Ù Ô Ö Ø Ö ô Ö ÑÓ ÑÓÒ Ñ ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ biases, twilight flats, comparison lamp exposuresµº º¾º Ò ÐÙ Ñ ØÛÒ À Ò ÐÙ ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ ôò ÓÑ ÒÛÒ Ò Ñ Ø Ó ØÓÙ ØÖÓÒÓÑ Ó Ô ØÓÙ IRAF º À ÔÓÙ ÓÐÓÙ Ô Ö Ö Ø ÙÒÓÔØ Ô Ö ØÛ Ø Ô Ø Ö Û ØÓÙ Ð ØÖÓÒ Ó ÓÖ ÓÙ biasµ Ø Ò Ö ØÛÒ Ó Ñ ôò ØÒÛÒ ÔÓÙ Ò ÔÛ Ø Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ ÒÛÒ 4..2): Ô Ô ÓÔÓ Ñ ØÛÒ Flat-fielding) ³ÇÔÛ Ò Ö Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ò ÐÙ ØÛÒ ÒÛÒ Ø ÓÒÓ ØÓ Õ Ò Ò ¹ ÕÒ ÙØ Ò Ñ Ø ØÖ ÔÓÙÒ Ø ÙÐÐ Ñ Ò ÛØ Ò ØÓÒ Ó Ö Ñ Ð ØÖÓÒÛÒ Ð Û ÓÖ ¹ Ø ÒØ Ô Ö ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ ÐÐ Ð Û ÒÓÑÓ ÓÑÓÖ ØÓ ÛØ Ñ Ð Û Ò µº ØÓ Ð Ó ÙØ Ð Ñ ÒÓÒØ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ñ Ø ½ ¼

188 µ µ ËÕ Ñ º½¼ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ Ñ Ö Õ Ñ Ð ÔØ Ô ÖÔÓÙ ¼¼¹ ¼¼¼ Å) Ô µ Ð ÑÔ Ù Ö Ö ÖÓÙ µ Ô ØÓÒ ÓÙÖ ÒÓ ÕÖ ÓÖÛÒ Ð ÑÔôÒ ÔºÕº Ù Ö Ö ÖÓÙ Ò ÓÙ ÒÛ Ø Û projector h Ð ÑÔ Ð Øµ ÔÓÙ Ð ÔØÓÙÒ Ñ ÐÓ ÖÓ Ñ ôò Ñ ØÓ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Ø Ö Û Ø Ô Ö ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ ÓÖ Ø Ñ Ñ ØÓº Ô ÔÐ ÓÒ Ð Ñ ÒÓÒØ Ò Ô Ô ÓÔÓ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ twilight flats) Ø Ö Û Ô ÒôÒ Ø ÐÓ ÔÛÒ ÒÓÑÓ ÑÓÖ¹ ÓÙ ÛØ ÑÓ º Ç ØÖ ÔÓ Ô Ô ÓÔÓ ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ô Ö Ö Ø ÙÒÓÔØ Ô Ö ØÛ Ñ ØÓ ÓÔ Ñ Ö Õ Ñ long-slitµ Ç Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ ËÕ Ñ º½¼ µ ÒÓÒ ÓÔÓ Ó ÒØ ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø Ò ÒØÓÐ response ØÓÙ IRAFº ÌÓ response ¹ Ñ ÓÙÖ ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Ò Ô Ô ÓÔÓ ÓÔÓ ÔÖÓ ÔØ Ô Ø Ö Ø ¹ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ Ñ Ñ ÙÒ ÖØ ÔÓÙ ÒØ ØÓÔØÖÞ ØÓ Ñ Ó Ñ Ø Ð ÑÔ Ô Ð Ø Ò Ò ØÓÙ Ñ ØÓµ Ü Ð ÓÒØ Ø Ø ÙÑ Ò Ø Ò ÒØ Ø ¹ Ò Ð Û ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ð ÑÔ º Å ÙØ ØÓÒ ØÖ ÔÓ Ô ÖÒÓÙÑ Ñ Ò ÔÓÙ Ñ Ò Ø Ò Ô Ö ØÓÙ Ù Ø Ñ ØÓ ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓº Ç ÓÖ ô Ð Û ÒÓÑÓ ÑÓÖ¹ ÓÙ ÛØ ÑÓ ÒÓÒØ Ñ Ø ÕÖ Ò Ô Ô ÓÔÓ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ twilight flats ËÕ Ñ º½¼ µ Ñ Ø Ò ÒØÓÐ illuminate ØÓÙ IRAF Ó ÔÖôØ Ö Ñ Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ Ò Ü Ð Ó Ò Ô ÙØ Ó ÙÑ Ò ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô µº ÌÓ Ò Ñ ÒÓ ØÛÒ Ó ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ ÒÛÒ ÒÛÒ Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ ÓÙÖ ÒÓ µ Ö Ø Ô Ø ÓÑ Ò Ô Ö Ø Ö º Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ multi-slitµ Ä Ñ ÒÓÙÑ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ Ñ Ø Ñ ØÛÒ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ ËÕ Ñ º½½µ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ø Ò ÒØÓÐ a- pnorm ØÓÙ IRAF Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ ØÓÙº ÌÓ apnorm ÓÖÞ ÑÓÒÓ Ø Ø Ñ Ø Ø Ð ÑÔ µ Ñ Ø Ò ÔÐ ÖÓ ÓÖ Õ Ñ º Ã Ø Ô Ò ÔÖÓ ÖÑ Þ Ò ÔÓÐÙôÒÙÑÓ Ò Ô Ø Ñ Ø ÙØ Ø Ö Ô ØÓ Ñ Ö ÑÑ Ø Ð µ ØÓÙ ÜÓÒ ÔÓÖ dispersion axisµ Ø Ò ÐÓ Õ Ñ º Ô ÓÐ Ð ÖÓ ØÓ ÖÓ Õ Ñ Ö Ø Ñ Ø Ñ Ø Ñ ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Õ Ñ Ø Ô Ø ÙÑ Ò Ø Ò Ô Ö Ð Û ÓÖ Ø Ó Ñ ÓÙ Ñ ØÓ ÓÖ ôò Ø Ø Ø ÐÓ ÔÓ ÒÓÑÓ Ó ÒÓ ÛØ ÑÓ ÑÔÓÖ Ò Õ Ñ Ò Ø º ÙØ Ø Ò Ô ÖÔØÛ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ñ ÔÓÐÐ ÔÐ Õ Ñ Ò Ò Ò Ð Ý ÒÛÒ Ô Ô ÓÔÓ ÓÙÖ ÒÓ twilight flatsµº ½ ½

189 ËÕ Ñ º½½ Ò Ô Ô ÓÔÓ Ð ÑÔ Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒº ËØ Ò ÔÖÓ Ñ Ò Ô ÖÔØÛ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ñ ½ Õ Ñ º Ã ÐÛÖ Ô ÓÒÞ ØÓ Ñ ÔÓÙ ÔÖÓ ÖÕ Ø Ô Ñ Õ Ñ º ÑÓÒ Ñ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ô Ñ ÒÓ Ø Ó Ø Ò Ô Ü Ö ØÛÒ Ñ Ø ôò Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ò ÑÓÒ Ñ ØÛÒ Ñ ØÛÒ Û ÔÖÓ ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ Ð ÒØ ØÓÕ ØÛÒ ÓÒÓ ØÓ Õ ÛÒ Ø Ñ Ó ØÓÙ ÜÓÒ ÔÓÖ Ñ ØÓ Ñ Ó Ñ ØÓ Ó ØÛ ô Ø Ò Ò Ø Ò ÒôÖ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ º ÙØ Ô ØÙ Õ Ò Ø Ñ Ø Ð Ý Ñ ØÛÒ Ñ Ð ÑÔ Ù ÒôÒ ØÓ Õ ÛÒ He-Ne-Arµ ÒÛ Ø Û arc-frames ØÛÒ ÓÔÓÛÒ Ø Ñ Ñ ØÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ò ÒÛ Ø Ô ØÓ Ö Ø Ö Óº ËØÓ ËÕ Ñ º½¾ Ò Ø Ò ØÙÔ arc frame Ø Ø Ø ÔÛ ØÓ Ô ÖÒÓÙÑ Ô Ñ ØÓ Ö Ó Ñ Ö Õ Ñ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ ÒØ ØÓ Õ µ ÑÓÒÓ Ø Ø ÑÓÖ Ü Û Ñ ØÓµº ÑÓÒ Ñ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ÈÖ Ò Ô Ø Ò Ø Ð Ü Û ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ò Ô Ö Ø Ø Ñ Ø ØÖÓÔ Ø ÓÑ Ò Ô ¹ Ö Ø Ö ØÛÒ Ð ØÖÓÒÛÒ ÔÓÙ ÕÓÙÒ ÙÐÐ Õ Ô Ø ÓÒÓ ØÓ Õ µ ÖÓ Ò Ö º ÙØ Ò Ø Ñ Ø Ð Ý Ö ØôÒ Ñ ØÓ¹ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ø ÖÛÒ Ò ÓÖ Ø Ø Ö Ø Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö Ø ÓÔÓ ÕÓÙÒ ÒÛ Ø Ø Ö ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ º Ô ÔÐ ÓÒ Ô Ö Ø Ö ØÓÙ ÓÖ Ø Ñ Ö Ñ Þ Ò ÐÓ Ñ Ø Ö Ñ Þ ØÛÒ ÒØ ¹ Ñ ÒÛÒ ÔÖÓ Ô Ö Ø Ö µ Ò ÙÒ Ø Ø Ö Û ØÛÒ ÓÑ ÒÛÒ Ô Ö Ø Ö Ô Ø Ò ÔÓÖÖ Ø ØÑ Ö º È Ó Ù Ö Ñ Ò ÖÕ Ñ Ô Ø Ô Ö Ø Ö ØÛÒ Ø ÖÛÒ Ò ÓÖ ÕÖ ¹ ÑÓÔÓ Ø ÒØÓÐ standard ØÓÙ IRAF. ÙØ ÒØÓÐ ÓÐÓ Ð ÖôÒ Ø Ñ ØÓ ÓÔ ÓÑ Ò ØÓÙ Ø Ö Ó Ø Ø ÐÐ Ð Ò Ö Ô Ö ÓÕ Ø Ö Ñ ØÓ ÕÖ ÒÓ ½ ¾

190 µ µ µ ËÕ Ñ º½¾ ÌÙÔ Ñ Ø Ð ÑÔ ÑÓÒ Ñ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ µ Ñ Ñ Ö Õ ¹ Ñ Ø Ø ÑÓÖ µ Ñ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒ Ø Ø ÑÓÖ º ÌÓ ÑÔÐ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ö Ø Ø Ö Ø Ö ØÓ ÒÓ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ø Ü ØÛÒ ÒÛÒ º½¾ º½¾ µ ØÙÔ ÑÓÒÓ Ø ØÓ Ñ Ð ÑÔ He-Ne-Ar ØÓ ÓÔÓÓ ÕÓÙÒ Ñ Û Ø Ñ Ñ ØÓ ØÛÒ Ô Ó ÕÙÖôÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ º ½

191 ÒÛ ØôÒ ÓÑ ÒÛÒ ÑÓÒ Ñ ØÓÙ Ø Ö Ò ÓÖ ÒÛ Ø ÖÓ Ø ¹ ÒÓ ÓÐ Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÔºÕº Hamuy et al. 992µ ÙÔÓÐÓ Þ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ò Ò Ö Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓÙ Ø Ö Ò ÓÖ º Ó ÓÖ ô ÓÙÑ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ñ Ø ÔÓÖÖ Ð Û Ø ØÑ Ö ÙÔÓÐÓ ÞÓÙÑ ØÓ Ð Ó Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÖÓ ÔÖÓ Ø Ò ÔÖ Ñ Ø ÖÓ ØÓÙ Ø Ö Ò ÓÖ Ø ÙÒ Õ ÔÖÓ ÖÑ ÞÓÙÑ Ò ÔÓÐÙôÒÙÑÓ ÓÙ ÑÓ spline3µ ÙØ ØÓÒ Ð Óº ÙØ ØÓ ÔÓÐÙôÒÙÑÓ Ñ Ò Ø ÙÒ ÖØ Ù sensitivity functionµ ØÓÙ Ñ ØÓ Ö ÓÙ ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓº Ì ÐÓ Ñ Ø Ò ÒØÓÐ calibrate ÖÑ ÞÓÙÑ ÙØ Ø ÙÒ ÖØ Ù Ø Ñ Ø ØÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ô ÖÓÙÑ Ø Ø Ð ÑÓÒÓÑ Ñ Ò Ñ Ø º Ã ÙØ Ø Ð Ñ ÒÓÙÑ ÙÔ Ý Ò Ø Ò Ô Ö Ø ØÑÓ Ö ÔÓÖÖ Ñ Û Ø ÑÔ Ð ÔÓÖÖ extinction curveµ ÔºÕº ØÛÒ Hamuy et al. (992) Ø Ò Ö Ñ Þ Ø Ø Ø Ñ Ø Ô Ö Ø Ö ØÓÙ ÒØ Ñ ÒÓÙº Ü Û Ñ ØÛÒ ÌÓ Ø Ð ÙØ Ó Ø Ó Ø Ñ Ø Ò ÐÙ ÙÒ Ø Ø Ø Ò Ü Û ØÛÒ Ñ ØÛÒ ØÛÒ ÙÔ Ñ Ð Ø ÒØ Ñ ÒÛÒº ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò ØÙÔ Ø ØÓ Ñ Ñ ÔÓÐÐ ÔÐ Õ Ñ ÒØ ØÓ Õ ÔÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò Ö Ó Ò ÓÖ Õ Ö Ø Ö Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ÔºÕº [O iii] 57Å, [N ii] 6548Å, Hα 6563Å, [N ii] 6584Å, [S ii] 676Å, [S ii] 673Å)º Å Ø Ó ØÓÙ IRAF, Ô Ð Ø Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ð ÔØ ØÓ ÙÔ Ü Ø ÒØ Ñ ÒÓ ØÓ Ø ØÓ Ñ Ñ ÒØ ÔÖÓ ÛÔ ÙØ Ô Ö ÓÕ Ø Ò Ö Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ ÓÙÖ ÒÓ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙº ËØ ÙÒ Õ Ü Ø ØÓ ÑÓÒÓ Ø ØÓ Ñ ØÓÙ ÙÔ Ñ Ð Ø ÒØ Ñ ÒÓÙ ÔÖÓ ØÓÒØ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ñ Ó Ñ ØÓ Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÓÙ ÒØ Ñ ÒÓÙ ÖôÒØ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò Ø ÓÖ Ø ÛÑ ØÖ ØÓÙ Ô Ò º ÌÓ Ñ Ó Ø Õ Ñ Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Ñ Ø ôò Ô Ö Ø Ö ÛÒ Ô ØÖ Ô Ø Ò ¹ Ö ØÓÙ ØÓÔ Ó ÙÔÓ ÖÓÙº Ë Ô Ö ÔØô ÔÓÙ ÔÓÐÐ ÔÐ Ü Û Ñ ØÛÒ Ø Ñ Ó Ø Õ Ñ Ø Ò ÓÐ Ð Û Ø Ø Ñ ÒÛÒ Ô ôò Ò ÛÑ ØÛÑ ÒÛÒ Ô Ö ÓÕ Ñ ÕÙØ ÔÓÑÔ Ü Û ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ô Ò Ù ÖÒÓÒØ Ø ÕÛÖ Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ò º Å ØÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ À Ñ Ø Ü Û ØÛÒ Ñ ØÛÒ Ø ØÓ ÓÒ Ø Ñ Û Ñ ØÖ ÛÒ Ø ÒØ ¹ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ü ÓÙÑ Ñ ÒØ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø ½

192 µ µ ËÕ Ñ º½ Ø Ø Ñ Ø µ Ñ Õ Ñ µ ÔÓÐÐ ÔÐôÒ Õ ÑôÒº Ç ÛØ Ò Ø ÖÙ Ö ÑÑ ÒØ ØÓ ÕÓ Ò Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ô ØÓÒ ÓÙÖ Ò º ½

193 Ø Ø Ø ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒº Ô Ö Ñ Ö Ñ ØÖ ØÓÙ Ð ÓÙ [S ii]/hα ÑÔÓÖ Ò Ô ØÓÔÓ Ñ Ð Ø ØÛÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ ÒØ Ñ ÒÛÒ Û Í»Í Òô ÐÐÓ Ð Ó ÑÔÓÖÓ Ò Ò ô ÓÙÒ ÔÐ ÖÓ ÓÖ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ ÖÓÙ ÔÓÙ Ô ÑÔ Ø [S ii](676å)/[s ii](673å), [O iii]/hβ ÒØ ØÓ Õ µº ³ÇÑÛ Ø ÒÓ ÓÐ ÔÓÙ Ô ÑÔ Ñ ØÖÓÒÓÑ Ô Ù Ø Ø ÔÓÖÖ interstellar extinctionµ Ð Û ÔÓÖÖ Ø Ô Ø Ñ Ö ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÖÓÙ Ø Ñ Ó ØÖ Ò ÓÔÓ Ò ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ñ ÓÙ Ñ ØÓ Ò ÒØÓÒ Ø Ö Ø Ñ Ö Ø Ö Ñ Ñ ØÓµº À ÔÓÖÖ ÙÒ Û Ö Þ Ø Ô Ø ÓÖ ÕÖôÑ ØÓ (color excess) E(B-V)=A B -A V ÔÓÙ A B, A V Ò ÓÐ ÔÓÖÖ Ö Ñ Ò Ò Ñ Ò Ñ ¹ A λ =2.5log(I λ /I λ )µ Ø B=blue=44Å V=visual=55Å Ò Ö Ô Ö ÓÕ ÒØ ØÓ Õ º Ç Ð Ó R=A V /E(B-V) Ö Þ Ø Ò ÓÐ ÔÖÓ Ñ Ô Ð Ø ÔÓ Ó Ñ Ó Ñ ØÓ ÔÓÖÖ Õ Ö Ø ÖÞ ØÓ Ñ Ó Ñ Ó Ø Ò ØÓ Õ Ñ ØÛÒ ÛÒ Ø Ò ÔÓÙ ÔÖÓ ÐÓ Ò Ø Ñ Ó ØÖ ÔÓÖÖ Osterbrock & Ferland 26µº ËØÓ ËÕ Ñ º½ ÒÓÒØ ÓÖ ÑÔ Ð ÔÓÖÖ ÙÒ ÖØ ØÓÙ ÒØ ØÖ ÓÙ Ñ ¹ ÓÙ Ñ ØÓ ÓÖ Ø Ñ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ Rº Ç Ø Ñ ØÓÙ R ÙÑ ÒÓÒØ Ô ¾º ¹ º Ò ÐÓ Ñ Ø Ø Ø Ø Ò Ñ Ó Ø µ Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø Ø Ð ÔÓÙ Ò Ñ Ò Ø Ø Ø Ò Ù ÓÖ Ûº ËØ Ò Ô ÖÓ Ñ Ð Ø ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ñ º½ ÓÔÓ Ò Ñ ØÙÔ Ø Ñ ÕÙØ Ñ Ó ØÖ Ð ØÓ Ð Ü Ñ º ËØ Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ñ Ó Ñ ØÓ Ð ÔÖÓ ÖÑ Ñ Ø ÒÓÑ Gauss Ñ ØÖ Ñ Ø Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Û ÔÖÓ Hα Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÒØ Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÓÙ I λ /I Hα µ Ñ ÛÒ Ñ Ø Ò Õ I λ I Hα = I λ I Hα c λ º½µ ÔÓÙ I λ /I Hα Ò ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò Û ÔÖÓ Hα ÒØ Ø ÒÓ ÓÐ Ö ÑÑ Ñ Ó Ñ ØÓ Ð ÕÛÖ Ñ Ó ØÖ ÔÓÖÖ c Ò Ó ÙÒØ Ð Ø ÔÓÖÖ λ=f(λ)-f(hα) Ò ÓÖ Ø ÔÓÖÖ Ø Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓ Ñ Ó Ñ ØÓ Û ÔÖÓ ØÓ Hα. ÒÛÖÞÓÒØ ØÓÒ ÔÖ Ñ Ø Ð Ó I λ /I Hα ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ñ ØÖ ÓÙÑ Ø Ò ÔÓÖÖ Ñ Û ØÛÒ Ñ ØÖÓ Ñ ÒÛÒ Ð ÛÒ I λ /I Hα. ÙØ Ó Ð Ó 76

194 ËÕ Ñ º½ Ã ÑÔ Ð Ñ Ó ØÖ Ô Ô ØÓ Ñ Ö Ò ÙÔ ÖÙ ÖÓ FIRµ Ñ ÕÖ ØÓ ÙÔ ¹ Ö ô UVµ (Fitzpatrick 999) Ò ÒÛ Ø Ô Ø ÛÖ ÓÒ ÑÓ Ñ Ó ØÖ Ð Ø Ö ÑÑ Balmer ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔºÕº ÈÒ º½ R-3., Osterbrock & Ferland 26). Ç ÙÒØ Ð Ø ÔÓÖÖ c ÙÔÓÐÓ Þ Ø Ô Ø ËÕ º½ Ò ÛÖ ÓÙÑ Ø Ö ÑÑ ØÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Hα Û ÔÖÓ Ø Ò Hβ R=3.º Ã Ø Ð ÓÙÑ ÐÓ Ô Ò Ø Õ ÔÓÙ c(hβ) =.346 log I(Hα) I(Hβ) 2.87 ¼º Ò ÓÖ Ø ÔÓÖÖ Ø Hα Ô Ø Ò Hβ (f(hβ)-f(hα)) I(Hα)/I(Hβ) Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÔÓÑÔ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ó Ö ÑÑôÒ º¾µ ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Hα, Hβ Ö Ó Ò Ó Ù ÖÓ ÒÓÙ Ñ Ð ØÖÓÒ ÖÑÓ¹ Ö ½¼ 4 Ã Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ½¼ 4 cm 3, ØÓ ÓÔÓÓ Ò ÖÓÙ Ø» ÛØÓ ÓÒ Ñ ÒÓ Ó Ð Ó I(Hα)/I(Hβ) Ò ¾º Osterbrock & Ferland 26). Ô ÔÐ ÓÒ Õ Ø ÓÖ ÕÖôÑ ØÓ E(B-V) Ñ ØÓ ÙÒØ Ð Ø ÔÓÖÖ Ü ÖØ Ø Ô Ø Ò ÑÔ Ð Ü Ò ØÓÒ ØÙÔ Ò ÑÓ Ö ÖÛ R=3.µ Ò Ø Ô Ø Õ (Osterbrock & Ferland 26): E(B V ).77c (5.3) ½

195 ËØÓÒ ÈÒ º½¼ Ò Ø ÔÓÖÖÓ Ñ Ò Fµ ÓÖ ÛÑ Ò Ô ÔÓÖÖ Iµ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÐÛÒ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í (([S ii]/hα) spec.4) Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ð ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò ØÓ F= erg sec cm 2 I= erg sec cm 2 ÒØ ØÓ Õ º Ô Ô Ö Ø Ø Ó Ð Ó Ñ ØÓ ¹ ÔÖÓ ¹ ÖÙ Ó S/Nµ ØÛÒ ÖÓôÒ Ø ÒÓ ÓÐ º ÌÓ S/N Ø Ñ Ñ Ø Ñ Ø counts ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ C S µ ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ ØÓÙ C b µ Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ò Ø Ø ÕÒ Õ Ö Ø Ö Ø ØÓÙ Ò ÕÒ ÙØ gain - G, readout noise - N R µ Ñ ÛÒ Ñ Ø Õ S/N = C S Cs + C b + (G N R ) 2 º µ Ç Ö ÑÑ Ø ÓÔÓ Ò ÒÓÒØ Ø Ñ Ò Ö ÑÑ ÔÓÙ Ò Ò ÕÒ Òº ½

196 ½ º½¼ ÊÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ØÛÒ Ñ Ø ôò Í»Í ÈÒ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ 7 F I S/N NGC LBZ 8 F I S/N

197 ½ ¼ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 9 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N

198 ½ ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N

199 ½ ¾ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 7 F I S/N NGC LBZ 8 F I S/N NGC LBZ 9 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N

200 ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ 7 F I S/N NGC LBZ 8 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N

201 ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N NGC LBZ 4 F I S/N NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6a F I S/N

202 ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 6b F I S/N NGC LBZ 7 F I S/N NGC LBZ 8 F I S/N NGC LBZ 9 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N

203 ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 4 F I S/N NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ 7 F I S/N NGC LBZ 8 F I S/N NGC LBZ F I S/N NGC LBZ 2 F I S/N NGC LBZ 3 F I S/N

204 ½ ÈÒ º½¼ ËÙÒ Õ Line Hβ [O iii] [O iii] [O i] [He i] [He ii] [O i] [O i] [N ii] Hα [N ii] [He ii] [S ii] [S ii] [Ar iii] (Å) (486) (4959) (57) (5577) (5876) (6234) (63) (6364) (6548) (6563) (6584) (6678) (676) (673) (736) NGC LBZ 4 F I S/N NGC LBZ 5 F I S/N NGC LBZ 6 F I S/N NGC LBZ 7 F I S/N F: È Ö Ø ÖÓ Ñ Ò ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò F(Hαµ ½¼¼ Ñ ÓÖ ÛÑ Ò Ñ Ó ØÖ ÔÓÖÖ I: ÊÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÒÓÒ ÓÔÓ Ñ Ò I(Hαµ ½¼¼ ÓÖ ÛÑ Ò Ñ Ó ØÖ ÔÓÖÖ S/N: ÄÓ Ó Ñ ØÓ ÔÖÓ ÖÙ Ó ØÛÒ Ô Ö Ø Ñ ÒÛÒ ÖÓôÒ Ø ÒÓ ÓÐ

205 Ç ÈÒ º½½ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ð Ø ¹ Ñ ØÓ ÓÔ ô Ô Ö Ø Ö Ñ Ò Í»Í (([S ii]/hα) spec.4) ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ º Ç ÈÒ º½¾ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ô Ö Ñ ØÖÓÙ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ Ò ¹ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ñ ([S ii]/hα) spec <.4) º Ç Ø Ð ½ ¾ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ØÓ Ð Ü ÔÓÙ Ò Ô Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø Ø Ô ÒØ ØÓ Õ º À Ø Ð Ò Ø ÓÖ ÛÑ ¹ Ò ÔÖÓ ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ö ÑÑ Hα (F(Hα)) ÑÓÒ ½¼ 4 erg sec cm 2 º ËØ Ò Ø Ð Ò Ø ÔÓÖÖ c ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØ Ô Ø ËÕ º¾º À Ø Ð Ò Ø ÓÖ ÕÖôÑ ØÓ E(B-V) ËÕ º µº À Ø Ð Ô ÖÓÙ Þ ØÓÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÓ Ð Ó Hα / Hβ, Ñ ÓÖ ÛÑ ÒÓ ÔÓÖÖ º Ç ÙÔ ÐÓ Ô Ø Ð Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÓÖÓÙ Ð ÓÙ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ñ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ñ Ò Ø Ø ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ò Ö ÑÑ Hβ Ò Ñ µ Ø ÔÓÖÖÓ Ñ Ò ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ º À ÓÖ ÛÑ Ò Ô ÔÓÖÖ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÒÓÒ ÓÔÓ Ò Ñ Ø Ò Ø ÒÓ ÓÐ Hα Ø Ñ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ ôòø Ø ËÕ º½ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø f(λ) Ô ØÓÒ ÈÒ º½ ØÓÙ Osterbrock & Ferland 26 R=3.µº Ì ÐÑ Ø ÙÔÓÐÓ¹ Ø Ò Ñ Ø Ò ØÙÔ Ñ Ø Ó ÐÑ ØÛÒº ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ñ Ò Í»Í ÈÒ º¾¹ º µ Ô ÒÛ Ø Ò Ò Hα Ð Ü Ñ ÓÔ Ò Ò ÑÓÖ ÓÐÓ ØÓÙ ÔÓÙ Ò ÙÒ Ø Òº À Ò Ð ÔØ Ô Ö ÓÕ 3 3 Òô Ø Ð Ø Ò ÕÒÓÙÒ Ø Í»Íº ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô Ö Ø ÒØ Ø Ü Ñ Ò Ñ Ø ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Í»Íº ½

206 ½ º½½ È Ö Ñ ØÖÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÐÛÒ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ ÈÒ Galaxy SourceID F(Hα) c(hβ) E (B V ) Hα / Hβ [Sii]( ) [Nii]( ) [Sii](676) [Oiii] ( ) / Hα / Hα /[Sii](673) /Hβ NGC 243 LBZ.7.5±.7.2± ±.44.49±.3.32±.2.32±.4.46±. - LBZ ±.7.92± ±.99.39±.2.33±..34±..5±. - LBZ ±..92± ±.59.4±..37±..39±.6.8±. - LBZ ±..5± ±.26.56±.2.37±..39± LBZ ±.9.7± ±.42.43±..47±..4±.5.22±.3 - LBZ ±..73±.9 6.4±.56.6±.2.47±.2.4±.7.5±.3 - LBZ ±..46±.6.3± LBZ ±.26.35±.2 4.3±.87.48±.4.27±.3.39± LBZ 9.9.2±.3.±. 2.9±.3.4±.2.3±.2.39±.3.92±.5 - LBZ..95±.2.73±.6 6.2±..57±.5.36±.6.35±.2.76±.35 - LBZ..53±.2.4± ±.75.8±.6.4±.4.7±. 3.57±.86 - LBZ ±..2± ±.26.43±.2.28±..3±.8 4.9±.54 NGC 377 LBZ.25.36±.3.28±. 3.83±.4.38±.2.42±.2.2±..55±.3 - LBZ 2..72±.39.56±.3 5.±.59.4±.3.3±.2.33± LBZ ±.9.9± ±.54.42±.5.32±.3.43± LBZ ±.3.22±. 3.6±.38.4±.2.3±.2.4±.3.4±.3 - LBZ ±.2.74±.6 6.2±.2.43±.3.45±.3.3±.6.98±.23 - LBZ ±.4.44±.3.±.2 - NGC 424 LBZ ±.4.2±..7± LBZ 2.5.3±.6.8± ±.83.48±.2.2±.2.4± LBZ ± ± LBZ ±.7.23± ±.2.49±.2.6±..42±.8.±. - LBZ ±.3.6±.2.4± LBZ ±.3 -.6±. - - LBZ ±.6.8± ±.85.73±.3.3±..29±..6±.24 - LBZ ±.3 -.8± LBZ ±.9.6±.5.2± LBZ.6.42±..32±.7 4.±.3.4±.2.23±..29±. 2.4±.23 - LBZ.26.3±.3.24±. 3.66±.39.4±.2.2±..27±..88±.2 - LBZ ±.37.49± ±.42.68±..43±.6.2±.3.3±.4 - LBZ 3.2.6±.9.46± ±.72.44±.4.22±.2.42±.22.27±.25 - LBZ ±.6.3± ±.7.47±..23±..44±.7.5±.2 - LBZ ±.2.22±.9 3.6±.33.43±.2.9±..4±.2.63±.2 - LBZ ±.5.34±.4 4.9±.8.57±..7±..4±.4 3.9±.2 - LBZ ±.4.±.2.2± LBZ ±.8.42± ±.27.7±.2.24±..34± ±.25

207 ½ ¼ ÈÒ º½½ ËÙÒ Õ Galaxy SourceID F(Hα) c(hβ) E (B V ) Hα / Hβ [Sii]( ) [Nii]( ) [Sii](676) [Oiii] ( ) / Hα / Hα /[Sii](673) /Hβ NGC 4395 LBZ.22.2±..5± ±.28.42±.2.±..4±.2.42±.6 - LBZ 2.2.8±.58.62± ±2.5.59±. -.96±.29.45±.82 - LBZ ±.37.4± ±2.78.4±.4.9±.2.26±.22.82±. - LBZ ±.5.32±. 4.±.48.4±.2.9±.2.43±.5.2±.24 - LBZ ±.4.44±. 4.5±.5.6±.3.4±..29±. 2.24±.36 - LBZ ±.5.7±. 5.97±.69.59±.4.6±.2.3± ±.45 NGC 4449 LBZ.9.75±.7.58± ±.72.58±.3.24±.2.23± LBZ ±..9±.7 3.5±.27.39±.2.2±.2.44±.2 5.9±.6 - LBZ ±.2.37±.9 4.2±.4.46±.2.28±.2.4±.2.4±.2 - LBZ ±.6.±.4 2.9±.3.42±..22±..42±.7.96±.7 - LBZ ±..2± ±.33.56±.2.25±.2.4±..7±.7 - LBZ 6a.34.2±.8.5± ±.22.47±.2.8±..29±.8.38±.3 - LBZ 6b.6.29±.4.22±. 3.6±.39.54±.3.8±..4±.2.69±.27 - LBZ ±..4± ±.82.43±..6±..29± ±.57 - LBZ ±.6.43±.4 4.5±.2.47±..7±..38± ±.6 - LBZ 9 4..±.4.8±.3 3.2±..48±..7±..4± ±. - LBZ ±.4.57±.3 5.9±.6.45±..23±..42± ±.2 - LBZ 2.8.3±.5.±.4 3.7±.2.59±..8±..36±.4.44±.8 - LBZ ±.7.42± ±.25.4±..26±..38±.6.44±.2 - LBZ 3.6.4±.29.3± ±.92.6±.7.25±.3.33±.4.9±.48 - LBZ ±.3.4± ±..65±.8.6±.3.33± LBZ ±.9.96± ±.6.56±.3.6±..43±.2.8±.22 - LBZ ±..43±.8 4.5±.39.4±.2.22±..35±.9.83±.4 - LBZ ±.9.27± ±.26.5±.2.5±..39±.8.6±.3 - LBZ ±.9.25±.7 3.7±.26.46±.2.6±..36±.8.22±.4 NGC 524 LBZ ±.8.7±.3.6± LBZ ±.2.23± ±.6.4±.5.9±.2.43± ±.99 - LBZ ±.6.99± ±.3.42±.3.±..36± ±.97 - LBZ 4.7.6±.8.89±.4 7.2±..64±.4.2±..3±. - - LBZ 5.7.4±.23.3± ±.7.4±.4.4±.2.22±.2.6±.7 - LBZ ±..3± ±.33.38±.2.5±..33±..27±.6 - LBZ ±.8.52±.7 4.9±.33.42±.2.9±..24±.9 - Ç Ø Ö Ó ÐôÒ Ø Ñ ÒÓ Ñ ØÛÒ Ó Ö ÑÑôÒ ØÓÙ [Nii] ØÓÙ [Oiii] Õ Ò ÕÒ Ù Û ØÓ ØÓÙ Õ ÕÖ ÑÓÔÓ º

208 ÈÒ º½¾ È Ö Ñ ØÖÓ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ ÐÛÒ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Ñ Ô ØÓÔÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ ½ ½ Ñ Ð Ü ôò Galaxy SourceID F(Hα) c(hβ) E (B V ) Hα / Hβ [Sii]( ) [Nii]( ) [Sii](676) [Oiii] ( ) / Hα / Hα /[Sii](673) /Hβ NGC 243 LBZ ±.2 -.7± LBZ ±.2.3± ±.63.9±.2.28±.3.24±.24.89±.8 - LBZ ±..23± ±.3.23±.2.25±.2.32±.7.6±.5 - LBZ ±.2.57±.6 5.7±.87.26±.3.32±.3.94± ±.43 - LBZ ±.9.33±.7 4.3±.27.2±..28±..36±.2.49±.7 - LBZ ±.6.63± ±.7.3±.2.32±.2.2±.3.56±. - LBZ ± ± LBZ ±.3.28±. 3.85±.38.4±..33±.2.97±.5.43±.9 - LBZ 62.4.±.8.9±.6 3.3±.9.2±..32±..4±..67±.5 - LBZ ±.3.45±. 4.58±.48.32±.2.37±.2.38±.3.46±.2 - LBZ 8.7.2±..5± ±.3.5±..26±.2.95±.6.6±.2 - LBZ ±.34.78± ±.73.23±.2.8±..36±.7 - NGC 377 LBZ ±.49.34±.38.5± ±.3.33±.4.3± LBZ ±.3.3±. 3.94±.42.2±.2.36±.2.22±.5 - NGC 424 LBZ ±.5.33±.4 4.3±.5.2±..9±..34± ±.47 - LBZ ±.7.57±.5 5.8±.27.2±..5±..3±.7.95±.9 - LBZ 9.2.7±.7.54±.5 5.2±.26.2±..8±..27± ±.2 - LBZ ±.5.6±.4 3.4±.2.27±..4±..4±.7.22±.2 - LBZ ±.2.4± ±.8.4±..±..35±.4 2.6±.6 - LBZ ±.2.5±. 3.35±.33.7±..6±..8±.6 9.5±.2 - LBZ ±..58± ±.42.5±. -.43± ±.72 - LBZ 9.4.6±.9.46± ±.33.4±..3±..37±.4 2.8±.23 - LBZ ±.6.2± ±.8.3±..±..33±.3 2.2±.6 - LBZ ±.4.4± ±.9.26±..6±..39±.5 4.7±.8 - LBZ ±.2.79± ±.2.27±.3.9±.3.3± LBZ ±.8.4± ±.27.7±..5±..37±.3.2±.2 - LBZ ±..4± ±.3.9±.2.±..7± ±.97 - LBZ ±.4.32±. 4.±.43.9±.2.8±..34±.35.5±.8 - LBZ ±..32± ±.35.±..3±..4±.7.7±. - LBZ ±.7.32± ±.23.6±..4±..3±.2.±. - LBZ ±.22.64± ±.97.37±.2.4±..28±.6.5±.29 NGC 4395 LBZ ±.3.2±. 3.55±.36.2±..9±..4±.8.95±.5 - LBZ ±.22.5± ±.85.24±.2.9±.2.36± LBZ ±.26.36±.2 4.6±.88.24±.4.3±.3.33± ±.94 - LBZ ±..9± ±.29.22±..7±..35±. 6.8±.75

209 ½ ¾ ÈÒ º½¾ ËÙÒ Õ Galaxy SourceID F(Hα) c(hβ) E (B V ) Hα / Hβ [Sii]( ) [Nii]( ) [Sii](676) [Oiii] ( ) / Hα / Hα /[Sii](673) /Hβ NGC 4449 LBZ ±.6.3±.4 3.9±.8.22±..8±..4± ±.8 - LBZ ±.4.25±. 3.72±.42.24±.2.25±.2.77±.2.64±.26 - LBZ ±.7.48±.3 4.7±.63.2±.2.±..4±.23.4±.8 - LBZ ±.7.27±.5 3.8±.2.3±..9±..4±.7.83±.7 - LBZ ±.2.49± ±.45.36±.2.23±..29±..82±.25 - LBZ ±.5.65± ±.68.24±.2.5±.2.36± LBZ ±..28± ±.33.2±..25±..±.4.38±.8 - LBZ ±.6.28± ±.7.26±..8±..43± ±.6 - LBZ ±.9.3± ±.63.27± ± ±.55 - LBZ ±.3.22±.2 3.6±.9.3±..5±..4±.4 2.5±.9 - LBZ ±.2.4±. 3.±.4.27±..7±..38±.2.8±.4 - LBZ ±.8.±.6 3.2±.2.28±..±..4±.8.8±.6 - LBZ ±..2± ±.28.26±..4±..36±.2.4±.7 - LBZ ±.9.48± ±.33.32±..25±..9± ±.29 - LBZ ±.9.34±.7 4.7±.29.33±..2±..5±.8.2±.3 - LBZ ±..9± ±.28.33±..9±..4±. 2.69±.3 - LBZ ±..45± ±.42.23±..4±..39±.4 2.6±.52 - LBZ ±.24.58± ±.99.8±.2.2±..43±.27.2±.34 - LBZ ±.7.7±.6 3.9±.8.6±..2±..35±.4.23±. NGC 524 LBZ ±..± ±.29.3±..4±..35± ±.93 - LBZ ±.33.59± ±.4.3±.2.6±..38±.6.87±.67 - LBZ ±.23.2± ±.64.32± ±.2.33±.28 - LBZ ±.6.2± ±.4.22±..3±..27±. 3.52±.25 - LBZ ±.2.6±.6 3.6±.5.3±.4.9±.3.4±.22.7±.7 - LBZ ±.9.73±.7 6.9±.42.2±..±..±.8.39±.6 - LBZ ±.2.±.2.82±.4 - Ç Ø Ö Ó ÐôÒ Ø Ñ ÒÓ Ñ ØÛÒ Ó Ö ÑÑôÒ ØÓÙ [Nii] ØÓÙ [Oiii] Õ Ò ÕÒ Ù Û ØÓ ØÓÙ Õ ÕÖ ÑÓÔÓ º

210 º ÈÇÌ Ä ËÅ Ì Ã Á Ì ÁÆÇÅÀËÀ Í»Í À ÛØÓÑ ØÖ Ò ÐÙ Û Ò Ò Ñ ÐÓ Ö Ñ Ô ôò ¾ µ Ñ ([S ii]/hα) phot.4 Òô ½ Ô ÔÐ ÓÒ Ô Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ.3<([S ii]/hα) phot <.4º ½ Ô Ô Ö Ø Ö ¹ Ò Ñ ØÓ ÓÔ Ñ Ø Ó Ø Ð Ô Mayall Ë Ò µ Ø Ð ÓÒØ Ô Ñ ØÓ ÓÔ Ô ØÓÔÓ Ñ Ò Û Í»Í ½¾ ØÓÒ NGC 243 ØÓÒ NGC 377 ½ ØÓÒ NGC 424 ØÓÒ NGC 4395 ½ ØÓÒ NGC 4449 ØÓÒ NGC 524µº ËØ Ñ Ø Ô Ö Ø Ö Ñ Ò Ô ½ µ Ò Ô Ö Ð Ñ ÒÓÒØ Ñ ÒÓ Ô Ñ ([S ii]/hα) phot.3 ØÓ Ö Ó Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ØÓÒ ÔÖÓ ÓÖ Ñ Í»Íµ ÐÐ Ô Ñ Ð Ó ØÛ ÙØÓ ØÓÙ ÓÖÓÙº ÙØ Ò Ñ ÓÔ Ò Ö ÙÒ ÓÙÑ ØÙÕ Ò Ù Ø Ñ Ø Ô Ö ØÓ ÛØÓÑ ØÖ Ð Ó [S ii]/hα Ñ ÙÒÓÐ Ò ØÓÒ ÈÒ º½ µº Å ÐÓ Ô Ò Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓØ Ð Ñ Ø ÕÛÖÞÓÙÑ Ø ÓÔØ ô Ô Ð Ñ Ò Í»Í Ø ÐÓÙ Ø ÓÖ : ½µ Í»Í ¾µ ÙÔÓÝ Í»Í µ Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Íº ËØ Ò ÔÖôØ Ø ÓÖ Ò ÓÙÒ Ø ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ØÓ Ñ ØÓÙ Ð Ó [S ii]/hα >.4º Ï ÙÔÓÝ Í»Í ÛÖÓ Ñ Ø ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ ÕÛÖ ÑÛ Ò ÕÓÙÒ Ô Ö Ø Ö Ñ ØÓ ÓÔ º Ï Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Í ÛÖÓ Ñ Ø Ô Ñ.3<([S ii]/hα) phot <.4 ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙº ÙØ ØÓ ÒÛ Ø Ö Ð Ó [S ii]/hα>.4) Õ ÔÓ Õ Ø ÑÔÓÖ Ò ÓÖÓÔÓ ØÓÒ ÓÒ Ñ Ð Û ÖÓÙ Ø ôò ÙÑ ØÛÒ ÔÓÙ ÙÑ Ò Ø Í»Íµ Ô ØÓ ÛØÓ ÓÒ Ñ ÔÓÙ Ð Ñ Ò ÕôÖ ÐÐ Ò ÐôÑ Ø ÔºÕº Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø µº ÙØ Ó Ð Ø ØÓ ÓÒ Ø Ø Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Í»Í ØÓ Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ ÖÓ Ø Ô Ö Ø Ø Ø Ó Ø Ô Ö ÓÕ Ý Ü Ô Û Ô ØÓ ÑÔÖÓ Ø Ò Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó Ò Ñ Ø ÑÓÖ ØÓÙ S + Ñ ÔÓØ Ð Ñ Ó ÖÓÙ Ø Ö Ò Ø Ð ÓÙÒ ÙÜ Ñ ÒÓÙ Ð ÓÙ [S ii] / Hαº Ô Ø Ò ÐÐ ØÙÔ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ Ð Û ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Ø ÒØ ØÓÙ ÓÙ Ò ÙÖÛ Ø ÑÓÖ ØÓÙ S ++ (ÔºÕº Long et al. 2, Matonick & Fesen 997)º ÔÓÑ ÒÛ Ó Ð Ó [S ii]/hα Ò Ñ Ò Ø Ò Ò Ò Õ Ñ Ð Ø ÖÓ Ô ¼º º ÈÖ Ø Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ [O i] 63 Å [O iii] 4959, 57 Å) ÙÜ Ñ ÒÓ Ð Ó [N ii]/hα Õ Ñ ÙØÓ ØÛÒ ÓÒ Ñ ÒÛÒ Ô Ö ÓÕôÒ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò Û ÔÓ Ø ØÓ Õ Ø Ò Ô ÖÜ ØÛÒ Ñ Õ Ò ÑôÒ Ó Û ØÓ ØÓÙ Ò Ô ØÓÔÓ ÓÙÒ Ø Ò ØÛÒ Ô ôò Û Í»Íº ËØÓÒ ÈÒ º½ Ô ÖÓÙ Þ Ø ÔÓ Ö ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ Ñ ØÓ ÓÔ ½

211 Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò Ð Ü ô Ø ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ ÓÒ ÓÖ Ø Ò Ñ ØÓ ÓÔ Ô ØÓÔÓ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Íº ËØ Ø Ð ½ ÕÛÖ Ñ ØÓÙ Ð ÓÙ ([S ii]/ Hα) phot ØÖ Ø ÓÖ > ¼º ÙÔÓÝ Í»Íµ ¼º ¹¼º Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Íµ < ¼º º ËØ Ø Ð ¾ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ø ÓÖ ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµº ËØ Ø Ð ÒÓÙÑ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í Ô ØÓÙ ÈÒ º¾ ¹ º º ÙØÓ Ó Ö ÑÓ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø Ò ÕÒ Ù Ñ Ò Ô ËØ Ð ¾µ Ò Ö ÓÙÑ Ø Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ô ÔÓÙ Ò Ô ØÓÔÓ Ò Û Í»Í ËØ Ð Ñ ÓÒ ËØ Ð µº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ØÛÒ Ø ÑôÒ <¼º ÙØ Ø Ø Ð ÙÑÔ Ö Ð Ñ Ñ ÒÓ Ø Ñ Ø Ô ØÓÔÓ Ñ Ò Í»Íº ËØ Ø Ð Ò Ø Ó ÙÒÓÐ Ö Ñ ØÛÒ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò Òô Ø ËØ Ð Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓÒ Ö Ñ ØÛÒ Ô ôò ÔÓÙ Ô ØÓÔÓ ¹ Ò Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Íº Ì ÐÓ Ø ËØ Ð ÒÓÙÑ ØÓ ÔÓ Ó Ø ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ÔÓÙ Ô ô Ò Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Í ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ µº ½

212 NGC 243 LBZ NGC 243 LBZ 2 NGC 243 LBZ 3 NGC 243 LBZ 4 NGC 243 LBZ 5 NGC 243 LBZ 6 NGC 243 LBZ 7 NGC 243 LBZ 8 NGC 243 LBZ 9 NGC 243 LBZ NGC 243 LBZ NGC 243 LBZ 2 ËÕ Ñ º½ Hα Ò ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Í»Í Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ì Ð ÕÒÓÙÒ Ø Ò ØÛÒ Í»Íº À Ø ÙÒ ØÛÒ ÒÛÒ Ò ÓÖÖ ÔÖÓ Ø Ô ÒÛ Ò ØÓÐ ÔÖÓ Ø Ö Ø Ö º Ç Ò Ð ÔØÓÙÒ 3 3 Ø Ó Ø Ù Ò º ½

213 NGC 377 LBZ NGC 377 LBZ 2 NGC 377 LBZ 3 NGC 377 LBZ 4 NGC 377 LBZ 5 NGC 377 LBZ 6 NGC 4395 LBZ NGC 4395 LBZ 2 NGC 4395 LBZ 3 NGC 4395 LBZ 4 NGC 4395 LBZ 5 NGC 4395 LBZ 6 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ½

214 NGC 424 LBZ NGC 424 LBZ 2 NGC 424 LBZ 3 NGC 424 LBZ 4 NGC 424 LBZ 5 NGC 424 LBZ 6 NGC 424 LBZ 7 NGC 424 LBZ 8 NGC 424 LBZ 9 NGC 424 LBZ NGC 424 LBZ NGC 424 LBZ 2 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ½

215 NGC 424 LBZ 3 NGC 424 LBZ 4 NGC 424 LBZ 5 NGC 424 LBZ 6 NGC 424 LBZ 7 NGC 424 LBZ 8 NGC 4449 LBZ NGC 4449 LBZ 2 NGC 4449 LBZ 3 NGC 4449 LBZ 4 NGC 4449 LBZ 5 NGC 4449 LBZ 6 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ½

216 NGC 4449 LBZ 7 NGC 4449 LBZ 8 NGC 4449 LBZ 9 NGC 4449 LBZ NGC 4449 LBZ NGC 4449 LBZ 2 NGC 4449 LBZ 3 NGC 4449 LBZ 4 NGC 4449 LBZ 5 NGC 4449 LBZ 6 NGC 4449 LBZ 7 NGC 4449 LBZ 8 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ½

217 NGC 524 LBZ NGC 524 LBZ 2 NGC 524 LBZ 3 NGC 524 LBZ 4 NGC 524 LBZ 5 NGC 524 LBZ 6 NGC 524 LBZ 7 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ¾¼¼

218 ËÕ Ñ º½ Ì Ñ Ø ØÛÒ Í»Íº ¾¼½

219 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ¾¼¾

220 ËÙÒ Õ ËÕ Ñ ØÓ º½ ¾¼

225 ÈÒ º½ ÔÓ Ö Í»Í ØÓ Ñ Ð Ü ôò Ñ ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ ÛØÓÑ ØÖ Ò ÕÒ ÙÑ Ò ÛØÓÑ ØÖ Ä Ñ ÒÓÒØ Ñ ØÓ ÓÔ ÈÓ Ó Ø Ð Ó Ô Í»Í Ñ Ø Ø Ü Ò Ñ Ô ØÙÕ Û Í»Í Í»Í NGC 243 > % % < % NGC 377 > % % < NGC 424 > % % < % NGC 4395 > % % < % NGC 4449 > % % < % NGC 524 > % < % ³ÇÐÓ Ó Ð Ü > % % < % Ë ÒÓÐÓ ËØ Ð ½ ÛØÓÑ ØÖ Ó Ð Ó [Sii]/Hα ÕÛÖ Ñ ÒÓ ØÖ Ø ÓÖ >¼º ÙÔÓÝ Í»Íµ ¼º ¹ ¼º Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Íµ <¼º ËØ Ð ¾ Ö Ñ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ô ôò ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò Ø ÓÖ ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙµ ËØ Ð ÛØÓÑ ØÖ Í»Í ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ØÓÙ ÈÒ º¾ ¹ º º ÙØÓ Ó Ö ÑÓ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô Ø Ò ÕÒ Ù Ñ Ò Í»Í ËØ Ð ¾µ Ò Ö Ó Ò Ø Ñ Ø ô Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Ñ ¹ Ô ØÓÔÓ Ñ Ò Í»Í Ø Ñ Ø ËØ Ð Ñ ÓÒ Ø Ò Ø Ñ Ø ËØ Ð µº ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ÔÓÙ ÙØ Ø Ò Ø Ð Ò <¼º Ô Ö ØÓÒØ Ñ ÒÓ Ó Ô ÔÓÙ Ô ØÓÔÓ Ò Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Í ËØ Ð Ö Ñ Ñ ØÓ¹ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò ËØ Ð Ö Ñ Ô ôò ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ô ØÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Í ËØ Ð ÔÓ Ó Ø ØÛÒ ÛØÛÑ ØÖ ôò Í»Í ÔÓÙ Ô ØÓÔÓ Ò Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ µº Ç Ö ÑÓ Ø Ò Ò Ø Ø Ë ÒÓÐÓ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ØÓ ÖÓ Ñ ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Ö ÑôÒ ÐÓÙ ØÓÙ Ð Ü º ¾¼

226 º º½ Å ÑÓÒÛÑ Ò ÒØ Ñ Ò È Ö ØÛ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ü Ó Ñ ÛØ Ô Ö ÔØô Ô ôò Ò Ð Ü NGC 243: LBZ6, LBZ95 ÙØ Ó Ó Ô Ö ÓÒØ Ò Ñ Ð Ø ÖÓ Ñ¹ ÔÐ Ñ Ò ÐÛÑ ØÛÒ ËÕ Ñ º½ Ñ ÖÓ ÐÓ µ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ([S ii]/hα) phot =.63 ¼º ¾ ÒØ ØÓ Õ º À Ô LBZ 6 Õ Ô Ö Ø Ö Ñ ØÓ ÓÔ ÒÓÒØ ([S ii]/hα) spec ¼º ½º Ç Matonick et al. (997) ÔÖÓ Ö Ò ÛØÓÑ ØÖ Ð ÙØ Ò Ø Ò Ô Ö ÓÕ Û Ò Í»Í SNR-5µº ÙØ Ô Ò Ó Ð Ø ØÓ Ø ÒÕÒ Ù ØÓÙ Í»Í Ø Ò Ñ Ò Ò ØÓÙ Ð ÓÙ [S ii]/hα ÔÓÙ Ø ÒÓÙÒ Ò Ò Ô Ó ÓÖÙ ô Ô Ø Ô Ñ ÖÓÙ Ò Hα [S ii]º Ð ÓÙ Ö ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ñ ÛØÓÑ ØÖ ÓÐ Ð Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ñ ÐÓ ÐÓ ØÓ ËÕ Ñ º½ µ Ø Ð Ü Ñ [S ii]/hα.4º Ï Ø Ó Ø Ò Ñ Ô Ö ÓÕ ÙØ Ò ô Ø Ò Ñ Ñ Ò Ñ ÑÓÒÛÑ Ò Ô Ñ Ñ Ð Ø Ñ ØÓÙ Ð ÓÙ [S ii]/hα ÓÒ ÔÓÙ ÙÔÓ ÐôÒ Ø Ô Ò Ø Ø ÔÖ Ø ÑÔÐ Ñ Í»Íº LBZ ÈÖ Ñ ØÓÔÓ Ñ ÛØÓÑ ØÖ ÓÐ Ð Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÙØ Ø ØÓÜÓ Ó Ô ÐÓ ØÓ ËÕ Ñ º½ µº Ï Ø Ó Ñ ØÓ ÓÔ Ò Ø Ò Ö ØÓÙ Ø ÜÓÙ ÔÛ ¹ Ò Ø Ô Ø Õ Ñ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ º LBZ2 ÙØ Ñ Ô ÔÖÓ ÓÖ Ø ÛØÓÑ ØÖ Û Í»Í Òô Ø ÔÐ Ô Ñ ØÓÜÓ Ô ËÕ Ñ º½ µº Ç ÙÒ Ù Ñ ÙØôÒ ØÛÒ Ó ÒØ Ñ ÒÛÒ Õ ÛØÓÑ ØÖ ÔÖÓ ÓÖ Ø Ò Í»Í Ô ØÓÙ Matonick et al. (997) Û SNR-32 º Ï Ø Ó ØÓÔÓ Ø Ø Õ Ñ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ñ Ó Ò Ö ÙÒ ÓÙÑ Ô Ö Ø ÖÛ Ø Ò ÙØ Ø Ô Ö ÓÕ ËÕ Ñ º½ µº ÌÓ Ö Ø ÖÓ ÖÓ Ø Õ Ñ Ð ÔØ Ø Ò LBZ 2 Ò ([S ii]/hα) spec ¼º º ÌÓ Ü ÖÓ Ø Õ Ñ Ð ÔØ Ñ ÖÓ Ø ØÓÜÓ ¹ Ó Ô ÒÓÒØ ([S ii]/hα) spec ¼º¾ ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Ø ÔÖ Ø Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ò Ö Ø Ñ Û ÙÑ ØÛÒ Ó º Ò ÑÔÓÖ ÓÙÑ Ò Ù ÖÒÓÙÑ Ø ÔÓØ Ð Ñ Ø Ñ Ñ ÙØ ØÛÒ Matonick et al. (997) ÙÔÓÐÓ Ñ Ô ÔÐ ÓÒ ØÓ Ñ ØÓ ÓÔ Ð Ó [S ii]/hα ÓÐ Ð Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ º Ö Ñ Ð Ó Ó Ñ ¼º ¼ Ò ÕÓÑ ÒÛ Ñ ÛÒÓ Ñ Ø Ò Ø Ü Ò ¹ Ñ ØÛÒ?)º Ï ØÓ ØÓÙ ÔÖÓØ ÒÓÙÑ Ø Ñ ÒÓ Ñ Ô LBZ 2µ Ò Í»Í Òô ØÓÜÓ Ô Ò Ñ ÖÓ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙº NGC 424: LBZ 5 À ÛØÓÑ ØÖ ÙØ Ø Ô Ò ÔÓÐ Ñ Ö Ø Ö Ø Ô Ò ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ø Ò Ü Û ØÓÙ Ñ ØÓº È Ö Ð ÙØ ØÓ Ñ Ø Ô Ò Ô ÖÓÙ Þ Ñ Ø Ø Ñ Ó Ø ÕÛÖ Ø ÙÒ Ø ô Ø Ò Ñ Ô ØÖ Ý Ø Ò Ü Û Ñ ØÛÒ Ô Ñ ÖÓÙ Ñ ÑÓÒÛÑ ÒÛÒ Ô Ö ÓÕôÒº ¾¼

227 µ µ µ ËÕ Ñ º½ Í»Í ØÓÒ NGC 243 ¾½¼

228 LBZ87 À Ô ÙØ Ö Ø Ñ Ñ Ð Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÓÔÓ Ô ÖÓÙ¹ Þ Ò ÕÙÑ Ò ÕÙØ ÔÓÑÔ Hα, ÔÓØÖ ÔÓÒØ ØÓÒ ÒØÓÔ Ñ Ø Ô ØÓ Sextractor Û Ö Ø Ô º Ï Ø Ó Ô Ð Ü Ñ Ò ÒÓÙÑ ÛØÓÑ ØÖ Ø Ò Ù Ö Ñ Ò Ô Ô ÔÓÑÔ Ø ØÓ Ó Ò Ü Ö ÒØÓÒ Òô Ò ÒÛ Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ðº ÈÒ º½ µº Ç Ñ ØÖÓ Ñ ÒÓ Ð Ó ([S ii]/hα) phot ¼º Ñ Ô ØÖ Ô Ò ØÓ ÙÑÔ Ö Ð ÓÙÑ Ø Ò Ø Ð Ð Ø ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ÈÒ º µº NGC 4449: LBZ6 À Õ Ñ ØÓÙ Ñ ØÓ ØÓÔÓ Ø Ø Ñ Ó Ø Ô Ñ ØÓ ÓÔ ÔÓ ÐÙÝ Ø Ò Ô ÖÜ Ó ÓÖÙ ôò Ñ ØÛÒµ ØÓ ÙÒÓÐ Ñ Ø Ô º Ü Ø Ñ ÓÔØ Ø Ò Ò ÕÒ Ù Ñ Ò Ô Ø Ò Hα Ò ØÓÙ Ð Ü ÒØÛ Ô ÖÓÙ Ó ÐÓ ôò Ò Ü Ö ËÕº º½ µº Ô Ð Ü Ñ Ò Ô ÖÓÙ ÓÙÑ Ø Ø Ø Ø Ñ Ø Ø Ó Ô Ö ÓÕ LBZ 6a-LBZ 6bµ ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ ÔÒ Õ Ñ Ø ÐÐ Ô Ö³ Ð ÙØ Ø ÛÖÓ Ñ Û Ñ Ô º NGC 524: LBZ 6 ÙØ Ô Ö Ø ÔÐ Ñ Ð ÑÔÖ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ Ð Ó ÙØ Ò Ò ÕÒ Ô ØÓ Sextractorº Ï Ø Ó ÛØÓÑ ØÖ Ò ÐÙ ÙØ Ø Ô Û ([S ii]/hα) phot ¼º ½º ÙØ Ó Ð Ó > ¼º µ ÙÒ Ù Ñ Ø Ò ÙÑ ÛÒ Ñ ÔÖÓ Ó Ñ Ò Ø Ü Ò Ñ Û ÓÔØ Í»Í Matonick & Fesen 997) Ñ Ô ØÖ Ô Ò ÙÑÔ Ö Ð ÓÙÑ Ø Ò Ô ØÓÒ Ø Ð Ø ÐÓ Ó ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Íº º º¾ Ù Ô Ö Ñ ØÖÓ À ÛØÓÑ ØÖ Ö ÙÒ ÔÓ ÐÙÝ Ò Ò Ñ ÐÓ Ö Ñ Í»Í 48 Ðº ÈÒ º¾ ¹ º µ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ Ø ÒÓÒØ ÖÓ Hα [S ii] Ø Ø Ü Û ØÛÒ erg sec cm 2 ÒØ ØÓ Õ º ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓ Ð Ó ([S ii]/hα) phot ÐÛÒ ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Í ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ Ò ÒØ Ø ÛØÓÑ ØÖ ØÓÙ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÓ Hαº À ÙÒØÖ ÔØ ÔÐ ÓÝ ØÛÒ Í»Í Ø Ô Ò ØÓÒ NGC 243 Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÖÓ Ô 3 5 Û 3 4 erg sec cm 2 º Ô Ø Ò ÐÐ ÔÐ ÙÖ ÔÐ ÓÝ ØÛÒ Í»Í ØÓÒ NGC 243 Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ø Ö ÑÑ Hα Ñ Ø Ü erg sec cm 2, Õ Ò Ñ Ø Ü Ñ ÓÙ Ð ÑÔÖ Ø Ö Ô Ø Ñ Ø Ñ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ØÛÒ Í»Í ØÓÙ ÙÔ ÐÓ ÔÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ º ÙØ ÙÒ ÒØ ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò ÐÑ ØÛÒ Ñ ØÓ Ö Ó Ù Ø Ö ÙÒ ØÛÒ Matonick et al. (997) Í»Í ØÓÒ Ó Ð Ü ÓÔÓ ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ñ Ò Ô Ö ÑÓ Ñ ØÖÓÙ Ø Ð Ô Óº À ÓÖ Ø Ö Ù Ñ Ø Ü ØÓÙ NGC 243 ¾½½

229 ØÛÒ ÐÐÛÒ Ð Ü ôò Ò Ô Ò Ò Ó Ð Ø Ø Ò ÒØÓÒ ÒÓÑÓ Ó Ò ÕÙØ ¹ ÔÓÑÔ ÙØ Ò ØÓÒ Ð Ü º ³ÇÔÛ Ô Ñ Ò Ø Ô ØÓÙ Pannuti et al. (27) Ó ÓÔØ Ö ÙÒ Ò Ò ÔÓÐ Ù Ø ØÓÒ ÒØÓÔ Ñ Í»Í Ø ØÓ Ó Ô Ö ÐÐÓÒº ËÕ Ñ º½ Ä Ó ([S ii]/hα) phot ÙÒ ÖØ Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Hα ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Í»Íº Ü Ñ Ô Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ð ØÖÓÒÛÒ ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö Ñ ¹ ÒÛÒ Í»Í Þ Ñ ÒÓ ØÓÙ Ð ÓÙ ØÓÙ [S ii](676)/[s ii](673) Ð Ô ÈÒ º½½µº Ç Ð Ó ÙØ Ò Ð Ø Ø ÔÙ Ò Ø Ø Ð ØÖÓÒÛÒ ¾º º¾º½ ¹ ÀÐ ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø µº ØÓÙ Ô Ö Ô ÒÛ ÙÔÓÐÓ ÑÓ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓ temden Ô ØÓ Ô ØÓ ¾½¾

230 nebular ØÓÙ IRAF 5, ÙÔÓ ØÓÒØ ÖÑÓ Ö 4 Ãº Ç Ð Ó [Sii](λ676)/[S ii](λ673) ØÓÙ Ñ ØÓ Ñ ÕÒÓÙÒ Ø Ó Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ ¹ Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓÙ Ñ ØÓ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ ÙÑ ÒÓÒØ Ñ Ø Ü ½ ¼ ¹ ¼ cm 3 º ËØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ó Ö Ñ ØÛÒ Ñ Ø Ô ØÓÔÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ÙÒ ÖØ ØÛÒ Ð ÛÒ ØÓÙ [S ii](676)/[s ii](673)º ÌÓ ÒÓ Ø Ö ÑÑ ÙÔÓ ÐôÒ Ø Í»Í ØÓÒ NGC 243 Ó ÑÓÒ Ô ÖÓ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ µ ØÓ Ñ ÖÓ Ø Ö ÑÑ ¹ ÕÒ Ø Í»Í ØÓÙ ÙÔ ÐÓ ÔÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ ÑÓÖ Ó Ð Ü µ Òô ÕÓÙ¹ Ñ ÙÑÔ Ö Ð ÑÛ Ø Ö ÑÑ µ Ø Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Í»Í Ø ÖÛÒ Ð Ü ôò NGC 5585, NGC 6946, M8 Mµ Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Matonick & Fesen (987)º Ã ¹ ÔÓ Ó Ô ÖÑ Ò Ø Ø Í»Í ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Õ Ñ Ð Ø ÖÓÙ Ð ÓÙ [S ii](676å)/[s ii](673å) Ñ Ð Ø Ö ÔÙ Ò Ø Ø µ Ô ÙØÓ ØÛÒ Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü Ñ ØÓÔ Ò Õ ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ Ò ÙÒ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º È Ö Ð ÙØ Ò Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓ Ø ØÓ Ø Ô Ø ØÓ Ö ÑÑ Ø ØÓÙ ËÕ ¹ Ñ ØÓ º½ º ÙØ ÙÔÓ Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ñ ÒØ ÓÖ Ø Ø Ò ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ø Ò Ñ ÒÓÙ ÙÐ Ó ØÓ ØÓÔ Ô Ö ÐÐÓÒ ØÛÒ Í»Í Ñ Ø Ü Ô ÖÓ ôò ÑÓÖ¹ ÛÒ Ð Ü ôòº Ô Ø Ò ÐÐ ÔÐ ÓÒ Ø Ø ØÛÒ Í»Í ØÓ ËÕ Ñ º½ Ô ÖÓÙ Þ Ð ÓÙ [S ii](676)/[s ii](673) >, ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Ö Í»Í Ñ Ø Ö Ø Ö ØÛÒ Stupar & Parker (29)º À Ø Ò Ò ÕÒ ÓÒØ Ö Ø Ö Í»Í ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÔºÕº Rosado et al. 983µ ÙÒ Ù Ñ Ñ Ø Ò Ü ÖØ Ø ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ô Ø Ò Ð ØÓÙ ÑÔÓÖ Ò ÖÑ Ò ØÓ ÓÒ Ø Ò Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ñ ÒØ ÓÖ ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ ØÛÒ Í»Í Ñ Ø Ü ÑÓÖ ÛÒ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôòº º º ËÕ Í»Í ÔÓÐÐ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò ÔÓÙ Ü Ø ÞÓÙÑ Ø ÖØ Ñ Ò Ò Ø ÐÓ Ó ÐÛÒ ØÛÒ ÒÛ ØôÒ ÓÔØ ôò Í»Í Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ Ô Ø Ð Ó Ö (Matonick et al. 997, Dopita et al. 2, Blair et al. 983, Matonick & Fesen 997) ô Ð Ø ÒÛ Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É Leonidaki et al. 2 Ô Ø Ð Ó Ö µ ØÓ Ö ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ (Eck et al. 22, Turner & Ho 994, Rosa-González 25, Chomiuk & Wilcots 29, Vukotic et al. 25) º Å ÐÓ Ô Ò ØÓÒ Ô Ö Ô ÒÛ Ø ÐÓ Ó Ô ôò Ñ ØÒ Ò Þ Ø Ø 2 Ý Ü Ñ Ô ÒÓ Ù Õ Ø ÑÓ ØÛÒ Í»Í Ø ØÖ ÙØ Ô Ö ÓÕ ØÓÙ Ñ ØÓº ÙØ ØÒ Ò Þ Ø ÓÖ Ø Ñ ØÓ Ô ÐÙØÓ 5 ¾½

231 ËÕ Ñ º½ Ö Ñ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ÙÒ ÖØ ØÛÒ Ð ÛÒ ØÓÙ [S ii](676)/[s ii](673)º Ã ÒÓ Ø Ö ÑÑ Í»Í ØÓÒ NGC 243 Ó ÑÓÒ Ô ÖÓ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ µ Ñ ÖÓ Ø Ö ÑÑ Í»Í ØÓÙ ÙÔ ÐÓ ÔÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ ¹ Ø Ñ ÑÓÖ Ó Ð Ü µ ÑÛ Ø Ö ÑÑ Ñ Ø Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Í»Í Ô Ø ÓÙ¹ Ð ØÛÒ Matonick & Fesen (997) Ø Ö Ô ÖÓ Ð Ü (NGC 5585, NGC 6946, M8 M)º ³ÇÔÛ Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕ ÓÖÓÔÓ ØÓ Ð Ó ØÓÙ ÓÙ Ø Í»Í Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ø ÔÛÒ Ð Ü ôòº È Ö Ð ÙØ ÔÐ ÓÝ ØÛÒ Í»Í Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ [S ii](676)/[s ii](673) > ÔÓÙ ÙÔÓ Ò Ø Ò Í»Í Ñ Ð Ð º º¾ Ð ÔØÓÑ Ö µº ¾½

232 ØÖÓÑ ØÖ ÐÑ ØÛÒ Ô Ñ ÖÓÙ Ø Ð ÛÒ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ø Ò ØÖÓÑ ØÖ Ö Û ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ Ø Ô Ö Ø Ö Ô Ö ÔØô Ø Ò ÔÓÐ Ñ Ö ÔºÕº USNO-B. Ø ¼º¾ µ ô ØÓ ØÙÔ ÐÑ ØÛÒ ÓÔØ ôò ÓÑ ÒÛÒ Ñ -.5 µº È ÔÓÙ Ò Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÐÐ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ [S ii]/hα) phot <.3 Ø Ò Ô ÖÓ Ñ Ð Ø ÙÑ ÓÐÞÓÒØ Û SNR/Hiiº Ø Í»Í Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ÔÓÙ Ø Ò Ô ÖÓ ÓÔØ Ò ÐÙ Ò Ò ÒÛÖ Ø Ò Û Í»Í ÐÐ Ù Õ ØÞÓÒØ Ñ Ö Ø Ò ÐôÑ Ø Ø Ò Hα ØÛÒ Ð Ü ôò ÔÖ Ñ ØÓÔÓ Ñ Ö ÛØÓÑ ØÖ Ø Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ ÒÓÒØ Ô Ø ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ØÒ ¹É Ö Ó ÛÒ µº Ì ÔÓØ Ð Ñ Ø Ø Ù Õ Ø ÙØ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ØÓÙ ÈÒ º½ ¹ º½ Ð Ü Ü ÕÛÖ Ø º À Ø Ð ½ Ô ÖÓÙ Þ Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø Ø Ô Ñ Ò Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ç Ô Ñ ØÓ ÖÛØ Ñ Ø Ô ÕÓÙÒ Ô Ø ÒØ ØÓ Õ Í»Í Ø ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ÔÛ Ô Ö Ø ÖÓ Ô Ø Ò ÓÖ Ñ Ò ØÒ Ò Þ Ø º ËØ Ô Ö Ø Ö Ô Ö ÔØô Û Ø Ó Ò Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ ÐÐ Ô ÔÓÙ Ò Ô Ö Ð Ñ ÒÓÒØ Ñ Ø Ò ØÒ Ò Þ Ø Ø Ò ÐôÒ Ø º À Ø Ð ¾ Ò Ø Ò Ø Ü Ò Ñ Ø Ô Ñ Ø Ò Ô ÖÓ Ñ Ð Ø Ðº 4 µº Ç Ø Ð ÒÓÙÒ Ø Ò ÓÖ Ò ÓÖ RAµ Ô Ð DECµ J2 ØÛÒ Ô ôòº Ò Ô Õ Ò ÕÒ Ù Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ò ÖÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø ÓÔØ Ô ÐÐ ô ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ Í»Í Ø Ñ Ñ ØÓ ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù º À Ø Ð ÕÒ Ø Í»Í ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Òô Ø Ð Ò Ø Ò Ô Ð ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô ÙØ Ö Ð ÔØ ØÓÙ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü Ø Ô ÖÓ ØÛÒ ÐÐÛÒ ÓÔØ ôò Ñ Ð ØôÒº À Ø Ð ÕÒ Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ Í»Í Ø ØÒ ¹É Òô Ø Ð Ò Ø Ò Ô Ð ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô ÙØ Ö Ð ÔØ ØÓÙ Ø ÜÓÙ Ñ Ø Ü Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ØÛÒ ØÒÛÒ¹Éº À Ø Ð ÕÒ Ø Ò Ø ÙØ Ø Ø ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ Ö Ó ÛÒ Ó Í»Í Òô Ø Ð ½¼ Ò Ø Ò Ô Ð ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô ÙØ Ö Ð ÔØ ØÓÙ Ø ÜÓÙ Ñ Ø Ü Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ø ÒØ ØÓ Õ Ö Ó ÛÒ Ö ÙÒ º NGC377: ÌÓ Í»Í LZB8 Ö Ó ÛÒ Í»Íµ Ö Ø Ñ Ø Ü Ó Ô ôò ÔÓÙ ÕÓÙÒ Ø Ü ÒÓÑ Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Û SNR/Hii (LBZ 299 LBZ3). Å Ô Ò ÖÑ Ò Ø ÙØôÒ ØÛÒ Ô ôò Ò Ø Ø Ò º Ç Ó ÙØ Ô Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ô Ö ÑÓ ÔÓ Ð Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ñ Ø Ü Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ØÛÒ Ö ÙÒôÒ Ø ØÒ ¹É ØÓ Ö Ó ÛÒ ÙØ Ô Ð Ü Ñ Ò Ø Ô ÖÓÙ ÓÙÑ Ø Ó Ò Ô Ò ÓÑ ÐÓ Ñ ØÓ Í»Í Ø ØÒ ¹É»Ö Ó ÛÒ º ¾½

233 NGC4449: ÌÓ ÔÐÓ Ó ÓÜÙ ÒÓ Í»Í Ø ÔÓÙ Cas-A LBZ22 Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ µ ØÓÒ NGC 4449 (ÔºÕº Blair et al. 983) Ô ÖÓÙ Þ ([Sii]/Hα) phot <.4º ÈÖ Ô ÑÛ Ò Ò ¹ Ö Ø ÒÕÒ Ù ÙØ Ø Ô Ô ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ Ò Ø ÖÕ Ø Ø Ò Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Hα, Hβ, [Nii] [S ii] Ö Ð ÒÕÒ Ù Í»Í Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ µ ÐÐ Ø Ö ÑÑ ÔÓÑÔ [O i], [O ii], [O iii], ØÙÔ Ø Ò ÒÕÒ Ù ÔÐÓ ÛÒ ÓÜÙ¹ ÒÓ Í»Íº Ò ÖÓÙÑ Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ Ó Ó ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ø Ö Ó ([S ii]/hα) phot >.4 Ø Ò ÒÕÒ Ù Í»Íµ Ò Ò Ó Ø Ø Ò ÒÕÒ Ù Ò ÖôÒ ÔÐÓ ÛÒ ÓÜÙ ÒÓ Í»Í Ñ Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ô ÒØÖôÒ Ø ÓÖ Ø ÒØÓÒ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ ØÛÒ Í»Íº NGC243: À Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ô ØÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ ØÖ ÛØÓÑ ØÖ Í»Í Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Matonick et al. (997) (SNR-3, SNR-5, SNR-32). Ô Ø Ò ÐÐ Ó ÛØÓÑ ¹ ØÖ Í»Í Ø ÓÙÐ SNR-26, SNR-28µ Ø Ü ÒÓÑÓ ÒØ Û SNR/HII (([S ii]/hα) phot <.3µ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º ÙØ Ø Ô Ò Ò Ð Ý Ñ ØÛÒ ô Ø Ò Ô Û ØÓÙº ¾½

234 ¾½ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 243 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate a ( ) associate b ( ) associate ( ) out of field of view - 7:36:2.2 65:4:56.4 SNR LBZ 22 candidate SNR 7:36:24. 65:36:7.2 SNR LBZ SNR 7:36:3.4 65:35:43.4 SNR LBZ 8 probable candidate SNR 7:36:37. 65:36:39. SNR LBZ 6 candidate SNR 7:36: :34:5.9 SNR LBZ 67 candidate SNR 7:36: :36:36. SNR LBZ 66 candidate SNR 7:36: :36:4.6 SNR-7. probable SNR (LZB3) 2.8 SNR (µ) c 3.9 LBZ 3 probable candidate SNR 7:36: :34:3.6 SNR LBZ 87 candidate SNR 7:36: :33:4.9 SNR LBZ 35 probable candidate SNR 7:36: :35:5.2 SNR LBZ 89 candidate SNR 7:36: :35:59.8 SNR LBZ 9 candidate SNR 7:36: :33:4.7 SNR LBZ 37 probable candidate SNR 7:36: :35:.5 SNR LBZ 93 candidate SNR 7:36:55. 65:35:38. SNR LBZ 6 SNR 7:36: :35:43. SNR d XRB (LZB4) 2.98 d LBZ 39 probable candidate SNR 7:36: :34:5.6 SNR LBZ 96 candidate SNR 7:36: :36:3.9 SNR-7 2. SNR (LZB42) 2.5 LBZ 2 candidate SNR 7:37:.8 65:34:3.4 SNR-8.3 XRB (LZB93) 5.9 e - - LBZ 45 probable candidate SNR 7:37:2. 65:34:36.6 SNR LBZ 44 probable candidate SNR 7:37:2. 65:33:42. SNR LBZ 53 Frame-4 7:37:2.7 65:37:22. SNR LBZ 3 candidate SNR 7:37:2.4 65:36:.7 SNR probable SNR (LZB86) LBZ 46 probable candidate SNR 7:37:3. 65:33:46. SNR LBZ 4 candidate SNR 7:37:2.8 65:34:38. SNR probable SNR (LZB8) LBZ 56 Frame-4 7:37:6. 65:36:4. SNR LBZ 65 SNR/H II 7:37:6.3 65:36:.5 SNR LBZ 3 Frame-4 7:37:7.2 65:37:.4 SNR LBZ 373 SNR/H II 7:37:9.7 65:32:55.6 SNR LBZ 7 candidate SNR 7:37:.7 65:33:. SNR-29.7 probable SNR (LZB 2) LBZ 8 candidate SNR 7:37:2.4 65:33:45.9 SNR-3.47 XRB (LZB99) LBZ SNR 7:37:6. 65:33:28.9 SNR-3.5 probable SNR (LZB4) LBZ 2 SNR 7:37:2.4 65:33:6.9 SNR LBZ 9 candidate SNR 7:37:2.6 65:33:4.4 SNR LBZ 622 Frame-4 7:37:23. 65:35:46.8 SNR Mat 35 Frame-4 7:37: :36:57.7 SNR

235 Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º ÐÐ ¾ Ç ÖÓ Frame-4 ÒØ ØÓ Õ Ô ÔÓÙ Ò ÕÒ Ò ØÓ Ø Ø ÖØÓ ÔÐ Ó ØÓÙ ÑÛ Ó ØÓÙ NGC243 (2 2) ÐÐ Ò ÕÖ ÑÓ¹ Ë Ñ Û d ÔÓÙ Ô Ð Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ò Ñ Ð ØÓ Ñ Ó Ø Ô ( 3.6 ) Ò ØÓ Ù Õ Ø Ñ Ò Ô Ð Ü ÑÓº e È Ö ÐÓ ÔÓÙ Ô Ð Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ò Ñ Ð ØÓ Ñ Ó Ø Ô ( ) Ò ØÓ Ù Õ Ø Ñ Ò Ô Ð Ü ÑÓº È Ö ÐÓ ÈÒ º½ ËÙÒ Õ Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate a ( ) associate b ( ) associate ( ) LBZ 27 probable candidate SNR 7:36: :36: XRB (LZB58) LBZ 8 SNR 7:37:3.2 65:37: SNR (LZB 8) LBZ 74 candidate SNR 7:36: :36: probable SNR (LZB 2) LBZ 56 candidate SNR 7:36:4.9 65:36: SNR (LZB 7) 3.5 SNR (TH2) f LBZ SNR/H II 7:36: :36: probable SNR (LZB 5) out of field of view - 7:37:8. 65:39: probable SNR (LZB78) not detected nothing 7:37:7.9 65:36: probable SNR (LZB76) LBZ 92.4 SNR/H II 7:37:3.3 65:35: probable SNR (LZB 4) LBZ 562. SNR/H II 7:37:4.8 65:32: probable SNR (LZB 68) not detected nothing 7:37: :33: probable SNR (LZB7) LBZ 3.2 SNR/H II 7:36: :36: SNR (TH4) f.53 ¾½ Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ µ Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð Í»Í Ø ØÒ ¹É ÔÓÙ ÙÑÔÔØ ÕÛÖ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð Ê Ó ÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØ ÕÛÖ ËØ Ð ½¼ Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ñ Ò ÕØ Ô Ö Ø Ö Ò Ø Ò ÛØÓÑ ØÖ ( 5..3). a ÔÓ Ò Í»Í ØÛÒ Matonick et al. (997). b ÇÔØ ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2). c Í»Í Í»Í ØÛÒ Eck et al. (22). Ê Ó ÛÒ f Ê Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Turner & Ho (994).

236 º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 377 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate ( ) associate ( ) associate ( ) LBZ236? SNR/H II :3:8.2 68:44: SNR (LZB6 a, S6 b ) not detected nothing :3:2.8 68:45: SNR (LZB 2) a not detected nothing :3:2. 68:43: SNR (LZB 3) a LBZ 24 probable candidate SNR :3:2.8 68:4: SNR (LZB 5) a LBZ 299 d SNR/H II :3:8.9 68:43: SNR (LZB 8 a, S b ) 2.85 SNR (S) c.97 LBZ 3 d SNR/H II :3:8.8 68:43: SNR (LZB 8 a, S b ) 2.35 SNR (S) c 2.62 LBZ33? SNR/H II :3:8. 68:43: SNR (S5) b ¾½ Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð Í»Í Ø ØÒ ¹É ÔÓÙ ÙÑÔÔØ ÕÛÖ Ñ ÙØ ØÓ ÓÔØ Ñ ÖÓ ØÓÙ Ñ ØÓ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð ÇÑ ÐÓ Ó Ö Ó ÛÒ Í»Í ËØ Ð ½¼ Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ö ÙÒ ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º a Ô ÖÓ ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Leonidaki et al. (2). b Í»Í ØÒÛÒ¹É ØÛÒ Ott et al. (23). c Í»Í Í»Í ØÛÒ Rosa-González (25). Ê Ó ÛÒ d ÙØ ØÓ Ù Õ Ø Ñ

237 f SNR + Hii Ô º g Ë Ò Ø Ô ÙÑÔÔØ Ô Ñ ÕÙÖ ÔÓÑÔ ØÓ ÙÖÙÞÛÒ ÒÓ ÐØÖÓº ÙØ ¾¾¼ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 424 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate a ( ) associate b ( ) associate b ( ) LBZ 35? candidate SNR 2:5: :9:. - - SNR (LZB 7) not detected nothing 2:5: :8: candidate SNR (LZB) LBZ 47? candidate SNR 2:5:38. 36:22: candidate SNR (LZB) not detected diffused 2:5:4.2 36:9: candidate SNR (LZB6) LBZ 73 candidate SNR 2:5: :7: candidate SNR (LZB23) LBZ 73 SNR/H II 2:5: :2:7.2 H II region SNR-2.2 LBZ 8 probable candidate SNR 2:5: :9: XRB (LZB26).44 SNR/H II-3.29 LBZ 82 probable candidate SNR 2:5: :8:58.9 SNR SNR-4.59 not detected diffused 2:5: :9: SNR/H II-8 - LBZ 57 candidate SNR 2:5:4. 36:8:39.4 SNR-2.47 SNR (LZB3).32 SNR-9.85 LBZ 56 candidate SNR 2:5: :2: probable SNR (LZB3). - - LBZ 98 SNR/H II 2:5:4. 36:9:35.8 SNR-3.28 probable SNR (LZB 34).78 SNR-.52 LBZ 936 SNR/H II 2:5: :22: probable SNR (LZB 35) LBZ 83 probable candidate SNR 2:5:4.2 36:9:3.2 SNR SNR-.72 LBZ 99 SNR/H II 2:5:4.5 36:9: SNR-2. not detected diffused 2:5:4.6 36:9: SNR/H II-8 - LBZ 87 probable candidate SNR 2:5:4.9 36:9:5.5 SNR-5.37 probable SNR (LZB28).6 SNR-9, ρ d.26,.43 e LBZ 6 SNR 2:5: :9:47.7 SNR-6 f H II region - LBZ 8 SNR 2:5: :9:4.8 SNR-7 f.3 probable SNR (LZB38).43 H II region - LBZ 832 SNR/H II 2:5:4. 36:9: α d.9 LBZ 857 SNR/H II g 2:5:4.7 36:9: β d.99 Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð ÇÑ ÐÓ Ó Í»Í Ø ØÒ ¹É ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð Ê Ó ÛÒ ÓÑ ÐÓ Ó Í»Í ËØ Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º a ½¼ Ô Ð Dopita et al. (2). b Leonidaki et al. (2). c Chomiuk & Wilcots (29). d Vukotic et al. (25). e Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ñ Ø Ü LBZ 97 ØÓÙ Ö Ó ÛÒ Ó Í»Í ρ. Ô Ð

238 º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 4395 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate ( ) associate a ( ) associate b ( ) out of field of view - 2:25: :38: candidate SNR (LZB) LBZ 53? SNR/H II 2:25: :32: SNR (LZB 4) LBZ 99 SNR/H II 2:25:58. 33:3: SNR (source 3).27 ¾¾½ Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ ÓÑÓÐ ÛÒ Í»Í ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð ÇÑ ÐÓ Ó Í»Í Ø ØÒ ¹É ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð Ê Ó ÛÒ ÓÑ ÐÓ Ó Í»Í ËØ Ð ½¼ Ô Ð Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º a ÙØ Ö Ð ÔØ ØÛÒ Leonidaki et al. (2). ØÒÛÒ¹É Í»Í b Ê Ó ÛÒ Í»Í ØÛÒ Vukotic et al. (25).

239 ¾¾¾ º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 4449 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate ( ) associate a ( ) associate b ( ) LBZ 2? SNR/H II 2:28:2. 44:5: SNR (LZB 9) LBZ 22 SNR/H II 2:28:. 44:6:47.8 oxygen-rich SNR c.57 SNR (LZB 2).57 SNR-2.43 LBZ 24 SNR/H II 2:28:.2 44:5: probable SNR (LZB 24).8 H II region.79 not detected nothing 2:28:5.6 44:5: probable SNR (LZB 26) LBZ 475? SNR/H II 2:28:9.5 44:5: SNR-7.92 not detected diffused 2:28:.9 44:5: SNR- - LBZ363? SNR/H II 2:28:.3 44:5: SNR LBZ47? SNR/H II 2:28:2.8 44:6: SNR-7.8 not detected nothing d 2:28:3. 44:5: SNR-9 - LBZ 323 SNR/H II 2:28:6.2 44:6: SNR LBZ 57 candidate SNR 2:28:9.2 44:6: SNR LBZ 6 probable candidate SNR 2:28:9.7 44:5: XRB (LZB 5) Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð ÇÑ ÐÓ Ó Í»Í Ø ØÒ ¹É ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð Ê Ó ÛÒ ÓÑ ÐÓ Ó Í»Í ËØ Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º a ½¼ Ô Ð Ø ØÒ ¹É Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Leonidaki et al. (2). Ô Ð Ñ Ò È b Ê Ó ÛÒ Ô Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Chomiuk & Wilcots (29). c Blair et al. (983). d ÙØ Ô Ô ÖÓÙ Þ Ò ÕÒ Ñ ÔÓÑÔ Ø Ò Ò [Sii]. È Ö Ð ÙØ Ô ØÙÕ Ò Ò Ö Ø Ø Õ Ñ ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓ ÓÔ (Slit ØÓÒ NGC 4449, Ø ÙÒØ Ø Ñ Ò Ø ØÓÒ ÈÒ º µ Ò Ô Ö Ø Ö Ø ÔÓÑÔ Ø Ù Ö Ñ Ò Ô ØÓ Ñ º

240 º½ ËÙ Õ Ø ÑÓ ÒÛ ØôÒ Í»Í ÓÖ Ñ Ñ ØÓ ØÓÒ ÈÒ NGC 524 Source ID Classification RA Dec Optical Offset X-ray Offset Radio Offset (h:m:s) (d:m:s) associate a ( ) associate ( ) associate ( ) LBZ 9 candidate SNR 3:29:3.3 58:25:2.6 SNR LBZ 4 SNR 3:29: :24:23.8 SNR LBZ 6 candidate SNR 3:29: :24:26.9 SNR ¾¾ Ë Ñ Û ËØ Ð ½ Ì ÙØ Ø Ø Ô º Ø Ñ ØÓÙ ÖÛØ Ñ Ø Ó 5.3.3, ËØ Ð ¾ Ì Ü Ò Ñ Ô Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ º È Ñ ([Sii]/Hα) phot <.3 ÐôÒÓÒØ Û SNR/Hii ËØ Ð ÇÖ Ò ÓÖ RA) Ô Ð Dec) J2 Ò ÕÒ ÙÑ Ò Ô Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ º Ô Ó ÓÔÓ Ò ÕÓÙÒ Ò ÕÒ Ù Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒÓÒØ Ó ÙÒØ Ø Ñ Ò ØÛÒ ÒØ ØÓ ÕÛÒ Í»Í ÔÓÙ ÙÑÔÔØÓÙÒ ÕÛÖ ÐÐ Ñ Ñ ØÓ ËØ Ð ÇÔØ Í»Í Ô ÐÐ Ö ÙÒ ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ ÓÔØ Ö ÙÒ ËØ Ð ÇÑ ÐÓ Ó Í»Í Ø ØÒ ¹É ËØ Ð Ô Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÒØ ØÓ Õ Ö ÙÒ ØÒÛÒ¹É ËØ Ð Ê Ó ÛÒ ÓÑ ÐÓ Ó Í»Í ËØ Ð ÙØ Ö Ð ÔØ Ø ÜÓÙ ) Ñ Ø Ü ØÛÒ ÙÒØ Ø Ñ ÒÛÒ Ø Ô Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÐÐ Ö ÙÒ ØÓ Ö Ó ÛÒ º a ½¼ Ô Ð Matonick & Fesen (997).

241 º º º½ ËÍ ÀÌÀËÀ ÙÖ Ø Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ ÓÙ Ò Ü Ø ÓÙÑ Ø Ò Ö ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ð ÛÒ [S ii]/hα ØÛÒ Í»Í ØÓÙ Ù ÖÒ Ñ Ñ ÙØÓ ÔÓÙ Ñ ØÖ Ñ Ñ ØÓ ÓÔ Ô º ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ð Õ ¹ ØÓÔÓ ÓÙÑ Ø Ò Ô Ö Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ö Ò Ð Ü ÕÛÖ Ø ËÕ Ñ º¾¼µº Ë ÙØ ØÓ Õ Ñ Ø Ò Ñ ÐôÒÓÙÒ Ø Í»Í Òô Ø ÔÖ Ò Ñ ÐôÒÓÙÒ Ô Ñ [Sii]/Hα phot.3 Ó ÓÔÓ Ò Ò ÒÛÖ Ø Ò ÑÛ Ñ ØÓ ÓÔ Û Í»Í ([S ii]/hα) spec.4µº ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ü Ø ÓÙÑ Ô Ö Ø ÖÛ Ø Ò ÙÖ Ø Ø Ø ÛØÓÑ ØÖ Ñ ÓÙ Ô Ð Ü Ñ ØÙÕ Ô Ñ [S ii]/hα phot.3 Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø Ö º ÙØ Ó Ô ÒØÛ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ [S ii]/hα spec.3 ÐôÒÓÒØ Ñ Ñ Ö Ñ Ø Ö ÑÑ Ø º À ÙÒ Õ Ö ÑÑ ÒØ ÔÖÓ ÛÔ Ø Õ ½ ½ Ñ Ø Ü ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ñ ØÓ ÓÔ ôò Ð ÛÒ [S ii]/hα Òô Ó ÓÑÑ Ò Ö ÑÑ ÓÖÞÓÙÒ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ñ Ø Ò ÓÔÓ Ô Ö Ñ ÒÓÙÑ Ø Ò Ô ÖÜ Í»Í [Sii]/Hα.4µº Ð ÔÓÙÑ Ø Ò Ò ÙÔ ÖÕ Ð ÙÑ ÛÒ Ñ Ø Ü ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ ôò Ñ ØÖ ÛÒ ÒØ ØÛÒ ÐÑ ØÛÒ ØÓÙº Ô ÔÐ ÓÒ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ø Ó ÛØÓÑ ØÖ Ñ ØÖ Ø ÒÓÙÒ Ò ÙÔ Ö Ø Ñ ÓÙÒ ØÓÙ Ð ÓÙ [S ii]/hα ØÓ ÓÔÓÓ Ò Ò ÙÔÓ ÐôÒ Ø Ò Ò ÙÒ ÓÙÑ Ò Õ ÓÙÑ ÙÔÓÝ Í»Íº Å Ø Ô Ö Ô ÒÛ Ö ÑÑ Ø Ø ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ Ô ØÓÒ ÈÒ º½ Ð Ü ÑÔÓÖÓ Ñ Ò Ø Ñ ÓÙÑ Ô Ô Ø ÙÔÓÝ Í»Í Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Í ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ ØÓÙ ÈÒ º¾ ¹ º Ò Ñ Ò Ø Ò Ò ÒÛÖ Ó Ò Ñ ØÓ ÓÔ ¹ Û Í»Íº Ç Ö Ñ ØÛÒ ÙÔÓÝ ÛÒ Í»Í ÐÓÙ ØÓÙ Ü Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ò ¾¾ Ô Òô Ø Ô Ò ÙÔÓÝ Í»Í Ò ½¾¾ ÙØÓ Ó Ö ÑÓ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ØÓÒ ÈÒ º½ Ø Ò Ò Ø Ø ³ÇÐÓ Ó Ð Ü Ò Ö ÓÙÑ Ø ËØ Ð Ô Ø ËØ Ð µº Ä Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý ØÓ ÔÓ Ó Ø Ô ØÙÕ Ò ÒôÖ Í»Í Ô ØÓÒ ÈÒ º½ Ð Ü Ô Ö Ñ ÒÓÙÑ ½ Ô Ò Ñ Ò Ò Ø Ð Í»Íº Ç Ø ÐÓ Ó ØÛÒ Í»Í ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÒØ Ø Ò Ô ÖÓ Ö ÙÒ Ò ÑÔÓÖÓ Ò Ò Õ Ö Ø Ö ¹ Ó Ò ÑÑ Ô ÖÔØÛ Û ÔÐ Ö Ø Ö Ø Ò Ô Ö ÓÕ ÑÙ ÖôÒ Ô ôò ÔÓÙ ÒÕÒ Ù¹ Ò ÐÐ Ô Ø ÛØÓÑ ØÖ ÐÑ Ø ÙÖ ÖÕÓ Ò Ø Ñ ØÖ ØÛÒ Ð ÛÒ [S ii]/hαº Ô ÔÐ ÓÒ Ô Ó ÓÔÓ Ö ÓÒØ Ñ ÙÜ Ñ Ò ÕÙØ ÔÓÑÔ ÓÒØ Ô Ö Ó¹ Õ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓ Ö Ó ÒÕÒ Ù Ò ÙÝ Ð Ø ÖÓ Ð Û ØÓÙ ÙÜ Ñ ÒÓÙ ÙÔÓ ÖÓÙ ÒÓÒØ ÓÐÓ ØÓÒ ÒØÓÔ Ñ Í»Í Õ Ñ Ð ÛØ Ò Ø Ø º ¾¾

242 ËÕ Ñ º¾¼ Ç Ñ ØÓ ÓÔ Ó Ò ÒØ ØÛÒ ÛØÓÑ ØÖ ôò Ð ÛÒ [S ii]/hα ÐÛÒ ØÛÒ Ñ ¹ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Ô ôò Ò Ò Ô ØÓÙ Ð Ü ØÓÙ Ñ Ø Ñ º ¾¾

243 º º¾ Ä Ó Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Û ÕÖ Ñ ÒÛ Ø Ø ¹ ØÛÒ Í»Í Ì ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø ØÛÒ Sabbadin, Minello & Bianchini (977) Garcia et al. (99) ÕÖ ÑÓÔÓ Ó Ò ÓÖÓÙ Ð ÓÙ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ log(hα/[n ii](6548, 6584)), log(hα/[s ii](676, 673)) [Sii](676)/[S ii](673)) ÔÓÙ Ó Ó Ò Ø Ö ØÓÙ Ñ Õ Ò ÑÓ Ö ØÛÒ Ö ÑÑôÒ ÔÓÑÔ Ø ÓÖ Ò ÐôÑ Ø ÛØÓ ÓÒ Ñ Ô ¹ Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÐ Ò Ø Ò ÐôÑ Ø ÖÓÙ Ø Ö Í»Íµº Ç ÛÑ ØÖ Ø ÔÓ ØÛÒ ÖÛÒ Ø ÔÛÒ ØÛÒ Ò ÐÛÑ ØÛÒ Ø Ö ÑÑ Ø ÙØ ÓÑÑ ¹ Ò Ö ÑÑ Ø ËÕ Ñ Ø º¾½¹ º¾ µ ÕÓÙÒ ÓÖ Ñ Ò Ñ ÐÓÙ Ö ÑÓ Ð Ü ôò Í»Í Ô Ö ÓÕôÒ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÔÐ Ò Ø ôò Ò ÐÛÑ ØÛÒº ÈÖÓ Ñ ÒÓÙ ÐÓ Ô Ò Ò ØÓÔÓ Ø ÓÙÑ Ø Í»Í Ø Ô ÖÓ Ö ÙÒ ÙØ Ø ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø Ò Ó Ñ ÔÓ Ô Ö ÓÕ Ø Ð Ñ ÒÓÙÒ ÙÔÓÐÓ Ñ ØÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓÙ Ð ÓÙ Ð Ø ¹ Ñ ØÓ ÓÔ Ò ÕÒ ÙÑ Ò Í»Íº ÉÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Òô Ø Ò Ö ÑÑ Hβ Ò Ø Ò Ñ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ Ø Ñ ¹ ÓÖ ÛÑ Ò ÔÓÖÖ ÈÒ º½½µº Ö ÙÑÔ Ö Ð Ñ Ø Ñ ØÓ ÓÔ ô Ô Ö Ø ¹ ÖÓ Ñ Ò ÓÔØ Í»Í Ø ÖÛÒ Ô ÔÐ ÓÒ Ô ÖÓ ôò Ð Ü ôò M8, M, NGC 6946 NGC 5585µ Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Matonick & Fesen (997). ËØÓ ËÕ Ñ º¾½ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ ØÓ Ð Ó log(hα/[s ii](676, 673)) ÙÒ ÖØ ØÓÙ Ð ÓÙ log(hα/[n ii](6548, 6584) ÐÛÒ ØÛÒ Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ ÒÛÒ Í»Í ÙØ Ø ¹ Ö ÙÒ º Ð ÔÓÙÑ Ø Õ Ò Ð Ó Ô Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ð ÓÙ [Sii]/Hα =.4 -, Ó ÓÔÓ Ò ØÙÔ Ø Ñ Í»Íº ÙØ ÔÓÙ Ò Ü Ó Ñ ÛØÓ Ø Ñ Ó ØÓÙ ÜÓÒ log(hα/[n ii](6548, 6584 Å)) Ò Ø ÙÒØÖ ÔØ ÔÐ ÓÝ ØÛÒ Í»Í ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ ¹ Ð Ü ôò Ø Ò Ø Ø Ø Ô Ö ÓÕ ØÛÒ Ð Ü ôò Í»Í ÒØ Ñ Ø Í»Í ØÛÒ Ô ¹ ÖÓ ôò Ð Ü ôò ÔÓÙ Ö ÓÒØ ÒØ ÙØ Ø Ô Ö ÓÕ º À Ô Ö ÓÕ ÔÓÙ Ð ÔØÓÙÒ Ø Í»Í ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò Ò Ñ Ø ØÓÔ Ñ Ò Ø ÙÒ Ñ Ð Ø ÖÛÒ Ø ÑôÒ log(hα/[n ii]) ÙÔÓ ÐôÒÓÒØ Ò Ø Ö ÔÓÑÔ Ø Ö ÑÑ ØÓÙ ÞôØÓÙ Å º ÙØ ÑÔÓ¹ Ö Ò Ó Ð Ø Ø ÓÖ ØÓ ÔÓ Ó Ø Ö Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ø ÔÛÒ Ð Ü ôò ÓÖ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ñ Ø Ü ÓÖ Ø ôò Ø ÔÛÒ Ð Ü ôòº Ï Ø Ó Ô Ø Ø ¹ Ñ ÔÓÙ Ò Ô Ö Ø Ö Ø Ø Ö ÓÖ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ð ÛÒ [Sii]/Hα ØÓÙ ÔÐ Ù ÑÓ ØÛÒ Í»Í ÑÓÖ ÓÙ Ô ÖÓ Ð Ü ËÕ Ñ º¾½µ Ó ÓÔÓÓ Ð Ó Ò Ò ÕÙÖ Ø Ø ÖÓÙ Ø Ö Ñ Ø Ó µ Ø Í»Í ÓÖ ØÓÙ Ð ÓÙ Hα/[N ii] Ñ Ø Ü ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ ØÛÒ Í»Í ÓÖ Ø Ó Ø ÔÓÙ Ð Ü ôò ÔÖ Ô Ò Ó Ð Ø ¾¾

244 Ø Ö Ó Ð Ó Ø ÓÖ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ñ Ø Ü ØÛÒ Ð Ü ôòº ÈÖ Ñ Ø Ó ÑÓÖ Ó Ð Ü Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÙÒ Û Õ Ñ Ð Ø Ö Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Õ Ñ ØÓÙ Ô ÖÓ ÔÛ Ò Ø ØÓÒ ÈÒ º¾¼ Ø ÓÙÐ ÔºÕº ØÛÒ Pagel & Endmunds 98, Garnett 22). È Ö ÑÓ ÙÑÔ Ö ÓÖ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ø Ô Ö Ø Ö Ô Ø Í»Í ØÓ Å ÐÓ Æ Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ Meaburn et al. 2) Ø ÓÔÓ ÕÓÙÒ Ñ ÒØ ÙÝ Ð Ø ÖÓÙ Ð ÓÙ Hα/[N ii] Ô ÙØÓ ØÛÒ Ð Ü ôò Í»Íº À Ô Ö Ø Ø Ø ÞÛØÓ ØÓ LMC Å ÐÓ Æ Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙµ Ò Õ Ñ Ð Ø Ö Ø Ò Ô Ö ÓÒØ ¾ Õ Ñ Ù¹ Ø ØÓÙ Ó Ñ Ð Ü (Russell & Dopita 992)º À Ô Ö Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÓÙ Ð ÓÙ Hα/[N ii] Ô Ö Ø Ö Ø Ô ÐÐ Ò ÐôÑ Ø ÔÛ Ø Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ (Viironen et al. 27)º ¾¾

245 log(h α / [N II ]) NGC 377 NGC243 NGC 424 NGC 6946 NGC 4395 NGC 5585 NGC 4449 M 8 NGC 524 * M * * * * * * * * * SNR *.5 α H II log(h / [S II ]) PNe.5 ËÕ Ñ º¾½ Ö ÑÑ log(hα/[s ii](676å & 673Å)) - log(hα/[n ii](6548å & 6584Å)) ¾¾

246 I( λ 677)/I( λ 673) * * * * * * * * larger smaller * SNR NGC 377 NGC 424 NGC 4395 NGC 4449 NGC 524 * * H II NGC 243 NGC 6946 NGC 5585 M 8 larger M PNe smaller /2 log[ne ( K/Te) ] α II log(h / [S ]) ËÕ Ñ º¾¾ Ö ÑÑ [S ii](676å)/[s ii](673å) - log(hα/[s ii](676å & 673Å). Ç Õ¹ ÜÓÒ ÙÔÓ Ò ØÓ Ñ Õ Ò Ñ Ö º Ç y¹ ÜÓÒ ÙÔÓ Ò Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò ¹ Ø Ø Ü y¹ ÜÓÒ µº ¾¾

247 I( λ 677)/I( λ 673) smaller SNR * * * * ** * larger * * H II * larger NGC 377 NGC 243 NGC 424 NGC 6946 NGC 4395 NGC 5585 NGC 4449 M 8 NGC 524* M PNe smaller /2 log[ne ( K/Te) ] α II log(h / [N ]) ËÕ Ñ º¾ Ö ÑÑ [S ii] (676Å)/[S ii](673å) - log(hα/[n ii]). Ç Õ¹ ÜÓÒ ÙÔÓ Ò Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø º Ç y¹ ÜÓÒ ÙÔÓ Ò Ø Ò Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ü y¹ ÜÓÒ µº ¾ ¼

248 ËØ ËÕ Ñ Ø º¾¾ º¾ ÒÓÒØ Ø Ö ÑÑ Ø [S ii](676å)/[s ii](673å) Ù¹ Ò ÖØ ØÛÒ log(hα/[s ii](676å & 673Å) log([n ii]/[s ii](676å & 673Å) ÒØ ØÓ Õ º Ç Ð Ó [Sii](676Å)/[S ii](673å) Ò Ò Ð Ø Ø Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø ØÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó ÖÓÙ Û ØÓ ØÓÙ ÑÔÓÖ Ò ÕÖ ÑÓÔÓ Ò Ü Ø Ø Ò Ô Ö ¹ ÔºÕº ØÓÙ ÒÓÑÓ ÑÓÖ ÓÙ Ñ Ó ØÖ Ó Ñ ÓÙ ÔÓÙ ÙÑ Ò ÙÕÒ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü¹ µ Ø Ø Ø ØÛÒ ÔÐ Ù ÑôÒ ØÛÒ Í»Í Ñ Ø Ü ØÛÒ ÖÛÒ Ø ÔÛÒ Ð Ü ôòº Ë ÙØ ØÓ ÔÐ Ó ÔÐ ÓÒ Ø Ø ØÛÒ Í»Í ØÓ Ñ Ñ Ô ÖÓÙ Þ Ð ÓÙ [Sii](676Å)/[S ii](673å) Ñ Ø Ü ½º¼ ½º ÔÓÙ ÒØ ØÓ ÕÓ Ò Ð ØÖÓÒ ÔÙ Ò Ø Ø Ñ ÕÖ 47 cm 3. ÙØ Ø Í»Í ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ó Õ Ñ Ð ÔÙ Ò Ø Ø [S ii](676å)/[s ii](673å) >µ Ò Ñ Ò Ø Ò Ò Ö Í»Í Stupar & Parker 29) º È Ö Ð ÙØ Ò Ð ÔÓÙÑ Ò Ô ÖÓÙ Þ ¹ Ø ÑÑ ÓÖÓÔÓ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ð ØÖÓÒ ôò ÔÙ ÒÓØ ØÛÒ ØÛÒ Í»Í ØÓÙ Ô ÖÓ ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º ÙØ ÙÔÓ Ò Ø Ò ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ñ ÒØ ÓÖ ØÓ ØÓÜ Ù Ñ ÒÓ ÙÐ ØÛÒ Í»Í ØÓ Ô Ö ÐÐÓÒ ØÓÙ Ñ Ø Ü ØÛÒ Ô ÖÓ ôò ØÛÒ ÑÓÖ¹ ÛÒ Ð Ü ôòº Ï Ø Ó ØÓ Ö ÑÑ [Sii](676Å)/[S ii](673å) - log([n ii]/[s ii](676å & 673Å) ËÕ Ñ º¾ µ Ø Í»Í ØÓÙ ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü Ü ÓÐÓÙ Ó Ò Ò Ø ÒÓÒØ Ø Ø Ô Ö ÓÕ ØÛÒ Ð Ü ôò Í»Íº È Ö ÐÓ ÔÓÙ Ò Ø Ò Ô Ð ÔØÓÙÒ Ø Ò Ô Ö ÓÕ ØÛÒ ¹ Ð Ü ôò Ô Ö ÓÕôÒ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ØÓÙ Ò Ô Ö Ô Ñ ÓÐ ÙØ ØÛÒ Í»Í Ð Û ØÓÙ ÕÙÖÓ Ð ÓÙ ØÓÙ [S ii]/hα. Ô Ó Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ó Ò Ù ØÓ Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÔÓ Ó ÑÔÓÖÓ Ò ÕÙÖ Ø Ø ÙØ Ó Ð Ø Ô Ò Ø Ò ÙÜ Ñ Ò Ñ Ø ÐÐ Ø Ø º ÌÓ Ò Õ Ñ ÒÓ ÙØ ÑÛ Ø ÖÖÔØ Ø Ñ ØÓÒ ÓÖ Ñ ØÓÙ ÓÖÓÙ [Sii]/Hα ÔÓÙ Þ Ø Ø Õ Ñ Ð Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÛÒ Í»Í Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ (Mathewson & Clarke 973)º ÒØ ØÛ Ó ÙÝ Ð Ø ÖÓ Ð Ó Hα/[Nii] ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ ÑÔÓÖÓ Ò Ò ÔÓØ Ð Ñ Ø Õ Ñ Ð Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÓÖÞÓÒØ Ø Ñ Ø Ø Ñ ¹ Ò Ô Ö ÓÕ ÜÛ Ð Ü Í»Í Õ Ñ Ð Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ÑÓÖ ÓÙ Ð Ü º È Ö ÑÓ Ô Õ Ö Ñ Ø Õ ÓÙÒ Ø Ñ Ø ØÓÔ ØÛÒ Í»Í Ø ÙÔ ÐÓ Ô ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø º Ç Ñ Ø Ð Ó [O iii]/hβ Ò Ò ÕÖ ÑÓ ÒÛ Ø Ö Ð Ó ØÓ Ø Ô Ó ÙÔ ÖÕ Ø Ö Ø Ø ÖÓ ØÓÙ ÖÓÙ steady flowµ Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ñ ÕÖ Ø Ò Ô Ö ÓÕ Ý Ü ÔÓÙ Ò Ø ÔÓÑÔ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ recombination zoneµº Ù¹ Ø Ø³ Ô Ø ÕÒ Ø Ô Ó ÕÓÙÒ ÓÐÓ Ð ÖÛ Ó ÓÑ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó ÙØ Ø Ô Ö ÓÕ complete recombination zonesµ ØÓ Ñ Ø ÒÓ ÓÐ ÔºÕº Raymond et al. 988, Pakull, Soria & Motch 2µº Ì ØÓ ÓÑ Ô Ö Ö ÓÒØ Ô ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð Û Ü ØÓ Ñ Ó ÙÒÓÖ Ñ Ñ Ð ÔØ Ô Ö ÓÕ ÖÓÙ Ø ÓÒ Ñ ÒÓÙ ÖÓÙº ÙØ ¾ ½

249 Ô Ö ÓÕ ÓÐÓÙ Ø Ô Ñ ÐÐ Ô Ó Ø Ø Ñ Ò ÝÙÕÖ Ô Ö ÓÕ Ñ ÖÑÓ Ö Ø Ø Ü ØÛÒ 4 Kµ Ñ Ø Ô Ñ ÞôÒ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Ò Ò ÓÔÓ ÔÓÖÖÓ ÓÒ ¹ Ñ Ò ÙÔ Ö ô ÛØ Ò Ô Ø Ò ÝÙÕÖ Ô Ö ÓÕ Ô ÑÔ Õ Ñ ÐÓ ÓÒ ÑÓ Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ Ö ÑÑ Ò Ò º ³ÇÐ ÙØ ÓÑ Ò Õ Ò Ó Ö Ñ Û Ø ÖÑÓ Ö ÔÖÓ Ð ÙÝ Ð ÔÙ Ò Ø Ø Ó ÓÔÓ Ô Ö ÓÖÞÓÒØ Ø Ð Ô Ø Ò Ô ØÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙº Â ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð ØÛÒ Cox & Raymond (985) Hartigan, Raymond & Hartmann (987) ÕÓÙÒ Ü Ø Ø Ò Ó Ù Ö Ñ ÒÓ Ð Ó Ò ØÛ Ô ÙØ ÙÔÓ ÐôÒ Ñ Ø Ó Ñ ÔÐ Ö ÓÑ Ô Ò Ò Òô Ñ Ø Ó Ñ Ø Ð Ô Ö ÓÕ Ô Ò Ò ÓÐ ÙÔ Ö ÒÓÙÒ ÙØ Ø Ò Ø Ñ (Raymond et al. 988)º Ç Ñ ØÖÓ Ñ Ò Ø Ñ Ô Ø Ñ ØÓ¹ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Í»Í ØÓÙ Ñ Ø Ñ ÙÔÓ ÐôÒÓÙÒ Ñ Ø Ó Ñ ÔÐ Ö Ô Ö ÓÕ Ô Ò Ò º Ç Ô ÓÖ ÙÑ Ò Ö ÑÑ ØÓÙ [O iii] (λλ 4959, 57) Ò Ù Ø Ø Ò Ö¹ ÑÓ Ö ³ ÙØ Ò ÐÓ Ø Ø Ö Ø Ö Ø Ø Ø Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó Ñ Ó Ô Ó Ö ÓÖ Ø ØÓ Ñ Ó Ø Ó Ô Ó ÕÙÖ ÔÓÑÔ [Oiii] Ô Ö ¹ Ø º À ÔÓÙ ØÛÒ Ö ÑÑôÒ [Oiii] ÔÓÐÐ Ô Ø Ñ ØÓ ÓÔ Ô Ö Ø ÖÓ Ñ Ò Í»Í ÈÒ º½½µ ÙÔÓ ÐôÒ Ö Ñ Ø Ó < km s - Hartigan, Raymond & Hartmann 987). Ë Ñ ÔÖÓ Ô Ò Ñ ØÖ ÓÙÑ Ø Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó ØÛÒ Ô ôò Ñ Ñ ÔÓÑÔ [O iii]µ ÕÖ ÑÓÔÓ Ñ ØÓ Ö ÑÑ log([o iii](57å)/hβ) - log([n ii](6584å)/hα) Ô Ø ÓÙÐ ØÛÒ Allen et al. (28)º ÙØ ØÓ Ö ÑÑ Ò Ñ ÒÓ Ø ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø BPT (Baldwin, Phillips & Terlevich 98) ÕÖ ÑÓ¹ ÔÓ ÔÐ Ñ Ø ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð ÙÑ ØÛÒ Ó ÓÖ Ø Ø Ñ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ó ØÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ØÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙ Ø Ô Ö Ø Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒº Ç Allen et al. (28) Ø Ô Ð Ô Ö Ø Ø Ø Ñ Ø ÐÐÛÒ Ñ Ó Ö¹ Ò ÔÐ Ñ Ø ÐÐ ÔÓ Ó Ø Ô Ö Ø Ø Ø Ñ Ø ÐÐÛÒ Ô ÙØ ØÓÙ Ð ÓÙ ÔÛ ÔºÕº ÙØ Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙ LMC:.33Z SMC:.2Z µº Ô ÔÐ ÓÒ Ó Allen et al.(28) Ø Ò ÔÐ Ñ Ø ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð Ñ Ñ Ó ÔÖ ÖÓÑÓ Ñ Ñ ÓÒ ÑÓ shock+precursorµ ÓÖ Õ Ñ ÓÒ º ÌÓ Ñ Ó ÔÖ ÖÓÑÓ ÙÑ Ò Ô Ö ÔØô Ö ÓÖÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó ÔÓÙ ÙÔ Ö ô Ø ÒÓ ÓÐ Ó Ñ Ð ØÒ ¹É ÔÓÙ Ô Ö ÓÒØ Ô Ø Ò Ý Ü ØÓÙ ÖÑÓ ÖÓÙ Ô Û Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó Ó Ó Ò Ñ ÒØ Ò Ñ Ò ÛØÓ ÓÒ ÑÓ ØÓ Ö Ó ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ Ó º Ë ÙØ Ø Ô Ö ÔØô Ó Ð Ó Ø ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ Ó Û ÔÖÓ Ø Ò ÔÙ Ò ¹ ¾ ¾

250 Ø Ø ØÓÙ ÙÐ Ó ÔÖ Ò Ô ØÓ Ñ Ó Ð Ô Ö Ñ ØÖÓ ÓÒ ÑÓ ionization parameterµ ÓÖÞ Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØôÔÓÙ ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ ÔÓÙ Ô ÖÒ Ô ØÓ ÔÖÓ¹ Ñ ØÓ Ó ¹ Ö Óº ³ÇØ Ò Ô Ö Ñ ØÖÓ ÓÒ ÑÓ Ò Õ Ñ Ð Ø Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØôÔÓÙ ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ Ò Ñ Ö Ø Ö Ô ÙØ ØÓÙ Ñ ØÓ Ó Ø ÛØ Ò Ð Û ÓÒ ÑÓ ÔÓÖÖÓ Ó ÒØ Ô ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó º ÙØ Õ Û ÔÓØ Ð Ñ Ò ÐÐ Þ Ø Ø ÓÒ ÑÓ ØÓÙ ÖÓÙ ØÓ ÓÔÓÓ ØÖÓ Ó ÓØ ØÓ Ñ ØÛÔ Ñ Ó º Ã ô Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó ÙÜ Ò Ø Ñ ÐôÒ ÖÓ Ø ÒÓ ÓÐ Ð Û ÓÒ ÑÓ Ø³ Ô Ø ÙÜ Ò Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØôÔÓÙ ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ º ³ÇØ Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó ÙÔ Ö Ò ÓÖ Ñ ÒÓ Ö Ó ½ ¼ km sec µ Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØôÔÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ ÙÔ Ö Ò Ø Ò Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ó ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ ÛØÓ ÓÒ ÑÓ ÔÓ ÓÐÐ Ø Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó Ñ ÓÙÖ ôòø Ò Ñ ØÛÔÓ ÓÒ ÑÓ Ø ÔÓÙ R (R-type ionization frontµ º ÙØ ØÓ Ñ ØÛÔÓ Ô Ø Ò Ø Ò Õ Ñ Ø¹ Ñ ÔÖ ÖÓÑ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÑÔÖÓ Ø Ô ØÓ Ñ Ó º Ë ÔÓÐ Ñ Ð Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ñ ØÓ Ó ÔÓÑÔ Ø ÔÖ ÖÓÑ Ô Ö ÓÕ ÓÒ Ñ ÒÓÙ Ù ÖÓ ÒÓÙ ÑÔÓÖ Ò ÙÖ ÖÕ ØÓ ÓÔØ ÔÓÑÔ ØÓÙ Ó ÒÓÒØ Ø Ñ Ñ Ö ÑÑ ÔÓÑÔ Ø Ó Õ Ñ ÐÓ Ó ÙÝ ÐÓ ÓÒ ÑÓ º Ë Ñ ôòóùñ Ø Ø Ó ÑÓÒØ Ð Ó Ð Ó [Nii](6584)/Hα ÐÐ Þ Ñ ÒØ Ñ Ø Ò Ð¹ Ð Ø Õ Ñ ÓÒ ÒØ Ñ ØÓ Ð Ó [O iii](57)/hβ Ñ ØÓ ÞÛØÓ Ñ ÒÞ Ñ Ð Ø Ö ÓÖ Ø Ò Ô Ö Ø Ø Ø ØÓÙ Ð Û Ø ÙØ ÖÓ ÒÓ ÒÓÙ Ð Ó Ò º ÍÔÓÐÓ Ñ ÐÓ Ô Ò ØÓÙ Ð ÓÙ log([o iii](57)/hβ) log([n ii](6584)/hα) ØÛÒ Ñ Ø ¹ Ô Ö Ø Ö Ñ ÒÛÒ Í»Í ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ø ØÓÔÓ Ø Ñ Ø Ó Ö ÑÑ Ø ËÕ Ñ Ø º¾ ¹ º¾ µº Ö ØÓÔÓ Ø Ñ Ø Ñ ØÓ ÓÔ Í»Í ØÛÒ Matonick & Fesen (997) ØÓÙ Ð Ü M8, M, NGC 5585, NGC 6946º Ç ÓÖ Þ ÒØ Ö ÑÑ ÔÐ Ñ ØÓ ÐôÒÓÙÒ Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó Ô ¾¼¼ Û ½¼¼¼ km s Ô Ô ¹ ÒÛ ÔÖÓ Ø ØÛ ØÓ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ Ó Ô ØÛ ÔÖÓ Ø Ô ÒÛ ØÓ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ Ó ÔÖ ÖÓÑÓµ Ñ Ñ ¼ km s º È Ö Ø ÖÓ Ñ Ø Ø Í»Í ØÛÒ ÑÓÖ ÛÒ Ð Ü ôò ØÓÙ Ñ Ø Ñ Ø ØÓÙ NGC 377µ Ö ÓÒØ Ñ Ø Ü ØÛÒ ÔÐ Ñ ØÛÒ ØÓÙ Å ÐÓÙ ØÓÙ Å ÖÓ Æ Ó ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº ÙØ Ò ÔÓØ Ð ÔÐ Ü Ñ ØÓ Ñ ØÛÒ Ð Ü ôò Ñ Ô ÖÓÙ Þ Ñ Ø ÐÐ Ø Ø Ñ Ø Ñ Ñ Ø Ü ÙØôÒ ØÓÙ LMC SMC ÈÒ º¾¼µº Ï Ø Ó ÔÖÓ Ñ ÒÓÙ Ò Ð Ò Ö Ø Õ Ø Ø Ó ÙØ Ø Ô ÔÖ Ô Ò Ø Ù ØÓ Ò Ò ÔÐ Ñ Ø Ð Ñ ÒÓÒØ ÙÔ Ý Ø Ñ Ø ÐÐ Ø Ø ØÓÙ Ð Ü º È Ö³ Ð ÙØ ÙÔ ÖÕÓÙÒ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ ÔÓÙ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÒ Ô Ö ÑÓ Ñ Ø Ð Ø Ø 6 ÌÓ Ñ ØÛÔÓ ÓÒ ÑÓ Ø ÔÓÙ R Õ ÙÔ Ö Õ Ø Ø Õ Ø Ø Õ Ñ ØÓ Ö Ó ÔÖ Ò Ô ØÓ Ñ ØÛÔÓ ØÓÙ Ó ¾

251 . NGC 377 NGC 243 NGC 424 NGC 6946 NGC 4395 NGC 5585 NGC 4449 M 8 NGC 524 * M LMC DOP5 SOLAR 2x SOLAR log([o III ] λ 57 / H β ).5. SMC * * * * * * * * *.5 * * log([n II] λ6583 / H α) ËÕ Ñ º¾ ÒÛ Ø Ö ÑÑ [O iii](57å)/hβ - [N ii](6584å)/hα ÑÓÒØ ÐÓ Ó º Ò Ñ ÒÓ Ø ÒÛ Ø Ö ÑÑ Ø BPT (Baldwin, Phillips & Terlevich 98) ÔÓÙ ÕÖ ÑÓÔÓ Ó ÒØ ÔÐ Ñ Ø ÔÓÙ ÔÖÓ ÔØÓÙÒ Ô ÛÖ Ø ÑÓÒØ Ð ÙÑ ØÛÒ Ó Ó¹ Ö Ø Ø Ñ Ø Ø Õ Ø Ø ØÓÙ Ó ØÛÒ Ô Ö Ñ ØÖÛÒ ØÓÙ Ñ Ò Ø Ó Ô ÓÙ Ø Ô Ö Ø ¹ Ø Ø ØÛÒ Ñ Ø ÐÐÛÒº Ç Allen et al. (28) Ñ Ó Ö Ò ÔÐ Ñ Ø ÐÐ ÔÓ Ó Ø Ô Ö Ø Ø Ø Ñ Ø ÐÐÛÒ Ô ÙØ ØÓÙ Ð ÓÙ ÔÛ ÔºÕº ÙØ Ø Æ ØÓÙ Å Ð ÒÓÙº Ç ÓÖ Þ ÒØ Ö ÑÑ ÔÐ Ñ ØÓ ÐôÒÓÙÒ Ø Õ Ø Ø ØÛÒ ÙÑ ØÛÒ Ó Ô ¾¼¼ Û ½¼¼¼ km s Ô Ô ÒÛ ÔÖÓ Ø ØÛµ Ñ Ñ ¼ km s º Ñ ÙØ ØÓÙ LMC ÔºÕº NGC 4395 NGC 4449µº Í»Í ÙØÓ ØÓÙ Ð Ü ÔÓÙ ØÓÒØ ØÓ ÔÐ Ñ ØÓÙ LMC Õ Ø ÙÐ Ñ Ò ØÑ Ñ Ø ØÓÙµ ÑÔÓÖÓ Ñ Ò ô ÓÙÑ Ö Ø Ð Ø Ñ ØÛÒ Ø ÕÙØ ØÛÒ Ó ØÛÒ Ô ôòº Ô Ö Ñ ØÓ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ Ó ÔÖ ÓÒÓ ØÓÙ LMC Ô LBZ2 ØÓÒ NGC 4449 Ô ÖÓÙ Þ Ø Õ Ø Ø > ¼¼ km s Ô LBZ 7 ØÓÒ Ó Ð Ü Ô ÖÓÙ Þ Ø Õ Ø Ø 3 km s. º º º º º½ ËÙ Õ Ø Ñ ØÛÒ Í»Í ÔÓÐÐ ÔÐ Ñ Ñ ØÓ Ö ÑÑ Ø Venn ËØÓ ËÕ Ñ º¾ Ô ÖÓÙ ÞÓÙÑ Ø Ò Ô ÐÙÝ ÔÓÙ Ô Ö Ø Ö Ø Ñ Ø Ü ØÛÒ ÓÔØ ôò Í»Í Ö Ó ÛÒ ôò Í»Í ØÛÒ Í»Í Ø ØÒ ¹É Ðº º º µ Ñ Ø ÑÓÖ Ö ÑÑ ØÛÒ Venn ØÓÒ NGC 243 ÐÐ ÐÓÙ ØÓÙ Ð Ü ØÓ Ñ Ñ º ËØ Ò Ô ÖÔØÛ ¾

Δείτε περισσότερα