Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών πουδών. ΕΛΕΓΧΟ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ Σμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνείο Κρήτης

Transcript

1 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών πουδών ΕΛΕΓΧΟ ΠΟΙΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ Σμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Πολυτεχνείο Κρήτης «ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΜΔΛΔΣΖ» ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟ ΖΜΑ ΠΟΗΟΣΖΣΑ: ECO LABEL «ηαηηζηηθά θαη Ννκηθά ΑλΪιπζε» ΔπηκΫιεηα: Γεψξγηνο Μ. ΕαραξηνπδΪθεο Α.Μ : ΔπηβιΫπσλ Καζεγεηάο: θ ΓθΫθαο Βαζέιεηνο Χανιά, Απρίλιος

2 ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ 1. Σν θνηλνηηθφ ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο Eco-Label Απφ ηε ζχιιεςε κϋρξη ηελ εθαξκνγά ηνπ.δηζαγσγά Έλα Παλεπξσπατθφ χζηεκα απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο Σν χζηεκα ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο εέλαη θαξπφο ζηελάο ζπλεξγαζέαο κεηαμχ Δπηηξνπάο θαη Κξαηψλ-Μειψλ Πξννδεπηηθά εηζαγσγά πξντφλησλ θαη θξηηεξέσλ Απφ ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθά εξγαζέα ζηελ πξαθηηθά εθαξκνγά Έλα παξϊδεηγκα: Οη δχν πξψηεο νκϊδεο πξντφλησλ Μηα απινπζηεπκϋλε Δπξσπατθά δηαδηθαζέα, ε δηαρεέξηζε ζε Δζληθφ επέπεδν ΥακειΪ ηϋιε γηα φιεο ηηο επηρεηξάζεηο, κηθξϋο θαη κεγϊιεο Έλα Οηθνινγηθφ άκα πξνο φθεινο θαηαλαισηψλ θαη επηρεηξάζεσλ Υξάζηκεο εξσηάζεηο γηα ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο Σν Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο (ΑΑΟ) ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΑΠΟΝΟΜΖ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ ΑΠΟΝΟΜΖ ΣΟΤ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ (ECO LABEL) ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΠΡΟΨΟΝΣΧΝ 2.1 ΠΛΤΝΣΖΡΗΑ ΠΗΑΣΧΝ ΠΛΤΝΣΖΡΗΑ ΡΟΤΥΧΝ ΖΛΔΚΣΡΗΚΔ ΚΟΤΠΔ ΦΤΓΔΗΑ ΒΔΛΣΗΧΣΗΚΑ ΔΓΑΦΟΤ ΚΑΛΛΗΔΡΓΖΣΗΚΑ ΜΔΑ ΥΑΡΣΗ ΤΓΗΔΗΝΖ - ΚΟΤΕΗΝΑ ΦΧΣΟΑΝΣΗΓΡΑΦΗΚΟ ΥΑΡΣΗ ΥΡΧΜΑΣΑ - ΒΔΡΝΗΚΗΑ ΔΧΣΔΡΗΚΧΝ ΥΧΡΧΝ ΚΛΖΡΖ ΔΠΔΝΓΤΖ ΓΑΠΔΓΧΝ ΖΛΔΚΣΡΗΚΟΗ ΛΑΜΠΣΖΡΔ ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΑΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ CAMPING ΔΝΓΤΖ ΚΛΧΣΟΩΦΑΝΣΟΤΡΓΗΑ ΔΡΔΤΝΑ ΔΗΓΖ ΤΠΟΓΖΖ ΣΡΧΜΑΣΑ ΚΡΔΒΑΣΗΧΝ.38 1

3 2.16 ΛΗΠΑΝΣΗΚΑ ΚΑΘΑΡΗΣΗΚΑ ΓΔΝΗΚΖ ΥΡΖΔΧ & ΔΗΓΧΝ ΤΓΗΔΗΝΖ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΛΤΝΣΖΡΗΟΤ ΠΗΑΣΧΝ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΗΑΣΧΝ (ζην ρϋξη) ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΛΤΝΣΖΡΗΟΤ ΡΟΤΥΧΝ ΠΡΟΧΠΗΚΟΗ ΤΠΟΛΟΓΗΣΔ ΦΟΡΖΣΟΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΗ ΤΠΟΛΟΓΗΣΔ ΣΖΛΔΟΠΣΗΚΟΗ ΓΔΚΣΔ ΑΜΠΟΤΑΝ, ΑΠΟΤΝΗΑ ΚΑΗ ΜΑΛΑΚΣΗΚΑ ΜΑΛΛΗΧΝ Ζ ΝΟΜΗΚΖ ΠΡΟΔΓΓΗΖ ΠΡΟΒΛΖΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ Ζ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΤΝΑΜΗΚΖ ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ Ζ ΚΟΗΝΟΣΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΝΟΜΟΘΔΗΑ ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL Ο Καλνληζκφο 880/92 γηα ηελ απνλνκά Οηθνινγηθνχ άκαηνο Ο ΑΝΑΘΔΧΡΖΜΔΝΟ ΚΑΝΟΝΗΜΟ 1980/2000 ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL ΑΛΛΔ ΖΜΑΝΣΗΚΔ ΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΓΗΑΣΑΞΔΗ ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL Ζ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΝΟΜΟΘΔΗΑ θαη ΣΟ ECO LABEL Ζ Διιεληθά Ννκνζεζέα γηα ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα Πιεκκειά ελζσκϊησζε θαη Διιηπά εθαξκνγά Ζ αεηθνξέα κϋζα απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ Eco Label ΓΗΔΡΔΤΝΖΖ ΧΦΔΛΗΜΟΣΖΣΑ - ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ..81 ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΤΣΖΜΑ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ ΠΑΝΔΤΡΧΠΑΨΚΟ, ΠΡΟΑΗΡΔΣΗΚΟ, ΔΠΗΛΔΚΣΗΚΟ...81 ΔΝΓΔΗΚΣΗΚΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ.86 2

4 ΠΡΟΛΟΓΟ θνπφο ηεο παξνχζεο Πηπρηαθάο ΜειΫηεο εέλαη ε δηεξεχλεζε ηεο σθειηκφηεηαο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο πνηφηεηαο Eco Label ζηελ Δπξσπατθά αιιϊ ηδηαέηεξα ηελ Διιεληθά αγνξϊ θαη ε ζπκβνιά ηνπ ζηελ πξφιεςε θαη πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη επνκϋλσο ζηε ζπλνιηθά αχμεζε ηεο πνηφηεηαο δσάο θαη ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ ηνπ αλζξψπνπ. ΜΫζα ζηηο επφκελεο ζειέδεο ζα εμεηαζηεέ αλαιπηηθϊ θαη ζα ζπζρεηηζηεέ ε ζθνπηκφηεηα εθαξκνγάο ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ ζάκαηνο κε Ϊιια ζάκαηα πνηφηεηαο θαζψο θαη ηα Ϊκεζα θαη Ϋκκεζα νθϋιε πνπ πξνθχπηνπλ γηα ην πεξηβϊιινλ θαη ηνλ Ϊλζξσπν κϋζα απφ ζηαηηζηηθϋο Ϋξεπλεο ηεο ΔΔ. ΠαξνπζηΪδεηαη αλαιπηηθϊ ε δηαδηθαζέα απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο, νη νκϊδεο πξντφλησλ πνπ Ϋρνπλ ιϊβεη ηελ Ϋγθξηζε θαζψο θαη ηα θξηηάξηα πνπ πιεξνχλ θαη πξϋπεη λα πξνυπνζϋηεη Ϋλα πξντφλ ψζηε λα ιϊβεη ην ζάκα κε ην ινπινχδη. Πξαγκαηνπνηεέηαη αλϊιπζε ηνπ λνκηθνχ πιαηζένπ κε ζθνπφ λα εμαρζνχλ ρξάζηκα ζπκπεξϊζκαηα γηα ηε ζπλνιηθά πξννπηηθά θαη αλϊπηπμε ηεο νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ζηελ ΔΔ αιιϊ θαη ν βαζκφο πξνζαξκνγάο ηεο ΔιιΪδαο ζε απηνχο ηνπο λϋνπο θαλνληζκνχο. ΣΫινο γέλνληαη θϊπνηεο παξαηεξάζεηο θαη πξνηϊζεηο γηα ηελ φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε αλϊπηπμε θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηελ εγρψξηα θαη δηεζλά αγνξϊ. 3

5 1. Σν θνηλνηηθφ ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο Eco-Label. Δηζαγσγά Απφ ηα κϋζα ηεο πεξαζκϋλεο δεθαεηέαο, ην πεξηβϊιινλ απνηειεέ Ϋλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα ζϋκαηα πνπ απαζρνινχλ ηηο βηνκεραλνπνηεκϋλεο ρψξεο. Απφ ηε κηα, ην θνηλφ ζπλεηδεηνπνέεζε φηη πξϋπεη λα κεηαβϊιιεη ηε ζηϊζε ηνπ θαη λα αξρέζεη λα ζϋβεηαη ηε θχζε θαη ην πεξηβϊιινλ ζην νπνέν δεέ. Απφ ηελ Ϊιιε, νη επηρεηξάζεηο θαηϊιαβαλ φηη νη δξαζηεξηφηεηϋο ηνπο επεξεϊδνπλ αξλεηηθϊ ην πεξηβϊιινλ θαη φηη εέλαη ππεχζπλεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ ζρεηηθψλ πξνβιεκϊησλ. (1) Οη λϋεο απηϋο ηϊζεηο εκθαλέδνληαη ζε δηϊθνξα επέπεδα. Σν 85% ησλ πνιηηψλ ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο θξέλνπλ φηη πξϋπεη επεηγφλησο λα ιεθζνχλ κϋηξα γηα λα πξνζηαηεπζεέ ην πεξηβϊιινλ θαη λα θαηαπνιεκεζεέ ε ξχπαλζε (2). ΔμΪιινπ, ηα θξϊηε κϋιε, ζηε πλζάθε ηνπ ΜΪαζηξηρη, πεξηϋιαβαλ ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ζηνπο ζηφρνπο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, Ϋρνληαο επέγλσζε ηνπ γεγνλφηνο φηη ε αεηθφξνο νηθνλνκηθά αχμεζε εέλαη αδχλαηε ρσξέο ην ζεβαζκφ ηνπ πεξηβϊιινληνο. Οη Έιιελεο πνιέηεο πηζηεχνπλ φηη ε ΔιιΪδα βξέζθεηαη ζε ρεηξφηεξε κνέξα ζπγθξηλφκελε κε ην κϋζν φξν ησλ ππφινηπσλ ρσξψλ ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, φζνλ αθνξϊ ηελ θαηϊζηαζε ηνπ πεξηβϊιινληνο ζε πνζνζηφ εξσηεζϋλησλ 57% κε ην κϋζν φξν ηεο ΔΔ λα εέλαη πνιχ ρακειφηεξα κφιηο ζην 39% θαη ην 66% ησλ Διιάλσλ πνιηηψλ πηζηεχεη πσο ηηο απνθϊζεηο γηα ην πεξηβϊιινλ ε Διιεληθά θπβϋξλεζε ζα πξϋπεη λα ηηο ιακβϊλεη ζε ζπλεξγαζέα κε ηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά. Καζψο ε επξσπατθά ελνπνέεζε Ϋρεη εζηηαζηεέ ζε δηϊθνξα ζϋκαηα ηα ηειεπηαέα ρξφληα, νη Έιιελεο εξσηεζϋληεο, δεηνχλ πξσηέζησο λα εληαζνχλ νη πξνζπϊζεηεο πνπ αθνξνχλ ζηνλ ηνκϋα ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζεκϊησλ (ΔΛΛΑΓΑ: 35% - EU27: 34%). (2) ε πνιιϋο ρψξεο ηεο Έλσζεο, δηϊθνξνη νηθνλνκηθνέ θνξεέο, ηφζν δεκφζηνη φζν θαη ηδησηηθνέ, αλϋιαβαλ ζρεηηθϋο πξσηνβνπιέεο. Σα κϋηξα απηϊ, πνπ δηαθϋξνπλ απφ ην Ϋλα θξϊηνο κϋινο ζην Ϊιιν, ζπληζηνχλ αμηφινγε πξφνδν, αλ θαη πξϋπεη αθφκε λα γέλνπλ πνιιϊ. Ζ πιεζψξα φκσο απηά ησλ απνζπαζκαηηθψλ θαη κεκνλσκϋλσλ δξϊζεσλ θαηαθεξκαηέδεη ηηο πξνζπϊζεηεο πνπ θαηαβϊιινληαη γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο γη' απηφ, απαηηεέηαη θϊπνηνο ζπληνληζκφο ησλ πεξηβαιινληηθψλ δξϊζεσλ ζε επξσπατθφ επέπεδν. (1) (2) ΑλαθΫξεηαη ζην «Δπξσβαξφκεηξν» αξηζ. 37 θαη 67 4

6 1.1 Απφ ηε ζχιιεςε κϋρξη ηελ εθαξκνγά ηνπ. Με απηφ ην πλεχκα, ε Δπηηξνπά ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο εθπφλεζε ην Κνηλνηηθό ύζηεκα Απνλνκήο Οηθνινγηθνύ ήκαηνο. ην 5ν θνηλνηηθφ πξφγξακκα δξϊζεο γηα ην πεξηβϊιινλ ηνλέδεηαη ε ζεκαζέα ηεο επηθνπξηθόηεηαο θαη ησλ κϋζσλ πνπ βαζέδνληαη ζηηο δπλϊκεηο ηεο αγνξϊο. Σν νηθνινγηθφ ζάκα απνηειεέ Ϋλα θαιφ παξϊδεηγκα εθαξκνγάο ησλ δχν απηψλ αξρψλ. (3) Σν Κνηλνηηθφ χζηεκα Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο ηϋζεθε ζε εθαξκνγά ζηηο 23 Μαξηένπ ηνπ 1992, βαζηδφκελν ζηνλ θαλνληζκφ 880/92 ΔΟΚ, πνπ αλαζεσξάζεθε ηε 17 ε Ηνπιένπ 2000 κε ηνλ ΔΚ αξ. 1980/2000 (4), θη απφ ηνλ Ηνχιην ηνπ 1993 ηζρχνπλ νη πξψηεο απνθϊζεηο γηα ηηο δχν πξψηεο νκϊδεο πξντφλησλ θαη ηα αληέζηνηρα νηθνινγηθϊ ηνπο θξηηάξηα. Σν Κνηλνηηθφ χζηεκα Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο απνηειεέ ηελ αλψηεξε νηθνινγηθά δηϊθξηζε (premium award) ηεο ΔΔ γηα πξντφληα ά ππεξεζέεο ηα νπνέα απνηεινχλ ηελ θαιχηεξε επηινγά γηα ην πεξηβϊιινλ. Ξεθέλεζε θαη εθαξκφδεηαη ζηαδηαθϊ κε επηηπρέα θαη πξνβιϋπεηαη λα Ϋρεη αθφκε κεγαιχηεξα θαη νπζηαζηηθφηεξα απνηειϋζκαηα εϊλ ππνζηεξηρηεέ απφ φινπο εθεέλνπο πνπ εέλαη επαηζζεηνπνηεκϋλνη κε ηελ παξαγσγά θαη ηελ θαηαλϊισζε πξντφλησλ πνπ ζα θϋξνπλ ην Οηθνινγηθφ άκα. Πξφθεηηαη γηα Ϋλα εζεινληηθφ ζχζηεκα νπφηε νη παξαγσγνέ θαη νη βηνκάραλνη εέλαη ειεχζεξνη λ' απνθαζέζνπλ αλ ζα ππνβϊιινπλ αέηεζε γηα λα ηνπο απνλεκεζεέ. Σν Eco Label, ζεζπέζηεθε πξνθεηκϋλνπ λα βνεζάζεη ζηελ δηϊζσζε ηνπ πεξηβϊιινληνο κε ην λα δέδεηαη, Ϋλα εηδηθφ ζάκα ζηα βηνκεραληθϊ πξντφληα ηα νπνέα θαζ' φιν ηνλ «θχθιν δσάο ηνπο» Ϋρνπλ ηηο ειϊρηζηεο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ. Ζ επαηζζεηνπνέεζε ινηπφλ θαη ε ζπλεξγαζέα ησλ ΒηνκερΪλσλ, ησλ Καηαλαισηψλ, ησλ Δκπφξσλ θαη ησλ Γηαρεηξηζηψλ ΠεξηβΪιινληνο εέλαη απαξαέηεηε γηα ηελ επηηπρέα ηεο πξνζπϊζεηαο απηάο πνπ ζπκβϊιιεη ζηελ πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο Απφ ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθά εξγαζέα ζηελ πξαθηηθά εθαξκνγά. Σν ΓεθΫκβξην ηνπ 1992 ε Δπηηξνπά θέλεζε ηε δηαδηθαζέα δηαβνχιεπζεο κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο θχθινπο γηα πξνηϊζεηο δεκηνπξγέαο θξηηεξέσλ κε ζθνπφ ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηα πιπληάξηα ξνχρσλ θαη πηϊησλ (5). ΜεηΪ ηελ Ϊπνςε ηνπ Γλσκνδνηηθνχ ψκαηνο, ην ΜΪξηην ηνπ 1993 ε Καλνληζηηθά επηηξνπά δηαηχπσζε επλντθά γλψκε. Σα θξηηάξηα απηϊ εγθξέζεθαλ ηνλ Ηνχλην ηνπ 1993 θαη δεκνζηεχζεθαλ ζηελ Δπέζεκε Δθεκεξέδα. Σνλ Ηνχλην ηνπ 1996 (3εηέα) Ϋιεμαλ, βξϋζεθαλ ππφ αλαζεψξεζε, δεκηνπξγψληαο Ϋηζη ηε «2ε γεληϊ θξηηεξέσλ». Οη επηκϋξνπο θϊζεηο ηεο κειϋηεο θαη ε ηειηθά πξφηαζε γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ νκϊδσλ πξντφλησλ θαη ησλ ζρεηηθψλ θξηηεξέσλ πξαγκαηνπνηεέηαη ζε επέπεδν θξαηψλ κειψλ απφ ηνλ αξκφδην θνξϋα. πζηαηηθφ ζηνηρεέν ηεο δηαδηθαζέαο απηάο εέλαη ε δηαβνχιεπζε κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο θχθινπο.. (3) (4) ΚΑΝΟΝΗΜΟ (ΔΚ) αξηζκφο 1980/2000 ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΚΟΗΝΟΒΟΤΛΗΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΤΜΒΟΤΛΗΟΤ ηεο 17 εο Ηνπιένπ 2000 πεξέ αλαζεσξεκϋλνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. (5) 5

7 1.2 Έλα Παλεπξσπατθφ χζηεκα απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. (6) Σν Οηθνινγηθφ άκα ζα απνλϋκεηαη ζηα πξντφληα κε ηηο κηθξφηεξεο επηπηψζεηο γηα ην πεξηβϊιινλ. Αθνχ ηνπο ρνξεγεζεέ ε ζρεηηθά ζάκαλζε, νη θαηαζθεπαζηϋο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχλ, ζηα εγθεθξηκϋλα πξντφληα ηνπο, ην επέζεκν ινγφηππν, δειαδά Ϋλα ινπινχδη κε ηα 12 αζηϋξηα. ΥΪξε ζην νηθνινγηθφ ζάκα, νη επξσπαένη θαηαλαισηϋο ζα κπνξνχλ λα μερσξέδνπλ εχθνια ηα πξντφληα πνπ επεξεϊδνπλ ιηγφηεξν ην πεξηβϊιινλ θαη λα επηιϋγνπλ αλϊινγα. Σν θνηλνηηθφ ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, εέλαη πξναηξεηηθό, εέλαη φκσο απηνλφεην φηη, ηειηθϊ, ην νηθνινγηθφ απηφ ζάκα ζα απνηειϋζεη ζεκεέν αλαθνξϊο γηα ην θνηλφ φηαλ δηαιϋγεη ηα πξντφληα πνπ ζα αγνξϊζεη. Σν κεγϊιν πιενλϋθηεκα ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, εέλαη ε επξσπατθά ηνπ δηϊζηαζε. Όλησο, Ϋλα ζάκα πνπ εγθξέλεηαη απφ Ϋλαλ Αξκφδην ΦνξΫα ΚξΪηνπο ΜΫινπο, κπνξεέ λα ρξεζηκνπνηεέηαη θαη ζηα ππφινηπα θξϊηε κϋιε. Έηζη νη θαηαζθεπαζηϋο δε ρξεηϊδεηαη λα ππνβϊιινπλ αέηεζε ζε θϊζε ρψξα, πνπ θπθινθνξεέ ην πξντφλ ηνπο, απνθεχγνληαο δαπαλεξϋο θαη ρξνλνβφξεο δηαδηθαζέεο. Σν Eco Label εέλαη Ϋλα πνιχηηκν εξγαιεέν γηα ηνπο αγνξαζηϋο, θαζψο βνεζϊ λα αλαγλσξέδνπλ ηα νηθνινγηθϊ πξντφληα. Μεηαμχ παξφκνησλ πξσηνβνπιηψλ, κφλν ην Δπξσπατθφ χζηεκα απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο: (7) αλαγλσξέδεηαη ζε φιε ηελ E.E, ηε Ννξβεγέα, ην ΛηρηελζηΪηλ θαη ηελ Ηζιαλδέα. απαηηεέ αμηνιφγεζε ησλ πξντφλησλ απφ Ϋλαλ αλεμϊξηεην θνξϋα θαη εμεηϊδεη ηελ ζπλνιηθά επέδξαζε ελφο πξντφληνο ζην πεξηβϊιινλ, απφ ηελ εμαγσγά ησλ πξψησλ πιψλ Ϋσο ηελ απφξξηςά ηνπ. Σν ζάκα εέλαη δηαζϋζηκν γηα: θαηαζθεπαζηϋο θαη θνξεέο παξνράο ππεξεζηψλ εηζαγσγεέο θαη θνξεέο ιηαληθάο πσιάζεσο κε ηε δηθά ηνπο θηιηθά πξνο ην πεξηβϊιινλ επσλπκέα. Σν θνηλνηηθφ, απηφ ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζπληζηϊ αλακθηζβάηεηα Ϋλα κεγϊιν βάκα πξνο ηνλ ζπληνληζκφ ησλ επξσπατθψλ πξνζπαζεηψλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. ΥΪξε ζην νηθνινγηθφ ζάκα, ην επξσπατθφ θνηλφ ζα εέλαη επηηϋινπο ζε ζϋζε λα αλαγλσξέδεη ηα πξντφληα πνπ ζϋβνληαη ην πεξηβϊιινλ ζ' νιφθιεξν ηνλ Κφζκν, αλεμϊξηεηα απφ ηε ρψξα θαηαζθεπάο ηνπο. ΔμΪιινπ, νη επηρεηξάζεηο ζα κπνξνχλ λα απνδεηθλχνπλ ζηνπο επξσπαένπο θαηαλαισηϋο φηη ηα πξντφληα ηνπο αληαπνθξέλνληαη ζηα απζηεξϊ νηθνινγηθϊ πξφηππα πνπ θαζνξέδνληαη γηα ην νηθνινγηθφ ζάκα. (5), (7) ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟ ΖΜΑ ΟηθνινγηθΫο αγνξϋο: Regional Environmental Center. Τπεξεζέα επέζεκσλ εθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ θνηλνηάησλ, Λνπμεκβνχξγν (6) 6

8 Σν χζηεκα ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο εέλαη θαξπφο ζηελάο ζπλεξγαζέαο κεηαμχ Δπηηξνπάο θαη Κξαηψλ Μειψλ, πνπ ρϊξε ζην δηϊινγν κεηαμχ ηνπο, Ϋρνπλ άδε δηαηππσζεέ πξνηϊζεηο κειϋηεο νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα 31 νκϊδεο πξντφλησλ θαη Ϋρνπλ ςεθηζηεέ 24 δηαθνξεηηθϋο νκϊδεο πξντφλησλ ελψ Ϋρνπλ πηζηνπνηεζεέ Ϋσο ηψξα θαη Ϋρνπλ άδε ρνξεγεζεέ πεξηζζφηεξεο απφ 400 Ϊδεηεο γηα πνιιϋο εθαηνληϊδεο πξντφληα. Πξηλ ππνβιεζνχλ ζηελ Δπηηξνπά, φιεο απηϋο νη πξνηϊζεηο ζπδεηνχληαη δηεμνδηθϊ θαη ζε εζληθφ επέπεδν. Οη Αξκφδηνη Φνξεέο ησλ Κξαηψλ Μειψλ δηαδξακαηέδνπλ πξσηαξρηθφ ξφιν ζην ζχζηεκα απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο γηαηέ απνηεινχλ, ζε ζπλεξγαζέα κε ηελ Δπηηξνπά, ηε βϊζε ησλ πξνπαξαζθεπαζηηθψλ θαη εηζεγεηηθψλ εξγαζηψλ γηα ηηο δηϊθνξεο νκϊδεο πξντφλησλ θαη ηα ζρεηηθϊ, νηθνινγηθϊ θξηηάξηα. Μνινλφηη ε ζπλεξγαζέα απηά κεηαμχ Δπηηξνπάο θαη Αξκφδησλ ΦνξΫσλ ζπλεπϊγεηαη θϊπνηα θαζπζηϋξεζε, ν ζπληνληζκφο απνηειεέ βαζηθφ ζηνηρεέν γηα ηελ επηηπρέα ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Μφιηο επηηεπρζεέ ζπκθσλέα, ε Δπηηξνπά ζεζπέδεη επέζεκα ηα ζπκθσλεζϋληα θξηηάξηα θαη ηα δεκνζηεχεη ζηελ Δπέζεκε Δθεκεξέδα ηεο Δ.Δ. Σα απνηειϋζκαηα ηεο εξγαζέαο απηάο ππνβϊιινληαη ζηελ Δπηηξνπά. ΔΪλ ν θϊθεινο ηεο πξφηαζεο ππνζηεξηρζεέ ά αληηκεησπηζζεέ ζεηηθϊ θαηϊ ηηο ζπδεηάζεηο πνπ δηεμϊγνληαη ζε θνηλνηηθφ επέπεδν, ε Δπηηξνπά ηνλ ππνβϊιιεη ζην Γλσκνδνηηθφ ψκα, ην νπνέν απαξηέδεηαη απφ αληηπξνζψπνπο ηεο βηνκεραλέαο, ηνπ εκπνξένπ, ησλ νξγαλψζεσλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ νξγαλψζεσλ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο. ηηο ζπδεηάζεηο ηνπ Γλσκνδνηηθνχ ψκαηνο κπνξνχλ λα ζπκκεηϋρνπλ θαη εθπξφζσπνη ησλ ζπλδηθϊησλ. ράκα 2: Γηαδηθαζέα θαζνξηζκνχ θξηηεξέσλ ζηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο (6) ΜεηΪ ηε δηαβνχιεπζε απηά, ε Δπηηξνπά ππνβϊιιεη ηελ πξφηαζε, καδέ κε ηε γλψκε ηνπ Γλσκνδνηηθνχ ψκαηνο, ζηελ Καλνληζηηθά επηηξνπά πνπ απαξηέδεηαη απφ ηνπο αληηπξνζψπνπο ησλ θξαηψλ κειψλ. ΔΪλ ε Καλνληζηηθά Δπηηξνπά δηαηππψζεη επλντθά γλψκε, ε Δπηηξνπά ζεζπέδεη ηα πξνηεηλφκελα θξηηάξηα, αιιηψο ε πξφηαζε δηαβηβϊδεηαη ζην πκβνχιην Τπνπξγψλ ην νπνέν Ϋρεη θαη ηελ ηειηθά απφθαζε, εϊλ απνηχρεη θαη ε δηαδηθαζέα δηαβνχιεπζεο κε ηα θξϊηε κϋιε. (6) ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟ ΖΜΑ ΟηθνινγηθΫο αγνξϋο κε ην ινπινχδη: ΚΔΗΜΔΝΟ ΚΑΗ ΥΔΓΗΑΜΟ Regional Environmental Center. Τπεξεζέα επέζεκσλ εθδφζεσλ ησλ Δπξσπατθψλ θνηλνηάησλ, Λνπμεκβνχξγν

9 1.3 Πξννδεπηηθά εηζαγσγά πξντφλησλ θαη θξηηεξέσλ. Σν νηθνινγηθφ ζάκα ζα κπνξεέ λα απνλϋκεηαη ζε φιεο ηηο θαηεγνξέεο βηνκεραληθψλ πξντφλησλ, εθηφο απφ ηα ηξφθηκα, ηα πνηϊ θαη ηα θαξκαθεπηηθϊ. ΚαηΪ θαλφλα, ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα πνπ ζεζπέδνληαη κε ηε δηαδηθαζέα απηά ηζρχνπλ γηα ηξέα ρξφληα θαη ζηε ζπλϋρεηα κπνξνχλ λα αλαζεσξνχληαη. Σα θξηηάξηα ρσξέδνληαη ζε δχν θαηεγνξέεο: 1) ε ππνρξεσηηθϊ 2) ε πξναηξεηηθϊ Σα ππνρξεσηηθϊ θξηηάξηα πξϋπεη λα ηεξνχληαη πιάξσο. Γηα φια ηα πξναηξεηηθϊ απνλϋκνληαη βαζκνέ. Σα θαηαιχκαηα πξϋπεη λα ηεξνχλ ηφζα πξναηξεηηθϊ θξηηάξηα, ψζηε λα ζπγθεληξψλνπλ κέα ζπγθεθξηκϋλε ειϊρηζηε βαζκνινγέα. Με ηελ αλαζεψξεζε ηνπ 2000, ππνινγέδνληαη θαηϊ ηελ πηζηνπνέεζε νη εμάο πεξηβαιινληηθνέ παξϊγνληεο: Πνηφηεηα ηνπ αϋξα θαη ησλ πδϊησλ Πξνζηαζέα ηνπ εδϊθνπο Δμνηθνλφκεζε ελϋξγεηαο Γηαρεέξηζε θπζηθψλ πφξσλ Πξφιεςε ηεο αχμεζεο ηεο ζεξκνθξαζέαο ηνπ πιαλάηε Πξνζηαζέα ηεο ζηηβϊδαο ηνπ Όδνληνο Πεξηβαιινληηθά αζθϊιεηα Θφξπβνο, βηνπνηθηιφηεηα, θ.ϊ. Σα βαζηθϊ θξηηάξηα θαζνξέδνπλ αλψηαηα φξηα θαηαλϊισζεο ηα νπνέα πξϋπεη λα ηεξεέ ε ζπζθεπά ά ππεξεζέα γηα λα ιϊβεη νηθνινγηθφ ζάκα. Καζνξέζηεθαλ επέζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθϊ θξηηάξηα, φπσο o ηξφπνο ρξάζεο, ε ελζϊξξπλζε ηεο αλαθχθισζεο θαη νη επηδφζεηο θαηϊ ην πιχζηκν, ην μϋπιπκα θαη ην ζηϋγλσκα. Σα θξηηάξηα αθνξνχλ φια ηα ζηϊδηα ηεο δσάο ηνπ πξντφληνο απφ ηελ εμφξπμε ησλ πξψησλ πιψλ κϋρξη ηελ ηειηθά δηϊζεζε ζην ηϋινο ηεο δσάο ηνπ. (7) Ζ εκπεξηζηαησκϋλε αλϊιπζε ηνπ πιάξνπο θχθινπ δσάο ησλ δχν πξψησλ νκϊδσλ πξντφλησλ απϋδεημε φηη ην 95% ζρεδφλ ησλ επηπηψζεψλ ηνπο ζην πεξηβϊιινλ απνξξϋνπλ γηα ηε ζπγθεθξηκϋλε νκϊδα πξντφλησλ, απφ ηε ρξάζε ηνπο. (7) 8

10 ΔμΫηαζε θχθινπ δσάο (6) Πξηλ απνλεκεζεέ ην επξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα ζε Ϋλα πξντφλ, δηεμϊγνληαη ζρνιαζηηθϋο κειϋηεο ζρεηηθϊ κε ηηο επηπηψζεηο ηνπ πξντφληνο ζην πεξηβϊιινλ θαζ φιε ηελ δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπ. Απηά ε νινθιεξσκϋλε πξνζϋγγηζε μεθηλϊ κε ηελ εμαγσγά ησλ πξψησλ πιψλ θαη αθνινπζεέ ηελ νηθνινγηθά δηαδξνκά ηνπ πξντφληνο κϋζσ ηεο δηαδηθαζέαο παξαγσγάο, ηεο δηαλνκάο (ζπκπεξηιακβαλνκϋλεο θαη ηεο ζπζθεπαζέαο), ηεο ρξάζεο απφ ηνλ θαηαλαισηά θαη ηϋινο ηεο απφξξηςάο ηνπ. ρ 1. ΔμΫηαζε ηνπ θχθινπ δσάο ελφο πξνηφληνο (Πεγά: ΟηθνινγηθΫο αγνξϋο κε ην ινπινχδη) ΦπζηθΪ, δηαθνξεηηθϊ πξντφληα πξνθαινχλ ηελ κεγαιχηεξε πεξηβαιινληηθά επηβϊξπλζε ζε δηαθνξεηηθϊ ζηϊδηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο. Σα βακβαθεξϊ πθϊζκαηα, γηα παξϊδεηγκα, Ϋρνπλ ηηο κεγαιχηεξεο επηπηψζεηο θαηϊ ηελ παξαγσγά, ιφγσ ησλ επεμεξγαζηψλ βαθάο, εθηχπσζεο, ιεχθαλζεο θαη θηληξέζκαηνο. Γηα ην ιφγν απηφ ε κεέσζε πεξηβαιινληηθάο επέπησζεο κηαο βακβαθεξάο θαλϋιαο επηθεληξψλεηαη ζηελ αλεχξεζε ιηγφηεξν επηβιαβψλ ηξφπσλ νινθιάξσζεο απηψλ ησλ επεμεξγαζηψλ. Αληέζεηα, ε πεξηβαιινληηθά επέδξαζε ησλ νηθηαθψλ ζπζθεπψλ γέλεηαη αηζζεηά θαηϊ ην ζηϊδην ρξάζεο απηψλ, δεδνκϋλνπ φηη θαηαλαιψλνπλ ελϋξγεηα, λεξφ θαη ρεκηθϋο νπζέεο. Σα πεξηβαιινληηθϊ θξηηάξηα γηα απηϊ ηα πξντφληα, επνκϋλσο, επηθεληξψλνληαη ζηελ απνδνηηθφηεηα, κε ηελ νπνέα ρξεζηκνπνηνχλ απηνχο ηνπο πφξνπο. 9

11 Σα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα πνπ ςεθέδνληαη ζε θϊζε θαηεγνξέα πξντφληνο θαζνξέδνληαη κε βϊζε ηε κειϋηε νιφθιεξνπ ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο, δειαδά ηεο πξνπαξαγσγάο, ηεο παξαγσγάο, ηεο δηαλνκάο, ηεο ρξάζεο θαη ηεο απφξξηςάο ηνπο. ΚαηΪ ηε δηϊξθεηα ηεο κειϋηεο ησλ θϊζεσλ απηψλ, αμηνινγνχληαη ιεπηνκεξψο νη επηπηψζεηο γηα ην πεξηβϊιινλ. ΛακβΪλνληαη επέζεο ππφςε ηα πιηθϊ πνπ ππεηζϋξρνληαη ζηε ζχλζεζε ηνπ πξντφληνο. Σν νηθνινγηθφ ζάκα δελ απνλϋκεηαη, ινηπφλ, βϊζεη ζεσξεηηθϊ επηιεγκϋλσλ θξηηεξέσλ, αιιϊ χζηεξα απφ εκπεξηζηαησκϋλε κειϋηε ησλ αιιειεπηδξϊζεσλ φισλ ησλ παξαγφλησλ ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ πξντφληνο κε ην πεξηβϊιινλ. Σν Οηθνινγηθφ άκα άδε εθαξκφδεηαη ζε Ϋληεθα θαηεγνξέεο πξντφλησλ ησλ νπνέσλ ηα θξηηάξηα Ϋρνπλ άδε ςεθηζηεέ θαη ζηηο νπνέεο πεξηιακβϊλνληαη 24 ππνθαηεγνξέεο πξντφλησλ κε δηαθνξεηηθϊ θξηηάξηα γηα ηελ θϊζε κέα απφ απηϋο. (8) ΔΠΙΜΔΡΟΤ ΚΑΣΗΓΟΡΙΔ ΚΡΙΣΗΡΙΩΝ : ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΝΔΡΟ ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ & ΑΠΟΛΤΜΑΝΣΗΚΑ / ΔΠΗΚΗΝΓΤΝΔ ΥΖΜΗΚΔ ΟΤΗΔ ΑΛΛΔ ΤΠΖΡΔΗΔ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ (απηνκϊησο αλ ππϊξρεη ISO ά EMAS) ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΑ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΑ ΚΡΙΣΗΡΙΑ Απηφκαηε δηαθνπά ιεηηνπξγέαο ηεο ζϋξκαλζεο ά ηνπ θιηκαηηζκνχ φηαλ αλνέγνπλ ηα παξϊζπξα, ά αληέζηνηρεο επηζεκϊλζεηο. Υξάζε ιακπηάξσλ εμνηθνλφκεζεο ελϋξγεηαο (Δλεξγεηαθάο θαηεγνξέαο Α). ΜΫγηζηε παξνρά λεξνχ απφ βξχζεο θαη ληνπο Ϋσο 12 ιέηξα αλϊ ιεπηφ. Δλεκεξσηηθφ πιηθφ πξνο ην θνηλφ γηα ηελ εμνηθνλφκεζε χδαηνο θαη γεληθφηεξα πιεξνθνξέεο ζρεηηθϊ κε ηα πεξηβαιινληηθϊ κϋηξα ηνπ θαηαιχκαηνο. χλδεζε κε ηνπηθφ ζχζηεκα επεμεξγαζέαο ιπκϊησλ ά ιεηηνπξγέα απηφλνκνπ ζπζηάκαηνο. Γηαρσξηζκφο απνξξηκκϊησλ. Απαγφξεπζε θαπλέζκαηνο ζε θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο ΔΝΓΔΙΚΣΙΚΑ ΠΡΟΑΙΡΔΣΙΚΑ ΚΡΙΣΗΡΙΑ Απηφλνκε ξχζκηζε ηεο ζεξκνθξαζέαο ζε θϊζε δσκϊηην. ΟηθηαθΪ θιηκαηηζηηθϊ (κε ςπθηηθά ηζρχ σο 12 KW) ελεξγεηαθάο απφδνζεο ηϊμεο Α. Απηφκαηνη δηαθφπηεο εμσηεξηθψλ ρψξσλ (θσηνθχηηαξν ά ρξνλνδηαθφπηεο). Γχν πξντφληα απφ ηξφθηκα ηνπηθάο παξαγσγάο πξνζθϋξνληαη ζε θϊζε γεχκα Καηαρψξηζε EMAS ά πηζηνπνέεζε ISO ηνπ θαηαιχκαηνο. Υξάζε νξγαληθψλ ηξνθέκσλ (ηα θχξηα ζπζηαηηθϊ ηνπιϊρηζηνλ δχν εδεζκϊησλ πξϋπεη λα Ϋρνπλ παξαρζεέ κε βηνινγηθϋο κεζφδνπο θαιιηϋξγεηαο). (8) 10

12 1.4 Μηα απιά Δπξσπατθά δηαδηθαζέα κε δηαρεέξηζε ζε Δζληθφ επέπεδν. ΚΪζε θξϊηνο κϋινο νξέδεη Ϋλαλ αξκφδην θνξϋα ν νπνένο ρεηξέδεηαη φιεο ηηο ζρεηηθϋο δηαδηθαζέεο θαη απνλϋκεη ην νηθνινγηθφ ζάκα. Οη θαηαζθεπαζηϋο ά νη εηζαγσγεέο πξϋπεη λα απεπζχλνληαη ζην θνξϋα απηφ, ζηε ρψξα πνπ ην πξντφλ θαηαζθεπϊδεηαη ά δηαηέζεηαη ζηελ αγνξϊ πξψηε θνξϊ ά εηζϊγεηαη απφ Ϊιιε ρψξα. ράκα 3.Γε δνκϋλα θαη αξηζκνέ απνλνκψλ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηελ ΔΔ (9) Μφιηο Ϋλαο αξκφδηνο θνξϋαο απνθαζέζεη φηη κπνξεέ λα απνλεέκεη Ϋλα νηθνινγηθφ ζάκα, θνηλνπνηεέ ηελ απφθαζά ηνπ ζηελ Δπηηξνπά, ε νπνέα ελεκεξψλεη ακϋζσο ηνπο Ϊιινπο αξκφδηνπο θνξεέο. ΔΪλ, εληφο 30 εκεξψλ, απφ ηεο θνηλνπνηάζεσο δελ πξνβιεζεέ θακηϊ αληέξξεζε, ην ζάκα κπνξεέ λα απνλεκεζεέ θαη λα ρξεζηκνπνηεέηαη γηα ην ζπγθεθξηκϋλν πξντφλ ζε φια ηα θξϊηε κϋιε. ΔΪλ θϊπνηα ρψξα δηαηππψζεη αληηξξάζεηο, ιακβϊλεηαη απφθαζε ζε θνηλνηηθφ επέπεδν. Γηα λα ιϊβνπλ πιεξνθνξέεο ζρεηηθϊ κε ηε δπλαηφηεηα Ϋγθξηζεο ελφο πξντφληνο, νη επηρεηξάζεηο κπνξνχλ λα ππνβϊινπλ ζρεηηθά αέηεζά ζηνλ αξκφδην εζληθφ θνξϋα, ν νπνένο ηνπο παξϋρεη ζηνηρεέα ζρεηηθϊ κε ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα, ηνπο ηχπνπο δνθηκψλ πνπ πξϋπεη λα δηελεξγεζνχλ θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνέν πξϋπεη λα αλαιπζνχλ ηα απνηειϋζκαηα. Ζ πξνζεζκέα ιάςεο απφθαζεο απφ ηνλ αξκφδην θνξϋα πνηθέιιεη, αλϊινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ πξντφληνο. Ζ ζχλλνκε ρξεζηκνπνέεζε ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ειϋγρεηαη βϊζεη κηαο ηππνπνηεκϋλεο ζχκβαζεο πνπ ππνγξϊθεηαη κεηαμχ ηεο επηρεέξεζεο, θαη ηνπ αξκφδηνπ θνξϋα. Ζ δηϊξθεηα ηζρχνο ηεο ζχκβαζεο απηάο εμαξηϊηαη απφ ηε δηϊξθεηα ηζρχνο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη θαηϊ θαλφλα, εέλαη ηξηεηάο. ΚαηΪ ζπλϋπεηα, εέλαη πξνηηκφηεξν γηα ηηο επηρεηξάζεηο λα ππνβϊιινπλ ηηο αηηάζεηο ηνπο φζν πην ζχληνκα γέλεηαη απφ ηφηε πνπ ζεζπέζηεθαλ θαη δεκνζηεχηεθαλ ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα θαη φρη ζην ηϋινο ηεο πεξηφδνπ ηζρχνο ηνπο.. (9) Σν ινπινχδη. Σν Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα, Σεχρνο 02/

13 1.5 Σν Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο (ΑΑΟ) (10) Ζ Υψξα καο, ζηελ πξφθιεζε ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο γηα ηελ πινπνέεζε κηαο πνιηηηθάο παξαγσγάο θαη θαηαλϊισζεο νηθνπξντφλησλ κϋζα απφ Ϋλα ζχζηεκα απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο αληαπνθξέζεθε ζεηηθϊ, κε κηα ζεηξϊ απφ δξϊζεηο. ην πιαέζην απηφ δεκηνπξγάζεθε ζην Τπνπξγεέν ΠεξηβΪιινληνο Υσξνηαμέαο θαη Γεκνζέσλ Έξγσλ Ϋλαο ΦνξΫαο επηθνξηηζκϋλνο κε ηελ ιάςε κϋηξσλ, γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ Κνηλνηηθνχ πζηάκαηνο απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. Ο ΦνξΫαο απηφο, θϋξεη ηελ επσλπκέα «Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο» θαη ηνλ δηαθξηηηθφ ηέηιν «ΑΑΟ». Σν θιεηδέ ηεο επηηπρέαο ηνπ Ϋξγνπ θαη ηεο πνιηηηθάο ηνπ ΑΑΟ Ϋγθεηηαη θπξέσο ζηελ επαηζζεηνπνέεζε θαη αληαπφθξηζε ησλ επηρεηξάζεσλ θαη θαηαλαισηψλ γηα ηελ παξαγσγά θαη θαηαλϊισζε πξντφλησλ πνπ ζα θϋξνπλ ην Οηθνινγηθφ άκα. Ηζηνξηθφ Ο Καλνληζκφο 880/92/ΔΟΚ ζρεηηθϊ κε ην Κνηλνηηθφ χζηεκα Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο απαηηεέ θαη' εθαξκνγά ηνπ Ϊξζξνπ 9 ηελ δεκηνπξγέα ελφο «Αξκφδηνπ ΦνξΫα» ν νπνένο ζα πινπνηεέ ηηο δηαδηθαζέεο πνπ ζεζπέζηεθαλ γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ Καλνληζκνχ απηνχ. Ζ Υψξα καο θαη ζπγθεθξηκϋλα ην Τπνπξγεέν ΠεξηβΪιινληνο Υσξνηαμέαο θαη Γεκνζέσλ Έξγσλ, φθεηιε γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ Καλνληζκνχ 880/92 λα δεκηνπξγάζεη ηνλ δηθφ ηνπ ΦνξΫα. Γηα ηνλ ιφγν απηφ Ϋγηλε ζε κηα ζπγθξηηηθά Ϋξεπλα θαη εμϋηαζε ζηα ΚξΪηε-ΜΫιε ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο θαζψο θαη ζε Ϊιιεο ΔπξσπατθΫο Υψξεο πνπ δηϋζεηαλ Δζληθφ χζηεκα Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. Απφ ηε κειϋηε απηά πξνϋθπςε φηη εθηφο ηνπ ΖλσκΫλνπ Βαζηιεένπ πνπ ιεηηνπξγεέ κε Ηδησηηθφ ΦνξΫα φια ηα Ϊιια ζπζηάκαηα ιεηηνπξγνχλ ππφ κνξθά κηθηψλ νξγαληζκψλ ζηνπο νπνένπο ζπκκεηϋρνπλ Κξαηηθνέ θαη κε Κξαηηθνέ Φνξεέο. Με βϊζε ηα πξναλαθεξφκελα απνθαζέζηεθε φπσο θαη ζηε Υψξα καο o Αξκφδηνο ΦνξΫαο ηνπ Ϊξζξνπ 9 ηνπ Καλνληζκνχ 880/92/ΔΟΚ λα εέλαη Ϋλα κηθηφ ζράκα ζην νπνέν ζα ζπκκεηϋρνπλ Κξαηηθνέ θαη κε Κξαηηθνέ Φνξεέο θαη ζα ιεηηνπξγεέ κε ηελ κνξθά ελφο Αλψηαηνπ πκβνπιένπ. (11) Με ηελ απφθαζε απηά ζπζηάζεθε ζην Τπνπξγεέν ΠεξηβΪιινληνο Υσξνηαμέαο θαη Γεκνζέσλ Έξγσλ ν Διιεληθφο ΦνξΫαο Απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο κε ηελ Δπσλπκέα «Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο» θαη ηνλ δηαθξηηηθφ ηέηιν «ΑΑΟ» (12) (10) (11) (12) Κνηλά Τπνπξγηθά Απφθαζε (Α.Π /2482/93, ΦΔΚ 763/Β/93) Τπνγξάθεθε ηνλ επηέκβξην ηνπ 1993 εθ ησλ ζπλαξκόδησλ Τπνπξγείσλ Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη Γεκ. Έξγσλ, Δζληθήο Οηθνλνκίαο, Οηθνλνκηθώλ, Βηνκεραλίαο Δλέξγεηαο θαη Σερλνινγίαο, Δκπνξίνπ θαη Γεσξγίαο. 12

14 1.5.2 χλζεζε ΑΑΟ Σν ΑΑΟ εέλαη ελδεθακειϋο πκβνχιην. Πξφεδξνο ηνπ ΑΑΟ εέλαη o Γεληθφο ΓξακκαηΫαο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ θαη κϋιε εθπξφζσπνη Γεκφζησλ ΦνξΫσλ θαη κε Κπβεξλεηηθψλ νξγαλψζεσλ. πγθεθξηκϋλα: 2 κϋιε απφ ην Τπνπξγεέν ΠεξηβΪιινληνο Υσξνηαμέαο θ Γεκνζέσλ Έξγσλ 1 κϋινο απφ ην Τπνπξγεέν Δκπνξένπ 1 κϋινο απφ ην Τπνπξγεέν Βηνκεραλέαο ΔλΫξγεηαο θαη Σερλνινγέαο 1 κϋινο απφ ην Τπνπξγεέν Γεσξγέαο 1 κϋινο απφ ην Γεληθφ Υεκεέν ηνπ ΚξΪηνπο 1 κϋινο απφ ΚαηαλαισηηθΫο Οξγαλψζεηο 1 κϋινο απφ ΠεξηβαιινληηθΫο Οξγαλψζεηο 1 κϋινο απφ χλδεζκν ΒηνκερΪλσλ 1 κϋινο απφ Γεληθά πλνκνζπνλδέα Δξγαηψλ ΔιιΪδνο Αξκνδηφηεηεο ΑΑΟ Σν ΑΑΟ ην νπνέν ζπλεδξηϊδεη θϊζε 15 κϋξεο ζην ΤΠΔΥΧΓΔ, εέλαη αξκφδην γηα ηελ εθαξκνγά ηνπ Κνηλνηηθνχ πζηάκαηνο Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο βϊζεη ηνπ Καλνληζκνχ 880/92. Δηδηθφηεξα: 1. Σελ ελεκϋξσζε θαη παξνρά πεξηζζνηϋξσλ πιεξνθνξηαθψλ ζηνηρεέσλ ζηνλ θαηαλαισηά θαη επηρεηξάζεηο. 2. Σε δεκηνπξγέα πξνγξακκϊησλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ εηδηθψλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα δηϊθνξεο θαηεγνξέεο πξντφλησλ βϊζεη ηεο Κνηλνηηθάο Ννκνζεζέαο. 3. Σελ νξγϊλσζε ά ζπκκεηνρά ζε ζεκηλϊξηα, πξνγξϊκκαηα, ζπλϋδξηα, δηαιϋμεηο ά δεκφζηα ζπδάηεζε γηα ηελ αλϊπηπμε θαη δηϊδνζε ηεο εθαξκνγάο ηνπ Κνηλνηηθνχ πζηάκαηνο Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. 4. Σε ιάςε θϊζε λφκηκνπ κϋηξνπ θαη γεληθψο ηε δηελϋξγεηα πξϊμεσλ απαξαέηεησλ γηα ηελ πξαγκαηνπνέεζε ησλ ζθνπψλ ηνπ Κνηλνηηθνχ πζηάκαηνο Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. 5. Σελ πινπνέεζε ηεο δηαδηθαζέαο απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο φπσο απηά νξέδεηαη ζην Καλνληζκφ θαη Ϋρεη σο εμάο: 13

15 1.6 ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΑΠΟΝΟΜΖ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ. (13) Αίηεζε γηα ηελ απνλνκή ηνπ Οηθνινγηθνύ ήκαηνο ΚΪζε παξαγσγφο ά εηζαγσγϋαο ζηελ Κνηλφηεηα, ν νπνένο δεηϊεη ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο, πξϋπεη λα απεπζχλεηαη ζηνλ αξκφδην θνξϋα πνπ νξέδεηαη απφ ην ΚξΪηνο ΜΫινο ζην νπνέν ην πξντφλ παξϊγεηαη ά δηαηέζεηαη γηα πξψηε θνξϊ ζηελ αγνξϊ, ά εηζϊγεηαη απφ ηξέηε ρψξα. ΚΪζε αέηεζε απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο πξνυπνζϋηεη ηελ πιεξσκά ησλ εμφδσλ δηεθπεξαέσζεο ηνπ θαθϋινπ. ράκα 4. Γηα ηελ απφθηεζε νηθνινγηθνχ ζάκαηνο απαηηνχληαη ηα αθφινπζα βάκαηα: Αμηνιόγεζε ηωλ αηηήζεωλ Ο αξκφδηνο θνξϋαο αμηνινγεέ ηηο αηηάζεηο γη απηφ ππνβϊιινληαη καδέ κε ηελ αέηεζε φια ηα απαηηνχκελα πηζηνπνηεηηθϊ θαη Ϋγγξαθα. ΜεηΪ ηελ αμηνιφγεζε ηνπ πξντφληνο, ν αξκφδηνο θνξϋαο απνθαζέδεη εϊλ ζα απνλεέκεη ά φρη ην ζάκα. ΔΪλ απνθαζέζεη φηη κπνξεέ λα απνλεκεζεέ ζάκα, θνηλνπνηεέ ηελ απφθαζά ηνπ ζηελ Δπηηξνπά, καδέ κε ηα πιάξε απνηειϋζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο, θαζψο θαη ζρεηηθά πεξέιεςε. (13) 14

16 Δληφο πξνζεζκέαο 5 εκεξψλ απφ ηε θνηλνπνέεζε, ε Δπηηξνπά δηαβηβϊδεη ζηνπο αξκφδηνπο θνξεέο ησλ Ϊιισλ Κξαηψλ Μειψλ αληέγξαθν απηάο ηεο απφθαζεο θαη ηεο πεξέιεςεο απηάο. ΜεηΪ απφ πξνζεζκέα 30 εκεξψλ απφ ηελ απνζηνιά ηεο θνηλνπνέεζεο ζηελ Δπηηξνπά, ν αξκφδηνο θνξϋαο κπνξεέ λα απνλεέκεη ην ζάκα, εθηφο εϊλ ε Δπηηξνπά γλσξέζεη ζην κεηαμχ ζηνλ αξκφδην θνξϋα αηηηνινγεκϋλεο αληηξξάζεηο. Σν πξψην νηθνινγηθφ ζάκα απνλεκάζεθε ζηηο 9/4/1998, απφ ηνλ ΑΑΟ ζηελ εηαηξεέα Berling γηα ην πξντφλ ηεο Petite. H εηαηξεέα Berling εέλαη ακηγψο ειιεληθά θαη παξϊγεη κπνγηϋο θαη βεξλέθηα. ηηο 4/5/98 ζηελ θαζηεξσκϋλε ζπλεδξέαζε ηνπ ΑΑΟ ςεθέζηεθε ε πξφηαζε απνλνκάο ηνπ πξψηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε Κππξηαθά εηαηξεέα ηεο νπνέαο ην πξντφλ εηζϊγεηαη ζηε ρψξα καο. Τπνγξαθή ύκβαζεο Ο αξκφδηνο ΦνξΫαο καδέ κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο αηηνχληεο ησλ νπνέσλ ε ππνςεθηφηεηα Ϋγηλε δεθηά, ζπλππνγξϊθνπλ κέα ηππνπνηεκϋλε ζχκβαζε γηα ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο. Ζ ζχκβαζε γη' απηφλ ηνλ ιφγν, Ϋρεη ζεζκνζεηεζεέ ζε θνηλνηηθφ επέπεδν. (14) ΥακειΪ ηϋιε γηα φιεο ηηο επηρεηξάζεηο, κηθξϋο θαη κεγϊιεο (15), (16) Γηα θϊζε αέηεζε απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, αλεμαξηάησο Ϋγθξηζεο, πξϋπεη λα θαηαβϊιιεηαη Ϋλα κηθξφ ηϋινο γηα ηελ θϊιπςε ησλ δηνηθεηηθψλ εμφδσλ. ΜεηΪ ηελ Ϋγθξηζε θαη ηελ απνλνκά ηνπ ζάκαηνο, ε επηρεέξεζε θαηαβϊιιεη εηάζην ηϋινο γηα ηε ρξεζηκνπνέεζά ηνπ, ην νπνέν θαζνξέδεηαη ζην 0,15% ηνπ εηάζηνπ φγθνπ πσιάζεσλ ηνπ πξντφληνο ζηελ Δπξσπατθά Έλσζε θαη δελ κπνξεέ λα εέλαη θαηψηεξν ηνπ αξρηθνχ. Σν ειϊρηζην εηάζην ηϋινο εέλαη 500 Δπξψ αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ θαη αλϊ θϊηνρν άκαηνο. Σν κϋγηζην εηάζην ηϋινο εέλαη Δπξψ αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ θαη αλϊ θϊηνρν άκαηνο. Οη αξκφδηνη θνξεέο Ϋρνπλ ην δηθαέσκα λα απμϊλνπλ ά λα κεηψλνπλ ην ηϋινο απηφ κϋρξη θαη θαηϊ 20%. ΚαηΪ ηελ πξψηε θϊζε εθαξκνγάο ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, ην ηϋινο πξϋπεη λα θαηαβϊιιεηαη ζηνλ αξκφδην θνξϋα ζηνλ νπνέν ππνβιάζεθε ε αέηεζε. (14) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ L 293/20 ηεο 10εο Ννε, 2000 ζρεηηθϊ κε πξφηππε ζχκβαζε γηα ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θνηλνπνηεζεέζα σο: Δ(2000) 3278 (15) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ L 293/18, ηεο 10εο Ννεκβξένπ 2000 γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ηϋινπο αέηεζεο θαη ηνπ εηάζηνπ ηϋινπο γηα ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2000) 3279, πκπιήξσζε ηνπ Καλνληζκνύ 1980/2000] (16) ΤΠΟΤΡΓΗΚΖ ΑΠΟΦΑΖ ηνπ 2001, ΦΔΚ: Β ζε ηζρχ «Καζνξηζκφο ηνπ ηϋινπο αέηεζεο γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη ηνπ εηάζηνπ ηϋινπο γηα ηε ρξάζε ηνπ». 15

17 1.7 Υξάζηκεο εξσηάζεηο ζηελ ππνβνιά αέηεζεο γηα ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο (14) Πνηνο ν ηξφπνο κε ηνλ νπνέν γέλεηαη ε Ϋληαμε λϋσλ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ ζην νηθνινγηθφ ζχζηεκα ; Έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο θαηεγνξηψλ πξντφλησλ, εέλαη ζάκεξα ην αληηθεέκελν κειϋηεο θαη ζπδεηάζεσλ, φζνλ αθνξϊ ηνλ θαζνξηζκφ ηνπο θαη ηα εηδηθϊ νηθνινγηθϊ ηνπο θξηηάξηα. H κειϋηε θξηηεξέσλ γηα θϊζε Ϋλα απφ απηϊ ηα πξντφληα ζα πξϋπεη λα νινθιεξσζεέ ζηαδηαθϊ κϋζα ζε 2 ην πνιχ ρξφληα απφ ηφηε πνπ Ϊξρηζε Οη Αξκφδηνη Φνξεέο ζε θϊζε ΚξΪηνο ΜΫινο πνπ εέλαη θαη νη «δηαρεηξηζηϋο» ηεο εθαξκνγάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο, ζε ζπλεξγαζέα κε ηελ «επηηξνπά» απνθαζέδνπλ γηα ην αλ ζα πξνρσξάζνπλ ζηελ επεμεξγαζέα θαη Ϊιισλ πξντφλησλ, χζηεξα απφ αέηεζε θϊπνηνπ ελδηαθεξνκϋλνπ ά ηνπ έδηνπ ηνπ ΚξΪηνπο ΜΫινπο. Πφζνο ρξφλνο απαηηεέηαη γηα λα ιεθζεέ ε απφθαζε γηα ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο; (15) Ο Αξκφδηνο ΦνξΫαο ζα πξϋπεη λα εμεηϊζεη πξνζεθηηθϊ, ζε εχινγν ρξφλν, θϊζε αέηεζε, πξηλ θνηλνπνηάζεη ζηελ Δπηηξνπά ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο ηελ πξφζεζά ηνπ γηα απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο, ε νπνέα δηαβηβϊδεη ηελ πεξέιεςε ηνπ θαθϋινπ ζηνπο Ϊιινπο Αξκφδηνπο Φνξεέο ησλ Κξαηψλ Μειψλ. ε πεξέπησζε πνπ δελ ππϊξρνπλ αληηξξάζεηο νχηε απφ ηελ Δπηηξνπά νχηε απφ ηα ΚξΪηε ΜΫιε, ε απνλνκά κπνξεέ λα γέλεη κεηϊ απφ παξϋιεπζε ηξηϊληα (30) εκεξψλ, απφ ηεο σο Ϊλσ θνηλνπνέεζεο. ΔΪλ ππϊξμνπλ αηηηνινγεκϋλεο αληηξξάζεηο νη ιχζεηο, ζα πξϋπεη λα επηδησρζνχλ ζε Κνηλνηηθφ επέπεδν, κε δηαπξαγκαηεχζεηο. ΔΪλ ν Αξκφδηνο ΦνξΫαο, απνλεέκεη Ϋλα Οηθνινγηθφ άκα απηφ κπνξεέ λα ρξεζηκνπνηεζεέ ζε φια ηα ΚξΪηε-ΜΫιε ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο; Ναη. ΔΪλ ν Αξκφδηνο ΦνξΫαο ελφο ΚξΪηνπο ΜΫινπο εηζεγεέηαη ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο ζε θϊπνην πξντφλ, ηφηε θνηλνπνηεέηαη απηά ε πξφζεζά ηνπ ζηελ Δπηηξνπά ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο. Δαλ δελ ππϊξμεη θϊπνηα αληέξξεζε κεηϊ παξϋιεπζε ηξηϊληα (30) εκεξψλ, ν Αξκφδηνο ΦνξΫαο κπνξεέ λα πξνβεέ ζηελ απνλνκά. Απφ εθεέλε ηελ ζηηγκά ην Οηθνινγηθφ άκα κπνξεέ λα ρξεζηκνπνηεζεέ ζε φιεο ηηο ρψξεο ηεο Κνηλφηεηαο, γηα ην ζπγθεθξηκϋλν πξντφλ ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ παξαγσγνχ ά εηζαγσγϋα. (14) (15), Καηαναλωηικά Βήμαηα, The Consumerland - Σεύτος Ιοσνίοσ - Ιοσλίοσ

18 Πνηεο πιεξνθνξέεο πξϋπεη λα παξϋρνληαη ζηελ αέηεζε απνλνκάο Eco Label; Οη ελδηαθεξφκελνη αηηνχληεο πξϋπεη λα ζπκβνπιεχνληαη ηνπο Αξκφδηνπο Φνξεέο θϊζε θξϊηνπο ΜΫινπο γηα ην πνηεο εέλαη νη ηζρχνπζεο πξνυπνζϋζεηο απνλνκάο, αλϊινγα κε ηελ θϊζε θαηεγνξέα πξντφλησλ. Σν Οηθνινγηθφ άκα Ϋρεη ηα δηθϊ ηνπ εηδηθϊ πεξηβαιινληηθϊ θξηηάξηα γηα θϊζε κέα θαηεγνξέα πξντφληνο θαη νη πξνυπνζϋζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα λα απνδεηρζεέ ε ζπκβαηφηεηα ηνπ πξντφληνο, κε απηϊ εμαξηψληαη απφ ηα εηδηθϊ απηϊ θξηηάξηα. Οη Αξκφδηνη Φνξεέο αλαθνηλψλνπλ ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο αηηνχληεο ηνπο ηχπνπο ησλ δνθηκψλ πνπ ζα πξϋπεη λα γέλνπλ θαη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνέν ζα πξϋπεη λα γέλεηαη ν Ϋιεγρνο ηνπ πξντφληνο. Πσο ζα ειϋγρεηαη ε ρξάζε ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο; Οη Αξκφδηνη Φνξεέο ζπλππνγξϊθνπλ κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο αηηνχληεο ησλ νπνέσλ ε αέηεζε Ϋγηλε δεθηά, κέα ηππνπνηεκϋλε ζχκβαζε, ζηελ νπνέα πεξηιακβϊλνληαη φια ηα ζϋκαηα πνπ αθνξνχλ ηελ πξνζηαζέα ρξάζεο ηνπ άκαηνο θαζψο θαη ηηο πιεξνθνξέεο πνπ Ϋρεη θαηαζϋζεη ν αηηψλ γηα ηνλ ηξφπν παξαγσγάο ηνπ πξντφληνο ηνπ ζχκθσλα κε ηηο εηδηθϋο απαηηάζεηο ηεο απφθαζεο θξηηεξέσλ. Οη επηηφπηνη Ϋιεγρνη, ε επαλϊιεςε θϊπνησλ δνθηκψλ ά ε πξνζθφκηζε απνηειεζκϊησλ λϋσλ δνθηκψλ εέλαη θϊπνηα απφ ηα κϋηξα πνπ κπνξεέ λα ιεθζνχλ ζε πεξέπησζε βϊζηκσλ θαηαγγειηψλ πξνο ηνλ Αξκφδην ΦνξΫα, πεξέ κε ζχλλνκεο ρξάζεο ηνπ άκαηνο. ΠνηΪ εέλαη ε δηϊξθεηα ηζρχνο ηεο απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο; (16) Απηφ εμαξηϊηαη απφ ηελ δηϊξθεηα ηζρχνο ησλ Οηθνινγηθψλ Κξηηεξέσλ γηα θϊζε θαηεγνξέα πξντφλησλ. ΓεληθΪ απηά ε πεξένδνο θαζνξέδεηαη πεξέπνπ ζηα ηξέα (3) ρξφληα απφ ηελ εκεξνκελέα ςάθηζεο ησλ ζρεηηθψλ θξηηεξέσλ. Η εκεξνκελέα εθπλνάο θϊζε αηνκηθάο ζχκβαζεο ζπκθσλεέ κε ηελ ιάμε ηεο παξαπϊλσ πεξηφδνπ ησλ ηξηψλ ρξφλσλ. Όζν πεξηζζφηεξν θαζπζηεξνχλ νη ζπκβϊζεηο λα ππνγξαθνχλ, κϋζα ζην δηϊζηεκα ηζρχνο ησλ ζρεηηθψλ θξηηεξέσλ, ηφζν απηϋο νη ζπκβϊζεηο ζα Ϋρνπλ καθξφηεξε δηϊξθεηα ηζρχνο. ΠΪλησο πξνβιϋπεηαη θαη κέα πεξένδνο «ρϊξηηνο» Ϋμη κελψλ, κεηϊ ηελ ιάμε ηζρχνο ηεο ζχκβαζεο, γηα ηα πξντφληα πνπ βξέζθνληαη άδε ζηα ξϊθηα θαη ηνπο Ϋρεη απνλεκεζεέ ην Οηθνινγηθφ άκα. ε πνηνλ ζα πξϋπεη λα απεπζχλνληαη νη αηηάζεηο γηα ηελ απνλνκά ηνπ Eco Label θαη κπνξεέ λα αλαδεηάζεη θϊπνηνο πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξέεο; ΚΪζε ΚξΪηνο ΜΫινο νξέδεη Ϋλα «Αξκφδην ΦνξΫα» γηα ηελ ελ γϋλεη εθαξκνγά ηνπ Καλνληζκνχ ηνπ Κνηλνηηθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο. Οη παξαγσγνέ ά νη εηζαγσγεέο ζα πξϋπεη λ' απεπζχλνληαη ζε απηφ ην ΦνξΫα ηνπ ΚξΪηνπο ΜΫινπο πνπ παξϊγεηαη ην πξντφλ ά δηαηέζεηαη ζηελ αγνξϊ γηα πξψηε θνξϊ ά εηζϊγεηαη απφ ηξέηε ρψξα. 17

19 Οη πξαγκαηηθϊ ελδηαθεξφκελνη επηρεηξεκαηέεο πξϋπεη λα απεπζχλνληαη ζηνλ Αξκφδην ΦνξΫα, ν νπνένο νξέδεηαη απφ ην ΚξΪηνο ΜΫινο ζην νπνέν ην πξντφλ παξϊγεηαη ά δηαηέζεηαη γηα πξψηε θνξϊ ζηελ αγνξϊ ά εηζϊγεηαη. α) Να απεπζπλζεέ ζηνλ Αξκφδην Δζληθφ ΦνξΫα, πνπ γηα ηελ ΔιιΪδα εέλαη ην: (6) ΤΠΔΥΧΓΔ ΠΔΡΠΑ - ΑΑΟ Κα Ακαιέα ΚΪηζνπ - Κα Άξηεκηο Γξχιιηα Παηεζέσλ 147, 11251, Αζάλα Σει. 210/ , Fax: a.katsou@minenv.gr β) Να ελεκεξσζεέ απφ ηνλ ΦνξΫα, ν νπνένο ζα ηνπ εμαζθαιέζεη ηερληθά ζηάξημε θαη ζα ηνπ εμεγάζεη ηνπο νηθνλνκηθνχο φξνπο. Ο ελδηαθεξφκελνο επηρεηξεκαηέαο νθεέιεη λα θαηαβϊιεη Ϋλα ηϋινο αέηεζεο, πνπ θπκαέλεηαη κεηαμχ 300 θαη 1300 επξψ, θαη Ϋλα εηάζην ηϋινο ρξάζεο πνπ απνηειεέ πνζνζηφ επέ ησλ εηάζησλ πσιάζεσλ ηνπ πξντφληνο. Μεηψζεηο πξνβιϋπνληαη γηα δηϊθνξεο θαηεγνξέεο, φπσο γηα ηηο ΜΜΔ θαη γηα ηηο αλαπηπζζφκελεο ρψξεο. γ) Να ππνβϊιεη αέηεζε ζηνλ θνξϋα, ζπκπιεξσκϋλε κε φιεο ηηο απαηηνχκελεο πιεξνθνξέεο θαη απνηειϋζκαηα δνθηκψλ πνπ απνδεηθλχνπλ ηελ ηάξεζε ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ θξηηεξέσλ επηδφζεσλ. δ) Να πεξηκϋλεη ηελ αμηνιφγεζε απφ ηνλ Αξκφδην Δζληθφ ΦνξΫα πνπ βαζέδεηαη ζηνλ Ϋιεγρν ηάξεζεο ησλ θξηηεξέσλ θαη ζε επηζεψξεζε ησλ εγθαηαζηϊζεσλ. ε) Να ρξεζηκνπνηεέ, κε ηελ Ϊδεηα ηνπ αξκφδηνπ θνξϋα, -ην Οηθνινγηθφ άκα - (ζάκα- ινπινχδη) ζην πξντφλ ηνπ θαη ζηελ δηαθάκηζά ηνπ. Σν ζάκα ηζρχεη γηα ην ρξνληθφ δηϊζηεκα πνπ ηζρχνπλ θαη ηα θξηηάξηα, ηα νπνέα ζεκεησηϋνλ αλαζεσξνχληαη αλϊ ηξηεηέα ζχκθσλα κε ηελ ηερληθά πξφνδν. ζη) Να παξαθνινπζεέ ηε ζπλϋρεηα ζηελ ηάξεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ θξηηεξέσλ ζε φια ηα ζηϊδηα ηεο δσάο ηνπ πξντφληνο ηνπ, θαζψο ν αξκφδηνο θνξϋαο κπνξεέ πεξηνδηθϊ λα επηζεσξεέ ηηο εγθαηαζηϊζεηο θαη λα ππνβϊιεη ην πξντφλ ζε δνθηκϋο, πξνθεηκϋλνπ λα δηαθπιαρζεέ ην θχξνο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. δ) Να αμηνπνηάζεη ηηο επηθνηλσληαθϋο πξσηνβνπιέεο θαη ηα κϋηξα ππνζηάξημεο πνπ δηαηέζεληαη θαη γηα ηα νπνέα κπνξεέ λα ηνλ πιεξνθνξάζεη ν Αξκφδηνο Δζληθφο ΦνξΫαο. (16) (6) 18

20 1.8 ΑΠΟΝΟΜΖ ΣΟΤ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ (ECO LABEL) ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ (22) εκαληηθά παξνπζέα ζην ζχλνιν ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο Ϋρνπλ νη ειιεληθϋο επηρεηξάζεηο πνπ Ϋρνπλ κεξηκλάζεη θαη πϋηπραλ λα πηζηνπνηάζνπλ πξντφληα θαη ππεξεζέεο κε ην νηθνινγηθφ ζάκα. πγθξηηηθϊ εληφο ηεο ΔΔ ε ΔιιΪδα Ϋρεη λα παξνπζηϊζεη ζεκαληηθφ αξηζκφ πηζηνπνηεκϋλσλ πξντφλησλ. Πέλαθαο 5: ΜΫρξη ηψξα, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεέα ηεο αξκφδηαο Τπεξεζέαο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ, Ϋρνπλ πηζηνπνηεζεέ: ΠαξΪ ηα θαηϊ θαηξνχο πξνβιάκαηα πνπ αληηκεησπέζζεθαλ κε ηε ιεηηνπξγέα ηνπ ΑλσηΪηνπ νξγϊλνπ ηεο απνλνκάο (ΑΑΟ) ηα απνηειϋζκαηα εέλαη ζεκαληηθϊ, αθνχ δελ ππϊξρνπλ πιϋνλ εθθξεκφηεηεο φζνλ αθνξϊ ηελ απνλνκά. Σν αλψηαην φξγαλν γηα ηελ απνλνκά ησλ νηθνινγηθψλ ζεκϊησλ απαξηέδεηαη απφ εθπξνζψπνπο Δξγνδνηψλ ΔξγαδνκΫλσλ, Οηθνινγηθψλ νξγαλψζεσλ, Καηαλαισηψλ, Τπνπξγεέσλ. Σνπ νξγϊλνπ πξνεδξεχεη ν Γελ. ΓξακκαηΫαο ά ν Γελ. Γηεπζπληάο ΠεξηβΪιινληνο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ. Απφ ηνλ Οθηψβξην 2005 ην φξγαλν ιεηηνπξγεέ κε λϋα ζχλζεζε θαη ν θ. Γ. ηακαηένπ ζηϋιερνο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ Ϋρεη ηελ επζχλε ηεο ιεηηνπξγέαο ηνπ Γξαθεένπ απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Ο ζεζκφο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο απνηειεέ αληηθεέκελν πξνβιεκαηηζκνχ ζηα φξγαλα ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, αθνχ ηα κϋρξη ηψξα απνηειϋζκαηα φζνλ αθνξϊ ηε δηεέζδπζε ησλ πξντφλησλ κε ECO LABEL εέλαη θαηψηεξα ηνπ αλακελφκελνπ. ηηο πξνζϋζεηο ηεο ΔΔ, κεηαμχ Ϊιισλ, εέλαη ε ζχλδεζά ηνπ κε ηα πεξηβαιινληηθϊ ζπζηάκαηα δηαρεέξηζεο, ν εκπινπηηζκφο κε λϋεο θαηεγνξέεο πξντφλησλ, ε ηξνπνπνέεζε ησλ θξηηεξέσλ, νη πξϊζηλεο πξνκάζεηεο, ε ηζνηηκέα ηνπ πξνο Ϊιια ζράκαηα εληφο ηεο ΔΔ. ηνλ ειιεληθφ ρψξν αλαγθαέεο εέλαη νη ζπιινγηθϋο δξϊζεηο πξνβνιάο ηνπ ζάκαηνο, ε ελζϊξξπλζε ησλ επηρεηξάζεσλ πνπ ην απϋθηεζαλ ά ζα άζειαλ λα ην απνθηάζνπλ, ε δπλαηφηεηα πξνηέκεζεο ησλ πξντφλησλ κε νηθνινγηθφ ζάκα ζε πξνκάζεηεο ηνπ Γεκνζένπ (green procurement). Ζ πηζηνπνέεζε θαη θπθινθνξέα πξντφλησλ κε νηθνινγηθφ ζάκα αληαπνθξέλεηαη ζηηο αλϊγθεο φζσλ θαηαλαισηψλ επηζπκνχλ λα Ϋρνπλ ελαιιαθηηθϋο ιχζεηο θη απνηειεέ κϋξνο ελφο επξχηεξνπ πξνβιεκαηηζκνχ γηα ηελ παξαγσγά θαη ρξάζε πξντφλησλ θηιηθφηεξσλ πξνο ην πεξηβϊιινλ. (22) Newsletter, ύνδεζμος Ελληνικών Χημικών Βιομητανιών (.Ε.Χ.Β), Πάνος καρλάηος, Μέλος ΑΑΟ Σεύτος 10/

21 2. ΚΑΣΖΓΟΡΗΔ ΠΡΟΨΟΝΣΧΝ (23) 2.1 ΠΛΤΝΣΖΡΗΑ ΡΟΤΥΧΝ. Σν ΓεθΫκβξην ηνπ 1992 ε Δπηηξνπά θέλεζε ηε δηαδηθαζέα δηαβνχιεπζεο κε ηνπο ελδηαθεξφκελνπο θχθινπο γηα ηηο πξνηϊζεηο απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηα πιπληάξηα ξνχρσλ θαη ηα πιπληάξηα πηϊησλ. Σνλ ΗαλνπΪξην ηνπ 1993, ην Γλσκνδνηηθφ ψκα δηαηχπσζε ηε γλψκε ηνπ θαη ην ΜΪξηην ηνπ 1993 ε Καλνληζηηθά Δπηηξνπά δηαηχπσζε επλντθά γλψκε. ηηο 17/12/1999 αλαζεσξάζεθε θαη ζεζπέζηεθαλ ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα (24) ηα νπνέα πάξαλ παξϊηαζε ηζρχνο Ϋσο ηηο 30/11 ηνπ 2007 ζχκθσλα κε ηελ απφθαζε 2005/384/ΔΚ (25). Ζ εκπεξηζηαησκϋλε αλϊιπζε ηνχ πιάξνπο.θχθινπ δσάο ησλ δχν πξψησλ νκϊδσλ πξντφλησλ απϋδεημε φηη ην 95% ζρεδφλ ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβϊιινλ νθεέινληαη ζηε ρξάζε ηνπ πξντφληνο. Γηα ηα πιπληάξηα ξνχρσλ, νη επηπηψζεηο γηα ην πεξηβϊιινλ νθεέινληαη ζηελ θαηαλϊισζε ελϋξγεηαο, λεξνχ θαη απνξξππαληηθψλ, πνπ εέλαη θαη ηα ηξέα θαζνξηζζϋληα βαζηθϊ θξηηάξηα. Σα βαζηθϊ θξηηάξηα θαζνξέδνπλ αλψηαηα φξηα θαηαλϊισζεο ηα νπνέα πξϋπεη λα ηεξεέ ε ζπζθεπά γηα λα ιϊβεη νηθνινγηθφ ζάκα. Καζνξέζηεθαλ επέζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθϊ θξηηάξηα, φπσο ν ηξφπνο ρξάζεο, ε ελζϊξξπλζε ηεο αλαθχθισζεο θαη νη επηδφζεηο θαηϊ ην πιχζηκν, ην μϋπιπκα θαη ην ζηϋγλσκα. Απφ ηε κειϋηε θαη ηελ αλϊιπζε πνπ Ϋγηλε ζε θϊζε επέ κϋξνπο ζηϊδην ηνπ «θχθινπ δσάο» ηεο ζπγθεθξηκϋλεο νκϊδαο πξντφλησλ δηαηππψζεθε φηη νη κεγαιχηεξεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο δεκηνπξγνχληαη θαηϊ ηελ δηϊξθεηα ηεο θϊζεο «ρξάζε» ησλ πιπληεξέσλ. ΔπνκΫλσο ε ζρεηηθά κειϋηε - απφθαζε πξνζδηφξηζε ηξέα θξηηάξηα «θιεηδηϊ» πνπ ζρεηέδνληαη κε ηε θϊζε ηεο ρξάζεο. Οξηζκόο: Πιπληάξηα ξνχρσλ πνπ αλνέγνπλ απφ εκπξφο θη απφ επϊλσ, εθηφο ησλ πιπληεξέσλ δηπινχ θϊδνπ θαη ησλ ζηεγλσηεξέσλ πνπ πσινχληαη επξϋσο. Σα βαζηθά θξηηήξηα Σα θξηηάξηα απηϊ βαζέδνληαη ζηηο κεέδνλεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο, φπσο πξνβϊιινληαη ζηελ εθηέκεζε γηα νιφθιεξε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο. ΠξΫπεη λα Ϋρνπλ επηηεπρζεέ φια ηα νξηαθϊ επέπεδα ζηελ θαηαλϊισζε ελϋξγεηαο, λεξνχ, απνξξππαληηθνχ, γηα λα ππϊξρεη θαηαιιειφηεηα γηα απνλνκά ηνπ eco label. (23) (24) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 17εο Γεθεκβξένπ 1999 γηα ηε ζϋζπηζε νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ ζε φ,ηη αθνξϊ ηελ εθρψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνζάκαηνο ζε ειεθηξηθϊ πιπληάξηα ξνχρσλ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(1999) 4650] (2000/45/ΔΚ) (25) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 12εο Μαΐνπ 2005 γηα ηελ ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2000/45/ΔΚ, 2001/405/ΔΚ, 2001/688/ΔΚ, 2002/255/ΔΚ θαη 2002/747/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2005) 1446] (2005/384/ΔΚ) 20

22 Σα πξντφληα πνπ θϋξνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα ραξαθηεξέδνληαη απφ: ην πξντφλ θαηαλαιψλεη ιηγφηεξε ελϋξγεηα (κηθξφηεξε θαηϊ 50%) εγγπϊηαη πςειφ επέπεδν απφδνζεο ηνπ θχθινπ πιχζεο θαη ζηχςεο θαηαλαιψλεη 40% πεξέπνπ ιηγφηεξν λεξφ ηα επέπεδα ζνξχβνπ εέλαη κεησκϋλα πεξηϋρεη ιηγφηεξεο νπζέεο επηθέλδπλεο γηα ην πεξηβϊιινλ θαη ηελ πγεέα κπνξεέ λα επηζηξαθεέ ζηνλ θαηαζθεπαζηά ζην ηϋινο, ρσξέο επηβϊξπλζε κπνξεέ εχθνια λα απνζπλαξκνινγεζεέ θαη λα αλαθπθισζεέ εγγσημένα σπάρτοσν διαθέζιμα ανηαλλακηικά, 12 έηη από ηην παύζη παραγωγής 2.2 ΠΛΤΝΣΖΡΗΑ ΠΗΑΣΧΝ Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ζηα πιπληάξηα πηϊησλ ζεκαέλεη φηη Ϋλα πξντφλ απηάο ηελ θαηεγνξέα πιεξνέ ηα πην θϊησ θξηηάξηα πνπ ηζρχνπλ Ϋσο 28/03/2009 : (27), (28), (29) θαηαλαιψλεη ιηγφηεξε ελϋξγεηα (θαηαλϊισζε ειεθηξηθάο ελϋξγεηαο κηθξφηεξε Ϋσο 40%) θαηαλαιψλεη ζεκαληηθϊ ιηγφηεξν λεξφ. ηα επέπεδα ζνξχβνπ εέλαη κεησκϋλα δηαζϋηεη πξνγξϊκκαηα πιχζεο πνπ εμνηθνλνκνχλ ελϋξγεηα εγγπϊηαη απφδνζε πςεινχ επηπϋδνπ κπνξεέ εχθνια λα απνζπλαξκνινγεζεέ θαη λα αλαθπθισζεέ Σα βαζηθϊ θξηηάξηα θαζνξέδνπλ αλψηαηα φξηα θαηαλϊισζεο ηα νπνέα πξϋπεη λα ηεξεέ ε ζπζθεπά γηα λα ιϊβεη νηθνινγηθφ ζάκα. Καζνξέζηεθαλ επέζεο θαη ζπκπιεξσκαηηθϊ θξηηάξηα, φπσο ν ηξφπνο ρξάζεο, ε ελζϊξξπλζε ηεο αλαθχθισζεο θαη νη επηδφζεηο θαηϊ ην πιχζηκν, ην μϋπιπκα θαη ην ζηϋγλσκα. (27) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 28εο πεξέ θαζνξηζκνχ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε πιπληάξηα πηϊησλ [Δ(2001) 2600] (2001/689/ΔΚ) (28) ΤΠΟΤΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΗ Γ6/Β/10.200, 11/04/1996 (ΦΔΚ Β ) Έλδεημε ηεο θαηαλϊισζεο ελϋξγεηαο γηα ηα νηθηαθϊ πιπληάξηα πηϊησλ, ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ Οδεγέα ηεο Δπηηξνπάο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ 97/17/Δθ ηεο 16εο Απξηιένπ 1997 θαη ζε εθαξκνγά ηνπ Π.Γ 180/94. (29) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 21εο γηα ηελ ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/689/ΔΚ, 2002/739/ΔΚ, 2002/741/ΔΚ θαη 2002/747/ΔΚ κε ζηφρν λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [Δ(2007) 3128] (2007/457/ΔΚ) 21

23 2.3 ΖΛΔΚΣΡΗΚΔ ΚΟΤΠΔ Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ζηηο ειεθηξηθϋο ζθνχπεο ζεκαέλεη φηη ηα ζπγθεθξηκϋλα πξντφληα δηαηέζεληαη ζηελ αγνξϊ κε ηα ραξαθηεξηζηηθϊ θξηηάξηα πνπ ηζρχνπλ Ϋσο 31/03/2008: (30) ε πεξηβαιινληηθά δεκηϊ απφ ρξάζε ελϋξγεηαο θαη θπζηθψλ πφξσλ εέλαη κεησκϋλε Ϋρεη απμεκϋλε δηϊξθεηα δσάο θαη δπλαηφηεηα ζπληάξεζεο θαη αλαθχθισζεο ε ρξάζε επηθέλδπλσλ νπζηψλ εέλαη πεξηνξηζκϋλε θϋξεη νδεγέεο γηα ηνλ θαιχηεξν γηα ην πεξηβϊιινλ ηξφπν ρξάζεο ηεο 2.4 ΦΤΓΔΗΑ Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ζηα ςπγεέα ζεκαέλεη φηη ηα ζπγθεθξηκϋλα πξντφληα δηαθξέλνληαη απφ ηα παξαθϊησ ραξαθηεξηζηηθϊ πνπ παξϊιιεια εέλαη θαη ηα θξηηάξηα (31) απφθηεζεο ηνπ ζάκαηνο θαη ηζρχνπλ Ϋσο 31/05/2008 (32, (33)) : ην πξντφλ θαηαλαιψλεη ιηγφηεξε ειεθηξηθά ελϋξγεηα (κηθξφηεξε θαηϊ 60% πεξέπνπ) Ϋρεη εγγπεκϋλα πςειά απφδνζε ηα επέπεδα ζνξχβνπ εέλαη κεησκϋλα ε ρξάζε νπζηψλ πνπ πξνθαινχλ ππεξζϋξκαλζε ηνπ πιαλάηε ά θαηαζηξνθά ηνπ φδνληνο Ϋρεη ειαρηζηνπνηεζεέ κπνξεέ λα επηζηξαθεέ ζηνλ θαηαζθεπαζηά, ρσξέο επηβϊξπλζε, φηαλ ν αγνξαζηάο δελ ην ρξεηϊδεηαη πηα κπνξεέ εχθνια λα απνζπλαξκνινγεζεέ θαη λα αλαθπθισζεέ εγγπεκϋλα δηαηέζεληαη αληαιιαθηηθϊ 12 Ϋηε απ ην ηϋινο παξαγσγάο ηνπ. (30) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 11εο γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ειεθηξηθϋο ζθνχπεο [Δ(2003) 114] (2003/121/ΔΚ) (31) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 16εο Γεθεκβξένπ 1999 γηα θαζνξηζκφ ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηα ςπγεέα [Δ(1999) 4522] (2000/40/ΔΚ) (32) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 29εο Μαξηένπ 2007 γηα ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/405/ΔΚ, 2002/255/ΔΚ, 2002/371/ΔΚ, 2004/669/ΔΚ, 2003/31/ΔΚ θαη 2000/45/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε εγθπξφηεηα ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα[δ(2007) 532] (2007/207/ΔΚ) (33) ΤΠΟΤΡΓΗΚΖ ΑΠΟΦΑΖ Γ6/Β/12915 ηεο (ΦΔΚ Β ) Σξνπνπνέεζε ηεο Γ6/Φ1/26810/ ΚΤΑ (ΦΔΚ Β 943) ζρεηηθϊ κε ηελ Ϋλδεημε ηεο θαηαλϊισζεο ελϋξγεηαο γηα ηα νηθηαθϊ ειεθηξηθϊ ςπγεέα θαη ηνπο θαηαςχθηεο θαζψο θαη ηνπο ζπλδπαζκνχο απηψλ, ζε ζπκκφξθσζε πξνο ηελ Οδεγέα 2003/66/ΔΚ ηεο Δπηηξνπάο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ ηεο 3εο Ηνπιένπ

24 2.5 ΒΔΛΣΗΧΣΗΚΑ ΔΓΑΦΟΤ ΚΑΛΛΗΔΡΓΖΣΗΚΑ ΜΔΑ ηηο 14 Ννεκβξένπ 1994, ε επηηξνπά πηνζϋηεζε νηθνινγηθϊ θξηηάξηα γηα κηα απφ ηηο νκϊδεο πξντφλησλ πνπ εκπέπηνπλ ζηελ θαηεγνξέα «βειηησηηθϊ εδϊθνπο», ελψ ζηηο 03 Ννεκβξένπ 2006 απνθαζέζηεθαλ απφ ηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά ηα αλαζεσξεκϋλα θξηηάξηα, πνπ έζρπαλ Ϋσο 28/08/2007 γηα παιηϋο απνλνκϋο ελψ γηα λϋεο, κεηϊ ηελ 1 ε Οθησβξένπ 2006, ην νηθνινγηθφ ζάκα ζα ρξεζηκνπνηεέηαη Ϋσο 30/04/2008: (34) Απφ ηε κειϋηε θαη ηελ αλϊιπζε πνπ Ϋγηλε ζε θϊζε επέ κϋξνπο ζηϊδην ηνπ «θχθινπ δσάο» ηεο ζπγθεθξηκϋλεο νκϊδαο πξντφλησλ απνθαζέζηεθε φηη ε ρνξάγεζε ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε βειηησηηθϊ εδϊθνπο ζα εμεηϊδεηαη κφλνλ εϊλ ην πεξηερφκελν νξγαληθψλ πιψλ απνηειεέηαη απφ ζπζηαηηθϊ πνπ πξνϋξρνληαη απφ ηελ επεμεξγαζέα ά θαη ηελ επαλαρξεζηκνπνέεζε απνβιάησλ ( Α ). Ζ θαηεγνξέα πξντφλησλ «θαιιηεξγεηηθϊ κϋζα» πνπ θϋξνπλ ην ζάκα eco label πεξηιακβϊλεη πιηθϊ Ϊιια πιελ ησλ εδαθψλ in situ, φπνπ αλαπηχζζνληαη ηα θπηϊ θαη ηα θξηηάξηα (35) πνπ πιεξνχλ αλαζεσξάζεθαλ απφ ηε Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ ζηηο 15 Γεθεκβξένπ 2006 θαη ηζρχνπλ σο ηηο 30/04/2008 Οξηζκόο : ΤιηθΪ πνπ πσινχληαη σο πξντφληα κε εκπνξηθφ ζάκα γηα εξαζηηϋρλεο θεπνπξνχο πξνθεηκϋλνπ λα πξνζηεζνχλ ζην Ϋδαθνο νχησο ψζηε λα βειηηψζνπλ ηδέσο ηε θπζηθά ά θαη ηελ βηνινγηθά θαηϊζηαζά ηνπ ρσξέο λα πξνθαιϋζνπλ επηβιαβεέο επηπηψζεηο. Κξηηήξηα Καηαιιειόηεηα ρξήζεο: Απαηηεέηαη ζηε ζπζθεπαζέα ηνπ πξντφληνο λα αλαθϋξνληαη νξηζκϋλεο ζπγθεθξηκϋλεο θαη πεξηνξηζηηθϊ αλαθεξφκελεο πιεξνθνξέεο πξνθεηκϋλνπ λα θαιχπηεηαη ην θξηηάξην ηεο Γεληθάο άκαλζεο. Δπηδόζεηο πξνϊόληνο: Όια ηα πξντφληα πξϋπεη λα πξνζθϋξνληαη ζε ζηεξεϊ κνξθά, ελψ ην πνζνζηφ βϊξνπο ησλ μεξψλ νπζηψλ δελ πξϋπεη λα εέλαη κηθξφηεξν ηνπ 25%. Σν πξντφλ δελ πεξηϋρεη ηχξθε. Τπνβάζκηζε ηνπ εδάθνπο θαη ξύπαλζε ηωλ πδάηωλ: ΚαλΫλα πξντφλ δελ επηηξϋπεηαη λα πεξηϋρεη ηα ζηνηρεέα πνπ απαξηζκνχληαη πεξηνξηζηηθϊ ζ' απηφ ην θξηηάξην, ζε ζπγθεληξψζεηο αλψηεξεο απφ ηηο αληέζηνηρα αλαθεξφκελεο ηηκϋο, κεηξψκελεο επέ μεξϊο νπζέαο. Το προϊόν τρηζιμοποιεί ανακσκλωμένη οργανική ύλη Φνξηίν ζξεπηηθώλ νπζηώλ: Όηαλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζηνπο ζπληζηφκελνπο βαζκνχο εθαξκνγάο, ηα πξντφληα δελ πξϋπεη λα ππεξβαέλνπλ ηα ζην θξηηάξην απηφ ξεηϊ θαη πεξηνξηζηηθϊ αλαθεξφκελα θνξηέα ζξεπηηθψλ νπζηψλ. (34) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 3εο Ννεκβξένπ 2006 πεξέ θαζνξηζκνχ αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ αμηνιφγεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε βειηησηηθϊ εδϊθνπο [ππό ηνλ αξηζκό Δ(2006) 5369] (2006/799/ΔΚ) (35) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 15εο Γεθεκβξένπ 2006 πεξέ θαζνξηζκνχ αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ αμηνιφγεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε θαιιηεξγεηηθϊ κϋζα [Δ(2006) 6962] (2007/64/ΔΚ) (Α) Όπσο νξέδνληαη ζηελ νδεγέα 75/442/ΔΟΚ πεξέ ζηεξεψλ απνβιάησλ θαη ζην παξϊξηεκα απηάο. 23

25 Τγεία θαη αζθάιεηα: Σα πξντφληα δελ πξϋπεη λα ππεξβαέλνπλ ηα κϋγηζηα επέπεδα πξσηνγελψλ παζνγφλσλ (δελ πεξηϋρεη βαθηεξέδηα) πνπ νξέδνληαη ζηνλ πέλαθα πνπ αθνινπζεέ ζην θξηηάξην απηφ. Σν πεξηερόκελν ησλ ζπόξσλ δηδαλίσλ είλαη πεξηνξηζκέλν Δλνριήζεηο: ΚαλΫλα πξντφλ δελ πξϋπεη λα απνηειεέ πεγά κνλέκσλ ελνριεηηθψλ νζκψλ κεηϊ ηε ρξάζε ηνπ, ά λα πεξηϋρεη πιηθϊ πνπ ελδϋρεηαη λα απνηειϋζνπλ θέλδπλν γηα ηελ αλζξψπηλε πγεέα ά λα εηζϊγεη ζην Ϋδαθνο αλαπαξαγσγηθϊ κϋξε δηδαλέσλ. Μέζνδνη δνθηκώλ θαη αλαιύζεωλ: Οη κϋζνδνη δνθηκψλ θαη αλαιχζεσλ γηα βαξϋα κϋηαιια πξϋπεη λα πιεξνχλ ηηο απαηηάζεηο ηεο νδεγέαο 86/278/ΔΟΚ. Διιεέςεη, δηεζλψο ζπκθσλεκϋλσλ κεζφδσλ δνθηκψλ γηα ηε θπζηθά θαη κηθξνβηνινγηθά αλϊιπζε ησλ βειηησηηθψλ εδϊθνπο, αξκφδηα γηα ηε κϋζνδν δνθηκψλ εέλαη ηα θξϊηε κϋιε. ΔηδηθΪ γηα ηα θαιιηεξγεηηθϊ κϋζα: Ο ρξάζηεο πιεξνθνξεέηαη γηα ηηο δηαζϋζηκεο επηινγϋο γηα ηελ δηαρεέξηζε ησλ πξντφλησλ κεηϊ ηελ ρξάζε. ΔηδηθΪ γηα βειηησηηθϊ εδϊθνπο: ην πξντφλ δελ πεξηϋρεη γπαιέ ά κϋηαιιν 2.6 ΥΑΡΣΗ ΤΓΗΔΗΝΖ - ΚΟΤΕΗΝΑ ηηο 14 Ννεκβξένπ 1994 ε Κνηλφηεηα αξρηθϊ πηνζϋηεζε νηθνινγηθϊ θξηηάξηα γηα ραξηέ θνπδέλαο θαη ραξηέ πγεέαο, ηα νπνέα δεκνζηεχηεθαλ ζηελ επέζεκε εθεκεξέδα θαη αλαζεσξάζεθαλ ζηηο 04/05/2001 κε απφθαζε ηεο επηηξνπάο (36). ηηο 29 Μαξηένπ 2007 απνθαζέζηεθαλ απφ ηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά ηα αλαζεσξεκϋλα θξηηάξηα, πνπ ηζρχνπλ Ϋσο 04/05/2008 (37) Καη ζηα δχν απηϊ πξντφληα νη ζρεηηθνέ νηθνινγηθνέ πξνβιεκαηηζκνέ θαη ηα αληέζηνηρα θξηηάξηα, θαζνξέζηεθαλ βϊζεη ησλ εκπεξηζηαησκϋλσλ κειεηψλ πνπ Ϋγηλαλ θαη εμϋηαζαλ ηελ πεξηβαιινληηθά ζθνπηϊ θαη ηηο επηπηψζεηο, θαζ φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο απηψλ ησλ πξντφλησλ. (36) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 4εο Μαΐνπ 2001 γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε πξντφληα απφ ραξηέ πγεέαο [θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2001) 1175] (2001/405/ΔΚ) (37) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 29εο Μαξηένπ 2007 γηα ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/405/ΔΚ, 2002/255/ΔΚ, 2002/371/ΔΚ, 2004/669/ΔΚ, 2003/31/ΔΚ θαη 2000/45/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε εγθπξφηεηα ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα[δ(2007) 532] (2007/207/ΔΚ) 24

26 Οη εηδηθνέ πεξηβαιινληηθνέ ζηφρνη πνπ επηδηψθνληαη κϋζα απφ απηϊ ηα θξηηάξηα πξνζβιϋπνπλ: ζηελ ελζϊξξπλζε πξντφλησλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ φζν γέλεηαη ιηγφηεξν κε αλαλεψζηκεο πεγϋο ζην λα ζπκκεηϋρνπλ κε κεησκϋλεο εθπνκπϋο ξχπαλζεο ζε αϋξα θαη λεξφ ζην λα ζπκβϊινπλ ζηελ αλαθχθισζε πξφζθαηα ρξεζηκνπνηεκϋλνπ ραξηηνχ νδεγψληαο Ϋηζη ζηελ κεέσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνξξηκκϊησλ. Οξηζκνέ Υαξηί Τγηείλήο: «Ρφινη ά δεζκέδεο ραξηηνχ γηα ηελ αηνκηθά πγηεηλά ζηηο ηνπαιϋηεο. Σν ραξηέ ζπλέζηαηαη θαηϊ θαλφλα ζε ζπξξηθλσκϋλν ραξηέ (θξεπ) ά Ϋθηππν ραξηέ (παπηϋ-γθνθξϋ) ζε απιϊ ά πνιιαπιϊ θχιια. Σα θξηηάξηα δελ ηζρχνπλ γηα ην ραξηέ πνπ πεξηϋρεη παξϊγνληεο αληνράο ζηνλ εθειθπζκφ ζε πγξά θαηϊζηαζε. Δμαηξνχληαη απφ ηελ θαηεγνξέα πξντφλησλ ζπλαθά πξντφληα απφ καιαθφ ραξηέ, φπσο νη ραξηνπεηζϋηεο θαη ηα ραξηνκϊληηια». Υαξηί Κνπδίλαο: «Ρφινη ραξηηνχ γηα ρξάζε ζηελ θαηνηθέα. Σν ραξηέ εέλαη θαηϊιιειν γηα ηελ απνξξφθεζε πγξψλ θαη ηνλ θαζαξηζκφ επηθαλεηψλ απφ βξσκηϋο θαη ζπλέζηαηαη θαηϊ θαλφλα ζε ζπξξηθλσκϋλν ραξηέ (θξεπ) ά Ϋθηππν ραξηέ (παπηϋγθνθξϋ) ζε απιϊ ά πνιιαπιϊ θχιια. Δμαηξνχληαη απφ απηά ηελ θαηεγνξέα πξντφλησλ ηα ζπλαθά πξντφληα απφ καιαθφ ραξηέ, φπσο νη ραξηνπεηζϋηεο θαη ηα ραξηνκϊληηια». Κξηηήξηα ην πξντφλ Ϋρεη παξαρζεέ απφ εηδηθϋο αλαθπθισκϋλεο έλεο νη παξζϋλεο έλεο πξνϋξρνληαη απφ δϊζε δηαρεηξηδφκελα κε αεηθφξν ηξφπν νη εθπνκπϋο ζηελ αηκφζθαηξα ζεένπ θαη CO 2 θαη ε ξχπαλζε ησλ πδϊησλ θαηϊ ηελ παξαγσγά ηνπ άηαλ πεξηνξηζκϋλεο Ο ηχπνο ησλ αληέζηνηρσλ πξντφλησλ πνπ ζα ηνπο απνλεκεζεέ ην Οηθνινγηθφ άκα επηηξϋπεη ηε ρξάζε θαη «παξζϋλσλ ηλψλ» θαη «αλαθπθιψζηκσλ ηλψλ» αιιϊ θαη ηελ ρξάζε δηαθφξσλ ηερλνινγηψλ θαηαζθεπάο ρϊξηνπ. Υξεζηκνπνηεέηαη Ϋλα ζχζηεκα «βαζκψλ» θαη «νξέσλ» ά «εκπνδέσλ» γηα θϊζε κέα απφ ηηο επηϊ πεξηβαιινληηθϋο παξακϋηξνπο πνπ πξναλαθϋξζεθαλ. ΤπΪξρεη θαη κηα πεξαηηϋξσ απαέηεζε γηα ην «παξζϋλν μχιν» πνπ ρξεζηκνπνηεέηαη ζαλ «πξψηε χιε» γηα ηνλ πνιηφ. Απηφ πξϋπεη λα πξνϋξρεηαη απφ πεξηνρϋο φπνπ εθαξκφδεηαη ζσζηά πεξηβαιινληηθά δηαρεέξηζε. Ο νξηζκφο γηα απηά ηελ «δηαρεέξηζε ησλ δαζψλ» εέλαη απηφο πνπ πηνζεηάζεθε απφ ηελ Τπνπξγηθά ΓηΪζθεςε γηα ηελ Πξνζηαζέα ησλ Γαζψλ ζηελ Δπξψπε (Διζέλθη, Ηνχληνο 1993). 25

27 Γηα ηηο ρψξεο πνπ δελ Ϋρνπλ πηνζεηάζεη ηε Γηαθάξπμε ηνπ Διζέλθη, ηζρχεη ν νξηζκφο πνπ θαζνξέζηεθε ζηε Παγθφζκηα ΓηΪζθεςε ηνπ Ρέν ληε ΣδαλΫηξν, ηνλ Ηνχλην ηνπ Απηνέ νη νξηζκνέ επηηξϋπνπλ λα ζπκπεξηιακβϊλνληαη «παξζϋλεο έλεο» ζηα πξντφληα ρϊξηνπ. Οη εηδηθϋο δηαδηθαζέεο δνθηκψλ θαη πηζηνπνέεζεο ζρεηηθϊ κε ηα θξηηάξηα, πεξηιακβϊλνληαη ζηνλ «νδεγφ ηνπ ρξάζηε» πνπ εέλαη Ϋλα ζπλνδεπηηθφ ηεο απφθαζεο εγρεηξέδην. ην πξνζϊξηεκα πνπ ζπλνδεχεη ηηο σο Ϊλσ απνθϊζεηο παξϋρνληαη νη νξηζκνέ ησλ φξσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζ' απηάλ θαη ζπγθεθξηκϋλα: Αλαλεψζηκνη πφξνη Με αλαλεψζηκνη πφξνη Γηνμεέδην ηνπ Ϊλζξαθα CO 2 Γηνμεέδην ηνπ ζεένπ SO 2, ΟξγαληθΫο νπζέεο ζηα χδαηα Οξγαλνρισξηνχρεο ελψζεηο ΑΟΥ Απφβιεηα 2.7 ΦΧΣΟΑΝΣΗΓΡΑΦΗΚΟ ΥΑΡΣΗ Σα Κξηηάξηα (38) ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ πξντφλησλ απηψλ πνπ θϋξνπλ ά πξφθεηηαη λα απνθηάζνπλ ην πξϊζηλν ινπινχδη ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 28/02/2009 εέλαη ζε ζχλνςε ηα παξαθϊησ: ην πξντφλ Ϋρεη παξαρζεέ απφ εηδηθϋο αλαθπθισκϋλεο έλεο νη παξζϋλεο έλεο πξνϋξρνληαη απφ δϊζε δηαρεηξηδφκελα κε αεηθφξν ηξφπν νη εθπνκπϋο ζηελ αηκφζθαηξα ζεένπ θαη CO 2 θαη ε ξχπαλζε ησλ πδϊησλ θαηϊ ηελ παξαγσγά ηνπ άηαλ πεξηνξηζκϋλεο 2.8 ΥΡΧΜΑΣΑ - ΒΔΡΝΗΚΗΑ ΔΧΣΔΡΗΚΧΝ ΥΧΡΧΝ ηηο 14 Ηαλνπαξένπ 1995 ςεθέζηεθαλ ηα εηδηθϊ νηθνινγηθϊ θξηηάξηα πνπ ηζρχνπλ Ϋθηνηε γηα ηα ρξψκαηα θαη βεξλέθηα εζσηεξηθνχ ρψξνπ. (38) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 4εο επηεκβξένπ 2002 γηα ζϋζπηζε αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζην ραξηέ θσηναληηγξαθηθφ θαη γξαθάο θαη γηα ηξνπνπνέεζε ηεο απφθαζεο 1999/554/ΔΚ [Δ(2002) 3294] (2002/741/ΔΚ) (39) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 21εο γηα ηελ ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/689/ΔΚ, 2002/739/ΔΚ, 2002/741/ΔΚ θαη 2002/747/ΔΚ κε ζηφρν λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [Δ(2007) 3128] (2007/457/ΔΚ) 26

28 ηηο 03/09/2002 Ϋγηλε ε ηειεπηαέα ηξνπνπνέεζε κε ηα αλαζεσξεκϋλα θξηηάξηα γηα ηε ζπγθεθξηκϋλε θαηεγνξέα πξντφλησλ (40), ηα νπνέα ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 28 Φεβξνπαξένπ 2009 (41) : Δπεηδά ηα ρξψκαηα θαη ηα βεξλέθηα πεξηϋρνπλ νπζέεο ά παξαζθεπϊζκαηα ηαμηλνκεκϋλα σο επηθέλδπλα, ζχκθσλα κε ηηο νδεγέεο 67/548/ΔΟΚ θαη 88/379/ΔΟΚ, ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα πνπ θαζνξέζηεθαλ, πεξηιακβϊλνπλ ηδέσο δηαηϊμεηο πνπ πεξηνξέδνπλ ζην ειϊρηζην ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε επηθέλδπλεο νπζέεο θαη παξαζθεπϊζκαηα ζε εθεέλα ηα πξντφληα πνπ ζα ζειάζνπλ λα ηνπο απνλεκεζεέ ε ζάκαλζε. Σα θξηηάξηα θαηαηϊζζνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξέεο: νηθνινγηθά θξηηήξηα γεληθά θξηηήξηα θξηηήξηα θαηαιιειόηεηαο γηα ηελ πξνβιεπόκελε ρξήζε Οξηζκόο : ΓηαθνζκεηηθΪ ρξψκαηα θαη βεξλέθηα εζσηεξηθνχ ρψξνπ γηα επαγγεικαηηθά θαη εξαζηηερληθά ρξάζε. Κξηηήξην 1 Ο, ην νπνίν ηζρύεη γηα όια ηα πξνϊόληα: Ζ ηειηθά ρξάζε ηνπ πξντφληνο. ηε ζπζθεπαζέα πξϋπεη λα αλαγξϊθεηαη επθξηλψο φηη ην πξντφλ πξννξέδεηαη γηα ρξάζε ζε εζσηεξηθνχο ρψξνπο. Οηθνινγηθά θξηηήξηα: Κξηηήξην 2 Ο : ΛεπθΫο ρξσζηηθϋο θαη ηζρχεη κφλνλ γηα ηα ρξψκαηα (φρη θαη ηα βεξλέθηα). Σν ρξψκα ζα πξϋπεη λα Ϋρεη πεξηεθηηθφηεηα ζε ιεπθϋο ρξσζηηθϋο θαηψηεξε ά έζε πξνο 40g αλϊ m2 μεξνχ πκελένπ κε δηαθϊλεηα 98%. Κξηηήξην 3 Ο : Πεξηεθηηθφηεηα ζε πηεηηθϋο νξγαληθϋο ελψζεηο (ΠΟΔ): Ζ κϋγηζηε πεξηεθηηθφηεηα ζε πηεηηθϋο νξγαληθϋο ελψζεηο εμαξηϊηαη απφ ην πξντφλ (ρξψκαηα θιϊζεσο 1, ρξψκαηα θαη βεξλέθηα. θιϊζεσο 2). Κξηηήξην 4 Ο : Πηεηηθνέ αξσκαηηθνέ πδξνγνλϊλζξαθεο: Ζ κϋγηζηε πεξηεθηηθφηεηα ζε αξσκαηηθϋο ελψζεηο εμαξηϊηαη απφ ην πξντφλ: (θιϊζε 1, θιϊζε 2). Κξηηήξην 5 Ο : Ρχπαλζε ησλ πδϊησλ πξνθαινχκελε απφ ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ρξεζηκνπνηνχκελσλ εξγαιεέσλ (ηζρχεη γηα φια ηα πξντφληα): Ζ ζπζθεπαζέα ζα πξϋπεη λα θϋξεη ελδεέμεηο κε ζπζηϊζεηο γηα ηνλ θαζαξηζκφ ησλ εξγαιεέσλ, ψζηε λα πεξηνξηζηεέ ε ξχπαλζε ησλ πδϊησλ. Κξηηήξην 6 Ο : ηεξεϊ απφβιεηα (ηζρχεη γηα φια ηα πξντφληα). Γηα λα πεξηνξηζηνχλ ηα ζηεξεϊ απφβιεηα (θαηϊινηπα θαη δνρεέα), ε ζπζθεπαζέα ζα πξϋπεη λα θϋξεη ελδεέμεηο, κε ζπζηϊζεηο ζρεηηθϊ κε ηηο ζπλζάθεο ππφ ηηο νπνέεο πξϋπεη λα δηαηεξεέηαη ην πξντφλ κεηϊ ην Ϊλνηγκα ηνπ δνρεένπ. (40) Απφθαζε ηεο Δπηηξνπάο ηεο 3εο επηεκβξένπ 2002 γηα ζϋζπηζε αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ρξψκαηα θαη βεξλέθηα εζσηεξηθνχ ρψξνπ θαη ηελ ηξνπνπνέεζε ηεο απφθαζεο 1999/10/ΔΚ [αξηζκόο Δ(2002) 3202] (2002/739/ΔΚ) (41) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 21εο γηα ηελ ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/689/ΔΚ, 2002/739/ΔΚ, 2002/741/ΔΚ θαη 2002/747/ΔΚ κε ζηφρν λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [Δ(2007) 3128] (2007/457/ΔΚ) 27

29 Γεληθά Κξηηήξηα: Κξηηήξην 7 Ο : ΥξσζηηθΫο θαη Ϊιιεο νπζέεο: ηα ζπζηαηηθϊ πνπ ππεηζϋξρνληαη ζηε ζχλζεζε ηνπ πξντφληνο δελ πξϋπεη λα πεξηϋρνπλ νπζέεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ά Ϋρνπλ σο βϊζε: θϊδκην - κφιπβδν - ρξψκην VI - πδξϊξγπξν - αξζεληθφ - θζνηιηθφ δηβνπηψιην, δηνηηχιην ά δη2-αππι-εμχιην Κξηηήξην 8 Ο : Δπηθέλδπλεο νπζέεο: ηε ζχζηαζε ηνπ πξντφληνο δελ πξϋπεη λα πεξηιακβϊλνληαη νπζέεο ηαμηλνκεκϋλεο σο: πνιχ ηνμηθϋο, θαξθηλνγφλεο κεηαιιαμηνγφλεο, ηνμηθϋο γηα ηελ αλαπαξαγσγά Κξηηήξηα θαηαιιειόηεηαο γηα ηελ πξνβιεπόκελε ρξήζε: Κξηηήξην 9 Ο : Καηαιιειφηεηα γηα ηελ πξνβιεπφκελε ρξάζε: Σα θξηηάξηα θαηαιιειφηεηαο γηα ηελ πξνβιεπφκελε ρξάζε δηαθϋξνπλ αλϊινγα κε ην εέδνο ηνπ πξντφληνο: ρξψκα ά βεξλέθη. 2.9 ΚΛΖΡΖ ΔΠΔΝΓΤΖ ΓΑΠΔΓΧΝ Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ζηα ζθιεξϊ απηϊ πιηθϊ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηελ επϋλδπζε δαπϋδσλ ζεκαέλεη φηη ηα ζπγθεθξηκϋλα πξντφληα δηαθξέλνληαη απφ ραξαθηεξηζηηθϊ πνπ παξϊιιεια εέλαη θαη ηα θξηηάξηα (42) απφθηεζεο ηνπ ζάκαηνο θαη ζπλνςέδνληαη: Πξντφληα γηα ηα νπνέα θαηαλαιψζεθαλ πεξηνξηζκϋλεο πνζφηεηεο ελϋξγεηαο θαη λεξνχ γηα ηελ παξαγσγά ηνπο ηα ππνιεέκκαηα νπζηψλ επηθέλδπλσλ γηα ηελ πγεέα θαη πεξηβϊιινλ εέλαη ειϊρηζηα νη επηβιαβεέο εθπνκπϋο ζηελ αηκφζθαηξα θαη ηα χδαηα άηαλ πεξηνξηζκϋλεο πεξηιακβϊλεη νδεγέεο γηα ηε δηαρεέξηζε ησλ απνβιάησλ. Σα παξαπϊλσ θξηηάξηα ζα ηζρχνπλ Ϋπεηηα απφ απφθαζε ηεο Δπηηξνπάο γηα παξϊηαζε ηζρχνο Ϋσο θαη ηηο 31/03/2008 (43). (42) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 25εο Μαξηένπ 2002 κε ηελ νπνέα θαζηεξψλνληαη νηθνινγηθϊ θξηηάξηα γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηηο ζθιεξϋο επελδχζεηο δαπϋδνπ [θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2002) 1174] (2002/272/ΔΚ) (43) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 14εο Οθησβξένπ 2005 γηα ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/689/ΔΚ, 2002/231/ΔΚ θαη 2002/272/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα[θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2005) 4102] (2005/783/ΔΚ) 28

30 2.10 ΖΛΔΚΣΡΗΚΟΗ ΛΑΜΠΣΖΡΔ Κξηηάξηα (44) : Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ζηνπο ειεθηξηθνχο ιακπηάξεο ζεκαέλεη φηη Ϋλα ηϋηνην πξνηφλ : Ϋρεη δηϊξθεηα δσάο 5 Ϋσο 9 Ϋηε ( ψξεο), δειαδά δϋθα θνξϋο κεγαιχηεξε απφ Ϋλα ιακπηάξα ππξϊθησζεο θαηαλαιψλεη ην Ϋλα πϋκπην ηεο ειεθηξηθάο ελϋξγεηαο πνπ θαηαλαιψλεη Ϋλαο ιακπηάξαο ππξϊθησζεο ην θσο ηνπ εέλαη ζηαζεξφ φηαλ εέλαη αλακκϋλνο πεξηϋρεη πνιχ ιέγν πδξϊξγπξν ρξεζηκνπνηεέ ηνπιϊρηζηνλ 65% αλαθπθισκϋλε ζπζθεπαζέα εέλαη εγγπεκϋλνο γηα θσηεηλά Ϋληαζε 70% ά 90% κεηϊ απφ ψξεο ιεηηνπξγέαο, αλϊινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ ιακπηάξα Σα σο Ϊλσ θξηηάξηα ζα Ϋρνπλ ηζρχ Ϋσο ηηο 28/02/2009 Ϋπεηηα απφ παξϊηαζε ηζρχνο πνπ δφζεθε κε απφθαζε ηεο Δπηηξνπάο Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ. (45) 2.11 ΞΔΝΟΓΟΥΔΗΑΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ (46) Ζ ιεηηνπξγέα ησλ μελνδνρεηαθψλ επηρεηξάζεσλ (ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκϊησλ) κπνξεέ λα πξνθαιϋζεη ζεκαληηθϋο αξλεηηθϋο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ. Οη επηπηψζεηο απηϋο αθνξνχλ θπξέσο ηελ επηβϊξπλζε ηνπ εδϊθνπο θαη ησλ πδϊησλ, αιιϊ θαη ηελ θαηαλϊισζε ελϋξγεηαο, ηελ αηκνζθαηξηθά ξχπαλζε, θ.α. Με ζθνπφ ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηε ιεηηνπξγέα ησλ ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκϊησλ, ππϊξρνπλ (ζε εζληθφ, επξσπατθφ θαη δηεζλϋο επέπεδν) δηϊθνξα ζράκαηα πεξηβαιινληηθάο δηαρεέξηζεο (πρ. ISO 14001/EMAS, Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα θαη Ϊιια νηθνινγηθϊ ζάκαηα θαη ζθξαγέδεο πεξηβαιινληηθάο πνηφηεηαο). (47) (44) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 9εο επηεκβξένπ 2002 γηα ηε ζϋζπηζε ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζηνπο ειεθηξηθνχο ιακπηάξεο θαη ηελ ηξνπνπνέεζε ηεο απφθαζεο 1999/568/ΔΚ [αξηζκόο Δ(2002) 3310] (2002/747/ΔΚ) (45) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 21εο γηα ηελ ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/689/ΔΚ, 2002/739/ΔΚ, 2002/741/ΔΚ θαη 2002/747/ΔΚ κε ζηφρν λα παξαηαζεέ ε ηζρχο ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [Δ(2007) 3128] (2007/457/ΔΚ) (46) (47)«Δξγαιεέα πεξηβαιινληηθάο δηαρεέξηζεο γηα ηνλ ηνπξηζκφ» Γηάλλεο Υ. Παπαηδαλήο, Σξέηε 04/05/

31 Σα ζράκαηα απηϊ πϋξαλ απφ ηελ κεέσζε θαη πξφιεςε ηεο ξχπαλζεο, εληζρχνπλ ηελ εηθφλα θαη ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ησλ ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκϊησλ, ελψ παξϊιιεια βνεζνχλ ζην λα γέλεη πιάξσο αληηιεπηφ φηη καθξνπξφζεζκα ε ηθαλφηεηα κέαο πεξηνράο λα ειθχεη ηνπξηζκφ ζπλδϋεηαη Ϊκεζα κε ηελ δηαηάξεζε ηνπ πεξηβϊιινληνο ζε θαιά θαηϊζηαζε. ΠΗΝΑΚΑ 6 : Απαηηήζεηο απνλνκήο ηνπ Eco-label ζηα Σνπξηζηηθά θαηαιύκαηα 30

32 ΣΟ ΔΤΡΩΠΑΪΚΟ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΗΜΑ ΓΙΑ ΣΑ ΣΟΤΡΙΣΙΚΑ ΚΑΣΑΛΤΜΑΣΑ Σν Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα Ϋρεη σο ζθνπφ ηελ επηβξϊβεπζε θαη ηελ πξνβνιά ησλ θαηαιπκϊησλ- μελνδνρεέσλ πνπ πηνζεηνχλ πξαθηηθϋο θαη ζπκβϊινπλ ζηε κεέσζε ηεο ξχπαλζεο θαη γεληθφηεξα ζηε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Ηδηαέηεξε πξνζνρά πξϋπεη λα δνζεέ ψζηε λα κελ γέλεη ζχγρπζε ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο κε δηϊθνξα Ϊιια εζληθϊ ά πεξηθεξεηαθϊ νηθνινγηθϊ ζάκαηα πνπ ηζρχνπλ αλϊ ηνλ θφζκν. πγθεθξηκϋλα κφλν ζηελ Δπξψπε εθηηκϊηαη φηη ιεηηνπξγνχλ πεξέπνπ ηϋηνηνπ εέδνπο ζράκαηα πνπ αθνξνχλ ηνλ ηνκϋα ηνπ ηνπξηζκνχ. Απαηηήζεηο γηα απνλνκή Δπξωπαϊθνύ Eco-label ζηα Σνπξηζηηθά θαηαιύκαηα Γηα ηελ απνλνκά ηνπ άκαηνο ζηα ΣνπξηζηηθΪ θαηαιχκαηα, Ϋρνπλ ζεζπηζηεέ εηδηθϊ θξηηάξηα (48) ηα νπνέα θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 30/04/2008. Απφ απηϊ πξϋπεη λα πιεξνχληαη ηα 37 ππνρξεσηηθϊ θξηηάξηα ζην ζχλνιφ ηνπο θαη απφ ηα πξναηξεηηθϊ θξηηάξηα λα επηιεγνχλ απηϊ πνπ κε ην ζχζηεκα βαζκνιφγεζεο ζα ζπγθεληξψλνπλ θαη' ειϊρηζην 16,5-19,5 βαζκνχο (αλϊινγα ηελ πεξέπησζε). Έλα νηθνινγηθφ ηεζη παξνπζηϊδεηαη ζηνλ παξαπϊλσ πέλαθα γηα ηνπο επηρεηξεκαηέεο. (49) ΓΔΓΟΜΔΝΑ ΣΟΝ ΔΛΛΑΓΙΚΟ ΥΩΡΟ Ηδηαέηεξα ζεκαληηθφ εέλαη ην γεγνλφο φηη ζηελ ΔιιΪδα θαη ζπγθεθξηκϋλα ζηε Ρφδν ιεηηνπξγεέ ε πξψηε μελνδνρεηαθά κνλϊδα ηεο Δ.Δ. ζηελ νπνέα απνλεκάζεθε ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα (ην 2004). ΑξθεηΪ αθφκα μελνδνρεέα ζηε ρψξα καο, Ϋρνπλ ελδηαθεξζεέ θαη Ϋρνπλ θαηαζϋζεη αηηάζεηο, ζε θαλϋλα φκσο δελ Ϋρεη απνλεκεζεέ ην eco-label (ζηνηρεέα Φεβξνπαξένπ 2005).Σα παξαπϊλσ απνηεινχλ ηδηαέηεξα αηζηφδνμα κελχκαηα ιακβϊλνληαο ππφςε φηη: ΤπΪξρεη Ϋιιεηςε ηεο θαηϊιιειεο πιεξνθφξεζεο-επαηζζεηνπνέεζεο θαη ζρεηηθψλ ελεξγεηψλ δεκνζηφηεηαο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Ζ αλϊγθε πιεξνθφξεζεο εζηηϊδεηαη θπξέσο σο πξνο ηα νθϋιε πνπ ην νηθνινγηθφ ζάκα κπνξεέ λα πξνζθϋξεη ζηα ηνπξηζηηθϊ θαηαιχκαηα. Σν επέπεδν πεξηβαιινληηθάο επαηζζεηνπνέεζεο ησλ πνιηηψλ θαη ησλ επηρεηξάζεσλ εέλαη ηδηαέηεξα ρακειφ ζηελ ΔιιΪδα. ΤπΪξρεη ζεκαληηθφ Ϋιιεηκκα ελεκϋξσζεο ζε ζϋκαηα πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο θαη ηερλνινγηψλ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο ΑΠΑΙΣΗΔΙ ΣΟΤ ΔΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΤ ΗΜΑΣΟ (ECO-LABEL) Πξηλ απφ νπνηαδάπνηε ελϋξγεηα πνπ πξϋπεη λα θϊλεη ην ελδηαθεξφκελν θαηϊιπκα γηα ηελ απφθηεζε ηνπ Eco Label εέλαη λα επηβεβαηψζεη φηη ζπκκνξθψλεηαη κε φιεο ηηο απαηηάζεηο ηεο λνκνζεζέαο ζε ζϋκαηα αδεηνδνηάζεσλ. (48) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 14εο Απξηιένπ 2003 γηα θαζνξηζκφ ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ ζρεηηθϊ κε ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο γηα ππεξεζέεο ηνπξηζηηθψλ θαηαιπκϊησλ [θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2003) 235] (2003/287/ΔΚ) (49) Eco Label Brochure Δπξσπατθά Δπηηξνπά, Γεληθά Γηεχζπλζε ΠεξηβΪιινλ - G 2, B-1049 ΒξπμΫιιεο. Παξαγσγά: Ernst Leitner, Andreas Scherlofsky, Göllner & Leitner Werbe 31

33 Δπηπξφζζεηα, γηα ηελ απνλνκά ηνπ άκαηνο Ϋρνπλ ζεζπηζηεέ δηϊθνξα θξηηάξηα ηα νπνέα Ϋρνπλ σο ζθνπφ ηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θπξηφηεξσλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβϊιινλ θαηϊ ηε δηϊξθεηα θαη ησλ ηξηψλ θϊζεσλ ηνπ θχθινπ δσάο ηεο ππεξεζέαο (αγνξϊ, παξνρά ππεξεζέαο, απφβιεηα). Δηδηθφηεξα ηα θξηηήξηα ζηνρεύνπλ: ηελ εμνηθνλφκεζε ελϋξγεηαο θαη λεξνχ ηνλ πεξηνξηζκφ απνβιάησλ / απνξξηκκϊησλ ηε ρξάζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελϋξγεηαο ηε δηαρεέξηζε ρεκηθψλ νπζηψλ ηελ πεξηβαιινληηθά εθπαέδεπζε θαη επηθνηλσλέα Οη εηδηθϋο απαηηάζεηο φζνλ αθνξϊ ηελ εθηέκεζε θαη ηελ επαιάζεπζε αλαθϋξνληαη ζε θϊζε θξηηάξην. εκείωζε: Δλψ ε ρξάζε ησλ πζηεκϊησλ Πεξηβαιινληηθάο Γηαρεέξηζεο δελ απνηειεέ απαέηεζε γηα ηελ απνλνκά ηνπ Eco-label, σζηφζν ε εθαξκνγά ησλ ΠΓ απφ Ϋλα μελνδνρεέν δηεπθνιχλεη ζεκαληηθϊ ηελ απφθηεζε ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο. ΑΠΑΙΣΗΔΙ ΔΚΣΙΜΗΗ ΚΑΙ ΔΞΑΚΡΙΒΩΗ ΚΡΙΣΗΡΙΩΝ ΚαηΪ πεξέπησζε απαηηνχληαη Ϋγγξαθα ηεθκεξέσζεο απφ ηνλ Τπεχζπλν ηνπ θαηαιχκαηνο αιιϊ θαη απφ αλεμϊξηεηνπο θνξεέο (ηνπηθνέ θνξεέο-απηνδηνέθεζε, πξνκεζεπηϋο, ππεξγνιϊβνη θιπ). ΒΖΜΑΣΑ ΠΗΣΟΠΟΗΖΖ ΔΚΣΙΜΩΜΔΝΟ ΓΙΑΣΗΜΑ ΑΠΟΝΟΜΗ ΗΜΑΣΟ: 1-2 ΜΖΝΔ ΑΠΟ ΣΖ ΣΗΓΜΖ ΠΟΤ ΑΠΟΣΑΛΔΗ Ο ΦΑΚΔΛΟ ΣΖ ΑΗΣΖΖ ΚΑΗ ΣΑ ΑΠΑΗΣΟΤΜΔΝΑ ΔΓΓΡΑΦΑ ΣΔΚΜΖΡΗΧΖ ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΙ ΚΟΣΟΤ ΓΙΑ ΣΗΝ ΔΦΑΡΜΟΓΗ TOY ECO LABEL. Ακνηβά πκβνχινπ (αλ απαηηεέηαη) Κφζηνο παξεκβϊζεσλ (θπξέσο ηερλνινγηθψλ) Κφζηνο αέηεζεο θαη αξρηθάο επηζεψξεζεο Δηάζην ηϋινο Υξφλνο πξνζσπηθνχ Κφζηνο ζπληάξεζεο ιφγσ ησλ απαηηάζεσλ ησλ θξηηεξέσλ ηνπ ζάκαηνο ΓΔΝΙΚΑ ΟΦΔΛΗ Οθέιε πξνο ηα θαηαιύκαηα: Οη ηνπξηζηηθνέ πξϊθηνξεο πξνηηκνχλ θαηαιχκαηα πνπ δηαζϋηνπλ ην Eco-label. Σν Eco-label απνηειεέ Ϋλα πξφζζεην "εξγαιείν marketing" γηα ηα ηνπξηζηηθϊ θαηαιχκαηα, ην νπνέν κπνξεέ λα ζπκβϊιεη ζεκαληηθϊ ζηελ πξνζέγγηζε επηζθεπηώλ κε πςειά πεξηβαιινληηθά επαηζζεζέα (π.ρ. Γπη. & Β. Δπξψπε). 32

34 εκεηψλεηαη φηη 24 Γηεζλείο Σνπξηζηηθνί Πξάθηνξεο Ϋρνπλ δεζκεπηεέ Ϋλαληη ηνπ ΟΖΔ γηα ηελ πξνηέκεζε θαηαιπκϊησλ πνπ ιακβϊλνπλ κϋηξα γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη κεηαμχ απηψλ δηαζϋηνπλ ην eco-label. Με ηελ απφθηεζά ηνπ ηα θαηαιχκαηα εθαξκφδνπλ Ϋλα ηδηαέηεξα αμηφπηζην "εξγαιείν κείωζεο θόζηνπο" πνπ κπνξεέ λα βνεζάζεη ζεκαληηθϊ ζηελ πξνζπϊζεηα γηα ελέζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ειιεληθνχ ηνπξηζκνχ. Οη επηζθϋπηεο πξνηηκνχλ θαηαιχκαηα πνπ δηαζϋηνπλ Eco-label, θαζψο απνηειεέ αμηφπηζηε απφδεημε ζρεηηθϊ κε ηηο πεξηβαιινληηθϋο επηδφζεηο ηνπ θαηαιχκαηνο αιιϊ θαη ηε ζπκβνιά ηνπ ζηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. χκθσλα κε Ϋξεπλεο ζηε Γεξκαλέα ην 42% ησλ ηνπξηζηψλ πξνηηκνχλ θαηαιχκαηα πηζηνπνηεκϋλα κε νηθνινγηθϊ ζάκαηα. ε Ϊιιε κειϋηε, γηα ην 50% ησλ εξσηεζϋλησλ νη πεξηβαιινληηθϋο επηδφζεηο απνηεινχλ θξέζηκν θξηηάξην επηινγάο ηφπνπ πξννξηζκνχ. Σα θαηαιχκαηα απνθηνχλ ρξάζηκεο πιεξνθνξέεο θαη γλψζεηο θαη ελζσκαηψλνπλ ζηε ιεηηνπξγέα ηνπο ηηο πιϋνλ ζύγρξνλεο αξρέο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ηε βηώζηκε αλάπηπμε ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΗ CAMPING (50) Σν Δπξσπατθφ ινπινχδη πνπ ραξαθηεξέδεη ην ECO LABEL, φηαλ ζπλαληϊηαη ζε εγθαηαζηϊζεηο Καηαζθελψζεσλ / Camping ζεκαέλεη εθηφο ησλ Ϊιισλ φηη εθεέ βξέζθεη θαλεέο ηα παξαθϊησ ραξαθηεξηζηηθϊ: πεξηνξηζκϋλε θαηαλϊισζε ελϋξγεηαο ζηηο εγθαηαζηϊζεηο ηνπ CAMPING πεξηνξηζκϋλε θαηαλϊισζε λεξνχ ζηηο εγθαηαζηϊζεηο ηνπ CAMPING κεησκϋλε παξαγσγά απνβιάησλ θαη θαηϊιιειε δηϊζεζά ηνπο πξνψζεζε ηεο ρξάζεο αλαλεψζηκσλ πεγψλ θαη νπζηψλ ιηγφηεξν επηθέλδπλσλ γηα ην πεξηβϊιινλ πξνψζεζε ηεο πεξηβαιινληηθάο εθπαέδεπζεο θαη πιεξνθφξεζεο απφ ηηο Τπεξεζέεο ηνπ CAMPING δηαζθϊιηζε πγηνχο πεξηβϊιινληνο απφ ηηο Τπεξεζέεο CAMPING Ζ εμππεξϋηεζε δηαζθαιέδεη Ϋλα πγηεηλφ πεξηβϊιινλ Σα παξαπϊλσ θξηηάξηα ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 30 Απξηιένπ (50) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 14εο Απξηιένπ 2005 γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ππεξεζέεο θαηαζθελψζεσλ/θϊκπηλγθ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2005) 1242] (2005/338/ΔΚ) 33

35 2.13 ΔΝΓΤΖ - ΚΛΧΣΟΩΦΑΝΣΟΤΡΓΗΑ Σν Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο κε ην Δπξσπατθφ ινπινχδη πνπ θϋξνπλ ηα ζπγθεθξηκϋλα πξντφληα ραξαθηεξέδνληαη απφ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (51) ηα νπνέα ηζρχνπλ Ϋσο 31 Μαΐνπ 2008: (52) θαηϊ ηελ παξαγσγά ησλ ηλψλ άηαλ πεξηνξηζκϋλεο νη επηβιαβεέο γηα ην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ θαη ηελ αηκφζθαηξα νπζέεο εέλαη πεξηνξηζκϋλνη νη θέλδπλνη αιιεξγηψλ ην πξντφλ δελ «καδεχεη» πεξηζζφηεξν απφ ηα ζπκβαηηθϊ πξντφληα ε αλζεθηηθφηεηα ησλ ρξσκϊησλ ζην πιχζηκν, ζην ζηϋγλσκα θαη ζην θσο δελ δηαθϋξεη απφ απηά ησλ ζπκβαηηθψλ πξντφλησλ ΔΡΔΤΝΑ ΣΟΝ ΚΛΑΓΟ ΔΝΓΤΖ - ΚΛΧΣΟΩΦΑΝΣΟΤΡΓΗΑ (53) Σν θνηλνηηθφ πξφγξακκα Life ΠεξηβΪιινλ ρξεκαηνδνηεέ ην Ϋξγν Eco - Textile κϋζσ ηνπ νπνένπ πξνσζεέηαη ε ηδϋα ηνπ Eco label. ην Ϋξγν απηφ ζπκκεηϋρεη θαη ν ΔΠΔΔ ζε ζπλεξγαζέα κε ηε SIGMA Consultants, ηελ ΔΣΑΚΔΗ θαη ηελ ΔΚΠΟΗΕΧ. ηα πιαέζηα ηνπ Ϋξγνπ Eco Textile πξαγκαηνπνηάζεθαλ δχν παξϊιιειεο Ϋξεπλεο: Ζ πξψηε απεπζχλνληαλ ζην θνηλφ, Ϋρνληαο σο ζηφρν ηε δηεξεχλεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco - label απφ ην θνηλφ, θαζψο επέζεο θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ηϊζεο ηνπ αγνξαζηηθνχ θνηλνχ λα επηιϋγεη νηθνινγηθϊ πξντφληα. Ζ δεχηεξε Ϋξεπλα αθνξνχζε ηνπο θχξηνπο παξϊγνληεο ηνπ ρψξνπ θαη εηδηθφηεξα ηηο επηρεηξάζεηο ηνπ θιϊδνπ Ϋλδπζεο - θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ηνπο θνξεέο. θνπφο ηεο δεχηεξεο Ϋξεπλαο άηαλ ε δηεξεχλεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco - label θαη ε θαηαγξαθά ηνπ ελδηαθϋξνληνο γηα απηφ. ΠαξαθΪησ παξνπζηϊδνληαη θαη αλαιχνληαη ηα απνηειϋζκαηα ησλ δχν εξεπλψλ. Σα ζπκπεξϊζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ Ϋρνπλ ηδηαέηεξν ελδηαθϋξνλ. --- Έξεπλα θνηλνχ --- Σαπηφηεηα Ϋξεπλαο ηφρνο ηεο Ϋξεπλαο ηνπ θνηλνχ φπσο πξναλαθϋξζεθε άηαλ ε δηεξεχλεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco label, θαζψο επέζεο θαη ν πξνζδηνξηζκφο ηεο ηϊζεο ηνπ αγνξαζηηθνχ θνηλνχ λα επηιϋγεη νηθνινγηθϊ πξντφληα. (51) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 15εο Μαΐνπ 2002 κε ηελ νπνέα ζεζπέδνληαη νηθνινγηθϊ θξηηάξηα απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο γηα ηα θισζηνυθαληνπξγηθϊ πξντφληα θαη ηξνπνπνηεέηαη ε απφθαζε 1999/178/EΚ [αξηζκόο Δ(2002) 1844] (2002/371/ΔΚ) (52) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 29εο Μαξηένπ 2007 γηα ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/405/ΔΚ, 2002/255/ΔΚ, 2002/371/ΔΚ, 2004/669/ΔΚ, 2003/31/ΔΚ θαη 2000/45/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε εγθπξφηεηα ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [Δ(2007) 532] (2007/207/ΔΚ) (53) Greek fashion magazine Σεχρνο 2/04 (Απξέιηνο - Ηνχληνο 2004) 34

36 Γηα ηε δηεμαγσγά ηεο Ϋξεπλαο ρξεζηκνπνηάζεθε θαηϊιιεια δηακνξθσκϋλν εξσηεκαηνιφγην κε ηαπηφρξνλε επέδεημε εηδηθάο πηλαθέδαο κε ην ινγφηππν ηνπ Eco - label γηα ηελ απνθπγά παξαλνάζεσλ. πλνιηθϊ ξσηάζεθαλ 603 Ϊηνκα (282 Ϊλδξεο θαη 321 γπλαέθεο). Σν δεέγκα επηκεξέζηεθε ζε δχν θαηεγνξέεο θνηλνχ: επξχ θνηλφ θαη εηδηθφ θνηλφ πνπ απαξηέδνληαλ απφ απινχο θαηαλαισηϋο θαη απφ κϋιε ηνπ ηλζηηηνχηνπ θαηαλαισηψλ ΔΚΠΟΗΕΧ. ηνλ πέλαθα 7 παξνπζηϊδεηαη ν επηκεξηζκφο αλδξψλ - γπλαηθψλ κεηαμχ ησλ δχν θαηεγνξηψλ. Πέλαθαο 7: Δπηκεξηζκφο δεέγκαηνο Ϋξεπλαο ΑπνηειΫζκαηα Ϋξεπλαο ζρνιηαζκφο Σν 1,2% ησλ εξσηεζϋλησλ απφ ην επξχ θνηλφ γλσξέδεη ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα. Σν πνζνζηφ απηφ ζεσξεέηαη ινγηθφ θαη αλακελφκελν, δεδνκϋλεο ηεο πεξηνξηζκϋλεο κϋρξη ηψξα εθαξκνγάο ηνπ Eco label ζηα θαηαλαισηηθϊ πξντφληα αιιϊ θαη ηεο πεξηνξηζκϋλεο πξνψζεζάο ηνπ απφ ηα ΜΜΔ. Να ζεκεησζεέ επέζεο φηη ε αξρηθά πξφβιεςε - εθηέκεζε ηνπ Eco - Textile γηα απηφ ην πνζνζηφ άηαλ ζην 2%. Γηα ην έδην ζϋκα, ην 17% ηνπ εηδηθνχ θνηλνχ αλϋθεξε φηη γλσξέδεη ην Eco label. Δέλαη Ϋλα αξθεηϊ πςειφ πνζνζηφ θαη ελδερνκϋλσο κε ελδεηθηηθφ ηεο πξαγκαηηθάο θαηϊζηαζεο. Ζ εθηέκεζε απηά ζα κπνξνχζε λα απνδνζεέ ζε κέα γεληθφηεξε ηϊζε ηνπ θνηλνχ γηα πξνβνιά Ϋληνλεο νηθνινγηθάο ζπλεέδεζεο θαη απνθπγά παξαδνράο Ϊγλνηαο πϊλσ ζε πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα. Σν 23,5% ηνπ ζπλνιηθνχ δεέγκαηνο αλϋθεξε φηη δηαιϋγεη νηθνινγηθϊ πξντφληα γηα ηηο αγνξϋο ηνπ. Δληνχηνηο, νη απαληάζεηο ζην ζπγθεθξηκϋλν εξψηεκα δελ άηαλ απφιπηα μεθϊζαξεο αιιϊ ζπλνδεχνληαλ απφ ζρφιηα θαη δάηεζε δηεπθξηλάζεσλ σο πξνο ηε ζπρλφηεηα αγνξϊο νηθνινγηθψλ πξντφλησλ πνπ ζα νδεγνχζε ζε ζεηηθά απϊληεζε ηνπ εξσηάκαηνο. Γηα παξϊδεηγκα, πνιιϊ άηαλ ηα Ϊηνκα ηα νπνέα απϊληεζαλ «ΝΑΗ» ζηε ζρεηηθά εξψηεζε κε αθνξκά κεκνλσκϋλεο, ζπνξαδηθϋο αγνξϋο νηθνινγηθψλ πξντφλησλ. Απηφο εέλαη θαη ν θχξηνο ιφγνο ηνπ πςεινχ πνζνζηνχ ησλ ζεηηθψλ απαληάζεσλ. ΠαξΪιιεια, ηα ζρφιηα πνπ δηαηππψζεθαλ ζα κπνξνχζαλ λα νδεγάζνπλ ζε ηξέα βαζηθϊ ζπκπεξϊζκαηα: Σν πξώην αθνξϊ ζηελ πεξηνξηζκϋλε δηαζεζηκφηεηα νηθνινγηθψλ πξντφλησλ ζην θϊζκα ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, φπσο επέζεο θαη ζηελ Ϋιιεηςε καδηθάο πξνψζεζεο απηψλ κϋζσ ηεο δηαθάκηζεο. Σξφθηκα, θαιιπληηθϊ θαη ραξηηθϊ εέδε εέλαη ηα πην ζπλεζηζκϋλα νηθνινγηθϊ πξντφληα πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ αγνξϊ, γεγνλφο πνπ δηθαηνινγεέ θαη ηα απμεκϋλα πνζνζηϊ ζεηηθψλ απαληάζεσλ ζην δεέγκα ησλ γπλαηθψλ (13,8%) Ϋλαληη απηνχ ησλ αλδξψλ (9,8%). Σν δεύηεξν ζπκπϋξαζκα αθνξϊ ζηελ επηθχιαμε ηνπ αγνξαζηηθνχ θνηλνχ απϋλαληη ζηα νηθνινγηθϊ πξντφληα ιφγσ ηεο απμεκϋλεο ηηκάο ηνπο Ϋλαληη ησλ ζπκβαηηθψλ πξντφλησλ, φπσο επέζεο θαη ηεο κε επξϋσο δνθηκαζκϋλεο πνηφηεηαο - απνηειεζκαηηθφηεηϊο ηνπο. Σν αγνξαζηηθφ θνηλφ, σο πξνο Ϋλα κεγϊιν πνζνζηφ, θηλεέηαη πεξηζζφηεξν καδηθϊ θαη ιηγφηεξν επηιεθηηθϊ πξνο επηινγϋο πνπ δηαθνξνπνηνχληαη ηφζν απφ ηα πξντφληα επξεέαο θπθινθνξέαο φζν θαη απφ ηα πξντφληα δηαθεκέζεσλ. 35

37 Σν ηξίην ζπκπϋξαζκα απνξξϋεη απφ ηα δχν πξνεγνχκελα θαη επηθεληξψλεηαη ζηα θέλεηξα πνπ νδεγνχλ ην αγνξαζηηθφ θνηλφ ζε επηινγϋο νηθνινγηθψλ πξντφλησλ. Σν πξψην θίλεηξν εέλαη ε πεξηϋξγεηα γηα κεκνλσκϋλε δνθηκά ελφο πξντφληνο δηαθνξεηηθνχ απφ ηα ζπκβαηηθϊ πνπ ιφγσ φκσο ησλ απμεκϋλσλ ηηκψλ εέλαη πνιχ πηζαλφ λα κελ επαλαιεθζεέ. Σν δεύηεξν πξνϋξρεηαη απφ ηηο ειθπζηηθϋο ζπζθεπαζέεο θαζψο θαη ηε γεληθφηεξε θαιαέζζεηε παξνπζέαζε ησλ νηθνινγηθψλ πξντφλησλ (ρξψκα, ζρϋδην, Ϊξσκα θιπ.) θαη Ϋρεη θαηϊ θχξην ιφγν απάρεζε ζην γπλαηθεέν πιεζπζκφ. ΣΫινο, ην ηξίην θίλεηξν απνηειεέ ε επηζπκέα εθδάισζεο νηθνινγηθνχ ελδηαθϋξνληνο πνπ δπζηπρψο φκσο ηηο πεξηζζφηεξεο θνξϋο δελ απνηειεέ κηα ζπλεηδεηνπνηεκϋλε θέλεζε σο πξνο ηα ζεηηθϊ απνηειϋζκαηα ζπζηεκαηηθάο ρξάζεο ησλ νηθνινγηθψλ πξντφλησλ γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο, αιιϊ κηα παξνδηθά, απζφξκεηε ελϋξγεηα ρσξέο πξνεθηϊζεηο. ηνλ πέλαθα 8 παξνπζηϊδνληαη ηα απνηειϋζκαηα ησλ απαληάζεσλ ηνπ ζπλφινπ ηνπ δεέγκαηνο ζηηο εξσηάζεηο «γλσξέδεηε ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα;» θαη «δηαιϋγεηε νηθνινγηθϊ πξντφληα γηα ηηο αγνξϋο ζαο;». Πέλαθαο 8: ΑπνηειΫζκαηα απαληάζεσλ ηνπ ζπλφινπ ηνπ δεέγκαηνο *φπνπ ΔΟ = Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα Αμέδεη λα ηνληζηεέ ην πνζνζηφ ηεο πεξέπησζεο «ΓΔΝ γλσξέδσ ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα ΑΛΛΑ δηαιϋγσ νηθνινγηθϊ πξντφληα» (18,6%), ην νπνέν εέλαη ελδεηθηηθφ ηεο χπαξμεο επθαηξέαο αγνξϊο γηα νηθνινγηθϊ πξντφληα παξϊ ην γεγνλφο φηη εέηε δελ ππϊξρεη, εέηε αγλνεέηαη ε επέζεκε πηζηνπνέεζε απηψλ. Ζ ζπγθεθξηκϋλε νκϊδα θαηαλαισηψλ ππφ ηελ πξνυπφζεζε αληαγσληζηηθψλ ηηκψλ ζα κπνξνχζε λα δηεπξχλεη ηηο πσιάζεηο ησλ πξντφλησλ κε Eco label. --- Έξεπλα ζε επηρεηξήζεηο θαη θνξείο --- Σαπηόηεηα έξεπλαο θνπφο απηάο ηεο Ϋξεπλαο άηαλ ε δηεξεχλεζε ηεο αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco label θαη ε θαηαγξαθά ηνπ ελδηαθϋξνληνο γηα απηφ απφ επηρεηξάζεηο θαη θνξεέο. Γηα ηηο αλϊγθεο ηεο Ϋξεπλαο ρξεζηκνπνηάζεθε εξσηεκαηνιφγην ην νπνέν ζηϊιζεθε ζε απνδϋθηεο κεηαμχ ησλ νπνέσλ ζπκπεξηιάθζεζαλ επηρεηξάζεηο Ϋλδπζεο - θισζηνυθαληνπξγέαο, δεκφζηνη θνξεέο, επηκειεηάξηα, επαγγεικαηηθνέ ζχιινγνη, ζχλδεζκνη θαη νηθνινγηθϋο νξγαλψζεηο. Σν πνζνζηφ ηεο αληαπφθξηζεο αλάιζε ζην 6,75%, δειαδά 146 απαληάζεηο. Γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε επεμεξγαζέα ησλ απνηειεζκϊησλ, νη ζπκκεηϋρνληεο ζηελ Ϋξεπλα νκαδνπνηάζεθαλ ζε 4 θαηεγνξέεο: Γεκφζηνη θνξεέο. 36

38 Με θεξδνζθνπηθϋο νξγαλψζεηο (επηκειεηάξηα, νηθνινγηθϋο νξγαλψζεηο, ζχλδεζκνη θαηαλαισηψλ θιπ.). Δπηρεηξάζεηο ηνπ θιϊδνπ θισζηνυθαληνπξγέαο. ΛνηπΫο επηρεηξάζεηο. Απνηειέζκαηα έξεπλαο - ζρνιηαζκόο ηνλ πέλαθα 9 παξνπζηϊδνληαη ηα πνζνζηϊ αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco - label απφ ηηο επηρεηξάζεηο θαη ηνπο θνξεέο πνπ ζπκκεηεέραλ ζηελ Ϋξεπλα. Πέλαθαο 9: Αλαγλσξηζηκφηεηα ηνπ Eco - label απφ επηρεηξάζεηο θαη θνξεέο Σν πνζνζηφ αλαγλσξηζηκφηεηαο ηνπ Eco - label απφ ηηο επηρεηξάζεηο ηνπ θιϊδνπ ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο θαη ηηο ινηπϋο επηρεηξάζεηο θξέλεηαη σο πςειφ, ελδερνκϋλσο φκσο λα εέλαη απνηϋιεζκα ζχγρπζεο ηνπ Eco - label κε Ϊιια νηθνινγηθϊ ζάκαηα ηα νπνέα πθέζηαληαη. Παξ φια απηϊ ππϊξρεη Ϋλα ζαθϋο πεξηζψξην αχμεζεο ηεο αλαγλψξηζεο κϋζσ θαηϊιιειεο ελεκϋξσζεο ησλ εηαηξεηψλ θαη πξνψζεζεο ηνπ Eco - label φπσο απηά Ϋρεη πξνβιεθζεέ κϋζα απφ ηελ πξφηαζε ηνπ Eco - Textile. ε κεγϊιν βαζκφ (απφ 78% Ϋσο 95%) νη ζπκκεηϋρνληεο παξαδϋρζεθαλ φηη ε εθαξκνγά ηνπ Eco - label βνεζϊ ζεκαληηθϊ ζηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο. Απηφ απνδεηθλχεη φηη ε παξαγσγά θαη ρξάζε νηθνινγηθψλ πξντφλησλ απνηειεέ κηα ζεκαληηθά ζπκβνιά ζηελ πξνζπϊζεηα πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο. Σαπηφρξνλα εέλαη θαη κηα Ϋλδεημε φηη ε νηθνινγηθά πηζηνπνέεζε ησλ πξντφλησλ κπνξεέ λα απνηειϋζεη επηπιϋνλ θέλεηξν γηα ηελ αχμεζε ησλ πσιάζεψλ ηνπο θαζψο ππϊξρεη ε ζπλεέδεζε ηεο Ϊκεζεο πεξηβαιινληηθάο ζπλεηζθνξϊο. Απφ ηελ Ϋξεπλα πξνθχπηεη επέζεο φηη ζηε ζπληξηπηηθά ηνπο πιεηνςεθέα νη επηρεηξάζεηο θαη νη θνξεέο ελδηαθϋξνληαη γηα πεξαηηϋξσ ελεκϋξσζε ζρεηηθϊ κε ην Eco - label, ηα πξντφληα ζηα νπνέα εθαξκφδεηαη, ηα θξηηάξηα απνλνκάο θαη ηηο πξνυπνζϋζεηο εθαξκνγάο ηνπ. Σα απμεκϋλα πνζνζηϊ ησλ ζεηηθψλ απαληάζεσλ ζηηο ζρεηηθϋο εξσηάζεηο εέλαη αδηακθηζβάηεηα, δεδνκϋλεο ηεο κϋρξη ηψξα πεξηνξηζκϋλεο πξνβνιάο θαη ρξάζεο ηνπ Eco - label. Σν ζπγθεθξηκϋλν πνζνζηφ γηα ηηο επηρεηξάζεηο αγγέδεη ην 99%. Ηδηαέηεξν ελδηαθϋξνλ φκσο παξνπζηϊδεη θαη ε απνδνρά ηεο Ϊπνςεο απφ ηνπο ζπκκεηϋρνληεο φηη ε πηζηνπνέεζε ησλ πξντφλησλ κε ην Eco - label απνηειεέ θαζνξηζηηθφ παξϊγνληα ηεο δηαθέλεζάο ηνπο, ζπληειψληαο επεξγεηηθϊ ζηηο πσιάζεηο ελφο πξντφληνο ηφζν ζηελ ΔιιΪδα φζν θαη ζην εμσηεξηθφ. ηνλ πέλαθα 10 παξνπζηϊδνληαη νη ζεηηθϋο απαληάζεηο ησλ ζπκκεηερφλησλ ζην εξψηεκα αλ πηζηεχνπλ φηη ε εθαξκνγά ηνπ Eco - label ζα ζπληεινχζε ζηελ αχμεζε ησλ πσιάζεσλ ελφο πξντφληνο ζηελ ΔιιΪδα θαη ην εμσηεξηθφ αληέζηνηρα. 37

39 Πέλαθαο 10: Απνδνρή ηεο άπνςεο όηη ην Eco - label ζα ζπληεινύζε ζηελ αύμεζε ησλ πσιήζεσλ ελόο πξντόληνο ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθό Πξνβιεκαηηζκφ πϊλησο πξνθαιεέ ην ζπκπϋξαζκα πνπ αλαθχπηεη απφ ηε ζχγθξηζε ησλ πνζνζηψλ κεηαμχ ησλ πσιάζεσλ ζηελ ΔιιΪδα θαη ην εμσηεξηθφ. ΔθηηκΪηαη ινηπφλ φηη ε ζρεηηθά πηζηνπνέεζε επεξεϊδεη ζε αξθεηϊ κεγαιχηεξν βαζκφ ηηο πσιάζεηο ζην εμσηεξηθφ απ ηελ ΔιιΪδα. ΜΪιηζηα, ηδηαέηεξα ζεκαληηθά εέλαη ε δηαθνξϊ πνπ εληνπέδεηαη ζηηο απαληάζεηο ηνπ θισζηνυθαληνπξγηθνχ θιϊδνπ (54% Ϋλαληη 88%). Σν απνηϋιεζκα απηφ ζα κπνξνχζε λα απνδνζεέ ζην γεγνλφο φηη ζηελ θαηαλαισηηθά ζπλεέδεζε ησλ Διιάλσλ δελ Ϋρεη ελζσκαησζεέ απφιπηα ε ζεκαζέα ησλ πηζηνπνηεκϋλσλ αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ. ράκα 5. Γηαθεκηζηηθά θακπϊληα πξνψζεζεο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο (54) (54) Σν ινπινχδη. Σν Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα, Σεχρνο ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ

40 Ζ πξνζπϊζεηα πνπ ζα γέλεη κϋζσ ηνπ πξνγξϊκκαηνο Eco - Textile ζα βνεζάζεη νπζηαζηηθϊ πξνο ηελ αλαζηξνθά ηεο γεληθφηεξεο απηάο θαηϊζηαζεο Ϋρνληαο ζαλ πξσηεχνλ πεδέν ηα εέδε Ϋλδπζεο ηα νπνέα θαη απνηεινχλ εέδε θαζεκεξηλάο ρξάζεο. ΣΫινο, δηεξεπλάζεθε ε δηϊζεζε ζπκκεηνράο ζηελ πξνζπϊζεηα πξνψζεζεο ηνπ Eco - label ζηελ ΔιιΪδα. Σε κηθξφηεξε δηϊζεζε ζπκκεηνράο ζηελ πξνζπϊζεηα πξνψζεζεο ηνπ Eco - label επϋδεημαλ νη ηδησηηθϋο επηρεηξάζεηο (εθηφο ηνπ θιϊδνπ ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο) ζε πνζνζηφ 67%. Οη επηρεηξάζεηο θισζηνυθαληνπξγέαο Ϋδεημαλ ζεηηθφ ελδηαθϋξνλ ζε πνζνζηφ 86%, νη δεκφζηνη θνξεέο 89% θαη ην απφιπην 100% εκθϊληζαλ νη κε θεξδνζθνπηθϋο νξγαλψζεηο. ην ζχλνιφ ηνπο ηα ζεηηθϊ απηϊ απνηειϋζκαηα ζπλζϋηνπλ κηα πνιχ επνέσλε εηθφλα ηνπ γεληθφηεξνπ ελδηαθϋξνληνο γηα θνηλά πξνζπϊζεηα επαηζζεηνπνέεζεο ζε πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα --- ΓεληθΪ ζπκπεξϊζκαηα εξεπλψλ --- Απφ ηε δηαγλσζηηθά Ϋξεπλα πνπ δηεμάρζε, ηφζν ζην επξχ φζν θαη ζην εηδηθφ θνηλφ, δηαπηζηψζεθε ε πεξηνξηζκϋλε αλαγλψξηζε ηνπ Eco - label. ε φηη αθνξϊ ην επξχ θνηλφ ην γεγνλφο ζρεηέδεηαη κε ηελ Ϊγλνηα ηεο χπαξμεο ηνπ ζπγθεθξηκϋλνπ ζάκαηνο, ελψ ζην εηδηθφ θνηλφ ε Ϊγλνηα ζρεηέδεηαη πεξηζζφηεξν κε ηα ραξαθηεξηζηηθϊ θαη ηηο πξνυπνζϋζεηο εθαξκνγάο ηνπ. ράκα 6. Δμψθπιιν θπιιαδένπ πξνψζεζεο ζηε Φηλιαλδηθά ΔβδνκΪδα ινπινπδηνχ (55) Ζ γεληθά απηά δηαπέζησζε νδεγεέ ζην ζπκπϋξαζκα φηη ππϊξρεη Ϋλα επξχ πεδέν γηα δξϊζεηο ελεκϋξσζεο θαη πξνψζεζεο ηνπ Eco - label ζηνπο θαηαλαισηϋο θαη ηηο επηρεηξάζεηο. Οη δξϊζεηο απηϋο ζα Ϋρνπλ ζαλ απνηϋιεζκα φρη κφλν ηε δηϊδνζε ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο, αιιϊ θαη ηε ζηξνθά ηνπ αγνξαζηηθνχ θνηλνχ πξνο ηα νηθνινγηθϊ πξντφληα. (55) Σν ινπινχδη. Σν Δπξσπατθφ νηθνινγηθφ ζάκα, Σεχρνο ΦΔΒΡΟΤΑΡΗΟ

41 ηελ πξνζπϊζεηα γηα ηελ εθζηξαηεέα ελεκϋξσζεο εθθξϊζηεθε ζεκαληηθά πξνζπκέα γηα ζπκκεηνρά απφ δεκφζηνπο θνξεέο θαη επηρεηξάζεηο ηνπ θιϊδνπ ηεο θισζηνυθαληνπξγέαο. Απηνέ ζα απνηειϋζνπλ θαη ηελ Δπηηξνπά ΔκπιεθνκΫλσλ πνπ ζα ζπκβϊιιεη ζηελ πξαγκαηνπνέεζε δξϊζεσλ δηϊδνζεο ηνπ Eco - label φπσο απηϋο Ϋρνπλ πξνθαζνξηζηεέ κϋζα απφ ην πξφγξακκα ηνπ Eco - Textile ΔΗΓΖ ΤΠΟΓΖΖ ΜΫζσ ηνπ παλεπξσπατθνχ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηα θξηηάξηα (56) θαη παξϊιιεια ηα ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ εηδψλ ππφδεζεο ζε γεληθϋο γξακκϋο πεξηγξϊθνληαη : ην πξντφλ παξνπζηϊδεη ειϊρηζην θέλδπλν πξφθιεζεο αιιεξγηψλ απφ νξηζκϋλεο ρεκηθϋο νπζέεο ε ξχπαλζε ησλ πδϊησλ θαη ηεο αηκφζθαηξαο θαηϊ ηελ παξαγσγά ηνπ ππάξμε πεξηνξηζκϋλε πσιεέηαη ζε αλαθπθισκϋλε ζπζθεπαζέα εέλαη αλζεθηηθφ ζηε ρξάζε ηνπιϊρηζηνλ φζν ηα ζπκβαηηθϊ ππνδάκαηα 2.15 ΣΡΧΜΑΣΑ ΚΡΔΒΑΣΗΧΝ Κξηηάξηα: (57) Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ECO LABEL ζηα ζηξψκαηα θξεβαηηψλ ζεκαέλεη φηη ηα ζπγθεθξηκϋλα πξντφληα ραξαθηεξέδνληαη: ν θέλδπλνο λα πξνθαιϋζεη ην πξντφλ αιιεξγέεο εέλαη κηθξφο ε ξχπαλζε ησλ πδϊησλ θαη ηεο αηκφζθαηξαο θαηϊ ηελ παξαγσγά ηνπ ππάξμε πεξηνξηζκϋλε ηα ππνιεέκκαηα νπζηψλ επηθέλδπλσλ γηα ηελ πγεέα θαη ην πεξηβϊιινλ εέλαη ειϊρηζηα δελ πεξηϋρεη νπζέεο πνπ θαηαζηξϋθνπλ ην φδνλ εγγπεκϋλα Ϋρεη ηελ έδηα αληνρά κε ηα ζπκβαηηθϊ ζηξψκαηα (56) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 18εο Μαξηένπ 2002 γηα θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο ζε εέδε ππφδεζεο θαη ηξνπνπνέεζεο ηεο απφθαζεο 1999/179/ΔΚ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2002) 1015] (2002/231/ΔΚ) (57) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 3εο επηεκβξένπ 2002 γηα θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο ζε ζηξψκαηα θξεβαηηψλ θαη ηξνπνπνέεζεο ηεο απφθαζεο 98/634/ΔΚ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2002) 3293] (2002/740/ΔΚ) 40

42 2.16 ΛΗΠΑΝΣΗΚΑ Σν νηθνινγηθφ ζάκα - ινπινχδη απνλϋκεηαη θαη ραξαθηεξέδεη πξντφληα ηεο θαηεγνξέαο ησλ ιηπαληηθψλ πνπ πιεξνχλ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (58) θαη ζα Ϋρνπλ ηζρχ Ϋσο ηηο 31/05/2009 : κεησκϋλεο επηπηψζεηο ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ θαη ζην Ϋδαθνο απφ ηε ρξάζε ηνπ πξντφληνο κεησκϋλεο εθπνκπϋο δηνμεηδένπ ηνπ Ϊλζξαθα ην πξντφλ πεξηϋρεη πςειφ πνζνζηφ αλαλεψζηκσλ πξψησλ πιψλ ην πξντφλ δελ πεξηϋρεη ζπγθεθξηκϋλεο επηβιαβεέο νπζέεο φηη ην πξντφλ εγγπϊηαη πςειϊ επέπεδα απφδνζεο 2.17 ΑΘΑΡΗΣΗΚΑ ΓΔΝΗΚΖ ΥΡΖΔΧ & ΔΗΓΧΝ ΤΓΗΔΗΝΖ. Κξηηάξηα: (59) Σν νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο ECO LABEL ζηα ΚαζαξηζηηθΪ γεληθάο ρξάζεο θαη θαζαξηζηηθϊ εηδψλ πγηεηλάο ζεκαέλεη φηη παξνπζηϊδνπλ ηα παξαθϊησ ραξαθηεξηζηηθϊ θαη ζα Ϋρνπλ ηζρχ Ϋσο ηηο 31/12/2008: κεησκϋλε επέπησζε ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ δελ πεξηϋρνπλ νξηζκϋλεο επηθέλδπλεο νπζέεο Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζηελ αλϊπηπμε θπθηψλ ζηα χδαηα εέλαη θαηϊ κεγϊιν κϋξνο βηναπνηθνδνκάζηκα ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξε ζπζθεπαζέα πεξηιακβϊλνπλ πιεξνθνξέεο γηα ζσζηά πεξηβαιινληηθά ρξάζε εγγπεκϋλα απνδέδνπλ ηνπιϊρηζηνλ φζν ηα ζπκβαηηθϊ πξντφληα (58) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 26εο Απξηιένπ 2005 γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ εθηέκεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ιηπαληηθϊ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2005) 1372] (2005/360/ΔΚ) (59) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 23εο Μαξηένπ 2005 γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε πξντφληα θαζαξηζκνχ γεληθάο ρξάζεσο θαη πξντφληα θαζαξηζκνχ εγθαηαζηϊζεσλ πγηεηλάο[αξηζκό Δ(2005) 1028 (2005/344/ΔΚ) 41

43 2.18 ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΛΤΝΣΖΡΗΟΤ ΠΗΑΣΧΝ Σν ECO LABEL Δπξσπατθφ ινπινχδη απνλϋκεηαη θαη ραξαθηεξέδεη πξντφληα ηεο θαηεγνξέαο ησλ απνξξππαληηθψλ πιπληεξένπ πηϊησλ πνπ πιεξνχλ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (60) θαη ζα Ϋρνπλ ηζρχ Ϋσο ηηο 31/12/2007 ην πξντφλ Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ δελ πεξηϋρεη νξηζκϋλεο επηθέλδπλεο νπζέεο Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζηελ αλϊπηπμε θπθηψλ ζηα χδαηα εέλαη θαηϊ κεγϊιν κϋξνο βηναπνηθνδνκάζηκν ρξεζηκνπνηεέ ιηγφηεξε ζπζθεπαζέα πεξηιακβϊλεη πιεξνθνξέεο γηα ζσζηά πεξηβαιινληηθά ρξάζε εγγπεκϋλα απνδέδεη ηνπιϊρηζηνλ φζν ηα ζπκβαηηθϊ πξντφληα 2.19 ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΗΑΣΧΝ (ζην ρϋξη) Σα Κξηηάξηα (61) ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ πξντφλησλ απηψλ πνπ θϋξνπλ ά πξφθεηηαη λα απνθηάζνπλ ην πξϊζηλν ινπινχδη ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 31/12/2007 εέλαη ζε ζχλνςε ηα παξαθϊησ: Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ δελ πεξηϋρεη νξηζκϋλεο επηθέλδπλεο νπζέεο Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζηελ αλϊπηπμε θπθηψλ ζηα χδαηα εέλαη θαηϊ κεγϊιν κϋξνο βηναπνηθνδνκάζηκν ρξεζηκνπνηεέ ιηγφηεξε ζπζθεπαζέα πεξηιακβϊλεη πιεξνθνξέεο γηα ζσζηά πεξηβαιινληηθά ρξάζε εγγπεκϋλα απνδέδεη ηνπιϊρηζηνλ φζν ηα ζπκβαηηθϊ πξντφληα (60) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 29εο Ννεκβξένπ 2002 γηα θαζνξηζκφ αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε απνξξππαληηθϊ πηϊησλ θαη ηελ ηξνπνπνέεζε ηεο απφθαζεο 1999/427/ΔΚ [Δ(2002) 4632] (2003/31/ΔΚ) (61) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 23εο Μαξηένπ 2005 ζρεηηθϊ κε ηνλ θαζνξηζκφ αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε απνξξππαληηθϊ πηϊησλ [θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2005) 1026] (2005/342/ΔΚ) 42

44 2.20 ΑΠΟΡΡΤΠΑΝΣΗΚΑ ΠΛΤΝΣΖΡΗΟΤ ΡΟΤΥΧΝ Σν νηθνινγηθφ ζάκα - ινπινχδη απνλϋκεηαη θαη ραξαθηεξέδεη πξντφληα ηεο θαηεγνξέαο ησλ απνξξππαληηθψλ πιπληεξένπ ξνχρσλ πνπ πιεξνχλ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (62) θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 29/02/2008. ην πξντφλ Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζην πδϊηηλν πεξηβϊιινλ δελ πεξηϋρεη νξηζκϋλεο επηθέλδπλεο νπζέεο Ϋρεη πεξηνξηζκϋλε επέπησζε ζηελ αλϊπηπμε θπθηψλ ζηα χδαηα εέλαη θαηϊ κεγϊιν κϋξνο βηναπνηθνδνκάζηκν ρξεζηκνπνηεέ ιηγφηεξε ζπζθεπαζέα πεξηϋρεη πιεξνθνξέεο γηα νηθνινγηθφ θαη νηθνλνκηθφ πιχζηκν εγγπεκϋλα απνδέδεη ηνπιϊρηζηνλ φζν ηα ζπκβαηηθϊ πξντφληα 2.21 ΠΡΟΧΠΗΚΟΗ ΤΠΟΛΟΓΗΣΔ Κξηηάξηα: Σν νηθνινγηθφ ζάκα - ινπινχδη απνλϋκεηαη θαη ραξαθηεξέδεη πξντφληα ηεο θαηεγνξέαο ησλ απνξξππαληηθψλ πιπληεξένπ ξνχρσλ πνπ πιεξνχλ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (63) θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 30/04/2009 : θαηαλαιψλεη ιηγφηεξε ελϋξγεηα θαηϊ ηε ρξάζε θαη ζηελ θαηϊζηαζε standby. πεξηϋρεη ιηγφηεξεο νπζέεο επηθέλδπλεο γηα ηελ πγεέα θαη ην πεξηβϊιινλ (π.ρ. κϋηαιια) κπνξεέ λα επηζηξαθεέ ζηνλ θαηαζθεπαζηά, ρσξέο επηβϊξπλζε, φηαλ ν αγνξαζηάο δελ ην ρξεηϊδεηαη πηα κπνξεέ εχθνια λα απνζπλαξκνινγεζεέ θαη λα αλαθπθισζεέ ε δηϊξθεηα δσάο ηνπ απμϊλεηαη κε αλαβαζκέζεηο (62) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 14εο Φεβξνπαξένπ 2003 γηα ηε ζϋζπηζε αλαζεσξεκϋλσλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε απνξξππαληηθϊ πιπληεξέσλ ξνχρσλ θαη γηα ηξνπνπνέεζε ηεο απφθαζεο 1999/476/ΔΚ [Δ(2003) 143] (2003/200/ΔΚ) (63) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 11εο Απξηιένπ 2005 πεξέ θαζνξηζκνχ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ αμηνιφγεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε πξνζσπηθνχο ππνινγηζηϋο [αξηζκό Δ(2005) 1024] (2005/341/ΔΚ) 43

45 2.22 ΦΟΡΖΣΟΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟΗ ΤΠΟΛΟΓΗΣΔ Σν νηθνινγηθφ ζάκα - ινπινχδη απνλϋκεηαη θαη ραξαθηεξέδεη πξντφληα ηεο θαηεγνξέαο ησλ θνξεηψλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ πνπ πιεξνχλ ηα παξαθϊησ ζηνηρεέα θξηηάξηα (64) πνπ ζα ηζρχνπλ Ϋσο 30/04/2009: θαηαλαιψλνπλ ιηγφηεξε ελϋξγεηα θαηϊ ηε ρξάζε θαη ηελ θαηϊζηαζε standby πεξηϋρνπλ ιηγφηεξεο νπζέεο πνπ εέλαη επηθέλδπλεο γηα ηελ πγεέα θαη ην πεξηβϊιινλ, π.ρ. κϋηαιια κπνξνχλ λα επηζηξαθνχλ ζηνλ θαηαζθεπαζηά, ρσξέο επηβϊξπλζε, φηαλ ν αγνξαζηάο δελ ηα ρξεηϊδεηαη πηα κπνξνχλ εχθνια λα απνζπλαξκνινγεζνχλ θαη λα αλαθπθισζνχλ ε δηϊξθεηα δσάο ηνπο κπνξεέ λα απμεζεέ κε αλαβαζκέζεηο ρξεζηκνπνηνχλ ιηγφηεξν ξππνγφλεο κπαηαξέεο 2.23 ΣΖΛΔΟΠΣΗΚΟΗ ΓΔΚΣΔ Σα Κξηηάξηα (65) ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ πξντφλησλ απηψλ πνπ θϋξνπλ ά πξφθεηηαη λα απνθηάζνπλ ην πξϊζηλν ινπινχδη ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη ζα ηζρχνπλ Ϋσο ηηο 31/03/2008 (66) εέλαη ζε ζχλνςε ηα παξαθϊησ: θαηαλαιψλνπλ ιηγφηεξε ελϋξγεηα θαηϊ ηε ρξάζε θαη ηελ θαηϊζηαζε standby πεξηϋρεη ιηγφηεξεο νπζέεο πνπ εέλαη επηθέλδπλεο γηα ηελ πγεέα θαη ην πεξηβϊιινλ κπνξεέ λα επηζηξαθεέ ζηνλ θαηαζθεπαζηά, ρσξέο επηβϊξπλζε, φηαλ ν αγνξαζηάο δελ ην ρξεηϊδεηαη πηα πεξηϋρεη νδεγέεο γηα ζσζηά πεξηβαιινληηθά ρξάζε εέλαη ζρεδηαζκϋλν γηα κεγαιχηεξε δηϊξθεηα δσάο θαη δπλαηφηεηα αλαθχθισζεο (64) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 11εο Απξηιένπ 2005γηα ηνλ θαζνξηζκφ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ αμηνιφγεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα ηελ απνλνκά θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε θνξεηνχο ππνινγηζηϋο[θνηλνπνηεζεέζα ππφ ηνλ αξηζκφ Δ(2005)1027] (2005/343/ΔΚ) (65) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 25εο Μαξηένπ 2002 γηα ηε ζϋζπηζε νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ηειενπηηθνχο δϋθηεο [Δ(2002) 1142] (2002/255/ΔΚ) (66) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 29εο Μαξηένπ 2007 γηα ηξνπνπνέεζε ησλ απνθϊζεσλ 2001/405/ΔΚ, 2002/255/ΔΚ, 2002/371/ΔΚ, 2004/669/ΔΚ, 2003/31/ΔΚ θαη 2000/45/ΔΚ πξνθεηκϋλνπ λα παξαηαζεέ ε εγθπξφηεηα ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε νξηζκϋλα πξντφληα [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2007) 532] (2007/207/ΔΚ) 44

46 2.24 ΑΜΠΟΤΑΝ, ΑΠΟΤΝΗΑ ΚΑΗ ΜΑΛΑΚΣΗΚΑ ΜΑΛΛΗΧΝ Ζ θαηεγνξέα πξντφλησλ «ζαπνχληα, ζακπνπϊλ θαη καιαθηηθϊ καιιηψλ» πεξηιακβϊλεη νπζέεο θαη παξαζθεπϊζκαηα πνπ απνκαθξχλνληαη κε Ϋθπιπζε θαη πξννξέδνληαη λα Ϋιζνπλ ζε επαθά κε ηελ επηδεξκέδα θαη ηα καιιηϊ κε απνθιεηζηηθφ ά θχξην ζθνπφ ηνλ θαζαξηζκφ ηνπο. ηελ ελ ιφγσ θαηεγνξέα πξντφλησλ πεξηιακβϊλεηαη επέζεο θϊζε νπζέα θαη παξαζθεχαζκα πνπ απνκαθξχλεηαη κε Ϋθπιπζε θαη πξννξέδεηαη λα Ϋιζεη ζε επαθά κε ηα καιιηϊ κε ζθνπφ ηε βειηέσζε ηεο θαηϊζηαζάο ηνπο (καιαθηηθϊ καιιηψλ). Σα θξηηάξηα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ζαπνχληα, ζακπνπϊλ θαη καιαθηηθϊ καιιηψλ απνθαζέζηηθαλ απφ ηελ Δπηηξνπά ησλ Δπξσπαηθψλ Κνηλνηάησλ ζηηο 21 Ηνπλένπ (67) Ζ αλσηϋξσ θαηεγνξέα πξντφλησλ θαιχπηεη πξντφληα πξννξηδφκελα γηα ηδησηηθά ά επαγγεικαηηθά ρξάζε. Γελ θαιχπηεη πξντφληα πνπ δηαηέζεληαη ζηελ αγνξϊ πξνθεηκϋλνπ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ εηδηθϊ σο απνιπκαληηθϊ ά αληηβαθηεξηαθϊ. (67) ΑΠΟΦΑΖ ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 21εο Ηνπλένπ 2007 γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ απνλνκάο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε ζαπνχληα, ζακπνπϊλ θαη καιαθηηθϊ καιιηψλ [θνηλνπνηεζείζα ππό ηνλ αξηζκό Δ(2007) 3127] (Κεέκελν πνπ παξνπζηϊδεη ελδηαθϋξνλ γηα ηνλ ΔΟΥ) (2007/506/ΔΚ) 45

47 3. Η ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΔΓΓΙΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΗ 3.1 Ζ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΤΝΑΜΗΚΖ ΣΟΤ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟΤ ΓΗΚΑΗΟΤ (68) ΔλΪληηα ζηηο ππϊξρνπζεο πηϋζεηο, ε νινθιάξσζε ηεο Δ.Κ δελ Ϋπαςε λα απνηειεέ Ϋλα κνλφδξνκν ν νπνένο ραξαθηεξέδεηαη απφ κηα ζπλερηδφκελε εθρψξεζε εμνπζηψλ απφ ηα θξϊηε κϋιε. Ζ Κνηλνηηθά πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά αλαπηχρζεθε θαη επηθξϊηεζε παξϊιιεια, ζε Ϋλα ακθέξξνπν ζεζκηθφ θαη πνιηηηθφ πεξηβϊιινλ. Οη εγγελεέο δπζρϋξεηεο πνπ αλϋθπςαλ δελ εκπφδηζαλ ηνλ φγθν ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο λα απμεζεέ εθζεηηθϊ θαηϊ ηελ δηϊξθεηα ησλ ηξηψλ ηειεπηαέσλ δεθαεηηψλ. Σε βϊζε ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά θαη λνκνζεζέα αλακθηζβάηεηα απνηϋιεζε ην Ϊξζξν 175 ηεο πλζάθεο γηα ηελ έδξπζε ηεο Δπξσπατθάο θνηλφηεηαο ά πλζάθε ηεο Ρψκεο ε νπνέα ππεγξϊθε ζηηο 25 Μαΐνπ 1952 θαη Ϋρεη αλαζεσξεζεέ αξθεηϋο θνξϋο κϋρξη ζάκεξα. ΠαξΪ ην γεγνλφο φηη ε θνηλνηηθή πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή εηζάρζε κφιηο ην 1986 ζην αλαζεσξεκϋλν θεέκελν ηεο πλζάθεο, πϊλσ απφ 300 νδεγέεο πνπ Ϋρνπλ εθδνζεέ γηα πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα Ϋρνπλ ελζσκαησζεέ ζην «Κνηλνηηθφ ΚεθηεκΫλν». (69) Ζ εθζεηηθά αχμεζε ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο θαη ε επϋθηαζά ηεο ζε Ϋλα ζπλερψο δηεπξπλφκελν ζεκαηηθφ πεδέν εέλαη αζθαιάο δεέθηεο ηεο απμαλφκελεο ζπνπδαηφηεηαο ηνπ ξφινπ ηεο Κνηλφηεηαο ζηελ αλϊπηπμε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο θαη λνκνζεζέαο ζε εζληθφ επέπεδν, αθφκε θαη ζε ρψξεο κε ηζρπξά παξϊδνζε ζε ζϋκαηα πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο. Οη λνκνζεηηθϋο ξπζκέζεηο γηα ην πεξηβϊιινλ πνπ Ϋρνπλ εθδνζεέ ζηελ δηϊξθεηα ησλ ηξηψλ ηειεπηαέσλ δεθαεηηψλ θαιχπηνπλ κηα επξεέα ζεκαηνινγέα ε νπνέα αλαλεψλεηαη θαη εμειέζζεηαη παξϊιιεια κε ηελ πξφνδν ηεο ηερλνινγέαο αιιϊ θαη ησλ πξνζπαζεηψλ αλαβϊζκηζεο ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ. ΠεξηιακβΪλνπλ ζάκεξα κεηαμχ Ϊιισλ, δηαηϊμεηο γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ αϋξα θαη ηνπ λεξνχ, ην ζφξπβν, ηε δηαρεέξηζε απνξξηκκϊησλ, ηελ πξνζηαζέα απφ επηθέλδπλεο νπζέεο θαη βηνκεραληθϊ αηπράκαηα θαζψο θαη ζϋκαηα φπσο ε εθηέκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, νη εζεινληηθνέ πεξηβαιινληηθνέ Ϋιεγρνη θαη ε πεξηβαιινληηθά επζχλε, ηα πεξηβαιινληηθϊ πξφηππα θαη ε νηθνινγηθή ζήκαλζε ησλ πξντόλησλ. (68) Ζ Πεξηβαιινληηθά Πνιηηηθά Γάκνο Σζαληέιεο θαη Κέκσλ Υαηδεκπέξνο (69) «Acquis communautaire» είλαη ην ζύλνιν ηνπ «παξϊγσγνπ δηθαένπ» ην νπνίν ηζρύεη θαη ε Κνηλόηεηα νθείιεη λα «δηαηεξεέ ζην αθϋξαην» (άξζξν 2 ησλ ελνπνηεκέλσλ πλζεθώλ). 46

48 Απιθμόρ νομοθετημάτων Όζνλ αθνξϊ ζηελ θαηλνηνκέα ησλ λνκηθψλ κϋζσλ, ζε αληέζεζε κε ην θιαζζηθφ λνκηθφ πιαέζην γηα ην πεξηβϊιινλ, νη δηαηϊμεηο επηβνιάο κε ηε κνξθά ηδέσο απαγνξεχζεσλ ά επηηαθηηθψλ κϋηξσλ, πιαηζηψλνληαη θη απφ ζεκαληηθϊ λνκνζεηάκαηα «εζεινληηθνχ» πεξηβαιινληηθνχ δηθαένπ. Οη ξπζκέζεηο απηϋο Ϋρνπλ ηζρχ κφλν εϊλ ν ελδηαθεξφκελνο ζειάζεη λα ππαρζεέ ζην θαζεζηψο ην νπνέν ζεζπέδνπλ. (70) ράκα 3.1: Αχμεζε ησλ πεξ/θψλ λνκνζεηεκϊησλ ζην ρξφλν.(πεγά: Ζ Πεξηβαιινληηθά Πνιηηηθά ) Η αύξηση των Κοινοτικών πεπιβαλλοντικών νομοθετημάτων χκθσλα κε εθηηκάζεηο, (71) ε Κνηλνηηθά πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα, ε νπνέα Ϋρεη ελζσκαησζεέ ζηηο λνκνζεζέεο ησλ θξαηψλ κειψλ, αληηπξνζσπεχεη θαηϊ κϋζν φξν ην 80% ηεο ζπλνιηθάο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο ζηα θξϊηε κϋιε. Σν πνζνζηφ απηφ εέλαη κεγαιχηεξν ζηηο πεξηθεξεηαθϋο ρψξεο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο, φπνπ ε θχξηα πεγά πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο εέλαη ε κεηαθνξϊ ζην εζληθφ δέθαην ησλ Κνηλνηηθψλ δηαηϊμεσλ. Σν παξϊδνμν φκσο πνπ παξαηεξεέηαη, εέλαη φηη νη πεξηζζφηεξεο θπβεξλάζεηο, αθφκε θαη φηαλ ππεξακχλνληαη ηεο εζληθάο ηνπο θπξηαξρέαο θαη δεέρλνπλ απξνζπκέα ζηελ εθρψξεζε εμνπζηψλ ζηα ΚνηλνηηθΪ φξγαλα, πξνηηκνχλ ζησπεξϊ λα απνθαζέδεηαη ε πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα «ζηηο ΒξπμΫιιεο» θαη φρη ζε εζληθφ επέπεδν. Ο ιφγνο εέλαη φηη ε κεηϋπεηηα κεηαθνξϊ ηεο λνκνζεζέαο ζηα εζληθϊ δέθαηα Ϋρεη κηθξφηεξν πνιηηηθφ θαη νηθνλνκηθφ θφζηνο, ηδηαέηεξα φηαλ πξφθεηηαη γηα κε δεκνθηιεέο δηαηϊμεηο. Ζ κεηαθνξϊ ηεο λνκνζεζέαο εκθαλέδεηαη σο ζπκκφξθσζε πξνο εηιεκκϋλεο απνθϊζεηο, πνπ Ϋρνπλ άδε ηνλ ραξαθηάξα ηνπ ηεηειεζκϋλνπ. 47

49 Σα απνηειϋζκαηα απηάο ηεο πξαθηηθάο εέλαη αληηθαηηθϊ. Σν ζεηηθφ εέλαη φηη δηεπθνιχλεηαη ε δεκηνπξγέα κηαο εθηεηακϋλεο, πξνεγκϋλεο θαη εληαέαο πεξηβαιινληηθάο λνκηθάο ππνδνκάο, πνπ ζα άηαλ πνιχ δχζθνιν Ϋσο αδχλαην λα αλαπηπρζεέ απφ ηα θξϊηε κϋιε. Σν αξλεηηθφ εέλαη φηη ε θνηλνηηθά πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα, ζπρλϊ κεηαθϋξεηαη θαζπζηεξεκϋλα ά/θαη πιεκκειψο ζηα εζληθϊ δέθαηα ησλ θξαηψλ κειψλ θαη κεξηθϋο θνξϋο εθαξκφδεηαη αλεπαξθψο ά θαη θαζφινπ. Αλ θαη νη θνηλνηηθϋο ξπζκέζεηο εμεηϊδνληαη εμαληιεηηθϊ ζε δηϊθνξα επέπεδα απφ ηερληθϋο θαη απφ πνιηηηθϋο επηηξνπϋο, φπνπ ζπκκεηϋρνπλ εθπξφζσπνη θαη εκπεηξνγλψκνλεο ησλ θξαηψλ κειψλ, νη εζληθϋο δηνηθάζεηο, επεηδά δε ζπκκεηϋρνπλ ζηε δηακφξθσζε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο θαη λνκνζεζέαο, δελ ηαπηέδνληαη ά αθφκε δελ θαηαλννχλ ην πλεχκα θαη ην πεξηερφκελν δηαηϊμεσλ πνπ Ϋρνπλ απνθαζηζηεέ εξάκελ ηνπο θαη ησλ πνιηηψλ ησλ θξαηψλ κειψλ. Σν 6 ν Κνηλνηηθφ Πξφγξακκα ΓξΪζεο γηα ην ΠεξηβΪιινλ (72) απνηειεέ ην πιαέζην ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο γηα ηε δεθαεηέα Οπζηαζηηθά θαηλνηνκέα ζε ζχγθξηζε κε ηα πξνεγνχκελα ΠξνγξΪκκαηα εέλαη φηη απηφ εγθξέζεθε κε «ζπλαπφθαζε» ηεο Δπηηξνπάο, ηνπ πκβνπιένπ θαη ηνπ Κνηλνβνπιένπ ελψ ηα πξνεγνχκελα άηαλ πξνγξϊκκαηα πνπ εέραλ θαηαξηηζηεέ απφ ηελ Δπηηξνπά κε απφθαζε ηνπ πκβνπιένπ. Ζ δηαθνξϊ εέλαη φηη δελ πεξηϋρεη ιεπηνκεξεέο πνζνηηθνχο ζηφρνπο θαη ρξνλνδηαγξϊκκαηα, αιιϊ θαζνξέδεη γεληθϋο ζηξαηεγηθϋο θαηεπζχλζεηο. Κεληξηθά θηινζνθέα ηνπ 6 νπ πξνγξϊκκαηνο εέλαη φηη ε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο δελ Ϋξρεηαη ζε αληέζεζε κε ηελ νηθνλνκέα, αιιϊ αληέζεηα, ηα απζηεξϊ πεξηβαιινληηθϊ πξφηππα δεκηνπξγνχλ θέλεηξα πνπ απμϊλνπλ ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηεο νηθνλνκέαο θαη ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα. Σν ζύζηεκα γηα ηελ απνλνκή ηνπ νηθνινγηθνύ ζήκαηνο ηεο Κνηλόηεηαο απνηειεί κέξνο επξύηεξεο ζηξαηεγηθήο πνπ απνζθνπεί ζηελ πξναγσγή ηεο αεηθόξνπ παξαγσγήο θαη θαηαλάισζεο. Σα Ϊκεζα ά Ϋκκεζα, πξνηξεπηηθϊ ά απνηξεπηηθϊ θέλεηξα φκσο φηαλ εθαξκνζηνχλ απφ κφλα ηνπο, επηθϋξνπλ Ϊκεζε θαη ζεκαληηθά αχμεζε ηνπ θφζηνπο ιεηηνπξγέαο κηαο παξαγσγηθάο κνλϊδαο. (70) «Δθαξκνγά θαη Δπηβνιά ηνπ θνηλνηηθνχ Πεξηβαιινληηθνχ Γηθαένπ ά πκκεηνρά ζε ΔζεινληηθΫο πεξηβαιινληηθϋο Ρπζκέζεηο» Υ.ΚΑΣΟ, Πεξ. Γίθαην & Πεξηβάιινλ 1/2003 ζει 61 (71) / European Environmental Bureau. (72) ΑΠΟΦΑΖ 1600/2002/EC ηνπ Δπξσπατθνύ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο γηα ηε ζϋζπηζε ηνπ Ϋθηνπ θνηλνηηθνχ πξνγξϊκκαηνο δξϊζεο γηα ην πεξηβϊιινλ. 48

50 Ζ απαέηεζε ηερλνινγηψλ, ηερληθψλ, κεραλεκϊησλ θαη εγθαηαζηϊζεσλ θηιηθψλ πξνο ην πεξηβϊιινλ Ϋρνπλ Ϊκεζν αληέθηππν ζηελ ηειηθά ηηκά ησλ πξντφλησλ, παξαγλσξέδνληαο θαη ζε κεγϊιν βαζκφ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηεο θϊζε επηρεέξεζεο φζνλ αθνξϊ ηελ πεξηβαιινληηθά πξφιεςε. ΚΪζε ηδησηηθά επηρεηξεκαηηθά δξϊζε αλακθηζβάηεηα εέλαη ζε θαιχηεξε ζϋζε λα γλσξέδεη πσο ζα θαηαλεέκεη θαη ζα νξγαλψζεη ηηο δξαζηεξηφηεηϋο ηεο πξνθεηκϋλνπ λα θηϊζεη ζε απνηειϋζκαηα θηιηθφηεξα πξνο ην πεξηβϊιινλ. (73) Απηά εέλαη αθξηβψο θαη ε θαηεχζπλζε ζηελ νπνέα θηλνχληαη ηα λϋα κϋηξα, κε Ϋκκεζα θαλνληζηηθϊ, Ϊκεζα φκσο ζεηηθϊ γηα ην πεξηβϊιινλ απνηειϋζκαηα. Απηνχ ηνπ εέδνπο ε πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα φπσο, ε απνλνκά νηθνινγηθνχ ζάκαηνο «Eco Label», θαη ην «ζχζηεκα νηθνινγηθάο δηαρεέξηζεο θαη εζεινληηθψλ ειϋγρσλ» (EMAS), δχλαηαη λα θϋξεη ην ραξαθηεξηζκφ «εθνχζηα» ά «εζεινληηθά» ιφγσ ηνπ Ϋληνλα ζπκκεηνρηθνχ ηεο ραξαθηάξα. Σα εζεινληηθϊ απηϊ εξγαιεέα εθθξϊδνπλ ηελ «αξρά ηεο ζπλεξγαζέαο» ζε επέπεδν δηϊζεζεο πξντφλησλ θαη εζσηεξηθάο νξγϊλσζεο ηεο επηρεηξεκαηηθάο δξαζηεξηφηεηαο. ε θακέα πεξέπησζε δελ ππνθαζηζηνχλ ηα παξαδνζηαθϊ λνκηθϊ εξγαιεέα αιιϊ Ϋξρνληαη λα ηα ζπκπιεξψζνπλ, ζεζπέδνληαο Ϋλα πιάξεο ξπζκηζηηθφ θαη λνκηθφ πιαέζην γηα ηε δηαρεέξηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο. Σν 6 ν πξφγξακκα δέλεη μερσξηζηφ βϊξνο ζηελ εθαξκνγά ηεο ηζρχνπζαο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο, ζηελ ελζσκϊησζε ηνπ πεξηβαιινληηθνχ πξνβιεκαηηζκνχ ζηηο Ϊιιεο πνιηηηθϋο, ζηε ρξάζε νηθνλνκηθψλ θηλάηξσλ (επηδνηάζεηο, θνξνινγέα) γηα ηελ πξνψζεζε κεζφδσλ παξαγσγάο θαη θαηαλαισηηθψλ πξνηχπσλ πεξηζζφηεξν θηιηθψλ πξνο ην πεξηβϊιινλ, ζε κϋηξα επεξεαζκνχ ηνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ ησλ εζληθψλ θπβεξλάζεσλ (π.ρ. κϋζσ ησλ Γηαξζξσηηθψλ Σακεέσλ), ψζηε λα κεησζνχλ νη πηϋζεηο ζηηο αζηηθϋο πεξηνρϋο, ηελ χπαηζξν θαη ηδέσο ηηο παξϊθηηεο πεξηνρϋο θαζψο θαη ζε δξϊζεηο γηα ηελ ελεκϋξσζε, επαηζζεηνπνέεζε θαη ζπκκεηνρά ησλ πνιηηψλ ζηελ δηακφξθσζε ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. Ζ δηαηάξεζε ηεο θαιάο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβϊιινληνο εέλαη απφ ηε Ϊιιε πιεπξϊ νπζηαζηηθά γηα ηελ δηαηάξεζε ελφο θαινχ βηνηηθνχ επηπϋδνπ θαη πνηφηεηαο δσάο. Ζ θνηλσλέα, ε βηνκεραλέα θαη ε δηνέθεζε πξϋπεη ζπλεπψο λα ζπλεξγαζζνχλ ψζηε λα απνζπλδεζνχλ νη πηϋζεηο ζην πεξηβϊιινλ, απφ ηελ νηθνλνκηθά κεγϋζπλζε. (73) "Ζ εθαξκνγά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ησλ πξντφλησλ σο κϋζν πξφιεςεο ηεο δεκηνπξγέαο απνβιάησλ ζηελ Δ.Δ.", Ι. Κνπθάθε ΔπξΒ 3, Ινπι.- επη , ζει. 323 επ. 49

51 3.2 Ζ ΚΟΗΝΟΣΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΝΟΜΟΘΔΗΑ ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL. Δηζαγσγά Ζ Δπηηξνπά ησλ ΔΚ ηνλ επηϋκβξην ηνπ 1989 ππϋβαιε ζην πκβνχιην ηε ζηξαηεγηθά γηα ηε δηαρεέξηζε ησλ απνβιάησλ θπξέσο ζε ζρϋζε κε ηελ νινθιάξσζε ηεο εζσηεξηθάο αγνξϊο. Λέγνπο κάλεο αξγφηεξα ην πκβνχιην, χζηεξα θαη απφ ηε ζχκθσλε γλψκε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιένπ, ηελ ελϋθξηλε, ζεσξψληαο ηελ Ϋλα ζεκαληηθφ εγρεέξεκα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιάκαηνο ησλ απνβιάησλ. Σν θπξηφηεξν κϋζν γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο παξαγσγάο απνβιάησλ θαηϊ ην ζηϊδην ηεο παξαγσγάο ησλ πξντφλησλ εέλαη ε αλϊπηπμε θαζαξψλ ηερλνινγηψλ, δειαδά ε δεκηνπξγέα θαη πηνζϋηεζε απφ ηηο βηνκεραλέεο κε ξππνγφλσλ παξαγσγηθψλ δηαδηθαζηψλ, νη νπνέεο κπνξνχλ λα ζπκβϊινπλ ζηε κεέσζε ηεο παξαγσγάο απνβιάησλ. Ζ επέηεπμε ηνπ ζηφρνπ ηεο πξφιεςεο ησλ απνβιάησλ νινθιεξψλεηαη θαη κε ηε δεκηνπξγέα κηαο πξϊζηλεο εζσηεξηθάο αγνξϊο, δειαδά κηαο αγνξϊο πξντφλησλ πνπ εέλαη ζρεδηαζκϋλα Ϋηζη ψζηε λα κε ζπκβϊινπλ θαζφινπ ά λα ζπκβϊινπλ φζν ην δπλαηφ ιηγφηεξν ζηελ αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ά ηεο βιαπηηθφηεηαο ησλ απνβιάησλ θαη ησλ θηλδχλσλ ξχπαλζεο. Γηα φινπο απηνχο ηνπο ζθνπνχο θξέζεθε σο θαζνξηζηηθάο ζεκαζέαο ε δεκηνπξγέα ελφο ζπζηάκαηνο πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηά κε ηε κνξθά ελφο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο επέ ησλ πξντφλησλ, ζε εθαξκνγά ηνπ δηθαηψκαηνο πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηά αθνχ ε ζπκκεηνρά ησλ πνιηηψλ εέλαη απαξαέηεηε γηα ηελ χπαξμε ηεο νηθνινγηθάο αγνξϊο. Ζ δηαπέζησζε απηά νδάγεζε, ην ΜΪξηην ηνπ 1992, ζηελ πηνζϋηεζε απφ ην πκβνχιην ηνπ Καλνληζκνχ 880/92 (74) ζρεηηθϊ κε ην θνηλνηηθφ ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. (74) ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Η, Ο Καλνληζκφο 880/92 ηεο Δπηηξνπάο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ (75) «Ο Καλνληζκφο 880/92 γηα ην νηθνινγηθφ ζάκα», ΠεηξνπηζΪ ΞΫληα, Γηθεγφξνο. 50

52 Ο Καλνληζκφο 880/92 γηα ηελ απνλνκά Οηθνινγηθνχ άκαηνο (75) Σν πξννέκην: εμαγγϋιινληαη νη ζηφρνη ηνπ Καλνληζκνχ νη αξρϋο πνπ ηνλ δηϋπνπλ, «ν ξππαέλσλ πιεξψλεη», θαη ζεζπέδνληαη ηα γεληθϊ ραξαθηεξηζηηθϊ ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, ην νπνέν εληϊζζεηαη ζην πιαέζην κηαο πνιηηηθάο ππϋξ ησλ νηθνπξντφλησλ. Ζ επηινγά απφ ηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά Ϋθδνζεο Καλνληζκνχ θη φρη Απφθαζεο ά Οδεγέαο φζνλ αθνξϊ ηελ απνλνκά νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, δεέρλεη φηη ε πξνζπϊζεηα αλϊπηπμεο ηνπ εζεινληηθνχ απηνχ εξγαιεένπ απνηειεέ κϋηξν πςέζηεο πξνηεξαηφηεηαο θαη ζεκαληηθφηεηαο γηα ηελ Δπξσπατθά Κνηλφηεηα. Ζ ελδπλϊκσζε θαη ππνζηάξημε ηνπ λνκηθνχ απηνχ πιαηζένπ κε Ϋλα Καλνληζκφ, εγγπϊηαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε θαη γξεγνξφηεξε αλϊπηπμε ηνπ ζπζηάκαηνο, αθνχ ν Καλνληζκφο Ϋρεη Ϊκεζα εθαξκφζηκν ραξαθηάξα θαη δελ απαηηεέηαη ελζσκϊησζε ζην εζληθφ δέθαην θϊζε θξϊηνπο κϋινπο. Σν ζχζηεκα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, ελεκεξψλνληαο ην θνηλφ γηα ηα πξντφληα πνπ εέλαη ιηγφηεξν επηβιαβά γηα ην πεξηβϊιινλ θαη πξνβϊιινληαο αζθαιϋζηεξεο γηα ην πεξηβϊιινλ ελαιιαθηηθϋο ιχζεηο, απνηειεέ κϋζν θαζνδάγεζεο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ ρξεζηψλ ζηηο επηινγϋο ηνπο. ΠξνθεηκΫλνπ ε θαζνδάγεζε απηά λα εέλαη απνηειεζκαηηθφηεξε, ζεζπέδνληαη εληαέα θξηηάξηα γηα ην ζχζηεκα απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο, εθαξκνζηϋα ζε φιε ηελ Κνηλφηεηα. ΔπνκΫλσο, Ϊκεζνο λνκνζεηηθφο ζθνπφο ηνπ Καλνληζκνχ εέλαη ε δεκηνπξγέα ησλ πξνυπνζϋζεσλ γηα ηελ ελ θαηξψ ζϋζπηζε εληαένπ θαη απνηειεζκαηηθνχ πεξηβαιινληηθνχ ζάκαηνο ζηελ Κνηλφηεηα. Ο Καλνληζκφο σζηφζν δελ απαγνξεχεη ηελ χπαξμε παξϊιιεισλ εζληθψλ νηθνινγηθψλ ζεκϊησλ, νχηε ηε δεκηνπξγέα λϋσλ, κϋρξη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ πξνυπνζϋζεσλ εθεέλσλ πνπ ζα επηηξϋςνπλ ηελ εθαξκνγά εληαένπ θνηλνηηθνχ ζάκαηνο. ΔμΪιινπ, ε εθαξκνγά ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο ζα εέλαη πξναηξεηηθά, ψζηε κε ηελ ππνζηάξημε ησλ δπλϊκεσλ ηεο αγνξϊο λα ζπκβϊιεη ζηελ αλϊπηπμε ησλ θαζαξψλ ηερλνινγηψλ. Δπέζεο, ην ζχζηεκα απνλνκάο πξϋπεη λα ιακβϊλεη ππφςε ηα ζπκθϋξνληα θαη ηε ζπκκεηνρά ησλ θπξέσο ελδηαθεξνκϋλσλ νκϊδσλ, κε ηνλ ελδεδεηγκϋλν ηξφπν, ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαηεγνξηψλ ησλ πξντφλησλ θαη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ εηδηθψλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα θϊζε κηα. 51

53 Σν Ϊξζξν 1 : Οη εηδηθφηεξνη ζηφρνη ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο εέλαη αθελφο ε πξνψζεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηεο παξαγσγάο, ηεο εκπνξέαο θαη ηεο ρξάζεο πξντφλησλ, ηα νπνέα Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο θαη αθεηϋξνπ ε παξνρά ζηνπο θαηαλαισηϋο ησλ πεξηζζφηεξσλ πιεξνθνξηαθψλ ζηνηρεέσλ γηα ην πεξηβϊιινλ. Ο Καλνληζκφο αλ θαη δελ εηζϊγεη λνκηθά Ϋλλνηα ηνπ νηθνινγηθνχ πξντφληνο πξνβιϋπεη, ηα αξκφδηα φξγαλα θαη ηε δηαδηθαζέα γηα ηε ζϋζπηζε εηδηθψλ θαη ζπγθεθξηκϋλσλ θξηηεξέσλ γηα θϊζε θαηεγνξέα πξντφλησλ γηα ηελ απνλνκά ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη νξέδεη, Ϋζησ θαη ρσξέο ηελ αθξέβεηα θαη απζηεξφηεηα ηνπ λνκνζεηηθνχ νξηζκνχ, ην νηθνινγηθφ πξντφλ κε δχν ηξφπνπο, Ϋλαλ επξχηεξν θαη Ϋλα ζηελφηεξν: α) επξχηεξα νξέδνληαη ζην πξννέκην, σο νηθνινγηθά ηα πξντόληα "πνπ εέλαη ιηγφηεξν επηβιαβά γηα ην πεξηβϊιινλ". Πξφθεηηαη γηα Ϋλλνηα φρη λνκηθά αιιϊ εκπεηξηθά. (76) Κξέζηκνο εέλαη ν ζπγθξηηηθφο βαζκφο "ιηγφηεξν επηβιαβά", πξνθαλψο ζε ζχγθξηζε κε Ϊιια νκνεηδά πξντφληα, πνπ εέλαη πεξηζζφηεξν επηβιαβά γηα ην πεξηβϊιινλ. (ην αλαθπθισκϋλν ραξηέ εέλαη νηθνινγηθφ ζε ζχγθξηζε κε ην απιφ). β) ζην Ϊξζξν 1 νξέδνληαη σο νηθνινγηθϊ ηα πξντφληα "ηα νπνέα Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο". ηελ πξψηε πεξέπησζε, νη επηβιαβεέο επηπηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ εθιακβϊλνληαη φρη ζπγθξηηηθϊ αιιϊ απφιπηα. ηε δεχηεξε πεξέπησζε, ιακβϊλεηαη ππφςε σο θξηηάξην νιόθιεξνο ν θύθινο δσήο ηνπ πξντόληνο. Άξζξα 2, 3 θαη 4. Πεδέν εθαξκνγάο θαη γεληθϋο αξρϋο: χκθσλα κε ην Ϊξζξν 2, ν Καλνληζκφο δελ εθαξκφδεηαη ζηα ηξφθηκα, ηα πνηϊ θαη ηα θαξκαθεπηηθϊ πξντφληα, ελψ ζην Ϊξζξν 3 εηζϊγνληαη νη Ϋλλνηεο «νπζίεο», «παξαζθεπάζκαηα», «θαηεγνξία πξντόλησλ» θαη «απαξρήο κέρξη ηέινπο». Σα πξντφληα ζηα νπνέα δελ εθαξκφδεηαη ν θαλνληζκφο θαη δε ζπκβαδέδνπλ κε ηε θηινζνθέα ηνπ Καλνληζκνχ, εέλαη εθεέλα πνπ Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλν θχθιν δσάο ελψ νη δηεξγαζέεο παξαγσγάο ηνπο εέηε δελ κπνξνχλ λα ειεγρζνχλ απφιπηα εέηε νη επηπηψζεηο πνπ Ϋρνπλ ζην πεξηβϊιινλ ζεσξνχληαη ειεγρφκελεο θαη δηαζθαιέδνληαη απφ Ϊιια δηαρεηξηζηηθϊ κϋηξα. (76) «Ο Καλνληζκφο 880/92 γηα ην νηθνινγηθφ ζάκα», ΠεηξνπηζΪ ΞΫληα, Γηθεγφξνο. 52

54 χκθσλα κε ην Ϊξζξν 4 παξ. 1, ην νηθνινγηθφ ζάκα κπνξεέ λα απνλϋκεηαη ζε πξντφληα πνπ αληαπνθξέλνληαη ζηνπο ζηφρνπο ηνπ Ϊξζξνπ 1 θαη εέλαη ζχκθσλα κε ηηο θνηλνηηθϋο απαηηάζεηο ζρεηηθϊ κε ηελ πγεέα, ηελ αζθϊιεηα θαη ην πεξηβϊιινλ. ηελ παξ. 2 εμαηξνχληαη απφ ηε δπλαηφηεηα απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο ηα πξντφληα εθεέλα πνπ απνηεινχλ επηθέλδπλεο νπζέεο ά παξαζθεπϊζκαηα θαζψο θαη εθεέλα πνπ παξαζθεπϊδνληαη κε ηϋηνηεο κεζφδνπο πνπ κπνξεέ λα βιϊςνπλ ζεκαληηθϊ ηνλ Ϊλζξσπν ά θαη ην πεξηβϊιινλ. ΣειηθΪ ν γεληθφηεξνο ζθνπφο θαη ζηφρνο ηνπ Καλνληζκνχ θαη ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο έζσο δελ απνηειεέ κφλν ε Ϋκκεζε πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο κϋζσ ηεο πξφιεςεο αιιϊ θαη επϋθηαζε ηεο αλζξψπηλεο πγεέαο ζε ζπλϊξηεζε κε ηελ αλαβϊζκηζε ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ θαη ηεο πνηφηεηαο δσάο. Απφ ηελ παξ. 3 ηνπ έδηνπ Ϊξζξνπ ζπλϊγεηαη φηη γηα ηελ απνλνκά Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε εηζαγφκελα πξντφληα ζα πξϋπεη ηνπιϊρηζηνλ απηϊ λα αληαπνθξέλνληαη πξνο ηα έδηα απζηεξϊ θξηηάξηα, φπσο θαη ηα θνηλνηηθϊ. Με ηε ιϋμε «ηνπιϊρηζηνλ» δηαζθαιέδεηαη ην θαηψηεξν επέπεδν θξηηεξέσλ πνπ πξϋπεη λα πιεξνχλ ρσξέο φκσο λα απνθιεένληαη θαη απζηεξφηεξα φξηα. Με ηνλ ηξφπν απηφ ε Ϋλλνηα ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ελδπλακψλεηαη θαη δηαζθαιέδεηαη ε πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ πνπ θϋξνπλ ην ζάκα εέηε απηϊ εέλαη θνηλνηηθϊ ά εηζαγφκελα, πξνο φθεινο ηνπ θαηαλαισηά αιιϊ θαη ηνπ έζνπ αληαγσληζκνχ κεηαμχ θνηλνηηθψλ θαη κε βηνκεραληψλ. Άξζξα 5, 6 θαη 7: Ζ δηαδηθαζέα θαη ηα αξκφδηα φξγαλα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ πξνυπνζϋζεσλ απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο Σν Ϊξζξν 5 παξ. 1 πξνβιϋπεη φηη νη πξνυπνζϋζεηο απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαζνξέδνληαη φρη γεληθϊ αιιϊ αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ. Ζ παξ. 3 πξνβιϋπεη φηη θϊζε θαηεγνξέα πξντφλησλ πξνζδηνξέδεηαη Ϋηζη ψζηε φια ηα αληαγσληζηηθϊ πξντφληα, πνπ πξννξέδνληαη γηα ηελ έδηα ρξάζε θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη κε ηζνδχλακν ηξφπν, πεξηιακβϊλνληαη ζηελ έδηα θαηεγνξέα. ηε παξ 4 μεθαζαξέδεηαη φηη ηα εηδηθϊ νηθνινγηθϊ θξηηάξηα, εθηφο ησλ Ϊιισλ, πξϋπεη λα εμαζθαιέδνπλ πςειφ βαζκφ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη λα ζηεξέδνληαη ζην κϋηξν ηνπ δπλαηνχ ζηε ρξεζηκνπνέεζε θαζαξψλ ηερλνινγηψλ θαη ελδερνκϋλσο, λα αληηθαηνπηξέδνπλ ηε δπλαηφηεηα βειηηζηνπνέεζεο ηεο δηϊξθεηαο δσάο ησλ πξντφλησλ, ζε κηα πξνζπϊζεηα λα εληζρχζεη ηελ Ϋξεπλα θαη ηελ αλϊπηπμε 53

55 ζηνλ ηνκϋα ησλ θαζαξψλ ηερλνινγηψλ. ηελ παξ. 5 νξέδεηαη φηη ε δηϊξθεηα ηζρχνο ησλ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ εέλαη πεξέπνπ 3 Ϋηε. Ζ δηϊξθεηα ηζρχνο ελφο θξηηεξένπ δε κπνξεέ λα ππεξβαέλεη ηε δηϊξθεηα ηζρχνο ηεο θαηεγνξέαο πξντφλησλ ζηελ νπνέα αλαθϋξνληαη. ηελ παξ. 2 ηνπ Ϊξζξνπ 5 θαη ζηα Ϊξζξα 6 θαη 7 νξέδνληαη ηα αξκφδηα φξγαλα θαη ε δηαδηθαζέα γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ θαη ησλ θξηηεξέσλ. Οη ζρεηηθϋο δηαδηθαζέεο θηλνχληαη απφ ηελ Δπηηξνπά, αηηάζεη ηνπ αξκνδένπ εζληθνχ θνξϋα, πνπ πξνβιϋπεη ην Ϊξζξν 9, ά κε δηθά ηεο πξσηνβνπιέα. Οη πξνυπνζϋζεηο απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηέζεληαη ζηαδηαθϊ, αξράο γελνκϋλεο απφ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 1993 νπφηε εθδφζεθαλ ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα γηα πιπληάξηα πηϊησλ θαη πιπληάξηα ξνχρσλ γηα λα ζπλερέζεη ην ΝνΫκβξην ηνπ 1994, κε ηα θξηηάξηα γηα ην ραξηέ νηθηαθάο ρξάζεο, ην ραξηέ πγεέαο θαη γηα ηα εδαθνβειηησηηθϊ πξντφληα ηνπ Ϋδαθνο Άξζξα 8, 9, 10 θαη 11: Η Γηαδηθαζέα απνλνκάο. χκθσλα κε ην άξζξν 8 παξ 5, ην νηθνινγηθφ ζάκα απνλϋκεηαη γηα θαζνξηζκϋλε ρξνληθά πεξένδν πνπ δελ ππεξβαέλεη ηε δηϊξθεηα ηζρχνο ησλ θξηηεξέσλ, δειαδά ηα ηξέα ρξφληα. Ο πεξηνξηζκφο ηεο ρξνληθάο πεξηφδνπ γηα ηελ νπνέα Ϋλα πξντφλ κπνξεέ λα θϋξεη ην νηθνινγηθφ ζάκα πνηφηεηαο εέλαη απνιχησο ινγηθφο θαη θπζηνινγηθφο. Σα θξηηάξηα πνπ αλαζεσξνχληαη θϊζε ηξηεηέα εμαξηψληαη κεηαμχ Ϊιισλ απφ ηελ πξφνδν ηεο ηερλνινγέαο, ηελ αχμεζε ηνπ βηνηηθνχ επηπϋδνπ, λϋεο επηζηεκνληθϋο ηερληθϋο θαη γεληθϊ παξϊγνληεο νη νπνένη εμειέζζνληαη θαη αλαβαζκέδνληαη, θη επνκϋλσο ζα πξϋπεη κε απηνχο λα ζπκβαδέδνπλ θαη ηα πξντφληα ά νη ππεξεζέεο πνπ θϋξνπλ ην Eco Label. ηελ παξ. 6 νξέδεηαη φηη ην νηθνινγηθφ ζάκα δελ κπνξεέ λα ρξεζηκνπνηεζεέ ζε θακέα πεξέπησζε πξηλ απφ ηε ζχλαςε ζπκβϊζεσο γηα ηνπο φξνπο ρξάζεο, φπσο πξνβιϋπεηαη ζην Ϊξζξν 12. ην άξζξν 9 ζεζπέδεηαη ππνρξϋσζε ησλ θξαηψλ - κειψλ ην αξγφηεξν κϋζα ζε Ϋμη κάλεο απφ ηελ Ϋλαξμε ηζρχνο ηνπ Καλνληζκνχ λα νξέζνπλ ηνλ αξκφδην θνξϋα ά θνξεέο πνπ ζα εέλαη επηθνξηηζκϋλνη κε ηελ εθηϋιεζε ησλ θαζεθφλησλ πνπ πξνβιϋπνληαη απφ ηνλ Καλνληζκφ. Σα θξϊηε - κϋιε κεξηκλνχλ ψζηε ε ζχλζεζε ησλ αξκφδησλ θνξϋσλ λα εγγπϊηαη ηελ αλεμαξηεζέα θαη ηελ νπδεηεξφηεηϊ ηνπο θαη νη αξκφδηνη θνξεέο λα εθαξκφδνπλ κε ζπλϋπεηα ηηο δηαηϊμεηο ηνπ Καλνληζκνχ. 54

56 ην Ϊξζξν 10 ηνπ Καλνληζκνχ νξέδεηαη ε δηαδηθαζέα απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη νη ζρεηηθϋο αξκνδηφηεηεο ηνπ Δζληθνχ ΦνξΫα. Με ηελ αέηεζε ηνπ παξαγσγνχ ά εηζαγσγϋα, ππνβϊιινληαη ζηνλ αξκφδην θνξϋα φια ηα απαηηνχκελα πηζηνπνηεηηθϊ θαη Ϋγγξαθα, φπσο επέζεο θαη ηα απνηειϋζκαηα αλεμϊξηεησλ δνθηκψλ, ψζηε λα αμηνινγάζεη ηηο νηθνινγηθϋο επηδφζεηο ηνπ πξντφληνο ζε ζρϋζε κε ηηο αξρϋο ηνπ Ϊξζξνπ 4 θαη ηα εηδηθϊ θξηηάξηα ηνπ Ϊξζξνπ 5. Ο αξκφδηνο θνξϋαο απνθαζέδεη αλ ζα απνλεέκεη ά φρη ην ζάκα, πνπ θνηλνπνηεέηαη ζηελ Δπηηξνπά καδέ κε ηα πιάξε απνηειϋζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο. Δληφο πξνζεζκέαο πϋληε εκεξψλ ε Δπηηξνπά δηαβηβϊδεη ζηνπο αξκφδηνπο θνξεέο ησλ Ϊιισλ θξαηψλ - κειψλ αληέγξαθν ηεο απφθαζεο θαη κεηϊ απφ πξνζεζκέα 30 εκεξψλ, ν αξκφδηνο θνξϋαο κπνξεέ λα απνλεέκεη ην ζάκα, εθηφο αλ ε Δπηηξνπά πξνβϊιεη ζην κεηαμχ ζηνλ αξκφδην θνξϋα αηηηνινγεκϋλεο αληηξξάζεηο. Όηαλ κηα αέηεζε απνλνκάο απνξξέπηεηαη, ν αξκφδηνο θνξϋαο ελεκεξψλεη ηελ Δπηηξνπά θαη γλσζηνπνηεέ ζηνλ αηηνχληα ηνπο ιφγνπο ηεο απφξξηςεο. χκθσλα κε ην άξζξν 11 θϊζε αέηεζε απνλνκάο ζάκαηνο πξνυπνζϋηεη ηελ πιεξσκά ησλ εμφδσλ δηεθπεξαέσζεο ηνπ θαθϋινπ πνπ επηβαξχλεη νηθνλνκηθϊ ηνλ αηηνχληα. ΚΪζε αέηεζε απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο πξνυπνζϋηεη ηελ θαηαβνιά ηειψλ, θαη φηαλ ηεο απνλεκεζεέ ην νηθνινγηθφ ζάκα, ππϊξρεη κέα εηάζηα εηζθνξϊ γηα ηνλ ρξάζηε ηνπ ζάκαηνο. Απηά ε εηζθνξϊ πϋξα απφ ηελ πξνζηαζέα ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο απφ καδηθϋο αηηάζεηο επηρεηξεκαηηψλ, πνπ δνθηκϊδνπλ ηελ ηχρε ηνπο γηα απφθηεζε ηνπ ζάκαηνο, ρσξέο κειϋηε θαη ελαξκφληζε κε ηα θξηηάξηα πνπ Ϋρνπλ ζεζπηζηεέ, ζα κπνξνχζε λα εμαζθαιέζεη ηελ νηθνλνκηθά βησζηκφηεηα θαη αλεμαξηεζέα ηνπ φινπ ζπζηάκαηνο, ψζηε λα δηαηεξεζεέ ε απηνλνκέα ηνπ, ην αδηϊβιεην ησλ απνλνκψλ θαη ε εγθπξφηεηϊ ηνπ. Άξζξν 12 : Όξνη ρξάζεο ηνπ ζάκαηνο Έρεη πξναλαθεξζεέ φηη γηα λα απνθηεζεέ δηθαέσκα ζην νηθνινγηθφ ζάκα θαη λα κπνξεέ λα γέλεη ρξάζε ηνπ απφ ηνλ θαηαζθεπαζηά ά εηζαγσγϋα, πξϋπεη λα ζπλαθζεέ ζχκβαζε ζρεηηθϊ κε ηνπο φξνπο ρξάζεο, αλϊκεζα ζηνλ αξκφδην εζληθφ θνξϋα θαη ηνλ εηζαγσγϋα ά παξαγσγφ, ηνπ νπνένπ ε ππνςεθηφηεηα Ϋρεη γέλεη δεθηά. ηνπο φξνπο ρξάζεο πεξηιακβϊλνληαη ξάηξεο ζρεηηθϋο κε ηελ αλϊθιεζε ά δηαθνπά ηεο Ϊδεηαο ρξάζεο ηνπ ζάκαηνο. 55

57 Άξζξν 13 θαη Ϊξζξν 15. Απφξξεην θαη Πιεξνθφξεζε: ην Ϊξζξν 13: "νη αξκφδηνη θνξεέο, ε Δπηηξνπά θαη φινη νη Ϊιινη ελδηαθεξφκελνη ππνρξενχληαη λα κελ απνθαιχπηνπλ ζε ηξέηνπο ηηο πιεξνθνξέεο ησλ νπνέσλ Ϋιαβαλ γλψζε θαηϊ ηε δηαδηθαζέα αμηνιφγεζεο πξντφληνο γηα ηελ απνλνκά ηνπ ζάκαηνο. Χζηφζν, απφ ηε ζηηγκά πνπ ζα ιεθζεέ απφθαζε απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο, δελ κπνξνχλ, ζε θακέα πεξέπησζε, λα παξακϋλνπλ εκπηζηεπηηθϊ ηα αθφινπζα ζηνηρεέα: ε νλνκαζέα ηνπ πξντφληνο, ν παξαγσγφο ά εηζαγσγϋαο ηνπ πξντφληνο, νη ιφγνη θαη νη ζρεηηθϋο πιεξνθνξέεο βϊζεη ησλ νπνέσλ απνλϋκεηαη ην ζάκα. Με ην απφξξεην δηαθπιϊζζεηαη ε αληαγσληζηηθφηεηα θαη ε ειεχζεξε αγνξϊ θαη δηαζθαιέδεηαη ην αδηϊβιεην ηνπ ζπζηάκαηνο θαη ε δηαδηθαζέα αμηνιφγεζεο ησλ πξντφλησλ. χκθσλα κε ην Ϊξζξν 15 ζεζπέδεηαη ε ππνρξϋσζε ησλ θξαηψλ κειψλ λα ελεκεξψλνπλ κε ηνλ ελδεδεηγκϋλν ηξφπν ηνπο θαηαλαισηϋο θαη ηηο επηρεηξάζεηο ζρεηηθϊ κε ην ζχζηεκα απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη εηδηθφηεξα γηα i) ηνπο ζηφρνπο ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο, ii) ηηο θαηεγνξέεο πξντφλησλ πνπ Ϋρνπλ επηιεγεέ, iii) ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα πνπ ηζρχνπλ γηα θϊζε θαηεγνξέα, iv) ηηο δηαδηθαζέεο ππνβνιάο αηηάζεσλ γηα ηελ απνλνκά ζάκαηνο θαη v) ηνλ αξκφδην θνξϋα ά θνξεέο ηνπ θξϊηνπο κϋινπο. Άξζξν 16. Πξνζηαζέα ηνπ Κνηλνηηθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο: χκθσλα κε ηελ παξ. 1, επηηξϋπεηαη ε δηαθάκηζε ηνπ νηθνινγηθνχ θνηλνηηθνχ ζάκαηνο κφλν κεηϊ ηελ απνλνκά θαη κφλν εθφζνλ πξφθεηηαη γηα ην πξντφλ ζην νπνέν Ϋρεη απνλεκεζεέ ην ζάκα. Ζ παξ. 2, νξέδεη φηη "απαγνξεχεηαη θϊζε ςεπδάο ά απαηειά δηαθάκηζε ά ε ρξάζε ινγφηππνπ ά ζάκαηνο, πνπ ελδϋρεηαη λα νδεγάζεη ζε ζχγρπζε κε ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα, πνπ ζεζπέδεηαη κε ηνλ παξφληα θαλνληζκφ", πνπ απνηειεέ ηνλ ππξάλα ηεο πξνζηαζέαο ηνπ ζάκαηνο. Γελ ελδηαθϋξεη αλ ε δάισζε εέλαη απιϊ ςεπδάο ά απαηειά, αιιϊ εϊλ Ϋγηλε κε επέγλσζε ηεο αλαιάζεηαο θαη κε ζθνπνχκελν απνηϋιεζκα ηελ απνθφκηζε πεξηνπζηαθνχ νθϋινπο. Σν θξηηάξην εέλαη αληηθεηκεληθφ θαη ζηελ παξαπνέεζε ά απνκέκεζε ηνπ ινγφηππνπ, αξθεέ λα εέλαη ηϋηνηα θαη ηφζε ψζηε λα δεκηνπξγεέηαη θέλδπλνο ζχγρπζεο, ρσξέο λα Ϋρεη λνκηθά ζεκαζέα γηα ηελ ηζρχ ηεο απαγφξεπζεο ε νπνηαδάπνηε γλψζε ά πξφζεζε εθεέλνπ πνπ ρξεζηκνπνηεέ ην ζάκα ά ην ινγφηππν. 56

58 Άξζξν 18. ΔπαλεμΫηαζε ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ην αξγφηεξν πϋληε Ϋηε απφ ηελ Ϋλαξμε ηεο ηζρχνο ηνπ Καλνληζκνχ, νπφηε ε Δπηηξνπά νθεέιεη λα επαλεμεηϊζεη ην ζχζηεκα κε βϊζε ηελ πεέξα πνπ απνθηάζεθε θαηϊ ηε δηϊξθεηα ηεο εθαξκνγάο ηνπ θαη λα πξνηεέλεη ελδερνκϋλσο ηξνπνπνηάζεηο ηνπ Καλνληζκνχ. Ζ εμϋιημε θαη ε πξφνδνο ηερλνινγέαο θαη επηζηάκεο θαζψο θαη ε «ηξηβά» - «εκπεηξέα» κε ηελ εθαξκνγά ηνπ ζπζηάκαηνο θξέλεη αλαγθαέα ηελ επαλεμϋηαζά ηνπ. ηελ πξϊμε φκσο δελ Ϋγηλε φπσο εέρε εμαγγειζεέ ζηα 5 Ϋηε, αιιϊ ν αλαζεσξεκϋλνο θαλνληζκφ λα ζεζπέδεηαη 8 ρξφληα αξγφηεξα ην 2000 κε ηνλ Καλνληζκφ 1980, ν νπνένο πεξηγξϊθεηαη ζηελ επφκελε ελφηεηα. 57

59 3.2.2 Ο ΑΝΑΘΔΧΡΖΜΔΝΟ ΚΑΝΟΝΗΜΟ 1980/2000 ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL Σν Πξννέκην: Ζ αλϊγθε ηξνπνπνέεζεο ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο πνπ πξνβιϋπεηαη απφ ηνλ 880/92, αλ θαη φρη ζηα 5 Ϋηε φπσο εέρε εμαγγειζεέ ιέγν θαζπζηεξεκϋλα, νδάγεζε ζε απηφ ηνλ αλαζεσξεκϋλν Καλνληζκφ. Οη βαζηθνέ ζηφρνη θαη ε Ϋλλνηα ηνπ νηθνινγηθνχ πξντφληνο εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ θαη ζε απηφ ην ζχζηεκα. θνπφο ηνπ λϋνπ Καλνληζκνχ εέλαη ε αχμεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο, ε βειηέσζε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ θαη ε απινχζηεπζε ηεο ιεηηνπξγέαο ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο, κε βϊζε ηελ επηζηεκνληθά θαη εθζπγρξνληζκϋλε ηερληθά πξφνδν θαη πεέξα πνπ Ϋρεη απνθηεζεέ. Δλεκεξψλνληαο ην θνηλφ γηα ηα πξντφληα πνπ εέλαη ιηγφηεξν επηβιαβά γηα ην πεξηβϊιινλ θαη ζεζπέδνληαο εληαέα θξηηάξηα πξνβϊιιεη αζθαιϋζηεξεο γηα ην πεξηβϊιινλ ελαιιαθηηθϋο ιχζεηο θαη απνηειεέ κϋζν θαζνδάγεζεο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ ρξεζηψλ ζηηο επηινγϋο ηνπο, ζε φιε ηελ Κνηλφηεηα. Ζ εθαξκνγά ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο παξακϋλεη πξναηξεηηθά, ψζηε κε ηελ ππνζηάξημε ησλ δπλϊκεσλ ηεο αγνξϊο λα ζπκβϊιεη ζηελ αλϊπηπμε ησλ θαζαξψλ ηερλνινγηψλ. Δπέζεο, ηνλέδεη ηε ζεκαληηθφηεηα ηνπ ξφινπ ησλ κε θπβεξλεηηθψλ νξγαληζκψλ πεξηβϊιινληνο, ησλ νξγαλψζεσλ θαηαλαισηψλ θαζψο θαη ηα ζπκθϋξνληα ησλ θπξέσο ελδηαθεξνκϋλσλ νκϊδσλ, ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ θαηεγνξηψλ ησλ πξντφλησλ θαη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ εηδηθψλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα θϊζε κηα. Δπηπξφζζεηα ην ζχζηεκα απηφ ζα πξϋπεη λα εέλαη απηνρξεκαηνδνηνχκελν ζε καθξνπξφζεζκε βϊζε αιιϊ ε νηθνλνκηθά ελέζρπζε απφ ηα θξϊηε κϋιε λα κελ απμεζεέ, ψζηε λα δηαηεξεζεέ ε απηνλνκέα ηνπ, ην αδηϊβιεην ησλ απνλνκψλ θαη ε εγθπξφηεηϊ ηνπ Ζ ακεξνιεςέα θαη ε ζπλϋπεηα ηνλέδνληαη ηδηαέηεξα, θαη γέλεηαη ιφγνο γηα Ϋλα θαηϊιιειν αλεμϊξηεην νξγαληζκφ ηνλ EUEB ν νπνένο ζα πξϋπεη λα απαξηέδεηαη απφ ηνπο επηκϋξνπο άδε ππϊξρνληεο αξκφδηνπο θνξεέο βϊζεη ηνπ αξ. 9 ηνπ 880/92, θαζψο θη απφ Ϋλα θφξνπκ δηαβνχιεπζεο, θϊηη πνπ φκσο θαζπζηϋξεζε λα γέλεη απφ ηελ εκεξνκελέα εμαγγειέαο ηνπ. 58

60 Άξζξν 1, ηφρνη θαη ΑξρΫο: Δδψ νξέδνληαη νη εηδηθφηεξνη ζηφρνη ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο πνπ εέλαη αθελφο ε πξνψζεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ, ηεο παξαγσγάο, ηεο εκπνξέαο θαη ηεο ρξάζεο πξντφλησλ, ηα νπνέα Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο θαη αθεηϋξνπ ε παξνρά ζηνπο θαηαλαισηϋο θαζνδάγεζεο θαη ελεκϋξσζεο γηα ην πεξηβϊιινλ. Δπέζεο δηεπθξηλέδεηαη φηη ν φξνο «θαηαλαισηάο» πεξηιακβϊλεη ηνπο επαγγεικαηέεο αγνξαζηϋο θαη ν φξνο «πξντφλ» νπνηνδάπνηε εκπφξεπκα ά ππεξεζέα, θαζψο κε ηνλ 1980/2000 εηζϊγνληαη λϋεο θαηεγνξέεο πξντφλησλ ππεξεζηψλ, δηεπξχλνληαο ηνλ θαηϊινγν, φπσο ηα ηνπξηζηηθϊ θαηαιχκαηα θαη νη εγθαηαζηϊζεηο Camping. Ζ εθαξκνγά ηνπ ζπζηάκαηνο γέλεηαη βϊζεη ηεο αξράο ηεο πξνιεπηηθάο δξϊζεο θαη ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ηεο θνηλφηεηαο ελψ ζπληνλέδεηαη κε δηαηϊμεηο πεξέ πηζηνπνέεζεο πνηφηεηαο θαη κε ζπζηάκαηα φπσο απηφ ησλ βηνινγηθψλ θαιιηεξγεηψλ πνπ ζεζπέζηεθε κε ηνλ ΔΚ (ΔΟΚ) αξ. 2092/91 αιιϊ θαη ην θνηλνηηθφ ζχζηεκα ελεξγεηαθάο επηζάκαλζεο ηεο νδεγέαο 92/75/ΔΟΚ. Άξζξν 2, Πεδέν Δθαξκνγάο: Γηα λα πεξηιεθζεέ ζην ζχζηεκα κηα θαηεγνξέα πξντφλησλ ζα πξϋπεη λα αληηπξνζσπεχεη ζεκαληηθφ φγθν πσιάζεσλ θαη εκπνξένπ ζηελ εζσηεξηθά αγνξϊ ηεο θνηλφηεηαο θαη Ϋλα ζεκαληηθφ κεξέδην απηψλ λα πξννξέδεηαη γηα ηειηθά θαηαλϊισζε ά ρξάζε. Γε ζα πξϋπεη λα επηθϋξεη ζε κηα ά πεξηζζφηεξεο θϊζεηο ηνπ θχθινπ δσάο ηνπ ζεκαληηθϋο πεξηβαιινληηθϋο ά θαη γεληθϋο επηπηψζεηο ζε νπνηαδάπνηε θιέκαθα, απνθιεένληαο Ϋηζη παξαζθεπϊζκαηα ά νπζέεο κε ηνμηθϊ, θαξθηλνγφλα, κεηαιιαμηνγφλα θαη γεληθϊ ζπζηαηηθϊ ά δηαδηθαζέεο νη νπνέεο πξφθεηηαη λα βιϊςνπλ ην πεξηβϊιινλ θαη ηνλ Ϊλζξσπν. Οη δπλαηφηεηϋο ησλ πξντφλησλ ζα πξϋπεη λα επηθϋξνπλ ζεκαληηθϋο βειηηψζεηο ζην πεξηβϊιινλ, σζψληαο ηνπο θαηαζθεπαζηϋο θαη εληεέλνληαο ηελ αληαγσληζηηθφηεηα. Ο θαλνληζκφο δελ εθαξκφδεηαη ζηα ηξφθηκα, ηα πνηϊ θαη ηα θαξκαθεπηηθϊ πξντφληα, νχηε ζηα ηαηξηθϊ βνεζάκαηα, ελψ ζηελ πεξέπησζε ππνδηαέξεζεο ησλ πξντφλησλ πξνβιϋπεη αληέζηνηρε πξνζαξκνγά ησλ θξηηεξέσλ. ΓεληθΪ παξαηεξεέηαη κηα πξνζπϊζεηα πην επϋιηθηνπ ζρεδηαζκνχ φζνλ αθνξϊ ην πεδέν εθαξκνγάο θαη ηα ραξαθηεξηζηηθϊ ησλ πξντφλησλ ζθνπεχνληαο ζηε κϋγηζηε αμηνπνέεζε ηνπ δπλακηθνχ ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο. 59

61 Άξζξν 3, Οη ΠεξηβαιινληηθΫο απαηηάζεηο ηηο νπνέεο πξϋπεη λα πιεξνέ Ϋλα πξντφλ, εέλαη παξϊκεηξνη πνπ πξνζδηνξέδνληαη κε βϊζε ηελ ελδεηθηηθά θιεέδα αμηνιφγεζεο ηνπ παξαξηάκαηνο I ηνπ θαλνληζκνχ θαη πιεξνχλ ηηο κεζνδνινγηθϋο απαηηάζεηο πνπ πξνβιϋπνληαη ζην παξϊξηεκα ΗΗ. ΚαηΪ ηελ αμηνιφγεζε ησλ ζπγθξηηηθψλ βειηηψζεσλ, εμεηϊδεηαη ην θαζαξφ νηθνινγηθφ ηζνδχγην ησλ ζεηηθψλ θαη αξλεηηθψλ ζπλεπεηψλ γηα ην πεξηβϊιινλ. Οη θαηεγνξέεο ησλ κεγαιχηεξσλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλεπεηψλ γηα ηηο νπνέεο επζχλεηαη Ϋλα πξντφλ, απνηεινχλ βϊζε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ νηθνινγηθψλ παξακϋηξσλ αιιϊ θαη γηα ην ελδερφκελν ζεκαληηθψλ πξννπηηθψλ βειηέσζεο, πξηλ αιιϊ θαη ζην ζχλνιν ηνπ θχθινπ δσάο ηνπ, εθφζνλ εέλαη ηερληθϊ εθηθηφ. Άξζξν 4 : ΠξνβιΫπεη ηνλ θαζνξηζκφ θξηηεξέσλ νηθνινγηθάο ζάκαλζεο αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ, κε γλψκνλα ηε βϋιηηζηε πεξηβαιινληηθά αλϊπηπμε, δηεξεπλψληαο ηελ εκπνξεπζηκφηεηα ησλ ππφ θξέζε πξντφλησλ θαη θαηϊ πφζν εέλαη ηερληθψο θαη νηθνλνκηθψο εθηθηϋο νη αλαγθαέεο πξνζαξκνγϋο, γηα ηε ζπκκφξθσζε πξνο απηϊ ζε εχινγν ρξφλν. Σαπηφρξνλα θαζνξέδνληαη απαηηάζεηο εθηέκεζεο γηα ηε ζπκκφξθσζε ησλ πξντφλησλ θαη εμαθξέβσζεο ησλ φξσλ ρξάζεο ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζε θϊζε ζεηξϊ θξηηεξέσλ. Άξζξν 5 : ΔμαγγΫιιεηαη ε ζϋζπηζε ΠξνγξΪκκαηνο Δξγαζέαο γηα ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα, ην νπνέν ζα πεξηιακβϊλεη ζηξαηεγηθά αλϊπηπμεο ηνπ ζπζηάκαηνο κε νξέδνληα 3εηέαο. Θα πξϋπεη λα θαζνξέδνληαη νη ζηφρνη γηα ηε βειηέσζε ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη γηα ηε δηεέζδπζε ζηελ αγνξϊ, κε εμαληιεηηθφο θαηϊινγνο ησλ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ γηα ηηο νπνέεο ζα αλαιεθζεέ θνηλνηηθά δξϊζε θαηϊ πξνηεξαηφηεηα θαη ζρϋδηα γηα ην ζπληνληζκφ θαη ηε ζπλεξγαζέα κεηαμχ ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο θαη Ϊιισλ ζπζηεκϊησλ ησλ θξαηψλ κειψλ γηα ηελ απνλνκά νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Σν πξφγξακκα πξνβιϋπεη επέζεο κϋηξα γηα ηελ πινπνέεζε ηεο ζηξαηεγηθάο θη εθζϋηεη ην ζρϋδην ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ζπζηάκαηνο. Άξζξν 6: Γηαδηθαζίεο θαζνξηζκνύ ηωλ θξηηεξίωλ νηθνινγηθήο ζήκαλζεο. Ζ Δπηηξνπά θηλεέ ηε δηαδηθαζέα κε δηθά ηεο πξσηνβνπιέα ά θαηφπηλ αηηάζεσο ηνπ EUEB, ηνπ νπνένπ αλαζϋηεη ηελ εληνιά λα θαζνξέδεη θαη λα επαλεμεηϊδεη θαηϊ πεξηφδνπο ηα θξηηάξηα νηθνινγηθάο ζάκαλζεο, ηε δηϊξθεηα ηζρχνο θαζψο θαη ηηο ζπλδεφκελεο κε ηα θξηηάξηα απηϊ απαηηάζεηο εθηέκεζεο θη εμαθξέβσζεο ησ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ, πξνβιϋπνληαο θαη πξνζεζκέα γηα ηελ νινθιάξσζε ησλ εξγαζηψλ. 60

62 Σν EUEB θαηαξηέδεη ζρϋδην θξηηεξέσλ νηθνινγηθάο ζάκαλζεο γηα θϊζε θαηεγνξέα πξντφλησλ θαζψο θαη ηηο απαηηάζεηο εθηέκεζεο θαη εμαθξέβσζεο, ε Δπηηξνπά ελεκεξψλεηαη γηα ην ζρϋδην θξηηεξέσλ θαη απνθαέλεηαη ζεηηθϊ ά αξλεηηθϊ. Άξζξν 7: Αηηάζεηο απνλνκάο νηθνινγηθνύ ζήκαηνο κπνξνχλ λα ππνβϊιινπλ νη θαηαζθεπαζηϋο, νη εηζαγσγεέο, νη θνξεέο παξνράο ππεξεζηψλ, νη ρνλδξϋκπνξνη θαη νη Ϋκπνξνη ιηαληθάο πσιάζεσο κφλν γηα πξντφληα πνπ θπθινθνξνχλ ζηελ αγνξϊ ππφ ηε δηθά ηνπο εκπνξηθά επσλπκέα. Γηα ηηο κεηαβνιϋο ζηα ραξαθηεξηζηηθϊ ηνπ πξντφληνο πνπ δελ Ϋρνπλ επέδξαζε ζηε ζπκκφξθσζε πξνο ηα θξηηάξηα, δελ απαηηεέηαη λϋα αέηεζε. Όηαλ ην πξντφλ πξνϋξρεηαη απφ Ϋλα θαη κφλν θξϊηνο κϋινο, ε αέηεζε ππνβϊιιεηαη ζηνλ αξκφδην θνξϋα απηνχ. Όηαλ ην πξντφλ παξϊγεηαη ζε δηϊθνξα θξϊηε κϋιε ά πξνϋξρεηαη απφ ρψξα εθηφο Κνηλφηεηαο θαη πξφθεηηαη λα θπθινθνξάζεη εληφο απηάο, ε αέηεζε κπνξεέ λα ππνβιεζεέ ζε αξκφδην θνξϋα ελφο απφ ηα θξϊηε απηϊ. ην Ϊξζξν 7 γέλεηαη πξνζπϊζεηα λα δηαηεξεζεέ ν ραξαθηάξαο ηνπ «Κνηλνηηθνχ ζάκαηνο» κηαο θαη επαλαιακβϊλνληαη νη ιϋμεηο «ζπλεξγαζέα», «ζπλελλφεζε ησλ θξαηψλ κειψλ». Όηαλ, ζχκθσλα κε ηα θξηηάξηα νηθνινγηθάο ζάκαλζεο, νη εγθαηαζηϊζεηο παξαγσγάο πξϋπεη λα πιεξνχλ νξηζκϋλεο πξνδηαγξαθϋο, νη πξνδηαγξαθϋο απηϋο ζα πξϋπεη λα πιεξνχληαη ζε φιεο ηηο εγθαηαζηϊζεηο φπνπ παξϊγεηαη ην πξντφλ. Οη αξκφδηνη θνξεέο αλαγλσξέδνπλ ηηο δνθηκϋο θαη ηηο επαιεζεχζεηο πνπ δηελεξγνχληαη απφ θνξεέο δηαπηζηεπκϋλνπο θαη εθαξκνγά δηεζλψλ πξνηχπσλ. Οη αξκφδηνη θνξεέο ζπλεξγϊδνληαη γηα λα εμαζθαιέζνπλ ηελ απνηειεζκαηηθά θαη ζπλεπά εθαξκνγά ησλ δηαδηθαζηψλ εθηέκεζεο θη εμαθξέβσζεο. Άξζξν 8: Γέλεηαη ε αλαιπηηθά κνξθά ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο πνπ ζα εέλαη ζχκθσλε κε ην ΠαξΪξηεκα ΗΗΗ ηνπ Καλνληζκνχ, απνηεινχκελε απφ 2 νξζνγψληα κε ην ινγφηππν ζην Ϋλα θαη ην πνιχ 3 απφ ηνπο ιφγνπο απνλνκάο ηνπ ζάκαηνο ζην Ϊιιν. Σν νξζνγψλην 2 κπνξεέ λα παξαιεέπεηαη γηα πξαθηηθνχο ιφγνπο, ππφ ηνλ φξν φηη ην πιάξεο ζάκα ρξεζηκνπνηεέηαη ζε Ϊιιεο εθαξκνγϋο ηνπ έδηνπ εκπνξεχκαηνο ζηε ζπζθεπαζέα, ηα ελεκεξσηηθϊ ζεκεηψκαηα, θηι. ΔμαγγΫιιεη φηη πξηλ ηελ 24 ε /09/2005 ε Δπηηξνπά δηαβνπιεχεηαη κε ηελ επηηξνπά θαηαλαισηψλ, γηα λα εθηηκάζεη θαηϊ πφζνλ ην νηθνινγηθφ ζάκα θαη ηα ζπκπιεξσκαηηθϊ ζηνηρεέα θαιχπηνπλ απνηειεζκαηηθϊ ηηο αλϊγθεο ελεκϋξσζεο ησλ θαηαλαισηψλ, επηθϋξνληαο ζχκθσλα κε ηε δηαδηθαζέα ηνπ αξ 17 ηηο θαηϊιιειεο ηξνπνπνηάζεηο. 61

63 Άξζξν 9: Ζ ζχκβαζε πνπ ζπλϊπηεηαη κεηαμχ αξκφδηνπ θνξϋα θαη αηηνχληα θαιχπηεη ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ ζάκαηνο, νη νπνένη πεξηιακβϊλνπλ δηαηϊμεηο γηα ηελ επαλεμϋηαζε ηεο Ϊδεηαο ρξάζεο κεηϊ απφ νπνηαδάπνηε αλαζεψξεζε ησλ θξηηεξέσλ. Πξηλ απνλεκεζεέ ζε Ϋλα πξντφλ ην νηθνινγηθφ ζάκα, δελ επηηξϋπεηαη λα ρξεζηκνπνηεέηαη νχηε λα αλαθϋξεηαη ζηηο δηαθεκέζεηο ηνπ πξντφληνο, κεηϊ δε ηελ απνλνκά ηνπ επηηξϋπεηαη λα ρξεζηκνπνηεέηαη κφλν γηα ην ζπγθεθξηκϋλν πξντφλ. Απαγνξεχεηαη θϊζε αλαιεζάο ά παξαπιαλεηηθά δηαθάκηζε ά ρξάζε ζεκϊησλ, ηα νπνέα ζα κπνξνχζαλ λα πξνθαιϋζνπλ ζχγρπζε κε ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα. Καη αληηζηνηρέα κε ην Ϊξζξν 16 ηνπ 880/92 θαη ζηνλ αλαζεσξεκϋλν θαλνληζκφ, γέλεηαη πξνζπϊζεηα δηαθχιαμεο θαη πξνζηαζέαο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Άξζξν 10: Σνλέδεηαη ηδηαέηεξα ε πξνψζεζε ηεο ρξάζεο ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο απφ φινπο ηνπ αξκφδηνπο θνξεέο κε εθζηξαηεέεο επαηζζεηνπνέεζεο θαη ελεκϋξσζεο πξνο φιεο ηηο θαηεπζχλζεηο εληζρχνληαο Ϋηζη ηελ αλϊπηπμε ηνπ ζπζηάκαηνο. Γηα λα ελζαξξχλνπλ ηε ρξεζηκνπνέεζε πξντφλησλ πνπ θϋξνπλ νηθνινγηθφ ζάκα, ε Δπηηξνπά θαη Ϊιια θνηλνηηθϊ ζεζκηθϊ φξγαλα θαη δεκφζηεο αξρϋο ζε εζληθφ επέπεδν ζα πξϋπεη, κε ηελ επηθχιαμε ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαένπ, λα δέδνπλ ην παξϊδεηγκα θαηϊ ηνλ θαζνξηζκφ ησλ απαηηάζεψλ ηνπο γηα ηα πξντφληα. Άξζξν 11: Γέδεηαη ε δπλαηφηεηα ζπλχπαξμεο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη λϋσλ ά άδε ππαξρφλησλ εζληθψλ ζεκϊησλ ζην έδην πξντφλ, κε ζθνπφ ηε ζϋζπηζε κϋηξσλ ζπλεξγαζέαο θαη ζπληνληζκνχ ζην πιαέζην εξγαζέαο ηνπ αξ 5. Άξζξν 12: ΚΪζε αέηεζε νηθνινγηθάο ζάκαλζεο πξνυπνζϋηεη ηελ θαηαβνιά ελφο ηϋινπο ζρεηηθνχ κε ηα Ϋμνδα δηεθπεξαέσζεο ηεο αέηεζεο φπσο Ϊιισζηε πξνβιϋπνληαλ θαη απφ ηνλ 880/92. Ζ ρξάζε ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ζπλεπϊγεηαη ηελ θαηαβνιά εηάζηνπ ηϋινπο απφ ηνλ αηηνχληα. Σν θφζηνο ππνβνιάο ηεο αέηεζεο θαη ην χςνο ησλ εηάζησλ ηειψλ θαζνξέδνληαη ζχκθσλα κε ην παξϊξηεκα V θαη βϊζεη ηεο δηαδηθαζέαο ηνπ Ϊξζξνπ 17. Άξζξν 13, 14 θαη 15: Ζ Δπηηξνπά ζεζπέδεη Ϋλα ζπκβνχιην νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο (EUEB) απνηεινχκελν απφ ηα αξκφδηα φξγαλα πνπ αλαθϋξνληαη ζην Ϊξζξν 14 θαη απφ ην θφξνπκ δηαβνχιεπζεο πνπ αλαθϋξεηαη ζην Ϊξζξν 15. Σν EUEB ζπκβϊιιεη εηδηθφηεξα ζηνλ θαζνξηζκφ θαη ηελ αλαζεψξεζε 62

64 θξηηεξέσλ νηθνινγηθάο ζάκαλζεο θαζψο θαη ησλ απαηηάζεσλ εθηέκεζεο θη εμαθξέβσζεο (αξ. 6). Ο εζσηεξηθφο θαλνληζκφο ηνπ EUEB ζεζπέδεηαη απφ ηελ Δπηηξνπά ζχκθσλα κε ηε δηαδηθαζέα ηνλ Ϊξζξνπ 17 θαη ζπλεθηηκψληαο ηηο δηαδηθαζηηθϋο αξρϋο πνπ εθηέζεληαη ζην παξϊξηεκα IV. Με ην Φφξνπκ Γηαβνχιεπζεο εμαζθαιέδεηαη ε ηζφξξνπε ζπκκεηνρά φισλ ησλ ελδηαθεξνκϋλσλ κεξψλ γηα ηε ζπγθεθξηκϋλε νκϊδα πξντφλησλ, φπσο ε βηνκεραλέα θαη νη θνξεέο παξνράο ππεξεζηψλ, ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ ησλ ΜΜΔ, ησλ βηνηερληψλ θαη ησλ επαγγεικαηηθψλ νξγαλψζεψλ ηνπο, ησλ ζπλδηθϊησλ, ησλ ρνλδξεκπφξσλ θαη ησλ εκπφξσλ ιηαληθάο πψιεζεο, ησλ εηζαγσγϋσλ, ησλ νκϊδσλ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ησλ νξγαλψζεσλ θαηαλαισηψλ. Άξζξν 16: Σα παξαξηάκαηα ηνπ παξφληνο θαλνληζκνχ κπνξνχλ λα πξνζαξκφδνληαη ζηελ ηερληθά πξφνδν, ζπκπεξηιακβαλνκϋλεο ηεο πξνφδνπ ησλ ζρεηηθψλ δξαζηεξηνηάησλ δηεζλνχο ηππνπνέεζεο, ζχκθσλα κε ην αξ 17. Άξζξν 17: Ζ Δπηηξνπά επηθνπξεέηαη απφ κηα θαλνληζηηθά επηηξνπά ηεο νπνέαο ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ζεζπέδεη ελψ ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ γέλεηαη κλεέα ηεο παξνχζαο παξαγξϊθνπ, εθαξκφδνληαη ηα Ϊξζξα 5 θαη 7 ηεο απφθαζεο 1999/468/ΔΚ, ηεξνπκϋλσλ ησλ δηαηϊμεσλ ηνπ Ϊξζξνπ 8 ηεο ελ ιφγσ απφθαζεο. Άξζξν 18, 19 θαη 20: Σα θξϊηε κϋιε ιακβϊλνπλ ηα ελδεδεηγκϋλα λνκηθϊ ά δηνηθεηηθϊ κϋηξα ζε πεξέπησζε παξϊβαζεο ηνπ παξφληνο θαλνληζκνχ θαη ηα θνηλνπνηνχλ ζηελ Δπηηξνπά. Ο θαλνληζκφο (ΔΟΚ) αξηζ. 880/92 θαηαξγεέηαη φκσο νη απνθϊζεηο πνπ ειάθζεζαλ βϊζεη απηνχ παξακϋλνπλ ελ ηζρχ εθφζνλ δελ Ϋρνπλ αλαζεσξεζεέ ά ιάμεη. Πξηλ απφ ηηο 24 επηεκβξένπ 2005 ε Δπηηξνπά επαλεμεηϊδεη ην ζχζηεκα κε βϊζε ηελ πεέξα πνπ Ϋρεη απνθηεζεέ απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ κε ζθνπφ λα πξνηεέλεη θαηϊιιειεο ηξνπνπνηάζεηο. Ο παξψλ θαλνληζκφο αξρέδεη λα ηζρχεη ηελ ηξέηε εκϋξα κεηϊ ηε δεκνζέεπζά ηνπ θαη εέλαη δεζκεπηηθφο σο πξνο φια ηα κϋξε ηνπ θαη ηζρχεη Ϊκεζα ζε θϊζε θξϊηνο κϋινο. ΠΫληε παξαξηάκαηα εκπεξηθιεένπλ ζνβαξϋο πιεξνθνξέεο θαη απαληάζεηο ζην ηϋινο ηνπ θαλνληζκνχ, φπσο ππφδεηγκα ηνπ ινγφηππνπ θαη πεξηπηψζεηο γηα ηα ηϋιε ρξάζεο ηνπ ζάκαηνο. 63

65 3.2.3 ΑΛΛΔ ΖΜΑΝΣΗΚΔ ΚΟΗΝΟΣΗΚΔ ΓΗΑΣΑΞΔΗ ΓΗΑ ΣΟ ECO LABEL. Δθηφο φκσο απφ ηνπο Καλνληζκνχο γηα ηνπο νπνένπο Ϋγηλε αλαθνξϊ, ππϊξρνπλ θη Ϊιινη πνπ Ϋρνπλ εθδνζεέ απφ ηελ Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ, πεξηζζφηεξν εηδηθνέ ά αθφκα θαη δηεπθξηληζηηθνέ θαη νη νπνένη πξνβιϋπνληαη απφ ηνλ 1980/2000. Δπέζεο ππϊξρεη κηα πιεζψξα ΑπνθΪζεσλ γηα ηε ζϋζπηζε θξηηεξέσλ ζηε δηαδηθαζέα απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο θαζψο θαη αλαζεσξάζεηο απηψλ γηα θϊζε μερσξηζηφ εέδνο θαη θαηεγνξέα πξντφλησλ. ε γεληθϋο γξακκϋο νη ΑπνθΪζεηο γηα ηα θξηηάξηα απνλνκάο ηνπ Eco Label, πεξηιακβϊλνπλ αλαιπηηθά πεξηγξαθά ηνπ εθϊζηνηε πξντφληνο, απεπζχλνληαη ζηα θξϊηε κϋιε θαη αλαθϋξνληαη ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο παξαγσγνχο ά ηνπο θνξεέο πξντφλησλ ά ππεξεζηψλ, πνπ ζηνρεχνπλ ζε απηφ. ηηο ΑπνθΪζεηο απηϋο γέλνληαη γλσζηϋο νη εκεξνκελέεο Ϋλαξμεο θαη ιάμεο ηεο ηζρχνο ησλ θξηηεξέσλ, θαζψο θαη πηζαλϋο πεξηπηψζεηο δηαθνξεηηθάο αληηκεηψπηζεο ππννκϊδσλ πξντφλησλ πνπ κπνξεέ λα ππϊξρνπλ. ΤπΪξρνπλ δε πινχζηα παξαξηάκαηα κε αλαιπηηθνχο νξηζκνχο θαη πιεξνθνξέεο, ηερληθϋο, ρεκηθϋο θαη γεληθφηεξα επηζηεκνληθϋο αλαιχζεηο, πνπ ηέζεληαη σο θξηηάξηα απνλνκάο ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Α. ΑΠΟΦΑΖ (2000/729) ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 10εο Ννεκβξένπ 2000 ζρεηηθϊ κε πξφηππε ζχκβαζε γηα ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ θνηλνηηθνχ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ): «Ζ ζϋζπηζε ηεο ζχκβαζεο απηάο πξνβιϋπεηαη ζην Ϊξζξν 9 ηνπ θαλνληζκνχ 1980/2000 θαη γέλεηαη ζχκθσλα κε ην Ϊξζξν 17». Υαξαθηεξηζηηθά εέλαη ε ειαζηηθφηεηα ηεο ζχκβαζεο απηάο, πνπ δέλεη ζηνπο αξκφδηνπο θνξεέο ηε δπλαηφηεηα λα πξνζαξκφζνπλ επηπιϋνλ δηαηϊμεηο ζε απηά, εθφζνλ εέλαη ζπκβαηϋο. πκβνπιεχεη φκσο θαη γηα ζϋζπηζε δηαηϊμεσλ αλϊθιεζεο, εθφζνλ δελ ππϊξρεη ζπκκφξθσζε, θαη πξνθεηκϋλνπ λα ππϊξρνπλ ζηξεβιψζεηο ηνπ αληαγσληζκνχ ά ηνπ ζθνπνχ ηνπ ζάκαηνο, απαηηεέηαη ε ζσζηά κεηαθνξϊ ησλ φξσλ ρξάζεο αιιϊ θαη παξαθνινχζεζε ηεο ζπκκφξθσζεο. ην παξϊξηεκα ε χκβαζε πεξηιακβϊλεη 9 Ϊξζξα ζηα νπνέα αλαιχεηαη ζηνλ παξαγσγφ, θαηαζθεπαζηά ά θνξϋα ηα δηθαηψκαηα θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ, ε δπλαηφηεηα δηαθάκηζεο θαη παξαθνινχζεζε ηεο ζπκκφξθσζεο κε αληέθηππν ζηελ αλαζηνιά ά αλϊθιεζε ηνπ ζάκαηνο. ΓηΫπεηαη απφ αξρϋο φπσο ε εκπηζηεπηηθφηεηα ελψ ππϊξρεη Ϋλαο πεξηνξηζκφο ηεο επζχλεο θαη απνδεκέσζεο.. ΠξνβιΫπνληαη ηα θαηαβαιιφκελα ηϋιε, νη πεξηπηψζεηο ππνβνιάο θαηαγγειηψλ θαη ε δηϊξθεηα ηεο ζχκβαζεο, φια βαζηδφκελα ζηνλ Καλνληζκφ 1980/

66 Β. ΑΠΟΦΑΖ (2000/730) ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 10εο Ννεκβξένπ 2000 γηα ηε ζϋζπηζε ηνπ ζπκβνπιένπ νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ηεο Δ.Δ. θαη ηνπ εζσηεξηθνχ θαλνληζκνχ ηνπ (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ): ην Ϊξζξν 13 ηνπ θαλνληζκνχ (ΔΚ) 1980/2000 πξνβιϋπεηαη φηη «ε Δπηηξνπά ζεζπέδεη ζπκβνχιην νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, εθεμάο θαινχκελν «EUEB», απνηεινχκελν απφ ηα αξκφδηα φξγαλα πνπ αλαθϋξνληαη ζην Ϊξζ 14 θη απφ ην θφξνπκ δηαβνχιεπζεο ζην Ϊξζ 15». ην ΠαξΪξηεκα ηεο απφθαζεο νπζηαζηηθϊ ζεζπέδνληαη ν ξφινο, ε ζχλζεζε θαη ηα θαζάθνληα ησλ κειψλ ηνπ ζπκβνπιένπ θαη πεξηγξϊθνληαη αλαιπηηθφηαηα ε δπλαηφηεηα ζπλεδξηϊζεσλ πνπ ζπγθαιεέ, ηα Ϋμνδα θαη νη γεληθνέ θαλφλεο, πνπ αθνξνχλ, κεηαμχ Ϊιισλ, ηνπο θαζνδεγεηηθνχο αξκφδηνπο θνξεέο θαη ηηο εηδηθϋο νκϊδεο εξγαζέαο θαη εθαξκφδνληαη γηα ηηο ελϋξγεηϋο ηνπο ζρεηηθϊ κε ηνλ θαζνξηζκφ ά ηελ αλαζεψξεζε ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ, θαζψο θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ εθηέκεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα νκϊδεο πξντφλησλ. ράκα 3.2: Γηαδηθαζέα ζϋζπηζεο θξηηεξέσλ (76) Δπέζεο αλαιχεηαη ε δηαδηθαζέα πνπ πξϋπεη λα αθνινπζεέηαη πξηλ δεηεζεέ απφ ηελ Δπηηξνπά λα θηλάζεη ηε δηαδηθαζέα θαζνξηζκνχ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα νκϊδεο πξντφλησλ, ε νπνέα νλνκϊδεηαη πξνπαξαζθεπαζηηθά εξγαζέα. Μηα αθφκα δηαδηθαζέα πνπ Ϋγθεηηαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ EUEB εέλαη απηά πνπ πξϋπεη λα αθνινπζεέηαη θαηϊ ηελ εθηϋιεζε εληνιάο ηεο Δπηηξνπάο γηα αλϊπηπμε θαη αλαζεψξεζε θξηηεξέσλ γηα ην νηθνινγηθφ ζάκα, θαζψο θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ εθηέκεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα νκϊδεο πξντφλησλ. ΣΫινο ζεκαληηθά ζα πξϋπεη λα εέλαη θαη ε ζπλεηζθνξϊ ζην πξφγξακκα εξγαζέαο κε κηα δηαδηθαζέα πνπ ζα πξϋπεη λα αθνινπζεέηαη φηαλ ε Δπηηξνπά δεηϊεη γλψκε ζρεηηθϊ κε απηφ γηα ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα. 65

67 «Σα κϋιε ηνπ EUEB ελεξγνχλ πξνο ην γεληθφ ζπκθϋξνλ ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη κπνξνχλ λα αλαιακβϊλνπλ ηηο πξσηνβνπιέεο πνπ θξέλνπλ θαηϊιιειεο θαη ρξάζηκεο γηα ην ζθνπφ απηφ. Μπνξνχλ λα ελεξγνχλ κε παξφκνην ηξφπν φηαλ ην δεηάζεη ε Δπηηξνπά. ηηο πξσηνβνπιέεο ηνπο κπνξνχλ λα πεξηιακβϊλνληαη κεηαμχ Ϊιισλ, δξαζηεξηφηεηεο πξνψζεζεο,, ζχζηαζε εηδηθψλ νκϊδσλ εξγαζέαο, δξϊζεηο πξνψζεζεο ηεο ελαξκνληζκϋλεο εθαξκνγάο ησλ θξηηεξέσλ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο θαη ησλ ζρεηηθψλ απαηηάζεσλ εθηέκεζεο θαη εμαθξέβσζεο γηα νκϊδεο πξντφλησλ, εθπφλεζε θαηεπζπληεξέσλ γξακκψλ, γηα παξϊδεηγκα γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο αλϊπηπμεο νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ, ζϋζπηζε εζσηεξηθψλ δηαδηθαζηψλ φπσο αξκφδεη» Γ. ΑΠΟΦΑΖ (2000/731/ΔΚ) ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 10εο Ννεκβξένπ 2000 γηα ηε ζϋζπηζε ηνπ εζσηεξηθνχ θαλνληζκνχ ηνπ θφξνπκ δηαβνχιεπζεο (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ): Ζ Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ εθηηκψληαο ηα Ϊξζξα 13, 14 θαη 15 ηνπ Καλνληζκνχ 1980/2000 (ΔΚ), απεπζπλφκελε ζηα θξϊηε κϋιε ζεζπέδεη ηνλ εζσηεξηθφ θαλνληζκφ ηνπ θφξνπκ δηαβνχιεπζεο θαη ηα θαζάθνληα ησλ κειψλ ηνπ, φπσο θαζνξέδεηαη ζην ΠαξΪξηεκα ηεο απφθαζεο. Γ. ΑΠΟΦΑΖ (2000/728/ΔΚ) ΣΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ηεο 10εο Ννεκβξένπ 2000 γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ ηϋινπο αέηεζεο θαη ηνπ εηάζηνπ ηϋινπο γηα ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ): ΒΪζεη ηνπ Ϊξζξνπ 12 θαη ηνπ Παξαξηάκαηνο V ηνπ Καλνληζκνχ 1980/2000, θαζνξέδνληαη ην ηϋινο αέηεζεο θαη ην εηάζην ηϋινο γηα ην θνηλνηηθφ νηθνινγηθφ ζάκα. Οξέδεηαη ειϊρηζην θαη κϋγηζην ηϋινο θαζψο θαη πξνζαξκνγϋο γηα εηδηθϋο πεξηπηψζεηο αηηνχλησλ. ην Ϊξζξν 3, απνθαζέδεηαη φηη ην ηϋινο αέηεζεο θαη ην εηάζην δε πεξηιακβϊλνπλ θακέα δαπϊλε γηα ηηο δνθηκϋο θαη ηελ εμαθξέβσζε πνπ ελδερνκϋλσο απαηηεζνχλ γηα ηα πξντφληα ηα νπνέα αθνξϊ ε αέηεζε. Οη αηηνχληεο θαιχπηνπλ νη έδηνη ηε δαπϊλε δνθηκψλ θαη εμαθξέβσζεο. Ζ πξνεγνχκελε απφθαζε 93/326/ΔΟΚ ηεο Δπηηξνπάο, ηεο 13εο Μαΐνπ 1993, θαηαξγεέηαη. (76) «Eco Label θαη EMAS ζηα πιαέζηα ησλ πξϊζηλσλ δεκφζησλ αγνξψλ», ΔιΫλε ηπιηαλνπνχινπ, Τπεξεζέα ΠεξηβΪιινληνο, Τπνπξγεέν Γεσξγέαο Φπζηθψλ Πφξσλ θαη ΠεξηβΪιινληνο, Κχπξνο

68 Δ. Απφθαζε (2006/402/ΔΚ) ηεο Δπηηξνπάο ηεο 9εο Φεβξνπαξένπ 2006 γηα ηε ζϋζπηζε ηνπ πξνγξϊκκαηνο εξγαζέαο ζρεηηθϊ κε ην νηθνινγηθφ ζάκα ηεο Κνηλφηεηαο (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ): Δθηηκψληαο θπξέσο ην Ϊξζξν 5 ηνπ Καλνληζκνχ 1980/2000, ε Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ ζπληϊζζεη ην αλαζεσξεκϋλν πξφγξακκα εξγαζέαο κε ζθνπφ λα αμηνπνηεζνχλ ηα ζπκπεξϊζκαηα θαη ε πεέξα απφ ηε ιεηηνπξγέα ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Σελ ηξηεηέα , ε ζηξαηεγηθά γηα ηελ αλϊπηπμε ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο ρσξέδεηαη ζε 5 Ϊμνλεο δξϊζεο, νη νπνένη πεξηγξϊθνληαη ελ ζπληνκέα. 1). Πνιηηηθά θαη ζηξαηεγηθά κε ζηφρν ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θαλνληζκνχ γηα ηελ νηθνινγηθά ζάκαλζε. πγθξνηάζεθε ελεξγφο νκϊδα πνιηηηθάο δηαρεέξηζεο ζην πιαέζην ηνπ πξψηνπ πξνγξϊκκαηνο εξγαζέαο γηα ηνλ απνηειεζκαηηθφηεξν ζπληνληζκφ θαη Ϋρνληαο ζηφρν ηελ αλϊπηπμε θαη πξνζαξκνγά ηεο καθξνπξφζεζκεο πνιηηηθάο θαη ζηξαηεγηθάο ηνπ ζπζηάκαηνο γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Θα πξϋπεη λα εληαρζεέ πιάξσο ζην δηϊινγν θαη ηηο εξγαζέεο γηα ηελ εθαξκνγά ηεο αλαθνέλσζεο ζρεηηθϊ κε ηελ νινθιεξσκϋλε πνιηηηθά πξντφλησλ ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, θαζψο θαη κε Ϊιιεο λνκνζεηηθϋο πξϊμεηο, φπσο ε νδεγέα γηα ηνλ νηθνινγηθφ ζρεδηαζκφ πξντφλησλ πνπ θαηαλαιψλνπλ ελϋξγεηα (EuP), ε νδεγέα πιαέζην 92/75/ΔΟΚ γηα ηηο νηθηαθϋο ζπζθεπϋο, ε απφθαζε ηνπ πκβνπιένπ γηα ηνλ ελεξγεηαθφ αζηϋξα ζηα εέδε εμνπιηζκνχ γξαθεένπ θαη ε εθαξκνγά ηνπ ETAP. Κξέλεηαη απαξαέηεηε ε ζηελά θαη δηαξθάο παξαηάξεζε ζηηο επξχηεξεο εμειέμεηο ηεο νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ησλ πξντφλησλ, θαζψο θαη ηηο ζεκϊλζεηο πνπ αθνξνχλ ζϋκαηα δενληνινγέαο, πνηφηεηαο θαη πγεέαο. Δπέζεο επηβεβιεκϋλε εέλαη ε ζπκκεηνρά φισλ ησλ επηζηεκνληθψλ θνηλνηάησλ γηα ηελ πεξεηαέξσ βειηέσζε ηνπ επηζηεκνληθνχ ππνβϊζξνπ ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ. 2). Οη ζηφρνη γηα ηε βειηέσζε ηνπ πεξηβϊιινληνο θαη ηε δηεέζδπζε ζηελ αγνξϊ, θαζνξέζηεθαλ κε βϊζε ην αλαζεσξεκϋλν ζχζηεκα ζχκθσλα κε ην νπνέν πξϋπεη λα επηδησρζεέ: α) ε δηεχξπλζε ηνπ αξηζκνχ ησλ αγνξψλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα εέλαη πξνζβϊζηκεο ζηα πξντφληα κε νηθνινγηθά ζάκαλζε, απμϊλνληαο ζηαδηαθϊ ην θϊζκα ησλ θαηεγνξηψλ κεξηκλψληαο ψζηε λα θαηαζηεέ ειθπζηηθφηεξν γηα ηνπο παξαγσγνχο. ΒΫιηηζηε αμηνπνέεζε ησλ δηαζϋζηκσλ πφξσλ ψζηε εληφο πϋληε εηψλ, ν αξηζκφο ησλ θαζηεξσκϋλσλ θαηεγνξηψλ πξντφλησλ λα απμεζεέ ζε 30 Ϋσο 35 (απφ 23). 67

69 β) λα απμεζεέ νπζηαζηηθϊ ε πξνβνιά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, δειαδά ηνπ αξηζκνχ ησλ πξντφλησλ κε νηθνινγηθά ζάκαλζε, πνπ δηαηέζεληαη ζηελ αγνξϊ. ΣΫζζεξηο εέλαη νη παξϊκεηξνη βϊζεη ησλ νπνέσλ κπνξεέ λα αμηνινγεζεέ ε πξνβνιά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο: εηαηξεέεο, πξντφληα, εέδε, ηηκϋο. ΔπηπιΫνλ ζηνρεχεη ζε ειϊρηζηε εηάζηα αχμεζε 50 % ηεο αμέαο ά/θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ εηδψλ πνπ δηαθηλνχληαη θαη θϋξνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα, ελψ ζε πην καθξνπξφζεζκε βϊζε, πνζνζηφ κεγαιχηεξν ηνπ 50 % ησλ επξσπαέσλ θαηαζθεπαζηψλ ζα πξϋπεη λα εέλαη ζε ζϋζε λα αλαγλσξέδεη ην ινγφηππν ηνπ Eco Label σο εγγχεζε Ϊξηζηεο πεξηβαιινληηθάο πνηφηεηαο. γ) λα εμεηαζηνχλ ηα ζπλνιηθϊ πεξηβαιινληηθϊ νθϋιε ηνπ ζπζηάκαηνο θαη ε ζπκβνιά ηνπ ζηε βησζηκφηεξε θαηαλϊισζε δ) λα αμηνπνηεζνχλ πεξαηηϋξσ νη πηζαλϋο ζπλϋξγεηεο κεηαμχ ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο θαη ηνπ EMAS θαζψο νη ξφινη ηνπο εέλαη ζπκπιεξσκαηηθνέ θαη αιιεινυπνζηεξηδφκελνη. 3). πλεξγαζέα, ζπληνληζκφο θαη ζχλδεζκνη κεηαμχ ηνπ ζπζηάκαηνο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο θαη Ϊιισλ ζπζηεκϊησλ γηα ηελ απνλνκά Eco Label. Ο ζπληνληζκφο θαη ε ζπλεξγαζέα κεηαμχ ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο θαη Ϊιισλ νηθνινγηθψλ ζεκϊησλ ζηα θξϊηε κϋιε πξϋπεη ζηαδηαθϊ, λα θαηαζηεέ γεληθφηεξνο θαη ζπζηεκαηηθφηεξνο. Με ηε δηεχξπλζε κε 10 λϋα θξϊηε κϋιε εκθαλέζηεθαλ ζηελ Κνηλφηεηα λϋα εζληθϊ νηθνινγηθϊ ζάκαηα, πξνζθϋξνληαο λϋεο επθαηξέεο ζπλεξγαζέαο θαη δεκηνπξγψληαο λϋεο πξνθιάζεηο. Ζ κφληκε νκϊδα δηαρεέξηζεο ζπλεξγαζέαο θαη ζπληνληζκνχ, ε νπνέα ζπγθξνηάζεθε ζην πξνεγνχκελν πξφγξακκα εξγαζηψλ ζπλεδξηϊδεη 4 θνξϋο εηεζέσο θαηϊ κϋζν φξν, θαη θαιεέηαη λα επεμεξγαζηεέ θαη λα εθαξκφζεη θαιχηεξε ζηξαηεγηθά γηα λα ελζαξξπλζεέ ε πεξαηηϋξσ ζπλεξγαζέα ησλ εζληθψλ ζεκϊησλ θαζψο θαη ε ζχλδεζά ηνπο κε ην νηθνινγηθφ ζάκα ηεο Κνηλφηεηαο. Έλα πςειφ επέπεδν ζπλεξγαζέαο φκσο απαηηεέ πςειφ επέπεδν δϋζκεπζεο απφ ηνπο ζπκκεηϋρνληεο. 4). ΚνηλΫο δξϊζεηο πξνβνιάο, Σν EUEB, ε Δπηηξνπά θαη ηα θξϊηε κϋιε θαινχληαη λα ζπληνλέδνπλ ζηνλ θαηϊιιειν βαζκφ, ηηο πξνζπϊζεηεο πνπ θαηαβϊιινπλ γηα ηελ εκπνξηθά δηαθέλεζε, ηελ αλϊπηπμε θαη εθαξκνγά θνηλψλ δξϊζεσλ. Ζ εηδηθά ζηξαηεγηθά ζα πξϋπεη λα πεξηιακβϊλεη, θνηλϋο δξαζηεξηφηεηεο πξνβνιάο γηα ηελ 68

70 αχμεζε ηεο επαηζζεηνπνέεζεο ησλ εκπιεθνκϋλσλ αιιϊ θαη γηα ηελ πεξαηηϋξσ επαηζζεηνπνέεζε ησλ αγνξαζηψλ ηνπ ηδησηηθνχ θαη ηνπ δεκφζηνπ ηνκϋα θαη θνηλά πξνβνιά θαη ππνζηάξημε ζηηο κηθξνκεζαέεο επηρεηξάζεηο θαη ηνπο δηαλνκεέο. 5). Πξφγξακκα ρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ζπζηάκαηνο. Λφγσ ηεο ζπκκεηνράο πνιιψλ νξγαληζκψλ, ζπκπεξηιακβαλνκϋλσλ θαη ησλ δεκφζησλ δηνηθάζεσλ, απνδεέρζεθε δχζθνιν λα θαηαξηηζηνχλ αθξηβεέο πξνυπνινγηζκνέ ηελ ηειεπηαέα ηξηεηέα. Ζ ρξεκαηνδφηεζε απφ ηα ηϋιε αληηπξνζσπεχεη πνζνζηφ πεξέπνπ 11,5 %. Απηφ ζεκαέλεη φηη νη δπλαηφηεηεο απηνρξεκαηνδφηεζεο ηνπ ζπζηάκαηνο εέλαη ειαθξϊ πςειφηεξεο ηνπ 10 %, θαη απϋρνπλ θαηϊ πνιχ απφ ηνλ καθξνπξφζεζκν ζηφρν ηεο πιάξνπο απηνρξεκαηνδφηεζεο. Γηα ην ιφγν απηφ επηβϊιιεηαη λα ζεζπηζηνχλ θαη λα παξαθνινπζνχληαη εθηθηνέ βξαρππξφζεζκνη ζηφρνη, ψζηε λα θαηαζηεέ δπλαηά ε επέηεπμε ηνπ καθξνπξφζεζκνπ. ηε ζηξαηεγηθά ζηελ νπνέα ζηνρεχεη ην λϋν πξφγξακκα, επηβϊιιεηαη λα πεξηιακβϊλεη κεζνδνινγέα γηα θνηλά κϋηξεζε ησλ δαπαλψλ θαη ησλ εζφδσλ απφ ην ζχζηεκα ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο εθ κϋξνπο θϊζε ελφο απφ ηα θξϊηε κϋιε. 69

71 3.3 Ζ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΝΟΜΟΘΔΗΑ θαη ΣΟ ECO LABEL. Δηζαγσγά: ΘεκΫιην ιέζν ηεο εζληθάο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο απνηειεέ ην άξζξν 24 ηνπ πληάγκαηνο πνπ νξέδεη κεηαμχ Ϊιισλ, φηη «Ζ πξνζηαζέα ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβϊιινληνο απνηειεέ ππνρξϋσζε ηνπ ΚξΪηνπο θαη δηθαέσκα ηνπ θαζελφο. Γηα ηε δηαθχιαμά ηνπ ην ΚξΪηνο Ϋρεη ππνρξϋσζε λα παέξλεη ηδηαέηεξα πξνιεπηηθϊ ά θαηαζηαιηηθϊ κϋηξα ζην πιαέζην ηεο αξράο ηεο αεηθνξέαο». Ο βαζηθφο λφκνο γηα ην πεξηβϊιινλ εέλαη ν 1650/1986, ν νπνένο νξέδεη ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο σο απαξαέηεηε πξνυπφζεζε «ψζηε ν Ϊλζξσπνο, σο Ϊηνκν θαη σο κϋινο ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, λα δεη ζε Ϋλα πςειάο πνηφηεηαο πεξηβϊιινλ κϋζα ζην νπνέν πξνζηαηεχεηαη ε πγεέα ηνπ θαη επλνεέηαη ε αλϊπηπμε ηεο πξνζσπηθφηεηϊο ηνπ» αιιϊ θαη σο «ζεκειηψδεο θαη αλαπφζπαζην κϋξνο ηεο πνιηηηζηηθάο θαη αλαπηπμηαθάο δηαδηθαζέαο θαη πνιηηηθάο». Δθηφο απφ ηνλ λ. 1650/1986, ε εζληθά πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα απαξηέδεηαη απφ πνιινχο λφκνπο, ππνπξγηθϋο απνθϊζεηο θαη πξνεδξηθϊ δηαηϊγκαηα ζε εζληθφ επέπεδν. Όκσο, ε χπαξμε λνκηθνχ πιαηζένπ πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο δελ αξθεέ, ηδηαέηεξα φηαλ δελ εθαξκφδεηαη ά θαηαζηξαηεγεέηαη εέηε απφ ηνπο αξκφδηνπο θνξεέο θαη αξρϋο εέηε απφ ηνπο πνιέηεο. (77) ΠαξΪδεηγκα απνηειεέ ε πεξέπησζε πξνζθπγάο ηνπ Ηδξχκαηνο Μαξαγθνπνχινπ θαηϊ ηεο ΔιιΪδαο (αξ. 30/2005) πνπ θαηαηϋζεθε ζηηο 4 Απξηιένπ (78) Σν έδξπκα ππνζηάξημε φηη ην ΚξΪηνο παξαβέαζε ην Ϊξζξν 11 ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλσληθνχ ΥΪξηε, πεξέ πξνζηαζέαο ηεο πγεέαο, ρϊξε ζηηο βιαβεξϋο ζπλϋπεηεο ζην πεξηβϊιινλ απφ ηελ εθκεηϊιιεπζε ηνπ ιηγλέηε, δελ αλϋπηπμε ζηξαηεγηθϋο πξφιεςεο θαη θαηαπνιϋκεζεο ησλ θηλδχλσλ γηα ηελ πγεέα ηνπ πιεζπζκνχ, παξαβέαζε ην Ϊξζξν 3 ηνπ ΔΚΥ, ην δηθαέσκα γηα αζθαιεέο θαη πγηεηλϋο ζπλζάθεο εξγαζέαο θαη δελ Ϋρεη ιϊβεη απνηειεζκαηηθϊ κϋηξα εθαξκνγάο ηεο ζρεηηθάο λνκνζεζέαο. Ζ Δπηηξνπά δηαπηζηψλεη φηη ην ΚξΪηνο δελ απνδεηθλχεη κε θαλϋλαλ ηξφπν ηελ απνθαζηζηηθφηεηϊ ηνπ λα βειηηψζεη ζε εχινγν ρξφλν ηελ θαηϊζηαζε ηνπ πεξηβϊιινληνο, αθνχ ην Δζληθφ ρϋδην Καηαλνκάο Δθπνκπψλ [«ην ρϋδην»] πνπ θαηαξηέζζεθε ζην πιαέζην ηεο νδεγέαο 2003/87/ΔΚ πξνβιϋπεη αχμεζε ησλ εθπνκπψλ αεξέσλ ηνπ ζεξκνθεπένπ θαηϊ 39,2% Ϋσο ην 2010, κνινλφηη ε ΔιιΪδα Ϋρεη δεζκεπηεέ απφ ην Πξσηφθνιιν ηνπ Κηφην λα απμάζεη ηηο εθπνκπϋο Ϋσο 25%, ελψ παξϊιιεια θαηαθεχγεη ζηελ αγνξϊ δηθαησκϊησλ εθπνκπψλ γηα λ αληαπνθξηζεέ ζηηο ππνρξεψζεηο. 70

72 ΔμΪιινπ, ν Ϋιεγρνο εθαξκνγάο ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο εέλαη ζρεδφλ αλχπαξθηνο, θαζψο ην ψκα Δπηζεσξεηψλ ΠεξηβΪιινληνο αδπλαηεέ λα ιεηηνπξγάζεη ιφγσ ζνβαξψλ ειιεέςεσλ πξνζσπηθνχ, ελψ ζε πεξηπηψζεηο πνπ δηαπηζηψλνληαη παξαβηϊζεηο ησλ νξέσλ εθπνκπάο αεξέσλ, νη θπξψζεηο πνπ επηβϊιινληαη απφ ηηο ΑξρΫο δελ εέλαη επαξθψο απζηεξϋο θη απνηξεπηηθϋο νχηε επεξεϊδνπλ νπζηαζηηθϊ ηηο εθπνκπϋο απηϋο. Ζ ιεηηνπξγέα νξηζκϋλσλ «ΑΖ», ρσξέο ηελ εθ ησλ πξνηϋξσλ Ϋγθξηζε πεξηβαιινληηθψλ φξσλ, καξηπξϊ φηη νη ΔιιεληθΫο ΑξρΫο δελ απνδέδνπλ ηελ απαηηνχκελε ζεκαζέα ζηε δηαδηθαζέα Ϋγθξηζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ ησλ ΑΖ. Δέθνζη Οδεγέεο εέλαη Ϊγλσζηεο γηα ην ειιεληθφ δέθαην, παξφιν πνπ ζε 14 απφ απηϋο ε πξνζεζκέα ελζσκϊησζεο Ϋρεη ιάμεη απφ θαηξφ. Γηα Ϊιιε κέα, ν ρξφλνο ηειεηψλεη ζε ιηγφηεξν απφ 15 εκϋξεο, ελψ γηα ηηο ππφινηπεο 5 ππϊξρεη πεξηζψξην ψο ην Αθνξνχλ θπξέσο ηε κεέσζε ησλ εθπνκπψλ ξχπσλ, ηνλ Ϋιεγρν ηνπ ζνξχβνπ, αιιϊ θαη ηηο πεξέπνπ ρσκαηεξϋο πνπ εμαθνινπζνχλ λα ιεηηνπξγνχλ. (79) Ζ Διιεληθά Ννκνζεζέα γηα ην Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ άκα. Ζ πθηζηϊκελε θαηϊζηαζε ζηελ ειιεληθά λνκνζεζέα ζε φηη αθνξϊ ηηο δηαηϊμεηο γηα ην Οηθνινγηθφ άκα Πνηφηεηαο θαη ηε κεηαθνξϊ ηνπ Δπξσπατθνχ δηθαένπ ζην αληέζηνηρν ειιεληθφ, δελ απϋρεη πνιχ απφ ηελ εηθφλα πνπ παξνπζηϊδεη ην πεξηβαιινληηθφ δέθαην ζην ζχλνιφ ηνπ. ΑλαηξΫρνληαο ην Διιεληθφ δέθαην ππϊξρνπλ θϊπνηεο ΤπνπξγηθΫο απνθϊζεηο θαη θϊπνηα ΠξνεδξηθΪ δηαηϊγκαηα πνπ φκσο ζε θακέα πεξέπησζε δελ αληηπξνζσπεχνπλ ην θνηλνηηθφ δέθαην, απνηεινχλ φκσο κηα βϊζε γηα ηε λνκνζεηηθά αλνηθνδφκεζε απηάο ηεο ζπνπδαέαο θαηϊ ηα Ϊιια πξνζπϊζεηαο πξνψζεζεο ηνπ Οηθνινγηθνχ ζάκαηνο. Α). Ζ Τπνπξγηθά Απφθαζε 86644/2482, ηεο 30 εο επηεκβξένπ ηνπ 1993, κε Σίηιν: ΤΣΑΗ ΦΟΡΔΑ ΑΠΟΝΟΜΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΤ ΗΜΑΣΟ Σν Αλψηαην πκβνχιην Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο Ϋρεη απνθαζηζηηθά αξκνδηφηεηα, σο πξνο ηελ εθαξκνγά ηνπ θνηλνηηθνχ ζπζηάκαηνο απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο βϊζεη ηνπ Καλνληζκνχ 880/1992 θαη εηδηθφηεξα: (77) (78) «ΣΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΟ ΜΑ ΓΙΚΑΙΟ Δ ΓΙΔΘΝΗ ΓΟΚΙΜΑΙΑ». ΠΡΟΦΤΓΖ ΣΟΤ ΗΜΓΑ ΓΗΑ ΣΑ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΑ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΟΤ ΚΑΣΑ ΣΖ ΔΛΛΑΓΑ ΣΖΝ ΔΤΡΧΠΑΨΚΖ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΓΗΚΑΗΧΜΑΣΧΝ (Ηνχιηνο 2007), ΣΗΝΑ ΣΑΤΡΗΝΑΚΖ, Τπνςάθηα ΓηδΪθησξ Ννκηθάο, Γηθεγφξνο, Δξεπλάηξηα ΗΜΓΑ. (79) «Ελληνικά περιβαλλονηικά θάοσλ», ηης ΧΑΡΑ ΣΖΑΝΑΒΑΡΑ. 71

73 1) Σε πξνψζεζε ηνπ ζρεδηαζκνχ, παξαγσγάο, εκπνξέαο θαη ρξάζεο πξντφλησλ, ηα νπνέα Ϋρνπλ πεξηνξηζκϋλεο πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο. 2) ΓεληθΪ ηελ ελεκϋξσζε θαη παξνρά πεξηζζφηεξσλ πιεξνθνξηαθψλ ζηνηρεέσλ ζηνπο θαηαλαισηϋο θαη επηρεηξάζεηο. 3) Σε δεκηνπξγέα πξνγξακκϊησλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ εηδηθψλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ γηα δηϊθνξεο θαηεγνξέεο πξντφλησλ, βϊζεη ησλ πθηζηακϋλσλ ξπζκέζεσλ ηεο Κνηλνηηθάο Ννκνζεζέαο, ψζηε κε ηξφπν αθξηβά, ζαθά θη αληηθεηκεληθφ, λα εμαζθαιέδεηαη ε νκνηφκνξθε θαη ηζνδχλακε ρξεζηκνπνέεζε ησλ πξντφλησλ θαη ν πςειφο βαζκφο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο. 4) Σελ επηινγά ηεο ηερληθάο θαη επηζηεκνληθάο ππνζηάξημεο ηνπ ζηηο δηαδηθαζέεο Απνλνκάο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο ζε ζπλεξγαζέα εέηε κε ηνλ ΔΛΟΣ, εέηε κε ην Γεληθφ Υεκεέν ηνπ ΚξΪηνπο εέηε κε ηηο αξκφδηεο ππεξεζέεο ηνπ ΤΠΔΥΧΓΔ, εέηε κε ηηο ινηπϋο Τπεξεζέεο ηνπ Γεκνζένπ ΣνκΫα, εέηε ηδησηηθνχο θνξεέο, εέηε θαη κεκνλσκϋλνπο εκπεηξνγλψκνλεο ηεο εκεδαπάο ά αιινδαπάο, πξνθεηκϋλνπ λα απνδεηρζεέ θαηϊ πφζνλ ην πξντφλ γηα ην νπνέν αηηεέηαη ην νηθνινγηθφ ζάκα ζπκθσλεέ ά φρη κε ηα θξηηάξηα πνπ Ϋρνπλ άδε εγθξηζεέ απφ ηελ Κνηλφηεηα. 5) Σε ιάςε θϊζε λφκηκνπ κϋηξνπ θαη γεληθϊ ηε δηελϋξγεηα πξϊμεσλ απαξαέηεησλ γηα ηελ πξαγκϊησζε ηνπ ζθνπνχ ηνπ, πϋξαλ ησλ άδε αλαθεξνκϋλσλ. 6) Σελ νξγϊλσζε ά ζπκκεηνρά ζε ζεκηλϊξηα, πξνγξϊκκαηα, ζπλϋδξηα, δηαιϋμεηο ά δεκφζηεο ζπδεηάζεηο, γηα ηελ αλϊπηπμε θαη δηϊδνζε ησλ εθαξκνγψλ ηνπ Κνηλνηηθνχ πζηάκαηνο Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο. 7) Σελ αληαιιαγά ά δαλεηζκφ ηνπ πιηθνχ ηεο Ϋξεπλαο κε έδηνπο, αληέζηνηρνπο ά παξεκθεξψλ ζθνπψλ θνξεέο, ηλζηηηνχηα, θιπ ηεο ΔιιΪδνο ά ηνπ εμσηεξηθνχ. 8) Σελ πξφζθιεζε θαη θηινμελέα εηδηθψλ εκπεηξνγλσκφλσλ θαη επηζηεκφλσλ νη νπνένη αζρνινχληαη κε ηελ Ϋξεπλα ζε ζϋκαηα πνπ Ϊπηνληαη ηνπ ζθνπνχ ηνπ ΑΑΟ (πεξηβαιινληηθϋο επηπηψζεηο πξντφλησλ ζε φιε ηε δηϊξθεηα ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο, αλϊπηπμε πνιηηηθάο ππϋξ ησλ νηθνπξντφλησλ, ζηξαηεγηθά ελεκϋξσζεο νκϊδσλ, θιπ). 72

74 Β). Ζ Τπνπξγηθά Απφθαζε ηεο 19 εο Οθησβξένπ 2001, κε Σίηιν: Καζνξηζκόο ηνπ ηέινπο αίηεζεο γηα ηελ απνλνκή ηνπ θνηλνηηθνύ νηθνινγηθνύ ζήκαηνο θαη ηνπ εηήζηνπ ηέινπο γηα ηε ρξήζε ηνπ. Ζ ελζσκϊησζε ηεο Οδεγέαο 2000/728/ΔΚ Ϋγηλε ζε δηϊζηεκα κηθξφηεξν ηνπ ελφο Ϋηνπο θαη ε πξνζπϊζεηα λα εέλαη πηζηά ε ελζσκϊησζε Ϋγηλε κε ζσζηφ ηξφπν. 1. Ο αηηψλ, ζηνλ νπνέν απνλϋκεηαη Οηθνινγηθφ άκα, θαηαβϊιιεη εηάζην ηϋινο ρξάζεο ηνπ άκαηνο. Σν ηϋινο εηζπξϊηηεηαη ππϋξ ηνπ Γεκνζένπ ζχκθσλα κε ηνλ Κψδηθα Δέζπξαμεο Γεκνζέσλ Δζφδσλ. 2. Ζ πεξένδνο πνπ θαιχπηεηαη απφ ην ηϋινο αξρέδεη ηελ εκεξνκελέα ππνγξαθάο ηεο χκβαζεο κε ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο. 3. Σν πνζφ ηνπ εηάζηνπ ηϋινπο εέλαη 0.15% ηνπ εηάζηνπ φγθνπ πσιάζεσλ εληφο ηεο Κνηλφηεηαο γηα ην πξντφλ, ζην νπνέν απνλεκάζεθε ην Οηθνινγηθφ άκα. Σν ειϊρηζην εηάζην ηϋινο εέλαη 500 Δπξψ αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ θαη αλϊ θϊηνρν άκαηνο. Σν κϋγηζην εηάζην ηϋινο εέλαη Δπξψ αλϊ θαηεγνξέα πξντφλησλ θαη αλϊ θϊηνρν άκαηνο. 4. Ο εηάζηνο φγθνο πσιάζεσλ βαζέδεηαη ζηηο ηηκϋο εξγνζηαζένπ, φηαλ ην πξντφλ, ζην νπνέν Ϋρεη απνλεκεζεέ ην άκα, εέλαη αγαζφ θαη ζηελ ηηκά παξϊδνζεο, φηαλ αθνξϊ ππεξεζέεο. 5. Γηα ηηο ΜΜΔ, θαζψο θαη γηα ηνπο παξαγσγνχο θαη ηνπο παξϋρνληεο ππεξεζέεο απφ αλαπηπζζφκελεο ρψξεο, ην εηάζην ηϋινο κεηψλεηαη θαηϊ 25%. Οη δχν κεηψζεηο εέλαη ζσξεπηηθϋο δέλνληαο ην πεξηζψξην αλϊπηπμεο ζηηο ρψξεο απηϋο θαη εληεέλνληαο ηνλ αληαγσληζκφ αθνχ ηα ηϋιε δελ ζα απνηεινχλ ηφζν αλαζηαιηηθφ παξϊγνληα γηα ηνπο επηρεηξεκαηέεο πνπ Ϋσο ηψξα δε ζπκκεηεέραλ ζην πξφγξακκα. 6. Σν εηάζην ηϋινο κεηψλεηαη θαηϊ 15% γηα ηνπο αηηνχληεο, πνπ Ϋρνπλ θαηαρσξεζεέ ζην ζχζηεκα EMAS ά/θαη Ϋρνπλ πηζηνπνηεζεέ θαηϊ ISO Ζ αλσηϋξσ κεέσζε ρνξεγεέηαη κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ν αηηψλ δεζκεχεηαη ξεηϊ ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά ηνπ λα εμαζθαιέζεη πιάξε ζπκκφξθσζε ησλ άδε πηζηνπνηεκϋλσλ πξντφλησλ ηνπ, κε ηα θξηηάξηα απνλνκάο ηνπ άκαηνο θαζ' φιε ηε δηϊξθεηα ηζρχνο ηεο χκβαζεο γηα ηνπο φξνπο ρξάζεο ηνπ άκαηνο θαη φηη Ϋρεη θαηϊιιεια ελζσκαηψζεη απηά ηε δϋζκεπζε ζηνπο αλαιπηηθνχο πεξηβαιινληηθνχο ζηφρνπο. Οη αλσηϋξσ κεηψζεηο εέλαη ζσξεπηηθϋο, ρσξέο λα ππεξβαέλνπλ ζπλνιηθϊ ην 50% θαη ηζρχνπλ θαη γηα ην ειϊρηζην θαη γηα ην κϋγηζην εηάζην ηϋινο. 73

75 7. Γηα πξντφληα, γηα ελδηϊκεζα ησλ νπνέσλ Ϋρεη άδε θαηαβιεζεέ εηάζην ηϋινο, θαηαβϊιιεηαη ηϋινο πνπ αληηζηνηρεέ ζηηο εηάζηεο πσιάζεηο ησλ πξντφλησλ, αθνχ αθαηξεζεέ ην θφζηνο ησλ ελδηϊκεζσλ. Γ). Δπέζεο ππϊξρνπλ ππνπξγηθϋο απνθϊζεηο ζρεηηθϊ κε ηα θξηηάξηα απνλνκάο ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, φπσο ε Γ6/Β/3972 (11/04/1996), γηα ηα νηθηαθϊ ειεθηξηθϊ ζηεγλσηάξηα ξνχρσλ, θηι Πιεκκειάο ελζσκϊησζε θαη Διιηπάο εθαξκνγά. Πξφζζεην αέηην ησλ κε ηθαλνπνηεηηθψλ επηδφζεσλ ζε νξηζκϋλνπο ηνκεέο εέλαη ε πιεκκειάο ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ζηηο Ϊιιεο πνιηηηθϋο. Οη πνιηηηθϋο ζε βαζηθνχο ηνκεέο, φπσο ηεο γεσξγέαο, ησλ κεηαθνξψλ, ηεο ελϋξγεηαο ραξϊζζνληαη ρσξέο λα ππνινγέδεηαη ε πεξηβαιινληηθά ηνπο δηϊζηαζε. ΑπνηΫιεζκα εέλαη φηη νη ηπρφλ βειηηψζεηο, πνπ επηηπγρϊλνληαη ζε Ϋλαλ ηνκϋα κπνξεέ λα εμνπδεηεξψλνληαη απφ ηηο δπζκελεέο εμειέμεηο ζε Ϊιινπο. (80) Μνινλφηη ε θξηηηθά απηά εέλαη γεληθϊ απνδεθηά ζε δηαθεξπθηηθφ επέπεδν, ε ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ζηηο Ϊιιεο πνιηηηθϋο πξνζθξνχεη ζηελ δηνηθεηηθά αδξϊλεηα θαη ζε ηδενινγηθνχο θξαγκνχο. ΚαηΪ παξϊδνζε, κε ζϋκαηα πεξηβϊιινληνο αζρνιεέηαη ε νηθεέα Γεληθά Γηεχζπλζε ηεο Δπηηξνπάο, αιιϊ ε Κνηλνηηθά πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά εέλαη απνδεθηά κφλν ζηνλ βαζκφ πνπ δελ Ϋξρεηαη ζε αληέζεζε κε ηνπο ζηφρνπο ησλ Ϊιισλ πνιηηηθψλ. (81) Διιηπάο εθαξκνγά θαη πιεκκειάο ελζσκϊησζε απνηϋιεζαλ αληηθεέκελν Ϋληνλεο θξηηηθάο. Θεσξάζεθε φηη θαη ζηηο δχν πεξηπηψζεηο ε παξαδνζηαθϊ αθνινπζνχκελε λνκνζεηηθά πξνζϋγγηζε εέλαη αθαηϊιιειε γηα ηελ αληηκεηψπηζε ζχλζεησλ πξνβιεκϊησλ, φπσο εέλαη ηα πεξηβαιινληηθϊ πξνβιάκαηα. 74

76 Ζ θξηηηθά απηά πξνεηνέκαζε ην Ϋδαθνο γηα κηα «λϋα πξνζϋγγηζε» πνπ θηινδνμεέ λα εέλαη πεξηζζφηεξν εχθακπηε, απνθεληξσκϋλε, αλνηθηά θαη ζπκκεηνρηθά. Ζ λϋα πξνζϋγγηζε ζϋηεη επξεέο πνιηηηθνχο ζηφρνπο, ε επέηεπμε ησλ νπνέσλ επαθέεηαη ζε εζεινληηθϋο ξπζκέζεηο θαη κϋηξα βαζηδφκελα ζηνπο λφκνπο ηεο αγνξϊο. Ζ λϋα πξνζϋγγηζε δελ αμηνινγεέηαη κφλν απφ ηα απνηειϋζκαηϊ ηεο ζηελ επέηεπμε πνζνηηθψλ ζηφρσλ, αιιϊ επέζεο απφ ηελ αιιαγά αληηιάςεσλ πνπ επηθϋξεη ε εθαξκνγά ηεο, θαζψο θαη ηνλ βαζκφ ζηνλ νπνέν ε δηαδηθαζέα ζα επηηξϋςεη ηελ εμεχξεζε ιχζεσλ ζπκβαηψλ κε ηνπο γεληθνχο ζηφρνπο ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο θαη πξνζαξκνζκϋλσλ ζηηο ηνπηθϋο πεξηβαιινληηθϋο, νηθνλνκηθϋο θαη θνηλσληθϋο ζπλζάθεο. χκθσλα κε ηε «λϋα πξνζϋγγηζε», νη λνκνζεηηθϋο ξπζκέζεηο ζα πεξηνξηζηνχλ θαη ζα αθνξνχλ πεξηζζφηεξν ηε ζϋζπηζε δηαδηθαζηψλ πνπ ζα πξϋπεη λα αθνινπζνχληαη γηα ηελ πξνζϋγγηζε γεληθψλ θαη θνηλϊ απνδεθηψλ πεξηβαιινληηθψλ ζηφρσλ θαη ιηγφηεξν ηελ επέηεπμε ησλ έδησλ ησλ ζηφρσλ. Πξφνδνο ηεο θνηλνηηθάο λνκνζεζέαο θαη ηεο πνιηηηθάο ά παιηλδξφκεζε; Ζ πξφνδνο ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο εέλαη πξνθαλάο, ην έδην θαη ε εγγελάο δπλακηθά ηεο, παξϊ ηηο δπζθνιέεο, ηηο επηκϋξνπο παιηλδξνκάζεηο θαη ηελ πιεκκειά ηεο εθαξκνγά. Χζηφζν, αλ θαλεέο αλαηξϋμεη ζηελ πνξεέα ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ζα δηαθξέλεη φηη ζε θϊζε ζηϊδην δηαδξνκάο ζπγθξνχνληαη δχν αληέπαιεο ηϊζεηο. Ζ κέα επηδηψθεη λα ζπλερέζεη θαη λα εληεέλεη ηηο πξνζπϊζεηεο πξνο ηελ εθϊζηνηε πεπαηεκϋλε, ε Ϊιιε ακθηζβεηεέ ηελ ζπκβαηηθά ζνθέα θαη πξνζπαζεέ λα αιιϊμεη ηελ θαηεχζπλζε. Δθ πξψηεο φςεσο, ε πξψηε ηϊζε εέλαη «ζπληεξεηηθά», ε δεχηεξε «πξννδεπηηθά». πρλϊ, φκσο, ε δεχηεξε εέλαη απνηϋιεζκα ελφο βαζχηεξνπ νηθνζθεπηηθηζκνχ, πνπ επηδηψθεη ιηγφηεξν πεξηβϊιινλ, ιηγφηεξεο λνκνζεηηθϋο ξπζκέζεηο θαη πεξηζζφηεξε αγνξϊ. πρλϊ, επέζεο, ε πξψηε επηδηψθεη λα δηαηεξάζεη ηα επηηεχγκαηα ηεο πξνεγνχκελεο πξνφδνπ. (80) Κιαζηθφ παξϊδεηγκα εέλαη νη κεηαθνξϋο. Οη κεηψζεηο ησλ εθπνκπψλ θαπζαεξέσλ πνπ νθεέινληαλ ζηελ θαιχηεξε απφδνζε ησλ θηλεηάξσλ εμνπδεηεξψλνληαη απφ ηελ αχμεζε ηνπ κϋζνπ θπβηζκνχ θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ νρεκϊησλ. (81) 75

77 ΠαξΪ ηελ Ϋληνλε θξηηηθά ηεο λνκνζεηηθάο πξνζϋγγηζεο πνπ εζηηϊδεηαη ζηελ πιεκκειά εθαξκνγά ηεο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο θαη ζην πςειφ θφζηνο εθαξκνγάο ηεο, θαηϊ ην κεγαιχηεξν κϋξνο ηεο ε Κνηλνηηθά πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά βαζέδεηαη ζηελ Κνηλνηηθά λνκνζεζέα. Οη λϋεο νδεγέεο γέλνληαη φιν θαη πην θηιφδνμεο, Ϋρνπλ Ϋλα καθξηλφ ρξνληθφ νξέδνληα, αιιϊ θαζνξέδνπλ δηαδηθαζέεο θαη φρη πνζνηηθϊ φξηα. ΚαηΪ θϊπνην ηξφπν, φηη θεξδέδεηαη απφ ηελ εκβϊζπλζε θαη ηελ επϋθηαζε ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο, ρϊλεηαη ζε ζαθάλεηα. Απφ ηελ Ϊιιε πιεπξϊ δελ απνηειεέ φιε ε θνηλνηηθά λνκνζεζέα ππνρξϋσζε ησλ θξαηψλ κειψλ. ΤπΪξρνπλ θαη νη εζεινληηθνχ ραξαθηάξα εθαξκνγϋο, πνπ εέλαη ν ζηφρνο ηεο λϋαο πξνζϋγγηζεο, νη νπνέεο φκσο εέλαη αθφκα ιηγνζηϋο. Οη γλσζηφηεξεο εέλαη ε απνλνκά νηθνινγηθνχ ζάκαηνο «Eco Label», θαη ην «ζχζηεκα νηθνινγηθάο δηαρεέξηζεο θαη εζεινληηθψλ ειϋγρσλ» (EMAS). Ο Καλνληζκφο 880/92 ΔΟΚ, αλαζεσξεκϋλνο ην 2000 πνπ αθνξϊ ηελ απνλνκά ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο δελ Ϋρεη δεζκεπηηθφ ραξαθηάξα γηα ηηο επηρεηξάζεηο θαη ηε βηνκεραλέα. ΔληΪζζεηαη δε ζε κηα ζεηξϊ κϋηξσλ πνπ δε ζηεξέδνληαη ζηελ θαηαζηαιηηθά αξρά «ν ξππαέλσλ πιεξψλεη» αιιϊ απνζθνπνχλ ζηελ επηβξϊβεπζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηδφζεσλ, θαη αλάθεη ζηελ «Ϋκκεζε» πεξηβαιινληηθά λνκνζεζέα πνπ φκσο εέλαη εμέζνπ ζεκαληηθά. Σα κϋηξα πνπ εμαγγϋιινληαη θαη απνθαζέδνληαη ζην Καλνληζκφ 1980/2000, πξαθηηθϊ δελ εθαξκφδνληαη ζάκεξα θαηϊ κεγϊιν βαζκφ ζηα πεξηζζφηεξα θξϊηε κϋιε αιιϊ θπξέσο ζηελ ΔιιΪδα. Σα πεξηζζφηεξα αξκφδηα φξγαλα ηεο Δπηηξνπάο θαη νη κεραληζκνέ ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο αλ δελ ππνιεηηνπξγνχλ, δνπιεχνπλ ζε ρακεινχο ξπζκνχο. Δλδεηθηηθφ εέλαη ην ζπκπϋξαζκα απφ ηε ζϋζπηζε ησλ θξηηεξέσλ γηα θϊζε κηα θαηεγνξέα πξντφλησλ, γηα ηηο νπνέεο αλ θαη ε ηερλνινγέα κε ηελ επηζηεκνληθά Ϋξεπλα θηλνχληαη ζε αικαηψδεηο ξπζκνχο, απηϊ παξακϋλνπλ νπζηαζηηθϊ ζην έδην ζρεδφλ επέπεδν κε ηα αξρηθϊ, παξϊ ηηο ππνηηζϋκελεο ηξνπνπνηάζεηο παέξλνληαο παξαηϊζεηο θαη δηϊξθεηα δσάο. Με ηελ Τπνπξγηθά Απφθαζε 86644/2482, ηεο 30 εο επηεκβξένπ ηνπ 1993, ζπζηάζεθε φπσο Ϋρεη πξναλαθεξζεέ ν Διιεληθόο Φνξέαο Απνλνκήο ηνπ Οηθνινγηθνύ ήκαηνο κε ην δηαθξηηηθφ ηέηιν «ΑΑΟ» θαη εηζϊγνληαη νη αξκνδηφηεηϋο ηνπ. Απηφ επηηπγρϊλεηαη απφ ηελ Διιεληθά Γεκνθξαηέα αλ θαη εθπξφζεζκα, αθνχ εέρε μεπεξϊζεη ηελ πξνζεζκέα ησλ 6 κελψλ πνπ επϋβαιε ε Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ. 76

78 Γεληθφηεξα ε ζϋζπηζε λνκνζεηηθψλ κϋηξσλ απφ ηελ Διιεληθά Γεκνθξαηέα γηα ηελ εθαξκνγά θαη ελζσκϊησζά ηεο Κνηλνηηθάο Πεξηβαιινληηθάο λνκνζεζέαο φζνλ αθνξϊ ην Eco Label θξέλεηαη ιέγν θαζπζηεξεκϋλε. Απφ ηηο ππνπξγηθϋο απνθϊζεηο πνπ Ϋρνπλ εθδνζεέ βϊζεη θαη ησλ πξνεδξηθψλ δηαηαγκϊησλ γηα ηα θξηηάξηα απνλνκάο νηθνινγηθνχ ζάκαηνο, γέλεηαη αληηιεπηφ φηη ε ελζσκϊησζε ησλ αληέζηνηρσλ θνηλνηηθψλ απνθϊζεσλ εέλαη πνιχ ειιηπάο. ΤπΪξρεη Ϋιιεηςε θαη σο πξνο ηελ πηζηφηεηα κεηαθνξϊο ησλ θνηλνηηθψλ απνθϊζεσλ, αιιϊ θαη σο πξνο ηελ πιεξφηεηα ελζσκϊησζεο ησλ απνθϊζεσλ γηα ηα θξηηάξηα ησλ νκϊδσλ πξντφλησλ ηα νπνέα Ϋρεη εγθξέλεη ε Δπξσπατθά Δπηηξνπά. Δέλαη ηειηθϊ ε λϋα πξνζϋγγηζε πεξηζζφηεξν απνηειεζκαηηθά απφ ηελ θιαζηθά λνκνζεηηθά κϋζνδν; ΘεσξεηηθΪ νη θιαζηθϋο λνκνζεηηθϋο κϋζνδνη εέλαη ηερλνθξαηηθϋο θαη ιεηηνπξγνχλ «top-down» (82). Οη λϋεο κϋζνδνη βαζέδνληαη ζε ζπλαέλεζε θαη ζπκκεηνρά θαη ιεηηνπξγνχλ «bottom-up», ζηελ πξϊμε φκσο ηα πξϊγκαηα εέλαη ιηγφηεξν απφιπηα. Οη λϋεο κϋζνδνη ζϋηνπλ ζνβαξϊ πξνβιάκαηα ζηηο εζληθϋο δηνηθάζεηο πνπ Ϋρνπλ ζπλεζέζεη λα ιεηηνπξγνχλ ηεξαξρηθϊ θαη ηερλνθξαηηθϊ. Οη πξνζαξκνγϋο ηνπο ζηελ νξηδφληηα ιεηηνπξγέα, ηελ ππϋξβαζε ησλ δηνηθεηηθψλ νξέσλ θαη ηελ απνδνρά ησλ ζπκκεηνρηθψλ δηαδηθαζηψλ πξνυπνζϋηνπλ κηα Ϊλσζελ ηζρπξά βνχιεζε, ηθαλά λα επηβϊιεη ηελ αλαγθαέα αιιαγά θηινζνθέαο, δνκάο θαη πξαθηηθάο ηφζν ζηηο εζληθϋο, φζν θαη ζηηο ΚνηλνηηθΫο δηνηθάζεηο. πλεπψο ε εθαξκνγά δηαδηθαζηψλ «bottom-up» πξνυπνζϋηεη ξηδηθϋο δηνηθεηηθϋο κεηαξξπζκέζεηο «top-down». Ο ρξφλνο ζα δεέμεη αλ ζα επηηεπρζεέ Ϋλα ηζνξξνπεκϋλν κεέγκα πνιηηηθάο βνχιεζεο, νπζηαζηηθάο ζπκκεηνράο ηεο θνηλσλέαο, ζπλεξγαζέαο κε ηελ αγνξϊ θαη επηζηεκνληθάο απζηεξφηεηαο, ην νπνέν ζα ζπλϋβαιε ζηε δηακφξθσζε ελφο πην απνηειεζκαηηθνχ πιαηζένπ Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο. Οη ζχγρξνλεο ηϊζεηο ζηνλ ηνκϋα πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο νδεγνχλ ζηελ αλαδάηεζε λϋσλ λνκηθψλ εξγαιεέσλ, πνπ εμεηϊδνπλ θϊζε εκπιεθφκελν παξϊγνληα ά θνξϋα. (82) 77

79 Ζ παξϊιιειε ζπλχπαξμε λνκηθψλ κϋζσλ ηφζν Ϊκεζεο φζν θαη Ϋκκεζεο θξαηηθάο παξϋκβαζεο γηα ηελ πξνζηαζέα ηνπ πεξηβϊιινληνο ππνδπθλεέεη ελ ηϋιεη, ηελ χπαξμε ελφο ζπλδπαζηηθνχ ξπζκηζηηθνχ πξνηχπνπ, πξνο ην ζθνπφ εμαζθϊιηζεο ελφο πςεινχ επηπϋδνπ πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο, ζχκθσλα κε ηελ επηηαγά ηνπ Ϊξζξνπ 174 παξ.2 ΔΚ. (83) Δπηδέσμε εέλαη ην κϋγηζην ηεο πεξηβαιινληηθάο πξνζηαζέαο, κϋζσ ησλ ξπζκέζεσλ ηεο «εθνχζηαο» λνκνζεζέαο, εθεέ πνπ ην επέπεδν πξφιεςεο θαη πξνζηαζέαο ησλ «παξαδνζηαθψλ» κϋηξσλ απνδεηθλχεηαη θαηψηεξν ηνπ επηζπκεηνχ Ζ αεηθνξέα κϋζα απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ Eco Label. Σν 1992 άηαλ ην Ϋηνο ηεο πλζάθεο ηνπ Maastricht κε ηελ νπνέα ηδξχζεθε ε Δπξσπατθά Έλσζε. Ήηαλ ηαπηφρξνλα ην Ϋηνο πνπ νινθιεξψζεθε ε Δζσηεξηθά ΑγνξΪ θαη μεθέλεζε ε δηαδηθαζέα γηα ηελ Ννκηζκαηηθά Έλσζε. ηνλ δηεζλά πεξηβαιινληηθφ ρψξν, ην 1992 άηαλ ην Ϋηνο ηεο πλδηϊζθεςεο ηνπ Ρέν γηα ην ΠεξηβΪιινλ θαη ηελ ΑλΪπηπμε. Σν λϋν ζηνηρεέν άηαλ ε νηθνινγηθά θαηεχζπλζε πνπ δφζεθε ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά, κε Ϊμνλεο ηε Γηαθάξπμε ηνπ Ρέν γηα ηελ Αεηθφξν ΑλΪπηπμε, ηελ χκβαζε γηα ηελ Βηνπνηθηιφηεηα (84) θαη ηε χκβαζε γηα ηελ Αιιαγά ηνπ Κιέκαηνο. Πξφθεηηαη ζηελ νπζέα γηα ηελ ελζσκϊησζε ηνπ νηθνινγηθνχ, ηνπ νηθνλνκηθνχ θαη ηνπ θνηλσληθνχ πξνβιεκαηηζκνχ ζηελ πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο. Ζ πλζάθε ηνπ Maastricht δηφξζσζε ελ κϋξεη ηελ αληέθαζε αλϊκεζα ζηνπο γεληθφηεξνπο ζηφρνπο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο θαη ηνπο ζηφρνπο ηεο πξνζηαζέαο ηνπ πεξηβϊιινληνο, κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ άξζξνπ 2. Ζ «ζηαζεξή θαη ηζόξξνπε κεγέζπλζε» αληηθαηαζηϊζεθε απφ ηελ θξϊζε «αεηθόξνο θαη κε πιεζσξηζηηθή κεγέζπλζε κε ζεβαζκό ζην πεξηβάιινλ». Ο φξνο «αεηθφξνο κεγϋζπλζε» εέλαη δηθνξνχκελνο θαη κε Ϋληνλε νηθνλνκηθά ρξνηϊ. ΔηζΪγεη φκσο γηα πξψηε θνξϊ ηελ Ϋλλνηα ηεο αεηθνξέαο ζην θεέκελν ηεο πλζάθεο. Δπέ πιϋνλ ε πλζάθε ηνπ Maastricht νξέδεη ζην ηξνπνπνηεκϋλν Ϊξζξν 130r (2), φηη ε ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο ζε φιεο ηηο ΚνηλνηηθΫο πνιηηηθϋο απνηειεέ ππνρξϋσζε ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο. (83) «Δθαξκνγά θαη Δπηβνιά ηνπ θνηλνηηθνχ Πεξηβαιινληηθνχ Γηθαένπ ά πκκεηνρά ζε ΔζεινληηθΫο πεξηβαιινληηθϋο Ρπζκέζεηο» Υ.ΚΑΣΟ, Πεξ. Γίθαην & Πεξηβάιινλ 1/2003 ζει 71 (84) Σνλ φξν «βηνπνηθηιφηεηα» εηζάγαγε γηα πξψηε θνξϊ ν Δ. Wilson ηo

80 Η πεξίνδνο απηή ραξαθηεξίδεηαη από δύν ηζρπξέο αληίξξνπεο ηάζεηο: Ζ κέα εέλαη ε ελδπλϊκσζε ηεο Κνηλνηηθάο πεξηβαιινληηθάο πνιηηηθάο ρϊξε ζηε κεξηθά θαηϊξγεζε ηεο αξράο ηεο νκνθσλέαο θαη ηε ιάςε ησλ απνθϊζεσλ πνπ αθνξνχλ ην πεξηβϊιινλ κε εηδηθά πιεηνςεθέα, ηελ απνδνρά ηεο αξράο ηεο πξνθχιαμεο, ηελ αλαγλψξηζε ηεο πνηθηινκνξθέαο ησλ ηνπηθψλ ζπλζεθψλ θαη ηελ αλαβϊζκηζε ηνπ ξφινπ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιένπ κϋζσ ηεο «δηαδηθαζέαο ηεο ζπλεξγαζέαο» ζηε ιάςε πεξηβαιινληηθψλ απνθϊζεσλ. Σε πεξένδν απηά θνξπθψζεθε ε ζπδάηεζε γχξσ απφ ηελ αξρά ηεο επηθνπξηθφηεηαο πνπ ηειηθϊ ελζσκαηψζεθε ζην θεέκελν ηεο πλζάθεο. Ζ Ϊιιε ηϊζε άηαλ ε ελδπλϊκσζε ηεο νηθνλνκηθάο νινθιάξσζεο ηεο Δπξσπατθάο Κνηλφηεηαο κε ηελ Ννκηζκαηηθά Έλσζε. ην πνιηηηθφ πεδέν ε πεξένδνο απηά ραξαθηεξέζζεθε απφ ηελ πξνζπϊζεηα λα αξζεέ ε αληέζεζε αλϊκεζα ζηελ νηθνινγέα θαη ηελ νηθνλνκέα θαη ηελ πξνζϋγγηζε ησλ νηθνινγηθψλ πξνβιεκϊησλ κε ηελ βνάζεηα κϋηξσλ ζπκβαηψλ κε ηνπο λφκνπο ηεο αγνξϊο. Ζ επέηεπμε αεηθφξνπ αλϊπηπμεο ζηελ πξϊμε απαηηεέ ε νηθνλνκηθά αλϊπηπμε λα ππνζηεξέδεη ηελ θνηλσληθά πξφνδν θαη λα ζϋβεηαη ην πεξηβϊιινλ, ε θνηλσληθά πνιηηηθά λα απνηειεέ ην ππφβαζξν ησλ νηθνλνκηθψλ επηδφζεσλ θαη ε πεξηβαιινληηθά πνιηηηθά λα εέλαη νηθνλνκηθϊ απνδνηηθά. Όπσο δειψζεθε ζηελ Αλαθνέλσζε ηεο Δπηηξνπάο ηνπ Μαΐνπ 2001 κε ηέηιν "Αεηθφξνο αλϊπηπμε ηεο Δπξψπεο γηα Ϋλαλ θαιχηεξν θφζκν: ηξαηεγηθά ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο γηα ηελ αεηθφξν αλϊπηπμε", ε νπνέα παξνπζηϊζηεθε ζην Δπξσπατθφ πκβνχιην ηνπ Goeteborg ηνλ Ηνχλην ηνπ 2001, ηα θξϊηε κϋιε ζα πξϋπεη λα εμεηϊζνπλ πψο λα ρξεζηκνπνηάζνπλ θαιχηεξα ηηο δεκφζηεο πξνκάζεηεο γηα λα επλνάζνπλ ηα θηιηθϊ πξνο ην πεξηβϊιινλ πξντφληα θαη ππεξεζέεο. (85) Σν ζχζηεκα γηα ηελ απνλνκά ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο απνηειεέ κϋξνο επξχηεξεο ζηξαηεγηθάο πνπ απνζθνπεέ ζηελ πξναγσγά ηεο αεηθφξνπ παξαγσγάο θαη θαηαλϊισζεο. Ο ελ ιφγσ ζηφρνο εέλαη δπλαηφλ λα επηηεπρζεέ εληφο "πιαηζένπ γηα κηα νινθιεξσκϋλε πνιηηηθά πξντφλησλ κε Ϊμνλα ηνλ θχθιν δσάο ηνπο", φπσο αλαθϋξεηαη ζην Έθην Πξφγξακκα ΓξΪζεο γηα ην ΠεξηβΪιινλ. Καζνξηζηηθνέ ζηφρνη εέλαη ην λα εμαζθαιηζηεέ πςεινχ επηπϋδνπ πξνζηαζέα θαη λα δηαξξαγεέ ν ζχλδεζκνο κεηαμχ πεξηβαιινληηθψλ πηϋζεσλ θαη νηθνλνκηθάο αλϊπηπμεο, αλαπηχζζνληαο κε ηϋηνην ηξφπν δξαζηεξηφηεηεο ζην πιαέζην ηεο ζηξαηεγηθάο πνπ ελϋθξηλε ε Δπξσπατθά Έλσζε ζηε Ληζζαβφλα ζρεηηθϊ κε ηελ νηθνλνκηθά θαη θνηλσληθά αλαλϋσζε (2000) θαζψο θαη ηε ζηξαηεγηθά γηα ηελ αεηθφξν αλϊπηπμε. 79

81 ην πιαέζην ηεο ζηξνθάο πξνο ηελ αεηθφξν θαηαλϊισζε θαη παξαγσγά, νη λϋεο νδεγέεο γηα ηε ζχλαςε δεκνζέσλ ζπκβϊζεσλ, πνπ πξνβιϋπνπλ ηελ ελζσκϊησζε ηεο πεξηβαιινληηθάο κϋξηκλαο ζηηο δεκφζηεο ζπκβϊζεηο θαη ην πξνζθϊησο δεκνζηεπζϋλ εγρεηξέδην γηα ηε ζχλαςε πεξηβαιινληηθψλ δεκνζέσλ ζπκβϊζεσλ, πξνζθϋξνπλ λϋεο επθαηξέεο γηα ην νηθνινγηθφ ζάκα ηεο Κνηλφηεηαο, θαζψο απηφ δηεπξχλεηαη θαη γέλεηαη νηθνπκεληθφηεξν κε απνηϋιεζκα λα ηζρπξνπνηεέ ηε ζϋζε ηνπ ζηελ Δπξσπατθά αγνξϊ. Δλφςεη ηεο αλαζεψξεζεο ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο, εθπνλεέηαη κειϋηε αμηνιφγεζεο ηεο ζπλνιηθάο ηνπ απνηειεζκαηηθφηεηαο φζνλ αθνξϊ ηε κεέσζε ησλ αξλεηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. Θα αμηνινγεζεέ ε ζπκβνιά ηνπ ζπζηάκαηνο ζηελ αεηθφξν θαηαλϊισζε θαη παξαγσγά ελψ, παξϊιιεια, ζα δηαηππσζνχλ πξνηϊζεηο ζρεηηθϊ κε ην πψο, κϋζσ ηεο αλαζεψξεζάο ηνπ, ζα αληηκεησπηζηεέ κε ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν ε πξφθιεζε ηεο πξναγσγάο ηεο αεηθφξνπ αλϊπηπμεο ζηελ Δπξψπε, θαζψο θαη πψο κπνξεέ απηφ λα θαηαζηεέ ζε ειθπζηηθφηεξν γηα ηνπο νηθνλνκηθνχο θνξεέο θαη ηδηαέηεξα γηα ηηο κηθξνκεζαέεο επηρεηξάζεηο. (85) Δξκελεπηηθά Αλαθνέλσζε ηεο Δ. Δπηηξνπάο ζρεηηθϊ κε ηηο δπλαηφηεηεο ελζσκϊησζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ παξαγφλησλ ζηηο δεκφζηεο ζπκβϊζεηο ΒξπμΫιιεο,

82 4. ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΩΦΔΛΙΜΟΣΗΣΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ. ΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΟ ΤΣΖΜΑ ΟΗΚΟΛΟΓΗΚΟΤ ΖΜΑΣΟ ΔΗΝΑΗ ΠΑΝΔΤΡΧΠΑΨΚΟ, ΠΡΟΑΗΡΔΣΗΚΟ, ΔΠΗΛΔΚΣΗΚΟ. πκπεξϊζκαηα Σν Κνηλνηηθφ χζηεκα Απνλνκάο Οηθνινγηθνχ άκαηνο κπνξεέ λα ζπκβϊιιεη απνηειεζκαηηθϊ ζηελ πξνζηαζέα ηνπ ΠεξηβΪιινληνο. Δλψ ηα πξφηππα ζπζηεκϊησλ πεξηβαιινληηθάο δηαρεέξηζεο νξέδνπλ ηα πιαέζηα ηεο πεξηβαιινληηθάο πξαθηηθάο κηαο εηαηξέαο, ην νηθνινγηθφ ζάκα απνηειεέ κϋηξν ζχγθξηζεο ηεο πεξηβαιινληηθάο θηιηθφηεηαο ησλ πξντφλησλ. (86) ράκα 7: Απνλνκά Κνηλνηηθνχ Οηθνινγηθνχ άκαηνο ζηελ KRAFT ECO. Σν νηθνινγηθφ ζάκα απνλϋκεηαη ζε πξντφληα πνπ πιεξνχλ θξηηάξηα πνπ ζρεηέδνληαη κε ηελ αλϊιπζε ηνπ θχθινπ δσάο ηνπο, θαζψο θαη κε πεξηβαιινληηθϋο παξακϋηξνπο ηφζν ηνπ Ϋηνηκνπ πξντφληνο, φζν θαη ησλ ζηαδέσλ παξαγσγάο. 81

83 Όιν θαη πεξηζζφηεξεο εηαηξέεο πνπ θαηλνηνκνχλ ζηνλ ηνκϋα ηεο πεξηβαιινληηθάο πξαθηηθάο, αιιϊ θαη φζεο ζϋινπλ λα απεπζχλνληαη ζε πεξηβαιινληηθϊ επαηζζεηνπνηεκϋλν θαηαλαισηηθφ θνηλφ, Ϋρνπλ αληηιεθζεέ ηελ επηρεηξεκαηηθά αμέα παξαγσγάο θαη δηαθέλεζεο πξντφλησλ πηζηνπνηεκϋλσλ σο πξνο ηελ πεξηβαιινληηθά ηνπο επέδνζε. Ζ πιάξσζε πεξηβαιινληηθψλ θξηηεξέσλ πνπ θαζνξέδνληαη απφ ην ζεζκφ ηνπ Οηθνινγηθνχ άκαηνο απνδέδεη, εθηφο απφ ηα πεξηβαιινληηθϊ νθϋιε, ζεκαληηθϋο απμάζεηο ηνπ ηδέξνπ ησλ εηαηξηψλ παξαγσγάο θαη εκπνξέαο ηϋηνησλ πξντφλησλ. Ζ απμαλφκελε ηϊζε ηεο ζχγρξνλεο θνηλσλέαο ζηελ θαηεχζπλζε ηεο πξνζηαζέαο ηνπ θπζηθνχ θαη θαη επϋθηαζε ηνπ αλζξσπνγελνχο πεξηβϊιινληνο, δηακνξθψλεη Ϋλα ηζρπξφ δπλακηθφ ζηνλ ηνκϋα ησλ νηθνινγηθψλ πξντφλησλ. ράκα 8 : ΟκΪδεο πξντφλησλ κε Eco Label πνπ Ϋρνπλ νηθηαθά ρξάζε (87) 82

84 Ζ ελεκϋξσζε ηνπ Κνηλνχ, πνπ φιν θαη πεξηζζφηεξν ελδηαθϋξεηαη, γηα πξντφληα ιηγφηεξν επηβιαβά γηα ην πεξηβϊιινλ, πξνϊγεη ηελ πεξηβαιινληηθά ζπλεέδεζε θαη δεκηνπξγεέ ππεχζπλνπο πεξηβαιινληηθνχο αγνξαζηϋο. ΠαξΪιιεια ε πξναηξεηηθά ηνπ πξνζϋγγηζε, ζηεξηδφκελε ζηηο δπλϊκεηο ηεο αγνξϊο, ζα ζπκβϊιιεη ζηε δεκηνπξγέα θαηλνηνκηψλ, ηδέσο ζηνλ ηνκϋα ησλ θαζαξψλ ηερλνινγηψλ, θαζνξηζηηθϋο γηα ην πεξηβϊιινλ. (88) Ο θφζκνο ζηνλ νπνέν δνχκε δηϋπεηαη απφ ηηο δπλϊκεηο ηεο αγνξϊο, ηε δχλακε ησλ νπνέσλ αλ ην θαηαλαισηηθφ θνηλφ κπνξνχζε θαη άζειε λα ρξεζηκνπνηάζεη ππϋξ ηνπ πεξηβϊιινληνο, ζα εέρε ηεξϊζηηα ζπκβνιά ζηνπο ηνκεέο ηεο πξφιεςεο θαη ηεο πξνζηαζέαο ηνπ. (89) Ο αξηζκφο ησλ εηδψλ πνπ θϋξνπλ ην Οηθνινγηθφ άκα ην 2005 ππνινγέδεηαη ζε 400 εθαη. (απφ 54 εθ. ην 2001), κε εξγνζηαζηαθά αμέα πεξέπνπ 700 εθ. Δπξψ (απφ 114 εθ Δπξψ ην 2001). Απφ πιεπξϊο πξαγκαηηθάο εκπνξηθάο δηεέζδπζεο, ηα πξντφληα πνπ θϋξνπλ ην Eco Label εμαθνινπζνχλ φκσο λα ζεσξνχληαη αζάκαληα, δεδνκϋλνπ φηη αληηπξνζσπεχνπλ πνζνζηφ θαηϊ πνιχ κηθξφηεξν ηνπ 1 % ηεο ζπλνιηθάο αγνξϊο. Βαζηθφο ζηφρνο ηνπ ζπζηάκαηνο πξϋπεη λα θαηαζηεέ ε ειθπζηηθφηεξε εηθφλα γηα ηνπο νηθνλνκηθνχο παξϊγνληεο θαη παξϊιιεια, λα επηδησρζεέ ε ζπλεράο ελέζρπζε ηεο πξνβνιάο ηνπ, ψζηε λα επηηεπρζεέ ε πιάξεο εθκεηϊιιεπζε ησλ ζεσξεηηθψλ δπλαηνηάησλ πνπ πξνζθϋξεη σο πξνο ηε δηεέζδπζε ζηελ αγνξϊ, πνπ κπνξεέ λα θπκαλζεέ κεηαμχ 5 % θαη 25 %. ηφρνο ε ειϊρηζηε εηάζηα αχμεζε 50 % ηεο αμέαο ά/θαη ηνπ αξηζκνχ ησλ εηδψλ πνπ δηαθηλνχληαη θαη θϋξνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα. (86) (87) «Σν Δπξσπατθφ Οηθνινγηθφ ζάκα κε κηα καηηϊ», Δπηηξνπά ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηάησλ, Ινύιηνο 2001 (88) «Work on the Implementation of the EU Eco-label» Scheme in the Areas of Marketing Report of activities in Greece and Cyprus ANNEX 1: Technical Assistance to the Greek Competent Body May, 2006 Stella Alexopoulou, SPEED On behalf of the European Commission 83

85 ΜειΫηε (90) ε νπνέα δηελεξγάζεθε κϋζσ Internet θαη κε ηε βνάζεηα εξσηεκαηνινγένπ απφ ηελ Δπξσπατθά Δπηηξνπά, παξνπζηϊζηεθε ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2007 θαη πεξηιακβϊλεη θϊπνηα ζεκαληηθϊ ζπκπεξϊζκαηα γηα ηελ αληέιεςε ηνπ Δπξσπαένπ θαηαλαισηά. Σν αγνξαζηηθφ θνηλφ απαληϊ ζε ζϋκαηα πνπ αθνξνχλ ην Eco Label αιιϊ θαη ηελ επξχηεξε πνιηηηθά ζε ζρϋζε κε πξντφληα θηιηθϊ πξνο ην πεξηβϊιινλ: ράκα 9. Γλσξέδεηε γηα ην Eco Label θαη ηη απηφ αθνξϊ; Δληππσζηαθφ εέλαη ην πνζνζηφ ζεηηθψλ απαληάζεσλ πνπ αλ θαη κπνξεέ λα κελ αληηπξνζσπεχνπλ ην Δπξσπατθφ θνηλφ, σζηφζν δεέρλνπλ δηϊζεζε λα αλαγλσξέζνπλ ζεηηθϊ ηε ιϋμε eco πνπ παξαπϋκπεη ζε πεξηβαιινληηθϊ ζϋκαηα θϊηη πνπ θαέλεηαη θη απφ ην παξαθϊησ ζράκα. ράκα 10. Τπνζηεξέδεηε ηελ ηδϋα νηθνινγηθάο ζάκαλζεο πξντφλησλ ιηγφηεξν επηθέλδπλσλ γηα ην πεξηβϊιινλ; Φαέλεηαη φηη πϊλσ απφ ην 90% ππνζηεξέδεη κηα ηϋηνηα πνιηηηθά, ππνινγέδνληαο ηε ζεκαληηθφηεηα ησλ επηδξϊζεσλ ζην πεξηβϊιινλ απφ ηελ παξαγσγά θαη ηε ρξάζε πξντφλησλ. 84

86 ράκα 11. Θα ππνζηεξέδαηε ηϋηνηα πξντφληα αλ άηαλ ιέγν αθξηβφηεξα απφ ηα ζπκβαηηθϊ ρσξέο ηε ζάκαλζε; Δδψ φπνπ αληηπαξαβϊιιεηαη ην θφζηνο ζηελ ηζϋπε ηνπ θαηαλαισηά ην πνζνζηφ αλ θαη πϋθηεη απφ ην 91,4% ζην 76,2% παξακϋλεη ζε πςειϊ πνζνζηϊ πνπ αλ κε ηη Ϊιιν δεέρλεη φηη νη θαηαλαισηϋο πιϋνλ εέλαη πεξηβαιινληηθϊ ζπλεηδεηνπνηεκϋλνη. ΑλΪινγεο κειϋηεο κηα δεθαεηέα πξηλ, Ϋδεηρλαλ αληέζηξνθα απνηειϋζκαηα θαη επνκϋλσο εέλαη ζεηηθφ φηη ην θιέκα ζηελ Δπξσπατθά αγνξϊ Ϋρεη κεηαβιεζεέ ζεηηθϊ γηα ην πεξηβϊιινλ. Δπέζεο ζηε ζπγθεθξηκϋλε κειϋηε νη Δπξσπαένη θαηαλαισηϋο ζπκθσλνχλ πσο πξϋπεη λα αιιϊμεη ε νξγϊλσζε ηνπ ζπζηάκαηνο απνλνκάο Eco Label ζε πνζνζηφ 74,5%. Τπνζηεξέδνπλ φηη πεξηζζφηεξα πξνηφληα θαη εηαηξεέεο πξϋπεη λα ελζαξξπλζνχλ ψζηε λα επηηχρνπλ αιια θαη λα δηαηεξάζνπλ ηα θξηηάξηα πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ νηθνινγηθά ζάκαλζε. Σα θξηηάξηα απηϊ λα εέλαη αληηπξνζσπεπηηθϊ γηα φιε ηελ Δ.Δ θαη γηα ηελ αλαβϊζκηζά ηνπο πεξηζζφηεξν πξνηηκεηϋα εέλαη ε ηερληθά βάκα πξνο βάκα. Δέλαη φκσο επέζεο ζεκαληηθά ε επηζπκέα κηαο πην επϋιηθηεο θαη γξάγνξεο αλαβϊζκηζεο ησλ θξηηεξέσλ ζην κϋιινλ: ΣΫινο ην 61,4% ησλ εξσηεζϋλησλ ππνζηεξέδεη πσο ε Οηθνινγηθά ζάκαλζε απφ εζεινληηθφ θαη πξναηξεηηθφ εξγαιεέν ζα πξϋπεη λα απνηειϋζεη πξνυπφζεζε γηα ηα θξϊηε κϋιε δειαδά λα γέλεη ππνρξεσηηθφ κϋζν ζηε δηαρεέξηζε ηνπ πεξηβϊιινληνο. (89) «Consumer Health Leaflet», για ηην Εσρωπαική Ένωζη, Μάρηιος (90) Report of the Public Consultation: Revision of the EU Ecolabel Regulation (2007) 85

87 Απφ ηε κειϋηε (91) πνπ νινθιεξψζεθε ζηα ηϋιε ηνπ 2004 ζρεηηθϊ κε ηα Ϊκεζα θαη Ϋκκεζα νθϋιε ηνπ νηθνινγηθνχ ζάκαηνο ηεο Κνηλφηεηαο πξνθχπηεη φηη, εϊλ απμεζεέ ε δηεέζδπζά ηνπ ζηελ αγνξϊ, ζα άηαλ δπλαηφ λα επηηεπρζνχλ ζεκαληηθϋο εμνηθνλνκάζεηο απφ ηα Ϋκκεζα νθϋιε ηνπ. ΑπηΪ ηα νθϋιε θαηεγνξηνπνηνχληαη κε βϊζε ηελ εμνηθνλφκεζε ζε λεξφ, ελϋξγεηα θαη πξψηεο χιεο. Σν eco label κε βϊζε ηελ Ϋξεπλα κπνξεέ επέζεο λα θαηαζηεέ Ϋλα απφ ηα πιϋνλ απνδνηηθϊ σο πξνο ην θφζηνο κϋζα γηα ηε κεέσζε ησλ εθπνκπψλ CO2, ζε ζχγθξηζε κε ζεηξϊ Ϊιισλ δξαζηεξηνηάησλ ζην πιαέζην πνιηηηθψλ θαη πξνγξακκϊησλ. ράκα 12. Ο ζεηηθφο αληέθηππνο γηα ην πεξηβϊιινλ απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ Eco Label Πην αλαιπηηθϊ ησξα, ε ζπγθεθξηκϋλε Ϋξεπλα πεξηιακβϊλεη καδη κε ηνπο ππνινγηζκνχο, ζηαηηζηηθϋο πσιάζεσλ θαζψο θαη κηα κϋζνδν κειινληηθψλ ζελαξέσλ κε βϊζε ην πνζνζηφ δηχζδεηζεο ηνπ ζάκαηνο ζηελ αγνξϊ. πγθξέλνληαο παιαηϊ θαη λϋα θαηϊζηαζε εμϊγνληαη ηα ζπκπεξϊζκαηα θαη ηα πιενλεθηάκαηα απφ ηε ρξάζε ηεο νηθνινγηθάο ζάκαλζεο. 86

88 ηνλ παξαθϊησ πέλαθα παξνπζηϊδνληαη ηα Ϊκεζα δπλεηηθϊ πεξηβαιινληηθϊ πιενλεθηάκαηα θαη εμνηθνλνκάζεηο θη φρη ην θϋξδνο απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ Eco Label ηα πξνεγνχκελα ρξφληα. Φαέλεηαη ινηπφλ φηη εϊλ ε δηεέζδπζε ηνπ ζάκαηνο ζηελ αγνξϊ Ϋθηαλε ην 5%, 20%, 50% (Take-up) πνηα ζα άηαλ ε εμνηθνλφκεζε ζε ειεθηξηθά ελϋξγεηα, εθπνκπϋο CO 2, λεξφ, εθπνκπϋο επηθηλδχλσλ ξχπσλ, ρξάζε κεηαιιεπκϊησλ, κεέσζε ηεο ξχπαλζεο ζηα λεξϊ θαη ζηνλ αϋξα. Πέλαθαο 4.1. ελϊξηα εηζρψξεζεο/ελζσκϊησζεο ηνπ ζάκαηνο ζηελ Δπξσπατθά αγνξϊ. Απφ ηελ Ϋξεπλα ινηπφλ ηνπ Δπξσπατθνχ Οξγαληζκνχ ΠεξηβΪιινληνο (91), κπνξεέ θϊπνηνο λα αλαινγηζηεέ φηη κε Ϋλα κηθξφ κεξέδην 5 % ηεο αγνξϊο γηα ηα πξντφληα πνπ θϋξνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα ηεο ΔΔ εληφο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο, νη εμνηθνλνκάζεηο ζρεηηθϊ κε ηα ζπλεζηζκϋλσλ επηδφζεσλ πξντφληα ζα άηαλ ζεκαληηθϋο: ζα απνθεχγνληαλ, θαηαλϊισζε ειεθηξηθάο ελϋξγεηαο ηζνδχλακεο πξνο ηελ θαηαλϊισζε 3,5 εθαηνκκπξέσλ επξσπατθψλ λνηθνθπξηψλ εηεζέσο. Σν εμνηθνλνκνχκελν CO 2 ζα άηαλ ηζνδχλακν πξνο ηηο εηάζηεο εθπνκπϋο πεξηζζνηϋξσλ ηνπ ελφο εθαηνκκπξέσλ επξσπαέσλ. ΥΪξε ζηε κεέσζε ησλ επηθέλδπλσλ νπζηψλ ζηα πξντφληα πνπ θϋξνπλ ην νηθνινγηθφ ζάκα ζα άηαλ δπλαηφλ λα απνθεπρζεέ ε ξχπαλζε 12 δηζεθαηνκκπξέσλ ιέηξσλ λεξνχ θϊζε ρξφλν Θα άηαλ δπλαηφλ λα απνθεπρζνχλ νη εθπνκπϋο ηφλσλ νμεηδέσλ ηνπ Αδψηνπ θαη ηνπ Θεένπ θαζψο θαη πηεηηθψλ νξγαληθψλ ελψζεσλ, κεηψλνληαο ηνπο αληέζηνηρνπο θηλδχλνπο γηα ηελ πγεέα θαη ην πεξηβϊιινλ ιφγσ ηεο αηκνζθαηξηθάο ξχπαλζεο θαη ηεο νμέλπζεο. 87

89 ΠΫξαλ φκσο ησλ παξαπϊλσ εμνηθνλνκάζεσλ ππϊξρνπλ θαη Ϋκκεζα πιενλεθηάκαηα απφ κηα δπλεηηθά εθαξκνγά νηθνινγηθάο ζάκαλζεο: 1. Σα θξηηάξηα ηνπ Eco label, κπνξεέ λα πηνζεηεζνχλ ά λα απνηειϋζνπλ ζεκεέν αλαθνξϊο πξηλ απηϊ εγθξηζνχλ απφ ηελ ηνπηθά θνηλσλέα. 2. Ζ ρξάζε ησλ νηθνινγηθψλ θξηηεξέσλ κπνξεέ λα ζπκβϊιιεη ζηελ επαηζζεηνπνέεζε ηνπ θαηαλαισηηθνχ θνηλνχ φζνλ αθνξϊ ηηο πξνζσπηθϋο αιιϊ θαη ηηο επξχηεξεο αλϊγθεο ηνπ. 3. Σα θξηηάξηα γηα ηελ Ϋγθξηζε ηνπ Eco Label, απνηεινχλ ζεκεέν αλαθνξϊο γηα εηαηξεέεο θαη ηελ παξαγσγά ησλ πξντφλησλ ηνπο κε ζθνπφ λα βειηηψζνπλ ηελ πεξηβαιινληηθά ηνπο εηθφλα. 4. Ζ ρξάζε ησλ θξηηεξέσλ απηψλ απνηειεέ ην κϋζν γηα ηελ εέζνδν θαη δεκηνπξγέα ζηελ επφκελε επνρά νηθνινγηθάο ζάκαλζεο. 5. Οη ειϊρηζηεο πεξηβαιινληηθϋο απαηηάζεηο ησλ θξηηεξέσλ, ζθνπφ Ϋρνπλ λα εληϊμνπλ φζν ην δπλαηφ πεξηζζφηεξα πξντφληα ζην ζχζηεκα 6. ε κηα κειινληηθά πξνζϋγγηζε, ηα νηθνινγηθϊ θξηηάξηα ζα απνηειϋζνπλ πξνυπφζεζε γηα ηελ εγθαηϊζηαζε ά φρη κηαο εηαηξεέαο 7. Ζ ζπλνιηθά Ϋθηαζε πνπ ιακβϊλεη ε νηθνινγηθά ζάκαλζε, νη ζπδεηάζεηο θαη γεληθϊ ν αληέθηππνο απφ ηελ εθαξκνγά ηνπ ζάκαηνο, ζπκβϊιινπλ ζηελ ελδπλϊκσζε ηεο πεξηβαιινληηθάο ζπλεέδεζεο φισλ καο. 8. Ζ νηθνινγηθά ζάκαλζε ζα απνηειϋζεη εθαιηάξην γηα ηελ πηνζϋηεζε «πξϊζηλσλ» ηερλνινγηψλ θαη ζπζηεκϊησλ. ράκα 13. Σν Eco Label απνλϋκεηαη ζε πξντφληα πνπ θαηαιακβϊλνπλ Ϊλσ ηνπ 10% ηεο αγνξϊο χκθσλα κε ηνπο ππνινγηζκνχο πνπ Ϋρνπλ γέλεη θαη ηηο εθηηκάζεηο φζνλ αθνξϊ ηελ επεξρφκελε αλϊπηπμε, θαέλεηαη φηη ζην κϋιινλ νη εμνηθνλνκάζεηο απφ ηελ εθαξκνγά ηεο νηθνινγηθάο ζάκαλζεο ζα εέλαη πνιχ κεγϊιεο, ηφζν ζε φιν ηνλ πιαλάηε αιιϊ θπξέσο εληφο ηεο Δπξσπατθάο Έλσζεο. 88