Για την απόκτηση του τίτλου Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ

Transcript

1 iremvmim ili& Για την απόκτηση τυ τίτλυ ΐ-m Η ΣΥΝΕΙΣΦΡΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΙΤΗΤΑΣ ΣΤ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝ ΚΑΙ ΣΤ ΕΥΡΥΤΕΡ ΚΙΝΩΝΙΚ ΣΥΝΛ (Η ΠΡΣΕΓΓΙΣΗ ΜΙΑΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΡΙΑΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ) Επιβλέπων Καθηγητής: κ. Α. Γκτζαμάνη Εξεταστής Καθηγητής: κ. Γ. Τσιότρας ΘΕΣΣΑΛΝΙΚΗ ΙΑΝΥΑΡΙΣ 2004 ΝΙΚΛΕΡΗ ΖΩΗ

2 ΠΡΛΓΣ πλιτισμός δεν θα ήταν δυνατός χωρίς τις επεμβάσεις τυ ανθρώπυ στ περιβάλλν. Η βιμηχανική επχή και μάλιστα 20ς αιώνας έχει συνδεθεί με την μέγιστη πίεση τυ ανθρώπυ πάνω στη φύση και η αλόγιστη συνέχιση της κατάστασης αυτής μεγιστπιεί τυς κινδύνυς μιας πλλαπλής απσταθερπίησης της Βιόσφαιρας. Η ήδη διαφαινόμενη είσδς στη μεταβιμηχανική επχή συνδέεται με την αντίδραση στην υπβάθμιση τυ περιβάλλντς. Τ κινωνικό ενδιαφέρν για τ περιβάλλν αυξάνεται ραγδαία στις ανεπτυγμένες χώρες και η περιβαλλντική διάσταση διεισδύει έντνα στην ικνμία και στις διάφρες πλιτικές. Μέσα σε αυτό τ κλίμα κατασκευάζεται η Εγνατία δός. Η Εγνατία δός είναι ένα από τα μεγαλύτερα και σπυδαιότερα δικά έργα πυ πραγματπιύνται σήμερα σε ευρωπαϊκό επίπεδ και απτελεί τμήμα των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφρών. Είναι ένας δικός διάδρμς πυ διατρέχει ριζόντια τ Βρειελλαδικό χώρ και με την λκλήρωση της, εξασφαλίζει τις διαπεριφερειακές μετακινήσεις στη Βόρεια Ελλάδα και αναβαθμίζει τη σύνδεση με τη Δυτική και την Ανατλική Ελλάδα. Τ γεγνός πως τ μεγάλ αυτό τεχνικό έργ θα επιφέρει περιβαλλντικές αλλαγές στις περιχές τις πίες θα υλπιηθεί θεωρείται αυτνόητ. Δεν θεωρείται όμως αυτνόητ και τ πώς η περιβαλλντική διαχείριση τυ έργυ, συνεργαζόμενη με την ισχύυσα περιβαλλντική νμθεσία, θα δηγήσει στην τόσ επιθυμητή διασφάλιση της ικλγικής ισρρπίας. Ελπίζω πως αυτή η πρσπάθεια διπλής παρυσίασης, από την μία τυ ισχύντς πρτύπυ περιβαλλντικής διαχείρισης και ενός παραδείγματς εφαρμγής τυ από την άλλη, θα βηθήσει πρς την κατεύθυνση της ενημέρωσης, γύρω από πλήθς Περιβαλλντικών Ζητημάτων, και μπρεί να συμβάλλει σε ένα καλύτερ απτέλεσμα. Στα πλαίσια της πρσπάθειάς μυ για την εκπόνηση της διπλωματικής μυ εργασίας αισθάνμαι την υπχρέωση να ευχαριστήσω την κ. Α. Γκτζαμάνη Λέκτρα τυ Πανεπιστημίυ Μακεδνίας για την πλύτιμη βήθεια και επίβλεψή της.

3 Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τα Στελέχη της Εγνατία δύ για τ χρήσιμ υλικό πυ μυ παρείχαν και τυς δύ συμφιτητές συναδέλφυς μυ Γιάννα και Θανάση για την ανεκτίμητη συμπαράστασή τυς. Τέλς ευχαριστώ τν σύζυγό μυ Στέλι για την κατανόησή τυ και την συμπαράστασή τυ καθ' όλη την διάρκεια των σπυδών μυ.

4 Περιεχόμενασελις ΠΕΡΙΛΗΨΗ 1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΜΒΛΩΝ ΚΑΙ ΕΝΝΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙ 1: ΠΙΤΗΤΑ 11 Εισαγωγή Η έννια της πιότητας Η πιότητα στην Αρχαιότητα Διαχείριση και Διασφάλιση Πιότητας Διαχείριση Πιότητας Διασφάλιση Πιότητας Διαστάσεις της Πιότητας Διαδικασίας Επίτευξης Πιότητας Τυππίηση Πιστπίηση Διαπίστευση Εγχειρίδι Διασφάλισης Πιότητας - Περιβαλλντικής Διαχείρισης Φρείς Δημιυργίας Πρτύπων Διεθνής ργανισμός Τυππίησης ISO α ικγένεια Πρτύπυ ISO Επιτρπή Ευρωπαϊκών Πρτύπων Ε. Λ.. Τ ΚΕΦΑΛΑΙ 2: ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΗ ΠΛΙΤΙΚΗ - (Ε.Π.Ε) Εκτίμηση Περιβαλλντικών Επιπτώσεων 2.1 Αειφόρς Ανάπτυξη Η έννια της Αειφόρυ Ανάπτυξης Αειφόρς Ανάπτυξη και Περιβάλλν Η συνειδητπίηση της Παγκόσμιας Περιβαλλντικής κατάστασης Ανασκόπηση Συμπεράσματα Στόχι της Αειφόρυ Ανάπτυξης Εκτίμηση Περιβαλλντικών Επιπτώσεων (.Ε.Π.Ε) Μελέτη Περιβαλλντικών Επιπτώσεων.(Μ.Π.Ε.). Περιβαλλντική Διαχείριση... 7 ΚΕΦΑΛΑΙ : ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ.1 Γενικά Η σειρά των πρτύπων ISO Εισαγωγή ISO Εφαρμγή τυ ISO στις επιχειρήσεις Διεθνές πρότυπ ISO Τ σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης BS Καννισμός 186/9/ΕΚ-ΕΜΑΣ φέλη από την εφαρμγή των Σ.Π.Δ α φέλη για τις επιχειρήσεις β Ευρύτερη συμβλή με φέλη για την κινωνία και τ Περιβάλλν Κόστς από την εφαρμγή τυ Σ.Π.Δ Εφαρμγή και συντήρηση τυ Σ.Π.Δ Παρχή συμβυλευτικών Υπηρεσιών... 56

5 .7. Πιστπίηση Σ.Π.Δ Ελληνική Πραγματικότητα και Σ.Π.Δ ικλγικές πρσεγγίσεις ανάπτυξης ΚΕΦΑΛΑΙ 4: ΕΦΑΡΜΓΗ Σ.Π.Δ στην Εγνατία δός Α.Ε 4.1 Εγνατία δός Γενικά Περιγραφή τυ έργυ Η Εγνατία δός Εταιρεία Ρόλς της Εγνατία δύ Εφαρμγή Συστήματς Περιβαλλντικής Διαχείρισης Περιβαλλντική Πλιτική α. Μέθδι και Εργαλεία για την πρστασία τυ Περιβάλλντς β. Ειδικά Θέματα Περιβάλλντς Πρστασία Πλιτιστικής Κληρνμιάς 4.4 Σύστηματα Διαχείρισης Πιότητας της Εγνατία 75 δός Πλιτική Πιότητας Πιότητα Κατασκευής Πλιτική Διαχείρισης Πιότητας Μελετών Λειτυργικές Διαδικασίες Περιβαλλντική Πιστπίηση Παρατηρητήρι 81 ΚΕΦΑΛΑΙ 5: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΤΑΣΕΙΣ 88 Βιβλιγραφία - Αναφρές 92 Παραρτήματα 9

6 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμεν της διπλωματικής εργασίας πυ εκπνήθηκε είναι η μελέτη της συνεισφράς της πιότητας και ειδικότερα των Συστημάτων Περιβαλλντικής Διαχείρισης στ κινωνικό σύνλ. Η εργασία απτελείται από πέντε κεφάλαια τα πία παρυσιάζνται παρακάτω: Στ πρώτ κεφάλαι αναφέρνται βασικές έννιες και όρι πυ εμπεριέχνται στα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης και στα Συστήματα Διαχείρισης Πιότητας. Γίνεται μια αναφρά στην ιστρική εξέλιξη της «Πιότητας» και στυς ργανισμύς ISO (International Organization for Standardization) και ΕΛ..Τ. (Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης). Παρυσιάζνται τα πρότυπα της σειράς ISO 9000 και τα πλενεκτήματα τυς. Τ δεύτερ κεφάλαι αναφέρεται στην Περιβαλλντική Πλιτική. Γίνεται αναφρά στ πρόβλημα της ρύπανσης τυ περιβάλλντς. Παρυσιάζεται αναλυτικά η έννια της αειφόρυ ανάπτυξης και ι συσχετισμί της με τ περιβάλλν και την επιχειρησιακή πλιτική. Παρατίθενται και επεξηγύνται έννιες όπως αυτές της Πιότητας, της Πιστπίησης της Διαπίστωσης και πραγματπιείται εκτενής αναφρά στα Συστήματα Διασφάλισης Πιότητας και στα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης. Τ τρίτ κεφάλαι αναφέρεται στα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης Παρυσιάζνται τα πρότυπα της σειράς ISO 14000, γίνεται εκτενής αναφρά και ανάλυση τυ πρτύπυ ISO και αναφέρεται η διαδικασία εγκατάστασης και πιστπίησης. Τ κεφάλαι αυτό περιλαμβάνει επίσης διαφρές και μιότητες των Συστημάτων Περιβαλλντικής Διαχείρισης και των Συστημάτων Διαχείρισης Πιότητας καθώς και τυ πρτύπυ ISO με άλλα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης. Τ τέταρτ κεφάλαι αρχίζει με μια περιγραφή τυ έργυ της Εγνατία δύ, και κάνει μία εκτεταμένη αναφρά στ Παρατηρητήρι της Εγνατία δύ. Ακλυθεί αναφρά στην ργάνωση, στη λειτυργία, στην περιβαλλντική πλιτική και στην πλιτική διαχείρισης πιότητας της εταιρείας «Εγνατία δός Α.Ε.» και στ Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας της Ε..Α.Ε.

7 Τ τελευταί κεφάλαι περιλαμβάνει συμπεράσματα και παρατηρήσεις πυ εξάγνται από την ανάλυση και διερεύνηση πυ πρηγήθηκε στα υπόλιπα κεφάλαια και τέλς συνψίζνται τα πλενεκτήματα της εφαρμγής των Συστημάτων Περιβαλλντικής Διαχείρισης. Η Παγκόσμια κινωνία έχει αντιληφθεί ότι χρειάζεται συντνισμένη αντίδραση στην υπβάθμιση τυ περιβάλλντς και ότι η πρστασία και η απκατάστασή τυ απτελύν την μόνη απάντηση στην απειλύμενη καταστρφή τυ πλανήτη. Τέλς στα Παραρτήματα περιλαμβάννται: Τ εγχειρίδι Λειτυργίας της Ε.. Μία Κ.Υ.Α. Έγκρισης Περιβαλλντικών Όρων Ερωτηματλόγια τυ Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. τα πία αφρύν πργράμματα Πιότητας Μελέτης και Πιότητας Έργυ. Λειτυργική Διαδικασία της ΕΑΕ πυ αφρά Έγκριση Μελετών Λειτυργική Διαδικασία της ΕΑΕ πυ αφρά Έλεγχ Μελετών Η παρύσα εργασία είναι πρϊόν επεξεργασίας των στιχείων --πέραν της σχετικής βιβλιγραφίας- πυ συγκεντρώθηκε από τ Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.,την σχετική Νμλγία και σχετικές Εγκυκλίυς και Υπυργικές Απφάσεις από την Εταιρεία Διαχείρισης της Εγνατία δύ. Η Παγκόσμια κινωνία έχει αντιληφθεί ότι χρειάζεται συντνισμένη αντίδραση στην υπβάθμιση τυ περιβάλλντς και ότι η πρστασία και η απκατάστασή τυ απτελύν την μόνη απάντηση στην απειλύμενη καταστρφή τυ πλανήτη. -2-

8 ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΎΜΒΛΩΝ ΚΑΙ ΕΝΙΩΝ Β.Ε.Μ. Δ.Ε.Τ. Δ.Μ. Δ..Π. Ε.Α.Ε.Μ. Ε.Μ. Ε.Π.Ε Ε.Π.Μ. ΕΣΎ. Ε.Τ.Μ.Ε. Ε.Τ.Π.Α. ΕΎ.Π.Ε. ΕΛ..Τ. ΕΑΕ Κ.Π.Σ. ΚΥ.Α Λ.Δ. Μ.Α.Τ Μ.Π.Ε.Δ.ΔΑΕ..Σ.Α.Τ..Σ.Μ.Ε.. Π.Π. Π.Τ. ΠΥ.Δ.Ε. Σ.Δ.Π. Σ.Π.Δ Τ.Δ.Ε. Τ.Σ.Υ. Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Υ,Π.ΒΙ. ΥΠ.ΕΘ.Α ΥΠ.Π. Φ.Π.Χ. ΕΕΝ Βηθός Εττιβλέττντα Μηχανικύ Διευθυντής Έργων Τμέα Διευθυντής Μελετών Διίκηση / Διαχείριση λικής Πιότητας Έκθεση Αντικειμένυ Εργασιών Μελέτης Ετπβλέττων Μηχανικός Εκτίμηση Περιβαλλντικών Επιπτώσεων Ειδικές Περιβαλλντικές Μελέτες Ειδική Συγγραφή Υπχρεώσεων Ειδική Τεχνική Μελέτη Εφαρμγής Ευρωπαϊκό Ταμεί Περιφερειακής Ανάπτυξης Ειδική Υπηρεσία Περιβαλλντικών Επιπτώσεων Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης Εγνατία δός ΑΈ. Κιντικό Πλαίσι Στήριξης Κινή Υπυργική Απόφαση Λειτυργική Διαδικασία Μελέτη Απκατάστασης Τπίυ Μελέτη Περιβαλλντικών Επιπτώσεων δηγός Διαχείρισης Δαπανών Ανασκαφικύ Έργυ δηγός Σχεδιασμύ Απκατάστασης Τπίυ δηγός Σύνταξης Μελετών Έργων δπιίας Περιβαλλντική Πλιτική Πρϊστάμενς Τμήματς Περιφερειακή Υπηρεσία Δημσίων Έργων Σύστημα Διασφάλισης/Διαχείρισης Πιότητας Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων Τεχνική Συγγραφή Υπχρεώσεων Υπυργεί Περιβάλλντς Χωρταξίας και Δημσίων Έργων Υπηρεσία Πλεμικής Βιμηχανίας Υπυργεί Εθνικής Άμυνας Υπυργεί Πλιτισμύ Φάκελς Πρέγκρισης Χωρθέτησης Ευρωπαϊκή Επιτρπή Τυππίησης - -

9 ΚΕΦΑΛΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Υπάρχει σήμερα γενικά η εντύπωση ότι η τεχνλγία απεργάζεται την καταστρφή της ζωής στν πλανήτη μας, ότι δλφνεί τν άνθρωπ, εισάγντας μια νεύρωση αδιέξδυ στν ανθρώπιν παράγντα, ότι καταστρέφει την φύση κτλ. Όλα αυτά είναι μια σύγχρνη πραγματικότητα. Υπεύθυνη όμως δεν είναι μόν η τεχνλγία. ι υπεύθυνι για την τεχνλγική ανάπτυξη μπρύν να κατηγρηθύν για έναν πργραμματισμό της τεχνλγικής αναπτύξεως χωρίς επαρκή συνυπλγισμό και των επιδράσεων αυτής στν άνθρωπ και στην ζωή τυ πλανήτη μας. σύγχρνς άνθρωπς έχει επίσης ευθύνη για την μην επαρκή συνεργασία με την τεχνλγική επχή τυ, γιατί σύγχρνς άνθρωπς έχει συνηθίσει τα αγαθά τυ τεχνλγικύ πλιτισμύ και έχει την ανάγκη της πρσφράς βήθειας από την τεχνλγία για την διατήρηση αυτύ τυ κόσμυ και για την επιβίωσή τυ στν πλανήτη.[1] Είναι γεγνός ότι ι κινότητες των ζώων πρσαρμόζνται στις περιβαλλντικές συνθήκες ή εξαφανίζνται. Η ανθρώπινη κινότητα επιβιώνει και αναπτύσσεται λιγότερ με την πρσαρμγή στις περιβαλλντικές συνθήκες και περισσότερ με την τρππίησή τυς. ι επεμβάσεις τυ ανθρώπυ στ περιβάλλν άρχισαν από πλύ παλιά. Μπρεί να ειπωθεί ότι η συστηματική επέμβαση άρχισε από τότε, πριν χρόνια, πυ άνθρωπς εγκαταστάθηκε σε ένα τόπ και άρχισε την γεωργική εκμετάλλευση. Η τεχνλγία πυ πήρε γρήγρ ρυθμό ανάπτυξης μετά την ανακάλυψη της ατμμηχανής και απέκτησε φρενήρη ρυθμό στην επχή μας, έδωσε στν άνθρωπ τεράστιες δυνατότητες επεμβάσεων στ περιβάλλν με θαυμαστά απτελέσματα σε πλλά στιχεία καλύτερης διαβίωσης. Στις τεχνλγικά πρηγμένες χώρες η πείνα πρακτικά εξέλιπε, υπάρχει απτελεσματική πρστασία πια τυ ανθρώπυ από τις ακραίες θερμκρασίες τυ περιβάλλντς και από τις άλλες αντίξες φυσικές δυνάμεις. Η τεχνλγία επεξεργασίας τυ νερύ σχεδόν εξαφάνισε τις επιδημίες των λιμωδών νόσων όπως -4-

10 τύφς, χλέρα κ.λ.π. πυ απδεκάτιζαν παλιά τις κινότητες. Τ επίπεδ ζωής βελτιώθηκε ανθρώπινς μόχθς περιρίστηκε σημαντικά και άνθρωπς έχει τώρα στη διάθεσή τυ περισσότερες ώρες ανάπαυσης. Με την ανάπτυξη των σύγχρνων μέσων επικινωνίας απέκτησε μεγάλες δυνατότητες για ενημέρωση, πνευματική καλλιέργεια, εκδρμές και ταξίδια πυ ανίγυν τυς πνευματικύς ρίζντες, δυνατότητες για ικανπίηση ελπίδων και πρσδκιών. Συγχρόνως όμως δημιυργήθηκαν και ι ανησυχίες για την ρύπανση τυ περιβάλλντς την πία πρκαλύν. Για να είναι ωφέλιμη και ασφαλής η πρσφρά αυτή της τεχνλγικής ανάπτυξης θα πρέπει αυτή να μη μεταβάλλει τν ρυθμό της ζωής στν πλανήτη μας και τν ρυθμό εναλλαγής σε βασικά στιχεία της φυσικής ζωής όπως κύκλς ενέργειας, κύκλς των χρήσιμων για την συντήρηση της ζωής αερίων, κύκλς τυ νερύ και κύκλς εναλλαγών των στερεών συστατικών τυ στερεύ φλιύ της γης. Όμως η συνειδητπίηση τυ πρβλήματς δεν απτελεί και τη λύση τυ. Και η αλήθεια είναι πως η ευαισθησία των περισσότερων από εμάς ενεργπιείται μόν εάν ξαφνικά βιώσυμε μέρς τυ πρβλήματς, εάν αυτό γίνει τόσ έντν ώστε τελικά να επηρεάζει άμεσα την καθημερινή μας διαβίωση. Η πρστασία τυ Περιβάλλντς σίγυρα δεν είναι εύκλη ή απλή υπόθεση. Πιθανώς και να μην είναι καν εφικτή σε μερικές περιπτώσεις όπως ι μη αναστρέψιμες φυσικές καταστρφές. Αυτός όμως δεν είναι λόγς για να εθελτυφλύμε μπρστά στ μεγάλ αυτό πρόβλημα. Τ αντίθετ μάλιστα. Θα πρέπει όλι να συστρατευτύμε για να τ αντιμετωπίσυμε από κινύ. Απρόσμενς αρωγός στην πρσπάθεια αυτή απτελεί η διπλή ιδιότητα τυ σημερινύ ανθρώπυ σαν πλίτης και καταναλωτής. καθένας μας έχει αρχίσει πλέν να συνυπλγίζει στις επιλγές τυ και τη φιλικότητα ενός πρϊόντς πρς τ περιβάλλν, μαζί με τα κριτήρια λειτυργικότητας, σχεδιασμύ και πιότητας. Η διατήρηση τυ περιβάλλντς τείνει να εξελιχθεί σε σημαντικότατ παράγντα διαμόρφωσης της ζήτησης στην αγρά πρϊόντων και υπηρεσιών. Η Περιβαλλντική Νμθεσία έχει δημιυργήσει ένα πλέγμα όρων και περιρισμών πυ απκπύν στη μείωση των περιβαλλντικών επιπτώσεων από την λειτυργία των επιχειρήσεων. Φυσικά τ επιθυμητό απτέλεσμα δεν επιτυγχάνεται μόν με τέτιυ είδυς μέτρα αλλά κυρίως με την ενημέρωση, την ευαισθητπίηση και την εκπαίδευση. Τ ενδιαφέρν των εθνικών πλιτικών για τ περιβάλλν ξεκίνησε τ 1960 ενώ με την πάρδ τυ χρόνυ ι πρβληματισμί αυτί έγιναν εντνότερι με απκρύφωση τις - 5 -

11 δεκαετίες τυ 1980 και 1990, όπυ τόσ σε ευρωπαϊκό όσ και σε παγκόσμι επίπεδ υιθετήθηκε σειρά μέτρων για την πρστασία και διαχείριση τυ περιβάλλντς. Για πλλά χρόνια, η εφαρμγή των μέτρων αυτών - κυρίως καννιστικών - ήταν αναπτελεσματική ενώ παράλληλα ι πλιτικές για ικνμική ανάπτυξη σπάνια λάμβαναν υπόψη τ περιβαλλντικό κόστς. Από την δεκαετία τυ 1990, η συνεχιζόμενη υπβάθμιση τυ περιβάλλντς σε συνδυασμό με την αναπτελεσματικότητα των καννιστικύ τύπυ διατάξεων έχει δηγήσει στην ανάπτυξη νέων εργαλείων πυ βασίζνται στην εθελντική συμμετχή και λειτυργύν συμπληρωματικά στις καννιστικές ρυθμίσεις. Σαν απτέλεσμα της διαφρπιημένης αυτής ντρπίας δημιυργήθηκαν και τα πρώτα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης (Σ.Π.Δ.). Τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ) είναι εθελντικά εργαλεία τα πία παρέχυν μία συστηματική και καθλική πρσέγγιση στ αντικείμεν της περιβαλλντικής διαχείρισης και έχυν ως κύρι στόχ την βελτίωση των περιβαλλντικών επιδόσεων της επιχείρησης με την ενσωμάτωσή τυς στις ήδη υπάρχυσες πλιτικές και διαδικασίες άλλων συστημάτων διαχείρισης δηλαδή έχυν στόχ την ελαχιστπίηση των περιβαλλντικών επιπτώσεων των δραστηριτήτων τυς,αλλά και την εξικνόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας.. Η σειρά πρτύπων ISO για την περιβαλλντική διαχείριση, πυ εξέδωσε Διεθνής ργανισμός Τυππίησης (International Organization for Standardization, ISO) τ 1996, αναμένεται να απτελέσει τ διεθνές πρότυπ για μια ενιαία περιβαλλντική διαχείριση. ι σύγχρνες απαιτήσεις υψηλύ πιτικύ επιπέδυ πρϊόντων και υπηρεσιών αντιμετωπίζνται και καλύπτνται με επιτυχία με τη δημιυργία, την υιθέτηση και την ανάπτυξη της ντρπίας της Διίκησης/Διαχείρισης λικής Πιότητας ή ΔΠ (Total Quality Management TQM), η πία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην συμμετχή όλυ τυ πρσωπικύ τυ ργανισμύ στην αλυσίδα των διαδικασιών. Ως Διίκηση λικής Πιότητας ρίζεται τ σύνλ των δραστηριτήτων και υεθόδων πυ εφαυόζνται από τν νανισυό υε στόγ την ικανπίηση τυ πελάτη και την ταυτόννη ενενπίηση όλυ τυ δυναυικύ (έιηνυγυ και άιυυγυ ) τυ νανισυύ υε τ υικότε δυνατό κόστ

12 1.2 Η έννια της Πιότητας Ετυμλγικά η λέξη «πιότητα» έχει ρίζα τ «πις - τι λγής» και φανερώνει τ πιόν, τη φύση ή την εσωτερική υπόσταση ενός πρσώπυ ή πράγματς, καθώς και τ σύνλ των ιδιτήτων πυ χαρακτηρίζυν ένα πρϊόν σε σχέση με τα μειδή τυ []. Στ πλαίσι της επιστημνικής διαχείρισης και διασφάλισης της πιότητας ένας ακριβής ρισμός είναι απαραίτητς, και κατά καιρύς έχει επιχειρηθεί να διατυπωθύν κινά απδεκτί ρισμί της, όπως ι παρακάτω: Η καταλληλότητα για χρήση (Juran 1964). Η συμμόρφωση με τις απαιτήσεις (Crosby 1979). Τ σύνθετ άθρισμα των χαρακτηριστικών τυ μάρκετινγκ, της μηχανικής, της παραγωγής και της συντήρησης ενός πρϊόντς και μιας υπηρεσίας, μέσω των πίων τ πρϊόν και η υπηρεσία όταν απδθύν σε χρήση θα ανταπκριθύν στις απαιτήσεις τυ πελάτη (Fegienbaum 198). Η στόχευση στις ανάγκες των πελατών, παρύσες και μελλντικές (Deming 1986). Η συμμόρφωση με πρδιαγραφές (Juran 1988). Τ σύνλ των χαρακτηριστικών μίας ντότητας (ντότητα είναι ένα πρϊόν, μια υπηρεσία,ένας ργανισμός κ.λ.π.) πυ της απδίδυν την ικανότητα να ικανπιεί εκπεφρασμένες και συνεπαγόμενες ανάγκες (ISO 8402:1994). Από τ Διεθνή ργανισμό Τυππίησης ISO η Πιότητα ρίζεται ως "τ σύνλ των γαακτηιστικών uiac ντότητας πυ τη απδίδυν την ικανότητα να ικανπιεί εκφασυένε και συνεπανόυενε ανάνκες" (ΕΛΤ ΕΝ ISO 8402), όπυ ντότητα μπρεί να είναι ένα πρϊόν ή μια υπηρεσία. Σύμφωνα με τν πλέν πρόσφατ ρισμό πυ δίνεται στ πρότυπ ISO 9000:2000[4] «Πιότητα είναι βαθμός στν πί ένα σύνλ έμφυτων χαρακτηριστικών ικανπιεί απαιτήσεις» Σημ.1:. Έμφυτα χαρακτηριστικά, σε αντιδιαστλή με τα πρδιαγραφόμενα, σημαίνει ότι ενυπάργυν σαν uoviua γαακτηριστικά. -7-

13 Σημ. 2: ι απαιτήσεις αφρύν ανάγκες ή πρσδκίες πυ είναι πρσδιρισμένες (δηλωμένες ξεκάθαρα π,χ. γραπτώς), συνεπαγόμενες (θεωρύνται συνήθεις για τ πρϊόν) ή υπχρεωτικές από τη νμθεσία. Με τν όρ πρϊόν δεν εννείται μόν κάτι τ υλικό. Πρϊόν μπρεί να είναι ένα έργ, μια υπηρεσία ή και ένα δικαίωμα (διανόημα). Γι' αυτό η έννια της πιότητας δεν περιρίζεται μόν στην τεχνλγία και την επιστήμη, αλλά μπρεί να τη συναντήσει κάπις σε κάθε βήμα της ζωής, από τν πρσωπικό βί, μέχρι και την τελευταία έκφανση της ζωής. Στην καθημερινή ζωή είναι πι εύκλ να αντιληφθεί κανείς την πιότητα από την απυσία της, παρά από την ύπαρξη της. Με τη σημερινή αλματώδη εξέλιξη της τεχνλγίας και ανάπτυξη της παραγωγής, τη διεθνπίηση των αγρών και εμπρικών συναλλαγών, κατέστη αναγκαία η καθιέρωση κινά απδεκτών πρτύπων όχι μόν με την εναρμόνιση των υπαρχόντων, αλλά και με την ανάπτυξη νέων ενιαίων, στν ευρωπαϊκό και διεθνή χώρ, καθώς τόσ η διαχείριση όσ και η διασφάλιση της πιότητας σε ενιαία μρφή, απτελύν απαραίτητα εργαλεία για τη διαχείριση κινά απδεκτών πρτύπων. Στις τεχνλγικά πρηγμένες χώρες, έχει γίνει δεκτό ότι πιότητα σημαίνει επιβίωση για κάθε επιχείρηση, είτε αυτή ανήκει στν κατασκευαστικό και παραγωγικό τμέα είτε αφρά στην παρχή υπηρεσιών. Όλι γνωρίζυν σήμερα ότι η διάθεση χρημάτων για την πιότητα συνιστά μια από τις πλέν επικερδείς επενδύσεις. Η άπψη ότι η πιότητα στιχίζει στην επιχείρηση έχει πλέν καταρριφθεί υσιαστικά δεν είναι η πιότητα πυ κστίζει αλλά η έλλειψη της πιότητας. Τα ελαττωματικά υλικά, πρϊόντα και κατασκευές κστίζυν περισσότερ πτό ό,τι τα καλά. «Η ίδρυση και λειτυργία των επιχειρήσεων γίνεται μέσα στ κινωνικό περιβάλλν στ πί ζύμε. ι στόχι πυ θέτυν ι ιδρυτές της επιχείρησης και ι λειτυργίες πυ ασκεί η διίκηση της επιχείρησης για την εξυπηρέτηση αυτών των στόχων, θα πρέπει να λαμβάνυν υπόψη όχι μόνν την επίτευξη φέλυς για τυς μετόχυς αλλά και για όλυς τυς συμμέτχυς (εργαζόμενυς, καταναλωτές, πρμηθευτές και τ κινωνικό σύνλ γενικότερα). Η παραπάνω θεώρηση, γνωστή και ως «θεωρία των συμμέτχων» (stakeholder theory) παρυσιάστηκε από τυς Cornell & Shapiro (1987) και αναφέρεται στα αντικρυόμενα -8-

14 συμφέρντα πυ πρέπει να εξυπηρετήσει μια επιχείρηση καθώς αφενός η διίκηση πρέπει να μεγιστπιήσει τν πλύτ των μετόχων και αφετέρυ να μη θίξει ή να πράγει τα συμφέρντα αυτών πυ δεν έχυν άμεση ικνμική εξάρτηση από την επιχείρηση. Όταν μια επιχείρηση πωλεί πρϊόντα ή υπηρεσίες πυ απαιτύν συγκριτικά μεγαλύτερες έμμεσες εγγυήσεις, η ικανότητα να ικανπιηθύν αυτές ι υπχρεώσεις αυξάνει την αξία της περιυσίας της επιχείρησης στην αγρά. Η αξία ή η τιμή πυ ι συμμέτχι είναι διατεθειμένι να καταβάλυν υπερβαίνει τα πραγματικά κόστη πυ θα εμφανίσει η επιχείρηση για να ικανπιήσει αυτές τις υπσχέσεις. Δηλαδή, η μείωση τυ κινδύνυ για τυς συμμέτχυς έχει μεγαλύτερη αξία από τ κόστς πυ θα έχει η επιχείρηση για τη μείωση αυτύ τυ κινδύνυ.» Στις σημερινές πρηγμένες χώρες πιότητα σημαίνει «εκπλήρωση συγκεκριμένων απαιτήσεων των πελατών με τν ρθλγικότερ τρόπ». ι σημαντικότερες από τις απαιτήσεις αυτές είναι η καταλληλότητα για την τελική χρήση για την πία πρρίζεται τ πρϊόν και η τιμή πώλησης τυ από τις πίες πρκύπτυν ι παρακάτω ειδικότερες απαιτήσεις:[2] Τις πρδιαγραφές όσν αφρά τις διαστάσεις και τα λειτυργικά χαρακτηριστικά. Τυς στόχυς πυ αφρύν τη διάρκεια ζωής και την αξιπιστία. Τις απαιτήσεις για ασφάλεια Τα σχετικά πρότυπα πυ θα ακλυθηθύν. Τ δμικά, μηχανικά, κατασκευαστικά και πιτικά κόστη. Τις συνθήκες παραγωγής κάτω από τις πίες τ αντικείμεν κατασκευάζεται. Τυς στόχυς πυ αφρύν την εγκατάσταση, τη συντήρηση και την επισκευή. Τυς παράγντες ενεργειακής χρήσης και ρθλγικής αξιπίησης των υλικών. Τις περιβαλλντικές και τις άλλες επιδράσεις. Τα κόστη εξυπηρέτησης των πελατών. -9-

15 1. Η πιότητα στην αρχαιότητα ι πργνί μας μεγαλύργησαν όχι μόν στυς τμείς της φιλλγίας, της τέχνης, της φιλσφίας και τυ πλιτισμύ γενικά, αλλά και στν τμέα της τεχνλγίας και ιδιαίτερα σε εκείνν της τυππίησης, τυ ελέγχυ και της πιστπίησης της πιότητας. αρχαίς ελληνικός πλιτισμός όρισε τ θεσμικό πλαίσι για την πιότητα, βασική πρϋπόθεση για την ανάπτυξη και εξέλιξη των ανθρωπίνων κινωνιών. Για κάθε εμπρεύσιμ αγαθό, όπως και για τα τεχνλγικά πρϊόντα των αρχαίων Ελλήνων, την παραγωγή ακλυθύσε πιτικός έλεγχς. Η έρευνα η σχετική με την αρχαία αλλά και τη σύγχρνη τεχνλγία απδεικνύει ότι στις ργανωμένες κινωνίες κάθε επχής είτε αρχαίες είτε σύγχρνες όταν υπάρχει υψηλή πλιτισμική στάθμη αυτή συνδεύεται πάντα από μια ανεπτυγμένη τεχνλγία. Η τεχνλγία αυτή λειτυργεί πάντα στη βάση ενός μηχανισμύ πυ διασφαλίζει τν πιτικό έλεγχ και την πρστασία τυ καταναλωτή. Αξίζει να αναφερθεί ότι αυτά ίσχυαν ακόμα και στυς πρϊστρικύς χρόνυς και όχι μόν στν ελλαδικό χώρ, αλλά και σε άλλες χώρες όπως π.χ. στη Βαβυλώνα και στην αρχαία Αίγυπτ. Για παράδειγμα, στην αρχαία Βαβυλώνα (την πρωτεύυσα της Μεσπταμίας) ανάμεσα στυς νόμυς τυ ξακυστύ βασιλιά της, τυ Χαμυραμπί ( π.χ.), υπάρχει και ένας πλύ σημαντικός, πυ μπρεί να θεωρηθεί ως αρχαιότερς καννισμός στν κόσμ, σχετικός με την ικδμή: Στν Βαβυλωνιακό κώδικα τυ Χαμυραμπί ( π.χ.) αναφέρνται καννισμί πρς τυς πίυς ι εργλάβι πρέπει να συμμρφώννται και μεταξύ των άλλων αναφέρεται ότι: Εάν ένας εργλάβς κτίσει μια κατικία για κάπιν, αλλά δεν πραγματπιήσει την εργασία τυ σύμφωνα με τυς καννισμύς σε τρόπ πυ ένας τίχς παρυσιάσει κάπια κλίση, τότε εργλάβς αυτός φείλει να τν ενισχύσει με δικά τυ έξδα", πυ απτελεί ίσως τν πρώτ τεχνικό καννισμό στην ιστρία σχετικό με την ικδμή. νόμς αυτός είναι χαραγμένς σε μία πέτρινη στήλη από βασάλτη, πυ ανακαλύφθηκε τ 1901 στα Σύσα της Περσίας και εκτίθεται σήμερα στ Μυσεί τυ Λύβρυ, στ Παρίσι. Κανόνες πρς τυς πίυς πρέπει να συμμρφώννται ι εργλάβι υπήρχαν και στην αρχαία Ελλάδα, όπως καταδεικνύει εκτός άλλων και η επιγραφή της Ελευσίνας τυ 4υ π.χ. αιώνα, πυ είναι ένα κείμεν χαραγμέν σε μια μαρμάρινη πλάκα, η πία εκτίθεται στ μυσεί της Ελευσίνας. Τ κείμεν αυτό περιέχει μια παραγγελία για την κατασκευή των μπρύντζινων συνδέσμων, πόλων και εμπλίων, πυ θα ετπθετύντ ανάμεσα στυς σπνδύλυς των κιόνων της Φιλώνειας στάς, ενός ωραίυ κτίσματς πυ θα αναγειρόταν - 10-

16 μπρστά στ Τελεστήρι της πόλης αυτής. Εντύπωση πρκαλεί η αναφρά στη σύνθεση τυ μπρύντζυ πυ θα απτελύσε την πρώτη ύλη για την κατασκευή των συνδέσμων, καθώς και ι πλύ αυστηρές τεχνικές πρδιαγραφές, με τις πίες θα έπρεπε να συμμρφωθεί κατασκευαστής. Η επιγραφή αυτή απτελεί την αρχαιότερη ευρωπαϊκή πρδιαγραφή και απδεικνύει εκτός από τ πρχωρημέν επίπεδ ανάπτυξης της μεταλλυργίας και της ικδμικής στην κλασική Ελλάδα, την ιδιαίτερη μέριμνα για την εφαρμγή κανόνων στα τεχνικά έργα, επειδή τ κείμεν της συνιστά ένα ψήφισμα τυ Δήμυ, πυ δημσιεύτηκε τότε, για την ειδική εργασία της ανέγερσης των κιόνων της Φιλώνειας Στάς. [5] Όλα αυτά δηγύν στ συμπέρασμα ότι στην αρχαία Ελλάδα η πιότητα και πιτικός έλεγχς στην παραγωγική διαδικασία αλλά και σε κάθε εμπρική συναλλαγή, όπως και η πρστασία τυ καταναλωτή απτελύσαν ύψιστη φρντίδα και ευθύνη της Αθηναϊκής Πλιτείας και πραγματπιύνταν κάτω από έναν πλύ καλά ργανωμέν και αυστηρό κρατικό μηχανισμό. Χωρίς αναπτυγμένη τεχνλγία δεν κτίζνται Παρθενώνες και δε νείται ανάπτυξη χωρίς εφαρμγή καννισμών, πυ να διασφαλίζυν την υψηλή πιότητα των υλικών πυ χρησιμπιύνται, των καταναλωτικών αγαθών πυ παράγνται και των υπηρεσιών πυ παρέχνται. Την περίδ πριν τη βιμηχανική επανάσταση, η παραγωγή στηριζόταν απκλειστικά σε ανεξάρτητες μάδες τεχνιτών πυ ήταν υπεύθυνι τόσ για την παραγωγή όσ και τν πιτικό έλεγχ. Η ευθύνη λιπόν για την πιότητα ανήκε στυς τεχνίτες της παραγωγής. Με την είσδ τυ 20υ αιώνα άρχισε να εμφανίζεται μια μαδπίηση των τεχνιτών ή εργατών πυ είχαν παρόμια καθήκντα και η επίβλεψη των μάδων ανατέθηκε σε τεχνικύς ι πίι και ήταν υπεύθυνι για την πιότητα των πρϊόντων.

17 1.4 Διαχείριση και διασφάλιση me πιότητας Η εφαρμγή των αρχών για τη διίκηση της πιότητας ξεκίνησε τ 1957, όταν τ Υπυργεί Άμυνας των ΗΠΑ εξέδωσε τ πρότυπ MIL/Q/ 9858,Quality Program Requirements. To πρότυπ αυτό αναθεωρήθηκε τ 1959 με την νμασία MIL/Q/ 9858Α, τ 196 υιθετήθηκε από τ Ν ΑΤ με την νμασία AQUAP-Ικαι τ 1968 από τ Βρετανικό Υπυργεί Άμυνας με την νμασία DEF/STAN 05-8, Τ 1979 τ Βρετανικό Ινστιτύτ Τυππίησης εκδίδει τ πρότυπ BS 5750, Quality Systems, πυ απτελεί τ πρώτ εμπρικό πρότυπ για συστήματα Διίκησης Πιότητας. Τ 1979 επίσης εγκρίνεται η δημιυργία της τεχνικής επιτρπής TC 176 τυ ISO για την ανάπτυξη Διεθνών πρτύπων πυ θα πρσδιρίζυν τυς κανόνες για τη διασφάλιση της πιότητας. Απτέλεσμα των ενεργειών της επιτρπής ISO/TC 176 είναι η έκδση τ 1987 από τν Διεθνή ργανισμό Τυππίησης ISO των πρώτων πρτύπων της σειράς ISO Τα πρότυπα αυτά υιθέτησαν σε μεγάλ βαθμό τα περιεχόμενα και τη δμή τυ πρτύπυ BS 5750 :1979 Κατά την έκδση τυς αναφέρθηκε με έμφαση ότι απτελύσαν τ επιστέγασμα όλων των πλέν σύγχρνων πρακτικών και αρχών για την δημιυργία συστημάτων πυ θα διασφαλίζυν την πιότητα. Η τελική έκδση τυς, πρϊόν συνεργασίας και συμφωνίας όλων των πλέν παγκσμίως αρμόδιων φρέων, απετέλεσε τη βάση για την νέα επχή στη διίκηση της πιότητας. Τα πρότυπα της σειράς ISO 9000 επικυρώθηκαν από την Επιτρπή Ευρωπαϊκών Πρτύπων CEN ως Ευρωπαϊκά πρότυπα με την νμασία ΕΝ και υιθετήθηκαν από τν Αμερικανικό ργανισμό για τν Έλεγχ της Πιότητας ASQE με την νμασία ANSI/ASQC Q90 και αντίστιχα στν Καναδά από τν Καναδικό Σύνδεσμ Τυππίησης CSA με την νμασία CSA :9000. Τ 1994 πραγματπιήθηκε η πρώτη αναθεώρηση των πρτύπων ISO Η σύγχρνη αντίληψη για την δημιυργία πιότητας έχει βάση τις αρχές (IS09000:1994) της διασφάλισης της πιότητας και τις νεώτερες αρχές (ISO 9000:2000) της διαχείρισης της πιότητας. Τα πρότυπα της σειράς ISO 9000: 1987 & 1994, στόχευαν στην διασφάλιση της πιότητας μέσω τυ σχεδιασμύ και της τεκμηρίωσης των διαδικασιών παραγωγής και στν έλεγχ της πιστής εφαρμγής των κατά την παραγωγή τυ πρϊόντς ή της υπηρεσίας

18 1.4.1 Η Διαχείριση πιότητας Σύμφωνα με τις αρχές της διαχείρισης της πιότητας, η επιχείρηση πρέπει: να πρσδιρίζει τις απαιτήσεις των χρηστών για τα πρϊόντα να πρσδιρίζει τις διεργασίες (σύνλ αλληλεξαρτώμενων δραστηριτήτων πυ μετασχηματίζει εισερχόμενα σε εξερχόμενα) για την παραγωγή πρϊόντων πυ θα ικανπιύν τις απαιτήσεις, να καθρίζει μετρήσεις για την εκτίμηση της ικανότητας και απδτικότητας κάθε διεργασίας, να εφαρμόζει τις μετρήσεις και να εκτιμά την ικανότητα και απδτικότητα κάθε διεργασίας, να πρσδιρίζει τα μέσα και τις ενέργειες για την πρόληψη των απκλίσεων και τν περιρισμό των αιτίων τυς να πρσδιρίσει και να εφαρμόσει μία διεργασία για τη συνεχή βελτίωση τυ συστήματς [4] Η Διασφάλιση της Πιότητας Πρκειμένυ να παρέχεται εμπιστσύνη ότι ι απαιτήσεις για την πιότητα θα ικανπιηθύν, η επιχείρηση πρέπει, σύμφωνα με τις αρχές της διασφάλισης της πιότητας, να παρέχει αντικειμενικά απδεικτικά στιχεία (έγγραφα) ότι ι σχετιζόμενες με την πιότητα δραστηριότητες διεξάγνται ρθά και συνεχώς. Ως Διασφάλιση Πιότητας ρίζεται «τ σύνλ των πναυυατισυένων ή συστηυατικών ενεργειών και διαδικασιών πυ είναι απαραίτητε via να εξασφαλίσυν ότι ένα πρϊόν ή υπηρεσία θα πληρί ρισυένε πρδιαγραφές» (ISO 8402) ή μια σωστή και ργανωμένη διαχείριση. Σύστημα Διασφάλισης Πιότητας νμάζυμε την ρνάνωση, τα ανανκαία υέσα και τ πρσωπικό πυ απαιτύνται νια τη διεκπεραίωση τη διασφάλισης πιότητας Γ

19 1.5 Διαστάσεις της πιότητας ι πιτικές διαστάσεις ενός πρϊόντς ή μιας υπηρεσίας είναι: Τα λειτυνικά χαρακτηριστικά: αυτά χωρίζνται σε πρωτεύντα και δευτερεύντα χαρακτηριστικά απόδσης και στχεύυν στην ικανπίηση των αντίστιχων αναγκών των πελατών. Και ι δύ αυτές κατηγρίες χαρακτηριστικών είναι μετρήσιμες και αντικειμενικές. Η αξιπιστία και ανθεκτικότατα: αυτές σχετίζνται με την πιθανότητα βλάβης ή καταστρφής τυ πρϊόντς κάτω από καννικές συνθήκες λειτυργίας. ι κύριι δείκτες πυ συνήθως χρησιμπιύνται για τη μέτρηση τυς είναι μέσς χρόνς μέχρι τ πρϊόν να υπστεί την πρώτη βλάβη και μέσς χρόνς μεταξύ διαδχικών βλαβών. Η συυυόφωση υε tic πδιαναφέα η διάσταση αυτή σχετίζεται άμεσα με την πιότητα της παραγωγικής διαδικασίας και αναφέρεται στ βαθμό πυ επιτυγχάνεται η εκπλήρωση των απαιτήσεων των καθρισμένων πρδιαγραφών με βάση τις πίες η επιχείρηση υπστηρίζει ότι παράγει τ συγκεκριμέν πρϊόν ή υπηρεσία. Η διάρκεια ζωής και επισκευασιυότητα: ι διαστάσεις αυτές σχετίζνται με την αξιπιστία τυ πρϊόντς και καθρίζυν τ χρόν για τν πί μπρεί να χρησιμπιηθεί ένα πρϊόν πρσφέρντας τ σύνλ των χαρακτηριστικών πυ υπόσχεται κατασκευαστής χωρίς να παρυσιάζνται λειτυργικά πρβλήματα πυ δεν είναι δυνατό να επιδιρθωθύν. Εξυπηρέτηση πιν και υετά: αυτή αναφέρεται στν τρόπ με τν πί συμπεριφέρεται τ πρσωπικό των διαφόρων τμημάτων της επιχείρησης, πριν και μετά την αγρά τυ πρϊόντς ή της υπηρεσίας. Η αισθητική και ευφάνιση:αυτή είναι η πρώτη από τις υπκειμενικές διαστάσεις της πιότητας. Η αισθητική και η εμφάνιση αντανακλύν πρσωπικά ερεθίσματα τυ καταναλωτή. Η υπκειμενική αντίληψη πκ πιότητα:αυτή πρέρχεται κυρίως από την ανεπαρκή πληρφόρηση τυ καταναλωτή για συγκεκριμένα πρϊόντα,η επιλγή τυ βασίζεται σε καθαρά υπκειμενικά και συνήθως παραπλανητικά χαρακτηριστικά πιότητας. [2] - 14-

20 1.6 Διαδικασίες επίτευξης πιότητας Σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλν, όπυ πληθώρα μειδών πρϊόντων διατίθενται στην αγρά, καταναλωτής ή χρήστης αυτών πρέπει να πρστατεύεται από την παραπλάνηση και την πρμήθεια και χρήση πρϊόντων χαμηλής πιότητας Όπως στην αρχαιότητα έτσι και σήμερα, για την επίτευξη της πιότητας, τρεις έννιες παίζυν καθριστικό ρόλ, η Τυππίηση, η Πιστπίηση και η Διαπίστευση Τυππίηση Τυππίηση είναι η διαδικασία με την πία καθιερώννται πρδιαγραφές, δηλαδή καννισμί, ι πίι θέτυν τυς απαραίτητυς κανόνες για την παραγωγή, τη σύνθεση και τις ιδιότητες πυ πρέπει να έχει ένα πρϊόν. Σύμφωνα με τ Ευρωπαϊκό Πρότυπ ΕΛΤ ΕΝ 45020: 1996, πρότυπ είναι: ένα έγγραφ πυ έχει καθιερωθεί με συναίνεση και έχει εγκριθεί από έναν αναγνωρισμέν φρέα, και παρέχει για κινή και επαναλαμβανόμενη χρήση κανόνες, κατευθυντήριες γραμμές ή χαρακτηριστικά, για δραστηριότητες ή για απτελέσματα τυς και πυ απσκπεί στην επίτευξη τυ βέλτιστυ βαθμύ τάξης σ ένα συγκεκριμέν πλαίσι εφαρμγής. Από τη στιγμή πυ δημιυργείται ένα πρϊόν αρχίζει μία πρώτη πρτυππίηση τυ, και όταν κυκλφρήσει στην αγρά συνδεύεται από κάπιες πρδιαγραφές, τις πρδιαγραφές τυ κατασκευαστή. Κλαδικί φρείς ή τ κράτς, σε εθνικό, ευρωπαϊκό ή και διεθνές επίπεδ, με τη βήθεια ειδικών Τεχνικών Επιτρπών, έρχνται να δημιυργήσυν πρδιαγραφές για τ πρϊόν αυτό, ι πίες είναι όσ τ δυνατόν αντικειμενικές, ώστε να καλύπτυν μάδες μειδών πρϊόντων αφενός, και αφετέρυ να εξασφαλίζυν τυς χρήστες τυ πρϊόντς. Συνήθως τα πρότυπα αφρύν στην ασφάλεια των χρηστών των πρϊόντων και δεν υπεισέρχνται σε κατασκευαστικά ή σχεδιαστικά θέματα, ώστε να μην επεμβαίνυν στη δημιυργικότητα, την ευρηματικότητα και την τεχνλγική κατάρτιση τυ κατασκευαστή, κλαδικά, κρατικά και εθνικά πρότυπα. Στην Ελλάδα αρμόδις φρέας για την τυππίηση (όπως ρίζεται στν ιδρυτικό τυ νόμ 72/1976 και όπως τρππιήθηκε με τν ΠΔ 155/1997) είναι Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης, γνωστός μας ΕΛΤ, πίς ιδρύθηκε τ 1976 και

21 επεξεργάζεται θέματα πρς τυππίηση σε Εθνικό, Ευρωπαϊκό (CEN/CENELEC) και διεθνές επίπεδ (ISO/IEC), με τη βήθεια τεχνικών επιτρπών, στελεχωμένων με ειδικύς επιστήμνες όλων των ειδικτήτων. ΕΛΤ διαθέτει βιβλιθήκη με ενημερωμένα αρχεία όλων των ελληνικών, ευρωπαϊκών και διεθνών πρτύπων. Σ' αυτήν υπάρχυν κατάλγι πρτύπων των περισστέρων ργανισμών Τυππίησης, ανά την Υφήλι και πρότυπα ργανισμών Τυππίησης, τα πία συνήθως χρησιμπιύνται στν ελληνικό χώρ.[6] Κατά ένα άλλ ρισμό, τυππίηση είναι η δραστηριότητα με την πία καθιερώννται για πραγματικά πρβλήματα ή πρβλήματα πυ μπρεί να παρυσιασθύν, διατάξεις για κινή και επαναλαμβανόμενη χρήση, πυ απσκπύν στ να επιτευχθεί μέγιστς βαθμός τάξης σε ένα συγκεκριμέν πλαίσι εφαρμγής. (ISO ΕΝ 45020:1996) Η διεθνής τυππίηση διευκλύνει τ διεθνές εμπόρι και συμβάλλει στ συντνισμό των πνευματικών, επιστημνικών, τεχνλγικών και ικνμικών ενεργειών Πιστπίηση Πιστπίηση είναι η επιβεβαίωση ότι ένα πρϊόν ή υπηρεσία έχει παραχθεί σύμφωνα με ένα πρότυπ και ανταπκρίνεται στις περιεχόμενες σ' αυτό πρδιαγραφές. Σύμφωνα με τ Ευρωπαϊκό Πρότυπ ΕΛΤ ΕΝ 45020: 1996, πιστπίηση (certification) καλείται η διαδικασία με την πία βεβαιώνεται η συμφωνία ή συμμόρφωση ενός πρϊόντς πρς πρδιαγεγραμμένες απαιτήσεις. Η διαπίστωση της συμμόρφωσης ενός πρϊόντς πρς ένα πρότυπ μπρεί να είναι πραιρετική ή υπχρεωτική, ανάλγα με τ ισχύν νμικό καθεστώς κάθε χώρας. Γενικώς υπάρχυν δύ ειδών πιστπιήσεις: 1.6.2α Η πιστπίηση ενός πρϊόντς ώστε να διαπιστώνεται η συμμόρφωση τυ σε πρότυπα, κατά την πία τ πρϊόν υπβάλλεται σε μια σειρά δκιμών, σύμφωνα με αναγνωρισμένα πρότυπα, σε ένα εργαστήρι. Από τ απτέλεσμα των δκιμών αυτών κρίνεται η συμμόρφωση τυ ως πρς τις απαιτήσεις τυ πρτύπυ. Εφόσν υφίσταται συμμόρφωση, χρηγείται πιστπιητικό συμμόρφωσης τυ πρϊόντς ως πρς τ πρότυπ. Η πιστπίηση διακρίνεται σε δύ είδη: Σε αυτήν τυ υπχρεωτικύ τμέα και στην τυ πραιρετικύ. Στην πρώτη είναι απαραίτητη η πιστπίηση διότι σε αντίθετη περίπτωση δεν επιτρέπεται η κυκλφρία ενός πρϊόντς. Εφαρμόζεται δε στυς κλάδυς όπυ υφίστανται - 16-

22 δηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στην Ε.Ε έχει καθιερωθεί η ενιαία γνωστή μας σήμανση CE, δηλαδή τ σήμα συμμόρφωσης ενός πρϊόντς, η πία καταδεικνύει τη συμμόρφωση τυ πρς ευρωπαϊκά πρότυπα και δηγίες. Στν μη υπχρεωτικό τμέα η πιστπίηση γίνεται με πρωτβυλία τυ κατασκευαστή ή τυ πελάτη. Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχυν πλλά εργαστήρια δκιμών για πλλά είδη πιστπιήσεων. Τ Εργαστήρι Αντχής των Υλικών, τυ Εθνικύ Μετσβίυ Πλυτεχνείυ, είναι τ αρχαιότερ και μεγαλύτερ της χώρας, ιδρύθηκε τ 1910 και σήμερα είναι πιστπιημέν κατά ΕΛΤ ΕΝ ISO Αυτό τ εργαστήρι, εκτός από την εκπαίδευση των σπυδαστών και τη διεξαγωγή έρευνας, ασχλείται και με τν πιτικό έλεγχ των υλικών και κατασκευών, τόσ με καταστρφικές όσ και με σύγχρνες μη καταστρφικές μεθόδυς, με τελικό στόχ την έκδση πιστπιητικών πιότητας πρϊόντων. Παρόμια εργαστήρια είναι, τα εργαστήρια τυ ΕΛΤ (ηλεκτρικές ικιακές συσκευές, παιχνίδια και ηλεκτρικά καλώδια), τυ ΚΕΔΕ (Κέντρ Ερευνών Δημσίων Έργων), της ΕΒΕΤΑΜ στ Βόλ, τυ ΔΗΜΚΡΙΤΥ κ.ά β Η πιστπίηση ως πρς την πιότητα, σύμφωνα με την πία εάν ένας κατασκευαστής επιθυμεί να πιστπιήσει ότι ένα πρϊόν τυ ή μια διαδικασία τυ, χαρακτηρίζεται από σταθερή και επαναλήψιμη πιότητα, καταφεύγει στην αντίστιχη πιστπίηση τυ, σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα της σειράς ΕΛΤ ΕΝ ISO 9000 & 14000, δηλαδή την εφαρμγή ενός συστήματς διαχείρισης της πιότητας ή ειδικότερα ενός συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης. Σύμφωνα με αυτά τα πρότυπα, κατασκευαστής αναπτύσσει ένα σύστημα διαδικασιών τέτιων πυ να διασφαλίζυν αντικειμενικά ότι τ πρϊόν τυ και ενδεχμένως η παραγωγική διαδικασία την πία ακλυθεί ή η υπηρεσία πυ πρσφέρει, έχυν σταθερή πιότητα. Για τ σκπό αυτό, σε κάθε χώρα, έχυν ιδρυθεί και λειτυργύν φρείς Πιστπίησης, ι πίι έχυν αξιλγηθεί ώστε να έχυν τ δικαίωμα χρήγησης πιστπιητικών συμμόρφωσης. Μεταξύ των φρέων αυτών αναφέρνται ΕΛΤ, DIN, DVGWV, RWTUV, TUV AUSTRIA, BUREAU VERITAS QUALITY INTERNATIONAI κλπ. Επίσημς και διαπιστευμένς ελληνικός φρέας Πιστπίησης είναι ΕΛΤ. Ταυτόχρνα στν ελληνικό χώρ, δραστηριπιύνται φρείς πιστπίησης και άλλων Χωρών.[4] - 17-

23 1.6. Διαπίστευση Η διαδικασία μέσω της πίας ι φρείς πιστπίησης απκτύν τ δικαίωμα χρήγησης των πιστπιητικών συμμόρφωσης νμάζεται διαπίστευση Όλι αυτί ι φρείς πιστπίησης και τα εργαστήρια δκιμών και ελέγχυ δεν είναι ανεξέλεγκτα, αλλά πρέπει να διαπιστεύνται για τις υπηρεσίες τις πίες πρσφέρυν, και να κατέχυν τ Πιστπιητικό Διαπίστευσης Σύμφωνα με τ Ευρωπαϊκό πρότυπ(ελτ ΕΝ 45020:1996). Διαπίστευση είναι η διαδικασία με την πία ένας αρμόδις εθνικός φρέας παρέχει επίσημη αναγνώριση ότι ένας φρέας ή ένα πρόσωπ είναι ικανός να πραγματπιεί ειδικά έργα. Στην Ελλάδα αρμόδις φρέας είναι τ ΕΣΥΔ.Τ Εθνικό Συμβύλι Διαπίστευσης, ιδρύθηκε τ 1994, ιδρύθηκε με τν Νόμ 221/94 και λειτυργεί καννικά από τ 2000 στ Υπυργεί Ανάπτυξης. Παρέχει πιστπιητικά διαπίστευσης εργαστηρίων δκιμών και διακρίβωσης και φρέων πιστπίησης και ελέγχυ. Τ ΕΣΥΔ έχει καθιερώσει κριτήρια και δηγίες για την πρετιμασία ενός φρέα, πρκειμένυ να διαπιστευθεί, αλλά και δηγίες για τυς αξιλγητές εκείνυς ι πίι θα ελέγξυν τη συμμόρφωση των φρέων πρς τα κριτήρια διαπίστευσης τυ ΕΣΥΔ. Τ έργ τυ Εθνικύ Συμβυλίυ Διαπίστευσης επικυρείται από δύ Γενικές Τεχνικές Επιτρπές: α. τη Γενική Τεχνική Επιτρπή Φρέων ελέγχυ και πιστπίησης, και β. τη Γενική Τεχνική Επιτρπή Εργαστηρίων ι πίες είναι αρμόδιες για τη διαπίστευση και τν έλεγχ φρέων πιστπίησης και εργαστηρίων δκιμών αντίστιχα, καθώς και από Ειδικές Τεχνικές Επιτρπές και από ειδικύς αξιλγητές και εμπειργνώμνες. Τ Εθνικό Συμβύλι Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ), μαζί με τ Ελληνικό Ινστιτύτ Μετρλγίας (ΕΙΜ), τν Ελληνικό ργανισμό Τυππίησης (ΕΛΤ), τυς φρείς πιστπίησης και τα διαπιστευμένα εργαστήρια δκιμών, ελέγχων και διακριβώσεων, πυ λειτυργύν στην χώρα απτελύν τις βασικές υπδμές πιότητας στην Ελλάδα. [4] ΕΛΤ είναι διαπιστευμένς φρέας με βάση τ πρότυπ ΕΛΤ ΕΝ από τν ιταλικό φρέα SINCERT από τ Τ έτς 2000, τ ΕΣΥΔ αξιλόγησε τν ΕΛΤ και τυ χρήγησε τ Πιστπιητικό Διαπίστευσης για την Πιστπίηση Συστημάτων Πιότητας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις τυ πρτύπυ ΕΛΤ ΕΝ

24 Για τη διενέργεια δκιμών ελέγχων, και διακριβώσεων των μετρητικών ργάνων στην Ελλάδα λειτυργύν τα εξής κύρια δίκτυα εργαστηρίων:[4] Εργαστήρια τυ ΥΠΕΧΩΔΕ (ΚΕΔΕ Αθήνας και Περιφερειακά Εργαστήρια στις έδρες των Περιφερειακών Υπηρεσιών τυ ΥΠΕΧΩΔΕ διάρθρωση σε τμείς γεωτεχνικής μηχανικής/δστρωμάτων/ δμικών υλικών & σκυρδέματς, εργαστηριακά κλιμάκια Δ/νσεων Τεχνικών Υπηρεσιών) Εργαστήρια λιπών υπυργείων και κυρίως τυ Υπυργείυ Βιμηχανίας, Έρευνας, Τεχνλγίας& Εμπρίυ καθώς και εργαστηριακές μνάδες εξειδικευμένων ελέγχων των ργανισμών Ύδρευσης, Απχέτευσης κλπ., Ινστιτύτων & Ερευνητικών Κέντρων, ΝΠΙΔ (π.χ. ΔΕΗ) Εργαστήρια των ΑΕΙ & ΤΕΙ (κυρίως για εκπαιδευτικύς σκπύς) Ιδιωτικά Εργαστήρια τυ εσωτερικύ & τυ εξωτερικύ (π.χ. εργαστήρια ιδιωτικών επιχειρήσεων, Αναδχών Κατασκευής, εργαστήρια Αναδχών Υπηρεσιών Επίβλεψης) ρισμένα εκ των πίων είναι αναγνωρισμένα (φέρυν έγκριση από τ ΥΠΕΧΩΔΕ). Τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η διαδικασία πιστπίησης ρισμένων από αυτά τα εργαστήρια σύμφωνα με τ πρότυπ ΕΝ45000 ή τ πρότυπ ISO/IEO πυ τ αντικατέστησε από τ 1999 Τα εργαστήρια δκιμών ελέγχων και διακριβώσεων μετρητικών ργάνων, πρκειμένυ να παρέχυν αξιόπιστα απτελέσματα, πρέπει να διαπιστεύνται για τις υπηρεσίες τις πίες πρσφέρυν και να κατέχυν Πιστπιητικό Διαπίστευσης. Η Διαπίστευση απτελεί την υψηλότερη αναγνώριση της ικανότητας ενός εργαστηρίυ δκιμών ή διακριβώσεων να εκτελεί σωστά συγκεκριμένυς τύπυς (αυτύς πυ αναφέρνται στ «διαπιστευτήρι έγγραφ) δκιμών ή διακριβώσεων

25 1.7 Εγχειρίδι Διασφάλισης Πιότητας-Περιβαλλντικής Διαχείρισης Τ Εγχειρίδι Πιότητας είναι «τ έγγραφ στ πί δηλώνεται η πλιτική για την πιότητα και πεινάφεται τ σύστηυα via την πιότητα evoc νανισυύ» (ISO 8402). Η πληρότητα και σαφής πρσδιρισμός τυ Συστήματς Πιότητας τεκμηριώννται σε τρία εγχειρίδια: Εγχειρίδι Πιότητασ. Σε αυτό καθρίζεται η γενική πλιτική πιότητας της εταιρείας και ι πρακτικές πυ ακλυθύνται για την εφαρμγή της. Εγχειρίδι ργανωτικών Διαδικασιών. Περιγράφει τις μεθόδυς λειτυργίας κάθε επιμέρυς τμήματς της εταιρείας. Εγχειρίδι Λειτυργικών Διαδικασιών (δηγιών Ενασίασ). Υπάρχει ξεχωριστό εγχειρίδι για κάθε Τμήμα της εταιρείας και περιγράφει λεπτμερώς όλες τις εργασίες πυ πρέπει να διεκπεραιώννται. Τα Εγχειρίδια Διαδικασιών απτελύν βασική πρϋπόθεση για τη σωστή εφαρμγή τυ Συστήματς Διασφάλισης Πιότητας.. Ένα Εγχειρίδι Περιβαλλντικής Διαχείρισης μπρεί να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και κάπια από τα εξής έγγραφα: * Διαχείριση μη επιβλαβών υλικών και απβλήτων. Σκπός τυ εγγράφυ είναι η διαχείριση των μη επικίνδυνων υλικών, όπως χαρτί, γυαλί πλαστικό και η μείωση των απβλήτων, η ασφαλής απόθεση τυς και -στ βαθμό πυ είναι δυνατό- η ανακύκλωση και επαναχρησιμπίηση τυς. * Διαδικασία για την ελαχιστπίηση απθέσεων σε Ατμόσφαιρα και Υδατικύς Πόρυς. * Περιβαλλντική εκπαίδευση. Σκπός τυ εγγράφυ είναι η παρχή περιβαλλντικής εκπαίδευσης σε όλυς τυς εργαζόμενυς, η πία θα βηθήσει στην απόκτηση περιβαλλντικής συνείδησης. * Αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Σκπός τυ εγγράφυ είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση των πιθανών περιβαλλντικών επιπτώσεων αυτών των περιστατικών. * Αναγνώριση των περιβαλλντικών σκπών και στόχων. Αντικείμεν αυτύ τυ εγγράφυ είναι η τεκμηρίωση των στόχων της περιβαλλντικής πλιτικής της επιχείρησης. -20-

26 1.8 Φρείς δημιυργίας των πρτύπων Τα πρότυπα σχεδιάζνται, εκπνύνται και εγκρίννται από αναγνωρισμένυς διεθνείς, εθνικύς και κλαδικύς φρείς τυππίησης, ι σημαντικότερι των πίων είναι: Διεθνής ργανισμός Τυππίησης ISO Διεθνής ργανισμός Τυππίησης ISO, είναι η Παγκόσμια μσπνδία Εθνικών Φρέων Τυππίησης. Η νμασία ISO δεν απτελεί ακρώνυμ της επίσημης νμασίας τυ international Organization for Standarization) αλλά επιλέχθηκε από τν Ελληνικό όρ ΙΣ, πυ δηλώνει την ισότητα, ισμετρία, κλπ, ώστε να τνιστεί η ισότητα μεταξύ των μελών τυ και ότι τα πρότυπα θα απευθύννται σε όλυς τυς χρήστες εξ' ίσυ, ανεξάρτητα από τ μέγεθς, τα πρϊόντα ή τις υπηρεσίες κάθε ενός.[4] Διεθνής ργανισμός Τυππίησης ISO (International Standards Organization ), ιδρύθηκε τ 1947 και εδρεύει στη Γενεύη. Πρόκειται για ένα μη κυβερνητικό ργανισμό. Είναι ένας εξειδικευμένς φρέας για τη δημιυργία πρτύπων πυ απτελείται σήμερα πάνω από 184 Εθνικύς Φρείς Τυππίησης χωρών και έχει 187 Τεχνικές Επιτρπές, καθεμιά από τις πίες είναι υπεύθυνη για κάπιν από τυς πλλύς τμείς εξειδίκευσης. Η απστλή τυ ISO είναι να πρωθήσει την διάδση της τυππίηση και των σχετικών δραστηριτήτων διεθνώς, με σκπό να διευκλυνθεί η ανταλλαγή πρϊόντων και υπηρεσιών και η επιστημνική, τεχνλγική και ικνμική συνεργασία Τ απτελέσματα της εργασίας τυ Διεθνύς ργανισμύ Πιστπίησης δημσιεύνται σαν Διεθνή Πρότυπα ISO [2],. Περίπυ ειδικί συμμετέχυν στις Τεχνικές Επιτρπές κάθε χρόν, ενώ έχυν εκδθεί περίπυ πρότυπα. Η διανμή των πρτύπων τυ ISO γίνεται και από τυς Εθνικύς φρείς μέλη τυ ISO Εκτός από τα μέλη των επιτρπών, πλύ συχνά συμμετέχυν και άλλι ειδικί, καθώς και διεθνείς ργανισμί κρατικί και μη, πυ μπρύν να πρσφέρυν τις γνώσεις τυς στη διευθέτηση των διαφόρων θεμάτων και στην έκδση κάπιυ πρτύπυ

27 ΓΕΝΙΚ ΝΜΘΕΤΙΚ ΣΩΜΑ ΕΠΙΤΡΠΕΣ ΠΛΙΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ CASCO COPOLCO DEVCO INFCO ΣΥΜΒΥΛΙ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΥΛΙ ΣΥΜΒΥΛΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΥΠΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΠΙΤΡΠΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ REMCO AD HOC ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΜΒΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΜΑΔΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΜΑΔΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΠΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Η δμή τυ ργανισμύ ISO Κάθε φρέας - μέλς πυ ενδιαφέρεται για ένα θέμα για τ πί έχει συσταθεί μια επιτρπή, έχει τ δικαίωμα να εκπρσωπείται στην επιτρπή αυτή. συντνισμός των συνεδριάσεων, ψηφφριών, εγκρίσεων και εκδόσεων πρτύπων γίνεται από την Κεντρική Γραμματεία τυ ργανισμύ πυ έχει την έδρα της στη Γενεύη. Τα σχέδια των πρτύπων πυ υιθετύνται από τις τεχνικές επιτρπές κυκλφρύν στυς φρείς - μέλη για να ψηφιστύν. Η έκδση υπό την μρφή ενός διεθνύς πρτύπυ ν έγκριση τυ 75% τυλάχιστν των φρέων - μελών πυ έχυν ψηφίσει. -22-

28 Πίνακας 2 Η ικγένεια πρτύπων ISO 9000 ISO 9000:2000, Απτελεί την αφετηρία για την κατανόηση των πρτύπων της ικγένειας ISO 9000 και περιέχει τυς βασικύς όρυς και ρισμύς, πυ βηθύν στην απφυγή λαθών κατά τη χρησιμπίηση των πρτύπων. ISO 9001:2000, Είναι τ πρότυπ, πυ περιλαμβάνει τις απαιτήσεις με βάση τις πίες εκτιμάται η ικανότητα ενός ργανισμύ να ικανπιεί τις απαιτήσεις των πελατών και τις καννιστικές / ρυθμιστικές απαιτήσεις και συνεπώς να ικανπιεί τν πελάτη ISO 9004:2000, Αυτό τ πρότυπ παρέχει δηγίες για την αναβάθμιση (βελτίωση) τυ καθρισμένυ συστήματς διαχείρισης της πιότητας, πρς όφελς όλων μέσω της εξασφάλισης συνεχώς ικανπιημένων πελατών ISO Παρέχει δηγίες για την εκτίμηση της ικανότητας τυ συστήματς να πετύχει καθρισμένυς στόχυς πιότητας. Μπρεί να χρησιμπιηθεί για την εσωτερική επιθεώρηση τυ συστήματς τυ ργανισμύ και αυτύ των πρμηθευτών ISO 9002 Μντέλ για διασφάλιση πιότητας κατά την παραγωγή.εγκατάσταση και εξυπηρέτηση πρϊόντς ISO 900 Μντέλ για διασφάλιση πιότητας κατά την τελική δκιμή -2 -

29 1.8.2 Η Επιτρπή Ευρωπαϊκών Πρτύπων (CEN - European Committee for Standarization) είναι η μσπνδία των Ευρωπαϊκών Εθνικών Φρέων Τυππίησης και είναι αρμόδια για την έγκριση, έκδση και διανμή των ευρωπαϊκών πρτύπων σε όλυς τυς τμείς εκτός τυ ηλεκτρτεχνικύ, με αρμόδια την CENELEC, των τηλεπικινωνιών με αρμόδια την ETSI, τυ χάλυβα και σιδήρυ με αρμόδια την ECISS και της αερδιαστημικής με αρμόδια την AECMA. Η απστλή της CEN είναι να πρωθήσει την τεχνική εναρμόνιση στην Ευρώπη σε συνεργασία με τυς αντίστιχυς διεθνείς ργανισμύς και τυς αρμόδιυς φρείς στις ευρωπαϊκές χώρες μέλη. Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα είναι δεσμευτικά για τις χώρες-μέλη της CEN Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης (ΕΛΤ) Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης (ΕΛΤ) ιδρύθηκε με τ Νόμ 72/1976 ως Νμικό Πρόσωπ Ιδιωτικύ Δικαίυ μη κερδσκπικύ χαρακτήρα. Επιχρηγείται από τ κράτς και εππτεύεται από τν Υπυργό Ανάπτυξης. Τ 1992 ΕΛΤ υπέγραψε τ Ιδρυτικό Μνημόνι με τ πί έγινε απδεκτός στ Ευρωπαϊκό Δίκτυ Πιστπίησης Συστημάτων Πιότητας (EQNET) τ πί απαρτίζυν ι Εθνικί φρείς πιστπίησης των Ευρωπαϊκών χωρών. κύρις σκπός τυ EQNET είναι η αμιβαία αναγνώριση στις χώρες της Ευρώπης των Πιστπιητικών Διασφάλισης Πιότητας κατά ISO, πυ χρηγύνται από τα μέλη τυ. Έτσι μέσω της συνεργασίας τυ EQNET, ι επιχειρήσεις πυ πιστπιύνται από τν ΕΛΤ, θα είναι σε θέση να εξάγυν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς να υπάρχει ανάγκη επαναπιστπίησής τυς από τυς αντιστίχυς ργανισμύς των χωρών αυτών. ι δραστηριότητες τυ ΕΛΤ είναι ι εξής: Τυππίηση Πιστπίηση Βιβλιθήκη Κέντρ Πληρφόρησης Εργαστήρια Δκιμών -24-

30 (άρις στην τυππίηση εππυγχάννται τα παρακάτω: Δίννται λύσεις σε επαναλαμβανόμενα πρβλήματα της Τεχνικής και της ικνμίας. Υφίσταται βασική πρϋπόθεση για ρθλγική συνεργασία ανάμεσα στις παραγωγικές μνάδες. Εξασφαλίζεται η καταλληλότητα χρήσης για πρϊόντα, διαδικασίες, ή υπηρεσίες. Περιρίζεται η πικιλία διαδικασιών ή υπηρεσιών για να ικανπιύνται κύριες ανάγκες μέσω της επιλγής τυ καλύτερυ αριθμύ μεγεθών ή τύπων πρϊόντων Διασφαλίζεται η συμβατότητα και η εναλλαξιμότητα των πρϊόντων, διαδικασιών ή υπηρεσιών. Υπάρχει η εγγύηση για την ασφάλεια και την υγιεινή. Στόχς τυ ΕΛΤ είναι η πραγωγή και η εφαρμγή της Τυππίησης στην Ελλάδα. ι διαδικασίες πυ ακλυθύνται στην Τυππίηση καθρίζνται στν: Καννισμό Λειτυργίας Τεχνικών Επιτρπών Τυππίησης και στν Καννισμό Σύνταξης και Έκδσης Ελληνικών Πρτύπων. Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης εκπνεί, θέτει σε Δημόσια Κρίση και εκδίδει τα Ελληνικά Πρότυπα, είτε αυτά είναι πρωτγενώς ελληνικά είτε είναι εναρμνισμένα με τα Ευρωπαϊκά και Διεθνή Πρότυπα στα πία βασίζεται η βιμηχανική παραγωγή μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσν αφρά την πιστπίηση, ΕΛΤ εφαρμόζει συστήματα και διαδικασίες Πιστπίησης σύμφωνα με τις δηγίες τυ Διεθνύς ργανισμύ Τυππίησης (ISO) και τα Πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτρπής Τυππίησης (CEN). ΕΛΤ απνέμει Σήματα Συμμόρφωσης και Πιστπιητικά Συμμόρφωσης Συστημάτων Διασφάλισης Πιότητας, τα πία απδεικνύυν τη συμμόρφωση των πρϊόντων, υλικών, υπηρεσιών, διεργασιών και συστημάτων Πιότητας με τις απαιτήσεις των Εθνικών, Ευρωπαϊκών και Διεθνών Πρτύπων ή άλλων καννιστικών εγγράφων. ΕΛΤ, με σκπό την απνμή Πιστπιητικών Συμμόρφωσης, διενεργεί δειγματληψίες, ελέγχυς, επιθεωρήσεις και αξιλόγηση των διαδικασιών των εφαρμζόμενων συστημάτων πιότητας. Αναφρικά με την τελευταία περίπτωση ΕΛΤ έχει αναπτύξει σημαντική δραστηριότητα πιστπίησης σύμφωνα με τα Πρότυπα ISO 9000 / ISO και ΕΛΤ ΕΝ

31 Τα πλενεκτήματα πυ επιτυγχάννται με την Πιστπίηση αναπτύσσνται παρακάτω: Αξιπιστία πρϊόντων ή και υπηρεσιών. Απνμή Σημάτων ή Πιστπιητικών Συμμόρφωσης (Πιότητας). Ενίσχυση της εμπιστσύνης τυ πελάτη. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης στην ελληνική αγρά και στις αγρές τυ εξωτερικύ. Ελεύθερη διακίνηση πρϊόντων ή και υπηρεσιών σε όλες τις αγρές τυ εξωτερικύ. Βελτίωση της ργάνωσης της επιχείρησης και τυ συστήματς πιότητας της. Βελτίωση της απδτικότητας της επιχείρησης μέσω καλύτερης ργάνωσης της παραγωγής και μείωσης τυ χρόνυ επιδιρθώσεων. Διαβατήρι για πρϊόντα πυ διέπνται από υπχρεωτικές δηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε). Απόδειξη ότι τα πρϊόντα, ι υπηρεσίες, ή τα συστήματα, ικανπιύν τις απαιτήσεις συγκεκριμένων πρδιαγραφών. Σήμερα, ύστερα από μια σημαντική βιμηχανική ανάπτυξη πυ παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα, ήρθε η στιγμή να συνεχιστεί η αρχαία παράδση της τυππίησης, για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών πρϊόντων, την ενίσχυση της βιμηχανίας και της ικνμίας, τη θωράκιση τυς από την εισβλή πρϊόντων χαμηλότερης και αμφίβλης πιότητας και πρπάντων την πρστασία τυ καταναλωτή. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, ΕΛΤ διαδραματίζει ένα σβαρό πρωταγωνιστικό ρόλ σε όλη αυτή την πρσπάθεια και είναι βέβαι ότι συμβάλλει θετικά και απτελεσματικά στυς παραπάνω στόχυς. -26-

32 Τα μέλη πυ έχει σήμερα EQNET παρυσιάζνται στν Πίνακα Χώρα Μέλς τυ EQNET Αυστρία Βέλγι Γαλλία Γ ερμανία Δανία Ελβετία Ελλάδα Ιρλανδία Ισπανία Ιταλία Μ. Βρετανία Νρβηγία λλανδία Πρτγαλία Συηδία Φιλανδία OQS AIB-Unicode AFPQ DQS DS SQS ΕΛΤ NSAI AENOR CISQ BSI QA NCS ΚΕΜΑ IQP SIS SFS Πίνακας Εθνικί φρείς πιστπίησης- Μέλη τυ EQNET (Πηγή:[7])[ΐΡΐ_] -27-

33 ΚΕΦΑΛΑΙ 2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΗ ΠΛΙΤΙΚΗ- ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Με διαφόρυς μεθόδυς και εργαλεία είναι δυνατή η επιδίωξη της βελτίωσης της πιότητας στ περιβάλλν με την πρόληψη των περιβαλλντικών βλαβών από ανθρώπινες δραστηριότητες Ένα διεθνώς αναγνωρισμέν θεσμικό εργαλεί για τν σκπό αυτό νμάζεται Εκτίμηση Περιβαλλντικών Επιπτώσεων. Ταυτόχρνα παρυσιάζει τις δυνατότητες τεχνλγικές ή μη, να ασκηθεί πλιτική, πρς την κατεύθυνση της άρσης των περιβαλλντικών συνεπειών από την ικνμική ανάπτυξη και τις επεμβάσεις πυ συνεπάγεται αυτή Αειφόρς ανάπτυξη Η έννια της Αειφόρυ Ανάπτυξης Αειφόρς ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη πυ ικανπιεί τις ανάγκες τυ παρόντς χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των μελλντικών γενεών να ικανπιήσυν τις δικές τυς ανάγκες. Η ανάπτυξη αυτή συνεπάγεται τη διατήρηση της γενικής ισρρπίας και της αξίας τυ απθέματς φυσικύ κεφαλαίυ, τν επαναπρσδιρισμό των βραχυπρόθεσμων και μακρπρόθεσμων κριτηρίων αξιλόγησης κόστυς / φέλυς, ώστε να ανταπκρίννται σε πραγματικά κινωνικικνμικά δεδμένα και αξίες κατανάλωσης και τη δίκαιη χρήση των πόρων μεταξύ εθνών και περιχών σε όλν τν κόσμ. 2.2 Αειφόρς Ανάπτυξη & Περιβάλλν Η συνειδητπίηση της παγκόσμιας περιβαλλντικής κατάστασης Η σύζευξη της παραδχής της αειφρίας με την θεμελιώδη αρχή της ανάπτυξης, απτελεί μια ιστρική εξέλιξη για την υπόθεση τυ περιβάλλντς, καθώς σηματδτεί μια νέα επχή για την ανθρωπότητα. Η αειφόρς ανάπτυξη χαρακτηρίζεται από τ γεγνός ότι: εξασφαλίζει τη διατήρηση της συνλικής πιότητας ζωής. εξασφαλίζει τη διαρκή αξιπίηση των φυσικών πόρων. απφεύγει την πρόκληση μόνιμων περιβαλλντικών ζημιών. -28-

34 Η αειφόρς ή βιώσιμη ανάπτυξη έχει στόχ την ρθλγική διαχείριση των φυσικών πόρων, με τρόπ ώστε να καλύπτνται ι ανάγκες τυ παρόντς, ιδιαίτερα αυτές των φτωχότερων στρωμάτων και τυ Τρίτυ Κόσμυ, ενώ ταυτόχρνα να μην υπνμεύεται η κάλυψη των αναγκών τυ μέλλντς. Η έκρηξη της ικνμικής ανάπτυξης και της επιστημνικής εξειδίκευσης κατά τν 19 αιώνα, είχε ως απτέλεσμα τν παραμερισμό της έννιας «περιβάλλν». άνθρωπς αδιαφρώντας για τα όρια και τις δυνατότητες τυ περιβάλλντς, τπθέτησε τν εαυτό τυ πάνω από τη σφαίρα τυ περιβάλλντς, ξεχνώντας τη φυσική τυ θέση πυ είναι στ εσωτερικό της σφαίρας αυτής Ανασκόπηση Τις τελευταίες δεκαετίες, από επιστημνικές έρευνες απκτήσαμε πλλά και σαφή δεδμένα πυ δείχνυν την αυξανόμενη υπβάθμιση τυ περιβάλλντς. ι διαπιστώσεις αυτές συνετέλεσαν στην βαθμιαία συνειδητπίηση ότι η ικνμική ανάπτυξη έχει κάπια όρια πυ πρσδιρίζνται από τ πεπερασμέν περιβάλλν τυ πλανήτη. Η ευρέως διαδεδμένη άπψη ότι τα πάντα είναι δυνατά αν διαθέτυμε "αρκετή ενέργεια και τεχνλγία" άρχισε να αμφισβητείται, όταν διαπιστώθηκαν η περιρισμένη αντχή των φυσικών κύκλων, αλλά και ι αστάθμητι κίνδυνι από τις παρενέργειες της τεχνλγίας. Η ύπαρξη ρίων στη μεγέθυνση της ανθρώπινης δραστηριότητας υπστηρίχτηκε με αντικειμενικά επιχειρήματα σχετικά με τν παγκόσμι πληθυσμό, τυς φυσικύς πόρυς, τυς δείκτες ρύπανσης κ.λπ. από την περίφημη μελέτη της Λέσχης της Ρώμης, τ Τ πρώτ διεθνές συνέδρι για την πρστασία τυ περιβάλλντς έγινε τ 1955 στ Πρίνστν. Η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τ περιβάλλν, τ 1972 στη Στκχόλμη, υπήρξε η αφετηρία μιας σειράς διεθνών δραστηριτήτων με στόχ την πρστασία τυ παγκόσμιυ περιβάλλντς ι Η.Π.Α. αν και πρωτπόρι στην ανάπτυξη περιβαλλντικής νμθεσίας στα τέλη της δεκαετίας τυ 1960 και στις αρχές τυ 1970, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας τυ 1980 δεν έκαναν καμία υσιαστική ενέργεια για πρώθηση της περιβαλλντικής τεχνλγίας. Τ 1980 η κυβέρνηση τυ Κάρτερ δημσίευσε τ πόρισμα «Γη 2000». Τ πόρισμα έγινε απδεκτό με ενθυσιασμό στν υπόλιπ κόσμ, όμως δεν είχε την ίδια τύχη και στις Η.Π.Α. Σταδιακά ωστόσ, όλ και περισσότερες έρευνες και μελέτες άρχισαν να -29-

35 γίννται σε σχέση με τ θέμα της υπβάθμισης τυ περιβάλλντς, καθώς και τα πρβλήματα πυ ανέκυψαν από την επίδραση τυ ανθρώπυ στ περιβάλλν. Ωστόσ σε πρωτπριακές πρσεγγίσεις τυ περιβαλλντικύ πρβλήματς πρέβησαν άλλες χώρες. Από τα μέσα της δεκαετίας τυ 1980 αρκετές χώρες κατανόησαν την επιτακτική ανάγκη για τη νμθετική ρύθμιση των δραστηριτήτων σε σχέση με τ περιβάλλν. ι όρι ικλγική βιμηχανία, ικλγικά πάρκα και ικλγική ειρήνη αναφέρνται συχνά από πλλύς δημσιγράφυς και ακαδημαϊκύς σε όλ τν κόσμ. Τ πρωτόκλλ τυ Μόντρεαλ (1987), τ πί αναφερόταν στις ενώσεις πυ καταστρέφυν τ στρώμα τυ όζντς, δήγησε σε υσιαστικές απφάσεις πυ απέβλεπαν στην σταδιακή απαγόρευση χρήσης όλων των αλγνωμένων υδργνανθράκων. Στις δεκαετίες 1980 και 1990 αυξήθηκε αριθμός των διεθνών συνεδρίων και άλλων παρόμιων συναντήσεων με θέμα τ περιβάλλν. Τ 1987 η Παγκόσμια Επιτρπή για τ Περιβάλλν και την Ανάπτυξη δημσίευσε τ πόρισμα με τίτλ «Τ Κινό μας Μέλλν», γνωστό και ως πόρισμα Brundtland,, όπυ επαναδιατυπώθηκε η ιδέα της αειφρικής ανάπτυξης. Τ πόρισμα απτέλεσε τη βάση για δεσμεύσεις εκ μέρυς ρισμένων κυβερνήσεων σχετικά με την υιθέτηση συγκεκριμένων σχεδίων και στρατηγικής για τ περιβάλλν, ως ένα πρώτ βήμα πρς την διεθνή αναγνώριση των παγκόσμιων περιβαλλντικών πρβλημάτων. Σύμφωνα με τν ρισμό τυ πρίσματς Brundtland Ως Αειφόρς Ανάπτυξη για τ περιβάλλν ρίζεται «η ανάπτυξη η πία πρσπαθεί να καλύψει tic ανάγκες me σηυεινής γενιάν νωκ όυως να θέτει σε κίνδυν την πρσπάθεια και των υελλντικών γενιών να καλίηιιυν tic δίκες roue ανάγκες». Τ παρακάτω κείμεν απτελεί ένα απόσπασμα από τ «Κινό μας Μέλλν. Αντανακλά τ αδιέξδ στ πί βαδίζει άνθρωπς και κατευθύνει και τ φυσικό τυ περιβάλλν εξ' αιτίας της σημερινής διεθνύς ικνμικής κατάστασης, των ξέφρενων ρυθμών ανάπτυξης, της βιμηχανικής ανάπτυξης, τυ αλόγιστυ τρόπυ εκμετάλλευσης και διαχείρισης τυ εδάφυς, της ατμόσφαιρας των νερών και όλων των πλύτιμων φυσικών πόρων. «Στα τέλη τυ 20υ αιώνα η σχέση μεταξύ τυ ανθρώπυ και τυ πλανήτη πυ συντηρεί τη ζωή έχει υπστεί μεγάλες αλλαγές. Στην αρχή αυτύ τυ αιώνα, ύτε πληθυσμός της Γης, αλλά ύτε και η τεχνλγία είχαν τη δύναμη να πρκαλέσυν ριζικές αλλαγές στν πλανήτη. Καθώς όμως αιώνας τελειώνει, η -0-

36 δραματική αύξηση τυ πληθυσμύ και των ανθρώπινων δραστηριτήτων, σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή εξέλιξη της τεχνλγίας έχυν πρκαλέσει σημαντικές αλλαγές στην ατμόσφαιρα, στ έδαφς, στα νερά, στα ζώα και στα φυτά, καθώς και στις μεταξύ τυς σχέσεις. ι αλλαγές αυτές πρχωρύν σήμερα με τέτιυς ρυθμύς, ώστε να ξεπερνύν πλέν τις δυνατότητες της επιστήμης, και να υπερβαίνυν τις τρέχυσες ικανότητες τυ ανθρώπυ, σε βαθμό πυ η κατάσταση να έχει ξεφύγει από τν έλεγχ. Επιπλέν, τ σημερινό πλιτικό και ικνμικό σύστημα, έχντας αναπτυχθεί με μία αντίληψη πυ θέλει τν κόσμ σύμφωνα με γεωγραφικά, πλιτικά, ικνμικά και πλιτιστικά όρια και διαχωριστικές γραμμές, αδυνατεί να αντιμετωπίσει συνλικά τ πρόβλημα ως πρόβλημα τυ πλανήτη και συνεπώς να αντιδράσει απτελεσματικά. Αν μας ενδιαφέρει η διατήρηση της ζωής στη γη και τ μέλλν των επερχόμενων γενεών, θα πρέπει να ξεκινήσυμε την πρσπάθεια τώρα και να ξεκινήσυμε όλι μαζί, τόσ σε εθνικό, όσ και σε διεθνές επίπεδ». Τ 1989 τ κράτς της Κόστα Ρίκα ίδρυσε με πρεδρικό διάταγμα την ργανωτική επιτρπή ΙΝΒί (^stituto Nacional de Biodivensidad), σκπός της πίας ήταν η καταγραφή της βιπαραλλακτικότητας μέσα σε μια δεκαετία. Τ 1992 στη συνδιάσκεψη τυ Ρί με θέμα τ περιβάλλν έγινε σαφές ότι είναι απαραίτητη η δημιυργία ενός συστήματς πυ θα εφαρμόζεται από για τις επιχειρήσεις πυ υιθετύν την αειφρική ανάπτυξη. Σταδιακά φαίνεται να γίνεται κατανητό ότι η συνεχής υπβάθμιση τυ περιβάλλντς, τυ πλανήτη πυ ζύμε, θα πρκαλέσει επιπτώσεις πυ θα είναι δύσκλ, αν όχι αδύνατ να αντιμετωπιστύν. Είναι λιπόν γενικά απδεκτό όλι ι τμείς των επιχειρήσεων, των εταιρειών και της βιμηχανίας, ι πίι κατέχυν μεγάλ μερίδι στην ευθύνη για την μόλυνση και υπβάθμιση τυ περιβάλλντς, θα πρέπει να εισάγυν συστήματα για την πρόληψη των περιβαλλντικών επιπτώσεων και την απκατάσταση των συνεπειών τυς. Τα πρώτα συστήματα περιβαλλντικής διαχείρισης δημιυργύνται και στχεύυν στν σεβασμό τυ φυσικύ περιβάλλντς και στη σωτηρία τυ. Τ 1991 ISO ιδρύει τη Συμβυλευτική Επιτρπή Ανάπτυξης Στρατηγικής για τ περιβάλλν (SAGE), η πία μελετά υπάρχντα εθνικά πρότυπα περιβαλλντικής διαχείρισης ως πιθανά σημεία εκκίνησης για τη δημιυργία ενός περιβαλλντικύ πρτύπυ ISO. Τ 199 ISO ενέκρινε τις συστάσεις της SAGE και σχηματίζει μια νέα τεχνική επιτρπή, την TC 207, (Technical Committee 207), την πία κατέστησε υπεύθυνη για την ανάπτυξη των περιβαλλντικών πρτύπων. Τν Ιύνι τυ 199 έγινε η πρώτη επίσημη συνάντηση της νέας τεχνικής επιτρπής στ Τρόντ (Καναδάς). Η TC207, βασιζόμενη στις συστάσεις της SAGE, δημιύργησε -1 -

37 έξι υπεπιτρπές και μια μάδα εργασίας με τις γενικές γραμματείες να κατανέμνται στις ακόλυθες χώρες: * SCI Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης (Ηνωμέν Βασίλει ) * SC2 Περιβαλλντικές Επιθεωρήσεις (λλανδία) * S0 Περιβαλλντική Επισήμανση (Αυστραλία) * SC4 Αξιλόγηση Περιβαλλντικής Επίδσης (ΗΠΑ) * SC5 Εκτίμηση Κύκλυ Ζωής (Γαλλία/Γερμανία) * SC6 Όρι και Επεξηγήσεις (Νρβηγία) * WGL Περιβαλλντικές Απαιτήσεις των Πρτύπων για τα Πρϊόντα (Γερμανία). Διεθνής ργανισμός Τυππίησης (ISO) τ 1996 εξέδωσε τη σειρά πρτύπων ISO για την περιβαλλντική διαχείριση πυ αναμένεται να απτελέσει τ διεθνές πρότυπ για μια ενιαία περιβαλλντική διαχείριση. Η διάσκεψη για τ περιβάλλν και την ανάπτυξη, στ Ρί τ 1992, καθόρισε στόχυς και πρτεραιότητες της αναγκαίας περιβαλλντικής και αναπτυξιακής πλιτικής σε διεθνές επίπεδ. Τ 199 καθιερώνεται η επιτρπή για ανάληψη πρωτβυλιών σχετικά με την περιβαλλντική τεχνλγία (ΕΤΙ) καθώς επίσης και άλλα περιβαλλντικά πργράμματα, όπως τ πρεδρικό Συμβύλι για αειφρική ανάπτυξη. Τ 1994 κάπιες ευρωπαϊκές χώρες εξεδήλωσαν την πρόθεση τυς να δεσμευτύν ως πρς τις βασικές αρχές της αειφρίας (sustainability) πυ θεσμθετήθηκαν κατά τη διάρκεια τυ παγκόσμιυ συνεδρίυ στ Ρί τ Η διάσκεψη στ Γιχάνεσμπυργκ τ 2002, 10 χρόνια μετά τ Ρί, απτίμησε τα απτελέσματα πυ έχυν ή δεν έχυν επιτευχθεί. Ωστόσ, ι περιβαλλντικές πλιτικές των διαφόρων χωρών παραμένυν πλύ διαφρετικές και εξαρτώνται σε μεγάλ βαθμό από τ επίπεδ ικνμικής ανάπτυξης και περιβαλλντικής συνειδητπίησης Συμπεράσματα Η πρσπάθεια συμβιβασμύ των αντιθέσεων μεταξύ ικνμικής ανάπτυξης και περιβάλλντς εμπνέεται από την ιδέα της αειφρίας, η πία έχει την πηγή της στην ρθλγική εκμετάλλευση τυ δάσυς. Η υλτμία μπρεί να πρσφέρει μια συνεχή παραγωγή ξύλυ, η πία αντιστιχεί στν «τόκ», ενώ τ «κεφάλαι» παραμένει σε καλή κατάσταση, ώστε να διαιωνίζεται η παραγωγική τυ ικανότητα. Κατ' αντιστιχία, η ρθή πλιτική για την ικανπίηση των ανθρώπινων αναγκών απαιτεί ταυτόχρνα αύξηση της παραγωγικής ικανότητας, σεβασμό των ικλγικών -2-

38 περιρισμών, διεύρυνση των πρπτικών ισκατανμής των αγαθών, εναρμόνιση της δημγραφικής αύξησης με τις δυνατότητες των φυσικών συστημάτων Χαρακτηρίζεται από τ γεγνός ότι πρόκειται υσιαστικά για πρσπάθεια ενσωμάτωσης της περιβαλλντικής διάστασης στις αναπτυξιακές πλιτικές και συνεπάγεται πωσδήπτε μία σημαντική μείωση στην ταχύτητα ικνμικής μεγέθυνσης. Η εμφάνιση ενδιαφέρντς από τ διεθνές κεφάλαι (πράσινς καπιταλισμός) για επενδύσεις σε τμείς όπως η ανακύκλωση απρριμμάτων, τα υγιεινά πρϊόντα, ι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κλπ. ενισχύει την απδχή των σχετικών ιδεών από τη διεθνή κινότητα. Η αειφόρς ανάπτυξη δεν μπρεί να βασιστεί παρά σε μία πλιτική μακρπρόθεσμυ σχεδιασμύ. Θεμελιώνεται σε αναμφισβήτητες θέσεις, όπως: ι περιβαλλντικές πιέσεις αλληλεξαρτώνται. Τ περιβάλλν είναι ένα πλύπλκ δυναμικό σύστημα. Τα ικλγικά και τα ικνμικά πρβλήματα αλληλεπηρεάζνται, συνδένται με πλλύς κινωνικύς και πλιτικύς παράγντες, όπως π.χ. η ανεργία, η φτώχεια, κινωνικός απκλεισμός, η μεινεκτική θέση των γυναικών σε πλλές κινωνίες κ.α. ι περιβαλλντικές βλάβες δε σταματύν στα εθνικά σύνρα.[8] Στόχι της αειφόρυ ανάπτυξης Πι συγκεκριμένα ι στόχι της αειφόρυ ανάπτυξης είναι: Η αναζωγόνηση της ικνμικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες,όπυ η φτώχεια μειώνει τις δυνατότητες των ανθρώπων να χρησιμπιύν συνετά τυς φυσικύς πόρυς και εντείνει τις πιέσεις στ περιβάλλν. Η πρώθηση μιας ανάπτυξης λιγότερ ενεργειβόρυ και πι δίκαιης κινωνικά. Η ικανπίηση των βασικών αναγκών ενός αυξανόμενυ πληθυσμύ στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπως η σωστή διατρφή, η απαραίτητη ενέργεια, η στέγαση, τ καθαρό νερό, ι υγιεινές συνθήκες διαβίωσης και η ιατρική περίθαλψη. Η δημιυργία ευκαιριών απασχόλησης πυ θα εξασφαλίζυν τα ελάχιστα αναγκαία καταναλωτικά αγαθά. Η δημγραφική σταθερπίηση. Αυτή είναι απαραίτητη παντύ, αλλά πρπάντων στις μεγάλες πόλεις τυ Τρίτυ Κόσμυ, όπυ ι ελλείψεις κατικίας, νερύ, υγιεινής καί --

39 μαζικών μεταφρών είναι ιδιαίτερα ξείες. Τ σπυδαιότερ απτέλεσμα μιας επιβράδυνσης της αύξησης τυ πληθυσμύ θα είναι περισσότερ βιώσιμες πόλεις. Η διατήρηση και αναβάθμιση των φυσικών πόρων, ι πίι πιέζνται από τ υψηλό επίπεδ κατανάλωσης των βιμηχανικών χωρών, σε συνδυασμό με τν αυξανόμεν πληθυσμό και την κατανάλωση των αναπτυσσόμενων χωρών. ι πρπτικές εναλλακτικών λύσεων στην αγρτική παραγωγή, στις χρησιμπιύμενες τεχνλγίες και στην ενέργεια είναι σημαντικές για τη μείωση της ατμσφαιρικής και υδατικής ρύπανσης. επαναπρσδιρισμός των τεχνλγιών μέσω στρφής της αγράς πρς την κατεύθυνση πρϊόντων φιλικότερων πρς τ περιβάλλν, με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής,με δυνατότητα ανακύκλωσης ή εξικνόμησης ενέργειας κλπ. Η σύγκλιση ικνμικών και περιβαλλντικών στόχων στη διαδικασία λήψης απφάσεων μέσω απδχής της κινωνικής ευθύνης, αναγνώρισης των ρίων της επιστήμης και της τεχνλγίας στην επίλυση των πρβλημάτων, αναγνώρισης των μακρπρόθεσμων συνεπειών των σημερινών απφάσεων. Η αειφρία απαιτεί ευρύτερη συμμετχή στις ευθύνες και στις απφάσεις και ευρύτερη πρόσβαση των πλιτών στις πηγές πληρφριών. [9] Θεμέλι της αειφόρυ ανάπτυξης απτελεί η ρθλγική διαχείριση των φυσικών πόρων, με στόχ την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών τόσ στ παρόν όσ και στ μέλλν. Αυτό πρϋπθέτει την κυκλική κίνηση των πρϊόντων των φυσικών πόρων, είτε στα πλαίσια κύκλων πυ υπάρχυν στη φύση (ανανεώσιμι φυσικί πόρι) είτε με τη δημιυργία τεχνητών κύκλων (ανακυκλώσιμι φυσικί πόρι). Η σχετική συντόμευση της περιόδυ τυ κύκλυ είναι σημαντική παράμετρς για την απφυγή της ρύπανσης (π.χ. γρήγρη ανακύκλωση χρησιμπιημένων μετάλλων), ενώ η ύπαρξη πλύ μακριάς περιόδυ σε ρισμένυς φυσικύς κύκλυς (π.χ. κύκλς τυ φωσφόρυ) στερεί τν αντίστιχ φυσικό πόρ από την ιδιότητα τυ ανανεώσιμυ. Η ρθλγική χρήση των ανανεώσιμων φυσικών πόρων (γλυκό νερό, δάσς, πανίδα κλπ.) περιλαμβάνει τόσ την εξικνόμηση και την απφυγή εξάντλησης, όσ και την πρστασία τυς από τη ρύπανση και την εν γένει υπβάθμιση. τρόπς εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων συνδέεται άμεσα και με τη χρησιμπιύμενη τεχνλγία. Από τις ενεργειακές τεχνλγίες π. χ, η ηπιότητα χαρακτηρίζει μόνν εκείνες πυ εξασφαλίζυν ανανέωση, διατήρηση τυ περιβάλλντς και ταυτόχρνα δε δημιυργύν κινωνικύς κινδύνυς (π.χ. σβαρά ατυχήματα). Στ τελευταί αυτό χαρακτηριστικό στηρίζεται και η άπψη ενός -4-

40 μεγάλυ μέρυς των ικλγικών κινημάτων ότι η συγκέντρωση εξυσίας από τυς τεχνκράτες απτελεί κινωνικό κίνδυν. Κατά την άπψη αυτή τ θέμα είναι σε ένα βαθμό ζήτημα ικνμικό. Η ρθλγική χρήση των φυσικών πόρων και η χρησιμπίηση ηπιότερων τεχνλγιών.αυξάνυν σημαντικά τ κόστς εκμετάλλευσης, άρα και τ κόστς τυ τελικύ πρϊόντς, καθιστώντας την ανάπτυξη πι ακριβή. Η Αειφόρς Ανάπτυξη έχει ως στόχ την διαχρνική συντήρηση της ζωής και τυ περιβάλλντς ταυτόχρνα με την τεχνλγική πρόδ και την ικνμική ανάπτυξη. Η Βιώσιμη Ανάπτυξη επαναπρσδιρίζει τις σχέσεις μεταξύ ικνμικής ανάπτυξης και περιβάλλντς και πρτείνει νέες και βιώσιμες κατευθύνσεις στην Περιβαλλντική Διαχείριση. Στ ερώτημα λιπόν γιατί είναι απαραίτητη η υιθέτηση και εφαρμγή των Συστημάτων Περιβαλλντικής Διαχείρισης η απάντηση είναι αυτνόητη. 2. Εκτίμηση Περιβαλλντικών Επιπτώσεων (ΕΠΕ) Κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα επιφέρει κάπιες επιπτώσεις στ περιβάλλν, μικρές ή μεγάλες, θετικές ή αρνητικές, άμεσες ή έμμεσες, βραχυπρόθεσμες ή μακρπρόθεσμες, αναστρέψιμες ή μη. Γενικά, πλλές ανθρώπινες δραστηριότητες υπβαθμίζυν την ατμόσφαιρα, τ έδαφς, τα νερά, τις τρφικές αλυσίδες και τη βιλγική πικιλία της Βιόσφαιρας, αλλά συχνά έχυν αρνητικές επιδράσεις και στην ανθρώπινη υγεία, σε μνημεία, στις κινωνικικνμικές συνθήκες κλπ. Γενικά, ι επιπτώσεις φείλνται στη ρύπανση ή σε άλλες διαταραχές τυ περιβάλλντς και έχυν πικίλες συνέπειες στην πιότητα ζωής των ανθρώπων, στα φυσικά ικσυστήματα και τ τπί, στην πλιτιστική, κινωνική και ικνμική κατάσταση. Η διάκριση των περιβαλλντικών επιπτώσεων σε αναστρέψιμες ή μη είναι ιδιαίτερα σημαντική. ι πρώτες αντιστιχύν σε βλάβες, ι πίες είναι δυνατόν να απκατασταθύν από τη φύση ή την ανθρώπινη τεχνλγία σε κάπι ικανπιητικό βαθμό και σε χρνική κλίμακα μερικών δεκαετιών, ενώ ι άλλες αντιστιχύν σε βλάβες, ι πίες δεν είναι δυνατόν να απκατασταθύν, συνιστύν υσιαστικά ανεπανόρθωτη υπβάθμιση τυ περιβάλλντς και αυτό αυξάνει πλύ την βαρύτητά τυς. -5 -

41 Ειδικότερα ι δραστηριότητες πυ αφρύν τη χρήση φυσικών πόρων ή την κατασκευή τεχνικών έργων έχυν κατά κανόνα σημαντικές επιπτώσεις στ φυσικό περιβάλλν, ι πίες μπρεί να πλλαπλασιαστύν ή να μειωθύν, ανάλγα με τις λύσεις πυ επιλέγνται για την αντιμετώπιση των πρβλημάτων. Η ύπαρξη των επιπτώσεων δεν απαιτεί να καταργηθύν ι ανθρώπινες δραστηριότητες, ύτε όμως η αναγκαιότητα των έργων μπρεί να δικαιλγεί πιαδήπτε επέμβαση στ περιβάλλν. ι λύσεις πρέπει να αναζητύνται με περίσκεψη, με βάση κινά απδεκτύς στόχυς. Ως επίπτωση ρίζεται κάθε αλλαγή, θετική ή αρνητική, πυ πρκαλείται στα χαρακτηριστικά τυ περιβάλλντς, εξ αιτίας ενός έργυ ή δραστηριότητας. Εκτίμηση επιπτώσεων είναι η περιγραφή και αξιλόγηση των πιθανών σημαντικών επιπτώσεων στα διάφρα φυσικά και κινωνικικνμικά χαρακτηριστικά τυ περιβάλλντς. Από χωρταξική άπψη, είναι η πρσπάθεια σωστής ένταξης ανθρώπινων δραστηριτήτων στ χώρ. Η όλη διαδικασία της Εκτίμησης Περιβαλλντικών Επιπτώσεων (ΕΠΕ) περιλαμβάνει μία ή περισσότερες επιστημνικές μελέτες (Μελέτη Περιβαλλντικών Επιπτώσεων-ΜΠΕ), τις διαδικασίες δημσιπίησης και διαλόγυ με στόχ την κινωνική συναίνεση, την θεώρηση των ανωτέρω πρισμάτων κατά τις διαδικασίες λήψης απφάσεων, καθώς και τις διαδικασίες παρακλύθησης και εφαρμγής επανρθωτικών μέτρων. Η ΕΠΕ ενθαρρύνει την ανίχνευση των επιπτώσεων σε πρώιμη φάση κατά τη διαδικασία σχεδιασμύ και τη δημιυργία ενός καταλόγυ των πιθανών επιδράσεων. Πρτείνει εναλλακτικές λύσεις και επανρθωτικά μέτρα σε περίπτωση πυ ανιχνεύνται δυσμενείς επιπτώσεις. Είναι απαραίτητη η γνώση τυ τρόπυ με τν πί ι δραστηριότητες θα επηρεάσυν τ περιβάλλν, καθώς και η εξέταση αυτών των επιπτώσεων εγκαίρως, έτσι ώστε να μπρύν να γίνυν αλλαγές στα πρτεινόμενα σχέδια ή να είναι δυνατή η ματαίωση τυς, αν ι πιθανές επιπτώσεις δικαιλγύν κάτι τέτι. Έτσι ι ΕΠΕ πρέπει όχι απλώς να πρηγύνται της κατασκευής τυ έργυ, αλλά να πραγματπιύνται αρκετά νωρίς, ώστε, με την κατάλληλη ένταξη στις διαδικασίες λήψης απφάσεων, να μπρύν να απτελέσυν χρήσιμ εργαλεί για την επιλγή της βέλτιστης εναλλακτικής λύσης. ι ΕΠΕ πρέπει πωσδήπτε να πραγματπιύνται για τα έργα και δραστηριότητες πυ υπάρχει κίνδυνς να επιφέρυν σημαντικές επιπτώσεις. Επίσης, πρέπει να εξετάζυν όλ τ φάσμα των πιθανών σημαντικών επιπτώσεων και των εναλλακτικών λύσεων -6-

42 ενός έργυ. ι απαιτήσεις αυτές ικανπιύνται με τις διαδικασίες screening και scoping, όπως είναι γνωστές στη διεθνή ρλγία. Η πρώτη σημαίνει την ριθέτηση τυ πεδίυ εφαρμγής της ΕΠΕ και καλύπτεται σε ένα βαθμό από τη νμθεσία, πυ πρβλέπει τις κατηγρίες έργων για τα πία απαιτείται ΕΠΕ. Η δεύτερη σημαίνει την ριθέτηση τυ περιεχμένυ της ΕΠΕ και καλύπτεται επίσης σε κάπι βαθμό από τη νμθεσία, η πία πρβλέπει τ περιεχόμεν των διαφόρων κατηγριών ΜΠΕ. 2.4 Μελέτες Περιβαλλντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) ι μελέτες περιβαλλντικών επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) έχυν απτελέσει κατά τα τελευταία χρόνια σημαντικό εργαλεί για την πρσπάθεια πρστασίας τυ περιβάλλντς, κυρίως στις πι ανεπτυγμένες χώρες. Όλα τα σημαντικά έργα και δραστηριότητες πρέπει να εξετάζνται, κατά τη φάση τυ σχεδιασμύ, από την άπψη των ενδεχόμενων επιπτώσεων τυς στ περιβάλλν και να τρππιύνται εγκαίρως, έτσι ώστε ι επιπτώσεις αυτές να ελαχιστπιηθύν. Σε περίπτωση πυ ι επιπτώσεις είναι πλύ σβαρές και η αντιμετώπιση τυς αμφίβλη, πρέπει να επανεκτιμάται η σκπιμότητα τυ έργυ και να εξετάζεται τ ενδεχόμεν ματαίωσης τυ. ι περιβαλλντικές επιπτώσεις ενός έργυ ή δραστηριότητας σχετίζνται συνήθως με τη λειτυργία των ικσυστημάτων και τη ρύπανση. Γενικότερα όμως μπρύν να αναφέρνται σε θέματα αισθητικά, πλιτιστικά, κινωνικά ή ικνμικά. Η σωστή εκπόνηση μιας Μ.Π.Ε. είναι μία διεπιστημνική εργασία, η πία πρέπει να στηριχτεί σε διάφρες ειδικότητες και πρσεγγίσεις, να επιτύχει τη σύνθεση τυς και να καταλήξει σε πρτάσεις για την πρστασία τυ περιβάλλντς, συνεκτιμώντας σωστά τυς διάφρυς παράγντες. Βασικό αντικείμεν των Μ.Π.Ε. δεν είναι τόσ η περιγραφή και ανάλυση τυ υπάρχντς περιβάλλντς, όσ η πρόβλεψη της εξέλιξης τυ στ μέλλν, κάτω από την επίδραση τυ έργυ. Η μεγάλη δυσκλία της πρόβλεψης φείλεται σε πλλύς παράγντες, όπως η ανεπάρκεια των στιχείων, η πλυπλκότητα τυ περιβάλλντς κλπ. Μία σωστή εκτίμηση απαιτεί επίσης την εξέταση των περιβαλλντικών επιπτώσεων όλων των εναλλακτικών λύσεων, ακόμα και όσων υστερύν από ικνμικής ή τεχνικής πλευράς, διότι ενδέχεται να είναι λιγότερ επιβλαβείς για τ περιβάλλν. -7-

43 ΚΕΦΑΛΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ(ΣΠΔ) Τα Συστήυατα neoibaaaovtiknc Διαχείρισης είναι δρόμς πυ μπρεί να δηγήσει στην ικνμική ανάπτυξη και πρόδ, πρστατεύντας και διατηρώντας τ Περιβάλλν..1 Γενικά Σήμερα η πρστασία και η απκατάσταση τυ περιβάλλντς επικεντρώνει τ ενδιαφέρν λένα και πι μεγάλων τμημάτων τυ πληθυσμύ, με πρεξέχντα ρόλ αυτόν των περιβαλλντικών ργανώσεων. ι ανά κράτς εθνικές νμθεσίες γίννται λένα και πι αυστηρές πρβλέπντας μεγάλες πινές για εκείνυς πυ ρυπαίνυν τ περιβάλλν. Όμως η λύση για τ θέμα της ρύπανσης πρέπει να είναι η πρόληψη και όχι η εκ των υστέρων καταστλή. Αυτή ακριβώς η πρόληψη επιδιώκεται με ρυθμίσεις πυ θεσμθετύνται τόσ στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσ και διεθνώς. Αυτές ι ρυθμίσεις συγκεντρώννται και απτελύν τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης. Τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης μαζί με τ περιβάλλν πρστατεύυν και τη φήμη της επιχείρησης. Ένα σωστό Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης βηθά με δύ τρόπυς. Πρώτν, πρσπαθεί να πρλάβει τις έκρυθμες καταστάσεις, πράγμα πυ είναι ασφαλώς τ καλύτερ και δεύτερν σε περίπτωση πυ κάτι συμβεί η πιστπίηση της περιβαλλντικής διαχείρισης βηθά στ να απδειχθεί ενώπιν της δικαισύνης αλλά και της κινής γνώμης, ότι η επιχείρηση έκανε ότι μπρύσε για να πρλάβει τις δυσάρεστες καταστάσεις. Στις μέρες μας ι μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις απαιτύν, από τις ανά τν κόσμ εγκαταστάσεις τυς, πλήρη νμική συμμόρφωση, δηλαδή τέλεια πρσαρμγή πρς την εθνική περιβαλλντική νμθεσία. Η πρσέγγιση αυτή δεν απτελεί μόν πειστήρι υπεύθυνης κινωνικής συμπεριφράς και περιβαλλντικής ευαισθησίας αλλά μπρεί να είναι και παράγντας κερδφρίας για την επιχείρηση. Αυτό φυσικά πρϋπθέτει επιστημνικά θεμελιωμένη υπστήριξη της επιχείρησης και εφαρμγή από αυτήν δόκιμων εργαλείων περιβαλλντικής διαχείρισης. Τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης "δανείζνται" διάφρα χαρακτηριστικά και διαδικασίες από τις Μελέτες Περιβαλλντικών Επιπτώσεων καθώς και από τα Συστήματα Διαχείρισης Πιότητας και από τα Συστήματα Επιχειρησιακής Διαχείρισης και είναι άμεσα -8-

44 εξαρτημένα με τη λειτυργία της επιχείρησης και επηρεάζνται από τα υπόλιπα συστήματα της. Στν Πίνακα 4 πυ ακλυθεί παρυσιάζνται ι συσχετισμί μεταξύ των Συστημάτων πυ αναφέρθηκαν παραπάνω: ΧΡΗΜΑΤ- ΙΚΝΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΣΩΠΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΙΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΓΙΕΙΝΗ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ Πίνακας4. Συστήματα Επιχειρησιακής Διαχείρισης Στυς επόμενυς πίνακες εμφανίζνται ι μιότητες και ι διαφρές μεταξύ τυ ISO 9000 και τυ ISO Ύπαρξη πλιτικής πιότητας και περιβαλλντικής πλιτικής. Εξυπηρέτηση από την ανώτερη διίκηση της πλιτικής και των στόχων πυ θέτει η ίδια η επιχείρηση. ργάνωση και πργραμματισμός των δραστηριτήτων πυ αφρύν στυς τμείς αυτύς και σαφή κατανμή των ανάλγων αρμδιτήτων και υπχρεώσεων στ σύνλ της επιχείρησης. Τεκμηρίωση και τήρηση αρχείων για όλες τις σχετικές δραστηριότητες και επιδόσεις της επιχείρησης. Ανίχνευση και αναγνώριση των πρβλημάτων και ανάληψη διρθωτικών ενεργειών. Εφαρμγή εσωτερικών επιθεωρήσεων για αυτέλεγχ των συστημάτων αλλά και εξωτερικών. -9-

45 Ανασκόπηση τυ συστήματς ανά τακτά χρνικά διαστήματα από τη διίκηση της επιχείρησης. Έλεγχς των δραστηριτήτων της επιχείρησης σε σχέση με την ανταπόκριση της στις απαιτήσεις για την πιότητα ή τ περιβάλλν: Έμφαση στην πρόληψη και όχι στην κατασταλτική αντιμετώπιση των πρβλημάτων Ανάθεση συγκεκριμένων αρμδιτήτων στ πρσωπικό. Εκπαίδευση τυ πρσωπικύ πρκειμένυ να ενεργεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις των πρτύπων. Πίνακας 5. μιότητες μεταξύ ISO 9000 και IS ISO 9000 ISO Έμφαση στην ικανπίηση τυ πελάτη Ικανπίηση των πρδιαγραφών τυ πρτύπυ τρόπς ικανπίησης των απτελεσμάτων πιότητας απτελεί επιλγή της επιχείρησης _ Στόχς η παραγωγή πϊόντων σταθερής πιότητας Επιθεώρηση και Έλεγχι Έμφαση στην ικανπίηση της κινωνίας Τήρηση της νμθεσίας και ελαχιστπίηση των περιβαλλντικών επιπτώσεων Δημσίευση των απτελεσμάτων Για την επίτευξη τυ στόχυ απαιτείται η ανάπτυξη νέων πϊόντων ή δαστηιτήτων φιλικών πρς τ περιβάλλν Παρακλύθηση και Μετρήσεις Πίνακας 6. Διαφρές μεταξύ ISO 9000 και ISO

46 Συνψίζντας, είναι φανερό ότι η ενπιημένη εφαρμγή Συστήματς Διασφάλισης Πιότητας και Συστήματς Περιβαλλντικής Διαχείρισης μπρεί να πρσφέρει σημαντικά ανταγωνιστικά πλενεκτήματα σε μια επιχείρηση και να τη βηθήσει να εδραιωθεί σε όλυς τυς τμείς των δραστηριτήτων της. Παρ' όλα αυτά δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι τ σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης απτελεί απλή επέκταση τυ συστήματς διασφάλισης πιότητας. Πρόκειται για δυ συστήματα, για δύ πρότυπα πυ πρέπει να αντιμετωπιστύν ως αυτόνμες μνάδες και υπό αυτήν την αντιμετώπιση να πρσπαθήσυν ι επιχειρήσεις να πιστπιηθύν ως πρς αυτά.. Στη συνέχεια παρατίθενται τα βασικότερα πλενεκτήματα πυ μπρεί να έχει μια επιχείρηση από την ενπιημένη εφαρμγή τυ ISO 9000 και τυ ISO ΒΡΑΧΥΠΡΘΕΣΜΑ ΙΚΝΜΙΑ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝ ΔΥΝΑΜΙΚ ΚΑΙ ΥΛΙΚΥΣ ΠΡΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΙΚΝΜΙΑ ΣΕ ΧΡΗΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΥΜΒΥΛΩΝ ΩΦΕΛΕΙΕΣ ΑΠ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΥ ΠΡΦΙΛ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΣ ΤΑ ΕΞΩ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΥΝΘΗΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΑΚΡΠΡΘΕΣΜΑ ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΡΙΔΙΥ ΑΓΡΑΣ ΙΚΑΝΤΗΤΑ ΑΠΚΡΙΣΗΣ ΣΕ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΝ ΜΕΡΙΔΙΩΝ ΤΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΥ ΚΙΝΥ ΑΝΔΣ ΤΥ ΕΠΙΠΕΔΥ ΥΠΚΙΝΗΣΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΜΕΝΩΝ Ι ΕΡΓΑΖΜΕΝΙ ΜΑΘΑΙΝΥΝ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΥΝ ΤΑ ΠΡΒΛΗΜΑΤΑ ΠΡΛΗΠΤΙΚΑ ΚΑΙ ΧΙ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠ ΤΗΝ ΚΙΝΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΠΡΚΥΠΤΕΙ ΜΙΑ ΠΕΡΙΣΣΤΕΡ ΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Πίνακας

47 .2 Η σειρά πρτύπων ISO Εισαγωγή ι εταιρείες των πίων τα πρϊόντα, ι υπηρεσίες και ι λειτυργίες έχυν σημαντικές δυνητικές επιπτώσεις στ περιβάλλν είναι υπχρεωμένες να αντιμετωπίσυν έναν κόσμ πυ ενδιαφέρεται για τη φύση των επιπτώσεων αυτών. ι καταναλωτές απαιτύν πρϊόντα πυ να μειώνυν και να ελαχιστπιύν τη δική τυς περιβαλλντική έκθεση και τα πρκύπτντα περιβαλλντικά κόστη. ι κινωνίες δεν επιθυμύν την ύπαρξη στ περιβάλλν τυς στιχείων τα πία είτε πρκαλύν πρβλήματα υγείας είτε δηγύν σε ικλγική και αισθητική καταστρφή. ι εργαζόμενι επιθυμύν να εργασθύν σε εταιρείες πυ λειτυργύν συνετά και με συνέπεια. ι μέτχι, ι επενδυτές, ι δανειστές αντιλαμβάννται ότι τα διάφρα περιβαλλντικά πρβλήματα είναι δυνατόν να έχυν επιπτώσεις στα κέρδη και την αξία τυ ενεργητικύ. Εάν δεν παρατηρηθύν πτέ τα πρβλήματα τα πία απαιτύν και έλκυν την πρσχή των κατάλληλων κυβερνητικών υπηρεσιών τότε αντιμετωπίζνται καλύτερα ι αλληλεπικαλυπτόμενες και συχνά αντικρυόμενες κυβερνητικές διατάξεις. ι επιχειρήσεις εκείνες πυ λειτυργύν με αυτό τ σενάρι και αυτά τα ενδιαφέρντα πρέπει να ακλυθύν κατά βήμα την ανάπτυξη των σειρών ISO και να τις χρησιμπιύν με πιδήπτε λγικό τρόπ συνεισφέρντας στην ρθότερη λειτυργία τυς. Η ανάπτυξη της σειράς πρτύπων ISO ήρθε (όπως πραναφέρθηκε στ κεφ.2 )ως συνέπεια τριών σημαντικών βημάτων. Τ πρώτ αναφέρεται στ Συνέδρι πυ ργάνωσαν τα Ηνωμένα Έθνη για τ Περιβάλλν και την Ανάπτυξη (UNCED) στ Rio de Janeiro τ 1992, τ πί κατέληξε στ συμπέρασμα ότι η βελτίωση της περιβαλλντικής διαχείρισης σε παγκόσμια κλίμακα απτελεί αναγκαιότητα. Τ δεύτερ αναφέρεται στη συμμετχής τυ ργανισμύ ISO στην Στρατηγική Συμβυλευτική μάδα για τ Περιβάλλν και τ τρίτ στην ανάπτυξη εκ μέρυς τυ ργανισμύ ISO των σειρών των Standards 9000 πυ πρσανατλίζνται σε συστήματα πιτικής διαχείρισης. ι σειρές αυτές αναπτύχθηκαν κάτω από την ασκύμενη από τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πίεση πρκειμένυ να δημιυργηθεί ένα κατάλληλ σχήμα πυ θα εξασφάλιζε συνέπεια στην πιότητα των διακινύμενων στην αγρά πρϊόντων και τ πί υιθετήθηκε από βιμηχανίες παραγωγής σε όλν τν κόσμ. To UNCED ζήτησε από τν ργανισμό ISO να αναπτύξει κατάλληλα πρότυπα περιβαλλντικής διαχείρισης και έτσι ι σειρές ISO 9000 απτέλεσαν τ πρότυπ για τις σειρές ISO

48 Τα πρότυπα της σειράς ISO αναπτύχθηκαν με αντίστιχη πρσφρά από τα ενδιαφερόμεν μέρη (κυβερνήσεις, βιμηχανίες, κλπ.) μέσα από ένα σύστημα επιτρπών και ανιχτών διαδικασιών πυ επανεξετάζυν και σχλιάζυν τα πρτεινόμενα πρότυπα ενώ ψηφίζυν τ τελικό πρότυπ στη βάση της κινής συναίνεσης. Η διαδικασία ανάπτυξης των πρότυπων περιλαμβάνει και διαπραγματεύσεις σε μεγάλ βαθμό και σε όλα τα στάδια και ίσως απαιτηθύν χρόνια μέχρι να επιτευχθεί κινή συναίνεση σε ένα έγγραφ τελικύ πρτύπυ. Η υπεύθυνη τεχνική επιτρπή ISO/TC 207, ιδρύθηκε τν Ιανυάρι τυ 199 και είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και διατήρηση των πρτύπων. Χωρίζεται σε 6 υπεπιτρπές και σε αυτήν σήμερα συμμετέχυν ενεργά 55 χώρες και άλλες 16 ως παρατηρητές. Η επιτρπή συνεδρίασε για πρώτη φρά στ Τρόντ τυ Καναδά τν Ιύνι τυ 199 και στη συνάντηση αυτή τα 200 περίπυ μέλη πυ συμμετείχαν, ως αντιπρόσωπι 0 χωρών, τόνισαν την ανάγκη δημιυργίας ενός Συστήματς Περιβαλλντικής Διαχείρισης. ι επόμενες συνεδριάσεις πραγματπιήθηκαν τν Απρίλι τυ 1994 στην Αυστραλία και τν Ιύλι τυ 1995 στ Όσλ, όπυ και συμφωνήθηκε η έκδση τυ πρτύπυ ISO 14000, τ IS To ISO είναι τ διεθνές πρότυπ τ πί θέσπισε Διεθνής ργανισμός Τυππίησης για την κάλυψη περιβαλλντικών θεμάτων. Τ 1996 τ ISO τέθηκε σε ισχύ, ενώ παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτρπή Τυππίησης CEN τ υιθέτησε και ως Ευρωπαϊκό πρότυπ ΕΝ ISO και Εθνικό πρότυπ ΕΛΤ ΕΝ ISO To ISO απτελεί μια νέα πρσέγγιση στην πρστασία τυ περιβάλλντς. Τ επιθυμητό από κάθε εταιρεία είναι: Να επανεκτιμήσει τις περιβαλλντικές της απόψεις και θέσεις. Να καθιερώσει τυς δικύς της αντικειμενικύς σκπύς και στόχυς. Να δεσμευτεί για πι επαρκείς και έγκυρες διαδικασίες, καθώς και για συνεχή βελτίωση. Να εισάγει τ διευθυντικό πρσωπικό καθώς και όλυς τυς υπαλλήλυς σε ένα σύστημα διαρκύς εκπαίδευσης και πρσωπικής υπευθυνότητας με σκπό τη βελτίωση της περιβαλλντικής επίδσης τυ ργανισμύ ή της επιχείρησης. -4 -

49 Αυτό τ νέ υπόδειγμα βασίζεται κατά κύρι λόγ στην ευαισθητπίηση και στην επιθυμία να πρστατευτεί τ περιβάλλν. Μακρπρόθεσμα, τ ISO υπόσχεται την καθιέρωση των βασικών αρχών καθώς και την θέσπιση των ρυθμίσεων και των πρϋπθέσεων τόσ για υπεύθυνη και σταθερή εφαρμγή των περιβαλλντικών υπχρεώσεων όσ και για ρθή διαχείριση τυ συστήματς. To ISO απτελεί τ πι λκληρωμέν άρθρ της σειράς ISO Τ πεδί εφαρμγής τυ ISO είναι πλύ μεγάλ και ενδείκνυται για εταιρείες όλων των τύπων και μεγεθών. Τ Διεθνές Πρότυπ ρίζει τις ισχύυσες απαιτήσεις για ένα περιβαλλντικό σύστημα διαχείρισης, ώστε να καταστήσει ικανό έναν ργανισμό/φρέα να χαράξει πλιτική και στόχυς λαμβάνντας υπόψη τις νμθετικές απαιτήσεις και τις περιβαλλντικές επιδράσεις. Εφαρμόζεται σε εκείνα τα περιβαλλντικά θέματα τα πία μπρεί να ελέγξει ργανισμός καθώς και σε αυτά πυ αναμένεται να ασκήσει επιρρή χωρίς ωστόσ να θέτει συγκεκριμένα όρια ως κριτήρια περιβαλλντικής επίδσης. Αυτό τ Διεθνές Πρότυπ εφαρμόζεται για πινδήπτε ργανισμό πίς επιθυμεί να: Εγκαταστήσει, να διατηρήσει και να βελτιώσει ένα Σ.Π.Δ. Βεβαιωθεί ότι έχει συμμρφωθεί με την ήδη ισχύυσα περιβαλλντική πλιτική. Επιδείξει τη συμμόρφωση τυ σε τρίτυς. Αναζητήσει πιστπίηση τυ Σ.Π.Δ. από ένα εξωτερικό ργανισμό. Συμμρφωθεί και να καταστήσει γνωστή τη συμμόρφωση τυ πρς τ Διεθνές Πρότυπ. κύρις σκπός τυ πτύπυ είναι η πρσπάθεια νια την πστασία τυ περιβάλλντς. Τ πρότυπ απαιτεί από την εταιρεία να θεσπίσει μια περιβαλλντική πλιτική, και να θέσει αντικειμενικύς σκπύς, λαμβάνντας υπόψη τις νμθετικές απαιτήσεις και τις υπάρχυσες πληρφρίες σχετικά με την έκταση των περιβαλλντικών επιδράσεων. Εκτός από τη συμμόρφωση με την υπάρχυσα νμθεσία και τυς καννισμύς, η εταιρεία πρέπει να δεσμευτεί όσν αφρά τη συνεχή βελτίωση. Πλύ συχνά ι εταιρείες περιρίζνται στην ακαδημαϊκή συζήτηση και διατύπωση απόψεων για την πρστασία τυ περιβάλλντς. Απτελεί όμως σημαντική ανάγκη η εγκατάσταση ενός ΣΠΔ πρκειμένυ να διασφαλιστεί η πρστασία τυ περιβάλλντς, η πία συχνά παρεμπδίζεται από την αδιαφρία, τ ακατάλληλ πρσωπικό και την ελλιπή εκπαίδευση τυ. -44-

50 Τα άρθρα πυ απτελύν τη σειρά των πρτύπων τυ ISO παρυσιάζνται στν Πίνακα 8. IS Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης - Πρδιαγραφές με καθδήγηση για χρήση IS Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης - Γενικές δηγίες για τις Βασικές Αρχές και τις τεχνικές Υπστήριξης ISO14010 δηγίες για Περιβαλλντική Επιθεώρηση - Γενικές Αρχές της Περιβαλλντικής Επιθεώρησης ISO14011/1 δηγίες για Περιβαλλντική Επιθεώρηση - Διαδικασίες Επιθεώρησης ISO14012 δηγίες για Περιβαλλντική Επιθεώρηση Κριτήρια για τυς Επιθεωρητές Περιβάλλντς ISO1401 Διαχείριση για Πργράμματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης ISO14014 Αρχικές Απτιμήσεις ISO14015 Αξιλγήσεις Περιβαλλντικών χώρων IS Περιβαλλντική Επισήμανση - Βασικές Αρχές ISO14021 Γενικί Όρι και Διευκρινίσεις για την δήλωση των Περιβαλλντικών Δικαιωμάτων ISO14022 Περιβαλλντική Επισήμανση - Συμβλισμί ISO1402 Περιβαλλντική Επισήμανση Μεθδλγία Ελέγχυ και Επικύρωσης ISO14024 Περιβαλλντική Επισήμανση - Αρχές Καθδήγησης, Πρακτικές και Κριτήρια για Επαγγελματικά Πργράμματα Πλλαπλών Κριτηρίων - δηγός για Διαδικασίες Πιστπίησης - Πρώτη Κατηγρία επισημάνσεων ISO14025 Περιβαλλντική Επισήμανση, Αρχές Καθδήγησης, Πρακτικές και Κριτήρια για Επαγγελματικά Πργράμματα Πλλαπλών Κριτηρίων - δηγός για Διαδικασίες Πιστπίησης- Τρίτη Κατηγρία επισημάνσεων ( τίτλς δεν έχει επικυρωθεί ακόμη) ISO1401 Αξιλόγηση της Περιβαλλντικής Επίδσης IS Περιβαλλντική Διαχείριση- Αξιλόγηση Κύκλυ Ζωής - Βασικές Αρχές και δηγίες ISO14041 Περιβαλλντική Διαχείριση - Αξιλόγηση Κύκλυ Ζωής - Στόχι και Διευκρινίσεις / Πλαίσι και Ανάλυση Απγραφής ISO14042 Περιβαλλντική Διαχείριση - Αξιλόγηση Κύκλυ Ζωής - Αξιλόγηση των Επιδράσεων τυ Κύκλυ Ζωής ISO14042 Περιβαλλντική Διαχείριση - Αξιλόγηση Κύκλυ Ζωής - Ερμηνεία IS ρλγία και Διευκρινίσεις - δηγίες για τις Βασικές Αρχές τυ ISO/TC 207/SC6 και Εργασίες για την ρλγία IS δηγός για να συμπεριληφθύν ι Περιβαλλντικές Πρϋπθέσεις τυ Πρτύπυ Παραγωγής Πίνακας 8. Σειρά πρτύπων ISO

51 .2. Εφαρμγή τυ ISO σε επιχειρήσεις Σε μια επιχείρηση η εφαρμγή τυ κατάλληλυ πργράμματς έτσι ώστε να υπάρξει συμφωνία με τυς όρυς των σειρών ISO δεν μπρεί να απτελέσει αντικείμεν των περιβαλλντλόγων διευθυντών και τεχνικών. Είναι απαραίτητ όπως η περιβαλλντική διαχείριση απτελέσει ένα αναπόσπαστ τμήμα της στρατηγικής σκέψης της ανώτερης διαχείρισης και τμήμα αφενός των ημερήσιων ευθυνών των ανθρώπων πυ απασχλύνται στην παραγωγή, τ marketing, την έρευνα και αφετέρυ διαφόρων καθηκόντων τυ πρσωπικύ. Η περιβαλλντική διαχείριση στ παρελθόν θεωρείτ αντιδραστική ενώ απτελύσε μόν συμβυλευτικό παράγντα Ένας από τυς στόχυς - κλειδιά ενός πργράμματς ISO είναι η πρόληψη της ρύπανσης. στόχς αυτός επιτυγχάνεται με κατάλληλες τρππιήσεις στ σχεδίασμά και την παραγωγή πρϊόντων και υπηρεσιών πυ επιφέρυν μείωση των περιβαλλντικών επιπτώσεων και αύξηση τυ μεριδίυ της αγράς. Επιτυγχάνεται επίσης με κατάλληλες τρππιήσεις στις διαδικασίες και τυς μηχανισμύς παραγωγής πυ απσκπύν στη των περιβαλλντικών επιπτώσεων,επιφέρυν μείωση τυ κόστυς και αύξηση της απόδσης. περιβαλλντλόγς διαχειριστής δεν είναι σε θέση να πάρει αυτύ τυ είδυς τις απφάσεις ύτε είναι τυπικά ικανός να συμβυλέψει πιες τρππιήσεις πρέπει να γίνυν και πώς. ι σειρές ISO παρέχυν τν τρόπ με τν πί ι έχντες την ικανότητα και τη δικαιδσία να πάρυν τις απφάσεις αυτές θα επιτύχυν σημαντικά απτελέσματα. ι σειρές ISO απτελύν έναν δηγό περιβαλλντικής διαχείρισης με τν πί πρβλέπεται συνεχής βελτίωση σε όλες τις περιβαλλντικές επιπτώσεις των δραστηριτήτων μιας επιχείρησης. Η επιχειρηματική στρατηγική καλύπτει όλ τ εύρς των επιπτώσεων: αρχίζντας από τις πρώτες ύλες (ακατέργαστα υλικά), πρχωρώντας στ σχεδίασμά, την πώληση, τη μεταφρά και φθάνντας στη χρήση και τη διάθεση των πρϊόντων στυς καταναλωτές. πυρήνας της σειράς ISO είναι τ πρότυπ ISO To ISO πρδιαγράφει τα στιχεία τυ συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης πυ πρέπει να λάβει υπόψη της μια επιχείρηση έτσι ώστε να διαχειρίζεται απτελεσματικά τα περιβαλλντικά θέματα. Τα υπόλιπα πρότυπα των σειρών ISO απτελύν έγγραφα δηγιών με τα πία εκτιμώνται μια επιχείρηση και τα παραγόμενα πρϊόντα της ή υπηρεσίες της. -46-

52 Τ σύστημα ISO είναι ένα λκληρωμέν σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης καθώς δημιυργεί πρότυπα και για τις επιχειρήσεις πυ ασκύν δραστηριότητες αλλά και για τα πρϊόντα πυ παράγυν. Έτσι όσν αφρά τις δραστηριότητες παρέχει πρότυπα για την εφαρμγή: Συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης, Ανάλυσης περιβαλλντικών επιδόσεων περιβαλλντικύ ελέγχυ Όσν αφρά στ πρϊόν παρέχει πρότυπα για Ανάλυση επιπτώσεων κύκλυ ζωής ικλγικό σήμα Περιβαλλντικά θέματα σε πρότυπα. Διεθνές πρότυπ ISO To ISO απτελεί τ πλέν διαδμέν πρότυπ περιβαλλντικής διαχείρισης για τις χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τ συγκεκριμέν πρότυπ παρέχει τις κατευθύνσεις για τ σχεδίασμά ενός ΣΠΔ με τ πί η επιχείρηση θα διαμρφώσει πλιτική και θα επιτύχει αντικειμενικύς στόχυς πυ η ίδια έχει θέσει στν εαυτό της ενώ δεν ρίζει ειδικά κριτήρια περιβαλλντικής επίδσης. Τ πρότυπ ISO περιλαμβάνει τέσσερα κεφάλαια και τρία παραρτήματα.. Τ πρώτ κεφάλαι αναφέρει τ σκπό και τυς στόχυς εφαρμγής τυ πρτύπυ, τ δεύτερ αναφρές τυ πρτύπυ, τ τρίτ περιλαμβάνει τυς ρισμύς των κύριων εννιών πυ υπάρχυν στ ISO και στ τέταρτ κεφάλαι δίννται ι απαιτήσεις. Τ παράρτημα Α δίνει επιπρόσθετες πληρφρίες σχετικά με τις απαιτήσεις τυ πρτύπυ, τ παράρτημα Β αναφέρει τη βιβλιγραφία και στ παράρτημα Γ γίνεται συσχέτιση και σύγκριση μεταξύ των πρτύπων ISO και ISO ι ρισμί, ι απαιτήσεις αναφέρνται στη συνέχεια με τν αντίστιχ αριθμό παραγράφυ τυ πρτύπυ. Περιληπτικά η δμή τυ πρτύπυ ISO έχει ως εξής: 1. Περιβαλλντική πλιτική 2. Σχεδιασμός συστήματς 2.1. Περιβαλλντικές πλευρές -47-

53 2.2. Νμικές και άλλες απαιτήσεις 2.. Αντικειμενικί σκπί και στόχι 2.4. Πργράμματα περιβαλλντικής διαχείρισης. Εφαρμγή και λειτυργία.1. Δμή και ευθύνες.2. Εκπαίδευση, ευαισθητπίηση και ικανότητα.. Επικινωνία.4. Τεκμηρίωση τυ ΣΠΔ.5. Έλεγχς εγγράφων.6. Επιχειρησιακός έλεγχς.7. Πρετιμασία και ετιμότητα σε επείγντα περιστατικά 4. Έλεγχι και διρθωτικές ενέργειες 4.1. Παρακλύθηση και μέτρηση 4.2. Μη συμμόρφωση, διρθωτική και πρληπτική δράση 4.. Αρχεία 4.4. Επιθεώρηση ΣΠΔ 5. Ανασκόπηση από την διίκηση Η μεθδλγία πυ συνήθως ακλυθείται κατά την ανάπτυξη ενός ΣΠΔ κατά ISO είναι η διαμόρφωση περιβαλλντικής πλιτικής, η διεξαγωγή περιβαλλντικής ανάλυσης πυ αν και δεν απαιτείται κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη, η θέσπιση περιβαλλντικών στόχων και πργράμματς, σχεδιασμός και η ανάπτυξη τυ ΣΠΔ και η διεξαγωγή τυ περιβαλλντικύ ελέγχυ. Κατά τ πρότυπ ISO σε αντίθεση με τ Κιντικό σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης και ελέγχυ περιβαλλντικός έλεγχς ασχλείται μόν με την εκτίμηση τυ ΣΠΔ και όχι με τις διαδικασίες, τα δεδμένα και τις περιβαλλντικές επιδόσεις της επιχείρησης. Τέλς, ενώ απαιτείται η δημσιπίηση της περιβαλλντικής πλιτικής τ ίδι δεν συμβαίνει με την περιγραφή τυ πργράμματς και των στόχων

54 .4. Τ Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης BS 7750 Τ Σύστημα Περιβαλλντικής Διαχείρισης BS 7750 είναι τ πρώτ πυ εκδόθηκε παγκσμίως, τν Μάρτι τυ 1992, από τν Βρετανικό ργανισμό Τυππίησης (BSI) και βασίστηκε στη μεθδλγία των BS 5750/ΕΝ 2900/ISO 9000 πυ αναφέρνται στη διασφάλιση πιότητας.τ πρότυπ αυτό δεν περιγράφει συγκεκριμένυς στόχυς αλλά θέτει τα θεμέλια για την ανάπτυξη ενός συστήματς για την πρστασία τυ περιβάλλντς και την ελαχιστπίηση της τριβής και των συγκρύσεων με τις επιμέρυς περιβαλλντικές νμθεσίες.to BS 7750 συνάντησε μεγάλη απήχηση, στη χώρα δημιυργίας τυ, από τις τπικές επιχειρήσεις και περισσότερες από 200 επιχειρήσεις έχυν πιστπιηθεί σύμφωνα με τ πρότυπ αυτό στη Μεγάλη Βρετανία καθώς και άλλες ανά τν κόσμ.ι επιχειρήσεις αυτές έχυν τ πλενέκτημα ότι με μεγάλη ευκλία μπρύν να πιστπιηθύν είτε κατά ISO είτε κατά EMAS, με πλύ λίγες επεμβάσεις, στ ήδη εγκατεστημέν σύστημα, ικανπιώντας έτσι τις ανάγκες της αγράς. Στν Πίνακα 9 παρυσιάζεται τ διάγραμμα ρής τυ πρτύπυ BS

55 .5 καννισμός 186/9/ΕΚ - EM AS Η δυναμική εξέλιξη στν τμέα της πρστασίας τυ περιβάλλντς απέδειξε ότι η ανάπτυξη και μόν της αντιρυπαντικής τεχνλγίας δεν είναι από μόνη της ικανή για απτελεσματική πρστασία τυ περιβάλλντς. Αυτό πυ απαιτείται είναι αλλαγή στη διαχείριση. καννισμός 186/9/ΕΚ για την εκύσια πρσχώρηση των επιχειρήσεων τυ βιμηχανικύ τμέα σε κιντικό σύστημα ικλγικύ ελέγχυ, πυ για χάρη συντμίας αναφέρεται ως EMAS: Eco Management and Audit Scheme εκδόθηκε από τ Συμβύλι της Ευρωπαϊκής Κινότητας Με τν συγκεκριμέν καννισμό η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλησε να ενπιήσει τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης πυ εφαρμόζνται από τα κράτη - μέλη της και να τν καταστήσει στιχεί πλιτικής της Ευρωπαϊκής Κινότητας για τ περιβάλλν. καννισμός EMAS απσκπεί στην ενθάρρυνση της εισαγωγής, από τις επιχειρήσεις, μιας συστηματικής πρσέγγισης της περιβαλλντικής διαχείρισης, πυ θα βασίζεται στην εθελντική αξιλόγηση από τις ίδιες τις εταιρείες των περιβαλλντικών τυς επιδόσεων. Η αξιλόγηση αυτή στη συνέχεια παίρνει επίσημη ανεξάρτητη επικύρωση. Κινείται στ πνεύμα τυ 5υ Πργράμματς Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τ περιβάλλν, τ πί απδεικνύει ότι η ευθύνη για τ περιβάλλν πρέπει να μιράζεται ανάμεσα στις αρχές, στη βιμηχανία, στυς παραγωγύς γενικά, στυς καταναλωτές, στ κινό δηλαδή γενικότερα, στυς πλίτες. To EMAS είναι ένα εργαλεί πυ βασίζεται στην ικνμία της αγράς και αναπτύχθηκε για να εισάγει τις δυνάμεις της αγράς στν τμέα τυ περιβάλλντς, πράγντας την άμιλλα μεταξύ των δραστηριτήτων των επιχειρήσεων σε περιβαλλντική βάση. Σύμφωνα με τν καννισμό όλες ι επιχειρήσεις φείλυν να ενσωματώσυν τ περιβάλλν στην πλιτική τυς, στη στρατηγική τυς και στα υπόλιπα επιχειρησιακά τυς συστήματα. καννισμός βασίζεται στην αειφόρ ανάπτυξη, στην πία υπγραμμίζεται ρόλς και η ευθύνη των επιχειρήσεων πρκειμένυ να ενισχυθεί η ικνμία και να πρστατευθεί τ περιβάλλν. Αντικειμενικός σκπός τυ συστήματς είναι η πρώθηση της συνεχύς βελτίωσης των περιβαλλντικών επιδόσεων των δραστηριτήτων των επιχειρήσεων, μέσω: α) της κατάρτισης και της εφαρμγής από τις επιχειρήσεις μιας σειράς μέτρων β) της αξιλόγησης των επιδόσεων, και γ) της ενημέρωσης τυ κινύ Στ σημεί αυτό θα πρέπει βέβαια να διευκρινιστεί ότι τ EMAS δεν αντικαθιστά ύτε υπκαθιστά υπάρχυσα κιντική, εθνική περιβαλλντική πλιτική ή τεχνικές πρδιαγραφές και ύτε απαλλάσσει κατά πινδήπτε τρόπ την ευθύνη της επιχείρησης να εκπληρώσει τις νμικές της υπχρεώσεις έναντι τη νμθεσίας ή των πρδιαγραφών. Απλά στχεύει σε - 50-

56 μία πι λκληρωμένη ένταξη τυ παράγντα περιβάλλν σε όλες τις δραστηριότητες των κρατών - μελών. Μέσω τυ καννισμύ αυτύ η Ευρωπαϊκή Ένωση στχεύει στ να αναγνωρίσει τα κτήματα διαχείρισης και ελέγχυ ως μέσ επίτευξης των αρχών της αειφόρυ ανάπτυξης. Στόχς τυ καννισμύ EMAS είναι η αξιλόγηση και αναβάθμιση των περιβαλλντικών επιδόσεων των βιμηχανιών και η μείωση των περιβαλλντικών επιπτώσεων από τη λειτυργία των βιμηχανικών χώρων στυς πίυς εφαρμόζεται. Η πρωτβυλία και ευθύνη για την εφαρμγή τυ συστήματς ανήκει απκλειστικά στην επιχείρηση. Περιληπτικά, τα στάδια υλπίησης τυ EMAS όπως αυτά καθρίζνται από τν καννισμό είναι τα εξής: Η επιχείρηση καλείται να διατυπώσει σε ανώτατ επίπεδ διίκησης μία περιβαλλντική πλιτική η πία θα περιέχει τη δέσμευση της επιχείρησης να αναλάβει τις απαραίτητες υπχρεώσεις για τη συνεχή βελτίωση των περιβαλλντικών της επιδόσεων. Απαιτείται μία αργική περιβαλλντική ανάλυση κατά την πία θα καταγράφνται ι παραγωγικές και άλλες διαδικασίες και ι επιπτώσεις τυς στ περιβάλλν. Με βάση τα δύ παραπάνω στάδια η επιχείρηση φείλει να συντάξει περιβαλλντικό πρόγραμμα δάσικ για την επίτευξη των στόχων όπως καθρίσθηκαν από την περιβαλλντική πλιτική Στην συνέχεια πρέπει να καθρισθεί η διαχειριστική δμή και ι εφαρμζόμενες πρακτικές πυ στχεύυν στην υλπίηση των περιβαλλντικών πργραμμάτων με τ βέλτιστ δυνατό τρόπ. Η υφιστάμενη κατάσταση, η πρεία υλπίησης των πργραμμάτων αλλά και η αφμίωση τυ συστήματς από τ υπάρχν λειτυργικό και διικητικό σύστημα πρέπει να ελέγχνται ανά τακτά χρνικά διαστήματα και όπυ επιβάλλεται να γίννται διρθωτικές ενέργειες.(εσωτερικός έλεγχς). Η περιβαλλντική δήλωση παρυσιάζει γραπτά και επίσημα τυς στόχυς, τα πργράμματα δράσης πυ αφρύν τ περιβάλλν καθώς και τη Διαπιστευμένς επιθεωρητής περιβάλλντς επικυρώνει ή όχι την περιβαλλντική δήλωση της επιχείρησης και κατά συνέπεια κάθε ενέργεια πυ έχει σχέση με τ EMAS. Η διαδικασία αυτή επικύρωσης - πιστπίησης επαναλαμβάνεται σε τακτά χρνικά διαστήματα

57 Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω παρυσιάζνται αναλυτικότερα στ διάγραμμα ρής τυ πίνακα 10. ΑΡΧΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡ ΠΛΙΤΙΚΗ ί ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΔΗΜΣΙΕΥΣΗ ΣΤΧΙ & 1 ΕΛΕΓΧΙ ΠΕΡΙΒΑΛ. ΣΤΝ ΚΑΤΑΛΓ ΠΡΓΡΑΜΜΑ... ΔΗΛΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΙΝΤΗΤΑΣ) ΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤ ΣΥΝΘΗΚΏΝ ι ΑΡΧΕΙ : ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤ]. ΚΑΝΝΙΣΜΝ I : *- ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ; & ΑΡΧΕΙΑ Ί ΕΠΙΕΩΡΗΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΣ ΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΕΓΧΣ _ ΑΕΠΌΥΕΠΑΙ, Πίνακας 10. Διάγραμμα Ρής EMAS Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καννισμός EMAS έχει εφαρμστεί σε όλα σχεδόν τα κράτημέλη. Τν πρώτ χρόν της εφαρμγής τυ απλγισμός ήταν θετικός καθώς εντάχθηκαν στ σύστημα περισσότερες επιχειρήσεις από όσες είχαν υπλγίσει και ι πλέν αισιόδξες πρβλέψεις και ήδη δημσιεύτηκε πρώτς κατάλγς διαπιστευμένων διακριβωτών και πρώτς κατάλγς ενταγμένων επιχειρήσεων στην επίσημη εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κιντήτων. Λόγω της θετικής ανταπόκρισης πυ έτυχε καννισμός γίννται σκέψεις για την επέκταση εφαρμγής τυ σε άλλυς τμείς όπως τυρισμός, ι μεταφρές, η τπική αυτδιίκηση, ι δημόσιι ργανισμί, κλπ. -52-

58 ι λόγι για τυς πίυς ι επιχειρήσεις στρέφνται πρς ένα τέτι σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης είναι ι ακόλυθι: Πρστασία περιβάλλντς Διασφάλιση της συμμόρφωσης μ«τις κείμενες νμθετικές ρυθμίσεις Πρόβλεψη μελλντικών διρθωτικών ενεργειών Ασφάλεια και πρστασία των εργαζμένων Επίσημη πρστασία των επιχειρήσεων Πρσδιρισμός τυ απαιτύμενυ κόστυς Πρώθηση μιας καλύτερης εικόνας της επιχείρησης. Σχήμα 11. Μντέλ συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης (Πηγή:[10]) -5 -

59 .6 φέλη από την Εφαρμγή των ΣΠΔ Τα φέλη πυ πρκύπτυν από την υιθέτηση ενός ΣΠΔ διακρίννται σε δύ κατηγρίες: (α) στα φέλη πυ απλαμβάνει η ίδια η επιχείρηση και (β) στα φέλη πυ απλαμβάνει η κινωνία και τ περιβάλλν. ι δύ παραπάνω κατηγρίες συνδένται άμεσα μεταξύ τυς καθώς δεν νείται μακρχρόνια θετική πρεία μίας επιχείρησης χωρίς την ταυτόχρνη ευημερία της κινωνίας και την διασφάλιση υψηλής πιότητας περιβάλλντς..6.α φέλη για τις επιχειρήσεις Α. Μείωση κόστυς Μία επιχείρηση πυ εφαρμόζει ένα ΣΠΔ αναμένει μείωση τυ κόστυς παραγωγής και τυ κόστυς επεξεργασίας των απβλήτων, η πία μπρεί να φείλεται σε ρισμένυς ή όλυς από τυς παρακάτω παράγντες: Εξικνόμιση πρώτων υλών και υλικών συσκευασίας Μείωση κατανάλωσης ενέργειας και νερύ Μείωση όγκυ των παραγόμενων απβλήτων σε αέρα, νερό και έδαφς Μείωση πρστίμων και ασφαλίστρων Μείωση απαιτήσεων σε παρακλύθηση, επιθεώρηση και μετρήσεις Μείωση κόστυς κεφαλαίυ και απφυγή έκτακτυ κόστυς για την απκατάσταση ατυχημάτων Β. Αύξηση πωλήσεων - απόκτηση ανταγωνιστικύ πλενεκτήματς Η παρυσία ενός ΣΠΔ μπρεί να βηθήσει σημαντικά την βελτίωση πκ εικόνας Tnc επιχείρησης πρς τυς καταναλωτές αλλά και πρς όλυς τυς ενδιαφερμένυς φρείς όπως τ κράτς, τυς επενδυτικύς ργανισμύς, την τπική κινωνία, κλπ. Όσ η ανάγκη για πρστασία τυ περιβάλλντς και για περιβαλλντική διαχείριση γίνεται περισσότερ αντιληπτή, τόσ ι επιχειρήσεις πυ εφαρμόζυν ΣΠΔ θα ευνύνται στην αγρά. Επίσης, η εισαγωγή ικλγικών πρϊόντων και η διαφρπίηση τυ μίγματς πρϊόντων (product mix) μίας επιχείρησης πρς πρϊόντα φιλικότερα πρς τ περιβάλλν μπρεί να -54-

60 απτελέσει σημαντικό στιγεί me στρατηγικής marketing μίας επιχείρησης. Τέλς, η υιθέτηση ενός ΣΠΔ από μία επιχείρηση απτελεί πρϋπόθεση για την εισαγωγή της σε ρισμένες αγρές, ιδιαίτερα αγρές Ευρωπαϊκών χωρών, καθώς συχνά ζητείται ή απαιτείται η πιστπίηση πκ σωστής περιβαλλντικής διαχείρισης των πρμηθευτών ενώ ακόμα και κρατικί ργανισμί θέτυν αντίστιχες απαιτήσεις για τη συμμετχή επιχειρήσεων σε διαγωνισμύς ανάληψης έργων. Γ. Αναβάθμιση - κινητπίηση ανθρώπινυ δυναμικύ Τ ανθρώπιν δυναμικό απτελεί τ πι σημαντικό πόρ μίας επιχείρησης. Στ πλαίσι αυτό η κατάρτιση και επιμόρφωση τυ πρσωπικύ σε θέματα περιβαλλντικής διαχείρισης, η αύξηση της απτελεσματικότητάς τυ κατά την εκτέλεση των εργασιών, η δημιυργία πνεύματς συνεργασίας για την επίτευξη τυ συγκεκριμένυ στόχυ καθώς και η πρόσληψη νέυ εξειδικευμένυ πρσωπικύ δημιυργεί σημαντικό όφελς στην επιχείρηση. Δ. Βελτίωση ργάνωσης και λειτυργίας me επιχείρησης Η ργανωτική δμή μίας επιχείρησης επηρεάζει την λειτυργία της και καθρίζει σε σημαντικό βαθμό την απδτικότητα και απτελεσματικότητα με την πία εκτελείται η επιχειρηματική της δραστηριότητα. Η υιθέτηση ενός ΣΠΔ, με όλες τις απαιτήσεις πυ αυτό θέτει, καθρίζει την ργάνωση και λειτυργία με συγκεκριμέν και σαφή τρόπ, τυλάχιστν ως πρς τα περιβαλλντικά θέματα. Ιδιαίτερα όταν ένα ΣΠΔ συνδυάζεται με αντίστιχ σύστημα πιότητας, η επιχείρηση απκτά ένα πλύ συγκεκριμέν τρόπ ργάνωσης και μία απόλυτα ξεκάθαρη δμή και κατανμή αρμδιτήτων πυ καλύπτει σχεδόν όλ τ φάσμα των λειτυργιών της. Τέλς, ένα ΣΠΔ δίνει τη δυνατότητα παρακλύθησης όλης της περιβαλλντικής νμθεσίας, γεγνός ιδιαίτερα χρήσιμ λόγω της αυστηρότητας των περιβαλλντικών νόμων και της συχνής αντικατάστασης ή συμπλήρωσής τυς. -55-

61 .6. β Ευρύτερη συμβλή με φέλη για την κινωνία και τ περιβάλλν Η πρστασία τυ περιβάλλντς μέσω της μείωσης των εκπεμπόμενων απβλήτων συμβάλλει στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των πλιτών των τπικής κινωνίας. Η πρστασία της ατμόσφαιρας, των υδατικών και εδαφικών πόρων καθώς και η ρθλγική χρήση των πόρων πυ επιτυγχάννται μέσω της υιθέτησης ενός ΣΠΔ συμβάλλυν στην βιώσιμη ανάπτυξη..7. Κόστη από την Εφαρμγή των ΣΠΔ Κάθε επιχείρηση πριν από την εφαρμγή ενός ΣΠΔ θα πρέπει να γνωρίζει όλες τις δαπάνες, απαιτήσεις και πρβλήματα πυ σχετίζνται με την εισαγωγή ενός τέτιυ συστήματς. Η κατά τ δυνατό καλύτερη αναγνώριση και αξιλόγηση των δαπανών και πρβλημάτων πυ αναμένεται να πρκόψυν δίνυν την δυνατότητα στην επιχείρηση αφενός να πάρει την κατάλληλη απόφαση για την εισαγωγή ή όχι ενός ΣΠΔ και αφετέρυ για την απτελεσματική αντιμετώπιση όπιων δυσκλιών πρκόψυν κατά την εφαρμγή τυ ΣΠΔ. Τ κόστς πυ συνδέεται με την εφαρμγή ενός ΣΠΔ έχει σχέση με:.7.1 Εφαρμγή και συντήρηση τυ ΣΠΔ Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ανάπτυξη ενός ΣΠΔ απαιτεί την πραγματπίηση επενδύσεων για την υλπίηση τεχνικών επεμβάσεων πυ μπρεί να αφρύν τη βασική γραμμή παραγωγής, τη δημιυργία ή βελτίωση μνάδων επεξεργασίας απβλήτων, κλπ. Επίσης, τ ετήσι κόστς λειτυργίας, συντήρησης και τεκμηρίωσης τυ ΣΠΔ και των αντίστιχων τεχνικών επεμβάσεων είναι αναγκαί να αναγνωρισθεί. Ένα άλλ σημαντικό κόστς πυ παρυσιάζεται κατά την εφαρμγή και διατήρηση ενός ΣΠΔ είναι τ κόστς τυ πρσωπικύ κατά την διάρκεια τυ σχεδιασμύ, εφαρμγής, πιστπίησης και παρακλύθησης ενός τέτιυ συστήματς. Τέλς, η επιμόρφωση και κατάρτιση των εργαζμένων για θέματα περιβαλλντικής διαχείρισης τόσ κατά την εισαγωγή τυ συστήματς όσ και κατά την λειτυργία τυ θεωρείται ως σημαντικός παράγντας κόστυς..7.2 Παρχή συμβυλευτικών υπηρεσιών Η πλειψηφία των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη ενός ΣΠΔ απευθύνεται σε ειδικύς συμβύλυς εξαιτίας είτε της έλλειψης εξειδικευμένυ πρσωπικύ είτε -56-

62 της πρσπάθειας μείωσης τυ χρόνυ απασχόλησης τυ πρσωπικύ της επιχείρησης. Η εκτίμηση τυ κόστυς των συμβυλευτικών υπηρεσιών εξαρτάται από την εκάσττε επιχείρηση καθώς εκτιμύνται παράγντες όπως τ είδς της επιχειρηματικής δραστηριότητας, τ μέγεθς της επιχείρησης και υφιστάμενς βαθμός πρστασίας τυ περιβάλλντς..7. Πιστπίηση ΣΠΔ Για την πιστπίηση τυ ΣΠΔ πραγματπιείται διαδικασία ελέγχυ από αρμόδιυς φρείς, η πία επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρνικά διαστήματα. Τ κόστς πιστπίησης εξαρτάται από την χρνική διάρκεια τυ ελέγχυ η πία είναι πάντα σε συνάρτηση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης..8 Ελληνική πραγματικότητα και ΣΠΔ Τα τελευταία χρόνια λένα και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αναγνωρίζυν την ανάγκη για ενσωμάτωση της περιβαλλντικής διάστασης στην γενικότερη πλιτική τυς ενώ αυξανόμενς είναι και αριθμός των επιχειρήσεων πυ υιθετύν ΣΠΔ. Συγκεκριμένα σύμφωνα με πρόσφατα στιχεία τυ Ελληνικύ ργανισμύ Τυππίησης, 54 επιχειρήσεις είναι διαπιστευμένες κατά τ πρότυπ ISO 14001, ενώ σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση μόν 2 εγκαταστάσεις είναι διαπιστευμένες κατά EMAS. Η πλειψηφία των επιχειρήσεων ανήκυν στ βιμηχανικό και εμπρικό τμέα ενώ ρισμένες από αυτές δραστηριπιύνται στ τυριστικό τμέα. To ISO απτελεί τ πλέν διαδμέν πρότυπ περιβαλλντικής διαχείρισης.9 ικλγικές πρσεγγίσεις της ανάπτυξης ρόλς των κινωνικών συστημάτων στν καθρισμό τυ τρόπυ ανάπτυξης πυ συντελείται και κατ' επέκταση των περιβαλλντικών επιπτώσεων πυ πρκαλεί είναι πωσδήπτε σημαντικός. Η πίστη στις απελευθερωτικές πρπτικές της επιστημνικής και τεχνικής πρόδυ είχε πρωθήσει τ στόχ της απεριόριστης ανάπτυξης, ενώ ταυτόχρνα θεωρήθηκε από πλλύς ότι η σσιαλιστική ργάνωση της κινωνίας θα μπρύσε να φέρει τη ζητύμενη συμφιλίωση ανθρώπυ και φύσης. ι απκαλύψεις για τα σβαρά περιβαλλντικά πρβλήματα των χωρών με κεντρικό ικνμικό σχεδίασμά απδυνάμωσαν τις απόψεις αυτές και έδειξαν τη σημασία της ελεύθερης παρέμβασης για -57-

63 ένα υσιαστικότερ κινωνικό έλεγχ της αναπτυξιακής διαδικασίας. Είναι εξάλλυ αξισημείωτ ότι η δημιυργία αξιόλγυ ικλγικύ κινήματς στις διάφρες χώρες σχετίζεται περισσότερ με την υψηλή ικνμική, πλιτιστική και πλιτική τυς στάθμη, παρά με την ύπαρξη έντνων περιβαλλντικών πρβλημάτων. Τα ικλγικά κινήματα εμφανίστηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες με πλύ ανμιόμρφη γεωγραφική κατανμή και παρυσίασαν μεγάλη πικιλία στην πρσέγγιση των πρβλημάτων, τις πρτάσεις και τις μρφές δράσης. Απτέλεσαν μια ατελή σύνθεση πλύμρφων ρευμάτων, όπυ συνυπάρχυν πλύ διαφρετικές φιλσφικές απόψεις, κινωνικές αντιλήψεις και πλιτικές ιδέες, από συντηρητικές ή θρησκευτικές έως άκρως ριζσπαστικές. Ένα σταθερό χαρακτηριστικό τυς με ευρεία απδχή είναι η τπική συγκεκριμένη δράση, η πία επέτρεψε να απκτήσυν αξιόλγες τπικές ρίζες σε πλλές βόρειες χώρες. Μέσα από την πλύσια δραστηριότητα των ικλγικών κινημάτων, αλλά και μέσα από τις απόψεις επιστημόνων και περιβαλλντικών ργανισμών, αναδεικνύνται διαφρετικές πρσεγγίσεις σχετικά με την ανάπτυξη και τη σχέση ανθρώπυ-φύσης: ι πι ριζσπαστικές πρσεγγίσεις επιμένυν στην άρνηση της ανάπτυξης. ι μετριπαθείς ικλγικές πρσεγγίσεις έλκνται από τ πρότυπ της ικανάπτυξης.. Δεν απρρίπτεται αυτή καθ' εαυτή η ανάπτυξη, αλλά μόνν η καθαρά πστική μεγέθυνση πυ υπτιμά τη σημασία της πιότητας ζωής. ι πι αναπτυξιακές φιλπεριβαλλντικές πρσεγγίσεις δίνυν τ βάρς στην πρστασία τυ Περιβάλλντς και τη διατήρηση της Βιόσφαιρας. Η ανάπτυξη είναι απδεκτή όταν είναι ελεγχόμενη, ύτως να μην κινδυνεύει να πρκαλέσει μείζνες διαταραχές. Η δημιυργία κατάλληλων εργαλείων, όπως ι μελέτες περιβαλλντικών επιπτώσεων για τις αναπτυξιακές δραστηριότητες, έχει ιδιαίτερη σημασία. ι πρτάσεις περί αειφόρυ ανάπτυξης ανήκυν μάλλν σ' αυτό τ πλαίσι πρσέγγισης των πρβλημάτων. Η διάκριση μεταξύ των διαφόρων πρσεγγίσεων δεν είναι πάντα εύκλη και πωσδήπτε υπάρχυν συγκλίσεις σε διάφρα συγκεκριμένα ζητήματα. Σε ό.τι αφρά π.χ. τ ενεργειακό, η ριζσπαστική ικλγική αντίληψη θέλει την πλήρη ένταξη τυ ανθρώπυ στυς φυσικύς κύκλυς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τη χρήση της απλύστερης δυνατής τεχνλγίας και δεν επιδιώκει την ενεργειακή αφθνία. Η περιβαλλντική πρσέγγιση θα ενδιαφερόταν κυρίως για την απφυγή των επιπτώσεων και δε θα απέρριπτε την επιδίωξη άφθνης και φτηνής -58-

64 ενέργειας, αν μπρύσε να παράγεται με τρόπ περιβαλλντικά απδεκτό. Η μετριπαθής ικλγική άπψη θα υπστήριζε ενδιάμεσες θέσεις, συμφωνώντας με την περιβαλλντική πρσέγγιση στην απδχή π.χ. της χρήσης φυσικύ αερίυ ως υπκατάστατυ άλλων πι ρυπγόνων καυσίμων, αλλά καταδικάζντας μαζί με τη ριζσπαστική πρσέγγιση την πιαδήπτε χρήση πυρηνικής ενέργειας, συμπεριλαμβανμένης και της πυρηνικής σύντηξης.[9]

65 ΚΕΦΑΛΑΙ 4 ΕΦΑΡΜΓΗ Σ.Π.Δ. ΣΤΗΝ "ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε." 4.1 Εγνατία δός Φωτ. 1.: Εγνατία δός (Κόμβς Αρδανίυ) Γενικά Η Εγνατία δός είναι από τα μεγαλύτερα δικά έργα πυ κατασκευάζνται σήμερα στην Ευρώπη. Απτελεί ένα βασικό δικό άξνα τυ διευρωπαϊκύ δικτύυ και σχεδιάστηκε για να βελτιώσει τις συνθήκες πρόσβασης και επικινωνίας τυ Ελληνικύ χώρυ, αλλά και να ενώνει τα μεγάλα βιμηχανικά κέντρα της Δύσης με την Ανατλή. Η γεωστρατηγική σημασία της Εγνατίας στη Ντιανατλική Ευρώπη και τα Βαλκάνια είναι μεγάλη. διευρωπαϊκός άξνας της Εγνατίας πυ δεύει από τη Δύση πρς την Ανατλή λειτυργεί συγχρόνως ως συλλεκτήρις των τριών Πανευρωπαϊκών διαδρόμων α) (Βερλίνυ - Σόφιας - Θεσ/νίκης), β) Ελσίνκι - Αλεξ/πλης) και γ) (Βιέννης

66 Βελιγραδιύ - Θεσ/νίκης) πυ δεύυν από Βρρά πρς Νότ. Ταυτόχρνα απτελεί τη σπνδυλική στήλη τυ συστήματς μεταφρών στη Β. Ελλάδα. Επηρεάζει δηλαδή τις διεθνείς διασυνδέσεις και τις πρσβάσεις της Ελλάδς στν ευρύτερ χώρ της Κεντρικής και Ντι-ανατλικής Ευρώπης. Η Εγνατία στα ρωμαϊκά χρόνια ήταν πρέκταση της Αππίας δύ πυ κατέληγε στ Μπρίντιζι. Ξεκινύσε από τ Δυρράχι και την Απλλωνία με δύ σκέλη, διέσχιζε την σημερινή Αλβανία και την πρώην Γιυγκσλαβική Δημκρατία της Μακεδνίας και από τις περιχές της Κζάνης-Φλώρινας, έμπαινε στην Ελλάδα διέσχιζε την Πέλλα., τν Αξιό και τ Γαλλικό πταμό, την περιχή Θεσσαλνίκης, τ Στρυμόνα, κατέβαινε στυς Φιλίππυς, διέσχιζε τ Νέστ και τη δυτική Θράκη και κατέληγε στα Κύψελα στην σημερινή Τυρκία. Πήρε τ όνμα της από τν Γναί Εγνάτι, ανθύπατ (2ς αιώνας π.χ.), πίς την εμπνεύστηκε. Υπήρξε ένας από τυς μεγαλύτερυς στρατιωτικύς και εμπρικύς δρόμυς των Ρωμαϊκών χρόνων και βήθησε στην ανταλλαγή αντιλήψεων και ιδεών. Έπαιξε σβαρό ρόλ στις κρίσιμες ιστρικές φάσεις των Ρωμαίων, των Βυζαντινών, των Σέρβων και των Τύρκων πυ τη χρησιμπίησαν. Η σημερινή Εγνατία δός, πυ συνδέει τις ακτές τυ Ινίυ με τν Εύξειν Πόντ, αναβιώνει μια ιστρική χάραξη πυ έπαιξε ακριβώς τν ίδι ρόλ στ παρελθόν, εξασφαλίζντας τη σύντμη και ασφαλή σύνδεση της Ευρώπης με την Ανατλή Περιγραφή τυ έργυ Πρόκειται για αυτκινητόδρμ μήκυς 680 χλμ., διεθνών πρδιαγραφών με δύ κλάδυς και κεντρική διαχωριστική νησίδα. Κάθε κλάδς έχει δύ λωρίδες κυκλφρίας και μία λωρίδα έκτακτης ανάγκης. Η Εγνατία δός διατρέχει όλ τ μήκς της Ελλάδας τέμνντας σχεδόν εγκάρσια τις κυριότερες γεωτεκτνικές της ζώνες. Διασχίζει τ βρειελλαδικό χώρ σε ιδιαίτερα δυσχερές γεωλγικό ανάγλυφ και κατλισθαίνντα εδάφη. Η πικιλία των γεωλγικών καταστάσεων είναι μεγάλη γεγνός πυ επιβάλει κάθε φρά και μια διαφρετική λγική στ σχεδίασμά των τεχνικών έργων της δύ. Κατασκευάζνται πλλές και μεγάλες γέφυρες πυ καλύπτυν συνλικά 80 χλμ αυτκινητδρόμυ. Τ συνλικό μήκς των σηράγγων θα καλύπτει 90 χλμ. Κατασκευάζνται 50 ανισόπεδι κόμβι, 50 διαβάσεις και βηθητικί δί εξυπηρέτησης συνλικύ μήκυς 720 χλμ. άξνας διέρχεται από ικλγικά ευαίσθητες περιχές, σημαντικύς βιότπυς και μεγάλ αριθμό αρχαιλγικών χώρων. Πλλά από τα τμήματα της χάραξης λόγω της σβαρότητας των περιβαλλντικών πρβλημάτων χρειάστηκαν είτε βελτίωση των -61 -

67 μέτρων πρστασίας είτε μελέτη από την αρχή, π.χ. Δωδώνη, περιχή αρκύδας. Παράλληλα απαιτήθηκε και απαιτείται η διεξαγωγή σημαντικών αρχαιλγικών ανασκαφών. Αναφερόμαστε λιπόν σε ένα πλύ σημαντικό έργ, πυ είναι ταυτόχρνα μεγάλ και δύσκλ. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδ, η Εγνατία ενώνει τα μεγάλα βιμηχανικά κέντρα της Δύσης με την Ανατλή. Γι' αυτό και η Εγνατία χρηματδτείται με μεγάλα πσά από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τα έργα τυ άξνα της Εγνατία έχυν εξασφαλισθεί από πργράμματα τυ 2υ και τυ υ Κιντικύ Πλαισίυ Στήριξης, τυ Ευρωπαϊκύ Ταμείυ Περιφερειακής Ανάπτυξης και τυ Ταμείυ Συνχής. Η Εταιρία έχει επίσης αναλάβει στ ΚΠΣ τις μελέτες για την λκλήρωση των βασικών καθέτων αξόνων και την επίβλεψη των εργλαβιών κατασκευής, με χρηματδότηση συνλικύ ύψυς 10 δις δρχ. περίπυ στυς κάθετυς άξνες : Αρδάνι - ρμένι Θεσ/νίκη - Σέρρες - Πρμαχών Θεσ/νίκη - Μυδανιά Σιάτιστα - Κρυσταλλπηγή 4.2 Η "ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε." εταιρία Η "ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε." ιδρύθηκε τ 1995 με σκπό τη μελέτη, κατασκευή,συντήρηση εκμετάλλευση και διίκηση τυ έργυ της Εγνατίας δύ. Σήμερα στ σκπό πρστέθηκε και εξπλισμός.στ έργ πλην της Εγνατίας δύ περιλαμβάννται ι δικί άξνες πυ την εξυπηρετύν,καθώς και άλλα έργα εντός ή εκτός της Ελληνικής επικράτειας.είναι νμικό πρόσωπ ιδιωτικύ δικαίυ με τη μρφή ανώνυμης εταιρείας και με μόν μέτχ τ Δημόσι, λειτυργεί όμως αυτόνμα, με ιδιωτικικνμικά κριτήρια. Η εταιρεία εισήγαγε μια σειρά καιντμιών στη διίκηση των δημσίων έργων. Βασική καιντμία απτελεί η ανάθεση σε εξωτερικύς συνεργάτες (outsourcing) των υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ (Project Management) και Επίβλεψης Έργυ (Construction Management). Τη διαχείριση της κατασκευής τυ έργυ ανέλαβε, κατόπιν διεθνύς διαγωνισμύ, Σύμβυλς Διαχείρισης (Project Manager), πυ ήταν ενσωματωμένς στην δμή της -62-

68 Εταιρείας και τυ πίυ η συμμετχή μειώνεται σταδιακά,και ι αρμδιότητές τυ περιέρχνται στην Ελληνική διίκηση της Εταιρείας. Σύμβυλς Διαχείρισης πλαισιώνεται από ελληνικό τεχνικό και διικητικό πρσωπικό, πυ έχει πρσληφθεί από την ελληνική αγρά εργασίας. Παράλληλα έχει απσπασθεί από τ Δημόσι ένας αριθμός εμπείρων μηχανικών. Η επίβλεψη της κατασκευής τυ έργυ γίνεται από ξένυς ίκυς Συμβύλυς Επίβλεψης Μελέτης και Κατασκευής (Construction Managers) πυ έχυν επιλεγεί κατόπιν διεθνύς διαγωνισμύ. Τ συνλικό ανθρώπιν δυναμικό για την διαχείριση τυ έργυ (Εταιρεία, Σύμβυλς Διαχείρισης και Σύμβυλι Επίβλεψης) είναι σήμερα 500 άτμα, ενώ τ ανθρώπιν δυναμικό πυ απασχλείται στη μελέτη και την κατασκευή ξεπερνά τα 8000 άτμα. ι κύριες λειτυργίες τυ ργανωτικύ σχήματς της Εγνατίας είναι η Τεχνική, η ικνμική, η Διικητική και η Νμική. Τ ργανόγραμμα της «Εγνατία δός Α.Ε.» είναι ιεραρχικό.'εχει ένα πυραμιδειδές σχήμα στην κρυφή τυ πίυ βρίσκεται τ Διικητικό Συμβύλι, Γενικός Διευθυντής και ι Τμείς Έργων, Λειτυργίας και Συντήρησης, Εκμετάλλευσης και Τηλεματικής, Υπστήριξης, η Νμική Υπηρεσία και σύμβυλς διαχείρισης. κάθε ένας από τυς τμείς είναι επιφρτισμένς με την εκτέλεση μιας ή περισστέρων λειτυργιών, ενώ τμέας Υπστήριξης περιέχει τις Διευθύνσεις ικνμικών και Διικητικών υπηρεσιών τη Διεύθυνση Συμβάσεων και τη Διεύθυνση Υπηρεσιών Έργυ. Η τεχνική λειτυργία διαμιράζεται μεταξύ των τριών Τμέων: Έργων, Λειτυργίας και Συντήρησης, Εκμετάλλευσης και Τηλεματικής. τμέας Υπστήριξης και η Νμική Υπηρεσία είναι υπστηρικτικές των τριών τεχνικών τμέων. Ευθύνη των τμέων "Εκμετάλλευσης και Τηλεματικής" και "Λειτυργίας και Συντήρησης" είναι η πρετιμασία ενός Υπηρεσιακύ Τεχνικύ και Θεσμικύ πλαισίυ για την λειτυργία, πργραμματισμό εκμετάλλευση και συντήρηση τυ δρόμυ αντίστιχα, όταν θα είναι έτιμς πρς χρήση έστω και τμηματικά, και τυ τμέα Έργων απστλή είναι η μελέτη και κατασκευή τυ κυρίως δικύ άξνα και των καθέτων αξόνων αυτύ. τμέας Έργων απασχλεί στη φάση αυτή την πλειψηφία τυ πρσωπικύ της εταιρείας και συντίθεται από α)πέντε γεωγραφικές Διευθύνσεις Εππτείας Έργων, β) πέντε γεωγραφικές Διευθύνσεις Κατασκευών και τη Διεύθυνση Μελετών. Η δεύτερη ζώνη της πυραμίδας είναι ι τρεις εταιρείες των Συμβύλων Επίβλεψης ι πίι είναι υπεύθυνι για την επίβλεψη των εργλαβιών με στόχ την αριστπίηση τυ απτελέσματς ως πρς την πιότητα και σε σχέση με τ κόστς και τν χρόν κατασκευής. -6 -

69 φεγνλτιλ ΔΣ,α ΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΜΗ ΔΙΙΚΙΙΙΙΙ -64

70 4. ρόλς της Εγνατίας δύ Η κατασκευή και λειτυργία ενός δικύ άξνα της κλίμακας της "Εγνατία δύ" έχει αναμφισβήτητες άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στη χωρταξική ργάνωση της χώρας και ειδικότερα της Βρείυ Ελλάδς επηρεάζντας φαινόμενα πυ σχετίζνται με την πρόσβαση στις αγρές πρϊόντων και Υπηρεσιών, τη διάρθρωση τυ δικτύυ ικισμών, και την πρστασία και ανάπτυξη τυ φυσικύ και πλιτιστικύ περιβάλλντς. Απτελεί επμένως μια από τις περιπτώσεις στις πίες αναφέρεται η θεωρία των συμμέτχων (stakeholder theory) η πία παρυσιάστηκε από τν Friedman (1970) και συμπληρώθηκε από τυς Freeman (1984) και Cornell & Spapiro (1987). Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, για την εξυπηρέτηση των στόχων πυ εξυπηρετύνται από την συγκεκριμένη επιχειρηματική δραστηριότητα η διίκηση της υπ όψη επιχείρησης κατά την άσκηση των λειτυργιών της, θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη όχι μόν την επίτευξη φέλυς για τυς μετόχυς-χρηματδότες αλλά και για όλυς τυς συμμέτχυς (stakeholders). Με τν όρ συμμέτχι περιλαμβάννται: Α. ι πελάτες (ι εξυπηρετύμενι από την Εγνατία δό) Β. ι εργαζόμενι στην Εγνατία δό Γ. ι πρμηθευτές και τ κινωνικό σύνλ γενικότερα.[11] Η ικανπίηση των πελατών και των εργαζμένων σε μία επιχείρηση απαιτεί πρσεκτική ανάλυση των αναγκών τυς. Η ικανπίηση των μετόχων πρσδιρίζεται από την ικνμική απόδση της επιχείρησης βραχυχρόνια και μακρχρόνια αλλά και από την ασφάλεια,δηλ. τν περιρισμό των κινδύνων στην επένδυσή τυς. Στην περίπτωση της "Εγνατία δύ", η επιχείρηση πωλεί υπηρεσίες πυ απαιτύν συγκριτικά μεγαλύτερες έμμεσες εγγυήσεις, και η ικανότητα να ικανπιηθύν αυτές ι απαιτήσεις αυξάνει την περιυσία της επιχείρησης στην αγρά. Τέλς η ικανπίηση τυ κινωνικύ συνόλυ επιτυγχάνεται από ένα τρόπ λειτυργίας της επιχείρησης πυ συμβάλλει: Ι.Στη βελτίωση τυ φυσικύ περιβάλλντς 2. Στην αύξηση των θέσεων εργασίας και. Στην ενεργό συμμετχή στην αντιμετώπιση των κινωνικών πρβλημάτων -65 -

71 Η Εγνατία δός μειώνει τις χρναπστάσεις στην πρεία Ηπείρυ-Μακεδνίας διασχίζντας τ κρίσιμ φυσικό εμπόδι της Πίνδυ. Δημιυργεί εύκλη και ασφαλή πρσπέλαση στις εξυπηρετύμενες περιφέρειες, σημεί κρίσιμ για την ανάπτυξη τυς, την επικινωνία τυς με την υπόλιπη Ελλάδα και τις διασυνριακές συνεργασίες. Η Εγνατία δός θα έχει πέντε πύλες, τα λιμάνια της Ηγυμενίτσας, της Θεσσαλνίκης, τυ Βόλυ, της Καβάλας και της Αλεξανδρύπλης. Επίσης θα συνδέεται με τα αερδρόμια της ευρύτερης περιχής, στα Ιωάννινα, την Καστριά, την Κζάνη, την Θεσσαλνίκη, την Καβάλα και την Αλεξανδρύπλη. Τ έργ πυ απτελεί διαχρνική πρόκληση για την ανασυγκρότηση τυ ελληνικύ χώρυ, εξασφαλίζει: Ενίσχυση τυ παραγωγικύ ιστύ της χώρας λόγω βελτιωμένης και ασφαλύς επικινωνίας και μείωσης τυ χρόνυ και τυ κόστυς μεταφράς πρϊόντων και πληθυσμύ. Ενίσχυση της τπικής ικνμίας, με την περαιτέρω ανάπτυξη των δυναμικών Νμών και την απκατάσταση της επικινωνίας στυς απμνωμένυς νμύς. Ενίσχυση τυ διαπεριφερειακύ ρόλυ της Θεσσαλνίκης στην Ελλάδα και τη Βαλκανική. Έτσι η Ελλάδα θα συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση της νέας περιφερειακής αγράς των Βαλκανίων και θα λειτυργεί απτελεσματικά σε επιχειρηματικές κιντικές πρωτβυλίες, από και πρς τη Βαλκανική Εφαρμγή Σ.Π.Δ Στα πλαίσια της κατασκευής τυ έργυ η " Εγνατία δός Α.Ε." λαμβάνει απφάσεις πυ αφρύν την χάραξη της δύ με άμεση επίδραση στις μελέτες για την κατασκευή της δύ,τν τρόπ της κατασκευής,τις απαλλτριώσεις της δύ, τ περιβάλλν. MeAetcc Κατασκευτκ άξνας της Εγνατία δύ διέρχεται από ικλγικά ευαίσθητες περιχές, σημαντικύς βιότπυς και μεγάλ αριθμό αρχαιλγικών χώρων. Σε πλλές περιπτώσεις έχυν γίνει μεταβλές της χάραξης τυ άξνα της δύ ή έχυν γίνει ειδικές κατασκευές πρκειμένυ να πρστατευθεί να αναδειχθεί και να διαφυλαχθεί η πλιτιστική μας κληρνμιά. -66-

72 ι Απαλλτριώσεις δεν αφρύν μόν τις εκτάσεις από όπυ διέρχεται άξνας της δύ, αλλά παράλληλα απαλλτριώνεται και δίκτυ παραπλεύρων δών και συνδέσεων με τ πί εξυπηρετείται η τπική επικινωνία Με τν τρόπ αυτόν επιτυγχάνεται η συνχή και η βιωσιμότητα των ικισμών πυ απκόπτνται λόγω της διέλευσης τυ άξνα της δύ. Απαλλτριώννται επίσης χώρι εγκατάστασης σταθμών εξυπηρέτησης αυτκινητιστών, χώρι parking, χώρι για εγκατάσταση ειδικών βηθητικών κτιρίων της δύ. Κατά την πρσδιρισμό της απζημίωσης λαμβάνεται υπόψη η απμείωση της αξίας των εναπμεινάντων μετά την απαλλτρίωση ικπέδων και αντίστιχα η απμείωση της αξίας των κτισμάτων και λιπών εγκαταστάσεων επί των εκτάσεων αυτών ι πίες θίγνται από τη διέλευση της δύ. Θεωρείται όμως θετική η μεταβλή της αξίας γης των παρόδιων ικπέδων πυ βρίσκνται εκτός της ζώνης απαλλτρίωσης τυ άξνα της δύ. Τ Περιβάλλν Φωτ.2. : Απκατάσταση τπίυ στην Εγνατία δό. -67-

73 Η Εγνατία δός Α.Ε. έχει έντν ενδιαφέρν για τις επιπτώσεις πυ θα δημιυργήσει στ περιβάλλν η κατασκευή τυ μεγάλυ αυτύ δικύ άξνα. Στρατηγικός στόχς της εταιρείας είναι η δημιυργία ενός ασφαλύς και ελκυστικύ δρόμυ πίς θα σέβεται τ φυσικό και ανθρωπγενές περιβάλλν. Γι'αυτό ακλύθησε μια λκληρωμένη πρσέγγιση για τη μείωση των περιβαλλντικών επιπτώσεων, με ενέργειες πυ εξασφαλίζυν την εναρμόνιση των έργων με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής φύσης και της πλιτιστικής κληρνμιάς και παράδσης. Κατά μήκς τυ άξνα εντπίζνται σημαντικά ικλγικά και πλιτιστικά σύνλα: 17 περιχές Πρστασίας Φυσικύ Περιβάλλντς τυ Ευρωπαϊκύ Δικτύυ «Φύση 2000» 4 Υγρβιότπι πρστατευόμενι από τη Διεθνή Σύμβαση Ramsar 70 περιχές πρστασίας άγριας ζώνης (πρώην καταφύγια θηραμάτων) 250 χώρι και μνημεία ιστρικύ ενδιαφέρντς 5 διαφρετικές κινωνιλγικές ζώνες Διασχίζνται τα περισσότερα από τα μεγάλα Ελληνικά πτάμια(έβρς, Νέστς, Στρυμόνας,Γαλικός, Αξιός Λυδίας, Αλιάκμνας, Άραχθς,κ. α.) Η διέλευση της Εγνατίας δύ από περιχές με ιδιαίτερ περιβαλλντικό ενδιαφέρν, δημιυργεί ευθύνες για την διατήρηση τυ φυσικύ και πλιτισμικύ τυς πλύτυ Περιβαλλντική Πλιτική Στα πλαίσια αυτά απφασίσθηκε μια σύγχρνη στρατηγική για την πρστασία στ περιβάλλν λαμβάνντας πάντα υπ όψη τυς συμμέτχυς και με σκπό τ γενικότερ όφελς, απφασίσθηκε δε να επενδυθεί σε μέτρα πρστασίας τυ περιβάλλντς περίπυ τ 7 % τυ συνλικύ πρϋπλγισμύ τυ έργυ. Για τ σκπό αυτό εφαρμόζεται περιβαλλντική διαχείριση με συγκεκριμένη πλιτική, εργαλεία και ργανωτικό μηχανισμό. Η Εγνατία δός είναι ένα από τα πρώτα μεγάλα δημόσια έργα στα πία εφαρμόζεται περιβαλλντική διαχείριση, πυ περιλαμβάνει μέθδ ργάνωσης και εφαρμγής των μέτρων πρστασίας περιβάλλντς κατά τη διάρκεια μελέτης, κατασκευής και λειτυργίας τυ έργυ. -68-

74 Τα μέτρα πρστασίας περιβάλλντς εμφανίζνται ως Όρι στις Περιβαλλντικές Αδειες (Πρέγκριση Χωρθέτησης- Έγκριση Περιβαλλντικών Όρων). Η εξασφάλιση των Περιβαλλντικών Αδειών και η εφαρμγή των Όρων είναι απαραίτητη πρϋπόθεση για την σύννμη κατασκευή και λειτυργία τυ έργυ σύμφωνα με τ Νόμ 1650/86 για την Πρστασία τυ Περιβάλλντς. Για τ σκπό αυτό η Εγνατία δός έχει συστήσει Τμήμα Περιβάλλντς και Πρασίνυ τ πί στελεχώνεται από Μηχανικύς και Επιστήμνες Περιβαλλντλόγυς, δασλόγυς και Γεωπόνυς τ πί διενεργεί την ανασκόπηση των Μελετών Περιβαλλντικών Επιπτώσεων πυ αφρύν την δό για να είναι σύμφωνες με τις Κινές Υπυργικές Απφάσεις (Κ.Υ.Α.) Έγκρισης Περιβαλλντικών Αδειών και τις Εγκρίσεις Περιβαλλντικών Όρων ( Ε.Π..) πυ ισχύυν στις περιχές διέλευσης της δύ, αλλά και για την επάρκειά τυς και μεριμνά ώστε να περιλαμβάννται ι μελέτες Εγκρίσεων Περιβαλλντικών Όρων (Ε.Π..)στις συμβάσεις μελετών της Εγνατία δύ. Εππτεύει, μέσω των Συμβύλων Επίβλεψης (CM ) ι πίι έχυν την ευθύνη, για την επίβλεψη της εφαρμγής των Περιβαλλντικών Όρων στην κατασκευή. ι Σύμβυλι Επίβλεψης (CM ), φείλυν να διαθέτυν ειδικύς επιστήμνες για να καθδηγήσυν τυς Εργλάβυς στην κατασκευή Επίσης στ τμήμα αυτό τηρύνται αρχεία των Κινών Υπυργικών Απφάσεων (Κ.Υ.Α.) των Μελετών Περιβαλλντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.),των Εγκρίσεων Περιβαλλντικών Όρων ( Ε.Π..) και υπάρχει έλεγχς ώστε να περιλαμβάννται ι μελέτες Ε.Π.. στις συμβάσεις μελετών της Εγνατία δύ. Για τ σύνλ τυ έργυ εξασφαλίζνται: ι Περιβαλλντικές άδειες κατασκευής και λειτυργίας τυ έργυ, ι εγκρίσεις περιβαλλντικών όρων και στην συνέχεια ι άδειες των χώρων απόθεσης ή δανειληψίας υλικών εγκατάστασης και λειτυργίας λατμείων, ι αρχαιλγικές άδειες και ι άδειες επέμβασης σε δασικές εκτάσεις. Συνεργασία και ι γνωμδτήσεις των αρμόδιων εμπλεκόμενων υπηρεσιών στ έργ όπως Νμαρχίες, Αρχαιλγικές Υπηρεσίες, Δασαρχεία κτλ. Η συμμετχή των πλιτών και των τπικών φρέων στην αναπτυξιακή διαδικασία κατά την φάση τυ σχεδιασμύ τυ έργυ μέσω της διαδικασίας δημσιπίησης της Μελέτης Περιβαλλντικών Επιπτώσεων. Η εφαρμγή των Περιβαλλντικών Όρων στα στάδια υλπίησης και λειτυργίας τυ έργυ. -69-

75 Έτσι υιθετήθηκαν κατασκευαστικές λύσεις και πρακτικές πυ πρστατεύυν τ περιβάλλν και διασφαλίζυν την αρμνική ένταξη τυ έργυ σ αυτό α Μέθδι και εργαλεία για την πρστασία τυ περιβάλλντς Η Εγνατία δός Α.Ε. ανέπτυξε νέες μεθόδυς και εφαρμόζει νέα εργαλεία για την σωστή απκατάσταση τυ τπίυ από τη διέλευση τυ δρόμυ, όπως: Την Σύνταξη των Ειδικών Μελετών Απκατάστασης Τπίυ (ΜΑΤ) Τν δηγό Σχεδιασμύ Απκατάστασης Τπίυ (ΣΑΤ) πυ απτελεί τεύχς δημπράτησης της κατασκευής τυ έργυ Την κατάρτιση πργράμματς χρήσης φυτών αυτφυύς χλωρίδας για επαναφρά της βλάστησης στα πρανή της δύ Στα πλαίσια της πρστασίας τυ Πλιτισμικύ μας Πλύτυ εκπόνησε: Τν δηγό για την διαχείριση των δαπανών τυ ανασκαφικύ έργυ πυ αναφέρεται στυς όρυς χρηματδότησης των αρχαιλγικών ανασκαφών Μελέτες καταγραφής των αρχαιλγικών χώρων κατά μήκς της χάραξης Σημαντικά εργαλεία πυ επίσης έχυν αναπτυχθεί για την περιβαλλντική διαχείριση τυ έργυ είναι: Βελτίωση των συμβατικών τευχών δημπράτησης της κατασκευής τυ έργυ για θέματα περιβάλλντς (τεχνική συγγραφή υπχρεώσεων -Τ.Σ.Υ.) Πρόγραμμα δράσης τυ Συμβύλυ ΕπίβλεψηςίηείΓυίίη Managers) για την καθδήγηση τυ Αναδόχυ στην εφαρμγή των περιβαλλντικών όρων Τυππίηση μηνιαίυ και ετήσιυ απλγισμύ των εργλαβιών κατασκευής για θέματα περιβάλλντς Επιπρόσθετα, εξασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση πυ απαιτείται η συνεργασία με ειδικύς εμπειργνώμνες και συμβύλυς για ειδικά θέματα πρστασίας περιβάλλντς. -70-

76 Μερικά χαρακτηριστικά μέτρα πρστασίας και απκατάστασης τυ περιβάλλντς πυ εφαρμόζνται κατά μήκς της χάραξης αφρύν στην : Εκπόνηση και εφαρμγή μελετών αισθητικής διαμόρφωσης των στμίων των σηράγγων. Εφαρμγή νέων τεχνλγιών και υλικών (πλισμένα επιχώματα, πλισμένη γη) περιρισμύ τυ εύρυς κατάληψης της δύ. Απκατάσταση τυ τπίυ με την τεχνική της εκσκαφής και επανεπίχωσης (cut & cover). Μελέτη και εγκατάσταση Μνάδων Ελέγχυ Ρύπανσης των ευαίσθητων υδατικών απδεκτών (πιλτική εφαρμγή μνάδας με λίμνες υδρχαρών φυτών). Απκατάσταση τυ διαταραγμένυ περιβάλλντς (πρανή, απθεσιθάλαμι, δανειθάλαμι, περιχές κόμβων κ.τ.λ. ) με πρόγραμμα ανάπτυξης φυτών αυτφυύς χλωρίδας στα φυτώρια. Πρστασία των πρανών από την επιφανειακή διάβρωση με εκτεταμένη υδρσπρά γίνεται με άμεση εδαφκάκαλυψη με πώδη φυτά ανάλγα με την ζώνη βλάστησης 4..1.β Ειδικά Θέματα Περιβάλλντς Κατά την διάρκεια της κατασκευής ρισμένα τμήματα της χάραξης της δύ βελτιώθηκαν ή αντιμετωπίστηκαν από την αρχή λόγω της σβαρότητας των περιβαλλντικών πρβλημάτων πυ πρέκυψαν και αφρύσαν στ πλιτιστικό (αρχαιλγικές ανασκαφές, πρστασία αρχαιλγικών χώρων) ή στ φυσικό περιβάλλν (περιχή ενδιαίτησης της καφέ αρκύδας, τ πέρασμα τυ Νέστυ).π.χ. Τπθέτηση ηχπετασμάτων για αλλαγές στα επίπεδα θρύβυ πυ πρκύπτυν λόγω τυ άξνα στη ζώνη γύρω από αυτόν. Μέτρα κατά τυ θρύβυ επίσης μελετώνται και για τις δύς πυ εξυπηρετύν στη σύνδεση με τν άξνα.ι δί αυτές είναι πιθανόν να διέρχνται από κατικημένες περιχές, στις πίες θα πρκύψυν

77 σημαντικές αλλαγές στην κυκλφρία των χημάτων με ανάλγες συνέπειες στή ζωή των συμμέτχων. Στην ευρύτερη περιχή των Γρεβενών, τόπ όπυ ενδημεί η καφέ αρκύδα (πυ απτελεί πρστατευόμεν είδς) καθυστέρησε και καθυστερεί η κατασκευή της Εγνατίας δύ λόγω των πλλαπλών πρβλημάτων, και των επανειλημμένων αλλαγών της χάραξης κατόπιν υπδείξεων και των ικλγικών ργανώσεων, πρκειμένυ να πρστατευθεί βιότπς τυ υπό εξαφάνιση είδυς ι μεταβλές της χάραξης, ι εκπνήσεις νέων μελετών, ι λιπές καθυστερήσεις υπλγίζεται ότι επιβάρυναν τ κόστς τυ τμήματς της δύ κατά 70 δις μέχρι στιγμής για τ συγκεκριμέν πρόβλημα. Απφάσεις για την κατασκευή των πρασίνων λεγμένων ικλγικών γεφυρών πυ πρρίζνται για τη δίδ άγριας πανίδας καθώς και άλλων κατασκευών, πυ απσκπύν στη διατήρηση της συνχής και βιωσιμότητας της πανίδας των δασών και μετά τη διέλευση της Εγνατία δύ από την περιχή (χετί - δίδι κ.λπ. Μεταβλές χάραξης πρς απφυγήν καταστρφής τόπων ιδιαιτέρυ φυσικύ κάλυς (πηγές Λευκόπετρας στη Βέρια). Μέτρα πρστασίας υδάτινων πόρων όπυ υπάρχυν διασταυρώσεις με επιφανειακά ύδατα. Κατάστρωση πργράμματς σε συνεργασία με την ικλγική ργάνωση "Αρκτύρς" για την παρακλύθηση μεγάλων θηλαστικών στην περιχή καφέ αρκύδας. Στ Νέστ, μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιχή, πρστατευμένη από τη συνθήκη ΡαπιεθΓ έγινε πρσεκτική επιστημνική ανάλυση των ειδικών χαρακτηριστικών τυ υγρβιότπυ, η πία ανατέθηκε από την Εταιρεία στ Ίδρυμα Γυλανδρή. Τα δεδμένα της ανάλυσης απτέλεσαν την βάση για τ σχεδίασμά τυ έργυ με κεντρική επιδίωξη την ελαχιστπίηση των συνεπειών στν υδρβιότπ. Αρχιτεκτνικί διαγωνισμί μρφλγίας για τις γέφυρες Άραχθυ και Μετσβίτικυ. Πρετιμασία, με τη συγκρότηση ειδικύ γραφείυ, των αρχιτεκτνικών μελετών και διαγωνισμών τυ έργυ, για τα κτίρια, τα διόδια, τα τεχνικά έργα, πέραν των μελετών απκατάστασης τπίυ. 4.. Πρστασία Πλιτιστικής Κληρνμιάς Κατά μήκς της χάραξης, σε ζώνη πλάτυς 1000 μέτρων, έχυν εντπιστεί 270 χώρι ιστρικής σημασίας. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. έχει χρηματδτήσει ήδη πάνω από 45 αρχαιλγικές ανασκαφές κατά μήκς τυ άξνα πυ τ κόστς τυς έως σήμερα -72-

78 ανέρχεται στα 1,5 εκ. (4,5 δις). Τα ευρήματα πυ ήρθαν στην επιφάνεια είναι σημαντικά και ανήκυν σε διάφρες ιστρικές περιόδυς. Σε αρκετές περιπτώσεις για την πρστασία των αρχαιλγικών χώρων πραγματπιήθηκαν αλλαγές ή βελτιώσεις της χάραξης, τ κόστς των πίων ανέρχεται στα 80 εκ. (27δις). Στην περιχή της Ηπείρυ απαιτήθηκε να αλλάξει η χάραξη και να κατασκευασθεί σήραγγα στην περιχή τυ αρχαίυ θεάτρυ της Δωδώνης πρκειμένυ να απτραπεί η υπβάθμιση τυ πλιτιστικύ περιβάλλντς από την ηχρύπανση αλλά και την φωτρύπανση από τα φώτα των διερχμένων αυτκινήτων. Πρτάθηκε και κατασκευάστηκε σήραγγα για τη διέλευση της δύ μακράν τυ Αρχαιλγικύ χώρυ. Μεταβλές χάραξης πραγματπιήθηκαν επίσης για πρστασία αρχαιτήτων (περιχές Λευκόπετρας Ημαθίας, Βυζαντινύ Πανδχείυ Ασπρβάλτας Θεσσαλνίκης,Ιεράς Μνής Ταξιάρχη στα Γρεβενά κ.α ). Ειδικές κατασκευές τεχνικών έργων έγιναν πρκειμένυ να μη θιγύν ι αρχαιότητες πυ εντπίσθηκαν στην πρεία της κατασκευής (Βσκχώρι Κζάνης, Πλύμυλς Κζάνης). Μελετήθηκαν και εφαρμόσθηκαν ειδικές μέθδι όπως π.χ. μεταφρά μέσω απσυναρμλόγησης και επανασυναρμλόγησης παραδσιακύ ιστρικύ πέτρινυ γεφυριύ στ Σένικ της Ηπείρυ,ή η ανάδειξη τυ Ιυστιάνειυ τείχυς τυ Ν.Ρδόπης με ανακατασκευή και κατασκευή ειδικύ τύπυ επιχώματς. Ιστρικές και αρχαιλγικές μελέτες για την διαδρμή της Εγνατίας. Σε αρκετές περιπτώσεις έγινε ανάδειξη των ιστρικών μνημείων πυ ι σημαντικότερες αρχαιλγικές ανασκαφές κατά μήκς τυ άξνα έφεραν στ φως. Με τέτιες υπδμές ενημέρωσης η Εγνατία δός Α.Ε. στχεύει στην: Ανάδειξη των βιτόπων και των ιδιαίτερων γνωρισμάτων κάθε περιχής Ενημέρωση και ευαισθητπίηση των πλιτών Διάσωση της πλιτισμικής και φυσικής κληρνμιάς Ενίσχυση της τπικής ταυτότητας Ικανπίηση τυριστικών, εμπρικών και ικνμικών ενδιαφερόντων πρς αναπτυξιακό όφελς των περιχών Από όλα τα παραπάνω φαίνεται ότι η εταιρία ασπάζεται τη θεωρία των συμμέτχων (stakeholder theory). Η μείωση επμένως τυ κινδύνυ με την ικανπίηση των -7 -

79 συμμέτχων έχει μεγαλύτερη αξία από τ κόστς πυ θα έχει η επιχείρηση για τη μείωση αυτύ τυ κινδύνυ. ι κίνδυνι πυ αντιμετωπίζει η εταιρία είναι αφ'ενός ι αντιδράσεις των κατίκων στις περιχές από όπυ διέρχεται και αφ' ετέρυ η αντίπαλς δός "Παραεγνατία" η πία υπάρχει σαν πιθανότητα και η κατασκευή της πίας κάτω από ρισμένες πλιτικικνμικές συνθήκες θα μπρύσε να πρωθηθεί σαν πρσφρότερη για τυς διεθνείς σκπύς τυς πίυς θα εξυπηρετήσει η "Εγνατία δός". Είναι απδεκτό ότι καθένας θα πρέπει να επιδιώκει τη μεγιστπίηση τυ συνλικύ πλύτυ πυ παράγεται από τ ικνμικό σύστημα και είναι επίσης σαφές ότι δεν μπρύμε να μεγιστπιήσυμε μακρπρόθεσμα την αξία μιας επιχείρησης αν αγνήσυμε ή κακμεταχειριστύμε κάπιν συμμέτχ. Επιδίωξη στην εταιρεία είναι όχι η βραχυπρόθεσμη μεγιστπίηση τυ κέρδυς δια της ελαχιστπίησης τυ κόστυς, αλλά η μακρπρόθεσμη μεγιστπίηση της αξίας τυ έργυ. Άλλωστε η πρώτη ευρωπαϊκή έρευνα σχετικά με την "εταιρική κινωνική ευθύνη - Ε.Κ.Ε." πυ έγινε τ 2000 μεταξύ 12 χωρών έδειξε ότι: τ 70% των ευρωπαίων καταναλωτών θεωρεί τη δέσμευση μιας εταιρείας στην κινωνική ευθύνη σημαντική για την αγρά ενός πρϊόντς ή υπηρεσίας. Από σχετική έρευνα της KPMG τ 2002 πρκύπτει ότι τ 64% των μεγαλύτερων εταιρειών τυ κόσμυ (Global 100) χρησιμπιύν τυς διαδικτυακύς τόπυς τυς (web sites) για να γνωστπιήσυν τις κινωνικές και περιβαλλντικές δραστηριότητές τυς και τη σχετική πρόδ. Πρόσφατα την ίδια μέθδ χρησιμπιεί και η Εγνατία δός αντιλαμβανόμενη τη σημασία της πρβλής της πρσχής πυ δίνει στις περιβαλλντικές δραστηριότητές της. ι κινωνικ-ικνμικές και περιβαλλντικές επιπτώσεις λόγω κατασκευής και λειτυργίας της Εγνατία δύ όπως πραναφέρθηκαν στην εισαγωγή χρειάζεται να εκτιμηθύν και να παρακλυθηθύν πρκειμένυ να απτιμηθύν τόσ η θετική συμβλή όσν και ι τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στην πιότητα ζωής και την αειφόρ ανάπτυξη των περιχών όπυ διέρχεται δικός άξνας «Εγνατία» και τα συμπεράσματα να χρησιμπιηθύν κατά τη λήψη των στρατηγικών απφάσεων

80 4.4 Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας της "Εγνατίας δύ Α.Ε Πλιτική Πιότητας σκπός της Πλιτικής Πιότητας είναι να ενημερώσει τυς χρήστες τυ έργυ, τυς συμμετέχντες με πινδήπτε τρόπ στ έργ τη Διίκηση και τ πρσωπικό της εταιρείας για τις αρχές, τυς στόχυς και τη συνλική πρσέγγιση πιότητας πυ έχει υιθετήσει η Εταιρεία κατά την εκτέλεση τυ έργυ της Η Εγνατία δός Α.Ε. έχει δεσμευτεί ως πρς τ θέμα της πιότητας και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διαχείριση της πιότητας κατά την εκτέλεση των δραστηριτήτων της. Για να εξασφαλίσει την εκτέλεση των δραστηριτήτων της κατά τρόπ συστηματικό, ργανωμέν και ικνμικά απτελεσματικό, η Εταιρεία λειτυργεί σύμφωνα με ένα τεκμηριωμέν Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας βασισμέν στ ISO Στόχς της είναι η διαρκής βελτίωση της απτελεσματικότητας τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας. Για την πλιτική αυτή είναι σημαντικό όλι ι συμμετέχντες στ έργ να διατηρύν Συστήματα Πιότητας πυ είναι συμβατά και υπστηρίζυν τ Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας της Εταιρείας. Η Εγνατία δός Α.Ε. απαιτεί όλι ι συμμετέχντες στ έργ να δρυν σύμφωνα με τις απαιτήσεις πιότητας και να δεσμεύνται πρς αυτή την κατεύθυνση. Όλι όσι εμπλέκνται στ έργ ενθαρρύννται, όπτε κρίνυν ότι αυτό είναι απαραίτητ, να αναζητύν και να πρτείνυν βελτιώσεις. 4.5 Πιότητα κατασκευής Η "Εγνατία δός Α.Ε. εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης πιότητας στ σύνλ τυ έργυ με τ πί παρακλυθεί και διασφαλίζει την πιότητα κατασκευής. Πρμηθεύει τυς μελετητές και τυς κατασκευαστές τυ έργυ με εγχειρίδια, διικητικές διαδικασίες και δηγίες εργασίας. Σε περίπτωση κακτεχνιών επιβάλει απκατάσταση τυς σύμφωνα με τις συμβατικές απαιτήσεις. Επιβλέπει τ έργ μέσω Συμβύλων Επίβλεψης κατασκευής, πυ εππτεύνται από τις κατά τόπυς περιφερειακές υπηρεσίες. Η "Εγνατία δός Α.Ε." ελέγχει συστηματικά την πιότητα τυ απτελέσματς σ' όλ τ μήκς της κατασκευής τυ αυτκινητόδρμυ. Για να εξασφαλίσει την πιότητα στην εκτέλεση των δραστηριτήτων της η Εταιρεία εφαρμόζει ένα τεκμηριωμέν Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας. Η "Εγνατία δός Α.Ε" έχει περιφερειακές υπηρεσίες στα Ιωάννινα, τ Μέτσβ,την Κζάνη, τη Θεσσαλνίκη, την

81 Καβάλα, την Κμτηνή και την Αλεξανδρύπλη μέσω των πίων παρακλυθεί τ έργ. Συνπτικά: Παρακλυθεί συνεχώς επί τόπυ την πιότητα κατασκευής τυ έργυ. Εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας μέσω των Συμβύλων Επίβλεψης Κατασκευής (Construction Managers), για να επιβλέψυν την κατασκευή. Ελέγχει τα εργαστήρια δκιμών των εργλάβων και των Συμβύλων Επίβλεψης Κατασκευής (Construction Managers), πυ διαθέτυν ειδικό εξπλισμό, με μεγάλ αριθμό διακριβωμένων μηχανημάτων και κατάλληλα εκπαιδευμέν πρσωπικό. Ελέγχει την διαχείριση πρμηθευτών τυ κάθε εργλάβυ. Πρμηθεύει τυς εργλάβυς με εγχειρίδια Διαχείρισης πιότητας στην κατασκευή, διικητικές διαδικασίες και δηγίες εργασίας. Επιβάλλει την πρληπτική συντήρηση των δμικών μηχανημάτων των εργλάβων. Με την παραλαβή τυ έργυ, παραλαμβάνει και τα τελικά σχέδια και ργανώνει τ πρόγραμμα συντήρησης τυ έργυ. Σε κάθε περίπτωση και εφόσν από τ παραπάνω Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας διαπιστώννται κακτεχνίες, ι εργασίες αυτές δεν παραλαμβάννται, και εφαρμόζνται τα πρβλεπόμενα από την σύμβαση δηλαδή, είτε πλήρης ανακατασκευή, είτε μερική επισκευή εφόσν αυτό εξασφαλίζει την αρχική συμβατική απαίτηση. Αρχή της "Εγνατία δός Α.Ε." απτελεί η ρθή λειτυργία τυ Συστήματς Διασφάλισης Πιότητας στην κατασκευή, ώστε να πρλαμβάννται ι κακτεχνίες. εσωτερικός μηχανισμός της τεχνικής επίβλεψης ελέγχυ πιότητας της "Εγνατία δός Α.Ε." είναι ργανωμένς σε σύγχρνη βάση. 4.6 Πλιτική Διαχείρισης Πιότητας των Μελετών Στα πλαίσια μελετών, απαίτηση για την Ε..Α.Ε. είναι η τήρηση διαδικασιών «σωστής πρακτικής» από κάθε μελετητή, γνωμδότη ή σύμβυλ πυ απασχλείται με εργασίες. Στν παρακάτω κατάλγ αναφέρνται ι διαδικασίες εκείνες ι πίες απτελύν τν ελάχιστ απαιτύμεν βαθμό απδεκτής πρακτικής. σύμβυλς θα πρέπει να παρέχει απδεικτικά στιχεία τήρησης τέτιων διαδικασιών, κατ' απαίτηση της Ε..Α.Ε. Σε τακτά χρνικά διαστήματα, η Ε..Α.Ε. ελέγχει τ Σύμβυλ για τ αν τηρεί τέτιες διαδικασίες, εξετάζντας τα έγγραφα πυ υπβάλλει Σύμβυλς, ή /και επισκέπτεται τα γραφεία τυ Συμβύλυ για να ελέγχει την πρόδ των έργων. Κατόπιν τυ ελέγχυ η Ε..Α.Ε. συντάσσει μια έκθεση ελέγχυ πυ την κινπιεί στ Σύμβυλ. Η έκθεση επισημαίνει πιεσδήπτε ατέλειες στις διαδικασίες των Συμβύλων και ρίζει χρνδιάγραμμα για την επιδιόρθωση των ατελειών από τ Σύμβυλ. Σε

82 περίπτωση πυ δεν διενεργηθεί επιδιόρθωση των ατελειών, η Ε..Α.Ε. πρχωρεί σε περαιτέρω ενέργειες σύμφωνα με τη σύμβαση. Η Ε..Α.Ε. διατηρεί τ δικαίωμα να απρρίψει πιαδήπτε εργασία δεν εφαρμόζει τις διαδικασίες αυτές. Βασικές διαδικασίες καλής πρακτικής: Διαδικασία για την εκπόνηση, τν έλεγχ και την εξέταση υπλγισμών και άλλων στιχείων. Αναφρά,στην εισαγωγή τυ τεύχυς υπλγισμών, των καννισμών μελέτης και των παραδχών πυ εφαρμόστηκαν. Καθαρή και ευδιάκριτη αναγραφή σε όλυς τυς υπλγισμύς, πίνακες, σχέδια, εκθέσεις και λιπά στιχεία, τυ σταδίυ εξέλιξης τυς, τυ νόματς τυ συντάκτη και τυ ελεγκτή. *0 ελεγκτής δεν μπρεί να είναι ταυτόχρνα συντάξας. Σύστημα διαχείρισης εγγράφων σύμφωνα με τ πί καταγράφνται όλες ι εισερχόμενες εκθέσεις, μελέτες και αλληλγραφία. Διαδικασία για τν έλεγχ αλλαγών των μελετών. Σύστημα καταγραφής αλλαγών στις μελέτες από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές. Αρχειθέτηση των αντιγράφων ελέγχυ ώστε να καταγράφεται τ ιστρικό των αλλαγών. Σύστημα διανμής για την πληρφόρηση των στελεχών της μάδας μελετών σχετικά με τις αλλαγές και τη σχετική αλληλγραφία. Διαδικασία για τν έλεγχ πρόδυ τυ έργυ. Συμφωνημέν χρνδιάγραμμα εσωτερικών συσκέψεων πρόδυ. Συμφωνημέν χρνδιάγραμμα εσωτερικών εβδμαδιαίων σημειώσεων πρόδυ για την καταγραφή της πρόδυ, τν πργραμματισμό των εργασιών στ άμεσ μέλλν και τν εντπισμό των πρβλημάτων. 4.7 Λειτυργικές Διαδικασίες Η Εγνατία δός Α.Ε. εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας ώστε να επιτυγχάνεται ένα υψηλό επίπεδ στη διαχείριση της εταιρείας και στ επιθυμητό απτέλεσμα. Η διαχείριση της πιότητας είναι ευθύνη όλων των επιπέδων της διίκησης και αφρά όλα τα μέλη της εταιρείας. Στα πλαίσια τυ συστήματς διαχείρισης πιότητας της Εγνατίας δύ Α.Ε. υπάρχει ένα σύνλ Λειτυργικών Διαδικασιών, η κάθε μία από τις πίες καθρίζει τν τρόπ με τν πί θα επιτελεστεί μια δραστηριότητα. Κάθε λειτυργική διαδικασία (Λ.Δ.) καθρίζει τν -77-

83 πργραμματισμέν και ρθό τρόπ με τν πί θα γίνυν όλες ι απαραίτητες διαδχικές ενέργειες για την πραγματπίηση τυ συγκεκριμένυ σκπύ της διαδικασίας. Μια Λειτυργική Διαδικασία περιέχει τ σκπό και τ πεδί εφαρμγής μιας δραστηριότητας, δηλαδή τι πρέπει να γίνει και από πιν, πότε, πύ και πώς πρέπει να γίνει αυτό, πια έγγραφα πρέπει να χρησιμπιηθύν και πώς αυτή πρέπει να ελέγχεται και να καταγράφεται. 4.8 Περιβαλλντική πιστπίηση Η Περιβαλλντική διάσταση τυ έργυ της Εγνατίας δύ είναι μία από τις σημαντικότερες. Επμένως και στη μελέτη και διαχείριση ι περιβαλλντικί και πλιτιστικί παράγντες έχυν την ίδια σπυδαιότητα με τις κατασκευαστικές και ικνμικές παραμέτρυς. Για να επιτευχθεί συντνισμός των τριών επιπέδων ργάνωσης της εταιρείας ως πρς την περιβαλλντική πλιτική της απαιτείται η εφαρμγή διαδικασιών στα πλαίσια πλην τυ συστήματς διαχείρισης πιότητας ISO 9001:2000, και τυ ISO 14000,για τ πί θα τεκμηριωθεί κατάλληλ εγχειρίδι Λειτυργικών Διαδικασιών. 4.9 Παρατηρητήρι παρακλύθησης των Περιβαλλντικών και Κινωνικικνμικών επιπτώσεων της δύ στην ευρύτερη περιχή. Η περιβαλλντική πλιτική της εταιρείας για τ έργ της Εγνατίας δύ περιλαμβάνει τρία βασικά στιχεία: α) Πρληπτική πρστασία περιβάλλντς μέσα από κατάλληλη χωρθέτηση και σχεδίασμά τυ έργυ πυ να ελαχιστπιεί τις αρνητικές περιβαλλντικές επιπτώσεις. β)εφαρμγή των εγκεκριμένων περιβαλλντικών όρων κατά την κατασκευή και λειτυργία τυ έργυ. γ) Ειδική φρντίδα για την αισθητική της δύ με εθνική ταυτότητα. Η Εγνατία δός Α.Ε. απαιτεί ιδιαίτερα από τυς μελετητές και κατασκευαστές τυ δρόμυ, λύσεις απκατάστασης πραγματπιήσιμες, μακρχρόνια βιώσιμες και ικνμικά απδεκτές. -78-

84 Τ έργ της Εγνατίας δύ δημιυργεί άμεσες και έμμεσες επιδράσεις στην ανάπτυξη και τη χωρταξική ργάνωση της Βόρειας Ελλάδας, και επηρεάζει τις διεθνείς διασυνδέσεις και πρσβάσεις της Ελλάδς στν ευρύτερ χώρ της Κεντρικής και Ντι - Ανατλικής Ευρώπης. Φωτ.. : Εγνατία δός Κόμβς Μέστης Για αυτύς τυς παραπάνω λόγυς δημιυργήθηκε από την εταιρεία τ «παρατηρητήρι χωρικών επιπτώσεων της Εγνατία δύ» με σκπό να παρακλυθήσει τις χωρικές, χωρταξικές επιπτώσεις, καθώς και εκείνες πυ θα πρκύψυν από τη λειτυργία τυ συστήματς μεταφρών. Τ Παρατηρητήρι απτελεί ένα σύνθετ μεθδλγικό και επιχειρησιακό εργαλεί για την αξιλόγηση των επιπτώσεων της δύ. Ιδρύθηκε πρκειμένυ να απτιμηθύν τόσ η θετική συμβλή, όσ και ι τυχόν αρνητικές επιπτώσεις τυ δικύ άξνα Εγνατία και θα βηθήσει στην αξιλόγηση των επιπτώσεων και στη συνλική απτίμηση της αλληλεπίδρασης τυ έργυ με την αναπτυξιακή διαδικασία της περιχής από όπυ διέρχεται δικός άξνας της Εγνατίας. -79-

85 Στχεύει στη συγκέντρωση και επεξεργασία δεδμένων πυ αφρύν κινωνικικνμικά στιχεία, περιβαλλντικά και κυκλφριακά, στν υπλγισμό συγκεκριμένων δεικτών χωρικών και περιβαλλντικών επιπτώσεων και στην υπστήριξη μέτρων πλιτικής για την πρστασία τυ περιβάλλντς. Με τη βήθεια των συγκεκριμένων δεικτών θα παρακλυθείται η συμβλή της Εγνατίας δύ στη συνχή τυ Βρειελλαδικύ χώρυ, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των περιφερειών και των αστικών κέντρων, στην πρόληψη των αρνητικών επιπτώσεων στυς φυσικύς πόρυς και στν έλεγχ και την απτελεσματικότητα των μέτρων πρστασίας τυ περιβάλλντς. Η πιλτική εφαρμγή τυ παρατηρητηρίυ έγινε στ τμήμα της Εγνατία δύ πυ πρσδιρίζεται από τα όρια τυ Νμύ Καβάλας και τ κατασκευασμέν τμήμα από τν ανισόπεδ κόμβ τυ Αγίυ Ανδρέα έως και τν Α/Κ τυ Αγίυ Σύλλα, μήκυς 10 1<πι και περιλαμβάνει: 1) τν πιλτικό υπλγισμό μιας υπμάδας 20 δεικτών πυ έχυν επιλεγεί από όλες τις κατηγρίες και τα επίπεδα τυ συνλικύ συστήματς δεικτών. 2) τη σύνταξη εκθέσεων και ) την πρβλή με ενημερωτικά φυλλάδια της συμβλής της Εγνατία δύ στην αναπτυξιακή διαδικασία. Λειτυργεί δηλ. σαν εργαλεί υπστήριξης απφάσεων στην υπηρεσία όχι μόν της Διίκησης της Εταιρείας, αλλά και των περιφερειακών και Εθνικών Αρχών στη Βόρεια Ελλάδα καθώς και Ιδιωτικών Φρέων, εφόσν τ επιθυμύν. ι δείκτες τυ παρατηρητηρίυ είναι τριών κατηγριών όσν αφρά τα επίπεδα ταξινόμησης. Κ ΠΕ Δ Κινωνικικνμικί Περιβαλλντικί δικής Υπδμής και λειτυργίας δικτύυ. Και επιπέδων όσν αφρά τα επίπεδα πρτεραιότητας: Β: Βασικί (συστηματική παρακλύθηση) Π: Πλαισίυ (αναφέρνται σε γενικότερα φαινόμενα) Ε: Ειδικί (επίπεδ δεικτών για ειδικές κατηγρίες φαινμένων λόγω ανάγκης ή ζήτησης Πρόκειται για ένα σύνλ περίπυ 50 δεικτών. -80-

86 Η επιρρή τυ δεικτών κατηγριπιήθηκε σε 5 ζώνες πυ διαβαθμίζνται από τη ζώνη τυ άξνα έως τη ζώνη ευρύτερης επιρρής στν Ευρωπαϊκό χώρ. Η περιγραφή των δεικτών και ι αντίστιχι χάρτες περιλαμβάννται στ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Παρατηρύμε ότι η εταιρεία σε κάθε περίπτωση λαμβάνει υπόψη τυς συμμέτχυς. Πιά όμως ήταν τα απτελέσματα αυτής της τακτικής; Εκτός των πραναφερθέντων θετικών απτελεσμάτων πυ αφρύσαν τ κινωνικό σύνλ υπήρξαν και μεινεκτήματα πυ είχαν σχέση με την καθυστέρηση τυ έργυ και τ επιπλέν κόστς. ι πρσφυγές των ικλόγων για τη διάσωση της καφέ αρκύδας στίχισαν σε χρήμα αλλά και σε χρόν επειδή λόγω τυ υφισταμένυ νμικύ πλαισίυ έγιναν αλλεπάλληλες πρσφυγές στ Συμβύλι της Επικράτειας. Επιβεβαιώνεται λιπόν ότι πλλές φρές ι επιχειρήσεις υφίστανται σβαρές ζημίες με ακόμη σβαρότερες συνέπειες πρς τ περιβάλλν τυς,επειδή ι διικήσεις έλαβαν μεν υπόψη τις συνέπειες πυ θα είχαν ι απφάσεις τυς στυς άλλυς συμμέτχυς αλλά τελικά απφάσισαν την αναβλή ή ματαίωση των επενδύσεων αυτών λόγω των ανεπιθύμητων εναλλακτικών σεναρίων. ρόλς της διίκησης μιας επιχειρήσεως είναι και να υπλγίζει την ικνμική διάσταση των στόχων αλλά και να σταθμίζει τη νμική,την ηθική και την κινωνική διάσταση των συνεπειών. Και τ γενικότερ πρόβλημα είναι η αδυναμία πρσδιρισμύ τυ τρόπυ μέτρησης και τυ μέτρυ σύγκρισης των διαφόρων συμφερόντων, ώστε να μπρεί η διίκηση μιας επιχειρήσεως να βασιστεί σε κάπιες αρχές για τη λήψη επιχειρηματικών απφάσεων. Τ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΔΥ ι δείκτες πυ θα παρακλυθεί τ Παρατηρητήρι μαδπιύνται σε τρεις μεγάλες κατηγρίες, τυς Κινωνικ-ικνμικύς, τυς Περιβαλλντικύς και τυς δείκτες Αξιλόγησης δικής Υπδμής και Λειτυργίας Δικτύυ. Η παρακλύθηση των δεικτών θα πραγματπιείται σε τρία επίπεδα: -81 -

87 Μ Στ επίπεδ των Βασικών Δεικτών. ι βασικί δείκτες θα παρακλυθύνται συστηματικά και για τν υπλγισμό τυς θα διατηρείται υψηλός βαθμός ετιμότητας και επικαιρπίησης δεδμένυ ότι θεωρύνται κρίσιμι για τις επιπτώσεις της δύ. ι δείκτες αυτί θα χρησιμπιύνται στις βασικές εκθέσεις τυ Παρατηρητηρίυ. Στ επίπεδ των Δεικτών Πλαισίυ. ι δείκτες πλαισίυ θα αναφέρνται σε γενικότερα φαινόμενα τα πία αλληλεπιδρύν με τα φαινόμενα πυ θα παρακλυθύνται από τυς βασικύς δείκτες και πυ θα επιτρέπυν την κατανόηση, ερμηνεία και εκτίμηση των τάσεων πύ διαπιστώννται. Στ επίπεδ των Ειδικών Δεικτών. ι ειδικί δείκτες αφρύν ειδικές κατηγρίες φαινμένων και θα υπλγίζνται κατά περίπτωση εφόσν πρκύπτει ειδικό ζήτημα λόγω ανάγκης η ζήτησης (π.χ. επιπτώσεις σε συγκεκριμένη έκταση ή ικισμό). Για τυς δείκτες αυτύς θα εκπνύνται ειδικές μελέτες. Από τα πρόσφατα απτελέσματα αναφέρυμε ενδεικτικά τα στιχεία ρισμένων από τυς δείκτες πυ έχυμε υπλγίσει. Από τν δείκτη «Μεταβλή πληθυσμύ της ζώνης III», δηλαδή της ζώνης πυ καλύπτει τις τέσσερις Περιφέρειες απ όπυ διέρχεται η Εγνατία δός δείχνει ότι τ σύνλ αυτής της ζώνης αυξήθηκε σε πσστό, περίπυ, ίσ με τ μέσ χώρας (6,7%) τη δεκαετία Ωστόσ, η σημαντικότερη αύξηση παρατηρείται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδνίας και ειδικότερα στ νμό Θεσσαλνίκης, λόγω της δυναμικής της Μητρπλιτικής περιχής Θεσσαλνίκης. Η Περιφέρεια Ανατλικής Μακεδνίας και Θράκης κινήθηκε, περίπυ στ μέσν της χώρας, ενώ αντίθετα ι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδνίας και Ηπείρυ παρυσίασαν πληθυσμιακή αύξηση μικρότερη τυ μέσυ χώρας. Η λειτυργία της Εγνατίας δύ αναμένεται να επηρεάσει θετικά αυτές τις τάσεις, γεγνός ωστόσ πυ θα καταγραφεί τα ερχόμενα έτη. Εξειδικεύντας τη σχέση μεταφρικύ δικτύυ και εξυπηρετύμενυ πληθυσμύ μελετήθηκε ένας δείκτης «Ωφελύμενυ Πληθυσμύ» πυ εκφράζει τν πληθυσμό πυ ωφελείται δυνητικά από τν άξνα και βρίσκεται σε απόσταση επί τυ κύριυ δικύ δικτύυ 150 km από τις έδρες των περιφερειών. Με τη λειτυργία της Εγνατίας δύ η απόσταση αυτή θα μπρεί να διανύεται σε μέσ χρόν λιγότερ των δύ ωρών και επμένως, εκφράζει μια ευρύτερη περιχή με αυξημένες πιθανότητες ύπαρξης λειτυργικών διασυνδέσεων γύρω από τα τέσσερα κέντρα των περιφερειών. Αυτός «ωφελύμενς πληθυσμός» σήμερα ανέρχεται σε 2,9 εκ. κατίκυς πυ αντιπρσωπεύυν, περίπυ, τα τρία τέταρτα τυ πληθυσμύ των τεσσάρων περιφερειών. -82-

88 Με τη χρήση τυ παλαιύ εθνικύ δικτύυ μέσς χρόνς διαδρμής από τη Θεσσαλνίκη μέχρι τα σύνρα με τη Τυρκία (Αρδάνι) ήταν κατ 'ελάχιστν 5 h. Με τη λειτυργία της Εγνατίας, όπως έχει σήμερα, χρόνς αυτός μειώθηκε στις,5 ώρες. Από τν περασμέν Σεπτέμβρη κυκλφριακός φόρτς στην Εθνική δό Θεσσαλνίκη-Ρεντίνα στ ύψς τυ ικισμύ Λαγκαδίκια μειώθηκε κατά 9% λόγω της λειτυργίας της Εγνατίας δύ. ι θετικές επιδράσεις αυτής της μείωσης σε ζητήματα όπως θόρυβς και η ατμσφαιρική ρύπανση για τυς ικισμύς απ όπυ διέρχεται τ παραπάνω εθνικό δίκτυ είναι πρφανείς. ΠΕ-ΓΊ-4: Πιέσεις Μεταβλής Χρήσεων Γης δείκτης θα υπλγιστεί μελλντικά. ι περιχές μεγαλύτερυ ενδιαφέρντς είναι αυτές πυ γειτνιάζυν με τυς κόμβυς της Εγνατίας δύ. Σε αυτές τις περιχές αναμέννται να υπάρξυν πιέσεις για μεταβλή των χρήσεων γης. Ωστόσ έως σήμερα έχει γίνει μία κατηγριπίηση των χρήσεων γης εκατέρωθεν τυ άξνα της Εγνατίας δύ, χρησιμπιώντας ως βάση τ CORINE. ι 45 συνλικά κατηγρίες τυ CORINE συμπτύχθηκαν σε τέσσερις (4): (α) Αστικό Περιβάλλν (β) Αγρτικές Καλλιέργειες (γ) Φυσικά ικσυστήματα (δ) Υδατικά ικσυστήματα ι ανωτέρω χρήσεις γης συσχετίστηκαν με την Εγνατία δό και εξήχθη τ συμπέρασμα ότι: Τ 0.61% τυ μήκυς της Εγνατίας δύ καταλαμβάνει αστικές εκτάσεις Τ 68.21% τυ μήκυς της Εγνατίας δύ καταλαμβάνει εκτάσεις γεωργικών καλλιεργιών Τ 0% τυ μήκυς της Εγνατίας δύ καταλαμβάνει εκτάσεις φυσικών ικσυστημάτων Τ 1.18% τυ μήκυς της Εγνατίας δύ καταλαμβάνει εκτάσεις υδατικών ικσυστημάτων -8 -

89 1 Στυς πίνακες πυ ακλυθύν παρυσιάζνται συνπτικά ι δείκτες τυς πίυς θα παρακλυθεί τ Παρατηρητήρι. Πίνακας Π1: Συνπτικός Πίνακας Κινωνικ-ικνμικών Δεικτών Κωδικός ί Κ-Β Κ-Β-1 Κ-Β-2 IΚ-Β- Κ-Β-4 Κ-Β-5 Κ-Π 1 Κ-Π-1 Κ-Π-2 Κ-Π- Κ-Π-4 Κ-Π-5 Κ-Π-6 Κ-Π-7 Κ-Ε Κ-Ε-1 Κ-Ε-2 Κ-Ε- Κ-Ε-4 Κ-Ε-5 Ωφελύμενς Πληθυσμός Μέγεθς Αγράς Έλξη Πόλεων Επίπεδ Ανάπτυξης και Ευημερίας Επίπεδ Ανεργίας Επίπεδ Βασικί Δείκτες Δείκτες Πλαισίυ Πρσπελάσιμα Μέσα Μεταφράς (λιμάνια/αερδρόμια/ σιδηρδρμικί σταθμί) Πρσπελάσιμες ΒΙΠΕ Πρσπελάσιμι Τόπι Τυριστικύ Ενδιαφέρντς Μεταβλή Πληθυσμύ Ζωνών Επιρρής Μεταβλή Πληθυσμύ Αστικών Κέντρων Ιεραρχία Αστικών Κέντρων Πυκνότητα Πληθυσμύ Κλαδική Σύνθεση ΑΕΠ Εργατικό Δυναμικό Κλαδική Σύνθεση Απασχόλησης Εγκατάσταση Επιχειρήσεων Εξωτερικό Εμπόρι Ειδικί Δείκτες -84-

90 Πίνακας Π2: Συνπτικός Πίνακας Περιβαλλντικών Δεικτών Κωδικός ΠΕ-Β ΠΕ-Β-1 ΠΕ-Β -2 ΠΕ-Β- ΠΕ-Π ΠΕ-Π-1 ΠΕ-Π-2 ΠΕ-Π- ΠΕ-Π-4 ΠΕ-Ε ΠΕ-Ε-1 ΠΕ-Ε-2 ΠΕ-Ε- Επίπεδ Βασικί Δείκτες Πληθυσμός πυ εκτίθεται σε θόρυβ Πιότητα ατμόσφαιρας σηράγγων-επίπεδα CO Περιρισμός συνχής και βιωσιμότητας ικισμών λόγω απκπής τυς από τν άξνα Δείκτες Πλαισίυ Πληθυσμός πυ δεν εκτίθεται πλέν σε θόρυβ Βαθμός εφαρμγής απκατάστασης τπίυ Απκπή επικινωνίας δασών και τόπων φυσικύ κάλλυς Πιέσεις μεταβλής χρήσεων γης Ειδικί Δείκτες Επιβάρυνση της ατμόσφαιρας σε CO, C02, HC, Nox, SOx Διασταυρώσεις με επιφανειακά νερά Πσστό χρήσης συνδυασμένων μεταφρών Πίνακας Π: Συνπτικός Πίνακας Δεικτών Αξιλόγησης δικής Υπδμής και Λειτυργίας Δικτύυ (ωδικός Δ-Β )Δ-Β-1 )Δ-Β-2 )Δ-Β- )Δ-Β-4 )Δ-Β-5 )Δ-Β-6 Δ-Β-7 )Δ-Β-8 )Δ-Β-9 )Δ-Β-10 Κυκλφριακί φόρτι (Ε.Μ.Η.Κ) Σύνθεση κυκλφρίας Μέση πλήρωση χημάτων Επίπεδ Βασικί Δείκτες Ταχύτητα διαδρμής στα δικά τμήματα (links) - Ταχύτητα σημείυ Χρόνς διαδρμής στα δικά τμήματα Αριθμός μετακινυμένων πρσώπων Εμπρευματικές μετακινήσεις (Αριθ. φρτηγών, όγκς εμπρευμάτων κατά είδς) Χρναπόσταση μεταξύ πόλεων και τερματικών σταθμών Γενικευμέν κόστς μεταφράς μεταξύ τμημάτων τυ δικτύυ Δείκτης δικής ασφάλειας: Αριθμός ατυχημάτων και σβαρότητα. Μελανά σημεία -85-

91 Δ-Π Δ-Π-1 Δ-Π-2 Δ-Π- Δ-Π-4 Δ-Π-5 Δ-Π-6 Δ-Π-7 Δ-Π-8 Δ-Π-9 Δ-Ε Δ-Ε-1 Δ-Ε-2 Δ-Ε- Δείκτες Πλαισίυ Κυκλφριακή ικανότητα τμημάτων τυ δικτύυ (σε χήματα ανά ώρα) Επίπεδ εξυπηρέτησης Παράγωγες μετακινήσεις στα τμήματα τυ δικτύυ Κίνηση στυς μεθριακύς σταθμύς Συνδυασμένες μεταφρές Σταθμί εξυπηρέτησης Αυτκινητιστών (Σ.Ε.Α) Μεταβλή ικιστικής περιχής στη ζώνη τυ άξνα Μεταβλή βιμηχανικής ανάπτυξης στη ζώνη τυ άξνα Μεταβλή αξίας γης των παρόδιων ικπέδων στη ζώνη τυ άξνα Ειδικί Δείκτες Ρυθμί γένεσης μετακινήσεων ειδικών χρήσεων γης Μεταβλή στην επιλγή τόπυ εγκατάστασης (χώρς κατικίας) και παραγωγής (χώρς εργασίας) Μεταβλή στν καταμερισμό των μετακινήσεων κατά μεταφρικό μέσ ΖΩΝΗ 1 ΖΩΝΗ II ΖΩΝΗ III ι δείκτες θα υπλγίζνται για τις παρακάτω ζώνες επιρρής Ζώνη άξνα Διάδρμς διέλευσης άξνα Διάδρμς διέλευσης καθέτων αξόνων μέτρα εκατέρωθεν τυ άξνα Νμί από όπυ διέρχεται άξνας Νμί διέλευσης καθέτων αξόνων ΖΩΝΗ IV Ζώνη Περιφερειών Σύνλ ζωνών II & III ΖΩΝΗ V ΖΩΝΗ V-A ΖΩΝΗ V-B ΖΩΝΗ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΧΗΣ Ζώνη επιπτώσεων δικτύυ Ζώνη επιπτώσεων λιπής Ελλάδας Ζώνη επιπτώσεων διασυνριακύ χώρυ Ζώνη επιρρής τυ Ευρωπαϊκύ χώρυ Ευρύτερη περιχή Βαλκανικύ & Ελλαδικύ χώρυ Στερεά & Δυτική Ελλάδα, Αττική & Ιόνια νησιά Έως τις Πρωτεύυσες των χωρών τυ διασυνριακύ χώρυ Διευρωπαϊκά & Πανευρωπαϊκά δίκτυα -86-

92 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ, ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ EGNATIA ODOS OBSERVATORY ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΑΠ ΕΓΝΑΤΙΑ Δ LAND USE COVER BY EGNATIA ODOS CORINE LANDUSE 1995 CORINE LANDUSE

93 ΚΕΦΑΛΑΙ 5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΤΑΣΕΙΣ Πρκειμένυ να επιτευχθεί η «αειφόρς ανάπτυξη», για την πρστασία και διατήρηση τυ περιβάλλντς, απαιτείται μία νέα πρσέγγιση πι πρσεχτική και λκληρωμένη των περιβαλλντικών θεμάτων. Τα Συστήματα Περιβαλλντικής Διαχείρισης απαιτύν ευρεία πρσέγγιση των Περιβαλλντικών πρβλημάτων και υπγραμμίζυν τν ρόλ της ενημέρωσης, της πληρφόρησης και της υπευθυνότητας. Η απαίτηση τυ κινωνικύ συνόλυ για πρϊόντα φιλικά πρς τ περιβάλλν ωθεί τις επιχειρήσεις στην υιθέτηση των Συστημάτων Περιβαλλντικής Διαχείρισης και των πρτύπων της σειράς ISO ι επιχειρήσεις πυ έχυν εισέλθει σε διαδικασία εγκατάστασης ενός συστήματς πιότητας ταυτόχρνα έχυν αναπτύξει τη φιλσφία και την υπδμή για την υιθέτηση ενός συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης. Υπάρχυν πλλί σύνδεσμι μεταξύ των πρτύπων (ISO 9000-ISO 14000), με συνέπεια μία εταιρεία η πία έχει ήδη ένα σύστημα διαχείρισης πιότητας να βρίσκεται σε πλενεκτική θέση. Μια επιχείρηση μπρεί να εφαρμόσει εξ' αρχής ένα συνδυασμέν σύστημα διίκησης πιότητας-περιβάλλντς αξιπιώντας τα πλενεκτήματα και των δύ συστημάτων, είτε να στηριχθεί στην πείρα πυ έχει απκτήσει από την εφαρμγή ενός συστήματς διαχείρισης πιότητας, να τ επεκτείνει και να τ διαμρφώσει έτσι ώστε να καλύπτει και τις ανάγκες τυ συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης. Η εφαρμγή ενός πρτύπυ της σειράς ISO σε επιχειρήσεις παρυσιάζει τα παρακάτω πλενεκτήματα: Εκσυγχρνίζει την εσωτερική ργάνωση και λειτυργία της επιχείρησης, σύμφωνα με τις σύγχρνες περιβαλλντικές αντιλήψεις ώστε να συνεισφέρει στη πρστασία τυ περιβάλλντς, στη μείωση των περιβαλλντικών επιπτώσεων και στην ελαχιστπίηση των απβλήτων και των απρριμμάτων. Καθρίζει τις ευθύνες και αρμδιότητες των εργαζμένων και πρσφέρει επιμόρφωση και εκπαίδευση τυ πρσωπικύ όλων των βαθμιδών. Βελτιώνει την αξιπιστία, τη φήμη και την εμπιστσύνη στα πρϊόντα της επιχείρησης και μέσω της ικλγικής ευαισθησίας πυ επιδεικνύει η επιχείρηση με τν τρόπ αυτό βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητά της.. Είναι μία μέθδς διίκησης επιχειρήσεων με την πία βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα μέσω της ικλγικής ευαισθησίας πυ επιδεικνύει η επιχείρηση. -88-

94 Πρωθείται η μαδική εργασία και η διατμηματική συνεργασία. ι σχέσεις μεταξύ των διαφρετικών τμημάτων και ι σχέσεις μεταξύ των εργαζμένων και της διίκησης βελτιώννται με την απσαφήνιση των αόριστων καθηκόντων και ευθυνών. Η παραγωγικότητα των εργαζμένων αυξάνεται και παράγνται πρϊόντα «φιλικά πρς τ περιβάλλν». Με τις τεκμηριωμένες διαδικασίες και σαφείς δηγίες σε όλ τ πρσωπικό της επιχείρησης διασφαλίζεται η επαρκής επικινωνία και απτελεσματικός έλεγχς όλων των διαδικασιών. Ακόμη και σε περιπτώσεις μετακίνησης τυ πρσωπικύ σε διαφρετικές θέσεις εργασίας ή σε περιπτώσεις πρόσληψης νέων εργαζμένων, πρσφέρεται άμεση και σωστή περιβαλλντική εκπαίδευση και πρσαρμγή στη νέα θέση εργασίας. Υπχρεύται η επιχείρηση σε τήρηση αρχείων στα πί καταγράφνται όλες διαδικασίες πράγμα πλύ χρήσιμ όσν αφρά την ανίχνευση των τυχόν περιβαλλντικών πρβλημάτων και την λήψη απφάσεων. Η πιστπιημένη επιχείρηση υπχρεώνεται να φρντίζει για την διατήρηση και βελτίωση τυ συστήματς της περιβαλλντικής της διαχείρισης λόγω των συχνών επιθεωρήσεων τυ φρέα πιστπίησης. Η περιβαλλντική διαχείριση από την πλευρά της επιχείρησης πρσφέρει ισχυρό ανταγωνιστικό πλενέκτημα σε σχέση με τις επιχειρήσεις πυ δεν έχυν πιστπιηθεί διότι ικανπιεί τ σύνλ τυ κινωνικύ συνόλυ και τυς περιβαλλντικά ευαισθητπιημένυς καταναλωτές και έλκει νέυς. Ωστόσ η εφαρμγή ενός ΣΠΔ σε μία επιχείρηση είναι πιθανό να εμφανίσει και κάπιες δυσκλίες και μεινεκτήματα και αυτό διότι; Απαιτεί εκτεταμένες επενδύσεις σε διαρκή πργράμματα εκπαίδευσης των εργαζμένων στην εφαρμγή τέτιων συστημάτων και δημιυργεί γραφεικρατία. Η μρφπίηση των γραπτών διαδικασιών παρυσιάζει σημαντικές δυσκλίες. Στ πρώτ στάδι δημιυργίας τυ συστήματς απαιτείται πλύ δυλειά από όλυς και συνήθως πρκύπτυν σημαντικές διαφωνίες και πρβλήματα μεταξύ αυτών πυ σχεδιάζυν τα διάφρα έντυπα και αυτών πυ καλύνται να τα συμπληρώσυν. Όταν κατά την πρεργασία για την εισαγωγή τυ συστήματς ανακαλύπτνται τα τυχόν μεγάλα περιβαλλντικά και μη πρβλήματα της επιχείρησης, πλλί είναι αυτί πυ κυριεύνται από πανικό και απγήτευση. Ίσως παρυσιαστύν δυσκλίες στην αλλαγή ντρπίας των υπευθύνων της επιχείρησης σε διάφρα βασικά θέματα περιβαλλντικά και μη. Εκτός φυσικά από τα πλενεκτήματα και φέλη των ΣΠΔ, η κάθε επιχείρηση πρέπει να λαμβάνει υπ' όψη και τ απαιτύμεν κόστς εγκατάστασης. Τ κόστς εφαρμγής ενός συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης διακρίνεται σε: -89-

95 Κόστς σχεδιασμύ και εγκατάστασης τυ ΣΠΔ, Κόστς λειτυργίας και συντήρησης τυ ΣΠΔ, Κόστς περιβαλλντικύ πργράμματς όπως επενδύσεις σε εξπλισμό, κατασκευές ή μελέτες. Τ συνλικό κόστς εγκατάστασης ενός ΣΠΔ μπρεί να αντισταθμιστεί από την μείωση και την απφυγή τυ κόστυς πυ μπρεί να επιτύχει μια επιχείρηση. ι δαπάνες πυ μπρύν να μειωθύν περιλαμβάνυν την ενέργεια πυ καταναλώνεται, την επεξεργασία και την διάθεση των απβλήτων, τις πρώτες ύλες. Τα έξδα πυ μπρύν να απφευχθύν περιλαμβάνυν χαμηλότερα ασφάλιστρα, πρόστιμα σε περιπτώσεις ατυχημάτων, παραβιάσεων καννισμών και νμθεσίας. Η εμπειρία βεβαιώνει ότι ι επιχειρήσεις ι πίες έχυν ήδη εγκατεστημέν ένα σύστημα διασφάλισης πιότητας κατά ISO είναι πρόθυμες να εγκαταστήσυν ένα σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης για τυς εξής λόγυς: ι εταιρείες πυ διαπίστωσαν τα φέλη και πλενεκτήματα πυ πρσφέρυν τα πρότυπα ISO 9000 έχυν πεισθεί για την χρησιμότητα και των πρτύπων ISO και επιθυμύν να πρσθέσυν ένα επιπλέν ανταγωνιστικό πλενέκτημα στ ενεργητικό τυς ι επιχειρήσεις αναγνωρίζυν ότι εφόσν έχυν εγκαταστήσει ένα σύστημα διασφάλισης πιότητας, θα μπρέσυν να στηριχθύν σε αυτό για να εφαρμόσυν ένα σύστημα περιβαλλντικής διαχείρισης κατά ISO Η σειρά ISO είναι ένα ρθλγικό και σταθερό υπόβαθρ για κάθε επιχείρηση πυ έχει σαν στόχ να πρχωρήσει στην ανάπτυξη ενός συστήματς περιβαλλντικής διαχείρισης. Η "Εγνατία δός Α.Ε." έχει αλλάξει την ντρπία στν χώρ των Δημσίων Έργων. Αξιπιεί τις δυνατότητές της ως ανώνυμη εταιρεία καθώς και τις σχετικές ευρωπαϊκές δηγίες για πρστασία και απκατάσταση των επιπτώσεων στ περιβάλλν από την κατασκευή τυ μεγάλυ αυτύ δικύ άξνα. Η "Εγνατία δός Α.Ε." ήδη διαθέτει ένα Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας στ σύνλ της Εταιρείας και τυ έργυ, τ πί μπρεί να απτελέσει τη βάση για την εγκατάσταση ενός Συστήματς Περιβαλλντικής Διαχείρισης βασισμέν στ ISO Ευαισθητπιημένη σε θέματα περιβάλλντς η Εγνατία δός ΑΕ λόγω τυ σκπύ της σαν εταιρεία πρτίμησε να αναπτύξει να τηρεί και πιστπιήσει ένα σύστημα διαχείρισης της πιότητας πυ περιλαμβάνει διαδικασίες ι πίες διασφαλίζυν μέσω της τήρησης και των τακτικών επιθεωρήσεων πυ γίννται για την εφαρμγή τυς ότι η διαχείριση της -90-

96 μελέτης και της κατασκευής τυ έργυ της Εγνατία δύ και των κάθετων αξόνων της γίνεται με ελεγχόμεν και τεκμηριωμέν τρόπ σε κάθε τμές των δραστηριτήτων της πυ περιλαμβάνυν και θέματα διαχείρισης περιβάλλντς. Έχει κάνει μεγάλες επενδύσεις σε θέματα πυ αφρύν τ περιβάλλν. Παρακλυθεί την Εθνική και κιντική νμθεσία και φρντίζει για την εφαρμγή της. Πρτείνυμε να γίνει επέκταση των υπαρχόντων συστημάτων ώστε να περιλάβυν τις απαιτήσεις τυ ISO πυ δεν περιλαμβάννται στ Πρκειμένυ να κινηθεί στην κατεύθυνση της ανάπτυξης συστημάτων λικής διαχείρισης πιότητας της πίας χαρακτηριστικό είναι η διαχείριση της πιότητας και η διαρκής βελτίωσή της σε όλυς τυς τμείς δραστηριτήτων της εταιρείας και σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα. Διαπιστώθηκε κατά την έρευνα ότι δεν υπάρχει αρμόδις κρατικός φρέας πίς θα ελέγχει την εφαρμγή των περιβαλλντικών απφάσεων (Κ.Υ.Α.) από τυς εργλάβυς κατά την κατασκευή τυ έργυ και πριν από την παραλαβή τυ. Άρα κατά την διάρκεια τυ έργυ θα πρέπει να γίνεται έλεγχς από τυς επιβλέπντες. Για τν σκπό αυτό θα πρέπει να συνταχθύν συγκεκριμένα ερωτηματλόγια για : 1. Πρόγραμμα Πιότητας Περιβάλλντς για Μελέτες 2. Πρόγραμμα Πιότητας Περιβάλλντς για Κατασκευές Πρτείνυμε την ανάθεση της αρμδιότητας τυ ελέγχυ εφαρμγής των Περιβαλλντικών Απφάσεων (Κ.Υ.Α.) σε ειδικύς συμβύλυς (Experts) τυ συμβύλυ διαχείρισης (C.M.) και μάλιστα να επεκτείνυν την δραστηριότητά τυς πλην της κατασκευής και στην εκμετάλλευση και συντήρηση της δύ. Σαν συμπέρασμα, η περιβαλλντική πλιτική και διαχείριση της Εγνατίας δός Α.Ε. πρέπει να συνδέει την ΕΓΝΑΤΙΑ της ανάπτυξης και της τεχνγνωσίας, με την ΕΓΝΑΤΙΑ τυ πλιτισμύ και της εναρμόνισης με τ φυσικό περιβάλλν, σε μια πρσπάθεια ισόρρπης και βιώσιμής ανάπτυξης τυ τόπυ -91 -

97 ΒΙΒΛΙΓΡΑΦΙΑ - ΑΝΑΦΡΕΣ 1. Βαλκανάς Γ. «Βιμηχανική Ρύπανσις» Αθήνα Τσιότρας Γ. «Βελτίωση πιότητας» 2002 Β'έκδση. Τεγόπυλς - Φυτράκης Δ. Καλλιάνης «Διαχείριση της πιότητας στα τεχνικά έργα» Αθήνα Πρασιανάκης Ν, Βαρυφάκης Γ., Ματσας I, «Η πιότητα και πιτικός έλεγχς πρϋπόθεση για την ανάπτυξη και επιβίωση μιας σύγχρνης κινωνίας «Ενημερωτικό Δελτί Τ.Ε.Ε Τ ΕΛΤ - Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης Συστήματα Πιότητας (1999) 7. Αρβανιτγιάννης Σ., Ευσταθιάδης Μ., Μπυντυρόπυλς Δ., ISO και ISO 9000" Δ.Χριστύλας, Α. Ανδρεαδάκης..., «Περιβαλλντική Τεχνλγία» Αθήνα Κ. Χατζημπίρς, Α. Ανδρεαδάκης «ικλγία για μηχανικύς» Αθήνα ISO Enviromental Management Systems, Specification with guidance for use Δερβιτσιώτης K. «Διίκηση Παραγωγής» Αθήνα Νόμς 1650/85 ( ΦΕΚ 160Α/ ) 1. Εγνατία δός Α.Ε «Έκθεση αντικειμένυ Εργασιών Μελέτης» Καννισμός (ΕΚ) αρ. 186/9/ «Ευρωπαϊκός Καννισμός Περιβαλλντικής Διαχείρισης και Περιβαλλντικύ Ελέγχυ» 15. Εγνατία δός : Τ έργ και η Εταιρεία «Απλγισμός πενταετίας » 16. Τεχνγράφημα Πρακτικά Συνεδρίυ «Υπδμής Μεταφρών και Περιφερειακή Ανάπτυξη Θεσσαλνίκη » 18. Πρακτικά Ημερίδας «Εγνατία -Πίνδς - Περιβάλλν» τα ικσυστήματα σε πρτεραιότητα 19. Σπανός Α. «λική Πιότητα» Αθήνα W.Lee Kuhre ISO Certification Brian Rothery ISO Gower Brian Rothery ISO ISO Gower Cornell B. and A.C. Shapiro Corporate Stakeholders and Corpotate Finance Financial Management Jensen M.C. Organization Theory and Methology Jensen M.C. Volue Maximization, Stakeholder Theory and the Corpotate Objective Function Cascio Jeseph The ISO Handbook ASQ ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ A.E, ΑΡΚΤΥΡΣ org -92-

98 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ -9 -

99 ^ΕΓΝΛΤΙΛ ΛΣ Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσίες Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε

100 ΑΝΤΙΓΡΑΦ: ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΙΤΗΤΑΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙ ΠΙΤΗΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΥ ΑΡΙΘ. ΕΓΓΡΑΦΥ: ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-Ι ΑΝΑΘ. ΗΜ/ΝΙΑ ΣΚΠΣ ΕΚΔΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΑΣ ΑΡΜΔΙΣ Ε 04/09/200 5η ΕΚΔΣΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΓΗ Α. ΣΤΑΣΙΝΣ Α. ΣΤΑΣΙΝΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΛΛΑΓΗΣ: Όπως περιγράφεται στν Κατάλγ Τρππιήσεων. ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΔΙΑΣΦ. ΠΙΤΗΤΑΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΞΥΣΙΔΤΗΣΗ ΑΠ: ΗΜ/ΝΙΑ Α. ΣΤΑΙΙΝΣ G. HINDLEY ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ενημερώστε τν Αρμόδι για τυχόν λάθη, παραλείψεις ή πρτεινόμενες βελτιώσεις.

101 ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Κατάλγς Τρππιήσεων 1 από 1 Αριθ. Τρππ. Ημερμηνία Τρππιημένη ενότητα (ες) Αφαίρεση Σελίδων 11 0/04/200 Τρππίηση λόκληρυ τυ εγγράφυ. Εκδίδεται ως Αναθεώρηση Δ. Πλήρης αναμόρφωση τυ εγγράφυ, λόγω: α) εναρμόνισης με τ νέ πρότυπ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000 β) εναρμόνισης με τ νέ ργανόγραμμα της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΙ Α.Ε, καθώς και με τις απρρέυσες από αυτό αρμδιότητες. Εισαγωγή Σελίδων Αναθεωρήθηκαν η Πλιτική και ι Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα. Αναθεωρήθηκε τ κείμεν «Εγνατία δός». Αναθεωρήθηκε τ κείμεν «ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε.» /09/200 Μερική τρππίηση τυ εγγράφυ, λόγω παρατηρήσεων/πρότασης τυ ΕΛΤ Εκδίδετω ως Αναθεώρηση Ε. Αναθεωρήθηκαν τα εξής: - Πίνακας 1, Ενότητα Α (πρστέθηκε Δ/ντής Περιφ. Υπηρεσίας Κυκλάδων) - Κεφάλαια: 5.5., 7.2, 7.5.5, 8.2., 8.2.4, 8., 8.4, 8.5.1, 8.5.2, 8.5. Πρστέθηκαν τα Σχήματα έως 8 (διαγράμματα διεργασιών της Εταιρείας) στ κεφάλαι 7.5. Αφαιρέθηκε Πίνακας A-1 (Παραδείγματα Νόμων, Πρεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) και δηγιών) τυ Παραρτήματς 1. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

102 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Περιεχόμενα Σελίδα από 2 Τ Εγχειρίδι Πιότητας διαιρείται σε Ενότητες. Κάθε σελίδα δείχνει τν αριθμό Ενότητας, τν αριθμό σελίδας ανά Ενότητα, καθώς και τν συνλικό αριθμό των σελίδων της Ενότητας. ΠΕΡΙΕΧΜΕΝΑ Αντικείμεν Κατάλγς Τρππιήσεων Περιεχόμενα Εισαγωγή Πλιτική για την Πιότητα Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα Εγνατία δός ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Ενότητα A 1. ρισμί, Συντμγραφίες 2. Σκπός και Εύρς 2.1 Σκπός 2.2 Εύρς. Διαχείριση και Έλεγχς τυ Εγχειριδίυ Πιότητας.1 Αρμδιότητες.2 Διαδικασία Διαχείρισης και Τρππίησης. Διανμή τυ Εγχειριδίυ Πιότητας Ενότητα Β 4. Σύστημα διαχείρισης της πιότητας 4.1 Γενικές απαιτήσεις 4.2 Απαιτήσεις για την τεκμηρίωση Γενικότητες Εγχειρίδι για την Πιότητα 4.2. Έλεγχς εγγράφων Έλεγχς αρχείων Ενότητα Γ 5. Ευθύνη της Διίκησης 5.1 Δέσμευση της Διίκησης 5.2 Εστίαση στν πελάτη 5. Πλιτική για την πιότητα 5.4 Σχεδίαση Αντικειμενικί σκπί για την πιότητα Σχεδίαση τυ ΣΔΠ 5.5 Ευθύνες, αρμδιότητες και επικινωνία Ευθύνες και αρμδιότητες Εκπρόσωπς της Διίκησης 5.5. Εσωτερική επικινωνία 5.6 Ανασκόπηση από την Διίκηση Ενότητα Δ 6. Διαχείριση Πόρων 6.1 Διάθεση Πόρων 6.2 Ανθρώπινι πόρι Γενικότητες Ικανότητα, ενημέρωση και εκπαίδευση 6. Υπδμή 6.4 Περιβάλλν εργασίας g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

103 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Περιεχόμενα Σελίδα 2 από 2 Ενότητα Ε 7. Υλπίηση τυ πρϊόντς 7.1 Σχεδίαση της υλπίησης τυ πρϊόντς 7.2 Διεργασίες πυ σχετίζνται με τυς πελάτες 7. Σχεδιασμός και ανάπτυξη 7.4 Αγρές (Πρμήθειες) Διεργασία αγρών Πληρφρίες αγρών 7.4. Επαλήθευση τυ πρϊόντς πυ αγράζεται 7.5 Παραγωγή και παρχή υπηρεσιών Έλεγχς της παραγωγής και της παρχής υπηρεσιών Επικύρωση διεργασιών παραγωγής και παρχής υπηρεσιών 7.5. Απόδση ταυτότητας και ιχνηλασιμότητα Ιδικτησία τυ πελάτη Διατήρηση τυ πρϊόντς 7.6 Έλεγχς των συσκευών παρακλύθησης και μέτρησης Ενότητα ΣΤ 8. Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση 8.1 Γενικότητες 8.2 Παρακλύθηση και μέτρηση Ικανπίηση των πελατών Εσωτερική επιθεώρηση 8.2. Παρακλύθηση και μέτρηση διεργασιών Παρακλύθηση και μέτρηση τυ πρϊόντς 8. Έλεγχς τυ μη συμμρφύμενυ πρϊόντς 8.4 Ανάλυση δεδμένων 8.5 Βελτίωση Διαρκής βελτίωση Διρθωτικές ενέργειες 8.5. Π ρληπτικές ενέργειες Ενότητα Ζ - Παράρτημα 1 Παράρτημα 1 Κατάλγι Σχετικών Εγγράφων Πίνακας Α-1 Παραδείγματα Λειτυργικών Διαδικασιών και δηγιών Εργασίας σχετικά με τν Έλεγχ των Διεργασιών Πίνακας Α-2 Αλλες Λειτυργικές Διαδικασίες και δηγίες Εργασίας τυ ΣΔΠ Πίνακες Πίνακας 1 (Ενότητα Α) Κάτχι αντιγράφων Εγχειριδίυ Πιότητας Πίνακας 2 (Ενότητα Ε) Κύριες Κατηγρίες Παρχέων Υπηρεσιών στ Έργ Πίνακας (Ενότητα Ε) Παράδειγμα Απαιτύμενων Πρδιαγραφών και Εγγράφων για την Δημπράτηση Κατασκευής Σχήματα Σχήμα 1 Σχήμα 2 Σχήμα Σχήμα 4 Σχήμα 5 Σχήμα 6 Σχήμα 7 Σχήμα 8 (Ενότητα Β) Δμή Εγγράφων Τεκμηρίωσης τυ Συστήματς Πιότητας (Ενότητα Ε) Διάγραμμα: Αντικείμεν Δημπράτησης της Κατασκευής και Σύμβασης (Ενότητα Ε) Βασικό Διάγραμμα Ρής Διεργασιών Διαχείρισης Έργυ της ΕΑΕ (Ενότητα Ε) Διεργασίες Διαχείρισης Πιότητας της ΕΑΕ (Ενότητα Ε) Διεργασίες της Ανώτατης Διίκησης της ΕΑΕ (Ενότητα Ε) Διεργασίες Διαχείρισης Πόρων της ΕΑΕ (Ενότητα Ε) Διεργασίες Υλπίησης τυ Πρϊόντς της ΕΑΕ (Ενότητα Ε) Διεργασίες Μέτρησης, Ανάλυσης και Βελτίωσης της ΕΑΕ g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

104 ΕΓΝΑΤ1Α ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα A Ενότητα A Σελίδα 1 από 1. ρισμί, Συντμγραφ ίες 1 Με τη συνιμγραφία ΈΑΕ" ή "Η Εταιρεία" εννείται η εταιρεία με την επωνυμία ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. της πίας μναδικός μέτχς είναι τ Ελληνικό Δημόσι. 2 Με τν όρ "Έργ " εννείται τ έργ με την επωνυμία ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ και ι ργανισμί και τα συστήματα πυ σχετίζνται με τ έργ. Πρϊόν, όπως ρίζεται στ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9000: 2000, είναι τ απτέλεσμα μιας διεργασίας και μπρεί να περιλαμβάνει σύνλ πραγματικών εκρών, όπως εγκαταστάσεις ή κατεργασμένα υλικά (σκυρόδεμα, γέφυρες) και επίσης Υπηρεσίες και άθλα αγαθά, όπως Ιδέες, Γνώση. Τ ' Πρϊόν", για τ παρόν Εγχειρίδι Πιότητας, είναι ι Υπηρεσίες πυ παρέχυν ι Τμείς "Εργων, Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ και Υπστήριξης της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε., δηλαδή η Διαχείριση Έργυ, και περιλαμβάνει Δημπράτηση/Ανάθεση και Διαχείριση των απαραίτητων εσωτερικών και εξωτερικών Υπηρεσιών για την υλπίηση τυ Έργυ. 4 "ΔΣ" σημαίνει Διικητικό Συμβύλι της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. 5 ΤΔ " σημαίνει Γενικός Διευθυντής της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. 6 "ΣΔΕ" σημαίνει Σύμβυλς Διαχείρισης Έργυ. Είναι η εταιρεία συμβύλων πυ διρίστηκε Σύμβυλς Διαχείρισης τυ Έργυ. 7 "ΤΔΠ" σημαίνει Τμηματάρχης Διασφάλισης Πιότητας της ΕΑΕ. 8 ΆΥΕ" σημαίνει Ανάδχς Υπηρεσιών Επίβλεψης. 9 "'ΣΔΠ"" ή "Σύστημα Πιότητας σημαίνει Σύστημα Διαχείρισης Πιότητας (μπρεί να αναφέρεται στην ΕΑΕ, στν ΑΥΕ ή στν Ανάδχ, ανάλγα με τ πνεύμα τυ κειμένυ). 2. Σκπός και Εύρς 2.1 Σκπός Σκπός τυ παρόντς εγγράφυ είναι να περιγράψει την Πλιτική, τις Αρχές και τη Δμή τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. στ πλαίσι της Διαχείρισης Έργυ της Εγνατίας δύ. Τ Σύστημα Πιότητας σχεδιάστηκε για να ικανπιεί τις απαιτήσεις τυ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: Τ Εγχειρίδι Πιότητας αναφέρεται στις σχετικές Λειτυργικές Διαδικασίες της Εταιρείας (Διαδικασίες Συστήματς Πιότητας) ι πίες καθρίζυν τ Σύστημα Πιότητας. 2.2 Εύρς Η Εταιρεία είναι υπεύθυνη για τις Πρδιαγραφές, τη Δημπράτηση/Ανάθεση και τν Έλεγχ των συμβάσεων μελετών, καθώς και των συμβάσεων κατασκευής, πυ εμπίπτυν στ πλαίσι τυ Έργυ. Η Εταιρεία δεν εκπνεί η ίδια τις μελέτες, παρέχει όμως πρδιαγραφές και απαιτήσεις, δημπρατεί/αναθέτει τις υπηρεσίες μελετών και τις υπηρεσίες ελέγχυ των μελετών και διαχειρίζεται τη συνεργασία με αυτύς τυς εμπειργνώμνες. Διεξάγει ελέγχυς, για να διασφαλίσει ότι αυτί συμμρφώννται με τις πρδιαγεγραμμένες απαιτήσεις, και εγκρίνει τ τελικό πρϊόν. Η Εταιρεία έχει την ευθύνη για τη διίκηση των συμβάσεων κατασκευής, εν τύτις δημπρατεί/αναθέτει τις υπηρεσίες επίβλεψης κατασκευής, ώστε να διαθέτει την άμεση εππτεία των κατασκευαστικών δραστηριτήτων. Διεξάγει ελέγχυς, για να διασφαλίσει ότι ι ΑΥΕ συμμρφώννται με τις υπδεικνυόμενες απαιτήσεις. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

105 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα A Σελίδα 2 από Τ παρόν έγγραφ εφαρμόζεται στυς παρακάτω Τμείς ή δραστηριότητες. ^ Τμέας Έργων, Σύμβυλς Διαχείρισης Έργυ, Τμέας Υπστήριξης της ΕΑΕ ^ Διαχείριση Έργυ της Εγνατίας δύ ^ Πρδιαγραφές των απαιτήσεων ^ Πργραμματισμός και παρακλύθηση τυ πρϋπλγισμύ, τυ χρνδιαγράμματς, τυ ελέγχυ δαπανών και εγγράφων ^ Δημπράτηση/Ανάθεση των εξωτερικών Υπηρεσιών Μελετών Διαχείριση των συνεργασιών με τις εξωτερικές Υπηρεσίες Μελετών ^ Δημπράτηση/Ανάθεση των Υπηρεσιών Κατασκευής για τις Συμβάσεις Κατασκευής %. Δημπράτηση/Ανάθεση των Υπηρεσιών Επίβλεψης και Εμπειργνωμόνων για τις Συμβάσεις Κατασκευής ^ Διαχείριση των Υπηρεσιών Επίβλεψης και Εμπειργνωμόνων για τις Συμβάσεις Κατασκευής ^ Διαχείριση Συμβάσεων για τις Συμβάσεις Κατασκευής. Διαχείριση και Έλεγχς τυ Εγχειριδίυ Πιότητας.1 Αρμδιότητες Η Πλιτική Πιότητας εξυσιδτείται από τ Διικητικό Συμβύλι. Τ Εγχειρίδι Πιότητας εξυσιδτείται από τν Γενικό Διευθυντή και τν Πρϊστάμεν Συμβύλυ Διαχείρισης'Εργυ. ΤΔΠ είναι αρμόδις για τ Εγχειρίδι Πιότητας και είναι υπεύθυνς για τη σύνταξη, τη διανμή, την τρππίηση και τη συντήρηση τυ Εγχειριδίυ Πιότητας..2 Διαδικασία Διαχείρισης και Τρππίησης ΤΔΠ διεξάγει ανασκπήσεις τυ παρόντς Εγχειριδίυ Πιότητας, πρκειμένυ να διασφαλίζει την καταλληλότητά τυ και τη συμμόρφωσή τυ πρς την τρέχυσα Πλιτική της Εταιρείας. Τέτιυ είδυς ανασκόπηση θα διεξάγεται, όπτε αυτό κρίνεται απαραίτητ. Ένας Κατάλγς Τρππιήσεων βρίσκεται στην αρχή τυ Εγχειριδίυ Πιότητας. Για να διασφαλίζεται ότι κάθε αντίγραφ τυ Εγχειριδίυ είναι ενημερωμέν, πι πρόσφατς Κατάλγς Τρππιήσεων πυ περιλαμβάνει δηγίες θα εκδίδεται μαζί με κάθε μάδα αναθεωρημένων σελίδων. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις, ι σελίδες με αναθεωρημέν περιεχόμεν θα διανέμνται στυς Κατόχυς τυ Εγχειριδίυ και όλες ι επιμέρυς τρππιήσεις θα αριθμύνται διαδχικά. ι αναθεωρημένες σελίδες πρέπει να εισάγνται στη θέση των σελίδων πυ ήδη υπάρχυν με τν ίδι αριθμό σελίδας και ι παληές σελίδες πρέπει να απρρίπτνται. Μόν για λόγυς παραπμπής, όλες ι σελίδες ι πίες επηρεάζνται από τις τρππιήσεις πρέπει να διατηρύνται στην αρχική τυς κατάσταση από τν ΤΔΠ. Μετά από σημαντικό αριθμό τρππιήσεων ή εάν έχυν γίνει σημαντικές αλλαγές, τ Εγχειρίδι μπρεί να απσύρεται και να αναδιανέμεται με τν επόμεν αριθμό αναθεώρησης. ι Κάτχι Εγχειριδίων πρέπει να διατηρύν ενημερωμένα τα αντίγραφα τα πία τυς έχυν απσταλεί, να αντικαθιστύν όλες τις αναθεωρημένες σελίδες και να εισάγυν πρόσθετες σελίδες, όπως αρμόζει. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

106 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα A Σελίδα από. Διανμή tod Εγχειριδίυ Πιότητας Κάθε αντίγραφ τυ Εγχειριδίυ Πιότητας θα είναι αριθμημέν. ΤΔΠ θα εκδίδει ένα ελεγχόμεν, αριθμημέν αντίγραφ τυ Εγχειριδίυ Πιότητας για τυς κατόχυς πυ αναφέρνται στν Πίνακα 1. Κάθε κάτχς μπρεί να εκδίδει μη ελεγχόμενα αντίγραφα τυ Εγχειριδίυ Πιότητας σε μεμνωμένα πρόσωπα ή σε φρείς για κάθε νόμιμη χρήση πυ σχετίζεται με τ Έργ. Σε κάθε παρόμια περίπτωση εγγεγραμμένς κάτχς θα διατηρεί κατάλγ όλων των μη ελεγχόμενων αντιγράφων πυ εξέδωσε. κατάλγς αυτός θα είναι στη διάθεση τυ ΤΔΠ, εάν ζητηθεί. Επυιρόσθετα, ι γενικές απαιτήσεις για ελεγχόμενη διανμή των εγγράφων τυ ΣΔΠ θα πρέπει να εφαρμόζνται, όπως περιγράφνται λεπτμερώς στην: Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-Ι2, Διανμή των Εγγράφων τυ ΣΔΠ. Πίνακας 1 Κάτχι αντιγράφων Εγχειριδίυ Πιότητας Γραμματεία Διικητικύ Συμβυλίυ α Διευθυντής Περιφ. Υπηρεσίας Θεσσαλνίκης Γενικός Διευθυντής Διευθυντής Γ ραφείυ Καβάλας α Πρϊστάμενς Νμικής Υπηρεσίας Διευθυντής Περιφερειακής Υπηρεσίας Κμτηνής Πρϊστάμενς Τμέα Έργων α Διευθυντής Περιφ. Υπηρεσίας Αλεξανδρύπλης Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ α Διευθυντής Περιφερειακής Υπηρεσίας Κυκλάδων α Πρϊστάμενς Τμέα Υπστήριξης Διευθυντής Συμβάσεων & Υπηρεσιών Έργυ Πρϊστάμενς Τμέα Λειτυργίας & Συντήρησης Διευθυντής ικνμικών - Πρμηθειών - Πρϊστάμενς Τμέα Εκμετάλλευσης & Τηλεματικής Πληρφριακών Συστημάτων Διευθυντής ικνμικών Υπηρεσιών & Λγιστηρίυ Διευθυντές Εππτείας Έργων Ηπείρυ Διευθυντής Ανθρωπίνων Πόρων & Διικητικής Μέριμνας Διευθυντές Εππτείας Έργων Δυτικής/Κεντρικής α Αναπληρώτρια Διευθύντρια Συμβύλυ Μακεδνίας Διευθυντής Εππτείας Έργων Ανατλικής Μακεδνίας & Θράκης α Διαχείρισης Έργυ Τμηματάρχης Υγιεινής & Ασφάλειας Σύμβυλς Διαχείρισης Έργυ Ηπείρυ α Ανάδχς Υπηρεσιών Επίβλεψης Δυτικύ Τμέα α Σύμβυλς Διαχείρ. Έργυ Μακεδνίας - Θράκης Ανάδχς Υπηρεσιών Επίβλεψης Κεντρικύ/ Δυτικύ Τμέα Διευθυντής Μελετών Ανάδχς Υπηρεσιών Επίβλεψης Κεντρικύ Τμέα Διευθυντής Περιφερειακής Υπηρεσίας Ιωαννίνων Ελληνικός ργανισμός Τυππίησης Α.Ε. (ΕΛΤ) Διευθυντής Περιφερειακής Υπηρεσίας Μετσόβυ Τμηματάρχης Διασφάλισης Πιότητας (διατηρεί τ πρωτότυπ τυ Εγχειριδίυ) Διευθυντής Περιφερειακής Υπηρεσίας Κζάνης g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

107 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Β Ενότητα Β Σελίδα 1 από 4. Σύστημα διαχείρισης της πιότητας 4.1 Γενικές απαιτήσεις Η μεθδλγία και Δμή τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. περιγράφεται λεπτμερώς στη Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-002 "Δμή τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας" και φαίνεται στ Σχήμα I παρακάτω. Σχήμα 1 Δμή Εγγράφων Τεκμηρίωσης τυ Συστήματς Πιότητας Πλιτική Π ιότη τας, ργάνω ση Αρμδιότητες κλειδιά. Επισκόπηση τυ ΣΔΠ, Αναφρές σε λεπτμερείς δι Εγχειρίδι Πιότητας Λειτυργικές Διαδικασίες διαφόρων τμέων Λειτυργικές Διαδικασίες Λειτυργικές Διαδικασί/ς ενός τμέα δηγίες Εργασίας Πργράμματα Π/ιότητας, Έντυπα Πρότυπα, Π ρδιαγραφεςυλ ίστες Ελέγχυ, 4 Εκθέσεις, Απαντητικά/Έγγραφα, Αρχεία Έντυπα, Αρχεία, Πρότυπα 4.2 Απαιτήσεις για την τεκμηρίωση Γενικότητες Αιαδικασίετ Συστίιιιατς Πιότητας Λεπτμερείς απαιτήσεις για τις Λειτυργικές Διαδικασίες και τις δηγίες Εργασίας δίδνται στις ακόλυθες Λειτυργικές Διαδικασίες: m ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-006, Ανάπτυξη των Λειτυργικών Διαδικασιών. 0 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-007, "Ανάπτυξη των δηγιών Εργασίας". t=u ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-Ι, Αρίθμηση των Εγγράφων τυ ΣΔΠ". ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-011, "Πρότυπ για τα Διαγράμματα Ρής Δραστηριτήτων. tu ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-012, "Διανμή των Εγγράφων τυ ΣΔΠ". ι παραπάνω Λειτυργικές Διαδικασίες παρέχυν κανόνες και καθδήγηση, εντύτις τ Σύστημα Πιότητας θα πρέπει να είναι ευέλικτ και δυναμικό και ι διαδικασίες δεν θα πρέπει να τηρύνται «κατά γράμμα» όπυ δεν είναι πλήρως κατάλληλες. λ τ πρσωπικό ενθαρρύνεται να πρτείνει βελτιώσεις των εγγράφων τεκμηρίωσης και των εφαρμζόμενων πρακτικών. ρισμένα άλλα έγγραφα τεκμηρίωσης, όπως δηγός Σχεδιασμύ Μελετών Έργων δπιίας (ΙΜΕ), τα Εγχειρίδια Χρήστη Συστήματς Η/Υ, ι Πρδιαγραφές και τα Έγγραφα Τεκμηρίωσης Συμβάσεων Κατασκευής έχυν τις δικές τυς απαιτήσεις, όσν αφρά τη μρφή, την έγκριση, τη σύνταξη και τη διανμή. πυ συμβαίνει αυτό, ι απαιτήσεις αυτές πρέπει να καθρίζνται με ακρίβεια, να τεκμηριώννται και να τίθενται σε εφαρμγή από τυς αρμόδιυς Διευθυντές. ι βασικές αρχές και ι στόχι για την ανάπτυξη Λειτυργικών Διαδικασιδ)ν και δηγιών Εργασίας είναι να διασφαλίζεται ότι: λες ι σχετικές δραστηριότητες στ πλαίσι της διεργασίας είναι πρσδιρισμένες και έχει εκχωρηθεί δεδμένη αρμδιότητα. ^ Υπάρχει λγική ακλυθία των δραστηριτήτων στ πλαίσι της διεργασίας. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

108 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Ενότητα Β 2 από ι συνεργασίες μεταξύ των μερών πυ εμπλέκνται στη διεργασία είναι πρσδιρισμένες, κατανητές και κινώς συμφωνημένες. Τα σχετικά αρχεία είναι πρσδιρισμένα και τηρύνται δεόντως. Κάθε Διευθυντής/Πρϊστάμενς είναι υπεύθυνς να διασφαλίζει ότι ι πισδήπτε αναγκαίες Λειτυργικές Διαδικασίες και δηγίες Εργασίας θα αναπτύσσνται και θα εκδίδνται πρς τ πρσωπικό, καθότι πιαδήπτε έλλειψη τέτιων εγγράφων θα μπρύσε να επηρεάσει την πιότητα, τν χρόν ή τ κόστς. πρωταρχικός στόχς των εγγράφων των Λειτυργικών Διαδικασιών είναι να πρωθηθεί μια αμιβαία κατανόηση ανάμεσα σε διαφρετικύς Τμείς/Διευθύνσεις/Τμήματα, μάδες ή τμείς πυ συνεισφέρυν πρκειμένυ να διεξαχθεί μια δεδμένη διεργασία. Αυτό επιτυγχάνεται με την επισήμανση και τη διάδση των πρδιαγεγραμμένων απαιτήσεων, των συνεργασιών και των αρμδιτήτων, σημεία για τα πία όλι όσι συνεισφέρυν ή είναι υπεύθυνι της διεργασίας πρέπει να είναι ενήμερι. Τα έγγραφα των δηγιών Εργασίας θα πρέπει να καθρίζυν τις εφαρμζόμενες πρακτικές εργασίας και πρότυπα στ πλαίσι κάθε τμέα. ι δηγίες Εργασίας θα πρέπει να είναι συμβατές με και να υπστηρίζυν τις απαιτήσεις της Λειτυργικής Διαδικασίας, η πία σχετίζεται με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα εκπόνησης έργυ Εγχειρίδι για την πιότητα Η διαχείριση και έλεγχς τυ Εγχειριδίυ Πιότητας αναλύνται στην Ενότητα Α, κεφάλαι Έλεγχς εγγράφων Γενικά λα τα έγγραφα τεκμηρίωσης και τα δεδμένα τα πία σχετίζνται με τ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000 και τ ΣΔΠ της Εταιρείας, θα ελέγχνται με καθρισμένες και τεκμηριωμένες διαδικασίες. ι έλεγχι αυτί θα εκτείννται σε δεδμένα και έγγραφα τεκμηρίωσης εξωτερικής πρέλευσης πυ επηρεάζυν ενδεχμένως την πιότητα και/ή απαιτύνται από τη νμθεσία ή τυς καννισμύς. Σε γενικές γραμμές, αυτό συνεπάγεται έλεγχ των συνεργασιών μεταξύ Τμημάτων της Εταιρείας, ργανισμών τυ Δημσίυ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσπισμένων ργάνων, Μελετητών, ΑΥΕ, Συμβύλων και Αναδχών. Τ Τμήμα Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς θα διατηρεί ένα κατάλγ με τ σύνλ όλων των παρόμιων συνεργασιών με εσωτερικύς και εξωτερικύς φρείς των πίων η συμμετχή στ Έργ κρίνεται απαραίτητη. ι Διευθυντές/Τμηματάρχες θα τηρύν παρόμιυς καταλόγυς για τις συνεργασίες πυ αφρύν ειδικά την αντίστιχη Διεύθυνση/Τμήμα. Ένκισπ. Έκδση και Τρππίηση Εννάωων και Αεδυένων Η εξυσιδότηση των εγγράφων των Λειτυργικών Διαδικασιών και δηγιών Εργασίας τυ ΣΔΠ θα γίνεται από τν αρμόδι Πρϊστάμεν Τμέα ή από τν Γενικό Διευθυντή ως απαιτείται. Εκτός εάν ρίζεται διαφρετικά από τν Γενικό Διευθυντή, όλα τα έγγραφα τεκμηρίωσης τυ ΣΔΠ πρέπει να συντνίζνται από τν ΤΔΠ και δεν θα ενσωματώννται στ επίσημ ΣΔΠ μέχρις ότυ εγκριθύν και υπγραφύν από τν ΤΔΠ και τν Εξυσιδτύντ Διευθυντή. ι βασικές αρχές των ελέγχων θα περιλαμβάνυν: νμα και έγκριση τυ αρμόδιυ συντάκτη και των αρμόδιων μελών ανασκόπησης. Ανασκόπηση, έγκριση και έκδση από εξυσιδτημένυς και αρμόδιυς τμείς και πρσωπικό. Ανασκόπηση, έγκριση και έκδση των τρππιήσεων από εξυσιδτημένυς και αρμόδιυς τμείς. Έλεγχ διανμής, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα έγκυρα έγγραφα τεκμηρίωσης είναι διαθέσιμα χωρίς δυσκλία σε όλυς όσυς απαιτύν πρόσβαση σε αυτά και ότι τα μη ελεγχόμενα ή παρωχημένα έγγραφα τεκμηρίωσης έχυν εντπιστεί ή έχυν απσυρθεί από την κυκλφρία. Τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων είναι κατά γενικό κανόνα αρμόδι να διατηρεί τ σύστημα διανμής και αρχειθέτησης των σχεδίων τυ Έργυ σε έντυπη και ηλεκτρνική μρφή. Τ Γραφεί Εκθέσεων Εργυ είναι αρμόδι να διατηρεί τ σύστημα διανμής και αρχειθέτησης των Εκθέσεων τυ Έργυ σε έντυπη και ηλεκτρνική μρφή. Τα συνλικά συστήματα ελέγχυ περιγράφνται λεπτμερώς στις διαδικασίες τυ ΣΔΠ. ι Λειτυργικές Διαδικασίες και ι δηγίες Εργασίας εξειδικευμένων δραστηριτήτων θα εκδίδνται από τυς διάφρυς τμείς, όπυ απαιτείται. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

109 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-1 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Β Σελίδα από ι Λειτυργικές Διαδικασίες και δηγίες Εργασίας για τν έλεγχ των εγγράφων και των δεδμένων, συμπεριλαμβανμένυ και τυ ελέγχυ ηλεκτρνικών δεδμένων, είναι ι ακόλυθες. EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-006 "Ανάπτυξη των Λειτυργικών Διαδικασιών" (U ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-007 Ανάπτυξη των δηγιών Εργασίας " EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-010 Αρίθμηση των Εγγράφων τυ ΣΔΠ' EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-011 Πρότυπ για τα Διαγράμματα Ρής Δραστηριτήτων" ω ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-012 Διανμή των Εγγράφων τυ ΣΔΠ ELI ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-ΙΙ "Έλεγχς Αλληλγραφίας EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-10 " Τυππίηση Εγγράφων της Εταιρείας " EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-120 Αλληλγραφία LU ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-150 Σύστημα Αρχειθέτησης Τμέων/Διευθύνσεων/Τμημάτων Διαχείρισης τυ Έργυ Κατασκευής " LU Ε-ΕΑΕ-ΔΠ-105 "Έλεγχς Αλληλγραφίας (Εξωτερικί Σύμβυλι Μελετητές)" EU Ε-ΕΑΕ-ΔΠ-155 "Σύστημα Αρχειθέτησης Εξωτερικών Συμβύλων Μελετητών" ELI ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-Ι "Παρακλύθηση των Εξωτερικών Τεχνικών Πρτύπων / Εκδόσεων" EQ ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-210 "Έκθεση Πρόδυ τυ Έργυ" EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-610 ργάνωση Ηλεκτρνικών Αρχείων" EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-670 "Ασφάλεια Πληρφριακών Συστημάτων" EU Ε-ΕΑΕ-ΥΠΕ-550 "Καταστρφή Τεχνικών Εγγράφων / Μελετών" Q ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-450 "Σύνταξη, Έκδση και Έλεγχς των ΣΜΕ" Ε9 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-50 "Παρακλύθηση - Ενημέρωση - Αναθεώρηση τυ ργανγράμματς" EQ ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-550 "Διαχείριση Απφάσεων Διικητικύ Συμβυλίυ" ED ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-025 "Τυππίηση Συμβατικών Τευχών - Τευχών Δημπράτησης Κατασκευής Έργυ" ΕΗ ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-051 "Διάθεση Τευχών Δημπράτησης Έργυ/Πρμήθειας/Υπηρεσιών" EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-090 "Διατήρηση Αρχείων Τμημάτων Συμβάσεων " ELI ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-091 "Πρωτκόλληση Εισερχμένων και Εξερχμένων Εγγράφων Τμημάτων Συμβάσεων" EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΝΜΥ-025 "Διατήρηση Αρχείων Νμικής Υπηρεσίας" LU ΛΔ-ΕΑΕ-ΝΜΥ-040 "Διακίνηση Εγγράφων Εξωδίκων Υπθέσεων Νμικής Υπηρεσίας" Έλεγχς αρχείων Τα αρχεία πιότητας διατηρύνται και ελέγχνται έτσι, ώστε να παραμένυν ευανάγνωστα και να επιτυγχάνεται η ασφαλής απθήκευσή τυς και η εύκλη εύρεσή τυς. ι απαιτήσεις αναφέρνται στην παράγραφ 4.2. και ι Λειτυργικές Διαδικασίες απαριθμύνται στν κατάλγ τυ Παραρτήματς 1. Κάθε Επικεφαλής Τμήματς είναι υπεύθυνς για την εφαρμγή των διαδικασιών απόδσης ταυτότητας, απθήκευσης, διατήρησης και διάθεσης των αρχείων πιότητας. ΤΔΠ θα πρσδιρίσει τα αρχεία τα πία καταδεικνύυν την επίτευξη της πιότητας της υπηρεσίας και την απτελεσματική λειτυργία τυ Συστήματς Πιότητας. Πέραν των απτελεσμάτων των επιθεωρήσεων και των ανασκπήσεων, πρέπει επίσης να τηρύνται αρχεία ανασκόπησης και έγκρισης των εγγράφων τυ ΣΔΠ, εκπαίδευσης, μη συμμόρφωσης και διρθωτικών ενεργειών. Όλα τα αρχεία πιότητας θα διατηρύνται για μια ελάχιστη χρνική περίδ 15 ετών, εκτός και αν καθρίζεται διαφρετικά στις Λειτυργικές Διαδικασίες / δηγίες Εργασίας τυ ΣΔΠ. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

110 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Γ Ενότητα Γ Σελίδα 1 από 5. Ευθύνη της Διίκησης 5.1 Δέσμευση της Διίκησης Η Ανώτατη Διίκηση της ΕΑΕ δεσμεύεται για την ανάπτυξη και τη θέση σε εφαρμγή τυ ΣΔΠ, καθώς και για τη διαρκή βελτίωση της απτελεσματικότητάς τυ. Η ικανπίηση των πελατών και των νμικών και καννιστικών απαιτήσεων, η πλιτική για την πιότητα, ι αντικειμενικί σκπί για την πιότητα, ι ανασκπήσεις από την Διίκηση και ι πόρι αναλύνται σε επόμενα κεφάλαια. 5.2 Εστίαση στν πελάτη ι απαιτήσεις των πελατών πρσδιρίζνται και ικανπιύνται, με σκπό την αύξηση της ικανπίησης των πελατών, όπως αναλύεται στα κεφάλαια 7.2 και Πλιτική για την πιότητα Η Πλιτική για την Πιότητα θα καθρίζεται από τ Διικητικό Συμβύλι και θα ανασκπείται ετησίως. Η Πλιτική για την Πιότητα καθρίζεται στην "Πλιτική για την Πιότητα" της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε., η πία βρίσκεται στην αρχή τυ Εγχειριδίυ Πιότητας. Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ θα διασφαλίζει ότι η Πλιτική για την Πιότητα έχει μεταφερθεί στυς αρμόδιυς, είναι κατανητή και εφαρμόζεται σε λόκληρη την ργάνωση. 5.4 Σχεδίαση Αντικειμενικί σκπί για την πιότητα ι Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα θα καθρίζνται από τν Γενικό Διευθυντή και τν Πρϊστάμεν Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ, θα εξυσιδτύνται από τ Διικητικό Συμβύλι και θα ανασκπύνται ετησίως. ι Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα θα είναι μετρήσιμι και συνεπείς με την Πλιτική για την Πιότητα Σχεδίαση τυ ΣΔΠ Η Ανώτατη Διίκηση της ΕΑΕ εξασφαλίζει ότι η σχεδίαση τυ ΣΔΠ διεξάγεται με γνώμνα την ικανπίηση των απαιτήσεων τυ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000 (παράγραφς 4.1) και των Αντικειμενικών Σκπών για την Πιότητα. Ακόμη, εξασφαλίζει την διατήρηση της ακεραιότητας τυ ΣΔΠ, όταν σχεδιάζνται και τίθενται σε εφαρμγή αλλαγές στ ΣΔΠ. 5.5 Ευθύνες, αρμδιότητες και επικινωνία Ευθύνες και αρμδιότητες ργάνωση λκληρωμέν ργανόγραμμα της Εταιρείας διατηρεί η Διεύθυνση Ανθρωπίνων Πόρων & Διικητικής Μέριμνας. Η καιντόμς ργάνωση της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. στηρίζεται στη συνεργασία πυ έχει με εταιρεία συμβύλων ύστερα από διεθνή Διαγωνισμό (Kellogg Brown & Root) για τη Διαχείριση Έργυ και με Εταιρείες συμβύλων για Υπηρεσίες Επίβλεψης Κατασκευής (Ανάδχι Υπηρεσιών Επίβλεψης), επίσης ύστερα από διεθνή Διαγωνισμό. Σύμφωνα με τ αντικείμενό της, η Εταιρεία: ^ Διεξήγαγε τν έλεγχ και την λκλήρωση των μελετών πυ παρέλαβε από τ ΥΠΕΧΩΔΕ και τελειπίησε τα τεχνικά χαρακτηριστικά τυ έργυ. ^ Παρέλαβε συμβάσεις κατασκευής από τ ΥΠΕΧΩΔΕ και ανέλαβε τη διαχείριση των διεξαγόμενι εργασιών. ^ Πρώθησε την εύρεση λύσης δύσκλων τεχνικών, περιβαλλντικών και άλλων ειδικών πρβλημάτων, όπως διέλευση από τα υψηλά ρεινά περάσματα Καστανιάς και Κατάρας, την παράκαμψη τυ Θεάτρυ Δωδώνης, τη διέλευση από τν πταμό Νέστ, κλπ. ^ Διεξήγαγε και διεξάγει δημπρατήσεις μελετών και κατασκευών και διαχειρίζεται τις σχετικές συμβάσεις, με στόχ την λκλήρωση τυ χρηματδτύμενυ πργράμματς τυ έργυ εντός των τεθέντων πρθεσμιών. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

111 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Γ Σελίδα 2 από Υπευθυνότητεε και Ααδιότητεε Τ Καταστατικό της Α.Ε. με την επωνυμία Εγνατία δός Α.Ε. εγκρίθηκε με την Υπυργική απόφαση της 8η Αυγύστυ 1995, αριθμός Πρωτκόλλυ ΔI//12/121",τ πί παραπέμπει επίσης στην Πρωθυπυργική Απόφαση ΥΠ 12/ και στην "Κινή Απόφαση των Υπυργών Εθνικής ικνμίας, ικνμικών και Περιβάλλντς, Χωρταξίας και Δημσίων Έργων αρ. Δ1/4α/02/69 Φ.Ν. 80/ ". Τ Καταστατικό τρππιήθηκε τελευταία φρά την , σύμφωνα με απόφαση της Έκτακτης Γ ενικής Συνέλευσης των μετόχων. Καθρίζνται αρμδιότητες και υπευθυνότητες στελεχών και ργάνων με απφάσεις τυ Διικητικύ Συμβυλίυ, σύμφωνα με τ ργανόγραμμα. Γενικός Διευθυντής θα διασφαλίζει ότι τέτιυ είδυς τρππιήσεις και απφάσεις καταγράφνται στα πρακτικά και διανέμνται, όπως απαιτείται. Συγκεκριμένα, μεμνωμένα έγγραφα ή σύνλ εγγράφων πυ αφρύν απφάσεις ι πίες επηρεάζυν τις αρμδιότητες της Διαχείρισης Έργυ πρέπει να διατηρύνται και να διανέμνται με ελεγχόμεν τρόπ. Ειδικά καθήκντα και αρμδιότητες ι πίες ενδεχμένως επηρεάζυν την Πιότητα ρίζνται στ Εγχειρίδι Πιότητας, στις Λειτυργικές Διαδικασίες, στις δηγίες Εργασίας, στις περιγραφές θέσης εργασίας και στις κατευθυντήριες δηγίες (τα έγγραφα τεκμηρίωσης τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας). ι βασικές αρχές παρατίθενται παρακάτω. Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ είναι υπεύθυνς για την γενική εππτεία της ανάπτυξης τυ Συστήματς Πιότητας των Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ και αναθέτει τις καθημερινές αρμδιότητες εφαρμγής τυ Συστήματς στν Τμηματάρχη Διασφάλισης Πιότητας. Πρϊστάμενς Τμέα Έργων και Πρϊστάμενς Τμέα Υπστήριξης αναθέτυν τις καθημερινές αρμδιότητες εφαρμγής τυ Συστήματς στυς Διευθυντές Διευθύνσεων. Τμηματάρχης Διασφάλισης Πιότητας είναι αρμόδις για την επιτήρηση της εφαρμγής της συγκεκριμένης πλιτικής στην πράξη, καθώς και για την επιστασία και την συντήρηση τυ Συστήματς Πιότητας, σε συμμόρφωση με τ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ, Πρϊστάμενς Τμέα Έργων και Πρϊστάμενς Τμέα Υπστήριξης έχυν την γενική αρμδιότητα να ελέγχυν την περαιτέρω επεξεργασία ή λειτυργία των μη συμμρφύμενων υπηρεσιών, μέχρις ότυ η ατέλεια διρθωθεί. ι Διευθυντές Διευθύνσεων και ι Πρϊστάμενι Τμημάτων είναι υπεύθυνι για την παρχή και ενημέρωση των Διαδικασιών, και εξασφαλίζυν ότι όλ τ πρσωπικό έχει γνώση όλων των σχετικών πρτύπων και διαδικασιών και συμμρφώννται με αυτές. Έχυν επίσης την ευθύνη να ενθαρρύνυν βελτιώσεις στ σύστημα. Όλ τ πρσωπικό είναι υπεύθυν να εφαρμόζει τις διεργασίες τυ ΣΔΠ, να εργάζεται ακλυθώντας συμφωνηθέντα πρότυπα, καθώς και να ενημερώνει την διίκηση για όλα τα θέματα πιότητας και για βελτιώσεις στ σύστημα Εκπρόσωπς της Διίκησης ΤΔΠ είναι "Εκπρόσωπς της Διίκησης", όπως ρίζεται στ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000, παράγραφς και, σε σχέση με αυτό, έχει την δικαιδσία και τις αρμδιότητες πυ ρίζνται παρακάτω: Να εξασφαλίζει ότι καθιερώννται, τίθενται σε εφαρμγή και διατηρύνται ι διεργασίες πυ χρειάζνται για τ ΣΔΠ. Να ενημερώνει γραπτώς την Ανώτατη Διίκηση σχετικά με την επίδση τυ ΣΔΠ και πιαδήπτε ανάγκη για βελτίωση. Να εξασφαλίζει την πραγωγή της ενημέρωσης όλης της Εταιρείας για τις απαιτήσεις των πελατών. Αλλες ιδιαίτερες αρμδιότητες τυ ΤΔΠ είναι ι ακόλυθες: Να διασφαλίζει ότι όλα τα αρχεία και τα έγγραφα τεκμηρίωσης τυ ΣΔΠ είναι δεόντως ελεγχόμενα. Να επαληθεύει ότι ι διεργασίες/διαδικασίες τυ Συστήματς Πιότητας εφαρμόζνται με συνέπεια. Να διασφαλίζει ότι ι εσωτερικές επιθεωρήσεις και ανασκπήσεις διεξάγνται όπως απαιτείται. ^ Να επαληθεύει την υλπίηση σχετικά με την επίλυση πρβλημάτων, καθώς και τις διρθωτικές ή πρληπτικές ενέργειες. Σε περίπτωση απυσίας τυ ΤΔΠ, η ευθύνη για τ Σύστημα Πιότητας θα επανέρχεται στν Πρϊστάμεν Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ ή σε πρόσωπ πυ έχει ίδις εξυσιδτήσει. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

112 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-1 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Γ Σελίδα από 5.5. Εσωτερική επικινωνία ι διεργασίες εσωτερικής επικινωνίας της Εταιρείας περιγράφνται στις ακόλυθες Λειτυργικές Διαδικασίες: ED ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-ΙΙ Έλεγχς Αλληλγραφίας" UJ ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-10 "Τυππίηση Εγγράφων της Εταιρείας" 9 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-120 "Αλληλγραφία" Στ Intranet της Εταιρείας λειτυργεί ιστσελίδα τυ Τμήματς Διασφάλισης Πιότητας, στην πία έχει πρόσβαση όλ τ πρσωπικό της ΕΑΕ. Εκεί έχυν τη δυνατότητα να ενημερώννται για ενδιαφέρντα θέματα και για νέες εξελίξεις πυ αφρύν στην λειτυργία τυ ΣΔΠ, καθώς επίσης και να αναζητύν τ Εγχειρίδι Πιότητας, τις Λειτυργικές Διαδικασίες, τις δηγίες Εργασίας και τα έντυπα τυ ΣΔΠ. 5.6 Ανασκόπηση από την Διίκηση Λεπτμερείς δηγίες δίδνται στην: 9 Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-025 "Ανασκόπηση τυ ΣΔΠ από την Διίκηση". Η πρόδς και η απόδση της πιότητας θα ανασκπύνται επίσης από την διίκηση, όπως περιγράφεται λεπτμερώς στην: 9 Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-210 'Εκθεση Πρόδυ τυ Έργυ". ι ανασκπήσεις θα διεξάγνται περιδικά και συστηματικά, ώστε να εξασφαλίζεται η συνεχιζόμενη καταλληλότητα, επάρκεια και απτελεσματικότητα τυ ΣΔΠ. ι στόχι της συνλικής διαδικασίας ανασκόπησης είναι να ανασκπύνται η Πλιτική και ι Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα, να διασφαλίζεται η διαρκής συμμόρφωση με τ σύστημα, να επιβεβαιώνεται ότι ι αντικειμενικί σκπί της διίκησης και των πελατών ικανπιύνται και να πρσδιρίζνται πισδήπτε διρθωτικές/πρληπτικές ενέργειες ή βελτιώσεις. Η αρμδιότητα για την εφαρμγή της Ανασκόπησης τυ ΣΔΠ από την Διίκηση βαρύνει τν Πρϊστάμεν Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ, πίς ρίζει την μάδα Ανασκόπησης. Στην μάδα θα περιλαμβάνεται ΤΔΠ. ^ Η μάδα Ανασκόπησης διεξάγει την ανασκόπηση και συντάσσει σχετική έκθεση, την πία υπβάλλει στν Πρϊστάμεν Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ. Γ ενικός Διευθυντής, ή εκπρόσωπός τυ, πρέπει να πργραμματίζει την ανασκόπηση τυ συστήματς όχι λιγότερ από μία φρά κάθε 12 μήνες και πρέπει να εντπίζει και να εφαρμόζει πιεσδήπτε απαιτύμενες διρθωτικές ενέργειες ή βελτιώσεις. Η ανασκόπηση πρέπει να περιλαμβάνει ανάλυση και εισηγήσεις ως πρς τα ακόλυθα: ^ Επιθεωρήσεις και απτελεσματικότητα των διαδικασιών επιθεώρησης. Εφαρμγή τυ ΣΔΠ. Γίνεται σωστή χρήση τυ συστήματς; Απτελεσματικότητα τυ ΣΔΠ. Ικανπιεί την Πλιτική και τυς Αντικειμενικύς Σκπύς για την Πιότητα της Εταιρείας; Παράπνα Αγρές - Ανασκόπηση Παρχέων Υπηρεσιών Έργυ. % Πιότητα και Απόδση υπηρεσιών. ^ I Ιόρι, πρσωπικό και εκπαίδευση. % Πλιτική και Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα. Ισχύυν ακόμη; Αναπρσδιρισμός ή επιβεβαίωση των Αντικειμενικών Σκπών της Εταιρείας. Αναγνώριση των διρθωτικών και πρληπτικών ενεργειών και βελτιώσεων. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

113 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Δ Ενότητα Δ Σελίδα 1 από 2 6. Διαχείριση πόρων 6.1 Διάθεση πόρων ι Πρϊστάμενι Τμέων και ι Διευθυντές πρέπει να διασφαλίζυν ότι υπάρχυν ι κατάλληλι πόρι για την εφαρμγή και συντήρηση τυ ΣΔΠ και την διαρκή βελτίωση της απτελεσματικότητάς τυ, καθώς και για την αύξηση της ικανπίησης των πελατών, μέσω της εκπλήρωσης των απαιτήσεών τυς. ι Πρϊστάμενι Τμέων και ι Διευθυντές πρέπει να καθρίζυν, να τεκμηριώνυν και να εφαρμόζυν τις απαραίτητες διαδικασίες, καθώς και να διασφαλίζυν ότι τ πρσωπικό είναι κατάλληλα εκπαιδευμέν. λι ι Διευθυντές είναι αρμόδιι να διασφαλίζυν ότι ι κατάλληλι πόρι είναι διαθέσιμι για την υπστήριξη, τη σύνταξη και τη συντήρηση των εγγράφων τεκμηρίωσης τυ ΣΔΠ. 6.2 Ανθρώπινι πόρι Γενικότητες ι Πρϊστάμενι Τμέων και ι Διευθυντές εξασφαλίζυν, ώστε τ πρσωπικό πυ εκτελεί εργασίες ι πίες επηρεάζυν την πιότητα τυ πρϊόντς είναι ικανό και έχει την κατάλληλη μόρφωση, εκπαίδευση, δεξιότητες και εμπειρία Ικανότητα, ενημέρωση και εκπαίδευση Λεπτμερείς δηγίες δίδνται στην: UJ Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-050 Εκπαίδευση Πρσωπικύ' Απτελεί Πλιτική της Εταιρείας να διασφαλίζει ότι όλ τ πρσωπικό είναι κατάλληλα καταρτισμέν και διαθέτει τα απαραίτητα πρσόντα για την εκτέλεση των ανατεθέντων καθηκόντων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην απδτικότητα σε καθήκντα πυ αφρύν στην πιότητα και στην ασφάλεια. Τα πρσόντα τυ πρσωπικύ αξιλγύνται στ στάδι της πρόσληψης. Εφαρμόζεται η Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ- ΑΠΔΜ-020 "Πρόσληψη Πρσωπικύ". Κάθε Διευθυντής έχει την ευθύνη να διασφαλίζει ότι τ πρσωπικό πυ βρίσκεται υπό τν έλεγχό τυ είναι επαρκώς καταρτισμέν και θα πρέπει να τηρεί έναν κατάλγ αρμδιτήτων. συγκεκριμένς κατάλγς θα πρσδιρίζει τις δραστηριότητες και τα καθήκντα πυ επηρεάζυν την πιότητα και τα πρόσωπα πυ κρίννται κατάλληλα να διεκπεραιώσυν τα καθήκντα αυτά. Η κρίση τυ μπρεί να βασίζεται στην αξιλόγηση πργενέστερων επιδόσεων, στην εμπειρία, στην εκπαίδευση, στα πρσόντα. Εάν υπάρχυν πιαδήπτε καθήκντα ή θέσεις εργασίας με ελάχιστες εκπαιδευτικές ή επαγγελματικές απαιτήσεις, τότε θα πρέπει να πρσκμίζνται ι απαραίτητες πληρφρίες, να επαληθεύνται και να τηρύνται σε φακέλυς τυ πρσωπικύ ως μέσυ υπστήριξης τυ καταλόγυ αρμδιτήτων. Είναι αρμδιότητα τυ Διευθυντή να εντπίζει και να πρσδιρίζει τέτιυ είδυς απαιτήσεις και άλλες παρόμιες ανάγκες εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση μπρεί να περιλαμβάνει διδασκαλία και επίβλεψη κατά την ώρα της εργασίας, ι πίες ενισχύνται από γραπτές δηγίες και διαδικασίες για όλα τα καθήκντα πυ επηρεάζυν την πιότητα. Όπυ απαιτείται, θα υπάρχει συμπληρωματική εκπαίδευση είτε εξωτερική είτε στ πλαίσι της Εταιρείας για ειδικά θέματα. Τα αρχεία εκπαίδευσης τηρύνται στυς φακέλυς τυς πρσωπικύ. Η υπδχή/αρχική εκπαίδευση τυ νέυ πρσωπικύ καλύπτεται από την Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-00 Υπδχή Νεπρσληφθέντς Πρσωπικύ, η πία περιλαμβάνει τα ακόλυθα βασικά θέματα: ργάνωση και δραστηριότητες της ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Πλιτική για την Πιότητα και Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα της Εταιρείας Πλιτική Υγιεινής και Ασφάλειας της Εταιρείας Ανασκόπηση των καθηκόντων, των αρμδιτήτων και των διαύλων επικινωνίας. ι νέι διρισμί υπόκεινται στη διαδικασία γνωμδότησης μετά από μια δκιμαστική περίδ. Τ πρσωπικό αξιλγείται κάθε χρόν από τυς Διευθυντές/Πρϊσταμένυς. Εφαρμόζεται η Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ- ΑΠΔΜ-400 "Αξιλόγηση Πρσωπικύ", Η αξιλόγηση μπρεί να έχει ως απτέλεσμα τν καθρισμό νέων αναγκών εκπαίδευσης. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

114 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Δ Σελίδα 2 από 2 6. Υπδμή Η Εταιρεία διαθέτει και διατηρεί την κατάλληλη υπδμή για την επιτυχή διεξαγωγή των δραστηριτήτων της. Η υπδμή περιλαμβάνει κτήρια γραφείων κατάλληλα εξπλισμένα, κατάλληλ εξειδικευμέν λγισμικό, καθώς και υπηρεσίες υπστήριξης. 6.4 Περιβάλλν εργασίας Η Εταιρεία διαθέτει τ κατάλληλ περιβάλλν εργασίας, τ πί διαχειρίζεται και διατηρεί ως απαιτείται. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

115 ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Ενότητα Ε Σελίδα 1 από 9 7. Υλπίηση τυ πρϊόντς 7.1 Σχεδίαση της υλπίησης τυ πρϊόντς ι δραστηριότητες ι πίες καλύπτνται από τ παρόν Εγχειρίδι Πιότητας θα πρέπει να σχεδιάζνται, για να υπδεικνύυν τν τρόπ με τν πί θα ικανπιύνται ι απαιτήσεις πιότητας τυ πρϊόντς. Η σχεδίαση της υλπίησης τυ πρϊόντς πρέπει να τεκμηριώνεται και τα σχετικά αρχεία πρέπει να τηρύνται, ώστε να καταδεικνύυν τν τρόπ με τν πί εφαρμόστηκε σχεδιασμός. Τα λεπτμερή στιχεία των Πργραμμάτων Πιότητας θα ενσωματώννται στις Λειτυργικές Διαδικασίες, στις δηγίες Εργασίας, στα Διαγράμματα Ρής Δραστηριτήτων και στα Χρνδιαγράμματα. Αλλες μέθδι μπρεί να χρησιμπιύνται, εάν ενδείκνυνται. Σχεδίαση της υλπίησης τυ πρϊόντς απαιτείται για τυς αναδόχυς μελετών, κατασκευής και επίβλεψης της κατασκευής, ως μέρς της διεργασίας πρμηθειών πυ περιγράφεται στην παράγραφ 7.4, για να επιδειχθεί τρόπς πυ αυτί σχεδιάζυν και εφαρμόζυν τη διαχείριση της πιότητας για τ συγκεκριμέν έργ. ι απαιτήσεις αυτές, συμπεριλαμβανμένων και των Πργραμμάτων Επιθεωρήσεων και Δκιμών, επιθεωρύνται για επιβεβαίωση της εφαρμγής τυς. 7.2 Διεργασίες πυ σχετίζνται με τυς πελάτες Υπάρχει πιθανότητα σύγχυσης τυ όρυ "ανασκόπηση συμβάσεων", γι' αυτό και δίδνται ακλύθως διευκρινίσεις σχετικά με τη σημασία τυ στ πλαίσι της ΕΑΕ. Τ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000 αναφέρεται σε ανασκόπηση των απαιτήσεων πυ σχετίζνται με τ πρϊόν (ανασκόπηση συμβάσεων), εννώντας τη δραστηριότητα υπβλής πρσφράς ή απδχής μιας σύμβασης ή εντλής για εργασία πυ πρέπει να διεξάγει η Εταιρεία. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό σημαίνει ότι η ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. παρέχει τις υπηρεσίες της. Δεν αναφέρεται σε υπηρεσίες πυ πρμηθεύεται η ΕΑΕ, αν και μία από τις κύριες δραστηριότητες της Εταιρείας είναι να ανασκπεί τις εισερχόμενες πρσφρές σχετικά με τις συμβάσεις επίβλεψης, σχεδιασμύ και κατασκευής. Τ τελευταί απτελεί μέρς τυ συνόλυ της παραγωγής της Εταιρείας και ως τέτι περιλαμβάνεται στ παρόν Εγχειρίδι Πιότητας στις Ενότητες Αγρές (Πρμήθειες)"" και "Παραγωγή και παρχή υπηρεσιών ". Η όλη δραστηριότητα της ΕΑΕ είναι η ανασκόπηση μιας σύμβασης. 7. Σχεδιασμός και ανάπτυξη Η Εταιρεία δεν διεξάγει άμεσα σχεδιασμό/μελέτη, αλλά παρέχει πρδιαγραφές και απαιτήσεις, δημπρατεί/αναθέτει υπηρεσίες σχεδιασμύ και τις υπηρεσίες των ελεγκτών σχεδιασμύ, διαχειρίζεται τις συνεργασίες μεταξύ των συγκεκριμένων εμπειργνωμόνων και εφαρμόζει ελέγχυς, για να διασφαλίζει ότι συμμρφώννται με τις πρδιαγραμμένες απαιτήσεις. Έλεγχς Σχεδιασμύ/Μελέτης στην πρκειμένη περίπτωση απτελεί μέρς της παραγωγικής διεργασίας της ΕΑΕ και καλύπτεται από τ παρόν Εγχειρίδι Πιότητας στην Ενότητα 7.5 (Παραγωγή και παρχή υπηρεσιών). 7.4 Αγρές (Πρμήθειες) Γενικά Η πρμήθεια υπηρεσιών για την εκτέλεση συμβάσεων μελετών και/ή κατασκευής στ Έργ είναι μέρς της Παραγωγικής Διεργασίας της Εταιρείας και ως εκ τύτυ σχετίζεται επίσης με την Ενότητα 7.5 (Παραγωγή και παρχή υπηρεσιών) τυ παρόντς Εγχειριδίυ Πιότητας. ι βασικές αρχές και απαιτήσεις περιλαμβάννται στην παρύσα ενότητα, για να διευκλύνυν τν αναγνώστη όσν αφρά τις παραπμπές. Υπάρχυν πλλί πιθανί συνδυασμί για τη σύναψη σύμβασης (για παράδειγμα: ανιχτός διαγωνισμός, κλειστός διαγωνισμός. Πρθεσμιακή Σύμβαση) και για την πληρωμή τυ πσύ πυ αναφέρεται στη σύμβαση (για παράδειγμα: Πρμετρήσεις και Τιμλόγηση, κατ' απκπή τίμημα, Μελέτη-Κατασκευή-Χρηματδότηση-Λειτυργία). Είναι υπχρέωση της Εταιρείας να εφαρμόζει τις καταλληλότερες μεθόδυς δημπράτησης και σύναψης σύμβασης και να συμμρφώνεται με τυς σχετικύς καννισμύς και τ νμθετικό πλαίσι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελληνικής Δημκρατίας. Ένας κατάλγς με παραδείγματα Νόμων, Διαταγμάτων και Κατευθυντηρίων δηγιών περιλαμβάνεται στ Παράρτημα I. χαρακτηρισμός των συμβάσεων βάσει αντικειμένυ φαίνεται στ Σχήμα 2. Η Δημπράτηση/Ανάθεση είναι στιχεί-κλειδί για τις δραστηριότητες της Εταιρείας και πρέπει να εκτελείται υπό ελεγχόμενες συνθήκες, όπως ρίζεται στις τεκμηριωμένες Διαδικασίες, όπως αυτές πυ απαριθμύνται στ Παράρτημα I. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

116 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σελίδα 2 από Διεργασία αγρών Αξιλόγηση και Απαιτύαενα Πρσόντα των ΠαΥέων Υπηρεσιών (Πιιηθευτών) Υπάρχυν διάφρες κύριες κατηγρίες Παρχέων Υπηρεσιών πυ σχετίζνται με τ Έργ. ι απαιτήσεις πιότητας για την πρκαταρκτική διαδικασία επιλγής των Παρχέων Υπηρεσιών πρέπει να καθρίζνται και να τεκμηριώννται από τν αρμόδι Διευθυντή, πίς λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες δηγίες ή απαιτήσεις της Εταιρείας και τυς σχετικύς Καννισμύς. Με βάση τα παραπάνω, πρσδιρίζεται η αξιλόγηση, πυ μπρεί vu ανήκει σε μία ή περισσότερες από τις ακόλυθες κατηγρίες: ^ Αξιλόγηση σε σχέση με νμικές, τεχνικές, επαγγελματικές απαιτήσεις για την πρκαταρκτική διαδικασία επιλγής. ^ Ανασκόπηση παλαιτέρων επιδόσεων, ιστρικών αρχείων κλπ. Ανασκόπηση των εγγράφων τεκμηρίωσης πιότητας και της κατάστασης πιστπίησης. Τα κριτήρια επιλγής/αξιλόγησης/περιδικής αξιλόγησης όλων των ΙΙαρχέων Υπηρεσιών καθρίζνται από την ισχύυσα νμθεσία και από τις απφάσεις τυ Διικητικύ Συμβυλίυ. Η πρκαταρκτική διαδικασία επιλγής και η αξιλόγηση των Μελετητών καλύπτεται από διάφρες νμικές διατάξεις και περιγράφεται στις Λειτυργικές Διαδικασίες: LU ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-005 'Μέθδς Ανάθεσης Υπηρεσιών" m ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-085 Υπγραφή Σύμβασης Υπηρεσιών Πρϋπλγισμύ Μικρότερυ των ΕΥΡΩ'1 g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

117 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-Ι ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σελίδα από 9 Τα κριτήρια επιλγής των ΑΥΕ καθρίζνται τα σχετικά τεύχη δημπράτησης. Η επίδση των ΑΥΕ αξιλγείται κάθε έτς από τν αντίστιχ Διευθυντή Εππτείας Έργων, πίς υπβάλλει σχετική έκθεση αξιλόγησης στν Πρϊστάμεν Τμέα Έργων. Για την ανανέωση των συμβάσεων των ΑΥΕ, λαμβάννται υπόψη ι ανωτέρω εκθέσεις αξιλόγησης. Πίνακας 2 Κατηγρία Κύριας Υπηρεσίας Κύριες Κατηγρίες Παρχέων Υπηρεσιών στ Έργ Παραδείγματα Η πρκαταρκτική διαδικασία επιλγής και η αξιλόγηση των Αναδόχων Κατασκευής καλύπτεται από διάφρες νμικές διατάξεις και περιγράφεται λεπτμερώς στις Λειτυργικές Διαδικασίες: Q ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-071 "Διαγωνισμός Έργυ με Ανικτή Διαδικασία με Συμπλήρωση Τιμλγίυ και Έλεγχ μαλότητας των Τιμών" Μελέτες Μελέτες (πρκαταρκτικές, πρμελέτες, ριστικές μελέτες κλπ.) Υπηρεσίες Ελέγχυ Μελετών α α Υπηρεσίες Ανασκόπησης Μελετών Εξωτερικί Σύμβυλι Μελετητές 0 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-072 "Διαγωνισμός Έργυ με Ανικτή Διαδικασία με Μελέτη/Κατασκευή" Εμπειργνώμνες Γ εωτεχνική/γ εωλγική Έρευνα Υπηρεσίες Συμβύλυ EU ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-07 "Διαγωνισμός Έργυ με Κλειστή Διαδικασία με Συμπλήρωση Τιμλγίυ και Έλεγχ μαλότητας των Τιμών" Κατασκευή Συμβάσεις Κατασκευής, σύμφωνα με εγκεκριμένη Μελέτη (9 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-074 "Διαγωνισμός Έργυ με Κλειστή Διαδικασία με Μελέτη/Κατασκευή" Q ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-075 "Διαγωνισμός Έργυ με Διαπραγμάτευση με Συμπλήρωση Τιμλγίυ και Έλεγχ μαλότητας των Τιμών" LU ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-076 "Διαγωνισμός Έργυ με Διαπραγμάτευση με Μελέτη/Κατασκευή". Επίβλεψη της Κατασκευής Συμβάσεις Κατασκευής πυ περιλαμβάνυν και εκπόνηση της απαιτύμενης Μελέτης (Μελέτη & Κατασκευή) α Ανάδχι Υπηρεσιών Επίβλεψης ι κύριες κατηγρίες Παρχέων Υπηρεσιών στ Έργ φαίννται στν Πίνακα 2. ι Παρχείς Υπηρεσιών υπβάλλνται σε διαρκή ανασκόπηση Πληρφρίες αγρών Πληιρίεε ΣύαΒασπε ι απαιτήσεις για συμφωνίες αγράς, συμβάσεις και παραγγελίες στυς πρμηθευτές περιγράφνται λεπτμερώς σε διάφρες Λειτυργικές Διαδικασίες, όπως αναφέρθηκαν σε πρηγύμενες παραγράφυς. Ελλείψει ειδικών δηγιών, ι συμβάσεις θα πρέπει να περιλαμβάνυν σαφείς αναφρές όσν αφρά στα ακόλυθα: Τν τίτλ της σύμβασης. } Τν κωδικό αριθμό της σύμβασης (όπυ εφαρμόζεται). Την περιγραφή ή την επισήμανση μιας υπηρεσίας ή μιας εργασίας. *! Τν αριθμό αναφράς των πρδιαγραφών, των σχεδίων ή άλλων εγγράφων αναφράς (όπυ εφαρμόζεται). Τις απαιτήσεις τυ συστήματς πιότητας. ^ Τις μεθόδυς επιθεώρησης, δειγματληψίας και δκιμών (όπυ εφαρμόζνται). 7} Τα κριτήρια απδχής (όπυ εφαρμόζνται). ^ Τν χρόν, την Πσότητα και τα Παραδτέα (όπυ εφαρμόζνται). g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

118 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σελίδα 4 από Επαλήθευση τυ πρϊόντς πυ αγράζεται έλεγχς και η έγκριση των παραλαμβανμένων μελετών από Αναδόχυς Μελετητές ή Αναδόχυς Κατασκευής γίνεται, όπως περιγράφεται στην Ενότητα 7.5. Η τελική επιθεώρηση πριν την παράδση δικύ τμήματς στν πελάτη διεξάγεται από την ΕΑΕ, σύμφωνα με τη Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-520 Παράδση δικύ Τμήματς στην Κυκλφρίαταν λκληρώνεται η σύμβαση κατασκευής ενός έργυ, ακλυθεί η παραλαβή τυ σύμφωνα με τη Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-400 Παραλαβή Έργυ (Πρσωρινή, ριστική, Διικητική για Χρήση)". 7.5 Παραγωγή και παρχή υπηρεσιών Έλεγχς της παραγωγής και της παρχής υπηρεσιών και Επικύρωση διεργασιών παραγωγής και παρχής υπηρεσιών Σύνικη Αιενασιών Η Εταιρεία (μέσω τυ Τμέα Έργων, τυ Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ και τυ Τμέα Υπστήριξης) παρέχει πρδιαγραφές και απαιτήσεις, δημπρατεί/αναθέτει υπηρεσίες μελετών, κατασκευής και επίβλεψης έργων, διαχειρίζεται τις συνεργασίες με αυτύς τυς εμπειργνώμνες και πραγματπιεί ελέγχυς, για να διασφαλίσει ότι αυτί συμμρφώννται με τις πρδιαγραμμένες απαιτήσεις. Αυτές ι δραστηριότητες θα διεξάγνται υπό ελεγχόμενες συνθήκες όπως περιγράφνται στις Λειτυργικές Διαδικασίες, στις δηγίες Εργασίας και στις Πρδιαγραφές. Παραδείγματα δίννται στ Παράρτημα 1. ι διεργασίες παρυσιάζνται γραφικά στα Σχήματα έως 8. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

119 ΕΓΝΑΤΙΑ ΛΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΑΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σελίδα 5 από 9 Σχήμα 4 Διεργασίες Διαχείρισης Πιότητας της ΕΑΕ 0 Σύνταξη, Ανασκόπηση, Αναθεώρηση, Έγκριση και Διανμή τυ Εγχειριδίυ Πιότητας Σύνταξη, Ανασκόπηση, Αναθεώρηση, Έγκριση και Διανμή των Λειτυργικών Διαδικασιών και των δηγιών Εργασίας Δυνατότητες Αλληλγραφίας Έλεγχς Εγγράφων/ Αρχείων Παρακλύθηση Εξωτερικών Τεχνικών Πρτύπων/ Εκδόσεων Σχήμα 5 Διεργασίες της Ανώτατης Διίκησης της ΕΑΕ Θ Εξασφάλιση τυ πρσδιρισμύ και της ικανπίησης των απαιτήσεων τυ πελάτη, καθώς και των νμικών/ καννιστικών απαιτήσεων Διαμόρφωση Στρατηγικής Εξασφάλιση χρηματδότησης Εξασφάλιση διαθεσιμότητας πόρων Καθρισμός αρμδιτήτων Καθιέρωση της Πλιτικής και των Αντικειμενικών Σκπών για την Πιότητα Ένταξη Πργράμματς Έργυ Εσωτερική επικινωνία Δημόσιες Σχέσεις Κινβυλευτικός Έλεγχς/ Χειρισμός αιτημάτων πλιτών Χρήση στιχείων πληρφόρησης Ανασκόπηση τυ ΣΔΠ από την Διίκηση Διαχείριση Απφάσεων Διικητικύ Συμβυλίυ Λειτυργία Γραφείυ Εσωτερικύ Ελέγχυ g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

120 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σχήμα 6 Διεργασίες Διαχείρισης Πόρων της ΕΑΕ Σελίδα 6 από 9 Θ Πρσδιρισμός και διάθεση των πόρων - Ανθρώπινι πόρι Πρόσληψη Πρσωπικύ Υπδχή Νεπρσληφθέντς Πρσωπικύ Εκπαίδευση Πρσωπικύ Αξιλόγηση Πρσωπικύ Έλεγχς τυ Χρόνυ Εργασίας τυ Πρσωπικύ - Υπδμή Διαδικασία Πρμηθειών Λειτυργία/ Διαχείριση Πληρφριακών Συστημάτων Χρήγηση Αυτκινήτυ για Μετακίνηση τυ Πρσωπικύ της Εταιρείας - Περιβάλλν εργασίας Σχήμα 7 Διεργασίες Υλπίησης τυ Πρϊόντς της ΕΛΕ Καθρισμός Αντικειμένυ & Πρδιαγραφών Σύνταξη Εκθέσεων Αντικειμένυ Εργασιών Μελέτης Σύνταξη, Έκδση και Έλεγχς των ΣΜΕ Καθρισμός διαδικασίας Δημττράτησης & Ανάθεσης Δημπράτηση/ Έλεγχς/ Έγκριση Δημπράτηση/ Ανάθεση Μελετών Ανάθεση Συμβάσεων Μελετών/ Υπηρεσιών Διαχείριση Κατασκευής Σύνταξη Τευχών Πρθεσμιακών Σύνταξη Τευχών Δημπράτησης Συμβάσεων Δημπράτησης Υπηρεσιών Διαχείριση Έργυ Διάθεση Τευχών Συνεργασιών Διάθεση Τευχών Δημπράτησης με Αναδόχυς Δημπράτησης Πρμήθειας/ Υπηρεσιών Υπηρεσιών Έργυ Δημπράτηση/ Σχεδιασμύ Διαγωνισμός Έργυ Ανάθεση Μελετών Έγκριση Αιτήσεων Δημπράτηση Δημπράτηση/ Πληρωμής Μελετών Συμβυλευτικών Ανάθεση Υπηρεσιών και Πληρωμή Υπηρεσιών Σχεδιασμύ Μελετών & Υπηρεσιών (Υπηρεσίες Ελέγχυ/ Ανασκόπησης Μελετών, Εξωτερικί Σύμβυλι Μελετητές, Εμπειργνώμνες) Επίβλεψης Διαχείριση & Έλεγχς των Υπηρεσιών Επίβλεψης της Κατασκευής «Απαλλτριώσεις Περιβαλλντικές Άδειες Έγκριση Χρνδιαγράμματς Έργυ Πρόγραμμα Υγιεινής & Ασφάλειας των Έργων Έλεγχς Τρππίησης Συμβάσεων Κατασκευής Έγκριση Επιμετρήσεων και Πληρωμή Λγαριασμών Αναδχών Κατασκευής Ελεγχς Έργυ από τν ΕΣΠΕΛ Παράδση δικύ Τμήματς στην Κυκλφρία Παραλαβή Έργυ Συστήματα Ελέγχυ Έργυ και Πληρφόρηση της Διίκησης Παρακλύθηση Μελετών πρς Έγκριση Παρακλύθηση Πρόδυ Σύμβασης Έλεγχς Κόστυς Σύμβασης Συντνισμός της ρής πληρφριών πυ αφρύν στη Σύμβαση Ενημέρωση τυ Γενικύ GIS = ρή διεργασιών,. = ρή πληρφριών/ ανάδραση Έκθεση Πρόδυ τυ Έργυ Διαχείριση Κιντικών Πργραμμάτων Παρατηρητήρι Πργραμματισμός & Παρακλύθηση Χρηματδτήσεων Ανάπτυξη Συστημάτων g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

121 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σχήμα 8 Διεργασίες Μέτρησης, Ανάλυσης και Βελτίωσης της ΕΑΕ Σελίδα 7 από 9 Επιθεώρηση Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας Επιθεώρηση για τη Συμμόρφωση με τη Νμθεσία τυ Επιβλέπντς τυ ΑΥΕ Παρακλύθηση και μέτρηση διεργασιών Αναφρές Μη Συμμόρφωσης Διαχείριση Μη Συμμρφώσεων πυ καταγράφνται σε Εκθέσεις Επιθεώρησης και Μηνιαίες Συσκέψεις Δημιυργία/ ανάλυση στιχείων για όλες τις δραστηριότητες Βελτίωση της απτελεσματικότητας τυ ΣΔΠ, μέσω θέσης στόχων, παρακλύθησης και επιβεβαίωσης ότι αυτί επιτυγχάννται. Χρήση εργαλείων πιότητας Διεργασία Βελτίωσης Πιότητας Διρθωτικές/ Πρληπτικές Ενέργειες, όπυ απαιτύνται Γενική Διαγείιση Ένυ Τ Έργ της Εγνατίας δύ διαιρείται σε γεωγραφικύς τμείς ι πίι ελέγχνται από Διευθύνσεις Εππτείας Έργων, πυ η κάθε μία διικείται από Διευθυντή Εππτείας Έργων. ι αρμδιότητες των Διευθυντών Εππτείας Έργων και των Διευθυντών Περιφερειακών Υπηρεσιών έχυν καθριστεί με την 18/07/ Απόφαση τυ Διικητικύ Συμβυλίυ. Υπό τυς Διευθυντές Εππτείας Έργων, βρίσκνται ι αντίστιχι Διευθυντές Περιφερειακών Υπηρεσιών. Έχυν την πλήρη ευθύνη για τη διαχείριση και τη διίκηση των συμβάσεων κατασκευής πυ τυς έχυν ανατεθεί και έχυν τις αρμδιότητες της Διευθύνυσας Υπηρεσίας πυ πρβλεπνται από τν Νόμ περί Δημσίων Έργων. Δτΐϋπάτπση/Ανάθεση καιέλεγγθί: Σγεδιασυύ (Μελετών) Η δημπράτηση/ανάθεση εξετάζεται επίσης στην Ενότητα ΊΑ. ι ευθύνες δημπράτησης/ανάθεσης, ελέγχυ και διαχείρισης των μελετών ανατίθενται σε διάφρυς φρείς, όπως περιγράφεται λεπτμερώς στην 18/07/ Απόφαση τυ Διικητικύ Συμβυλίυ. Ανάλγα με τ μέγεθς της σύμβασης, Πρϊστάμενς Τμέα Έργων ή Διευθυντής Εππτείας Έργων είναι γενικώς υπεύθυνι για τη δημπράτηση/ανάθεση και τυς συμβατικύς όρυς των συμβάσειν μελετών, ενώ η Διεύθυνση Μελετών είναι υπεύθυνη για τν έλεγχ και τη διαχείριση των μελετών. Τις σχετικές απφάσεις συνυπγράφει Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Εργυ ή Σύμβυλς Διαχείρισης Έργυ Τμέα. Για τη διαχείριση των συμβάσεν των μελετών για έναν συγκεκριμέν Τμέα, υπεύθυνς είναι Διευθυντής Εππτείας Έργων, υπό τη γνωμδότηση της Διεύθυνσης Μελετών η πία χειρίζεται τις τεχνικές παραμέτρυς. Για τη διαχείριση των γενικών μελετών, τόσ από τεχνικής όσ και από συμβατικής άπψης, αρμόδια είναι η Διεύθυνση Μελετών και Διευθυντής Μελετών αναλαμβάνει τν ρόλ τυ Διευθυντή Εππτείας Έργων. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

122 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Ενότητα Ε 8 από 9 Από τη στιγμή πυ αναγνωρίζεται η ανάγκη διεξαγωγής μιας μελέτης, η Διεύθυνση Μελετών συντάσσει ένα λεπτμερές αντικείμεν εργασιών τ πί κυκλφρεί εντός της Διεύθυνσης για εσωτερικό έλεγχ πρτύ παραδθεί στν αρμόδι Διευθυντή Ηππτείας Έργων. II μέθδς ανάθεσης πυ θα εφαρμστεί απφασίζεται σύμφωνα με τις Λειτυργικές Διαδικασίες ΛΔ-ΕΑΕ- ΜΕΛ-005 "Μέθδς Ανάθεσης Υπηρεσιών"' και ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-085 Υπγραφή Σύμβασης Υπηρεσιών Πρϋπλγισμύ Μικρότερυ των ΕΥΡΩ ". Τα κριτήρια/σημεία ελέγχυ των μελετών είναι σαφώς ρισμένα και συγκεκριμένα. Αυτά ρίζνται στις ΣΜΕ και στ Αντικείμεν Εργασιών πυ επισυνάπτεται στη σύμβαση. ι μελέτες ελέγχνται και εγκρίννται, σύμφωνα με τυς καννισμύς. Όπυ κρίνεται ότι απαιτείται εξωτερικός έλεγχς σχεδιασμύ, διρίζεται ανεξάρτητς σύμβυλς (checker). ι λγαριασμί ελέγχνται και εγκρίννται. ι μελέτες πυ εκπνύνται από τυς Αναδόχυς Κατασκευής ελέγχνται και εγκρίννται, σύμφωνα με τις διαδικασίες. Η Διεύθυνση Μελετών είναι επίσης αρμόδια για την ενημέρωση και την διατήρηση των Πρτύπων Σχεδιασμύ και Κατασκευής - ΣΜΕ, ΣΑΤ, ΤΣΥ. Επιπλέν, είναι αρμόδια για την ανάπτυξη γενικών στρατηγικών δημπράτησης/ανάθεσης μελετών, καθώς και την ανάληψη πρωτβυλιών, όπως η διαχείριση πρθεσμιακών συμβάσεων γεωτεχνικών εργασιών. Για λεπτμερή λίστα Λειτυργικών Διαδικασιών / δηγιών Εργασίας, δείτε τ Παράρτημα 1. Απαπάττιση/Ανάθεση Κατασκευύε (πδιαναέε και πρότυπα) Η δημπράτηση/ανάθεση εξετάζεται επίσης στην Ενότητα 7.4. Πρδιαγραφές, πρότυπα και κριτήρια πυ αφρύν εργασίες συμβάσεων κατασκευής καθρίζνται στα τεύχη δημπράτησης, σύμφωνα με τις επίσημες Λειτυργικές Διαδικασίες, όπως αναφέρεται στα έγγραφα τεκμηρίωσης τυ ΣΔΠ. Παραδείγματα πρδιαγραφών και τευχών δημπράτησης παρατίθενται στν Πίνακα για έναν διαγωνισμό κατασκευής, πυ περιλαμβάνει πρμέτρηση και τιμλγείται από τν Εργδότη και όπυ ι διαγωνιζόμενι μπρεί να πρσφέρυν εκπτώσεις έναντι των πρκαθρισμένων τιμών τυ Εργδότη (τ σύστημα πρσφρών με έκπτωση). Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά περιγράφνται λεπτμερώς στις Λειτυργικές Διαδικασίες πυ συντάχθηκαν από τν Διευθυντή Συμβάσεων & Υπηρεσιών Έργυ. Για λεπτμερή λίστα Λειτυργικών Διαδικασιών / δηγιών Εργασίας, δείτε τ Παράρτημα 1. Πίνακας Παράδειγμα Απαιτύμενων Πρδιαγραφών και Εγγράφων για την Λημπράτηση Κατασκευής ΤΕΥΧΗ ΔΗΜΠΡΑΤΗΣΗΣ Διακήρυξη Τιιμλόγι Πρσφράς Τιμλόγι Μελέτης Πρϋπλγισμός Πρσφράς Ειδική Συγγραφή Υπχρεώσεων Τεχνική Περιγραφή Τεχνικές Πρδιαγραφές Σηράγγων δηγίες Σύνταξης Μελετών Έργων δπιίας Τεχνική Συγγραφή Υπχρεώσεων Τυπικές Διατμές δηγός Σχεδιασμύ Απκατάστασης Τπίυ Πρότυπα Κατασκευής Έργων Πρϋπλγισμός Μελέτης Γενική Συγγραφή Υπχρεώσεων Συντμγραφία Ελληνικύ νόματς ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΠ ΤΜ ΠΠ ΕΣΥ ΤΕΧΝΙΚΗ Π ΤΠΣ ΣΜΕ ΤΣΥ ΤΔ ΣΑΤ ΠΚΕ ΠΜ ΓΣΥ Έλεγχς Κατασκευύε Τμέας Έργων εκδίδει τις απαιτύμενες Διαδικασίες, Κατευθυντήριες Γραμμές και Πρδιαγραφές πυ αφρύν στις απαιτήσεις της Εταιρείας για τν Έλεγχ Κατασκευής. ι ΑΥΕ είναι υπεύθυνι για τν επί τόπυ έλεγχ των συμβάσεων κατασκευής. ι Περιφερειακές Υπηρεσίες έχυν την ευθύνη για τη διαχείριση τυ ελέγχυ των Συμβάσεων Κατασκευής, όπως καθρίζεται στις σχετικές απφάσεις τυ Διικητικύ Συμβυλίυ, μέσω των διρισμένων ΑΥΕ. ι ργανισμί των ΑΥΕ έχυν εξυσιδτηθεί να αναλάβυν την επίβλεψη της κατασκευής των έργων, σύμφωνα με τα σχετικά συμβατικά τεύχη. Για λεπτμερή λίστα Διαδικασιών, δείτε τ Παράρτημα I. Διίκηση τυ Έργυ Τμέας Υπστήριξης είναι σε γενικές γραμμές αρμόδις για να υπστηρίζει τη διίκηση τυ Έργυ. Τα καθήκντα και ι αρμδιότητες τυ Τμέα περιλαμβάνυν τις ακόλυθες παραμέτρυς της διεργασίας. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

123 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ε Σελίδα 9 από 9 Τ Τμήμα Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς παρέχει στη Διίκηση, στυς Διευθυντές Εππτείας Έργων, στυς Συμβύλυς Διαχείρισης Έργυ Τμέα, στυς Διευθυντές Περιφερειακών Υπηρεσιών και στυς Πρϊσταμένυς Τμημάτων τις απαραίτητες πληρφρίες, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόζυν κατάλληλες τακτικές και να διαχειρίζνται τ Έργ απτελεσματικά και απδτικά. Τ τμήμα υπβηθείται από τυς Περιφερειακύς Μηχανικύς Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς. Τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων παρέχει υπηρεσίες παρακλύθησης και αναφράς. Τ Γραφεί Εκθέσεων Έργων συντάσσει συνπτικές εκθέσεις, ι πίες θα ενημερώνυν για την Πρόδ τυ Έργυ. Για λεπτμερή λίστα Λειτυργικών Διαδικασιών / δηγιών Εργασίας, δείτε τ Παράρτημα 1. Εέυππέτπσπ Δεν υπάρχυν πρδιαγεγραμμένες απαιτήσεις για την εξυπηρέτηση μετά την παράδση, δηλαδή τη λειτυργία τυ έργυ (όπως καθρίζεται στ ΕΛΤ ΕΝ ISO 9001: 2000 παρ ) και ως εκ τύτυ αυτή δεν εφαρμόζεται στις διαδικασίες της Εταιρείας Απόδση ταυτότητας και ιχνηλασιμότητα Κάθε δικό τμήμα της Εγνατίας δύ, κάθε μέρς τυ δικύ τμήματς, κάθε σύμβαση μελέτης, κάθε σύμβαση κατασκευής πρσδιρίζεται από ειδικό μνσήμαντ κωδικό αριθμό, πίς αναγράφεται στα σχετικά έγγραφα. Η κατάσταση των εγκεκριμένων ή μη εγκεκριμένων μελετών αναγράφεται ευκρινώς επί των μελετών και επί των συνδευτικών εγγράφων, όπως καθρίζεται στις ισχύυσες Διαδικασίες Ιδικτησία τυ πελάτη Η διαχείριση των μελετών πυ παραδίδει πελάτης στην ΕΑΕ γίνεται σύμφωνα με τις ισχύυσες Λειτυργικές Διαδικασίες για τις μελέτες Διατήρηση τυ πρϊόντς Χειρισμός, η Συσκευασία, η Απθήκευση και η Πρστασία τυ πρϊόντς περιγράφνται στις Λειτυργικές Διαδικασίες τυ ΣΔΠ. 7.6 Έλεγχς των συσκευών παρακλύθησης και μέτρησης Έλεγχς των Συσκευών Παρακλύθησης και Μέτρησης δεν είναι εφαρμόσιμς στις δραστηριότητες πυ καλύπτει τ παρόν Εγχειρίδι. Ωστόσ, απαιτείται για τυς Αναδόχυς Κατασκευής και τυς ΑΥΕ, ως μέρς των υπχρεώσεών τυς πυ επιθεωρείται, σύμφωνα με Λειτυργικές Διαδικασίες. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

124 ΕΓΝΑΤ1Α ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-1 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα ΣΤ Ενότητα ΣΤ Σελίδα 1 από 2 8. Μέτρηση, ανάλυση και βελτίωση 8.1 Γενικότητες ι διεργασίες παρακλύθησης, μέτρησης, ανάλυσης και βελτίωσης αναλύνται στα κεφάλαια παρακάτω. 8.2 Παρακλύθηση και μέτρηση Ικανπίηση των πελατών Μέτχς της Εταιρείας, πυ είναι τ Ελληνικό Δημόσι, είναι και μναδικός πελάτης. Εκτός από τ ΥΠΕΧΩΔΕ, πυ εκπρσωπεί τν Μέτχ, πελάτες μπρεί να είναι και άλλι Δημόσιι Φρείς, όπως ι Περιφέρειες, με την έγκριση όμως πάνττε τυ Μετόχυ. Τ Διικητικό Συμβύλι είναι αρμόδι να διασφαλίζει την εκπλήρωση των απαιτήσεων τυ πελάτη Εσωτερική επιθεώρηση Λεπτμερείς δηγίες δίδνται στην: Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-015 "Επιθεώρηση τυ ΣΔΠ και Διρθωτικές Ενέργειες". ι διαδικασίες επιθεώρησης των Διευθύνσεων θα εφαρμόζνται ως μέρς τυ ελέγχυ διεργασίας, όπυ αρμόζει, π.χ.. Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-017 Επιθεώρηση για την Συμμόρφωση με τη Νμθεσία τυ Επιβλέπντς τυ ΑΥΕ". Πρϊστάμενς Συμβύλυ Διαχείρισης Έργυ είναι υπεύθυνς συνλικά για την επιθεώρηση των Τμέων/Διευθύνσεων/ Τμημάτων της Εταιρείας. ΤΔΠ είναι υπεύθυνς για τη διασφάλιση της διαρκύς συμμόρφωσης με τα σχετικά στιχεία τυ Συστήματς Πιότητας, διατηρώντας ταυτόχρνα τ σύστημα υπό ανασκόπηση και συμβυλεύντας τη Διίκηση για υσιαστικά πρβλήματα πιότητας και εκκρεμή αιτήματα για διρθωτικές ενέργειες. Επιπλέν, τυπική επιθεώρηση των λειτυργιών πιότητας και των συστημάτων θα διεξάγεται από τ Τμήμα Διασφάλισης Πιότητας έτσι, ώστε όλες ι παράμετρι τυ ΣΔΠ να επιθεωρύνται τυλάχιστν μία φρά ανά 6 μήνες. ι πτυχές πυ θα καλύπτνται περιγράφνται λεπτμερώς στις σχετικές Λειτυργικές Διαδικασίες και θα πρέπει, επίσης, να περιλαμβάνυν: Αρχεία και πρακτική πυ εφαρμόζεται στην κάθε Διεύθυνση Τ ΣΔΠ, αρχεία και πρακτική πυ εφαρμόζεται από τυς ΑΥΕ Έλεγχς των εγγράφων τεκμηρίωσης και των Αρχείων Πιότητας, των πρτύπων και των εγγράφων πρδιαγραφών ^ Αναγνώριση και ικανπίηση των αναγκών εκπαίδευσης ^ Επιβεβαίωση της εφαρμγής και της απτελεσματικότητας των διρθωτικών ενεργειών Παρακλύθηση και μέτρηση διεργασιών ι διεργασίες πυ παρακλυθύνται και μετρύνται, καθώς και ι μετρήσιμι στόχι, καθρίζνται με Υπηρεσιακό Σημείωμα τυ Γενικύ Διευθυντή πρς τυς Διευθυντές Παρακλύθηση και μέτρηση τυ πρϊόντς Δες και παραγράφυς 7.4., ι μετρήσεις και δκιμές πιότητας κατά την διάρκεια της κατασκευής τυ έργυ απαιτείται να διεξάγνται από τυς Αναδόχυς Κατασκευής και τυς ΑΥΕ, ως μέρς της εργασίας τυς πυ επιθεωρείται. 8. Έλ γχς τυ μη συμμρφύμενυ πρϊόντς ι μη συμμρφώσεις, σύμφωνα με τ πνεύμα τυ παρόντς Εγχειριδίυ, αναφέρνται στις μη συμμρφώσεις των Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ως πρς τ ΣΔΠ της Εταιρείας. Αυτό περιγράφεται λεπτμερώς στις ακόλυθες Λειτυργικές Διαδικασίες: UJ ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-015 Επιθεώρηση τυ ΣΔΠ και Διρθωτικές Ενέργειες" UJ ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-017 Επιθεώρηση για την Συμμόρφωση με τη Νμθεσία τυ Επιβλέπντς τυ ΑΥΕ". ι μη συμμρφώσεις καταγράφνται στις Εκθέσεις Επιθεώρησης, καθώς και στις μηνιαίες συσκέψεις. g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

125 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-Ι ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα ΣΤ Σελίδα 2 από 2 ι απαιτήσεις για τν έλεγχ των μη συμμρφώσεων όσν αφρά την κατασκευή περιγράφνται λεπτμερώς στην ακόλυθη Λειτυργική Διαδικασία: LU ΛΔ-ΕΑΕ-Κ.ΑΤ-260 Αναφρές Μη Συμμόρφωσης". 8.4 Ανάλυση δεδμένων Δες και παράγραφ Δημιυργύνται στιχεία για όλες τις δραστηριότητες της Εταιρείας, τα πία αναλύνται και αξιλγύνται κατάλληλα. Χρησιμπιύνται εργαλεία πιότητας, όπυ κρίνεται αναγκαί. 8.5 Βελτίωση Διαρκής βελτίωση Η διαρκής βελτίωση της απτελεσματτκότητας τυ ΣΔΠ επιτυγχάνεται μέσω της χρήσης των ακόλυθων στιχείων τυ ΣΔΠ: Πλιτική για την Πιότητα, Αντικειμενικί Σκπί για την Πιότητα και θέση μετρήσιμων στόχων ι πίι παρακλυθύνται, απτελέσματα επιθεωρήσεων, ανάλυση των δεδμένων, διρθωτικές και πρληπτικές ενέργειες, Ανασκόπηση τυ ΣΔΠ από την Διίκηση. Η Εταιρεία έχει δεσμευτεί να πρωθεί μια συνεχή διεργασία βελτίωσης πιότητας και παρτρύνει όλυς τυς συμμετέχντες στ Έργ να πρτείνυν και να βηθύν την εφαρμγή βελτιώσεων πιότητας, όπως περιγράφεται λεπτμερώς στην: U Λειτυργική Διαδικασία ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-05 "Διεργασία Βελτίωσης Πιότητας" Διρθωτικές ενέργειες και 8.5. Πρληπτικές ενέργειες Διθωτικέε και Πληπτικέε Ενένειεε Τα συγκεκριμένα θέματα σε γενικές γραμμές περιλαμβάννται στα έγγραφα τεκμηρίωσης πυ αναφέρνται στην παράγραφ 8.. Διρθωτικές και πρληπτικές ενέργειες λαμβάννται εγκαίρως, τεκμηριώννται και τηρύνται αρχεία των απτελεσμάτων των ενεργειών πυ έγιναν. Διαδικασία Παραπόνων Είναι αρμδιότητα τυ Διικητικύ Συμβυλίυ να διευθετήσει τυχόν παράπνα πυ πρκόψυν εκ μέρυς τυ Πελάτη (Ελληνικό Δημόσι). g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

126 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Ενότητα Ζ 1 από 4 Ενότητα Ζ Παράρτημα 1 I Ιαράρτημα I Κατάλγι Σχετικών Κγγράφιν Πίνακας Α-1 Παραδείγματα Λειτυργικών Διαδικασιών και δηγιών Εργασίας σχετικά με τν Έλεγχ των Διεργασιών Κωδικός Εγγράφυ (κάτχς) (Διευθυντές Εππτείσς Έργων, ΣΛΕΤ) ΛΔ-ΕΑΕ-ΠΕΑΠ-020 (Διεύθυνση Μελετών) ΛΔ-ΕΑΕ-ΠΕΑΠ-040 (Διεύθυνση Μελετών, Τμήματα Συμβάσεων) ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΑ-005 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-041 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-085 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-10 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-60 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-70 ΛΔ-ΕΑΕ-Μ Ε Α- 80 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΑ-450 ΛΔ-ΕΑΕ-ΜΕΛ-600 Ε-ΕΑΕ-ΜΕΛ-100 Ε-ΕΑΕ-ΜΕΛ-120 Ε-ΕΑΕ-ΜΕΛ-00 Ε-ΕΑΕ-ΜΕΛ-65 Ε-ΕΑΕ-ΜΕΛ-75 Αντικείμεν Απαλλτριώσεις Απαλλτριώσεις Περιβάλλν, Αδειες Κύριες Περιβαλλντικές Άδειες: Πρέγκριση Χωρθέτησης - Έγκριση Περιβαλλντικών Όρων Δημπράτηση / Ανάθεση και Έλεγχς Μελετών Μέθδς Ανάθεσης Υπηρεσιών Σύνταξη Τευχών Δημπράτησης Υπηρεσιών με Ανικτή Διαδικασία Υπγραφή Σύμβασης Υπηρεσιών Πρϋπλγισμύ Μικρότερυ των ΕΥΡΩ Έλεγχς των Μελετών Έγκριση των Μελετών Έγκριση Αιτήσεων Πληρωμής πρς τη Διεύθυνση Μελετών Έγκριση Ψηφιακών Υπβλών πρς τη Διεύθυνση Μελετών Σύνταξη, Έκδση και Έλεγχς των ΣΜΕ Σύνταξη Εκθέσεων Αντικειμένυ Εργασιών Μελέτης Διαχείριση Πρθεσμιακών Συμβάσεων για Εργασίες Μελέτης και Ελέγχυ Διαχείριση Πρθεσμιακών Συμβάσεων Τπγραφικών Εργασιών Διαχείριση Πρθεσμιακών Συμβάσεων Γεωτρητικών Εργασιών Έγκριση των Μελετών (Μέσω Εξωτερικών Συμβύλων Μελετητών) Πληρωμή των Μελετών (Υπό την Επίβλεψη Εξωτερικών Συμβύλων Μελετητών) ( Τμήματα Συμβάσεων) Δημπράτηση / Ανάθεση Κατασκευής ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-020 ΑΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-025 ΑΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-01 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-02 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-051 Απόφαση Τρόπυ Ανάθεσης Έργυ Τυππίηση Συμβατικών Τευχών - Τευχών Δημπράτησης Κατασκευής Έργυ Σύνταξη Τευχών Δημπράτησης Έργυ με Ανικτή Διαδικασία ή με Διαπραγμάτευση Σύνταξη Τευχών Δημπράτησης Έργυ με Κλειστή Διαδικασία Διάθεση Τευχών Δημπράτησης Έργυ/ΙΙρμήθειας/Υπηρεσιών g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

127 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι ΙΙιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Ενότητα Ζ 2 από 4 Πίνακας Α-Ι Παραδείγματα Λειτυργικών Διαδικασιών και δηγιών Εργασίας σχετικά με τν Έλεγχ των Διεργασιών Κωδικός Εγγράφυ (κάτχς) ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-071 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-072 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-07 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-074 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-075 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-076 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-080 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-090 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-091 Αντικείμεν Διαγωνισμός Έργυ με Ανικτή Διαδικασία με Συμπλήρωση Τιμλγίυ καιέλεγχ μαλότητας των Τιμών Διαγωνισμός Έργυ με Ανικτή Διαδικασία με Μελέτη/Κατασκευή Διαγωνισμός Έργυ με Κλειστή Διαδικασία με Συμπλήρωση Τιμλγίυ καιέλεγχ μαλότητας των Τιμών Διαγωνισμός Έργυ με Κλειστή Διαδικασία με Μελέτη/Κατασκευή Διαγωνισμός Έργυ με Διαπραγμάτευση με Συμπλήρωση Τιμλγίυ και Έλεγχ μαλότητας των Τιμών Διαγωνισμός Έργυ με Διαπραγμάτευση με Μελέτη/Κατασκευή Υπγραφή Σύμβασης από Διαγωνισμό Κατασκευής Έργυ/ΓΙρμήθειας/ Υπηρεσιών Διατήρηση Αρχείων Τμημάτων Συμβάσεων Πρωτκόλληση Εισερχμένων και Εξερχμένων Εγγράφων Τμημάτων Συμβάσεων ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-095 Δικαστική Πρστασία (Ν. 2522/97) ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-096 Ε-ΕΑΕ-ΚΑΤ-05 (Διευθυντές Εππτείας Έργων, ΣΔΕΤ) ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-110 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-140 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-250 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-260 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-275 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-40 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-60 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-400 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-520 ΛΔ-ΕΑΕ-ΚΑΤ-600 ΑΔ-Ε ΑΕ-Ν Μ Υ-100 ΑΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-017 Έλεγχς Νμιμότητας Συμβάσεων από τ Ελεγκτικό Συνέδρι (Ν. 2741/99) Σύνταξη Τευχών Δημπράτησης Κατασκευής (Κάθετι Αξνες) Έλεγχς Κατασκευής Χρνδιάγραμμα Έργυ Πρόγραμμα Υγιεινής & Ασφάλειας των Έργων Έλεγχς Τρππίησης Συμβάσεων Κατασκευής Αναφρές Μη Συμμόρφωσης Έλεγχς Έργυ από τν ΕΣΠΕΛ και Ενέργειες Απρρέυσες από τα Απτελέσματα τυ Ελέγχυ Έλεγχς και Έγκριση Μελετών Αναδχών Κατασκευής Έγκριση Επιμετρήσεων και Πληρωμή Λγαριασμών Αναδχών Κατασκευής Παραλαβή Έργυ (Πρσωρινή, ριστική, Διικητική για Χρήση) Παράδση δικύ Τμήματς στην Κυκλφρία Εκδίκαση Ενστάσεων Αναδχών Έργων Λειτυργία Τεχνικύ Συμβυλίυ Επιθεώρηση για την Συμμόρφωση με τη Νμθεσία τυ Επιβλέπντς τυ ΑΥΕ ΛΔ-ΕΑΕ-Υ11Ε-500 Υπβλή και Έλεγχς της Πληρφρίας Όπως Κατασκευάστηκε " ΛΔ-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-510 Ενσωμάτωση Πληρφριών Όπως Κατασκευάστηκε g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

128 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Σελίδα Ενότητα Ζ από 4 Πίνακας Α-1 Παραδείγματα Λειτυργικών Διαδικασιών και δηγιών Εργασίας σχετικά με τν Έλεγχ των Διεργασιών Κωδικός Εγγράφυ (κάτχς) ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-520 Αντικείμεν Ενημέρωση τυ Γενικύ GIS (Υπηρεσίες Έργυ) ΛΔ-Ε ΑΕ-Υ ΠΕ-050 ΛΔ-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-100 ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-210 ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-0 ΛΔ-ΕΑΕ-ΥΠΕ-2 ΛΔ-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-600 ΑΔ-Ε ΑΕ-Υ ΓΙΕ-605 ΛΔ-Ε ΑΕ-Υ ΠΕ -610 ΛΔ-Ε ΑΕ-Υ ΠΕ-670 Ε-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-060 Ε-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-065 Ε-ΕΑΕ-ΥΠΕ-070 Ε-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-215 Ε-ΕΑΕ-ΥΓ1Ε-220 Ε-ΕΑΕ-ΥΠΕ-225 Ε-ΕΑΕ-Υ ΠΕ-5 Ε-ΕΑΕ-ΥΠΕ-550 Διαχείριση Έργυ Τμήμα Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς Παρακλύθηση των Εξωτερικών Τεχνικών Πρτύπων/Εκδόσεων Έκθεση Πρόδυ τυ Έργυ Παρακλύθηση των Μελετών/Τεχνικών Εγγράφων πρς Έγκριση Έλεγχς και Έγκριση Μελετών Τεχνικών Έργων από τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Ιωαννίνων και Μετσόβυ (Δυτικός Τμέας) Δημιυργία/Διαγραφή Λγαριασμών Χρηστών Μηχανισμί Υπστήριξης Χρηστών ργάνωση Ηλεκτρνικών Αρχείων Ασφάλεια Πληρφριακών Συστημάτων Πρετιμασία Πρϋπλγισμών Κατασκευής Έλεγχς Κόστυς Παρακλύθηση Πρόδυ Μέσω των Χρνδιαγραμμάτων Χρνδιάγραμμα Πρετιμασίας Έκθεσης Πρόδυ τυ Έργυ Σύνταξη Μηνιαίας Έκθεσης Πρόδυ τυ ΑΥΕ πρς τν Διευθυντή Εππτείας Έργων (Στιχεία Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς) Σύνταξη Μηνιαίας Έκθεσης Πρόδυ τυ Περιφερειακύ Μηχανικύ Πργραμματισμύ & Ελέγχυ Κόστυς (ΠΜΠΕΚ) πρς τν Διευθυντή Εππτείας Έργων Παρακλύθηση των Μελετών πρς Έγκριση (Υπό την Επίβλεψη Εξωτερικών Συμβύλων Μελετητών) Καταστρφή Τεχνικών Εγγράφων/Μελετών g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

129 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. Εγχειρίδι Πιότητας Υπηρεσιών Διαχείρισης Έργυ ΕΠ-ΕΑΕ-ΔΕ-001 ΑΝΑΘ. Ε Ενότητα Ζ Σελίδα 4 από 4 Πίνακας Α-2 Άλλες Λειτυργικές Διαδικασίες και δηγίες Εργασίας τυ ΣΔΙ1 Κωδικός Εγγράφυ (κάτχί;) (Τμήμα Διασφάλισης Πιότητας) ΔΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-002 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-006 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-007 ΛΔ-Ε ΑΕ-ΔΠ-010 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-011 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-012 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-015 ΛΔ-Ε ΑΕ-ΔΠ-025 ΛΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-05 ΛΔ-Ε ΑΕ-ΔΠ-101 ΔΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-10 ΛΔ-Ε ΑΕ-ΔΠ-120 ΔΔ-ΕΑΕ-ΔΠ-150 Ε-Ε ΑΕ-ΔΠ-105 Ε-Ε ΑΕ-ΔΠ-155 (Διικητικές Υπηρεσίες) ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-020 ΔΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-00 ΛΔ-Ε ΑΕ-ΑΠΔΜ-050 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-220 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-225 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-400 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-50 ΔΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-550 ΛΔ-ΕΑΕ-ΑΠΔΜ-580 ΛΔ-ΕΑΕ-ΠΡΜ-610 (Νμική Υπηρεσία) ΛΔ-ΕΑΕ-ΝΜΥ-020 ΛΔ-ΕΑΕ-ΝΜΥ-025 ΔΔ-ΕΑΕ-ΝΜ Υ-040 Αντικείμεν Σύστημα Δμή τυ Συστήματς Διαχείρισης Πιότητας Ανάπτυξη των Λειτυργικών Διαδικασιών Ανάπτυξη των δηγιών Εργασίας Αρίθμηση των Εγγράφων τυ ΣΔΠ Πρότυπ για τα Διαγράμματα Ρής Δραστηριτήτων Διανμή των Εγγράφων τυ ΣΔΠ Επιθεώρηση τυ ΣΔΠ και Διρθωτικές Ενέργειες Ανασκόπηση τυ ΣΔΠ από την Διίκηση Διεργασία Βελτίωσης Πιότητας Έλεγχς Αλληλγραφίας Τυππίηση Εγγράφων της Εταιρείας Αλληλγραφία Σύστημα Αρχειθέτησης Τμέων/Διευθύνσεων/Τρημάτων Διαχείρισης τυ Έργυ Κατασκευής Έλεγχς Αλληλγραφίας (Εξωτερικί Σύμβυλι Μελετητές) Σύστημα Αρχειθέτησης Εξωτερικών Συμβύλων Μελετητών Θέματα Πρσωπικύ. Απφάσεις τυ Διικητικύ Συμβυλίυ Πρόσληψη Πρσωπικύ Υπδχή Νεπρσληφθέντς Πρσωπικύ Εκπαίδευση Πρσωπικύ Έλεγχς τυ Χρόνυ Εργασίας τυ Πρσωπικύ Χρήγηση Αυτκινήτυ Για Μετακίνηση τυ Πρσωπικύ της Εταιρείας Αξιλόγηση Πρσωπικύ Παρακλύθηση - Ενημέρωση - Αναθεώρηση τυ ργανγράμματς Διαχείριση Απφάσεων Διικητικύ Συμβυλίυ Λειτυργία Γραφείυ Εσωτερικύ Ελέγχυ Διαδικασία Πρμηθειών Νμικά Θέματα Λειτυργία Νμικής Υπηρεσίας Διατήρηση Αρχείων Νμικής Υπηρεσίας Διακίνηση Εγγράφων Εξωδίκων Υπθέσεων Νμικής Υπηρεσίας g:\qmanual\qmreveg_090.doc Αρμόδις: Α. Στασινός 04/09/200

130 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΚΡΑΤΙΑ ΥΠΥΡΓΕΙ ΠΕΧΩ.Δ.Ε. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΣ ΕΥΠΕ (Εβ)ΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΝΤΣ) Αθήνα, Α.Π. ικ (σχ ) * Ταχ. Δ/νση : Πατησίων 147 Τ.Κ. : Πληρφρίες: Β. Γιαννακόπυλς Τηλέφων : F.AX : ΚΙΝΗ ΑΠΦΑΣΗ ΥΠ. ΠΕΧΩΔΕ - ΥΠ. ΓΕΩΡΓΙΑΣ - ΥΠ. ΠΛΙΤΙΣΜΥ - ΘΕΜΑ: Εγκριση περιβαλλντικών όρων για τ έργ «Εγνατία :: Ανθαχωρίυ-Σήραγγα Μετσόβυ» ΐν: κ*... / δός, Τμήμα Σήραγγα Εχντας υπόψη: Τ Ν "για την πραστασία τρυ _περιβάλλρντς^.(φεκ 160/Α) ~2:Τ Ν. 998/79 "περί πρστασίας των Δασών και των Δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας (ΦΕΚ289/Α). Την Κινή Υπυργική Απόφαση 69269/587/ (ΦΕΚ 678/Β) πυ άναφέρεται στην "κατάταξη έργων και δραστηριτήτων σε κατηγρίες, περιεχόμενα- Μελέτης. Περιβαλλντικών ^Επιτπώσεωγ^χΜΠΕ); 1'" καθρισμός -- περιεχμένυ Ειδικών Περιβαλλντικών Μελετών (Ε.Π.Μ.) και λιπές συναφείς διατάξεις, σύμφωνα με τ Ν ". 4. Την Κινή Υπυργική Απόφαση 7508/5512/ (ΦΕΚ 691/Β), πυ αναφέρεται στν "Καθρισμό τρόπυ ενημέρωσης των πλιτών και φρέων εκπρσώπησής τυς για τ περιεχόμεν Μελέτης Περιβαλλντικών Επιπτώσεων των έργων και δραστηριτήτων σύμφωνα με την παράγραφ 2 τυ άρθρυ 5 τυ Ν. 1650/86". 5. Την με αρ. 96/ απόφαση τυ Πρωθυπυργύ και Υπυργύ Γεωργίας (ΦΕΚ 1165/T.B ) για την ανάθεση αρμδιτήτων στυς Υφυπυργύς ΓΜΤεωργίας Κωνσταντίν Βρεττό και Παρασκευά Φύντά.

131 2 6. Τα ιτπβληθέντα στην αρμόδια Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλντς (ΕΥΠΕ) τυ ΥΠΕΧΏΔΕ απαραίτητα δικαιλγητικά (ΜΠΕ σύμφωνα με τν Πίνακα 1 τυ άρθρυ 16 της ΚΥΑ 69269/587/90 (ΦΕΚ 678/Β), με α.π / Τ υπ*αριθμ / έγγραφ της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ, με τ πί διαβιβάστηκε ένα αντίγραφ της Μ.Π.Ε. πρς τ Νμαρχιακό Συμβύλι της Ν.Α. Ιωαννίων, καθώς και στα Υπυργεία Γεωργίας, Πλιτισμύ και ΓΤΔΕ/ ΥΠΕΧΩΔΕ/ΔΜΕ/δ. 8. Την με α.π. 5416/6964/ Απόφαση Πρέγκρισης Χωρθέτησης. 9. Τ με α.π. 295/.9.99 έγγραφ τυ Νμαρχιακύ Συμβυλίυ Ν.Α Ιωαννίνων, με τ πί διεβιβάσθη στην ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ απόσπασμα της 10/89/ απόφασής τυ, σύμφωνα με την πία γνωμδότησε θετικά επί της ΜΠΕ (α.π. ΕΥΠΕ /.9.99). - JO.To με αριθ.πρωτ.υππ/αρχ/α1/φ9/49847/120/ έγγραφ της Δ/νσης _ Πρίστρικών^αι Κλασσικών Αρχαιτήτων τυ ΥΠΠ. ΙΙ.Τ με αριθ.πρωτ. ΥΠΠ/ΑΡΧ/Β1/Φ/44714/1610/ έγγραφ της Δ/νσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων τυ ΥΠ.Π..... " Afr oφ ά σίζ υ-μ ε ~"'~ Την έγκριση των κάτωθι περιβαλλντικών όρων και περιρισμών-η εφαρμγή των πίων απτελείσπαραίτητηπρΰπόθεση για την υλπίηση τυ έργυ και βαρύνει _ τν φρέα εκτέλεσης και λειτυργίας τυ για την κατασκευή^και λειτυργία τυ έργυ ^«Εγνατία δός, -Τμήμα σήραγγα Ανθχωρίυ - σήραγγα Μετσόβυ (βόρεια χάραξη). - α) EiSoc και ύένέθε~5ρσστηριότπτσό~-^=^ ~; Κατασκευή και λειτυργία τυ έργυ «Εγνατία δός, τμήμα Σήραγγα Ανθχωρίυ- Σήραγγα Μετσόβυ, βόρεια χάραξη μήκυς 9,2 χλμ., καθώς επίσης τυ ανισόπεδυ κόμβυ Μετσόβυ και της συνδετήριας δύ πρς Μέτσβ, όπως περιγράφεται στη ΜΠΕ (κείμεν, σχέδια) πυ συνδεύει την παρύσα, με τυς όρυς και περιρισμύς -~πΰ τίθενται με τήν απόφαση αυτή.^ β) Ειδικεε ισκέε τιυέε εκπυππε ρυπαντικών ωτίων και συνκεντώσεων σύυφωνσ υε τιε ισγύυσεε διστάεειε σν αφρά την ατμόσφαιρα, ι ετπτρεπόμενες συγκεντρώσεις αερίων ρύπων -αναφέρντσι στις ΠΥΣ 99/ (ΦΕΚ 15/Α/ ) και ΠΥΣ 25/ (ΦΕΚ 52/Α/22..88) Για τα υγρά απόβλητα, ισχύυν ι εκάσττε Νμαρχιακές Απφάσεις.

132 γ) Ειδικέ opiokec tiuec στάθυτκ: θρύβυ και δνήσεων σύυφωνσ υε τιc ισγύυσε διστάεεκ Τ ανώτατ επιτρεπόμεν όρι θρύβυ, καθρίζεται στην Υπυργική Απόφαση 17252/ (ΦΕΚ 95/Β/ ). «1 Για τις εργασίες κατασκευής, όσν αφρά τν θόρυβ, ισχύυν τα πρβλεττόμενα στις Υπυργικές Απφάσεις: ί) Υπ,Απ. Α5/275/78 (ΦΕΚ 678/Β/ ) ϋ) Υπ.Απ /161/86 (ΦΕΚ 570/Β/9.9.86) iii) ΥπΑπ /1921/88 (ΦΕΚ 751/Β/ ) ίν) Υπ,Απ. 765/91 (ΦΕΚ 81/Β/ ) δ) Τεγνικσ ένσ και υέτρα σντιρρύπανσπς ή νενικότεα αντιυετώπιση τπε υπβάθυισηε τυ πειβάλλντε. πυ επιβάλεται να κστασκευασθύν η να λπθύν _Τ ι τταράκάίώ όρι,'όι πίι ^νώ^χρεώτικόί στην τήρησή τυς, αφρύν: _ ' στν'κύρΐό'τΰ έργόΐι -... στις αρμόδιες για την κατασκευή και λειτυργία τυ έργυ Υπηρεσίες και Φρείς στυς πρϊσταμένυς των παραπάνω Υπηρεσιών, ι πίι φείλυν νά μεριμνύν για την εφαρμγή τυς και να ελέγχυν την πιστή τηρησή τυς σε όλυς όσυς εκ της θέσεως και των αρμδιτήτων τυς είναι υπεύθυνι για τν " ^'εδιασμ.ό^^έγκριση,' δημπράτηση, ανάθεση, 'επίβλεψη, πιστπίηση, παραλαβή και λιπές διαδικασίες, πυ αφρύν στην - κατασκευή και λειτυργία τυ έργυ..., στν ανάδχ τυ έργυ ~ Κατά τις διαδικασίες δημπράτησης, επίβλεψης^παραλαβής.τυ στ θέμα'; αναφερμένυ. έργυ,_ να γίνυ ν,όλες ί. απαιτύμενες ενεργειες και_νσ_... ληφθύν όλα τα απαραίτητα μέτρα,πετσί ώστε να εξασφαλίζεται: - - ' - η τήρηση των περιβαλλντικών όρων από τν Ανάδχ, στ μέρς πυ τν αφρύν η. δυνατότητα.αντιμετώπισης.-.και -απκατάστασης -δυσάρεστων περιβαλλντικά καταστάσεων φειλμένων σε ενέργειες ή παραλείψεις τυ ^Αναδόχόυ κατά παράβαση των^ριβάμντικώνρώνγτ^. Από τις πιστώσεις για την κατασκευή και λειτυργία τυ στ θέμα έργυ, να εξασφαλίζνται κατά πρτεραιότητα ι απαιτύμενες δαπάνες για τα έργα πρστασίας τυ περιβάλλντς (έργα φύτευσης κλπ). 4. Να εφαρμσθύν σύγχρνες μέθδι και τεχνλγία πυ να ετπτρέπυν την απ' ευθείας είσδ των σηράγγων στν, ρεινό όγκ περιρίζντας τις ανικτές εκσκαφές στην περιχή των μετώπων εισόδυ. Σαν ανώτατ ύψς ανικτών εκσκαφών στις περιχές των έργων εισόδυ των σηράγγων ρίζεται ενδεικπκά τ ύψς των 5 μ. πάνω από την κλείδα των σηράγγων, πάνω από τ πί απαγρεύνται ι ανικτές - επιφανειακές εκσκαφές.

133 4 5. Να ληφθεί μέριμνα για τν απτελεσματικό αερισμό των σηράγγων, 'τν εκκσττνισμό τυς σε περίπτωση πυρκαγιάς και τη διάσωση - διαφυγή των επχύμενων σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. 6. Τυλάχιστν απαιτείται: Στις σήραγγες να κατασκευασθύν εγκάρσιες στές σύνδεσης των σηράγγων των 2 κλάδων σε απόσταση μεταξύ τυς όχι μ εγαλύτερη των 50 μ. 7. Στις σήραγγες Αγ. Νικλάυ και Καλαμών να εφαρμσθεί μεταβλητή διατμή για την επίτευξη ασφαλύς εξόδυ και εισόδυ από και πρς τν κόμβ Μετσόβυ. 8. Να πρβλεφθεί απτελεσματικό σύστημα απχέτευσης των σηράγγων και αντιμετώπισης ρυπγόνων υσιών πυ πιθανόν να πρκύψυν από ατύχημα εντός αυτών. 9. Γ;Είναι "δυνατή η" νόρϋξη περιρισμένυ αριθμύ υδργεωτρήσεών~για πς ανάγκες κατασκευής τυ έργυ, ύστερα από την έκδση των σχετικών εγκρίσεων και αδειών Για την κατασκευή των επιχωμάτων θα εφαρμσθύν ι πλέν κατάλληλες μέθδι και τεχνικές για την κατά τ δυνατό εναρμόνιση τυς στ περιβάλλν της περιχής.'λ- " -' - ' : ;λ λ " Για πιαδήπτε δραστηριότητα ή εγκατάσταση απαραίτητη για την κατασκευή - λειτυργία των έργων, θα πρέπει πρηγυμένως να έχυν _ : χρηγηθεί όλες όι πρβλεπόμενες από την κείμενη νμθεσία άδειες και εγκρίσεις, συμπεριλαμβανμένων των εγκρίσεων πτριβαλλ^ικώνόρων "πύ ' σπαπόύντατ-γισ-τις ετπμέρυς-δραστηριότητες ή εγκαταστάσεις_.(μνάδα ^ά^^γης^δράνών,'ετίμϋ^υρδέματς,'ασφαλτμίγματσς, ΣΕΑ,-κΛπ.)^" Ειδικώτερα: ι μνάδες παραγωγής αδρανών (σπαστηριτριβεία), θα πρέπει να έχυν σύστημα διαβρχής και συγκράτησης σκόνης. Επίσης ι πάσης φύσεως μεταφρικές ταινίες αδρανών θα πρέπει να είναι καλυμμένες ι εγκαταστάσεις παραγωγής ετίμυ σκυρδέματς θα. πρέπε;.να_είναι εφδιασμένες με σύστημά απόκνίωσης των σιλό τσιμέντυ, ταυ αναμίκτη και της ζυγίάστρας. ' -... ι εγκαταστάσεις παραγωγής ασφαλτμίγματς πρέπα να είναι εφδιασμένες με σακκόφιλτρα, ή ισδυνάμυ απόδσης σύστημα, στν περιστρφικό κλίβαν ξήρανσης αδρανών υλικών σπς ζυγιάστρες, στα κόσκινα, στα σιλό πρσωρινής παραμνής αδρανών καθώς και στα αναβατόρια. Πριν από την έναρξη των εργασιών κατασκευής τυ έργυ, θα πρέπει να εξετασθεί από την αρμόδια τπική δασική υπηρεσία, χαρακτήρας της έκτασης, καθώς και η δυνατότητα έγκρισης επέμβασης εφόσν πρόκειται για έκταση υπαγόμενη στις διατάξεις της δασικής νμθεσίας.

134 5 12. ΑτταΓΓύμενα για την κατασκευή τυ έργυ υλικά, μπρύν να εξασφαλισθύν είτε από νμίμως λειτυργύντα λατμεία της περιχής, τα πία θα πρέπει να είναι εφδιασμένα με την σπαιτύμενη ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλντικών όρων και με την πρϋπόθεση ότι αυτί τηρύνται επακριβώς, είτε από λατμεία - δανειθαλάμυς, πυ είναι δυνατόν να δημιυργηθύν, σύμφωνα με τις διατάξεις των Ν.1428/84, 2115/9 και Ν.998/79, τυς όρυς της παρύσας και μετά από εκπόνηση των απαιτυμένων Μελετών Περιβαλλνπκών Επιπτώσεων, την αντίστιχη έγκριση περιβαλλντικών όρων και την κατάθεση των εγγυητικών επιστλών για τα έργα απκατάστασης. 1. Πλενάζντα υλικά εκσκαφής είναι δυνατόν να απτεθύν στυς πρτεινόμενυς στη ΜΠΕ χώρυς ύστερα από υπβλή Ειδικής Τεχνικής Μελέτης Εφαρμγής στην Δ/νση ΠΕ.ΧΏ Ηπείρυ και έγκρισή της απ αυτήν. Εξαιρύνται ι θέσεις απόθεσης εντός περιχής NATURA 2000 όπυ η παραπάνω έγκριση θα γίνει από την ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΔΕ Τα πλενάζντα υλικά εκσκαφών σε συνεννόηση με την τπική δασική.- - υπηρεσία να Διατεθύν"για την απκατάσταση αργύντων -λατμείων της ' περιχής, βάσει ειδικής δαστεχνικής μελέτης. Αν διαπιστωθεί ότι παρά ταύτα πσότητα υλικών πρέπει να εναπτεθεί σε δασικύ χαρακτήρα εκτάσεις, θα εξασφαλισθεί πρηγυμένως η σπαιτύμενη από πς διατάξεις τυ Ν. 998/79 έγκριση. 14. ι θέσεις των εργταξίων, θα ^κριθόύν από _τήν Δ/νση ΠΕΧΩ της αντίστιχης Περιφέρειας Ηπείρυ, ύστερα από τεχνική έκθεση και σχετικό σχέδι πυ πρέπει νά υπβληθεί από τν Ανάδχ τύ έργυ.' Τα παραπάνω ιετχύυν και για τυς πρτειγόμενυς στη ΜΠΕ χώρυς. 15. Κάθε είδυς εργταξιακή εγκατάσταση (γραφεία, συνεργεία, απθήκες κλπ) να απμακρυνθεί μετά τ πέρας κάθε εργλαβίας, και χώρς να απ^κεπασταθεί'και τύτ, ανεξαρτήτως τυ ιδικτησιακύ καθεστώτς κάθε εργταξιακύ χώρυ. 16. Για τις πόσης φύσεως εργασίες ή εγκαταστάσεις εντός περιχών δασικύ χαρακτήρα πρέπει πρηγυμένως να έχει χρηγηθεί η σπαιτύμενη από τ ν. 998/79 έγκριση ρτέμβασης. Σε περίπτωση κατά την πία η χάραξη διέρχεται σπ αναδασωτέα έκταση, να εκδθεγ σχετική^ απόφαση "άρσής αναδάσωσης πριν την λήψη της άδειας έγκρισης επέμβασης. 17. Πριν από την έναρξη κατασκευής τυ κάθε τμήματς τυ έργυ να ειδπιηθεί εγγράφως η αρχαιλγική Υπηρεσία. Σπς περιχές αρχαιλγικύ ενδιαφέρντς ι εργασίες για την κατασκευή τυ έργυ θα γίννται υπό την εππτείσ της αρμόδιας αρχαιλγικής Υπηρεσίας (ΙΒ ΕΠΚΑ και STEBA) και σύμφωνα με τις υπδείξεις της. Σε περίπτωση εντπισμύ αρχαίων, ι εργασίες θα διακόγ\θι!ν ;tajθα διεξαχθεί ανασχαφική έρευνα, από τα απτελέσματα της πίας θα εξαρτηθεί η πρεία τυ έργυ μετά από γνωμδότηση των αρμδίων Συμβυλίων τυ ΥΠΠ. Η δαπάνη για την παρακλύθηση των εργασιών και για πς απαιτύμενες ανασκαππκές εργασίες θα βαρύνει τν πρϋπλγισμό τυ έργυ. ταν η δαπάνη αυτή κατά τη φάση των εργασιών υπερβεί τ 10% τυ πρϋπλγισμύ τυ έργυ,

135 6 απαιτείται έγγραφη συγκατάθεση τυ φρέα κατασκευής τυ έργυ μετά αττό σχετικό ερώτημα της αρμόδιας υπηρεσίας τυ Υπ. Πλιτισμύ. 18. Να εξασφαλισθεί η απρόσκπτη ρή των επιφανειακών υδάτων με την κατασκευή, (ύστερα από την εκπόνηση τών απαραίτητων υδραυλικών μελετών και θεωρώντας περίδ επαναφράς πλημμυρικής παρχής τυλάχιστν 50ετία) όλων των απαιτύμενων τεχνικών, απκλεισμένυ κάθε μπαζώματς χειμάρρυ, ρέματς κλπ, ώστε να απφεύγνται φαινόμενα λιμναζόντων υδάτων και πλημμυρών. Τά τεχνικά της δύ να επαναδιαστααιλγηθύν σύμφωνα με τα παραπάνω, εφόσν τύτ απαιτείται. Δεν θα γίνει εναπόθεση των πρϊόντων της εκσκαφής, των υλικών ασφαλτόστρωσης και των τεχνικών σε ρέματα και χείμαρρυς, για την. εξασφάλιση της ελεύθερης ρής των νερών τυς, καθώς και σε επιφάνειες με αξιόλγη βλάστηση. 19. κύρις τυ έργυ φείλει να φρντίζει για τη λειτυργία των εγκαταίπάσεών,. - την απμάκρυνση των απρριμμάτων και τη διατήρηση της καθαριότητας τών - χώρων αυτών. ~ Επίσης κύρις τυ έργυ φείλει να φρντίζει για την απμάκρυνση των παραγμένων σκυπιδιών από τυς χρήστες της δύ σε όλ τ μήκς αυτής, από ειδικό πρσωπικό κατά τακτά χρνικά διαστήματα. Ακόμα θα πρέπει να καθαρίζνται τα τριγωνικά ρείθρα, όπυ αυτά υπάρχυν, ή άλλα σημεία πυ _ συγκεντρώννται εύφλεκτες ύλες (χαρτιά, 'ξερή βλάστήση~κλπ), ^κυρίως τυς καλκαιρινύς μήνε πυ παρυσιάζεται.αυξημένς^ wveuyo^aira -ra,-; αναμμένα τσιγάρα των επχυμένων.' ~ ^ 20. Κάθε είδυς σκυπίδια, άχρηστα υλικά, παλιά ανταλλακτικά κα^μηχανήμάτα, λάδια, παντός είδυς ενέματα κλπ θα συλλέγνται και Θασπμακρύννται από τ χώρ των έργων, η δε διάθεση τυς Θα γίνεται σύμφωνα :.με_τιςγισχύυσες διατάξεις. Απαγρεύεται η κάθε μρφής καύατη_ υλικών (λάστιχα,- λάδια κλπ) στην περιχή των έργων. 21. Απαγρεύεται η ρύπανση των επιφανειακών και υπγείων νερών από κάθε _ είδυς λάδια, καύσιμα κλπ. -. μίως απαγρεύεται η απόρριψη παλαιών λαδιών^επί jou...εδάφυς^ Η,_ διαχείριση των-^αχεϊρισμένών ρυκτελαίω\γθα πρεττει νά" γί^άγ^μφωνα''^ με τα πρβλεπόμενα στην ΚΥΑ 98012/2001/96 (ΦΕΚ 40Β). " 22. Κάθε είδυς τρππίηση ή επέμβαση σε υφιστάμεν έργ υπδμής να γίνεται σε συνεργασία με τυς αρμόδιυς φρείς, ώστε να εξασφαλίζεται η ικανπιητική λειτυργία τυς. 2. Κατά τη διάρκεια κατασκευής τυ έργυ να μην παρακωλύεται η μαλή επικινωνία μεταξύ των κατικημένων περιχών (αττ'όπυ διέρχεται δρόμς). 24. Κατά τη διάρκεια των διατρήσεων να χρησιμπιείται μηχανλγικός εξπλισμός πυ θα εξασφαλίζει τη συγκράτηση της σκόνης.

136 7 25. Δεν επιτρέπεται η διέλευση γεμάτων φρτηγών πυ μεταφέρυν υλικά για τις ανάγκες των έργων μέσα από τυς ικισμύς. Σε έκτακτες ή ειδικές περιπτώσεις τύτ μπρεί να εππρσπεί κατ*εξαίρεση, μόν μετά από έγγραφη έγκριση της Υπηρεσίας επίβλεψης, στην πία θα αναφέρνται ι λόγι πυ επιβάλυν την κατ'εξαίρεση από τα παραπάνω διέλευση των φρτηγών, καθώς επίσης τ χρνικό διάστημα πυ επιτρέπεται τύτ.'σε κάθε περίπτωση εφ'όσν μεταφέρνται χύδην υλικά (άμμς, χαλίκι, μπάζα κλπ), ι καρότσες των φρτηγών θα είναι σκεπασμένες με άδικό κάλυμμα. 26. Να γίνεται συστηματική διαβρχή των εργταξιακών δρόμων, υλικών κλπ, πρκειμένυ να περιρισθεί η σκόνη κατά την εκτέλεση των χωματυργικών εργασιών. 27. Να γίνει φύτευση, ύστερα από εκπόνηση ειδικών φυττεχνικών μελετών, όλων των επιφανειών πυ επιδέχνται βλάστηση (πρανή επιχωμάτων, εργταξιακί χώρι, χώρι απόθεσης κλπ). ι εργασίες φύτευσης να αρχίζυν ^αμέσως σε _κάθε τμήμα -τυ έργυ στ πί έχυν περατώθεί ι χωματυργικές εργασίες και έχυν διαμρφωθεί ι τελικές επιφάνειες και να είναι ανάλγες με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε ετπμέρυς περιχής διέλευσης τυ έργυ. Τις χωματυργικές εργασίες θα πρέπει να ακλυθήσυν έργα ανπδιαβρωπκά, πυ θα εμπδίζυν την απώλεια πλύτιμυ εδάφυς και τη δημιυργία :: - αυλακωτής διάβρωσης πριν ακόμα άνάπτΐ^θεί επαρκής βλάστηση. λες ι φυτεύσεις^ να γίνυν_^μ_ε_παράλληλη εξασφάλιση άρδευσης για - γρήγρη ανάπτυξη και συντήρηση.π]ς βλάστησης^.. ς..: 7" " τυ έργυ θα συλλέγεται και θα διαφϋλάσσεται πρκειμένυ να χρησιμπιηθεί κατά τις εργασίες απκατάστασης. - Σε περίπτωση-περίσσειας-φυπκής-γης=^σε-μία-περιχή είναι δυνατή η ~ μεταφρά πστήτων από μια περιχή ή τμήμα τυ έργυ~σέτ<άπόίάίάλλή7 _ ανεξαρτήτως των εργλαβιών πυ θα εγκατασταθύν, ύστερα από υπδείξεις της επιβλέπυσας Υπηρεσίας. Για την απκατάσταση της δασικής βλάστησης, όπυ αυτή θιγεί, να συνταχθύν ειδικές δαστεχνικές μελέτες, σύμφωνα με τ άρθρ 16 τυ Ν. 998/79. Να χρησιμπιηθύν αυτόχθν δασικά είδη και μόν εφόσν δεν υπάρχυν, να γίνυν ι φυτεύσεις με ξένα πρς την φυσική φυτκινωνία της περιχής είδη, πρσαρμσμένα στις σταθμλγικές συνθήκες της περιχής. 28. Η αρμόδια περιφερειακή Δασική Υπηρεσία θα μεριμνήσει, μετά τ πέρας τυ έργυ, για την έκδση δασικής απαγρευτικής διάταξης βσκής σύμφωνα με την κείμενη νμθεσία, με σκπό την πρστασία από την βσκή των εκτάσεων πυ θα φυτευθύν. 29. Τ πλάτς της ζώνης κατάληψης της δύ να περιρισθεί στ απαραίτητα αναγκαί και η πιαδήπτε φθρά δασικής βλάστησης να περιρισθεί στην ελάχιστη δυνατή. Η υλτμία και η εκρίζωση δένδρων να γίνει σύμφωνα με

137 t τις υπδείξεις της τπικής Δασικής Υπηρεσίας. Η διάθεση των πρϊόντων υλτμίας θα γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις της δασικής νμθεσίας. 0. ι πόσης φύσεως εργασίες απκατάστασης μπρύν να γίνυν σύμφωνα με τν δηγό Σχεδιασμύ Απκατάστασης Τπίυ για την Εγνατία δό της «Εγνατία δός Α.Ε» μόν εφόσν δεν έρχνται σε αντίθεση με τυς όρυς της παρύσας. 1. Κατά τη λεττυργία των εργταξίων πρέπει να λαμβάννται όλα τα μέτρα πυρπρστασίας για την περίπτωση πυρκαγιάς, κατά τη λειτυργία μηχανημάτων, συνεργείων κλπ, και για ελαχιστπαίηση τυ κινδύνυ μετάδσης της σε παρακείμενες περιχές. τρόπς ργάνωσης της αντιπυρικής πρστασίας θα ελεγχθεί και θα εγκριθεί από την επιβλέπυσα Υπηρεσία, πριν από την έναρξη των εργασιών. 2. Απαγρεύεται η παραμνή στ χώρ τυ έργυ και η χρησιμπίηση μηχανημάτων χωρίς τ πιστπιητικό έγκρισης τύπυ ΕΚ περί θρύβυ, σύμφωνα με τα ριζόμενα στην παρ. γ της παρύσης. Μέση ενεργειακή στάθμη θρύβυ κατά τη λειτυργία των εργταξίων ρίζνται τα 65 db(a). Η επιβλέπυσα Υπηρεσία υπχρεύται για τν έλεγχ της τήρησης των παραπάνω.. Στις σήραγγες με μήκς μεγαλύτερ των 700 μ. -,.. Να εγκατασταθύν αυτόματι μετρητές μνξειδίυ τυ άνθρακα Να εγκατασταθύν συστήματα αυτόματης λειτυργίας των στις περιπτώσεις υπέρβασης συγκεκριμένυ ρίυ μνξειδίυ τυ άνθρακα. Τ όρι αυτό θα καθρισθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες τυ γ^γ-υπεχωδε- και θά' ετπ^ιρπόιείται τττε υπάρχυν διεθνώς νέα επιδημιλγικά δεδμένα. Να εγκατασταθύν πτικά και ακυσπκά συστήματα παρχής δηγιών (π.χ. σβήσιμ μηχανών κλπ) στυς δηγύς σε περίπτωση ατυχήματς. _ 4. Να εκπνηθεί σχέδι αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων στην περιχή των σηράγγων. 5. Να δημιυργηθεί εργταξιακή υπδμή για τις εξυπηρετήσεις των αναγκών της δύ (εκχινισμός, καθαρισμός κλπ), ιδιαίτερα στην περιχή τυ Κόμβυ Μετσόβυ 6. Μέχρι 1 Ιανυάριυ κάθε χρόνυ θα υπβάλλεται στην ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ δελτί στ πί θα αναφέρνται: Η πρεία κατασκευής των έργων, τμήματα τυ έργυ πυ έχυν παραληφθεί ή έχυν δθεί στην λειτυργία, εργλαβίες πυ έχυν εγκατασταθεί, άδειες και εγκρίσεις πυ έχυν χρηγηθεί σύμφωνα με τυς όρυς της παρύσας, μελέτες πυ ανατέθηκαν, πιτικά και πστικά στιχεία των πραγματπιηθέντων έργων απκατάστασης, δαπάνες πυ

138 % πραγματπιήθηκαν για έργα πρστασίας περιβάλλντς καθώς και τ πσστό πυ αντιπρσωπεύυν σε σχέση με πς συνλικές πληρωμές πυ έγιναν, έργα απκατάστασης και ανπρρύπανσης πυ πρόκειται να γίνυν τν επόμεν χρόν, πρβλήματα πυ ανέκυψαν, απρόβλεπτες καταστάσεις και κάθε πληρφρία ή πρόταση πυ θα μπρύσε να απβεί χρήσιμη για τν περιρισμό τυχόν δυσμενών επιπτώσεων στ περιβάλλν από την κατασκευή ή λειτυργία των έργων. $ 7. ι πρτάσεις της ΜΠΕ πυ συνδεύει την παρύσα εφόσν δεν έρχνται σε αντίθεση με τα παραπάνω. ε,) Περιβάλλν τγκ περιγικ - Ευαίσθητα στιγείσ τυ - Ειδικά πστατευόυενεε 7ώνε Τα δάση τυ Ανήλιυ, τυ Μετσόβυ, Μετσβίτικς πταμός Ej) Μέτρα και ένσ νισ τη διατήρηση των ανωτέρω στιγείων Αναφέρνται στην παρ. δ. στ) Χνικό διάστηυα νια τ πί ισγύει π νπνύυενπ ενκισπ περιβαλλντικών όρων - Πρϋπθέσει νια την αναθεώρηση τηγ »* ι ανωτέρω αναφερόμεναι περιβαλλντικί όρι ισχύυν μέχρι και με την πρϋπόθεση ότι αυτί θα τηρύνται με ακρίβεια. Μετά την ημερμηνία αυτή κύρις τυ έργυ φείλει να εφδιασθεί με νέα ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλντικών όρων, σύμφωνα με τις εκάσττε ισχύυσες διατάξεις; ζ) Αλλαγή βασικών χαρακτηριστικών τυ έργυ, όπως αυτό περιγράφεται στην ΜΠΕ, με τυς όρυς και περιρισμύς της παρύσας είναι δυνατή μόν εφόσν δεν επέρχνται υσιαστικές διαφρπιήσεις ως πρς πς επιπτώσεις στ περιβάλλν και μόν ύστερα από σχετική έγκριση της ΕΥΠΕ/ΥΠΕΧΔΕ. Σε κάθε άλλη περίπτωση απαιτείται νέα Απόφαση έγκρισης περιβαλλντικών όρων. η) Κάθε όρς της παρύσας απόφασης δύναται να τρππιηθεί εφόσν κατά την κατασκευή ή την λειτυργία τυ έργυ πρκύπτει ότι δεν πρστατεύεται επαρκώς τ περιβάλλν. Με τ ίδι σκεπτικό δύνανται να τεθύν νέι περιβαλλντικί όρι, εάν τύτ χρειασθει, δεδμένης της εξέλιξης στν τμέα των περιβαλλνπκών ερευνών (π.χ. αλλαγή ρίων), λόγω τυ μεγάλυ χρνικύ ρίζντα λεπαυργίας τυ έργυ και της πρόδυ της ανπρρυπανπκής τεχνλγίας. θ) Η παρύσα καθώς και η υπβληθείσα ΜΠΕ τυ έργυ, θα πρέπει σε κάθε έλεγχ να βρίσκεται στα γραφεία της ετπβλέπυσας Υπηρεσίας και να επιδεικνύεται σε κάθε αρμόδι, σύμφωνα με την κείμενη νμθεσία. ι) Η μη τήρηση των όρων της παρύσας ή η καθ'υπέρβασή τυς πραγματπίηση έργων και δραστηριτήτων με απτέλεσμα την υπβάθμιση τυ περιβάλλντς, συνεπάγνται πέραν τωγ κυρώσεων από άλλες διατάξεις της.

139 10 κείμενης νμθεσίας, την επιβλή στυς υπευθύνυς των πρβλεπμένων από τις διατάξεις των άρθρων 28, 29 και 0 τυ Ν. 1650/86. Τ Νμαρχιακό Συμβύλι ΝΑ Ιωαννίνων στα πία κινπιείται η παρύσα, υπχρεύνται στη δημσιπίησή της, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στ άρθρ της ΚΥΑ 7508/5512/90 (ΦΕΚ 691Β). ΥΠΥΡΓΣ ΠΕΧΩΔΕ Η ΥΠΥΡΓΣ ΠΛΙΤΙΣΜΥ ΥΦΥΠΥΡΓΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Κ. ΛΑΛΙΩΤΉΣ Ε. ΠΑΠΑ2ΩΗ «. ΒΡΕΤΤΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΔΕΚΤΩΝ 1. ΥΠΕΧΩΔΕ-ΓΤΔΕ-ΔΜΕ (δ) Ιτπτκράτυς Αθήνα 2. Υπ. Γεωργίας Δ/νση Χωρταξίας & Πρστασίας Περιβάλλντς Ιππκράτυς Αθήνα. ΥΠΠ-Δ/νση Κλασσικών και Πρϊστρικών Αρχαιτήτων Μπυμπυλίνας 22, Αθήνα 4. Νμαρχιακή Αυτδιίκηση Ιωαννίνων α) Νμαρχιακό Συμβύλι β) Δ/νση Πλεδμίας και Περιβάλλντς - Τμήμα Περιβάλλντς γ) Δ/νση Δασών 5. Εγνατία δός Α.Ε 6 χλμ. Θεσσαλνίκης - Θέρμης Τ.Θ Θέρμη Θεσσαλνίκης (συν. 1 αντ. ΜΠΕ) ΕΙΩΤ. ΔΙΑΝΜΗ -Αρχεί ΕΥΠΕ (συν, 1 τευχ. ΜΠΕ) - Χρνλγικό Αρχεί -Τμήμα Α' - Β.Γιαννακόπυλς εθ/eypea/anthoxo

140 LU < < 2*0 X < LU X < G X < <. LU c ΰ z C * Q. Kl : t ϊ κ o δ c Ϊ Uj Lsl I as <1 <q C 5^ si: Uj o III ^ Ujg a 5 a : L_ < 0- - Sc n q <c ;s 7^ 5 CL χ < <1 ^ ϊ ^ ι O C - H Z LU 1*1 LU Q. < 1*1 X w Q. * LU < * - o X L. LU < LU LU - o a. LU 1*1 < Ι O C 1*1 o h- < < a. O o. X - o H Ι_Λ O' ω ω -< X -o O 1= - O o o - 1= μι b -. 'U) L/' ^ - b ω CL cy,cd ω Ό ι ι- χ,2- CL D σ 'Ll) UJ - ι- ω C ^ a Λ V-0 Ρ κ ι- cc ί?2 σ ^ _ σ X χ 5 σ f= Π. cr U c D X - O E- < ^ ω U) ^ Ι-Λ. 'C -c 5^ 1- CL D b ω _ X ^ - χ ω - Ρ Ζ- *= P ϊξ ω.- D θ' O μ CD ZL 2 ω Q- - - ( ω 2 cr. I- - - yj' a o i- - o o.x.x -a ό ClCCL x o o =. a o ι- 1= c D - s. Ό CT P P D O' F" ι- - C" * X -u) ω.< _ ω a jr ^ D X. - ω σ u^r o - - ~ω q_ ω ^ O θ' σ Ι Ε- CT D ι- ί Ό 5 σ D O' D ω X 9 -ω X ω X ω Ι X-. Q- α 1= μ- t- ω LU -CT CD C Ό CCL CL SI D Η σ σ CL X ω 0 - c. - σ X Ι D ι Ό * σ χ σ! %% = C θ' = D X'C ' cr - Q-LU a - - ω. (DC Η θ' X C * 51 χ < ί ξ ' cr Ι 5 ΐ! cl Ό ω < a CD D ω CL m σ» C ι- 5.1= X θ' Ι. 5-σ a - X! II Ό ω *= σ X Ε ω b W1 S. ω Q. 1 S/ - u U/' ω X ~ -ω Ρ < = Ζ U' _ = *" u) ^" -.. ω ω -σ 1= θ' Ι ρ σ o' X 'ω ω ι-. ω 1= CD * Ρ LU I- CNI L0. ω -U) Q_ b θ CL O.1 = ω 0 X V ω =. X sg U) κ-τ ω Ό ω UkJ u) D g F ι t=. C'O O' xjo - - o ω b X o ω Ι ω -o U- ^ a cr b -ω. Έ,τ σ b u^r 2 1= ι- χ cτ ι ^ -CT σ = t; Ζ) ί~ =-ι X ω ω S ω S - ι- α- σ σ Ι^_ Q U) i s CL - ω U) a. *- _ x b x = ' X ω D Ι c/ ^ - ω c-λ o - I- 5 lo CL ω co o CL C to b C" b ( 'U CD O t o ω Ι O CL a o ^ x b o a. X 'ω LU ^ C &:«= F - O _ X i- - O o P X o O - ^ ι ω O O S O h O ω b o o P _ o o - ω - ω ι b O a II 5» - o cr ι «9-2. ^ - ι ω ^ ι ω σ Ι - p LU CZ r h- UJ ρισ μός και ενδεικτικός κατάλγς Κ ρίσ ιμω ν Σημείω ν Ε λέγχυ (ΚΣΕ) και Σ ημείω ν Στάσης για Έ γκρ ισ η (ΣΣΕ) Κ α τευ θ υ ντή ρ ιες δηγίες τυ Συμβύλυ ΣΔΕΠ/ΔΕ για τα Π ργράμματα Π ιότητας των Τ εχνικώ ν Έ ργω ν Π ερ ισ σ ό τερ ες λεπ τ μ έρ ειες για τα ΠΠΕ υπ άρχυν στ τεύχς των κα τευθυντήριω ν δηγιώ ν τυ Συμβύλυ ΣΔΕΠ/ΔΕ, τ π ί π εριλαμβάνεται στη συνημμένη δισ κέτα (αρχεί «Κ ατευθ δηγίεςσ Δ Ε Π»). in

141 Δ Η Γ ΙΕ Σ Κ Α Ι Δ ΙΕ Υ Κ Ρ ΙΝ ΙΣ Ε ΙΣ Γ ΙΑ Τ Η Σ Υ Μ Π Λ Η Ρ Ω Σ Η Τ Υ Ε Ν Τ Υ Π Υ Σελίδα 2

142 CO σ ig x to UnJ ΝΑΙ ΧΙ ΔΑ* ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ύ < Έ I r -. 'U) u) H. θ- b ΰ 9- Ό. -. ω 1= LU C C ζ U» σ μ- C" μ- C -< σ - D QJ ι C" d χ 'C ω X -ω LJJ = X Ι σ σ ζ -. -OJ» C-Λ σ X * d LU Π. α μ- b kq. CD * Csj csi U» LiJ π ω ι CT Ι. C" μ- 6 'u Q- ι 5 * b o' ω b J=C α ^ it-b * ρ σ. ZL cr cd b α eo. O' cr < ω t 9- ω D Q- S *= 5 LU * E ω o' Q- o ω iz. C- UJ g d Hb "S Q. Q- e o X o o o E" d o Q. <d a 0 ^ X z 2 R 1 : < σ -cr α- α. σ ω t R R es -< S - UJ * W < I- < * δ < o Θ Hi CM U O' I M ω * b = lg a R a 'd * O o * Lr &S Q. σ *- 1= ω *cr - I d lj o o μ- ^ D *»-= 2 t o 8- Ό Q_ - Q_ u) C σ a- o o 8- d 1= LO ω u D_ O X ω Q_ σ η. o Δεν απαιτείται

143 Σελίδα 4

144 σ ι UJ X. < 0. < 2 X ΕΛΕΓΧΙ ΚΑΙ ΔΚΙΜΕΣ 0Ν Ι U). cr. - OJ L/' -0 5 Ρ- Ι δ * σ _ * ω u'»jo -ω g. _ α δ 1= ί % & α χ LU δ Μ g σ -ω t t - D α ω Q- Π d t= <Ν csi U) ω Ό *.. 1=D 6 * X Ι σ _ *c. * LU d Ι 2 5 ι ^. α. χ CD σ * 5 Csj csi c\i. ι I X - 'UJ X U) ω χ *ω Ηkl UJ X LU d b. 'UJ U 9- χ < csi c\i Dt σ ω ι- 1= LU d ^ σ 10 5 ττ csi Csi ι- - Q... ω ^ σ = CQ. _ * CT b cr - '5. ε σ ίϋ c χ I- X ϋ& Ό ω 5S SS α ι_υ *- ίμ.2 c D ι- ι- ω δ 2 II 9- CL ' _ F s. ω d Ι csi csi σ ω. 1= Ζϊ 'CT Ζ) Ε ω - λ Ό -L0 *.. 5 ω *5 trg ΙμΛ α - X LL1 d X =S '8 δ 2" Ι 9 D b α_ < χ CD c\i csi α Μ< ί α. LU < <. I < < ζ Ω Χ η CN. 'UJ» σ _. Q. - ' Ι Cl X ι c * CQ.. χ σ. u) 1= LU d CO Csi * ε < ζ - < α Ω- co - Q. 'UJ O O Q. X o o Q. O C-Λ X \= uj 'b CQ.. σ x Q_ ω t LU d O CO Δεν απαιτείται

145 Σελίδα 6

146 Δεν απαιτείται

147 Σελίδα 8

148 σ U) Ι/νΙ Δεν απαιτείται

149 Σελίδα 10

150 σ U) UsJ *w D O t <

151 UJ Μ X Q. α UJ c UJ co X 2 t b CD u ^ lo p 5 ω α χ o t b σ to b o E ω I if b CO. Ό f & 'D O 1= _ o?! D P t- -O 1& CL 2 Ul CD -C" g 9- ui σ 1 u) u 1= P HO p x c 2 c o O ZL t t b o D Q- X 9- a a. 2 x x CD 2 σ o ω t- o 5 d D O t C1 P -a 9 < o t= a ^ o σ cd M 10 ' ^ < g l-o σ σ Q- C- U) CT VO uo σ X -LO D ULO U) X 8 LU C 1= o J b o 9- O Q_ - Q. P Ha) Q_ P O - Q. HO 2 s, to Ό 5 p UP D p Ul bj ZL X O 5 b σ P CO L/ cd σ i I b o c-'b lo g b io X c o *: FJ < z < Tt b o o up O 5 Ό to O X Q. E o o o a. t *- ω H σ. LO. C" c - 2C4 O P a - " * 9 b : ω g cr P b σ ω P ul Q. P o 2 if 5 5 ω ^c f P b ω F b a 2* ui - ui b bob b =r sc O O _ kp a -g o 9 ω x o w b HO Q. Ό 5 b = O P b * b _ cr t= D 5 S 1f i- P- π b d y Q_ * g. & f 8 10-d 5 a 2 b _ ^.9 ω b b π n w V m ω LO _ O O 5i CL _ σ»-»- L/» ^ σ O g a ^ ' - i- o X u H P ~ ω F t =? P "CO LO Q. KD ^ Ό LU t Π. o = o o w q! CO 0 I 1 -I- h d ω =! Q- ; ω O' d ^T C- o b- II LO D =L D D ^ b ^ ω CL ^ -KD 5 O Q- cl y 'co p < I- < S 10 O < in X -< U'D 9- b CL S Ul o t= 2 σ X l_ CL - c/ i_o ω c-b ui t- t= b b -b O X D b e 9 g 1 lo if b Q. ic b I/' ω O ^ L zt o - Q. HO b I- 9 CO ^.9 σ σ HO g. CO CO a. B O o ϋ o - ω bi-b ω L/i in CO HO * 'C" σ cd CD t b O CJ» o 9- CD D 9- * -f.2 CL ^ w (jj b t= a -ui F X -tj D p XO 2 9 d I b Q- '2 K- x o σ '2 If & b b * CP -O b -b ι 9-10 b b b t D ZL 'ω ω ω -P Lf ω _ 9- b b * b b _ - o CL _ b b io = o ω. t= 9 -ui 8? P o LU ΪΓ C ω m O «'co a o 9- b _ «u/' CO HO 5 Q. O t Lf 2g bg 8 Q- σ^ co t O Ln i= O CP p 'if D b UI b b ίρ O -ui b b 1 D *: o ^ _ x* q CO CO X CO, CO l CP σ X ω ui Ό X O IO CL D - lr b up g g fz ω _ i- X.g up-σ ω O 9- x b < -ui g ^ b h b o 9 n co g x t x -a p.. σ '-χ b ^ υ. ~o _-b 1 I- ^ - D LO x.9 _ U) Rr b UP O Ώ. CL Ό 9- CO C X o F b I nub 'rs < iz b & b σ D ^ h- O HO LU x C b X δ L/ CQ. ω zl co ' CL b g - LO o o o D. cx σ a u» σ 2 - ω - P 2 CO 5 CO w ^ b 5D CO ZL i O cl a - ^ cl σ CO t b σ cd o _ ZL σ o *»z b o o X ' ^ X CL b CO t CO 1= σ 'ω S " ^ 9- D _ b D a ZL HO ω g - LO O Z CD o ' - ω q. t 'U) = σ LO ZL J ul Q. b -O a. g σ σ cl o D * O t= LO D O b IUP O b X t ^ c- il (n. n D Q- 'b Ul b -Ul ω CD 2 Ό t o LJ 1= b b. p -ω b CD b x g p x UP o :S ωt % E ^ E *- % 2 1 D HO eg. φ. σ 2-2 ^ p d CO I b Q. O σ CO Ι ίζ c --5 CO Q. =- P b &i σ p s Ul t X U) b cd P ω Q; D _ X o CO b X c ; X Q. cr X z ^ O» D in ω g I 9- b ω o o O b x ^ CL HO CO CD sj cr b 5 ^ co O ^ CL D b 2 i= b b * cr 'b ~ δ g- 2 o! 'ω u - X 5 x<5 LO O X co X LO. ΖΓ" o σ *- co O ZL CL a 9- co c X o LO C" u» b D HO - <D LO LO LO LO Z 'JO cr o»- Q_ 9- a b P Ό CL LO b o 5 ω ^ KD S c 'ω Q- -cr X D i- o b P D CD w up d C" if b O X P _ P d O o X ZL - b o P o cr O o X CL CD cyi Q. x cr P LU b o 5 CD P O 2 2 O 1 * ^ b CL D CL -b t" SI x σ CO d CD o CO * d 2 o 10 O cr" X o q lo o o σ vr ; q- HO i5 b LU P M D LU CL O ge O 0- QL U) ^ ^ C"CD O - o b cr Θ U) ^ 9- ω O < U 1- ^ to p P Z ^ b 9 <?i S = X - 5 b o ^ LO CD M a F LU h- D -< -9 σ σ 9 C ^ t~ b t X ^ P b O S ' 'D O»- P Jr o * D η ^ ^ op 1= P ^ LO UJ U) < x X = _ Q. iz UP o -b b 2 o < s i: 1= ^b ^ b -o b - P 2- b _ LO O 5 Ό O LU CD ω 9- o c co R :C 2-S 2 2-go II -L'CO P Ul cr 2- O - - P f* O g. to _ ZL O 2 x - b D E" - ω S P P ω -ω <s CD D CL * = S Ul O- O rf 9 - b 9- ρ ZL P O * 5,2 σ w x O' L x o 1- = 9 ^ o H- LO H ό o -5 -ω ^ P 2- Ρ Ό ω f^s LO g CO X LO Ό9- DC i b -ω i- ri Q. -& - w 2 p P Λ LU ^ ' " i= p- 1 o ^ o ^ b i- P i- FJ ^ b Ul X Σ ελ ίδ α 1 2 in ^_ CD

152 CO ι U) IaJ ol - 'ω oto ω <

153 Σελίδα 14

154 Δεν απαιτείται

155 LU 1= LU < W o -< o CO. ZL w Uj ; e n O h <1 ii a. < % ~ I- D * 00 o Θ α CL - Ό Cl O 1= u E ω < GO. σ co H i= LU «sf F- C X 5 D I; O ω Q- w ω O CT Ι CD. 9-5 cr o -< X 2-io t O O < 2 δ o" 10 δ. X o ± * o e -o Q_ u) I o ω Uea fs a. c- U W-Λ o rg il σ o - O' D - LJ σ a. t kc" O u)»- Q. Q. {Τ -< LJ X & = s t y ID Ό Ι t= Eo c [= O' a o' O ί ω O o _ LJ t -U id 9-1= p d -O ^ V~1 CL a * O' t o 1*1 < Q. UJ C 2-1*1 σ U) O o t= σ x o LJ o -a 1= D LJ CD ω CD Ot : O t O D σ * LU d O # LO P * 11 i o W i -< o o Κ-Γ *- - O σ -< il ^ Q_ C- -< -< CT Ό o* Σελίδα 16 <J a

156 b. u X g c a. o CL ui X Ελέγξας Εγκρίνων (νματεπώνυμ, ιδιότητα, σφραγίδα, υπγραφή) (νματεπώνυμ, ιδιότητα, σφραγίδα, υπγραφή) o t=oω <

157 00 to '-< u

158 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ JAZoenikol\makedonia\magdaOdigies Periexomena PPM.doc/XA Σελίδθ ΈκδθϋΓ ' 0/0/200

159 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ J:\2oenikol\makedonia\mafldaOdigies Periexomena PPM doc/xa Σελίδθ ΈκδθΤ ' 0/0/200

160 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ J:\Zoenikol\makedonia\magdaOdigies Perie*ornena PPM doc/xa Σελίδθ ΈκδθΓ ' 0/0/200

161 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ. C* Η ' α D Ι 5 X, D - X α ω C Ι Ό a. b UJ < who t < w b o UJ (D C < o 1= Hi CO csi * r Ι Ι b ΪΓ. i 2. Ρ " L0 1= Ε" α- ω. c 1= Ι b Ε L0 C b b 9- ι II Ι o Η- O 'UJ Q. i 1= ^ σ ω F < ll fs UJ S-o =? i- p a a! O Q. 9- X σ o - ^ D uj O u a < 5 o * P -D u).< o X UJ LT a *2 IO c Ι UJ b o UJ CD C X a t w I LT C b UJ X 'UJ I UJ b 6 n 2-8= c- S a t Q. S' ω O <-< Γ: < P -a -g.i * -- O 9 io *g a. S F b _ o. < a * ω cr x uj' O q b gi b uj K-r -< a- P CD S ε «n 2 uj CD b C o X CD C -< b t' -io O uj, - C x I. b, Ό ULT a UJ lo U * Ό Q_ C uj O, X Ό IO b < O b a O 1= \j 'UJ» * O a UJ t. uj UJ ό a P w 0 r o * b o < a a * i_! H «g-s &F E b X 2 M - < 5 1= Ό uj b uj X ω O U1» UJ Ί CL i- X si LO * 2 ω v^ && X _: b b o ^ b ^ ^'a '2 φ o_ ^ b X C- * UJ IO. F y o ω a t ^ F O C- b I- (T) b ^ r ω b ϋ 5 C- ^ _ b O io b O o Q. t Ό b b b g UJ b *cr» b b o V b a O 1= b 'b 9-5 g -! -S b σ UJ b -. a Q.CQ. ^ UJ C- P 1= x o o b g a o -< o CD 9" E" ^ 'U «< UJ. O _ X b uj IO..F O *uj *o b Q- Q. ω σ b ω CD X 1 o p 'UJ 9-0 O = : O'* O uj IO w O ^ 1 δ -2 ω a * LP*0 C Q- b t= b t b V-Λ 'UJ io b _ CO. o b o tr U-O I uj Ό <ct X u * g b UJ Q. C" 1= c* b b t b b Q. O CD b O - b -< -< a - O X 'UJ b 'Γ O t lo uj uj < Ι ω 'b ^ ^ X o, Q. *H b io 2 w < Q. O 9- O Q. C *< t= < Ό 6 *: u» Ot ' u-r b b CD. b b * b b b * '-I CD 'U) 'C- O o ^. O b II b Si C-Λ b 'UJ _ X b O *- 10 ^ b o a. x b Q L - 'W P o - a O 1= J:\Zoenikol\makedonia\magdaOdigies Periexomena PPM doc/xa Σ ε Λ ίδ Έ κ δ θ Γ 0 / 0 / 2 0 0

162 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις ω UJ m X ζ Περιεχόμενα ΠΠΜ (Ν - (5) Τα πρτεινόμενα υλικά είναι δκιμασμένα και αξιόπιστα σύμφωνα με συγκεκριμένη τεκμηρίωση (6) Τ απτέλεσμα της μελέτης είναι υλπιήσιμ σε πραγματικές συνθήκες (κατασκευασιμότητα) και όλες ι παράμετρι για τν κύκλ ζωής τυ έργυ έχυν ληφθεί υπόψη (συντηρησιμότητα) (7) Τα θέματα περιβάλλντς, ασφάλειας και υγείας των χρηστών τυ έργυ στ πί αφρά η μελέτη, καθώς και τυ πρσωπικύ πυ θα τ κατασκευάσει, έχυν ληφθεί υπόψη με την πρέπυσα σημασία (8) Τα σχέδια και τ σύνλ των παραδτέων συμβαδίζυν με τις πρακτικές πυ εφαρμόζει Ανάδχς Μελετητής, ή/και τις απαιτήσεις της Υπηρεσίας και όλα αυτά συσχετίζνται με τ σωστό τρόπ μεταξύ τυς (9) Τα απτελέσματα των επαληθεύσεων (εφόσν αυτές έχυν πρηγηθεί) παρυσιάζνται και εξετάζνται κατά τις ανασκπήσεις β. ι συμμετέχντες (πρσωπικό τυ Αναδόχυ Μελετητή, υπεργλάβι, εκπρόσωπι της Υπηρεσίας) γ. 0 τρόπς και η μρφή τήρησης (δίνεται έντυπ πρτύπυ) και επικύρωσης των πρακτικών κατά τις συναντήσεις 2.5 Επίσημη Απδχή ή Έγκριση Τμημάτων της Μελέτης - Συνλική Επικύρωση της Μελέτης Η επίσημη απδχή ή έγκριση τμημάτων της μελέτης γίνεται κατά στάδια ή/και φάσεις της μελέτης. Γι αυτό τ σκπό καθρίζνται: α. Τα σημεία όπυ απαιτείται να γίννται επικυρώσεις ενδιάμεσων απτελεσμάτων της μελέτης β. ι τρόπι επικύρωσης ανάλγα με τ αντικείμεν Η συνλική επικύρωση της μελέτης γίνεται κατά την εκτέλεση τυ έργυ, και γι αυτό εφόσν αυτή πρβλέπεται από τη Σύμβαση Ανάθεσης της μελέτης, τότε καθρίζεται και τρόπς εμπλκής τυ Αναδόχυ Μελετητή. 2.6 Ελεγχι και Εγκρίσεις της Υπηρεσίας ι έλεγχι και ι εγκρίσεις εκ μέρυς της Υπηρεσίας μπρεί να αφρύν σε κάθε στάδι και φάση της μελέτης. Γι αυτό καθρίζνται: α. Τα σημεία των ελέγχων και εγκρίσεων β. ι αρμόδιι για τυς ελέγχυς και τις εγκρίσεις γ. ι σχετικές ενέργειες ώστε να παγιπιύνται τα ενδιάμεσα απτελέσματα και να απτελύν απδεκτά δεδμένα εισόδυ για τα επόμενα στάδια και φάσεις της μελέτης με διαδικασίες πυ καλύπτυν: J:\Zoenikol\makedonia\rnagdaOdigies Perienomena PPM.doc/XA Σ ελίδ Ε κδ θ 0 Γ ' 0/0/200

163 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις ID UJ m X 5 ζ Περιεχόμενα ΠΠΜ <\Ι (1) Την κατ' αρχήν απδχή των πρτάσεων τυ Αναδόχυ Μελετητή, πυ απκτάται με την τήρηση επίσημων πρακτικών (2) Την πρέγκριση (έγγραφη απδχή) ενδιαμέσων απτελεσμάτων της μελέτης () Την επίσημη έγκριση ενδιαμέσων σταδίων και φάσεων της μελέτης (4) Τις τμηματικές παραλαβές της μελέτης 2.7 Διαχείριση των Αλλαγών 0 τρόπς διαχείρισης των αλλαγών κατά τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης, αλλά και κατά τη διάρκεια της φάσης κατασκευής τυ έργυ, ανάλγα με την πρέλευσή τυς απαιτεί τν καθρισμό τυ είδυς των αλλαγών πυ είναι: α. Αλλαγές επιβαλλόμενες από την Υπηρεσία β. Αλλαγές επιβαλλόμενες από τν Ανάδχ Μελετητή γ. Αλλαγές επιβαλλόμενες σε πρηγύμεν περαιωμέν στάδι ή φάση της μελέτης δ. Αλλαγές πυ πρβλέπεται ότι μπρεί να συμβύν κατά τη διάρκεια της φάσης κατασκευής τυ έργυ 2.8 Χρνδιάγραμμα Εργασιών της Μελέτης Στ πλαίσι τυ γενικύ χρνδιαγράμματς καθρίζεται η αντιστιχία όλων των επιμέρυς εργασιών με χρνικές διάρκειες σύμφωνα με τη σύμβαση και παρυσιάζνται με σαφήνεια: 1 % - α. Η διασύνδεση και η αλληλυχία των επιμέρυς εργασιών ή/και τμημάτων της μελέτης όπυ αυτή απαιτείται β. Η αντιστιχία των δραστηριτήτων τυ χρνδιαγράμματς με τις απαιτύμενες ενέργειες (βλ. 9) 2.9 Πρόδς της Μελέτης Διατυπώνεται τρόπς παρακλύθησης της πρόδυ της μελέτης και επισυνάπτνται τυπικά έντυπα πυ θα χρησιμπιηθύν για την παρυσίαση της πρόδυ και καθρίζνται: α. Τα περιεχόμενα των εκθέσεων πρόδυ β. Η συχνότητα υπβλής των εκθέσεων πρόδυ γ. 0 αρμόδις υπεύθυνς σύνταξης εκθέσεων πρόδυ J:\ZoenikoJ\makedonia\rnagdaOdigres Periexomena PPM doc/xa Σελίδθ ΈκδθΓ 0/0/200

164 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις Δ/Ε χι Ναι Περιεχόμενα ΠΠΜ (D Ι ( <Μ % - δ. ι υπχρεώσεις των επικεφαλής υπμάδων μελέτης για την παρχή όλων των στιχείων πυ πρσδιρίζυν την πρόδ Ρ ΓΑ Ν ΓΡ Α Μ Μ Α ΕΚΠ ΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ to cr I- 1=* UJ vy α α -Γ 9- D α α ui < σ < C0 ΙΛ U) Q Φ 'Ό * D 'Φ LP ; D CTO ΐΓ-σ σ ^ - _ * μ- σ ^ *< ω * U) s α. 9- : ^ Ε" * ϋ'-' Ε= 2 t χ c- θ' 9 'α. yl ϊ 5 α Jq -- a. ξ 2-" F 1= α -< * rs 1 * β ^ φ α α <.«s φ χ 1 8 * Φ 5 1= * b -ω < a Φ νθ * b uj uj α = CL Φ Η- V/» ι U) 11 I 2 I«υ»Γ S σ UJ δ Ι σ - φ. F ^ V vy ΰ ; * < b! u Ι 2-1= Ι Ρ g % 'CJ '-/' -C- 'U.,-0 < ^ C" F < -C- - tj 5 < ΪΞ' ω σ Q. Η.F F * ί α α * * μ- = ϋ UJ π - σ Ε! 9* W a α. Ε S-S Η- U) δ -< 5 σ J»= 'ω ό σ 1 φ σ μ- 10 ^Ιδ <*5 U) 5» Ό * ^8 ω Ρ. X -< u ϊχ Q. -< 1 a* Φ Φ σ _ S D φ. 5 ko σ * α μ- <g 9- α D 1 ω CQ. Β ^ σ^ ^ * σ' Ι 1 * α - U' 2 σ I C Ι. U) cj - SQ. Ό < ω 'W ^ ^c. c ι= s-^ D 1= -< ^ σ -< φ.. UL/ U)»- 5 φ σ* φ χ α U) 1= L0 σ ko Ό KD α LT σ φ φ X σ ασ c α 9 u ω Ό *UJ X 1= -< φ. α ωμ-. uj U) φ «φ -< α ω 1= \- Dσ UJ α I υ» X U) < LU Η & σ α σ ι α c Cl SJ*. α σ 9 σ U) σ φ σ α LLI σ - * ι ν_λ α σ φ σ " 'UJ ι- Ι σ α g t.2 UJ, X μ- & σ ν_λ Φ D b φ φ -< X *: ^ σ σ α. α σ σ c ι= * σ - φ φ -< X b σ σ σ φ 1= * b. 1= b U) Ι 'σ u»r t * μ- D v* ς- U) U) φ μ- ω φ -C* σ φ U) σ * μ- ξ α χ 5 ι- - φ 1= < I! ^ W σ χ σ t ω D ιδ ω X U» φ Ρ σ - ω f ω LU ί μ ι α_ 1= U) 9- σ. KJσ - CL U) b g ι Q. σ Ι σ LT J:\2oeniko[\mahe(lonia\rnagdaOdigies Periexomena PPM.doc/XA Σ ε λ ίδ Έ κ δ θ Γ * 0 / 0 / 2 0 0

165 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις (Ώ LU m < <* ζ η Περιεχόμενα ΠΠΜ (Ν -.2 Δ ιάγραμμα ργανγράμματς Παρυσιάζεται σε διαγραμματική μρφή τ αναλυτικό ργανόγραμμα εκπόνησης της μελέτης τ πί πρέπει να εμπεριέχει την απεικόνιση για: α. Τις κύριες λειτυργίες β. Τις θέσεις πυ καθρίζνται ρητά στη σύμβαση ανάθεσης της μελέτης γ. Τις θέσεις των ελεγκτών της μελέτης, εφόσν πρβλέπεται τέτια διακεκριμένη ντότητα δ. Τν τρόπ διασύνδεσης των Συμπραττόντων ή Κινπρακτύντων Γραφείων Μελετών, εφόσν Ανάδχς Μελετητής απτελείται από περισσότερες της μιας ντότητες. Υ π εργ λάβι και εξω τερ ικ ί σύμβυλι α. Αναφέρνται όλι ι εγκεκριμένι από τν Ανάδχ Μελετητή, ή/και την Υπηρεσία (εφόσν αυτό πρβλέπεται από τη σύμβαση) υπεργλάβι και εξωτερικί σύμβυλι πυ θα συμμετέχυν στην εκπόνηση της μελέτης. β. Περιγράφεται η διαδικασία αξιλόγησης και επιλγής των υπεργλάβων και εξωτερικών συμβύλων, την πία θα ακλυθεί Ανάδχς Μελετητής. γ. Διατυπώννται τα κριτήρια (π.χ. διαθέσιμς εξπλισμός, τ σχετικό λγισμικό κτλ.) πυ θα λαμβάννται υπόψη, για την αξιλόγηση των υπεργλάβων και εξωτερικών συμβύλων, είτε άμεσα, είτε με παραπμπή σε διαδικασία τυ συστήματς πιότητας τυ Αναδόχυ Μελετητή. δ. Με σκπό τη διαπίστωση της τήρησης των πρβλεπμένων από την έγγραφη Σύμβαση Συνεργασίας (δηλαδή την καλή εκτέλεση των εργασιών και την τήρηση των συμβατικών απαιτήσεων), περιγράφνται ι επιθεωρήσεις πυ θα γίννται στυς υπεργλάβυς και στυς εξωτερικύς συμβύλυς από αρμόδια στελέχη τυ Αναδόχυ Μελετητή ή/και από την Υπηρεσία εφόσν τ τελευταί πρβλέπεται από τη Σύμβαση Ανάθεσης της μελέτης.4 Ε ξπ λισ μός (π εριλα μβάνετα ι και τ λγισ μικό) Περιγράφεται με κάθε λεπτμέρεια εξπλισμός (γραφείυ και πεδίυ ή και εργαστηρίων δκιμών όπυ τέτις απαιτείται) και τ λγισμικό, πυ είναι απαραίτητα για την εκπόνηση της μελέτης και περιλαμβάννται: α. Κατάλγι στυς πίυς εμφανίζεται η πσότητα και τα χαρακτηριστικά τυ εξπλισμύ και τυ λγισμικύ: (1) τυ Αναδόχυ Μελετητή d D -<α OJ t t- s J:\Zoenikol\makedonia\magdaOdigies Periexomena PPM.doc/XA Σελίδθ Έ κδθ Γ ' 0/0/200

166 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ & C*. C* < Η α c LU 5 X. σ Ό X α UI X Ι Ό < b UJ Φ Ι IwT u. X Ι UJ U) 1= υ σ * UJ α c 1= - U1 -< ω Φ C -< t U) σ IL -<., ULT UJ CQ. *α * Ι Β * C LT uj * Ι Ι ca φ δ t= 6 1" Sil -< 1= U-T.5 hi s -< O tr -< * K Ι O Ό = L/ I- g's- UJ S' t- < o UJ I UJ o.2 -o s i s U) CQ. σ < σ.? U) Ι 1= fa UJ 2 α. Ρ σ σ Ρ.t U) ω..t ω 5 S. - ω - α Ε UJ σ ω 1= 9. - CL» UJ - 1= ; χ CO. σ -< σ. σ 1=. 1= 9 Q.. -< ULT U) ι 1-0 σ. -< θ'. < σ 2- W W* α κ CT j? g < 'Φ Cl. UJ ι «Ι luy' Q. Χφ δ- 2. t t II ν/ < χ-< 2ΓI ts 2 1= Ό ι α 9UJ σ t KS1 L/ * α. -< Ε^ u-t UJ h 9- Ό α 111 C α 2 X D ί u X 9- χ X ω, II X Ι 9- C cs Ε = = I2 ' 1 2% i- δ uj 2 δ ι- α Ι 9- Ι t-i α * X Ι Q. U) UJ LT*.9-F UJ < 2 10 io F* X iaj d o b i uj LT X ό ^ o UJ b o ii CT o 9- t D *uj Q.< 9 o S aj o t 2c D 1= Q-IaT x Eg II ^ u O ω q $ ^ 5. cι- t oj -'W p - - < ω uj UJ UJ _ O O il Ι 2 O^ 5 ^ 2 " t IO o X Ό IO o < Ot O bo o. OI O 'o. * - O σ * O ult D» P ' o Q. O Φ UJ t φ σ S' a. 2 B S O O - D C ^ Q- P - u O < ^ < 1 O * X b *o o o o o g b UJ Q. C 1= I»/1 CL V-Λ O I Q. - C 9- ^ o io CL O cr O uj O Kyi * O. c x b X UJ «< :UJ X o J b D c CT v-r b ω C b QJ c-' Q. uj ω to o φ σ U) φ S s uj D h- b O * V-Λ δδ b 2: uji - b a b^ b.cj =.2 1 O gj. C c- 5 2 D O' O 2"- 5 2 a o ^ o έ ^ o o- % 1 a 9- c 2 2 ^ LU b g b o MD g o Q. UJ ω oo o t o CL o g - 5 S ^ C uc " a ^ o uj I -< o-o ν_λ a b δ Β 2 -=1 1= 1= σ o u s ι io o ^ IO C-X I- UJ ts t! 8 ^ erg n 0.- ^ UJ Q- o ω C b V-Λ 0»- LO C b f» 1 2 * o O X i-.uj ^ b ν_λ, * Φ 2 i1 9- D D i- M " o * D UJ *-? q o 'Ά 5 O *1 if ^ &2 = 2, c 5 * a -I 9- X ^ S O' I- F i Fi g n l t- UJ ί α o c ' V c UJ -< KS C" b- ί UJ X b B * x UJ Xa b *g 9 9 Ό a UJ ό ; o * O Φ c* o t o a x o g - Έ C c o t b o b u O t= 1= * J:\2oenikol\niakedonia\ma9daOdigies Periexomena PPM.doc/XA Σελίδθ Έκδθ^Γ ' 0/0/200

167 Υ Π Ε Χ Ω Δ Ε Γ Γ Δ Ε / Δ Ι Π Α Δ Π Ρ Γ Ρ Α Μ Μ Α Π Ι Τ Η Τ Α Σ Μ Ε Λ Ε Τ Η Σ ( Π Π Μ ) Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α - Ε λ ε γ χ ς π λ η ρ ό τ η τ α ς Π Π Μ α c Ι. C LU 5 X, D Ό X α U) χ * ι σα σ 1= X -< u) ' c to D * Ι u) c t : - * σ α 1= Ρ σ Ε Ό α t= ι Ό 9. - σ - σ -. U) * Θ α. -. σ χ t= I X UJ h- * i I 9J σ II 9 'W -Χ. * 2 ω II 9 C σ tr 5: ΰΡ Is *. χ. X U) σ χ 9 X 1= ' UJ Ι σ CD 1= V σ U) X α C, X Ι < ι- σ ί Q. σ φ, X V* C -< 9 1= σ * 9 Ό. - - U) 2 ^. 'y X 9. σ α U. % II n, X X y α &1 * 1= Α Ρ 2 P-F U) 9- α Q. ι/ - c 2 U) C" ν c- σ σ J< - < Ι *1ϋ Xα σ CQ. * α 1= ν ' Ι * Ι V V α φ LU ν Ό χ 9 α U-T I V X UI. ν' C" Ι V C- u) II s ^ * ω w ι σ b * Ι & Ι Is ι «U) c α.. F. ν* ω 5 '. Q. 1.?ι ω X X Ι c y. Ξ Ό V t ω X ω =L 9 ) ΐϊ. X 0-0 C- =*- Λ X ν' χ CQ.. ν' _ S b CQ. X α ω Ρ Ό Ρ σ X 1= ' ί= ί- 9 σ α. - Ε X ρ 2 *.? Ι ω -. <ί UI * 5 α. F ^ ' UJ X ϋί D Ό «t ν^ι ν' ω w 04. -u V 'UJ 5 5 ξ 1 I ί <Γ σ ν. ^ 2 * F * 2 I Φ I*! ι:ΐ ig»-^ ι σ ι b. 2 if. σ α b σ t c" σ ^ C ν* X C- - p b *<. b ^ ν' & V u<0 Ξ X. C f-g ι^λ b zl α. ι- g CL 2 "= Ρ χ - " 2 C7 κ ρ 'ω 'bj i ll - 1= Ε - Κ Q. LU ^ ^ ~ t C- ^ S? _ < D * σ ^ * -cr 2 5. = φ α ; * ^Ι t Φ. α ' C < W - _ X. 1= φ. ιδ I V C" b ^ ^ U) U) Φ ό α X 'W ω ω ^ 'W V X c b b ν b η X _ II Ρ b Ι σ ι 9-0 Ό kj* α Q. φ σ cz ^ m Ι W ν cr» *u X b U) ν' ω - X u L ω *δ ^ i- F X α ^ ^?gs s- ;e y- 'U - u 5 a P -o ^ U) io 2 o -. F Fr 'W. O OPS Q.o -o o D ^ g g < O.F d 2o o _ c V* I- b c-ό ISi o ^ 5 o D O. a..;r i- x 9* ui a. t U. w p o P a. B Q. Oa U) ω a it J:\Zoenikol\makedonia\ingdaOdi9ies Periexomena PPM.doc/XA Σ ε Λ ίδ Έ κ δ Γ ] 0 / 0 / 2 0 0

168 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ C*. C* ' Η α σ c UJ θ' σ X U) -< CQ.. * α - -< *ΰ D α X KJ* '. ω σ *. -< C" < -< *σ.ζ ι/ΐ s Η < fa *uj ^ u_r ω Oj X 1 Ι σ < ί- α. 9- LT υ^λ UJ Q. O O d d υ U' CD CD CD UJ UJ UJ ό δ δ d CQ. - <0 -C- -if < * 2 g-2 0 = Ζ2 α ι= 2 c-i -2 0*0 Ρ -. <u ω C * - α. c t ^» t «7 ; 2 σ ΰ»- Ι. U' u D *C" 5f. *. σ α. ω U) θ Q. - UJ d ώ Φ 'uj α 2 I c - χ α t; u *u d ω ω α ω Ι Ε ^ σ w. ι- - U) -< ω =L t cl. C σ *". σ ω.. ω cr UJ If e i 2 * UJ ^ d w C" X i= & o 'g * d 5s p, uy UJ IO D O * d o o t cr d a. Ό o o J -< a* U) IO O a t a g - a. u.. ^ σ 2 B S i of _ a a χ «si ω P a o q S a-5 v/ o a q ;< a. a - 2 o ixi = ό 2 Θ-.i4 '2 o s-a i= F o d CQ.. d -< Q. O 1= C" d b- Q. UJ O X O o D < O ί- ' d o CL o ί- - g ι - δ * D UJ *< ; d 9- d D d IO ω. ω UJ d o a o ι- o o * Lr a uj - 5 * g U) -< Ό 9* d o dq. d X d ω»u) O?2 10 g < 2 U) u-r S q o * I! O u a. ^ o < UsJ d UJ < d O X o IO d < O *2 acί- DCL IO O d o -< -< d CQ. O L/' g d o = w o e- b -1 a ogj v o d «< CQ. O a o d o 9- co LO O o d o a_ uj d * UJ o o d O d t_ < *- la ^ UJ C<D d ' δ x d o o <5- x J:\Zoenikol\maketlonia\mafldaOdigies Periexomena PPM.doc/XA Σ ε λ ί δ θ Έ κ δ Γ ) ' 0 / 0 / 2 0 0

169 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις Ι m X 5 ζ η Περιεχόμενα ΠΠΜ <\ - 8. ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ - ΑΝΑΦΡΕΣ λες ι απαιτύμενες παραπμπές ή αναφρές, πυ χρειάζεται να γίννται σε σχέση με τη μελέτη, περιλαμβάννται στ ΠΠΜ και κατατίθενται με μρφή καταλόγων. Τα στιχεία αυτών των αναφρών πρέπει να βρίσκνται στ γραφεί τυ Αναδόχυ Μελετητή, διαθέσιμα άμεσα, ιδιαίτερα όταν αυτά είναι ξένων φρέων. Τέτια στιχεία είναι: α. ι ισχύυσες εκδόσεις σχεδίων πυ θα χρησιμπιηθύν ως δεδμένα κατά την εκπόνηση της μελέτης β. Τα πρότυπα, ι καννισμί, τεχνικές πρδιαγραφές και δηγίες για την εκπόνηση μελετών γ. Τα πρότυπα, ι καννισμύς, τεχνικές πρδιαγραφές και δηγίες για την κατασκευή τυ έργυ δ. ι έγγραφες διαδικασίες πυ περιγράφυν τν τρόπ υλπίησης διαφόρων απαραίτητων λειτυργιών για την εκπόνηση της μελέτης ε. ι έγγραφες δηγίες πυ υπδεικνύυν τις λεπτμέρειες διαφόρων εργασιών ι πίες χρειάζνται για την εκπόνηση της μελέτης στ. ι διαδικασίες τυ συστήματς πιότητας τυ Αναδόχυ Μελετητή (εφόσν τέτι υπάρχει) στις πίες γίνεται παραπμπή από τ ΠΠΜ της μελέτης 9. ΠΡ ΓΡΑΜ Μ ΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ (βλ. 4.7 των κατευθυντήριων δηγιών τυ Συμβύλυ ΣΔΕΠ/ΔΕ) Στ εκτελεστικό τμήμα τυ ΠΠΜ περιλαμβάννται τα πργράμματα των διαδχικών ενεργειών πυ απαιτύνται συγκεκριμένα κάθε τμήμα ή λειτυργική ενότητα της μελέτης. Στα πργράμματα ενεργειών περιλαμβάννται: α. Η ανάλυση των δραστηριτήτων στα στάδια και φάσεις εκπόνησης κάθε τμήματς ή λειτυργικής ενότητας της μελέτης β. Τα κρίσιμα σημεία (σημεία στάσης) στα πία απαιτείται απδχή ή έγκριση πριν από τη συνέχιση των εργασιών γ. Τα έγγραψα αναφράς πυ πρέπει να εφαρμόζνται π.χ. δηγίες, πρδιαγραφές, πρότυπα και συμβατικές απαιτήσεις δ. Η περιγραφή των ενεργειών (π.χ. ι έλεγχι πυ θα γίννται και παρατίθενται συνπτικά ι αντίστιχες απαιτήσεις και τα κριτήρια απδχής) για τις δραστηριότητες σε κάθε στάδι ή/και φάση της μελέτης με όσες λεπτμέρειες χρειάζνται ε. Τα έντυπα πυ θα χρησιμπιύνται π.χ. κατάλγι ελέγχων, παραδτέων της μελέτης κτλ. J:\Zoenikol\makedonia\magdaOdigies Periexomena PPM doc/xa Σ ελίδα ΈκδΓ) ' 0 /0 /2 0 0

170 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ Παρατηρήσεις ID UJ ιλ < 5 ζ η Περιεχόμενα ΠΠΜ CM στ. ι εμπλεκόμενι φρείς σε κάθε φάση και δραστηριότητα (μελετητής, υπεργλάβι, εξωτερικί σύμβυλι, Υπηρεσία, τρίτι) καθώς και τα αρμόδια πρόσωπα σε κάθε περίπτωση (π.χ. ι αρμόδιι κατά ειδικότητα, αρχιτέκτνας, στατικός, συγκινωνιλόγς, υδραυλικός κτλ.) ΠΑΡΑΡΤΗΜ ΑΤΑ ΤΥ ΠΠΜ Τα θέματα πυ περιλαμβάννται στ ΠΠΜ, ανάλγα με την έκταση τυ αντικειμένυ τυς μπρεί είτε να περιέχνται στ κύρι κείμεν τυ ΠΠΜ, είτε να επισυνάπτνται σε αυτό ως παραρτήματα. Ως παραρτήματα τυ ΠΠΜ μπρεί να είναι: α. Η μεθδλγία εκπόνησης της μελέτης β. Τ χρνδιάγραμμα γ. Τ ργανόγραμμα και ι αρμδιότητες δ. ι κατάλγι εξπλισμύ ε. ι διαδικασίες τυ συστήματς πιότητας τυ Αναδόχυ Μελετητή πυ έχυν εφαρμγή CM - 6 τ- τ στ. ι χρησιμπιύμενες δηγίες ζ. Τα έντυπα πυ θα χρησιμπιηθύν η. Τα σχέδια, τα πρότυπα, ι καννισμί, ι πρδιαγραφές κτλ. πυ θα χρησιμπιηθύν ΣΥΜ ΠΕΡΑΣΜ ΑΤΑ Γενικό Σ υμπ έρασμα για την Επάρκεια τυ ΠΠΜ Τ ΠΠΜ πρέπει να καλύπτει όλες τις απαιτήσεις πυ περιγράφνται στα πρηγύμενα και όπυ αυτό δε συμβαίνει: α. Υπάρχει η κατάλληλη αιτιλόγηση β. Η αιτιλόγηση είναι απδεκτή από την Υπηρεσία Σ υσ χέτισ η ΠΠΜ με Συμβατικές Α π αιτήσ εις Τ ΠΠΜ συνδεύεται από κατάλληλ πίνακα από τν πί φαίνεται ότι καλύπτνται όλες ι απαιτήσεις των συμβατικών τευχών. Δηλαδή παρυσιάζεται η αντιστιχία των στιχείων (βλ. 1 έως 8) και των αντίστιχων πργραμμάτων ενεργειών (βλ. 9) τυ ΠΠΜ με αναφρές στα άρθρα, παραγράφυς κτλ. των συμβατικών τευχών J:\Zoenikol\jTiakedonia\magdaOdigies Periejtomena PPM.doc/XA Σελίδ Έ κδ θ 0 Γ ' 0/0/200

171

172 ΥΠΕΧΩΔΕ ΓΓΔΕ/ΔΙΠΑΔ ΠΡΓΡΑΜΜΑ ΠΙΤΗΤΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣ (ΠΠΜ) Περιεχόμενα - Ελεγχς πληρότητας ΠΠΜ ΠΕΡΙΕΧΜΕΝΑ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Αντικείμεν τυ Πργράμματς Πιότητας Πλιτική Πιότητας Δμή Πργράμματς Πιότητας ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΥ ΑΦΡΥΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΝΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Μεθδλγία Εργασιών Εκπόνησης της Μελέτης Έλεγχι ανά Τμήματα και στ Σύνλ της Μελέτης Επαληθεύσεις Απτελεσμάτων Ανασκπήσεις της Μελέτης Επίσημη Απδχή ή Έγκριση Τμημάτων της Μελέτης - Συνλική Επικύρωση της Μελέτης Ελεγχι και Εγκρίσεις της Υπηρεσίας Διαχείριση των Αλλαγών Χρνδιάγραμμα Εργασιών της Μελέτης Πρόδς της Μελέτης ΡΓΑΝΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Αναλυτική Περιγραφή ργανγράμματς Εκπόνησης της Μελέτης Διάγραμμα ργανγράμματς...8. Υπεργλάβι και εξωτερικί σύμβυλι Εξπλισμός (περιλαμβάνεται και τ λγισμικό) Διαχείριση Εγγράφων ΜΗ ΣΥΜΜΡΦΩΣΕΙΣ - ΔΙΡΘΩΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΣΚΠΗΣΕΙΣ ΤΥ ΠΠΜ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ - ΑΝΑΦΡΕΣ ΠΡΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ (βλ. 4.7 των κατευθυντήριων δηγιών τυ Συμβύλυ ΣΔΕΠ/ΔΕ) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΥ ΠΠΜ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Γενικό Συμπέρασμα για την Επάρκεια τυ ΠΠΜ Συσχέτιση ΠΠΜ με Συμβατικές Απαιτήσεις... 1 J:\Zoenikol\makedonia\rnagdaOdigies Penexomena PPM doc/xa Σελίδα i Έκδση: 0/0/200

173 ΑΝΤΙΓΡΑΦ: ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΙΤΗΤΑΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ REV. ΗΜ/ΝΙΑ ΣΚΠΣ ΕΚΔΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΑΣ ΑΡΜΔΙΣ Β 08/06/2000 2Η ΕΚΔΣΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΓΗ G.E. WILLIAMS R. HENDERSON ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΛΛΑΓΗΣ Εκτενής Αναθεώρηση ΥΠΕΥΘΥΝΣ ΔΙΑΣΦ. ΠΙΤΗΤΑΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΞΥΣΙΔΤΗΣΗ ΑΠ: ΗΜ/ΝΙΑ Α. ΣΤΑΙΙΝΣ G. HINDLEY ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ενημερώστε τν Αρμόδι για τυχόν λάθη, παραλείψεις ή πρτεινόμενες βελτιώσεις.

174 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΜΕΝΑ 1. ΣΚΠΣ 2. ΕΥΡΣ. ΡΙΣΜΙ 4. ΥΠΕΥΘΥΝΤΗΤΕΣ 4 5. ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ 4 6. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ 5 7. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΤΗΤΩΝ 5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 1. Αίτηση Ώστε να Τεθεί η Επισκόπηση Υπβλής σε Εκκρεμότητα (έντυπ F/OP- EOAE-DSN-60/1) h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα 2 από 7 08/06/2000

175 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ 1. ΣΚΠΣ Σκπός της παρύσας Λειτυργικής Διαδικασίας (ΛΔ) είναι καθρισμός ενός ενιαίυ πλαισίυ για την επισκόπηση μιας μελέτης. 2. ΕΥΡΣ Τ εύρς της παρύσας ΛΔ περιλαμβάνει όλα τα στάδια πυ απαιτύνται για να επιβεβαιωθεί η τεχνική και συμβατική πληρότητα και ακεραιότητα της μελέτης και, με βάση αυτά, να απφασισθεί η έγκρισή της ή η ανάγκη επανυπβλής της.. ΡΙΣΜΙ Διευθυντής όρς Διευθυντής περιλαμβάνει τν αντίστιχ Αναπληρωτή Διευθυντή. Μελετητής Μελετητής περιλαμβάνει τν μελετητή ή τν σύμβυλ Μελέτης ή τν πρθεσμιακό ανάδχ / μελετητή. Πρϊστάμενς Τμήματς Πρϊστάμενς Τμήματς είναι Μηχανικός τν πί έχει ρίσει Διευθυντής Μελετών και πίς πρϊσταται ενός από τα επτά κύρια τμήματα της Διεύθυνσης Μελετών: δπιίας Υδραυλικών Γ εωτεχνικών Δμστατικών (Γέφυρες) Σηράγγων Ηλεκτρμηχανλγικών Περιβάλλντς Υπεύθυνς Επισκόπησης Υπεύθυνς Επισκόπησης είναι μηχανικός πυ αξιλγεί την μελέτη πάνω σε τεχνική βάση και ετιμάζει την έκθεση κατάστασης με βάση τις συγκεντρωμένες παρατηρήσεις. h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα από 7 08/06/2000

176 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Επιβλέπων Μηχανικός Επιβλέπων Μηχανικός είναι μηχανικός πυ ρίζεται από τν Διευθυντή Μελετών για την διαχείριση μιας συγκεκριμένης σύμβασης. Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ είναι μηχανικός πυ βηθάει τν Επιβλέπντα Μηχανικό στη διαχείριση των καθημερινών εργασιών. Ελεγκτής Ελεγκτής είναι συνήθως ένας μηχανικός ή μια εταιρία στν πί ανατίθεται μια σύμβαση ελέγχυ. Ελεγκτής διενεργεί επαρκείς ανεξάρτητυς μελετητικύς υπλγισμύς, ώστε να είναι δυνατόν να συμβυλεύσει τν Μελετητή διαμέσυ της Διεύθυνσης Μελετών. Συντμγραφίες ΤΔΕ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων ΠΤ Πρϊστάμενς Τμήματς ΔΜ Διευθυντής Μελετών ΒΕΜ Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ ΔΕΤ Διευθυντής Έργων Τμέα ΕΜ Επιβλέπων Μηχανικός 4. ΥΠΕΥΘΥΝΤΗΤΕΣ Αναπληρωτής Διευθυντής Μελετών είναι αρμόδις για την δημιυργία και την συντήρηση τυ παρόντς εγγράφυ. Διευθυντής Μελετών φείλει να εξασφαλίζει την εφαρμγή των πρακτικών εργασίας πυ καθρίζνται με την παρύσα Λειτυργική Διαδικασία (ΛΔ). Διευθυντής Τεχνικής Διεύθυνσης είναι αρμόδις για την εξυσιδότηση τυ παρόντς εγγράφυ. 5. ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ ΠΑΡΑΛΑΒΗ 5.1 Τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων παραλαμβάνει μια τεχνική υπβλή και την διεκπεραιώνει, σύμφωνα με την OP-EOAE-PRS-0. Τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων ενημερώνει με ηλεκτρνικό ταχυδρμεί ( ) τυς ΔΕΤ, ΔΜ, ΠΤ, ΕΜ, h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα 4 από 7 08/06/2000

177 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΒΕΜ μέσα σε 1 εργάσιμη ημέρα. Όταν η υπβλή αφρά τη Διεύθυνση Μελετών Καθέτων Αξόνων, ενημερώνεται μόν ΕΜ. ΕΠΙΣΚΠΗΣΗ 5.2 Υπεύθυνς Επισκόπησης διενεργεί μια πρκαταρκτική επισκόπηση, για να ελέγξει την συμμόρφωση της μελέτης με την έκθεση αντικειμένυ εργασιών και τις ΣΜΕ, και ενημερώνει τν ΠΤ αν χρειάζεται η συμβλή και κάπιυ άλλυ τμήματς. ΠΤ ενημερώνει κατάλληλα τα άλλα τμήματα και συνιστά τν ρισμό ενός Ελεγκτή, αν απαιτείται. 5. Αν απαιτείται Ελεγκτής, η μελέτη απστέλλεται από τν ΕΜ στν Ελεγκτή για έλεγχ. 5.4 ι παρατηρήσεις τυ Ελεγκτή απστέλλνται στν Υπεύθυν Επισκόπησης και ενσωματώννται στην Επισκόπηση. 5.5 Υπεύθυνς Επισκόπησης αρχίζει την πλήρη επισκόπηση της Υπβλής. 5.6 Υπεύθυνς Επισκόπησης λκληρώνει την Επισκόπηση, την υπγράφει και την απστέλλει στν ΠΤ, πίς επισυνάπτει ένα υπγεγραμμέν Διαβιβαστικό Έντυπ και επίσης υπγράφει την Επισκόπηση. 5.7 Κατόπιν, η Επισκόπηση απστέλλεται από τν ΠΤ στν Διευθυντή Μελετών μαζί με τ Διαβιβαστικό Έντυπ, τ πί, αφύ υπγράφει από τν ΔΜ, απστέλλεται στν ΔΕΤ. ΠΤ ενημερώνει τ ΤΔΕ και τν ΕΜ για την κατάσταση της Υπβλής. 5.8 ΔΕΤ συντάσσει μια επιστλή πρς τν Μελετητή με βάση την Επισκόπηση. ΑΠΤΕΛΕΣΜΑ 5.9 Μελετητής κάνει τις τρππιήσεις πυ τυχόν απαιτύνται και επανυπβάλλει τη μελέτη, αν χρειάζεται Εάν η μελέτη εγκριθεί, Μελετητής απστέλλει την ηλεκτρνική υπβλή η πία ελέγχεται και εγκρίνεται σύμφωνα με την OP-EOAE-DSN ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ OP-EOAE-PRS-0 Παρακλύθηση των Μελετών/Τεχνικών Εγγράφων πρς Έγκριση OP-EOAE-DSN-10 Έλεγχς των Μελετών OP-EOAE-DSN-80 Έγκριση Ψηφιακών Υπβλών πρς τη Διεύθυνση Μελετών 7. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΤΗΤΩΝ h:\projecls\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα 5 από 7 08/06/2000

178 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Σύμβλα: / Symbols: (ρβ) Ανάδραση / Feedback Δραστηριότητα / Activity ^ Συνεχίζεται / Continuation Απόφαση / Decision C Σύσκεψη / Meeting ντ (st) Συμμετχή / Participant Αρχή / Start Σύνδεση με άλλη \ ή1 0Γ / δραστηριότητα / Τέλς / End Interface Activity Ν. Περιγραφή Δραστηριότητας / Activity Description Έγκριση των Μελετών Παραπμπές / Text Ref. UJ w Λ z ^ i 11 έ S 1 S Η ϊ α ί; Η 111 SI Λ Μ χ S ΐ I is < s 5 κ Ε " ρ X S ΠΑΡΑΛΑΒΗ Μελετητής υπβάλλει την μελέτη. 1.2 Τ ΤΔΕ ενημερώνει τυς ΔΕΤ, ΔΜ, ΠΤ, ΕΜ και ΘΕΜ με ΠΤ ρίζει τν Υπεύθυν Επισκόπησης (Reviewer) της μελέτης και ενημερώνει τυς ΕΜ/ΒΕΜ, ΤΔΕ ΕΠΙΣΚΠΗΣΗ (REVIEW) Αρχική επισκόπηση ως πρς την συμβατότητα με τις ΣΜΕ και ανάγκη σχλιασμύ από τα άλλα Τμήματα Απαιτείται έλεγχς από Ελεγκτή; ΔΜ ρίζει Ελεγκτή και ενημερώνει τυς ΕΜ/ΒΕΜ. ΕΜ απστέλλει τη μελέτη στν Ελεγκτή Ελεγκτής ελέγχει και ενημερώνει σχετικά τ Υπεύθυν Επισκόπησης ΧΙ fi7 2. Πλήρης Επισκόπηση της υπβλής Υπεύθυνς Επισκόπησης λκληρώνει την Επισκόπηση, την υπγράφει και την παραδιδει στν ΠΤ. 2.5 ΠΤ υπγράφει την Επισκόπηση, συμπληρώνει και υπγράφει τ διαβιβαστικό. 2.6 ΠΤ παραδιδει την Επισκόπηση και τ διαβιβαστικό στν ΔΜ. 2.7 ΔΜ υπγράφει την Επισκόπηση, συμπληρώνει και υπγράφει τ διαβιβαστικό και τ δίνει στην Γραμματέα. 2.8 Η Γραμματέας βγάζει αντίγραφ για τ αρχεί της ΔΜ και παραδιδει τ πρωτότυπ στν ΔΕΤ Ε Σχετικά έγγραφα: / References: A: OP-EOAE-DSN-10 Έλεγχς των Μελετών h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα 6 από 7 08/06/2000

179 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-60 REV. Β ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ No. Σύμβλα: / Symbols: \7 Δραστηριότητα / Activity Απόφαση / Decision C (sjj Αρχή / Start Tέλς / End (fb) Ανάδραση / Feedback ^ Συνεχίζεται / Continuation.EZ) Σύσκεψη / Meeting Συμμετχή / Participant Σύνδεση με άλλη \ I ή! or / δραστηριότητα / Interface Activity Περιγραφή Δραστηριότητας / Activity Description Παραπμπές / Text Ref. a f & t = 111 osc M a! c Uj UJ l < o X III g 2 ;c Ξ i- 2 S O i i 2 = UJ z s a < c H UJ Wi < O S Q. C C UJ a?; h Θ UJ < UJ ΐ < Is i-z 8 X UJ X ΔΕΤ υπγράφει την Επισκόπηση, συμπληρώνει και υπγράφει τ διαβιβαστικό ΔΕΤ ετιμάζει επιστλή πρς τν Μελετητή πυ βασίζεται στην Επισκόπηση ΔΕΤ στέλνει την επιστλή στν Μελετητή και δίνει αντίγραφ στη Διεύθυνση Μελετών..0 ΑΠΤΕΛΕΣΜΑ.1 Εγκρίνεται η μελέτη; ΝΑΙ Ρ J ΧΙ.1.2 ΧΙ: Μελετητής επανυπβάλλει την μελέτη ή στέλνει συμπληρωματικά στιχεία. ΝΑΙ {Ζ Σχετικά έγγραφα: / References: h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn60g.doc Σελίδα 7 από 7 08/06/2000

180 Φ EGNATIA ODOSvf Έντυπ Αίτησης ώστε να Τεθεί η Επισκόπηση Υπβλής σε Εκκρεμότητα Form for Application to put Review of Submission on Hold Αριθ. δικύ Τμήματς Road Section Number Αριθ. Σύμβασης Contract Number Ανάδχς / Μελετητής Contractor/Designer ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΤΗΤΑ ON HOLD Τίτλς Ημερμηνία Αριθ. Πρωτ. Title Παραλαβής Register No: Date Received.../.../... Αριθ. Φακέλυ Box Number ΤΜΗΜΑ/DISCIPLINE Μελέτη δπιίας *... Highways design * Μελέτη Υδραυλικών εργασιών *... Hydraulics design * Μελέτη Γεωτεχνικών εργασιών... Geotechnical design * Μελέτη Δμστατικών εργασιών... Structural design * Μελέτη Σηράγγων *... Tunnel design * Μελέτη Ηλεκτρμηχανλγικών εγκαταστάσεων *... Ε&Μ design * Μελέτη Περιβαλλντικών εργασιών*... Environmental design* Μελέτη Τπγραφικών εργασιών*......topo/survey design* *Βάλτε σε κύκλ τη σχετική μελέτη. / Circle as appropriate. Η επισκόπηση της μελέτης αυτής δεν είναι δυνατόν να λκληρωθεί για τυς εξής λόγυς: The review of this submission is unable to be completed at this time due to the following: Λόγς Reason Πρβλέπεται ότι η επισκόπηση θα αρχίσει πάλι όταν It is expected that the review will recommence when Πρβλεπόμενη Ημερμηνία Expected Date.../.../... ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΤΗΤΑ - Πρτείνεται / Proposed Πρϊστάμενς Τμήματς Discipline Head Συμφωνείται / Agreed Επιβλέπων Μηχανικός Supervising Engineer ON HOLD....../.../....../.../... Εγκρίνεται / Approved Διευθυντής Μελετών Design Manager Παραλήφθηκε / Received Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων Document Control Div /.../ /.../... ΕΠΑΝΕΝΕΡΓΠΙΗΣΗ ΕΠΙΣΚΠΗΣΗΣ OFF HOLD / RELEASED Πρτείνεται / Proposed Συμφωνείται / Agreed Πρϊστάμενς Τμήματς Επιβλέπων Μηχανικός Discipline Head Supervising Engineer....../.../ /.../... Εγκρίνεται / Approved Διευθυντής Μελετών Design Manager Παραλήφθηκε / Received Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων Document Control Div /.../ /.../... Σημείωση: Για να τεθεί μια μελέτη σε εκκρεμότητα / να εττανενεργπιηθεί η επισκόπησή της, τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων θα πρέπει πρώτα να παραλάβει τ παρόν έντυπ συμπληρωμέν. Note: The completed form must be received by Document Control Div. before a study can be put on hold / released. Έντυπ F/OP-EOAE-DSN-60/1 Σελίδα 1 από 1 08/06/2000

181 ΑΝΤΙΓΡΑΦ: ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΙΤΗΤΑΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ REV. ΗΝΙ/ΝΙΑ ΣΚΠΣ ΕΚΔΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΑΣ ΑΡΜΔΙΣ C 11/05/2001 η ΕΚΔΣΗ ΓΙΑ ΕΦΑΡΜΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΛΛΑΓΗΣ Ε. ΤΣΓΚΑ R. HENDERSON Εκτεταμένη Αναθεώρηση ΥΠΕΥΘΥΝΣ ΔΙΑΣΦ. ΠΙΤΗΤΑΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΕΞΥΣΙΔΤΗΣΗ ΑΠ: ΗΜ/ΝΙΑ Α. ΣΤΑΣΙΝΣ G. HINDLEY ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ενημερώστε τν Αρμόδι για τυχόν λάθη, παραλείψεις ή πρτεινόμενες βελτιώσεις.

182 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΜΕΝΑ 1. ΣΚΠΣ 2. ΕΥΡΣ. ΡΙΣΜΙ 4. ΥΠΕΥΘΥΝΤΗΤΕΣ 4 5. ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ 4 6. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ 7 7. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΤΗΤΩΝ 8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ 1. Καθήκντα Επιβλέπντα Μηχανικύ (F/OP-EOAE-DSN-10 Παρ. 1) 2. Έντυπ Ανάδρασης Α (έντυπ F/OP-EOAE-DSN-10/2). Έντυπ Ανάδρασης Β (έντυπ F/OP-EOAE-DSN-10/) 4. Πρωτόκλλ Παραλαβής (έντυπ F/OP-EOAE-DSN-10/4) 5. Τυπικό Έντυπ Επιθεώρησης τυ Μελετητή (έντυπ F/OP-EOAE-DSN-10/5) h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 2 από 9 11/05/2001

183 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ 1. ΣΚΠΣ σκπός της παρύσας Λειτυργικής Διαδικασίας (ΛΔ) είναι καθρισμός ενός ενιαίυ πλαισίυ για τν έλεγχ των μελετών. 2. ΕΥΡΣ Η Διαδικασία αυτή αφρά ειδικά τις μελέτες πυ διαχειρίζεται η Διεύθυνση Μελετών τυ Κύριυ Άξνα. Η Διεύθυνση Μελετών Καθέτων Αξόνων ακλυθεί την παρύσα Διαδικασία σε γενικές γραμμές, με μόνη διαφρά ότι: Εξωτερικός Σύμβυλς Μελετητής ασχλείται με την Τεχνική πλευρά των καθηκόντων τυ Επιβλέπντα Μηχανικύ και τυ Βηθύ Επιβλέπντα Μηχανικύ, ενώ Διευθυντής Μελετών Καθέτων Αξόνων (ΔΜΚΑ) ασχλείται με τα Συμβατικά ζητήματα τα πία ανατίθενται με την παρύσα στν Επιβλέπντα Μηχανικό, τν Βηθό Επιβλέπντα Μηχανικύ και τν Διευθυντή Έργων Τμέα. μίως, για τις Πρθεσμιακές Συμβάσεις Διευθυντής Μελετών (ΔΜ) υπγράφει για / παίρνει τν ρόλ τυ Διευθυντή Έργων Τμέα. Τ εύρς περιλαμβάνει κάθε στιχεί τ πί συνεισφέρει στην μελέτη, συμπεριλαμβανμένων των επιτόπιων ερευνών, των πρθεσμιακών συμβάσεων και της διαχείρισης των συμβύλων. Η διαδικασία αρχίζει από την υπγραφή μιας σύμβασης μελέτης και τελειώνει με τ κλείσιμό της. έλεγχς των μελετών πυ αναλαμβάννται από αναδόχυς κατασκευής θα γίνεται σύμφωνα με την παρύσα Διαδικασία, όσ είναι δυνατόν, για τν έλεγχ των τεχνικών υπβλών.. ΡΙΣΜΙ Διευθυντής όρς Διευθυντής περιλαμβάνει τν αντίστιχ Αναπληρωτή Διευθυντή. Μελετητής όρς Μελετητής περιλαμβάνει τν μελετητή της μελέτης, ή τν σύμβυλ ή τν ανάδχ επιτόπιων ερευνών. Επιβλέπων Μηχανικός Επιβλέπων Μηχανικός είναι μηχανικός πυ ρίζεται από τν Διευθυντή Μελετών για τη διαχείριση μιας συγκεκριμένης σύμβασης - τα καθήκντά τυ περιλαμβάννται στ Παράρτημα 1. h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα από 9 11/05/2001

184 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Βηθός Εττιβλέπντα Μηχανικύ Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ είναι μηχανικός πυ ρίζεται από τν Διευθυντή Μελετών και πυ βηθά τν Επιβλέπντα Μηχανικό στη διαχείριση των καθημερινών εργασιών. Πρϊστάμενς Τμήματς Πρϊστάμενς Τμήματς είναι Μηχανικός πυ ρίζεται σε αυτή τη θέση από τν Διευθυντή Μελετών. Συντμγραφίες ΔΕΤ Διευθυντής Έργων Τμέα ΠΤ Πρϊστάμενς Τμήματς ΔΜ Διευθυντής Μελετών (Κύρις Αξνας) ΔΜΚΑ Διευθυντής Μελετών Καθέτων Αξόνων ΕΜ Επιβλέπων Μηχανικός ΒΕΜ Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ ΔΤΔ Διευθυντής Τεχνικής Διεύθυνσης ΔΥΕ Διεύθυνση Υπηρεσιών Έργυ ΕΣΜ Εξωτερικός Σύμβυλς Μελετητής 4. ΥΠΕΥΘΥΝΤΗΤΕΣ Ως αρμόδις, Αναπληρωτής Διευθυντής Μελετών είναι υπεύθυνς για τη δημιυργία και την συντήρηση τυ παρόντς εγγράφυ. Επιβλέπων Μηχανικός φείλει να βεβαιώνεται ότι εφαρμόζνται σε κάθε επιμέρυς Σύμβαση ι πρακτικές εργασίας πυ ρίζνται με την παρύσα Λειτυργική Διαδικασία (ΛΔ). 5. ΠΑΡΑΠΜΠΕΣ ΕΝΑΡΞΗ 5.1 Πριν δώσει εντλή για την έναρξη μιας μελέτης, Διευθυντής Μελετών πρέπει να βεβαιωθεί ότι υπάρχυν αντίγραφα των εξής εγγράφων: της Σύμβασης ή της Έκθεσης Αντικειμένυ Εργασιών, πυ στάλθηκε στν Μελετητή και h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn1 Og doc Σελίδα 4 από 9 11/05/2001

185 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ της Πρότασης, πυ στάλθηκε στ Γενικό Διευθυντή ή τ Διικητικό Συμβύλι για έγκριση αμιβών, και των υπγεγραμμένων Εγκριτικών εγγράφων. Αυτά συμπεριλαμβάνυν, μεταξύ άλλων, τα έγγραφα απόφασης ανάθεσης. 5.2 Ένας Φάκελς Σύμβασης πρέπει να συνταχθεί από τν Διευθυντή Έργων Τμέα (ή τν ΔΜΚΑ για τα έργα καθέτων αξόνων). Αυτός Φάκελς θα πρέπει να είναι σύμφωνς με τ Σύστημα Αρχειθέτησης της Τεχνικής Διεύθυνσης, όπως αναφέρεται στην πι πρόσφατη OP-EOAE-QA-150. Αυτός θα συντίθεται με την συμμετχή των Γραμματέων τυ Διευθυντή Έργων Τμέα, της Διεύθυνσης Μελετών, και της Διεύθυνσης Συμβάσεων. Αυτός Φάκελς θα φυλάσσεται από τ γραφεί τυ Διευθυντή Έργων Τμέα για τν κύρι άξνα ή τυ ΔΜΚΑ για τυς κάθετυς άξνες. 5. Επιβλέπων Μηχανικός ρίζεται από τν Διευθυντή Μελετών, για να αναλάβει την γενική ευθύνη για την διαχείριση μιας σύμβασης μελέτης. Θα ενεργεί ως τ μναδικό σημεί επικινωνίας για όλη την διάρκεια της μελέτης. Μερικά από τα καθήκντα είναι δυνατόν να ανατίθενται στν Βηθό Επιβλέπντα. Τα καθήκντα αυτά ρίζνται στ Παράρτημα 1. Ένας Φάκελς Εργασίας θα δημιυργηθεί και θα τηρείται από τν Επιβλέπντα Μηχανικό για να χρησιμπιείται κατά την διάρκεια της Σύμβασης. Φάκελς Εργασίας θα απρρίπτεται μετά τ Κλείσιμ της Σύμβασης. Στ αρχεί H:\Projects\desform\ageorg\se.xls, revision - (στη Δ/νση Μελετών) περιλαμβάνεται η κατάσταση με τυς Επιβλέπντες Μηχανικύς, όπως ρίζνται από τν ΔΜ. Πρόσβαση με δικαίωμα αλλαγής στ συγκεκριμέν αρχεί έχυν ΔΜ και ι γραμματείς. 5.4 Η εσωτερική εναρκτήρια σύσκεψη είναι πραιρετική. Αυτή συγκαλείται, όταν χρειάζεται να μεταβληθεί η Έκθεση Αντικειμένυ Εργασιών, λόγω αλλαγών των περιστάσεων μετά την σύνταξή της, ή όταν Επιβλέπων Μηχανικός δεν γνωρίζει καλά τα ειδικά θέματα τυ έργυ. Σκπός μιας εσωτερικής εναρκτήριας σύσκεψης είναι η διευκρίνιση των λεπτμερειών τυ αντικειμένυ εργασιών, πρσδιρισμός των ρόλων και των αρμδιτήτων (μέσα στα πλαίσια των ΛΔ). Συνήθως, στην σύσκεψη συμμετέχυν Διευθυντής Έργων Τμέα, Διευθυντής Μελετών, Επιβλέπων Μηχανικός και Βηθός Επιβλέπντα Μηχανικύ. Για μια μεταβλή της έκθεσης αντικειμένυ, είναι πιθανόν να απαιτείται Απόφαση τυ Διικητικύ Συμβυλίυ. ΕΦΑΡΜΓΗ 5.5 Κατά την εναρκτήρια σύσκεψη, ρίζεται ένα μναδικό σημεί επαφής για τις καθημερινές επικινωνίες. Άλλα θέματα πρς συζήτηση περιλαμβάνυν ενδεχόμενες διευκρινίσεις στην έκθεση αντικειμένυ εργασιών, καθρισμό πρσωρινών ημερμηνιών για συσκέψεις πρόδυ και τη μρφή τακτικών (συνήθως μηνιαίων) εκθέσεων (ως μέσ πρτιμύμε την ηλεκτρνική αλληλγραφία). Τα πρακτικά τηρύνται είτε από τν μελετητή και υπβάλλνται μέσα σε τρεις () εργάσιμες ημέρες πρς έγκριση είτε από τν ΕΜ ή τν ΒΕΜ ή τν ΕΣΜ και κινπιύνται στν Μελετητή. Την απόφαση για τ πις θα συντάξει τα πρακτικά την παίρνει ΕΜ. Συντνιστής τυ Μελετητή καλείται να περιγράφει την ργάνωση των εσωτερικών τυ επικινωνιών. h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 5 από 9 11/05/2001

186 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Θα συμβυλεύαμε τν Συντνιστή να χρησιμπιεί τις τακτικές εκθέσεις και συσκέψεις πρόδυ ως μέθδ εξασφάλισης πρότερης έγκρισης των παραδχών της μελέτης και των σημαντικών τεχνικών απφάσεων. Με αυτόν τν τρόπ, η έγκριση των Εκθέσεων Μελετών μπρεί να γίνει μια καθαρά τυπική διαδικασία και τ χρνδιάγραμμα να επιτευχθεί. 5.6 Επιβλέπων Μηχανικός έχει τ έργ της παρακλύθησης της πρόδυ και της αναγνώρισης πληρφριών σχετικών με πιθανά πρβλήματα και μη συμμρφώσεις. Για να τ επιτύχει αυτό, Επιβλέπων Μηχανικός θα ενημερώνεται για κάθε σχετική επικινωνία με τν Μελετητή. ι μελετητές απστέλλυν μηνιαίες εκθέσεις πρόδυ στν ΕΜ. Συσκέψεις πρόδυ πραγματπιύνται, όταν απαιτείται, και τα πρακτικά τηρύνται είτε από τν μελετητή είτε από τν ΕΜ ή τν ΒΕΜ. 5.7 Επιβλέπων Μηχανικός αναφέρει στν ΔΜ και στν ΔΕΤ αν υπάρχει τ ενδεχόμεν να δημιυργηθύν πρβλήματα στ μέλλν, και αυτί λαμβάνυν τα απαραίτητα μέτρα. Επιβλέπων Μηχανικός συντάσσει / κινπιεί όλα τα σχετικά έγγραφα πρς τν Διευθυντή Έργων Τμέα, ώστε να συμπεριληφθύν στν Φάκελ Σύμβασης. Διευθυντής Έργων Τμέα είναι υπεύθυνς για την υπγραφή της Συμβατικής Αλληλγραφίας, εκτός από την περίπτωση Συμβάσεων πυ εμπίπτυν στην άμεση αρμδιότητα τυ Διευθυντή Μελετών (π.χ., Πρθεσμιακές Συμβάσεις, Συμβάσεις Συμβύλων), στην πία περίπτωση Διευθυντής Μελετών υπγράφει την αλληλγραφία. 5.8 ι τρππιήσεις των συμβατικών όρων ή της αξίας της σύμβασης, ι χρνικές παρατάσεις, η ακύρωση / λήξη, κλπ., πρέπει να γίννται σύμφωνα με την πι πρόσφατη δμή έγκρισης (Διευθυντής Έργων Τμέα Διευθυντής Τεχνικής Διεύθυνσης Γενικός Διευθυντής Διικητικό Συμβύλι), με βάση την Απόφαση τυ Διικητικύ Συμβυλίυ 54/ ή μεταγενέστερη αναθεώρησή της. 5.9 ΕΜ θα πρέπει να υπβάλλει τακτικά εκθέσεις στη ΔΥΕ (ι εκθέσεις αυτές πρέπει να αρχειθετύνται ηλεκτρνικά σε μια κατάλληλη εφαρμγή, ώστε να είναι πρσπελάσιμες από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη) Επιβλέπων Μηχανικός πρέπει να καννίσει με τν Μελετητή να επισκεφθεί τα γραφεία τυ τυλάχιστν μια φρά κατά την διάρκεια της Σύμβασης. ΕΜ επιθεωρεί τν Μελετητή, σύμφωνα με τη Σύμβαση, όσν αφρά τις δικές τυ διαδικασίες Διασφάλισης Πιότητας πυ έχυν σχέση με τη Σύμβαση. Βλέπε Παράρτημα 5 (Τυπικό Έντυπ Επιθεώρησης τυ Μελετητή) Για να εξασφαλιστεί η συνεχής βελτίωση της διεργασίας και η καταγραφή της απόδσης των μελετητών, χρειάζεται να υπάρχει ανάδραση από όλες τις μελέτες. Επιβλέπων Μηχανικός φείλει να μεριμνά για την αντικειμενική συμπλήρωση τυ Εντύπυ Ανάδρασης Β (βλέπε Παράρτημα ) από τα αρμόδια πρόσωπα (τν Πρϊστάμεν Τμήματς, τν Υπεύθυν Επισκόπησης, κλπ). Τ έντυπ αυτό πρρίζεται μόν για εσωτερική χρήση μέσα στην Διεύθυνση Μελετών. Διευθυντής Μελετών επισκπεί αυτά τα έντυπα ανάδρασης στν κατάλληλ χρόν και συμπληρώνει τ Έντυπ Ανάδρασης Α (βλέπε Παράρτημα 2), τ πί απτελεί μέρς τυ επίσημυ φακέλυ της ΕΑΕ για την συγκεκριμένη Σύμβαση. Τα στιχεία αυτά είναι δυνατόν να δθύν στις Επιτρπές Δημπράτησης, για να τυς δώσυν την δυνατότητα να εκτιμήσυν την ικανότητα των Μελετητών. h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 6 αϊτό 9 11/05/2001

187 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΒΛΕΣ 5.12 ΠΤ και Εττιβλέπων Μηχανικός ειδπιύνται από τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων, όταν υπβάλλεται μια μελέτη. Η υπβλή επισκπείται, σύμφωνα με την πι πρόσφατη έκδση της OP-EOAE-DSN-60. έλεγχς γίνεται, σύμφωνα με τις ΣΜΕ και τ Αντικείμεν Εργασιών πυ επισυνάπτεται στη Σύμβαση. Επίσης, ΕΜ ενημερώνεται, όταν γίνει γνωστό τ απτέλεσμα της Επισκόπησης. 5.1 ΠΤ και ΕΜ ενημερώννται από τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων, όταν υπβάλλεται μια ηλεκτρνική έκδση μιας Μελέτης. Η ηλεκτρνική υπβλή επισκπείται, σύμφωνα με την πι πρόσφατη έκδση της OP-EOAE-DSN-80. μίως, ΕΜ ενημερώνεται, όταν γίνει γνωστό τ απτέλεσμα της Επισκόπησης, και λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα Πριν τ κλείσιμ, Επιβλέπων Μηχανικός βεβαιώνεται ότι όλα τα παραδτέα πυ ρίζνται στη Σύμβαση, περιλαμβανμένων των ηλεκτρνικών υπβλών, έχυν παραληφθεί και εγκριθεί / ελεγχθεί. Επιβλέπων Μηχανικός ενημερώνει τν Διευθυντή Έργων Τμέα, την Διεύθυνση Υπηρεσιών Έργυ και τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων Αν χρειάζεται να συνταχθύν έγγραφα δημπράτησης / συμβατικά μέσα στα πλαίσια τυ συγκεκριμένυ αντικειμένυ εργασιών, ΕΜ ενημερώνει τν Διευθυντή Συμβάσεων, όταν είναι έτιμη η εγκεκριμένη μελέτη, ώστε να μπρεί να χρησιμπιηθεί στη διαδικασία δημπράτησης. ΕΜ φρντίζει για την απστλή ενός αντιγράφυ των τελευταίων πρότυπων εγγράφων στν μελετητή, αν χρειάζεται. ΙΚΝΜΙΚΕΣ ΥΠΒΛΕΣ 5.16 ΕΜ ενημερώνεται από τ Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων, όταν υπβάλλεται ένα Τιμλόγι / Λγαριασμός. έλεγχς / διεκπεραίωση της υπβλής γίνεται, σύμφωνα με την πι πρόσφατη έκδση της OP-EOAE-DSN-70. μίως, ΕΜ ενημερώνει δεόντως τν ΔΕΤ Διευθυντής Έργων Τμέα ενημερώνει τη Διεύθυνση ικνμικών Υπηρεσιών και Λγιστηρίυ για τις παρακρατήσεις / τελικό λγαριασμό. ΛΚΛΗΡΩΣΗ 5.18 Η Σύμβαση Κλείνει όταν η πρότυπη επιστλή πρωτκόλλυ (βλέπε Παράρτημα 4), η πία συντάσσεται από τν ΕΜ, έχει υπγράφει από τν ΕΜ, τν ΔΜ, τν ΔΕΤ και τν ΔΤΔ. Τ Πρωτόκλλ Παραλαβής εκδίδεται και ένα αντίγραφ στέλλεται στν ΔΕΤ και στη Διεύθυνση ικνμικών Υπηρεσιών και Λγιστηρίυ. 6. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΛΕΙΤΥΡΓΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ OP-EOAE-DSN-60 Έγκριση των Μελετών OP-EOAE-DSN-70 Έγκριση Αιτήσεων Πληρωμής πρς τη Διεύθυνση Μελετών OP-EOAE-DSN-80 Έγκριση Ψηφιακών Υπβλών πρς τη Διεύθυνση Μελετών h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 7 από 9 11/05/2001

188 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ 7. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΡΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΤΗΤΩΝ Σύμβλα: / Symbols: (fb) Ανάδραση / Feedback 1.0 V Δραστηριότητα / Activity Απόφαση / Decision (1TJ Αρχή / Start Τέλς/End ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΝΑΡΞΗ Συνεχίζεται / Continuation ^ Σύσκεψη / Meeting Συμμετχή / Participant Σύνδεση με άλλη \ I ή / or / δραστηριότητα / Περιγραφή Δραστηριότητας / Activity Description Interface Activity Παραπμπές / Text Ref. x < < < 2 x 2 [m ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΚΝΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ & ΛΓΙΣΤΗΡΙΥ < ΔΜ παραλαμβάνει τν λκληρωμέν φάκελ 5.1 ανάθεσης. 1.2 ΔΜ ρίζει τν ΕΜ και τν ΒΕΜ ( ρισμός ΕΜ κατα 5. γράφεται στ αρχεί H:\Projects\desform\ageorg\se.xls, revision -) Ετιμασία Φακέλυ Εργασίας και Φακέλυ Σύμβασης Εσωτερική εναρκτήρια σύσκεψη (πραιρετική) 5.2, 5., 5.5 Παρ ΥΛΠΙΗΣΗ 2.1 Εναρκτήρια σύσκεψη 2.2 ΕΜ ενημερώνει τν ΔΕΤ για τ Πρόγραμμα. 5.5 Ί 2. ι Μελετητές απστέλλυν μηνιαίες εκθέσεις πρόδυ στν ΕΜ Πραγματπίηση Συσκέψεων Πρόδυ, όταν απαιτείται 5.6 σύνταξη πρακτικών από τν Μελετητή εντός ημερών, απστλή τυς στν ΕΜ πρς έγκριση ή σύνταξη πρακτικών από τν ΕΜ ή τν ΒΕΜ και κινπίηση στν Μελετητή. Τακτική ενημέρωση της ΔΥΕ 5.8, Εντπισμός και ενημέρωση για τυχόν πρβλήματα 5 7, Σύνταξη / τακτπίηση εγγράφων για Ενέργεια / 5.7 Αρχειθέτηση 2.8 Διεξαγωγή επιθεώρησης στν Μελετητή 2.9 Ανάδραση στν Δ/ντή Μελετών. Π»» Φ V η 5ρ", ΫΫΥ Σχετικά έγγραφα: / References: h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 8 από 9 11/05/2001

189 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 REV. C ΕΛΕΓΧΣ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ.0.1 Σύμβλα: / Symbols: \7 Δραστηριότητα / Activity (srj Απόφαση / Decision Αρχή / Start Τέλς / End ΥΠΒΛΕΣ (ΤΕΧΝΙΚΕΣ) Υπβλή της μελέτης 0) Ανάδραση / Feedback ^ Συνεχίζεται / Continuation ^ Σύσκεψη / Meeting Συμμετχή / Participant Σύνδεση με άλλη \ I ή / or ) δραστηριότητα / Interface Activity "2" a e < X < < < 5 X LU - < g2 * CL O Sh w z C o o Ϊ < O 4 X Z w a Περιγραφή Δραστηριότητας / Παραπμπές Activity Description / Text Ref is III ^.2 Διαδικασία Επισκόπησης/Έγκρισης, σύμφωνα με την OP-EOAE-DSN Σε περίπτωση μη έγκρισης της μελέτης, συζήτηση μεταξύ των ΕΜ, ΔΜ και ΔΕΤ για τη λήψη απφάσεων για ενέργεια, εάν απαιτείται..4 Υπβλή ηλεκτρνικύ αντιγράφυ της εγκεκριμένης μελέτης W.5 Διαδικασία Επισκόπησης/Έγκρισης, σύμφωνα με την OP-EOAE-DSN-80.6 Έλεγχς υπβλής όσν αφρά την πληρότητα της, π.χ., πλήρης σειρά παραδτέων, κλπ I.7 Αν απαιτείται, ενημέρωση τυ Διευθυντή Συμβάσεων σχετικά με τ πρόγραμμα των παραδτέων για την δημπράτηση κατασκευής ΥΠΒΛΕΣ (ΙΚΝΜΙΚΕΣ) 4.1 Υπβλή Τιμλγίυ 4.2 Διαδικασία Επισκόπησης / Έγκρισης, σύμφωνα με την OP-EOAE-DSN-70. ΕΜ ενεργεί ανάλγα Πληρωμή σύμφωνα με τις διαδικασίες της Διεύθυνσης ικνμικών Υπηρεσιών & Λγιστηρίυ 5.0 ΛΚΛΗΡΩΣΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ 5.1 Απελευθέρωση παρακρατύμενυ πσύ (εάν ισχύει) 5.2 Κλείσιμ 5.18 Παρ. 4 J J0 Σχετικά έγγραφα: / References: A: OP-EOAE-DSN-60 Έγκριση των Μελετών Β: OP-EOAE-DSN-80 Έγκριση Ψηφιακών Υπβλών πρς τη Διεύθυνση Μελετών Γ: OP-EOAE-DSN-70 Έγκριση Αιτήσεων Πληρωμής πρς τη Διεύθυνση Μελετών h:\projects\qaproced\dsnop\pdsn10g.doc Σελίδα 9 από 9 11/05/2001

190 ΕΓΝΑΤΙΑ ΔΣ Α.Ε. OP-EOAE-DSN-10 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΚΑΘΗΚΝΤΑ ΕΠΙΒΛΕΠΝΤΑ ΜΗΧΑΝΙΚΥ Γενικά: ΕΜ έχει γενική αρμδιότητα παρακλύθησης των συμβατικών και διικητικών απαιτήσεων. Στις συμβατικές απαιτήσεις περιλαμβάννται τ πρόγραμμα, ι συγκριτικί πίνακες, ι τρππιήσεις της μελέτης και η εφαρμγή ικνμικών κυρώσεων, εφόσν χρειαστεί. Η γενική αλληλγραφία θα υπγράφεται από τν ΕΜ. Η σχετική με τη σύμβαση αλληλγραφία μπρεί να συντάσσεται από τν ΕΜ και πρέπει να υπγράφεται από τν ΔΕΤ, εκτός από την περίπτωση των συμβάσεων των πίων την άμεση ευθύνη έχει η Διεύθυνση Μελετών (π.χ., Πρθεσμιακές Συμβάσεις, συμβάσεις συμβύλυ), πότε υπγράφεται από τν ΔΜ. Τν ΕΜ βηθά ένας ΒΕΜ. ΕΜ μπρεί να αναθέτει καθημερινά καθήκντα στν ΒΕΜ, εκτός από τα καθήκντα πυ αναγράφνται στν ακόλυθ πίνακα: Πι συγκεκριμένα: Καθήκν α.α. Διαγράμματς Ρής Σύνταξη και Διατήρηση Φακέλυ Εργασίας 1. ργάνωση Εναρκτήριων Συσκέψεων (εκ των πρτέρων 2.1 απστλή ημερήσιας διάταξης) Λειτυργεί ως μναδικό σημεί επαφής με τν μελετητή. Παρακλύθηση πρόδυ σε σχέση με τ πρόγραμμα 2.5, 2.6, 2.7 και αναφρά στη Διεύθυνση Υπηρεσιών Έργυ / Τμήμα Διαχείρισης Εγγράφων Διασφάλιση υπβλής δεκαπενθήμερων εκθέσεων 2. ργάνωση συσκέψεων πρόδυ και τεχνικών 2.4 συσκέψεων ργάνωση συσκέψεων με τν μελετητή, στις πίες 2.4 είναι επικεφαλής Έλεγχς και εισήγηση για παράταση συμβάσεων* 2.6 Υπγραφή αλληλγραφίας γενικύ περιεχμένυ * Ενημέρωση ΔΜ/ΔΕΤ σχετικά με σημαντικά πρβλήματα 2.6 Σύνταξη αλληλγραφίας για ζητήματα πυ ενδέχεται να 2.7 έχυν επιπτώσεις στη σύμβαση (υπγράφεται από ΔΕΤ, με ή χωρίς τη συνεργασία τυ ΔΜ, ανάλγα με τη σημαντικότητα τυ ζητήματς)* ργάνωση και διεξαγωγή επιθεωρήσεων Διασφάλισης 2.8 Πιότητας, παρακλύθηση των μη συμμρφώσεων Παρχή επίσημης ανάδρασης σχετικά με την απόδση 2.9 τυ μελετητή Συνεργασία με τυς ΠΤ για ανταλλαγή τεχνικών πληρφριών Έλεγχς τιμλγίων 4.2 Έγκριση πληρωμών * 4.2 Έλεγχς και εισήγηση για Συγκριτικό Πίνακα* 4.2 * δεν μπρεί να ανατεθεί στν ΒΕΜ OP-EOAE-DSN-10 Παρ /05/2001 Σελίδα 1 από 1