Elikagaifuntzionalaketa erantzunimmunearenerregulazioa
|
|
- Πολυδεύκης Ευταξίας
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 III. ATALA. Immunonutrizioa 08. gaia Elikagaifuntzionalaketa erantzunimmunearenerregulazioa B. Diez Azpiri, J. Bikandi, R. San Millán Gutiérrez
2 Elikagai funtzionalak Propietate onuragarriak dituzten jakiak
3 Elikagai funtzionalak Omega 3 Azido oleikoa Kaltzioa Bitaminak Azido folikoa Hartzigarri aktiboak ω 3 ZUKUA ZEREALAK Jakia edo jakiaren osagaia, zeinek egokiro frogatuta dagoen efektu onuragarria duen organismoaren funtzio espezifiko batean edo gehiagotan (ohiko efektu nutrizionalez gain). Efektu onuragarria garrantzitsua da osasunaren edota ongizatearen hobekuntzarako edota gaixotasun-arriskuaren gutxipenerako.
4 Elikagai funtzionalak Omega 3 gantz-azidoak dituen esnea edo Nutrazeutikoak Omega 3 gantz-azidoak dituen kapsulak edo Farmakonutrienteak Immunonutrizioa Jaki immunomodulatzaileen erabilera
5 Elikagai funtzionalak: Elikagai naturala Osagai bat gehitu zaion elikagai naturala Osagai bat kendu zaion elikagai naturala Osagai bat eraldatu zaion elikagai naturala Bioerabilgarritasuna aldatuta duen elikagai naturala Aurreko edozein edo guztiak batera Elikagai funtzional mota Probiotikoak: bakterio azido laktikoak Prebiotikoak: zuntz dietetikoak, fruktooligosakaridoak Isoprenoideak eta bitaminak Gantz-azido poliinsaturatuak Aminoazidoak, peptidoak eta proteinak Mineralak Nukleotidoak
6 Elikagai funtzionalak FUFOSE = Functional Food Science in Europe Osasunarentzako publizitatearen hurrengo alegazioak onartzen ditu: A mota Funtzionalak hobetzeko Ohiko funtzioak hobetzeko B mota Gaixotzeko arriskua gutxitzen laguntzeko
7 Gaur egungo Europako lege-esparrua Publizitate-adierazpenetan adierazpenetan galarazten da elikagai bati hurrengo propietateak lotzea: Gaixotasun baten prebentzioa, tratamendua edo sendaketa. Ongizate orokorra, funtzio psikologikoak Pisuaren kontrola edo argaltzea Aholku medikoak edo ondorio kaltegarriak ez erabiltzeagatik Onartzen da Gaixotzeko arriskuaren gutxipena FUFOSE (Functional Food Science in Europe) Alegazio sanitarioak erregulatzen ditu Argudiatutako propietate onuragarrien egiatasuna aztertzen du eta baimenak ematen ditu
8 Elikagai funtzionalen erabilera Europan propietate deskribatu dira % 37 GASTROINTESTINALA % 26 KARDIOBASKULARRA % 23 IMMUNOLOGIKOA
9 Elikagai funtzionalak: zenbait adibide Elikagai funtzionala Aberastutako esneak Haurrentzako esneak Aberastutako yogurtak Aberastutako zukuak eta nektarrak Aberastutako ogia Aberastutako arrautzak Indartutako zerealak 200 mota Espainian Osagai funtzionala omega-3 Efektua osasunean Gaixotasun kardiobaskularren eta zenbait minbizi moten arriskua. Nerbio-ehuna eta ikusteko funtzioak hobetu. A eta D bitaminak Ikusmena eta kaltzioaren absortzioa hobetu hurrenez hurren. Gantz-azidoak 0 eta 3 urte bitarteko umeen garapenean lagundu. kaltzioa probiotikoak Hezurretako eta hortzetako garapeneanlagundu. Osteoporosia prebenitzeko aukera. Funtzionamendu gastrointestinala hobetu eta beherakoen maiztasuna. Heste-mikrobiotaren kalitatea hobetu. A eta D bitaminak Ikusmena eta kaltzioaren absortzioa hobetu hurrenez hurren. burdina azido folikoa Odolean O 2- garraioan lagundu. Anemiaren agerpena prebenitu dezakete. Garunarekin edota bizkar-muinekinerlazionatutako malformazio kongenitoak gutxitzeko aukera. omega-3 Gaixotasun kardiobaskularren arriskua. Zuntza eta probiotikoak Kolonaren minbiziaren arriskua gutxitzen lagundu. Heste-mikrobiotaren kalitatea hobetu.
10 Arrautza funtzionalak hurrengoekin aberastuak: A, E, B12 bitaminak, azido folikoa, biotina eta mineralak (I, Se, P)
11 Immunonutrizioa Erantzun immunearen modulazioa nutriente espezifikoen bidez erantzun immunea edota hantura aldatu
12 Immunonutrizioarentzako itu potentzialak Mukosaren muga funtzioa Zelulek bideraturiko babesa Tokiko hantura edo sistemikoa
13 Trauma/infekzioa/erredura Immunitate sistemaren aktibazioa Patogenoen suntsipena Zitokina proinflamatorioak Oxidanteak Kontrako giroa Ehunetako kaltea Antioxidanteak feedback IL-10, HSP, Ostalariaren ehunetako nutrienteen askapena Gosearen galera T eta B linfozitoak Glukosa Glutamina Az. amino sulfurikoak Babes antioxidanteak indartu IMMUNONUTRIZIOA
14 Elikagaien zenbait osagaik immunitatesisteman era lagungarrian ekiten dute 1. Sistema immuneak eragindako ekintza toxikoaren modulatzaileak Beta karotenoak (frutak, azenarioak) Flabononak (azido zitrikoak) Flabonolak (sagarra, brokoli, tipula, tea, soja) Sulforanoak (berakatza, tipula) Omega 3 gantz-azidoak (arrain urdina) 2. Erantzun immunearen gehipena Probiotikoak Lignanoak (linoa, oloa eta begetalak) Sulfuroak eta tiolak (berakatza, tipula)
15 Propietate immunoestimulatzailedun konposatuak Konposatu mota Konposatu sulfuratuak Sulfuroak, disulfuroak, tiolak Elikagaiaren iturria Brekol, aza, berroak, eta abar Flabonolak Katekina, epikatekina Te berdea, ardo beltza, madariak Flabononak Hesperidina naringina Fruitu zitrikoak Polifenolak Taninoak Ekinakosidoak Ekinazina, azido kafeikoa eta azido txikorikoa Ardoa, dilistak, mahats beltza, te berdea Aperitiboak, ekinazea duten sopak
16 Nutriente imnunomodulatzaile nagusien efektu onuragarriei buruzko konklusio zientifikoak Nutriente nagusiak: A, E, C eta D bitaminak Omega 3 gantz-azidoak Nukleotidoak Arginina Glutamina Oligoelementuak: Fe, Se, Zn Probiotikoak
17 Bitaminak: ekintza antioxidantea Modulazioa lortzeko maila nutrizional normalak baina maila askoz altuagoetan hartu behar dira (adibidez, antigorputzen ekoizpena gehitzeko) eta gutxienez 5-20 aldiz gehiago zelulek bideraturiko immunitatea sustatzeko A bitamina, β karoteno eta D bitamina Zelulen desberdintzapenean eragin; birusek eragindako infekzioen modulatzaileak. Malnutrizio egoeran gehitu, elgorriari aurre egiteko.. E bitamina Eskasiak immunitate humoral eta zelularrean eragina du, eta infekzioen gehikuntzarekin erlazionatzen da. Dosi altuek (300 mg/kg 450 UI) erantzun immunea inhibitzen dute, Neurrizko dosiek (50 UI/kg) antigorputzen sintesia gehitzen dute. Gehigarriaren efektu onuragarria nabaria da sistema immunearentzako desafio bat dagoenean. Erradikal askeen harraparia da mintz-mailan, lipidoen peroxidazioa ekiditen du. Aukerako erabilera Chron gaixotasunean eta enterokolitis nekrotrizantean. C bitamina Zitosolean antioxidantea. Emaitzak kontraesankorrak. Arnas-gaixotasunetan litekeena da onuragarria izatea.
18 A bitamina eta gaixotasun infekziosoa Efektu onuragarria frogatu da hurrengo gaixotasun infekziosoentzako: Tuberkulosia: heriotza-tasa Sepsi puerperala: morbilitate-tasa Beherakoa: heriotza-tasa Malaria: heriotza-tasa Elgorria: heriotza- eta morbilitate-tasa Heriotza-tasa haurdunaldian GIB/HIESA bakailaoagibelaren olioa
19 A bitaminak eta zuntzak mukosaren homeostasian eragina dute: mikrobiota komentsalaren gain ekiten dute, zelula erregulatzaileak edo efektore mota desberdinak sortarazten dituzte Sinbionteak Dieta (A vitamina, zuntza) m.o-etatik eratorritako produktuak (ATP, flagelina, DNA, LPS, SCFA) Patogenoak Mikrobiotak T zelula efektoreen eta erregulatzaileen erantzunak kontrolatzen ditu hestean ZD CD Lamina propioa Th1 IFNγ + AR AR T birgina Th17 IL-17 LG mesenterikoa T birgina AR: azido erretinoikoa SCFA: kate laburreko gantz-azidoak (short-chain fatty acid) T reg (Foxp3) T reg IL-10
20 A bitaminaren eskasiaren eragina funtzio immunean Mukosa Keratineneta muzinen ezohiko adierazpena Zilioen eta mikrobiloen galera Globet zelulen murrizketa Immunitate innatoa neutrofiloen funtzioa NK zelulen kopurua eta funtzioa hematopoiesia Immunitate adaptatiboa Aldaketa Th1 profilera B linfozitoen kopuruaeta funtzioa Antigorputz timodependenteen erantzuna
21 Antioxidatzaileenfuntzioazahartzaroak eragindakoaldaketaimmunologikoetan Zelula Funtzioa Zahartzaroa Antioxidanteak zahartzaroan Fagozitoak Atxikidura Migrazioa Fagozitosia ROS ekoizpena TNFα ekoizpena Gehitu Gutxitu Gutxitu Gehitu Gehitu Gutxitu (= heldua) Gehitu (= heldua) Gehitu (= heldua) Gutxitu (= heldua) Gutxitu (= heldua) Linfozitoak Atxikidura Migrazioa Ugalketa IL-2 ekoizpena Gehitu Gutxitu Gutxitu Gutxitu Gutxitu (= heldua) Gehitu (= heldua) Gehitu (= heldua) Gehitu (= heldua) NK Zitotoxizitatea Gutxitu Gehitu (= heldua) ROS: reactive oxygen species
22 Dieta-kalitatearen indize-banaketaren zenbait ezaugarri sozioekonomikoren arabera Ezaugarria Adina urte urte urte urte Heziketa-maila Baxua Ertaina Altua Maila sozioekonomikoa Baxua Ertaina Altua eve ikerketaren emaitzak Kalitate ona (%) 50,1 53,8 53,1 50,1 52,1 53,0 52,6 50,4 60,4 58,4 Gizonezkoak n=4.728 Zenbait urritasun (%) 49,9 46,2 46,9 49,9 47,9 47,0 47,4 49,6 39,6 41,6 Emakumezkoak n=5480 Kalitate ona (%) 56,6 58,0 59,6 50,1 57,0 59,8 60,6 59,3 66,8 68,6 Zenbait urritasun (%) 43,4 42,0 40,4 49,4 43,0 40,2 39,4 40,7 33,2 31,4
23 Bitamina antioxidatzaileak: mortalitatea handitu dezakete? Zenbait ikerketetan frogatzen den dietan A bitamina, beta karoteno eta E bitamina gehitzean, bihotzeko arazoak dituzten pazienteen mortalitatea gehitzen dela. C bitamina eta Se: efektu esanguratsurik gabe. Gaixotasun alergikoaren eta asmaren probabilitatea handitu dezakete.
24 Gantz-azidoak: beste antioxidatzaile batzuk B. Díez -R. San Millán
25 Dietaren gantz-azidoak Ez beharrezkoak Koipeak eta gantz-azidoak Koipe saturatuak Animalien koipeak, gurina, manteka Beharrezkoak Gantz poliinsaturatuak Koipe insaturatuak EZ beharrezkoak Gantz monoinsaturatuak omega 3 gantz-azidoak Azido eikosapentanoikoa: arraina, itsaskiak Azido dokosahexanoikoa: arraina, itsaskiak Azido α-linoleikoa: linazi, soja, intxaurra, koltza-olioa omega 6 gantz-azidoak arto-olioa, kartamo-olioa, ekilore-olioa omega 9 gantz-azidoak oliba-olioa, aguakatea, kakahueteak, almendrak
26 Gantz-azido taldeak eta eikosaoideen sintesia DIETA Sintesi endogenoa Bide metabolikoek entzima berdinengatik lehiatzen dute azido linolenikoa Oktadekatrienoikoa (C18:3 ω-3) Oktadekatetraenoikoa (C18:4 ω-3) Eikosatetraenoikoa (C20:4 ω-3) Eikosapentaenoikoa (C20:5 ω-3) Dokosapentaenoikoa (C22:5 ω-3) Dokosahexaenoikoa (C22:6 ω-3) ω-3 taldea PGE 3 PGI 3 TXA 4 LTB 5 PGE PGE 2 PGI 1 TXA 2 LTB 4 azido linoleikoa Oktadekadienoikoa (C18:2 ω-6) Oktadekatrienoikoa (C18:3 ω-6) Eikosatrienoikoa (C20:3 ω-6) Eikosatetraenoikoa (C20:4 ω-6) Dokosatetraenoikoa (C22:4 ω-6) Dokosapentaenoikoa (C22:5 ω-6) ω-6 taldea desaturasa elongasa desaturasa elongasa desaturasa azido oleikoa Oktadekaenoikoa (C18:1 ω-9) Oktadekadienoikoa (C18:2 ω-9) Eikosadienoikoa (C20:2 ω-9) Eikosatrienoikoa (C20:3 ω-9) Dokosatrienoikoa (C22:3 ω-9) Dokosatetraenoikoa (C22:4 ω-9) ω-9 taldea Iturria: J. Mataix et al. Lípidos. En: Nutrición y alimentación Humana. J.Mataix, Madrid Ergón,
27 Omega 6 gantz-azidoak CH 3 Omega 3 gantz-azidoak Landareetatik eratorriak C18:2n-6 Azido linoleikoa COOH CH 3 COOH C18:3n-3 Azido α-linoleikoa CH 3 C20:4n-6 Azido arakidonikoa COOH CH 3 COOH C20:5n-3 Azido elikosapentanoikoa (EPA) CH 3 COOH C22:5n-6 Azido dokosapentanoikoa COOH C22:6n-3 Azido dokosahexanoikoa Gizakiak ez ditu omega 6tik omega 3ra pasatzeko behar diren entzimak eta beste iturri dietetiko batzuetatik lortu behar dira. CH 3
28 Gantz-azido mono- eta poliinsaturatuak GANTZ-AZIDO MONOINSATURATUAK (MUFA: MonoUnsaturated Fatty Acid) Azido oleikoa Ez dira funtzezkoak/oinarrizkoak. Emaitzak eztabaidagarriak dira. Oliba-olioa ekilore-olioa baino hobeagoa, baina olibaolioaren efektu immunomodulatzaileak ezin izan dira frogatu gizakietan, animalia-ikerketan erabiltzen diren dosiak ez direlako aplikagarriak gizakian. Artritis erreumatoidean aukerako erabilera. Nutrizio parenteralean soja-olioaren erabileraren alternatiba.
29 GANTZ-AZIDO POLIINSATURATUAK (PUFA: PolyUnsaturated Fatty Acid) B Landare-olioak (onagra, borraja) GLA (18:3 ω-6) DGLA (20:3 ω-6) zikloxigenasa PUFA ω-6 15-lipoxigenasa PGE1 antiinflamatorioa Zitokina proinflamatorioak gehitu. Sepsiaren eta erredurek eragindako kalteen eboluzioa eta mortalitatea gehitzen du. A LA (18:2 ω-6) AA (20:4 ω-6) desaturazioa elongazioa 15-HETrE 15-lipoxigenasa 15-HEPE 15-lipoxigenasa LTB4, LTC4, LTD4 Hanturaren bitartekariak LTB5, LTC5, LTD5 15-lipoxigenasa C Arrain-olioak EPA (20:5 ω-3) A
30 Gantz-azido poliinsaturatuak PUFA ω-3 In vivo katea luzatzen dute eta desaturatzen dira zelula-mintzean sartzeko. Zelula-mintzean metabolizatzen dira PGE3 eta LTB5 konposatuetara (PGE2 eta LTB4 baino bioaktibitate baxuagokoak). Efektu immunomodulatzaile dute hurrengoen sintesian oztopatzeagatik : 1. Prostaglandina (PGE2) proinflamatorioa T linfozitoen immunosupresorea, sukarra, anorexia. 2. Leukotrienoak (LTB4) kimiotaktikoa, atxikiduran laguntzen du.
31 PUFA ω 3 gantzek eragindako hanturaren efektu modulatzailearen oinarria Omega 6 Azido linoleikoa Omega 3 Azido α linoleikoa Azido arakidonikoa Azido eikosapentanoikoa Zikloxigenasa Lipoxigenasa omega 6tik eratorritako eikosanoideak 2 taldearen protanoideak TXA2, PGE2, PGI2 proinflamatorioak 4 taldearen leukotrienoak LTB4, LTC4-LTE4 omega 3tik eratorritako eikosanoideak 3 taldearen prostanoideak TXA3, PGE3, PGI3 antiinflamatorioak 5 taldearen leukotrienoak LTB5, LTC5-LTE5 B. Díez -R. San Millán
32 Kate luzeko ω-3 gantz-azido poliinsaturatuak ω-3 LC PUFA (Long Chain PolyUnsaturated Fatty Acid) Dietaren oinarrizko/funtsezko gantz-azidoen inplikazioa erantzun immunean hurrengoan oinarritzen da: haien eskasiak zenbait gaixotasun autoimmuneen sintomak areagotu edo gutxitu ditzake, eta haien gehikuntzak dietan efektua itzul dezake. Immunitate-sistemaren zelulek oxidanteen eta antioxidanteen arteko orekan parte hartzen dute. Hori dela eta, hantura oztopatzen dute eta erantzun immune orekatuagoa eragiten dute. Indibiduo osasuntsuetan PUFAren gehigarriek bitartekari proinflamatorioen ekoizpena inhibitzen dute (adibidez IL-6, IL-1, TNF eta IL-2), erantzun immunean oztopatu gabe.
33 Zenbait arrain eta itsaskietan omega 3 gantz-azidoen edukia (American Heart Association-tik egokitua) arraina EPA+DHA (g) /100 g zati jangarria Arrain-kopurua (g) lortzeko 1 g EPA+DHA Atun, atuntxiki (freskoa) 0,28-1, Atlantikoaren izokin 1,28-2,15 42,5-70,9 Berdel 0,4-1, Atlantikoaren sardinzar 2,01 50 Ortzadar-amuarrain 1,15 87 Sardina 1, Mero (halibut) 0,47-1, Atun, atuntxiki (ontziratua) 0, Bakailao 0, Abadejo 0, Bagre (catfish) 0, Mihi-arrain 0, Ostra 0, Izkira 0, Bieira 0,2 500 Bakailao.olioaren kapsulak 0,19 5 Omacor (pronova) 0,85 1 EPA= azido eikosapentanoikoa, DHA= azido dokosahexanoikoa Omega 3-ren edukia oso aldakorra da espeziearen, garaiaren, dietaren eta gordetzeko eta janaria prestatzeko eraren arabera, hori dela eta jarritako datuak gutxi gorabeherakoak dira. B. Díez -R. San Millán
34 Gantz-azidoak eta amaren esnea 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2 Giza esnea Behi-esnea 0,3 13,5 2, LC-PUFA PUFA MUFA SFA Giza esnearen eta behi-esnearen gantz-konposizioa LC-PUFA = kate luzeko gantz-azido poliinsaturatuak PUFA = gantz-azido poliinsaturatuak MUFA= gantz-azido monoinsaturatuak SFA= gantz-azido saturatuak Iturria: J. Mataix y Gil. En Libro blanco de los omega-3. Instituto omega 3. Puleva Food, g/per capita/egun Olibaolioa Beste olio g/per capita/egun Manteka Gurin Margarina batzuk Olio, gurin eta margarinen kontsumo-eboluzioa Espainiako populazioan. Iturria: Varela et al, Estudio Nacional de Nutrición y Alimentación, Encuesta de Presupuestos Familiares, Instituto Nacional de Estadística, kontsumo globala
35 Arrain, itsaski, molusku, krustazeo eta ω-3 gantz-azidoen kontsumoa Espainiako populazioan. Kg/urte g/egun ω-3 GA/egun Arrain freskua eta izoztua Legatza eta merlenka 5,3 14,52 0,04 Sardinak eta antxoak 3,2 8,76 0,2 Mihi-arraina 1,5 4,11 0,004 Izokina 1,0 2,73 0,05 Atun eta atuntxiki 0,6 1,64 0,05 Amuarrain 0,7 1,92 0,02 Bakailao 0,6 1,64 0,004 Beste arrain batzuk (a) 5,3 14,52 0,2 GUZTIRA 18,2 49,86 0,568 Arrain- eta itsaski-kontserbak Sardinak eta antxoak 0,3 0,82 0,02 Atun eta atuntxiki 2,2 6,02 0,17 Beste arrain eta itsaski batzuk 1,5 4,11 0,04 GUZTIRA 18,2 49,86 0,23 Itsaskiak, moluskuak eta krustazeoak (b) Freskuak 5,8 15,9 0,1 Egosiak 0,2 0,55 0,004 Izoztuak 3,1 8,49 0,05 GUZTIRA 9,1 24,93 0,154 DENAK 31,3 85,75 0,952 (a) ω-3 gantz-azidoen 1,5 g/100 g balioa jarri da; (b) ω-3 gantz-azidoen 0,7 g/155 g balioa jarri da. Iturria: Ministerio de Agricultura, Pesca y alimentación. La alimentación en España, Madrid, 2000.
36 Omega-3 gantz-azidoekin tratatzeko sentikorrak diren gaixotasun kroniko ohikoenak Heste-gaixotasun inflamatorioa Jatorri anizdun traumak Psoriasia Artritis erreumatoideoa Osteoartritisa Arnasteko distres-sindrome akutua Asma Bakterioek eta birusek eragindako neumonia Beste batzuk: IgA-k eragindako nefropatia Crohn gaixotasuna Kardiopatiak, tratamendu post-infarto
37 Aurkikuntza berriak PUFA ω-3 gantz-azidoei buruz Arrain-olioak gertakizun koronarioek eragindako mortalitatea % 20-30ean gutxitzen du, g/aste dosian erabiltzen denean. Haurdunaldian gehigarriek erabiltzen direnean 3,7 g/egun dosian, atopiarekiko arrisku altua duten umeetan, erantzun alergiko neonatala aldatzen dute.
38 ω-3 gantz-azidoen ekintza-mekanismoak minbizien hazkuntzan PPARα Omega-3 Mitosia VEGF Angiogenesia PGE 2 Fase akutuko erantzuna NF Κ B IL-1, IL-6 COX II CRP inos PGH 2 Omega-3 DNAren konponketa Estrogenoak DNAn kaltea Inbasibitatea eta minbiziaren hazkuntza Lipidoen peroxidazioa Blokeo metabolikoa kakexia Apoptosia Antiapoptosia Omega-3 B. Díez -R. San Millán
39 Aminoazidoak, peptidoak eta proteinak Arginina NOS entzimarentzako substratua. Gaixotasun zeliakoan eta hanturan efektu onuragarriak. Glutamina Base purikoak eta pirimidinikoak sintetizatzeko behar diren amino taldeen ea. Minbizian eta kirurgian hesteko atrofia gutxitzen du. Praktika klinikoan hurrengoetan erabiltzen da: ume goiztiarretan, kimio- eta erradioterapian, GIB immunogutxipenean. NOS: Nitric oxide synthases
40 Nukleotidoak: aurrez eratutako base purikoak eta pirimidinikoak Dietaren nukleotidoak etapa neonatalean osagai erdioinarrizkoak (semiesenciales) kontsideratzen dira. Hesteko mikrobiota modulatzen dute. PUFA gantz-azidoen metabolismoa erregulatzen dute. Immunitate-sistemaren garapenean eta aktibazioan eragina dute. Ume jaioberrietan efektua murriztua da. Gehigarriak dituzten esne-formulekin elikatutako bularreko haurretan beherako akutuen gertakari murriztuagoak.
41 Mineralak Selenioa Dietan oinarrizko traza-elementua. Hurrengoetan parte hartzen du: Hazkuntza: tiroidesaren gaineko funtzio Antioxidazioa: Selen proteinak Antikantzerigenoa: DNAren oxidazioa inhibitzen du Immunitate-sistemaren modulatzailea Glutation-peroxidasa konplexuaren zatia. E eta C bitaminekin efektu sinergikoa.
42 Selenioaren efektua immunitatesistemaren zelulen aktibitatean Zelula Eskasia Gehigarria T linfozitoak ugalketa mitogenikoa DTH aktibitatea eta IL 2 B linfozitoak IgG eta IgM antigorputzen tituluak txertoei erantzuna (gripea, difteria) Makrofagoak kimiotaxia eta patogeno intrazelularrekiko erresistentzia Zelula dendritikoak azaleko Langerhans zelulak azaleko Langerhans zelulak NK pertsona nagusien aktibitatea Gomendatutako ahorakina 55 µg/ egun (goiko muga 200 µg/ egun) DTH: Delayed Type Hypersensitivity Margaret P Rayman. The importance of selenium to human health. Lancet, 2000;356:
43 Selenioaren efektua eragin immunologikoa duten prozesuetan Infekzioak: B hepatitis eta GIB birusek eragindako mortalitatea gutxitu. Coxakie birusen mutazioa ekidin. Staphylococcus aureus bakterioak eragindako erisipela ekidin. Minbizia Minbizi-zelulen apoptosia areagotu. Antiinflamazioa IL1,TNFα, IL8 zitokinen gutxipena. Atxikidura-molekulen modulazioa.
44 Mineralak Zinc DNAren sintesian inplikatutako metabolitoen koentzima, zatiketa azkarreko ehunetan (hezur-muinean, timoan). Eskasia beherakoei, infekzioa errepikakorrei eta kandidiasiei asoziatzen da immunitate zelularraren eskasia. Wikimedia Commons, user Chris 73 Immunitatea hobetzeko eta infekzioak prebenitzeko (batez ere goiko arnasatraktukoak) estrategia moduan, adinduen dietan hurrengoak bi hilabetean zehar administratzea proposatzen da: 20 mg Zn/egun, 100 µg Se/egun eta 200 mg E bit/egun. Maila indibidualak ezarri behar dira, gehiegikeria negatiboa baita.
45 Zn eskasia izateko arrisku nagusia duten taldeak hurrengoak dira: Umeak Adinduak Haurdun daudenak eta bularra ematen dutenak Barazkijaleak Zinc Erantzun inflamatorioaren erregulatzailea. Autoimmunitatearekin erlazionatu da. Erantzun immune humorala eta zelularra gutxitzen du. USDA
46 Zn-eskasia eta bere eragina erantzun immunean Zelula edo molekula Kopurua Funtzioa T linfozitoak Azpipopulazio guztiak Th1/Th2 desoreka B linfozitoak Apoptosia Makrofagoak/monozitoak Neutrofiloak Fagozitosia eta digestioa NK Zitotoxizitatea IFNγ/IL-2
47 Burdinak egindako Th1/Th2 erregulazioa Th0 Th1 IL-12 IL-4 Th2 IL-2, IFN-γ IL-1, IL-6, IL-21, IL-23 burdina Th1 funtzioa kaltetu eta Th2 areagotu Makrofagoa Infekzioak edo minbizia dituzten pazienteei ez zaie inoiz burdina eman behar.
48 Oreka immunologikoa eraldatzen duten eskasia nutrizionalekin batera doazen zenbait gaixotasun eta gaixotasun-egoera GAIXOTASUNAK Autoimmuneak HIESA Nahaste gastrointestinalak Crohn gaixotasuna Infekzioak Giltzurruneko gaixotasunak Zirrosia GAIXOTASUN- EGOERAK Anorexia Erredurak Alkoholismoa Traumatismoak Zahartzea Malnutrizioa
49 Ahalmen antialergikoa duten konposatuak (probiotikoak baztertuta) Konposatua Jatorria Efektua eredua Backterio Ez probiotikoak Lipoglikanoak Lipopolisakaridoak CpG duen DNA Listeria monocytogenes Mycobacterium vaccae Mycobacterium Backterio Gram(-), ad. Bacteroides fragilis Bakterioak sintomak; IgE eosinofilia arnas-gaixotasunak eosinofilia IgE espezifikoa Th2; eosinofilia Th2 proliferazioa eosinofilia Txakurra Sagua Sagua Gizakia Sagua Gizakia (in vitro) Karragenanoak Algen polisakaridoak Aho-tolerantziaren adiubantea Sagua Landareen estraktuak n-3/n-6 PUFA FIP-fve Te berdea (antioxidatzailea) Arrain-olioa Flammulina velutipes anafilaxia IgE; zitokinakth2 SPT arrautzari SCORAD; zitokinak IgE Th1 zitokinak Sagua Gizakia Sagua Sagua Antioxidatzaileak C edo E bitaminak ekzemarekiko arriskua Gizakia Frukto eta oligosakaridoak Zenbait landare IgE Gizakia/sagua FIP-fve: onddoen proteina immunomodulatzaile fve; PUFA: polyunsaturated fatty acid; SPT: skin prick test; SCORAD: Scoring of Atopic Dermatitis
50 Konklusioak Zenbait oinarrizko mikronutrieneteen ahorakinaren aldaketak erantzun immunea modula dezake. Egunean gomendatutako kopuruen helburua da gabeziaegoerak ekiditea. Onura maximoa lortzeko hartu beharreko mikronutrienteen kopuruaren zenbait proposamen egin dira (zein kopuru?). Adinduetan eta pisu baxuko jaioberrietan mikronutrienteen gehigarriak erabiltzea iradokitzen da. Formula immunoestimulatzaileak garatu dira ebaketak egin ondorengo ospitaleratzea gutxitzeko. Elikagai funtzionalak garatzeko hurrengoa beharrezkoa da: Haien funtzioak identifikatzea eta karakterizatzea. Funtzio horiek neurtzeko metodologiak garatzea. Giza ikerketan adierazle moduan markatzaileak balioztatzea.
09. gaia Janaritikeratorritakobakterioek eragindakoimmunomodulazioa
III. ATALA. Immunonutrizioa 09. gaia Janaritikeratorritakobakterioek eragindakoimmunomodulazioa B. Diez Azpiri, J. Bikandi, R. San Millán Gutiérrez Probiosia Sinbiosia Prebiosia PROBIOTIKOAK Bakterio bizirik
Διαβάστε περισσότεραMukosagastrointestinalaren immunitateaeta aho-tolerantzia
I. ATALA. Immunitate-sistema eta elikadura 03. gaia Mukosagastrointestinalaren immunitateaeta aho-tolerantzia B. Diez Azpiri, J. Bikandi, R. San Millán Gutiérrez Immunitatea mukosan eta aho-tolerantzia
Διαβάστε περισσότερα9. GAIA: ZUNTZA. Edurne Simon eta Jonatan Miranda
9. GAIA: ZUNTZA Edurne Simon eta Jonatan Miranda ZUNTZA DIETETIKOA Definizioa, eta ezaugarriak Zuntz dietetikoaren ezaugarriak Zuntzaren funtzioak Libragarri-jarduera Erregulazio gastrikoa Glukosaren metabolismoaren
Διαβάστε περισσότερα6. GAIA: BITAMINAK. Edurne Simon eta Jonatan Miranda
6. GAIA: BITAMINAK Edurne Simon eta Jonatan Miranda BITAMINAK Alde Orokorrak Definizioa Sailkapena Izendapena Bitamina zehatzak Ezaugarri fisiko-k Gomendioak Erlazionatutako gaixotasunak AURKIBIDEA SARRERA
Διαβάστε περισσότεραDERIBAZIO-ERREGELAK 1.- ALDAGAI ERREALEKO FUNTZIO ERREALAREN DERIBATUA. ( ) ( )
DERIBAZIO-ERREGELAK.- ALDAGAI ERREALEKO FUNTZIO ERREALAREN DERIBATUA. Izan bitez D multzo irekian definituriko f funtzio erreala eta puntuan deribagarria dela esaten da baldin f ( f ( D puntua. f zatidurak
Διαβάστε περισσότεραPoisson prozesuak eta loturiko banaketak
Gizapedia Poisson banaketa Poisson banaketak epe batean (minutu batean, ordu batean, egun batean) gertaera puntualen kopuru bat (matxura kopurua, istripu kopurua, igarotzen den ibilgailu kopurua, webgune
Διαβάστε περισσότεραBanaketa normala eta limitearen teorema zentrala
eta limitearen teorema zentrala Josemari Sarasola Estatistika enpresara aplikatua Josemari Sarasola Banaketa normala eta limitearen teorema zentrala 1 / 13 Estatistikan gehien erabiltzen den banakuntza
Διαβάστε περισσότεραDIABETEAREN DIETOTERAPIA
DIABETEAREN DIETOTERAPIA DIABETEAREN DIETOTERAPIA DEFINIZIOA ETA DIAGNOSTIKOA SAILKAPENA ETA ETIOLOGIA SEINALE KLINIKOAK ETA FISIOPATOLOGIA TRATAMENDUA DEFINIZIOA ETA DIAGNOSTIKOA Diabetes mellitus izena
Διαβάστε περισσότερα4. GAIA: LIPIDOAK. Edurne Simon eta Jonatan Miranda
4. GAIA: LIPIDOAK Edurne Simon eta Jonatan Miranda LIPIDOAK Definizioa Sailkapena Lipidoen funtzioak eta haien metabolismoa Lipidoen erabilera Gantzen gomendio dietetikoak Gantz-iturriak Lipidoen metabolismoarekin
Διαβάστε περισσότερα7.GAIA. ESTATISTIKA DESKRIBATZAILEA. x i n i N i f i
7.GAIA. ESTATISTIKA DESKRIBATZAILEA 1. Osatu ondorengo maiztasun-taula: x i N i f i 1 4 0.08 2 4 3 16 0.16 4 7 0.14 5 5 28 6 38 7 7 45 0.14 8 2. Ondorengo banaketaren batezbesteko aritmetikoa 11.5 dela
Διαβάστε περισσότεραERREAKZIOAK. Adizio elektrozaleak Erredukzio erreakzioak Karbenoen adizioa Adizio oxidatzaileak Alkenoen hausketa oxidatzailea
ERREAKZIAK Adizio elektrozaleak Erredukzio erreakzioak Karbenoen adizioa Adizio oxidatzaileak Alkenoen hausketa oxidatzailea ADIZI ELEKTRZALEK ERREAKZIAK idrogeno halurozko adizioak Alkenoen hidratazioa
Διαβάστε περισσότερα1. Gaia: Mekanika Kuantikoaren Aurrekoak
1) Kimika Teorikoko Laborategia 2012.eko irailaren 12 Laburpena 1 Uhin-Partikula Dualtasuna 2 Trantsizio Atomikoak eta Espektroskopia Hidrogeno Atomoaren Espektroa Bohr-en Eredua 3 Argia: Partikula (Newton)
Διαβάστε περισσότεραI. ikasgaia: Probabilitateen kalkulua
I. ikasgaia: Probabilitateen kalkulua 1 Eranskina: Konbinatoria 2 Probabilitate kontzeptua 2.1 Laplaceren erregela 2.2 Maiztasun-ikuspuntua 2.3 Ikuspuntu subjektiboa 3 Gertakizunen aljebra 3.1 Aurkako
Διαβάστε περισσότεραKANTEN ETIKA. Etika unibertsal baten bila. Gizaki guztientzat balioko zuen etika bat.
EN ETIKA Etika unibertsal baten bila. Gizaki guztientzat balioko zuen etika bat. Kantek esan zuen bera baino lehenagoko etikak etika materialak zirela 1 etika materialak Etika haiei material esaten zaie,
Διαβάστε περισσότεραOREKA KIMIKOA GAIEN ZERRENDA
GAIEN ZERRENDA Nola lortzen da oreka kimikoa? Oreka konstantearen formulazioa Kc eta Kp-ren arteko erlazioa Disoziazio-gradua Frakzio molarrak eta presio partzialak Oreka kimikoaren noranzkoa Le Chatelier-en
Διαβάστε περισσότεραAurkibidea 1 NUTRIZIO-ZIENTZIARAKO OINARRI FISIOLOGIKO ETA BIOKIMIKOAK KARBOHIDRATOAK LIPIDOAK PROTEINAK...
Aurkibidea 1 NUTRIZIO-ZIENTZIARAKO OINARRI FISIOLOGIKO ETA BIOKIMIKOAK... 1 2 KARBOHIDRATOAK... 13 3 LIPIDOAK... 41 4 PROTEINAK... 73 5 MINERALAK... 107 6 BITAMINAK (I)... 141 7 BITAMINAK (II)... 165 8
Διαβάστε περισσότεραFreskagarriak: hobe light badira
Freskagarriak: hobe light badira Ez dute kaloriarik, eta zaporea, antzekoa OHIKO FRESKAGARRIEK AZUKREA DUTE, ETA LIGHT DEITZEN DIRENEK, EZTITZAILE EDO EDULKORATZAILEAK DITUZTE, KALORIARIK GABEAK. HORI
Διαβάστε περισσότεραANGELUAK. 1. Bi zuzenen arteko angeluak. Paralelotasuna eta perpendikulartasuna
Metika espazioan ANGELUAK 1. Bi zuzenen ateko angeluak. Paalelotasuna eta pependikulatasuna eta s bi zuzenek eatzen duten angelua, beaiek mugatzen duten planoan osatzen duten angeluik txikiena da. A(x
Διαβάστε περισσότερα9. Gaia: Espektroskopiaren Oinarriak eta Espektro Atomiko
9. Gaia: Espektroskopiaren Oinarriak eta Espektro Atomikoak 1) Kimika Teorikoko Laborategia 2012.eko irailaren 21 Laburpena 1 Espektroskopiaren Oinarriak 2 Hidrogeno Atomoa Espektroskopia Esperimentua
Διαβάστε περισσότεραALKENOAK (I) EGITURA ETA SINTESIA
ALKENOAK (I) EGITURA ETA SINTESIA SARRERA Karbono-karbono lotura bikoitza agertzen duten konposatuak dira alkenoak. Olefina ere deitzen zaiete, izen hori olefiant-ik dator eta olioa ekoizten duen gasa
Διαβάστε περισσότεραESTATISTIKA ENPRESARA APLIKATUA (Bigarren zatia: praktika). Irakaslea: Josemari Sarasola Data: 2016ko maiatzaren 12a - Iraupena: Ordu t erdi
ESTATISTIKA ENPRESARA APLIKATUA (Bigarren zatia: praktika). Irakaslea: Josemari Sarasola Data: 2016ko maiatzaren 12a - Iraupena: Ordu t erdi I. ebazkizuna (2.25 puntu) Poisson, esponentziala, LTZ Zentral
Διαβάστε περισσότερα= 32 eta β : z = 0 planoek osatzen duten angelua.
1 ARIKETA Kalkulatu α : 4x+ 3y+ 10z = 32 eta β : z = 0 planoek osatzen duten angelua. Aurki ezazu α planoak eta PH-k osatzen duten angelua. A'' A' 27 A''1 Ariketa hau plano-aldaketa baten bidez ebatzi
Διαβάστε περισσότεραHirukiak,1. Inskribatutako zirkunferentzia. Zirkunskribatutako zirkunferentzia. Aldekidea. Isoszelea. Marraztu 53mm-ko aldedun hiruki aldekidea
Hirukiak, Poligonoa: elkar ebakitzen diren zuzenen bidez mugatutako planoaren zatia da. Hirukia: hiru aldeko poligonoa da. Hiruki baten zuzen bakoitza beste biren batuketa baino txiakiago da eta beste
Διαβάστε περισσότεραFARMAKOLOGIA APLIKATUA: Oinarri teorikoak medikamentuak zentzuz erabiltzeko
FARMAKOLOGIA APLIKATUA: Oinarri teorikoak medikamentuak zentzuz erabiltzeko Egilea(k): Joseba Pineda eta Aitziber Mendiguren ISBN zenbakia: 978-84-9860-765-9 EUSKARA ETA ELEANIZTASUNEKO ERREKTOREORDETZAREN
Διαβάστε περισσότεραOdol zirkulazioaren infekzioak. Ostalariaren erantzun inflamatorio sistemikoa mikroorganismo patogenoen aurrean
Odol zirkulazioaren infekzioak Ostalariaren erantzun inflamatorio sistemikoa mikroorganismo patogenoen aurrean Odol zirkulazioaren infekzioak Odol zirkulazioaren infekzioak Mikroorganismoen sarrera odolean
Διαβάστε περισσότεραARRAZOI TRIGONOMETRIKOAK
ARRAZOI TRIGONOMETRIKOAK 1.- LEHEN DEFINIZIOAK Jatorri edo erpin berdina duten bi zuzenerdien artean gelditzen den plano zatiari, angelua planoan deitzen zaio. Zirkunferentziaren zentroan erpina duten
Διαβάστε περισσότεραFamilien gastua suspertzen hasi da
bazkide-kontsumitzailearen aldizkaria XL. urtea - IV. aroa - 200. alea IRAILA 2015 www.consumer.es elikadura Uraren gogortasuna Eskolako menuen otordu osagarriak osasuna Udazkena, infekzio iturri Higienerik
Διαβάστε περισσότερα3. Ikasgaia. MOLEKULA ORGANIKOEN GEOMETRIA: ORBITALEN HIBRIDAZIOA ISOMERIA ESPAZIALA:
3. Ikasgaia. MLEKULA RGAIKE GEMETRIA: RBITALE IBRIDAZIA KARB DERIBATUE ISMERIA ESPAZIALA Vant off eta LeBel-en proposamena RBITAL ATMIKE IBRIDAZIA ibridaio tetragonala ibridaio digonala Beste hibridaioak
Διαβάστε περισσότεραAldehido eta Zetonak(II). Enolatoak eta Karbonilodun α,β-asegabeak
Aldehido eta Zetonak(II). Enolatoak eta Karbonilodun α,β-asegabeak Konposatu Karbonilikoen α Hidrogenoen Azidotasuna: Enolatoak Karboniloarekiko α hidrogenoak ohi baino azidoagoak dira Sortzen den anioia
Διαβάστε περισσότερα1. Oinarrizko kontzeptuak
1. Oinarrizko kontzeptuak Sarrera Ingeniaritza Termikoa deritzen ikasketetan hasi berri den edozein ikaslerentzat, funtsezkoa suertatzen da lehenik eta behin, seguru aski sarritan entzun edota erabili
Διαβάστε περισσότερα6.GAIA. BIRIKA-BRONKIOEN GAITZ KRONIKOAK 1. BIRIKETAKO GAIXOTASUN BUTXATZAILE KRONIKOA (BGBK- EPOC/OCFA)
6.GAIA. BIRIKA-BRONKIOEN GAITZ KRONIKOAK 1. BIRIKETAKO GAIXOTASUN BUTXATZAILE KRONIKOA (BGBK- EPOC/OCFA) BGBK osatzen dute arnas fluxuaren murrizketa iraunkorra duten eta klinikoki esfortzuagatiko disnea,
Διαβάστε περισσότεραESTATISTIKA ENPRESARA APLIKATUA (Praktika: Bigarren zatia) Irakaslea: JOSEMARI SARASOLA Data: 2013ko maiatzaren 31a. Iraupena: 90 minutu
ESTATISTIKA ENPRESARA APLIKATUA (Praktika: Bigarren zatia) Irakaslea: JOSEMARI SARASOLA Data: 2013ko maiatzaren 31a. Iraupena: 90 minutu I. ebazkizuna Ekoizpen-prozesu batean pieza bakoitza akastuna edo
Διαβάστε περισσότερα(5,3-x)/1 (7,94-x)/1 2x/1. Orekan 9,52 mol HI dago; 2x, hain zuzen ere. Hortik x askatuko dugu, x = 9,52/2 = 4,76 mol
KIMIKA 007 Ekaina A-1.- Litro bateko gas-nahasketa bat, hasiera batean 7,94 mol hidrogenok eta 5,30 mol iodok osatzen dutena, 445 C-an berotzen da eta 9,5 mol Hl osatzen dira orekan, erreakzio honen arabera:
Διαβάστε περισσότεραANALGESIKOAK ANTIINFLAMATORIOAK ANTIALERGIKOAK
ANALGESIKOAK ANTIINFLAMATORIOAK ANTIALERGIKOAK Erizainentzako Farmazia Klinikoa. OCW 2016 Argia Acarregui Garalde Laura Saenz del Burgo Martinez 3. GAIA Lan hau Creative Commons-en Nazioarteko 4.0 lizentziaren
Διαβάστε περισσότερα3. GAIA: KARBOHIDRATOAK. Edurne Simon eta Jonatan Miranda
3. GAIA: KARBOHIDRATOAK Edurne Simon eta Jonatan Miranda KARBOHIDRATOAK Sarrera Sailkapena Funtzioak Digestioa Xurgapena Garraioa Metaketa Metabolismoa Glukosaren etekin energetikoa Karbohidratoen gomendio
Διαβάστε περισσότεραJANGURAREN ERREGULAZIO NEUROKIMIKOA
2 JANGURAREN ERREGULAZIO NEUROKIMIKOA Hipotalamoa Neurotransmisore eta neuromodulatzaileak Izaki bizidun orok bere ehunen hazkuntza, garapen eta mantenu egokirako nutriente-ekarpena behar du. Hori elikagaiak
Διαβάστε περισσότεραBiologia BATXILERGOA 2. Teoriek eta eskolek, mikrobioek eta globuluek, elkar jaten dute, eta borroka horri esker egiten du aurrera biziak.
Biologia BATXILERGA 2 Teoriek eta eskolek, mikrobioek eta globuluek, elkar jaten dute, eta borroka horri esker egiten du aurrera biziak. M. PRUST (1871-1922) 6. argitalpena Eusko Jaurlaritzako ezkuntza,
Διαβάστε περισσότεραEmaitzak: a) 0,148 mol; 6,35 atm; b) 0,35; 0,32; 0,32; 2,2 atm; 2,03 atm; 2.03 atm c) 1,86; 0,043
KIMIKA OREKA KIMIKOA UZTAILA 2017 AP1 Emaitzak: a) 0,618; b) 0,029; 1,2 EKAINA 2017 AP1 Emaitzak:a) 0,165; 0,165; 1,17 mol b) 50 c) 8,89 atm UZTAILA 2016 BP1 Emaitzak: a) 0,148 mol; 6,35 atm; b) 0,35;
Διαβάστε περισσότερα2015ko Azaroaren 6a Hizlaria: Amaia Ibañez de Gauna Moderatzailea: Josu Baraia-Etxaburu
2015ko Azaroaren 6a Hizlaria: Amaia Ibañez de Gauna Moderatzailea: Josu Baraia-Etxaburu Gaixotasun infekziosoetako Zerbitzua Basurtuko Unibertsitate Ospitalea KASU KLINIKOA Kontsultaren arrazoia: 45 urteko
Διαβάστε περισσότερα4. Hipotesiak eta kontraste probak.
1 4. Hipotesiak eta kontraste probak. GAITASUNAK Gai hau bukatzerako ikaslea gai izango da ikerketa baten: - Helburua adierazteko. - Hipotesia adierazteko - Hipotesi nulua adierazteko - Hipotesi nulu estatistikoa
Διαβάστε περισσότεραI. ebazkizuna (1.75 puntu)
ESTATISTIKA ENPRESARA APLIKATUA Irakaslea: Josemari Sarasola Data: 2017ko uztailaren 7a, 15:00 Iraupena: Ordu t erdi. 1.75: 1.5: 1.25: 1.5: 2: I. ebazkizuna (1.75 puntu) Bi finantza-inbertsio hauek dituzu
Διαβάστε περισσότεραImmunologiako praktika-gidaliburua
Immunologiako praktika-gidaliburua Rosario San Millán Gutiérrez eta Joseba Bikandi Bikandi ISBN/ISSN: 978-84-9082-199-2 EUSKARAREN ARLOKO ERREKTOREORDETZAREN SARE ARGITALPENA Liburu honek UPV/EHUko Euskararen
Διαβάστε περισσότεραInekuazioak. Helburuak. 1. Ezezagun bateko lehen orria 74 mailako inekuazioak Definizioak Inekuazio baliokideak Ebazpena Inekuazio-sistemak
5 Inekuazioak Helburuak Hamabostaldi honetan hauxe ikasiko duzu: Ezezagun bateko lehen eta bigarren mailako inekuazioak ebazten. Ezezagun bateko ekuaziosistemak ebazten. Modu grafikoan bi ezezaguneko lehen
Διαβάστε περισσότεραMedikamentuak arrazoiz preskribatzen ikasteko GIDALIBURUA, kasu klinikoetan oinarrituta
Medikamentuak arrazoiz preskribatzen ikasteko GIDALIBURUA, kasu klinikoetan oinarrituta Egileak: Joseba Pineda eta Aitziber Mendiguren. Farmakologia saila. ISBN zenbakia: 978-84-9860-956-1 EUSKARAREN ARLOKO
Διαβάστε περισσότεραΟ Παιδίατρος μπροστά στην επιλογή βρεφικού γάλακτος
Ο Παιδίατρος μπροστά στην επιλογή βρεφικού γάλακτος Κ. Σαραφίδης Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ. Α Νεογνολογική Κλινική και ΜΕΝΝ Α.Π.Θ. Μητρικό γάλα Καλύτερη πηγή τροφής για τα βρέφη τον 1 ο χρόνο ζωής Αποτελεί
Διαβάστε περισσότεραUNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBAK ATOMOAREN EGITURA ETA SISTEMA PERIODIKOA. LOTURA KIMIKOA
UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBAK ATOMOAREN EGITURA ETA SISTEMA PERIODIKOA. LOTURA KIMIKOA 1. (98 Ekaina) Demagun Cl - eta K + ioiak. a) Beraien konfigurazio elektronikoak idatz itzazu, eta elektroi
Διαβάστε περισσότεραAldagai Anitzeko Funtzioak
Aldagai Anitzeko Funtzioak Bi aldagaiko funtzioak Funtzio hauen balioak bi aldagai independenteen menpekoak dira: 1. Adibidea: x eta y aldeetako laukizuzenaren azalera, S, honela kalkulatzen da: S = x
Διαβάστε περισσότερα1. jarduera. Zer eragin du erresistentzia batek zirkuitu batean?
1. jarduera Zer eragin du erresistentzia batek zirkuitu batean? 1. Hastapeneko intentsitatearen neurketa Egin dezagun muntaia bat, generadore bat, anperemetro bat eta lanpa bat seriean lotuz. 2. Erresistentzia
Διαβάστε περισσότερα1. MATERIAREN PROPIETATE OROKORRAK
http://thales.cica.es/rd/recursos/rd98/fisica/01/fisica-01.html 1. MATERIAREN PROPIETATE OROKORRAK 1.1. BOLUMENA Nazioarteko Sisteman bolumen unitatea metro kubikoa da (m 3 ). Hala ere, likido eta gasen
Διαβάστε περισσότεραBIOLOGIA ETA GEOLOGIA3DBH I. BLOKEA: GIZAKIA (1)
BIOLOGIA ETA GEOLOGIA3DBH I. BLOKEA: GIZAKIA (1) Altitudea 600 km 80 km 50 km 12 km -100 C -50 C 0 C 50 C 100 C NOLAKOA DA LIBURU HAU? Unitateen egitura Unitatearen hasiera 3 Elikadura Elikadura osasuntsua
Διαβάστε περισσότερα2. Zatia A KASU PRAKTIKOA Enpresaren produktuarekin lotutako ingurumenalderdiak identifikatzeko eta ebaluatzeko prozedura (Cafeteras Ensueño, S.L.
AURKIBIDEA 3 5 41 101 Aurkezpena 1. Zatia UNE 150301:2003 EKODISEINU ARAUA GARATZEKO GIDA 2. Zatia A KASU PRAKTIKOA Enpresaren produktuarekin lotutako ingurumenalderdiak identifikatzeko eta ebaluatzeko
Διαβάστε περισσότερα9. K a p itu lu a. Ekuazio d iferen tzial arrun tak
9. K a p itu lu a Ekuazio d iferen tzial arrun tak 27 28 9. K A P IT U L U A E K U A Z IO D IF E R E N T Z IA L A R R U N T A K UEP D o n o stia M ate m atik a A p lik atu a S aila 29 Oharra: iku rra rekin
Διαβάστε περισσότερα5. LEHENTASUN ARLOAK - HELBURUAK - EKINTZAK - ADIERAZLEAK
5. LEHENTASUN ARLOAK HELBURUAK ADIERAZLEAK Osasun Plana egitean, ahalegin handia egin da arloetako edukien artean eta edukien eta helburu eta adierazleen artean koherentzia eta jarraitutasuna lortzen.
Διαβάστε περισσότεραKONPUTAGAILUEN TEKNOLOGIAKO LABORATEGIA
eman ta zabal zazu Euskal Herriko Unibertsitatea Informatika Fakultatea Konputagailuen rkitektura eta Teknologia saila KONPUTGILUEN TEKNOLOGIKO LBORTEGI KTL'000-00 Bigarren parteko dokumentazioa: Sistema
Διαβάστε περισσότεραAgoitz DBHI Unitatea: JOKU ELEKTRIKOA Orria: 1 AGOITZ. Lan Proposamena
Agoitz DBHI Unitatea: JOKU ELEKTRIKOA Orria: 1 1. AKTIBITATEA Lan Proposamena ARAZOA Zurezko oinarri baten gainean joko elektriko bat eraiki. Modu honetan jokoan asmatzen dugunean eta ukitzen dugunean
Διαβάστε περισσότεραAURKIBIDEA BIZTANLERIARI BURUZKO INFORMAZIOA. 4 GAIXOTZE TASA. 15 ZAINKETA EPIDEMIOLOGIKOKO SISTEMAK ADIERAZI BEHARREKO GAIXOTASUNAK (ABG).
AURKIBIDEA BIZTANLERIARI BURUZKO INFORMAZIOA... 4 GAIXOTZE TASA... 15 ZAINKETA EPIDEMIOLOGIKOKO SISTEMAK... 15 1. ADIERAZI BEHARREKO GAIXOTASUNAK (ABG)... 15 2. GRIPEA... 21 3. MIKROBIOLOGIA... 26 4. AGERRALDIAK...
Διαβάστε περισσότεραZenbait fenolen eutsitako mintz likidoen zeharreko garraioaren azterketa
Jakintza-arloa: Kimika Zenbait fenolen eutsitako mintz likidoen zeharreko garraioaren azterketa Egilea: GORKA ARANA MOMOITIO Urtea: 1996 Zuzendaria: Unibertsitatea: NESTOR ETXEBARRIA LOIZATE UPV-EHU ISBN:
Διαβάστε περισσότερα9. GAIA: ZELULAREN KITZIKAKORTASUNA
9. GAIA: ZELULAREN KITZIKAKORTASUNA OHARRA: Zelula kitzikatzea zelula horretan, kinada egokiaren bidez, ekintza-potentziala sortaraztea da. Beraz, zelula kitzikatua egongo da ekintza-potentziala gertatzen
Διαβάστε περισσότεραESTATISTIKA ETA DATUEN ANALISIA. BIGARREN ZATIA: Praktika. Data: 2012ko ekainaren 25. Ordua: 12:00
ESTATISTIKA ETA DATUEN ANALISIA. BIGARREN ZATIA: Praktika. I. ebazkizuna Data: 2012ko ekainaren 25. Ordua: 12:00 Makina bateko erregai-kontsumoa (litrotan) eta ekoizpena (kilotan) jaso dira ordu batzuetan
Διαβάστε περισσότεραLurzoruen osagaiak. Sarrera
2. GAIA LURZORUEN OSAGAIAK CC0 lizentziapean http://pixabay.com webgunean argitaratutako argazkia Lurzoruen osagaiak. Sarrera Lurzorua sistema irekia (materia eta energia sarrera eta irteerak ditu), dinamikoa
Διαβάστε περισσότερα2011 Kimikako Euskal Olinpiada
2011 Kimikako Euskal Olinpiada ARAUAK (Arretaz irakurri): Zuzena den erantzunaren inguruan zirkunferentzia bat egin. Ordu bete eta erdiko denbora epean ahalik eta erantzun zuzen gehien eman behar dituzu
Διαβάστε περισσότεραPRODUKTUAREN INGURUMEN-ALDERDIAK EBALUATZEKO GIDA
EKODISEINUKO UNE-150301 ARAU ZIURTAGARRIAREN GARAPENA PRODUKTUAREN INGURUMEN-ALDERDIAK EBALUATZEKO GIDA INGURUMEN ETA LURRALDE ANTOLAMENDU SAILA DEPARTAMENTO DE MEDIO AMBIENTE Y ORDENACIÓN DEL TERRITORIO
Διαβάστε περισσότεραLANBIDE EKIMENA. Proiektuaren bultzatzaileak. Laguntzaileak. Hizkuntz koordinazioa
Analisia eta Kontrola Materialak eta entsegu fisikoak LANBIDE EKIMENA LANBIDE EKIMENA LANBIDE EKIMENA Proiektuaren bultzatzaileak Laguntzaileak Hizkuntz koordinazioa Egilea(k): HOSTEINS UNZUETA, Ana Zuzenketak:
Διαβάστε περισσότεραDiamanteak osatzeko beharrezkoak diren baldintzak dira:
1 Diamanteak osatzeko beharrezkoak diren baldintzak dira: T= 2,000 C eta P= 50,000 a 100,000 atmosfera baldintza hauek bakarrik ematen dira sakonera 160 Km-koa denean eta beharrezkoak dira miloika eta
Διαβάστε περισσότεραC, H, O, N, (S, P, Cl, Br...)
1. Ikasgaia. KIMIKA RGAIKA SARRERA KIMIKA RGAIKA ZER DA ETA ZERTARAK BALI DU? Kimika rganikoaren definizioa Zer du karbonoak Taula Periodikoko beste elementu kimikoek ez dutena? Zertarako balio du Kimika
Διαβάστε περισσότεραDBH3 MATEMATIKA ikasturtea Errepaso. Soluzioak 1. Aixerrota BHI MATEMATIKA SAILA
DBH MATEMATIKA 009-010 ikasturtea Errepaso. Soluzioak 1 ALJEBRA EKUAZIOAK ETA EKUAZIO SISTEMAK. EBAZPENAK 1. Ebazpena: ( ) ( x + 1) ( )( ) x x 1 x+ 1 x 1 + 6 x + x+ 1 x x x 1+ 6 6x 6x x x 1 x + 1 6x x
Διαβάστε περισσότεραHIRUGARREN IKASTURTEA-FARMAKOLOGIA OROKORRA. IRAUNALDIA: Urte osokoa KREDITUAK: 6,5 teorikoak eta 6,5 praktikoak
HIRUGARREN IKASTURTEA-FARMAKOLOGIA OROKORRA IRAUNALDIA: Urte osokoa KREDITUAK: 6,5 teorikoak eta 6,5 praktikoak IRAKASGAIAREN HELBURU OROKORRAK ETA ANTOLAKETA Farmakologia interes kliniko handia duen oinarrizko
Διαβάστε περισσότεραErloju zirkadianoak: zer diren, nola funtzionatzen duten eta zergatik diren garrantzitsuak
Ekaia, 2019, 35, 225-238 https://doi.org/10.1387/ekaia.20339 ekaia ZIENTZIA eta TEKNOLOGIA ALDIZKARIA ISSN 0214-9001 eissn 2444-3255 Erloju zirkadianoak: zer diren, nola funtzionatzen duten eta zergatik
Διαβάστε περισσότερα2. ERDIEROALEEN EZAUGARRIAK
2. ERDIEROALEEN EZAUGARRIAK Gaur egun, dispositibo elektroniko gehienak erdieroale izeneko materialez fabrikatzen dira eta horien ezaugarri elektrikoak dispositiboen funtzionamenduaren oinarriak dira.
Διαβάστε περισσότεραIII MODULUA : TXIRBIL HARROKETAZKO MEKANIZAZIOA
III MODULUA : TXIRBIL HARROKETAZKO MEKANIZAZIOA 12. GAIA: Ebaketa erremintak TEKNOLOGIA MEKANIKOA INGENIARITZA MEKANIKO SAILA Universidad del País s Vasco Euskal Herriko Unibertsitatea 12. Gaia: Ebaketa
Διαβάστε περισσότερα6.1. Estatistika deskribatzailea.
6. gaia Ariketak. 6.1. Estatistika deskribatzailea. 1. Zerrenda honek edari-makina baten aurrean dauden 15 bezerok txanpona sartzen duenetik edaria atera arteko denbora (segundotan neurtuta) adierazten
Διαβάστε περισσότεραGaiari lotutako EDUKIAK (127/2016 Dekretua, Batxilergoko curriculuma)
Termodinamika Gaiari lotutako EDUKIAK (127/2016 Dekretua, Batxilergoko curriculuma) Erreakzio kimikoetako transformazio energetikoak. Espontaneotasuna 1. Energia eta erreakzio kimikoa. Prozesu exotermikoak
Διαβάστε περισσότεραBIOLOGIA ORAIN ARTE, IKERTZAILEEK ARTXIBOKOA. Algak ontzien poliestirenoa ordezkatzeko
berriak HISTORIA Erasmus Darwin-en bizitzari buruzko liburua, osorik CHARLES DARWINEN PENTSAERAN ETA LANETAN eragin handia izan zuen bere aitona zenak, Erasmus Darwinek. Erasmus Darwin fisikari, olerkari,
Διαβάστε περισσότεραSISTEMA KARDIOBASKULARREKO FARMAKOAK
SISTEMA KARDIOBASKULARREKO FARMAKOAK Erizainentzako Farmazia Klinikoa. OCW 2016 Argia Acarregui Garalde Laura Saenz del Burgo Martinez 13. GAIA Lan hau Creative Commons-en Nazioarteko 4.0 lizentziaren
Διαβάστε περισσότερα6. GAIA: Txapa konformazioa
II MODULUA: METALEN KONFORMAZIO PLASTIKOA 6. GAIA: Txapa konformazioa TEKNOLOGIA MEKANIKOA INGENIARITZA MEKANIKO SAILA Universidad del País s Vasco Euskal Herriko Unibertsitatea 6. Gaia: Txapa konformazioa
Διαβάστε περισσότερα3. K a p itu lu a. Aldagai errealek o fu n tzio errealak
3. K a p itu lu a Aldagai errealek o fu n tzio errealak 49 50 3. K AP IT U L U A AL D AG AI E R R E AL E K O F U N T Z IO E R R E AL AK UEP D o n o stia M ate m atik a A p lik atu a S aila 3.1. ARAZOAREN
Διαβάστε περισσότεραEIB sistemaren oinarriak 1
EIB sistemaren oinarriak 1 1.1. Sarrera 1.2. Ezaugarri orokorrak 1.3. Transmisio teknologia 1.4. Elikatze-sistema 1.5. Datuen eta elikatzearen arteko isolamendua 5 Instalazio automatizatuak: EIB bus-sistema
Διαβάστε περισσότεραHidrogeno atomoaren energi mailen banatzea eremu kubiko batean
Hidrogeno atomoaren energi mailen banatzea eremu kubiko batean Pablo Mínguez Elektrika eta Elektronika Saila Euskal Herriko Unibertsitatea/Zientzi Fakultatea 644 P.K., 48080 BILBAO Laburpena: Atomo baten
Διαβάστε περισσότεραESTATISTIKA ETA DATUEN ANALISIA. Azterketa ebatziak ikasturtea Donostiako Ekonomia eta Enpresa Fakultatea. EHU
ESTATISTIKA ETA DATUEN ANALISIA Azterketa ebatziak. 2018-2019 ikasturtea Donostiako Ekonomia eta Enpresa Fakultatea. EHU Egilea eta irakasgaiaren irakaslea: Josemari Sarasola Gizapedia gizapedia.hirusta.io
Διαβάστε περισσότεραUNITATE DIDAKTIKOA ELEKTRIZITATEA D.B.H JARDUERA. KORRONTE ELEKTRIKOA. Helio atomoa ASKATASUNA BHI 1.- ATOMOAK ETA KORRONTE ELEKTRIKOA
1. JARDUERA. KORRONTE ELEKTRIKOA. 1 1.- ATOMOAK ETA KORRONTE ELEKTRIKOA Material guztiak atomo deitzen diegun partikula oso ttipiez osatzen dira. Atomoen erdigunea positiboki kargatua egon ohi da eta tinkoa
Διαβάστε περισσότερα1.1 Sarrera: telekomunikazio-sistemak
1 TELEKOMUNIKAZIOAK 1.1 Sarrera: telekomunikazio-sistemak Telekomunikazio komertzialetan bi sistema nagusi bereiz ditzakegu: irratia eta telebista. Telekomunikazio-sistema horiek, oraingoz, noranzko bakarrekoak
Διαβάστε περισσότερα1.- Hiru puntutatik konmutaturiko lanpara: 2.- Motore baten bira noranzkoaren aldaketa konmutadore baten bitartez: 3.- Praktika diodoekin:
1.- Hiru puntutatik konmutaturiko lanpara: 2.- Motore baten bira noranzkoaren aldaketa konmutadore baten bitartez: 3.- Praktika diodoekin: 1 Tentsio gorakada edo pikoa errele batean: Ikertu behar dugu
Διαβάστε περισσότεραProba parametrikoak. Josemari Sarasola. Gizapedia. Josemari Sarasola Proba parametrikoak 1 / 20
Josemari Sarasola Gizapedia Josemari Sarasola Proba parametrikoak 1 / 20 Zer den proba parametrikoa Proba parametrikoak hipotesi parametrikoak (hau da parametro batek hartzen duen balioari buruzkoak) frogatzen
Διαβάστε περισσότεραKonposatu Organikoak
6. Ikasgaia. HIDRKARBURE MEKLATURA ETA FRMULAZIA ERRADIKALAK ETA FUTZI-TALDEAK Konposatu organikoen sailkapena Kate karbonoduna eta funtzio-taldeak Segida homologoak I.U.P.A.C. MEKLATURA-SISTEMA Izen arruntak,
Διαβάστε περισσότεραLANBIDE EKIMENA. Proiektuaren bultzatzaileak. Laguntzaileak. Hizkuntz koordinazioa
Ingurugiroa babesteko teknikak LANBIDE EKIMENA LANBIDE EKIMENA LANBIDE EKIMENA Proiektuaren bultzatzaileak Laguntzaileak Hizkuntz koordinazioa Egilea(k): AGOTE Igor eta OLAZARAN Iratxe, Lea Artibai ikastetxea.
Διαβάστε περισσότεραFISIKA ETA KIMIKA 4 DBH Lana eta energia
5 HASTEKO ESKEMA INTERNET Edukien eskema Energia Energia motak Energiaren propietateak Energia iturriak Energia iturrien sailkapena Erregai fosilen ustiapena Energia nuklearraren ustiapena Lana Zer da
Διαβάστε περισσότεραFuntzioak FUNTZIO KONTZEPTUA FUNTZIO BATEN ADIERAZPENAK ENUNTZIATUA TAULA FORMULA GRAFIKOA JARRAITUTASUNA EREMUA ETA IBILTARTEA EBAKIDURA-PUNTUAK
Funtzioak FUNTZIO KONTZEPTUA FUNTZIO BATEN ADIERAZPENAK ENUNTZIATUA TAULA FORMULA GRAFIKOA JARRAITUTASUNA EREMUA ETA IBILTARTEA EBAKIDURA-PUNTUAK GORAKORTASUNA ETA BEHERAKORTASUNA MAIMOAK ETA MINIMOAK
Διαβάστε περισσότερα6 INBERTSIOA ENPRESAN
6 INBERTSIOA ENPRESAN 6.1.- INBERTSIO KONTZEPTUA 6.2.- INBERTSIO MOTAK 6.3.- DIRUAREN BALIOA DENBORAN ZEHAR 6.2.1.- Oinarrizko hainbat kontzeptu 6.2.2.- Etorkizuneko kapitalen gutxietsien printzipioa 6.2.3.-
Διαβάστε περισσότεραLOTURA KIMIKOA :LOTURA KOBALENTEA
Lotura kobalenteetan ez-metalen atomoen arteko elektroiak konpartitu egiten dira. Atomo bat beste batengana hurbiltzen denean erakarpen-indar berriak sortzen dira elektroiak eta bere inguruko beste atomo
Διαβάστε περισσότεραSELEKTIBITATEKO ARIKETAK: EREMU ELEKTRIKOA
SELEKTIBITATEKO ARIKETAK: EREMU ELEKTRIKOA 1. (2015/2016) 20 cm-ko tarteak bereizten ditu bi karga puntual q 1 eta q 2. Bi kargek sortzen duten eremu elektrikoa q 1 kargatik 5 cm-ra dagoen A puntuan deuseztatu
Διαβάστε περισσότεραΗ ΦΛΕΓΜΟΝΩ ΗΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΙΚΟΥ ΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΥ ΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ ΜΕ ΕΛΙΚΟΒΑΚΤΗΡΙ ΙΟ ΤΟΥ ΠΥΛΩΡΟΥ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΚΑΒΕΛΑΣ ΠΑΝΕΠ. ΕΤΟΣ 2008-2009 Αριθµ. 2084 Η ΦΛΕΓΜΟΝΩ ΗΣ ΑΝΤΙ
Διαβάστε περισσότερα1 GEOMETRIA DESKRIBATZAILEA...
Aurkibidea 1 GEOMETRIA DESKRIBATZAILEA... 1 1.1 Proiekzioa. Proiekzio motak... 3 1.2 Sistema diedrikoaren oinarriak... 5 1.3 Marrazketarako hitzarmenak. Notazioak... 10 1.4 Puntuaren, zuzenaren eta planoaren
Διαβάστε περισσότεραOinarrizko Elektronika Laborategia I PRAKTIKAK
Oinarrizko Elektronika Laborategia I PRAKTIKAK I. PRAKTIKA - Osziloskopioa I. Alternoko voltimetroa. Karga efektua. Helburuak Osziloskopioaren aginteen erabilpenean trebatzea. Neurgailuek zirkuituan eragiten
Διαβάστε περισσότεραApoA-I nanodiskoen prestakuntza eta karakterizazioa
Gradu Amaierako Lana Biokimika eta Biologia Molekularreko Gradua ApoA-I nanodiskoen prestakuntza eta karakterizazioa Egilea Shifa Jebari Zuzendaria César Martín Leioa, 2016ko ekainaren 28a AURKIBIDEA 1.
Διαβάστε περισσότερα4. GAIA Mekanismoen Sintesi Zinematikoa
HELBURUAK: HELBURUAK: mekanismoaren mekanismoaren sintesiaren sintesiaren kontzeptua kontzeptuaeta eta motak motaklantzea. Hiru Hiru Dimentsio-Sintesi motak motakezagutzea eta eta mekanismo mekanismo erabilgarrienetan,
Διαβάστε περισσότεραFK1 irakaslearen gida-liburua (dok1afk1gidalehenzatia)
FK1 irakaslearen gida-liburua (dok1afk1gidalehenzatia) 1.- Proiektuaren zergatia eta ezaugarri orokorrak Indarrean dagoen curriculumean zehazturiko Batxilergoko zientzietako jakintzagaiei dagozkien lanmaterialak
Διαβάστε περισσότερα2. GAIA: DISOLUZIOAK ETA EZAUGARRI KOLIGATIBOAK
2. GAIA: DISOLUZIOAK ETA EZAUGARRI KOLIGATIBOAK 1. DISOLUZIOAK Disoluzioa (def): Substantzia baten partikulek beste substantzia baten barnean egiten duten tartekatze mekanikoa. Disolbatzaileaz eta solutuaz
Διαβάστε περισσότερα1. MATERIALEN EZAUGARRIAK
1. MATERIALEN EZAUGARRIAK Materialek dituzten ezaugarri kimiko, fisiko eta mekanikoek oso eragin handia dute edozein soldadura-lanetan. Hori guztia, hainbat prozesu erabiliz, metal desberdinen soldadura
Διαβάστε περισσότερα(1)σ (2)σ (3)σ (a)σ n
5 Gaia 5 Determinanteak 1 51 Talde Simetrikoa Gogoratu, X = {1,, n} bada, X-tik X-rako aplikazio bijektiboen multzoa taldea dela konposizioarekiko Talde hau, n mailako talde simetrikoa deitzen da eta S
Διαβάστε περισσότεραMAKINAK DISEINATZEA I -57-
INGENIERITZA MEKANIKOA, ENERGETIKOA ETA MATERIALEN AILA 005 V. BADIOLA 4. KARGA ALDAKORRAK Osagaiak nekea jasaten du txandakako kargak eusten dituenean: trenbidearen gurpila, leherketa-motorraren biela.
Διαβάστε περισσότερα